شهابیان استاد:دکتر

یزدانی دانشجو:رضا

ها(توریسم گاه گاهای)تفرج پناه شهری فرم سازی پایدار

پایدار توریسم برای راهکاریمصر: در ساحلی

ال- گیزال المیس احمد، جالل خالد

مصر مانسورا، دانشگاه راهنما، استاد

مصر مانسورا، دانشگاه مرتبط، استاد

)چکیده( خالصه

و است بخشی چند عملکردی و فعالیت اساسا توریست صنعت

هم ک است پیچیده مراحلی شامل آن مرتبط، های برنامه

می بر در را نمادی اجزای هم و فیزیکی های بخش و عناصر

بخشی باید توریست به مربوط های طرح و ریزی گیرد. برنامه

از

ای ناحیه در کارانه محافظه و پایدار توسعه های استراتژی

آن در که باشد

خدمات و تسهیالت همینطور و مصنوعی و طبیعی های محیط

دارد. برای وجود بنایی زیر تسهیالت و نقل و حمل مانند راحتی

شده( به )مدیریت ها ریزی برنامه باید صنعت این پایداری

درست اقتصادی کاربردهای با همراه و پایدار های روش صورت

توریست جذب نواحی در مصنوعی و طبیعی های محیط از

به اساسا پایدار توریسم شود می گیرد. بنابراین،گفته انجام

محیط بر صنعت این تأثیرات از درک افزایش و ترغیب معنای

معنای به زمان هم طور به و است انسانی و فرهنگی طبیعی،

1

و میزبان ارتباط هم که است محیطی و شرایط کیفیت حفظ

خوش های برنامه و ها طرح دارد بستگی آن به توریست هم

میلیون8 تعداد کردن برابر دو جهت آینده مورد در بینانه

توریسم موضوع کردند بازدید مصر از گذشته سال که توریستی

نخواهد کشور این که اگر سازد می تر حیاتی و تر مهم را پایدار

پایدار غیر توریسم در را خود طبیعی فرهنگی، اقتصادی، منابع

نشان ها پروژه از بسیاری در که هایی زند. پیشرفت هم به

های فعالیت از افزایش به رو تقاضای تکمیل جهت شد داده

و توسعه حال در کشورهای در متأسفانه، رشته این به مربوط

پایدار توریسم مورد در اندکی تحقیقات مصر در مخصوصا

به دستیابی راههای از یکی شود می است. گفته گرفته انجام

بحث است. در پایدار شهری های فرم اتخاذ طریق از پایداری

حال در کشورهای در گردد، اتخاذ شهری شکل چه اینکه مورد در

است. در گردیده پیشنهاد و توصیه شهری متراکم شکل توسعه،

مباحثات میان روابط بررسی ابتدا در ما هدف مقاله این

فرم دیگر طرف از و طرف یک از پایدار توریسم به مربوط

جدید ساحلی مناطق قبول مسئله دوما است. و پایدار شهری

است. پایدار شهری شکل به مربوط اصول با مصر در توریستی

چند مطالعات روش از زمینه این در تحقیقات انجام برای

خط چند تحقیقات انجام و اداره شد. جهت استفاده موردی

شد. انتخاب بود شده ایجاد تازگی به را توریستی ساحلی

که شد فهمیده

ویژه بخش در که پایدار شهری فرم به مربوط های ویژگی اکثر

کلی یا جزئی صورت به بود، شده مشخص و معین تحقیقات

اساسی اجزای از یکی ترتیب بدین و شد انگاشته نادیده

سؤاالتی آمدن بوجود با مقاله شد. این شامل را پایدار توریسم

فرم به دستیابی جهت که هایی سیاست و استراتژی مورد در

و شده بسته کار به مصر در توریستی مکانهای در پایدار شهری

2

پایان پایدار توریسم پیوستن واقعیت به جهت روشی بعنوان

یابد. می

مناطق ، توریست ، شکل شهری، کلیدی: پایداری، لغات

ساحلی،

مقدمه

چشمگیری پیشرفت گذشته سال50 طول در توریسم صنعت

جهانی است. کنفرانس گشته جهانی صنعتی به تبدیل و داشته

صد در5-6 توریسم که کرد محاسبه1993 سال در ساحلی

کرده کسب ملل تمام میان در ( راGNP) ملی خام محصوالت

توریسم مصر مانند ساحلی، کشورهای از بسیاری است. در

مدیترانه دارد. سواحل عهده بر راGNP از بیشتری های درصد

درآمد است. و جهان در توریستی مقصد منطقه نخستین

منبع تواند می توریست دهد می تشکیل را توریستی جهانی

تواند می باشد. توریسم بومی افراد برای اشتغال و درآمد مهم

و فرهنگی میراث و منطقه اجتماعی بافت برای تهدیدی

بخش نیازهای شناخت باعث ها شرط باشد. این آن طبیعی

می ای توسعه اصول آمیختن و کردن ترکیب جهت در توریستی

این و است آمده21 شماره دستورالعمل در که شود

شده اتخاذ زمین قله مقاله از1992 سال در دستورالعمل

می معنا ای توسعه عنوان به را پایدار توسته و است. پیشرفت

توانای رفتن بین از بدون امروزی نیازهای برآوردن در که کنند

طبق مفاهیم خودشان. این نیازهای رفع در آینده های نسل

میان برابری مفهوم بردارنده در جنکز و برتون ویلیام، گفته

اطراف محیط از آگاهی همینطور و اجتماعی عدالت و نسلی

است مهم بسیار جهانی دید که شود می گفته چنین است. هم

المللی، بین سطحی گرفت. در نظر در باید را محدود تأثیرات و

پایداری موضوع مورد در مشخصی ابتکارات توریسم صنعت

مربوط گیری تصمیم سطوح تمام به که هایی راهنمایی و است

3

که شود می گفته اند. امروزه دسترس در اکنون هم شوند می

درست دالیل که چرا است نیاز یک محلی های فعالیت بر تمرکز

به که است محلی جوامع پایدار توسعه پایدار توریسم صحیح و

پایدار توسعه اهمیت شوند؛ می معنا توریستی مقاصد عنوان

است پایدار موضوعات و مسائل در مشارکت نبود از اساسا

از اقتصادی های بهره توریستی مناطق بعضی در چنانکه

این کردن پایدار به نیاز گرفتن نظر در بدون توریسم توسعه

غرب در آثار از بسیاری گردند. در می آوری جمع مراحل

و مرحله ، اصطالح یک پایدار( بعنوان )توریسم اصطالح

از است. بسیاری گرفته قرار خطاب مورد بسیار استراتژی

های سیاست شامل که شد برگرفته در مسئله این منظرهای

حیاتی نقش و طبیعی و انسانی های محیط به مربوط گفتاری

و ها توریست به تسهیالت و خدمات ارائه در جامعه اساسی و

با شود. متأسفانه می فرهنگی تعامالت و جذب افزایش و ارتقا

از یکی و توریستی مکانهای ترین مهم از یکی مصر آنکه

مختلف های فعالیت از بسیاری در رشد سریع بازارهای

همینطور و آن مورد در اندکی تحقیقاتی است توریستی

چیز دو مقاله این است. اهداف شده توسعه حال در کشورهای

طرف یک از است. یعنی نگرشی دیگری و عقالنی اولی است،

از و توریسم از حمایت به مربوط مباحث میان روابط بررسی

است. این پایداری شهری فرم مربوط مباحث دیگر طرف

دوم هدف به رسیدن به که است مفاهیمی معنای به بررسی

عملی بررسی بررسی، رساند. این می یاری ما به مقاله این

ساخته تازه مکانهای تقابل بردن سؤال زیر آن هدف که است

است. مفاهیمی چنین با مصر در توریستی و ساحلی شده

موردی چند مطالعه روش از تحقیقاتی های تحصیل انجام جهت

این انجام برای کردیم استفاده تحقیقات اصلی روش بعنوان

ایجاد تازگی به که را توریستی ساحلی منطقه سه بررسی

4

ساحل از عبارتند در که مناطق این کردیم انتخاب شده

سرخ. دریای و سینا جزیره شبه شمالی،

آن. های فرصت و پایدار توریسم

پایدار؟ توریسم چرا1-2

آگاهی تقویت جهت ای انگیزه پایدار توریسم شود می گفته

آگاهی و درک افزایش طریق از محیطی الزامات و محیطی

یک از اقدام این چنین است. هم طبیعت حفظ اقدامات از

بدین کند می حمایت محلی فرهنگ یکپارچگی از اقدام

بار به و داشتن همراه به بدون را توریستی مزایای ترتیب

خواهد همراه محیطی و اجتماعی منفی اثرات آوردن

را محلی جوامع اقتصادی اساس حمایت این داشت. بعالوه

میان درک سرانجام و گوناگون پایدار توسعه طریق از

دهد. می افزایش اجتماعی تعامالت طریق از را فرهنگی

انرژی مصرف اتالف آلودگی، کاهش با پایدار توسعه

روشنایی و اطراف در موجود شیمیایی مواد آب، از استفاده

شود. هم می منابع حفظ باعث شب دوران ضروری غیر های

کند. نمی ضایع را خود محصوالت پایدار توریسم چنین

جلوگیری در مدیریتی های تکنیک و ها محدودیت از بنابراین

شود. سرانجام می مرگ« استفاده به »عالقه عالئم از

طبیعی های محل حفظ جهت در توریسم از حمایت

های فرهنگ و منظر مکانهای ، میراثی مکانهای سکونتی،

کمیت. نه است کیفیت آن هدف کند. و می عمل محلی

پایدار توریسم اصول2-2

هم پایدار: منابع ای شیوه به منابع بستن کار به و استفاده

غیره( و و ، ها تنوع مناظر، انرژی، )آب، طبیعی صورت به

منابع دارند. در وجود اجتماعی – فرهنگی صورت به هم

5

بوسیله پایداری در اساسی موضوعات انرژی و آب طبیعی،

در منابع دو هر از که چرا شوند می محسوب توریسم صنعت

گسترده طور به توریسم میزبان مناطق در و توریسم صنعت

در باید که است دیگری طبیعی شود. مناظر می استفاده

گرفت. نظر

به منجر که است بدیهی منابع این از حد از بیش برداری بهره

که جاهایی شود. در می توریست صنعت و آنها رفتن بین از

کنند می دیدار توریستی مکان یک از زیادی های توریست

در اختالل و رفتن بین از جذابیت، نبود که رود می انتظار

تراکم و زیاد استفاده دلیل به طبیعی مسکونی، مکانهای

و بنایی زیر افتد. توسعه می اتفاق کنندگان بازدید زیاد

منطقه، ویژگی بر منفی تأثیر تواند می هم گسترده

بازدید و ساکنین برای زندگی کیفیت سنتی، اکوسیستم

باشد. داشته کنندگان

از بیش استفاده اتالف:کاهش و حد از بیش استفاده کاهش

توسط که شود می منابعی حفظ به منجر منابع اتالف و حد

چنین هم و دیگر محصوالت مصرف و تولید جهت توریستها

در فشار این که شد می استفاده محیط بر فشار کاهش

به که شود. چیزی می ایجاد نادرست کاربر و استفاده نتیجه

روش و بنا زیر کفایت و وجود همان است مرتبط اصل این

مطمئن- زائد مواد برای که است ای شده برده کار به های

مصرفی پایین است. الگوهای مصرف و مایع- رفتار و جامد

جدید، های روش ، شایستگی کفایت افزایش طریق از که

آیند می بدست بازیافت فنون و ها تکنیک و مسئوالنه رفتار

است. توریسم صنعت از مسئوالنه مدیریت های نشانه از

کاهش باعث بلکه شوند می منابع حفظ به منجر تنها نه اینها

شود. می وسیع حجم در زائد مواد مدیریت

6

پذیری مسئولیت و ریزی برنامه با صنعت این کردن یکپارچه

بازار

های جنبه با همراه مؤثر ریزی برنامه شود می گفته : چنانکه

و دوباره تجدید در آنها از توان می که است این بازاریابی

توریستی، تولیدات و محصوالت در پایدار ای آینده داشتن

تعیین کرد. جهت استفاده کلی طور به توسعه و محیط

صنعت در ریزی برنامه جنبه سه ریزی، برنامه های شاخص

در ریزی برنامه ابتدا شود، گرفته نظر در باید توریسم

ارائه سوما و بازاریابی دوما قدیمی، و سنتی مفهوم

ها. توریست برای متنوع محصوالت

دیگر به بلکه حمایت بخش به تنها نه تنوع: گوناگونی حفظ

و اقتصادی اجتماعی حمایت اقتصادی، حمایت های زمینه

شود. می مربوط اکولوژیکی حمایت

حمایت در مستقیم غیر محلی: معیاری جوامع مشارکت

محلی جوامع مشارکت همان تواند می اجتماعی- فرهنگی

و داران سهام با مشاوره مراحل، دیگر و گیری تصمیم در

اصطالحات آوردن فراهم و ارائه با همراه مردم عموم

است. توریستی مکانهای مورد در درست

انجام و محلی اقتصاد از از: حمایت عبارتند مهم اصول دیگر

شده. اتخاذ معیارهای ارزیابی منظور به تحقیقات

پایدار توریسم های شاخص3-2

ریزی برنامه روند ارتقای و پایدار توریسم روند کنترل جهت

ارزیابی به که است هایی شاخص داشتن به نیاز آن مورد در

رساند. یاری را ما صنعت این از حمایت توسعه در مشارکت و

کلی های شاخص مانند توریسم از حمایت های شاخص

محیطی مفاهیم با توریسم سازی یکپارچه مورد در حمایتی

به مربوط های شاخص است. بعالوه اجتماعی- فرهنگی و

به باید شده ایجاد ای تازه توریستی مکانهای در پایداری

7

جهت در باید که را ضعف نقاط که باشند ای شیوه و روش

میان روابط باید و کرده رفع آید عمل به اقداماتی آن رفع

به رسیدن جهت تالشی در را ها محیط و ها فعالیت بقیه

شاخصی کرد. سه بررسی مکان و محیط آن در کلی حمایتی

مشخص پایدار توریسم توسعه های جنبه تمامی مورد در که

اجتماعی. و اقتصادی : اکولوژیکی، از عبارتند اند شده

های شاخص از ( استفادهWTO) توریسم جهانی سازمان

سیاست، ایجاد جهت ابزاری عنوان به را پایدار توریسم

ساخته تسریع1990 سال از مدیریتی مراحل و ریزی برنامه

است.

: محیطی های شاخص1-3-2

دیگری اصلی عوامل به توانند می محیطی های شاخص

انجام برای که محیطی تأثیرات ارزیابی باشد: اول، مرتبط

گیرند. می انجام توریستی های پیشرفت ایجاد یا عملیات

و شده اتخاذ های سیاست محیطی، مدیریتی تمرینات ، دوما

وسایل و آب ذخیره انرژی، مثال )برای فنی معیارهای

غیره(. و محیطی دوستانه نقل و حمل اتالف، با مقابله

مناطق در تأثیرات مورد در معیارهایی و ها شاخص سوما

که تأثیراتی مورد در سواحل( و مثال )برای خاص توریستی

)مانند: مشخص توریستی تسهیالت و ها فعالیت واسطه به

دیداری تآثیرات غیره(.چهارما، و ساحلی تفرجگاههای

غیره. و توریستی بنایی زیر و توسعه

: اجتماعی های شاخص2-3-2

باشد: مرتبط زیر عوامل به تواند می اجتماعی های شاخص

و عملیات اجرای برای که اجتماعی تأثیرات ارزیابی اوال،

و کارکنان های مشی خط شود. ثانیا می انجام تشکیالت

، ها انگیزه آموزش، تحصیالت، اصالحات، شامل که مدیریت،

جوامع با ارتباط شود. ثالثا می غیره و امنیت و سالمت

8

های برنامه محلی، کارکنان طریق از مثال برای محلی

فرهنگ از حفاظت و بر تاکید ای. رابعا توسعه و آموزشی

زیبایی و حفظ . خامسا ای محلی- منطقه اعتبار و میراث

عامل فیزیکی. ششمین پیشرفت- معماری شناسایی

جمعیت از رضایمندی ارزیابی و جامع اطالعات سیستم

ای توسعه اهداف در مشارکت عامل، است. هفتمین محلی

شود. و می بنایی زیر های پیشرفت شامل که جامعه

در دارد. و همراه به را غیره و اجتماعی خدمات همینطور

اختیار در پایدار های جنبه مورد در که اطالعاتی آخر

گیرد. می قرار ها توریست

: اقتصادی های شاخص3-3-2

جای اقتصادی های شاخص دسته در توانند می زیر عوامل

گیرند:

از که کارکنان تعداد مثال محلی. برای اشتغال ایجاد اول،

آنها. مهارت میزان و اند آمده محلی جوامع

های سیاست طریق از ای زنجیره مدیریتی دیدن تدارک دوم،

خرید. به مربوط پایدار

مکان در محیطی و دوستانه تجارتی های شبکه ایجاد سوم،

. ای توسعه

محل درهمان که موادی و غذایی مواد از استفاده چهارم،

اند. شده ذخیره و تولید

توریسم بررسی در مختلف راهکارهای و ها روش میان در

گفته که جنبه یک بر تنها خواهیم می مقاله این در پایدار،

و پایدار توریسم از دستیابی به تمایل صورت در شود می

می تمرکز است حیاتی و اساسی پایدار توریستی داشتن

تفریحی مکان آن محلی و بومی فرم و شکل کنیم. این

و شهری متراکم شکل مورد در بحث به بعدی بخش است. در

پردازیم. می پایداری افزایش چگونگی

9

پایدار توریسم برای شهری: راهکاری متراکم - شکل3

متراکم؟ چرا پایدار شهری فرم و شکل مورد در بحث1-3

بود خواهد پایدار زمانی شکل و فرم یک گوید می اتال ویلیام

ظرفیت و توانایی ی حوزه در تا سازد قادر را که: شهر

برای دوستانه کاربردی کند، عمل خود طبیعی و مصنوعی

آورد. بوجود را اجتماعی برابری و باشد داشته خود ساکنین

ندارد. با بستگی شهری شکل به تنها پایداری گویند می آنها

شهری فرم تأثیر میزان درمورد که استثنائاتی وجود، این

بیش که شده محاسبه مثال، است. برای باال دارد وجود پایدار

های ریزی برنامه تأثیر صرف شده آزاد انرژی درصد70 از

گردد. می زمین از استفاده به مربوط

مورد در تحقیقات بیشتر حال به تا که کرد اشاره اتال ویلیام

شهری شکل تأثیر اما بوده، سوخت مصرف و سفر مفهوم

اجتماعی، شرایط طبیعی، منابع وحش، حیات اکولوژی، بر

مؤثرند. آنها پایداری بر اندازه یک به همگی اقتصاد و رفتار

نسبت تواند می پایدار شهری فرم انواع افزودند، همچنین

شده ایجاد اخیرا که قراردادی معمول ای توسعه الگوهای به

همراه به بیشتری محیطی و اقتصادی اجتماعی، مزایای اند،

باشد. داشته

می شناخته زیر موارد توسط معموال شهری های شکل این

از ترکیبی مختلف(، های فرم )در تراکم شوند: میزان

قوی شبکه که پیوسته هم به خیابانی های طرح و کاربردها

و محیطی های کنترل است، آن پشتیبان عمومی ونقل حمل

شهری. مدیریت باالی های استاندارد

ای جاده های شکل صورتیکه در تنها شود می گفته طرفی از

مزایا ازاین غیره و عمومی نقل و حمل سطح مشخص،

در بیشتر توانند می مزایا این کنند، حمایت

باشند. مناسب متراکم های محیط

10

ها هزینه هم شود می گفته که کرد گیری نتیجه او مجموع در

اصلی اند. مزایای ارتباط در شهری تراکم با مزایا هم و

های هزینه و اند ارتباط در سفر و زمین کفایت به بیشتر

زندگی. کمیت شاید و محیطی کیفیت با اصلی

مورد در بحث به مربوط مزایای بر کوتاه مروری و بازنگری

فرم در زمینه دادن قرار در پایدار و متراکم شهری شکل

ساحلی درخط توریستی مناطق در برانگیز تحسین شهری

بود. خواهد سازنده و مفید مصر

الگوهای و شهری تراکم میان سفر: روابط الگوهای و تراکم

است متمرکز پایدار شهری فرم به مربوط مباحثات بر سفر

فرم،7 از یک هر در تراکم، میزان که موضوع این عموما

پذیرش مورد دهد، می کاهش را ماشین با مسافرت تقاضای

می تأکید حقیقت این بر اتال است. ویلیام گرفته قرار همگان

کرده بررسی را موضوع این که دانشمندان از بسیاری که کند

منجر تراکم که فرض این با موافقند موضوع این با حدی تا اند

مربوط مباحثات اینکه وجود شود. با ماشین با سفر کاهش به

هم گیرند می قرار ونقل حمل موضوع شعاع تحت هم تراکم به

سطح و میزان در تنها نه نکته است. این مهمی موضوع

توسعه مورد در ریزی برنامه بر بلکه توریستی تفرجگاههای

است. گذار تأثیر هم طوالنی های هزینه کنار در توریسم

اکوسیستم: و متراکم شهری شکل

دیگر بر چشمگیری طور به تواند می شهری متراکم شکل

که چرا باشد گذار تأثیر صنعت این از پایدار مهم موضوعات

کاربردهای صورت به استفاده برای طبیعی های زمین تغییر

روی بر بدی تأثیرات توریستی، تفرجگاههای مانند شهری

گذارد. می ها گونه تنوع و طبیعی اکوسیستم

ویلیام، که هایی محیطی: تحلیل کیفیت و شهری متراکم شکل

در که دهد می نشان کردند ارائه ماردین و گای و سناوی

11

یابیم دست باالیی شهری محیط کیفیت به بخواهیم صورتیکه

باشیم. داشته مدیریت دقت به را تراکم مسئله بر که نیازمندیم

سودمندی تأثیرات شهری متراکم فرم که واقعیت این علیرغم

سازی آشکار مانند مهمی استثنائات اما دارد محیطی کیفیت بر

قرار آلودگی معرض در بیشتری افراد که چرا دارد وجود ها ذره

گیرند. می

اقتصادی: – اجتماعی تأثیرات و شهری متراکم شکل

نسبت اقتصادی و اجتماعی تأثیرات که گفته اتال ویلیام چه اگر

این اما برخوردارند کمتری اهمیت از محیطی های جنبه به

روند. می شمار به مهم تأثیرات

شهری: اتخاذ قابل و متراکم های شکل2-3

که گویند می اتال ویلیام اتخاذ قابل های حل راه از ای مجموعه

واضح دارد. اکنون وجود رقابتی سیرهای خط آینده پایداری در

آتی های پیشرفت مورد در انتخابات از ای مجموعه که است

باشد. نیاز مختلف مکانهای به نیاز رفع جهت است ممکن

به آنها نیاز و شهری پایداری بالقوه های فرم پیچیدگی تصدیق

محققان که بود موضوعی زمان طول در بودن تبدیل قابل

اتال ویلیام مثال، اند. برای نشسته بحث به آن مورد در بسیاری

جهت ای پیچیده سیرهای خط که گفتند ماروین و گای افزود،

تواند می که ای پیچیده های شکل همینطور و پایدار آینده

و شهری مدیران وظیفه این دارد. و وجود دهد ارائه تسیهالت

توسعه به مسیری چه در گیرند تصمیم تا است گذاران سیاست

اتخاذ روشی چه مثال برای بپردازند توریستی تفرجگاههای ی

کنند.

می نظر در ای مرحله عنوان به را پایداری نظرات نقطه این

تغییرات که شود می توصیه وضعیت. بنابراین یک پایان تا گیرند

تغییر آماده زمان طول در باید شهری های فرم در موجود

و شوند، می آوری جمع اطالعات که چنان هم باشند، پذیری

12

بدین و دهد می رخ اجتماعی و اقتصادی محیطی، تغییرات

شود. رائه جدید تبلیغات و کاربردها برای تقاضا ترتیب

شهری ی پروژه برای شهری فرم ایجاد در افزود اتال ویلیام

و تولیدات برای تأکید تا است تر مهم مراحل بر تأکید خاص

که استانداردهایی تا است تر مهم اهداف بر تأکید همینطور

منجر نکته هستند. این نهایی محصول تعییین در اصلی موضوع

اطالعات آوری جمع تمرین و دیگری شکل به نیاز بر تأکیدی به

درهر را درست حل راه تا شود می گیری تصمیم مراحل و مؤثر

سازد. معین مکانی

به که است پذیری وفق تر، مالیم مراحل این در مهم عنصر

گیری تصمیم معنای به که است هایی روش توانایی معنای

شرایط تغییر با دادن وفق جهت شهری پایدار فرم به راجع

است.

و ثابت های روش به نیاز بر محققان و دانشمندان از بسیاری

می عمل تصمیمات پایداری و پشتیبانی عنوان به که تغییر قابل

ویلیام گفته اساس بر تجویزی الگوهای تا ورزند تأکیدی کنند

این بر تا سازد می قادر را گیران تصمیم پذیری وفق این اتال

مکان و محل تعیین و شهری سیستم به مربوط پیچیدگی

گیری نتیجه چنین توان می گوید می اتال کنند. ویلیام نظارت

مجموع از که مختلف و تنوع های حل راه گسترش که کرد

استراتژی نظر به گیرد می نشأت توافق مورد حمایتی اهداف

می نشان را شهری رشد واقعیت که رسد می نظر به ممکنی

شده ایجاد های فرم بکارگیری و پذیری وفق آن در که دهد

ای توسعه های طرح تدبیر مجموع است. در همیشگی و دائمی

و مختلف های فرم تأثیرات از درستی درک نیازمند ها مسیر و

است. آینده در مزایا ایجاد در آنها توانایی

کننده استفاده نظر و گیری: تفکر تصمیم شامل مراحل3-3

13

ای، منطقه توریسم زمینه در باید جامعه سطح در توریسم

دوران از باید محلی ریزان گردد. برنامه ایجاد المللی بین ملی،

توریستی، تفرجگاههای ایجاد برای ریزی برنامه اولیه و ابتدایی

و درک مکانها آن ساکنین تا کنند تشویق مشارکت به را جامعه

باشند. داشته صنعت این از درستی انتظار

مراحل طریق از را مشمولیت به نیاز محققان از بسیاری

از توان می که آورند می بر عام توافق اساس بر گیری تصمیم

و فرم ترین مناسب مورد در توافق و درک به رسیدن در آن

جامعه ساکنین که چه نمود. هر استفاده توریسم توسعه میزان

در شرکت به تحریک تر بیش برند، نفع توریسم صنعت این از

محیط از ترتیب بدین و شوند می مشارکت و شرکت روند

های فعالیت از و کنند می حفاظت آن فرهنگی میراث و طبیعی

کنند. می حفاظت و حمایت صنعت این از پشتیبانی و حمایت

شهری، پایدار های فرم سازی آزاد مورد در گیری تصمیم روند

باشد. واضح و داشته مشمولیت باید

صورت به فنی های روش از باید مراحل این چنین هم و

حتی محققان شوند. بعضی تبدیل آشکارتری و ثابت ابزارهای

چه اینکه مورد در گیری تصمیم در باال به پایین روش طرفدار

آن ایجاد چگونگی و باشد خاص مکان این در شهری پایدار فرم

هستند. صورت بهترین به

و شهری توسعه فرم پذیرش میزان ارزیابی جهت بنابراین

استفاده نظرات دادن جای و گرفتن نظر در آن افزایش

بدین و شود می توصیه توریستی تفرجگاههای از کنندگان

ابزاری عنوان به کنندگان استفاده و کاربران اداراک ترتیب

شود. می گرفته نظر در گیری تصمیم جهت

در عمومی اجماع به دستیابی که شود می گفته وجود، این با

آسان وجه هیچ به آتی های فرم به مربوط الگوهای مورد

و مشمولیت مراحل طی تصمیمات صورتیکه در اما بود نخواهند

14

بیشتر آن از ناشی های پیشرفت شوند می گرفته پذیری وفق

گیرد. می قرار گروگذاران حمایت مورد

مکان رابطه4-3

باید پایدار شهری نهایی شکل بدنبال جستجو و گشتن جای به

خاص مکان درهر فرم کدام که موضوع این تعیین چگونگی بر

گردد. تأکید است مناسب

هستند دسترسی قابل صورتیکه در تنها پایدار شهری های فرم

رسیدن به منجر که گردند پشتیبانی سیاستی زمینه توسط که

شکل برای را فضایی اما گردند می جهانی حمایتی اهداف به

گذارد. می جای بر را حل راه کاربرد و محلی دهی

شهری مساکن از مختلف شهری های مقیاس در پایداری5-3

آنرا که است این تفرجگاهها مورد در ریزی برنامه جدید مفهوم

با آن سازگاری گرفتن نظر در با یکپارچه پیشرفتی بعنوان

طراحی محلی جوامع مورد در آن ممکن مزایای و طبیعی محیط

کنند. می

به شهری های فرم مختلف های نسبت به رسیدگی بنابراین

صورتیکه در بلوک، تا گرفته ساختمانها نسبت از پایدار صورتی

حوزه وکل پروژه باشیم حمایت این یافتن تحقق به نیاز

طراحی ترتیب اند. بدین حیاتی و مهم بسیار شهر و پیشرفت

باشد یکپارچه پیشرفت کل با باید توریستی های طرح شهری

پایدار توسعه به مربوط خطرات از توان می ترتیب بدین سپس

کرد. جلوگیری ناپایدار صورت به را دریاها در جزایر

مصر: تحلیل در ساحلی تفرجگاههای شهری های - فرم4

مطالعاتی موارد بعضی

تحلیل مورد در ادراکی چارچوبهای ایجاد1-4

و توریستی تفرجگاههای شهری های فرم تحلیل *جهت

ابتدا در پایدار توریسم به دستیابی در آنها تأثیر و مصر ساحلی

15

بعنوان نیازمندیم. *مفهوم تحلیل مورد در ادراکی الگویی به

شوند: می گرفته نظر در چارچوبی چنین اصلی اجزای

تراکم میزان و افزایش شهری، )تراکم شده تولید شهری *فرم

تفرجگاهها( اندازه در

گذارند. تأثیر ها براکوسیستم توانند می که شهری فرم *اجزای

فرم مختلف های مقیاس در پایداری به *دستیابی

ساختمان- بلوک(. – شهری)نواحی

است. ارتباط در مکان با که شهری فرم *اجزای

دارد؟( مشمولیت )آیا گیری تصمیم روند و مراحل

شدند. انتخاب موردی مطالعه تعدادی تحلیل این انجام برای

باید اینکه از: اول عبارتند کردیم اتخاذ که انتخاب معیارهای

حل راه به دستیابی در را ریز برنامه یا و طراح ی شیوه و روند

حوزه سه باید اینکه سازد. دوم منعکس محیطی پاسخگوی های

ترتیب،ساحل به که دهد نمایش را مصر در اصلی ساحلی

مطالعه هستند. هر سرخ دریای و سینا جزیره شبه شمالی،

شده برقرار ادراکی چارچوب اساس بر شده انتخاب موردی

از اندکی گیری نتیجه بعدی بخش گیرد. در قرار تحلیل مورد

معرفی جمعی صورتی به آنها برای و موردی مطالعه هر تحلیل

است. شده

موردی مطالعات تحلیل نتایج2-4

شمالی ساحل خط1-2-4

آل- آالماین« مارینا توریستی »مرکز موردی مطالعه نخستین

در فعالیت و مصرف الگوی اساس بر توریستی مرکز این است

به کیلومتر94 -100 میان غرب- شرق ساحل کیلومتر6 طول

مسکونی توریستی شوند. ناحیه می تقسیم مختلف های بخش

، عمومی خدمات ترتیب بدین است شده گسترده مکان این در

16

دریاچه و دریا اطراف در تفریحی بنادر و توریستی تسهیالت

داخلی. های

فرم ابتدا، شهری: در فرم به مربوط های تحلیل مفهوم در

ایجاد که شهری های

این مورد در ریزی هستند. برنامه پراکنده عموما اند شده

با بلند نسبتا سفرهای نیازمند بنابراین و است خطی توسعه

است. ماشین

فرم این بر اجتناب قابل غیر طور به محل آن اکوسیستم ثانیا،

که فرمی مثال، بود. برای خواهد گذار تأثیر شهری ناپایدار

نمی باقی مناسب های تکنولوژی برای فضایی هیچ شده اتخاذ

شهری فرم ثالثا رود می باال CO2 گاز انتشار بنابراین گذارد

آتی تغییرات مواجه و بررسی شود. در می سازگاری از مانع

تولید را نهایی محصوالت طراحان و ریزان برنامه که همانگونه

ی اندازه در پایداری های است. مشخصه جدی مسئله این کنند

شدند. گرفته نادیده شهری ی شده تولید های فرم مختلف

قاعدتا بلوکها و ییالقی های کلبه ، مسکونی توریستی ویالهای

آینده های مشخصه از یک هر در مشارکت گرفتن نظر در بدون

اعمال که تالشی مکان، رابطه نظر از شوند، می طراحی پایدار

مواد که ادعا این است. علیرغم سطحی و ظاهری اساسا شده

در تنها شدند، می استفاده ساخت روند در ساختمانی محلی

های سنگ در استفاده طریق از معماری شیوه ایجاد و ساخت

چوبهای و سیمان دیگر طرف دارند. از کاربرد محلی سفید

کاربرد مورد اصلی مواد نیستند محلی مواد از )تزئینی( که

هستند.

تمامی بود مشمولیت از فراتر گیری تصمیم روند سرانجام

باال از صورتی به معماری به مربوط تصمیمات و ها ریزی برنامه

و کنندگان استفاده نظرات و شد. عقاید می اتخاذ پایین به

17

مورد ای توسعه فازهای از هیچ در محلی جوامع نظرات نقطه

گیرد. نمی قرار مشورت

مکانی توسعه : طرحa 1 شکل

توریستی مرکز شهری پراکنده : فرمb 1 شکل

)مأخذ: مسکونی توریستی واحدهای شهری : فرمc 1 شکل

(.103 شماره آلبنا، آالم

سینا جزیره شبه2-2-4

18

جزیره شبه در الشیخ شرم در واقع پارادایز توریستی روستای

توریستی تفرجگاههای توسعه موردی بررسی بعنوان سینا

حدود و قرارگرفته شمالی لنگرگاه در تفرجگاه شد. این انتخابm2 86000است. کرده اشغال را منطقه این از

مکانی توسعه : طراحa 2 شکل

توریستی روستای از شهری متراکم : فرمb 2 شکل

خدمات و مسکونی توریستی واحدهای شهری : فرمc2 شکل

(.199 آلبنا- شماره )مأخذ:آالم

اولین با مقایسه در شهری: اوال شکل و فرم تحلیل لحاظ از

شهری شکل از کردیم اتخاذ که شهری فرم ، ای نمونه بررسی

19

ترتیب بدین ایم گرفته الهام بیابانی های آبادی و روستاهای و

نقشه او که کند می ادعا طراح است متراکم عمومی فرم این

های بیابان در را است بیابانی روستایی که الکثر شهری فرم

عادی غیر شکل موضوع است. این کشیده مصر غرب

نماید. می توجیه را فضاها و ها اتاق فضایی سازمانهای

فرم به ضررهایی هم چندان منطقه این ثانیا: اکوسیستم

فرم مثال برای است نیاورده وارد منطقه این شهری متراکم

از استفاده مانند مناسب های تکنولوژی از استفاده شده اتخاذ

ممکن را دیوار ضخامتc 38 تحمل با حرارتی و گرمایی ظرفیت

را زیادی گیر سیاله مناطق شهری شکل چنین سازد. هم می

طبقco2انتشار شاخص یک بعنوان بنابراین دهد می نشان

است. کم انتظار

شهری فرم پایداری مثبت های مقیاس و معیارها این علیرغم

ای نمونه بررسی در که شود. همانطور می سازگاری از پنج

به جدی و شهری تولیداتی ریزان برنامه و طراحان نخست

نیست. کارآمد چندان آینده نیازهای برآوردن در که آورند وجود

شهری فرم مختلف های اندازه در پایداری های ویژگی بعضی

مسکونی توریستی شوند. واحدهای می گرفته بکار شده ایجاد

کاهش طریق از را هوا تهویه به نیاز که اند شده طراحی چنان

دهند. برای می کاهش را خورشیدی گرمای و انرژی جذب

رنگ بیرونی، دیوارهای حرارتی حجم هدف این به رسیدن

فرم از ناشی های سایه همینطور و بیرونی دیوارهای سفید

ارتباط در هستند. مکان کننده کمک هماهنگی واحد این شهری

های فرم و ساخت های روش ساختمانی، مصالح و مواد با

موقعیت آن برای مناسب که است شده گرفته بکار شهری

است. ای توسعه

به نوین های معماری از شده گرفته های مشخصه وجود این با

مکان این با ارتباطی هیچ واقع در که شد گرفته بکار روشی

20

روند قبلی، موردی بررسی و مطالعه مانند نداشت. سرانجام

کنندگان استفاده است. نطر مشمولیت از فراتر گیری تصمیم

همراه پایین به باال از گیری تصمیم روند این در محلی جوامع و

شد. داده انتقال ای توسعه مختلف فارهای با

سرخ دریای ساحل3-2-4

جاده در توریستی روستایی بررسی ای، نمونه بررسی این

m خارجی نمای با مستقیما که است شراتون- بندر توریستی

گیرد. می قرار ساحل مقابل درازا250

خطی شده ایجاد شهری شهری: اوال: فرم فرم تحلیل لحاظ از

نزدیک ای توسعه بخش در بخصوص تراکم نوعی اما است

خانه الگو از فرم خورد. این می چشم به آن در دریا ساحل

مشخصه با همراه بیابانی روستاهای در فارسی حسن سازی

ظرفیت با ساختاری های سیستم گنبدها، مانند معروف های

این اکوسیستم تراکم نبود علیرغم ثانیا است شده گرفته باال

نگرفته قرار شهری فرم تأثیر تحت جدی طور به چندان ناحیه

های تکنولوژی طراحی این در که دلیل این به اساسا این است

دیوارهای در حرارتی باالی ظرفیت از استفاده مانند مناسبی

است. شده اتخاذ مقاوم

را طبیعی تهویه و دار سایه مناطق شهری فرم آنجائیکه از

که رود می انتظار مثال برای co2انتشار بنابراین دهد می نشان

برخالف و قبلی تحصیلی موردی نمونه باشد. مانند پایین

نیست دادن تطبیق قابل پایدار شهری فرم این مثبت معیارهای

در دهد رخ درآینده است ممکن که تغییراتی برای جایی هیچ و

در پایداری های مشخصه بعضی است. از نشده گرفته نظر

شد گرفته کار به شده ایجاد شهری فرم مختلف های مقیاس

صورتی به مسکونی توریستی واحدهای دوم بررسی مانند

طراحی

گرما جذب کاهش طریق از را هوا تهویه به نیاز که اند شده

21

دهد. حجم می کاهش طبیعی، تهویه آوردن فراهم و خورشیدی

ها سایه و دیوارها سفید رنگ ، بیرونی دیوارهای حرارتی

هستند. مکان کننده کمک محیطی پایداری به رسیدن در همگی

در فنون و ساختاری های روش و ساختمانی مصالح با تنها نه

مکان کنتور خط به که ای شهری فرم در اما است ارتباط

در ای توسعه دارد. فرم بستگی هم است مناسب آن ای توسعه

آن از بخشی وبعنوان است آن پشت کوههای ماهیت با رابطه

روند ، قبلی موردی بررسی مانند شود. سرانجام می محسوب

استفاده نظر حالیکه در بوده طراحان به محدود گیری تصمیم

همراه پایین به باال از روند این در کامال محلی جوامع و کنندگان

است. بوده تأثیر بی ای توسعه مختلف مراحل با

جمعی موردی: دید های بررسی4-2-4

پیشنهادی طراح دید به شده ایجاد شهری فرم کلی طور به

میان رابطه مسئله از آگاهی تا دارد بستگی توریستی توسعه

تحت اکوسیستم گاهی آن از حمایت و پایداری و شهری فرم

زمانیکه مخصوصا گیرد می قرار شده ایجاد شهری فرم تأثیر

بر رسان آسیب تأثیرات گونه هر کاهش جهت اندکی تالش

انجام منطقه آن اکوسیستم

می بنا آن در توریستی تفرجگاههای که ای منطقه گیرد می

نبود ای نمونه بررسی شهری فرم شایع و اصلی شوند. نقص

از یک کند. هر می کمک فرم آن سازگاری به که است اجزایی

یک با طراحان بصیرت که دادند نشان موردی های بررسی

ویا اندک تغییر تواند می که یابد می پایان ای نهایی محصول

سه از بررسی دو در مکان کند. رابطه ایجاد را تغییری هیچ

آگاهی میزان ی دهنده نشان که بود روشن قبل بررسی

ارتباط بودن مزدوج اهمیت درمورد طراحان طرف از مناسبتی

این به رسیدن است. در محیطی زمینه و شهری فرم میان

مختلف های درمقیاس پایداری

22

دو در ها دسته اندازه و ساخت در مخصوصا شهری های فرم

آمد. روند عمل به درست و معقوالنه تالشی مورد سه از مورد

مشمولیت وجه هیچ به موردها از یک هر در گیری تصمیم

اجتماعی مشارکت و کننده استفاده فرهنگ واقع نداشت. در

در بلکه ساخت، بخش این در تنها نه مصر، در گیری درتصمیم

نداشت. وجود اصال ای توسعه های زمینه دیگر

شد. منعکس ها بررسی این در شدت به موضوع این

گیری : نتیجه5

ترین مناسب بعنوان شهری های فرم از یک هیچ از حالیکه در

نشد حمایت توریستی مناطق در پایداری به رسیدن در فرم

5 شهری فرم مورد در گیری تصمیم حین در که شد توصیه

گیرید. نظر در را مفهوم

ارتباط و نسبت شهری، از: تراکم عبارتند مفاهیم این

های مقیاس در پایداری به رسیدن ، سازگاری اکوسیستم،

روند مشمولیت سرانجام و مکان، رابطه ، شهری فرم مختلف

گیری. تصمیم

شده انتخاب موارد های تحلیل به مربوط های یافته طریق از

پایدار شهری فرم های ویژگی برخی جز یا و کل که دریافتیم

و شد گرفته نادیده شد مشخص تحقیقات قدیمی دربخش که

قرار توافق مورد پایدار توریسم اصلی اجزای از یکی بنابراین

استراتژدی و ها سیاست اهمیت موضوع این به اشاره با گرفت

نباید را اند ارتباط در شهری فرم با که آنهایی غیراز هایی

گرفت. نادیده

برساند. پایدار توریسم به را ما تواند نمی فرم در تغییر تنها

اجتماعی و اقتصادی محیطی، های سیاست پایدار، ونقل حمل

هستند. زندگی شیوه و نگرش در تغییراتی نیازمند هم

حلی راه ارائه تا یابد می خاتمه سؤال چند با بیشتر تحقیق این

آنان دیدگاه و طراحان نگرش به سؤاالت این از آن. برخی برای

23

و محلی جوامع به گردد. دیگران برمی حمایت مسئله مقابل در

می مربوط فعلی شرایط تحت و گیری تصمیم در آنان مشارکت

های سیاست به توانند می سؤاالت دیگر حال این شوند. با

باعث آنها آیا اینکه و توریست توسعه قوانین و شده اتخاذ

خیر یا شوند می پایداری این به دستیابی کاهش یا و افزایش

مسئله این چرایی پرسش معنای به سادگی به گردد. که می باز

در باید تحقیقات دیگر و است حیاتی و مهم بسیار که است

به راهی توریستی مکانهای صورتیکه در و آن به پاسخگویی

یابد. اختصاص کنند پیدا پایداری این سوی

منابع:اینترنت

24