retro style design by yesterday! · ดันเต กีอาโกซา ( dante giacosa)...
TRANSCRIPT
Retro Style Design by Yesterday!
เรโทร สไตล ดไซน บาย วนวาน
ชาตร บวคล *
เผยแพรในวารสารวชาการการสอสารมวลชน มหาวทยาลยเชยงใหม ปท 2 ฉบบท 1 /2556
บทคดยอ
กระแสเรโทร (Retro Style) คอกระแสการยอนอดต โดยใชกลยทธการหยบยมกระแสความนยมใน
วนวานทนาหวนคนของอดต มาผสมเขากบประโยชนใชสอยทจาเปน (Functional) ผนวกกบประโยชนใน
แงของอารมณและความรสก (Emotional) โดยผานขนตอนและกระบวนการพฒนาสนคาและการวจย
(R&D) ไดอยางสมเหตสมผล กอใหเกดอทธพลตอการตดสนใจซอของคนยคหลงสมยใหม เนองจากกลม
คนเหลานนยมอะไรทไมเหมอนใคร มความตองการความแปลกใหมและแตกตางอยางชดเจน มวถชวต
เรยกวา Work Hard-Play Hard คอ พรอมทจะจายทกเมอหากพบสนคาหรอบรการทถกใจ นอกจากกระแสเร
โทร (Retro Style) มอทธพลตอกระบวนการพฒนาสนคาแลว ยงมอทธพลตอสอโดยเฉพาะสอสารมวลชน
เชน ดนตร ละคร ภาพยนตรทนากระแสเรโทร (Retro) มาประยกตใชในกระบวนการผลต หรอทเรยกกนจน
ตดปาก “หนงเกาเลาใหม” เชน บานทรายทอง จาเลยรก พลพรหมอลเวง แรงเงาฯลฯ สงเหลานลวนแลวแต
เปนสญญะทบงบอกวากระแสเรโทร (Retro Style) ไมเคยจางหายไปจากสงคมไทยและสงคมโลก
คาสาคญ : เรโทร,กระแส, การยอนอดต
Abstract
Retro style is the flow of reminiscence of things past. It is strategically combined with functional and emotional values through the process of product research and development. As a result, it impacts on post-modern people’s purchase decision because this group of people clearly favors something new and different. They have lifestyles called “work hard-play hard” which means they are ready to pay if they are satisfied. Besides, Retro style does not only influence on the product development but also mass media. For example, there are a lot of music, TV series or movies that bring Retro style to apply for the production process. In term of TV series, many of them have been remade many times such as Ban Signthong, Chamloeyrak, Pornphrom Aonlawheng and Rangngow. All these things indicate that Retro style never disappears from the culture in Thailand and the world.
Keyword : Retro, Stream, Remade
*อาจารยประจาคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต
กระแสเรโทรโนวา:อดตอนนาหลงใหลได
ปลม
การหวนกลบสอดตอนหอมหวาน เปน
สงตนเตนและนาจดจา เนองจากผคนสวนใหญ
มกจะมความประทบใจสงทผานมาในชวต ท ง
เรองสขและทกข โดยเฉพาะเรองสขทเมอยอนนก
ถง เ มอไหรก ร สก ซ งใจและเ กดปตอย เสมอ
โดยเฉพาะกบเรองของความรก หรอรอยอดตของ
ความรก
มแนวคดและงานวจยเกยวกบการถวลหา
อดตของมนษยหลายเรองกลาววาการถวลหาอดต
ของมนษย (nostalgia) เปนวธมองโลก หรอ
วธการใหความหมายแกประสบการณชวตของ
มนษยอยางหนง โดยเนนความสาคญของการ
จนตนาการและอารมณความรสกของผ คนใน
ปจจบนขณะทมตออดตทผานพนไปแลว (พฒนา
กตอาษา,2546 : 3) และมกหอม วงษเทศ (2547 :
74 – 77) กลาววาการโหยหาอดตเปนอารมณ
ความรสกทว ๆ ไปของมนษยทอยในยคของ
ความสบสนวนวาย เปลยนแปลงอยางรวดเรว
โดยความพเศษของการโหยหาอดตในปจจบน
ม ก จ ะ อ ย ใ น ร ป ข อ ง อ า ร ม ณ โ ห ย ห า อ ด ต
(kitschification) เ ป นการนาประสบก ารณอน
ห ล า ก ห ล า ย ใ น อ ด ต ม า ข ย า ค น เ คน ส กด
ผสมผสานใหอยในความรสกสาเ รจรปแบบ
เบดเสรจ ทาใหผ เสพอารมณ ถวลหาอดตม
อารมณรวมกบประสบการณเดม ซงเปนสงท
เกดขนในอดตทพวกเขาอาจไมไดมประสบการณ
แบบนนจรง ๆ สอดคลองกบงานวจยของธญญา
สงขพนธานนท (2547 : 2 – 3)ทพยายามคนหา
อารมณความรสกถวลหาอดตของมนษยยคหลง
สมยใหมวา อารมณถวลหาอดตหรอการโหยหา
อดต (Nostalgia) ในความหมายของนก
มานษยวทยายคหลงสมยใหม คอ วธการมองยอน
อดตทยดโยงระหวางชวตในชวงขณะปจจบนกบ
ประสบการณแหงอดตทเลยลบ เปนรปแบบหนง
ของการรบรความจรงทชวยทาใหสามารถคด
ใครครวญหรอทาความเขาใจในอดตทผานพนไป
แลว โดยการนามาครนคดใครครวญใหม ซงอาจ
กลาวไดอกอยางวานคอการจนตนาการถงโลกท
ไดส ญเ ส ยไ ปแลวข องป จ เจกบ คค ลท เคย ม
ประสบการณในอดต
การถวลหาอดตน นเปนธรรมชาตของ
มนษย ไมวาจะเปนการถวลหาคนรกเกา ถวลหา
ชวตเกา ๆ เพราะไมมใครทจะสามารถลมอดต
ของตนได ไมวาจะเปนเรองดและเรองไมดกตาม
การถลลหาอดตจงกลายเปนชองทางใหนกธรกจ
หรอนกสรางสรรคคดปฏบตการทเรยกวา “ขด-
รอ-คน” อดตอนนาถวล รวมทงความประทบใจ
และความทรงใจอนสวยงามของคนในสงคมมา
ผลตซ า ไมวาจะเปนแฟชนเกา ๆ สมยเมอยงสาว
แนวเพลงเกา ๆ ครงยงเปนวยรน หรอสถานท
เกา ๆ ทเคยเหนหรอเคยสมผสครงอดต และเปนท
แนนอนวาของเกา งานเพลงเกา แฟชนเกาทมคน
ชอบหรอนยมนอยยอมหมดสทธทจะถกนามา
ผลตซ า หรอไดคนชพกลบมาใหมอกครง
ง า น อ อ ก แ บ บ ส ไ ต ล เ ร โ ท ร ( Retro
Design)เปนงานออกแบบทเกดขนในยค 50s –
70s ซงเปนงานออกแบบสมยใหม (Modern) ท
เนนก า ร ตอ บ ส นอ ง ดา น ป ร ะ โ ย ช นใ ชส อ ย
(Functional) มากกวาการตอบสนองดานอารมณ
ความรสก (Emotional) เนองจากชวงเวลานน เปน
ชวงสงครามโลกครงทสอง ทแตละประเทศตาง
ไดรบความบอบช าตาม ๆ กน ภาวะเศรษฐกจจง
อยในชวงการฟนฟ ประชาชนจงไมอยในสภาวะ
ทจะใหความสนใจเรองความสวยงาม แตจะ
มงเนนและใหความสนใจดานปากทอง เพอความ
อยรอด ศลปะและงานออกแบบยคนน จงมงเนน
ไปทประโยชนใชสอยเพอตอบสนองความ
ตองการของผบรโภคเปนสาคญ
ศลปะและงานออกแบบแนวRetro
ศลปะเรโทร (Retro Art) หรอศลปะยอน
ยค จดอยในศลปะประเภทปอปอารต (Pop Art)
ไดรบการพฒนาราวป 1940 และ 1950 เปนศลปะ
ทมความสะดดตาในเรองของกราฟกและการ
ออกแบบตวอกษรใหเปนตวหนา ๆ และเรยบงาย
ตวอยางเชน ผลงานการออกแบบโฆษณายอนยค
ของแอนน เทรนเตอร (Anne Taintor) ทมการ
ถายทอดดยเทคนคยอนยค ใชนางแบบสมยใหม
แตแตงตวและทาทรงผมใหมคณลกษณะเฉพาะ
แบบคลาสค ทเนนการดดลอนใหญดงตวอยาง
ภาพ 1 : งานออกแบบผลตภณฑโดย
แอนน เทรนเตอร (Anne Taintor)
ทมา : http://blogs.babble.com/family-kitchen
ภาพ 2 : งานออกแบบโฆษณาโดย
แอนน เทรนเตอร (Anne Taintor)
ทมา : http://blogs.babble.com/family-kitchen
Retro Style และ Vintage Style เหมอน
หรอแตกตางกน
ศลปะแนวเรโทร (Retro Style) และศลปะแนว
วนเทจ (Vintage Style) มความเหมอนทคอนขาง
แนบชดกนมาก จนหลายคนมกเรยกสลบกนไป
มา โดยศลปะทงสองยคนมจดรวมทเหมอนกนคอ
เนนความเกาแกและการยอนยค แตมลกษณะท
ตางกนดงน
1) ความแตกตางดานชวงเวลา
ศลปะแนววนเทจ (Vintage Style) จะมความ
เกาแกมากกวาศลปะแนวเรโทร(Retro Style)
เกดขนชวงป ค.ศ.1920 มรากฐานของศลปะทมา
จากยคอยปตดโดยรวมจะเหมอนศลปะยคนโอ
คลาสสค(Neo Classic Arts) ผสมผสานกบศลปะ
ยคโมเดรน (Modern Arts) สวนศลปะแนวเรโทร
(Retro Style) เกดขนในชวงสงครามโลกครงท 2
ประมาณป ค.ศ. 1950 เปนศลปะทเนนการลดทร
ดานความสวยงาม เนนประโยชนการใชสอย
คลายศลปะยคโมเดรน (Modern Arts)ผสมผสาน
กบศลปะแนวพอพ อารต (Pop Arts)
2) ความแตกตางดานการใชส
ศลปะแนววนเทจ (Vintage Style)
นยมใชสโทนออนหวานเชน สขาว สครม ส
นาตาล สฟาออน สชมพออน และสทเนนการเพม
คณคาโกหร และสงสงเชน สทอง สเงน สวน
ศลปะยคเรโทร (Retro Style) จะเนนการใชส
สดใส แสบตาและรอนแรง เชน สแดงแจด สชมพ
สด สสมสด สเขยวมะนาว
3) ความแตกตางดานรปรางรปทรง
ศลปะแนววนเทจ (Vintage Style) จะเนนรปราง
แบบโคงมน และออนชอย เชนลวดลายเครอ
เถาวล ลวดลายดอกไม เปนหลก สวน ศลปะ
แนวเรโทร (Retro Style) จะเนนลวดลายทเปน
รปทรงเลขาคณต โดยเฉพาะลายสเหลยมขาม
หลามตด ลายตารางเปนตน
จดทแตกตางระหวางสองยคนนคอ
ศลปะแนววนเทจ (Vintage Style) เนนทความ
เกาแก และความโกแตเรยบหรเปนหลกโดยผชม
ไมตองมประสบการณรวมกบงานศลปะ หรอ
สนคาเลหานนกได สวนศลปะแนวเรโทร (Retro
Style) ผชมจะตองมประสบการณรวมกบผลงาน
ศลปะหรอสนคาชนนน ๆ ไมทางใดกทางหนงถง
จะเรยกวาเปนศลปะแนวเรโทร (Retro Style)
อยางแทจรง
ภาพ 3: รปเปรยบเทยบศลปะแนววนเทจ (ซาย)
และ ศลปะแนวเรโทร (ขวา)
ทมา : http://topicstock.pantip.com/home
ภาพ 4 : รปเปรยบเทยบศลปะแนววนเทจ (ซาย)
และ ศลปะแนวเรโทร (ขวา)
ทมา : http://topicstock.pantip.com/home
Retro Style ของเกาเลาใหม ซงใจ
เหมอนเดม
กระแสเรโทร (Retro) หรอ Nostalgia
ไดรบความนยมในยคหลงสมยใหมเปนอยางมาก
ท ง ๆ ทเปนความนยมแบบซ า ๆ จากอดตถง
ปจจบนหมนวนเปนวฐจกรแบบเกาเลาใหม ผาน
คนวนมานบครงไมถวน ตวอยางเชน รถยนตยอน
ยคอยาง Mini Beetle FIAT 500 ทยงคงเปน
รถยนตทคงความเปนดไซนเอกลกษณเฉพาะตว
และไดรบความนยมจากคนทงโลก
รถยนต Mini Beetle FIAT 500 ถก
ออกแบบโดยวศวกรชาวอตาเลยนทมชอวา
ดนเต กอาโกซา (Dante Giacosa) และปรากฏตอ
สายตาสาธารณชนเมอวนท4 กรกฏาคม ค.ศ.1947
วน เ ด ย ว กน แ ต อ ก 6 0 ป ถด ม า ค อ ว น ท 4
กรกฏาคม ค.ศ.2007 รถยนตMini Beatle FIAT
500 ไดถกนามาปดฝ น และแปลงโฉมใหมอกครง
โดยใชชอวา New FIAT 500 โดยยงคงเอกลกษณ
ดานการออกแบบไวอยางเดม พรอมท งปลก
กระแสความชนชอบในสไตล Retro ใหหวน
กลบมานยมอกครง
กลมเปาหมายหลกของคนทชนชอบ
FIAT 500 คอคนทตองการความแตกตางอยาง
ชดเจน โดยเฉพาะความตองการงานออกแบบท
เปนอตาเลยนดไซน ซงใหความรสกทพ เศษ
เหนอกวาดไซนของประเทศอน ๆ คอมลกษณะ
การออกแบบทใหความรสกเก ๆ อสระ ไมม
รปแบบตายตวแตมความเปนศลปนสง ดงภาพ
ตวอยาง
ภาพ 5 : รถยนตMini Beetle FIAT 500 ป ค.ศ.
1947
ทมา : http://www.cargurus.com
ภาพ 6 : รถยนตNew FIAT 500 ป ค.ศ.2007
ทมา : http://www.cargurus.com
ไมเพยงแควงการรถยนตเทานนทนาแนว
Retro ม า ป ร ะ ย ก ต ใ ช เ พ อ พฒ น า ส น คา แ ล ะ
การตลาด วงการของตกแตงบาน (Living &
Decorate) เปนอกวงการหนงทขานรบกระแส
Retro โดยเพมรสนยมการออกแบบสนคาตกแตง
บานใหดม เสนหเย ายวนใจแบบอตาลสไตล
รวมถงการออกแบบเฟอรน เจอร (Furniture
Design) ทตองผลตตามแนวคดสนคาตกแตงบาน
เพอใหสามารถนาไปจดวางเขากบของตกแตง
บานสไตล Retro ไดอยางเหมาะสม ยงผลใหเกด
การออกแบบเฟอรนเจอร (Furniture Design)
แนว Re-Production หรอเฟอรนเจอรใหมแตทา
ใหดเกาแนวแอนทค(Antique) และไดรบความ
นยมอยางทไมเคยมมากอน
เนองจากสงคมไทยมคตและความเชอ
เกยวกบจตวณญานเจาของเกาทตดตามมากบ
เฟอรนเจอรเกาเหลานน ถงแมจะชอบมากเพยงใด
แตเมอเหนวาเปนของเกาจงมกมนอยคนนกทจะ
ยอมซอ แตเมอมเฟอรนเจอรแนว Re-Production
ทเปนของใหมแตทาใหดเกาออกจาหนาย จง
ตอบสนองความตองการของผ ท ชนชอบใน
สไตลเรโทร (Retro) กลาทจะซอเกบไวใช เพราะ
มนใจไดอยางแนนอนวา จะไมมวญญาณเจาของ
เกาตดมาอยางแนนอน เฟอรนเจอรแนว Re-
Production เหลานถอเปนตวอยางงานออกแบบท
สามารถตอบโจทยความตองการของผบรโภคยค
ห ลง ส มย ใ ห ม ท น ย ม ค ว า ม ห ลง แ ล ะ อ ด ต
(Nostalgia) ทงในแงของการใชงาน (Functional)
และอารมณความรสกทหวนราลกถงอดต อยาง
สมเหตสมผล
ภาพ 7: เฟอรนเจอรแบบ Re-Production
ทมา : http://www.pharaohs-furniture.com
แฟชนดไซน สไตล Retro
แฟชนการแตงตวแบบยอนยค สไตล
เรโทร Retro เปนอกกระแสหนงทไดรบความ
นยมไมแพวงการออกแบบดานอน ๆ โดยเปนการ
นาแฟชนในยคตาง ๆ ทไดรบความนยมชวงหลง
สงครามโลกครงทสอง กลบมาใหม เ รมจาก
แฟชนในยค '50s แฟชนในยคนมสญลกษณทโดด
เ ดน ค อ ก ร ะ โ ป รง บ า นย า ว ค ล ม เข า ขา ง ใ น
กระโปรงเสรมสมหรอผาตาขายหลายๆ ช น
เพอใหพอง และเนนใหเหนเอวทคอดอยางชดเจน
ดาราสาวทโดดเดนทสคในยคนคอแอนเดรย
แฮปเบรน (Audrey Hapburn) ทมชอเสยงจาก
ภาพยนตรเรอง "Sabrina" ดงภาพ
ภาพ 8: Audrey Hapburn
ทมา : http://www.imdb.com
อกยคหนงของแฟชนแนวเรโทร (Retro)
ทมชอเสยงไมแพกนคอยค ยค 60 's สงเกตวา
แฟชนแนวนมาแรงและไดรบความนยมเปนอยาง
มาก เรมจากวงดนตรของเกาหลทไดรบวยรนไทย
ชนชอบ เชนวง Wonder Girls ทนาเอาทงแนว
เพลงและการแตงตวในยค 60’s มาทาใหมจนโดง
ดงในชวขามคนดงภาพ
ภาพ 9 : วงดนตรเกาหลทจดกระแสแฟชนยค 60’s
ทมา : http://www.kapook.com
ภาพ 10 : วงดนตรเกาหลทจดกระแสแฟชนยค 60’s
ทมา : http://www.kapook.com
แ ฟ ช น ย ค น เ ร ม ตน ข น ใ น ช ว ง ห ลง
สงครามโลกครงท 2 ชวง เปนชวงขาวยากหมาก
แพง กระแสแฟชนจงเปลยนจากเครองประดบมก
หรอเพชรพลอยมาใชสรอยลกปดพลาสตก ทม
สสนจดจานแทน แฟชนยคน จงมการแตงกาย
คลาย ๆ ตกตาบารบ (Barbie dolls) และไดรบ
ความนยมทสดในตอนนน
แฟชนแนวเรโทร (Retro)ไมหยดกระแส
แตเพยงเทาน ยงไดหย งลกและแทรกซมไปยง
รสนยมของผบรโภคจนทาใหเกดกระแสความ
หลงใหลในยนสตนตวขนมาอกครง แบรนดยนส
ชนนาตาง ๆ จงออกคอลเลคชนเกยวกบเรโทร
สไตลมาในทกฤดกาล ไมวาจะเปนแบรนดทเปน
ผนาดานยนสอยางลวายส Levi’s Abercombie
Deisel ฯลฯ ในวนาทนคงไมสามารถปฏเสธไดวา
กระแสเรโทร (Retro) กลายเปนสวนหนงของการ
เพ ม ม ล ค า ใ ห กบ ส นคา แบ ร นด เ นม ( Brand
Instrument) แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ส ร า ง ส ร ร ค
เนองจากกระแสเรโทร (Retro) เกดนยมในวงการ
ไหน ลวนแลวแตทาใหวงการนนมเสนหเยายวน
ใจ เตมไปดวยเรองราวในอดตอนนาคนหา
ภาพ 11: แฟชนแนวเรโทร ของยนสลวายส
ทมา : http://wellmedicated.com
Retro Media สอเกาเลาใหม เยายวนใจยง
กวา
นอกจากวงการแฟชนและวงการออกแบบ
แลวกระแสเรโทร (Retro) ยงไดเขามามบทบาท
กบวงการสอ โดยเฉพาะวงการดนตร ละครและ
ภ า พ ย น ต ร ท ต อ บ ส น อ ง ก ร ะ แ ส เ ร โ ท ร
(Retro)อยางแพรหลาย สวนหนงเปนการนาเพลง
เกาทไดรบความนยมในสมยกอน มาทาดนตร
ใหม ขบรองใหม หรอใสทวงทานองใหม ใน
รปแบบของ Cover &Tribute ทเหนกนอยาง
ดาษดน เชน ผลงานของปนดดา เรองวฒ ทนา
ผลงานเกา ๆ และไดรบความนยมในอดตในเครอ
แกรมมมาทาใหม หรออยางวงดนตรบอดสแลม
Bodyslam ทนาเพลงอนโดงดงในอดตอยางเพลง
“เสยดาย” ของด ธงชย แมคอนไตย มารองและ
ใสทานองใหม จนโดงดงและเปนทนยมของ
วยรนทวบานทวเมอง เนองจากเพลงเหลาน เปน
สอทสามารถทาใหคนฟงไดหวนระลกถงอดตท
นาจดจาได ดงคากลาวทวา “เพลงบางเพลง ไมได
สาคญวาจะเพราะ หรอไมเพราะ แตมนอยทวา
เวลาฟงแลวทาใหคดถงใครบางคนมากกวา” จน
เกดกระแสการนาเพลงเกามาทาใหมอกมากมาย
ชนดไมไลไมเลกผลต
ทางดานวงการละครไทย ถอวาเปนอกหนง
วงการทใชกระแสเรโทร (Retro) ผลตซ าไปซ ามา
แตยงไดรบความนยมจากแฟนละครชาวไทย
เหมอนเดม เชน ละครเรองแรงเงา จาเลยรก พร
พรหมอลเวง ฯลฯ ทผลตซ าหลายรอบ แตกลบ
ไดรบความนยมเพมขนกวาเดม หรออยางละคร
เ ร อ ง บา น ท ร า ย ท อ ง ท เ ร ม ผ ล ต ต ง แ ต ส มย
สงครามโลกครงท 2 (พ.ศ.2493) และมการผลต
ซ าแลวซ าอกเรอย ๆ จนปจจบนกยงมการผลต ดง
ภาพ
ภาพ 12 : บานทรายทองยคจารณ สขสวสด
ทมา : http://www.oknation.net
ภาพ 13 : บานทรายทองยคพชญา วฒนามนตร
ทมา : http://www.sanook.com
กระแสเรโทร (Retro) ย งลกลามไปถง
วงการภาพยนตรโดยลาสด ไดมการนาผลงาน
ภาพยนตรเกาททากครง กยงไดรบความนยม
เ ช น เ ด ม แ ล ะ ก ล า ย เ ป น ก ร ะ แ ส ท ส ง ค ม
วพากษวจารณทกครงอยางเรอง “จนดารา” มาทา
ใหมโดยเปลยนแคตวแสดงทเปนทนยมนยคสมย
นน ๆ และเปลยนการดาเนนเรองแคบางสวน ก
ทาใหไดรบความนยมอยางถลมทลายทกครงไป
ภาพ 14 : ภาพยนตรเรองจนดาราในป พ.ศ. 2520,2544
และปจจบน (พ.ศ.2012-2013)
ทมา : http://www.khajochi.com/
กอนหนาน ไดมภาพยนตรอกหลายเรอง ท
จดกระแสเรโทร (Retro) อยางเชน ภาพยนตร
เรอง “แฟนฉน” ซงถอวาเปนภาพยนตรเรองแรก
ๆ ทนากระแสเรโทรมาประยกตใชจนไดรบความ
นยม และทารายไดทลรอยลานเพยงชวขามคน อก
เรองหนงทไดรบความนยมไมแพกน คอเรอง
“เพอนสนท” ซงทาใหวยรนสาว หลาย ๆ คน
อ ย า ก เ ป น “ ด า กน ด า ” แ ล ะ อ ย า ก ไ ป เ ร ย น
มหาวทยาลยเชยงใหม (มช.) อนอบอวลไปดวย
บรรยากาศอบอนแสนประทบใจ ทามกลางขนเขา
และสายลมหนาว
กระแสภาพ ยนตรแนว เรโท ร (Retro)
เหลาน ตางปลกเราหวงอารมณความรสก ของผม
อดตและความหลงในครงกอนอยางถงใจ เนอง
ดวยคณสมบตทมทงภาพเคลอนไหวและเสยง ท
คลายภาพแหงความทรงจาในวนวาน ทหลายคน
หวนระลกถง (Recall) ถงอย เสมอ ราวกบวา
ภาพยนตรไดนาพาใหยอนไปอยในชวงเวลาแหง
ความสขนนจรง ๆ เพราะในบางชวงจงหวะของ
ชวต บางชวงจงหวะเวลา และบางชวงทอยกบคน
บางคน สามารถกระตน จนทาใหอยากหวน
กลบไปยงอดตอกครง แมจะเปนเพยงแคชวงเวลา
แหงการสมมตกตาม
ภาพ 15: ภาพยนตรเรองแฟนฉน
ทมา : http://www.pantip.com
ภาพ 16: ภาพยนตรเรองเพอนสนท
ทมา : http://www.dek-d.com
Retro Market การตลาดยอนยค
หวใจทสาคญ ซงเปรยบไดกบผชกใยใน
การวางแผนการจดกระแสเรโท (Retro) ใหเปนท
นยมของผ บรโภคหลงสมยใหมคงหนไมพน
วงการธรกจและการสอสารการตลาด ท จด
ประกายจดกระแสเรโท (Retro) จนกลายเปน
นยามความหมายใหมทเรยกกนตดปากวา “Retro
Marketing” ห ร อ ก า ร ต ล า ด ยอ น ย ค น น เ อ ง
การตลาดแบบนหยบยมพฤตกรรมผบรโภคหลง
สมยใหม ทโหยหาวถชวตดงเดมและรอยอดต มา
ประยกตใชเพอวางแผนใหเขาถงผบรโภคใหมาก
ทสด ดวยการใชวธนาสนคาทเคยขายด หรอ
ไดรบความนยมในอดตมาปรบปรงเปลยนแปลง
เลกนอย อาจตงใจผลตเลยนแบบใหเหมอนของ
ดงเดม (Original Style) หรอนามาผสมผสานกบ
เทคโนโลยสมยใหมแตยงมกลนอายของรอยอดต
ใหหวนราลกถง
นกการตลาดอธบายวา สงททาใหกระแส
เ ร โ ท ( Retro) ป ร ะ ส บ ค ว า ม ส า เ ร จ น น ค อ
กระบวนการและความสามารถประยกตใชของ
นกการตลาดทเขาไปสรางประสบการณรวม
(Share Experience) และการจบเอาความรสกของ
การหวนราลกถงอดตของผบรโภคออกมาพฒนา
และนาไปตอยอดจากประสบการณเดม กลายเปน
ประสบการณใหม โดยใชผลตภณฑ (Product)
เปนตวเชอมประสบการณน น ๆ ดจดงสนคา
เหลาน น เ ปนตวแทนเสมอนจรงของอดตท
สามารถดงอารมณความรสกแตหนหลงได ทก
ครงทไดเหนหรอสมผส สนคาทนยมนากลบมา
ทา ใ ห ม มก จ ะ เ ป น ส น คา ท ผ ล ต ข น ใ น ช ว ง
สงครามโลกครงทสอง ประมาณยค 50’s-70’s
เชนจกรยานยนตรเวสปา Vespa เปนตน
ภาพ 17: รถจกรยานยนตร Vespa
ทมา : http://www.thescooterist.com
ปจจบนกระแสการตลาดแบบยอนยค ไดม
การพฒนาและแตกแยกเปนแขนงตาง ๆ แตมจด
รวมทเหมอนกนคอ การเอาคณคาของศลปะมา
ผสมผสานเปนสนคารวมสมย (Contemporary
Art) เรยกวาเปนการออกแบบทลงตวระหวางการ
คานงถงประโยชนใชสอย และอารมณความรสก
รวมถงมงเนนการสรางประสบการณรวมเปน
หลก
ผเชยวชาญดานการจดการธรกจอยาง
ดร.พลลภา ปตสนต อาจารยประจาวทยาลยการ
จดการ มหาวทยาลยมหดล กลาวถงการตลาด
แบบยอนยควา เปนการนาแนวคดการตลาดแบบ
เรโทร Retro มาประยกตใช สามารถทาได 3
ขนตอนคอ
ขนท 1: Build Linkage เปนขนตอนการ
สรางความเชอมโยงระหวางยคปจจบนกบอดต
แลวกระตนย าใหผบรโภคหวนระลกถงคนวนเกา
ทผานมาในอดต โดยหวใจทสาคญของการ
กระตนย าใหหวนระลกถงอดตนน จะตองเปนสง
ทสามารถสรางความสข เมอระลกถง
ขนท 2 : Build Value เปนขนตอนการ
สรางคณคาใหกบผบรโภคโดยมเงอนไขวาสนคา
จะตองผานกระบวนการทาวจยและพฒนาสนคา
(R&D)เพอแกขอบกพรองตาง ๆ และหาแนวทาง
พฒนารปแบบใหม ๆ ใหตอบโจทยความตองการ
ของผบรโภคได
ขนตอนสดทาย : Build Awareness เปน
ขนตอนการใหผบรโภครบรและจดจาสนคาโดย
ใชกจกรรมทางการตลาด เพอเขาหาผบรโภคทก
กลม โดยมว ตถประสงคหลกคอ การสราง
ประสบการณรวมและสรางความผกพนระหวาง
ตวสนคากบผบรโภคนนเอง
ตวอยางการประยกตใชแนวคดการตลาด
แบบเรโทร (Retro Market) คอรถยนตคลาสสค
อยาง Volkswagen Beetle ซงเปนรถยนตใน
ตานานทออกแบบและพฒนาขนภายใตเงอนไข
ของความเรยบงายและความประหยดในแบบ
เรโทรดไซน (Retro Design) แมจะถกนามา
พฒนาและปรบปรงใหมกครง กยงคงไดรบความ
นยมเหมอนเดม
อกผลตภณฑหนงทนากระแสการตลาด
แบบเรโทร (Retro) มาประยกตใชคอ กลองดจทล
ของแบรนด Olympus ซงไดหยบกลองในตานาน
อยาง Olympus Pen ทเคยไดรบความนยมอยาง
มากในชวง 5 ทศวรรษกอนมาพฒนาใหม โดย
ยงคงรปลกาณเดมแตเพมเทคโนโลยใหม ๆ เขา
ไป จนกลายเปนสนคายอดนยมในตลาดกลอง
ดจทล
ภาพ 18: กลองดจทล Olympus Pen
ทมา : http://www.klongdigital.com
ตวอยางสนคาเหลาน ถอเปนกรณศกษาใน
การนากลยทธการหยบยมกระแสความนยมและ
วนวานในอดต มาผสมเขากบประโยชนใชสอยท
จาเปน (Functional) ผนวกกบประโยชนในแง
ของอารมณและความรสก(Emotional) โดยผาน
ขนตอนกระบวนการพฒนาสนคาและการวจย
(R&D) อยางสมเหตสมผล กอใหเกดอทธพลตอ
ก า ร ตด ส น ใ จ ซ อ ข อ ง ค น ย ค ห ลง ส มย ใ ห ม
เนองจากกลมคนเหลานนยมอะไรทไมเหมอน
ใคร ตองการสงทแปลกใหมและแตกตางอยาง
ชดเจน มวถชวตเรยกวา Work Hard-Play Hard
นนคอ พรอมทจะจายทกเมอ หากพบสนคาและ
บรการทถกใจ ย งผลใหเกดตลาดแนวเรโทร
(Retro Market Place) ตามมามากมายเพอ
ตอบสนองความตองการของคนกลมน
Retro Market Place ตลาดยอนยคแหง
วนวาน
ความพยายามในการหยบฉวยบรรยากาศ
แบบวนวาน ทเกดจากพฤตกรรมผบรโภคในยค
หลงสมยใหม เกดการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา
ตามสอและกระแสสงคม อยางกรณการเกด
กระแสตลาดแบบดงเดม (Traditional Market) ซง
เปนตลาดทตอบสนองตอความตองการของ
ผบรโภคทนยมความหลงแตครงในอดตอยางเชน
ตลาดสามชก 100ป ตลาดน าอมพวา เปนตน
ตลาดยอนยคเหลานถอเปนสวนหนงของการบร
ณา ก ารแนวค ดแบบ เรโท ร (Retro) รวม กบ
พฤตกรรมของผบรโภคหลงสมยใหมไดอยางลง
ตว โดยหวใจสาคญของการสรางตลาดแบบยอน
ยค ค อก ารกา หนดตา แหนง (Positioning) ใ ห
ชดเจนต งแตแรกวาจะเปนตลาดในรปแบบใด
แลวหยบตวตนทแทจรงออกมานาเสนอ เชน
ตลาดสามชก 100 ปจงหวดสพรรณบรทมจดเดน
อยทการเปนตลาดโบราณและเปนศนยกลางดาน
การคาเกาแกรมแมน าสพรรณบร เมอรจดเดน
อยางชดเจนของตลาดสามชก 100 ปแลว กดง
จดเดนและความเปนตวตนออกมา บรณาการเขา
กบการสอสารการตลาดออกไปใหเหนถงจดเดน
และวถชวตด งเดมของคนทอยอาศยในยานน น
สงนไดกลายเปนแรงดงดดใหกลมผบรโภคทโหย
หารอยอดต ออกตามหาเพอเตมเตมประสบการณ
และความทรงจาของตนใหเตม โดยเฉพาะคนใน
เมองหลวง ทเบอหนายกบสงคมบรโภคนยม
ตลาดแบบยอนยค (Traditional Market) จงเปน
ทางเลอกหนงทตอบโจทยอยางชดเจน
ภาพ 19 : ตลาดสามชก 100 ป จงหวดสพรรณบร
ทมา : อาจารยธระ ราชาพล
ภาพ 20: ตลาดบานใหม อ.แปดรว จ.ฉะเชงเทรา
ทมา : อาจารยธระ ราชาพล
น อ ก จ า ก ก ร ะ แ ส ต ล า ด แ บ บ ยอ น ย ค
(Traditional Market) จะไดรบความนยมอยาง
แพรหลายแลว ยงมตลาดอกรปแบบหนงทไดรบ
ความนยมไมแพกน นนคอ “แบบ Man Made”
หรอตลาดทมจดขายมาจากสงแวดลอมทมนษย
สรางขนมา อาท ตลาดเพลนหวาน อาเภอหวหน
จงหวดชลบร หรอเอเชยทค เดอะ รเวอรฟรอนท
(Asia Tique) ซงเปนตลาดทสรางสงแวดลอม
ขนมาใหมท งหมด มการกาหนดแนวคดการ
ออกแบบใหมลกษณะยอนยคแบบเรโทร โนวา
(Retro Nova) สงทสาคญอกอยางคอมการสราง
จดใหนกทองเทยวสามารถถายภาพไดทกจด
(Photo Point) ซงเปการตอบสนองพฤตกรรมของ
ผบรโภคหลงสมยใหมทนยมถายรปดวยกลอง
ส ม า ร ท โ ฟ น แ ล ะ ก ล า ย เ ป น ท น ย ม ข อ ง
นกทองเทยว ทหวยหาความแปลกใหมและวถ
ชวตดงเดมอนทรงคณคา และนาจดจาแบบเรโทร
โนวานนเอง (Retro nova)
ภาพ21 : ตลาดแบบ Man made เพลนวาน อาเภอหวหน
จงหวดประจวบครขนธ
ทมา : http://travel.upyim.com
ภาพ : ตลาดแบบMan made เอเชยทค
ทมา : www.manager.co.th
สรป
กระแสเรโทร (Retro)เปนกระแสทไดรบ
ควา มนย มจา ก ก ล ม ผ บ รโภค หลง ส มย ใ หม
เนองจากกระแสเรโทร (Retro) เปนแนวคดทยอน
ยคไปยงอดต มกลนอายแหงวนวานอนนาถวล
ตอบโจทยผบรโภคทเบอหนายวถชวตสมยใหม
ซงเตมไปดวยตกแถว คอนโดมเนยม การจารจร
ตด ขด แล ะ ก า รบ รโ ภค เ ช ง ส ญ ญะ ท ง หล า ย
กระแสเรโทร (Retro) จงเขามาเตมเตมวถชวต
ของคนกลมนใหเตมขน การถวลหาอดตหรอการ
โหยหาอดต (Nostalgia) เปนวธการมองยอนอดต
ทยดโยงระหวางชวตในชวงขณะปจจบนกบ
ประสบการณแหงอดตท เลยลบ โดยสนคา
ผลตภณฑ สถานทหรอการบรการแนวเรโทร
(Retro) เปนตวเชอมทสอถงเหตการณรอยอดต
อนนาประทบใจ
บรรณานกรม
กาญจนา แกวเทพ และนคม ชยขนพล (2555).
“คมอสอใหมศกษา” โครงการเมธวจย
อาวโส ฝายวชาการ สานกงานกองทน
สนบสนนการวจย
กองบรรณาธการนตยสาร BrandAge Essential
(2555). “Creative & Design” นตยสาร
BrandAge Essential ฉบบเขมขนพเศษ
เดอนตลาคม 2554
ณฐกานต ลมสถาพร. (2546).Postmodern ดกวา
แบรนด ซบซอนกวาโฆษณา. หนา 64 –
70.กรงเทพฯ : ทรปปงพอยท
ธญญา สงขพนธานนท. (2547). ดาดงลงสแมนา
ราลก สายนาบทกวแหงการโหยหาอดต.
กรงเทพธรกจ
ธรยทธ บญม. (2546).โลก Modern & Post
Modern. กรงเทพฯ : สายธาร.
พฒนา ก ตอาษา, บรรณาธการ. (2546).
มานษยวทยากบการศกษาปรากฏการณ
โ ห ย ห า อ ด ต ใ น ส ง ค ม ไ ท ย ร ว ม ส ม ย .
กรงเทพฯ : ศนยมานษยวทยา
สรนธร.
มกหอม วงษเทศ. (2547, พฤศจกายน). Kitsh. โอ
เพน. 5(47):74-77.