rhifyn 100 gorffennaf 2012 pris 50c - papur drepapurdre.net/wp-content/uploads/archif/100.pdfapur?...

PAPUR DREPAPUR DRERhifyn 100 GORFFENNAF 2012 Pris 50c

PAPUR DRE I BOBOL DRE

NODDWYR Y RHIFYN HWN: CWMNI DA

DOLIG DRENadolig Llawen i holl ddarllenwyr Papur Dre.


PAPUR DREPAPUR DRERhifyn 83 RHAGFYR 2010 Pris 50c

COFIWCH GEFNOGI EIN HYSBYSEBWYRNODDWYD Y RHIFYN HWN GAN

Y BLACK BOY

BE SY YN Y PAPUR?

Tw-tw Thomas(stori ar dudalen 5)

Angharad Thomas(stori ar dudalen 5)

... a Wali Tomos(stori ar dudalen 14)

��

PAPUR DRE I BOBOL D

RE

Rhifyn 80 G

ORFFENNAF 2010

Pris 50c PAPUR DREPAPUR DRE

UN O GRIW'R WYDDFA

Boed yn cael ei arestio ym Mhatagonia, yn cae

l tow gan hofrennydd, yn gwasanae

thu mewn rhyfel yn y Dwyrain Canol

neu’n picio am beint dros y Fenai ar hwylfwrdd,

mae bywyd Sam Roberts, hyd yn hyn, wedi bod yn

un pur amrywiol ac

anturus. Ac ar ôl 37 o flynyddoedd

fel un o Wardeniaid Parc Cenedlaethol Eryr

i mae Sam Roberts wedi ymddeol. Mae’r

Wyddfa wedi colli un o’i chriw. (Stor

i ar dudalen 6)

BE SY YN Y PAPUR?

Craig Quinnell a Scott

(stori ar dudalen 4)

Lesley Roberts a Derek

(Stori ar dudalen 16)

Brian Roberts a Garin

(Stori ar dudalen 10 ac 11)

NODDWYD Y RHIFYN HWN GAN GYN

GOR TREF CAERNARFO

N

SAM ROBERTS

YN YMDDEOL


Rhifyn 78 MAI 2010 Pris 50c

PAPUR DREPAPUR DRE

CWPAN I’R COFIS

Mark Vaughan (cefn), Chris Wyn, Liam Leung, Rhys Evans, Dylan Owen a Rhydian Jones yn dathlu ar ôl cipio Cwpan

Rygbi’r Gogledd ym Mangor (Stori a mwy o luniau ar dudalen 19)

BE SY YN Y PAPUR?

Cyd-weu(stori ar dudalen 16) Cyd-greu(stori ar dudalen 5) a Chydredeg(stori ar dudalen 10)

100!PAPUR DRE...CANFED RHIFYN

I ble yr aethon nhw? Mae deng mlynedd wedi hedfan a hwn, y CANFED rhifyn o PAPUR DRE, wedi gweld golau dydd.Cannoedd o luniau, miloedd o eiriau. Diolch o galon ichi i gyd, yn gyfranwyr ac yn ddarllenwyr. Daliwch ati fel bod gennym ni bapur Cymraeg yn nhref Gymreiciaf y byd ymhen can rhifyn arall!

PapurDreGorffennaf2012_PapurDreHydref2010 06/07/2012 10:13

CYFARCHION I PAPUR DRE ar gyrraedd ei ganfed rhifyn gan....

PENBLWYDD HAPUS I NI!

COFIS BACHDiolch i Papur Dre am

gefnogi ein digwyddiadau ar hyd y blynyddo

edd.

Rydym ni’n edrych ymlaen yn llawn brwdfry

dedd at y ddeng mlynedd nesaf, a

dymunwn yn dda i Papur Dre am y 10 mlyne

dd nesaf – boed hir oes iddo!

Sara Patchett fu’n gyfrifol am gynllunio logo

PAPUR DRE ddeng mlynedd yn ôl. Ar y pr

yd

roedd Sara ym mlwyddyn deg Ysgol Syr Hu

gh

Owen ac yn byw yn Waunfawr. Bellach mae

hi’n 24

oed ac yn dod i ddiwedd ei blwyddyn gyntaf

yn y

Brifysgol ym Mangor yn dilyn cwrs gradd m

ewn

Gofal Iechyd a Chymdeithasol. Gadawodd Y

sgol

Syr Hugh Owen ar ôl gwneud Lefel A ac er

iddi

ddilyn cwrs gradd mewn nyrsio yn y Brifysgo

l fe

benderfynodd nad dyna oedd y cwrs iddi hi.

Bellach mae ei bryd ar fod yn weithiwr

cymdeithasol a gweithio gydag oedolion ag

anabledd dysgu. Tydi hynny ddim yn syndod

gan

bod Sara wedi cael profiad o weithio yn y ma

es

wrth weithio gyda Chynllun Cymunedol Arfo

n ar

safle Fron Deg, Maesincla. Diddordeb mew

n rygbi

oedd ganddi 10 mlynedd yn ôl ac mae hynny

’n

parhau. Bellach mae hi’n chwarae i dîm mer

ched

Clwb Rygbi Caernarfon.

LLE MAE SARA?

EGLWYS NODDFAHelo, heddiw yn Eglwys Noddfa, roedden ni'n cael ein te bach misol. Gofynnwyd y cwestiwn - Be 'da chi'n feddwl oPapur Dre? Unrhyw gyfarchion?

YSGOL Y GELLIPen-blwydd hapus iawn i Papur Dre oddi wrth bawb yn Ysgol y Gelli. Diolch am roi llwyfan i hanes,digwyddiadau a chymeriadau Caernarfon ddoe a heddiw a hynny mewn ffordd diddorol a lliwgar, ond ynbwysicach, drwy gyfrwng y Gymraeg. Dymuniadau gorau am y ddeng mlynedd nesaf gan blant 10 oed y Gelli!

100!

100!

100!

PapurDreGorffennaf2012_PapurDreHydref2010 06/07/2012 10:13 Page 10

2

Cadeirydd a DerbynLlythyrauGLYN TOMOSBorth Wen, Ael y Garth,Caernarfon, LL55 1HA(01286) [email protected]

BWRDD GOLYGYDDOLROBIN EVANS(01286) 676963RHIAN TOMOS(01286) 674980TRYSTAN ACAROLYN IORWERTH(01286) 676949GERAINT LØVGREEN(01286) 674314 R. ELWYN GRIFFITHS(01286) 674731 JANET ROBERTS(01286) 669066

TrysoryddGWYNDAF ROWLANDS46 Stryd yr Hendre,(01286) 678254

Hysbysebion ELERI LØVGREENY Clogwyn, LL55 1HYFfôn: 07900061784Ffacs: (01286) [email protected]

Clwb 100CEREN WILLIAMS13 Lôn Oleuwen, LL55 2UP(01286) 676073

Tanysgrifio/TrefnyddDosbarthuALUN ROBERTSMelangell, Lôn Sgubor WenLL55 1HS(01286) 677208

PWY ‘DIPWY...

Stiwdio Gwallta Harddwch

46 Stryd Llyn, Caernarfon

Rhif Ffôn: 672999Perchnogion: G Geal a G Evans

Nid yw’r Bwrdd Golygyddol na’rnoddwyr o angenrheidrwydd yncytuno gyda’r farn yn y Papur

Ellis Davies a’i GwmniCYFREITHWYR

Yn gwasanaethupobl Caernarfon ers

1898

27 Stryd Bangor,Caernarfon LL55 1AT

Ffôn:(01286) 672437

[email protected]

Pwy sy’n ateb cwestiynau ‘yn y gadair’ y mis hwn?Mi allwch fentro bod digon o gig ar yr atebion!

Dathlu gyda CREUAr faes Eisteddfod Eryri lansiodd saith artist talentog oEryri fenter priodas, dathlu neu ddigwyddiad arbennigo’r enw Creu, sydd yn hwyluso proses trefnudigwyddiad trwy gynnig nifer o wasanaethau dan yr unto. Mae Creu yn cynnig cynnyrch cyfoes ac unigryw acymhlith y saith artist mae ffotograffydd, dylunyddblodau, gwneuthurwr cacennau, gemydd agwneuthurwyr cardiau ac anrhegion arbennig. Maeganddynt oriel a gweithdy yng Nglynllifon.Cyflwynydd Byw yn yr Ardd, Sioned Rowlands, yw’rdylunydd blodau; y ffotograffydd yw Richard Outram oGaernarfon ac mae Lora Wyn o’r Groeslon yn gwneudgemwaith cyfoes a chain. Llinos Roberts o Gaernarfonyw’r un sydd yn cynnig y cardiau a’r bagiau wedi eugwneud gyda llaw a’r un all wneud y gacen hollbwysigyw Ffion Daran Griffiths o Lithfaen. Ar gyfer yranrhegion arbennig, mae Sioned Hywel yn gwneudanrhegion personol ac unigryw wedi eu pwytho’n gain âllaw ac mae Lois Prys yn ddefnyddio tecstilau âdylanwad y 50au arnynt. Os oes gennych chiddigwyddiad, dathliad neu briodas [email protected] neu ymweld â’u gwefan creu.co.

CYSTADLEUAETHSTORI FER ALLENRAINE 2012Mae Cymdeithas Ddathlu Allen Rainenewydd lansio ei chystadleuaeth stori ferflynyddol - y bumed ers i'r gymdeithascael ei ffurfio ym 2008. Llynedd, roeddem yn falch iawn o weldcynnydd sylweddol yn y nifer o geisiadauCymraeg, ac yr oedd y beirniad, EmyrLlywelyn yn hapus iawn o weld safonuchel y gwaith a dderbyniwyd. Enillwyr ygystadleuaeth Gymraeg llynedd oeddGeraint Lewis o Gaerdydd, a GwenLasarus o Gaernarfon.I gael gwybod rhagor, ewch i'r wefanwww.allenraine.co.uk neu cysylltwch â fiar [email protected] neuar [email protected] yn fawr iawn,Yn gywir,Carol Byrne Jones(Ysgrifennydd Cymdeithas Ddathlu AllenRaine)

Siambrau Banc LloydsCaernarfon

Swyddfeydd ym Mangor,Porthaethwy a Chaergybi

Tudur OwenRoberts, Glynne & Co.

Ffôn: (01286) 672207

Cyfreithwyr

ENILLWYR CLWB CANTMehefin 1af L M Barton 252il K Roberts 583ydd B C Tilley 6

COFIWCH mai’r rhifyn yma ydi’r un olaf rŵantan ddechrau Hydref.

Fel y gwyddoch, ‘tydan ni ddim yn cyhoeddiPAPUR DRE yn ystod misoedd Awst a Medi. Osbydd gennych ddeunydd, yn lluniau neu straeon,ar gyfer rhifyn Hydref, anfonwch nhw at GlynTomos, Borthwen, Ael y Garth, Caernarfon,

Gwynedd.LL55 1HA neu e bostio:[email protected] neu un o aelodau

eraill y Bwrdd Golygyddol cyn diwedd mis Medi. Mwynhewch yr haf!

Welwn ni chi ymhen dau fis.

Y RHIFYN NESAF


CAFFIBWYTY

BARY Maes, Caernarfon, LL55 2YD

(01286) 673100

3

ModurdyB & K Williams

Lôn Parc/ South Road, CaernarfonGwynedd LL55 2HP

Ffôn: 01286 675557Ffôn symudol: 07768900447

Gwasanaeth Cyfeillgaro’r Safon Orau Bob Amser

LLE MAEN NHW HEDDIW?Ydach chi’n cofio’r llun yma ar glawrrhifyn arbennig PAPUR DRE agyhoeddwyd ddeng mlynedd yn ôl ymmis Mehefin 2002?

Ar y pryd roedd y pump yn ddisgyblionYsgol Syr Hugh ac fe dynnwyd y llun am eubod yn cystadlu ar y dawnsio disgo ynEisteddfod yr Urdd yng Nghaerdydd yflwyddyn honno. Y cwestiwn ydi, lle maen nhw heddiw dengmlynedd yn ddiweddarach a hwythau'n 24oed? Bellach, mae dwy o’r pump yn famau,un yn disgwyl plentyn ym mis Awst, maedwy yn dal i fyw yn Dre tra bo dwy arall ynbyw yn y cyffiniau sef Llanrug aBontnewydd ac un yn byw yngNghaerdydd. O’r chwith i’r dde mae Elin Haf yn byw yny Bontnewydd, yn fam i Osian Glyn syddyn 3 oed ac ar ôl bod yn y Brifysgol ymMangor cafodd waith fel cymhorthydd ynYsgol Waunfawr.Mae Debbie yn fam i Noah sydd yn 8 misoed ac mae’n byw yn Dre. Fe aeth hi i GolegMenai ac mae bellach yn gweithio ynGwynedd Ni yma yn Dre.Mae Sioned yn gweithio fel YmgynghoryddBusnes. Ar ôl bod yn y Brifysgol ymMangor bu yn Awstralia yn 2010 ondbellach mae wedi ymgartrefu yn ôl yn Dre. Mae Lisa yn byw yn Llanrug ac yn disgwylplentyn ym mis Awst. Fe aeth i’r Brifysgolym Mangor ac mae hi bellach wedicymhwyso fel Gweithiwr Cymdeithasol.Yna, yn olaf ar y dde mae Lisa Pugh ac maehi’n byw bellach yng Nghaerdydd. Ar ôlgadael yr ysgol aeth i Goleg o'r enw'Greasepaint' i astudio colur a gwallt ar gyferteledu, ffilm a theatr yn Llundain. Wedicwblhau’r cwrs symudodd i Gaerdydd, acmae wedi gweithio ar amryw o raglenniteledu a ffilmiau fel Gwaith Cartref, Alys,Blodau, Pobl y Cwm ar gyfer S4C, Sherlock,Sarah Jane Adventures a Royal Wedding argyfer y BBC a ffilmiau o’r enw Mr. Nice efoRhys Ifans, Patagonia efo Duffy a MathewRhys, Dagenham Girls efo Bob Hoskins aJamie Winston ac Ironclad efo MackenzieCrook.

O’r chwith i’r dde Elin, Debbie, Sioned a Lisa heddiw

Lisa Pugh

Straeon i’r papurGlyn Tomos, Ffôn: (01286) 674980e-bost: [email protected]


4

CYFREITHWYR•

O. Gerallt Jones LL.B (HONS)•

Gail Jones LL.B (HONS)Cyfreithwraig Gynorthwyol

•

Gwasanaeth Personol ac Agos Atoch•

4 Stryd y CastellCaernarfon LL55 1SE

Ffôn: 672307 • Ffacs: 678244Ebost: [email protected]

Emyr Thomas a’i Fab

Ffôn: 01286 677771

7 Stryd y Plas,Caernarfon

Gwynedd LL55 1RH

CYMORTHFEYDDOs oes gennych fater yr hoffech ei

drafod gyda'ch AS mewn cymhorthfa,yna cysylltwch ag ef yn ei swyddfayng Nghaernarfon neu ym Mangor:

Swyddfa Etholaeth, 8 Stryd y Castell,Caernarfon, LL55 1SE

(01286 672 076)Swyddfa Etholaeth, 70 Stryd Fawr,Bangor, LL57 1NR (01248 372 948)[email protected]

HywelWilliamsAelod SeneddolEtholaeth Arfon

YSGOL MAESINCLA

YSGOL Y GELLI

Cafodd rhai o ddisgyblion ysgol Maesincla hwyl yn cymryd rhan yny gweithgareddau ar y maes yng Nghaernarfon i ddathlu’r gemauOlympaidd a daeth Mr Andrew Craig i’r ysgol i ddweud ei hanes yncario’r dorch Olympaidd ym Mhorthmadog. Cafodd Mr AndrewCraig ei ddewis i gario’r fflam oherwydd ei waith caled yn codi ariani gancr y fron. Gwnaeth hyn drwy gerdded i fyny’r Wyddfa bobwythnos am flwyddyn. Mae’n bwriadu cerdded i fyny’r Wyddfa bobdiwrnod ym Mis Medi. Dymunwn bob lwc iddo.

Llongyfarchiadau i dîm bechgyn Blwyddyn 5 a thîm genethodBlwyddyn 4 am ennill y twrnament tenis yng Nghanolfan Arfon.Dymuniadau gorau iddynt yng nghystadleuaeth Gogledd Cymru ynWrecsam.

Dewi Rhys (Magwa)07827 63104501286 238095

GWAITH TEILSIOWALIE A LLORIE

CLAEN ’TA! Taith theatr promenâd o amgylch stad Peblig yw C'laen Ta! Mae'nrhoi blas i ni o fywyd ar y stad ac yn codi'r cwestiwn, beth yw eidyfodol? Pwy sy'n gyfrifol amdani?Mae'r gwaith wedi'i sgwennu a'i gyfarwyddo gan Bethan Marlowgyda chymorth cymysgedd o artistiaid proffesiynol agwirfoddolwyr o'r gymuned. O ddawnsio ar waliau i ganu carioci,drymio samba a chelf gain, mae'r cynhyrchiad yma yn gymysgedddiddorol o sawl maes yn y celfyddydau.Cofiwch ddod a dillad i bobtywydd, esgidiau cyfforddus a digon o wmff i gerdded.Tocynnau ar werth yn Galeri Caernarfon 01286 685 2225 sioe Gwener // 13.7.12 - 7pm; Sadwrn // 14.7.12 - 2pm + 7pm; Sul// 15.7.12 - 10.30am + 7.30pm £3 [Oedolion] £2 (Plant, Myfyrwyr,Di-waith) Pris yn cynnwys BBQ ar ddiwedd pob sioe. BARGEN!


5

Fe ddaeth cannoedd o bobl i’r Castell i’wgipio. Tua ’run faint ag oedd ynddo union43 o flynyddoedd yn ôl pan gynhaliwydseremoni fach nid anenwog arall! Ond ytro yma doedd na ddim gwrthdaro nacanghydweld, dim ond dathlu doniau lleol.Roedd CIPIO’R CASTELL yn rhan oddathliadau diwylliannol y GemauOlympaidd a chafwyd prynhawn godidogyng nghwmni cerddorion ifancGwasanaeth Ysgolion William Mathias, aberfformiodd waith newydd sbon, ‘Arwyr’gan Owain Llwyd gyda Chôr IeuenctidMôn a Robyn Lyn Evans. Cafwydcyfraniadau hefyd gan Gôr SiambrCanolfan Gerdd William Mathias(berfformiodd waith Manon Llwyd,Deffro’r Ddraig). I gyd-fynd â hynroedd draig aur hardd yn cael ei hebrwnggan fyfyrwyr lleol (gydlynwyd gan SiwanLlynor). Roedd na hefyd, ymysgeraill, ffanfferwyr lleol, arddangosfa gelfgan Cofis Bach yn Twr Eryr a chyfraniadgan griw o bobl ifanc anabl – y cyfan yncyfrannu at brynhawn o adloniant gwerthchweil.

CHIROPODYDD

Galwadau i'r CartrefRichard Thomas, SrCH/HPC

Rhif ffôn symudol:0797 631 6487Rhif ffôn cartref:01758 612384

PLANT PARCIAULLEFYDD AR GAEL DROS YR

HAFGofal dydd ar gyfer babanod a

phlantOriau agor 8.00yb - 6.00yh, dydd

Llun - dydd GwenerGofalwyr cofrestredig Cymraeg

Prydau bwyd o gynnyrch lleol yndilyn canllawiau Cyfundrefn Iechyd

y BydAwyrgylch cartrefol a chlyd gyda'r

adnoddau diweddarafPLANT IACH - PLANT HAPUS -

PLANT PARCIAURhiain Ackers - 01286 673000

CIPIO’R CASTELL


6

Am gymorth:i gychwyn prosiecti gael hyfforddianti geisio am granti redeg mudiadi wirfoddoli

cysylltwch â Mantell Gwynedd– yn cefnogi grwpiau

gwirfoddol a chymunedol

[email protected]

01286 672626 neu01341 422575

Elusen Gofrestredig 1068851Cofrestrwyd yng Nghymru

Cwmni Cyfynedig drwy Warant 3420271

Yn y gadair y mis hwn mae un o wynebausiriolaf a mwyaf cyfarwydd Caernarfon.Mae’r cigydd William Glyn Owen yn bywyn Bontnewydd ond yn cadw siop bwtsiar,fel y gwyr pawb, yn Pendist.

Pa bryd ’dach chi’n hapus?Mi synnach ma’ siwr...ond pan mae’r siopyn brysur!Beth yw eich ofn mwyaf?Llygod mawr. Beth yw eich cof cynharaf?Gwylia haf ar Fferm Glynmeibion,Groeslon pan o’n i’n ddim o beth.Be 'dach chi ddim yn ei hoffi amdanocheich hun?Fy mhwysa. Dwi’n rhy drwm !Be 'dach chi’n ei gasáu mewn pobl eraill?Diogi.Beth oedd y sefyllfa wnaeth i chi gochifwyaf?Mi syrthish i mewn i ddwr unwaith ymMharc Oakwood, Sir Benfro.Ar wahân i brynu ty beth yw’r peth drutafi chi’i brynu erioed?Car Porsche. Rhyw ddwy flynedd fuodd ogin i. Doeddwn i ddim yn cael digon oamser i’w ddreifio fo felly mi gwerthish oefo dim ond rhyw ddwy fil a hanner ofilltiroedd ar y cloc.Beth yw’r peth pwysicaf sy’ gennych chi?Fy iechyd.

Beth yw eich hoff arogl?Persawr Hugo Boss.Pwy fasach chi yn ei wahodd i’ch swperdelfrydol? Kate Middleton. Ond chae hi ddim dŵadheb ’i gwr ma siwr!Os basach chi’n gallu teithio mewnamser, lle fasach chi’n mynd?'Swn i’n mynd yn ôl i fod yn blentyn.Sut 'dach chi’n ymlacio? Beth yw eichhobi?Gwylio rasus ceir o bob math. Fuesh i’nralio ceir ers talwm mewn Ford Mexico,Mini Cooper S ac Escort 200S.Pa un peth fasa’n gwella ansawdd eichbywyd?Cael mwy o oriau yn y dydd.Beth yw eich llwyddiant mwyaf?Fy mhlant. [mae gan Wil fab a merch.] Sut fasach chi’n hoffi cael eich cofio?Fel y cigydd gora’ UN ! Be’ 'dach chi fwyaf anobeithiol am eiwneud?Dwi’n sobor am dynnu llun – arlunio ’lly.Be’ 'dach chi’n ei wneud i gadw’n ffit?Fydda i’n trio cerdded dipyn, rhyw ddengmilltir yr wsnos rownd y Foryd a ’ballu. Beth yw eich hoff ddilledyn?Côt BarbourPwy fu’r dylanwad mwya’ ar eich bywyd?Fy nhad a mam. Beth oedd eich swydd waetha?Dim ond hon dwi wedi’i chael! Dwi’ngigydd ers bron i 45 o flynyddoedd – sytho’r ysgol.Be fasa eich swydd berffaith?Bod yn yrrwr Grand Prix!

Pwy yw eich arwr?Lewis Hamilton. Pe baech chi’n anifail, be fasa chi?Ceffyl rasio efo digon o fynd ynddo fo.Beth yw eich hoff fand/grwp /fiwsig?'Sa raid i mi ddeud Bryn Fôn basa.Roeddwn i yn yr un dosbarth ag o ynNyffryn Nantlle – yn rhannu desg hyd ynoed.Beth yw eich hoff le yn Dre?Rwla ar lan y Fenai.Beth yw eich hoff fwyd?Sirloin stêc (wrth gwrs) a chips.Tasa chi’n cael y dewis, lle sach chi’nmynd ar y gwylia perffaith?I Awstralia. Gin i deulu yno, cefndryd imam. Maen nhw wedi bod yma ond dwirioed ’di bod ym mhen arall y byd i’wgweld nhw.

YN Y GADAIR

4 Penllyn, Caernarfon

01286 674748Dewis helaeth o fwydydd iach, bwydydd cyflawn,

fitaminau ac ychwanegion.Barod bob amser i archebu nwyddau

sydd ddim yn y siop.Stoc mwyaf gogledd Cymru o Berlysiau a sbeisiau.

Bwydydd Iach adeunydd Bragu

TOWN CABSPerchennog:

Brian O’Shaughnessy

TACSI TACSITACSI

01286 67609107831 268995

Siwrneiau Lleol

Meysydd Awyr

Dydd a Nos

Car 8 person

Mwynhewch PAPUR DRE a’n rhaglenni niar S4C yn ystod yr haf:

CODI HWYL - Yr actor John Pierce Jonesar y môr mawr! Nos Fercher a Iau Gorff.11 a 12 am 8.25. GWYL HANNER CANT(Cymdeithas yr Iaith). 13 a 14 Gorff. o

Bontrhydfendigaid. PERFFAITH HAPUSYdy pobl tybed ? Lisa Angharad sy’n

gofyn y cwestiwn. Nosweithiau Mercheram 10

ROWND A ROWND Bob nos Lun aMercher am 6.10, a Sul am 4.00. Heb

anghofio: GWEFREIDDIOLEISTEDDFODOL! SIOEAU

MÔN,PENFRO a DINBYCH A FFLINT

Maen nhw ym mhobman...cyfieithiadau od!Beth am osgoi hynny a throi at yr arbenigwyr

iaith? Cyfieithu o bob math ar eich stepan drws.

Ffôn: 01286 674409E-bost: [email protected]

Cymen, Twll yn y Wal, Caernarfon, Gwynedd LL55 1RF


7

Pob Dim i Ddodrefnu’r T yCanol y Dref, Caernarfon LL55 1NN

Parcio aml-lawr, 100 metr i ffwrddFfôn: 01286 676040 Oriau Agor Llun - Sadwrn 9.30 - 5.00

DODREFNA LLORIAU

CARPEDI

John WilliamsYn ôl at eich gwasanaeth!

Ffôn: (01286) 674432Symudol: 07721 750958

Sefydlwyd 1972

Cyflenwi a Gosod CarpediTEILS CARPED, FEINYL, MATIAU

LLORIAU PREN

GO-AHEADTACSI

07760 28800901286 674400

• CLUDIANT IFAES AWYR

• 24 AWR Y DYDD• PRYDLON

A DIBYNADWY• PRIS CYSTADLEUOL

TEITHIWCH MEWN STEIL

Ty SiocledˆSiocled Gorau

17 Stryd y PlasCAERNARFON01286 675007

Blodau ffresBlodau ffugBasgedi GwelltCardiau CyfarchCludiant yn lleolPriodasau a Chnebrwng

Blodyn Tatws19 Stryd y Plas, Caernarfon

01286 673002

GWYNDAF WILLIAMS A’I FAB• Trwsio Esgidiau • Copïo Goriadau • Gosod Strapiau a Batri

Oriawr • Engrafiadau a lysau • Anrhegion i’w engrafu• Ciosg Lluniau Kodak

27 Stryd Llyn Caernarfon, LL55 2AD. 01286 675433

Llongyfarchiadau i bawb yn Ysgol Syr Hugh Owen ar eu llwyddiant yn Eisteddfod Eryriar lwyfan ac yn y gwaith cartref. Côr Merched Hyn– 1af (llun uchod); Parti Cerdd DantBl.7, 8 a 9 —2il; Lloyd Steele (isod dde) - Unawd Piano - 3ydd; Mali Davies (isodchwith) - Unawd Cerdd Dant - 3ydd. Diolch yn arbennig hefyd i Beti Rhys am ei hollwaith yn hyfforddi'r cantorion.

COFIS BACH AMAWR YN DANGOSEU DONIAUBu'r Cofis Bach yn brysur yng Nglynllifonhefyd - lansiwyd ffilm arbennig ganddynnhw'n adrodd hanes Cymru drwy bypedaucysgod. Mae’r plant wedi creu pypedauarbennig ac wedi bod yn lleisiocymeriadau hanesyddol adnabyddus.“Maen nhw wedi gweithio’n galed i greuffilm ddifyr a gwreiddiol iawn” meddaiSiwan Llynor, tiwtor Cofis Bach. Bydd yncael ei dangos yng nghastell Caernarfon felrhan o’r Olympiad Diwylliannol.Yn ogystal bu dau fand o Ysgol Roc CofisMawr yn perfformio caneuon gwreiddiolar Lwyfan Perfformio’r Eisteddfod,caneuon wedi eu cyfansoddi a’u perfformiogan griw ifanc talentog Cofis Mawr. Cafwyd ymateb gwych i’r perfformiadauegniol hyn.

YSGOL SYR HUGH

Straeon i’r papurGlyn Tomos, Ffôn: (01286) 674980e-bost: [email protected]

GRAY-THOMAS9-11 Pen Deitsh a 16 Stryd y Plas

Caernarfon

01286 672602www.gray-thomas.co.uk

ANRHEGION ARBENNIG A CHARDIAU AT BOBACHLYSUR • ORIEL, NWYDDAU CELF AGWASANAETH FFRAMIO • AWYRGYLCHGYFEILLGAR ... DEWCH I MEWN AM SBEC


8

Alun FfredJones

Aelod Cynulliad Arfon

CYMORTHFEYDDOs oes gennych fater yr hoffech ei

drafod gyda’ch AC mewn cymhorthfa,

yna cysylltwch ag o yn ei swyddfa yng

Nghaernarfon neu ym Mangor:

Swyddfa Etholaeth, 8 Stryd y Castell,

Caernarfon, LL55 1SE

01286 - 672 076

Swyddfa Etholaeth, 70 Stryd Fawr,

Bangor, LL57 1NR

01248 - 372 948

[email protected]

Fe’m hatgoffwyd yn ddiweddar gan fy hen gyfaill Mr. Robert Haines,Stryd y Farchnad, cefnogwr brwd a darllenwr selog o Bapur Dre, bodeleni yn union hanner canrif er pan ddymchwelwyd yr Hen Bafiliwna adeiladwyd ar Gae Twtil oedd yng nghefn Stryd Bangor. 1962 oeddy flwyddyn a bu’r adeilad enfawr hwnnw yn cysgodi o dan y brynhanesyddol ers y flwyddyn 1877.Roedd yn arferiad cyn hynny i gynnal yr Eisteddfod Genedlaetholpan ymwelai â’r dref o fewn muriau’r castell a gwnaed cais i’wllwyfannu yno yn 1877, ond fe’i gwrthodwyd gan y gwr a fu’n FaerCaernarfon o 1859 i 1870 ac o 1870 hyd ei farwolaeth yn 1903 ynDdirprwy Gwnstabl Y Castell. Ie, neb llai na Syr Llewelyn Turner afu’n gyfrifol am ddod â llawer o welliannau i’r dref a rhai a fu o fawrles i’w phobl. Ei reswm am wrthod caniatâd yn syml oedd ei fod arhanner gwneud atgyweiriadau costus i’r castell i ddod ag ef i fyny i’rsafon y’i gwelir heddiw ac ar ôl yr Eisteddfodau Cenedlaethol agynhaliwyd yno roedd llawer o waith clirio sbwriel a glanhau i’wwneud. Ar yr un pryd sylweddolai’r angen am adeilad pwrpasol argyfer cynnal gwyliau tebyg ac awgrymodd gynnal CyfarfodCyhoeddus gyda’r bwriad o’i adeiladu. Y canlyniad oedd i garregsylfaen gael ei gosod ar Gae Twtil ar ddydd Llun y Sulgwyn 1877 aci’r Eisteddfod Genedlaethol y flwyddyn honno gael ei chynnal yn yradeilad newydd sbon.Mae gennym le i deimlo’n ddiolchgar i awdur OLD KARNARFON,(1881) sef W.H. Jones, am roi disgrifiad manwl o’r adeilad yn ei lyfr achofnodi ei fod yn gwneud hynny “Perhaps, in future years, when thePavilion is demolished – if that event should ever take place –strangers and the rising generation will enquire of the extent andappearance of this monster building.”Digon yw dweud mai y gost o’i adeiladu oedd tua £9000, ei fod yn 200troedfedd o hyd a 100 troedfedd o led ac yn dal tua 8000 o bobl a bod

angen 700 o lampau nwy i’w oleuo ar gost o £1 yr awr. Hwn oedd yradeilad mwyaf trwy Gymru gyfan yn ei ddydd a threfydd eraill yneiddigeddus ohono.Dyna fraslun o hanes sut y daeth y Pafiliwn i fodolaeth, ond fel un yntynnu am ganol ei wythdegau bellach rwy’n siwr y byddwch yn fwyawyddus i wybod am fy atgofion i a’m cyfoedion am y lle. Roeddgennyf fodryb yn byw yn rhif 36, Stryd Fangor a byddwn yn treuliooriau yn chwarae yn ei gardd hir a estynnai o gefn y tŷ at wal yPafiliwn. Yn yr ardd roedd siglen ar goeden afalau ac yno y byddwni yn eistedd ac yn gwrando ar yr hyn a oedd yn mynd ymlaen yn ypafiliwn, ambell sioe, cyngerdd, arddangosfa ac EisteddfodGenedlaethol 1935, Cofio trychineb fawr Gresford, pryd y collwydcannoedd o lowyr yn 1934 a Paul Robeson yn dod i’r Pafiliwn i ganui godi arian ar gyfer y rhai a gollodd anwyliaid yn y danchwa. Roeddgan Paul Robeson feddwl mawr o Gymru a’i phobl ac wedi treulioamser i lawr yn y De yn ffilmio ac yn gyfeillgar ag amryw o lowyr acyn ystod y cyngerdd yn y Pafiliwn rhoes £100 i’r gronfa.Pan oeddwn i yn ifanc roedd llawer o lefydd i fynd ar ddydd Sadwrnac yn eu mysg tair sinema a’r Pafiliwn. Cofiaf fynd un tro i’r Pafiliwnlle roedd consuriwr yn ein difyrru ac iddo fy ngalw i’r llwyfan iddewis cerdyn, sef y Jac o Rawiau. Yna torrodd damaid tua modfeddsgwâr o gornel y cerdyn a rhoes yn ôl imi. Aeth trwy’r broses o falu gweddill y cerdyn yn dameidiau mân a’illosgi’n llwch ar blât. Yna torrodd afal mawr yn ei hanner gydachyllell ac oddi mewn yr oedd cerdyn gyda chornel wedi ei dorriohono. Rhoddais y tamaid a oedd yn fy llaw yn ôl iddo ac roeddhwnnw yn ffitio’n berffaith. I hogyn 10 oed roedd yn wyrth anhygoel!Pan dorrodd yr Ail Ryfel Byd allan bu raid i Mam, fy Nhad a minnaufynd i’r Pafiliwn i gael ein ffitio am fwgwd nwy (Gas Mask) a bu raidcario hwnnw gyda ni i bobman yn ystod cyfnod y rhyfel. Caewyd ylle fel man ar gyfer adloniant ac fe’i defnyddiwyd i gadw bwydydd anwyddau cyffelyb. Am rai blynyddoedd wedi’r rhyfel daliwyd i’wddefnyddio i’r pwrpas hwnnw. Yn y diwedd, fodd bynnag,rhyddhawyd yr adeilad o ofal y llywodraeth, neu o ddefnyddio y termswyddogol bryd hynny “It was derequisitioned”. Erbyn hynny roeddyr hen adeilad wedi dirywio’n arw ac angen miloedd lawer o arian i’watgyweirio a phenderfyniad y Cyngor Tref, ar ôl hir drafodaethau,oedd ei ddymchwel.Cyn i hynny ddigwydd, fe drefnodd y diweddar Sam Jones o’r BBCym Mangor Gyfarfod Ffarwel teilwng i’r hen adeilad ar ffurf CymanfaGanu a gwahoddwyd dau o gewri’r byd cerdd yng Nghymru, MadamDilys Wyn Williams i arwain a Mr. G. Peleg Williams i gyfeilio.Roedd y Pafiliwn dan ei sang a’r canu yn wefreiddiol. Daliwydymlaen i ddarlledu’r Gymanfa a bu raid i’r Gwasanaeth Newyddionaros tan ddiwedd y Gymanfa cyn cychwyn darlledu. Roedd fyniweddar wraig a minnau yno tan y diwedd a byth anghofiaf yrymdeimlad o dristwch wrth araf adael yr adeilad y noson honno, ondni fuaswn wedi ei golli am unrhyw bris. Gallai’r ddau ohonomddweud gyda balchder “Roeddwn i yno”. T. MEIRION HUGHES

ATGOFION PLENTYN AM HEN BAFILIWN CAERNARFON

Rhif Cofrestredig Elusennol: 1084271

Cynigir hyfforddiant cerddorolo safon uchel ar amrywiaeth o offerynnau a llais. Pob lefel.Croeso cynnes i bob oedGrwpiau cerdd i blant

18mis i 3oed yn ystod y dydd

Canolfan Gerdd William MathiasGaleri, Doc VictoriaCaernarfon, Gwynedd LL55 1SQ(01286) 685230 • [email protected]

DIOLCH O WAELODCALON

Ar ôl deng mlynedd o gyfrannu’n ddi-dor, mae Meirion Hughes wedi

penderfynu rhoi'r gorau i gyflwynocolofn reolaidd bob mis (er ein bod yngobeithio y bydd yn dal i gyfrannu'nachlysurol). Diolch o waelod calon

iddo am bob cyfraniad. Mae’n siwr ybydd darllenwyr Papur Dre wrth eubodd o ddeall ei fod wrthi'n paratoicyfrol o'i ysgrifau i’w chyhoeddi cyn

bo hir. Diolch yn fawr unwaith eto i chi

Meirion am eich cyfraniad.Golygydd Papur Dre.

Yr hen Bafiliwn


9

OWEN GLYN OWEN CYFCigydd i’r Tai Bwyta Gorau

Ffôn: (01286) 672146•Ffacs: (01286) 6777612 STRYD BANGOR, CAERNARFON

UN SAFON –Y SAFON GORAU

AELOD O URDD CIGYDDION

Sefydlwyd 1939

Jason Parry16 Stryd BangorCaernarfon

Ffôn:(01286) 672366Symudol:

07900594279

Yr Alexandra GO-AHEADTACSI

07760 28800901286 674400

• CLUDIANT IFAES AWYR

• 24 AWR Y DYDD• PRYDLON

A DIBYNADWY• PRIS CYSTADLEUOL

TEITHIWCH MEWN STEIL

Ty SiocledˆSiocled Gorau

17 Stryd y PlasCAERNARFON01286 675007

Blodau ffresBlodau ffugBasgedi GwelltCardiau CyfarchCludiant yn lleolPriodasau a Chnebrwng

Blodyn Tatws19 Stryd y Plas, Caernarfon

01286 673002

GWYNDAF WILLIAMS A’I FAB• Trwsio Esgidiau • Copïo Goriadau • Gosod Strapiau a Batri

Oriawr • Engrafiadau a lysau • Anrhegion i’w engrafu• Ciosg Lluniau Kodak

27 Stryd Llyn Caernarfon, LL55 2AD. 01286 675433

2002 – Ffurfio Girls Aloud, Arsenal ynennill Cwpan yr FA, diwedd swyddogol arafiechyd y traed a’r genau a Connie Fisheryn ennill unawd sioe gerdd yn yrEisteddfod Genedlaethol. Yma yn G’fon mi gawsom ni bapur bronewydd – PAPUR DRE. Ond be sy’ wedinewid dros y 10 mlynedd diwethaf tybed? Miaeth Angharad Prys i holi bobol dre....

Glyn Jones, StrydGarnon: “Mioedd na fwy ofusnesa 10mlynadd yn ôl, dwi‘di gweld lot ofusnesa yn cau ynenwedig tafarna’.Sa’n neis gweldfwy o fusnesa bacha dre yn cael ei

hybu fwy – ma nhw di dechra’n dda efo Maestrwy roi consarts yna a petha – ma na bob trorwbath ymlaen ar y Maes. Achos pan mae oyn wag, ma’n edrach yn wag – ’di o ddim ynddel.”

Kayley Roberts,P e n - y - b r y n :“Dyna pryd nathonhw nocio lawrysgol waelod.Dwi’n cofio hefydy gap wrth ddreifioheibio lle oeddysgol waelod a pamor rhyfedd oeddhynna! Oedd

Galeri yn newydd adeg yna hefyd a dwi’n

cofio mynd yna am wersi saxophone.”Elin Gruffydd,B o n t n e w y d d :“Dwi’n cofio liciomynd i siopio efomam a cael mynd iWoolworths i galPic ‘n Mix, dwi’nmethu hynna!Heddiw yn dredwi’n meddwl bod

siopa Stryd y Plas yn neis a dwi’n meddwlbod na fwy o siopa gwahanol yn ardal yma odre i gymharu efo 10 mlynedd yn ôl.”

Lynne Francis,Ffordd Bangor:“Mae’r Maes wedinewid, ac mi ydw iyn licio’r Maes – ermai chydig iawn obobl sy’n licio fo!Mae yna fwy ofwrlwm yma ynStryd y Plas ond

ma top y stryd, Stryd Llyn, yn flêr. Ond mifyswn i yn deud bod dre yn le braf iawn ifyw.” [Leusa, merch Lynne sydd yn y llun am fodmam yn rhy swil i wynebu'r camera!]

Jen, Lotti &Wren: “Mae ynalawer o fusnesaubach newydd wediagor ers hynny -rhai o safon a hefydmae gennym nigymaint o lefyddneis i fwyta – da niyn really spoilt efohyna dwi’n

meddwl. Mae ’na hefyd lot o bethau ynmynd ymlaen ar y Maes sydd yn grêt, achosentertainment space ydy o i fod – ma’n llelyfli, yn enwedig pan mae’r haul yn sgleinio –does ’na unlle gwell.”

Malcolm, SiopTwtil: “Mae’n siopi ’di newid yndi,ond dwi’m ynmeddwl bod nalawar o ddim bydarall, ddim ynTwtil eniwe. Dredi mynd ynhopeless yndi – geidi well siop yn

Twtil na be gei di yn dre.”

DEUDWCH CHI

Croeso cynnes bobamser gan Dilys a Ken. Tafarn gartrefol a chlydCwrw da, gwasanaeth

cyfeillgarFfôn: (01286) 672871

Arweiniad Ariannol Annibynnol

Independent Financial Advice

Pensiynau Buddsoddiadau Yswiriant Personol Cynllunio a Chyngor Ariannol Dylan Roberts: Arbenigwr Ariannol Rhaglen Nia ar Radio Cymru

36 Y Maes, Caernarfon, Gwynedd, LL55 2NN

01286 672011

www.canllaw.co.uk

[email protected]

Gwasanaeth Cyfeillgar, Profiadol, Lleol a Phroffesiynol:

Cysylltwch yn syth i drefnu eich cyfarfod cychwynol yn rhad ac am ddim.

Pensiynau Buddsoddiadau Yswiriant Personol Cynllunio a Chyngor Ariannol

Dylan Roberts: Arbenigwr AriannolRhaglen Nia ar Radio Cymru36 Y Maes, Caernarfon, Gwynedd, LL552NN 01286 [email protected]

Gwasanaeth Cyfeillgar, Profiadol, Lleol a Phroffesiynol:Cysylltwch yn syth i drefnu eich cyfarfod cychwynol ynrhad ac am ddim.

ArweiniadAriannolAnnibynnol

Croeso cynnes bob dyddgan

31 Stryd y BontCaernarfon

Ffôn: (01286) 672427

Caffi Cei

Panorama Cymru19 Stryd y Plas

Arddangosfa o dirluniau trawiadol gan Geraint Thomasa ffotograffwyr eraill.

Llogi offer ffotograffig arbenigol.Argraffu lluniau o safon uchel.

Gwasanaeth fframio.Gwasanaeth meddalwedd.

01286 674140

2002


12

I gadw’n gynnes a chlyd cysylltwch â

JOHN HUGHES A’I FABMasnachwyr Glo Carmel

01286 882 160Hefyd yn gwerthuSTÔFS SY’N LLOSGI COED A GLOGalwch yn yr iard i weld ein dewiseang o stôfs traddodiadol amodernCynigwn wasanaeth cyflawn gangynghori a gosod eich stôfEdrychwch ar ein gwefan

www.fflam.biz

CIROPODI PODIATRI

Iola Roberts

M.Ch.S. S.R.Ch.

Galwadau i’r cartref

25 mlynedd o brofiad

HPC cofrestredig

symudol:

07771 278633

PORTH YFRENHINESMae’n flwyddyn Jiwbilî, a lle gwell i orffenna Phorth y Frenhines? Safle mwyabreintiedig y dre ers talwm, a lle anoddmynd ato. Ond digon hawdd ydi mynd ynoheddiw. Mae mynediad i’r Castell am ddimi bobl y dre. Mater bach ydi mynd heibio i’r lawntwerdd sydd fel carped deep-pile ac arnostaeniau te, a phasio llwyfan llechen PrinceCharles lle mae gwair yn dod trwy’r craciau.Dringo set o risiau: mae ’na stair-lift ynoheddiw, rhag ofn y daw’r Cwîn a’i gŵr yn ôl.Mae Porth y Frenhines o’ch blaen, a dwyffenest wag o bobtu, ‘murder holes’, llebyddai milwyr wedi gwarchod. Ond doesdim perygl heddiw. Mae Iechyd-a-Diogelwch wedi rhoi makeover i’r Porth.Yn lle’r rhodfa gul arferai fod yno, pethtebyg i fwrdd-deifio anhyblyg, mae ynabellach lwyfan llydan a hwnnw wedi eiatgyfnerthu sawl gwaith drosodd. Ymylonmetel. Canllaw dur gloyw. Waliau o’r gwydrcryfaf o’ch cwmpas. A rhwyll i guddio’rdwnjwn sydd dan eich traed.Ond yr un ydi’r olygfa ag erioed, ac os oesyma frenhines o gwbl, Caernarfon ei hunydi honno. Y Cei, tai Lôn Parc a’rmynyddoedd ar y dde, a mastiau’r cychodyn siglo ar lif afon Saint. O’ch blaen,swyddfa’r harbwrfeistr, stesion y trên bach,a thai Rhes Segontium uwchlaw. Odditanoch, geriach rhad a lliwgar y Castle Gift

Shop, toiledau cyhoeddus, a bws ar ôl bws obobl ddiarth yn rowndio’r tro-pedol at ycei.Ac yna ar y dde, y Maes ei hun, a hwnnwi’w weld ar ei orau o Borth y Frenhines. Eilawr llechi yn loyw mewn glaw a haul, a’rrhes o siopau yn ymyl liwgar hyd-ddo. O’rfan hyn, wrth edrych heibio i Lloyd Georgesy’n dal i areithio’n fud, mi welwch yffowntan yn sbowtio’n chwareus yn ypellter, y ceir yn picio-parcio o flaen siopHuw, mi welwch linell aflonydd y tacsis oflaen y Macsen a Seren Arian, a hwn-a-hwnyn dod efo’i bapur a’i dicad loteri o siopRichards, neu hon-a-hon yn dod allan oPoundstretchers. Mi welwch chi wynebaucyfarwydd yn stopio i sgwrsio, a fisitors yntynnu lluniau. Mi welwch ffrindiau’n croesiat y Post, a dieithriaid yn cael paned o flaenCaffi Maes. Mi glywch rywun yn gweiddi argyfaill, neu gar yn canu corn…Hon ydi’r olygfa ddifyrraf mewn tref oolygfeydd, a hanes sy’n dweud mai braintbrenhines ydi golygfa o’r fath. Ond mae’chbraint chi a fi gymaint yn fwy. Cael dringooddi ar lwyfan Porth y Frenhines, a mynd ilawr y grisiau, heibio i’r lawnt ac allan o’rCastell. A cherdded draw at y Maes a dodyn rhan o fywyd y dref. Wrth aros i sgwrsio o dan drwyn MorganLloyd, a theimlo llechi’r llawr dan eichtraed, mi fedrwch daflu cip dros eichysgwydd at Borth y Frenhines. Ac yno miwelwch ei lwyfan atgyfnerthedig, ahwnnw’n hongian yn yr aer.

CORNELI BACH Y DREgan Angharad Price

Ceri Clyms oedd un o gyfranwyrselocaf a mwyaf poblogaidd rhifynnaucynharaf Papur Dre a dyma hi yn ei hôl'bai sbesial recwest'!

Helo pawb ers AGES!!Di cal request i sgwennu’n papur dreambod o o gwmpas ers ioncs a meddwl sachi’n licio gwbod be di hanas fi. Mana loadsdi digwydd ers i fi sgwennu’n hwn dwytha’,as in LOADS. I ddechra, news flash, dwi’nhen. Dwi’n 27 nesa a lwmp o isho crio am ypeth. Y news flash yma di’r un mwya nytsddo... DWI EFO BABI!!! Waaaa. Mentalia?! Ma bron pawb o mêts fi efo plant wan,so mana lot llai o sdoris ffyni i roi i chi, sori!Dani’m rili’n mynd allan i lysho i dre abetha im mwy, sy’n depressing in a way onddani dal yn gal laff. Jyst mewn fforgwahanol ia.Lisa di enw hogan bach fi, a mai’n 7 misoed. ’Swni’n gellu mynd on am y labourafiach geshi, ond nai ddim achos da chiprobably’n buta brecwast chi ne wbath.Odd na loads o sgrechian ddo, a llwythi ostitches. Dwi siriysli ddim yn gwbo os ella’ineud hunna eto. Aaaaafiach o beth. Dwi’nrili lwcus efo hi wan ddo, mai’n lyfio cysgufatha mam hi, so dwi chal hi reit braf igymharu fo lot. Neshi hacio breast feed-io amtua 2 ddwrnod a wedyn oni’n gal ment efo’rhealth visitor fatha “No weeeeeeeeeeeeeeeeedwi’n neud o iawn?! Deal with it ia!!!!” Dwi’n gwbod be da chi isho gwbod wan,who’s the daddy ia?! Busneslyd da chi ia??Wel, stori ffyni, dwi di endio fyny efo DylanTatan neshi snogio gynta pan oni’n 14 tu ôllle cerdd yn ysgol. Be di’r chances ia?!Jaman! Na, ma’n neud fi’n lwmp o hapusbechod, a ma’n rili da efo Lisa ia. Mae oifyn di cal tatŵ o enw a date of birth hi arbraich fo, which oni meddwl odd too much iddechra, ond ciwt ddo fyd ia?So unless bo chi isho fi fynd on am bethaboring fatha newid nappies a chwd babi, sawell i fi sdopio fana fysa?! Na, siriysli wan,dwi’n lyfio bod yn mam i Lisa bach, a dwi’nrili excited am watchad hi’n tyfu fyny abetha – job pwysica bywyd fi ia! Bring it on.Ma bywyd yn nyts, ond injoiwch o ia! Apen-blwydd hapus i Papur Dre!Ceri xxx


13

Moduron Menai

Ffôn: 678681Ffôn symudol:

07780 998637Ffordd y Gogledd,

Caernarfon, Gwynedd LL55 1BEwww.moduronmenai.co.uk

Dewis helaetho geir o’r ansawdd uchaf

am brisiaucystadleuol

O Sul i Sul

Ar gyfer eich hollanghenion yswiriant

6 Stryd Bangor, CaernarfonFfôn: (01286) 677787Ffacs: (01286) 677629

Cae Llenor, Lôn Parc,CAERNARFON, LL55 2HH

Ffôn: (01286) 685300Ffacs: (01286) 685301

Cofiwch wylioPethe a Byw yn yr

Ardd ar S4C, a chyfresnewydd ar BBC Cymru

ar 27ain Mehefin, The Exhibitionists.

SEILOGorff 15 10am Parch GwendaRichards – CymunGorff 22 Parch Trefor JonesGorff 29 Parch R.E. HughesAwst 5 Uno yn Salem/Parch RonaldWilliamsAwst 12 Uno yn Salem/ParchRonald WilliamsAwst 19 Parch William DaviesAwst 26 Parch Emlyn Richards

SALEMGorffennaf 15 10 a.m. Parch. MeirionLloyd Davies, Pwllheli pnawn gwibdaithSalem i Salem.Gorffennaf 22 10 a.m Charles Jones,Llanrug 5 p.m. ymuno yn Seilo.Gorffennaf 29 10 a.m. a 5 p.m. Parch. JohnGwilym Jones.Awst 5 ac 12 10 a.m a 5 p.m. Parch.J.Ronald Williams. Undebol yn Salem gydaSeilo.Awst 19 a 26 10 a.m. a 5 p.m. Undebol ynSeilo.

CAERSALEM www.caersalem.com

Gorffennaf 15: 10am - Arwel Jones5.30pm - Denis YoungGorffennaf 22: 10am - Kent Morris5.30pm - Rhys LlwydGorffennaf 29: 10am a 5.30pm - Arwel JonesAwst 5: 10am - Andrew Settatree5.30pm - Arwel JonesAwst 12: 10am a 5.30pm - Bryn WilliamsAwst 19: 10am - Arwel Jones5.30pm - Denis YoungAwst 26: 10am - John Robinson5.30pm - Kent MorrisManylion ynglyn a chyfarfodydd canolwythnos ar ein gwefan ynghyd âphodlediadau o bregethau diweddar.

EBENESER Gwasanaeth am 10 y bore. Dim Ysgol Sulhyd Medi.Gorffennaf: 15 Y Parch John Gwilym JonesCaerfyrddin

22 Y Gweinidog Gweinyddir y CymunSanctaidd29 Y Parch Phillip Barnett LlandudnoAwst5 Y Parch Harri O Jones Llanfair P G. 12 Y Parch Ifor Jones Llandudno 19 Y Parch Patrick Slattery Dolgellau26 Clifford S Williams Llangefni

Llwyddwyd i godi £220 yng nghinio blynyddol Côr Meibion Caernarfon tuag at ymchwil igancr. Yn y llun mae Gareth Thomas (un o drefnwyr y raffl) a'r Cadeirydd, Dafydd Jones,yn cyflwyno'r siec i Mrs Caroline Bohana o Cancer Research UK, Caernarfon.

REIDIO BEICS I PLYMOUTH YN 1947Gredwch chi hyn? 1947 oedd hi. Roedd pedair o ddisgyblion Ysgol Syr Hugh Owen wedicwblhau arholiadau Lefel A a phenderfynu reidio beics nôl a blaen o Gaernarfon iPlymouth. Does neb yn cofio pam reidio i Plymouth. Roedd hi’n daith mis i gyd – 25milltir y dydd a dim ond un pyncsiar. Doedd dim diferyn o law am y mis cyfan. Aros mewnhosteli YHA ar y ffordd wnaeth y pedair a gorfod cyrraedd yr hosteli am 6.00 bob nos agwneud rhywfaint o lanhau am gael aros yno. Doedd dim ffôn symudol ar gael ac felly roeddyn rhaid cadw cysylltiad efo’u teuluoedd drwy anfon cardiau post. Pwy oedd y pedair? Nesta Roberts oedd un ohonynt a hi ddaeth i gysylltiad efo PAPURDRE i adrodd yr hanes. Ers y daith yn 1947 mae hi mewn cysylltiad efo un o’r pedair sefBrenda Hugheston Roberts. Deallir bod un o’r ddwy arall sef Sybil Moore wedi ymgartrefu,ers gadael Coleg, yn Lerpwl ond nid yw hi yn gwybod beth yw hynt a helynt y bedwareddsef Jean Williams oedd yn wreiddiol oRhosgadfan. Oes unrhyw un o ddarllenwyr PAPUR DREyn gwybod lle mae hi’n byw erbyn hyn? Osoes, yna buasai Nesta Roberts yn falch o gaelgwybod. Efallai y cawn lun o’r pedair yn un orifynnau nesaf Papur Dre.

CÔR YN CYFRANNU

Nesta Roberts


FFILBI… yn gwylio

a gwrando!

14

TEMPUS FUGITDeng mlynedd! Degawd! Tchiync mawr ofywyd! Mae’r blynyddoedd wedi fflio heibio!Ers y golofn gyntaf (oedd yn sôn am yr hollfwydro ffwtbol sy’ na) mae’r dafarn y soniaisamdani wedi newid bob sut: yr enw iddechra. Wedyn dyna i chi dri o’rcymeriadau …. wedi mynd i’r ffeinal fawr ynyr awyr. Ifan R, Haydn a Roc. Ydy, maecymdeithas y dafarn wedi’i sbydu dros yblynyddoedd ond mae’r mwydro a’r ffraeoam ffwtbol mor gryf ag erioed ym mhobtafarn yn Dre! Be’ arall sy’ di newid yn Dremewn deng mlynedd? Wel, mae’r Maes wedicael mêcofyr a strydoedd eraill wedi caelpafins newydd a ballu. Cwmni Dawnus wedibod wrthi yn gwella ein strydoedd, job syddi weld yn cymryd dipyn o amser. Felly dwi’ngobeithio cael byw digon hir i weld y gwaithyn cael ei orffen ac y ca’ i delegram gan yfrenhines! Ym myd y gyfraith, ni ddaeth CofiLoc (y carchar) ond mi gawsom ni Cofi Doc.Symudwyd ein llysoedd o’r adeilad hardd gery castell i’r bwystfil ar safle YsgolSegontiwm. Ella mai dyna pam nad ydy einTywysog byth yn ymweld â Dre. Mae’r boi yncasáu adeiladau hyll tydy? Ym myd lyshiomae’r Prince of Wales (y pyb, nid y boi)wedi’i bôrdio ac yn annhebyg o agor bytheto; mae’r Harp wedi cael mwy o landlordsna phoblogaeth Hendre ac mae prisiauWetherspoons wedi dringo’n slei bach i fodbron mor ddrud â’r pybs eraill. Ar y llaw arallmae’r Alex a’r Twtil mewn taim worp - adiolch i’r nefoedd am hynny.Ella mai’r newid mwyaf i bawb yn y ddegawda aeth heibio oedd y gwaharddiad ar smociomewn llefydd cyhoeddus. Braf ydi peidiogorfod golchi’ch dillad ar ôl dwy awr mewnpyb prysur. Chwaraeon? Clwb RygbiCaernarfon? Mynd o nerth i nerth! Clwb PêlDroed Caernarfon? Mi wellith petha……!Mae Ysgolion Dre wedi newid hefyd. SyrHugh ar un safle a’r Hendre wedi symud iadeilad sydd wedi ei wneud o gardbôrd achaniau diod wedi eu hailgylchu - neurywbeth felly ! Pendalar wedi legio hi at YGelli ond y Pabyddion yn dal yn ffyddlon iTwtil. Teledu? Mi adawodd rhywun i Barcudfynd lawr y tiwbs. Cywilydd o beth a chollederchyll i’r gweithwyr a’r economi lleol. Ondmae rhai pethau yn Dre wedi aros run fath.Dan ni’r Cofis dal yma o hyd – ac mi deuda io eto (i’r siambr fasnach ac unrhyw un arallsydd â diddordeb gael clywed!) - yn y dreffwyaf Cymraeg yn y byd! Beth ddigwyddithyn y ddegawd nesaf tybed? Baipas i Dre aBont? Ella. CPD Caernarfon yn dringo’n ôli’r uwchgyngrhair? Gobeithio! Eincynghorau a’n siambr fasnach yn cymrydmantais o’n Cymreictod? Go brin. ‘Dawnus’yn gorffen y pafins? Mwy o obaith iffeindio Lord Lucanyn gweithio’n AsdaDre. Pen-blwyddhapus, bapur!

Mae nifer o lwybrau o gwmpas Caernarfonsydd wedi eu troedio ers blynyddoeddmaith. Gyda’r rhan fwyaf, fe welwch saethwerdd yn dangos y ffordd, ond am rywreswm neu'i gilydd mae ambell i hen lwybrwedi osgoi sylw’r Cyngor Sir ac felly hebgael statws swyddogol fel llwybraucyhoeddus. Mae hyn yn cynnwys y llwybr i fyny’rstepiau uwchlaw Stryd Rolant sydd yncysylltu â Lon Sydney. Mae’n siwr bod ymwyafrif ohonoch wedi cymryd ynganiataol mai llwybr swyddogol oedd hwnerioed.Heb fod ymhell o’r fan hyn, mae’n rhaideich bod wedi sylwi ar y giât haearn aymddangosodd yn 2007 ar gyffordd Ael YGarth, Lon Sydney a’r Clogwyn. Feosodwyd y giât gan Esgobaeth Wrecsam,perchnogion y stribyn o dir sydd yn arwainat cofgolofn Rhyfel De’r Affrig ar FynyddTwtil (yn reit amlwg os y sbiwch ar GoogleMaps). Er mwyn hawlio statws swyddogol ar gyfer

llwybr mae angen tystiolaeth o ddefnyddcyson dros gyfnod o 20 mlynedd neu fwy.Mae tystiolaeth eisoes wedi ei chasglu gan12 o dystion ar gyfer llwybr Twtil ond maeangen tua 20 tyst i fod yn hollol sicr. Mae’nsiwr fod o leiaf 20 person yn defnyddiollwybr Stryd Roland yn ddyddiol. Os felly,a fyddai modd i chi gysylltu ag AlunRoberts ([email protected]; 677208) neuGareth Griffith ([email protected];674543) ac fe ddown a ffurflen dyst draw ichi ei llenwi.

Llwybr Mynydd Twtil

Ac meddai Lloyd George ‘Bydded Goleuni’!Cefnogwch ein hysbysebwyr


15

Ar agor:Llun, Maw, Merch aGwen: 9–5pmDydd Iau9–6pm

Dydd Sul AR GAU

• Arbenigwyr mewn cyflenwi, gosod llefydd tân osafon yn cynnwys stôfau amldanwydd, llosgi coed,

nwy a thrydan.• Archwilio simneau â chamera • Sgubo simneiauYmgymerir y gwaith gan beirianwyr cymwys a phrofiadol

[email protected]

Y Lle Tân4 Lôn Glanhwfa, Llangefni, Ynys Môn, LL77 7EN

01248 751175

AM FUNUD

A dyma’r canfed ‘Am Funud’ i minnaugeisio’i ysgrifennu ar gyfer Papur Dre.Tri chan gair y tro oedd y fargen o’rdechrau. Dydi tri chant o eiriau,meddech chi, yn ddim byd. Maehynny’n wir. Ambell dro, fe ddeuai’r trichan gair i’r sgrîn mewn ychydigfunudau. Dro arall, roedd angen hannerbore i gwblhau’r dasg! Wedi dengmlynedd mae’r cyfan a ysgrifennwyddros 30,000 o eiriau, yn gyfrol gantudalen neu well ac yn fisoedd o waithysgrifennu.Math o afiechyd ydi awydd i roi geiriauar bapur; writers bug ydi’r ymadroddSaesneg. Gan amlaf, mae o’n glwyf ycawn ein geni hefo fo neu’n un a ddeliroddi wrth arall sy’n cario’r haint. Maeo’n salwch sy wedi bod hefo mi bronerioed. Hyd yn oed yn nyddiau colegro’n i’n ddigon beiddgar, ac esgeuluso’m gwaith, i sgwennu colofnwythnosol i bapur newydd. A dydi’rafiechyd byth yn gwella’n llwyr:Catherine Cookson, dros ei deg aphedwar ugain, yn ddall ac yn gaeth i’wgwely’n llefaru’i nofelau am fod y ‘clwysgwennu’ yn dal hefo hi.Dyna pam yr hoffwn i ddiolch i PapurDre am y cyfle a gafwyd. Ym mêr fyesgyrn mi wn i nag ydi’r iaith a’rarddull sydd o fewn fy nghyrraedd i – afagwyd ar Benrhyn Llŷn – yn gweddu’nunion i ddarllenwyr Papur Dre. Ynogystal, o fyw mewn cyfnod ôl-Gristnogol mi wn, hefyd, fod fy marn ibellach yn un leiafrifol. Ond bu’r frainto gyfrannu, a’r rhyddid i wneud hynny,yn help i leddfu peth ar y clwyf. Rhodd ydi geiriau a’u posibiliadau’nddiderfyn – er gwell ac er gwaeth. Ondmeddai un o’r beirdd: ‘Gwae i ni wybody geiriau heb adnabod y Gair . . .’. Gydallaw, mae’r ‘Am Funud’ yma yn drichan gair union!HARRI PARRI

Mae cyfle i chi rŵan glywed llais Co Bach agafodd ei anfarwoli gan Richard Hughes, ysiopwr hynaws o’r Felinheli ar berl o grynoddisg sydd yn cael ei chyhoeddi gan SAIN(SAIN SCD 2678 -£9.99) Hefyd ar yr ungryno ddisg mae llais Stewart Jones fel Ifasy Tryc.Nawr trwy garedigrwydd Cwmni SAINmae PAPUR DRE yn gallu cynnig copi o’rgryno ddisg i chi. Yr unig beth sydd angeni chi ei neud ydi ateb un cwestiwn ac anfoneich cynigion ymlaen at y golygydd sefGlyn Tomos, Borthwen, Ael y Garth,Caernarfon. LL55 2HA. Y dyddiad cau ywGorffennaf 31 2012.Dyma’r cwestiwn: Be oedd enw iawn y CoBach?

CO BACH AR GRYNO-DDISG

Gemwaith o Safon

SIOP y PLAS

Dewis cynhwysfawr oemwaith aur ac arian argyfer pob oed a phoced

Aur Cymruy Metel (C.Y.M.) a Clogau

Trwsio rhesymolStryd y Plas, Caernarfon

(01286) 671030

NÔL I'R YSGOL efo

Trefor JonesDILLAD YSGOL I FECHGYN A MERCHED YSGOL SYR HUGH OWEN AC YSGOL

BRYNREFAIL. Dewis helaeth bob amser mewn stoc. Crysau chwys o £9.95; crysaupolo o £7.95

SÊL FAWR YN DECHRAU GORFFENAF 13!Trefor Jones, 8 Y Bont Bridd, Caernarfon LL55 1AB

01286 676 612

CLOD MAWR IRHYDIAN

Cafodd RhydianGwyn Lewis, uno gyn-ddisgyblion SyrHugh, ail yn yfedal Gyfansoddi.Cafodd eigyfansoddiad –darn modern argyfer y ffliwt –g a n m o l i a e t huchel iawn gan y

beirniaid Gareth Glynn, oedd ar uncyfnod yn ansicr iawn i bwy i roi y fedalac yn siglo rhwng tri oedd yn llwyrdeilyngu’r fedal! Blwyddyn nesafamdani Rhydian!


Gemwaith o Safon

GEMWAITHYn newydd eleni – PANDORA

Dewis cynhwysfawr o emwaithaur ac arian ar gyfer pob oed a phoced

Aur Cymruy Metel (C.Y.M.) a Clogau

Trwsio rhesymolY Bont Bridd, Caernarfon

(01286) 675733

16

R. A. JONES A'R MAB• SIOP DAN CLOC•37 Stryd Fawr, Caernarfon2 Llys Penlan, Pwllheli

01286 673121 / 01758 701138Teganau, modelau - yr enwau mawr i gyd

TEGANAU I BOB OEDRANNwyddau babanod: M&P, Bebecomfort, Cossatto, Jane Chicio a phob math

o ddillad plant 0-6 mlwydd oed.

www.rajonesandson.co.uk

Roberts y Newyddion 44 Y Bont Bridd, Caernarfon

01286 672 991

Papurau newydd • cardiau cyfarch • offerysgrifennu • Da-da a diodydd • Tlysau arian

a thlysau ffasiwn

Ar agor Llun – Sad (5.30am tan yr hwyr)

dydd Sul (5.30am – 12.00). Dosbarthu papurau i’rdrws. Gwasanaeth cyfeillgar bob amser

werth yn siop GRIFFITH OWEN 25&27High Street Caernarfon.”

Oedd, roedd siopau’r Dre yn brysur aphwysig ers talwm, ond gwestiwn gen iddaru pobol Dre’r adeg hynny fwynhau’rhaf gymaint ag a wnaethom ni eleni, ergwaetha’r tywydd.MAGI WYN ROBERTS

Mehefin – mis y tripiau a’r cymdeithasu. Nitharfodd y glaw ar ddyddiau gŵyl llawnhwyl Pobol Dre. Ac wrth deithio ymhellachroedd cysylltiadau â Chaernarfon i’w gweldmewn mannau annisgwyl.

BYNTINGS YR URDD A’R ŴYL HAFBraf oedd gweld cymaint o faneri yn chwrlïoo gwmpas y Dre a’r holl ffordd i Lynllifon –diolch i waith diflino Alun Roberts. Roedd ybabell Celf a Chrefft yn glod mawr i’rathrawon hyfforddodd y plant i greucynnyrch o safon uchel. O’r holl bethau ynyr arddangosfa roedd gwaith tecstiliau ElizeJones a phypedau lliwgar gan grŵp o blantYsgol Maesincla ymysg yr eitemau cofiadwy.

Bu Hwyl Haf Llygad Maesincla ynllwyddiant a chasglwyd swm sylweddol argyfer prynu camerâu CCTV. Cynlluniodd yplant bynting lliwgar i’w chwifio ar ydiwrnod yn y Clwb Sgowts. Syniad Wayneoedd hyn a bu’n lamineiddio 600 o faneri,a’u torri fesul un i roi lliw i’r achlysur.Dewisodd y Maer, y Cynghorydd TudorOwen, faner Sara Gwenllian Williams oysgol Y Gelli, enillodd wobr a chwpan i’rysgol.

Yn Mwynhau’r HafPOBOL DRE

GLYNCEIRIOGYmwelais â dyffryn na fûm yno o’r blaen achael cyfle i weld Neuadd Ceiriog agorwydyn 1911 ac sy’n enwog am ffenestri lliw er cofam enwogion Cymru. Roedd un i gofio’rParch Robert Ellis (Cynddelw) fu’nweinidog gyda’r Bedyddwyr yn y Dre. Ond ypenddelw o Lloyd George aeth â’m sylw. Ycynllunydd oedd Syr William GascombeJohn a hwn oedd yr astudiaeth ar gyfer ycerflun sydd ar y Maes heddiw.

EIFIONYDDAeth Cylch Llenyddol Seilo ar daith iDdyffryn Nantlle ac Eifionydd. BobMorris oedd y tywysydd byrlymus. Tra’nymweld â chapel Moreia Llanystumdwy,gynlluniwyd gan Clough Williams-Ellis,cafwyd hanes Lloyd George a ninnau drosy ffordd i’w Amgueddfa. Hoe arall wrth yLôn Goed a Chapel y Beirdd. Diweddglo’rnoson oedd bwyta llond ein boliau yngNglandwyfach.

LLYFRGELL PRIFYSGOL BANGORDyma lle’r aeth Merched y Wawr ar euTaith Haf. Cawsom sgwrs am hanes yllyfrgell adeiladwyd yn 1909 gan Gwmni’rBrethynwyr. Mae’n gartref i archifauCymreig a gwelsom ddogfennau a lluniaupwysig. Yn eu mysg roedd copi o’rObserver yn 1904 gyda hysbyseb Cymraegam “TANGO WINE, gwin coch at gryfhau arôl salwch. Canys y Gwaed yw y Bywyd. Ar

Byntings y plant a Bwrdd Gwerthu yn y ClwbSgowts Hysbyseb am win yn Siop Griffith Owen 1904

Silla Parry, Edwina Morris, Dr Huw a Beryl Roberts yn gwledda yng Nglandwyfach


17

GARDDWR YN DRETrwsio, twtio, chwynnu a phlannu

Telerau rhesymolCysylltwch â

Gwyn Jones . 07881 [email protected]

Caffi Cibyn

Mae Caffi Cibyn yn gaffi glân a chyfeillgar lle gallwchfwynhau brecwast llawn, rôls brecwast, paninis,brechdanau, brechdanau wedi’u tostio, byrgers acamrywiaeth o brydau blasus - neu beth am baned ode, coffi, cappuccino, neu latte? Mae prydau llysieuol

hefyd ar gael.Oriau agor: Llun - Gwener 7yb - 3yh

Sadwrn: 8yb - 1.30Rhif ffon: 01286 674649

Mae Caffi Cibyn ar Stad Ddiwydiannol Cibyn, drws nesa iW.M.O'Grady • Cafodd y caffi sgôr hylendid bwyd o 5

' '' ' ' '

' '

/$0$01213 ($ )")"!"!"#"##"#"$"$%$%&()' '

' ' ' '' '

"4"4,4,$ " $&$&(0')*(*(+(#(,-&(.'' '

' ' ' '' '

.'' '' ' ' '

' '

2$12$1+1+561,2/ )")"

' '' ' ' '

' '

"4"4 "' '

' ' ' '' '

' '' ' ' '

' '

ar agor 9am–5pmFfôFfôn:Ty Seiont, FfFfofordd SantesAge Concern Gwynedd a

' '' ' ' '

' '

Helen, Caernarfofon LL55 2YDa Mon

' '' ' ' '

' '

D

' '' ' ' '

' '

Neu ffffoniwch

ar agor 9am 5pm

Devon TQ13 7UP.P. ID9975 11/10masnachol. Rhoddir yr elw net i Age UK. Age Ugytundeb trwydded rhwng Age UK ac Age UK EAge UK yw nod masnach Age UK (Elusen rhif 1Darperir Nwywy a Thrydan gan E.ON Energy SolDarperir yswiriant cartref,f, car a theithio gan

' '' ' ' '

' '

neu ewch i

MP2430V2APR11_ SL036523_12K Enterprises Limited, Linhay House, Ashburton, Enterprises Limited, sef eu cangen gwasanaethau 128267). Defnyddir enw a logo Age UK o dan utions Cyfyfyngedig.Yswiriant Ageas Cyfyfyngeddig. i

' '' ' ' '

' '

2_1

ProblemCompiwtar?Angen cymorth?Eisiau meddalwedd

am ddim?Ffoniwch John Fraser

01286 676645

Ar hyn o bryd mae yna arddangosfadrawiadol yn GALERI sydd wedi cael eihysbrydoli gan dre Caernarfon. Ei theitl ydi‘SAFLE TREFTADAETH Y BYD’ acmae’n greadigaeth yr artist Branwen Lisa oWaunfawr sydd wedi astudio celf dan yrartist adnabyddus Peter Prendergast,ymhlith eraill. A hithau’n dod yn wreiddiolo Langaffo, Môn, roedd Branwen yn arferteithio draw i Gaernarfon yn gyson i brynupaent yn siop Gray Thomas, ac roedd y drebob amser yn gwneud argraff arni, ynenwedig yr hen adeiladau unigryw.Ond bwrw golwg newydd ar adeiladaucyfarwydd Caernarfon y mae Branwen yn yrarddangosfa hon. Ynddi mi welwch luniau oadeiladau a llefydd cyfarwydd yn y dre, felPont yr Abar, y Maes, y Swyddfa Bost, yrAmgueddfa forwrol, swyddfeydd y Cyngor,ac yn y blaen, i gyd wedi eu peintio mewnffordd wreiddiol a thrawiadol.‘Roedd gen i syniadau yn llechu yn fy is-ymwybod am y llefydd hyn yngNghaernarfon,’ meddai. ‘Yn y darluniaurydw i’n trio gwireddu’r syniadau hynnymewn paent.’Mae hi’n egluro hefyd bod rhai o’r syniadaugwreiddiol wedi datblygu yn bethau mwyannisgwyl, fel yr un o’r gwylanod yncylchu’n fygythiol o amgylch y plentyn ar yProm, à la Hitchcock, yn newid erbyn ydiwedd i fersiwn mwy amwys o Bont yrAbar, sy’n galw i gof lun enwog ‘Y Sgrech’gan Edvard Munch. Ond nid lluniau wedi eu paentio yn unigsydd yma. Mae’r sioe yn cyfuno paentiadau,darluniau a ffotograffau gydag ambell i‘gofrodd’ (souvenir) hefyd, a’r cyfan wedi eigreu i ymateb yn benodol i’r gofod oedd argael yn Galeri. Mae’r ffotograffau yncynrychioli agweddau cyhoeddus a mwyffeithiol, tra bo’r paentiadau yn fwy personola symbolaidd.’Yr hyn sy’n tynnu’r ddwy ochr ynghyd ydidylanwad yr amgylchedd ar ein bywydaubob dydd. ‘Un o’r pethau mwya diddorol wrth i mibaratoi’r sioe,’ meddai Branwen, ‘oedd yrantur o edrych yn fwy gofalus ar yr hyn sy’n

creu tre Caernarfon; y pleserau o ddarganfodllefydd na wyddwn i am eu bodolaeth, fel yfferm hollol annisgwyl ynghanol stad o dai,ac ar yr ochr arall betha mwy digalon, felgweld faint o gamerâu cylch-cyfyng sydd ynein gwylio ni’n barhaus!’Y cyfarwydd diarth sydd i’w weld yn yrarddangosfa hon. Yn sicr, mae’n werth myndi gael golwg arni er mwyn ystyried eich

ymateb chi i wahanol rannau o’r dre. Ondbydd raid ichi frysio. Mae SAFLETREFTADAETH Y BYD yn dod i ben arDDYDD SADWRN, GORFFENNAF 14.Felly, ewch draw i’r arddangosfa yn Galeri areich union i gael golwg newydd ac anturus aryr hen dre.

ANGHARAD PRICE

SAFLE TREFTADAETH Y BYD ARDDANGOSFA ARBENNIG YN GALERI

TEULU YN DOD YN GYNTAF Llongyfarchiadau mawr i bob un o deulu Cain o Ffordd Llanbeblig am ddod yn gyntafyn eu rasus rhedeg yn y ‘Jo Brown Midweek Mountain Running Series’. Daeth Lara aRyan, y ddau yn ddisgyblion yn Ysgol Syr Hugh Owen, yn gyntaf yn eu rasus dan 14oed a daeth y ddwy chwaer Jody, sydd yn 9 oed a Jack sydd yn 7 oed – y ddau ynddisgyblion yn Ysgol Yr Hendre, yn gyntaf yn eu cystadlaethau hwythau. Hefydcyflwynwyd tlws i Ryan am mai ef oedd y rhedwr mwyaf addawol dros y ddwy flynedddiwethaf ar ôl dod yn gyntaf mewn 17 o 18 o ras yr oedd wedi cystadlu ynddynt.


18

CROESAIR

CLIWIAU HAWSAr Draws1. Canwr y Tebot Piws gynt. (4,3)5. Ffyrm, criw. (5)8. “----- Bengoch”, Elizabeth Watkin-Jones.(5)9. Dychrynllyd. (7)10. Canolfan tenis Lloegr. (9)12. Ar ---, grwp gwerin fu’n cyfeilio i DafyddIwan. (3)13. Diwrnod cynta’r wythnos. (3,3)14. Cythraul. (6)16. Byddin Cayo Evans. (1,1,1)17. Dinas yng Ngwlad yr Haf. (9)20. ------- Bryn Parri, pianydd o Ddeiniolen.(7)21. Coeden â blodau persawrus porffor. (5)23. Alaethus, pathetig. (5)24. Eugène -------, dramodydd yr abswrd. (7)

I lawr1. Glaw mawr. (5)2. Defaid ifanc. (3)3. Esgidiau ceffylau. (7)

4. Llonydd, disymud. (5)5. Bardd “Aberdaron”. (5)6. Gwobr i’r trydydd mewn ras. (5,4)7. “Mi af -- ----- fory, a’m llyfyr yn fy llaw”.(2,5)11. Eiddo, pethau sy’n eiddo inni. (9)13. Côr meibion o Abertawe. (7)15. “Y cyntaf -- ----- gaiff falu”. (2,5)17. Pib i’w smocio. (5)18. Y flwyddyn yma. (5)19. Jibio, diffygio. (5)22. Cymeriad Bryn Fôn yn “Talcen Caled”.(3)

CLIWIAU CRYPTIGAr draws1. Tyn fyny a meddwi fel ffwl (7)5. Tybed all Siw droi'n un o'r llu nefol? (5)8. Mae lama swnllyd yn un gwirion fynychaf(5)9. Roedd y gyfres deledu hon ar lan y dwr (7)10. Mi ddrysodd Blodwen yn ybencampwriaeth (9)12. Gosod to ar ei ben ei lawr a chyflawnidim (3)13. Dweud rhywbeth yng ngwyll ei siôl (6)14. Mae'r wyr mor ddigri fel Popeye (1,5)16. Ydy perthynas Nia'n od? (3)17. Ar amser arbennig, mae angen troi'rgolch (3,2,4)20 Daw'n ddryslyd i'r coed i gyfarfod (4,3)21. Gellir ei yfed a chrio'n afreolus (5)23 Rhwydwaith yw cartref effeithiol y prycop (5)24 Ar y gororau efallai? Popeth yn iawn (2,5)I lawr1. Yn droellog, gwyra y cwm (1,4)2. Mae Derfel yn gorffen cymharu (3)3. At efail sy'n deilchion yn ardal Pontypridd(3,4)4. Crwydryn ar ddisberod ym Manod (5)5. Mae Llinos yn ddios, yn glymwr (5)6. Mae'n adfer nôl i droi'n ddiderfyn (9)

7. Gwleidydd yn gweld straen o chwyldroi(7)11. Deri a Mei yn cael car drudfawr addas ibrif gynghorwyr Caernarfon (5,1,3)13. Coed Lloyd George 'n fach, ond eto wedicael cerydd (4,3)15. Y lli a blodyn y mynydd yn creu pryfed(7)17. Mae'n mentro edrych ar y gwaelod (5)18. Doli un gwirion yn rhoi'r gorau iddi (5)19. Gwasgaru Alun Bach uwch berw (6)22. Calon 17 i lawr yn troi'n aeafol (3)

ATEBION CRYPTIG MAIAr draws1. Peidio. 4. Potel. 7. Caernarfon. 8. Sbel. 9.Tegan. 11. Ystumio. 13. Theatrig. 15. Colled.17. Ceir. 18. Trawsfynydd. 20. Manwl. 21.Trioedd.I lawr1. Plasty. 2. Dial. 3. Ochr chwith. 4. Plant. 5.Taf. 6. Lenin. 7. Cestyll. 10. Gorwedd. 12.Oerwynt. 14. Gwraidd. 15. Cotwm. 16.Dysgl. 17. Cybi. 19. Awn.

Enillydd: Emrys Griffiths, 5 Llwyn, Rhosgadfan

ATEBION HAWS MAIAr draws1. Cardod. 4. Potes. 7. Cwynfanllyd. 8. Main.9. Trwyn. 11. Neithiwr. 13. Rygaryg. 15.Arddull. 17. Pori. 18. Hogan Elgan. 20.Purydd. 21. Reslwr.I lawr1. Carmen. 2. Dawn. 3. Dyn mawr. 4. Plant.5. Toll. 6. Sidan. 7. Ciliodd. 10. Wyrion. 12.Rybelwr. 14. Geinor. 15. Ar hap. 16.Llonydd. 17. Pais. 19. Gwr.

Enillydd: Dilys Pritchard-Jones, Abererch

Anfonwch eich atebion erbyn diwedd y mis at Trystan Iorwerth, Graig Wen, Lôn Ddewi, Caernarfon. Ll55 1BH.Tocyn llyfr yn wobr i’r enillydd.

cwmnida.tv

RAS RYNGWLADOLYR WYDDFA

NOS SULGORFFENNAF 22AIN

9.00YH

HÂF 2012

Y BABELL LENGORFFENNAF 10FED A’R 19EG

Ymryson y Beirdd Eisteddfod Wrecsam - pob gornest yn llawn!

T.JAMES JONES A IOLO MORGANWGGORFFENNAF 30AIN

BRO’R EISTEDDFODAWST 1AF

cwmnida.tv

RAS RYNGWLADOLYR WYDDFA

NOS SULGORFFENNAF 22AIN

9.00YH

HÂF 2012

Y BABELL LENGORFFENNAF 10FED A’R 19EG

Ymryson y Beirdd Eisteddfod Wrecsam - pob gornest yn llawn!

T.JAMES JONES A IOLO MORGANWGGORFFENNAF 30AIN

BRO’R EISTEDDFODAWST 1AF


19

Y GENOD AR DAITH

LLWYDDIANT HOGIA CAE GLYN

arf

MAMIAITHBLHE + TCHA9B

UIASNO

30// 19.2.1.719

MAMIAITHANDB ARM CKABL

// £1530

wngRh 13 21 eich chi nd baAND

21 oed? osïanFf eucrchi dagy ddorionrce pr

N ULL GWENE

aernTHON RARATHON MA

eu oc nd rba ddywneesiynolfofpr ? Cyn per

RGWENE 2.1.723 26.7.12

omOC!RTHON

dd neu guyddatblmioorffper ar prifanfywl

// £3026.7.12

.conarf

N ULL GWENE

RGWENE 2.1.723 26.7.12

// £3026.7.12

AN IN S! TERARATEPIS ASSEMBLE ERVENGAAVENG

686 2801

VENTURE ADAN S ASSEMBLE ] A2[1 |

AMAZING

2 225 68 alericg

SCIENTISWITH ORE L FFÉ DECA|

RMAN DESPIAMAZING

aernaaleric

S TSCIENTIS [U] LIDÉ| LA ORE ]5[1 | MOONRI

RMAN ] A2[1 | MARLEY

mcoon.rfaerna

LI(DESSE TECACATELIOM KINGDSE | MOONRI

| MARLEY ]5[1

m 686 2801

CY) CA ]A2[1] A2[1 THE|

2225 68

SGOTA ERS TALWMYn niwedd y pumdegau a dechrau’rchwedegau, â’r Gymdeithas bysgota leol ynei dyddiau cynnar, roedd llawer oweithgareddau'n cael eu cynnal ganddi. Uno’r rhai mwyaf poblogaidd oedd y trip i LynTrawsfynydd. Yno y cawsem bysgota amfrithyll yr enfys am y tro cyntaf. Nid oeddpob un ohonom wedi bachu na rhwydopysgod o’r maint yma o’r blaen. Ni wyddemyn iawn chwaith pa blu i’w defnyddio.Y cof sydd gen i ydy cyrraedd glan y llyngyda’r plu a ddefnyddiwn ar Lyn Padarn aLlyn Peris. Plu maint 14 a 16 a chael arddeall eu bod yn rhy fychan o lawer. Gorfodbenthyg plu maint 8 a 10 felly neuddefnyddio plu eog. Ond fe gefais gryn hwylarni - bachu pysgod 2 a 3 phwys, profiadanhygoel. Byddem yn cael 4 awr mewncwch a 4 awr ar y lan. Amser a gwersi gwerthi’w cael yng nghwmni goreuon yGymdeithas.Gweithgaredd poblogaidd arall oedd ycystadlaethau ar Lyn Padarn a LlynCwellyn. Pysgota o gwch ar Padarn ac o’rlan ar Cwellyn. Byddai na gystadleuaethhefyd , ym mis Mai, ar Lyn Nantlle.Cynhaliwyd hon i godi arian i gael offer igae chwarae plant. Pysgota hwyliog o’r lanoedd hyn gan wybod bod te merchedNantlle i ddilyn yn festri Bala Deulyn!Cystadleuaeth arall dwi’n ei chofio’n ddaoedd honno pan ymwelodd y Tywysog Siarlâ Chaernarfon ym 1969. Cynhaliwyd hon arLyn Mymbyr gyda the ym Mhen y Gwryd.Yn y cyfnod hwnnw roedd ’na gwyno bodniferoedd y pysgod yn mynd yn llai ondrhaid cofio bod llawer mwy o bysgotwyrerbyn heddiw. Dyma wisg pluen eog oedd yn boblogaiddiawn ar Afon Seiont hanner can mlynedd ynôl. I’w chawio dyma’r defnydd:

Bachyn – 6 neu 8Cynffon – pluen felen ffesant aurCorff – gwlân melyn ac oren yn ei chanolAsennau – edau aur neu arianTraed – ceiliog melyn gweddol hirAdain – hwyaden wyllt brown

Hwyl ar y bachu hyd diwedd y tymor.GLAS Y DORLAN

Tîm dan 9 Cae Glyn enillodd y twrnament a gynhaliwyd yn y Bontnewydd yn ddiweddar.

Fe gafodd genod y golff amser wrth eu bodd ganol Mehefin. Fe aeth aelodau’r clwb ar dripy capten, Mrs Trish Perkins, i Hill Valley yn Whitchurch. Lot o chwerthin a mwy fyth olaw! Y prif enillwyr dros y ddau ddiwrnod o gystadlu oedd Luned Fôn Jones a SandraGarnett.

01286 672352Yr unig fferyllfa annibynnol

yn y dre. Gwasanaethagos-atoch o’r safon uchaf.

Cyngor, moddion achymwynasgarwch.

FFeryllFa’r Castell


Pan gyhoeddwyd rhifyn cynta PAPUR DRE roedd 48 o weithwyr ffatri Friction Dynamix, yr hen Ferodo, wedi

bod ar streic ers 76 o wythnosau. Ac fel y dengys tudalen flaen Rhifyn 1 calon y streic oedd y garafán fechan yn

adwy’r ffatri. Ynddi ar y pryd yr oedd 5 o’r streicwyr, yn eu plith Jimmy Clarke o Dre (ar y dde yn y llun).

Ddeng mlynedd yn ddiweddarach mae Jimmy, ynghyd â dau o’i gyd-streicwyr (John Williams a Richard

Lawson) yn rhedeg eu busnes eu hunain. Yn 2007 fe sefydlon nhw gwmni cartio dan do Red Line yn Cibyn. Ar y

pryd roedd Jimmy yn gweithio fel gofalwr i Gyngor Gwynedd a Richard yn gweithio yn Ysbyty Gwynedd. Ond

does na 'run o’r ddau yn edifar gadael swydd ‘reit saff ’ i sefydlu eu busnes eu hunain. Maen nhw bellach yn

cyflogi 8 o weithwyr (pump yn llawn amser)ac ym mis Medi, gydag arian loteri a chydweithrediad cynghorau

lleol, mi fyddan nhw yn cychwyn cyrsiau hyfforddi – peirianyddol ac astudiaethau busnes.

EGLWYS NODDFAHelo, heddiw yn Eglwys Noddfa, roedden ni'n cael ein te bach misol. Gofynnwyd y cwestiwn - Be 'da chi'n feddwl oPapur Dre? Unrhyw gyfarchion?

Jimmy Clarke (ar y dde) a Richard Lawson . Roedd JohnWilliams ar ei wyliau pan alwodd Papur Dre.

O’R GARAFAN I’R GO CART

Llun o Rifyn 1 Papur Dre

Dyma beth oedd gan rhai ohonyn i'w ddweud

Eleri : “Meddwl fod y papur yn dda iawn. Cyfarchion

gan holl griw Eglwys Noddfa”

Megan Bach “Da iawn, dwi'n mwynhau yn arw iawn.

Hei lwc am y 100 rhifyn nesa!”

Eleanor: “Dwi wedi derbyn Papur Dre bob mis ers y

dechrau. Roeddwn ar un adeg yn ei anfon ymlaen at

fy wyr i Kuwait! Pob lwc yn y dyfodol"

Maggie “Dwi'n mwynhau darllen papur dre pob mis

ac mae'n dda gweld ein plant yn y papur.”

Bobby Haines: “Ydach chi’n prynu PAPUR DRE?

Ydach gobeithio. Yna rydych chi’n cefnogi criw bach

gweithgar sy’n gwneud y gwaith o gynhyrchu rhifyn ar

ôl rhifyn o’r misolyn.

Ers sefydlu’r papur, mae’r rhifynnau wedi bod yn

llawn storïau hapus a diddorol, newyddion difyr, llon,

lluniau di-ri yn dangos pethe fel te partis, hanesion a

chyfraniadau difyr – hyn i gyd am bapur sydd â phris

hanner ‘bar’ o siocled. A oes well bargen am bum deg

ceiniog? Ymlaen â’r misolyn am y deng mlynedd

nesaf ac i rifyn dau gant.

YSGOL SYR HUGH

100!


ChwaraeonChwaraeonPAPUR DRE PAPUR DRE


PÊL-DROEDWYR Y DYFODOL

CANNOEDD AR EU BEICRoedd na fwrlwm anhygoel ar y Maes pan gynhaliwyd yr Etape Eryri gyntaf erioed –dros chwe chant o feicwyr yn cychwyn a gorffen yng Nghaernarfon a’r Dre yn dangoslleoliad mor berffaith ydy hi i gynnal digwyddiadau fel hyn.Roedd na feicwyr o ddifri ac fel arall yn cymryd rhan a hynny ar hyd dri chwrs o 47milltir, 76 milltir a 103 o filltiroedd. A’r rhai mwyaf profiadol yn mynd o Dre iFaentwrog, Blaenau Ffestiniog, dros y Crimea a Phen y Gwryd. Enillydd y ras hwyaf oedd Gareth McGuiness o Lanrug, aelod o glwb Energy Cycles(Llanberis). Fe gwblhaodd o’r can milltir a mwy mewn ychydig dros 5 awr. Aelod o’run clwb ydy Alun Williams o’r Hendre, orffennodd yn 9fed (3ydd yn y categori dros 40oed) mewn pum awr a hanner gyda Dilwyn Davies o Fethesda Bach wrth ei gynffon yn10fed. Profodd yr achlysur yn un llwyddiannus tu hwnt gyda phawb yn brolio’rtrefniadau. Fe fydd Etape flwyddyn nesa’n fwy fyth medden nhw. Bydd Caernarfon a’rMaes yn barod amdani !

I GOGS!Yr hen hogia yn yr EidalRoedd chwaraewyr rygbi’r GOGs ynhen pan welodd y rhifyn cyntaf oPAPUR DRE olau dydd ! Yn 2012, foddbynnag, maen nhw’n dal i deithio achynrychioli Cymru. A’r tro yma, yngngŵyl Ewropeaidd y Golden Oldies ynTrieste, Yr Eidal cafodd Y GOGsgwmni cyd-Gymry i ffurfio tîm.Ymunodd un neu ddau o Fangor aDinbych y Pysgod â hogia Dre i ffurfioGeriatrics o Gymru benbaladr !Hwn oedd yr unfed tro ar ddeg i ŵylRygbi’r Hen Hogia Ewropeaidd gael eichynnal – roedd yr un ddiwethaf yn2010 yn Dre fel y cofiwch – ac roedd 40tîm yn cymryd rhan mewn gwrestanbaid o 30 gradd a mwy.

Owen Walters, y GOG mabwysiedig, oPlymouth (Maenorbŷr yn wreiddiol) oeddarwr y Gogs gyda 4 cais.

Mae hi wedi bod yn fis da i bêl-droedwyr ifanc Dre. Cafodd Nathan Palmer o’r Hendre eifachu gan Manchester United (oedran dan 16) tra bo 4 o hogia Caernarfon sy’n chwarae idîm dan 18 Clwb Pêl-droed Dre wedi cael cap i Gymru. Ar noson wobrwyo’r clwb,cyflwynwyd y capiau i’r hogia gan Gadeirydd Cymdeithas Bêl-Droed Ysgolion Cymru,Cledwyn Ashford. Yn y llun (o’r chwith) mae Llion Jones, Gryffudd John, Jamie McDaid,Cledwyn Ashford, Meilir Hughes (o Fangor) ac Alex Jones.

Nathan Palmer, syddwedi arwyddo iManchester United ar ôltri phrawf. Mae o rwanyn mynychu ysgol sy’ngysylltiedig â’r clwb. Fefydd o yn teithio efo ManU i Abu Dhabi yn ystodyr haf. Yn ogystal â hyn,mae Nathan, sy’n 14 oed,yng ngharfan dan 15Cymru a fo oedd captenllwyddiannus Ysgol SyrHugh a enillodd gwpanCymru ddwywaith.

Yr hogia lleol yn serennu. Yn y llun (o’r chwith) Gareth McGuiness (yr enillydd), Dario Cioni(o dîm proffesiynol Sky ddaeth i ddangos ei ddoniau am ran o’r cwrs), Dilwyn Davies oFethesda Bach ac Alun Williams o’r Hendre.

PapurDreGorffennaf2012_PapurDreHydref2010 06/07/2012 10:13

rhifyn 100 gorffennaf 2012 pris 50c - papur drepapurdre.net/wp-content/uploads/archif/100.pdfapur?...

Documents