Respektowanie norm społecznych w szkole

Ewaluacja

Kwiecień 2011

Przedmiot i cel badań

Przedmiot badań- respektowanie norm społecznych w szkole

Cel badań- pozyskanie informacji na temat poczucia bezpieczeństwa w szkole oraz skala i typ zagrożeń

Kryteria- skuteczność komunikowania obowiązujących norm społecznych.– Skuteczność działań wychowawczych

Ankietowani

Badaniami objęto: uczniów, rodziców, nauczycieli, pozostałych pracowników szkoły

Oddano ankiet:– 154- uczniowie-dziewczęta 52%, chłopcy 48%– 112- rodzice- kobiety 87%, mężczyźni 5%– 14- nauczyciele– 6- pozostali pracownicy

Problemy kluczowe

Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Jaka jest skala poczucia braku bezpieczeństwa wśród

uczniów? Jaka jest charakterystyka społeczna uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia?

Jakich zachowań dotyczy identyfikowane przez uczniów zagrożenie? Z jakich źródeł pochodzą zagrożenia?

Czy nauczyciele i personel szkoły czują się w szkole bezpiecznie? Jaka jest charakterystyka społeczna (wiek, płeć, staż pracy w szkole) osób, które mają poczucie zagrożenia?

Z jakich źródeł pochodzi identyfikowane przez nauczycieli i personel szkoły zagrożenie?

Problemy kluczowe c.d.

Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje?

Czy, a jeżeli tak, to w jaki sposób komunikowane jest uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje?

Czy w szkole diagnozuje się zachowanie uczniów? Jeżeli tak, to w jaki sposób wyniki tej diagnozy są wykorzystywane?

Czy podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Jakie to są działania?

Czy podejmowane działania wychowawcze wpływają na zmniejszenie (eliminowanie) zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań?

Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie?

Wykres 1. Czy w swojej szkole czujesz się (Pana/Pani dziecko czuje się) bezpiecznie?

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

uczniowie rodzice

nie

niewiem

tak

Jaka jest skala poczucia bezpieczeństwa?

0

5

10

15

20

25

30

35

40

1 2 3 4 5

skala oceny

Poczucie bezpieczeństwa c.d.

31 uczniów stwierdziło, że w szkole nie ma lub nie określiło poczucia bezpieczeństwa.

W skali 1-5 zaznaczając oceny od 1-3 85 procent uczniów swoje poczucie

bezpieczeństwa określiło wysoko ( 4-5)

Charakterystyka społeczna uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia

Tabela 1. Płeć uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia.

płeć liczba %

dziewczęta 20 64,5

chłopcy 11 35,5

razem 31 100

Charakterystyka społeczna c.d.

Tabela 2. Wiek uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia.

wiek dzie % chł %

9 1 3,2 -

10 4 12,9 6 19,4

11 2 6,5 2 6,5

12 5 16.1 2 6,5

13 8 25,8 1 3,2

Sytuacja materialna uczniów z brakiem poczucia bezpieczeństwa

Tabela 4. Sytuacja materialna rodziny uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia.

Sytuacja materialna chłopcy dziewczęta

Bardzo dobra

1 3,2 3 9,6

zadawalająca

8 25,9 16 51,7

zła 2 6,4 1 3,2

razem 11 35,5 20 64,5

Jakie zachowania wpływają na poczucie zagrożenia?

05

101520253035404550

uczniowie rodzice

przezywanie

wyśmiewanie

obgadywanie

obrazanie

izolowanie

grozenie

okradanie

niszczenie

wymuszanie

bicie

rozpowszechnianie plotek

Rodzaj zagrożeń

Uczniowie najbardziej obawiają się – Przezywania– Obgadywania– Bicia, kopania lub popychania

W dalszej kolejności wymieniano– Wyśmiewanie– Obrażanie, ośmieszanie– Rozpowszechnianie plotek, oszczerstw również

przez internet

Źródła zagrożeń

0

10

20

30

40

50

60

70

80

uczniowie rodzice

koledzy,kolezanki

nauczyciele

personelszkoły

obcy w szkole

Poczucie bezpieczeństwa c.d

Ankietowani nauczyciele oraz personel szkoły określili wysoko swoje poczucie bezpieczeństwa

Wskazywali na zagrożenia występujące wśród uczniów oraz ze strony uczniów 36%

36% nauczycieli i 67% personelu odpowiedziała, że nie spotkała się z przejawami agresji

Przejawy agresji

0

10

20

30

40

50

60

nauczyciele pracownicyinni

fizycznej

psychicznej

słownej

Znajomość praw i obowiązków ucznia.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

prawa obowiązki

tak

nie

brakodpowiedzi

Najczęściej wymieniane prawa.

do nauki w szkole do własnego zdania do bezpieczeństwa w szkole godności, prywatności,szacunku każdy jest równy zgłaszanie problemów do nauczyciela do jedzenia do przerwy jawnych ocen do własnej wiary

Najczęściej wymieniane obowiązki ucznia

Odrabiać lekcje, uczyć się Systematycznie i punktualnie chodzić do

szkoły Słuchać nauczyciela Nie przeszkadzać na lekcjach Nie biegać, nie bić się Przestrzegać zasad bezpieczeństwa

Obowiązki ucznia c.d.

Nie przeszkadzać na lekcjach Mieć potrzebne rzeczy Obowiązki dyżurnego Uczniowie wymienili też: przestrzeganie stroju

galowego, nie dokuczać innym, być grzecznym, odpowiadać na pytania nauczycieli, nie malować się, nie nosić komórek, tolerować innych, usprawiedliwianie nieobecności, dbać o honor szkoły

Znajomość dokumentacji szkoły przez rodziców.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

tak

nie

brakodpowiedzi

Źródło informacji

0

10

20

30

40

50

60

70

80

uczniowie rodzice

wychowawcaklasy

od innychrodziców,uczniów

od innychnauczycieli

inny sposób

Respektowanie norm społecznych w szkole

0102030405060708090

100

zdaniemuczniów

zdaniemrodziców

tak

nie

brakodpowiedzi

Respektowanie norm społecznych w domu

0102030405060708090

zdaniemuczniów

zdaniemrodziców

tak

nie

brakodpowiedzi

Normy społeczne wymieniane przez uczniów

Zakaz bicia, krzyków, biegania Być kulturalnym, koleżeńskim, tolerancyjnym, Dobrze się uczyć Postępować zgodnie ze statutem Odrabiać lekcje, być aktywnym na lekcji Szanowanie szkoły Nie używać wulgaryzmów Słuchanie nauczycieli i personelu

Normy społeczne c.d.

Szanowanie innych Ubierać się stosownie chodząc do szkoły Nie wychodzić poza szkołę bez opiekuna Nie przebywać w toalecie bez potrzeby Nie przeszkadzać na lekcji Przestrzegać zasad BHP Nie uciekać z lekcji Być spokojnym, wyrozumiałym Dbać o higienę

Jakie normy nie są respektowane zdaniem rodziców.

Stosowanie przemocy fizycznej Używanie wulgaryzmów Wyzwiska, obrażanie Brak kultury Izolowanie w grupie, w klasie Brak szacunku Ignorowanie kar Nie reagowanie na polecenia nauczycieli Brak równości, faworyzowanie niektórych uczniów Brak opieki w szatni w-f Ignorowanie informacji o zagrożeniu przez nauczycieli

Nie respektowanie norm społecznych zdaniem nauczycieli

Używanie wulgaryzmów Nie właściwe wyrażanie emocji Lekceważenie obowiązków ucznia Zachowanie na lekcji i w czasie przerw i miejscach publicznych Nie kulturalne odzywanie się do innych Normy moralne- stosunek do innych Agresja słowna, fizyczna Narażanie innych na niebezpieczeństwo Unikanie odpowiedzialności Nie szanowanie godności, nietykalności, prywatności

Sposoby informowania uczniów o właściwych zachowaniach

Godziny wychowawcze prowadzone przez wychowawcę, pedagoga, pracowników PPP

Rozmowa z uczniem w każdej sytuacji zagrożenia- przypomnienie obowiązujących zasad

Pogadanki na różnych lekcjach W czasie zajęć w ramach edukacji społecznej Drama Kodeks grupy Jasne określenie zasad zachowania i konsekwencje

wynikające z ich nieprzestrzegania

Czy w szkole diagnozuje się zachowanie uczniów

W szkole diagnozę zachowania uczniów prowadzi pedagog, wychowawcy klas oraz zespoły

Formy diagnozy– Ankiety – omawianie i analizowanie negatywnych zachowań – Szukanie przyczyn zachowań destruktywnych– Ocena z zachowania– Badanie w PPP– Obserwacje zachowań uczniów

Wykorzystanie wyników diagnozy

Zwrócenie uwagi na miejsca szczególnie niebezpieczne

Rozmowy z uczniami dostosowanie zadań na zajęciach Wybór tematów w ramach edukacji społecznej Praca z uczniem Rozwiązywanie problemów w klasie Wystawienie oceny z zachowania Spotkanie z rodzicami

Sposób reagowania przez nauczycieli na niewłaściwe zachowania ucznia

Upomnienie ustne Wpisanie uwagi do zeszytu Rozmowa dyscyplinująca Rozmowa z rodzicami Zakaz wyjazdu na wycieczki Przekazanie informacji do wychowawcy,

pedagoga lub dyrektora Wyznaczenie kary

Czy podejmowane są działania wychowawcze eliminujące zagrożenia

Zdaniem rodziców– Tak-69%– Nie- 5%– Nie wiem -3%– Brak odpowiedzi-23%

Zdaniem nauczycieli i personelu – Tak- 100%

Podejmowane działania zdaniem rodziców

Dyżury nauczycieli i personelu na przerwach Spotkania z wychowawcą, pedagogiem dyrektorem

szkoły, pracownikami PPP, policją Prezentacje dla rodziców Monitoring Edukacja w zakresie bezpieczeństwa w szkole i w

domu, w sytuacjach kryzysowych, wypadków, zaczepek

Ocena z zachowania Wyróżnienie na apelu i w internecie

Podejmowane działania zdaniem nauczycieli

Program wychowawczy i profilaktyczny Zajęcia organizowane przez wychowawców Pedagogizacja rodziców Rozmowy z uczniami Zajęcia z pedagogiem Współpraca z pracownikami PPP Pogadanki na lekcjach- przedstawianie właściwych

postaw System kar i nagród

Skuteczność podejmowanych działań

0

10

20

30

40

50

60

70

80

zdaniemrodziców

zdaniemnauczycieli

tak

nie

nie wiem

czasami

brakodpowiedzi

Skuteczność działań-wypowiedzi rodziców

Dzieci nadal się biją Uczniowie nic sobie z tego nie robią Nie wszyscy rodzice prawidłowo wychowują swoje

dzieci Rodzic zgłasza problem i nie są wyciągane

konsekwencje Brak konsekwencji ze strony nauczycieli Mam nadzieje, że zmiana dyrekcji przyniesie efekty

co już „widać” Efekt jest krótko trwały

Jakie działania powinna podjąć szkoła?- zdaniem rodziców

Zabezpieczenie miejsc gdzie uczniowie się biją Mocniej reagować na uczniów, których zachowanie jest od lat

karygodne. Zwiększenie obserwacji dzieci sprawiających trudności

wychowawcze Częste pogadanki Spotkania rodziców z nauczycielem (w szczególności uczniów

trudnych i konfliktowych) To chyba nie wykonalne, gdyż nie wychowa się rodziców !!! Przeprowadzanie ankiet –rozpoznawanie problemu Podjęcie prób naprostowania i zintegrowania z innymi uczniami

Jakie działania powinna podjąć szkoła?- zdaniem rodziców c.d.

Prowadzenie zajęć integracyjnych oraz poświęconych normom społecznym

Szkoła robi- robiła wszystko moim zdaniem, za co wypada podziękować

Zatrudnić ochronę Zwiększenie ilości nauczycieli dyżurujących Umieszczenie nazwisk na tablicy uczniów nie

potrafiących przystosować się do społeczności szkolnej

Od rodziców „egzekwować’ poprawę zachowania dzieci

Jakie działania powinna podjąć szkoła?- zdaniem nauczycieli

Wypracowanie dobrego planu działania Obserwacje zachowań uczniów Rozwiązywanie problemów na bieżąco Warsztaty szkoleniowe prowadzone przez osoby

reprezentujące instytucje przeciwdziałające przemocy

Ocena samopoczucia ucznia w szkole Uściślić współpracę z rodzicami-pedagogizacja

Jakie działania powinna podjąć szkoła?- zdaniem nauczycieli c.d.

Rozmowy , pogadanki na godzinie wychowawczej Badanie stopnia rozumienia i zinternalizowania norm

społecznych Szybkie i konsekwentne działanie na niewłaściwe

zachowanie uczniów Współpraca z pedagogiem Stworzenie zgranego zespołu kierującego się

wspólnymi zasadami, konsekwentne stosowanie jednolitego systemu nagród i kar

Podsumowanie i wnioski

Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, choć doświadczają, ze strony innych uczniów, różnego rodzaju zachowań agresywnych, mających charakter agresji słownej czasami fizycznej i psychicznej

Nauczyciele i personel szkoły czują się w szkole bezpiecznie, ale spotykają się z przejawami agresji ze strony uczniów

Nie wszyscy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje i nie zawsze przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole.

Podsumowanie i wnioski c.d.

Uczniowie wiedzą , jakich zachowań się od nich oczekuje. Informacje uzyskują na lekcjach wychowawczych i podczas rozmów indywidualnych, zajęciach z pedagogiem i pracownikami PPP

W szkole diagnozuje się zachowanie uczniów i wykorzystuje się wyniki tej diagnozy do dalszej pracy dydaktyczno – wychowawczej w klasie, wystawianie oceny z zachowania

Podsumowanie i wnioski c.d.

W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.

Szkoła – nauczyciele, personel, rodzice, by zwiększyć poczucie bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej, powinna kontynuować dotychczasowe działania wychowawcze oraz podejmować nowe działania przynoszące pożądany efekt wychowawczy.

Podsumowanie i wnioski c.d.

Należy opracować plan działań w odniesieniu do uczniów, którzy systematycznie łamią normy społeczne, lekceważą zapisy statutu szkoły.

Wyniki diagnozy wykorzystywać do opracowywania programów: wychowawczego, profilaktycznego oraz programów wychowawczych klas

Zespół ewaluacyjny

Koordynator: Wiesława Charlinska

Joanna Brodecka- Luty

Halina Grudka

Bożena Kowitz