���r�mad-bhagavad-g�t� · 2020. 7. 12. · title:...
TRANSCRIPT
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
-
Table of Contents Transliteration And Pronunciation Guide ................................... i
Gétä Dhyäna Çlºkäù ....................................................................... iii
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaù .............................................................. 1
2. Säìkhya-Yºgaù ....................................................................... 10
3. Karma-Yºgaù .......................................................................... 23
4. Jïäna-Yºgaù ............................................................................ 31
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaù ........................................................ 39
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù .......................................................... 45
7. Jïäna-Vijïäna-Yºgaù ............................................................. 54
8. Akñara-Parabrahma-Yºgaù ................................................... 60
9. Räjavidyä-Räjaguhya-Yºgaù ................................................. 65
10. Vibhüti-Yºgaù ......................................................................... 71
11. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù .............................................. 79
12. Bhakti-Yºgaù ........................................................................... 89
13. Kñ¹trakñ¹trajïa-Vibhäga-Yºgaù ........................................... 93
14. Guëatraya-Vibhäga-Yºgaù .................................................100
15. Puruñºttama-Präpti-Yºgaù .................................................105
16. Daiväsura-Sampad-Vibhäga-Yºgaù ..................................109
17. Çraddhätraya-Vibhäga-Yºgaù ............................................114
18. Mºkña-Sannyäsa-Yºgaù ......................................................119
Gétämähätmyam .........................................................................133
Gétä Ärati ......................................................................................138
Gétäsäram .....................................................................................140
-
i
Transliteration And Pronunciation Guide
` om Home ` om Rome
A a Fun q öa Touch
Aa ä Car Q öha Ant-hill
# i Pin f òa Duck
$ é Feet F òha Godhood
% u Put [ ëa Thunder
^ ü Pool t ta (Close to) Think
\ å Rig w tha (Close to) Pathetic
§ è (Long å) d da (Close to) Father
¤ ÿ * x dha (Close to) Breathe
hard
@ ¹ Play n na Numb
@e ai High p pa Purse
Aae º Over ) pha Sapphire
AaE au Cow b ba But
A< aà/ð ** É bha Abhor
A> aù *** m ma Mother
k ka Kind y ya Young
o kha Blockhead r ra Run
g ga Gate l la Luck
" gha Log-hut v va Virtue
' ìa Sing z ça Shove
-
ii
c ca Chunk ; ña Bushel
D cha Match s sa Sir
j ja Jug h ha House
H jha Hedgehog ¦ (Note
1) (Close to) World
| ïa Bunch ] kña Worksheet
Ç tra Three } jïa *
= ' Unpronounced
A (a) == ''
Unpronounced
Aa (ä)
Note 1: “ÿ” Itself is sometimes used.
* No English Equivalent
** Nasalization of the preceding vowel
*** Aspiration of preceding vowel.
-
Gétä Dhyäna Çlºkäù
iii
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
Gétä Dhyäna Çlºkäù
ºm pärthäya pratibºdhitäà bhagavatä
näräyaë¹na svayaà
vyäs¹na grathitäà puräëamuninä
madhy¹ mahäbhäratam |
advaitämåta-varñiëéà bhagavatém
añöädaçädhyäyinéà
amba tväm anusandadhämi
bhagavadgét¹ bhavadv¹ñiëém ||1||
namº'stut¹ vyäsa viçäla buddh¹
phulläravindäyata patran¹tra |
y¹natvayä bhärata taila pürëaù
prajvälitº jïäna mayaù pradépaù ||2||
prapanna pärijätäya
tºtrav¹traika päëay¹ |
jïänamudräya kåñëäya
gétämåtaduh¹ namaù ||3||
vasud¹va sutaà d¹vaà
kaàsa cäëüra mardanam |
d¹vaké paramänandaà
kåñëaà vand¹ jagadgurum ||4||
-
iv
bhéñmadrºëataöä jayadrathajalä
gändhära nélºtpalä
çalyagrähavaté kåp¹ëa vahané
karë¹na v¹läkulä |
açvatthäma vikarëa ghºramakarä
duryºdhanävartiné
sºttérëä khalu päëòavai raëanadé
kaivartakaù k¹çavaù ||5||
päräçarya vacassarºjamamalaà
gétärtha gandhºtkaöaà
nänäkhyänaka k¹saraà harikathä
sambºdhanä bºdhitam |
lºk¹ sajjana ñaöpadairaharahaù
p¹péyamänaà mudä
bhüyät bhärata paìkajaà kalimala
pradhvaàsinaù çr¹yas¹ ||6||
mükaà karºti väcälaà
paìguà laìghayat¹ girim |
yat kåpä tamahaà vand¹
paramänanda mädhavam ||7||
çäntäkäraà bhujagaçayanaà
padmanäbhaà sur¹çaà
viçvädhäraà gaganasadåçaà
m¹ghavarëaà çubhäìgam|
-
Gétä Dhyäna Çlºkäù
v
lakñmékäntaà kamalanayanaà
yºgihåddhyänagamyaà
vand¹ viñëuà bhavabhayaharaà
sarva lºkaikanätham||8||
yaà brahmävaruë¹ndrarudramarutaù
stunvanti divyaiù stavaiù
v¹daiù säìgapadakramºpaniñadaiù
gäyanti yaà sämagäù|
dhyänävasthita tadgat¹na manasä
paçyanti yaà yºginaù
yasyäntaà na vidussuräsuragaëäù
d¹väya tasmai namaù||9||
näräyaëaà namaskåtya
naraïcaiva narºttamam |
d¹véà sarasvatéà vyäsaà
tatº jayamudéray¹t||10||
saccidänandarüpäya
kåñëäyäkliñöakärië¹ |
namº v¹däntav¹dyäya
gurav¹ buddhisäkñië¹||11||
sarvºpaniñadº gävaù
dºgdhä gºpälanandanaù|
pärthº vatsaù sudhérbhºktä
dugdhaà gétämåtaà mahat||12||
-
vi
gétäçästramidaà puëyaà
yaù paöh¹t prayataù pumän|
viñëºù padamaväpnºti
bhaya-çºkädi varjitaù||13||
¹kaà çästraà d¹vaképutragétaà
¹kº d¹vº d¹vaképutra ¹va|
¹kº mantrastasya nämäni yäni
karmäpy¹kaà tasya d¹vasya s¹vä||14||
||ºà çré kåñëäya paramätman¹ namaù||
-
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ
1
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù||
|| Atha Prathamº'dhyäyaù ||
Arjuna-Viñäda-Yºgaù
dhåtaräñöra uväca -
dharmakñ¹tr¹ kurukñ¹tr¹
samav¹tä yuyutsavaù |
mämakäù päëòaväçcaiva
kimakurvata saïjaya ||1||
saïjaya uväca -
dåñövä tu päëòavänékaà
vyüòhaà duryºdhanastadä |
äcäryamupasaìgamya
räjä vacanamabravét ||2||
paçyaitäà päëòuputräëäm
äcärya mahatéà camüm |
vyüòhäà drupadaputr¹ëa
tava çiñy¹ëa dhématä ||3||
atra çürä mah¹ñväsäù
bhémärjunasamä yudhi |
yuyudhänº viräöaçca
drupadaçca mahärathaù ||4||
dhåñöak¹tuçc¹kitänaù
käçiräjaçca véryavän |
purujitkuntibhºjaçca
çaibyaçca narapuìgavaù ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
2
yudhämanyuçca vikräntaù
uttamaujäçca véryavän |
saubhadrº draupad¹yäçca
sarva ¹va mahärathäù ||6||
asmäkaà tu viçiñöä y¹
tännibºdha dvijºttama |
näyakä mama sainyasya
saïjïärthaà tänbravémi t¹ ||7||
bhavänbhéñmaçca karëaçca
kåpaçca samitiïjayaù |
açvatthämä vikarëaçca
saumadattistathaiva ca ||8||
any¹ ca bahavaù çüräù
madarth¹ tyaktajévitäù |
nänäçastrapraharaëäù
sarv¹ yuddhaviçäradäù ||9||
aparyäptaà tadasmäkaà
balaà bhéñmäbhirakñitam |
paryäptaà tvidam¹t¹ñäà
balaà bhémäbhirakñitam ||10||
ayan¹ñu ca sarv¹ñu
yathäbhägamavasthitäù |
bhéñmam¹väbhirakñantu
bhavantaù sarva ¹va hi ||11||
-
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ
3
tasya saïjanayanharñaà
kuruvåddhaù pitämahaù |
siàhanädaà vinadyºccaiù
çaìkhaà dadhmau pratäpavän ||12||
tataù çaìkhäçca bh¹ryaçca
paëavänakagºmukhäù |
sahasaiväbhyahanyanta
sa çabdastumulº'bhavat ||13||
tataù çv¹tairhayairyukt¹
mahati syandan¹ sthitau |
mädhavaù päëòavaçcaiva
divyau çaìkhau pradadhmatuù ||14||
päïcajanyaà håñék¹çaù
d¹vadattaà dhanaïjayaù |
pauëòraà dadhmau mahäçaìkhaà
bhémakarmä våkºdaraù ||15||
anantavijayaà räjä
kuntéputrº yudhiñöhiraù |
nakulaù sahad¹vaçca
sughºñamaëipuñpakau ||16||
käçyaçca param¹ñväsaù
çikhaëòé ca mahärathaù |
dhåñöadyumnº viräöaçca
sätyakiçcäparäjitaù ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
4
drupadº draupad¹yäçca
sarvaçaù påthivépat¹ |
sºubhadraçca mahäbähuù
çaìkhändadhmuù påthakpåthak ||18||
sa ghºñº dhärtaräñöräëäà
hådayäni vyadärayat |
nabhaçca påthivéà caiva
tumulº vyanunädayan ||19||
atha vyavasthitändåñövä
dhärtaräñörän kapidhvajaù |
pravått¹ çastrasampät¹
dhanurudyamya päëòavaù ||20||
håñék¹çaà tadä väkyam
idamäha mahépat¹ |
arjuna uväca -
s¹nayºrubhayºrmadhy¹
rathaà sthäpaya m¹'cyuta ||21||
yävad¹tännirékñ¹'haà
yºddhukämänavasthitän |
kairmayä saha yºddhavyam
asmin raëasamudyam¹ ||22||
yºtsyamänänav¹kñ¹'haà
ya ¹t¹'tra samägatäù |
dhärtaräñörasyadurbuddh¹ù
yuddh¹ priyacikérñavaù ||23||
-
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ
5
saïjaya uväca -
¹vamuktº håñék¹çaù
guòäk¹ç¹na bhärata |
s¹nayºrubhayºrmadhy¹
sthäpayitvä rathºttamam ||24||
bhéñmadrºëapramukhataù
sarv¹ñäà ca mahékñitäm |
uväca pärtha paçyaitän
samav¹tänkurüniti ||25||
taträpaçyatsthitänpärthaù
pitènatha pitämahän |
äcäryänmätulänbhrätèn
putränpautränsakhéàstathä ||26||
çvaçuränsuhådaçcaiva
s¹nayºrubhayºrapi |
tänsamékñya sa kaunt¹yaù
sarvänbandhünavasthitän ||27||
kåpayä parayä''viñöaù
viñédannidamabravét |
arjuna uväca -
dåñöv¹maà svajanaà kåñëa
yuyutsuà samupasthitam ||28||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
6
sédanti mama gäträëi
mukhaà ca pariçuñyati |
v¹pathuçca çarér¹ m¹
rºmaharñaçca jäyat¹ ||29||
gäëòévaà sraàsat¹ hastät
tvakcaiva paridahyat¹ |
na ca çaknºmyavasthätuà
bhramatéva ca m¹ manaù ||30||
nimittäni ca paçyämi
viparétäni k¹çava |
na ca çr¹yº'nupaçyämi
hatvä svajanamähav¹ ||31||
na käìkñ¹ vijayaà kåñëa
na ca räjyaà sukhäni ca |
kià nº räjy¹na gºvinda
kià bhºgairjévit¹na vä ||32||
y¹ñämarth¹ käìkñitaà naù
räjyaà bhºgäù sukhäni ca |
ta im¹'vasthitä yuddh¹
präëäàstyaktvä dhanäni ca ||33||
äcäryäù pitaraù puträù
tathaiva ca pitämahäù |
mätuläù çvaçuräù pauträù
çyäläù sambandhinastathä ||34||
-
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ
7
¹tänna hantumicchämi
ghnatº'pi madhusüdana |
api trailºkyaräjyasya
h¹tºù kià nu mahékåt¹ ||35||
nihatya dhärtaräñörännaù
kä prétiù syäjjanärdana |
päpam¹väçray¹dasmän
hatvaitänätatäyinaù ||36||
tasmännärhä vayaà hantuà
dhärtaräñöränsvabändhavän |
svajanaà hi kathaà hatvä
sukhinaù syäma mädhava ||37||
yadyapy¹t¹ na paçyanti
lºbhºpahatac¹tasaù |
kulakñayakåtaà dºñaà
mitradrºh¹ ca pätakam ||38||
kathaà na jï¹yamasmäbhiù
päpädasmännivartitum |
kulakñayakåtaà dºñaà
prapaçyadbhirjanärdana ||39||
kulakñay¹ praëaçyanti
kuladharmäù sanätanäù |
dharm¹ nañö¹ kulaà kåtsnam
adharmº'bhibhavatyuta ||40||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
8
adharmäbhibhavätkåñëa
praduñyanti kulastriyaù |
stréñu duñöäsu värñë¹ya
jäyat¹ varëasaìkaraù ||41||
saìkarº narakäyaiva
kulaghnänäà kulasya ca |
patanti pitarº hy¹ñäà
luptapiëòºdakakriyäù ||42||
dºñair¹taiù kulaghnänäà
varëasaìkarakärakaiù |
utsädyant¹ jätidharmäù
kuladharmäçca çäçvatäù ||43||
utsannakuladharmäëäà
manuñyäëäà janärdana |
narak¹'niyataà väsaù
bhavatétyanuçuçruma ||44||
ahº bata mahatpäpaà
kartuà vyavasitä vayam |
yadräjyasukhalºbh¹na
hantuà svajanamudyatäù ||45||
yadi mämapratékäram
açastraà çastrapäëayaù |
dhärtaräñörä raë¹ hanyuù
tanm¹ kñ¹mataraà bhav¹t ||46||
-
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ
9
saïjaya uväca -
¹vamuktvä'rjunaù saìkhy¹
rathºpastha upäviçat |
visåjya saçaraà cäpaà
çºkasaàvignamänasaù ||47||
||ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
arjuna-viñäda-yºgº näma prathamº'dhyäyaù ||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
10
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Dvitéyº'dhyäyaù ||
Säìkhya-Yºgaù
saïjaya uväca -
taà tathä kåpayä''viñöam
açrupürëäkul¹kñaëam |
viñédantamidaà väkyam
uväca madhusüdanaù ||1||
çré bhagavänuväca -
kutastvä kaçmalamidaà
viñam¹ samupasthitam |
anäryajuñöamasvargyam
akértikaramarjuna ||2||
klaibyaà mä sma gamaù pärtha
naitattvayyupapadyat¹ |
kñudraà hådayadaurbalyaà
tyaktvºttiñöha parantapa ||3||
arjuna uväca -
kathaà bhéñmamahaà saìkhy¹
drºëaà ca madhusüdana |
iñubhiù pratiyºtsyämi
püjärhävarisüdana ||4||
gurünahatvä hi mahänubhävän
çr¹yº bhºktuà bhaikñyamapéha lºk¹ |
-
2. Säìkhya-Yºgaḥ
11
hatvärthakämäàstu gurünihaiva
bhuïjéya bhºgän rudhirapradigdhän ||5||
na caitadvidmaù katarannº garéyaù
yadvä jay¹ma yadi vä nº jay¹yuù |
yän¹va hatvä na jijéviñämaù
t¹'vasthitäù pramukh¹ dhärtaräñöräù ||6||
kärpaëyadºñºpahatasvabhävaù
påcchämi tväà dharmasammüòhac¹täù |
yacchr¹yaù syänniçcitaà brühi tanm¹
çiñyast¹'haà çädhi mäà tväà prapannam ||7||
na hi prapaçyämi mamäpanudyät
yacchºkamucchºñaëamindriyäëäm |
aväpya bhümävasapatnamåddhaà
räjyaà suräëämapi cädhipatyam ||8||
saïjaya uväca -
¹vamuktvä håñék¹çaà
guòäk¹çaù parantapaù |
na yºtsya iti gºvindam
uktvä tüñëéà babhüva ha ||9||
tamuväca håñék¹çaù
prahasanniva bhärata |
s¹nayºrubhayºrmadhy¹
viñédantamidaà vacaù ||10||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
12
çré bhagavänuväca -
açºcyänanvaçºcastvaà
prajïävädäàçca bhäñas¹ |
gatäsünagatäsüàçca
nänuçºcanti paëòitäù ||11||
na tv¹vähaà jätu näsaà
na tvaà n¹m¹ janädhipäù |
na caiva na bhaviñyämaù
sarv¹ vayamataù param ||12||
d¹hinº'sminyathä d¹h¹
kaumäraà yauvanaà jarä |
tathä d¹häntarapräptiù
dhérastatra na muhyati ||13||
mäträsparçästu kaunt¹ya
çétºñëasukhaduùkhadäù |
ägamäpäyinº'nityäù
täàstitikñasva bhärata ||14||
yaà hi na vyathayanty¹t¹
puruñaà puruñarñabha |
samaduùkhasukhaà dhéraà
sº'måtatväya kalpat¹ ||15||
näsatº vidyat¹ bhävaù
näbhävº vidyat¹ sataù |
ubhayºrapi dåñöº'ntaù
tvanayºstattvadarçibhiù ||16||
-
2. Säìkhya-Yºgaḥ
13
avinäçi tu tadviddhi
y¹na sarvamidaà tatam |
vinäçamavyayasyäsya
na kaçcitkartumarhati ||17||
antavanta im¹ d¹häù
nityasyºktäù çarériëaù |
anäçinº'pram¹yasya
tasmädyudhyasva bhärata ||18||
ya ¹naà v¹tti hantäraà
yaçcainaà manyat¹ hatam |
ubhau tau na vijänétaù
näyaà hanti na hanyat¹ ||19||
na jäyat¹ mriyat¹ vä kadäcit
näyaà bhütvä bhavitä vä na bhüyaù |
ajº nityaù çäçvatº'yaà puräëaù
na hanyat¹ hanyamän¹ çarér¹ ||20||
v¹dävinäçinaà nityaà
ya ¹namajamavyayam |
kathaà sa puruñaù pärtha
kaà ghätayati hanti kam ||21||
väsäàsi jérëäni yathä vihäya
naväni gåhëäti narº'paräëi |
tathä çaréräëi vihäya jérëäni
anyäni saàyäti naväni d¹hé ||22||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
14
nainaà chindanti çasträëi
nainaà dahati pävakaù |
na cainaà kl¹dayantyäpaù
na çºñayati märutaù ||23||
acch¹dyº'yamadähyº'yam
akl¹dyº'çºñya ¹va ca |
nityaù sarvagataù sthäëuù
acalº'yaà sanätanaù ||24||
avyaktº'yamacintyº'yam
avikäryº'yamucyat¹ |
tasmäd¹vaà viditvainaà
nänuçºcitumarhasi ||25||
atha cainaà nityajätaà
nityaà vä manyas¹ måtam |
tathä'pi tvaà mahäbähº
naivaà çºcitumarhasi ||26||
jätasya hi dhruvº måtyuù
dhruvaà janma måtasya ca |
tasmädaparihäry¹'rth¹
na tvaà çºcitumarhasi ||27||
avyaktädéni bhütäni
vyaktamadhyäni bhärata |
avyaktanidhanäny¹va
tatra kä parid¹vanä ||28||
-
2. Säìkhya-Yºgaḥ
15
äçcaryavatpaçyati kaçcid¹nam
äçcaryavadvadati tathaiva cänyaù |
äçcaryavaccainamanyaù çåëºti
çrutvä'py¹naà v¹da na caiva kaçcit ||29||
d¹hé nityamavadhyº'yaà
d¹h¹ sarvasya bhärata |
tasmätsarväëi bhütäni
na tvaà çºcitumarhasi ||30||
svadharmamapi cäv¹kñya
na vikampitumarhasi |
dharmyäddhi yuddhäcchr¹yº'nyat
kñatriyasya na vidyat¹ ||31||
yadåcchayä cºpapannaà
svargadväramapävåtam |
sukhinaù kñatriyäù pärtha
labhant¹ yuddhamédåçam ||32||
atha c¹ttvamimaà dharmyaà
saìgrämaà na kariñyasi |
tataù svadharmaà kértià ca
hitvä päpamaväpsyasi ||33||
akértià cäpi bhütäni
kathayiñyanti t¹'vyayäm |
sambhävitasya cäkértiù
maraëädatiricyat¹ ||34||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
16
bhayädraëäduparataà
maàsyant¹ tväà mahärathäù |
y¹ñäà ca tvaà bahumataù
bhütvä yäsyasi läghavam ||35||
aväcyavädäàçca bahün
vadiñyanti tavähitäù |
nindantastava sämarthyaà
tatº duùkhataraà nu kim ||36||
hatº vä präpsyasi svargaà
jitvä vä bhºkñyas¹ mahém |
tasmäduttiñöha kaunt¹ya
yuddhäya kåtaniçcayaù ||37||
sukhaduùkh¹ sam¹ kåtvä
läbhäläbhau jayäjayau |
tatº yuddhäya yujyasva
naivaà päpamaväpsyasi ||38||
¹ñä t¹'bhihitä säìkhy¹
buddhiryºg¹ tvimäà çåëu |
buddhyä yuktº yayä pärtha
karmabandhaà prahäsyasi ||39||
n¹häbhikramanäçº'sti
pratyaväyº na vidyat¹ |
svalpamapyasya dharmasya
träyat¹ mahatº bhayät ||40||
-
2. Säìkhya-Yºgaḥ
17
vyavasäyätmikä buddhiù
¹k¹ha kurunandana |
bahuçäkhä hyanantäçca
buddhayº'vyavasäyinäm ||41||
yämimäà puñpitäà väcaà
pravadantyavipaçcitaù |
v¹davädaratäù pärtha
nänyadastéti vädinaù ||42||
kämätmänaù svargaparäù
janmakarmaphalapradäm |
kriyäviç¹ñabahuläà
bhºgaiçvaryagatià prati ||43||
bhºgaiçvaryaprasaktänäà
tayä'pahåtac¹tasäm |
vyavasäyätmikä buddhiù
samädhau na vidhéyat¹ ||44||
traiguëyaviñayä v¹däù
nistraiguëyº bhavärjuna |
nirdvandvº nityasattvasthaù
niryºgakñ¹ma ätmavän ||45||
yävänartha udapän¹
sarvataù samplutºdak¹ |
tävänsarv¹ñu v¹d¹ñu
brähmaëasya vijänataù ||46||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
18
karmaëy¹vädhikärast¹
mä phal¹ñu kadäcana |
mä karmaphalah¹turbhüù
mä t¹ saìgº'stvakarmaëi ||47||
yºgasthaù kuru karmäëi
saìgaà tyaktvä dhanaïjaya |
siddhyasiddhyºù samº bhütvä
samatvaà yºga ucyat¹ ||48||
dür¹ëa hyavaraà karma
buddhiyºgäddhanaïjaya |
buddhau çaraëamanviccha
kåpaëäù phalah¹tavaù ||49||
buddhiyuktº jahätéha
ubh¹ sukåtaduñkåt¹ |
tasmädyºgäya yujyasva
yºgaù karmasu kauçalam ||50||
karmajaà buddhiyuktä hi
phalaà tyaktvä manéñiëaù |
janmabandhavinirmuktäù
padaà gacchantyanämayam ||51||
yadä t¹ mºhakalilaà
buddhirvyatitariñyati |
tadä gantä'si nirv¹daà
çrºtavyasya çrutasya ca ||52||
-
2. Säìkhya-Yºgaḥ
19
çrutivipratipannä t¹
yadä sthäsyati niçcalä |
samädhävacalä buddhiù
tadä yºgamaväpsyasi ||53||
arjuna uväca -
sthitaprajïasya kä bhäñä
samädhisthasya k¹çava |
sthitadhéù kià prabhäñ¹ta
kimäséta vraj¹ta kim ||54||
çré bhagavänuväca -
prajahäti yadä kämän
sarvänpärtha manºgatän |
ätmany¹vätmanä tuñöaù
sthitaprajïastadºcyat¹ ||55||
duùkh¹ñvanudvignamanäù
sukh¹ñu vigataspåhaù |
vétarägabhayakrºdhaù
sthitadhérmunirucyat¹ ||56||
yaù sarvatränabhisn¹haù
tattatpräpya çubhäçubham |
näbhinandati na dv¹ñöi
tasya prajïä pratiñöhitä ||57||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
20
yadä saàharat¹ cäyaà
kürmº'ìgänéva sarvaçaù |
indriyäëéndriyärth¹bhyaù
tasya prajïä pratiñöhitä ||58||
viñayä vinivartant¹
nirähärasya d¹hinaù |
rasavarjaà rasº'pyasya
paraà dåñövä nivartat¹ ||59||
yatatº hyapi kaunt¹ya
puruñasya vipaçcitaù |
indriyäëi pramäthéni
haranti prasabhaà manaù ||60||
täni sarväëi saàyamya
yukta äséta matparaù |
vaç¹ hi yasy¹ndriyäëi
tasya prajïä pratiñöhitä ||61||
dhyäyatº viñayänpuàsaù
saìgast¹ñüpajäyat¹ |
saìgätsaïjäyat¹ kämaù
kämätkrºdhº'bhijäyat¹ ||62||
krºdhädbhavati sammºhaù
sammºhätsmåtivibhramaù |
småtibhraàçät buddhinäçaù
buddhinäçätpraëaçyati ||63||
-
2. Säìkhya-Yºgaḥ
21
rägadv¹ñaviyuktaistu
viñayänindriyaiçcaran |
ätmavaçyairvidh¹yätmä
prasädamadhigacchati ||64||
prasäd¹ sarvaduùkhänäà
hänirasyºpajäyat¹ |
prasannac¹tasº hyäçu
buddhiù paryavatiñöhat¹ ||65||
nä'sti buddhirayuktasya
na cäyuktasya bhävanä |
na cäbhävayataù çäntiù
açäntasya kutaù sukham ||66||
indriyäëäà hi caratäà
yanmanº'nuvidhéyat¹ |
tadasya harati prajïäà
väyurnävamivämbhasi ||67||
tasmädyasya mahäbähº
nigåhétäni sarvaçaù |
indriyäëéndriyärth¹bhyaù
tasya prajïä pratiñöhitä ||68||
yä niçä sarvabhütänäà
tasyäà jägarti saàyamé |
yasyäà jägrati bhütäni
sä niçä paçyatº mun¹ù ||69||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
22
äpüryamäëamacalapratiñöhaà
samudramäpaù praviçanti yadvat |
tadvatkämä yaà praviçanti sarv¹
sa çäntimäpnºti na kämakämé ||70||
vihäya kämänyaù sarvän
pumäàçcarati nisspåhaù |
nirmamº nirahaìkäraù
sa çäntimadhigacchati ||71||
¹ñä brähmé sthitiù pärtha
nainäà präpya vimuhyati |
sthitväsyämantakäl¹'pi
brahmanirväëamåcchati ||72||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
säìkhya-yºgº näma dvitéyº'dhyäyaù ||
-
3. Karma-Yºgaù
23
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Tåtéyº'dhyäyaù ||
Karma-Yºgaù
arjuna uväca -
jyäyasé c¹tkarmaëast¹
matä buddhirjanärdana |
tatkià karmaëi ghºr¹ mäà
niyºjayasi k¹çava ||1||
vyämiçr¹ë¹va väky¹na
buddhià mºhayaséva m¹ |
tad¹kaà vada niçcitya
y¹na çr¹yº'hamäpnuyäm ||2||
çré bhagavänuväca -
lºk¹'smindvividhä niñöhä
purä prºktä mayä'nagha |
jïänayºg¹na säìkhyänäà
karmayºg¹na yºginäm ||3||
na karmaëämanärambhät
naiñkarmyaà puruñº'çnut¹ |
na ca sannyasanäd¹va
siddhià samadhigacchati ||4||
na hi kaçcitkñaëamapi
jätu tiñöhatyakarmakåt |
käryat¹ hyavaçaù karma
sarvaù prakåtijairguëaiù ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
24
karm¹ndriyäëi saàyamya
ya äst¹ manasä smaran |
indriyärthänvimüòhätmä
mithyäcäraù sa ucyat¹ ||6||
yastvindriyäëi manasä
niyamyärabhat¹'rjuna |
karm¹ndriyaiù karmayºgam
asaktaù sa viçiñyat¹ ||7||
niyataà kuru karma tvaà
karma jyäyº hyakarmaëaù |
çarérayäträ'pi ca t¹
na prasiddhy¹dakarmaëaù ||8||
yajïärthätkarmaëº'nyatra
lºkº'yaà karmabandhanaù |
tadarthaà karma kaunt¹ya
muktasaìgaù samäcara ||9||
sahayajïäù prajäù såñövä
purºväca prajäpatiù |
an¹na prasaviñyadhvam
¹ñavº'stviñöakämadhuk ||10||
d¹vänbhävayatä'n¹na
t¹ d¹vä bhävayantu vaù |
parasparaà bhävayantaù
çr¹yaù paramaväpsyatha ||11||
-
3. Karma-Yºgaù
25
iñöänbhºgänhi vº d¹väù
däsyant¹ yajïabhävitäù |
tairdattänapradäyaibhyaù
yº bhuìkt¹ st¹na ¹va saù ||12||
yajïaçiñöäçinaù santaù
mucyant¹ sarvakilbiñaiù |
bhuïjat¹ t¹ tvaghaà päpäù
y¹ pacantyätmakäraëät ||13||
annädbhavanti bhütäni
parjanyädannasambhavaù |
yajïädbhavati parjanyaù
yajïaù karmasamudbhavaù ||14||
karma brahmºdbhavaà viddhi
brahmäkñarasamudbhavam |
tasmätsarvagataà brahma
nityaà yajï¹ pratiñöhitam ||15||
¹vaà pravartitaà cakraà
nänuvartayatéha yaù |
aghäyurindriyärämaù
mºghaà pärtha sa jévati ||16||
yastvätmaratir¹va syät
ätmatåptaçca mänavaù |
ätmany¹va ca santuñöaù
tasya käryaà na vidyat¹ ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
26
naiva tasya kåt¹närthaù
näkåt¹n¹ha kaçcana |
na cäsya sarvabhüt¹ñu
kaçcidarthavyapäçrayaù ||18||
tasmädasaktaù satataà
käryaà karma samäcara |
asaktº hyäcarankarma
paramäpnºti püruñaù ||19||
karmaëaiva hi saàsiddhim
ästhitä janakädayaù |
lºkasaìgraham¹väpi
sampaçyankartumarhasi ||20||
yadyadäcarati çr¹ñöhaù
tattad¹v¹tarº janaù |
sa yatpramäëaà kurut¹
lºkastadanuvartat¹ ||21||
na m¹ pärthästi kartavyaà
triñu lºk¹ñu kiïcana |
nänaväptamaväptavyaà
varta ¹va ca karmaëi ||22||
yadi hyahaà na vart¹ya
jätu karmaëyatandritaù |
mama vartmänuvartant¹
manuñyäù pärtha sarvaçaù ||23||
-
3. Karma-Yºgaù
27
utséd¹yurim¹ lºkäù
na kuryäà karma c¹daham |
saìkarasya ca kartä syäm
upahanyämimäù prajäù ||24||
saktäù karmaëyavidväàsaù
yathä kurvanti bhärata |
kuryädvidväàstathä'saktaù
cikérñurlºkasaìgraham ||25||
na buddhibh¹daà janay¹t
ajïänäà karmasaìginäm |
jºñay¹tsarvakarmäëi
vidvänyuktaù samäcaran ||26||
prakåt¹ù kriyamäëäni
guëaiù karmäëi sarvaçaù |
ahaìkäravimüòhätmä
kartä'hamiti manyat¹ ||27||
tattvavittu mahäbähº
guëakarmavibhägayºù |
guëä guë¹ñu vartant¹
iti matvä na sajjat¹ ||28||
prakåt¹rguëasammüòhäù
sajjant¹ guëakarmasu |
tänakåtsnavidº mandän
kåtsnavinna vicälay¹t ||29||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
28
mayi sarväëi karmäëi
sannyasyädhyätmac¹tasä |
niräçérnirmamº bhütvä
yudhyasva vigatajvaraù ||30||
y¹ m¹ matamidaà nityam
anutiñöhanti mänaväù |
çraddhävantº'nasüyantaù
mucyant¹ t¹'pi karmabhiù ||31||
y¹ tv¹tadabhyasüyantaù
nänutiñöhanti m¹ matam |
sarvajïänavimüòhäàstän
viddhi nañöänac¹tasaù ||32||
sadåçaà c¹ñöat¹ svasyäù
prakåt¹rjïänavänapi |
prakåtià yänti bhütäni
nigrahaù kià kariñyati ||33||
indriyasy¹ndriyasyärth¹
rägadv¹ñau vyavasthitau |
tayºrna vaçamägacch¹t
tau hyasya paripanthinau ||34||
çr¹yänsvadharmº viguëaù
paradharmätsvanuñöhität |
svadharm¹ nidhanaà çr¹yaù
paradharmº bhayävahaù ||35||
-
3. Karma-Yºgaù
29
arjuna uväca -
atha k¹na prayuktº'yaà
päpaà carati püruñaù |
anicchannapi värñë¹ya
balädiva niyºjitaù ||36||
çré bhagavänuväca -
käma ¹ña krºdha ¹ñaù
rajºguëasamudbhavaù |
mahäçanº mahäpäpmä
viddhy¹namiha vairiëam ||37||
dhüm¹nävriyat¹ vahniù
yathä''darçº mal¹na ca |
yathºlb¹nävåtº garbhaù
tathä t¹n¹damävåtam ||38||
ävåtaà jïänam¹t¹na
jïäninº nityavairiëä |
kämarüp¹ëa kaunt¹ya
duñpür¹ëänal¹na ca ||39||
indriyäëi manº buddhiù
asyädhiñöhänamucyat¹ |
¹tairvimºhayaty¹ñaù
jïänamävåtya d¹hinam ||40||
tasmättvamindriyäëyädau
niyamya bharatarñabha |
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
30
päpmänaà prajahi hy¹naà
jïänavijïänanäçanam ||41||
indriyäëi paräëyähuù
indriy¹bhyaù paraà manaù |
manasastu parä buddhiù
yº buddh¹ù paratastu saù ||42||
¹vaà buddh¹ù paraà buddhvä
saàstabhyätmänamätmanä |
jahi çatruà mahäbähº
kämarüpaà duräsadam ||43||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
karma-yºgº näma tåtéyº'dhyäyaù ||
-
4. Jïäna-Yºgaù
31
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Caturthº'dhyäyaù ||
Jïäna-Yºgaù
çré bhagavänuväca -
imaà vivasvat¹ yºgaà
prºktavänahamavyayam |
vivasvänmanav¹ präha
manurikñväkav¹'bravét ||1||
¹vaà paramparäpräptam
imaà räjarñayº viduù |
sa käl¹n¹ha mahatä
yºgº nañöaù parantapa ||2||
sa ¹väyaà mayä t¹'dya
yºgaù prºktaù purätanaù |
bhaktº'si m¹ sakhä c¹ti
rahasyaà hy¹taduttamam ||3||
arjuna uväca -
aparaà bhavatº janma
paraà janma vivasvataù |
katham¹tadvijänéyäà
tvamädau prºktaväniti ||4||
çré bhagavänuväca -
bahüni m¹ vyatétäni
janmäni tava cärjuna |
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
32
tänyahaà v¹da sarväëi
na tvaà v¹ttha parantapa ||5||
ajº'pi sannavyayätmä
bhütänäméçvarº'pi san |
prakåtià svämadhiñöhäya
sambhavämyätmamäyayä ||6||
yadä yadä hi dharmasya
glänirbhavati bhärata |
abhyutthänamadharmasya
tadä''tmänaà såjämyaham ||7||
pariträëäya sädhünäà
vinäçäya ca duñkåtäm |
dharmasaàsthäpanärthäya
sambhavämi yug¹ yug¹ ||8||
janma karma ca m¹ divyam
¹vaà yº v¹tti tattvataù |
tyaktvä d¹haà punarjanma
naiti mäm¹ti sº'rjuna ||9||
vétarägabhayakrºdhäù
manmayä mämupäçritäù |
bahavº jïänatapasä
pütä madbhävamägatäù ||10||
-
4. Jïäna-Yºgaù
33
y¹ yathä mäà prapadyant¹
täàstathaiva bhajämyaham |
mama vartmänuvartant¹
manuñyäù pärtha sarvaçaù ||11||
käìkñantaù karmaëäà siddhià
yajanta iha d¹vatäù |
kñipraà hi mänuñ¹ lºk¹
siddhirbhavati karmajä ||12||
cäturvarëyaà mayä såñöaà
guëakarmavibhägaçaù |
tasya kartäramapi mäà
viddhyakartäramavyayam ||13||
na mäà karmäëi limpanti
na m¹ karmaphal¹ spåhä |
iti mäà yº'bhijänäti
karmabhirna sa badhyat¹ ||14||
¹vaà jïätvä kåtaà karma
pürvairapi mumukñubhiù |
kuru karmaiva tasmättvaà
pürvaiù pürvataraà kåtam ||15||
kià karma kimakarm¹ti
kavayº'pyatra mºhitäù |
tatt¹ karma pravakñyämi
yajjïätvä mºkñyas¹'çubhät ||16||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
34
karmaëº hyapi bºddhavyaà
bºddhavyaà ca vikarmaëaù |
akarmaëaçca bºddhavyaà
gahanä karmaëº gatiù ||17||
karmaëyakarma yaù paçy¹t
akarmaëi ca karma yaù |
sa buddhimänmanuñy¹ñu
sa yuktaù kåtsnakarmakåt ||18||
yasya sarv¹ samärambhäù
kämasaìkalpavarjitäù |
jïänägnidagdhakarmäëaà
tamähuù paëòitaà budhäù ||19||
tyaktvä karmaphaläsaìgaà
nityatåptº niräçrayaù |
karmaëyabhipravåttº'pi
naiva kiïcitkarºti saù ||20||
niräçéryatacittätmä
tyaktasarvaparigrahaù |
çäréraà k¹valaà karma
kurvannäpnºti kilbiñam ||21||
yadåcchäläbhasantuñöaù
dvandvätétº vimatsaraù |
samaù siddhävasiddhau ca
kåtväpi na nibadhyat¹ ||22||
-
4. Jïäna-Yºgaù
35
gatasaìgasya muktasya
jïänävasthitac¹tasaù |
yajïäyäcarataù karma
samagraà praviléyat¹ ||23||
brahmärpaëaà brahma haviù
brahmägnau brahmaëä hutam |
brahmaiva t¹na gantavyaà
brahmakarmasamädhinä ||24||
daivam¹väpar¹ yajïaà
yºginaù paryupäsat¹ |
brahmägnävapar¹ yajïaà
yajï¹naivºpajuhvati ||25||
çrºträdénéndriyäëyany¹
saàyamägniñu juhvati |
çabdädénviñayänany¹
indriyägniñu juhvati ||26||
sarväëéndriyakarmäëi
präëakarmäëi cäpar¹ |
ätmasaàyamayºgägnau
juhvati jïänadépit¹ ||27||
dravyayajïästapºyajïäù
yºgayajïästathä'par¹ |
svädhyäyajïänayajïäçca
yatayaù saàçitavratäù ||28||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
36
apän¹ juhvati präëaà
präë¹'pänaà tathäpar¹ |
präëäpänagaté ruddhvä
präëäyämaparäyaëäù ||29||
apar¹ niyatähäräù
präëänpräë¹ñu juhvati |
sarv¹'py¹t¹ yajïavidaù
yajïakñapitakalmañäù ||30||
yajïaçiñöämåtabhujaù
yänti brahma sanätanam |
näyaà lºkº'styayajïasya
kutº'nyaù kurusattama ||31||
¹vaà bahuvidhä yajïäù
vitatä brahmaëº mukh¹ |
karmajänviddhi tänsarvän
¹vaà jïätvä vimºkñyas¹ ||32||
çr¹yändravyamayädyajïät
jïänayajïaù parantapa |
sarvaà karmäkhilaà pärtha
jïän¹ parisamäpyat¹ ||33||
tadviddhi praëipät¹na
paripraçn¹na s¹vayä |
upad¹kñyanti t¹ jïänaà
jïäninastattvadarçinaù ||34||
-
4. Jïäna-Yºgaù
37
yajjïätvä na punarmºham
¹vaà yäsyasi päëòava |
y¹na bhütänyaç¹ñ¹ëa
drakñyasyätmanyathº mayi ||35||
api c¹dasi päp¹bhyaù
sarv¹bhyaù päpakåttamaù |
sarvaà jïänaplav¹naiva
våjinaà santariñyasi ||36||
yathaidhäàsi samiddhº'gniù
bhasmasätkurut¹'rjuna |
jïänägniù sarvakarmäëi
bhasmasätkurut¹ tathä ||37||
na hi jïän¹na sadåçaà
pavitramiha vidyat¹ |
tatsvayaà yºgasaàsiddhaù
käl¹nätmani vindati ||38||
çraddhävän labhat¹ jïänaà
tatparaù saàyat¹ndriyaù |
jïänaà labdhvä paräà çäntim
acir¹ëädhigacchati ||39||
ajïaçcäçraddadhänaçca
saàçayätmä vinaçyati |
näyaà lºkº'sti na paraù
na sukhaà saàçayätmanaù ||40||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
38
yºgasannyastakarmäëaà
jïänasaïchinnasaàçayam |
ätmavantaà na karmäëi
nibadhnanti dhanaïjaya ||41||
tasmädajïänasambhütaà
håtsthaà jïänäsinätmanaù |
chittvainaà saàçayaà yºgam
ätiñöhºttiñöha bhärata ||42||
||ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
jïäna-yºgº näma caturthº'dhyäyaù||
-
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaù
39
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Païcamº'dhyäyaù ||
Karma-Sannyäsa-Yºgaù
arjuna uväca -
sannyäsaà karmaëäà kåñëa
punaryºgaà ca çaàsasi |
yacchr¹ya ¹tayºr¹kaà
tanm¹ brühi suniçcitam ||1||
çré bhagavänuväca -
sannyäsaù karmayºgaçca
niççr¹yasakarävubhau |
tayºstu karmasannyäsät
karmayºgº viçiñyat¹ ||2||
jï¹yaù sa nityasannyäsé
yº na dv¹ñöi na käìkñati |
nirdvandvº hi mahäbähº
sukhaà bandhätpramucyat¹ ||3||
säìkhyayºgau påthagbäläù
pravadanti na paëòitäù |
¹kamapyästhitaù samyak
ubhayºrvindat¹ phalam ||4||
yatsäìkhyaiù präpyat¹ sthänaà
tadyºgairapi gamyat¹ |
¹kaà säìkhyaà ca yºgaà ca
yaù paçyati sa paçyati ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
40
sannyäsastu mahäbähº
duùkhamäptumayºgataù |
yºgayuktº munirbrahma
nacir¹ëädhigacchati ||6||
yºgayuktº viçuddhätmä
vijitätmä jit¹ndriyaù |
sarvabhütätmabhütätmä
kurvannapi na lipyat¹ ||7||
naiva kiïcitkarºméti
yuktº many¹ta tattvavit |
paçyançåëvan spåçaïjighran
açnangacchan svapan çvasan ||8||
pralapan visåjan gåhëan
unmiñannimiñannapi |
indriyäëéndriyärth¹ñu
vartanta iti dhärayan ||9||
brahmaëyädhäya karmäëi
saìgaà tyaktvä karºti yaù |
lipyat¹ na sa päp¹na
padmapatramivämbhasä ||10||
käy¹na manasä buddhyä
k¹valairindriyairapi |
yºginaù karma kurvanti
saìgaà tyaktvä''tmaçuddhay¹ ||11||
-
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaù
41
yuktaù karmaphalaà tyaktvä
çäntimäpnºti naiñöhikém |
ayuktaù kämakär¹ëa
phal¹ saktº nibadhyat¹ ||12||
sarvakarmäëi manasä
sannyasyäst¹ sukhaà vaçé |
navadvär¹ pur¹ d¹hé
naiva kurvanna kärayan ||13||
na kartåtvaà na karmäëi
lºkasya såjati prabhuù |
na karmaphalasaàyºgaà
svabhävastu pravartat¹ ||14||
nädatt¹ kasyacitpäpaà
na caiva sukåtaà vibhuù |
ajïän¹nävåtaà jïänaà
t¹na muhyanti jantavaù ||15||
jïän¹na tu tadajïänaà
y¹ñäà näçitamätmanaù |
t¹ñämädityavajjïänaà
prakäçayati tatparam ||16||
tadbuddhayastadätmänaù
tanniñöhästatparäyaëäù |
gacchantyapunarävåttià
jïänanirdhütakalmañäù ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
42
vidyävinayasampann¹
brähmaë¹ gavi hastini |
çuni caiva çvapäk¹ ca
paëòitäù samadarçinaù ||18||
ihaiva tairjitaù sargaù
y¹ñäà sämy¹ sthitaà manaù |
nirdºñaà hi samaà brahma
tasmät brahmaëi t¹ sthitäù ||19||
na prahåñy¹tpriyaà präpya
nºdvij¹tpräpya cäpriyam |
sthirabuddhirasammüòhaù
brahmavit brahmaëi sthitaù ||20||
bähyasparç¹ñvasaktätmä
vindatyätmani yat sukham |
sa brahmayºgayuktätmä
sukhamakñayamaçnut¹ ||21||
y¹ hi saàsparçajä bhºgäù
duùkhayºnaya ¹va t¹ |
ädyantavantaù kaunt¹ya
na t¹ñu ramat¹ budhaù ||22||
çaknºtéhaiva yaù sºòhuà
präk çaréravimºkñaëät |
kämakrºdhºdbhavaà v¹gaà
sa yuktaù sa sukhé naraù ||23||
-
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaù
43
yº'ntaù sukhº'ntarärämaù
tathä'ntarjyºtir¹va yaù |
sa yºgé brahmanirväëaà
brahmabhütº'dhigacchati ||24||
labhant¹ brahmanirväëam
åñayaù kñéëakalmañäù |
chinnadvaidhä yatätmänaù
sarvabhütahit¹ ratäù ||25||
kämakrºdhaviyuktänäà
yaténäà yatac¹tasäm |
abhitº brahmanirväëaà
vartat¹ viditätmanäm ||26||
sparçän kåtvä bahirbähyän
cakñuçcaiväntar¹ bhruvºù |
präëäpänau samau kåtvä
näsäbhyantaracäriëau ||27||
yat¹ndriyamanºbuddhiù
munirmºkñaparäyaëaù |
vigat¹cchäbhayakrºdhaù
yaù sadä mukta ¹va saù ||28||
bhºktäraà yajïatapasäà
sarvalºkamah¹çvaram |
suhådaà sarvabhütänäà
jïätvä mäà çäntimåcchati ||29||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
44
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
karma-sannyäsa-yºgº näma païcamº'dhyäyaù ||
-
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù
45
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Ñañöhº'dhyäyaù ||
Ätma-Saàyama-Yºgaù
çré bhagavänuväca -
anäçritaù karmaphalaà
käryaà karma karºti yaù |
sa sannyäsé ca yºgé ca
na niragnirna cäkriyaù ||1||
yaà sannyäsamiti prähuù
yºgaà taà viddhi päëòava |
na hyasannyastasaìkalpaù
yºgé bhavati kaçcana ||2||
ärurukñºrmun¹ryºgaà
karma käraëamucyat¹ |
yºgärüòhasya tasyaiva
çamaù käraëamucyat¹ ||3||
yadä hi n¹ndriyärth¹ñu
na karmasvanuñajjat¹ |
sarvasaìkalpasannyäsé
yºgärüòhastadºcyat¹ ||4||
uddhar¹dätmanä''tmänaà
nätmänamavasäday¹t |
ätmaiva hyätmanº bandhuù
ätmaiva ripurätmanaù ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
46
bandhurätmä''tmanastasya
y¹nätmaivätmanä jitaù |
anätmanastu çatrutv¹
vart¹tätmaiva çatruvat ||6||
jitätmanaù praçäntasya
paramätmä samähitaù |
çétºñëasukhaduùkh¹ñu
tathä mänäpamänayºù ||7||
jïänavijïänatåptätmä
küöasthº vijit¹ndriyaù |
yukta ityucyat¹ yºgé
samalºñöäçmakäïcanaù ||8||
suhånmiträryudäséna-
madhyasthadv¹ñyabandhuñu |
sädhuñvapi ca päp¹ñu
samabuddhirviçiñyat¹ ||9||
yºgé yuïjéta satatam
ätmänaà rahasi sthitaù |
¹käké yatacittätmä
niräçéraparigrahaù ||10||
çucau d¹ç¹ pratiñöhäpya
sthiramäsanamätmanaù |
nätyucchritaà nätinécaà
cailäjinakuçºttaram ||11||
-
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù
47
tatraikägraà manaù kåtvä
yatacitt¹ndriyakriyaù |
upaviçyäsan¹ yuïjyät
yºgamätmaviçuddhay¹ ||12||
samaà käyaçirºgrévaà
dhärayannacalaà sthiraù |
sampr¹kñya näsikägraà svaà
diçaçcänavalºkayan ||13||
praçäntätmä vigatabhéù
brahmacärivrat¹ sthitaù |
manaù saàyamya maccittaù
yukta äséta matparaù ||14||
yuïjann¹vaà sadä''tmänaà
yºgé niyatamänasaù |
çäntià nirväëaparamäà
matsaàsthämadhigacchati ||15||
nätyaçnatastu yºgº'sti
na caikäntamanaçnataù |
na cäti svapnaçélasya
jägratº naiva cärjuna ||16||
yuktähäravihärasya
yuktac¹ñöasya karmasu |
yuktasvapnävabºdhasya
yºgº bhavati duùkhahä ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
48
yadä viniyataà cittam
ätmany¹vävatiñöhat¹ |
nisspåhaù sarvakäm¹bhyaù
yukta ityucyat¹ tadä ||18||
yathä dépº nivätasthaù
n¹ìgat¹ sºpamä småtä |
yºginº yatacittasya
yuïjatº yºgamätmanaù ||19||
yatrºparamat¹ cittaà
niruddhaà yºgas¹vayä |
yatra caivätmanä''tmänaà
paçyannätmani tuñyati ||20||
sukhamätyantikaà yattat
buddhigrähyamaténdriyam |
v¹tti yatra na caiväyaà
sthitaçcalati tattvataù ||21||
yaà labdhvä cäparaà läbhaà
manyat¹ nädhikaà tataù |
yasmin sthitº na duùkh¹na
guruëäpi vicälyat¹ ||22||
taà vidyät duùkhasaàyºga-
viyºgaà yºgasaïjïitam |
sa niçcay¹na yºktavyaù
yºgº'nirviëëac¹tasä ||23||
-
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù
49
saìkalpaprabhavän kämän
tyaktvä sarvänaç¹ñataù |
manasaiv¹ndriyagrämaà
viniyamya samantataù ||24||
çanaiù çanairuparam¹t
buddhyä dhåtigåhétayä |
ätmasaàsthaà manaù kåtvä
na kiïcidapi cintay¹t ||25||
yatº yatº niçcarati
manaçcaïcalamasthiram |
tatastatº niyamyaitat
ätmany¹va vaçaà nay¹t ||26||
praçäntamanasaà hy¹naà
yºginaà sukhamuttamam |
upaiti çäntarajasaà
brahmabhütamakalmañam ||27||
yuïjann¹vaà sadä''tmänaà
yºgé vigatakalmañaù |
sukh¹na brahmasaàsparçaà
atyantaà sukhamaçnut¹ ||28||
sarvabhütasthamätmänaà
sarvabhütäni cätmani |
ékñat¹ yºgayuktätmä
sarvatra samadarçanaù ||29||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
50
yº mäà paçyati sarvatra
sarvaà ca mayi paçyati |
tasyähaà na praëaçyämi
sa ca m¹ na praëaçyati ||30||
sarvabhütasthitaà yº mäà
bhajaty¹katvamästhitaù |
sarvathä vartamänº'pi
sa yºgé mayi vartat¹ ||31||
ätmaupamy¹na sarvatra
samaà paçyati yº'rjuna |
sukhaà vä yadi vä duùkhaà
sa yºgé paramº mataù ||32||
arjuna uväca -
yº'yaà yºgastvayä prºktaù
sämy¹na madhusüdana |
¹tasyähaà na paçyämi
caïcalatvät sthitià sthiräm ||33||
caïcalaà hi manaù kåñëa
pramäthi balavad-dåòham |
tasyähaà nigrahaà many¹
väyºriva suduñkaram ||34||
çré bhagavänuväca -
asaàçayaà mahäbähº
manº durnigrahaà calam |
-
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù
51
abhyäs¹na tu kaunt¹ya
vairägy¹ëa ca gåhyat¹ ||35||
asaàyatätmanä yºgaù
duñpräpa iti m¹ matiù |
vaçyätmanä tu yatatä
çakyº'väptumupäyataù ||36||
arjuna uväca -
ayatiù çraddhayºp¹taù
yºgäccalitamänasaù |
apräpya yºgasaàsiddhià
käà gatià kåñëa gacchati ||37||
kaccinnºbhayavibhrañöaù
chinnäbhramiva naçyati |
apratiñöhº mahäbähº
vimüòhº brahmaëaù pathi ||38||
¹tanm¹ saàçayaà kåñëa
ch¹ttumarhasyaç¹ñataù |
tvadanyaù saàçayasyäsya
ch¹ttä na hyupapadyat¹ ||39||
çré bhagavänuväca -
pärtha naiv¹ha nämutra
vinäçastasya vidyat¹ |
na hi kalyäëakåtkaçcit
durgatià täta gacchati ||40||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
52
präpya puëyakåtäà lºkän
uñitvä çäçvatéù samäù |
çucénäà çrématäà g¹h¹
yºgabhrañöº'bhijäyat¹ ||41||
athavä yºginäm¹va
kul¹ bhavati dhématäm |
¹taddhi durlabhataraà
lºk¹ janma yadédåçam ||42||
tatra taà buddhisaàyºgaà
labhat¹ paurvad¹hikam |
yatat¹ ca tatº bhüyaù
saàsiddhau kurunandana ||43||
pürväbhyäs¹na t¹naiva
hriyat¹ hyavaçº'pi saù |
jijïäsurapi yºgasya
çabdabrahmätivartat¹ ||44||
prayatnädyatamänastu
yºgé saàçuddhakilbiñaù |
an¹kajanmasaàsiddhaù
tatº yäti paräà gatim ||45||
tapasvibhyº'dhikº yºgé
jïänibhyº'pi matº'dhikaù |
karmibhyaçcädhikº yºgé
tasmädyºgé bhavärjuna ||46||
-
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù
53
yºginämapi sarv¹ñäà
madgat¹näntarätmanä |
çraddhävänbhajat¹ yº mäà
sa m¹ yuktatamº mataù ||47||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
ätma-saàyama-yºgº näma ñañöhº'dhyäyaù ||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
54
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Saptamº'dhyäyaù ||
Jïäna-Vijïäna-Yºgaù
çré bhagavänuväca -
mayyäsaktamanäù pärtha
yºgaà yuïjanmadäçrayaù |
asaàçayaà samagraà mäà
yathä jïäsyasi tacchåëu ||1||
jïänaà t¹'haà savijïänam
idaà vakñyämyaç¹ñataù |
yajjïätvä n¹ha bhüyº'nyat
jïätavyamavaçiñyat¹ ||2||
manuñyäëäà sahasr¹ñu
kaçcidyatati siddhay¹ |
yatatämapi siddhänäà
kaçcinmäà v¹tti tattvataù ||3||
bhümiräpº'nalº väyuù
khaà manº buddhir¹va ca |
ahaìkära itéyaà m¹
bhinnä prakåtirañöadhä ||4||
apar¹yamitastvanyäà
prakåtià viddhi m¹ paräm |
jévabhütäà mahäbähº
yay¹daà dhäryat¹ jagat ||5||
-
7. Jïäna-Vijïäna-Yºgaù
55
¹tadyºnéni bhütäni
sarväëétyupadhäraya |
ahaà kåtsnasya jagataù
prabhavaù pralayastathä ||6||
mattaù parataraà nänyat
kiïcidasti dhanaïjaya |
mayi sarvamidaà prºtaà
sütr¹ maëigaëä iva ||7||
rasº'hamapsu kaunt¹ya
prabhä'smi çaçisüryayºù |
praëavaù sarvav¹d¹ñu
çabdaù kh¹ pauruñaà nåñu ||8||
puëyº gandhaù påthivyäà ca
t¹jaçcäsmi vibhävasau |
jévanaà sarvabhüt¹ñu
tapaçcäsmi tapasviñu ||9||
béjaà mäà sarvabhütänäà
viddhi pärtha sanätanam |
buddhirbuddhimatämasmi
t¹jast¹jasvinämaham ||10||
balaà balavatäà cähaà
kämarägavivarjitam |
dharmäviruddhº bhüt¹ñu
kämº'smi bharatarñabha ||11||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
56
y¹ caiva sättvikä bhäväù
räjasästämasäçca y¹ |
matta ¹v¹ti tänviddhi
na tvahaà t¹ñu t¹ mayi ||12||
tribhirguëamayairbhävaiù
¹bhiù sarvamidaà jagat |
mºhitaà näbhijänäti
mäm¹bhyaù paramavyayam ||13||
daivé hy¹ñä guëamayé
mama mäyä duratyayä |
mäm¹va y¹ prapadyant¹
mäyäm¹täà taranti t¹ ||14||
na mäà duñkåtinº müòhäù
prapadyant¹ narädhamäù |
mäyayä'pahåtajïänäù
äsuraà bhävamäçritäù ||15||
caturvidhä bhajant¹ mäà
janäù sukåtinº'rjuna |
ärtº jijïäsurarthärthé
jïäné ca bharatarñabha ||16||
t¹ñäà jïäné nityayuktaù
¹kabhaktirviçiñyat¹ |
priyº hi jïäninº'tyartham
ahaà sa ca mama priyaù ||17||
-
7. Jïäna-Vijïäna-Yºgaù
57
udäräù sarva ¹vait¹
jïäné tvätmaiva m¹ matam |
ästhitaù sa hi yuktätmä
mäm¹vänuttamäà gatim ||18||
bahünäà janmanämant¹
jïänavänmäà prapadyat¹ |
väsud¹vaù sarvamiti
sa mahätmä sudurlabhaù ||19||
kämaistaistairhåtajïänäù
prapadyant¹'nyad¹vatäù |
taà taà niyamamästhäya
prakåtyä niyatäù svayä ||20||
yº yº yäà yäà tanuà bhaktaù
çraddhayärcitumicchati |
tasya tasyäcaläà çraddhäà
täm¹va vidadhämyaham ||21||
sa tayä çraddhayä yuktaù
tasyärädhanaméhat¹ |
labhat¹ ca tataù kämän
mayaiva vihitänhi tän ||22||
antavattu phalaà t¹ñäà
tadbhavatyalpam¹dhasäm |
d¹vänd¹vayajº yänti
madbhaktä yänti mämapi ||23||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
58
avyaktaà vyaktimäpannaà
manyant¹ mämabuddhayaù |
paraà bhävamajänantaù
mamävyayamanuttamam ||24||
nähaà prakäçaù sarvasya
yºgamäyäsamävåtaù |
müòhº'yaà näbhijänäti
lºkº mämajamavyayam ||25||
v¹dähaà samatétäni
vartamänäni cärjuna |
bhaviñyäëi ca bhütäni
mäà tu v¹da na kaçcana ||26||
icchädv¹ñasamutth¹na
dvandvamºh¹na bhärata |
sarvabhütäni sammºhaà
sarg¹ yänti parantapa ||27||
y¹ñäà tvantagataà päpaà
janänäà puëyakarmaëäm |
t¹ dvandvamºhanirmuktäù
bhajant¹ mäà dåòhavratäù ||28||
jarämaraëamºkñäya
mämäçritya yatanti y¹ |
t¹ brahma tadviduù kåtsnam
adhyätmaà karma cäkhilam ||29||
-
7. Jïäna-Vijïäna-Yºgaù
59
sädhibhütädhidaivaà mäà
sädhiyajïaà ca y¹ viduù |
prayäëakäl¹'pi ca mäà
t¹ viduryuktac¹tasaù ||30||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
jïäna-vijïäna-yºgº näma saptamº'dhyäyaù ||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
60
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Añöamº'dhyäyaù ||
Akñara-Parabrahma-Yºgaù
arjuna uväca -
kià tadbrahma kimadhyätmaà
kià karma puruñºttama |
adhibhütaà ca kià prºktam
adhidaivaà kimucyat¹ ||1||
adhiyajïaù kathaà kº'tra
d¹h¹'sminmadhusüdana |
prayäëakäl¹ ca kathaà
jï¹yº'si niyatätmabhiù ||2||
çré bhagavänuväca -
akñaraà brahma paramaà
svabhävº'dhyätmamucyat¹ |
bhütabhävºdbhavakaraù
visargaù karmasaïjïitaù ||3||
adhibhütaà kñarº bhävaù
puruñaçcädhidaivatam |
adhiyajïº'ham¹vätra
d¹h¹ d¹habhåtäà vara ||4||
antakäl¹ ca mäm¹va
smaranmuktvä kal¹varam |
yaù prayäti sa madbhävaà
yäti nästyatra saàçayaù ||5||
-
8. Akñara-Parabrahma-Yºgaù
61
yaà yaà väpi smaranbhävaà
tyajatyant¹ kal¹varam |
taà tam¹vaiti kaunt¹ya
sadä tadbhävabhävitaù ||6||
tasmätsarv¹ñu käl¹ñu
mämanusmara yudhya ca |
mayyarpitamanºbuddhiù
mäm¹vaiñyasyasaàçayam ||7||
abhyäsayºgayukt¹na
c¹tasä nänyagäminä |
paramaà puruñaà divyaà
yäti pärthänucintayan ||8||
kavià puräëamanuçäsitäram
aëºraëéyäàsamanusmar¹dyaù |
sarvasya dhätäramacintyarüpam
ädityavarëaà tamasaù parastät ||9||
prayäëakäl¹ manasä'cal¹na
bhaktyä yuktº yºgabal¹na caiva |
bhruvºrmadhy¹ präëamäv¹çya samyak
sa taà paraà puruñamupaiti divyam ||10||
yadakñaraà v¹davidº vadanti
viçanti yadyatayº vétarägäù |
yadicchantº brahmacaryaà caranti
tatt¹ padaà saìgrah¹ëa pravakñy¹ ||11||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
62
sarvadväräëi saàyamya
manº hådi nirudhya ca |
mürdhnyädhäyätmanaù präëam
ästhitº yºgadhäraëäm ||12||
ºmity¹käkñaraà brahma
vyäharanmämanusmaran |
yaù prayäti tyajand¹haà
sa yäti paramäà gatim ||13||
ananyac¹täù satataà
yº mäà smarati nityaçaù |
tasyähaà sulabhaù pärtha
nityayuktasya yºginaù ||14||
mämup¹tya punarjanma
duùkhälayamaçäçvatam |
näpnuvanti mahätmänaù
saàsiddhià paramäà gatäù ||15||
äbrahmabhuvanällºkäù
punarävartinº'rjuna |
mämup¹tya tu kaunt¹ya
punarjanma na vidyat¹ ||16||
sahasrayugaparyantam
aharyadbrahmaëº viduù |
rätrià yugasahasräntäà
t¹'hºrätravidº janäù ||17||
-
8. Akñara-Parabrahma-Yºgaù
63
avyaktädvyaktayaù sarväù
prabhavantyaharägam¹ |
rätryägam¹ praléyant¹
tatraivävyaktasaïjïak¹ ||18||
bhütagrämaù sa ¹väyaà
bhütvä bhütvä praléyat¹ |
rätryägam¹'vaçaù pärtha
prabhavatyaharägam¹ ||19||
parastasmättu bhävº'nyaù
avyaktº'vyaktätsanätanaù |
yaù sa sarv¹ñu bhüt¹ñu
naçyatsu na vinaçyati ||20||
avyaktº'kñara ityuktaù
tamähuù paramäà gatim |
yaà präpya na nivartant¹
taddhäma paramaà mama ||21||
puruñaù sa paraù pärtha
bhaktyä labhyastvananyayä |
yasyäntaù sthäni bhütäni
y¹na sarvamidaà tatam ||22||
yatra käl¹ tvanävåttim
ävåttià caiva yºginaù |
prayätä yänti taà kälaà
vakñyämi bharatarñabha ||23||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
64
agnirjyºtirahaù çuklaù
ñaëmäsä uttaräyaëam |
tatra prayätä gacchanti
brahma brahmavidº janäù ||24||
dhümº rätristathä kåñëaù
ñaëmäsä dakñiëäyanam |
tatra cändramasaà jyºtiù
yºgé präpya nivartat¹ ||25||
çuklakåñë¹ gaté hy¹t¹
jagataù çäçvat¹ mat¹ |
¹kayä yätyanävåttim
anyayä''vartat¹ punaù ||26||
nait¹ såté pärtha jänan
yºgé muhyati kaçcana |
tasmätsarv¹ñu käl¹ñu
yºgayuktº bhavärjuna ||27||
v¹d¹ñu yajï¹ñu tapassu caiva
dän¹ñu yat puëyaphalaà pradiñöam |
aty¹ti tatsarvamidaà viditvä
yºgé paraà sthänamupaiti cädyam ||28||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
akñara-parabrahma-yºgº näma añöamº'dhyäyaù ||
-
9. Räjavidyä-Räjaguhya-Yºgaù
65
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Navamº'dhyäyaù ||
Räjavidyä-Räjaguhya-Yºgaù
çré bhagavänuväca -
idaà tu t¹ guhyatamaà
pravakñyämyanasüyav¹ |
jïänaà vijïänasahitaà
yajjïätvä mºkñyas¹'çubhät ||1||
räjavidyä räjaguhyaà
pavitramidamuttamam |
pratyakñävagamaà dharmyaà
susukhaà kartumavyayam ||2||
açraddadhänäù puruñäù
dharmasyäsya parantapa |
apräpya mäà nivartant¹
måtyusaàsäravartmani ||3||
mayä tatamidaà sarvaà
jagadavyaktamürtinä |
matsthäni sarvabhütäni
na cähaà t¹ñvavasthitaù ||4||
na ca matsthäni bhütäni
paçya m¹ yºgamaiçvaram |
bhütabhånna ca bhütasthaù
mamätmä bhütabhävanaù ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
66
yathä''käçasthitº nityaà
väyuù sarvatragº mahän |
tathä sarväëi bhütäni
matsthänétyupadhäraya ||6||
sarvabhütäni kaunt¹ya
prakåtià yänti mämikäm |
kalpakñay¹ punastäni
kalpädau visåjämyaham ||7||
prakåtià svämavañöabhya
visåjämi punaù punaù |
bhütagrämamimaà kåtsnam
avaçaà prakåt¹rvaçät ||8||
na ca mäà täni karmäëi
nibadhnanti dhanaïjaya |
udäsénavadäsénam
asaktaà t¹ñu karmasu ||9||
mayädhyakñ¹ëa prakåtiù
süyat¹ sacaräcaram |
h¹tunä'n¹na kaunt¹ya
jagadviparivartat¹ ||10||
avajänanti mäà müòhäù
mänuñéà tanumäçritam |
paraà bhävamajänantaù
mama bhütamah¹çvaram ||11||
-
9. Räjavidyä-Räjaguhya-Yºgaù
67
mºghäçä mºghakarmäëaù
mºghajïänä vic¹tasaù |
räkñasémäsuréà caiva
prakåtià mºhinéà çritäù ||12||
mahätmänastu mäà pärtha
daivéà prakåtimäçritäù |
bhajantyananyamanasaù
jïätvä bhütädimavyayam ||13||
satataà kértayantº mäà
yatantaçca dåòhavratäù |
namasyantaçca mäà bhaktyä
nityayuktä upäsat¹ ||14||
jïänayajï¹na cäpyany¹
yajantº mämupäsat¹ |
¹katv¹na påthaktv¹na
bahudhä viçvatºmukham ||15||
ahaà kraturahaà yajïaù
svadhähamahamauñadham |
mantrº'hamaham¹väjyam
ahamagnirahaà hutam ||16||
pitä'hamasya jagataù
mätä dhätä pitämahaù |
v¹dyaà pavitramºìkäraù
åksäma yajur¹va ca ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
68
gatirbhartä prabhuù säkñé
niväsaù çaraëaà suhåt |
prabhavaù pralayaù sthänaà
nidhänaà béjamavyayam ||18||
tapämyahamahaà varñaà
nigåhëämyutsåjämi ca |
amåtaà caiva måtyuçca
sadasaccähamarjuna ||19||
traividyä mäà sºmapäù pütapäpäù
yajïairiñövä svargatià prärthayant¹ |
t¹ puëyamäsädya sur¹ndralºkam
açnanti divyändivi d¹vabhºgän ||20||
t¹ taà bhuktvä svargalºkaà viçälaà
kñéë¹ puëy¹ martyalºkaà viçanti |
¹vaà trayédharmamanuprapannäù
gatägataà kämakämä labhant¹ ||21||
ananyäçcintayantº mäà
y¹ janäù paryupäsat¹ |
t¹ñäà nityäbhiyuktänäà
yºgakñ¹maà vahämyaham ||22||
y¹'pyanyad¹vatä bhaktäù
yajant¹ çraddhayänvitäù |
t¹'pi mäm¹va kaunt¹ya
yajantyavidhipürvakam ||23||
-
9. Räjavidyä-Räjaguhya-Yºgaù
69
ahaà hi sarvayajïänäà
bhºktä ca prabhur¹va ca |
na tu mämabhijänanti
tattv¹nätaçcyavanti t¹ ||24||
yänti d¹vavratä d¹vän
pitèn yänti pitåvratäù |
bhütäni yänti bhüt¹jyäù
yänti madyäjinº'pi mäm ||25||
patraà puñpaà phalaà tºyaà
yº m¹ bhaktyä prayacchati |
tadahaà bhaktyupahåtam
açnämi prayatätmanaù ||26||
yatkarºñi yadaçnäsi
yajjuhºñi dadäsi yat |
yattapasyasi kaunt¹ya
tatkuruñva madarpaëam ||27||
çubhäçubhaphalair¹vaà
mºkñyas¹ karmabandhanaiù |
sannyäsayºgayuktätmä
vimuktº mämupaiñyasi ||28||
samº'haà sarvabhüt¹ñu
na m¹ dv¹ñyº'sti na priyaù |
y¹ bhajanti tu mäà bhaktyä
mayi t¹ t¹ñu cäpyaham ||29||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
70
api c¹tsuduräcäraù
bhajat¹ mämananyabhäk |
sädhur¹va sa mantavyaù
samyagvyavasitº hi saù ||30||
kñipraà bhavati dharmätmä
çaçvacchäntià nigacchati |
kaunt¹ya pratijänéhi
na m¹ bhaktaù praëaçyati ||31||
mäà hi pärtha vyapäçritya
y¹'pi syuù päpayºnayaù |
striyº vaiçyästathä çüdräù
t¹'pi yänti paräà gatim ||32||
kià punarbrähmaëäù puëyäù
bhaktä räjarñayastathä |
anityamasukhaà lºkam
imaà präpya bhajasva mäm ||33||
manmanä bhava madbhaktaù
madyäjé mäà namaskuru |
mäm¹vaiñyasi yuktvaivam
ätmänaà matparäyaëaù ||34||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
räjavidyä-räjaguhya-yºgº näma navamº'dhyäyaù ||
-
10. Vibhüti-Yºgaù
71
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Daçamº'dhyäyaù ||
Vibhüti-Yºgaù
çré bhagavänuväca -
bhüya ¹va mahäbähº
çåëu m¹ paramaà vacaù |
yatt¹'haà préyamäëäya
vakñyämi hitakämyayä ||1||
na m¹ viduù suragaëäù
prabhavaà na maharñayaù |
ahamädirhi d¹vänäà
maharñéëäà ca sarvaçaù ||2||
yº mämajamanädià ca
v¹tti lºkamah¹çvaram |
asammüòhaù sa marty¹ñu
sarvapäpaiù pramucyat¹ ||3||
buddhirjïänamasammºhaù
kñamä satyaà damaù çamaù |
sukhaà duùkhaà bhavº'bhävaù
bhayaà cäbhayam¹va ca ||4||
ahiàsä samatä tuñöiù
tapº dänaà yaçº'yaçaù |
bhavanti bhävä bhütänäà
matta ¹va påthagvidhäù ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
72
maharñayaù sapta pürv¹
catvärº manavastathä |
madbhävä mänasä jätäù
y¹ñäà lºka imäù prajäù ||6||
¹täà vibhütià yºgaà ca
mama yº v¹tti tattvataù |
sº'vikamp¹na yºg¹na
yujyat¹ nätra saàçayaù ||7||
ahaà sarvasya prabhavaù
mattaù sarvaà pravartat¹ |
iti matvä bhajant¹ mäà
budhä bhävasamanvitäù ||8||
maccittä madgatapräëäù
bºdhayantaù parasparam |
kathayantaçca mäà nityaà
tuñyanti ca ramanti ca ||9||
t¹ñäà satatayuktänäà
bhajatäà prétipürvakam |
dadämi buddhiyºgaà taà
y¹na mämupayänti t¹ ||10||
t¹ñäm¹vänukampärtham
ahamajïänajaà tamaù |
näçayämyätmabhävasthaù
jïänadép¹na bhäsvatä ||11||
-
10. Vibhüti-Yºgaù
73
arjuna uväca -
paraà brahma paraà dhäma
pavitraà paramaà bhavän |
puruñaà çäçvataà divyam
ädid¹vamajaà vibhum ||12||
ähustvämåñayaù sarv¹
d¹varñirnäradastathä |
asitº d¹valº vyäsaù
svayaà caiva bravéñi m¹ ||13||
sarvam¹tadåtaà many¹
yanmäà vadasi k¹çava |
na hi t¹ bhagavanvyaktià
vidurd¹vä na dänaväù ||14||
svayam¹vätmanä''tmänaà
v¹ttha tvaà puruñºttama |
bhütabhävana bhüt¹ça
d¹vad¹va jagatpat¹ ||15||
vaktumarhasyaç¹ñ¹ëa
divyä hyätmavibhütayaù |
yäbhirvibhütibhirlºkän
imäàstvaà vyäpya tiñöhasi ||16||
kathaà vidyämahaà yºgin
tväà sadä paricintayan |
k¹ñu k¹ñu ca bhäv¹ñu
cintyº'si bhagavanmayä ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
74
vistar¹ëätmanº yºgaà
vibhütià ca janärdana |
bhüyaù kathaya tåptirhi
çåëvatº nästi m¹'måtam ||18||
çré bhagavänuväca -
hanta t¹ kathayiñyämi
divyä hyätmavibhütayaù |
prädhänyataù kuruçr¹ñöha
nästyantº vistarasya m¹ ||19||
ahamätmä guòäk¹ça
sarvabhütäçayasthitaù |
ahamädiçca madhyaà ca
bhütänämanta ¹va ca ||20||
ädityänämaham viñëuù
jyºtiñäà raviraàçumän |
marécirmarutämasmi
nakñaträëämahaà çaçé ||21||
v¹dänäà sämav¹dº'smi
d¹vänämasmi väsavaù |
indriyäëäà manaçcäsmi
bhütänämasmi c¹tanä ||22||
rudräëäà çaìkaraçcäsmi
vitt¹çº yakñarakñasäm |
vasünäà pävakaçcäsmi
m¹ruù çikhariëämaham ||23||
-
10. Vibhüti-Yºgaù
75
purºdhasäà ca mukhyaà mäà
viddhi pärtha båhaspatim |
s¹nänénämahaà skandaù
sarasämasmi sägaraù ||24||
maharñéëäà bhågurahaà
girämasmy¹kamakñaram |
yajïänäà japayajïº'smi
sthävaräëäà himälayaù ||25||
açvatthaù sarvavåkñäëäà
d¹varñéëäà ca näradaù |
gandharväëäà citrarathaù
siddhänäà kapilº muniù ||26||
uccaiù çravasamaçvänäà
viddhi mämamåtºdbhavam |
airävataà gaj¹ndräëäà
naräëäà ca narädhipam ||27||
äyudhänämahaà vajraà
dh¹nünämasmi kämadhuk |
prajanaçcäsmi kandarpaù
sarpäëämasmi väsukiù ||28||
anantaçcäsmi nägänäà
varuëº yädasämaham |
pitèëämaryamä cäsmi
yamaù saàyamatämaham ||29||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
76
prahlädaçcäsmi daityänäà
kälaù kalayatämaham |
mågäëäà ca måg¹ndrº'haà
vainat¹yaçca pakñiëäm ||30||
pavanaù pavatämasmi
rämaù çastrabhåtämaham |
jhañäëäà makaraçcäsmi
srºtasämasmi jähnavé ||31||
sargäëämädirantaçca
madhyaà caivähamarjuna |
adhyätmavidyä vidyänäà
vädaù pravadatämaham ||32||
akñaräëämakärº'smi
dvandvaù sämäsikasya ca |
aham¹väkñayaù kälaù
dhätä'haà viçvatºmukhaù ||33||
måtyuù sarvaharaçcäham
udbhavaçca bhaviñyatäm |
kértiù çrérväkca näréëäà
småtirm¹dhä dhåtiù kñamä ||34||
båhatsäma tathä sämnäà
gäyatré chandasämaham |
mäsänäà märgaçérñº'ham
åtünäà kusumäkaraù ||35||
-
10. Vibhüti-Yºgaù
77
dyütaà chalayatämasmi
t¹jast¹jasvinämaham |
jayº'smi vyavasäyº'smi
sattvaà sattvavatämaham ||36||
våñëénäà väsud¹vº'smi
päëòavänäà dhanaïjayaù |
munénämapyahaà vyäsaù
kavénämuçanä kaviù ||37||
daëòº damayatämasmi
nétirasmi jigéñatäm |
maunaà caiväsmi guhyänäà
jïänaà jïänavatämaham ||38||
yaccäpi sarvabhütänäà
béjaà tadahamarjuna |
na tadasti vinä yatsyät
mayä bhütaà caräcaram ||39||
näntº'sti mama divyänäà
vibhüténäà parantapa |
¹ña tüdd¹çataù prºktaù
vibhüt¹rvistarº mayä ||40||
yadyadvibhütimatsattvaà
çrémadürjitam¹va vä |
tattad¹vävagaccha tvaà
mama t¹jº'mçasambhavam ||41||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
78
athavä bahunait¹na
kià jïät¹na tavärjuna |
viñöabhyähamidaà kåtsnam
¹käàç¹na sthitº jagat ||42||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
vibhüti-yºgº näma daçamº'dhyäyaù ||
-
11. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù
79
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Ekädaçº'dhyäyaù ||
Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù
arjuna uväca -
madanugrahäya paramaà
guhyamadhyätmasaïjïitam |
yattvayºktaà vacast¹na
mºhº'yaà vigatº mama ||1||
bhaväpyayau hi bhütänäà
çrutau vistaraçº mayä |
tvattaù kamalapaträkña
mähätmyamapi cävyayam ||2||
¹vam¹tadyathä''ttha tvam
ätmänaà param¹çvara |
drañöumicchämi t¹ rüpam
aiçvaraà puruñºttama ||3||
manyas¹ yadi tacchakyaà
mayä drañöumiti prabhº |
yºg¹çvara tatº m¹ tvaà
darçayätmänamavyayam ||4||
çré bhagavänuväca -
paçya m¹ pärtha rüpäëi
çataçº'tha sahasraçaù |
nänävidhäni divyäni
nänävarëäkåténi ca ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
80
paçyädityänvasünrudrän
açvinau marutastathä |
bahünyadåñöapürväëi
paçyäçcaryäëi bhärata ||6||
ihaikasthaà jagatkåtsnaà
paçyädya sacaräcaram |
mama d¹h¹ guòäk¹ça
yaccänyat drañöumicchasi ||7||
na tu mäà çakyas¹ drañöum
an¹naiva svacakñuñä |
divyaà dadämi t¹ cakñuù
paçya m¹ yºgamaiçvaram ||8||
saïjaya uväca -
¹vamuktvä tatº räjan
mahäyºg¹çvarº hariù |
darçayämäsa pärthäya
paramaà rüpamaiçvaram ||9||
an¹kavaktranayanam
an¹kädbhutadarçanam |
an¹kadivyäbharaëaà
divyän¹kºdyatäyudham ||10||
divyamälyämbaradharaà
divyagandhänul¹panam |
sarväçcaryamayaà d¹vam
anantaà viçvatºmukham ||11||
-
11. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù
81
divi süryasahasrasya
bhav¹dyugapadutthitä |
yadi bhäù sadåçé sä syät
bhäsastasya mahätmanaù ||12||
tatraikasthaà jagatkåtsnaà
pravibhaktaman¹kadhä |
apaçyadd¹vad¹vasya
çarér¹ päëòavastadä ||13||
tataù sa vismayäviñöaù
håñöarºmä dhanaïjayaù |
praëamya çirasä d¹vaà
kåtäïjalirabhäñata ||14||
arjuna uväca -
paçyämi d¹väàstava d¹va d¹h¹
sarväàstathä bhütaviç¹ñasaìghän |
brahmäëaméçaà kamaläsanastham
åñéàçca sarvänuragäàçca divyän ||15||
an¹kabähüdaravaktran¹traà
paçyämi tvä sarvatº'nantarüpam |
näntaà na madhyaà na punastavädià
paçyämi viçv¹çvara viçvarüpa ||16||
kiréöinaà gadinaà cakriëaà ca
t¹jºräçià sarvatº déptimantam |
paçyämi tväà durnirékñyaà samantät
déptänalärkadyutimapram¹yam ||17||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
82
tvamakñaraà paramaà v¹ditavyaà
tvamasya viçvasya paraà nidhänam |
tvamavyayaù çäçvatadharmagºptä
sanätanastvaà puruñº matº m¹ ||18||
anädimadhyäntamanantavéryam
anantabähuà çaçisüryan¹tram |
paçyämi tväà déptahutäçavaktraà
svat¹jasä viçvamidaà tapantam ||19||
dyäväpåthivyºridamantaraà hi
vyäptaà tvayaik¹na diçaçca sarväù |
dåñövädbhutaà rüpamidaà tavºgraà
lºkatrayaà pravyathitaà mahätman ||20||
amé hi tvä surasaìghä viçanti
k¹cidbhétäù präïjalayº gåëanti |
svastétyuktvä maharñisiddhasaìghäù
stuvanti tväà stutibhiù puñkaläbhiù ||21||
rudrädityä vasavº y¹ ca sädhyäù
viçv¹'çvinau marutaçcºñmapäçca |
gandharvayakñäsurasiddhasaìghäù
vékñant¹ tväà vismitäçcaiva sarv¹ ||22||
rüpaà mahatt¹ bahuvaktran¹traà
mahäbähº bahubähürupädam |
bahüdaraà bahudaàñöräkarälaà
dåñövä lºkäù pravyathitästathä'ham ||23||
-
11. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù
83
nabhaù spåçaà déptaman¹kavarëaà
vyättänanaà déptaviçälan¹tram |
dåñövä hi tväà pravyathitäntarätmä
dhåtià na vindämi çamaà ca viñëº ||24||
daàñöräkaräläni ca t¹ mukhäni
dåñövaiva kälänalasannibhäni |
diçº na jän¹ na labh¹ ca çarma
praséda d¹v¹ça jaganniväsa ||25||
amé ca tväà dhåtaräñörasya puträù
sarv¹ sahaivävanipälasaìghaiù |
bhéñmº drºëaù sütaputrastathä'sau
sahäsmadéyairapi yºdhamukhyaiù ||26||
vakträëi t¹ tvaramäëä viçanti
daàñöräkaräläni bhayänakäni |
k¹cidvilagnä daçanäntar¹ñu
sandåçyant¹ cürëitairuttamäìgaiù ||27||
yathä nadénäà bahavº'mbuv¹gäù
samudram¹väbhimukhä dravanti |
tathä tavämé naralºkavéräù
viçanti vakträëyabhivijvalanti ||28||
yathä pradéptaà jvalanaà pataìgäù
viçanti näçäya samåddhav¹gäù |
tathaiva näçäya viçanti lºkäù
taväpi vakträëi samåddhav¹gäù ||29||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
84
l¹lihyas¹ grasamänaù samantät
lºkänsamagränvadanairjvaladbhiù |
t¹jºbhiräpürya jagatsamagraà
bhäsastavºgräù pratapanti viñëº ||30||
äkhyähi m¹ kº bhavänugrarüpaù
namº'stu t¹ d¹vavara praséda |
vijïätumicchämi bhavantamädyaà
na hi prajänämi tava pravåttim ||31||
çré bhagavänuväca -
kälº'smi lºkakñayakåtpravåddhaù
lºkänsamähartumiha pravåttaù |
åt¹'pi tvä na bhaviñyanti sarv¹
y¹'vasthitäù pratyanék¹ñu yºdhäù ||32||
tasmättvamuttiñöha yaçº labhasva
jitvä çatrün bhuìkñva räjyaà samåddham |
mayaivait¹ nihatäù pürvam¹va
nimittamätraà bhava savyasäcin ||33||
drºëaà ca bhéñmaà ca jayadrathaà ca
karëaà tathä'nyänapi yºdhavérän |
mayä hatäàstvaà jahi mä vyathiñöhäù
yudhyasva j¹täsi raë¹ sapatnän ||34||
saïjaya uväca -
¹tacchrutvä vacanaà k¹çavasya
kåtäïjalirv¹pamänaù kiréöé |
-
11. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù
85
namaskåtvä bhüya ¹väha kåñëaà
sagadgadaà bhétabhétaù praëamya ||35||
arjuna uväca -
sthän¹ håñék¹ça tava prakértyä
jagatprahåñyatyanurajyat¹ ca |
rakñäàsi bhétäni diçº dravanti
sarv¹ namasyanti ca siddhasaìghäù ||36||
kasmäcca t¹ na nam¹ranmahätman
garéyas¹ brahmaëº'pyädikartr¹ |
ananta d¹v¹ça jaganniväsa
tvamakñaraà sadasattatparaà yat ||37||
tvamädid¹vaù puruñaù puräëaù
tvamasya viçvasya paraà nidhänam |
v¹ttä'si v¹dyaà ca paraà ca dhäma
tvayä tataà viçvamanantarüpa ||38||
väyuryamº'gnirvaruëaù çaçäìkaù
prajäpatistvaà prapitämahaçca |
namº namast¹'stu sahasrakåtvaù
punaçca bhüyº'pi namº namast¹ ||39||
namaù purastädatha påñöhatast¹
namº'stu t¹ sarvata ¹va sarva |
anantavéryämitavikramastvaà
sarvaà samäpnºñi tatº'si sarvaù ||40||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
86
sakh¹ti matvä prasabhaà yaduktaà
h¹ kåñëa h¹ yädava h¹ sakh¹ti |
ajänatä mahimänaà tav¹daà
mayä pramädätpraëay¹na vä'pi ||41||
yaccäpahäsärthamasatkåtº'si
vihäraçayyäsanabhºjan¹ñu |
¹kº'thaväpyacyuta tatsamakñaà
tatkñämay¹ tvämahamapram¹yam ||42||
pitä'si lºkasya caräcarasya
tvamasya püjyaçca gururgaréyän |
na tvatsamº'styabhyadhikaù kutº'nyaù
lºkatray¹'pyapratimaprabhäva ||43||
tasmätpraëamya praëidhäya käyaà
prasäday¹ tvämahaméçaméòyam |
pit¹va putrasya sakh¹va sakhyuù
priyaù priyäyärhasi d¹va sºòhum ||44||
adåñöapürvaà håñitº'smi dåñövä
bhay¹na ca pravyathitaà manº m¹ |
tad¹va m¹ darçaya d¹va rüpaà
praséda d¹v¹ça jaganniväsa ||45||
kiréöinaà gadinaà cakrahastam
icchämi tväà drañöumahaà tathaiva |
t¹naiva rüp¹ëa caturbhuj¹na
sahasrabähº bhava viçvamürt¹ ||46||
-
11. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù
87
çré bhagavänuväca -
mayä prasann¹na tavärjun¹daà
rüpaà paraà darçitamätmayºgät |
t¹jºmayaà viçvamanantamädyaà
yanm¹ tvadany¹na na dåñöapürvam ||47||
na v¹dayajïädhyayanairna dänaiù
na ca kriyäbhirna tapºbhirugraiù |
¹vaàrüpaù çakya ahaà nålºk¹
drañöuà tvadany¹na kurupravéra ||48||
mä t¹ vyathä mä ca vimüòhabhävaù
dåñövä rüpaà ghºramédåìmam¹dam |
vyap¹tabhéù prétamanäù punastvaà
tad¹va m¹ rüpamidaà prapaçya ||49||
saïjaya uväca -
ityarjunaà väsud¹vastathºktvä
svakaà rüpaà darçayämäsa bhüyaù |
äçväsayämäsa ca bhétam¹naà
bhütvä punaù saumyavapurmahätmä ||50||
arjuna uväca -
dåñöv¹daà mänuñaà rüpaà
tava saumyaà janärdana |
idänémasmi saàvåttaù
sac¹täù prakåtià gataù ||51||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
88
çré bhagavänuväca -
sudurdarçamidaà rüpaà
dåñöavänasi yanmama |
d¹vä apyasya rüpasya
nityaà darçanakäìkñiëaù ||52||
nähaà v¹dairna tapasä
na dän¹na na c¹jyayä |
çakya ¹vaàvidhº drañöuà
dåñöavänasi mäà yathä ||53||
bhaktyä tvananyayä çakyaù
aham¹vaàvidhº'rjuna |
jïätuà drañöuà ca tattv¹na
prav¹ñöuà ca parantapa ||54||
matkarmakånmatparamaù
madbhaktaù saìgavarjitaù |
nirvairaù sarvabhüt¹ñu
yaù sa mäm¹ti päëòava ||55||
|| ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsu
brahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹
viçvarüpa-sandarçana-yºgº näma
¹kädaçº'dhyäyaù ||
-
12. Bhakti-Yºgaù
89
|| Äm Çré Paramätman¹ Namaù ||
|| Atha Dvädaçº'dhyäyaù ||
Bhakti-Yºgaù
arjuna uväca -
¹vaà satatayuktä y¹
bhaktästväà paryupäsat¹ |
y¹ cäpyakñaramavyaktaà
t¹ñäà k¹ yºgavittamäù ||1||
çré bhagavänuväca -
mayyäv¹çya manº y¹ mäà
nityayuktä upäsat¹ |
çraddhayä parayºp¹täù
t¹ m¹ yuktatamä matäù ||2||
y¹ tvakñaramanird¹çyam
avyaktaà paryupäsat¹ |
sarvatragamacintyaà ca
küöasthamacalaà dhruvam ||3||
sanniyamy¹ndriyagrämaà
sarvatra samabuddhayaù |
t¹ präpnuvanti mäm¹va
sarvabhütahit¹ ratäù ||4||
kl¹çº'dhikatarast¹ñäm
avyaktäsaktac¹tasäm |
avyaktä hi gatirduùkhaà
d¹havadbhiraväpyat¹ ||5||
-
Çrémad-Bhagavad-Gétä
90
y¹ tu sarväëi karmäëi
mayi sannyasya matparäù |
anany¹naiva yºg¹na
mäà dhyäyanta upäsat¹ ||6||
t¹ñämahaà samuddhartä
måtyusaàsärasägarät |
bhavämi nacirätpärtha
mayyäv¹çitac¹tasäm ||7||
mayy¹va mana ädhatsva
mayi buddhià niv¹çaya |
nivasiñyasi mayy¹va
ata ürdhvaà na saàçayaù ||8||
atha cittaà samädhätuà
na çaknºñi mayi sthiram |
abhyäsayºg¹na tataù
mämicchäptuà dhanaïjaya ||9||
abhyäs¹'pyasamarthº'si
matkarmaparamº bhava |
madarthamapi karmäëi
kurvansiddhimaväpsyasi ||10||
athaitadapyaçaktº'si
kartuà madyºgamäçritaù |
sarvakarmaphalatyägaà
tataù kuru yatätmavän ||11||
-
12. Bhakti-Yºgaù
91
çr¹yº hi jïänamabhyäsät
jïänäddhyänaà viçiñyat¹ |
dhyänätkarmaphalatyägaù
tyägäcchäntiranantaram ||12||
adv¹ñöä sarvabhütänäà
maitraù karuëa ¹va ca |
nirmamº nirahaìkäraù
samaduùkhasukhaù kñamé ||13||
santuñöaù satataà yºgé
yatätmä dåòhaniçcayaù |
mayyarpitamanºbuddhiù
yº madbhaktaù sa m¹ priyaù ||14||
yasmännºdvijat¹ lºkaù
lºkännºdvijat¹ ca yaù |
harñämarñabhayºdv¹gaiù