richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek maatschap radiologie ... · brughoekpathologie mri eventueel...
TRANSCRIPT
Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis
Informatie voor aanvragendemedisch specialisten, huisartsen en artsen
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 1 19-07-11 09:54
2
Inhoudsopgave
Voorwoord Maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Algemene opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Voorwoord dhr . drs . P .H . Draaisma . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Hoofd: KNO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Hoofd: Neuro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Hoofd: Ogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Hals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Wervelkolom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Abdomen: Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Abdomen: Urologisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Genitalia: Man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Genitalia: Vrouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Tractus Digestivus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Thorax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Schouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Knieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Bekken en Heupen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Polsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Enkels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Ellebogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Skelet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Pediatrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Weke delen & Extremiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Angiografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Interventie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Nawoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 2 19-07-11 09:54
3
Voorwoord Maatschap
Met dit boekwerkje wil de maatschap Radiologie van het IJsselland Ziekenhuis u handvatten geven om adequaat radiologisch onderzoek aan te vragen . Met de introductie van DBC’s is dit voor kwaliteit, maar ook voor de lokale profielen beheersing een voorwaarde . Ook worden assistenten op een snelle manier geholpen om in de radiologische diagnostiek hun weg te vinden . Immers, er is de laatste jaren veel veranderd in de radiologie; Multislice CT, 1 .5 T MRI, digitale mammografie/biopsie en nog meer grote veranderingen staan voor de deur, zoals CT coronairen en CT colongrafie .De radiologen hebben bij de samenstelling naar overzichtelijkheid en beknoptheid gestreefd . De vermelde richtlijnen zullen bijgesteld worden wanneer veranderingen in inzicht en stand der techniek daar “evidence based” aanleiding toe geven . Het boekwerkje heeft niet de pretentie volledig te zijn, maar het bevat naar ons idee wel de meest voorkomende vraagstellingen voor dit ziekenhuis . Het boekje dient als hulp voor de verwijzende arts bij het formuleren van een juiste aanvraag . Een correct geformuleerde aanvraag is per definitie doeltreffender en staat borg voor een snellere afhandeling . Vanzelfsprekend wordt daarmee het belang van de patiënt gediend, maar de maatschap poogt daarmee ook u, als collega in de medische dienstverlening, een handreiking te bieden .Wij hopen dan ook dat dit boekje u veel handigheid biedt .
Tot slot willen wij een woord van dank richten aan een ieder die een bijdrage heeft geleverd aan het tot stand komen van deze brochure .
Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis.
Radiologen Maatschap IJsselland Ziekenhuis
dhr . T . van Boxsel mw . T . Cetinkaya mw . J .C .W . de Jonge mw . J .H .T . Journée dhr . dr . J .C . van Rijn dhr . A .K . Sing dhr . H .G .W . Smeets dhr . G .C . de Wit
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 3 19-07-11 09:54
4
Algemene opmerkingen
• Eengoedenvolledigingevuldaanvraagformulierbevorderteenconclusief beeldvormend onderzoek en voorkomt onnodige vertraging . Een goede dd is met name van belang bij MRI en CTonderzoek, waarbij vele scanprotocollen speciaal voor specifieke vraagstellingen zijn ontwikkeld .
• VermeldtopdeaanvraagvooreenCT,MRIofanderbeeldvormendonderzoek waarbij intraveneus contrast vaak wordt toegepast, altijd bekende allergieën, stollingsafwijkingen en nierfunctiestoornissen (creatinine, GFR .)
• Bijeen(CT-ofechogeleide)interventie/punctievandethoraxofabdomen moet altijd de stollingstatus binnen 24 uur voorafgaande aan de procedure worden bepaald (INR, APTT en trombocyten) . Afhankelijk van interventie / punctie moet eventueel een dagopname zijn geregeld .
• Bedenkudatpatiëntenmeteenpacemaker,clip(s)inhethoofd,mogelijkmet een metalen corpus aliënum in het oog of met claustrofobie, de MRI niet in mogen . Onachtzaamheid of een onzorgvuldige anamnese kan een ernstige complicatie of een verloren kostbare MRIplek betekenen . Met uw handtekening op het MRI aanvraagformulier geeft u als aanvrager te kennen geïnformeerd te zijn over eventuele contraindicaties voor het MRonderzoek! Als aanvrager bent u hier voor verantwoordelijk .
• Deimpactvaneenbeeldvormendonderzoekopdepatiëntwordtnietzelden door de aanvragende arts onderschat . Het is in het belang van de patiënt dat u als aanvrager e .e .a . goed uitlegt .
• Sommigeinformatieisinditboekjevolledigheidshalveinenkeletabellendubbel opgenomen .
1. Een beeldvormend (radiologisch) onderzoek dat geen aantoonbare afwijkingen oplevert sluit pathologie niet uit !
2. Een 100 % diagnose is nooit mogelijk.
3. De diagnostische opbrengst is tegenwoordig niet rechteven redig met de hoeveelheid (dure) onderzoeken.
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 4 19-07-11 09:54
5
Voorwoord raad van bestuur
Kwaliteit
In ons ziekenhuis is veel aandacht voor serviceniveau en kwaliteit . Ook de maatschap en de afdeling Radiologie zijn daar druk mee bezig . Dit boekje is een mooie en praktische bijdrage aan de diverse specialismen in het IJsselland Ziekenhuis en andere aanvragers . Het biedt een helpende hand bij het proces van het aanvragen voor radiologisch diagnostisch onderzoek . Een mooi overzicht van wat zinvol en van wat mogelijk is en welke randvoorwaarden vervuld moeten zijn om het proces goed te laten verlopen . Ik hoop dat hier veel gebruik van gemaakt gaat worden en daarmee de aanvraag goed is voorbereid . De eerste stap in het proces is daarmee genomen .
Vervolgens komt het moeilijkste: de analyse van de radiologische beelden . Bij de Bucky is dit te overzien, bij de echo ook, maar bij de CT en de MRI is de taak van de radioloog niet te benijden . Het aantal beelden lijkt schier onbeperkt . Elke innovatie biedt meer beelden en gedetailleerdere analysemogelijkheden . De vraag laat zich stellen naar de menselijke maat wanneer het over het verwerken van die stroom data gaat . Waar blijft de software om te ondersteunen bij de analyse? Hoe dan ook: minimalisering van de kans dat afwijkingen over het hoofd worden gezien is een topprioriteit en waarschijnlijk is goede onderlinge samenwerking tussen specialismen daarvoor in de huidige situatie de enige beschikbare oplossing .
Met dit boekje toont de maatschap haar betrokkenheid en inzet om binnen het IJsselland Ziekenhuis daadwerkelijke stappen te zetten om tot goede samenwerking te komen . Ik hoop met succes, opdat de patiënt beter en sneller wordt bediend .Met vriendelijke groet,
Peter DraaismaRaad van Bestuur
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 5 19-07-11 09:54
6
Hoofd: KNO 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Binnenoor afwijkingen CTASG MRI Bijv . bij glomus tumoren
Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd
Cholesteatoom: primair CTmastoiden
Aandacht voor scutum, tegmen en gehoorsbeentjes
Cholesteatoom: recidief MRI
N . VIII pathologie MRI Afbeelding van de N VII kern t/m de glandula parotis
Kaakgewricht pathologie MRI CT
Mastoïditis CTASG MRI
Middenoor afwijkingen CTASG MRI
Petrosumpathologie CTASG MRI
RIP in speekselklier Echo CT of MRI Eventueel MRI met i .v . Gd
RIP uitbreiding / stadiering in oropharynx
MRI
RIP uitbreiding / stadiering in nasopharynx
MRI
RIP uitbreiding / stadiering in hypopharynx
MRI
Sialolithiasis Sialografie + Eisler
CT
Sinuspathologie CT Xsinus Eventueel MRI in geval van verdenking op een maligniteit
Welke delen pathologie X + echo MRI
ASG = Achterste SchedelGroeve
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 6 19-07-11 09:54
7
Hoofd: Neuro 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Aneurysma CTA DSA DSA in een gespecialiseerd centrum en bij voorkeur CTA / MRA in gespecialiseerd centrum
AVM (Arterio Veneuze Malformatie)
MRI / MRA
CT / CTA Bij voorkeur workup in gespecialiseerd centrum
Bloeding (acuut) CT
Congenitale afwijking MRI
Demyelinisatie (bijv . multiple sclerose)
MRI Hersenen en/of spinaal
Fossa posterior pathologie
MRI CT
Hersenstam pathologie MRI
Hersenzenuw pathologie MRI Aanvrager moet goed aangeven welke zenuw en/of kern verdacht is
Hoofdpijn eci CT MRI
Hypofyse en sella pathologie
MRI CT CT m .n . bij analyse (supra) sellaire calcificaties
Infarct (haemorrhagisch) cerebraal
CT MRI Zeer vroeg infarct meestal niet op CT zichtbaar
Infarct fossa posterior MRI CT
Infectie MRI CT
Metastasen (cerebraal, cerebellair, meningeaal)
MRI CT Met i .v . contrast zowel bij CT als MRI
Alzheimer / Dementie MRI
Epilepsia tarda MRI
Sinus (bijv . sagittalis of sigmoïdeus) trombose
MRI + MRA
CT met contrast
TIA CT Binnen 24 uur na opname patiënt
Trauma (epi/subdurale bloedingen)
CT Alleen bij stabiele patiënt! (e .e .a . vlg . het traumaprotocol)
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 7 19-07-11 09:54
8
Hoofd: Neuro 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Tumor (cerebraal en/of cerebellair)
MRI CT CT m .n . voor analyse calcificaties en bij onrustige patiënten
Vena cava superior syndroom
CT
Plexus cervicalis / brachialis
MRI
Plexus lumbalis CT + contrast
DSA = Digitale Subtractie Angiografie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 8 19-07-11 09:54
9
Hoofd: Ogen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Chiasma pathologie MRI
Corpus aliënum (bijv . metaalsplinter)
Xorbitae CT Cave: bij verdenking corpus aliënum NOOIT MRI !
Exophtalmus (bijv . M . Graves)
Echo door oogarts
CT
Gezichtsvelduitval MRI
Oogspierafwijkingen Echo door oogarts
MRI Echo orbitae doet oogarts zelf
Trauma, fractuur orbita Xorbitae CT Met reconstructies
Tumor Echo MRI of CT Echo orbitae doet oogarts zelf CT bij analyse calcificaties
Vasculaire pathologie Echo CTA Echo orbitae doet oogarts zelf
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 9 19-07-11 09:54
10
Hals 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Abces Echo CT Retropharyngeaal abces bij kinderen
Halscyste Echo
Lip maligniteit stadiering MRI Echo + CT
Lymfomen Echo CT
Nadere analyse schildklier pathologie
Echogeleide cytologie / echo hals
Xtrachea (verdringing)
Kan poliklinisch geschieden
Ontsteking Echo CT
Peritumorale tumoruitbreiding
MRI Coronale sequenties
RIP Echo MRI Bij verdenking RIP eerst gewone echo en in 2e instantie op andere datum een cytologische punctieMRI voor uitgebreidheid RIP
RIP uitbreiding / stadiering in de hypopharynx
MRI
RIP uitbreiding / stadiering in de larynx
MRI
RIP uitbreiding / stadiering in de nasopharynx
MRI
RIP uitbreiding / stadiering in de oropharynx
MRI
Schildklierpathologie Xtrachea + echo
Scintigrafie
Screening (evt . pulserende) zwelling
Echo (Doppler)
CT
Tongmaligniteit stadiering
MRI
Vaatpathologie (carotisstenose)
Duplex (door vaatlab)
MRA
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 10 19-07-11 09:54
11
Wervelkolom 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Abces peri/epiduraal MRI
Bloeding of zenuw / myelumcompressie na trauma
MRI
Caudasyndroom MRI
Fractuur Xwervelkolom
CT+MPR MPR = in meerdere richtingen
Fractuur: nadere analyse type en stabiliteit
CT MRI
Halsribben XCWK AP Alleen AP nodig: C2 moet afgebeeld zijn!
HNP c .q . discusprolaps MRI CT NB: HNP kan niet worden aangetoond of uitgesloten op een XWK
Infectie algemeen MRI CT
Kanaalstenose MRI CT
Littekenweefsel na HNP operatie
MRI Gadolineum intraveneus na 6 maanden postOK
Metastasen: peri/epiduraal
MRI
Metastasen: vertebrae MRI Isotopenscan
Bij verdenking meta’s: zowel MRI TWK + LWK aanvragen!
Myelumpathologie MRI Bij tumor: Gadolineum intraveneus
Ossale pathologie XWK CT
Scheuermann XTLWK Staande houding
Scoliose en houdingsafwijking
Xhele wervelkolom
Hele WK + bekkenrand in 2 richtingen met “grid” : vraag om een “geplakte” opname
Screening CWK, TWK of LWK
Spondylitis MRI CT
Spondylodiscitis MRI
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 11 19-07-11 09:54
12
Wervelkolom 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Tumor MRI CT Eerst (MR) diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!
MPR = MultiPlanar Reconstruction
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 12 19-07-11 09:54
13
Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Abces CT
Acuut Aneurysma Aortae Abdominalis (AAAA)
Echo CT Echo bij instabiele spoedpatiënt op de SEH
Aortadissectie CT
Appendixpathologie Echo CT
Ascites Echo CT BOZ zeer ongevoelig voor aantonen of uitsluiten ascites!
Beklemde (epigastrische) buikwandbreuk
Echo CT
Bijnier RIP MRI CT + blanco CT
Bilioom Echo CT
Cholangitis Echo MRCP/ERCP
Cholecystolithiasis Echo + BOZ
ERCP
Cholestatische leverfunctiestoornissen
Echo MRCP / ERCP
Afhankelijk van echo en galwegdilatatie en lab .waarden MRCP of ERCP overwegen
Choledocholithiasis Echo MRCP / ERCP
Vaak overigens steen niet zichtbaar op Echo, wel de galwegverwijding!
Diverticulitis Echo CT
Drainage (abces e .d .) CT Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen
Fistel Fistulogram + BOZ
MRI MRI met eventueel opspuiten fistel
Follow up AAA Echo Of echo duplex via vaatlab .
Haematoom Echo CT
Hepatomegalie Echo
Hernia inguinalis/femoralis
Echo CT
Hernia umbilicalis Echo CT
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 13 19-07-11 09:54
14
Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Hernia Spigeli Echo CT
Ileus BOZ CT Zowel liggend als staande opname (diafragmakoepels erop!) bij eerste keer; later liggend vervolgen
Infiltraat CT
Levercirrhose Echo CT
Leverhaematoon of laceratie
Echo CT
Levermetastasen: initiële workup
Echo CT 3 of 4 fasen onderzoek
Levermetastasen: followup
CT of echo
Afhankelijk van uitgangssituatie wel of geen fasen onderzoek CT
Levertumor (hepatoom, HCC, FNH, adenoom)
CT MRI 3 of 4 fasen onderzoek
Lymfomen CT
Miltmetastasen CT
Milthaematoom of Laceratie
CT Echo
Nadere analyse RIP (lever, milt, pancreas, etc)
CT MRI bij evt . bijniertumor, DSA soms bij hypernefroom
Pancreatitis CT
Pancreastumor CT
Psoashaematoom CT
Punctiebiopsie CT Echo Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen
Rectus abdominishaematoom
Echo CT
Screening buikpathologie
Echo + BOZ
CT Bij adipeuze patiënten en/of veel darmgas: CT
Splenomegalie Echo
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 14 19-07-11 09:54
15
Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Trauma abdominaal (nier, lever, milt etc .)
Echo CT Gradering . Patiënt moet stabiel zijn . Geen iv .contrast bij shock: cave nierfunctiestoornis . Bij multitraumatisé spiraal CT van thorax en abdomen .
Trauma abdominaal bij kinderen
Echo CT
Tumor CT
MRCP = Magnetic Resonance Cholangio Pancreaticografie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 15 19-07-11 09:54
16
Abdomen: Urologisch 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Afvloedbelemmering Echo
Bekkennier Echo
Blaastumor Echo + cystoscopie
CT CT voor stadiëringCystoscopie door uroloog
Blaasconcrement Echo+ BOZ
Haematoom na urologische chirurgie
CT
Haematurie CT – IVP < 40 jaar echo + xBOZ> 40 jaar CT IVP
Hydronephrose Echo
Lekkage na radicale prostatectomie
retrogradeurethrografie
Door uroloog
Nadere analyse pyelum / ureter pathologie
retrogradepyelografie
Door uroloog
Nefrolithiasis CT Vervolgen met BOZ en echo
Niercysten Echo CT
Nierhaematoom / laceratie trauma
CT Arterieel, veneuze en late fase
Niertumor CT Echo CT: 2 fasen met 2 keer contrast bolus
Nierhaematoom / laceratie
CT
Prostaathypertrophie / prostaatca .
Endoanale echo
CT + MRI CT / MRI voor stadiëringEndoanale echo door uroloog
Reflux MCUG
Renale hypertensie (aa . renalis stenose)
MRA Angiografie
Retroperitoneale fibrose CT
Screening urologische pathologie (oa . lithiasis)
Echo + BOZ
CT blanco Soms retrograde pyelografie voor nadere analyse
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 16 19-07-11 09:54
17
Abdomen: Urologisch 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Ureterconcrement CT blanco IVU
Urachuscyste Echo CT
Urachusfistel Fistulogram
Ureterpathologie CTU
Urethra Zie genitalia man
Urethramaligniteit (ingroei omgevende structuren)
MRI
MRA = Magnetic Resonance AngiographyMCUG = Mictie Cysto UrethroGrafie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 17 19-07-11 09:54
18
Genitalia: Man 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Cryptorchisme Echo
Epididymitis Echo (Doppler)
Haematoom Echo
Hydocèle Echo
Orchitis Echo (Doppler)
Prostaatafwijkingen en / of groottebepaling
Endoanale echo
MRI Endoecho door uroloogMRI bij verdenking maligniteit
Spermatocèle Echo
Testis tumor Echo Echo binnen 24 uur bij sterke verdenking op testis RIP
Torsio Testis Echo (Doppler)
Spoedindicatie
Trauma Echo
Urethra: strictuur, klep, lekkage
Retrograde urethrografie
MCUG
Varicocèle Echo Valsalva procedure en onderzoek in staande houding is belangrijk
MCUG = Mictie Cysto UretroGraffie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 18 19-07-11 09:54
19
Genitalia: Vrouw 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Adnexcyste Transabd . echo
Transvaginale echo
Transvaginale echo’s alleen bij gynaecoloog
Cervix RIP MRI CT Transvaginale echo bij cervixCA evt . aanvullend
Endometriose Via gynaecoloog
MRI
EUG Transvaginale Echo
Transvaginale echo’s alleen bij gynaecoloog
IUD zoek Xbekken Echo
Onderbuikklachten: screening
Echo
Ovariumtumor Echo CT
PID = Pelvic Inflammatory Disease
CT
Pelvimetrie MRI Xfoto
Stressincontinentie MCUG
Subfertiliteit (primair of secundair)
HSG (lap ./hysteroscopie)
Uterus myoom Echo MRI / transvaginale echo
Zwangerschapsevaluatie Transvaginale echo
Transabdom . echo
Beide echo’s alleen bij gynaecoloog
HSG = Hystero Salpingo GrafieMCUG = Mictie Cysto UretroGraffie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 19 19-07-11 09:54
20
Tractus Digestivus 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Oesofagus:
Divertikel (Zenker) XOesophagus
Scopie
Hernia diafragmatica Scopie
Maligniteit Scopie
Oesofagitis Scopie
Reflux Scopie
Status na chirurgie i .v .m . naadlekkage
XOesophagus met Omnipaque
Maag:
Maligniteit Scopie
Status na chirurgie i .v .m . naadlekkage
XOesophagus met Omnipaque
Scopie
Ulcus / gastritis Scopie
Dunne darm:
Coeliakie MRI Scopie Duodenumbiopten enScopie door MDLarts
Crohn MRI DDP
Meckel’s divertikel Isotopenscan
Stenose MRI DDP
Streng
Colon:
RIP Scopie Xcolon Scopie door MDLarts
colitis Scopie Scopie door MDLarts
Defaecatie probleem Defaecografie
Diverticulitis Echo CT Secundair scopie vanwege mogelijk onderliggende maligniteit
Divertikels Xcolonscopie
X colon Scopie door MDLarts
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 20 19-07-11 09:54
21
Tractus Digestivus 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Poliepen scopie scopie Scopie door MDLarts
Postoperatieve naadlekkage
Xcolon met Omnipaque
CT + rectaal of oraal Omnipaque
Stenose Xcolon scopie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 21 19-07-11 09:54
22
Thorax 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Airtrapping In & exspiratie Xthorax
Aneuysma aorta thoracalis
CT
Aortadissectie CT MRI Evt . angiografie
Bronchiëtasiën HRCT
Diafragma beweging (paradoxaal)
doorlichting
Haemoptoë Xthorax CT
Hoesten en dyspnoe Xthorax + evtentueel Xsinus
Interstitiële pathologie:
IPF of UIP HRCT
Sarcoïdose HRCT
Pneumoconiose HRCT
Asbestose HRCT
Longembolie CTA Binnen 24 uur tenzij er contraindicatie is voor start antistolling is
Markering punctieplaats bij pleuravocht
Echo
Metastasen CT PET
Nadere analyse afw . Op Xthorax
CT Vrijwel alle indicaties CT
Pericardvocht Echo door cardioloog
CT
Pleuravocht drainage Echo markering
CT Echomarkering voor drainage door longarts
Pneumothorax In & expriratie Xthorax
CT
Punctie CT Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 22 19-07-11 09:54
23
Thorax 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Sarcoideose pulmonaal HRCT
Screening Xthorax Altijd 2 richtingen, tenzij preoperatief of bedthorax
Thoracale pijn Xthorax
Thoraxwandpathologie (infectie, tumorinvasie)
MRI CT
Trauma Xthorax + ribdetail
CT Bij multitraumatisé spiraal CT van thorax en abdomen
Tumorstadiering CT thoraxabdomen
CT thorax en abdomen in 1 sessie . PET elders
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 23 19-07-11 09:54
24
Schouders 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Arthritis Xschouder Echo Eventueel gevolgd door MRI
Arthose Xschouder CT
Bursitis (kakdeposities) Xschouder MRI
Congenitale afwijkingen Xschouder CT
Corpus aliënum Xschouder
Corpus liberum Xschouder CT
Cuff pathologie MRI Echo
Fractuur nadere analyse CT
Frozen schoulder Xschouder MRI
Impingement MRI
Infectie Xschouder CT
Kraakbeen afwijkingen MRI arhrografie
ArthroCT
Labrum pathologie MRI athrografie
Arthro CT
Luxatie Xschouder Altijd een Loose opname
Painfull arc Xschouder
Synoviale pathologie MRI ArthroCT
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 24 19-07-11 09:54
25
Knieën 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Acuut trauma met hydrops
Xknie MRI
Arthritis Xknie MRI
Arthrose Xknie
Baker’s cyste Echo MRI
Corpus aliënum Xknie
Corpus liberum Xknie CT
Fractuur nadere analyse CT
Infectie Xknie MRI
Kraakbeen pathologie MRI Bijv . retropatellaire chondromalacie (op Xfoto niet beoordeelbaar)
Kruisband of collaterale band pathologie
MRI
Meniscuscyste MRI
Meniscusscheur MRI
Osgood Schlatter Xknie Zijdelings met weke delen techniek
Osteochondritis dissecans
Xknie MRI Xfoto: poortopname noodzakelijk
Osteonecrose MRI
Osteochondraal defect MRI
Retropatellaire chondropathie
MRI
Ruptuur lig . patellae MRI
Trauma Xknie CT
Tumor Xknie CT + MRI Eerst beeldvormende (MR) diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!
Vasculair (bijv . DVT v . pop .; aneurysma a . pop .)
Echo MRI Preoperatief soms angio noodzakelijk
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 25 19-07-11 09:54
26
Bekken & Heupen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Arthritis Xbekken MRI
Arthrose Xbekken
Bekkenfractuur nadere analyse
Xbekken inlet / outlet
CT
Congenitale afwijking Xbekken CT
Dubieuze collum fractuur op Xfoto
CT MRI Coronale SE T1 en T2 is diagnostisch
Femurkopnecrose MRI
Infectie Xbekken MRI Soms is MRI nuttig voor nader onderzoek
Metastasen Xbekken MRI
Sacroiliïtis Xbekken CT / MRI
Symfysiolyse Xbekken ‘ooievaar’
Transient osteoporose MRI
Trauma Xbekken CT
Tumor Xbekken CT + MRI Eerst beeldvormende (MR) diagnostiek en dan pas evt . biopsie!
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 26 19-07-11 09:54
27
Polsen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Arthrose Xpols
Arthritis Xpols Nucleair scan
Carpale instabilteit CT arhrografie
Congenitale afwijking Xpols CT
Ganglion en cyste Echo MRI
Infectie Xpols MRI
Lig . triangulare (TFCC) pathologie
MRI
Pseudoarthrose (bijv . os naviculare)
CT
Trauma Xpols CT
Tumor Xpols CT / MRI Eerst beeldvormende diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 27 19-07-11 09:54
28
Enkels 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Achillespees pathologie Echo MRI
Arthritis Xfoto MRI
Arthrose Xfoto
Bandletsel MRI Deze vraagstelling kan niet worden beantwoord met Xenkel!
Congenitale afwijking Xfoto CT
Fractuur nadere analyse CT Coronale en sagittale MPR
Infectie Xfoto MRI
Kraakbeen pathologie MRI
Osteochonditis dissecans (talus mn .)
Xfoto MRI
Trauma Xfoto CT
Tumor Xfoto MRI
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 28 19-07-11 09:54
29
Ellebogen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Arthritis Xfoto MRI
Arthrose Xfoto
Corpus liberum X foto CT
Infectie Xfoto MRI Soms is MRI nuttig voor nader onderzoek + i .v . Gd
Kraakbeenpathologie MRI
Trauma Xfoto CT
Tumor Xfoto CT / MRI Eerst beeldvormende (MR) diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 29 19-07-11 09:54
30
Skelet 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Metastasen in het skelet Scintigrafie MRI van verdacht gebied
Metabole stoornis Scintigrafie Botbiopt
Osteoporose/botdensitometrie
XTLWK + DEXA
Via nucleaire geneeskunde
Paget Xfoto Scintigrafie
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 30 19-07-11 09:54
31
Pediatrie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Congenitale heupdysplasie tussen 3 – 9 maanden
Echo X vgl . Rosen
Congenitale heupdysplasie bij kinderen > 9 mnd .
Xbekken Afhangende beentjes
Coxitis fugax Echo + Xfoto
Xfoto voor uitsluiten M . Perthes of epifysiolyse
Hartafwijking (links rechts shunt)
Xthorax Echo Door cardioloog
Invaginatie BOZ + Echo
Xcolon Reductie invaginatie met Omnipaque 200 (max . 1 meter waterdruk)
M . Perthes Xfoto MRI AP + 45 graden
Positie PH elektrode XThorax Tip pHelektrode 3 thoracale wervelhoogten boven cardiooesofagale overgang
Pylorushypertrophie Echo Xmaag
Screening intracran . Pathogogie bij zuigelingen
Echo schedel
MRI / CT
Spina bifida bij zuigeling Echo + LWK
MRI
Trauma abdominaal bij kinderen
Echo CT
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 31 19-07-11 09:54
32
Weke delen & Extremiteiten
1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Fistel Fistulogram
Pseudoarthrose na fractuur pijpbeenderen
Xfoto CT + MPR
Zwelling of RIP Xfoto + Echo
MRI Eerst beeldvormende diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!
Nadere analyse RIP CT en/of MRI
CT voor analyse calcificaties . Eerst diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!
Beenlengte bepaling Geplakte benen
Scoliose Wervelkolom
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 32 19-07-11 09:54
33
Angiografie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Aneurysma cerebraal MRA CTA
Aorta / bekken vaatpathologie
CTA MRA
Diepe veneuze trombose bekken / benen
Echo doppler
Phlebografie / evt . herhaling echodoppler
Perifere vaatproblemen in de benen, obliterend vaatlijden
MRA DSA
Stenose carotiden Echo doppler door vaatlab .
CTA / MRA
Doppleronderzoek op de functieafdeling
Trombose (arterieel) bekken/benen
MRA DSA / CTA
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 33 19-07-11 09:54
34
Interventie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen
Abcesdrainage CT Echo Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen
Cystepunctie abdominaal
CT Echo Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen
Cystepuntie hals Echo
Galsteenextractie ERCP Door MDL artsen
Galwegdrainage ERCP PTC PTC nu nog elders gedaan
Nefrostomie Echo Wordt door de urologen zelf uitgevoerd
Percutane angioplastiek (Dotter of stent)
DSA Na workup middels MRA
Embolisatie (bloeding of tumor)
DSA Wordt niet in IJsselland ZH gedaan
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 34 19-07-11 09:54
35
Nawoord
1 . Deze leidraad is voor intern gebruik van het IJsselland ziekenhuis en voor huisartsen .
2 . Aansprakelijkheid beeldvormende radiodiagnostiek Beeldvormende radiodiagnostiek dat geen aantoonbare afwijkingen oplevert sluit pathologie niet uit . De aanvrager van beeldvormende diagnostiek is verantwoordelijk voor het adequaat afronden van de diagnostiek .
3 . De maatschap is te allen tijde bereid om nieuwe inzichten te implementeren zowel vanuit de eigen beroepsgroep als vanuit overige specialismen .
4 . De maatschap is altijd tot overleg bereid op werkdagen of anders via de telefoniste: via de telefooncentrale tel . 010 258 5000 en dan kunt u vragen naar pieper 6000 .
© 2010 Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis 2e druk 2011
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 35 19-07-11 09:54
IJsselland ZiekenhuisPrins Constantijnweg 22906 ZC Capelle a/d IJsselTelefoon: 010 – 258 5000
Buitenpolikliniek NesselandeCypruslaan 4103059 XA RotterdamTelefoon: 010 – 258 5700
Buitenpolikliniek KrimpenVanaf 2012 in de nieuwbouw van Gezondheidscentrum Krimpen aan de Groenendaal
www.ysl.nl
201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 36 19-07-11 09:54