reykjavik pisa 2003

8/10/2019 Reykjavik PISA 2003

1/10

Borgartn 7 105 Reykjavk Smi 550 2400 Fax559 2401 [email protected]://www.namsmat.is 1

24.10.05.Jlus K. Bjrnsson

Minnisbla!um st!u Reykjavkur samanbori!vi!a!ra landshluta PISA 2003rannskninni.

Hr fer eftir stutt samantekt st!u nemenda Reykjavk samanbori!vi!a!ranemendur landsins, byggt ni!urst!um PISA 2003 rannsknarinnar. L"st ver!urme!alframmist!u Reykvskra nemenda str!fr!i bori!saman vi!nemendur ngrenni Reykjavkur og dreifb"li landsins. Rannskninni sjlfri, rtaki oga!fer!um ver!ur ekki l"st hr en hugasmum er bent me!fylgjandi heimildaskr.

#egar frammista!a nemenda Reykjavk er borin saman vi!a!ra, skiptir mli a!$eirhpar sem bornir eru saman su sambrilegir og $ srstaklega a!str!$eirra s

mta. #v var kve!i!a!bera saman $rj landsv!i, Reykjavk, ngrenniReykjavkur og dreifb"li!. Nemendafjldinn $essum $remur sv!um ersambrilegur, Reykjavk 1090, ngrenni Reykjavkur 824 og dreifb"li landsins 1434nemendur,$.e. ngilega mikill fjldi er itl sta!ar llum sv!unum, $annig a!tryggts a!samanbur!urinn ver!i rttltanlegur og tlfr!ilega rei!anlegur. #egardreifb"li!er broti!enn frekar ni!ur, ver!a ni!urst!ur vissari og $v er $a!ekki gerthr.

Me!alframmista!a str!fr!i

1. tafla s"nir me!altl$essara $riggja landsv!a str!fr!i samt frammist!u

landsins heild. Einnig kemur fram tflunni munurinn piltum og stlkum.Ni!urst!urnar eru fyrir str!fr!iframmist!una heild en jafnframt fyrir hvernhinna fjgurra undirkvar!a str!fr!innar (sj me!fylgjandi l"singu innihaldi vi!auka 2).

1. tafla. Frammista!a slenskra nemenda str!fr!i PISA 2003. Landshlutar.

Str!-Fr!i SE

R"mi ogLgun SE

Breytingarog tengsl SE vissa SE Magn SE

Reykjavk Stlkur 526 3.8 512 3.9 519 3.7 536 4.1 532 3.8Piltar 518 4.1 505 4.2 512 4.3 538 3.8 509 4.3Allir 522 2.8 509 2.8 515 2.7 537 2.5 520 2.7

Ngr. Rvk. Stlkur 524 4.7 513 4.9 514 5.1 535 5.0 531 5.7Piltar 516 4.1 505 4.6 515 4.9 535 4.8 508 4.8Allir 520 2.8 509 3.0 514 3.0 535 2.8 519 3.1

Dreifb"li Stlkur 520 3.4 509 3.8 511 3.8 527 3.8 523 3.6Piltar 496 3.5 485 3.5 494 3.7 508 3.5 488 3.7Allir 507 2.6 497 2.6 502 2.6 517 2.6 505 2.8

Landi!allt Stlkur 523 2.2 511 2.3 514 2.3 532 2.4 528 2.3Piltar 508 2.3 496 2.4 505 2.4 524 2.5 500 2.5Allir 515 1.4 504 1.5 510 1.4 528 1.5 513 1.5

Me!alframmista!a Reykvskra nemenda str!fr!i heild PISA 2003 er 522 stig,

me!sta!alvillu 2,8. #etta $"!ir a!me!95% ryggi liggur $etta me!altal bilinu 516


2/10


til 527. undirkvr!um str!fr!innar er frammista!an nokku!mismunandi einsog taflan s"nir og er hn best undirkvar!anum VISSA e!a 537, en s kvar!i prfartlfr!i og lkindareikning. #ar er jafnframt minnstur kynjamunur.

Bori!saman vi!frammist!u $tttkulandanna PISA myndi $etta jafngilda 12. sti heimsvsu s mi!a!vi!ll $tttkulndin PISA (41 land) e!a 9. sti s einungismi!a!vi!OECD lndin 30. Raunar ver!ur a!taka fram $essum samanbur!i a!ekki er raun rttltanlegt a!tiltaka nkvmlega r!un $j!a $ennan htt $ar semkve!in vissa er t! slkum samanbur!i me!altala og $v er r!unin gjarnan settfram sem kve!i!bil eins og s"nt er 2. tflu. #au lnd sem eru skygg! tflunni sitthvoru megin vi!Reykjavk eru ekki marktkt frbrug!in Reykvsku ni!urst!unummi!a!vi!95% ryggi. #a!kemur $annig fram tflunni a!Reykvskir nemendureru marktkt lakari en Kanadskir nemendur og marktkt betri en Franskir. #v vrirttara a!l"sa$essari r!un me!$essu ryggisbili og $annig vri Reykjavk 8-16

sti bori!saman vi!ll $tttkulndin PISA 2003. sama htt m sj a!sland heild er 13-18 sti.

2. tafla. R!un Reykjavkur heildareinkunn str!fr!i mi!a!vi!"tttkulndin PISA 2003

R! Land Me!aleinkunn SE 95% ryggisbil7 Kanada 532 1.8 528 5368 Belgia 529 2.3 524 5349 Macao 527 2.9 521 533

10 Sviss 527 3.4 520 53411 strala 524 2.1 520 52812 Reykjavk 522 2.8 516 527

13 N"ja Sjland 523 2.3 518 52814 Tkkland 516 3.5 509 52315 sland 515 1.4 512 51816 Danmrk 514 2.7 509 51917 Frakkland 511 2.5 506 51618 Sv#j! 509 2.6 504 51419 Austurrki 506 3.3 500 512

Fjldi nemenda hfnis"repum

Ni!urst!ur PISA rannsknarinnar m einnig sko!a sem fjlda nemenda hverjuskilgreindra hfnis$repa. (Sj me!fylgjandi l"singu$repanna vi!auka 1.). Gera mr!fyrir $v a!$eir nemendur sem lenda $repum 0 og 1 su $eir einstaklingar semekki geta n"tt sr str!fr!ilegar a!fer!ir og str!fr!ilegan skilning, sr til verulegsgagns hinu daglega lfi. 3. tflu er s"nd dreifing nemenda $essi hfnis$rep, broti!ni!ur eftir landshlutum.


3/10


3. tafla: Skipting milli nfnis"repa eftir landshlutum.

Reykjavk

Ngrenni Reykjavkur

Dreifb!li

Allt landi"

Stlkur

Piltar

Stlkur

Piltar

Stlkur

Piltar

Stlkur

Piltar

#rep

%

SE

%

SE

%

SE

%

SE

%

SE

%

SE

%

SE

%

SE

0 2.8 1.0 6.3 1.3 3.0 1.1 4.1 0.9 2.6 0.9 7.0 0.9 2.8 0.5 6.1 0.61 7.7 1.4 11.3 1.7 8.0 1.9 11.1 2.2 10.0 1.4 13.3 1.5 8.8 0.8 12.1 0.92

19.7

2.0

17.0

2.1

19.6

2.7

20.1

2.6

20.7

1.8

23.1

2.3

20.1

1.4

20.4

1.2

3 26.6 2.1 24.1 2.0 28.3 2.4 25.7 2.4 26.4 2.1 26.0 2.2 26.9 1.2 25.3 1.34

26.9

2.3

22.7

1.8

25.9

2.6

22.3

2.5

24.2

2.0

19.1

1.7

25.5

1.1

21.0

1.2

5

12.4

1.8

13.3

1.5

11.7

2.6

12.5

1.9

12.2

1.9

9.3

1.4

12.2

1.0

11.4

0.9

6

3.9

1.0

5.3

1.0

3.5

1.1

4.3

1.2

3.9

0.8

2.1

0.6

3.8

0.5

3.7

0.5

Taflan s"nir hlutfallslega skiptingu milli $repa og sta!alvillu hlutfallsins hverju$repi. Vert er a!leggja herslu a!vissan mlingunni eykst um mi!ju kvar!ansog er au!vita!minnst $egar allt landi!er teki!fyrir eins og sst aftasta dlkitflunnar. 1. mynd m svo sj myndrna framsetningu$essara hlutfalla eftirlandshlutum.

1. Mynd:Hlutfll hverju hfnis"repi.

Myndin s"nir sk"rt a!talsver!ur landshlutamunur er r!un nemenda hfnis$repin. Ef liti!er $rep 0 $ er Reykjavk afar svipu!landsme!altali me!rmlega 6% pilta $repi 0 og 2,8% stlkna. ngrenni Reykjavkur erkynjamunurinn hr minnstur. hinum enda kvar!ans $repi 6 er Reykjavk hinsvegar me!talsvert fleiri pilta en a!rir landshlutar. #v er ljst a!dreifing getunnar er

nokku!meiri Reykjavk en !rum landshlutum.


4/10


Munur kynjanna

#a!er tvennt sem gerir frammist!u slenskra nemenda $essari rannskneftirtektarver!a. fyrsta lagi s sta!reynd a!$eir eru samanbori!vi!alla a!ranemendur rannskninni a!standa sig verulega vel, mun betur en fyrri rannsknirhafa s"nt. En !ru lagi er s sta!reynd a!hvergi rannskninni er munur kynjannaeins mikill og hr landi. Hin almenna ni!ursta!a rannsknarinnar er a!stlkur erualls sta!ar betri lestri en piltar, en jafnframt eru piltarnir flestum lndum nokku!

betri str!fr!i en stlkurnar.

#etta mynstur er breytt slandi,$annig a!hr er kynjamunurinn lestri s mesti semfannst rannskninni og jafnframt er sland eina landi!$ar sem fannst verulegurkynjamunur stlkum hag str!fr!i. 4. tflu er s"ndur $essi kynjamunur

str!fr!i og s"nir taflan mun kynjanna$annig a!einkunn pilta er dregin fr einkunnstlkna. Jkv!tala $"!ir yfirbur!i stlkna, neikv!pilta.

4. tafla: Kynjamunur eftir landshlutum.

Str!fr!iHeild

R"mi oglgun

Breytingarog tengsl vissa Magn

Reykjavk 8 7 6 -2 23*Ngr. Rvk. 8 8 -1 0 23*

Dreifb"li 25* 25* 17* 18* 35*Landi!allt 15* 15* 9* 7 28*

*p


5/10


Lestur og raungreinar

PISA 2003 var einnig framkvmd mling frammist!u 15 ra nemenda lestri ,raungreinum (nttrufr!i) og $rautalausnum. Ekki ver!ur hr greint fr$rautalausnunum heldur staldra!vi!lestur og raungreinar. b!um tilvikum er umendurtekningu verkefna a!r!a sem notu!voru PISA 2000. Ekki er um marktka

breytingu frammist!u slenskra nemenda a!r!a, s frammista!an borin saman rrannskninni ri!2000 og 2003, $ me!aleinkunnin hafi lkka!eilti!.

5. tflu m sj frammist!una lestri brotna ni!ur eftir landshlutum og 6. tfluframmist!una raungreinum brotna ni!ur sama htt.

5. tafla: Lestur eftir landshlutum.

Lestur SE Kynjamunur-Stig

Reykjavk Stlkur 529 3.7Piltar 469 4.2Allir 498 2.6 60*

Ngrenni Rvk Stlkur 518 4.2Piltar 470 5.2Allir 493 3.3 48*

Dreifb"li Stlkur 518 3.2Piltar 457 3.4Allir 486 2.5 61*

Landi!allt Stlkur 522 2.2Piltar 464 2.3Allir 492 1.6 58*

*p


6/10


6.tafla:Raungreinar eftir landshlutum.

Raungreinar SE Kynjamunur-stigReykjavk Stlkur 504 4.0

Piltar 495 4.6Allir 500 2.7 9

Ngrenni Rvk Stlkur 498 4.6Piltar 496 4.4Allir 497 3.0 2

Dreifb"li Stlkur 498 3.6Piltar 482 3.1Allir 490 2.2 15*

Landi!allt Stlkur 500 2.4Piltar 490 2.4Allir 495 1.5 10*

*p


7/10


Vi!auki 1. PISA hfnis"repin str!fr!i:

6 hfnis$repi 6 eru nemendur sem geta hugsa!sk"rt um str!fr!ilegvandaml og, dregi!fram alhfingar og n"tt sr $ekkingu sem byggir eiginathugunum og lknum af flknum a!st!um. #eir geta tengt samanuppl"singar r mismunandi ttum og af mismunandi tegundum og breytt $eimr einni tegund a!ra. Nemendur $essu $repi r!a vi!flkna str!fr!ilegahugsun og rksemdafrslu. #essir nemendur geta nota!$etta innsi ogskilning, samt $ekkingu sinni str!fr!ilegum a!ger!um og tengslum til$ess a!$ra og finna n"jar nlganir og a!fer!ir til$ess a!fst vi!n"strlegara!st!ur. Nemendur $essu $repi geta sett fram og tj! sk"ran httni!urst!ur snar og rkin fyrir tengslunum milli a!fer!a og ni!ursta!na.

5 hfnis$repi 5 geta nemendur $ra!og unni!me!lkn af flknum

a!st!um samt $v a!$ekkja takmarkanir $eirra og gera sr grein fyrirforsendum$eirra a!fer!a sem $eir beita. #eir geta vali!, bori!saman og meti!vi!eigandi lausnir til $ess a!fst vi!flkin vandaml.Nemendur $essu $repigeta unni! kerfisbundinn htt og nota!rksendafrslu og hugsun, lkingar ogformlega eiginleika $eirra a!fer!a sem$eir beita. #eir eiga gott me!a!tj sigstr!fr!ilega.

4 hfnis$repi 4 geta nemendur unni! skilvirkan htt me!srtk lkn afhlutlgum a!st!um sem geta kalla! takmarkanir e!a kve!nar forsendur.#eir geta vali!og sam$tt mismunandi a!fer!ir og tengt $r vi!raunverulegvandaml. Nemendur $essu $repi geta nota!hfni sna og getu sveiganlegan htt, me!allmiklum skilningi $essu samhengi. #eir geta mta!

og tj!sk"ringar og rk byggt $ekkingu sinni.3 hfnis$repi 3 geta nemendur framkvmt sk"rt afmarka!ar a!ger!ir, og $ar

me!tali!$r sem krefjast $ess a!$eir geti vali!r!a!fer!a e!a a!ger!a rttan htt. #eir geta vali!og nota!einfaldar $rautalausna a!fer!ir. Nemendur $essu $repi geta tlka!og nota!str!fr!ina byggt mismunandiuppl"singum og frt rk fyrir $essum a!fer!um snum. #eir geta sk"rt a!fer!irsnar og ni!urst!ur lauslega.

2 hfnis$repi 2 geta nemendur tlka!og $ekkt str!fr!ileg vandaml oga!st!ur sem ekki krefjast annars en beinnar lyktunar. #eir geta dregi!framvi!eigandi einfaldar uppl"singar og n"tt sr a!eins eina a!fer!til a!tkna $rstr!fr!ilega. Nemendur $essu $repi geta nota!grundvallara!fer!ir,

formlur, a!fer!ir og vinnubrg!. #eir geta frt einfld rk fyrir a!fer!umsnum og tlka!ni!urst!ur bkstaflega.

1 Nemendur hfnis$repi 1, geta svara!einfldum spurningum um kunnuglegara!st!ur $ar sem allar vi!eigandi uppl"singar eru til sta!ar og spurningar eruaugljsar og sk"rar. #eir geta $ekkt kve!nar tegundir uppl"singa ogframkvmt venjubundnar a!ger!ir samkvmt sk"rum beinum fyrirmlum$egar um sk"rar a!st!ur e!a vandaml er a!r!a. #eir geta framkvmta!ger!ir sem eru augljsar og sem eru augljslega leiddar beint af verkefninu.

0 Nemendur $repi 0, r!a ekki vi!neitt af ofangreindu.


8/10


Vi!auki 2: Undirkvar!ar str!fr!innar-forsendur og stutt l#sing.

1. Magn (Quantity).

Hr er prfa!ur skilningur nemenda mikilvgi $ess a!magngera hluti. #v er uma!r!a skilning hlutfallslegri str!, $ekking talnalegum mynstrum og notkuntalna til $ess a!tkna magn og magngeranlegar hli!ar raunverulegra fyrirbra(talning og mlingar). #essu til vi!btar fst Magn kvar!inn vi!rvinnslu ogskilning talna sem eru settar fram marga mismunandi vegu. Mikilvgur hluti$essaer rkfrsla me!a!sto!talna. Hr skiptir mestu mli a!hafa valdi snutalnaskilning, mismunandi a!fer!ir vi!a!tkna tlur og magn, skilning mismunandi str!um, str!fr!ilegar rvinnslua!fer!ir og reikningsa!fer!ir

hverskonar.#a!helsta sem mlt er $essum kvar!a er:

Talnaskilningur. Skilningur str!fr!ilegum a!ger!um. Skilningur mismunandi str!um og magni. Reikingur og a!ger!ir. Hugarreikningur. Mat str!um (estimation).

2. R#mi og lgun (Space and Shape).

Mynstur eru allssta!ar, or!um, tnlist, kvikmyndum, umfer!inni, byggingum oglistum. Lta m "miskonar lgun sem mynstur, hs, br"r, krossfiska, snjkorn, kort,lauf og skugga, svo eitthva!s tali!. Rmfr!ileg mynstur geta $v$jna!$vhlutverki a!vera einfld lkn af margs konar fyrirbrum.

#egar nemandi lrir um r"mi og lgun, $arf hann a!leita a!$v sem er lkt og lkt$egar hann greinir lgunina og $ekkir hana aftur setta fram mismunandi htt. Nmaf $essu tagi er ntengt svokalla!ri r"misskynjun, sem er nau!rynleg til $ess a!hgts a!skilja $a!og $au r"mi sem manneskjan lifir .

S sem vill !last$ennan skilning $arf a!skilja eiginleika hluta og tengsl $eirrainnbyr!is.

Meginatri!i mlingarinnar eru: #ekkja lgun og mynstur. L"sa, sk"ra og skilja sjnrnar uppl"singar. Skilningur breytingum lgun. Skilningur $v hva!er lkt og lkt. Hlutfallsleg sta!a. Skilningur myndur tveimur og$reumr vddum og tengslunum milli

$eirra. A!fer!ast kve!nu r"mi.


9/10


3. Breytingar og tengsl (Change and Rleationship).

ll nttruleg fyrirbri fela sr einhverja tegund breytinga og allt umhverfi okkarer einhvern htt tengt innbyr!is. Lfverur breytast $egar$r eldast, rst!irnar

breytast, fl!og fjara er breyting af $essu tagi og jafnframt flagsleg fyrirbri svosem atvinnuleysi og ver!brfavsitlur. Sumar$essara breytinga eru $annig a!$eimm l"sa me!einfldum str!fr!ilegum fllum, lnulegum, exponential og fleiristr!fr!ilegum sambndum.

#a!helsta mlingunni er: A!geta sett fram breytingaferli skiljanlegan htt. Skilningur grundvallare!li breytinga. #ekkja hvenr srstakar tegundur breytinga eiga sr sta!.

Getan til $ess a!n"ta sr framangreint vi!a!me!hndla umhverfi!. Geta stjrna!umhverfi snu byggt skilningi breytingum og tengslum

4. vissa (Uncertainty).

Uppl"singasamflag ntmans b"!ur upp gfurlegt magn uppl"singa, sem oft erusettar fram sem nkvmar vsindalegar ni!urst!ur. Engu a!s!ur ver!a allir snudaglega lfi fyrir kve!inni vissu, t.d. var!andi ni!urst!ur kosninga ogsko!anakannana, sveiflur vxtum og peningamlum, vissu $run umhverfismlao.s.frv.

vissa fjallar $v um tv ntengd svi!, ggn og tilviljanir. #etta eru efni rlkindareikningi og tlfr!i og fjallar kvar!inn m.a. um sfnun gagna, greiningu$eirra, framsetningu og lkindi $v a!vi!komandi tlkun og framsetning s rtt e!aekki.

Kvar!inn mlir $v: Skilning breytileika "msum ferlum. Skilninginn mikilvgi $ess a!vita!s hvernig gagna og talna er afla!. Hvernig tlur og talnalegar uppl"singar byggja kve!num a!fer!um og

breytiileika. Hvernig megi magngera breytileika og skilja hann. Hvernig megi sk"ra breytileika.

Nnari l"singar framangreindu m finna :

The PISA 2003 Assessment Framework: Mathematics, Reading, Science and Problem

Solving Knowledge and Skills. OECD 2003.


10/10


Heimildir:

Jlus K. Bjrnsson, Almar M. Halldrsson og Ragnar F. lafsson. Str!fr!i vi!lok grunnskla:Stutt samantekt helstu ni!ursta!na r PISA 2003 ranskninni.

Nmsmatsstofnun 2004.

Learning for Tomorrows World: First results from PISA 2003. OECD 2004.

The PISA 2003 Assessment Framework: Mathematics, Reading, Science and ProblemSolving Knowledge and Skills. OECD 2003.

Allt framangreint efni m nlgast heimas!u Nmsmatsstofnunar: www.namsmat.is,

og heimas!u PISA rannsknarinnar: www.pisa.oecd.org.

reykjavik pisa 2003

Documents