EMRAT SURPRIZE, EKIPI I BASHES NE KRYE TE PD

Historia e të arrestuarit në “Volvo 4”

I afërm me biznesmenin Admir Hoxha, 48-vjeçari I afërm me biznesmenin Admir Hoxha, 48-vjeçari akuzohet për drogën, shihet si “koka” e Avdylajveakuzohet për drogën, shihet si “koka” e Avdylajve

Kush është “Roni i Shijakut”, njeriu

që dyshohet se ideoi laboratorin e heroinës

Miliona euro vjedhje nga farmacitë të

lidhura me zyrtarë të shëndetësisë

SKEMA MASHTRUESE

Në faqet 8-9

Kryeredaktor: Erl MURATIZv/kryeredaktore - Rezarta DELISULA

Tel:(04)2359-104, Fax:(04) 2359-116 E-mail:gazetashqiptare@hotmail.com

Viti XXVI - Nr. 7769 E diel 20 Janar 2019 Çmimi, 50 lekë (1.5 euro)

RISIA/ GAZMENT BARDHI SEKRETAR I PERGJITHSHEM, JA KUSH HYN NE KRYESI

Vijon në faqen 21

Nga ILIR ÇUMANI

Piskama ulëritëse e një nëne...

Opinioni Ditësi

Në përgjumjen e orëve të para të agut të djeshëm, teleshikuesit

e televizionit “News 24” përjetuan tmerrin e një piskame ulëritëse të një nëne në mjerim ... Vijon në faqen 22

Nga FATOS ÇOÇOLI

Sipas Institutit Kombëtar të Statis-tikave (INSTAT), 362 mijë është

numri i atyre prej nesh që në tetë vitet e fundit (2011-2018) kemi lënë vendin tonë, në kërkim ...

Po boshatisemi!

Opinioni Ditësi

NGA ALBERT P. NIKOLLA

MES TYRE, BIRRA “KORÇA”

Në faqen 5

Në faqen 4

Idrizi, kritika ndaj PD: Opozita të japë zgjidhje kundër qeverisë

ARSIMI I LARTE

“ÇAMERIA, NDERI YNE”

Kampusi universitar, Rama: Projekti

përfundon brenda vitit 2023

“AUDIO-INCIZIMI”

Në faqen 6

Në faqet 2-3

Nga Albert Nikolla: Pse diktatori e vinte shkrimtarin në radhë të dytë

“Kur sunduesit grinden”, përballja Kadare-Hoxha

Suplement

Në brendësi: “Tutori” i Moza Ahmetit. Parullat revolucionare nga Fan Noli

Botimi i fundit i I. Ka-daresë “Kur sunduesit g rinden” është një

sprovë tejet interesante mbi dinamikat antropologjike të marrëdhënieve diktator – art-ist nën diktaturën komuniste. Shpesh diktatorët kanë pasur

Bujar Nishani në krye të Këshillit Kombëtar. Mbeten jashtë kryesisë Ervin Salianji, Pollo e Bumçi. Basha: Do nisim protestat për largimin e Ramës dhe qeveri transitore

Hekuran Hoxha, i cili u arrestua mbrëmjen e së premtes dyshohet se është koka e grupit “Avdylaj”, që u godit në muajin tetor të vitit që shkoi në kuadër të operacionit të koduar “Volvo 4”. Një ditë pas vënies në pranga, burime pranë grupit hetimor bënë me dije se dyshohet që 48-vjeçari që njihet edhe si “Roni i Shijakut” ...

Në faqen 7

Raporti i KLSH: Zonat në Shqipëri ku karburanti ka probleme cilësie

INSPEKTIMET

Në faqen 11

(Në foto) Kryetari i PD-së, Lulzim Basha, duke votuar për Këshillin Kombëtar

një marrëdhënie xhelozie me artistët. Shumë prej tyre, para se të merreshin me politikë e të bënin karrierë, janë marrë në mënyrë periferike me art. Sta-lini deri në moshën 17-vjeçare përpiqej të shkruante poezi, më vonë truri iu rreshk prej pasionit orëzi kriminal ...

Akuza ndaj vëllait të Xhafajt për

drogë, prokuroria pezullon hetimet

2 - E diel 20 Janar 2019

REDAKSIA: Redaktor i Suplementeve dhe Sociales: Rezarta Delisula, Dossier: Iv Kaloçi, Redaktor i Rretheve: Trëndafile VISHA, Redaktor i Kulturës: Fatmira Nikolli,Art Designer: Nevila SAMARXHI. ADMINISTRATA: Përgjegjëse e Financës: Alma Smokthina 0682074397, Shpërndarja: Elvis Llaka Cel 0682074416, Marketingu: Cel:0682074415-email:marketing@gazetashqiptare.com, ADRESA: Ish-Drejtoria e Uzinës

së Autotraktorëve, Tiranë - Tel:(04) 2359-104 Tel&Fax:(04) 2359-116 Marketingu: Tel:(04) 2359-104/359-123. Tiranë, Internet: www.balkanweb.com, Email: gazetashqiptare@hotmail.com; redaksia@gazetashqiptare.com, SHTYPUR në “Klasik”Shpk

FAQJA E PARE

ZGJEDHJETKËSHILLI KOMBËTAR

Këshilli Kombëtar, protesta për largimin e Ramës dhe qeveri tranzitore për zgjedhje të lira

Strategjia, Basha: Sfida ePD-së, më e vështirë se në 1990"PD s'do të jetë strehë për kriminelë"

Shkrihet posti i sekretarit për aksionin qytetar

Salianji: I zhgënjyer? Disa pa topapo me intrigë, unë luaj me zemër

Demokratët mblodhëndje Këshillin Kombëtar,i cili vendosi se zgjidh-

ja e vetme në situatën e rënd-uar politike është krijimi i njëqeverie kalimtare që do të ketësi detyrë përgatitjen ezgjedhjeve të barabarta. E derinë arritjen e këtij qëllimi, ak-sioni kryesor i opozitës do tëjenë protestat. Kryetari i PD-së, Lulzim Basha, e quajti"emergjencë kombëtare"largimin e Edi Ramës. ParaKëshillit Kombëtar, ku u votu-an funksionarët që do të drej-tojnë këtë parti në 4 vitet eardhshme, Basha theksoirëndësinë e miratimit të ak-sionit opozitar për largimin eEdi Ramës nga pushteti.Z.Basha foli për sfidat që epresin partinë e drejtuar prejtij, kur tha se ndryshimi i poli-tikës mbetet një mision ko-mbëtar. "Roli ynë, roli idemokratëve, i PD-së në këtëgjendje është kritik. Nuk ësh-të aspak e ekzagjeruar të themse sot para nesh shtrohet njëdetyrë historike. Nga ne sotkërkohet një ndryshim trans-formues, edhe më i vështirë seai në fillim të viteve 1990-të",theksoi z.Basha.FTESA

Me ekipin e ri drejtues, ibindur është se do të largojëkryeministrin Rama, të cilin eakuzoi se e ka futur vendin nënjë krizë të thellë politike dheekonomike. Në përmbushjene këtij misioni u shpreh se inevojitet bashkimi i qyteta-rëve, të cilët i ftoi të bëhenpjesë e protestave të thirruranga opozita. "Nëse ka një py-etje me të cilën ndeshem ditëpër ditë është: Kur do e rrëzo-ni Ramën, si do ta rrëzoniRamën? Dua të jem i qartë.Unë dua ta rrëzojmë tani dhekjo mund dhe do të arrihetvetëm në një mënyrë: duke ibërë njerëzit për vete, duke ungjallur atyre besimin tek ne,që do t'i sjellë ata rreth nesh.Sa më shumë shqiptarët tëbashkohen rreth nesh, aq mëshpejt do bjerë Edi Rama. Nësenjerëzit do të kenë shpresë tek

ne, Edi Rama do të rrëzohetedhe formalisht, pasi moral-isht dhe politikisht ka rënë mekohë. Ne kemi një rrugë për t'upërballur me këtë, është rru-ga e angazhimit të të gjithëqytetarëve, e bashkimit të tëgjithë qytetarëve, për t'i dhënëfund kësaj fasade. Ka marrënjë goditje fatale nga lëvizjastudentore, duhet të marrëtani një goditje përfundimtarenga qytetarët e bashkuar", ushpreh kreu i PD-së. Kur foli

për bashkim, Basha nuk lamënjanë edhe ftesën për këdoqë dëshiron të japë kontribu-tin e tij në PD. "PD është njëparti e hapur dhe i mirëprettë gjithë ata që duan të bëhenpjesë e jona, të gjithë ata qëduan ndryshimin, të gjithëata që duan të kontribuojnëpër të ndryshuar njëherë epërgjithmonë këtë lloj poli-tikëbërje në Shqipëri. Porkurrë PD nuk do të jetë stre-hë për kriminelë e trafi-

kantë", theksoi z.Basha.ZGJEDHJA

Duke u ndalur tek propoz-imet që konkurruan dje përpostet drejtuese të PD, z.Bashai vlerësoi ata si njerëz tëpërkushtuar. Sipas tij, mezgjedhjen e kryesisë së re dotë nisë puna për të një alter-nativë të fortë qeverisëse. "Njënga arritjet e mëdha të PD-sëdhe të këtij këshilli janë pikër-isht njerëzit e propozuar që dotë konkurrojnë për postet e lar-

ta drejtuese në parti përmesnjë procesi të hapur, demokra-tik dhe transparent. Janë qëtë gjithë demokratë tëpërkushtuar, të zotë, me integ-ritet. Për t'ju përgjigjur sa mëmirë sfidave që kemi përpara,për të vënë të gjithë kapacite-tet tona në shërbim të realiz-imit të objektivave të PD-sëkam vendosur të kemi njëndarje të funksioneve të de-puteteve nga sekretariati orga-nizativ i partisë. Në këtëmënyrë organizimi i partisënuk do të jetë i ndërvarur, pordo të jetë i ndërthurur mebetejat legjislative dhe politiketë deputetëve, apo detyrimi ityre për të qenë sa më pranë

votuesve të tyre. Me kryesinëe re, ne do t'i përvishemi men-jëherë punës për të krijuar njëalternativë të fortë qeverisësedhe një ekip të zotin dhe medinjitet për të udhëhequr zba-timin e kësaj alternative",theksoi kreu i PD-së.RRËZIMI

"Nëse ka një pyetje me tëcilën ndeshem ditë për ditëështë: Kur do e rrëzoni Ramën,si do ta rrëzoni Ramën? Duatë jem i qartë. Unë dua ta rrë-zojmë tani dhe kjo mund dhedo të arrihet vetëm në njëmënyrë: duke i bërë njerëzitpër vete, duke u ngjallur aty-re besimin te ne, që do t'i sjellëata rreth nesh", tha z.Basha.

Ervin Salianji nuk do tëjetë më sekretar i ak-

sionit qytetar në PD, kjopasi kreu i PD-së, LulzimBasha vendosi ta shkrijëkëtë post. Ai foli prerë se vë-mendja e gjithëve duhet tëjetë te protesta, te organiz-imi dhe synimin e madh qëkanë përpara demokratët.Sipas tij, nuk është i rëndë-sishëm posti për të shërby-er dhe dhënë kontributinpër demokratët dhe gjithëqytetarët. I pyetur nëseështë i zhgënjyer, deputetii PD foli për intriga, por jopër emra, por theksoi se dotë kontribuojë fuqishëm nëPD. "Jo, thashë që nuk kanë

asnjë rëndësi funksionetdrejtuese. Unë jam kandidatpër kryesinë e PD-së dhe jamsekretar i grupit parlamentar.Por, pa diskutim nuk karëndësi nëse luan pa top apoluan me intrigë, unë luaj mezemër dhe do të vazhdoj të

kontribuoj fuqishëm, edhepa pasur asnjë funksion, sidemokrat i thjesht, jo mëqë jam deputet dhe sekre-tar i grupit. Kështu qëlajmi duhet të mbetet tekprotesta", deklaroiz.Salianji. Ai shtoi më tej:"Po them që gjithçka qëflitet në publik për njerëztë pakënaqur apo që mundtë kenë objeksione tëndryshme për këtëKëshill, nuk besoj se janëtë vlefshme, sepse nuk karëndësi funksioni për tëqenë demokrat, për tëshërbyer për demokratët,për të shërbyer për qyteta-rët".

JOZEFINATOPALLIGjatë mbledhjes sëKëshillit Kombëtar tëPD-së ra në symungesa e ish-nënkryetares Topalli,e cila është anëtarepas ndryshimevestatore që urealizuan në prill2018. Por vetë Topallideklaroi se nukkishte marrë njoftimpër mbledhjen e këtijforumi.

Ish-presidenti Bujar Nishani zgjidhet kryetar i Këshillit Kombëtar të Par-

tisë Demokratike.Mbledhur për tëzgjedhur strukturat ereja drejtuese,Këshilli Kombëtar iPartisë Demokratikevotëbesoi në krye tëtij, ish-presidentinBujar Nishani, të cil-it Lulzim Basha i be-soi drejtimin e këtijforumi. 353 anëtarëte Këshillit rikonfir-muan në pozicionin enënkryetarit të kësajforce politike, dy drejtuesit aktualë Edi Palokën dheEdmond Spahon. Kurse Halim Kosova u zgjodh kreu iKomisionit të Integritetit Etikës në PD; Jemin Gjanazgjidhet kryetar i Komisionit Zgjedhor; Arben Ristanizgjidhet kreu i Komisionit të Apelimit; Alfred Rushajzgjidhet kreu i Bordit Financiar. Në kryesinë e PD, Bashaka propozuar kryesisht deputetë të PD. Ish-kryeminis-tri Sali Berisha nuk është në kryesinë e Partisë Demokra-tike, pasi vetë ai ka dhënë dorëheqjen nga çdo struk-turë të PD, përveç Këshillit Kombëtar.

Nishani, në krye të Këshillit të PD,konfirmohen Spaho dhe Paloka

Valentina Madani

Kreu i PD-së, Lulzim Basha

Mbledhja e djeshme eKëshillit Kombëtar të PD-së

E diel 20 Janar 2019 - 3 FAQJA E PARE

EDI PALOKAPD mori dje vendimin politik të organizimit tëprotestave në mbarë vendin. Nënkryetaridemokrat, Edi Paloka, tha se Këshilli Kombëtar iPD-së i zgjedhur vendosi të ngarkojë strukturatdrejtuese të partisë me organizimin e protestavepër largimin e Edi Ramës.

PD shpall rezultatet, Bardhi zgjidhet sekretar i përgjithshëm, Dollapi në vend të Bozdos

Këshilli Kombëtar zgjedhdrejtuesit e PD, emrat e fituesveJashtë kryesisë Salianji, Bumçi, Boçi e Pollo

Partia Demokratike zgjodhi dje lidershipine ri me të cilin synon

fitoren e zgjedhjeve tëardhshme lokale. KëshilliKombëtar i PartisëDemokratike për mbylliprocesin e numërimit dhepërllogaritjes së rezultatittë votimit për sekretariatindhe kryesinë e re të PD-së.Nga 355 anëtarë të Këshil-lit Kombëtar, në votim morëpjesë 328 anëtarë. Në njëdeklaratë për shtyp, ngaselia e PD-së, kryetari i Ko-misionit Zgjedhor të PD-së,Jemin Gjana, prezantoilistën e fituesve në bazë tëvotave të marra nga secilikandidat. Sipas rezultatevetë bëra publike nga JeminGjana, sekretar i përgjiths-hëm i PD-së u zgjodh Gaz-ment Bardhi. Bardhi mori277 vota përballë kandidatitjetër Dorian Teliti, i cilimori 44 vota. Ndërsa sekre-tar organizativ në PD ushpall me 285 vota Sait Dol-lapi. Në postin e sekretarittë çështjeve ligjore u zg-jodh Çlirim Gjata me 284vota, kurse në atë të sekre-tarit për burimet njerëzore,Ervin Minarolli me 278vota. Ivi Kaso u zgjodh sek-retar për çështjet zgjed-hore. Në Këshillin Ko-mbëtar të PD-së votuan 328anëtarë nga 355 që janë nëtotal.KRYESIA

Ndryshime të thella pë-soi dje lista e kryesisë sëPartisë Demokratike, kupërmes votimit janë lar-guar disa figura të njohuradhe janë votuar emra tërinj. Nga 355 anëtarë tëKëshillit Kombëtar, përzgjedhjen e kryesisë së revotuan 328. Kreu i Komi-sionit Zgjedhor në PD,z.Jemin Gjana publikoimbrëmë emrat e fituesveDhurata Çupi, Endri Hasa,Enkelejd Alibeaj, EnnoBozdo, Fatbardh Kadilli, Fl-amur Noka, Florjon Mima,Grida Duma, Izmira Ulqi-naku, Jamarbër Malltezi,Jorida Tabaku, KreshnikÇollaku, Oerd Bylykbashi,Orjola Pampuri dhe TomorrAlizoti. Nga kryesia largo-hen Ervin Salianji, AldoBumçi, Roland Bejko, Ger-ti Bogdani dhe LuçianoBoçi, që kanë rezultuar mevota të barabarta, por listai ka përjashtuar për shkak

Valentina Madani

të respektimit të barazisëgjinore. Futen katër gra siGrida Duma, Dhurata Çupi,Orjola Pampuri dhe IzmiraUlqinaku. Gjana tha se kyndryshim në listën eanëtarëve të rinj të krye-sisë së PD është bërë sipasstatutit. Vendimi i LulzimBashës për të thirrurKëshillin Kombëtar të PD-së dhe për të përzgjedhurlidershipin e ri shënon edhefundin e procesit të riorga-nizimit të PD-së, të nisurqë pas humbjes sëzgjedhjeve në vitin 2017.Ndryshe nga kryesia qëfunksionoi mandatin e parëtë Bashës në krye të par-tisë, në të cilin anëtarët ish-in pjesë e këtij organi përshkak të detyrave që mba-nin, këtë herë më shumë segjysma e anëtarëve do tëvotohen. Sipas statutit të ritë PD-së, të miratuar nëprill 2018, anëtarët eKëshillit Kombëtar do tëzgjedhin në kryesinë e PD-së me votim të fshehtë 15anëtarë, nëpërmjet një num-ri kandidaturash të paktën sadyfishi i numrit të vendevevakante. Kryesia e re, e cila dotë dalë nga votat e anëtarëvetë Këshillit Kombëtar të PD-së, do të ketë vendimmarrjetë drejtpërdrejtë nëpërzgjedhjen e kandidatëvepër zgjedhjet vendore. Statu-ti i ri i PD-së parashikon qëkryesia të vendosë për kandi-datët për kryetarë bashkie,kandidatët deputetë, pas kon-sultimit me anëtarësinë e plotëtë PDSH-së sipas parimit "Njëanëtar, një votë" dhe kandi-datët për kryetarë të degëve tëPDSH-së.

POSTET E ZGJEDHURA NGA KËSHILLIKOMBËTAR I PD-së

Kryetar i Këshillit Kombëtar, Bujar NishaniKryetari i Komisionit të Integritetit dhe Etikës,Halim Kosova.Kryetar i Komisionit Zgjedhor, Jemin Gjana.Kryetar i Komisionit të Apelimit, Arben Ristani.Kryetar i Bordit Financiar, Alfred Rushaj.Nën.kryetar të PD:Edi PalokaEdmond Spaho

KRYESIA E RE E PARTISË DEMOKRATIKE

Dhurata ÇupiEndri HasaEnkelejd AlibeajEnno BozdoFatbardh KadilliFlamur NokaFlorjon MimaGrida Duma

Izmira Ulqinaku

Jamarbër Malltezi

Jorida Tabaku

Kreshnik Çollaku

Oerd Bylykbashi

Orjola Pampuri

Tomorr Alizoti

VOTIMI PËR SEKRETARËT E RINJ TË PD-së

Sekretar i Përgjithshëm: Gazment Bardhi 277vota- Dorjan Teliti 44 vota, 7 vota të pavlefshmeSekretar për Çështjet Ligjore: Çlirim Gjata 284vota - Marinela Ziu 37 vota, 7 vota të pavlefshmeSekretar Organizativ: Sahit Dollapi 258 vota -Lulzim Omuri 60 vota, 10 vota të pavlefshmeSekretar për Çështjet Zgjedhore: Ivi Kaso 221vota - Dorjan Gjonmarkaj 100 vota, 7 vota tëpavlefshmeSekretar për Burimet Njerëzore: Ervin Minarolli278 vota - Minushe Lazaj 44 vota, 6 vota tëpavlefshme

Pas shpalljes së rezultatit për votimet për postetdrejtuese në Partisë Demokratike, reagoi dje

kandidati për sekretar të përgjithshëm të PD-së,Dorjan Teliti, i cili humbi në këtë garë me GazmenBardhin, i cili u shpall fitues. Sipas tij, "nga çdogarë brenda familjes sonë politike, ajo që fiton ësh-të Partia Demokratike". "Kënaqësi të garosh me njëshok, koleg dhe patriot. Nga çdo garë brenda famil-jes sonë politike, ajo që fiton është Partia Demokra-tike. Suksese Gaz në detyrën e sekretarit tëpërgjithshëm!", shprehet z.Teliti në "Facebook".

Humbi garën, Teliti iuron suksese Bardhit

REZULTATIKëshilli Kombëtar i Partisë Demokratike përmbyllidje procesin e numërimit dhe përllogaritjes sërezultatit të votimit për sekretariatin dhe kryesinë ere të PD-së. Nga 355 anëtarë të Këshillit Kombëtar,në votim morën pjesë 328 anëtarë.

Votimi

Komisioni zgjedhor iPartisë Demokratike

4 - E diel 20 Janar 2019POLITIKE

AKUZATOPOZITA

Kreu i PDIU: Çamëria nderi ynë, Greqia i ka tentakulat në politikën shqiptare

Idrizi, kritika PD-së: Në pushtet,jo për të zëvendësuar një emër

"Opozita të japë zgjidhje kundër qeverisë"

"Të rinjtë, në protesta kundër Ramës"

Kryemadhi: LSI nuk ndalet, dodemaskojë mashtrimet e qeverisë

SHKURT

Meta përkujton kolegjin arbëresh:Studiuan De Rada dhe Gurakuqi

Presidenti Ilir Meta përkujtoi dje çeljen e kolegjit arbëresh"Shën Adrianit", institut arsimor që është ndjekur nga

Jeronim de Rada, Luigj Gurakuqi si dhe Aleksandër Xhu-vani. Meta theksoi në "Facebook" se ruan mbresa nga vizitaqë zhvilloi në nëntor të vitit të kaluar në këtë kolegj, teksashoqërohej nga Presidenti e Italisë, Sergio Mattarella. "Si sot,në vitin 1734 u çel kolegji arbëresh i 'Shën Adrianit', që ukthye në një qendër të rëndësishme arsimore, kulturore dheatdhetare të arbëreshëve të Italisë. Jeronim de Rada, LuigjGurakuqi, Aleksandër Xhuvani dhe një plejadë e vyer e sh-krimtarëve e dijetarëve arbëreshë të ngulimeve të Kalabrisëe të Bazilikatës kanë ndjekur këtë institut arsimor, që ngarëndësia, roli dhe kontributi i tij në fushën kulturore, atd-hetare dhe kombëtare është unik. Ruaj mbresa të shkëlqy-era nga vizita historike në këtë kolegj së bashku me Presi-dentin e Italisë, Sergio Mattarella në nëntor të vitit të kalu-ar", shkruan Meta.

Vasili: Vetëpropozimi për ministërnga Rama, veprimi më idiot

Kreu i grupit parlamentar të LSI-së, Petrit Vasili, ironizoidje vendimin e kryeministrit Edi Rama për të qenë edhe

ministër i Jashtëm. Vasili shkruan në 'FB' se Rama të ishtevetëpropozuar edhe për 8 postet e tjera të ministrave. "Qëpropozimi i vetes për ministër nga Edi Rama është veprimimë idiot i pluralizmit shqiptar, këtë nuk e luan as topi. Qëkryeministri Rama do t'i kërkojë hesap ministrit të JashtëmRama, edhe kjo është komedia më idiote, më e madhe e plu-ralizmit shqiptar. Ndonëse veprim prej budallai, propozimi ivetes është veprimi më i sinqertë i Edi Ramës. Por që të ishtei sinqertë deri në fund, duhet të propozonte veten edhe përtetë postet e tjera të ministrave. Dhe do ishim rehat se dokishim një Rama kryeministër dhe 9 Rama ministra. Ky pro-pozoi në fakt jo 8 ministra, por nja 8 peçe këmbësh për kë-pucët e tija, 8 panolina për brekushet e tija, 8 kruajtëse dhëm-bësh për gojën e tij. Në fund të llogarisë do dukej që kishimshumë ministra, por në fakt do të kishim vetëm një budallatë dalë nga mëndët", tha Vasili.

PDIU e quan absurde vendimin e PD-së për të dalënë protesta deri në rrëz-

imin e Edi Ramës nga pushteti.Pasi sipas Shpëtim Idrizit, opozi-ta e bashkuar duhet të shpalosteplatforma për të zgjidhur hallete shqiptarëve, jo vetëm të denon-cojë rastet flagrante të qeverisë.Kritikat e PDIU-së shkojnë përtejopozitës. Kreu i PDIU-së,Shpëtim Idrizi, në aktivitetin për28-vjetorin e themelimit të sho-qatës "Çamëria" kritikoi dje ven-dimet e marra nga PD nëmbledhjen e Këshillit Kombëtar.Sipas tij, rrëzimi i Ramës ështëdetyrë e opozitës. Për kreun ePDIU-së, opozita sot duhet tëjepte alternativën e saj, se çfarëdo të bëjë me arsimin, ekonom-inë, cila është alternativa e sajpër të qeverisur. "Studentët nukduhet t'i linim vetëm. Opozitaduhet të fuste kokën e shpirtinbrenda për t'i mbështetur, u ng-ritën për përgjysmimin e tak-save, prindërit e tyre s'kanëmundësi t'i çojnë në shkollë.Opozita duhet të ishte shpresëpër ta, e bashkuar e qartë, du-het t'u jepte zgjidhje të gjitha py-etjeve. Ç'do bëjnë me ekonom-inë, arsimin? Sot jo, nesër. S'ekuptoj dot si mund të merret ven-dim të heqë Ramën? Ka ndonjëdetyrë tjetër opozita? Detyra ësh-të të shpalosë platformën. Sh-qiptarët sot kanë nevojë përzgjidhje dhe opozita duhet tëjapë alternativën e saj pse do tëvijë në pushtet, për të ndryshuarqeverisjen, jo vetëm për të zëv-endësuar një emër", - theksoiz.Idrizi. Ai u ndal edhe në ma-nipulimin e votave që partitë etjera i bënë PDIU-së në zgjedhje."Rritja jonë do të shqetësontepolitikën shqiptare. 76 mijë votanuk janë një numër, por njerëzqë kanë besim te PDIU. Janë aqsa jo të mbushet ai bulevardi, pornga stacioni trenit deri te parla-menti, baras për 8 mandate.Kush i mori ato, do të kemi të

reja prapë për mandatin e Ti-ranës dhe Fierit se si janë ma-nipuluar. Po tre që ngelën, kujanë? I mori i njëjti njeri. Unë dokërkoj falje para jush për ata qëerdhën në PDIU, i morën tëgjitha dhe e braktisën atë ditëne parë. Nëse prisni që Çamëria,PDIU, Shpëtim Idrizi t'ua sjellëÇamërinë te shtëpia, e keni ga-bim. Nuk jemi nisur për ta sjellë

këtu Çamërinë, por të shkojmëatje, në Çamëri, të bëhemi tëgjithë bashkë", - theksoi z.Idrizi.AKUZA

Kreu i PDIU-së, Shpëtim Id-rizi, akuzoi dje të gjithë politikënqë nuk ka forcën e duhur për t'ikërkuar Greqisë respektimin etë drejtave çamëve apo heqjen eLigjit të Luftës. Duke u ndjerë epafuqishme në politikën sh-

qiptare, PDIU u bëri thirrje sh-qiptarëve që jetojnë në diasporëtë protestojnë për drejtat eçamëve, madje edhe para Kon-gresit Amerikan. Kreu i Partisëpër Drejtësi, Integrim dheUnitet, Shpëtim Idrizi kapërkujtuar 28-vjetorin e krijim-it të shoqatës "Çamëria". Nëfjalën e tij, Idrizi tha se tentaku-lat e Greqisë kanë arritur që të

KRITIKA"S'e kuptoj dot simund të merretvendim të heqëRamën? Ka ndonjëdetyrë tjetër opozita?Detyra është tëshpalosë platformën.Shqiptarët sot kanënevojë për zgjidhjedhe opozita duhet tëjapë alternativën e sajpse do të vijë nëpushtet, për tëndryshuarqeverisjen, jo vetëmpër të zëvendësuarnjë emër", - thaIdrizi.

Kryetarja e LSI-së, Monika Kryemadhi takoi

dje të rinjtë e LRI-së nëBashkinë Selenicë, ku bërithirrje për t'u bashkuar nëaksionin politik dhe ko-mbëtar të opozitës: "Rrëz-imin e klikës së kriminali-zuar që ka marrë peng ven-din dhe ka varfëruar sh-qiptarët". "Çdo stabilitetsot, pra çdo proces, çdo ng-ritje kundër këtij stabilite-ti kriminal do të çlirojë Sh-qipërinë nga kapja dhe ngavarfëria, prandaj unë ju bëjthirrje që sot mos ndaloni,ku i keni miqtë, familjarët

tuaj në Tiranë, në Durrës, nëVlorë, në të gjithë Sh-qipërinë duhet t'i sensibili-zojmë në mënyrë të tillë përtë ecur përpara dhe për tarrëzuar këtë klikë, e cila kamarrë peng shqiptarët. Nukështë çështje rotacioni, nukështë çështje politike, nukështë çështje për të hequrnjë kryeministër dhe për tësjellë një kryeministërtjetër", tha Kryemadhi. Sipassaj: "Ne nuk mund të ngelemimë peng i këtyre mashtri-meve, por mbi të gjitha duhettë rrëzojmë këtë klikë, e cilapo varfëron çdo ditë e më

shumë shqiptarët, ta rrë-zojmë këtë klikë e cila çdoditë dhe më shumë po bënshqiptarët më të lodhur, po ibën shqiptarët më të dobët,po i bën shqiptarët më me pabesim në vetvete. Prandajedhe vendimi i opozitës sëbashkuar është shumë iqartë, për të ecur përpara dhepër të sqaruar çdo qytetar sh-qiptar, për të qenë në pro-testë në ditët e ardhshmepërpara kësaj klike dhe për-para këtij individi që ka marrpeng shtetin, ka marrë pengvendin, ka marrë peng popu-llin shqiptar".

Valentina Madani

depërtojnë brenda politikës sh-qiptare. "Tentakulat e Greqisëatëherë e sot janë brenda poli-tikës shqiptare. Greqia nuk eheq ligjin e luftës, e kam thënë

sa e sa herë, ka qenë vallja e Zor-bës për të marrë koncesionet eradhës. Do e heqin vetëm kurtë kenë përballë një shtet sh-qiptar me dinjitet", tha z.Idrizi.

Kreu i PDIU, Shpëtim Idrizi

Kryeministri Edi Rama dje gjatë prezantimittë projektit të kampusit universitar

Njoftim për shitje me ankand te IIShoqëria “Power & Justice” (P&J) sh.p.k do të zhvillojë ankandin e dyte të pasurisë të palës debitoreShoqëria “Gl P R A” sh.p.k, e përbërë nga :·“ARE”, Nr pasurie 31/33, ne Z K Nr. 2255, volum nr.5, faqe 235, me siperfaqe totale 7033 m2, ne Koxhas,Durres Ankandi i II fillon me çmim fillllestar ne masen 114.532 Euro.·“ARE”, Nr. n pasurie 31/4, ne Z K Nr. 2255, volum nr.1, faqe 212, me siperfaqe totale 12 900 m2, neKoxhas, Durres. Ankandi i II fillom me cmim fillllestar ne masen 210.073, 92 Euro .·“ARE”, Nr.pasurie 31/3, Z Ke Nr. 2255, volum nr.1, faqe 219, me siperfaqe totale 4 300 m2, ne Koxhas,Durres Ankandi i II fillon me çmimin fillllestar ne masen. 70.024, 64 Euro.Ankandi do të zhvillohet në datë 4.02.2019 ora 15:00 në selisë Bulevardi “Gjergj Fishta” Kulla 1, Kati2, Zyra nr.5 Kontakt tel. 0672082543, ilir_dervishaj@yahoo.com, WEB www.powerjustice-al.com.

Njoftim për shitje me ankand te dyteSh “Power & Justice” (P&J) sh.p.k bazuar ne nenin 568, 577, e vijues te K.Pt.C shpall ankandin e dytëpër pasurinë e pales debitore Sh “Strati Construcon” sh.p.k . Pasuria përbëhet nga :·“Are “, Nr. pasurie 172/23 ndodhur ne Draç dhe Durrës , Z.K Nr. 1522, volumi 3, faqe 249, me siperfaqetotale 1.000 m2 , Ankandi fillon me çmim fillestar në masën 2.240.000 lekë·“Apartament “, Nr pasurie 116/61-1-19 ne Kryemedhenj Kavajë , Z K Nr. 2291, volumi 22, faqe 42, mesipet 33,19 m2, Ankandi filoin me çmim fillestar në masën 1.064.000 lekë·“Apartament “, Nr pasurie 116/61-1-20 ne Kryemedhenj Kavajë , Z K Nr. 2291, volumi 23, faqe 43, sipe59,24 m2 dhe Ankandi fillin me çmim fillestar në masën 1.904.000 lekëAnkandi qendron i hapur 30 dite dhe do të zhvillohet në datë 4.02.2019 në orën 15:00 në Bulevardi“Gjergj Fishta” Kulla 1, Kati 2, Zyra nr. 5 .Tiranë Kontakt tel. 00355 67 20 82 543 e-mailitilir_dervishaj@yahoo.com e WEB www.powerjustice-al.com.

NJOFTIM SHITJE ME ANKAND

ZYRA PERMBARIMORE GJYQESORE PRIVATE 'ILIA ELEZI'

PASURIA nr. 1/358, e llojit “Truall dhe Ndërtesë” (godinë banimi dhe shërbime 3 katee ndodhur në Ish-Fushën e Aviacionit, TIRANË) me sipërfaqe të truallit 273 m2 dhesipërfaqe ndërtimi prej 200,2 m2, Zona Kadastrale 8220, Vol. 23, Fq. 28, në pronësitë Znj. DENKË SEFERI.

ÇMIMI 25.472.989,70 LEKË . Data e zhvillimit të ankandit do jetë 14.02.2019.

CEL. 0684026666 ; 0693262866 .

E diel 20 Janar 2019 - 5POLITIKE

SHKURT

Debati i Ramës me studenten,Berisha: Burracaku me antiplumbIsh-kryeministri Sali Berisha reagoi dje pas një inci

dentit që ndodhi dje në takimin e kryeministrit EdiRama me studentë teksa prezantonte projektin e kam-pusit universitar, si pjesë e Paktit për Universitetin.Përmes një postimi në "Facebook", Berisha ka sulmuarashpër Ramën për sjelljen me studentët, pasi i kërkoiasaj të dilte jashtë nga salla, ndërsa e cilëson atë njëburracak. Mes të tjerash, Berisha shton se Rama nëtakim ishte veshur me antiplumb. "Këtij i thonë dil-jashtë debat! Akt arrogant dhe burracaku i EdvinKristaq. Urrejtjes ndaj studentes, i cili i veshur meantiplumb në takim nxjerr jashtë studenten! Turp", -shkruan Berisha. Gjatë kohës që Rama fliste për kom-pusin, një studente e pranishme në sallë, u dëgjua tëbërtiste se Pakti nuk është pranuar nga studentët,ndërsa i kujtoi kryeministrit se paguhej nga taksat etyre. "Tani dil jashtë dhe ne vijojmë punën. Ju keni tëdrejta të ngrini probleme, por s'mund të përmbysnibashkëjetesën në një shoqëri. Ndërprerja e tjetrit,prishja e bashkëbisedimit kur të tjerët janë mbledhurështë mungesë aftësie për të bashkëjetuar në demokra-ci. Kush kujton se këtu jemi për të dëgjuar e duruarçdo lloj veshëgjatësie në emër të lirisë së studentëve,e ka gabim", tha Rama.

"Unaza", banorët: Rama, do të tëjapim litar të varësh veten

Në ditën e 76-të protestës, banorët e "Astirit"bllokuan sërish dje rrugën kryesore, ndërsa me

thirrje dhe pankarta në duar kërkuan anulim të pro-jektit dhe largimin e kryeministrit Rama. "Ka ardhurora për të të tërhequr zvarrë në bulevard, siç tërhoqëmEnver Hoxhën. Edi Rama, erdhi ora, ik nga Shqipëria!Tani do të të japim litarë të varësh veten. Ashtu do fshi-hesh edhe ti te bunkeri i Surrelit. Do vijë dita do të tëtërheqim zvarrë Edi Rama. Ke 76 ditë që na ke shkatër-ruar jetën. Unaza e bashkuar ka për të fituar. Edi Ramakriminel. Na është bërë Shqipëria magazinë hashashi.Hajde po ta mbajti, hunjtë i kemi gati. Unë kisha vetëmdiçka për t'i thënë kryeministrit, ne prapë do të të tërhe-qim zvarrë, se e ke mbushur Shqipërinë me korrupsion.Poshtë projekti", u shpreh një nga banorët. Të pran-ishëm në protestë në mbështetje të banorëve, ishin edhedeputetët e opozitës.

Incidenti, kryeministri përzë studenten pasi e ndërpreu: Suksese, dil jashtë!

Kampusi universitar, Rama:Projekti mbaron brenda 2023"Studentët duhet të shkojnë në mësim"Në prag të zgjedhjeve

vendore, kur e gjithëvëmendja është e

përqendruar në rikandimim-in e mundshëm të kryebash-kiakut Veliaj për Bashkinë eTiranës, kryeministri Ramafoli dje për një mandat tjetërtë kryetarit të bashkisë, porsërish u la vend dyshimeve. Ibindur se PS do të fitojë Bash-kinë e Tiranës në zgjedhjet e30 qershorit, Rama tha se ka-mpusi universitar do të për-fundojë brenda mandatittjetër të kryetarit të bashkisë,por nuk përmendi asnjë emërmbi kandidatin konkret. "Ajoqë mbetet ambicia jonë ështëqë brenda këtij mandati, tëgjitha konviktet të jenë në njësituatë katërcipërisht ndry-she dhe ndërkohë, së bashkume Bashkinë e Tiranës, ne tëfillojmë ndërtimin e këtij ka-mpusi dhe brenda mandatittjetër të kryetarit të bashkisë,të përfundojmë kampusin uni-versitar", deklaroi z.Rama.Kryeministri së bashku mekryebashkiakun e Tiranës,Erion Veliaj inspektuan djegodinat e konvikteve në QytetStudenti, të cilat i janë nënsh-truar së fundi rikonstruktim-it. Rama u ndal edhe te një ngagodinat e konvikteve në QS,ndërsa gjatë bashkëbisedimitme studentët e pranishëm, ikëshilloi të shkojnë në mësim."Vetëm duhet të shkoni nëmësim se nuk do bëjmë dotdhomat", u tha Rama stu-dentëve. Nga ana tjetër, krye-bashkiaku Veliaj tha se janë tëpaktën 2000 dhoma që kanënevojë për ndërhyrje në totalnë Qytet Studenti. Kujtojmëqë dje, Ministria e Arsimit,Rinisë dhe Sporteve prezantoiDraft-Paktin për Universite-tin, i hartuar nga Këshilli iMinistrave, si një mënyrë përt'u dhënë zgjidhje kërkesave tëstudentëve dhe fund bojkotittë mësimit.PROJEKTI

Pas Paktit për Universite-tin, kryeministri Edi Ramadhe kryebashkiaku i Tiranës,Erion Veliaj prezantuan pro-jektin e kampusit universitarnë Qytetin Studentin. Një pro-jekt i hartuar nga një kompanie njohur italiane, pas njëkonkursi ndërkombëtar të zh-villuar në 2015. Rama dhe Ve-liaj akuzuan paraardhësit

demokratë se janë bërëpengesë për realizimin e këtijprojekti. Arsyeja e sinkroni-zuar që japin kryeministri dhekryebashkiaku janë legalizimii ndërtimeve pa leje brendaterritorit të Qytetit Studenti.Rama gjeti rastin t'uripërsërisë kundërshtarëve tëLigjit të Arsimit të Larte se ainuk preket. Jo të paktën de-risa argumentet që ata sjellin,sipas tij, të jenë bindëse. Pro-jekti i kampusit universitarparashikon rindërtimin e go-

dinave ekzistuese që ka nisurtashme, si dhe ndërtimin e 11godinave të reja, një mense,terrene sportive, si dhe një bib-lioteke më të madhe. Ramapremton se realizimi projektitdo të mundësohet brendamandatit të ardhshëm të krye-bashkiakut të Tiranës.INCIDENTI

Kryeministri Rama pre-zantoi dje projektin e kampu-sit universitar, si pjesë e Pak-tit për Universitetin, por jogjithçka shkoi sipas pritsh-

KAMPUSIProjekti i kampusituniversitarparashikonrindërtimin egodinave ekzistueseqë ka nisur tashmë,si dhe ndërtimin e11 godinave të reja,një mense, terrenesportive si dhe njëbiblioteke më tëmadhe. Ramapremton se realizimiprojektit do tëmundësohet brendamandatit tëardhshëm tëkryebashkiakut tëTiranës.

mërive. Ndërsa kryeministrimbante fjalën e tij e fliste përnjë proces transformimi tëuniversiteteve, një studente epranishme në sallë u dëgjua tëbërtiste se Pakti nuk ështëpranuar nga studentët, ndër-sa i kujtoi Ramës se paguhetnga taksat e tyre. "Tani dil jas-htë dhe ne vijojmë punën, jukeni të drejta të ngrini prob-leme, por s'mund të përmbys-ni bashkëjetesën në një sho-qëri.", -tha Rama.

Kryeministri sulmon ish-presidentin për zaptim tokash

Nishani padit Ramën, i akuzoi tëvëllanë se ktheu në loto mensën në QSKryeministri Edi Rama

teksa prezantoi dje pro-jektin e kampusit universi-tar, hodhi akuza në drejtimtë ish- presidentit BujarNishani për zaptim tokash."Simboli i këtij zaptimi ësh-të marrja e mensës së mad-he të Qytetit Studenti ngavëllai i një presidenti re-publike, më saktë nga pres-identi për vëllanë, se po tëishte vëllai vetëm pa presi-dentin, nuk do të merrtedot asnjë lugë, jo më men-sën", deklaroi z.Rama. Por,pak minuta pas kësaj akuze,PD njoftoi se ish-presiden-

ti dorëzoi një padi në adresëtë kryeministrit për shpifje.Ish-presidenti siguroi se ivëllai as nuk ka tentuar, asnuk ka nuk ka privatizuarkurrë ndonjë objekt në Qy-tetin Studenti. "Nishani esfidon Edi Ramën, si njeriuqë ka në dorë çdo pushtetdhe çdo zyrë publike, ngatatimet te hipoteka, të bëjëpublike dokumentet që pro-vojnë se vëllai i ish-presiden-tit është pronar i ish-mensësnë Qytetin Studenti apo kakryer ndonjë aktivitet lotojeaty. Pronarët e vërtetë që ba-ballarët e këtyre që sot vje-

dhin shqiptarët, uasekuestruan e grabitënpër 50 vjet. Sot jo vetëm imbysin me taksa, gjoba egjithfarëlloj maskar-allëqesh, por dhe u përgo-jojnë pronat duke ua ve-shur të tjerëve pa lidhje",thuhet në njoftimin e PD-së. Pak kohë më parë, përtë vërtetuar se e njëjtaakuzë ishte shpifje, ish-presidenti Nishani pub-likoi certifikatat e pronë-sisë së pronarëve tëligjshëm, që nuk kanë as-një lidhje me familjen apotë afërm të tij.

NJOFTIMNë datë 05.02.2019 në orën 16.00 në zyrën e përmbaruesit gjyqësor privatIrisa Tereziu PF me adresë në "Rruga Fadil Rada, Pallati Danjela, Kati Perdhe,Njësia Tregtare nr.10, Tirane", zhvillohet ankandi për shitjen e pasurisë sëpaluajtshme të llojit "Truall+Ndertese" me sip. Trualli 220 m2 dhe sip.ndertese97 m2, me nr.pasurie 11/23, volum 10, faqe 229, zone kadastrale 8503,ndodhur ne Lagjia "Jani Vruho", BeratCmimi ne ankand te dyte eshte nevleren 2,296,000 (dy milion e dyqind e nentedhjete e gjashte mije) lekë.

Shoqeria permbarimore JUSTITIAShoqeria permbarimore JUSTITIA shpall ankandin, faza e TRETE , për shitjen epasurisë së paluajtshme per te cilen ka vene hipoteke NBG BANK/ABI BANK, me këtotë dhëna:

Lloji i pasurisë Are+ Truall (magazine dy kate) me sip. arë 3000 m2 / truall 1661/ndërtesë 234.9, me nr.pasurie 58/9 vol 8 fq78, zk.1475 , Derven, KRUJË në pronësi të.Haki Ahmet MAVRIQIÇmimi me të cilin fillon shitja në ankand është 60.480 (gjashtëdhjetë mije e katërqinde tetëdhjetë) EUR

Ankandi zhvillohet në datën 15.02.2019, në përfundim të orarit zyrtar, ora 16:30 nëzyrën e përmbaruesit gjyqësor, me Adrese: Bulevardi“Bajram Curri“, Pall. 21,Shk. 3,Ap. 18, Tiranë, Shqipëri, web- www.studiojustitia.com, tel. +355 4 2270890

Shoqeria permbarimore JUSTITIA

Shoqeria permbarimore JUSTITIA shpall ankandin, faza e PARE , për shitjen e pasurisë së paluajtshme perte cilen ka vene hipoteke NBG BANK/ABI BANK, me këto të dhëna:Nr. 1/387-N1, ZK. 8562, VOL 30, FAQ. 91 e llojit njësi me sip. 109 m2 ndodhur në adresën Rruga "Fuat Babani",Korçë ne pronesi te Pandeli Bonja. Në vlerën 69.760 EUR( gjashtëdhjetë e nëntë mijë e shtatëqind e gjashtëdhjetë ) EURNr. 1/387-N3, ZK. 8562, VOL 30, FAQ. 93 e llojit njësi me sip. 89.2 m2 ndodhur në adresën Rruga "Fuat Babani",Korçë,ne pronesi te Pandeli Bonja . Çmimi me të cilin fillon ankandi është në vlerën 57.088 EUR( pesëdhjëtë e shtatë mijë e tetëdhjetë e tetë) EUR.Ankandi zhvillohet në datën 04.02.2019, në përfundim të orarit zyrtar, ora 16:30 në zyrën e përmbaruesitgjyqësor, me Adrese: Bulevardi“Bajram Curri“, Pall. 21,Shk. 3, Ap. 18, Tiranë, Shqipëri, web-www.studiojustitia.com, tel. +355 4 2270890

E diel 20 Janar 20196 - AKTUALITET

Plagoset me armë zjarri 20-vjeçari në Yzberisht,identifikohet dhe shpallet në kërkim autori

Plagosja e djalit të prezantueses italiane,gjykata dënon me 5 vjet burg shqiptarin

Dosja rikthehet në polici, me qëllim kryerjen e veprimeve të tjera hetimore

"Babale", Prokuroria e Krimeve të Rënda pezullon hetimet për trafik droge

Nuk ka prova të ngarkojnë me përgjegjësi penalevëllain e ish-ministrit të Brendshëm, Geron Xhafajn

TIRANË -TIRANË -TIRANË -TIRANË -TIRANË - Një 20-vjeçarështë plagosur me armëzjarri pasditen e djeshmenë zonën e Yzberishtit nëTiranë. Burime zyrtarenga policia e kryeqytetitbënë me dije se i riu që uqëllua është KlorentinShehu, i cili menjëherëështë dërguar në Spitaline Traumës, ku dhe i ështëdhënë ndihma e parëmjekësore. "Rreth orës17:40, në zonën e Yzberish-tit, pas një konflikti tëçastit është plagosur me

armë zjarri në këmbë një i rirreth 20 vjeç, jashtë rrezikutpër jetën. Policia ka identi-fikuar autorin dhe po punonpër kapjen dhe vënien e tijpara përgjegjësisë ligjore",thuhej në njoftimin zyrtar tëpolicisë. Ndërkaq, burimepër "Gazeta Shqiptare" po-huan se 20-vjeçari Shehu ësh-

të përfshirë në konflikt menjë person tjetër, emri i të cil-it nuk bëhet me dije. Në sherre sipër, dy të rinjtë janë përle-shur me njëri-tjetrin dhe përpasojë, Klorentin Shehu kamarrë një plumb në trup.Krismat e armëve kanë sh-kaktuar panik tek banorët ezonës, ndërsa menjëherë në

vendngjarje kanë mbërrituruniformat blu dhe kanë ni-sur hetimet për zbardhjen eplotë të rrethanave të kësajngjarjeje. Pas hetimeve para-prake, policia ka identi-fikuar autorin e krimit dheështë vënë në ndjekje të tij.Gjithashtu, policia ka ush-truar kontroll në banesën e

autorit të ngjarjes, por ainuk është gjendur aty.Ndërkaq, materialet nëlidhje me këtë ngjarjejepriten t'i kalojnëprokurorisë për hetime tëmëtejshme për veprat pe-nale "Vrasje e mbetur nëtentativë" dhe "Armëm-bajtje pa leje".

Klodiana Lala

TIRANËTIRANËTIRANËTIRANËTIRANË

Prokuroria për Krimetë Rënda pezulloi dhektheu në polici dosjen

penale, në kuadër të së cilëspo verifikonte rolin e AgronXhafajt, vëllai i ish-ministrittë Brendshëm, FatmirXhafaj, për përfshirje tëmundshme në një rrjettrafiku ndërkombëtardroge. Çështja penale u çelpas akuzave të vlonjatit Al-bert Veliu, i njohur menofkën "Babale". Skandaliqë po hetohet shpërtheu paspublikimit nga ana e PartisëDemokratike të një materi-ali audio, ku një person iidentifikuar si "bash-këpunëtori x", fliste për njëbashkëpunim të mundshëmme vëllain e ministrit tëBrendshëm të kohës, për tëtrafikuar hashash nga Sh-qipëria drejt Italisë. Mëvonë, personi në fjalë u zbu-lua se ishte Albert Veliu, injohur edhe si Berti i Abesë,ish-i dënuar për trafikdroge. Të njëjtat akuza përAgron Xhafajn, Albert Veliui bëri edhe përmes një inter-viste dhënë gazetarit JetmirOlldashi, e cila gjithashtu utransmetua nga selia e Par-tisë Demokratike. Mbi këtëbazë, Prokuroria për Krimetë Rënda nisi hetimet për tëzbuluar nëse ishte vërtetpërpara një rasti të trafikim-it të narkotikëve. Por, pas

SKANDALIÇështja penale u çelpas akuzave tëvlonjatit Albert Veliu, injohur me nofkën"Babale". Skandaliqë po hetohetshpërtheu paspublikimit nga ana ePartisë Demokratiketë një materiali audio,ku një person iidentifikuar si"bashkëpunëtori x",fliste për njëbashkëpunim tëmundshëm mevëllain e ministrit tëBrendshëm të kohëspër të trafikuarhashash ngaShqipëria drejtItalisë.

shumë muajsh hetime, insti-tucioni i akuzës nuk kamundur të grumbullojë pro-va, mbi bazën e të cilave të

ngarkojë me përgjegjësi pe-nale ndonjë person, përf-shirë këtu edhe vëllanë e ish-ministrit të Brendshëm. Në

në polici, me qëllim kryerjene veprimeve të tjera heti-more. Ndërkohë, më herëtKrimet e Rënda zbuluan seaudiopërgjimi ishte i rremëdhe se zërin e Agron Xhafajte kishte realizuar Fredi Ali-zoti. Ky i fundit, së bashkume "Babalen" dhe gazetarinJetmir Olldashi po hetohenpër akuzën e kallëzimit tërremë. Alizoti ndodhet nënmasën e arrestit me burg,ndërsa Albert Veliu u arrat-is në Kosovë dhe mundi t'ushpëtonte prangave. Në fundtë dhjetorit "Babalja" u arrat-is edhe nga Kosova përmesHungarisë dhe sipas avoka-tit të tij mbërriti në Belgjikë,ku i është bashkuar pjesëstjetër të familjes dhe kakërkuar azil politik. Nëgjendje të lirë po hetohetgazetari Jetmir Olldashi.

këto kushte, prokurori Për-parim Kulluri ka firmosurpër pezullimin e hetimeve.Dosjen në fjalë e ka kthyer

I TI TI TI TI TALI -ALI -ALI -ALI -ALI - Është mbyllurgjykimi i parë paragjykatësit të MilanosGuido Salvini, procesi megjykim të shkurtuar përsulmin ndaj Niçolo Bet-tarini, djali 20-vjeçar i ish-futbollistit Stefano Bet-tarini dhe prezantuesestelevizive Simona Ventu-ra, i cili u qëllua me thikë,shqelma dhe grushte 1 ko-rrikun e kaluar jashtë dis-kotekës "Old Fashion" nëMilano, ku ai kishte kalu-ar natën me një grupshokësh. "Ka përfunduarnjë makth. Drejtësia ësh-të bërë", tha i riu i cili u

shtrua në spital për disa ditëdhe gjithashtu iu nënshtruanjë operacioni përrindërtimin e një nervi."Nuk më interesojnë paratë,por vetëm që të bëhet drejtë-si", shtoi djali, duke konfir-

muar synimin tashmë tëshprehur për të hequr dorënga dëmshpërblimi prej 200mijë eurosh. "Dënime të drej-ta. Kjo është ajo për të cilënluftuam deri në fund", shpje-goi avokatja e të riut. Ai qëështë dënuar më shumë, me9 vjet është 29-vjeçari DavideCaddeo, i cili akuzohet se eka qëlluar 8 herë me thikëdjalin e prezantueses ital-iane. Dënime të ndryshmepër tre të pandehurit e tjerë:5 vjet dhe 6 muaj përAlessandro Ferzoco, 6 vjetdhe 6 muaj për Albano Jakejdhe 5 vjet për shqiptarinAndi Arapi, i vetmi që nuk

kishte precedentë penalë dheqë dje ka lënë qelitë për tëvuajtur dënimin me arrestshtëpie. Për tre prej tyre udha edhe ulja e dënimit përshkak të gjykimit të shkur-tuar. Siç u tha në vendim, tëtre donin ta rrihnin Bettari-nin dhe jo ta vrisnin dhemungon prova që ishin nëdijeni se Caddeo, i cili ështëdënuar me 9 vjet, kishte mevete një thikë. Sipas asaj qëu dëshmua në gjyq, Ferzocodhe shoqja e tij kishin pasurnë ditët e mëparshme njëgrindje në një lokal tjetër menjë mik të Bettarinit. Për-plasje që është ringjallur atë

natë të parë të korrikut në"Old Fashion". Dhe Caddeoiu bashkua miqve të Ferzo-cos atë mbrëmje, poraskush nuk e njihte mirë.Gjykatësi gjithashtu ka ur-dhëruar transmetimin nëprokurori të dëshmive në

gjyqin e Niçolo edhe të dymiqve e tij, duke përfshirënjë vajzë që hyri në sherrpër ta shpëtuar atë dhenjë tjetër djalë i ri.Prokurori Elio Ramondi-ni, i cili kishte kërkuar 10vjet burg për të gjithë.

Albert Veliu

Niçolo Bettarini

Stefano Bettarini , Simona Venturadhe djali i tyre, Niçolo Bettarini

E diel 20 Janar 2019 - 7AKTUALITET

Prokuroria: Në 2003-2004 trafikoi nga Shqipëria në Itali 488 kg drogë

Trafiku i drogës, "Roni i Shijakut", porositësii heroinës në fshatin Brenog të Hasit

48-vjeçari, i afërm me biznesmenin Admir Hoxha,që ideoi dhe financoi ngritjen e laboratorit

AKUZATBurime zyrtare nga policia bënë me dije shtetasi nëfjalë u kap, pasi më 17 janar të këtij viti, prokuroria kalëshuar urdhër ndalimi ndaj tij. Ai dyshohet përkryerjen e veprave penale "Prodhim dhe shitje enarkotikëve", "Trafikim i narkotikëve", "Prodhim dhefabrikimi i lëndëve narkotike dhe psikotrope, nëbashkëpunim në formën e posaçme të grupit tëstrukturuar kriminal", "Grup i strukturuar kriminal","Kryerja e veprave penale nga organizata kriminaledhe grupi i strukturuar kriminal" si dhe "Pastrimi iprodukteve të veprës penale".

OPERACIONI "VOLVO 4"Mbrëmjen e 21 tetorit të vitit 2018, FNSH dheRENEA në kuadër të operacionit të koduar "Volvo4" prangosën 24 persona, mes të cilëve Avdylajt eShijakut si dhe ish-deputetët Arben Ndoka dheArben Çuko, emrat e të cilëve dolën nga përgjimete bandës së Shijakut me banda të tjera nëShqipëri. Policia arrestoi 5 persona për laboratorine heroinës në Has, dy prej të cilëve u liruan ngagjykata, pasi rezultuan se ishin punonjës.Ndërkohë, në kërkim vijojnë të jenë ende dyshtetas turq.

Ishin futur në një tenxhere me gjellë

Sekuestrohen 3 celularë nëburgun e sigurisë së lartë në Lezhë

Dy vëllezërit plagosin42-vjeçarin në Fier, kapet njëri

SHKURTOperacioni, arrestohen

2 tregtarët epaligjshëm

LEZHËLEZHËLEZHËLEZHËLEZHË - Policia e Lezhës kaarrestuar në kuadër të oper-acionit "Fake grains" dy per-sona që tregtonin artikuj in-dustrialë pa faturë e doku-mente, me vula e stampa tëfalsifikuara. Nga hetimet dis-ajavore të ndjekura nga sek-sioni kundër krimitekonomik dhe Prokuroria eRrethit Gjyqësor Lezhë dhepas informacione të siguru-ara në rrugë policore, u bë imundur realizimi i opera-cionit në fjalë, ku u vunë nëpranga shtetasit: A.N. vjeç 50dhe E.B. vjeç 34, banues nëTiranë. Mësohet se personate mësipërm u kapën me mje-tin e tyre me një sasi ar-tikujsh për t'i tregtuar nëlokalet e qytetit të Lezhës.Malli i bllokuar dyshohet paasnjë dokument shoqërimiapo faturë tatimore, me vulae stampa të falsifikuara, pasitë drejtën e pronësisë sëtregtimit të asaj marke e kanjë shoqëri tjetër tregtare eregjistruar. Veprat penale përtë cilat akuzohen janë "Sh-kelje e të drejtave të pronë-sisë industriale", "Fshehja etë ardhurave", "Prodhim ikundërligjshëm i artikujvedhe mallrave industrialë eushqimorë", "Manipulim itregut" dhe "Falsifikim i vu-lave e stampave".

Mbytet jahti nëdetin Jon, shpëton

italianiSARANDËSARANDËSARANDËSARANDËSARANDË - Një jaht ështëmbytur dje pranë brigjeve tëdetit Jon. Ngjarja në fjalë usinjalizua rreth orës 11:30,kur motoskafi lëshoi alarm-in "SOS, ndërsa drejt tij unisën menjëherë tri mjetelundruese të forcave të Poli-cisë Kufitare. Mësohet semjeti i lundrimit, 16 metra igjatë, ishte nisur nga Korfuzidrejt Sarandës, por fatkeqë-sisht ai pësoi defekt 5 miljelarg bregut, në vendin e qua-jtur 'Kapoqefal'. Burime poli-core bënë me dije se jahti ish-te me flamur holandez, ndër-sa ai drejtohej nga një shtetasitalian. Ndërhyrja e men-jëhershme e policisë ka bërëqë të shpëtohet kapiteni iskafit, 40-vjeçari G.D. ngaNapoli. Pasi është shoqëruarnë komisariatin e Sarandës,ai ka deklaruar se ishte nisurpër turizëm dhe se udhëton-te i vetëm me jahtin e tij.

DURRËSDURRËSDURRËSDURRËSDURRËS

Hekuran Hoxha, i cili uarrestua mbrëmjen esë premtes dyshohet

se është koka e grupit "Avdy-laj", që u godit në muajin tetortë vitit që shkoi në kuadër tëoperacionit të koduar "Volvo4". Një ditë pas vënies në pran-ga, burime pranë grupit heti-mor bënë me dije se dyshohetqë 48-vjeçari që njihet edhe si"Roni i Shijakut" ishte perso-ni që dyshohet se luante rolinkryesor në trafikimin hero-inës, që prodhohej në labora-torin e Hasit. Po të njëjtatburime thanë se Hoxha dysho-het se drejtonte trafikun edrogës nga Shqipëria drejtvendeve të tjera të Europës.48-vjeçari është i afërm me bi-znesmenin Admir Hoxha, per-soni që ideoi dhe financoi ng-ritjen e laboratorit të prodhim-it të heroinës në fshatinBrenog të Hasit, ku u gjetën250 kg lëndë narkotike dhe kuu arrestuan 5 persona. Sipasprokurorisë, Saimir Gjepali, (ishpallur në kërkim) dhe Hek-uran Hoxha janë dy kontaktete biznesmenit Hoxha, që aku-zohet si njeriu që financoi ng-ritjen e laboratorit të drogavetë forta. Biznesmeni vazhdonende të jetë në kërkim ngapolicia, së bashku me dy sh-tetas turq dhe një kosovar qëpunonin për prodhimin e her-oinës në laborator. Ndërkaq,burime zyrtare nga policiambrëmë bënë me dije shteta-si në fjalë u kap, pasi më 17 ja-nar të këtij viti, prokuroria kalëshuar urdhër ndalimi ndajtij. Ai dyshohet për kryerjene veprave penale: "Prodhimdhe shitje e narkotikëve","Trafikim i narkotikëve", "Pro-dhim dhe fabrikimi i lëndëvenarkotike dhe psikotrope, nëbashkëpunim në formën eposaçme të grupit të struktu-ruar kriminal", "Grup i struk-turuar kriminal", "Kryerja eveprave penale nga organiza-ta kriminale dhe grupi i struk-turuar kriminal" si dhe"Pastrimi i produkteve të ve-prës penale". Një hetim iProkurorisë së Krimeve tëRënda dhe antimafies italianeka zbuluar se Hekuran Hoxhanë bashkëpunim me personatë tjerë kanë mundur që gjatë

viteve 2003-2004 të trafikoninnga Shqipëri në Itali 488 kgheroinë. Mes personave tëkëtij grupi ka qenë edhe AlketHatija. Përveç Italisë, grupiështë akuzuar për trafik

dogrash të forta në Itali dhe nëTurqi. Hekuran Hoxha ështëarrestuar edhe në vitin 2009bashkë me katër persona tëtjerë, si të dyshuar përtrafikimin e sasisë prej 488 kg

heroinë nga Shqipëria drejtItalisë. Në atë kohë, bashkë meHekuran Hoxhën u prangosënedhe Alket Hatija i njohur si"Zoti i drogës", Fatbardh Hox-ha, Mentor Shehu dhe Saimir

Gjepali, që të gjithë nga Shi-jaku. Gjithashtu, ai është ar-restuar edhe në vitin 2011 sipjesë e një grupi që trafikonteheroinë nga Turqia drejt Eu-ropës.

LEZHËLEZHËLEZHËLEZHËLEZHË - Sofistikohenpërditë e më shumëmënyrat me të cilat tento-het të futen në burgjesende të ndaluara. Ditët efundit në burgun e sigurisësë lartë në Lezhë, policia eburgjeve mes sendeve qëtentoheshin të futeshin nëqeli ka zbuluar se në njëtenxhere ishin fshehur 3celularë dhe aksesorët për-katës. Mësohet se tenxher-ja ishte e mbushur megjellë (fasule) dhe poshtëkishte një fund të dyfishtë.Punonjësit e policisë sëburgjeve i kanë bërë një

kontroll të imtësishëm dhekanë mundur të zbulojnëcelularët e fshehur,megjithëse fundi i dyfishtëishte maskuar shumë mirë.Materialet e çështjes i kanëkaluar prokurorisë së rrethitpër të vijuar hetimin e kësajçështjeje dhe zbulimin e au-torëve të saj. Ky nuk ështërasti i parë, kur sendet endaluara si celularë apodrogë synohet të futen nëburgje me mënyra tësofistikuara. Pak muaj mëparë në burgun e Lezhëspolicia kapi një top futbollitë fryrë, që u hodh nga jash-

të rrethimit të burgut dheqë në brendësi kishte 3 ce-lularë. Burime nga Drejtoriae Përgjithshme e Burgjevebëjnë të ditur se vetëm gjatëmuajit janar 2019 policia eburgjeve ka mundur të kapë15 celularë që tentonin tëfuteshin, apo ishin futur nëburgje.

FIERFIERFIERFIERFIER - Një 42-vjeçar është plagosur rëndë me thikë nëFier, ndërsa aktualisht ndodhetnë Spitalin e Traumës në Ti-ranë në kujdesin e mjekëve. Ng-jarja ka ndodhur mbrëmjen e sëpremtes në mjediset e jashtmetë një lokali në fshatin Pojan tëFierit, ku 42-vjeçari me inicialeE.A. është goditur me mjete tëforta. Pas ngjarjes, blutë arres-tuan 21-vjeçarin D.Gj. si dhe popunohet për kapjen e vëllait tëtij 27-vjeçar, që dyshohen au-torë të ngjarjes. Sipas policisë, dy vëllezërit në bash-këpunim me njëri-tjetrin për motive të dobëta kanë godi-tur me mjete të forta 42-vjeçarin. Ndërkohë, mësohet sedy agresorët e kanë goditur, pasi një ditë më parë i pla-gosuri është zënë me babain e tyre që punon taksist.Materialet i kaluan Prokurorisë pranë Gjykatës së Sh-kallës së Parë Fier për veprën penale "Plagosje e lehtëme dashje" e kryer në bashkëpunim.

48-vjeçari i arrestuar, Hekuran Hoxha

E diel 20 Janar 20198 - AKTUALITET

Në fund të korrikut2014, duke folur nënjë konferencë për-

para mjekëve të shërbimitparësor në Tiranë, ish-min-istri i Shëndetësisë, IlirBeqaj denoncoi një numërfarmacish dhe mjekësh, qësipas tij manipuloninskemën e rimbursimit tëbarnave.

"Ky është mjeku B.T nëShkozë, 80% e recetave të tijpërfundojnë tek farmacia'Geni&Lori'. Shkoza ka 10farmaci, por njëra prej tyre,'Geni&Lori' merr 4/5 e rece-tave që rimbursohen", thaBeqaj në prani të ish- drej-torit të FSDKSH, AstritBeci, duke nënvizuar se kjoskemë mashtrimi ishte eshpërndarë në të gjithë Sh-qipërinë. Një vit më vonë, nëqershor 2015, bazuar në njëraport të iniciuar nga Një-sia e Kontrollit tëBrendshëm dhe Antikorrup-sionit në Kryeministri,Prokuroria e Tiranës proce-doi penalisht 9 persona -përfshirë ish-drejtorin eFondit për Tiranën, PjerinXhuvani, të akuzuar për fa-vorizimin e 4 farmacive, qënëpërmjet recetave të falsi-fikuara kishin përfituar nëmënyrë të paligjshme 56 mil-ionë lekë. Skandali çoi nëdorëheqjen e kreut të Fon-dit, Astrit Beci, por farma-cia 'Geni&Lori' në pronësi tëkunatës së ish-nëndrejtorittë FSDKSH-së në atë peri-udhë, Sokol Skura, nuk upenalizua. Dokumentet esiguruara nga BIRN tre-gojnë se farmacia'Geni&Lori' nuk ishte e vet-mja farmaci në pronësi tëfamiljarëve të Skurës dheSkura nuk ishte i vetmi zyr-tar i Fondit të Sigurimit tëDetyrueshëm të KujdesitShëndetësor, FSDKSH, famil-jarët e të cilit kanë në pronë-si farmaci që përfitojnë shu-ma marramendëse rimbur-simi çdo vit.

Pesë farmaci të tjera, tëlidhura me dy kompani nëpronësi të ish-kontrollorit tëFondit, Gazmend Aliaj,njëherazi kunati i drejtorittë Politikave në FSDKSH,Aleksandër Haxhi, krye-sojnë listën e përfituesvegjatë dekadës së fundit. Të

SKANDALIABUZIMI NE SHENDETESI

Biznesi familjar/ Si e "grabitën" buxhetin të afërmit e drejtuesve të FSDKSH

Dhjetëra miliona euro dëmenga rimbursimet mashtruese

Si përfituan familjarët e zyrtarëve shtetërore

dhënat e rimbursimit të bar-nave të analizuara nga BIRNtregojnë se nga vitit 2010deri në vitin 2018, vetëm far-macitë në pronësi të famil-jeve Aliaj dhe Skura kanësiguruar rimbursime qëjanë disafish më të larta semesatarja dhe kapin në to-tal një vlerë prej 13.9 milionëeuro. Këto farmaci janë de-noncuar disa herë nëProkurori për "mashtrimme subvencionet", por he-timet janë mbyllur pa nxjer-rë përgjegjësi penale. Nëanën tjetër, shkeljet e kon-

statuara nuk e kanë pen-guar Fondin që të rilidhë vitpas viti kontrata për rim-bursimin e barnave me këtosubjekte, me gjithëshqetësimet e vazhdueshmetë ngritura nga Kontrolli iLartë i Shtetit. Farmacitë nëpronësi të familjeve Skuradhe Aliaj nuk janë të vetmetqë përfitojnë vlera të lartarimbursimi nga Fondi i Sig-urimit të Detyrueshëm iKujdesit Shëndetësor. Tëdhënat e analizuara ngaBIRN tregojnë se gjatë de-kadës së fundit, dy duzina

farmacish nga një listë prejgati 850 subjektesh në kon-tratë me Fondin, kanë për-fituar vlera rimbursimi disaherë mbi mesataren. Së bash-ku, 24 farmacitë kryesuesepërfituan 36.6 milionë euronga viti 2010 deri në prill2018; ose 9.4 për qind të vlerëstotale të rimbursimeve.Vlera e lartë e rimbursimitnuk do të thotë automatik-isht që këto subjekte kanëshkelur ligjin. Por auditet evazhdueshme të ndërmarraKLSH kanë zbuluar se kon-trolli që Fondi ushtron ndaj

farmacive me rimbursim mëtë lartë se 2 milionë lekë nëmuaj ka qenë i papërshtat-shëm dhe në shkelje të rreg-ulloreve të institucionit.Fondi i Sigurimit tëDetyrueshëm Shëndetësornuk iu përgjigj pyetjeve tëdetajuara të BIRN. Ish-kon-trollori i Fondit, GazmendAliaj gjithashtu nuk ipërgjigj një kërkese për in-tervistë, ndërsa kunati i tijAleksandër Haxhi nuk ish-te i arritshëm për koment.Ndryshe nga Aliaj, ish- nën-drejtori i Fondit, Sokol Sku-ra i tha BIRN se ai ishte het-uar nga disa institucionepublike, por në fund kishtedalë i pastër. "Të ardhuratrelativisht te mira të dy far-macive të mia justifikohennga furnizimi i mirë me bar-na, për të cilat unë tatohemdhe jap të gjitha të dhënatçdo muaj pranë institucion-eve përkatëse", tha Skura."Jam hetuar nga ILDKPKI,nga hetimi tatimor, nga Fon-di kam pasur një kontroll tëplotë dhe kam dalë i pastër",shtoi ai. Skura kundërshtoigjithashtu akuzat e ish-min-istrit Ilir Beqaj, duke e për-shkruar këtë të fundit si tëkeq-informuar. "Unë kamqenë prezent në sallë gjatëdeklaratës së ish-ministritIlir Beqaj dhe mendoj se nukka pasur dijeni që ka qenëfarmacia e vëllait tim", thaSkura duke iu referuarmbledhjes së korrikut 2014."Atë ditë jam bërë tym, me

pak fjalë jam mërziturshumë. Të jem realist deri nëatë kohë nuk kisha dëgjuarndonjëherë një ministër tëmerrej me receta pa-cientësh, por me politika tëlarta në zhvillim të sistemitshëndetësor", shtoi ai.RRJETI FAMILJAR IFARMACIVE

Fondi i Sigurimit tëDetyrueshëm të KujdesitShëndetësor u themelua nëvitin 1995 si një institucionqë kishte për qëllim finan-cimin e shërbimeve shënde-tësore në formën e njëskeme publike. Njëzet vjetmë vonë, kjo skemë e finan-cuar nga një tarifë e bara-bartë me 3.4% të pagës të çdopunëmarrësi në vend, finan-con shërbimet shëndetësorenë nivele të ndryshme ngaofrues publike dhe privatë.

Në vitin 2017, Fondi kish-te një buxhet prej 39.4 mil-iardë lekësh, nga të cilat 11.3miliardë lekë erdhën ngakontributet e sigurimeveshëndetësore dhe 28 miliar-dë lekë nga buxheti i shtetit.Nga ky buxhet, 20 miliardëlekë u shpenzuan për shër-bimin e kujdesit spitalor, 8miliardë lekë për shërbiminshëndetësor parësor dhe 10miliardë lekë për rimbur-simin e barnave. Lista e bar-nave të rimbursueshme ësh-të një nga paketat më tërëndësishme që financohetnga Fondi i Sigurimit tëDetyrueshëm Shëndetësor.Ky rimbursim realizohet nëbazë të kontratave që Fondilidh çdo vit me subjektet far-maceutike në vend. Gjatëvitit 2017, Fondi kishte kon-trata me 848 farmaci, 74agjenci farmaceutike, 14 spi-tale dhe 19 burgje. Gjatë këtijviti, Fondi shpenzoi 3.7 mil-iardë lekë për rimbursimine farmacive spitalore dhe 6.7miliardë lekë për rimbur-simin e rrjetit të hapur tëfarmacive private.

Fondi publikon në bazëmujore vlerën e rimbursim-it të përfituar nga çdo sub-

"ILAÇI"

Padia e Brahos, suplementi"NeuroAid" dhe veteranët

Më 14 prill 2016, Prokuro-ria e Tiranës mori njëkallëzim të ri nga Fondipër veprat penale të "fal-sifikimit të dokumenteveshëndetësore", "masht-rimit" dhe "mashtrimitme subvencionet", i cilirridhte nga një kontroll iushtruar në Drejtorinë eFondit në Tiranë në nën-tor 2015. Në kallëziminpenal drejtuar prokuror-

isë, ish-drejtoresha epërgjithshme e FSDKSH-së,Vjollca Braho kërkoi fillimine hetimeve dhe procediminpenal të disa farmacive dhemjekëve për rimbursimin nëperiudhën qershor-tetor2015 të një suplementit tëquajtur "NeuroAid IIMLC901", për kategorinë eveteranëve të luftës. "Ngaverifikimi i bërë në regjistrin'online' të Agjencisë Ko-

mbëtare të Barnave dhePajisjeve Mjekësore rezu-lton se ky produkt nukështë 'bar' nuk është iregjistruar në Repub-likën e Shqipërisë dhe si itillë nuk mund të rimbur-sohet, gjë që i ka shkak-tuar një dëm ekonomikpër muajt qershor-tetor2015 me një vlerë totaleprej 14.3 milionë lekësh",shkruante Braho.

MILVAEKONOMIIsh-ministrja eEkonomisë, MilvaEkonomi, e cilazëvendësoi AstritBecin në korrik2015, duke uemëruar si drejtoree komanduar nëFondin e Sigurimittë Detyrueshëm tëKujdesitShëndetësor i thaBIRN se kontrolletndaj farmaciveshpeshdekonspiroheshinnga punonjës tëFondit.

Skema e lidhjes së zyrtarëve shtetërorë me farmacitë përfituese

E diel 20 Janar 2019 - 9AKTUALITET

jekt farmaceutik privat metë cilin ka kontratë. Këto tëdhëna statistikore janë tëpublikuara në faqen në in-ternet të Fondit për një pe-riudhë që fillon nga viti 2010deri në prill të vitit 2018 (mu-ngojnë vetëm vlerat e rim-bursimit për periudhën jan-ar-mars 2015). Me qëllim an-alizimin dhe identifikimin epërfituesve më të mëdhenj tëskemës së rimbursimit tëbarnave, BIRN i hodhi tëdhënat e publikuara ngaFondi në një bazë të dhë-nash. Të dhënat e analizuaranga BIRN tregojnë se ngaviti 2010 deri në prill të vitit2018, FSDKSH shpenzoi 48.8miliardë lekë (390.8 milionëeuro) për rimbursimin e il-açeve, fond nga i cili përfitu-an rreth 850 subjekte farma-ceutike. Nga kjo listë, njëgrup prej 24 subjektesh, qëpërbëjnë 2.8% të farmaciveme kontratë në vend kanëpërfituar 9.4 % të fondit ose36.6 milionë euro nga viti 2010deri në prill 2018. Lista e sub-jekteve përfituese udhëhiqetnga një grusht farmacish tëlidhura me drejtorin e poli-tikave në Fond, AleksandërHaxhi dhe kunatin e tijGazmend Aliaj, si dhe ish-nëndrejtorin e FSDKSH-së,

Sokol Skura. Përpara se tëbëheshin pronarë farma-cish, Skura dhe Aliaj kanëpunuar si kontrollorë nëdrejtorinë e Fondit për Ti-ranën. Të dhënat e Fondit lis-tojnë 5 farmaci, të cilat janëose kanë qenë në pronësi tëGazmend Aliajt dhe bash-këshortes së tij, Iris Aliaj.Gjatë dekadës së fundit, bash-këshortët Aliaj nëpërmjetfarmacive 'Nikol 1', 'Nikol 2','Nikol 2-IRA', 'Bio Plus' dhe'Medigreen' kanë qenë far-macistët me rekordin më tëlartë të rimbursimeve, dukearkëtuar 974 milionë lekë(7.75 milionë euro) nga FSDK-SH.

Farmacitë e lidhura meish-nëndrejtorin e Fondit,Sokol Skura renditen nëvend të dytë. I rritur në Li-brazhd, Skura i tha BIRN seishte diplomuar për Farma-ci në vitin 2002, duke ndjekurprofesionin e të atit. Ai kapunuar si kontrollor i Fon-dit për 4 vjet, përpara se tëhapte farmacinë e tij të parë'Coli's' në vitin 2007, në afërsitë ambulancës numër 9, teklagjja e njohur si ish-Parku iAutobusëve në Tiranë.

Sipas Skurës, biznesi ësh-të rritur vit pas viti "dukepunuar me përkushtim".Paralelisht me biznesin far-maceutik, Skura ka ndjekurdhe ambiciet e tij politike. Imbështetur edhe nga kreu igrupit parlamentar socialist,Taulant Balla, me të cilinkishte miqësi që nga koha egjimnazit në Librazhd, ai uzgjodh anëtar i AsamblesëKombëtare të PS në vitin 2011dhe në vitin 2013 kandidoi përnjë vend në Parlament si për-faqësues i zonës së Librazh-dit. Skura nuk u zgjodh de-putet, por pas zgjedhjeve uemërua zv.drejtor i Fondit tëSigurimit të Detyrueshëm tëKujdesit Shëndetësor.Përveç farmacisë'Geni&Lori', që është nëpronësi të kunatës së tij,Loranda Skura, Sokol Sku-ra ka në pronësi farmacitë

Një rrjet farmacish tëlidhura me ish-drejtues të Fondit të Sig-

urimit të Detyrueshëm tëKujdesit Shëndetësor janëvënë nën akuzë për masht-rim me rimbursimet përmesrecetave të falsifikuara nëemër të personave të vdekurose atyre që jetojnë jashtëShqipërisë. Prokuroria e Ti-ranës njoftoi të premten sepjesë e skemës së dyshuar tëmashtrimit janë farmacitë"Bioplus" dhe "Medigreen"në pronësinë e GazmendAliajt si dhe farmacia"Geni&Lori" në pronësinë eLoranda Skurës. Prokuror-ia e Tiranës njoftoi gjithash-tu se kishte lëshuar urdhër-arreste për Petrit Skurëndhe Gazmend Aliajn.Megjithatë, urdhër-arrestetnuk janë ekzekutuar endepasi asnjëri prej tyre nukështë gjetur në vendbanesënga policia.Procedimi penal për skemëne mashtrimit me ilaçet e rim-bursueshme u regjistrua nëqershor 2018 me akuzën e"shpërdorimit të detyrës".Prokurori Ervin Karanxhatha se policia e Tiranës kish-te bërë një referim të dytë nëProkurori, pas publikimit tënjë investigimi të BIRN nënëntor 2018, që ekspozontenjë rrjet farmacish nëpronësi të familjarëve të drej-tuesve të Fondit, të cilatkishin përfituar shumamarramendëse rimbursimipërgjatë 10 viteve të fundit."Nga hetimet e kryera na karezultuar se farmacitë emësipërme kanë lëshuar re-ceta dhe kanë përfituar rim-bursime në emër të person-

Rrjeti ka lidhje me ish-drejtues të Fondit të Sigurimit Shëndetësor

"Receta për personat e vdekur":Farmacitë, nën akuzë për mashtrim"Rimbursim kundër ligjit për gjoja 400 veta"

Vladimir Karaj

ave të vdekur apo të person-ave që jetojnë jashtë Sh-qipërisë", tha Karanxha përBIRN. "Pjesë e këtij procedi-mi janë edhe persona tëtjerë, të cilët po hetohen nëgjendje të lirë", shtoiprokurori. BIRN mësoi sevetëm për një periudhë 5-mujore, farmacitë e më-sipërme kanë rimbursuarreceta për rreth 400 personanë kundërshtim me ligjin,ndërkohë që vlera e rimbur-simit për çdo recetë varion-te deri në 30 mijë lekë."…Janë pajisur me recetë nëmënyrë të përsëritur nga 2deri në 5 herë shtetas, të cilëtkanë qenë të vdekur.Konkretisht rezulton sendodhen 79 receta të rimbur-suara dhe 35 shtetas/pa-cientë, të cilët janë pajisurme ilaçe disa herë, ndonësekëta persona rezultojnë tëvdekur në regjistrin egjendjes civile", thaProkuroria. Verifikime janëkryer edhe përmes sistemitTIMS, të cilat kanë zbuluarse receta fiktive janë lëshuaredhe në emër të personave qënuk jetojnë në Shqipëri.

Në një investigim të botu-ar në nëntor 2018, BIRN zb-uloi se një rrjet farmacish të

hetuara më parë për masht-rim me subvencionet dhe nëpronësi të familjarëve të ish-drejtuesve të Fondit kryeso-nin listën e rimbursimeve tëilaçeve në dhjetë vitet e fun-dit, duke ngritur dyshimepër favorizim dhe konfliktinteresi. Farmacitë"Bioplus", "Medigreen" dhe"Geni& Lori" janë pjesë ekëtij rrjeti farmacish.

Petrit Skura është babaii ish-nëndrejtorit të FD-SKSH, Sokol Skura, ndërsaGazmend Aliaj është kunatii drejtorit të Politikave nëFond, Aleksandër Haxhi.Përpara se të bëheshin pr-onarë farmacish, Sokol Sku-ra dhe Gazmend Aliaj kanëpunuar si kontrollorë nëdrejtorinë e Fondit për Ti-ranën.

Të dhënat e analizuaranga BIRN tregojnë se ngaviti 2010 deri në prill të vitit2018, FSDKSH shpenzoi 48.8miliardë lekë (390.8 milionëeuro) për rimbursimin e il-açeve, fond nga i cili përfitu-an rreth 850 subjekte farma-ceutike. Nga kjo listë, njëgrup prej 24 subjektesh, qëpërbëjnë 2.8 % të farmaciveme kontratë në vend kanëpërfituar 9.4 % të Fondit ose

36.6 milionë euro nga viti2010 deri në prill 2018. Listae subjekteve përfitueseudhëhiqej nga një grushtfarmacish të lidhura medrejtorin e politikave nëFond, Aleksandër Haxhidhe kunatin e tij GazmendAliaj, si dhe ish- nëndrejtor-in e FSDKSH-së, Sokol Sku-ra. Gjatë dekadës së fundit,bashkëshortët Aliajnëpërmjet farmacive 'Nikol1', 'Nikol 2', 'Nikol 2-IRA', 'BioPlus' dhe 'Medigreen' kanëqenë farmacistët me rekor-din më të lartë të rimbursi-meve, duke arkëtuar 974 mil-ionë lekë (7.75 milionë euro)nga FSDKSH. Farmacitë elidhura me ish- nëndrejtor-in e fondit, Sokol Skura ren-diten në vend të dytë. Përveçfarmacisë 'Geni&Lori', qëështë në pronësi të kunatëssë tij, Loranda Skura, SokolSkura ka në pronësi farmac-itë 'Coli's' dhe 'Eurofam2'. Nëtotal gjatë 8 viteve të fundit,tri farmacitë në pronësi tëfamiljes Skura - 'Geni&Lori','Eurofam2' dhe 'Coli's' kanëpërfituar 765 milionë (6 mil-ionë euro) lekë rimbursimenga FSDKSH. Në një interv-istë për BIRN në nëntor2018, Sokol Skura ia dedikoisuksesin e farmacive të tijpërkushtimit në punë, ndër-sa Gazmend Aliaj nuk iupërgjigj një kërkese për in-tervistë. "Të ardhurat rela-tivisht të mira të dy farma-cive të mia justifikohen ngafurnizimi i mirë me barna,për të cilat unë tatohem dhejap të gjitha të dhënat çdomuaj pranë institucionevepërkatëse", tha Skura. "Jamhetuar nga ILDKPKI, ngahetimi tatimor, nga Fondikam pasur një kontroll tëplotë dhe kam dalë i pastër",tha ai.

KONTROLLESELEKTIVENë 18 mars 2015,kryeministri EdiRama firmosi njëurdhër tëbrendshëm qëautorizontekontrollin e Fondittë Sigurimit tëDetyrueshëm tëKujdesitShëndetësor, lidhurme zbatimin eprocedurave ligjorenë përzgjedhjen edistributorëvefarmaceutikë,lidhjen e kontratavedhe zbatimin e tyre.

'Coli's' dhe 'Eurofam2'. Nëregjistrin tregtar gjenden dyshoqëri me emër tregtar 'Co-li's' me pronar Skurën. Njësubjekt i regjistruar në 2007në formën e personit fizik, icili është çregjistruar nëvitin 2013 dhe një shoqëri mepërgjegjësi të kufizuar, equajtur gjithashtu 'Coli's'.Shoqëria me përgjegjësi tëkufizuar 'Coli's' është regjis-truar në vitin 2013 me pr-onare znj. Elga Gogu, bash-këshortja e Sokol Skurës.Në janar 2014, aksionet ekësaj shoqërie i janë trans-feruar Elida Gogut, vjehrrës

së z.Skura, me vlerë nomina-le prej 100 mijë lekë. Në vitin2015, vjehrra e Z. Skuraj iatransferon aksionet z.ErdisAlikajt përsëri për vlerën etyre nominale prej 100 mijëlekësh. Në 29 qershor 2017,shoqëria 'Coli's' sh.p.k kapërthithur farmacinë 'Euro-fam2', e regjistruar gjithash-tu në emër të Erdis Alikaj.Shoqëria e krijuar nga bash-kimi, me emër tregtar 'Co-li's', 'Eurofam2', 'Pharmalid-er', është shitur në vitin 2018nga Erdis Alikaj tek SokolSkura për vlerën nominaletë aksioneve prej 200 mijë le-

kësh.Transaksionet e shumta

brenda familjes të aksionevetë farmacisë 'Coli's' ngrenëdyshime se mund të kenë pa-sur si qëllim maskimin emarrëdhënies së z.Skura mekëtë shoqëri gjatë periudhësqë ai mbante postin ezv.drejtorit të Fondit. Në to-tal gjatë 8 viteve të fundit,tri farmacitë në pronësi tëfamiljes Skura -'Geni&Lori', Eurofam2 dhe'Coli's' kanë përfituar 765milionë (6 milionë euro) lekërimbursime nga FSDKSH.

Në një intervistë me

BIRN, Skura mohoi të ketëfavorizuar farmacitë nëpronësi të tij apo të famil-jarëve gjatë periudhës që aika punuar si zv.drejtor i FS-DKSH-së. Ai tha BIRN qëgjatë kësaj periudhe, farma-cia 'Coli's' "ka qenë dhe ësh-të biznes familjar', dhe parase të fillonte detyrën ia katransferuar në fillim vjehr-rës dhe pastaj djalit tëhallës, Erdis Alikaj, dukeshmangur konfliktin e in-teresit.

* Botuar në 'r* Botuar në 'r* Botuar në 'r* Botuar në 'r* Botuar në 'reeeeeporporporporporterterterterter.al'.al'.al'.al'.al'nëntor 2018. Marrë me sh-nëntor 2018. Marrë me sh-nëntor 2018. Marrë me sh-nëntor 2018. Marrë me sh-nëntor 2018. Marrë me sh-kurtimekurtimekurtimekurtimekurtime

E diel 20 Janar 201910 - REKLAME

E diel 20 Janar 2019 - 11EKONOMI

Flet kryetari i shoqatës së Industrialistëve Ushqimorë, Alban Zusi

"Me pagën minimale dhe zhvlerësimin eeuros kemi humbur avantazhin konkurrues"

Raporti i KLSH-së kërkon rritje të numrit të inspektimeve, arkëtimi i gjobave vjen në rritje

Karburanti në Shqipëri, jashtë standarditAkset më problematike, Tiranë-Durrës-Elbasan dhe Fier-Vlorë-Berat

Një raport i Kontrollit të Lartë të Shtetit ka zbardhur

zonat ku janë hasur mëdendur mostrat e kar-burantit jashtë stan-dardeve në gjithë territor-in e vendit. Analiza eKLSH, e kryer vitin e sh-kuar, bazohet te kontrollete ushtruara nga Inspekto-rati Shtetëror Teknik dheIndustrial në subjektettregtuese me pakicë të kar-buranteve. ISHTI ka kryernjë numër të kon-siderueshëm inspek-timesh, të cilat janë rriturnga viti në vit: 6641 inspe-ktime për 2015, në vitin2016 janë kryer 7561 inspe-ktime duke arritur numrinmë të lartë 10,887 në vitin2017. Zonat më problema-tike, të cilat kanë numrinmë të lartë të mostrave metregues jashtë standarditjanë Tiranë-Durrës-El-basan dhe Fier-Vlorë-Be-rat. Përgjatë kësaj periud-he, sipas KLSH janë vendo-sur penalitete sipas viteve2015, 2016 dhe 2017 për-katësisht: 271, 257 dhe 76gjoba, të cilat ndjekin tren-din e uljes së subjekteveme tregues të mostrave jas-htë standardeve të cilësisë,

ku arkëtimi i tyre vjen nërritje, megjithëse ngeletproblematik arkëtimi vull-netar i vlerës së gjobave.Ndërkohë që në analizën evetë Kontrolli i Lartë i Sh-tetit konkludon se numridhe cilësia e inspektimeveështë e mangët, pasi vetëInspektorati ShtetërorTeknik dhe Industrial kamungesa në infrastruk-turën e nevojshme (maki-na, karburant, pajisje ko-mpjuterike dhe internet),

si dhe të zyrave rajonale,për kryerjen e inspekti-meve.TAKSAT NESHQIPERI

Shqipëria është një ndërvendet me taksat më tëshumta që paguhen në njëlitër naftë. Pavarësishtkësaj, qeveria nuk ka bërëndryshime as për vitin2019 pasi në paketënfiskale nuk parashikohejasnjë ndryshim i tillë. Përnjë litër naftë shqiptarët

paguajnë rreth 120 lekë përlitër më shumë se në çdovend tjetër të rajonit. Sh-qiptarët paguajnë mëshumë se i gjithë rajonitaksa për karburantin. Nganjë përllogaritje konstato-het se për një litër kar-burant rreth 115-120 lekëjanë vetëm taksa dhe sadotë ulët çmimi i naftës kynivel është i pandry-shueshëm. Kostove u shto-het dhe transporti si dhepagesat e punonjësve dhe

Ç'KËRKONBIZNESINë fund të vitit tëkaluar, "BiznesAlbania" kërkoiuljen e akcizës sënaftës dhebenzinës qëpërdoret përtransportin nëindustrinë eprodhimit nëShqipëri. Aktualishtsipas përllogaritjevetë bëra ngasipërmarrësit,çmimi është 57%më i lartë semesatarja në botë.

Zhvlerësimi i euros ështënjë nga faktorët krye-

sorë që ka ndikuar në uljene konkurrueshmërisë sëprodukteve shqiptare. Disaprej kompanive në indus-trinë agropërpunuese, tëcilat eksportojnë jashtë,janë detyruar të rrisin çmi-met, në mënyrë që të për-ballojnë humbjet. Ulja eTVSH-së për fermerët nga20% në 6% do të sjellë sh-trenjtimin e lëndëve të parapër sektorin. Alban Zusi,kryetar i Shoqatës së Indus-trialistëve Ushqimorë,thotë për "Monitor" se kjoështë një goditje e dytë.

Si e prisni vitin 2019?Si e prisni vitin 2019?Si e prisni vitin 2019?Si e prisni vitin 2019?Si e prisni vitin 2019?Në vitin 2019, ne presim

një qasje tjetër të qeverisëpër konsultimin publik-pri-vat. Shpresojmë që qeveriatë ndryshojë sjelljen e sajme biznesin. Rasti më i fun-dit ishte rritja e pragut përpagën minimale pa u kon-sultuar me grupet e interes-it. Rritja e pagës, në mendi-min tim, duhet të vijë ngatregu. Rritja e pagës mini-male, me urdhër adminis-trativ, do të rrisë kostot për

bizneset dhe do të tkurrë mëtej hapësirat për investimdhe për të shtuar vende tëreja pune. Një tjetër prob-lematikë që ka prekur sek-torin tonë, duke qenë se njëpjesë e jona është edhe ek-sportuese, është zhvlerësimii euros. Uroj që euro të riku-perojë nga humbjet e këtijviti. Për shkak të humbjevenga kursi i këmbimit, ko-mpanitë në industrinëagroushqimore janë rezer-vuar në investim. Një pjesëe industrisë ka rritur çmi-met me klientët. Normat e

fitimit për kompanitë e sek-torit do të ishin zero, në rastse ne nuk do të rrisnim çmi-met për klientët tanë.Megjithatë, duhet të shtoj serritja e çmimeve nuk ka am-ortizuar të gjithë humbjetnga zhvlerësimi i valutës.Vendimi për rritjen e pagësminimale në mënyrë të pa-pritur, por edhe zhvlerësimii euros, e ka bërë ekonominëmë pak konkurruese në treg-jet rajonale. Aktualisht nukështë një klimë e mirë për tëbërë biznes në vend, pasi bi-znesi pengohet me gjëra ab-

surde dhe nuk merren nëkonsideratë shqetësimettona. Mendoj që ka ardhurmomenti i krijimit të një in-stituti që harton politikatekonomike në vend, nëmënyrë shkencore dhe tëpavarur. Deri më tani, poli-tikat kanë qenë të pamend-uara, duke vënë në vështirë-si biznesin.

Çfarë do të sjellin ndry-Çfarë do të sjellin ndry-Çfarë do të sjellin ndry-Çfarë do të sjellin ndry-Çfarë do të sjellin ndry-shimet në Paketën Fiskaleshimet në Paketën Fiskaleshimet në Paketën Fiskaleshimet në Paketën Fiskaleshimet në Paketën Fiskalepër industrinë ushqimorepër industrinë ushqimorepër industrinë ushqimorepër industrinë ushqimorepër industrinë ushqimorenë vend?në vend?në vend?në vend?në vend?

Nga Paketa Fiskale kemimarrë goditjen më të mad-he, që është ulja e TVSH-sëpër fermerin në 6% nga 20%që u vendos në vitin 2014.Për sektorin tonë kjo do tëjetë goditja e dytë pas euros.Me këtë vendim rriten kos-tot për lëndët e para tëprodukteve vendase me14%, duke i bërë ato jokonkurruese.

Si mund të përfitojë Sh-Si mund të përfitojë Sh-Si mund të përfitojë Sh-Si mund të përfitojë Sh-Si mund të përfitojë Sh-qipëria nga taksa që u kaqipëria nga taksa që u kaqipëria nga taksa që u kaqipëria nga taksa që u kaqipëria nga taksa që u kavendosur prodhimeve ser-vendosur prodhimeve ser-vendosur prodhimeve ser-vendosur prodhimeve ser-vendosur prodhimeve ser-be dhe boshnjake Kosova?be dhe boshnjake Kosova?be dhe boshnjake Kosova?be dhe boshnjake Kosova?be dhe boshnjake Kosova?

Embargo e vendosur ngaqeveria e Kosovës përproduktet serbe dhe bosh-njake ka dhënë efekt tek ek-sportet shqiptare drejt Kos-ovës. Megjithatë, rritja ësh-të e pandjeshme, për shkaktë barrierave që ekzistojnë,të cilat pengojnëqarkullimin dhe hyrjen nëtreg të prodhimeve përNdërmarrjet e Vogla dhe tëMesme.

Kostoja e tranzitimit nganjë shtet në tjetrin ështëshumë e lartë, gjë që e bëntë pamundur në nivelin ebizneseve të vogla të mes-me dhe të produkteve tëfreskëta për të përfituarnga kjo hapësirë që ështëkrijuar tashmë në tregun eKosovës. Ky vendim po jepndikim tek eksportet eprodukteve që tregtojnë bi-zneset e mëdha.

qiratë. Por edhe TVSH që nëShqipëri shkon në 20 përqind, nuk aplikohet në asn-jë vend të botës në këtë niv-el.

Në Maqedoni konstato-het se taksat që aplikohenpër një litër naftë janëvetëm dy TVSH dhe akcizëdhe pesha fiskale është dy-fish më e ulët se në Sh-qipëri. Por, përtej kësaj ajoqë vihet re në Shqipëri e qënuk paguhen në asnjë vendtë botës janë taksa e

TAKSATShqipëria është njëndër vendet metaksat më të shumtaqë paguhen në njëlitër naftë.Pavarësisht kësaj,qeveria nuk ka bërëndryshime as përvitin 2019 pasi nëpaketën fiskale nukparashikohej asnjëndryshim i tillë. Përnjë litër naftëshqiptarët paguajnërreth 120 lekë përlitër më shumë se nëçdo vend tjetër tërajonit. Shqiptarëtpaguajnë më shumëse i gjithë rajonitaksa përkarburantin.

qarkullimit dhe ajo e ska-nimit dhe markimit. Situatapritet të mbetet e njëjtë dhenë vitin 2019. Pavarësishtankesave të biznesit dhe drej-tuesve të automjeteve, në pa-ketën fiskale nuk u bë reduk-timi i asnjë prej 7 taksave qëprekin karburantet. Konfind-ustria ndërkohë ka propozuarqë të ulet me 50% taksa eqarkullimit dhe e dyta të ndë-rhyjë tek cilësia. Për ta shkaki ndotjes së mjedisit ështëpikërisht karburanti i keq.

PRITSHMERITE PER 2019

Në vitin 2019, ne presim një qasje tjetër tëqeverisë për konsultimin publik-privat.

Shpresojmë që qeveria të ndryshojë sjelljen e sajme biznesin. Rasti më i fundit ishte rritja e

pragut për pagën minimale pa u konsultuar megrupet e interesit. Rritja e pagës, në mendimin

tim, duhet të vijë nga tregu”, - tha Alban Zusi.

“Kryetari i shoqatës së IndustrialistëveUshqimorë, Alban Zusi

E diel 20 Janar 201912 - KULTURE

DEBATI

Fatmira Nikolli

Tërhiqet projekti i teatrit? Çipi:S'ka më përralla me arkitektë të huaj

Arkitekti danez i projektit tëshumëdebatuar për Teatrin Kombëtar, Bjark Ingels,

është tërhequr. Prej dy ditësh kyështë lajmi që qarkullin në media.Deri më sot nuk ka pasur as kon-firmim, as përgënjeshtrim. "GSH"ka kontaktuar zyrën e shtypitMinistrisë së Kulturës për çësh-tjen, por zëdhënësja është shpre-hur se nuk ka informacion. Gjatëkëtyre dy ditëve, një lajm i pub-likuar në "Exit.al" thotë se firma"Bjarke Ingels e arkitektit danezme të njëjtin emër është tërhequrnga projekti për ndërtimin e Teat-rit Kombëtar. Tërheqjen e kanëkonfirmuar për 'Exit.al' burime tësigurta".

I kontaktuar nga "Gazeta sh-qiptare", ish-drejtori i Teatrit Ko-mbëtar Eksperimental "KujtimSpahivogli", regjisori Kastriot Çipitha dje se ai nuk ka një informa-cion të sigurt nëse Ingels ështëtërhequr. Si një prej artistëve qëende qëndron në protestë, Çipi thase, "kompania nuk e ka konfir-muar, por vetë fakti që nuk epërgënjeshtron do të thotë diçka".Sipas tij, ky është në fakt truku. "Kyështë një tjetër hap pas i qeverisë, ecila nuk mund të dalë më e nukmundet të fryjë opinionin publikme përrallën e një arkitekti të huaj,të njohur ndërkombëtar, vepra e tëcilit në Tiranë do të ishte një pikë

Zyra e shtypit në Ministrinë eKulturës: Nuk kam informacion

Regjisori pas 200 ditësh protestë:Afatet ligjore skaduan më 13 dhjetor

atraksioni turistik. Nuk mund tathonë më, se kështu na u servir", -tha dje Çipi. Megjithatë, regjisorithotë se fakti që Ingels mund të jetëtërhequr, mund të çojë edhe te del-egimi i punës ose dhënia e projek-tit një arkitekti shqiptar. "Nuk dotë ishte hera e parë. Ka ndodhuredhe më herët që projekte të nisuranga të huaj janë bërë nga arkitektëshqiptarë. Shiten të huajt sa për tëmashtruar dhe dalin ustallarët sh-qiptarë", tha Çipi. Nga ana tjetër, ai

Javën e ardhshme shfaqet nëteatër më 26 dhe 27 janar pre-

miera "Mbretëresha e Bukurisë"e autorit Martin MCDonagh.Vepra është produksion i Teat-rit Kombëtar Eksperimental"Kujtim Spahivogli", salla "Mo-liere" ora 19:00. Pjesa e përkthy-er nga Adriana Tolka, me regjitë Kiço Londos, skenografi tëBeqo Nanaj dhe kostumografeSofi Kara, vjen me interpretimine aktorëve Laura Nezha, ErmiraGjata, Genci Fuga, Engjëll Hox-ha. As/regjisor: Marsel Greva,Kleard Gërmenji

"Mbretëresha e bukur e Line-jnit" është një komedi e shkruarnga autori Martin Mekdonah, ecila u ngjit në skenë për herë tëparë nga kompania e Druid The-atre në Galluej, Irlandë, më 1 sh-kurt 1996. Ajo gjithashtu shijoisuksesin e shfaqjeve në 'UestEnd' të Londrës, Broduej dhe Of-Broduej. Është kandiduar përçmimin Lorenc Olivier si vepramë e mirë dramatike për produk-sionin e Londrës, dhe produksio-

Është ndarë nga jeta tëpremten në mbrëmje në

moshën 87-vjeçare kompozitorii njohur Kozma Lara. Lajmi ësh-të bërë i ditur nga muzikologuVaso Tole, që e cilëson Larën sinjë nga më të mëdhenjtë e muz-ikës shqipe. "Me dhimbje ndajmënë këtë orë të vonë, lajmin endarjes nga jeta të prof. KozmaLara (1930-2019), i fundit nga tëmëdhenjtë themelues të muzikësshqiptare. Homazhet në nderimtë Tij do të mbahen nesër në hol-lin e Universitetit të Arteve, ditëne shtunë, datë 19 janar 2019, ngaora 11.00-12.00. I paharruar do tëmbetesh profesori ynë!", shprehejTole. Ndërkohë, gjatë ditës së sh-tunë, Lara është përcjellë për nëbanesën e fundit. Në intervistëne tij të fundit dhënë për "AbcNews" pas një aktiviteti të mbaj-tur nga Akademia e Shkencavedhe Universiteti i Arteve më 14dhjetor 2018, Lara ka thënë searoma e detit ka qenë një frymë-zim i pashtershëm për të. Profe-

shtoi se që prej datës 13 dhjetor kaskaduar afati ligjor për të shpallurgarën për projekte për Tetarin Ko-mbëtar dhe ka skaduar edhe afatipër të ngritur komisioninpërzgjedhës. "Nuk mund të nxirrenakte të tjera nënligjore për teatrin.Sepse do ishte shkelje ligjore", - sh-toi Çipi. Marsin e vitit të kaluarkryeministri Edi Rama ka pub-likuar në Kryeministri me ceremo-ni mes një grupi të zgjedhurartistësh, projektin e hartuar nga

Ingels për Teatrin e ri Kombëtar. Qeparacaktuar që realizimi i projek-tit do të bëhej nga një kompani,përmes një ligji special. Ndërsa pro-jekti u bë publik në mars, protestakundër shembjes së Teatrit Ko-mbëtar aktual kishin nisur që nëshkurt. Artistët më të njohur qenëvënë para godinës të bindur për tambrojtur deri në fund. Në takime tëpërjavshme, protesta e artistëveveçse përshkallëzohej. Me kalimin emuajve, artistët u përçanë, por de-

batet mes mbrojtësve të të Teatritdhe mbështetësve të qeverisë u thel-luan. Projekti parashikonte shemb-jen e dy teatrove kombëtarë të ven-dosur në një sipërfaqe prej 9 mijëmetrash katrorë, për të ndërtuar njëteatër të vetëm në tri kate. Artistë epjesëtarë të shoqërisë civile uankuan se trualli i tetarit po humb-te, duke iu dhënë privatit. Ligji spe-cial u kritikua nga shumë grupe in-teresi, si edhe nga Bashkimi Evropi-an si shkelje e Marrëveshjes së Sta-bilizim-Asociimit (MSA). Qeveria,nga ana e saj ngulmonte se nuk kabuxhet të mjaftueshëm për të ndër-tuar një teatër të ri me paratë e tak-sapaguesve dhe se për këtë arsye,trualli i teatrit do i jepej privatit dhese do të ishte privati që do e ndërton-te teatrin me paratë e tij. Ligji kaloinë parlament më 5 korrik, por nuk udekretua nga presidenti, i cili i ktheunë komisionin parlamentar. Por nëkomision mazhoranca, duke mospranuar argumentet e presidentit erikaloi ligjin me disa ndryshime.Parashihej hapja e një konkursi.Megjithatë, ndonëse në fund janari,nga teatri dhe ligji për të nuk ka asn-jë lajm. Prej muajit shkurt protestae artistëve vazhdon dhe prej muajitqershor kanë kaluar më shumë se200 ditë që protesta është e përdit-shme. Çdo mbrëmje një grupartistësh mblidhen mes godinave tëdy teatrove kombëtarë.

SHFAQET "MBRETËRESHA E BUKUR E LINEJNIT"

KOMPOZITORI

PËRCILLET PËR NË BANESËN EFUNDIT KOZMA LARA

sor Kozma Larën qe shprehur seajo që e gëzonte më fort ishte lir-ia. "E kam sfiduar edhe diktat-urën e kornizave në këtë formë.E ndjej veten me fat që një pjesëtë krijimtarisë e ndjek edhe brezii ri". Kozma Lara është autor ishumë krijimeve muzikore:kuartete, trio, romanca, rapsodietj., si dhe ka krijuar shumëkëngë për fëmijë. Ka qenë Presi-dent i Shoqatës muzikore "ToninHarapi", i festivalit të përvitshëmtë Romancës Shqiptare dheanëtar i Lidhjes së Sh-krimtarëve, Artistëve dhe Ko-mpozitorëve të Shqipërisë.

ni i Broduejit i vitit 1998 u kandid-ua për 6 çmime 'Toni', duke fituar4. Kjo komedi tragjike vazhdon tëshfaqet me sukses në skenatbotërore. Vepra, e vendosur nëmalet e Konemarës në kontenëGalluej të Irlandës, rrëfen his-torinë me nota të errëta komike tëMorin Folanit, një grua e zakon-shme dhe e vetmuar në të dyzetat,dhe të nënës së saj manipulueseMeg. Ndërhyrja e Megit nëmundësinë e parë dhe ndoshta tëfundit të së bijës për një lidhje

dashurie vë në lëvizje një trenme ngjarje sa komike, aq tmer-ruese, të cilat çojnë në fundin epashmangshëm tragjik tëpjesës. "Mbretëresha e bukur eLinejnit" është një kritikë ndajnacionalizmit irlandez, i ciliështë toksik dhe antimodern,ndërkohë që tregon nevojënurgjente për një identitet, qënuk është vetëm modern, poredhe irlandez. Ndërsa priorite-tet e autorit Mekdonah sillente krijimi i komedisë së zezë,fakti që vepra është bërë kaq efamshme tregon vendin volumi-noz, që zë ajo në një diskutimmë të gjerë mbi luftën për të gje-tur një truall të mesëm midisnacionalizmit, që qëndron largrealitetit, dhe modernitetit tëzbrazët kulturalisht. NdërsaMekdonah nuk e drejton gish-tin mbi ndonjë lloj shprese apozgjidhjeje në vepër, cikli zemër-thyes i traumës mes person-azheve në Linejn paraqet njëkritikë kulturale të rëndë dhetë sinqertë.

E DIEL

20 Janar2019

Në këtë numërNë këtë numërNë këtë numërNë këtë numërNë këtë numër: : : : : FAN NOLI, ALBERT P. NIKOLLA, FERIDE PAPLEKA, KRENAR ZEJNO ETJ... }}

Red

akto

r: B

en A

ndon

i. 3

71

Vijon në faqen 14

NGA ALBERT P. NIKOLLA

Botimi i fundit i I.Kadaresë “Kursunduesit grinden” është njësprovë tejet inter-

esante mbi dinamikatantropologjike të mar-rëdhënieve diktator – artistnën diktaturën komuniste.Shpesh diktatorët kanë pasurnjë marrëdhënie xhelozie meartistët. Shumë prej tyre,para se të merreshin me poli-tikë e të bënin karrierë, janëmarrë në mënyrë periferikeme art. Stalini deri në moshën17-vjeçare përpiqej të shkru-ante poezi, më vonë truri iurreshk prej pasionit orëzikriminal. Edhe diktatori Hox-ha në veprat e tij dëshmonnjëfarë pasioni për artin dukeiu referuar shkrimtarëve dhepoetëve botërorë e duke ush-truar mediokritetin artizanalprej tregimtari në librin“Vitet e vegjëlisë”! Është tash-më e qartë, pas botimeve tëshumë arkivave, se E. Hoxhandaj Kadaresë ka pasur njëndjesi të dyfishtë: zili dhe njëndjesi tjetër të papërcaktuarartë e cila vërtitej diku midisurrejtjes dhe tërhuzjes. Po,edhe tërhuzje! E mendoj këtësepse ashtu si dija, edhe arti ipërsosur është pushtet dhekëtë pushtet të artit diktatu-ra e kërkon medoemos nëshërbim të saj, përndryshe ishkakton frikë për humbjene pushtetit! Sidoqoftë Hoxhae ka pasur një zharg tëpadepërtueshëm dhe vështirëtë kuptohej lehtë seç’mendonte! Botimi i ditaritsekret të E. Hoxhës meshënimet e tij për poezinë “Nëmesditë Byroja Politike umblodh” dëshmon edhe frikëndaj Kadaresë.

“Ismail Kadaresë i ështërritur mëndja që botuesitborgjezë i shtypin disa ro-mane, ai do të vazhdojë dhepërpiqet të mbajë skemën easaj bote, për sa i përket Sh-qipërisë Socialiste. Ai dëshi-ron të bëhet “shantri i saj”.(Ditari i E. Hoxhës. E hënë 20

Përballja e Kadaresëme Enver Hoxhën!

tetor 1975).Ky, besoj, është thelbi i dëshirës

së një diktatori për të telefonuarnjë artist të madh: kam frikë prejteje, por jam më i fortë e mund të tëbëj keq. Ashtu siç unë kam frikëprej teje, po ashtu ti duhet të keshfrikë prej meje! Por ka një ndry-shim të madh midis frikës së sun-

duesit politik dhe sunduesit artis-tik. Frika e diktatorit vjen ngabrenda shpirtit të tij e për këtë ar-sye ai mund të jetë i rrezikshëm,pasi nuk e kontrollon dot frikën etij. Ndërkohë frika e artistit ështëe jashtme dhe disi e menax-hueshme! Në fakt Kadareja bënautokritikë pas sulmit që i bëhet

prej partisë me rastin e shkrimit tëpoezisë “Në mesditë Byroja Politikeu mblodh”. Megjithëse sulmi ndajtij ishte i frikshëm, sërish Kadarejanuk e percepton mirë rrezikun emadh dhe menjëherë pas kritikësfillon bocat e para të “Nëpunësi ipallatit të ëndrrave”! Me sa duketai nuk mëson as nga dija osmane

që i kishte treguar prof. Çabej:“Kishte qenë profesor. Çabej që

gjatë udhëtimit tonë në Stamboll,më kishte shpjeguar kuptimin eemërtimit të saj në osmanisht:«Ibret Tashé». «Mëso nga pësi-mi»”. (Kur sunduesit grinden.Kadare f. 27)

E diel 20 Janar 201914 -LETËRSIA

AARGUMENT

"Ismail Kadaresë i është rritur mendja që botuesit borgjezë i shtypin disa romane, ai do të vazhdojë dhepërpiqet të mbajë skemën e asaj bote, për sa i përket Shqipërisë Socialiste. Ai dëshiron të bëhet "shan-tri i saj". (Ditari i E. Hoxhës. E hënë 20 tetor 1975). Përgjigja e Kadaresë është e thjeshtë, shumë vitemë pas: Ky, besoj, është thelbi i dëshirës së një diktatori për të telefonuar një artist të madh: kam frikëprej teje, por jam më i fortë e mund të të bëj keq. Ashtu siç unë kam frikë prej teje, po ashtu ti duhet tëkesh frikë prej meje!...Pikërisht, këtë mëdyshje të madhe sqaron dhe autori ynë...

NGA ALBERT P. NIKOLLA

VVVVVijon ngijon ngijon ngijon ngijon nga fa fa fa fa faqja 13aqja 13aqja 13aqja 13aqja 13

Dhe në fakt bash kulmin e shprehjeve të disidencës së tij eshënon me këtë roman e sidomos me një pasazh që veç njëZot e di se si i ka shpëtuar syrit

vigjilent të simahorëve redaktorë. Te kypasazh del krejt ashiqare se autori i refero-het diktatorit Hoxha dhe qeverisë komu-niste. Ku e ka marrë këtë guxim Kadareja?Një ndër shpjegimet mund të jetë se ky gux-im ka të bëjë me pasionin sublim, gati tëpavetëdijshëm, të artistit të vërtetë. Arti etërheq magjishëm drejt një "heroizmi artis-tik" dhe në atë pasion frymëzimi as vdekjanuk të shkakton më frikë.

"Ne Qyprillijntë jemi si ata njerëzit qëkanë çelur toka e jetojnë në këmbët e vull-kanit Vezuv, - thoshte gjysmë me të qeshurdaja i vogël Kurt Qyprilliu. Ashtu si Vezuviqë shpërthen herë-herë e djeg e shkrumbonata që jetojnë në hijen e tij, ashtu na godetedhe ne herë pas here sovrani, nën hijen e tëcilit rrojmë. Dhe ashtu si ata që jetojnë nënkëmbët e Vezuvit, me gjithë fatkeqësitë eherëpashershme të tij, pas qetësimit të vull-kanit, prapë aty, në tokat pjellore, te këm-bët e tij ngrenë jetën, ashtu edhe ne, megjithë rrebeshet që na dërgon sovrani, prapënën hijen e tij qëndrojmë dhe i shërbejmëbesnikërisht!" (Kadare. Nëpunësi i pallatittë ëndrrave.)

Kadareja jep një shpjegim në libër përlidhjen ndërmjet përsosjes në art dhe vde-kjes. Aty shpreh gati-gati një dehje dhe njëshprehi prej fatlumi sikur vdekja të vinte sipasojë e përsosjes. Paradoksalisht, sipas tij,pa vdekje nuk kishte as përsosje! Ja që artinuk ishte i lehtë dhe diçka që mund ta bë-nin të gjithë! Në këtë vështrim kuptohetkapërthimi i artistit Kadare në realitetinshqiptar.

"E ndjeja atë lodhje morti që po më ka-plonte prapë risjellja ndër mend e epiloguttë librit, në vend që të më jepte një shkas mëtepër për ta pezulluar, më bëri të mendoja sepo të ishte puna për t'u përsosur, pra për tapësuar, do të ishte me të vërtetë një fat që tapësoja nga kjo mrekulli. ... Ai epilog i kishtetë dyja, përsosjen dhe vdekjen, ngaqë një fati tillë e kushtëzonte herë pas here artin:s'mund të ishte i përsosur pa qenë i mbaru-ar." (Kur sunduesit grinden, Kadare, f. 43)

Besoj se vepra e Kadaresë ka elementemjaft interesante disidence "sui generis"!Nuk është një disidencë që shfaqet nëformën e poezisë së Mandeshtamit, por enjë lloji tjetër, me mjaft shpoti e metafora.Sa herë kam menduar për dallimin ndërm-jet disidencës "sui genereis" të Kadaresë dhedisidencës së fortë të shkrimtarëve sovje-tikë më ka ardhur në mendje një pasazh nga"Njeriu në revoltë" i A. Kamysë. Kur Kamyshkruan për romanin "Ditari i Siberisë" tëshkrimtarit E. Dëinger, jep disa detaje in-teresante për një personazh të këtij libri:një nëntenent gjerman i cili ishte i burgo-sur në një gulag të tmerrshëm kumbretëronte të ftohtit dhe uria. Ajo çka ebënte tejet të veçantë këtë personazh lidhejme faktin se, ngaqë ishte muzikant, kishtendërtuar një tastierë pianoje të heshtur meashkla druri. Me atë tastierë ai kompozon-te muzikë që vetëm perceptohej nga autori

e që natyrisht askush nuk arrinte ta dëg-jonte, pasi ishte e patingull. Në të njëjtënmënyrë vepra e Kadaresë e ka një disidencëtë heshtur, por të pranishme mes rreshtash.

Ndërkohë disidenca e poetëve sovjetikëështë e fortë, e ashpër deri në sarkazëm tëhapur ndaj dhunës së tmerrshme staliniste.Poezia e Madeshtamit "Stalinit" është sh-kaku themelor i telefonatës që Stalini i bëriPastërnakut dhe përbën boshtin e librit "Kursunduesit grinden"! Kishte rënë në duart eshërbimeve sekrete dhe kishte shkuar derite Stalini. Pastërnaku i tronditur kishtekërkuar të ndërhynte kundër një dënimi tëmundshëm të Mandelshatmit. Poezia ështëe nëntorit të vitit 1933.

"Stalinit!Rrojmë pa nuhatur vendin poshtë këm-

bëve tona,bisedat tona nuk dëgjohen as dhjetë hapa

tutje,e në ka vend për një gjysmë bisedeedhe aty ndërmendim malokun kauka-

zian.Gishtat e tij shtypsa janë të majmur si

krimbadhe fjalët okë të rënda bartin të vërteta,qeshin mustaqet prej brumbullidhe ndrisin kambalet e tij.E përreth tij një zukanë shefash me qafë

të hollë,Përkënaqet me shërbime njerëzish gjys-

makë,Kush fërshëllen, kush mjaullin, kush

hingëllin,sapo ai hap gojën dhe ngre një gisht.Si patkonj mbërthehen dekretet e tij,Kujt në brinjë, kujt në ballë, kujt në vet-

ull a sy,Çdo vdekje për të është një trofe, dhe gjok-

si i gjerë prej osetiani".Telefonata e Stalinit është e kobshme.

Pastërnaku tronditet pasi diktatori e këputbisedën në mes pas tre minutash. Biseda vër-

titet rreth Mandelshtamit. Pastër-naku e di mirë se Stalinit i ka rënë nëdorë poezia e Mandelshtamit. Asoko-he Pastërnaku jetonte në një aparta-ment të përbashkët. Fenomen tipik nëqytetet komuniste sovjetike, por edhenë Shqipëri. Edhe vetë kam jetuar dyvite, përgjatë komunizmit, në aparta-ment të përbashkët dhe e përfytyrojshumë mirë sa të huaja janë ato bane-sa për delikatesën njerëzore, për pri-vatësinë dhe tekefundit për vetë din-jitetin njerëzor. Përveç faktit se ajotelefonatë me siguri regjistrohej ngashërbimet sekrete, prapë sytë roja tëbanorëve të apartamentit do të vëzh-gonin shprehjet e fytyrës së Pastër-nakut gjatë bisedës. U zverdh, u skuqapo thjesht nuk i ndërroi ngjyra e fy-

nak", - tha Stalini dhe mbylli telefonin." (Kursunduesit grinden, Kadare, f. 61)

Një telefonatë do të ndodhte edhe mesdiktatorit Hoxha dhe Kadaresë, por jo përtë njëjtën arsye. Diktatorit tonë i ka pëlqy-er një poemë e sapobotuar e Kadaresë. Njëtelefonatë e një niveli të tillë është njëllojdhurate e çmuar. Të paktën kështu mundtë perceptohej nga të gjithë shkrimtarët dheintelektualët. Antropologu francez M. Mos(Mauss) në një ndër sprovat më të famshmeantropologjike, "Sprovë mbi dhuratën", kaprovuar se në dinamikat kulturore njerë-zore dhurata nuk është kurrë e painteres!Edhe telefonata e Enverit është e tillë, keminjë telefonatë që vë përballë në një përplasjetë çuditshme, jo më me shpata apo pushkë,por me fjalë nëpërmjet telefonit. Kundërsh-tarët i flasin, por nuk e shikojnë shoqi-sho-qin. Historia njihte mjaft raste duelesh sh-krimtarësh për arsye nga më të ndryshmet.Pushkini kishte vdekur pas plagosjes nënjë duel me një francez të fisëm, Lermont-ovi ishte përballur në duel me Martinovin!Por në këtë rast artisti Kadare ka përballënjë artizanal dhe diktator. Këtë herë për-ballja nuk bëhet me plagosje, por melavdërime dhe falënderime! Sunduesi poli-tik, diktatori, e josh shkrimtarin nëpërm-jet lavdeve, i transmeton mesazhin se të til-la poema si kjo e fundit duhet të shkruajë.Nëse poemat nuk janë të tilla, nuk ka mëtelefonata. Por nëse nuk ka më telefonata,pasi ka mbërritur e para, mund të presëshçdo lajm të kobshëm. Ndërkohë që sundue-si letrar përdor vetëm armën e vetëm-brojtjes: "falemnderit"!

"Jam Haxhi Kroi, - tha zëri. Me ju dotë flasë shoku Enver. Nuk arrita të themasgjë përveç fjalës "falemnderit"! më përgë-zoi për një poemë që sapo ishte botuar nëgazetë. Unë i thashë prapë "falemnderit"!(Kur sunduesit grinden, Kadare, f. 11)

Ashtu si Mandelshatimit, të cilit iundalua për një periudhë kohe banimi nëMoskë, edhe Kadareja u dërgua të provojënjë internim "sui genersi" nën pretekstin e"punës prodhuese të intelektualëve" sipasmodelit kinez! Edhe Kadareja u detyrua përdisa kohë të qëndronte larg Tiranës. Sh-krimtarja Helena Kadare e ka përshkruarme mjaft emocion këtë periudhë në librin esaj "Kohë e pamjaftueshme"! Asokohe Ka-dareja pati shkruar një poezi për babanë etij dhe mërzinë e tij mbi kritikat për poez-itë e të birit! Mandeshtamit, kur iu ndaluae drejta e banimit në Moskë, pat shkruarvargun e famshëm: "No ljublju etu kurvuMoskvù" (Ja që e dua këtë kurvën Moskë)

Debatet mbi politizimin e artit dhe mar-rëdhënien e shkrimtarit me pushtetin janëtë pafundme. Shpesh në këto debate ka dalënë pah kundërthënia nëse është i mundurarti i vërtetë nën një diktaturë pa qenë mirë-filli disident. Sipas një pjese të studiuesve,një art i vërtetë është i pamundur në dik-taturë përvese në rastet kur është qartazidisident. Ndërkohë që studiuesi B. Groys

Artisti Kadare telefonohetnga artizanali Enver!

(Shkapetja mes artit, pushtetit dhe moralit te sprova "Kur sunduesit grinden")

tyrës!"Borisi, me sa duket, u tremb,

dhe u përgjigj: "Unë pak e njoh atë. Aiështë akmeist, kurse unë i përkas njërryme tjetër. Kështu që asgjë s'mundtë them për Mandelshtamin."

"Kurse unë mund të them se ju jeninjë shok shumë i keq, shoku Paster-

Kadare dhe Agolli mes kolegësh

E diel 20 Janar 2019 - 15LETËRSIA

padëshiruar kur pushteti bie. Në Shqipërika pasur një model të tillë, por në këtë mod-el nuk përfshihet arti i Kadaresë.

Groys pohon se arti e ka në natyrën e vetpolitizimin. Gjithë arti i mesjetës ka qenë ilidhur me një mijë fije me pushtetin. Porkonflikti i njerëzve me artin - sipas tij - ësh-të i dyfishtë, sepse arti jo vetëm i shërbenpushtetit e diktaturës, por edhe për vetënatyrën e tij arti krijon një lloj diktatureestetike që disa njerëz nuk e pëlqejnë. Njëkrahasim interesant në këtë kontekstmund të ishte edhe pohimi i Kadaresë nëparathënien e botimit të veprës së plotë tëMartin Camajt në të cilin thotë se arti ështënjë ndërtesë hijerëndë ku nuk mund të hyjëkushdo! Përgjatë analizës së artit të asajkohe, më shumë sesa politizimi, që ishte si"paketim i domosdoshëm" i artit nën dik-taturë, mund të shihet paraqitja artistike eartistëve të talentuar shqiptarë që dhuru-an kënaqësi estetike edhe atëherë kur dhu-na ishte mbytëse në çdo skutë të jetës. Nëmos për artin, për sakrificat e panumërtanjerëzore duhet të kemi respekt.

Art të vërtetë ka pasur në kompozim dheinterpretim të këngëve, në pikturë e në letër-si. Po ashtu ka pasur edhe keqpërdorim tëartit të vërtetë dhe të pseudoartit. Diferen-ca midis artit të vërtetë dhe pseudoartit, nëkuptimin e përdorimit politik, qëndron nëfaktin se arti i vërtetë mund të keqpërdoretnga politikanët, ndërkohë që pseudoartiofrohet vetë për keqpërdorim. Është si tëthuash "art prostitucioni". Ndër gjithëgjykimet që kam lexuar mbi misionin e sh-krimtarit në një shoqëri, ai i A. Kamysë mëështë dukur mjaft i ashpër.

"Misioni i shkrimtarit lidhet medetyra tepër të vështira; për vetë natyrën etij arti nuk mund të vihet në shërbim të aty-re që bëjnë historinë. Arti është në shërbimtë atyre që e pësojnë historinë. Përndrysheshkrimtari mbetet pa artin e tij". (Fjalimete Suedisë. A. Kamy. 1957)

tet i madh edhe pas rënies së komu-nizmit. Më kujtohet biseda më njëpiktor shqiptar i cili më pohonte senë vigjilje të një botimi me poezi tëKadaresë, diku rreth viteve '60, ish-te zgjuar në orën pesë të mëngjesitpër t'u vënë në radhë për ta blerëlibrin. Te libraria kishte vënë re sekishte mjekë, oficerë, punëtorë, in-xhinierë! "Poezia e tij na jepte njësens lirie nën atë rrasë të madheguri që ishte diktatura" - më tha meemocion të madh piktori! Po ashtushkrimtarja V. Bekteshi ka pohuarse kur ka qenë në internim ka shi-tur sende të saj vetjake për të blerëlibrat e Kadaresë, pasi ata e mban-in gjallë.

Çdo artist, përveç mar-rëdhënies me të bukurën, ka edhenjë marrëdhënie me ndërgjegjen evet, dhe kësaj nuk i shpëton dot enë të nuk mund të hyjë askush veçmoralit. Në librin e fundit Kadarejaprek dhe këtë argument mjaft de-likat dhe bën një vëzhgimantropologjik që rrallë e kam ha-sur për sa i përket fenomenit të

"vrasjes së ndërgjegjes" dhe lidhjes së tij meideologjinë marksiste. Fragmenti ku shk-ruan për këtë argument përbën një ndërkulmet e këtij libri.

"Komunistët i trembte arti ... Nga njëshfletim i Karl Marksit nuk ishte vështirëtë kuptohej që njeriu që ia kishte kushtuarjetën e vet përmbysjes me dhunë të renditbotëror, në dhjetëra librat e tij nuk kishteasnjë gjysmë faqe për tronditjen dhe pendi-min që shkakton derdhja e gjakut njerëzor..... Mund të thuhej se Karl Marksi i propo-zoi njerëzimit kasaphanën e madhe, por pae shoqëruar, së paku, me porosinë e thjesh-të njerëzore: megjithatë, kujdes nga vrasjae ndërgjegjes." (Kur sunduesit grinden, Ka-dare, f. 61)

Fenomeni i pendesës është thellësisht ikrishterë dhe si i tillë ishte i përjashtuarnga një ideologji e cila armikun më të madhkishte shpallur Kishën Katolike! Zgjonkureshtje fakti që Papa përmendet siarmiku i parë i "fantazmës komuniste" nëManifestin e Partisë Komuniste dhe bashnë fjalinë e dytë të këtij dokumenti: "Njëfantazmë sillet nëpër Evropë - fantazma ekomunizmit. Të gjitha forcat e Evropësplakë, Papa dhe Cari, Meternihu dhe Gizoi,radikalët francezë dhe policët gjermanëjanë bashkuar për t'i bërë luftën e shenjtëkësaj fantazme." Pendesa përveçse ishte epapërputhshme me marksizmin nëpikëvështrimin ideologjik, ajo ishte po aq edëmshme në ndërtimin e socializmit. Ky ifundit kishte nevojë për njerëz të vendosurpër çdo krim që mund t'i thërriste komu-nizmi. Një i penduar ishte e padenjë përkomunizmin. Edhe Pastërnaku, person-azhi kryesor i librit, sipas mjaft studiuesveka pasur një konvertim nga hebraizmi nëkrishterim. Studiuesja Olga Frejdenberg kapohuar se atmosfera e romanit "DoktorZhivago" është thellësisht e krishterë!

Fakti që Kadareja i mëshon pa pre kon-ceptit të pendesës qoftë në këtë libër, qoftënë esenë "Ndërgjegja e gjymtuar e sh-qiptarëve" ku shpjegimi është më organik,dëshmon se në ndryshim nga mjaft artistëtë tjerë të gjamës së komunizmit, ai ka njëlargësi të mjaftueshme mosndotjeje ngakrimet dhe kriminelët e komunizmit. Kyfakt dëshmon veç të tjerash se Kadareja nukishte i preferuari i regjimit, siç mundohenta paraqesin disa rimohues. Në analizën që

këshortët e tyre, dëgjonin radio të huaj, pin-in alkool, urinonin pemën e miqësisë shqipta-ro-sovjetike të mbjellë nga Hrushovi, shih-nin filxhanin, dëgjonin radiot e huaja! Tëgjitha këto bënin që Kadareja të ishte një tipshkrimtari që nuk mund të ishte model frymë-zues për rrethin e letrarëve të rinj apo për"njerëzit e rinj", por paradoksalisht për kri-tikët e artit socialist kishte mjaft talent. Ash-tu siç kishte një kundërthënie themeloremidis predikimit dhe praktikës komuniste,që studiuesja Evgenija Ginsburg e kishtequajtur "udhëtim në marramendje", po ash-tu kishte një kundërthënie mes talentit tëKadaresë dhe produktit të tij letrar jo shumë"socialist"! Ky fakt krijonte hutim jo të vogëlte kritikët dhe pushtetarët e regjimit.

Një tjetër element antropologjik i rëndë-sishëm që del nga libri i fundit i Kadaresë katë bëjë me përdorimin e fjalës "zonjushë" gjatëkomunizmit! Fjalët "zotëri", "zonjë", "zon-jushë" ishin të papërputhshme meideologjinë komuniste dhe ishin zëvendësuardhunshëm më fjalët "shok" dhe "shoqe"! Por,çuditërisht, siç vëren Kadareja, fjala "zon-jushë" i kishte rezistuar sidomos te nxënësite shkollave tetëvjeçare dhe të mesme!

"Kurse befasimin më të bukur do ta sh-kaktonte fjala e tretë "zonjushë". Zëvendësi-mi i saj ishte kërkuar me këmbëngulje, ngaqëishte më e afërta me morfemën "nënë", sido-mos në shkollat fillore. Me gjithë ner-vozizmin që shkaktonte, ngaqë përdorej ngadhjetëra mijëra fëmijë të mitur, në vend tëfjalës "mësuese". Përpjekjet për ta zëvendë-suar kishin dështuar njëra pas tjetrës. Fëm-ijët e vegjël me kokëfortësi vazhdonin t'i qua-nin mësueset e tyre "zonjushë". Dhe ishtepikërisht kjo armatë e pafundme e kalama-jve që u tregua e pathyeshme gjersa fjala mehijeshi tronditëse "zonjushë", zuri vend për-fundimisht në gjuhën shqipe." (Kur sundues-it grinden, Kadare, f. 82)

Kujtoj kohën e gjimnazit kur përdorimi ifjalës "zyshë", shkurtim i fjalës "zonjushë",ishte tashmë i pranuar nga të gjithë profe-sorët, madje edhe nga ata që ishin anëtarëpartie. Ishte si ngjashmëria me "muzikën patingull" që përmenda më lart ose si disidencae Kadaresë, e cila ishte aty mes librave dhendërgjegjja jonë kolektive e kishte pranuarsi të mirëqenë dhe të parrezikshme! Njëllojbashkëjetese me armikun, por që nuk e tra-zonte shumë sundimtarin! Kështu që sundim-

pohon se arti i vërtetë është i mundur edhenën diktaturë, e madje edhe kur nuk ështëqartësisht disident me regjimin.

Në këtë plan arsyetimi, autori B. Groysnë librin e tij "The total art of Stalinism"shtron një pyetje mjaft të rëndësishme mbiekzistencën ose jo të artit të mirëfilltë nëkomunizëm. Ai pohon se megjithëse është evështirë të krijohet art i vërtetë nën diktat-urë, pasi arti në vetvete parakupton të qenëti lirë e të krijuarit në liri, përsëri artishpërthen edhe nën trysni. Më tej autorinxjerr një përfundim mjaft interesant: asdiktatura nuk mundet ta përdorë artin si tëtillë, kur ky është i vërtetë, por vetëm disaaspekte të veprimtarisë artistike. Kjo ështëarsyeja se pse kishim art të vërtetë në ko-munizëm. Keqpërdorimi i artit në socializëmzë fill, sipas këtij autori, nga "dëshira e ar-tit" për t'u keqpërdorur dhe modeli frymë-zues është ai i "Pararojës artistike" krijuarnë Bashkimin Sovjetik pas Revolucionit tëvitit 1917. Ky model, me përfaqësues krye-sor A. M. Rodçenko, shpallte vdekjen e artit"të muzeve" dhe lindjen e "artit të vërtetë"që ndërton botën e re. Është ky model artiqë flirton me pushtetin dhe që bëhet i

Analiza e rezultatit të këtij pohimi tëKamysë na bën të besojmë, pa cimatje, seKadarenë nuk e zuri demokracia pa artin etij. A kishte prodhuar Kadareja një art tëvërtetë në komunizëm dhe a e gjeti rënia ekomunizmit me artin e tij? Nuk kam asnjëdyshim se Kadareja prodhoi një art të jash-tëzakonshëm në komunizëm dhe ai art mbe-

Vepra e Kadaresëka elemente desidenceBesoj se vepra e Kadaresë kaelemente mjaft interesantedisidence "sui generis"! Nukështë një disidencë që shfaqet nëformën e poezisë së Mandesh-tamit, por e një lloji tjetër, memjaft shpoti e metafora. Sa herëkam menduar për dalliminndërmjet disidencës "sui genere-is" të Kadaresë dhe disidencëssë fortë të shkrimtarëve sovjetikëmë ka ardhur në mendje njëpasazh nga "Njeriu në revoltë" iA. Kamysë.

Pse Enveri e vinte në radhën e dytë Kadare, pas shkrimtarëve të tjerëFakti që Kadareja i mëshon pa pre konceptit të pendesës qoftë në këtë libër, qoftë në esenë"Ndërgjegja e gjymtuar e shqiptarëve" ku shpjegimi është më organik, dëshmon se nëndryshim nga mjaft artistë të tjerë të gjamës së komunizmit, ai ka një largësi të mjaf-tueshme mosndotjeje nga krimet dhe kriminelët e komunizmit. Ky fakt dëshmon veç tëtjerash se Kadareja nuk ishte i preferuari i regjimit, siç mundohen ta paraqesin disarimohues. Në analizën që u kam bërë veprave të E. Hoxhës mbi hapësirën që i kushtondiktatori Kadaresë, kam vënë re se ai nuk dëshmon një vlerësim të madh për Kadarenë. Aiështë përherë në plan të dytë pas Agollit, Spases, Gjatës dhe Xoxes.

u kam bërë veprave të E. Hoxhës mbi hapë-sirën që i kushton diktatori Kadaresë, kamvënë re se ai nuk dëshmon një vlerësim tëmadh për Kadarenë. Ai është përherë nëplan të dytë pas Agollit, Spases, Gjatës dheXoxes. Për Hoxhën, Kadareja nuk ishte njëShollohov i denjë për Shqipërinë. Një Shol-lohov dinjitoz duhej të ishte një shkrimtarqë vishej si fshatar dhe që fotografohejpërherë mes tyre. Përkundrazi, Kadarejakishte pamje prej borgjezi me syze të errëtadhe askund nuk e gjeje duke bërë foto memjelëse të dalluara, siç mund të gjeje mjaftshkrimtarë të tjerë.

"Shollohovi, pavarësisht se ç'tip ishte dheç'jetë bënte, nisi të paraqitej gjithkund simodeli i "shkrimtarit sovjetik", larg çdo tra-zimi të dyshimtë, të vetmisë, pijes, grave,gjithmonë buzagaz, fotografuar hareshëmmidis fshatarëve të tij të Donit, shpesh mekëmishe kolkoziane". (Kur sunduesit grind-en, Kadare, f. 76)

Jo vetëm paraqitja dhe mungesa e fotoveme kooperativistë, por edhe romanet e Ka-daresë nuk kishin personazhe të stilit tëShollohovit, të cilët dashuronin më shumëpartinë se gruan, personazhe që jepnin jetënpër socializmin apo vrisnin njerëz që ishinkundër socializmit. Përkundrazi, person-azhet e tij shpeshherë tradhtonin bash-

tari politik ia linte edhe sundimtarit artistpushtetin e tij, por me kushtin që të mos etejkalonte kufirin e bibliotekave. E beftë ish-te kjo dukuri po të përpiqemi t'i shohimshfaqjet e asaj kohe me syrin e një personi qëe ka jetuar atë periudhë. Por befasia, sipasKadaresë ka qenë një ndër veçoritë e regjim-it komunist: tipari kryesor i enigmave të ko-munizmit ishte pikërisht shfaqja e tyre atyku s'priteshin. (f. 145). Siç ishte i paparash-ikueshëm shpërthimi i Vezuvit, po aq vrikdhe i paparashikueshëm vinte edhe reagimii sundimtarit politik! Ndodhte atëherë kurnuk ta priste mendja. Sunduesit artist dhepopullit nuk i mbetej gjë tjetër veçse të pristeshpërthimin e llavës së nxehtë të sunduesitpolitik, pa kërkuar arsyen "pse"! Në lidhjeme kërkimin e arsyes dhe bërjen e pyetjes"pse" përballë absurdit të regjimit komunist,bashkëshortja e Mandelshtamit, Nadjezhda,në librin e saj "Epoka dhe ujqërit" shkruan:"E kanë arrestuar? Pse e kanë arrestuar?Kjo pyetje ishte bërë për ne e palejueshme.Si pse? Është momenti të kuptojmë se nukka një pse!" Edhe disidenca e Kadaresë ësh-të e veçantë dhe çdo pyetje rreth saj nukmund ta rishfaqë të plotë misterin e artit tëtij, sepse siç thoshte Balzaku "Gjeniu u ng-jan të gjithëve, por askush nuk është i ng-jashëm me të"!

E diel 20 Janar 201916 -PUBLICISTIKA

EESEJA

Në nderim të një përvjetori të Fan Nolit, shkrimtarja e njohur Meri Lalaj na sjell një përkthim nga një prej studi-meve të tij...

Parullat revolucionareNGA FAN NOLI

Shindleri na tregon se “nëndjenjat e tij politike,Betoveni ishte republikan”.1 Ai e përsërit këtëpohim në të tre botimet e

Biografisë së tij dhe kësaj here nukngatërrohet. Ka shumë të dhënanë letrat e Betovenit që e provojnëkëtë gjë dhe se Shindleri thotë tëvërtetën. Të gjitha parullat e Rev-olucionit Frëng gjenden në shk-rimet e tij dhe ndonjëherë atje kunuk ta pret mendja, në letrat epunës dhe në letrat e dashurisë.Veç duhet mbajtur mirë ndër mendse këto parulla ishin të ndaluaranga regjimi i vjetër i Vjenës, i cili ikonsideronte të rrezikshme përshtetin dhe i ndalonte qytetarët evet që t`i përdornin.

Në një letër drejtuar njëbotuesi të panjohur Betoveni fletpër ideologjinë e vet republikanedhe për të drejtat e njeriut, të cilatjanë nëpërkëmbur nga sunduesit.2

Ai është demokrat dhe protestonkundër titullit aristokratik “kava-lier”, me të cilin e quan Simrokudhe pyet me indinjatë: “Përsemund ta meritoj? Pfu! Kush do tapranonte një titull të tillë në këtokohëra demokratike?” Ai beson 3

se pikërisht ashtu sikurse shtetiduhet që të ketë një kushtetutë,ashtu duhet të ketë edhe kushtetu-ta individuale për secilin, me këtëkupton sërish të drejtat e njeriutdhe të qytetarit.4 Ai është “mik i tëgjithë racës njerëzore”5 dhe kjotingëllon si nga goja e AnacharsisKlocit. Ai kërkon ta rritë të nipinsi qytetar-botëror6 dhe kjo do tëthotë se ai beson në një republikë-botërore sikurse Kanti. Për mëtepër, ai mendon se duhet të ketëvetëm një Kryesi të Artit në botë,së cilës artisti duhet t`i dorëzojëpunën e vet dhe të marrë atë që itakon, kjo gjë tingëllon si social-izëm.7

Sidoqoftë, ai nuk e pranonmonarkinë në asnjë formë. Për të“mbretëria e diturisë është më edashura dhe më e larta nga tëgjitha monarkitë, si ato të kishësdhe ato shtetërore”.8 Kjo do tëthotë të vendosësh epërsinë e Ar-syes mbi çdo gjë, përmbi papët dhepeshkopët, mbi mbretërit,princërit dhe aristokratët, kështukthehemi rishtas tek RevolucioniFrëng. Po, ai e do Lirinë mbi gjithç-ka.9 Ai e nderon Lirinë e të gjithëpopullit.10 Liri!!!! Ç`të duam mëtepër???11 Paqja dhe liria janë pa-suritë më të çmuara.12 Vetëm liriadhe përparimi janë qëllimi ynë nëbotën e artit dhe në krijimtarinë etërësishme.13 Dhe në qoftë se nuk ikemi në Evropë, do shkojmë t`i gje-jmë në Amerikë. Lavdi Zotit, tanikemi vaporët me avull. Në atovende të largëta do të gjejmë ajërdhe Liri.14 Dhe në një letër tëDashurës së Pavdekshme, Betove-ni hap një paragraf në mënyrë qëtë futë këtë fjali: “Nënshtrimi i nje-riut tek njeriu më ngre nervat.”15

Kjo tingëllon si jehonë e thirrjes

së Kantit: “E tërë qenia ime fërgël-lon kur mendoj skllavërinë.”16

“Fidelio” opera e vetme qëkompozoi Betoveni, së pari ishtenjë Himn i Lirisë dhe vetëm rastë-sisht lirikë triumfi për dashurinëbashkëshortore. Florestani ështëmartir i ideve të reja, i së Vërtetëstë re:

Wahrheit wagt‘ ich kühn zusagen

Und die Ketten sind mein Lohn!

(Unë guxova të them tëVërtetën

Dhe zinxhirët janë shpërblimiim!)

Të burgosurit, të lejuar për herëtë parë për të marrë pak ajër tëpastër, i këndojnë Himn Lirisë:

O Himmel! Rettung! Welch‘ einGlück!

O Freheit! O Freiheit! Kehrst duzurück!

(O Qiell! Shpëtim! Çfarë Lum-turi!

O liri! O liri! Kthehesh prapë!)

Kur Florestani shikon Le-onorën, mendon se ajo është En-gjëll i Lirisë:

Ein Engel, Lenoren, der Gattinso gleich,

Der führt mich zur Freiheit, inshimmlische Reich!

(O engjëll, Leonorë bash-këshorte menjëherë,

Ajo më shpie mua në gëzimin embretërisë qiellore!)

Fernandoja, i lajmëruar ngatrumbetat, është Çlirimtari. Ainuk i lejon të burgosurit që të gjun-jëzohen para tij, ai është miku ityre, vëllai i tyre:

Nicht knien länger sklavish! Tyrannenstrenge sei mir fern. Es sucht der Brüder seine

BrüderUnd kann er helfen, hilft er

gern.(Të mos jemi më skllevër! Tutje rreptësia e tiranëve. Vëllai kërkon vëllezërit Dhe në qoftë se mund të ndih-

mojë e bën me qejf.)

Në Simfoninë e Nëntë gjejmënjë Himn të Vëllazërimit Botëror.Në origjinal Kënga e Gëzimit kaqenë Kënga e Lirisë17 dhe Betovenipat filluar të punonte për këtëkëngë që në vitin 1793. Kur Shilerie ndryshoi në Himn Gëzimit, vël-lazërimit të Racës Njerëzore, u bëtema kryesore e vargjeve të fam-shme:

Alle Menschen werdenBrüder…

Seid umschlungen Millionen Diesem Kuss der ganzen Welt!

Të gjithë njerëzit bëhenvëllezër…

Të jesh i përqafuar prej milion-

Betoveni ishte revolucionaredhe në artin e vet: Ai futimuzikë korale dhe solo voka-le në pjesën e fundit të Sim-fonisë të Nëntë. Po, e bërikëtë për masat e budallallep-sura, të cilat nuk do të mund-nin ta kuptonin fjalimin e tijmuzikor. Ai u foli masave mezhargonin e tyre! Mirë, po aishte e mundur që t‘i ngrintekëto masa vjeneze, të mefsh-ta, të përgjumura, të paint-eresuara? Oh, këto turma tëmjera të Vjenës! “Verflucht,verdammt, vermaledeites,elendes, Wienerpack!”18 Atonuk dinin të bënin gjë tjetërveçse të hanin salsiçe dhe tëpinin birrë të zezë. Dhe kurdikush e pyeti Betoveninnëse revolucioni mund tëshpërthejë në Vjenë, aipërgjigjet me tallje:” Gjersa

austriaku të ketë birrë të zezë përtë pirë dhe salsiçe për të ngrënë asqë ia fillon revolucionit.”19 Është evërtetë se masat austriake ishintë qullëta, por mjeshtri me to kaqmund të bënte. U mundua shumëme njerëzit e mëdhenj, por ata idolën më keq se mizëria. Medet!“Nuk ka gjë më të vogël sesa tëmëdhenjtë!”20 Apo, siç e thotë Be-toveni në frëngjisht: “Parceque lesgrands sont le plus faibles.” (Sepsetë mëdhenjtë janë më të dobëtit),21

kështu nuk mbetej gjë tjetër veçsetë ngriheshin masat. Pikërisht kjoi duhej kohës së tij. Ai e shprehu

e Marie Antonetës dhe Luigjit XVI:Sic semper tyrannis! (Ashtu sigjithmonë tiranëve!) Po, vritini tëgjithë, varini të gjithë mbretërit,princat dhe aristokratët.

Ah! Ça ira, ça ira, ça ira! Les aristocrat‘ à la lanterne:Ah! Ça ira, ça ira, ça ira! Les aristocrat‘ on les pendra.

Ah! Do kalojë, do kalojë, dokalojë!

Aristokratët te shtyll‘ e fener-it;

Ah! Do kalojë, do kalojë, dokalojë!

Aristokratët do t‘i varin.

Më kot sopranot e shkretai luteshin mjeshtrit që të ndrys-honte ato nota të larta të pamun-dura për t‘i arritur. Betoveni ngul-moi në të tijën. Ato thanë se do tëtingëllonte e egër. Por ai pikërishtkëtë donte, sepse vetëm atëheremasat do të mund ta kuptoninidenë e saj. Dhe ai pati të drejtë.Më 7 maj 1824 u dha shfaqja e parëe Meshës Solemne në Re dhe Sim-fonia e Nëntë. Baron Zmeskallivajti të dëgjonte Simfoninë, e cilakishte si nëntekst zhdukjen eklasës së tij, por çdo gjë që bëntemjeshtri ishte e mirë për të. Baro-ni urdhëroi shërbëtorët që ta shpi-nin në Teatrin Karntnertor tëulur në një karrocë-vig, sepse ungrit i sëmurë ngadysheku.23.Suksesi ishte i mahnit-shëm: përshëndetja e publikutndaj shfaqjes pati një karakterkryengritës, kur doli Betoveni nëskenë brohoritjet shoqëruar meduartrokitje u përsëritën pesëherë, ndërsa sipas etiketës sërreptë të qytetit, ishte zakon tëjepeshin tri përshëndetje vetëmkur hynte Familja Perandorake.Policia u detyrua të ndërhynte përt‘u dhënë fund manifestimeve.Simfonia shkaktoi një entuziazëmtë papërmbajtur. Shumë vetë qa-nin. Betovenit pas koncertit i ra tëfikët nga emocionet; e shpunë nështëpinë e Shindlerit ku humbi nëgjumë dhe mezi u përmend pasnjëzet e katër orësh, me rroba nëtrup, pa ngrënë dhe pa pirë asgjë.24

Po, kësaj here Betoveni u afrua memasat jo vetëm me ato të Vjenës,por me masat popullore të të gjithëbotës edhe për të gjitha kohërat meSimfoninë Jakobine të Lirisë,Barazisë dhe Vëllazërimit. Disakritikë thonë se muzika e Sim-fonisë së Nëntë nuk është aq e mirësa ajo e Simfonisë së Tretë dhe tëPestë. Ndoshta. De gustibus nondisputandum. (Shijet nuk diskuto-hen). Por, gjëja më e rëndësishmepër Betovenin në këtë rast ishtekumti dhe ai diti t’jau shpërndan-te këtë kumt revolucionar masavenë një gjuhë aq të qartë sa ishte emundur në rrethanat e epokës sëMeternikut. Teksti nuk do tëmundte të fliste kurrë më shkoqur.Censura e Meternikut nuk do takishte lejuar. Betoveni ia përshk-ruan situatën shumë mirë poetit

ave Me një puthje përqafim!

Betoveni merakosej që me-sazhin e tij ta bënte përsosurishttë qartë kësaj here dhe, porsipasardhësi i tij i madh Vagneri, uvuri tituj temave muzikore. Kjoishte absolutisht e domosdoshme.Ai donte të afrohej me masat dhet‘u shpaloste atyre idetë e reja tëRevolucionit Frëng me një gjuhëqë ato ta kuptonin dhe ta admiro-nin, me gjuhën e Shilerit, poetit tëKontratës së Re të Rusoit. Revolu-cionar në pikëpamjet e tij politike,

fare mirë këtë teksa i shkroiatij vagabondit të vogël Kar-lit: “Koha jonë kërkon shpir-tra të fuqishëm për të futurnë veprim këto masa njerë-zore, burracake, tradhtare tëfundërrinave.”22 Karli i tij ekuptoi më së miri. Ai dintegreqisht.

Po, Betoveni e ndientese ai ishte një nga ata shpir-tra të fuqishëm, të cilët Fatika paracaktuar për detyraherkuliane. Tani Fati i trokettek dera dhe e urdhëron që tëpërmbushë misionin e vet tëshenjtë. Është gati për të mar-rë detyrën më të madhe tëjetës së tij. Ai do t‘i bëjë so-pranot të bërtasin, të klithin,të çirren me triumf deri nëkupë të qiellit, sikurse prosti-tutat e pazareve të Parisit kurpanë se gijotina këputi kokën

E diel 20 Janar 2019 - 17BOTIME

RREVIEW

Personazhe ireale bashkohen me ato realet dhe autorja në përgjithësi të vendos në një llojletërsie që duket sikur e ka bërë Bulgakovi në ditët tona, ndërsa të fut në një botë tranzicio-ni ku lexuesi pret më kot që personazhet të shquhen, e materializmi të bëhet i prekshëm. Jo“tortura” që të jep ajo është e madhe dhe të mban deri në fund për të kuptuar se dashuria,ky element i bukur është kaq hyjnor dhe prodhon tek e fundit papritshmëri shumë të mëdha,të cilat nuk mund të skedulohen në forma dhe llogari...

Kufner:”Fjalët janë të lidhura mezinxhirë, por lumturisht tingujtjanë ende të lirë.”25 Dhe ai përdoritingujt muzikorë që të plotësontetekstin poetik. Masat e pëlqyendhe ende e pëlqejnë bashkimin etij mjeshtëror dhe dramatik tëpoezisë me muzikën.

Shkëputur nga libri i Fan No-Shkëputur nga libri i Fan No-Shkëputur nga libri i Fan No-Shkëputur nga libri i Fan No-Shkëputur nga libri i Fan No-lit: “Betoven dhe Revolucionilit: “Betoven dhe Revolucionilit: “Betoven dhe Revolucionilit: “Betoven dhe Revolucionilit: “Betoven dhe RevolucioniFrëng”Frëng”Frëng”Frëng”Frëng”

Përkthyer nga anglishtja:Përkthyer nga anglishtja:Përkthyer nga anglishtja:Përkthyer nga anglishtja:Përkthyer nga anglishtja:Meri LalajMeri LalajMeri LalajMeri LalajMeri Lalaj

ShënimeShënimeShënimeShënimeShënime1- “Beethoven war seinen poli-

tischen Gesinnungen nach einRepublikaner,’- Shindler, 1845, I, f.56

2 “Wie die Gesetzbücher sogle-ich bei den Menschenrechten,welche die Vollzierher bei alledemmit Füssen treten, anfangen, soder Autor…{Unter uns gesagt, sorepublikanisch wir denken, sohat`s auch sein Gutes um die oli-garchische Aristokratie}… Letërnjë botuesi, 1882(?) Kastner-Kapp,f. 632

3 “Pfui; wer wurde in unserendemokratischen Zeiten noch soeine Sprache annehmen?” LetërSimrokut, 2 gusht 1794, Kastner-Kapp, f. 21.

4 “Wie der Staat eine Konstitu-tion haben muss, so der einzelneMensch für sich selber eine.”-Skiz-zenblätter, 1816, Kastner-Kap, f. 360.

5 “Freund des ganzen Men-schengeschlechtes.” LetërZmeskallit, 1816, Kastner-Kapp, f.395.

6 “Weltbürger” Letër Rios, 1shkurt 1816, Kastner-Kapp f. 337,

7 “Es sollte nur ein Magasin derKunst in der Welt sein, wo der Kün-stler seine Kuntswerke nur hin-zugeben hätte um zu nehmen waser brauchte.” Letër Hofmajsterit,15 janar 1801, Kastner-Kapp, f. 37.

8 “Mir ist das geistige Reich desliebste und die oberste allen geis-tlichen und weltlichen Monar-chien.” Letër Kankas, 1814, Kast-ner-Kapp f. 279.

9 “Freiheit über alles lieben!”-Albumblatt, 22 maj 1793.

10 “So wissen Sie wie ich dieFreiheit aller Menschen ehre.”-Letër Amalie Sebaldit, 1812, Kast-ner-Kapp, f. 230.

11 “Freiheit!!!! Was will manmehr???” Letër Zmeskallit, 1814, f.269.

12 “Ruhe und Freiheit sind diegrössten Güter.” Skizzenblatt,1817, f. 417.

13"Allein Freiheit, Weitergehn inder Kunstwelt wie in der ganzengrossen Schöpfung, Zweck.” LetërRudolfit, 29 qershor 1819, Kastner-Kapp, f. 511.

14 I mallkuar, i dënuar, i nëmur,popull maskara i Vjenës! LetërBernardit, 15 shtator 1819, Kast-ner-Kapp f. 521.

15 “So lange der Oseterreichernoch braunes Bier und Würstelhat, revoltiert er nicht.” Letër Sim-rokut, 2 gusht 1794, Kastner-Kap,f. 177.

16 “Etwas kleineres als unsereGrossen gibt`s nicht.”-Letër Bra-jtkopfit dhe Hartelit, verë, 1810,Kastner-Kapp f. 177.

17 Letër Skotit, 22 janar 1825,Hull, f. 338.

18 “Unser Zeitalter bedarf kräft-iger Geister, die diese kleinsüchti-gen, heimtückischen, elendenSchufte von Menschenseelen geis-seln.”-Letër Karl van Betovenit,1825, Kastner-Kapp f. 785.

19 Thajer, botimi anglisht III, f.165

20 Romen Rolan, Betoven, f. 46-4721 Romen Rolan, Betoven, f. 49

Titulli: “Tutori”Gjinia: RomanAutori: Mimoza AhmetiBotues: MAPOFaqe: 182Çmimi:1000 Lekë

“Tutori” i Mimoza Ahmetit,si Mjeshtri i Bulgakovit

NGA BEN ANDONI

Ndjesia e parë që njëlexues i kualifikuar merr nga“Tutori”, romani ifundit i Mimoza

Ahmetit, është mbajtja e ritmittë narracionit. Dikush që do tëtestojë arritjen e autores,përpiqet të kapë më kot se kurdo të bjerë regjistri i saj i rrëfim-it dhe do shtjellet me linja të za-konshme. Jo, ai nuk bie dhe lex-uesi rrëfimin fantastik të saj,pak si ngjashëm me “Mjeshtrindhe Margaritën” e Bulgakovit,e merr deri në fund. Nëse nukdo kishte tek tuk ndoca gabimeredaktimi atëherë rrjedha doishte fare e bukur dhe e mrekul-lueshme qepur me këtë regjistërkaq artistik fikshëni. Në faktedhe ashtu është.

Merita kryesore e MimozaAhmetit, në mendimin person-al, është se me romanin e saj katreguar se autori i letërsisë sh-qipe mund të përballet me sfidatë formës dhe një nga vlerësim-et për të duhet të shkojë pikër-isht tek një fakt i thjeshtë: ajosfidon vetë stilin dhe lojërat ibën me stilin e saj. Në këtë stad,një lexues respekton këtë ele-ment lojcak të saj për të parë dhekuptuar se letërsia nuk ka vde-kur dhe bashkë me të edhe au-tori.

Në manuale të psikologjisë,sociologjisë mund të gjeshpërgjigje për shumë stade të qe-nies ose parastade, por letërsiasi dikur edhe sot bën që t’i para-prijë këtyre shkencave për tëtreguar se ka diçka ku ato nukdo futen dot kurrë: Esencakimike që prodhojnë emocionettona, nuk mund të shpjegohenpërmes ideve të sociologjisë,psikologjisë e me radhë. Autor-ja, pikërisht gjendjet e ndry-shme ku vendoset psika jonë,mundohet t’i bashkojë nërrëfimin e saj fikshën për të dhu-ruar këtë gjë të veçantë të njëhapësire, që ajo e krijon për tëvendosur personazhet e saj dhetë na parashtrojë këtë lloj anti-rrëfimi të saj.

... Një element i habitshëm, që

zakonisht nuk ndodh në letratshqipe, është kohëzgjatja embajtjes së librit. Referuar au-tores ky libër ka filluar nga viti1994 dhe mbaroi në vitin 2017,

por lexuesi zhvillimin e tij nuk eshikon me shumë diferenca, që dotë thotë se autorja nuk ka punuarnë formë piramidale, duke shtru-ar bazën dhe shtjelluar subjektinpor ka ushtruar të gjithë upgradeqë i ka bërë vetes ndër vite për tëpërshtatur si duhet romanin melexuesin e sotëm. Do të ishte e kënd-shme, që dikush ta pyeste sesi kanisur dhe si është përshtatur, porzakonisht kjo përgjigje e autorestë mungon. Nga ana tjetër, një lex-ues mund të kundrojë vetë sesi ajoi shtjellon personazhet e saj, qëduken më shumë si punë nëakuarel. Për atë që ia del të bëjëperceptimin e duhur të person-azhit irreal, problemi nuk ështëshkrimi por mbetet vëzhgimi, pasiajo vetë duket e lodhur nga letër-sia që mundohet të prodhojë kinse

letërsi, ku shkollat, format dhepërmbajtjet (jo rrallë kiç) heqinmrekullinë e gjinisë, që i rezistonkëtij zhvillimi të jashtëzakonshëmtë njerëzimit.

Personazhe ireale bashkohenme realet dhe autorja në përgjithë-si të vendos në një lloj letërsie qëduket sikur e ka bërë Bulgakovinë ditët tona, ndërsa të fut në njëbotë tranzicioni ku lexuesi pret mëkot që personazhet të shquhen, ematerializmi të bëhet i prekshëm.Jo “tortura” që të jep ajo është emadhe dhe të mban deri në fundpër të kuptuar se dashuria, ky ele-ment i bukur është kaq hyjnor dheprodhon tek e fundit papritshmërishumë të mëdha, të cilat nuk mundtë skedulohen në forma dhe asnjëllogari...

Ka dimension metafizik vepra e

saj dhe me këtë në kokë ti e kup-ton në një farë mase vetë gjykimindhe perceptimin që autorja nuk kafrikë dhe e shpreh hapur sepseshpesh është dhe mbetet vetja. Ajoka dhe mban raportin e duhur mendjenjat, por kërkimi i gjatë nëfushën e psikës, e ka bërë të kup-tojë si duhet veten e vet, ashtu siduket se lehtësimin e saj nga hu-lumtimi i thellë në disa nga shken-cat ku zbulohet Uni e ka vendosurnë një paqësi për egon e saj, që teke fundit është i mbushur mekërkim.

Narracioni i saj në këtë vepërnuk është normal dhe i afrohet njëanti-rrëfimi, ku lexuesi e ka tëvështirë të gjejë vektorët e logjikësnormale në letërsinë, që bëhet rën-dom tek ne. Autorja e sfidon mekënaqësi kohën, një nga elementëtmë të vështirë të shqyrtimit të njëromani dhe kjo e bën fabulën e kr-ijimit të vet të notojë në drejtimeku nuk shkohet aq lehtë; ndërsaështë hapësira që zë më shumëvend, e ku autorja tenton që tëngërthejë hapur personazhet e sajpër të na treguar se tek e funditqenia njerëzore e vërtetë në shu-micën e rasteve është në një gjend-je të tillë transi normal. Po a ështënormale kjo lloj forme?! Kur e merrnë letërsi e kupton se është fare elogjikshme. (Milosao)(Milosao)(Milosao)(Milosao)(Milosao)

E diel 20 Janar 201918 - PUBLICISTIKA

MMEDIA

Tema mbi gazetarinë e sotme duhet të përfshijë edhe rrezikun e shuarjes së dallimit mes të shkruarës dhe tëfolurës. Që janë aq të ndryshme. Duke e vështruar dhe kryqëzuar shikimin me fjalët që shkruan, shkruesi enjeh edhe rrezikun e shndërrimit në gur të njërës nga palët...

Me shkas nga nëntitulli dhe trauma e paparëqë paranjofton fjalia e parë e librit të parë qënis koleksionin Meduza, Shpërthimi igazetarisë, në botimet Zenit: prej goditjes së“meteorit internet”në tokë dhe numerizimi

i botës e shndërrimi i biotopit informacional që kjoshkakton. Por edhe rastit të parë special kur, i pranishëmnë promovim, as i kam lexuar librat përtej hedhjes një synën urgjencën e pagëzimit të kolanës me një emër. Nëkushtet e së cilës na ndih për të dyja, referimi mitik mbiprofanimin e tempullit me aktin e përdhunimit të bukurisëMeduzë prej fuqisë Poseidon dhe ngurrosja në vijim prejvështrimit sy më sy. Gjithsesi, e pranueshme kjo alibi eimja falë dorëzanie për herë të parë si bashkëbotues,Instiutit politik të studimeve humane, si dhe gjenerozitetitprej Autoritetit të mediave të cilët i falenderoj për ftesën.Kësisoj, po vijoj duke e ruajtur efikasitetin që sjellparalelizimi dhe enumeracioni, me një rast prej kronikëssë ditës nga një e përditshme.Ndehur në krye të saj, titulli: Hidhen nga kati i shtatë,gjejnë vdekjen.Shtjellimi: Një çift të moshuarish hidhen nga kati shtatëdhe gjejnë vdekjen!Më poshtë: Hidhen sëtoku nga lartësia, gjë që ka shkaktuarvdekjen e menjëhershme të të dyve. Policia po kërkonshkaqet e kësaj (shënimi i saj, të përditshmes).Nuk bëhet fjalë për shkaqet e mospërputhjes mes kohëve tëfoljes, pra vdekjes që sikur i paraprin hedhjes në kohën etashme, a thua se shfaqet teksa po ndodh live. Në fund,shenja e piksimit: pikë. Që gjithsesi lë të hapur mundësinëdhe të sigurt gatishmërinë e gazetarisë që, nëqoftëseeventualisht do të ketë numra të tjerë të përfshirë sishkaktarë, kjo do të shkaktojë menjëherë vënien në garëse kush do të jetë më i pari për njoftimin më të funditlajmërues të përfshirjes në ndryshimin e rendit të këtyrenumrave. Përndryshe… kaq, dhe paskëtaj lajmi hesht…ose heshtet. Thjesht, në mungesë lënde dhe materiali faktikqë të implikojë ndonjë serial numrash. Biles, edhe numrinmë të afërt progresiv të mundshëm, si për të shmangurnjëkohësisht edhe plagjiaturën, sapo e vuri në përdorimgazeta konkurente, plus një specifikim interesant shtesë :Çifti i të moshuarve hidhet nga kati i tetë (megjithëdyqanet).E këtu, gabimi te sintaksa dhe ortografia e pikësimit vjen ebëhet njësh me gjëmën dhe rrezikun e shkrehjes së beftë tësë qeshurës. Gjë që, si zakonisht e për ironi të fatit, i rri aqpranë situatave ekstreme të pikëllimit. Nuk ka as kohë, nërendjen pas lajmit dhe numrave, t’i vihesh pas edhe fatit tëshkronjave. Aq më pak të operosh në rendin simbolik tënumrave dhe atë figurativ imagjinar, si përshembull nënqasjen : … pasi nuk rrinë dot më brenda rrathëve të ferrit,ku kanë mbërritur të shtatin, hidhen nga sheshpushimi ikatit të tetë. Aq më pak akoma, të këshillosh se për rasteçiftesh më të rinj që do mund të marrin një vendim të tiilë,kati lypset të jetë përpjestueshmërisht më i lartë për tëshkaktuar me siguri më të lartë atë çka ata kanë vendosurtë realizojnë, kjo për shkak të vetë kondicionit fizik,normalisht më të shëndetshëm. Sidoqoftë, kur bën vaki njërast i ngjashëm rinor, zakonisht është më me interes taorjentosh titullin drejt versionit me rimë: burri hedh gruane vet dhe fill më pas hidhet edhe vetë. Duke qenë se zgjon dymundësi nën një suspansë e papërcaktueshmëri dhe përpasojë dyfish interes. E kjo taktikë gazetarie besoj se dojetë cekur në librin Televizioni dhe kultura rinore. Kursenjë titull mbi hedhjen e një palë pleqsh, mund të shtyhetmaksimumi deri te basti i parashikimit se ky lajm është ifundëm, i përmbyllur në vetvete, i pashtjellueshëm, pra meshumë gjasë nuk do të ketë numra të tjerë si shkaqe paskëtij akti, e për pasojë as ç’të thuhet pas tij. Dhe kështusoj,nuk mund të hidhet dot as në bastet normale me para tëopinioneve parashikuese, nga lajmet e thjeshta te gjeo-politika konspirative, tani që, me vendim nga lart, lojrat efatit po mbyllen.Atëherë, në shfaqje të një rangu më të lartë profesionalizmiguximtar dhe aftësie për të paraparë që s’ka dorë tjetër paskëtij akti - prej vetë faktit të kapjes dorë më dorë si dëshmie përplotë e vullnetit të plotë të dyshes për të ikur nga kjobotë, dhe aq më pak lidhje të tjera ekstragjeografike, përposfaktit të vdekjes së menjëhershme pas përplasjes me tokën,si dhe hollësisë në lidhje me të bijtë e të afërmit, të cilët nukndodhen pranë meqë gjenden të shpërndarë në meridanë tëndryshëm të planetit - ja dhe titulli disi më i zgjeruar përnjë testatë të detajuar në lidhje me shkakun, e njëkohësishttë figurshme:

Një çift të moshuarish hidhen nga kati i tetë prej

trishtimit.Madje, kjo e përditëshme e ka marrë të mirëqenë përfshirjene dyqaneve të katit përdhes në llogaritjen e lartësisë sëngrehinës sipas modelit perëndimor. Pa qenë nevoja përsqarimin e hedhjes nga kati i tetë ’megjithë dyqanet’, i cilido mund të keqkuptohej si një vërvitje e përbashkuar evarfërisë tok me mirëqenien e prosperitetin edhe mallrave,tek bien nga qielli. Gjë që jo vetëm e tejkalon trishtimin,por nuk i mjafton as mjerimi te pauperizmi si gjendjakronike e tij e pashpresë. Ku nuk gabon të thyejë këmbën etë hyjë as ëndrra. Që zakonisht është aq e pasur me subjektetë ngopjes e nginjjes e plot bujari për barqet e zbrazët. Sepsekur mjerimi rrënqethës rri mu ndanë pasurisë dhe duhmëssë mondanes: kalohet në gjendjen kristaline të mizerjes.Mjeranes. Aty ku u ndal Migjeni të shihte, kur ishte endeherët dhe pothuaj ende bosh pragut matanë.Për saktësi asnjë prej gazetave nuk do të jetë shprehur nëlidhje me detajin e katit si i cilësuar i parafundit. Jo vetëmse kjo dukej qartë edhe nga pamjet e kronikave televizive,por edhe sepse, përveç numrit si më tërheqës për lexuesin,nuk ka kohë për të zhbiruar nëse shtesa si kat i funditështë e legalizuar apo jo, e për ta konsideruar edhe ligjërishte përmendur korrektësisht në shtyp. Por edhe në rast sepo, duhet hetuar edhe mbi hekurat përpjetë e përmbi të, siqimet e derrit ku ra ngulthi dhe mbeti vetevrari trumcak iPoetit.Gjithsesi, shpresoj që të mos kaploheni nga e njëjtamarramendje ime dhe ta ruani edhe pak ekuilibrin meqë,tekefundit, këtu po bëjmë një paralele nga jeta reale, që nëfakt nuk gjen lidhje të drejtpërdrejtë me librin. Besoj, asme tjetrin e kësaj kolane, Sociologjia e televizionit. Sigurishtqë do të konsiderohej thjesht lajthitje e rëndomtëortografike e do të ndryshohej atypëraty, pa qënë as nevojatë censurohet me urdhër - aq më pak kur censura ka kohëqë realizohet përmes inflacionimit pa fre të shkrimit,pengmarrjes së shijes dhe refuzimit selektiv të “leximit” tësaj – pra, do të merrej për gafë sikur shprehja e këtij lajmikronike të qe, për shembull: Çifti dorëpërdore hidhet ngakati i shtatë i trishtimit!Mirëpo, ca si shumë romantik ky për një lajm realiteti, siçnga ana tjetër rezulton tepër e thatë numerologjia e renditsimbolik: dyshi hidhet nga shtata ose teta dhe gjen njëshin.

***Te ky çast i hedhjes në çift parakalojnë imazhe frame tëkohërave. Qysh prej atij primordial adamik, kur Ai dheAjo vendosin vetëvrasjen e qashtërsisë për një sfidë: tëkapërdijnë një kafshatë të ndaluar, mbase nën kureshtjenpër të kuptuar mes brendie edhe ç’është dija e pushtetitmbi ta. Nga ky ballkon i vërvitjes për në dheun poshtë,parakalojnë pamje të artit, nga Shekspiri i tragjedisëromantike të ballkonatës së vet, te Hygoi epik i të mjerëvetë mizerjes e te Bodleri elegjiak i kryqit mes atij spleen sigjendje e trishtimit brengosës dhe mërzisë bodleriane qëedhe i lypset njeriut për të ndriçuar njohjen e njerëzores, e

gjer dhe absurdi beketian i personazhit në çift pleqsh tëveprës me titull: Oh, këto ditë të bukura!E nëse rasti i kësi çasti nuk bart këtë ngarkesë, pra asabsurdin vetë si finale dhe rrugëdalje interpretimi parrugëdalje, është pikërisht prej kësaj që akti bëhet tmerrues.Pa implikimin e dashurisë si shtysë e pakontrolluehmemoshe pasioni: akti tyre s’gjen alibi. Kësisoj, i mbetet veçsepolitikja e tij, përsaqë e tyrja është një vetvrasje joindividuale por in-dividum, e pandashme, e duetit që rri nëbazë të jetës dhe mbërjes së shoqërisë. Që i dha të shtymen.Te libri “Sikurqenia” haset dhe një faqe kronike të cilën edi dhe vetë se është e dobët e ku kam rënë në dobësinë ehakmarrjes pa artin e duhur të përshkrimit të realitetit,më shumë si për inat e mëri e hasmëri ndaj realitetitmediatik të përshkrimit, të cilin u përpoqa më kot ta vizatojame fjalë në formën e një vegle pune antike që druvari dikure përdorte edhe për të mundësuar lëndën për letrën eshkrimit, por zakonisht për dru zjarri apo si këtu nënfunksion tjetër dytësor të zakoneve të të fortit për motivetë dobëta:

Kur qenia e dobët po i çankokën një qenieje të fortëatëherë kjo qenie e sertëdhe sipas dialektit të vetia çan kokën, apo, kryetatypëraty me një sëpatëqenies ca më të shkretë

që na pat krejt fajin vetëpërsa: nuk e linte të qetë

Sakaq, qarkorja e qendrësshpall të zhdukur në drejtimtë pa ditur këtë të ndërkryer

që nuk denjoi fare të paraqitejsë paku sa për të qenë i paditur

dhe e bën krejt të qartë që vrasjanëpërmjet pjesës së mprehtë të njëarme të hekurt relativisht të ftohtëe ashtuquajtur një sëpatë me myqeedhe ndarja e kokës horizontalishtmë dysh e në lartësinë e qerpikëvepa asnjë mëdyshje është kryer me

paraqëllim të qëllimshëmKohë e pas kohe

gazetat qendrore qës’ka ç’qullosin përpos

zisë kronike të qenievedo pasqyrojnë lajmet për

aq e kaq vjeçarin, që ështëzhdukur e që s’është kthyer

akoma nga drejtimi i pa diturqysh ahere kur qëlloi me pjesën

e përparme të një sëpate kaq e aqvjeçaren, që, këto ditë, në bazë të

datës së saj të lindjes, do t’qe dukefestuar ditëlindjen

meqë do mbushte kaq e aq vjeç, teksamiqtë e mikeshat me pjatat në pëqi dhe

qerasjet mes gishtash maniqyr do thonin:edhe njëqind!

Ndërkohë, aq e kaq vjeçari, pra ai që e qëlloie që tani, me llogari, i binte të qe aq e kaq vjeç

do të qe inatosur me siguri, si një kriminel që qeteksa do shihte me qesëndi viktimën e ardhëshme

po të qe këtutani-tani që, për hir të së vërtetës, duhet thënë qënë fakt, aq e kaq vjeçari mbetet ende si qyshkurnë drejtim të paditur, ndërkohë që kaq vjeçarjaqë ka ditëlindjen, fatkeqsisht ka ndërruar jetë

Qashtu siç gazetat na e kanë bërë të qartëqë me pasqyrimin qysh në faqe të parë

të çastit kur, qenia tjetër aq vjeçareatëbotë që qenë në bashkëshortësi

qëlloipër vdekje kaq e aq vjeçaren

që tani prehet mu në paqetë qiellit.

Dyshi hidhet nga shtatadhe gjen njëshin

(nga masa e mediave, te media e masave)Akti i parë

Qysh prej atij primordial adamik, kur Aidhe Ajo vendosin vetëvrasjen e qashtër-sisë për një sfidë: të kapërdijnë njëkafshatë të ndaluar, mbase nën kureshtjenpër të kuptuar mes brendie edhe ç’ështëdija e pushtetit mbi ta. Nga ky ballkon ivërvitjes për në dheun poshtë, par-akalojnë pamje të artit, nga Shekspiri itragjedisë romantike të ballkonatës së vet,te Hygoi epik i të mjerëve të mizerjes e teBodleri elegjiak i kryqit mes atij spleen sigjendje e trishtimit brengosës dhemërzisë bodleriane që edhe i lypsetnjeriut për të ndriçuar njohjen e njerë-zores, e gjer dhe absurdi beketian ipersonazhit në çift pleqsh të veprës metitull: Oh, këto ditë të bukura!

E diel 20 Janar 2019 - 19MEA CULPA

...E meqë është kështu, e asgjë nuk ndryshon, pse e duam Ministrinë eKulturës, a nuk do shërbente më mirë që dikasteri të ishte nën çatinë eMinistrisë së Arsimit?! Dikur e bënin kështu dhe kishte realisht një llojimpakti, e më pak fjalë, pasi Arsimin e bashkonin me simotrën e vetKulturën...A

ARGUMENT

Para se ta mbyll, më duhet ta rikthej fjalën edhe njëherëaty nga e nisëm. Si bishti qerthull i gjarprit që i jepetkafshimit prej kokës nëpër kryet e Meduzës. Dallimin ngakuptimi i termit ‘shpërthim’ si vitalitet, lindje, shpërthimsi i një bulbi, te shpërthimi si hedhje në erë, shpartallim,anullim, vdekje, titulli në shqip i librit Shpërthimi igazetarisë e lë në pezull, të pashpërthyer. Aq më mirë, për tëapeluar qysh nga titulli atë që gjuha e bart dhe e përcjellmbase jo më kot si ambiguitet dhe qasje dyfishësiepozicionimi mendues, dyshues, reflektues. Siç në rastet embara kur gazetaria nuk qe fotografja amatore e realitetitpër kronikë e thjesht për të mësuar një lajm, porvështruesja me sy të shqyer e reales, për të kumtuar melajm e për të mëtuar prej lajmit. Ndaj, mund të quanimgazetarë e kronikanë të klasit të parë vetë Migjenin, Nolin,Konicën, apo dhe Kutelin, Koliqin, Petro Markon e IsmailKadarenë.Janë në botë jo pak ata që kanë kaluar nga gazetaria,kronika, pamfleti dhe editoria; nga Sëift te Ëilliam Blake e

te Ëitman, ngaHemingueji tek Orëell,Pasolini, Kamy eMarkes, e me rradhë.Mirëpo, tani është gjithëe më e vështirë të shkojnëtë tillë.Jetojmë me kohë nëkohën e dorëzimit tëgazetarisë dhe medias,nga shpërthimi i sajiniciator - si pushteti ikatërt, nën atributin ezërit voix of people përnjë drejtpeshim tëtreshes pushtet epërkundër ushtrimit tëteprisë dhe arbitraresdhunuese e pushtuese -,tek atashimi në rradhëte mercenarizmit, nëbetejat e nën urdhrat epushtetit. Eprapëseprapë, është nga

media dhe shtypi ku mbarset e ngjizet edhe nevoja erikthimit në pozitat e misionares së fillimeve. Shtypi dhemedia kanë përcjellë edhe valët e lirisë e humanizmit, edhevalët e të ligës model gëbelsian përmes radios së nazizmit.Siç Meduza mit i dyfishtë i vështrimit e rrezikut, bukurisëdhe tërheqjes prej spektaklit të shëmtisë, parzmoresmbrojtëse dhe shtizës që kall datën me kokën e mizorisë.Gazeta dhe televizioni, mes fjalës dhe imazhit, lëndësmaterie dhe valë, qielli dhe toke, legjitimes dhe arbitrares,tundimit dhe ndëshkimit, është një farë çifti Eva-Adam.Bartëse e një mëkati që u përket të gjithëve, gjithaq efajshme sa e pafajshme.Në trajektoren e kalimit tonë të regjimeve e pushteteve tështypjes dhe shtypit përkatës, nga bufonata pa një censurëkushedi, ama gjakmarëse, e mbretërisë, mandej tedemokracia popullore e shpalljes pa liri, e tanimë në lirinëpopuliste të palljes me dhe pa demokraci, medias as i janëdashur këto komplikime mitike. E mbyllim kronikën këtudhe me gjuhën e të zezën ngjyrë të saj, që ndehet nëpërekrane e shtëpi bashkë me muzgun:Sot e për rastin në fjalë, nga nisi edhe kjo fjalë, mund tëthuhet me plot gojën se ajo, media, me ngulmimin epërditshëm, derë më derë e dorë më dorë me pushtetin, kadorë të padukshme në valën e erës që i dha një dorë shtysëssë ciftit plak të vërvitur në ajri, dorëzuar vullnetit edheurtisë së gravitetit, kapur dora-dorës.“Vetvrasja e trumcakut”, në mjaft raste rileximesh, mëngjan se mban përbrenda edhe marazin e autorit që po vretcopëra të artit të veprës së vet, duke apeluar diku më hapure më me tepri vullnetet e ndrydhuna dhe emergjencën sishoqëri, për mos me mbet ‘ai thumbi i ngulun në trutë enjerzisë’.

Krenar Zejno, Krenar Zejno, Krenar Zejno, Krenar Zejno, Krenar Zejno, AMA, 3 dhjetor 2018

}}...nga numri i shkuar

NGA BEN ANDONI

Unë i thashë kryeministrit se Genti Cakënmund ta bënte Ministër Kulture, nëse ai evlerësonte aq shumë”. Kjo është fjalia e Z.IlirMeta që u sfumua në mesin e shumë prejfjalive ku publiku u mundua të percepton-

te sherrin e madh aktual të Presidentit të vendit mekryeministrin Edi Rama. Por arsyetimi i kryeministritdhe pranimi i presidentit ishte trendi: kandidatura e reishte shumë i lexuar dhe shumë i zgjuar, ndaj mund tabëjë shumë mirë punën e kulturës!!! Por, jo Ministrin eJashtëm.

Në fakt, debati u shua sepse të gjithë e dinë mirë sedikasteri i Ministrisë së Kulturës “nuk vlen për asgjë”për Ekzekutivin e një kryeminis-tri shqiptar. Që do të thotë se min-istri mund të zëvendësohet ose tëkomandohet kushdo, që përkryeministrin e vendit, zgjidhproblemet e koalicionit, por edhetë qokave të rastit. Për vetë sistem-in hibrid demokratik që ka Sh-qipëria ky zëvendësim është nor-mal dhe vetëm komuniteti artis-tik i vendit është i ndjeshëm, përpak orë deri sa gjithçka fashitetdhe shkon në vend. Kurse Minis-tria manovron me buxhetin e sajshumë qesharak.

Ka një listë të gjatë me emraMinistrash Kulture që e kanë drej-tuar këtë dikaster nga viti 1990deri në ditët e sotme por janë vetëmshumë pak syresh prej tyre qëmund të kujtohen për ndonjë gjë.Jo thjesht se nuk vinin mirëfillinga kultura porse me veprimet,aktet e tyre dhe mbi të gjitha poli-tizimin e tyre të skajshëm, embytën këtë dikaster për interesameskine.

Kryeministri Rama, në për-vojën e paraardhësve të tij (kurishte Ministër Kulture), nuk ësh-të se ndryshoi diçka përveç dukjes(ai është mjeshtër për këtë) dheçuditi me debatet, ashtu si habitime mbështetjen e paktë të kul-turës dhe konfliktet e shumta qëka mbjellë qeverisja e tij dhe që

duhet thënë se amplifikohen nga një opozitë krejte çartur.

Por, të kthehemi në argumentin tonë: Në rastine fundit, nëse e vlerësonte vërtetë Ministren Kum-baro, ashtu si kolegët e tjerë të saj, i takonte t’ubënte një feedback të arsyeshëm se pse i zëvendë-soi dhe pse këta nuk mund të vazhdonin më tej.Por kjo nuk bëhet sepse Rama, ashtu siparaardhësit e tij, ministrinë e Kulturës e kanëkonsideruar thjesht për garniturë në Ekzekutiv.

I ndjeri Sokol Olldashi, pak kohë para se tëvdiste, në një takim arrinte dhe e amplifikontegjithnjë këtë problematikë për kulturën, kupto-het këtë herë në një pozitë “komode” (ishte opozi-

tar): Askush nga ne nuk eka në kujdes, ndaj mosprisni ndonjë emër minis-tri që t’ju habisë. Kushnuk prish punë, vazhdon-te-i plasim portofolin eMinistrit të Kulturës osembyllim ndonjë vrimë poli-tike dhe kënaqim ndonjëaleat. Këto fjalë të depu-tetit të PD-së të kujtohengjithmonë kur kujtonfjalë nga këto të politi-kanëve shqiptarë, që Min-istër Kulture mendojnëgjithnjë një njeri që lexon,e që i ka dalë nami se ësh-të i lexuar por asesi njëmenaxher që mund t’ikthejë frymën kulturësdhe më shumë akoma t’ijapë frymë impakti kul-turës së kombit. E meqëështë kështu, e asgjë nukndryshon, pse e duamMinistrinë e Kulturës, anuk do shërbente më mirësi institucion të ishte nënçatinë e Ministrisë së Ar-simit?! Dikur e bënin kësh-tu dhe kishte realisht njëlloj impakti, sepse Ar-simin e bashkonin me sim-otrën e vet Kulturën...

(Milosao)(Milosao)(Milosao)(Milosao)(Milosao)

“Milosao” e këtij numri ishte relativisht e mirë. Kishim si shkrim kryesor një argument tëpublicistit Luan Rama, në modelin e tij të përgjithshëm, sa i përket shikimit historik tëMesjetës, shkruar në një formë shumë gazetareske, gjë që e bën atraktiv për publikun.“Stratiotët ishin në fakt një trupë mercenarësh, por tepër të krishterë dhe nuk dyshohetqë në luftën kundër turqve, ky element të ketë luajtur një rol të dorës së parë. Tëdetyruar të braktisnin trojet e tyre, në fillim, ata luftuan në krah Venedikut kundërushtrive të mbretit të Francës, ku siç shkruhet në tekstet e vjetra historike, «për çdokokë francezi, ata paguheshin 1 dukat». Megjithatë ata i shërbyen dhe republikave tëtjera të veriut të Italisë apo Napolit”. Mendojmë se shkrimi është faqosur mirë, porautori nuk reagoi. Me sa duket e priste botimin kohë më parë. Nga ana tjetër, si argumenttë dytë, patëm një temë të redaktorit që shkruante idenë për realizimin e një monografiepër Ismail Qemalin, sepse një e tillë mungon ndërsa nuk reshtin akuzat ndaj tij dhenëpërkëmbja krahas shumë dritëhijeve për këtë figurë.

Interesant ishte një artikull ardhur nga publicisti i njohur Leonard Zissi, i cili na solli njëargument për mënyrën sesi shikohej Shqipëria në një enciklopedi të vjetër polake të dyshekujve më parë. “Të lashtët me emrin Albania kanë quajtur edhe krahinën aziatikeqë shtrihet midis Iberyjgit dhe Detit Kaspik, aty ku sot ndodhet Shirvani dhe Dagestani”.

Redaktori dështoi me layout e tij që ta bënte si duhet të dukej emri i Tadeush Ruzheviç teshkrimi i Silvana Lekës. Redaktori i përktheu vetë poezitë, kurse përkthyesi i njohur AstritBeqiri solli esetë. Për të ardhur keq ishte fakti se layout ynë sot e kësaj dite nuk e bën dotpërshtatjen e karaktereve jo latine. Kishte dalë si mos më keq. Edhe redaktori ka faj që nuke shqipëroi emrin..., por që lidhen disi me problemet e tij me sytë dhe limitet kur bëhet gazeta,paçka se nuk duhet shfajësuar. Patëm kritika që ia vlen të përmenden nga disa kolegë tanët.

Vlash Prifti shkroi një artikull për Krisikon dhe u shpreh se “këto forma (të realizuara, tëjetësuara në relievin e krijuesit artist Kristo Krisiko, nuk do mund të gjenin zhvillim nganjë artist me formim akademik, të cilët për kohën që flitet nuk mungonin. Ajo që unë dodoja është të përforcoj atë çfarë thashë më sipër, se është talenti, intuita, këmbëngulja sidhe edukimi profesional i trashëguar nga mësimdhënësi (që pati fatin ti ketë). Aftësia e tijpër të rrëmbyer prej tyre edhe të pathënat të cilat kalojnë në sistemin mendor të “nxënësit”fare pa e kuptuar”. Në këtë numër, për herë të parë, patëm autorin kosovar Jonuz Fetahajdhe motivin e tij tepër të ngrohtë patriotik, që e ngërthen dhe me lirizëm dhe me dashurinë përjetën. Ndërkohë që sërish Xhelal Fejza na solli një shkrim interesant të Miljenko Jergoviçit përSolzhenicinit. Interesant është se përkthyesi nuk i ndahet prej kohësh autorit kroat... “Milosao”e këtij numri ishte më e mirë se e një jave më parë.

A na duhet vërtetë njëministër Kulture?!

E diel 20 Janar 201920 -LETËRSIA SHQIPE

PPOEZIA

Haiku të afron pak me epigramat dhe autorja e njohur e përcjell më së miri këtë frymë, ku ndërthuret mjeshtëriaartistike dhe mendimi i përqendruar

NGA FERIDE PAPLEKA

Shi i hollë si fletë ariTroket në dritare -Prag dimri

Një qiell i ulëtRe të hirta që shtohen -Dimri erdhi pa ftuar

Fillim dimri:Drita vjen e dobësohet:Shpresa mpaket

Mbi tokën dimëroreJeta harxhohet -Sodis e trishtuar çastin

Njëra pas tjetrësDitët ikin më shpejtTashmë është dimër

Bardhësi dimri -Ngjyrë jetëshkurtërQë frikësohet nga dielli

Pashë ëndërrNjë jetë krejt ndryshe -Ishte dimër

Në sytë e miHëna e zbehtëDerdh dritë argjendi

Qyteti është i heshturKa rënë në gjumëËshtë vërtet dimër

Me libër në dorëNë netët e gjataHarrohem nëpër kohë

Mes dimrit të thellëVizitoj të shkuarënMe hap të lehtë

Nën plepin e fëmijërisëËshtë strukur përjetëParajsa e humbur

Dëborë që bieFëmijë që luajnëJetë që ikën

Mes borës alpineNjë zjarr bubulak -Mos është zemra jote ?

Qielli nuk shihetNjë parfum bore Si ëndërr e bardhë

Një çunak që është im birQesh e qeshBora hedh valle

Në errësirën e mbrëmjesYje bore -Ëndërritje e pastër

Lulet janë vyshkurNë saksitë me ngjyrë -Kulmi i dimrit

Tërë pasditenNga dritarjaRruga qe e shkretë

Stuhi dimriDrurë që gremisenSi ushtarët në luftë

Një grua imcakeE përlotur në rrugë -Dimër është jeta

Horizonti nxin:Matanë detitNjë pëllumb i bardhë

Dimër i pakohë:Në shtëpinë e vjetërËndërroj dhembshuri

Eci në jetën timeAsnjë urë për të kapërcyerNë anën tjetër

Ngjyrë e hirtë -Dita dimërorePasqyrë dëshpërimi

Sytë më rrinë me lotBrenda mejeKa hyrë i ftohti

Faqe shkrimi :Diell i fshehtëQë ma ngroh shpirtin

Mbi fletën e pastërFjalët dalin cullakeSido që bën dimër

Era e dimritSi zemërim dashurieQë arratiset

Një rreze dielliTroket në xhamaËshtë dimër

Borë alpine :Malet kanë vënëKapuç të bardhë

Vetmi gruaje -Natë e gjatë dimriMe emrin pikëllim

Një zemër e qetë :Çaste të ëmblaNë acarin dimëror

Vetja ime e dytëEcën pa u lodhurUnë e ndjek pas

Duart e tuaObjekt bukuriePër dashurinë time

Ëndërr dimri :Një fotokopje e hënësRri varur në mur

Lexoj në ditarDikush ka dhënë shpirt :Natë dimri

Fund dhjetoriNdërroj kalendarin,Një vit më pak

Dritë e dobët dimriMjegull e dendurMendime të errëta

Hija imeLëviz në absurd:Dimri i shpirtit afrohet

Kur kthehem pasCa dritëza ndizen -

Haiku i bardhë i dimritÇaste lumturie

Rrugë e rruginaVeshur me brymë dimriUnë shkruaj haiku

Një lule e çelurNë mes të dimrit :Shenjë qiellore

Natë pa gjumëNatë që nxinKur jam larg teje

Engjëlli i vdekjesPërshkon mendjen time:Ngjyrë e zezë

Dimër 2002:Jeta imeRrëshqiste në humnerë

Në netët e gjataFytyra ime e sëmurëSi hënë dimërore

Kjo botë pluskuese:Kujtim i hidhurDimër që s'mbaron

Dashuri e humburNë këtë dimërBrigjeve të jetës

Kohë dimriKur shoh ëndërrDashuria rrëqethet

Dritë e brishtëNjë flatër zogu feksPas xhamit të larë

Natë dimriQiell i yjëzuarPranvera s'është larg

Duke soditurNjë grua që lypDimri ngurron të ikë

Një fije driteNuk e di nga vjen-Fund dimri

I ftohtë therësAkulli befas shkrin :Një buzëqeshje burri

Në qiellin e lartëRetë fillojnë e zhbëhenDimri po largohet

Një gjeth më përshëndetUnë hap dritarenS'ka më dimër

E diel 20 Janar 2019 - 21OPINION

Piskama ulëritëse e një nëne...Opinioni i Ditës

Nga Ilir Çumani

(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)

... Ajo, duke bërë publike shqetë-simin që kishte, ndjehej e tëra nëpanik, e lodhur, e pafuqishme, epashpresë, e pushtuar në lot,ngashërima e vuajtje, e pamundurpër t'u dalë mbanë halleve të shum-ta dhe vështirësive të jetës. Dukejhaptazi se e kishte humbur bete-jën me jetën, e tashmë i ishte dorë-zuar fatit...

Në emisionin mbarëpopullor"Koha për t'u zgjuar", e moderatoritBashkim Hoxha, kjo nënë e dësh-përuar, përmes dhimbjeve e lotëveqë e pengonin të ishte e kthjellëtpër t'u shprehur më qartë, bënteapel për cilindo që kishte mundësi,kërkonte modestisht fare pak: njëndihmë për 3 të vegjlit e saj që irriste e vetme. Gruaja mjerane ngafshati Kallm e Vogël në rrethin eFierit, në ato pak sekonda rrëfeupër emisionin se kishte 12 vjet qëjetonte në një strehë të rrënuar, padrita, në terrin e errësirës, pa ngro-hje, me tavan të rrëzuar e të mbush-ur me merimanga. Ajo nuk kishtemundësi t'i ushqente as me bukëthatë të vegjlit e saj, të cilët kishinkohë që nuk e frekuentonin sh-kollën, ngase atyre u binte të fikëtnë klasë nga të pangrënët. Kaqmundi të belbëzonte e mjera nënë,e pastaj vringthi u shkëput ngatelefonata me gazetarin e njohur,duke lënë pas dhe në heshtjepeshën e dhimbjes njerëzore tek tëgjithë ata që e dëgjuan dhe u bënëdëshmitarë të asaj piskame ul-ëritëse. Në fakt, situata e djeshmepër rastin në fjalë nuk do të kishteqenë shkaku për ta evidentuar veç-mas në këto rreshta për lexuesin,pasi siç dihet, këto drama njerëzoretashmë janë bërë krejt të zakon-

shme në jetën tonë të përditshme.Ato dëshmojnë qartë tablonë dësh-përuese e të pashpresë, shkallënekstreme të varfërisë në të cilënndodhet sot një pjesë e kon-siderueshme e shoqërisë sh-qiptare. Por, ajo që më bëri përsh-typje, ishte fakti se si moderatori iemisionit Bashkim Hoxha reagoime një ndjeshmëri të lartë njerë-zore e profesionale ndaj atij rastinë bashkëbisedimin e radhës menjë tjetër telefonues, i cili, pas kësajsituate befasuese, e nisi komuni-kimin e tij me sharje e fyerje për Xpolitikan opozitar dhe nga ana

tjetër, vlerësonte e mburrte Y poli-tikan të krahut tjetër në pushtet.Telefonuesi vazhdonte në të tijëndhe ishte përfshirë i tëri në deba-tin për politikën e ditës dhe kjo enxiti gazetarin të ndërhyjë duke ikujtuar bashkëbiseduesit se, a nukdo të ishte më mirë që të largo-heshin nga ky debat shpeshherë ipanevojshëm politik dhe tësoliderizohemi të gjithë së bashkume lotët e asaj nëne që apelonte përndihmë...!? Lutja e gazetarit, që nëthelb shprehte përgjegjësinëqytetare, ndjenjën prindërore, sol-idaritetin edhe aspektin human,

(Duke ndjekur emisionin "Koha për t'u zgjuar"të Bashkim Hoxhës, në "News 24")

por edhe profesionalizëm, u dukfare qartë se nuk i bëri aspak për-shtypje telefonuesit për të ndërru-ar mëndje... Përkundrazi! Nërrëmujën e sharjeve dhe fjalëvefyese që telefonuesi përdori nëadresë të politikanëve që i kishtetargetuar, ai nuk nguroi të përf-shinte dhe sulmonte edhe nënënfatkeqe, e cila apelonte për ndihmë.

Kjo, e revoltoi pa masë drejtues-in e emisionit, i cili me të drejtë iambylli telefonin duke iu drejtuarme fjalët: "....Nuk e kuptoj këtë egër-si, këtë ashpërsi..."!

Nuk do të dëshiroja të ndalesha

më gjatë për të analizuar reagiminqytetar, gjestin njerëzor dhe të ad-mirueshëm të gazetarit të njohur.Sikundërse, as atë të telefonuesit,që në fakt, të bën të ndjehesh keqkur sheh se shoqëria jonë ka enderrugë të gjatë për të bërë në eman-cipimin e vetvetes, për të promo-vuar dhe forcuar mekanizmat evullnetarizimit dhe solidaritetitnjerëzor, të mbrojtjes dhe fuqizim-it të familjeve në nevojë. Duke mar-rë shkas nga ky rast, do të thekso-ja faktin se situata e vështirë qëpo kalon vendi, klima e nxehtë poli-tike në këtë dimër të ftohtë, nukmund të sjellë asgjë të dobishmepër qytetarët që presin zgjidhje tëshumë çështjeve të rëndësishme,siç është edhe lufta kundërvarfërisë. Kjo tregon se sa keq poli-tika ndikon dhe ka hyrë në jetëttona, e cila, interferon negativishtpërmes konfliktualitetit dhe urre-jtjes, luftës së pandershme dheetjes për pushtet, me anë të së cilëska mundur të manipulojë dhe tëpërçajë qytetarët e këtij vendi. Poli-tika dhe politikanët tanë, nëmënyrë të rafinuar e kanë parceli-zuar të gjithë shoqërinë, e kanëdehumanizuar edhe më shumë atë,për ta mbajtur peng edhe përshumë kohë. Kjo bën që të mosjemi të kthjellët, të mos shohim meobjektivitet realitetin ku jetojmë,të ardhmen dhe perspektivën tonëtë përbashkët. Për sa kohë njerëzitdo të jenë të ndarë në ithtarë eidhujtarë të politikanëve të pander-shëm, për aq kohë varfëria dhe mjer-imi si një epidemi masive do të bëjëkërdinë e ulur këmbëkryq në mesnesh, në vatrat tona. Të humbur dotë jenë njerëzit e thjeshtë, por tëfituar do të mbeten përgjithmonëata, shkaktarët e vërtetë të dramësdhe vuajtjeve njerëzore të një pop-ulli të tërë...

E diel 20 Janar 201922 - OPINION

Duhet të bëni kujdes se mos lëndoheni për shkak tëpunëve fizike apo lojërave të ndryshme. Këtë ditëmos i zbuloni planet apo qëllimet tuaja as te miku mëi afërt. Në mbrëmje rritet shansi për një takim tësuksesshëm, pasi mund të takoni një zyrtar sh-tetëror që do t'ju ndihmojë në fushën që ju intereson.

DEMI

20 janari mund të jetë një ditë trish-tuese për të lindurit e kësaj shenje.Kjo për shkak të problemeve senti-mentale që miqtë apo të afërmit tuajdo të ndajnë me ju. Megjithatë, nëmbrëmje gjendja juaj do të përmirë-sohet dukshëm.

UJORI

BRICJAPI

SHIGJETARI

AKREPI

PESHORJA

LUANI

V I R G J E R E S H A

GAFORJA

BINJAKET

DASHI

PESHQIT

Binjakëve këtë ditë iu rekomandohet tëkujdesen për shëndetin e tyre. Ecja nëkëmbë, sportet e lehta dhe konsultimetme një mjek të njohur do të jenë tëdobishme. E diela nuk është dita më emirë për të filluar projekte të lodhshme.

Shfaqja e dikujt pas një kohë të gjatë apokujtimi i një ngjarje të pakëndshme në të kalu-arën do të sjellë situatë të tensionuar përGaforret këtë ditë. Për ta kaluar më lehtë,shpenzoni më tepër kohë me fëmijët tuaj,flisni me motrat, vëllezërit ose prindërit tuaj.

Për Luanët, dita e diel do të jetë e qetë. Do tëgjeni kohë mjaftueshëm për t'u relaksuar.Mundohuni të mos u përgjigjeni provokimevenga njerëzit me mendime negative. Ngjarjetargëtuese do të jenë flirtimet me seksin ekundërt, apo edhe blerje të suksesshme.

Virgjëreshat këtë ditë duhet të harrojnëracionalizmin e tyre të përjetshëm. Moskini frikë të flisni për atë që po ndodh nëshpirtin tuaj dhe mos fshihni simpatinëndaj dikujt. Mos blini gjëra të panevojshmeapo të shpenzoni shumë për pushime.

Personat që do ju rrethojnë këtë ditëdo të habiten nga sjellja juaj ekstrav-agante. Ajo çfarë nuk duhet të ndry-shoni tek vetja është komunikimi. Nëmbrëmje kushtojini më tepër kohëvetes, meditoni ose bëni joga.

Akrepët mund të jenë mërzitur mejetën fami l jare. Përpiquni të bënid i ç k a n d r y s h e p ë r t ë t h y e rru t i nën . Bën i ku jdes me f j a lë t ,pasi mund të ofendoni partner in/partneren tuaj .

Këtë të diel shigjetarët do të kenë nevojë përndihmën apo këshillën e dikujt në lidhje meçështjet financiare. Beqarët e kësaj shenjedo të kenë sukses në lidhje me seksin ekundërt. Ata që kanë një partner duhet tëjenë të hapur për eksperimente romantike.

Për Bricjapët, kjo do të jetë një fundjavë si tëgjitha ditët e tjera. Kaloni disa orë në heshtjepër vijuar me mendimet tuaja. Mos i jepni askujtkëshilla dhe mos bëni premtime sot. Mbrëmjado të sjellë gëzim kur të vizitoni një person qënuk e keni parë për një kohë të gjatë.

Ujorët rekomandohen të mendohen mirë parase të flasin. Ka gjasa që fjalët tuaja të inter-pretohen gabim. Dikush mund të përpiqet t'juprovokojë. Do të bënit mirë që të përqendro-heni në punë krijuese, pasi do t'ju ndikojëshumë mirë psikologjikisht.

Nëse jeni në kërkim të dashurisë, mos ushpërqendroni duke menduar për disapersona njëkohësisht. Përqendrohunivetëm te njeri prej tyre. Do të kaloni njëtë diel të qetë nën praninë e të afërmvedhe miqve tuaj.

Opinioni i Ditës

Po boshatisemi!Nga Fatos Çoçoli

(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)

... të një të ardhmeje më të mirënë emigracion. Një në çdo shtatëshqiptarë që banojnë këtu. Osemë shumë se qarku i dytë më imadh i vendit, Fieri, që ka 304 mijëbanorë. Qeveritë e këtyre 8 viteve(në fakt, jo vetëm ato, por poflasim për vitet e fundit) kanëdështuar tërësisht të na japinarsye për të qëndruar në atdhe.362 mijë është një shifër e frik-shme për ritmin me të cilin po bos-hatisemi si shtet. Sipas studimittë një organizate serioze joqever-itare me natyrë ekonomike, mëshumë se 90 për qind e atyre qëemigrojnë janë në moshë pune(madje shumica dërrmuese nëgrupmoshën 25-45 vjeç) dhe mbi55 për qind me arsim të lartë oseqë zotërojnë punë të kualifikuar(zanate). Sot qarku i Kukësit kanjë të tretën më pak banorë ngasa kishte 5 vite më parë. Shtatëkomuna të tij, ndër 10 komunatmë të varfra të Shqipërisë, kanëafro gjysmën e banorëve që kish-in 10 vite më parë. E njëjta gjend-je dhe shifra të ngjashme, edhepse pak më të ulëta, kanë edhekomunat e tjera të vendit, si dheqytetet periferike. Vetëm në dyvitet e fundit, 2017-2018 kanë ikur72 mijë prej nesh. Kush pretendonse dukuria e largimit nga vendipër arsye ekonomike është enatyrshme dhe nuk ka pse të nashqetësojë, pse kështu po ikinedhe polakët apo rumunët ngavendi i tyre, ia fut katundit. Nëasnjë nga këto dy vende me emi-gracion të fortë të sotëm në Bash-kimin Evropian, popullsia e tyrenuk shprehet në masën 60 përqind se do të lërë shtetin amë! Si-pas organizatës mbledhëse opin-ionesh "Barometri i Ballkanit",kjo shifër 60 për qind ka ardhurduke u rritur vërtik që nga viti2016, kur kërkonin ose planifiko-nin të largoheshin 48 për qind eshqiptarëve. Vetëm një vit mëvonë u bë 50 për qind dhe sot ësh-të edhe 10 për qind më tepër. Kjotregon se tek ne është vrarëshpresa. Nëse një pjesë e mirë epolakëve apo edhe rumunëve lar-gohen me kontrata pune dhe stu-dime, nga Shqipëria 80 për qind etë larguarve ikin nga sytë këm-bët, thjesht sepse janë të varfërdhe të papunë. Emigracioni, kra-has tharjes së fuqive krijuese dhesipërmarrëse këtu, po dëmtonrëndë edhe shërbimin shëndetë-sor në vend. Sipas të dhënave ngaUrdhri i Mjekut, në katër vitet efundit 2015-2018, e kanë lënë ven-din më shumë se 600 mjekë, krye-sisht kardiologë, ortopedë, pedi-atër etj. Përgatitja e një mjekukërkon së paku 20 vjet vetëm ar-simim, ndaj zëvendësimi i tyreështë i shumë i vështirë, madjegati i pamundur. Ndërkohë spita-let e Sarandës, Gramshit,Përmetit, Dibrës etj. ndodhen me2-3 mjekë ose pothuajse pa stafemjekësore. Tek ne tre janë arsy-et kryesore pse ikim: varfëria ek-streme dhe e përhapur, mungesa

e perspektivës së qartë për vendetë reja pune dhe korrupsioni ipranishëm në çdo pore të admin-istratës sonë shtetërore. Po bos-hatisemi, mes një ritmi lindjeshmë të ulëtin e 30 viteve të fundit(vetëm 7 mijë të porsalindur nëvitin 2018), ngaqë me mijërafamilje vendosin të mos bëjnëfëmijë, për shkak të vështirësiveekonomike. Familjet shqiptare në

emigracion lindin shumë fëmijë.Janë me tre dhe katër fëmijë, pseua lejojnë kushtet dhe perspek-tiva. Numri i lindjeve jashtë ven-dit nga familjet tona është rrethtri herë më i madh se sa këtu.Qeveria bëri shumë mirë që ven-dosi shpërblimin për lindjet, me400 mijë lekë të vjetra fëmija iparë dhe 800 mijë nëse është i dytiapo një milion e dyqind mijë nëse

Sot qarku i Kukësit ka një të tretën më pakbanorë nga sa kishte 5 vite më parë. Shtatë

komuna të tij, ndër 10 komunat më të varfratë Shqipërisë, kanë afro gjysmën e banorëveqë kishin 10 vite më parë. E njëjta gjendjedhe shifra të ngjashme, edhe pse pak më të

ulëta, kanë edhe komunat e tjera të vendit, sidhe qytetet periferike. Vetëm në dy vitet efundit, 2017-2018 kanë ikur 72 mijë prej

nesh.

është fëmija i tretë. Por duhet tadyfishojë këtë shpërblim. Le tëjetë masa e parë e një pakti përsjelljen e shpresës tek ne, tek kyvendi ynë që po plaket e bosha-tiset me shpejtësinë e dritës! Përne, e vetmja spirancë, zinxhir qëdo të na mbajë këtu është kthimii shpresës, të shikuarit e qeverisësonë që bën kthesë 180 gradëshe,që nuk punon dhe përpiqet më përoligarkët, por për të na krijuarvende të reja pune. Do të ishte njëag shprese nëse kontratat e fir-mosura gjatë vitit 2018 të tre ngapesë akset e rrugëve të reja mevlerë 712 milionë euro (Milot-Ball-dren, Orikum-Himarë dhe Thu-manë-Vorë, me vlerë afro gjysmëmiliardi euro) të pezulloheshinpërkohësisht (tre-katër vjet),duke i lënë Buxhetit të Shtetitmundësi të derdhë më shumë parapër bujqësinë, turizmin dhe agro-turizimin, prej ku mund të punë-sohen në po kaq vite 30 deri në 40mijë prej nesh. Mos poshpresojmë shumë?

E diel 20 Janar 2019 - 23ZBAVITJE

AAAAArgëtimrgëtimrgëtimrgëtimrgëtimfilozofikfilozofikfilozofikfilozofikfilozofik

- Gabimi më i madh për ne, ështëtë pranojmë një gabim që nuk ekemi bërë.

- I talentuari bën atë që mundet.Gjeniu bën atë që duhet.

- Miq të mirë, është e vështirë përti gjetur, akoma më e vështirë përtë braktisur ata, dhe është epamundur për ti harruar ata.

- Rruga drejt suksesit ështëgjithmonë në ndërtim e sipër.

-○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

AAAA Argët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikFJ

ALEK

RYQI

(1)

FJAL

EKRY

QI (2

)

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

SUDOK Përgjigje e sudokut të numrit të kaluar

KRIPTOSKEMEPërgjigja e numrit të djeshëmKRIPTOSKEME

Fjalëkryqi (1) Fjalëkryqi (2)HORIZONTAL1. Mund të hidhet te kiromanti5. Teket e kafes.8. D'Istria e Helena Gjikës12. Smith filozof.13. Kuke regjisor14. Një pjesë e minoritetit.15. Moduli i Neil Armstrong.16. Mund të jenë qitjeje.19. Markë pistolete.20. Mbylli fushatat.21. Eshtë dorëzim.22. Eshtë detar.23. Fillojë ilustrimet.24. Eshtë hon.25. Diftong në duel27. Një pjesë e rifillimit.28. Një që kuron karien.31. Nganjëherë duhen vënë mbi i.33. E egër dhe e fortë.

Gjeni ndryshimin

Dy figurat kanë ndryshime nga njëra-tjetra

Përgjigja, ja cilat janë ndryshimet e figurave

HORIZONTAL1. Ferguson trainer.6. Grand Prix8. Eshtë stacion beduinësh.11. Një artikull jo për vegjetarian12. Kujt i vjen... di të bëjë.14. Kaçaturian kompozitor16. Logot pa kufij17. Parashtesë për vetë.19. Aktorja protagoniste e Vertigo.21. Ndezur në aparaturë.23. Eshtë si telefilm.24. Ai i shtatë është kinemaja.26. Eshtë me shumë se kërkesë.28. Cristiano bomber te Real Madrid.29. Teket e grave.31. Në krye të masave.32. Shkon goja... nga nepsi.33. Duken të gjata ato të pritjes.35. Gjysmë bataku.

TTTTThëniehëniehëniehëniehënietë mençuratë mençuratë mençuratë mençuratë mençura

34. Janë thëniet e famshme.35. Janë trupa qiellorë të tillë.37. Inicialet e Stone regjisor38. Memoria në computer40. Në krye të trupave.41. Mund të jenë diskografike.44. Eshtë e zakonshme për pushime46. Skuadër greke.47. Bel i Maupassant.48. Eshtë thesar.

VERTIKAL

1. E famshme ajo maqedonase.2. Një zakon.3. Bëjnë alarm me ar4. Inicialet e Mallè regjisor5. Mund të jetë telefonike6. Ka dy faqe

7. Mund të jetë një cutter.9. Në mes të dhomës.10. Mbahet me bateri.11. Përfshijnë edhe Haitin.13. Denis i enëve me presion.16. Paguhen për shërbime.17. Janë ufo.18. Ekstreme në tunel.21. Një atentator vetëvrasës.22. Markë cigaresh.26. Arrihet duke mundur.28. Jonathan, regjisor i Heshtja e qengjave.29. Eshtë aparati me zorrë.30. Pak servilizëm.31. Kështu e ka syrin vigjilenti.32. Fatih trainer turk.34. ... Nostra me mafiozët.36. Mbyllin punimet.39. Ai i shenjtë është papa.42. Kufizojnë në teknik.43. Fillojnë panikun.44. Fund tuneli.45. Në krye të armatës.

36. Eshtë për medaljen e parë37. Eshtë kujdesi i babait.39.... Maiden që këndojnë.41. Një "bombë" tenistike.42. Fillojnë mykjen43. Janë këngëtarët si Jose Carreras45. Eshtë këngë e kënduar nga komiku47. Lumë në Francë.48. Piktori i Ura e Narnit.49. Kapen në kufij

VERTIKAL1. Në hyrje të ambientit2. Neeson aktor.3. Ente Sociale Rumune.4. Ajo e zezë nënkpton arbitrin.5. Kufizojnë stacionin.6. Tremb fëmijët.7. Jepet për t'u marrë.8. Qytet japonez.

9. Eshtë pemë10. Janë tallësit.13. Roberto trainer italian.15. Freni këngëtare lirike.18. Gjysmë totale.20. Një si divan.22. Tipare pa zë23. Ulet në dhomën e lartë.25. Moore aktor.27. Qe bomber brazilian.30. Ishte shpërthimi i Little Boy.33. Carolina, e bukura e Belle epoque.34. Mbarojnë fare35. Pullman aktor.37. Eshtë thëllimi38. Meg aktore.40. Ndërmarrje Industriale Rajonale.41. Një lidhëz.44. Kaluar në krye.46. Fundi i Turandot.

-Një lutje nuk ndryshon asgjë, por një vendim mund tëndryshojë çdo gjë!- Nëse njerëzit flisnin vetëm për atë që ata kuptojnë, heshtja qëdo të mbizotëronte në botë do të ishte e padurueshme.- Kur virtyti ka rënë në gjumë, do të zgjohet më i fresket.

- Kush ul veten kërkon të ngrihet.- Mjeti kryesor i të gjitha magjepsjeve është ai itë shtënit në dorë të diçkaje që i përket një tjetri.- Varësia e opinioneve, e shëndërruar në instinktfalë zakonit, çon drejt asaj që quhet forcëkarakteri.

PËRG

JIGJ

ET E

FJA

LËKR

YQEV

E TË

NUM

RIT

TË K

ALUA

R

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13

14 15 16 17 18

19 20 21

22 23 24 25

26 27

28 29 30

31 32 33 34

35 36 37 38

39 40 41 42

43 44 45 46

47 48 49

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

15 16 17 18 19

20 21

22 23

24 25 26

27 28 29 30

31 32 33

34 35 36

37 38 39 40

41 42 43 44 45

46 47 48

U N E N T O K A A S C ET R U P T A L E N T E R SO R P A N T E R A T

K E L K A N D I L E TB A K U N I N A D A M

T A M A R O C O O A KM E E O N A T N D UA T T O N I K P I E RR I T L I Z E O T T OK E V A D E T I E I RE L S A P A L N O T AT A T P I R A T E R I A

T I R A N A H R PO R A R I B T E A T E RR O M A K A B I R B E D IT N A B A R I T O N I LU I R A M B O I LR A D I P A G A N I Z M IA V E R R A L A IT P A R T I A K I N A T

L A L A F E M R A HP E L I K A N I I T H Y

M I J A S O N I EA P A R A T E P A R

R A S T E T P A P

U R A T U R H P A

S A M M M A R A I S

I A M E R I K A N E T

P R O T E S T A N T E

G J I G A N T I I R U

B E T O N E K B O R

S A L I R A M A

T O N T I T U L L I

A R E S A A O E R

P J A R I Z O T I M I

A A M E R E N G U E S

4 9 3 11 5 9 6 11 1 4 3

12 16 15 17 6 11 15 4 12 2

6 1 4 12 6 11 5 18 11 2 9

17 18 5 4 12 6 1 4 14 2 3

2 1 7 3 2 9 7 9 2 3

14 4 1 7 9 4 3 7 9 2 3

18 4 6 9 8 4 12 7 9

9 2 12 2 4 12 3 9 2 18

4A 8 2 3 8 6 6 6 16 15

5 K 4 12 3 11 2 5 3 6 12

15U 3 6 1 2 3 4 3 2 11 2

17J 9 9 15 16 4 4 9 3 2 3

E diel 20 Janar 201924 - REKLAME