Rimska religija i kultura

Rimska religija

• Razvijala se pod jakim grčkim uticajem• Jupiter-vrhovni bog, gospodar munje i

gromova • Junona-zaštitnica braka• Neptun-bog mora • Cerera-boginja plodnosti • Mars-bog rata• Venera-boginja ljubavi

• Apolon-bog svetlosti i zaštitnik umetnosti • Dijana-boginja prirode i lova• Vulkan-bog vatre• Vesta-boginja kućnih ognjišta• Merkur-glasnik bogova• Minerva-boginja mudrosti• Pluton-bog podzemnog sveta• Bahus-bog vina i veselja

• Nadzor nad religijom u rimskoj državi imali su sveštenici-pontifici, na čelu sa vrhovnim sveštenikom-pontifex maximus

• Osim ovih najvažnijih, Rimljani su poštovali još dosta drugih božanstava, od kojih su mnoga bila preuzeta od drugih naroda (kult egipatske boginje Izide; kult boginje Mitre-svetlosti i istine)

Izvorna rimska božanstva

• Odnose se na različite aspekte svakodnevnog života i zato ih ima jako mnogo

• Fortuna-boginja sreće• Flora-boginja proleća i cveća• Justicija-boginja pravde• Honos-bog časti i slave• Svaka rimska porodica imala je svoja

porodična božanstva: lari i penati

Rimska kultura

• Književnost• Rimljani su se u početku služili književnim

delima prevedenim sa grčkog. (Livije Andronik je u 3.veku p.n.e. napisao prvu tragediju na latinskom i preveo Odiseju)

• Rimska književnost dostiže vrhunac u vreme vladavine Oktavijana Avgusta (Avgustov prijatelj Mecena okupio je i materijalno pomagao rimske pesnike)

• Tri najznačajnija rimska pesnika Vergilije (Eneida), Horacije ( Satire, Ode), Ovidije (Metamorfoze)

• Najpoznatiji rimski besednik bio je Ciceron.

• Najpoznatiji rimski filozofi bili su: Marko Aurelije (rimski car 161-180) i Seneka (učitelj cara Nerona)

Marcus Tullius Cicero (106-43.god. p.n.e)

Rimska istoriografija

• Uvode nove istoriografske vrste: anali-godišnje beleženje najznačajnijih dogadjaja; memoari-autori opisuju dogadjaje u kojima su sami učestvovali.

• Prvi pisac memoara: Gaj Julije Cezar (Galski rat, Gradjanski rat)

• Tit Livije (Istorija Rima od osnivanja grada) • Istorija ranog rimskog carstva opisana je u

delu Kornelija Tacita (Anali; Istorija)

Rimska umetnost

• Razvijala se pod uticajima: grčke umetnosti, etrurske umetnosti

• U arhitekturi je prednost imao korintski stil gradnje• Za razliku od Grka, kojima su u centru interesovanja bili

hramovi, Rimljani su gradili monumentalne gradjevine, u skladu sa praktičnim životnim potrebama.

• Centar svakog grada bio je forum (trg), središte javnog, društvenog i političkog života

• Nedaleko od foruma nalazio se amfiteatar (pozorišne predstave i gladijatorske borbe (najpoznatiji je rimski Koloseum, gradjen od 69-79, u vreme vladavine cara Vespazijana)

Rimski Koloseum

• Hram posvećen rimskim bogovima je Panteon, sagradjen u vreme cara Hadrijana.

• Rimljani su se istakli u gradnji akvadukta (vodovoda), vijadukta (mostovi), slavoluka (trijumfalne kapije, najpoznatiji je Konstantinov slavoluk), gradili su terme (javna kupatila)

• Razni delovi carstva bili su povezani mrežom puteva, veći deo puteva vodio je u Rim o čemu svedoči izreka “ Svi putevi vode u Rim”

Rimski Panteon

Rimska nauka

• Nauka nije mnogo napredovala u rimskoj epohi; naučna dostignuća su uglavnom stizala iz Grčke, kao i helenističkog naučnog centra u Aleksandriji

• Plinije Stariji je u 1.veku napisao opširni enciklopedijski priručnik o dotadašnjim naučnim dostignućima

• Najpoznatiji rimski lekar: Galen, bio je grčkog porekla, nakon Hipokrata najpoznatiji lekar antičkog doba, bavio se anatomijom (seciranjem majmuna), njegova dostignuća u anatomiji su važila sve do sredine 16.veka