rmwdum - mopfi · 2018. 12. 26. · tjyeftvsef av;pm;wwfnyd; tm;vkh;yg0ifedkifonfh...

83

Upload: others

Post on 13-Feb-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • rmwdumrmwdum

    twJG-5? trSwf(2)? 2018 ckESpf? {NyD - ar - ZGef

    uAsmu@

    wm0efxrf;aomykcHk;rsm; jrrdk;jzL 1

    owd.....rdwfaqG ndK (CSO) 2

    aqmif;yg;u@

    jrefrmjynfolrsm;\ b0wdk;wufa&;? jynfolYtoH em;axmifay; a'gufwm0g0garmif 3

    wpfOD;csif;vkyfaqmifrIrSonf aygif;pnf;vkyfaqmifjcif;qDodkY oef;aZmf 9

    usifh0wfESihfvkyfief;cGif a'gufwmnDnDarmif 12

    tem*wfpufrIacwfajymif;awmfvSefa&;\ tusKd;oufa&mufrIrsm; a'gufwmyifvHkat; 16

    Data Measurement Level qdkonfrSmOD;xGef;xGef;0if;(pm&if;tif;ynm)

    20

    SMEs u@rsm; zGHU NzdK;zdkY 0kdif;0ef;wm0ef,lMuygpdkY a'gufwmrif;aZmfOD; 23

    udef;*Pef;toHk;jyKolESifh yHhydk;ay;olrsm;tMum; qufqHa&;(Data User and Provider Relationship)

    anmifwdkif(A[dkpm&if;tif;tzGJU )

    26

    ii

  • arG;zGm;rIESihf aoqHk;rI rSwfyHkwifjcif;qdkif&m yl;aygif;aqmif&Gufa&;tvkyf½HkaqG;aEG;yGJtaMumif; odaumif;p&mrsm;

    arrGef(A[dkpm&if;tif;tzGJU )

    29

    'pf*spfw,frm;uwfwif;ESihf aps;uGufudkxkd;azmufjcif; pef;,katmif 36

    trnfcH GDP ESifh trSef GDPÓPfNzdK;(rHk&GmpD;yGm;a&;wuúodkvf)

    41

    0ifaiGcGefwpfajy;nDjzpfa&;aqmif&GufoihfaomtmqD,H odef;jrihfa0 44

    tusKd;&SdaomjynfytultnDtaxmuftyHhrsm; jzpfay:vma&; a':EG,fEG,f0if; 48

    tvkyftudkifzefwD;ay;EdkifrIESihf oufarG;ynm\tcef;u@ a'gufwmnD 52

    b0taxGaxG (8)ausmf'Gef;ñTefMum;a&;rSL;(Nidrf;)

    56

    qdk&S,frD'D,m Facebook oHk;jcif;jzifh &&SdcJhaomtusKd;aus;Zl;rsm; r,foefY 60

    yvwfpwpfnpfnrf;rIudk 0dkif;0ef;wdkufzsufMupdkY r,k(pufrI) 65

    tcrJhynma&;ESihf xda&mufaomtusKd;&v'frsm;&&Sda&; odef;odef;pH 68

    EId;pufrsm;\ 'dkif,m&D 0if;0if;0g 71

    trSwfwrJhrsm;rS trSwfw&rsm;ESif;oefYjzL(A[dkpm&if;tif;tzGJU )

    75

    iii

  • ta&GUwpfcktm;tifpkvdkY

    a&SUodkYrSef;&nf oGm;rnfBuHaomf

    atmifjrifzdkY&mtcsufcsmum;

    nDnm½kef;pktm;jyKrI?

    jzjznDnmBudK;pm;&Smrnhf

    vlvwfvl&G,f vli,fpkHwdYk

    vrf;rSefraES;ajzmihfapa&;wGuf

    pDrHñTefMum;acgif;aqmifaumif;rsm;?

    acgif;aqmifaumif;aemuf

    &nfaoG;awmufvsuf

    udk,fusihfodu©mjynhfpkHpGmjzihf

    ompGvlawmf vlaumif;armfwdkY

    &Tifvef;Munfvif vdkufapcsif?

    vdkufyg0efxrf; apwempGrf;jzihf

    rdrd0efwm ausyGefatmifom

    wpfOD;csif;uyckH;

  • tdk...rdwfaqG

    oifhtwdwfu t&dyfvdkyg

    cdkem;cdkufrSm ordkif;pdkufzdkY

    tm;xkwfumvkyf tusKd;r,kwf/

    tdk...rdwfaqG

    ,ckvuf&Sd oifhtodu

    &meIef;tjynfh trSefrod

    xdkYaMumifhrme w'*Fudk

    yef;wdkifpdkufxl rif;rrleJY/

    tdk...rdwfaqG

    wwfodorQ yrmPudk

    zvS,fumokH; t&mtm;vkH;

    apwemxm;um jzefYa0ygav

    aumif;usKd;taxGaxG/

    tdk...rdwfaqG

    avmuvlUbkH &cJBuHKvdkY

    awGUqkHcP þb0wGif

    rdrdwGufa&m trsm;wGufyg

    aumif;usKd;arQmfvsuf

    pkaygif;xrf;&Guf EdkifiHhtwGuf/

    owd.... rdwfaqG

    ndK (CSO)

    2

  • rdrdwdkY jrefrmhvlUtzGJUtpnf;tm; yGifhvif;í EdkifiHa&;&ifhusufrI&Sdonfh

    tjyeftvSef av;pm;wwfNyD; tm;vkH;yg0ifEdkifonfh acwfrDvlUtzGJUtpnf;wpf&yftjzpf

    a&muf&Sdatmif OD;wnfí jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk aqmif&Guf&mwGif jynfolA[dkjyK

    zGHUNzdK;rIvkyfief;pOftqifhqifhudk aqmif&Guf&ef vdktyfygonf/ ,cktcg 'Drdkua&pD

    zuf'&,fEdkifiHawmfopfqDodkY OD;wnf&mwGif jyKjyifajymif;vJ&rnfh vkyfief;pOfrsm;

    tm; jynfoltygt0if zGHUNzdK;rIwGif yg0ifoifhyg0ifxdkufolrsm;? oufqdkifolrsm;ESifh

    twl yl;aygif;vufwGJ aqmif&Gufvsuf&Sdygonf/

    jynfolA[dkjyK zGHUNzdK;rI (People-centered Development) rl0g'udk taumif

    txnfazmfaqmif&ef? jrefrmjynfolrsm;\ b0wdk;wufa&;twGuf jynfolU tusKd;

    jyKvkyfief;rsm; azmfxkwfEdkif&ef jynfolUtoHtm; em;axmifay;&ef vdktyfygonf/

    txl;ojzifh jynfolUtoH em;axmifa&;twGuf usyef;erlem aumuf,ljcif;jzifh

    u@toD;oD;twGuf ppfwrf;rsm; aumuf,l aqmif&GufEdkifyg onf/ rdrdwdkY

    A[dkpm&if;tif;tzGJUtaejzifh ukvor*¾zGHUNzdK;rI tpDtpÚf (UNDP) ESifh urÇmhbPf

    (WB) wdkYrS aiGaMu;ESifh enf;ynmtultnDrsm;&,lí jrefrmaexdkifrI tajctae

    ppfwrf; (2017) tm; Quarter av;ckjzifh 2017 ckESpf wpfESpfywfvkH; aqmif&Guf

    cJhygonf/

    3

  • tqdkygppfwrf;tm; raumuf,lrD ppfwrf;

    ar;cGef;vTmjyifqifjcif; vkyfief;rsm;? ppfwrf;enf;ynm?

    vTrf;NcHKEdkifrnfh e,fy,frsm;ESifh pyfvsOf;í n§dEdIif;aqG;

    aEG;yGJ okH;Budrf aqmif&GufcJhNyD; prf;oyfaumuf,lrIrsm;

    tm; okH;Budrfwdkifwdkif aqmif&GufcJhygonf/ aumuf

    ,l&eftwGuf txl;avhusifhoifwef;ay;xm;aom tzGJU

    rsm;tm; jrefrmEdkifiHtESHYtjym;odkY apvTwfwm0efay;um

    aumuf,lcJhygonf/ txl;wm0efay;xm;onfh 0efxrf;

    rsm;tm; tqdkygppfwrf; vkyfief;aqmif&GufcsdeftwGif;

    Xme\ ykHrSefvkyfief;rsm;tm; wm0efay;tyf jcif;r&SdbJ

    tqdkygppfwrf;tvkyfudkom wpfESpfywfvkH; pl;pdkuf

    aZmufcs vkyfudkifapygonf/

    jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf; (2017)

    onf jrefrmedkifiHtESHYtjym;&Sd jynfolrsm; rnfuJhodkY

    aexdkifaeMuaMumif;udk bufaygif;pkHrS avhvmonfh

    ppfwrf;wpfckjzpfygonf/ wdkif;a'oBuD;? jynfe,f

    tvdkuf jynfolwdkY\ aexdkifrItajctaeudk od&SdEdkifNyD;

    qif;&JEGrf;yg;rIavQmhcsa&;ESifh EdkifiH\ vlrI? pD;yGm;zGHUNzdK;rI

    twGuf rl0g'rsm;ESifh pDrHcsufrsm; csrSwfjcif;? pOfquf

    rjywf zGHUNzdK;rIyef;wdkif (SDGs) rsm; taumiftxnfazmf

    aqmifa&;twGuf vdktyf aom udef;*Pef;tcsuftvuf

    rsm;? ñTefudef;rsm;&&SdEdkif&ef? wdkif;a'oBuD;? jynfe,f

    tvdkuf? NrdKUe,ftvdkuf? NrdKUjy? aus;vuf cGJjcm;í

    pm;okH;olaps;qEIef; (CPI) ESifh aiGaMu; azmif;yGrIEIef;

    wGufcsuf&mwGif taxmuftuljyKEdkif&efESifh trsKd;om;

    pm&if;pepf (SNA) wGufcsuf&eftwGuf pkpkaygif; pm;okH;rI

    ukefusp&dwfwdkYudk cefYrSef;Edkif&ef &nf&G,fí jrefrm

    aexdkifrI tajctaeppfwrf; (2017) (Myanmar Living

    Conditions Survey - MLCS) udk aumuf,lcJhygonf/

    tqdkyg jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;

    (2017) udk jrefrmEdkifiH\ wdkif;a'oBuD;? jynfe,f

    rsm;tm;vkH;&Sd NrdKUe,faygif; 330 wGif tdrfaxmifpkaygif;

    13000 ausmftm; Quarter av;ckvkH; aumuf,lcJh&m

    2017 ckESpf 'DZifbmv 'kwd,tywfwGif NyD;pD;cJhNyD;

    tcsuftvufrsm;a&;oGif;um pdppfí vlrI? pD;yGm;tajc

    taersm; azmfjyedkifa&;twGuf ñTefudef;rsm; wGufcsuf

    aqmif&GufcJhonf/ 2018 ckESpf arvukefwGif t"du

    ñTefjycsuf tpD&ifcHpmESifh 2018 ckESpf Edk0ifbmvwGif

    vlrI? pD;yGm;a&;tajctae tpD&ifcHpmwdkYudk xkwfjyef

    aqmif&GufEdkifrnfjzpfonf/

    þppfwrf;wGif vlrsm;\ tvkyftudkif? 0ifaiG

    ESifh &&Sdaom0ifaiGtm; pm;0wfaea&;? usef;rma&;?

    ynma&;ESifh rdom;pk\ tjcm;udpöESifh vdktyfcsufrsm;

    twGuf okH;pGJykHqdkif&m tcsuftvufrsm;udk aumuf,l

    pkaqmif;ygonf/ pkaqmif;&&Sdaom tcsuftvufrsm;

    tm; tem*wfwdkif;jynfzGHUNzdK;wdk;wufa&;twGuf vdktyf

    csufrsm;udk jznfhqnf;ay;Edkifrnfh rl0g'rsm;tm; csrSwf

    &mwGif tokH;jyKoGm;rnfjzpfygonf/ xdkYtjyif EdkifiH\

    pm&if;tif;tcsuftvufrsm; rSefuefa&;?EdkifiHvkH;

    qdkif&m bufnDzGHUNzdK;rIrsm; jzpfay:apa&;ESifh vlrI?

    pD;yGm;qdkif&m ñTefudef;rsm; wGufcsufEdkifa&;wdkYtwGuf

    rsm;pGm taxmuftuljyKEdkifrnf jzpfonf/

    azmfjyygykHtaejzifh ppfwrf;pwifaqmif&Guf

    pOf uwnf;u jynfolrsm;ESifh ppfwrf;wGif yg0ifywf

    oufolrsm;tm;vkH;odkY todynmay;aqmif&GufcJhonfh

    ykHjzpfygonf/

    atmufyg vG,ful½dk;&Sif;onfh ar;cGef;rsm;ESifh

    ppfwrf;taMumif;t&mtm; wifjyvdkygonf/

    (u) jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;tm;

    rnfonfUae&mrsm;wGif aumuf,lcJUygoenf;/jrefrmaexdkifrItajctaeppfwrf;onf wpf

    EdkifiHvkH;udk udk,fpm;jyKonfh ppfwrf;wpfckjzpfNyD;

    jrefrmEdkifiH\ c½dkiftm;vkH;ESifh NrdKUe,ftm;vkH;eD;yg;wGif

    aumuf,lcJhojzifh NrdKUjy? aus;vuf? awmifay:? ajrjyefY

    a'otm;vkH; tusKH;0ifygonf/ jrefrmEdkifiH\ wdkif;

    a'oBuD;? jynfe,ftm;vkH;&Sd tdrfaxmifpkaygif; 13824

    udk aumuf,l&ef &nf&G,fcJhaomfvnf; ajzMum;rI

    ysufuGufjcif;rsm;&SdcJhojzifh tdrfaxmifpkaygif; 13730

    udkom aumuf,lEdkifcJhygonf/ odkYjzpfygí þppfwrf;

    4

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • tay: wkHYjyefrIrSm 94 &mcdkifEIef;&SdcJhygonf/

    þppfwrf;\ vTrf;NcHKrIrSm &cdkifjynfe,f

    ajrmufydkif; bl;oD;awmif? armifawmESifh ]0} a'orSvGJ

    í usefe,fajrtm;vkH;tm; vTrf;NcHKEdkifrI&SdcJhygonf/

    &cdkifjynfe,f ajrmufydkif; a'oESifh ]0}a'owdkYwGif

    e,fajrvkHNcHKa&;aMumifh ppfwrf;ar;jref;cGifh r&&SdcJh

    aomfvnf; tqdkyga'orsm;wGif tvm;wl vlrItodkif;

    t0dkif;rsm;&Sdonfh ppfwrf;aumufa'otm; tpm;xdk;

    aqmif&GufcJhygonf/ pkpkaygif; ppfwrf;aumuf,lonfh

    a'o (Enumeration Area- EA) aygif; 1145 ck &SdcJhyg

    onf/

    (c) ppfwrf;tm; rnfolrS aumuf,lcJUygoenf;/jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;tm; pDrHudef;

    ESifh b@ma&;0efBuD;Xmeatmuf&Sd A[dkpm&if;tif;tzGJUrS

    OD;aqmifum ukvor*¾zGHUNzdK;rItpDtpOfESifh urÇmhbPf

    wdkY rS aiGaMu;ESifh enf;ynmtultnDrsm;&,lí aqmif

    &GufcJhjcif;jzpfygonf/ ppfwrf;aumuf,l&eftwGuf

    txl;avhusifhoifwef;ay;xm;aom tzGJUrsm;tm;

    jrefrmEd kifiH tES H Ytjym;odk Y apvTwfwm0efay;um

    aumuf,lcJhygonf/

    (*) ppfwrf;ar;cGef;onf rnfonfUe,fy,frsm;tm;

    aumuf,lcJUoenf;/ppfwrf;ar;cGef;onf tdrfaxmifpkrsm;\

    vlOD;a&t&G,ftpm;? 0ifaiG? tokH;p&dwf? rnfonfh

    ukefpnfrsm;tm; rnfonfhaps;EIef;jzifh 0,f,lpm;aomuf

    onf ponfjzifh &moDtvdkuf tvkyftudkif taMumif;

    t&m? rSDcdkolOD;a&? ausmif;om;? ynma&;ESifh usef;rm

    a&;? rD;ESifh pGrf;tiftokH;jyKrI? a&&&SdrI? oefY&Sif;onfh

    tdrfomtokH;jyKrI ponfhtdrftaMumif;t&mrsm;?

    a'ovrf;yef;qufoG,fa&;? ydkifqdkifrI? enf;ynm

    tokH;jyKEdkifrI? roefpGrf;ol &Sd? r&Sd? a&TUajymif;aexdkifvmol

    [kwf? r[kwf ponfh taMumif;t&mrsm;tm; okH;v

    wpfBudrf Quarterly ar;jref;aqmif&Gufxm;jcif; jzpf

    onf/ odkYjzpfygí rdrdwdkYEdkifiHuJhodkY pdkufysKd;a&;tm;

    tajccHonfh EdkifiHjzpfonfhtm;avsmfpGm jynfolwdkY\

    0ifaiGESifh tvkyftudkifrsm;onf &moDtvdkuf tajymif;

    tvJrsm; rnfodkY jzpfay:aeonfudk od&SdapEdkifygonf?/

    (C) ppfwrf;tm;rnfonfUtcsdefrS pwifaumuf,lcJUNyD;

    rnfonfUtcsdefwGif NyD;qkH;cJUoenf;/ppfwrf;tm; 12 vwdkifatmif wpfESpfywfvkH;

    aumuf,lcJhNyD; uGif;qif;ppfwrf; aumuf,lrIrsm;tm;

    2016 ckESpf 'DZifbmvwGifpwifcJhNyD; 2017 ckESpf 'DZif

    bmvwGif NyD;qkH;cJhygonf/ 2018 ckESpf Zefe0g&DvrS

    rwfvtxd Field rsm;wGif a&;oGif;cJhonfh pm&if;

    tcsuftvufrsm;tm; jyefvnfpdppfjcif;? okH;oyfjcif;?

    ñTefudef;rsm; wGufcsufjcif;? tpD&ifcHpma&;om;jcif;?

    pm&if;tcsuftvuf tokH;jyKolrsm;? ppfwrf;wGif yg0if

    ywfoufol tm;vkH;ESifh aqG;aEG;yGJaqmif&Gufjcif;wdkY

    aqmif&GufcJhygonf/

    (i) ppfwrf;rS &&Sdaom&v'frsm;tm; rnfodkh

    tokH;jyKrnfenf;/2018 ckESpf arvukefydkif;wGif ppfwrf;&v'f

    rsm;tjzpf t"duñTefjycsuftpD&ifcHpm &&SdrnfjzpfNyD;

    rdrdwdkYEdkifiHuJhodkY pdkufysKd;a&;tm;

    tajccHonfh EdkifiHjzpfonfh

    tm;avsmfpGm

    jynfolwdkY\ 0ifaiGESifh

    tvkyftudkifrsm;onf

    &moDtvdkuf tajymif; tvJrsm;

    rnfodkY jzpfay:aeonfudk

    5

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • EdkifiHawmftpdk;&rS jrefrmjynfolrsm;\ vdktyfcsufrsm;udk

    jznfhqnf;ay;Edkifrnfh rl0g'rsm;ESifh tpDtpOfrsm;udk

    a&;qGJcsrSwf&mwGif awGU&Sdcsufrsm;tm; xnfhoGif;

    pOf;pm; tokH;jyKEdkifrnf jzpfygonf/ 2018 ckESpf Edk0if

    bmvukef aemufydkif;wGif wdkif;a'oBuD;ESifh jynfe,f

    rsm;tvdkuf tajctaersm;tygt0if jrefrmEdkifiH\

    vlrIpD;yGm; tajctaetm; wifjyonfh tpD&ifcHpmtm;

    xkwfjyefaqmif&GufEdkifrnf jzpfygonf/

    ppfwrf;rS&&Sdonfh tcsuftvufrsm;udk tokH;

    jyKjcif;jzifh okawoeynm&Sifrsm;taejzifh jrefrmEdkifiH&Sd

    vlaerItajctaersm;udk ydkrdkítao;pdwf qef;ppf

    avhvmEdkifrnfjzpfNyD; t&yfbuf vlrItzGJUtpnf;rsm;rS

    vnf; jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd tm;enf;csuf&Sdolrsm;\

    vdktyfcsufrsm;twGuf today;&Sif;vif;aqG;aEG;rIrsm;

    udk jyKvkyfay;Edkifrnfjzpfygonf/ Oyrmtm;jzifh tdrf

    axmifpkrsm;\ pm;okH;rIykHoP²mef tajymif;tvJtvdkuf

    xkwfvkyfrIykHpHtm; vdkufygajymif;vJEdkifrnf? aus;vuf

    a'orsm;wGif 0ifaiGwdk;wufa&;twGuf rnfonfh

    a'orsm;wGif rnfonfhxkwfvkyfrIykHpHESifh vdkufavsm

    nDaxGrI &SdEdkifonf? v,f,mESifh v,f,mr[kwfaom

    pD;yGm;a&;vkyfaqmifcsufrsm;tm; rnfonfha'owGif

    rnfodkYazmfxkwfEdkifrnf? xkwfvkyfrIrS jynfolrsm;\

    pkpkaygif;pm;okH;rItm; csefvSyfí usef&Sdaeaom xkwf

    ukefrsm;tm; ydkYukeftjzpf wifydkY&mwGif cefYrSef;onfh

    udef;*Pef;rsm; teD;pyfqkH; rSefuefapjcif;? 0ifaiG\

    rnfonfh&mcdkifEIef;udk tpm;tpm p&dwftwGuf tokH;

    jyKNyD; rnfonfh&mcdkifEIef;tm; 0efaqmifrItwGuf tokH;

    jyKoenf;? tvkyfvufrJhEIef;? xdkYtjyif oefY&Sif;aom

    aomufokH;a& vdktyfaeonfh a'orsm;? oefY&Sif;rIESifh

    tdrfomokH;pGJrItwGuf todynm jr§ifhwif&ef vdktyfrnfh

    e,fy,frsm;? jynfe,fESif h wdkif;a'oBuD;tvdkuf

    vQyfppfrD;okH;pGJrI? rnfonfh pGrf;tifZmpfjrpfudk tokH;jyK

    aeMuonf? trsKd;om;"mwftm;vdkif;rS rD;&,lokH;pGJae

    onfh tdrfaxmifpk ta&twGufESifh off-Grid rS vQyfppf

    &,lokH;pGJaeonfh tdrfaxmifpkrsm;? pGrf;tifZmpfjrpf

    toD;oD;rS tokH;jyKaeonfh tdrfaxmifpk ta&twGufESifh

    &mcdkifEIef;? tvm;wlyif uav;rsm; ausmif;0ifrIEIef;?

    rlvwef;? tv,fwef;ESifh txufwef; twef;tvdkuf

    ausmif;xGufEIef;? usef;rma&; 0efaqmifrI vdktyfcsuf

    rsm; ponfjzifh vlrI? pD;yGm;tajctaewdkYudk cefYrSef;Edkif

    rnf jzpfygonf/

    (p) þuJhodkhaom ppfwrf;onf jrefrmEdkifiHwGif

    yxrqkH;tBudrf aumuf,ljcif; jzpfygovm;/jrefrmEdkifiHwGif ,cifu tdrfaxmifpkppfwrf;

    trsKd;rsKd;udk aumuf,lcJhzl;ygonf/ txl;ojzifh jrefrm

    EdkifiH tdrfaxmifpkpm;0wfaea&;tajctae bufpkH

    avhvmrIppfwrf; (2005 ckESpfESifh 2010 ckESpf)? tdrf

    axmifpk 0ifaiGESifh pm;okH;rIppfwrf; (1989 ckESpfESifh

    2012 ckESpftwGif;)ESifh jrefrmEdkifiH qif;&JEGrf;yg;rIESifh

    vlaerItajctae ppfwrf;(2015 ckESpf) wdkYjzpfygonf/

    jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;onf ,cif

    u aqmif&GufcJhaom tdrfaxmifpk ppfwrf;tm;vkH;udk

    wpfckwnf;tjzpf aygif;pnf;um ydkrdkuspfvspfcdkifrm

    aumif;rGefaom 'DZdkif;ykHpH? enf;pepfrsm;jzifh aqmif&Guf

    xm;jcif;jzpfygonf/

    (q) ppfwrf;ESifhywfoufí pm&if;tif;

    t&nftaoG;tm; rnfodkh xdef;csKyfygoenf;/ppfwrf;\ Master Sampling Frame tm; 2014

    vlOD;a&ESifh oef;acgifpm&if;rS vlOD;a&tm;vkH;tm;

    vTrf;NcHKrdap&ef tokH;jyKxm;jcif;? ppfwrf;ar;cGef;vTm

    6

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • tm; uRrf;usif ydkifEdkifatmif avhusifhay;xm;onfh

    ar;cGef;vTm ar;jref;olrsm;tm; tokH;jyKjcif;? oufqdkif

    &m e,fajrtvdkuf bmompum;uRrf;usifol bGJU&

    e,fajrcHrsm;tm; tokH;jyKxm;jcif;? ppfwrf;wGif

    ar;cGef;ar;jref;ol? pm&if;tcsuftvufrsm; a&;oGif;

    ol? BuD;Muyfolrsm;[lí e,fajrtoD;oD;wGif tpktzGJU

    zGJUpnf;xm;&SdNyD; A[dkpm&if;tif;tzGJU oufqdkif&m wdkif;

    a'oBuD;ESifh jynfe,fwm0efcHrsm;rSvnf; qufoG,f

    aqmif&Gufa&; udpö&yfrsm;tm; wm0ef,l aqmif&GufcJhyg

    onf/

    txl;wm0efay;xm;onfh 0efxrf;rsm;tm;

    tqdkygppfwrf;vkyfief; aqmif&GufcsdeftwGif; Xme\

    ykHrSefvkyfief;rsm;tm; wm0efay;tyfjcif;r&SdbJ tqdkyg

    ppfwrf;tvkyfudkom wpfESpfywfvkH; pl;pdkufaZmufcs

    vkyfudkifapjcif;? A[dkpm&if;tif;tzGJU ñTefMum;a&;rSL;

    csKyfESifh ppfwrf;BuD;Muyfa&;tzGJUrS Spot Check rsm;jzifh

    ppfwrf;t&nftaoG;ESifh aumuf,lykHrsm;tm; ppfaq;

    jcif;? yxrtBudrf uGif;xJwGif oGif;,lcJhonfh tcsuf

    tvufrsm;tm; ½kH;csKyfwGif csufcsif;jyefvnfpdppfonfh

    Double Data Entry pepftm; tokH;jyKxm;jcif;? UNDP

    ESifh World Bank rS yHhydk;ay;xm;onfh uRrf;usifolrsm;u

    vnf; uGif;xJrS tcsuftvufa&;oGif;rIrsm;tm;

    pOfqufrjywf ppfaq;jcif;? GPS pepftm; tokH;jyKjcif;?

    oufqdkif&mpdefac:rIESifh tcuftcJrsm;tm; ajz&Sif;Edkif

    a&;twGuf Survey Network xm;&Sdí ½kH;csKyfESifh quf

    oG,faqmif&GufapNyD; A[dkpm&if;tif;tzGJU? UNDP ESifh

    World Bank wdkYrS wm0ef&Sdolrsm;taejzifh okH;vwpfBudrf

    ppfwrf;wdk;wufrI? aqmif&GufNyD;pD;rIESifh tcuftcJ

    pdefac:rIrsm;tm; ajz&Sif;n§dEdIif;onfh tpnf;ta0;

    usif;yaqmif&Guf cJhjcif;wdkYjzifh ppfwrf;\ t&nftaoG;

    udk xdef;odrf;aqmif&GufcJhygonf/

    (Z) ppfwrf;ESifUpyfvsOf;í awGY BuHKcJU&onfU

    tcuftcJrsm;ESihf pdefac:rIrsm;tm; azmfjyyg/ppfwrf;ar;cGef;vTmonf tydkif; (13) ydkif;

    yg0ifNyD; ar;jref;&mwGif ESpfem&Dausmf Mumjrifhonfh

    twGuf pdwf&Snfvuf&Snf jyefvnfajzMum;Edkifa&;

    twGuf tdrfaxmifpkrsm;udk em;vnfatmif pnf;½kH;&yg

    onf/ NrdKUjyESifh aus;vufa'otawmfrsm;rsm;wGif

    ppfwrf;tm; pdwfygvufygajzqdkrIrsm; BuHKawGU&aomf

    vnf; &efukefuJhodkY NrdKUBuD;jyBuD;rsm;wGif tcsdefay;

    ajzqdkrI rjyKvdkonfh tcuftcJrsm; BuHKawGU&ygonf/

    ppfwrf;udk okH;vwpfBudrf Four Quarters jzifh jrefrmEdkifiH

    wpfEdkifiHvkH; ae&mtESHYaumufcHonfhtwGuf aeylrdk;&Gm

    ra&Smif aqmif&GufcJhygonf/ um;vrf;raygufí

    oGm;vm& cufcJonfha'orsm;? txl;ojzifh rdk;wGif;ü

    csif;jynfe,fwGif rdk;BuD;jcif;? awmifNydKjcif;? ppfudkif;

    wdkif;a'oBuD;? rauG;wdkif;a'oBuD;wdkYwGif ,mOfrsm;

    &THUEGHrsm;epfjcif;? txl;ojzifh weoFm&Dwdkif;a'oBuD;

    ESifh {&m0wDwdkif;a'oBuD;wdkYwGif pufavSjzifh c&D;oGm;

    &ojzifh avrkefwdkif;ESifhBuHKjcif;? rdk;BuD;í vdIif;BuD;jcif;?

    &Srf;jynfe,f vm;½dI;? rlq,fa'orsm;? ucsifjynfe,f

    txufydkif; a'orsm;wGif wdkufyGJESifh e,fajrrat;csrf;rI?

    rNidrfoufrIrsm;tMum; ppfwrf;tm; BudK;pm; aumuf,l

    cJh&jcif;? vufeufudkifwyfzGJUrsm;ESifh BuHKawGU cJh&í ppfwrf;

    udpö tusKd;taMumif;rsm; &Sif;vif;ajymqdk&jcif;? tcsKdU

    aomwdkif;&if;om;rsm; aexdkif&ma'orsm;wGif ppfwrf;

    aumuf,l&mwGif vlpdrf;? rsufESmpdrf; yg0ifaeonfh

    twGuf ESpfoufrIr&SdbJ &efjyKcH&jcif; ponfjzifh touf

    tEÅ&m,frsm;tMum;rS vlxkqufqHa&;jzifh tqifajy

    atmif ajymqdk qufqHí aumufcHaqmif&GufcJhygonf/

    rnfodkYqdkap pm&if;tif;tcsuftvufrsm;\ ta&;ygrI

    ESifh jynfolUtoHem;axmifí jynfolvdktyfaom tcsuf

    tvufrsm; azmfxkwfa&;\ ta&;ygrIwdkYudk ynmay;

    jr§ifhwifrIrsm;pGm qufvufaqmif&Guf&OD;rnf jzpfyg

    onf/

    (ps) ppfwrf;ESifh pyfvsOf;í enf;ynm vTJajymif;rI

    &&SdEdkifygovm;/rdrdwdkYEdkifiHtaejzifh ,cktcsdefwGif zGHUNzdK;rI

    tultnDrsm;tm; &&SdaecsdefwGif enf;ynmvTJajymif;rIudk

    7

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • aumif;pGmaqmif&Guf&rnf jzpfygonf/ A[dkpm&if;tif;

    tzGJUtaejzifh ppfwrf;enf;ynm? ppfwrf;tm; pDrHcefYcGJ

    tkyfcsKyfykH? pm&if;tif; tcsuftvufrsm;tm; t&nf

    taoG; jynfh0rItwGuf pdppfaqmif&Gufonfh tavh

    tusifh? ñTefudef;rsm; wGufcsufjcif;? tcsuftvufrsm;

    pdppfaqmif&Guf&mwGif Software tokH;jyKrI? GPS tokH;

    jyKrI? wGufcsuf&&SdNyD;aom udef;*Pef;rsm;? ñTefudef;

    rsm;tm; okH;oyfjcif;? tpD&ifcHpma&;om;jcif; ponfh

    e,fy,frsm;wGif enf;ynmvTJajymif;rIrsm; &&Sdapyg

    onf/ ppfwrf;aqmif&Gufonfh 0efxrf;rsm;taejzifh

    jrefrmEdkifiHtESHYtjym; a'otoD;oD;odkY oGm;a&muf

    aqmif&Guf&onfhtwGuf a'oEÅ&e,fajrESifhqdkifaom

    tawGUtBuHK A[kokwrsm;vnf; &&Sdapygonf/

    (n) ppfwrf;ESifUywfoufí xkwfjyefaMunmcsufESifU

    xkwfjyefaMunmrnfUtcsdef? tjcm; odvdkonfU

    tcsuftvufrsm;&Sdygu rnfodkh&&SdEdkifrnfenf;/ppfwrf;ESifhywfoufí t"du ñTefudef;rsm;

    tm; wGufcsufxkwfjyef aMunmNyD;jzpfonf/ jrefrm

    EdkifiH\ qif;&JEGrf;yg;rIñTefudef;? rnDrQrI ñTefudef;

    rsm;tygt0if vlrI? pD;yGm;tajctae tpD&ifcHpmtm;

    2018 ckESpf Edk0ifbmvukefwGif xkwfjyefaMunm&ef

    tpDtpOf&Sdygonf/ ppfwrf;tpD&ifcHpmtm; Hard Copy

    ESifhtwl Soft Copy tm; A[dkpm&if;tif;tzGJU 0ufbfqdkuf

    www.mmsis.gov.mm wGifvnf;aumif;? 0efBuD;Xme\

    0ufbfqdkuf www.mopf.gov.mm wGifvnf;aumif;

    Download &,lEdkifatmif wifjyrnf jzpfygonf/

    ppfwrf;ESifhywfoufaom aqmif&GufrI tcsuf

    tvufrsm;tm; A[dkpm&if;tif;tzGJU? ukvor*¾zGHUNzdK;rI

    tpDtpOfESifh urÇmhbPfwdkY\ tGefvdkif;&Sd 0ufbfqdkuf

    rsm;wGif &&SdEdkifygonf/ oD;oefYar;jref;vdkaom ar;cGef;

    rsm;&Sdygu [email protected] tD;ar;vfodkY ay;ydkY

    ar;jref;Edkifygonf/ A[dkpm&if;tif;tzGJUtaejzifh ouf

    qdkif&mXmersm;? tzGJUtpnf;rsm;? ynm&Sifrsm;ESifhvnf;

    yl;aygif;í pmwrf;rsm; qufvufjyKpk xkwfa0oGm;rnf

    jzpfonf/

    rdrdwdYkEdkifiHwGif yGifhvif;vGwfvyfonfh vlUtzGJU

    tpnf;wpf&yfjzpfay:a&;? a&&Snf zGHUNzdK;wdk;wufrI&SdNyD;

    jynfolrsm;udk tusKd;jyKonfh trsKd;om;pD;yGm;a&;pepf

    wpf&yf jzpfxGef; ay:aygufa&;ESifh Nidrf;csrf;a&;vkyfief;

    pOfrsm;rSwpfqifh trsKd;om;pnf;vkH;nDnGwfa&; wnf

    aqmufrIvkyfief;pOfrsm;udk taumiftxnfazmf

    BudK;yrf;aqmif&Gufvsuf&Sd&m tqdkyg vkyfief;pOfrsm;

    atmifjrifap&ef 'Drdkua&pDpepf &Sifoefa&;ESifhtwl

    tjrpfwG,fcdkifrma&;? rwlnDuGJjym;rIrsm;&Sdaeonfh

    vlUtzGJUtpnf;twGif; wef;wl&nfwl&SdrI? tjyeftvSef

    av;pm; em;vnfrI? vlrsm;pkrS vlenf;pk\ vdkvm;csuf

    rsm;udk tav;xm; todtrSwfjyKa&;? yGifhvif;vGwf

    vyfNyD; wnfNidrfrI&Sdonfh EdkifiHa&;jzpfpOfESifhtwl zGHUNzdK;

    rI toD;tyGifhrsm;tm; EdkifiHom;tm;vkH; yg0ifcHpm;Edkif

    a&;? tvkyftudkif tcGifhtvrf;wdk;wuf jrifhrm;vma&;

    ESifh EdkifiHwumukefoG,fa&;ESifh &if;ESD;jr§KyfESHrItygt0if

    a'owGif; pD;yGm;a&; taqmufttkH? urÇmhpD;yGm;a&;

    taqmufttkHESifh jyefvnfcsdwfqufrda&;[lonfh

    vkyfief;pOfrsm;rSm tvGefta&;ygonfh vkyfief;pOfrsm;

    jzpfygonf/ ]]jrefrmjynfolrsm;\b0 wdk;wufa&;

    jynfolUtoHem;axmifay;}}jcif;jzifh jrefrmaexdkifrI

    tajctaeppfwrf; (2017) rS jynfolA[dkjyKrl0g'udk

    azmfaqmifí txufazmfjyyg EdkifiHawmfwnfaqmufa&;

    ESifh zGHUNzdK;wdk;wufa&;tm; aqmif&Guf&mwGif vlrI?

    pD;yGm;zGHUNzdK;a&;twGuf rl0g'rsm; azmfxkwf&mwGif xnfh

    oGif;pOf;pm;Edkifyg&ef rl0g'qdkif&m axmufcHcsufrsm;tm;

    azmfxkwfoGm;EdkifrnfjzpfygaMumif; av;pm;pGm wifjy

    tyfygonf/ ,cktcg ppfwrf;\ tpD&ifcHpm (rlMurf;)

    NyD;pD;aeNyDjzpfNyD; w&m;0ifxGuf&SdNyD;ygu ppfwrf;awGU&Sd

    csufrsm;udk aumufEkwfí qufvufazmfjyoGm;rnf

    jzpfygaMumif; BudKwiftpD&ifcHtyfygonf/

    8

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • vkyfief;pkESif U vkyfief;pkzGHY NzdK;wdk;wufvmrIvkyfief;pkqdkonfrSm EdkifiHwpfEdkifiH odkYr[kwf a'owpfcktwGif; wlnD

    aom e,fy,fwpfck&Sd ukrÜPDrsm;? txl;yHhydk;ay;olrsm;? 0efaqmifrIay;olrsm;ESif h

    aygif;pyftzGJUtpnf;rsm;\ yx0De,fajrtaetxm;t& tjyeftvSef qufpyfrI

    &Sdjcif;jzpfonf/ vkyfief;pkrsm;onf ,SOfNydKifEdkifpGrf;ESif htwl ukefxkwfvkyfrIudkyg

    wdk;aponf/ vkyfief;pkrsm; zGHUNzdK;wdk;wufrIESif h tqif hjr§if hwifrIonf tpdk;&? ukrÜPD

    rsm;ESif h tjcm;aomtzGJUtpnf;rsm;twGuf ta&;BuD;aom vkyfief;pOfwpf&yf

    jzpfygonf/ vkyfief;pkzGHUNzdK;wdk;wufrIonf pD;yGm;a&;rl0g'\ ta&;BuD;aom

    vm;&mwpfckjzpfNyD; rufc½dkpD;yGm;a&;wnfNidrfa&;? yk*¾vduydkifjyKvkyfa&;? aps;uGuf

    zefwD;ay;a&;ESif h xkwfvkyfrIp&dwf avQmhcsa&;wdkYudk aqmif&Gufay;ygonf/

    pdkufysKd;a&;vkyfief;pkpdkufysKd;a&;vkyfief;pkqdkonfrSm wlnDaom&nfrSef;csufESif h tusKd;tjrwf

    udk rQa0cHpm;&ef pdkufysKd;a&;vkyfief;rsm;? wpfOD;wnf;vkyfief;rsm;? pdkufysKd;a&;

    tzGJUtpnf;rsm;ESif h at*sifpDrsm; pkpnf;xm;onfh v,f,mvkyfief;tzGJUjzpfygonf/

    ♦ oef;aZmf

    9

  • pdkufysKd;a&;vkyfief;pk

    oGif;tm;pkaxmufyHHUay;olrsm;

    pm;oHk;olrsm;

    tvkyform;rsm;

    jzefhcsdolrsm;

    xkwfvkyfolrsm; vufvDta&mif;orm;rsm;oGif;tm;pkxkwfvkyfolrsm;

    at*sifpDrsm;^tzGJYtpnf;rsm;

    vkyfief;pkzGJYpnf;ykHvkyfief;pkrsm;udk

    Ä orm;&dk;usr[kwfaom uGef,ufqufoG,frI

    Ä vkyfief;vkyfudkifaomtzGJU odkYr[kwf txl;vkyfief;

    tzGJU

    Ä Oya'jyKa&;aumfrwD odkYr[kwf aumfr&SiftzGJU

    Ä tusKd;tjrwftwGufr[kwfaom tzGJUtpnf;rsm;

    Ä or0g,rtoif;tzGJUrsm;

    Ä pD;yGm;zufvkyfief;rsm;

    Ä tusKd;tjrwftwGuf vkyfudkifaom pD;yGm;a&;

    vkyfief;rsm;tjzpf zGJUpnf;Edkifygonf/

    aqmif&GufEdkifaom taMumif;t&mrsm;atmufygvkyfief;pDrHudef;rsm;udk yl;aygif;

    aqmif&GufEdkifygonf/

    okawoeESif h zGHUNzdK;a&;udk yl;wGJvkyfudkifEdkifjcif; tvkyform;qdkif&m tpDtpOfrsm;udk yl;wGJvkyf

    udkifEdkifjcif;

    aps;uGuf&SmazGaom udpö&yfrsm;wGif yl;wGJvkyf udkifEdkifjcif;

    zufpyfvkyfief;? tusKd;wl yl;aygif;vkyfief; vkyf udkifEdkifjcif;

    aygif;pnf;pDrHcefYcGJEdkifjcif; pdkufysKd;a&;tusKd;xda&mufrIudk avhvmEdkifjcif; tifyg,mZkef xlaxmifEdkifjcif;

    vkyfief;pkzGHY NzdK;wdk;wufrI\ tusKd;tjrwfrsm;ESifU

    aumif;usKd;rsm;vkyfief;pkzGHUNzdK;wdk;wufrIrS &&SdEdkifaom tusKd;

    tjrwfrsm;ESifh aumif;usKd;rsm;rSm-

    À pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wdk;wufrI todkuft0ef;udk jzpf

    ay:apjcif;

    À o,HZmwt&if;tjrpfrsm; pkpnf;rÎ vkyfief;BuD;

    xkwfvkyfrIudk jzpfay:apEdkifjcif;

    À wpfOD;csif;taejzifh vkyfudkif&efcufcJaom udpö

    rsm;udk tkyfpkjzif h vkyfudkifatmifjrifEdkifjcif;

    À vlxkqufoG,fa&;udk aumif;rGefapjcif;

    À a'otrSwftom;udk jzpfay:apjcif;

    À vkyfief;BuD;wpfckvkH;udk pkzGJUEdkifjcif;

    À tjyeftvSef axmufyHhay;Edkifjcif;

    À ½IaxmifhtrsKd;rsKd;jzifh qef;ppfEdkifjcif;

    À vkyfief;BuD;rsm; qufoG,faqmif&GufEdkifjcif;wdkY

    &&SdEdkifygonf/

    jynfwGif;pdkufysKd;a&; zGHY NzdK;wdk;wufaprnfU

    tpDtpOfrsm;

    pOfqufrjywf pdkufysKd;vmaom {&d,m v,f,mESif h tpm;tpm&&SdEdkifrI tpm;tpm&&SdEdkifonfh tpDtpOfrsm; tpm;tpmrsm; cGJa0okH;pGJrI a&TUajymif;Edkifaom pdkufcif;rsm; a'ooD;EHSrsm; 0,f,lrItpDtpOf pdkufysKd;a&;vkyfief;jycef;rsm;udk pdppfokH;oyf

    aqmif&Gufjcif;rS pdkufysKd;a&;vkyfief;pk zGHUNzdK;rIudk

    zefwD;Edkifygrnf/

    owdxm;&rnfUtcsufrsm;atmufygtcsufrsm;udk xda&mufpGm udkif

    wG,fEdkif&ef vdktyfonf/

    vkyfief;armifydkifpD;jcif; tzGJUtpnf;rS cGJxGufjcif;

    10

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • vkyfief;wGif;NydKifqdkifjcif; ykHaoaps;eIef;owfrSwfjcif; tavtvGifhrsm;jym;jcif; tcsKdUaomudpö&yfrsm;wGif wpfOD;wnf; aqmif

    &Gufjcif;onf ydkíxda&mufí ydkípGrf;&nf jynfh0

    jcif;/

    pdkufysKd;a&;vkyfief;pkrsm;onf tb,fUaMumif U

    ¤if;wdkh&Sdaeaomae&mwGif &Sd&oenf;/

    yx0De,fajrtaetxm;t&vnf;aumif;

    ajrqDMoZmaumif;rGefaom tajctaet&vnf;

    aumif;

    ordkif;aMumif;tpOftvm? ,Ofaus;rI? xkH;wrf;

    pOfvmrsm;ESif h tjcm;aoma'ocHrsm;\ vkyfief;

    aqmif&GufrI tajctaet&vnf;aumif; wnf&Sd

    aejcif;jzpfygonf/

    pdkufysKd;a&;vkyfief;pk zGJYpnf;&efvdktyfcsufrsm;pdkufysKd;a&;vkyfief;pk zGJUpnf;&efvdktyfcsufrsm;

    rSm-

    &nfrSef;csuf? OD;wnfcsuf

    tzGJUtpnf;qdkif&mrlabmif

    aumif;rGefaomOD;aqmifrI

    jynfolrsm;udkudk,fpm;jyKEdkifrI

    tpnf;ta0;rsm;ykHrSefusif;yjcif;

    OD;pm;ay;udpörsm;

    xkwfvkyfrIpDrHudef;rsm;wGif yl;aygif;aqmif&Guf

    jcif;

    rwluGJjym;rIrsm;udk aqmif&Guf&mwGif wGefYqkwfrI

    r&Sdjcif;wdkY jzpfygonf/

    rjzpfoifUaom pdkufysKd;a&;vkyfief;pkzGJYpnf;rIpD;yGm;a&;vkyfief;rsm; a'gifvdkufyl;aygif;xm;

    aom odkYr[kwf tvsm;vdkuf yl;aygif;xm;aom vkyfief;

    rsKd;rjzpf&yg/

    vkyfief;tm;vkH;udk xdef;csKyfEdkifjcif;onf

    a'gifvdkufyl;aygif;jcif;jzpfNyD; NydKifqdkifoltm;vkH;udk

    xdef;csKyfEdkifjcif;onf tvsm;vdkuf yl;aygif;jcif; jzpf

    onf/

    atmifjrifaom pdkufysKd;a&;vkyfief;pk taMumif;&if;rsm;pdkufysKd;a&;vkyfief;pk tzGJU0ifrsm;wGif

    Ä a,bk,stm;jzif h yx0D0iftaetxm;t& eD;eD;

    uyfuyf wnf&Sdjcif;

    Ä tusKd;tjrwftm; rQa0cHpm;jcif;

    Ä tcuftcJrsm;udk yl;aygif;ajz&Sif;jcif;

    Ä trsm;tjym; tvkyfcefYxm;Edkifjcif;

    Ä vlrIa&;ESifh pD;yGm;a&;zGHUNzdK;rI todkuft0ef;udk

    av;pm;jcif;

    Ä wdusjywfom;pGm pDrHcefYcGJEdkifjcif;wdkY &Sd&rnf/

    pdkufysKd;a&;vkyfief;pk ratmifjrifEdkifaom

    taMumif;&if;rsm;

    wdusaom&nfrSef;csuf? OD;wnfcsufr&Sdjcif; vkyfief;cGJxGufrIudk r[efYwm;Edkifjcif; pDrHudef;ESif hywfoufonfh pdwful;pdwfoef;rsm;

    tm;enf;jcif;

    acgif;aqmifrI tm;enf;jcif; t&if;tjrpf vdktyfrI&Sdjcif; vufawGUay:wGif tajcrcHjcif; yk*¾dKvfa&;twåpGJ&Sdjcif; ywf0ef;usiftay: oufa&mufrIudk vspfvsL½Ijcif;

    wdkYonf vkyfief;pkudk NydKuGJapaom tcsufrsm;

    jzpfygonf/

    pdkufysKd;a&;vkyfief;pkudk wdusaom&nfrSef;

    csuf? aumif;rGefaom pDrHcefYcGJrI? rSefuefaom pDrHudef;

    rsm; a&;qGJEdkifNyD; yg0ifolrsm;tMum; tjyeftvSef

    em;vnf,kHMunfrIwdkYjzifh pdkufysKd;a&; vkyfief;pk (odkY)

    pdkufysKd;a&;vkyfief; aygif;pnf;rIjzifh pD;yGm;a&;zGHUNzdK;rIudk

    tm;ay;MuygpdkY[k wifjyvdkuf&ygonf/

    11

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • ed'gef;0efxrf;tzGJUtpnf;rsm;? pD;yGm;a&;qdkif&m tzGJUtpnf;rsm;ponfh rnfonfh

    vkyfief; tzGJUtpnf;wGifrqdk xrf;aqmif&onfh &mxl;tqifhtvdkuf rdrdwdkY vkyf

    aqmif&rnfh t"duwm0efrsm;udk rysufruGuf xrf;aqmif&rnfjzpfovdk vkyfief;

    qdkif&musifh0wfrsm;udk apmifhxdef;vkyfaqmifjcif;[m avmuaumif;usKd; vkyf

    aqmif&mrSm ydkrdkxda&mufrI&SdrSmvnf; jzpfygw,f/

    usifh0wfqdk&m0,f rwluGJjym;aom vkyfief;obm0udk tajccHvsuf apmifh

    xdef;&rnfh usifh0wfrsm; &SdNyD;jzpfonfudk tzGJUtpnf;0iftrsm;pku apmifhxdef;

    vdkufem&ef owdarhavsmhjcif;rsm; jzpfay:vsuf&Sdygonf/ pma&;oltaejzifh

    XmetzGJUtpnf;rsm;twGif; oufqdkif&m &mxl;tqifhtvdkuf? vdkufemaqmif&Guf&ef

    owfrSwfxm;aom usifh0wfrsm; vdkufemjcif;onf vlUavmutwGif; tvdkufoifh

    vdkufygEdkifouJhodkY avmuaumif;usKd; tusKd;rsm;ap&efESifh ,aeY jrefrmEdkifiHwGif

    ay:aygufaeaom t*wdw&m; cRwf,Gif;rIrsm;aMumifh jzpfay:vsuf&Sdaom

    qdk;usKd;rsm;udk avsmhus&mwGif taxmuftuljyKap&eftwGuf owd? todESifh,SOfí

    vkyfaqmifEdkifap&ef EdI;aqmfay;vdkaom qE´t&if;cHjzifh wifjy&jcif;vnf; jzpfyg

    onf/

    12

  • usifh0wf[lonfusifh0wfudk t"dyÜm,fzGJUMu&mwGif EdkifiHawmfrS

    csrswfxm;aom Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;? Xme

    tzGJUtpnf;rsm;rS pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;? vlrItzGJU

    tpnf;rsm;rS pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk EdkifiHom;wpfOD;?

    EdkifiHh0efxrf;wpfOD;? wm0ef&Sd 0efxrf;wpfOD;taejzifh

    vdkufemaqmif&Gufjcif;[k qdkvdkonf/ t"dyÜm,f owf

    rSwfcsufudk MunfhvQifyif txift&Sm;jrif&onfh

    tcsufonf vlrItzGJUtpnf;twGif;ESifh Xmeqdkif&m

    tzGJUtpnf; (pD;yGm;a&;qdkif&m tzGJUtpnf;rsm;tygt0if)

    rsm;twGif; EdkifiHawmfrS csrSwfxm;aom odkYr[kwf

    tzGJUtpnf;rsm;rS vdkufemaqmif&Guf&ef csrSwfxm;aom

    vdkufemaqmif&Guf&rnfh owfrSwfcsuf pnf;rsOf;

    pnf;urf;rsm;ESifh EdkifiHom;wpfOD; apmifhxdef;&rnfh

    Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk rjzpfrae vdkufem

    aqmif&Guf&rnfrSm ay:vGifvSygonf/

    rnfonfhtzGJUtpnf;twGif;wGifrqdk vdkufem

    &ef csrSwfxm;aom Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk

    vdkufemvsuf vkyfief;&nfrSef;csuf aygufajrmufrI

    &S dap&ef vkyfaqmifjcif;onf tzGJUtpnf;twGif;?

    vkyfief;cGiftwGif; xda&mufaom? t*wdw&m;uif;

    aom aygufajrmufatmifjrifjcif;odkY rvGJraoG a&muf&Sd

    apEdkifjcif;udk awGUMu&ayrnf/

    usifh0wfvdkufemjcif;^ rvdkufemjcif;wdkh\

    tusKd;ESifUtjypfEdkifiHwpfEdkifiH\toufonf Oya'? pnf;rsOf;

    pnf;urf;rsm;udk vdkufemwwfaom EdkifiHh0efxrf;rsm;?

    jynfolrsm;? tzGJUtpnf;rsm;ESifh wnfaqmufxm;rSom

    edkifiHa&;? vlrIa&;ESifh pD;yGm;a&; zGHUNzdK;wdk;wufrIwdkY

    a&&Snf wnfwHhcdkifNrJrnfjzpfonf/ ynma&;pepfonf

    vnf; EdkifiHhom;aumif;jzpfap&eftwGuf EdkifiHawmfrS

    csrSwfxm;aom Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk

    vdkufemusifhBuHtm;xkwfwwfatmif ulnDaxmufyHhay;

    Edkifaom ynma&;tajccHaumif;rsm;udk arG;xkwfwGef;

    tm;ay;Edkifaom pepfjzpf&ayrnf/ wpfcsdefu bkef;awmf

    BuD;oifausmif;rsm;rS avmueDwdudk oifMum;ay;jcif;

    rsm;? acwfudk wufvSrf;Edkifaomynma&;udk vufvSrf;

    rDatmif oifMum;ay;EdkifcJhNyD; jrefrmhynma&;pepfudk

    o,f,lydkYaqmifay;cJhonfrSm txift&Sm;yifjzpfonf/

    ,aeYrsufarSmufacwf taetxm;wGifvnf; bkef;awmf

    BuD;oif ynma&;ausmif;rsm;\ tcef;u@onf

    arS;rSdef aysmufuG,foGm;jcif;r&SdbJ qufvuf&Sifoefae

    onf/ wpfzufwpfvrf;rSvnf; EdkifiHawmfrS tm;ay;

    csD;ajr§mufvsuf&Sdaeonfudk awGU&Sd&ayrnf/

    ,Ofaus;aom vlYtzGJUtpnf;wpfckudk wnf

    aqmufEdkifjcif;onf csrSwfxm;aom vdkufemzG,f&m

    Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk wul;wu vdkufem

    usifhBuHp&mrvdkbJ tvdkvdk vdkufemusifhBuHNyD; jzpfonf

    udkvnf; owdrloifhvSayonf/

    pma&;ol wuúodkvf wufa&mufpOfu

    ygarmu©csKyfwpfOD;u rdefYrSmzl;onf/ wuúodkvfrSm

    rlvuawmh bmpnf;rsOf;pnf;urf;rS rxkwfygbl;?

    ,Ofaus;wJh vlUtzGJUtpnf;uvmwJh ausmif;om;^ ol

    [lorQ[m xl;jcm;wJhjzpf&yfrsKd;awG &Sdrnfrxifygbl;/

    ,Ofaus;aom vlYtzGJUtpnf;wpfckudk

    wnfaqmufEdkifjcif;onf

    csrSwfxm;aom vdkufemzG,f&m Oya'?

    pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk wul;wu

    vdkufem usifhBuHp&mrvdkbJ tvdkvdk

    vdkufemusifhBuHNyD; jzpfonfudkvnf;

    owdrloifhvSayonf/

    13

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • bmoma&; tqkH;tratmufrSm BuD;jyif;vmolwdkYtzdkY

    ,Ofaus;NyD;om;jzpfrSmyg/ 'gayrJh vdktyfvm&ifawmh

    pnf;rsOf;pnf;urf;awG xkwfjyefrSmyg/ xkwfjyefxm;wJh

    pnf;rsOf;pnf;urf;awGudk azmufzsuf&ifawmh ta&;,l

    vkyfaqmifrSmyg/ rSwfom;zdkYu vdktyfw,fvdkY ,lqwJh

    tcsdefrSm pnf;rsOf;pnf;urf;awGudk xkwfjyefrSmyg/

    ,Ofaus;wJh vlUtzGJUtpnf;rSm usifhom;&NyD;om; vl

    yk*¾ d Kvfrsm;taejzif h rnfrQaom Oya'? pnf;rsOf;

    pnf;urf;rsm;xkwfapOD; ylyifaomuyGm;zG,f&mr&Sday?

    rdrd edpö"l0 aqmif&Gufaeus tjyKtrlwdkif;onfyif owf

    rSwfvdkufem&rnfh pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk tvdkvdk

    vdkufemNyD;om; jzpfaeayvdrfhrnf/

    jrefrmhvlYtzGJUtpnf;udk aocsmavhvmvQif

    bmomw&m;rsm;\ tqkH;tratmufwGif avmueDwd

    twdkif; rdb? q&m? tBuD;tuJ? om;orD;? wynfh

    ponfh usifh0wfrsm;ESifh BuD;jyif;&SifoefcJhMuolcsnf;om

    jzpfayonf/ xdkYtwl oufqdkif&m vkyfief;cGiftvdkuf

    apmifhxdef;vdkufem&rnfh vkyfief;cGifqdkif&m vlrIa&;pnf;

    urf;? vkyfief;cGif pnf;rsOf;pnf;urf;rsm; csrSwfxm;avh

    &SdNyD; vdkufemaqmif&Guf&efvnf; tNrJwap wdkufwGef;rI

    rsm;vnf; &Sdonfudk awGUMu&ayrnf/

    pnf;urf;vdkufemab;uif;uGm qdkonfh

    twdkif; rnfonfhvlYtzGJUtpnf;? rnfonfh XmetzGJU

    tpnf;wGifrqdk vdkufem&ef owfrSwfxm;onfh pnf;

    urf;csufrsm;udk twdtus xkwfjyefxm;NyD;? vkyfief;

    aqmifwmrsm;udk wm0ef,lrI? wm0efcHrItygt0if

    apwemxm; vkyfaqmifwwfaom 0efxrf;aumif;rsm;?

    vlyk*¾dKvfrsm; wnf&Sdaejcif;onf ,if;XmerS a&SUquf

    vkyfaqmifrnfh &nfrSef;csuf^&nf&G,fcsufrsm; ayguf

    ajrmufatmifjrifEdkifap&eftwGuf 90 &mcdkifEIef; aocsm

    NyD;jzpfonf[kqdkonf/ OD;aqmifolwGif OD;aqmifol

    usifh0wfESifhtnD tkyfcsKyfvsuf ausmom;&ifom;rcGJjcm;

    bJ pDrHuGyfuJ&ef vdktyfouJhodkY aemufvdkufaumif;wdkY

    rnfonf txufrS ay;tyfaom vrf;ñTefcsufudk vdkuf

    em&rnfh pnf;urf;abmifESifh pdwfapwemwdkY aygif;pyf

    taumiftxnfazmfNyD; twlwGef;EdkifMurnfqdkvQif

    ,if;tzG J Utpnf;onf atmifjrifrIud k rvG JraoG

    ydkifqdkifedkifaprnfjzpfNyD; atmifjrifaygufajrmufrI

    twGuf twm;tqD;rsm;udk twljzwfausmfEdkifrnfvnf;

    jzpfayonf/ wpfOD;wpfa,mufcsif; odkYr[kwf tpktzGJU

    vdkuf owfrSwfxm;aom Oya'udk rausmfvGefbJ vdkuf

    emvsuf XmetzGJUtpnf;rS csrSwfxm;aom pnf;rsOf;

    pnf;urf;rsm;udk rvGefusK; razmufzsufbJ vdkufem

    aqmif&GufaeorQ rdrdXme? rdrdEdkifiHtwGuf tusKd;rsm;

    ayrnf/ erlem aumif;rsm;pGmvnf; BuHKzl;Murnfjzpf

    onf/ teD;pyfqkH; pifumylEdkifiHESifh xdkif;EdkifiHwdkYudk

    MunfhvQif pnf;urf;wus aexdkifusifhBuHwwfMuonf

    udk awGU&Sd&ayonf/ xdkYtwl pnf;urf;vdkufemwwfaom

    tusifhrsm;udk i,fpOfausmif;om;vli,fb0rS avhusifh

    ysKd;axmifay;aom EdkifiHrsm;wGif omwlnDrQ pdwf"mwf

    tygt0if wul;wu vdkufem&ef rvdktyfawmhbJ pnf;

    urf;wus aexdkifusifhokH;aeonfudk awGUzl;Muayvdrfh

    rnf/ *syefEdkifiHrS uav;i,frsm;udk avhvmMunfhvQif

    cdkuyfonfhtusifh vkH;0r&SdbJ rdrdudk,fudk rdrdwm0ef

    ,lwwfaom trltusifhrsm;udk awGUjrifEd kifonf/

    tzGJUtpnf;rsm;rS owfrSwfxm;aom vdkufem&rnfh

    jrefrmhvlYtzGJUtpnf;udk

    aocsmavhvmvQif bmomw&m;rsm;\

    tqkH;tratmufwGif avmueDwd

    twdkif; rdb? q&m? tBuD;tuJ?

    om;orD;? wynfh ponfh usifh0wfrsm;ESifh

    BuD;jyif;&SifoefcJhMuolcsnf;om

    jzpfayonf/

    14

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk razmufzsufbJ vdkufemwwf

    onfh tavhtusifhaumif;rsm;onf i,fpOfuav;b0

    uyif avhusifhysKd;axmifay;oifhaom tavhtxjzpf

    onfrSm {uefrvGJyif jzpfayawmhonf/

    usifh0wfvdkufemjcif;? vkyfief;cGifESifU

    t*wdw&m;vdkufpm;jcif;usifh0wfvdkufemwwfaom ywf0ef;usif

    aumif;wGif i,fpOfrSyif vdkufemusifhBuHwwfaom

    tavhtusifhaumif;rsm;jzifh &SifoefcJhaom vlYtzGJU

    tpnf;twGif;wGif wm0ef,lrI? wm0efcHrI tavhtusifh

    aumif;rsm;vnf; oifjyp&mrvdktyfbJ &SifoefEdkifonf

    udk awGU&rnf jzpfonf/ xdkYtwl vkyfief;cGif vufawGU

    0ifa&mufonfhtcgwGifvnf; tzGJUtpnf;twGif;rS

    jyKrlvdkufemusifhokH;&rnfh vkyfief;cGifpnf;urf;rsm;udk

    usifhokH;vdkufemwwfjcif;ESifhpnf;pepfwus jyKrlajym

    qdkwwfjcif;tygt0if cGJjcm;qufqHwwfaom raumif;

    onfh tavhtxrsm;vnf; uif;pifvsuf rormaom

    enf;vrf;rsm;jzifh tzGJUtpnf;rS owfrSwfonfh pnf;rsOf;

    pnf;urf;rsm;udk usL;vGefazmufzsufvsuf ravsmfMoZm

    okH;um rdrdwdkY vkyfydkifcGifhudk tokH;csí t*wdvdkufpm;

    jcif;rsm;vnf; uif;a0;vmEdkifrnfvnf; jzpfonf/

    owfrSwfxm;aom tzGJUtpnf;\ pnf;rsOf;

    pnf;urf;rsm;udk vdkufemjcif;ESifh cdkifrmaom tajccH

    pdwf"mwfaumif;rsm; &Sdolrsm;tzdk Y rnfonfhae&m?

    rnfolrQ? rnfonfh tzGJUtpnf;rSonf wGef;wdkuf

    vIyf&Sm;apumrl vkyfief;vkyfydkifcGifhudk tokH;csvsuf

    t*wdvdkufpm;jcif;rsm; jyKvkyfMurnfr[kwfay/ tzGJU

    tpnf;wpfck &nfrSef;csufaygufajrmuf atmifjrifjcif;

    onf tzGJUtpnf;twGif; vdkufygaqmif&GufaeMuonfh

    wm0ef,lrI&Sdonfh yk*¾dKvfwdkif;\ pnf;urf;wus wm0ef

    ausyGefrIESifh owfrSwfvdkufem&rnfh pnf;rsOf;pnf;

    urf;rsm;udk vdkufemjcif;jzifh pdwf"mwfcGeftm;tjynfhjzifh

    cdkifcdkifrmrm wnfaqmufjcif;aMumifhom tzGJUtpnf;

    taejzifh atmifjrifrI&&SdMujcif;om jzpfonf/ xdkodkY

    aom tzGJUtpnf;twGif; vkyfief;cGifoGufvufrI tyg

    t0if t*wdw&m;vdkufpm;jcif;rsm;vnf; enf;yg;rnf

    jzpfayonf/ odkY&mwGif t*wdw&m;uif;pifapvdkvQifrl

    OD;aqmifol\ rl0g'vrf;pOfESifh ausmom;&ifom;

    rcGJjcm;wwfaompdwf"mwf? wpfenf;qdk&aomf tBuD;

    tuJ usifh0wfvdkufemapmifhxdef;wwfoljzpfrSom

    vkyfief;cGifwGif t*wdw&m; vdkufpm;rI avsmhyg;

    oufomayrnf/

    ed*kH;jrefrmhvlYtzGJUtpnf;twGif; t*wdw&m;uif;

    pifaom ywf0ef;usifaumif;wpfck? aysmf&Tifaom

    vkyfief;cGifrsm; wnfaqmufEdkif&efrSm usifh0wfvdkufem

    wwfaom tavhtusifhaumif;rsm; &Sifoefap&efrSm

    avmueDwdudk tajccHoifMum;ay;½kHtjyif wm0ef,lrI

    &Sdaom tavhtusifhaumif;rsm; xkHrGrf;ap&eftwGuf

    wm0ef,lrI&Sdaom EdkifiHa&;tavhtusifh? wm0efcH

    onfhtqifhtvdkuf wm0ef,lwwfaompdwf"mwf?

    cdkifrmaompdwf"mwfESifh vlUtzGJUtpnf;twGif; vdkufem

    &efowfrSwfxm;aom pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk

    razmufrjyef vdkufemaqmif&Gufwwfaom tavh

    tusifhaumif;rsm;udk todw&m;? owdw&m; vufudkif

    jyKvsuf aqmif&GufMu&ayrnf/

    tqifhtwef;cGJjcm;rIuif;pifvsuf bmom

    a&;tqkH;trrsm;? EdkifiHom;wdkif;vdkuf emusifhokH;&rnfh

    pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk wul;wu vdkufemaeonf

    r[kwfbJ pnf;urf;wusaeom;usaeonfh vlYtzGJU

    tpnf;tjzpf &SifoefvmrnfqdkvQif urÇmhtaysmf&Tif

    qkH; EdkifiHrsm;wGif ,aeY jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiH

    awmfonf xdyfwef;EdkifiHwpfck rvGJ {uefjzpfvmayvdrfh

    rnf/

    15

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • acwftqufquf ajymif;vJcJhaom pufrIawmfvSefa&;rsm;onf vlom;wdkY

    \ordkif; pmrsufESmopfrsm;udk wpfcsyfNyD;onfESifhwpfcsyf qGJcGmzGifhvSpfEdkifcJhonf/

    xdkacwfumv\ wDxGifqef;opfrI toD;tyGifhrsm;onf ,aeYacwfvlom;rsm;udk

    enf;vrf;toG,foG,fjzifh tusKd;jyKvsuf&Sdonf/ xdkuJhodk Y vlom;wdkY\b0

    aexdkifrIudk tqifajyacsmarGUapcJhaom xdkacwfajymif; awmfvSefa&; tqifhqifhudk

    avhvm&aomf-

    yxr pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;a&S;OD;pufrIawmfvSefa&;onf 18 &mpkaESmif;ydkif;wGif NAdwdefrS pwifcJh

    onf/ NAdwdoQonf "mwkxkwfukefrsm;? oHowåKrsm;? puf&ufuef;csnfrQifESifh

    txnftvdyfrsm;tm; vlom;vkyftm;jzifh tenf;i,fcefYom xkwfvkyfMu&mrS

    puf½kHBuD;rsm;wnfaqmufí xkwfvkyfvmMuonf/ xdkYaemuf Oa&myESifh tar&du

    wdkuftxd ysHUESHYoGm;um taemufEdkifiHrsm;onf vufrIv,f,mrS pufrIv,f,modkY

    ajymif;vJEdkifcJhonf/ aus;vufa'orsm;onf NrdKUjyrsm;tjzpf toD;oD;zGHUNzdK;vmum

    vlaerItqifhtwef;udk jr§ifhwifEdkifcJhMuonf/ xdkumv pufrIawmfvSefa&;\

    txif&Sm;qkH; jyKjyifajymif;vJrIrSm a&aEG;aiGUokH; tif*sifjzpfum c&D;oGm;vkyfief;

    rsm;vnf; wGifus,fcJhonf/

    16

  • 'kwd, pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;1870 rS 1914 ckESpf umv0ef;usifwGif 'kwd,

    pufrIacwfajymif;awmfvSefa&; ay:aygufcJhonf/

    oHrPd? a&eHxkwfvkyfa&;ponfh vkyfief;rsm;tjyif

    vQyfppf"mwftm;udk wDxGifEdkifcJhMuNyD; avmuudk

    tvif;aqmifEdkifcJhMuonf/ xkwfukefrsm;tm; Mass

    Production tjzpf ydkrdk xkwfvkyfEdkifcJhMuNyD; w,fvDzkef;?

    vQyfppfrD;oD;? "mwfykH½dkuful;jcif; twwfynmwdkYESifh

    tif*sifpufacgif;rsm;udkvnf; wDxGifEdkifcJhMuonf/

    wwd, pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;wwd, pufrIacwfajymif; awmfvSefa&;umv

    tm; 1980 rS rsufarSmufacwfxd owfrSwfonf/ 'kwd,

    acwfajymif;awmfvSefa&;umvrS wDxGifqef;opfcJhrI

    rsm;onf Analog pepfjzpfNyD; wwd,acwfajymif;umv

    wGif Analog rS Digital odkY ajymif;vJEdkifcJhojzifh vlom;

    wdkY\ aeYpOfb0aexdkifrIykHpHonf vsifjrefodompGmyif

    wdk;wufcJhonf/ wpfudk,f&nfokH; uGefysLwm? tifwm

    euf uGef,ufcsdwfqufrI? owif;tcsuftvufESifh

    qufoG,fa&; enf;ynmrsm;onf urÇmudk &GmjzpfapcJh

    onf/

    pwkw¬ pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;2016 ckESpf qGpfZmvefEdkifiH? Davos- Klosters

    wGif usif;ycJhaom World Economic Forum ESpfywfvnf

    tpnf;ta0;wGif 4th Industrial Revolution- 4 IR

    [laom pum;&yftm; pwifrdwfqufcJhonf/ vlom;

    rsm;onf 4 IR umvwGif Digital Electronics enf;ynm

    rsm;tm; vlom;wdkYESifh wpfoD;wpfjcm;pD &Sdae&mrS vlYcËm

    udk,fodkY xnfhoGif;pdrfh0ifapvsuf aeYpOfb0aexdkifrI

    ykHpHrsm;tm; ajymif;vJ&ef BudK;yrf;vsuf&SdMuonf/ puf½kyf

    enf;ynmrsm;? vlvkyftodÓPf Artificial Intelligence?

    tufwrfarmfvDusL;rsm;tqifhxd tao;pdwfEdkifonfh

    tvGefao;i,faom twdkif;twm? emEdkenf;ynm?

    uGrfwrfwGufcsufjcif;? ZD0enf;ynm? rsKd;½dk;ADZjyKjyif

    jcif;? okH;zufjrifykHpHxkwf 3D Printing? uGefysLwmjzifh

    xdef;csKyfonfh armif;olrJh,mOftrsKd;rsKd;ESifh ½kyf0wåK

    ypönf;rsm;? ,mOf,EÅ&m;rsm;ESifh tdrftokH;taqmifrsm;

    tm; tifwmeufuGef,ufjzifh tvG,fwul csdwfqufí

    aqmhzf0Jvf? tm½kHcH Sensor pepf? aemufqkH; ay: tDvuf

    x&Gefepfenf;ynmjzifh tcsuftvuf xdef;csKyfpepf

    rsm;tm; ajymif;vJ&ef BudK;yrf;vsuf&SdMuonf/

    4 IR \ tcGifUtvrf;rsm;ESifU pdefac:rIrsm;4 IR \ ajymif;vJwdk;wufrIEIef;onf acwf

    a[mif;rS pufrIawmfvSefa&;rsm;ESifh toGif jcm;em;pGm

    tqrwef vsifjrefajymif;vJ wdk;wufvsuf&Sdonf/

    urÇmhvloef;aygif;rsm;pGmonf tvGefwdkawmif;aom

    tcsdeftwGif; tifwmeufuGef,ufrSwpfqifh pD;yGm;a&;

    vkyfom;tiftm;pkae&mwGif pufypönf;

    tpm;xdk; vkyfudkifvmrIrsm;aMumifh

    tvkyftudkif^ vkyfom;tiftm;aps;uGuf

    ysufjym;oGm; rnfjzpfonf/

    17

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;tm; csdwfqufum vlom;wdkY\

    b0aexdkifrItm; ajymif;vJEdkifawmhrnf jzpfonf/

    tcGifhtvrf;rsm;taejzifh 4 IR onfvnf;

    tjcm;pufrIawmfvSefa&;\ &v'frsm;uJhodkYyif vlom;

    wdkY\ 0ifaiGESifh vlaerItqifhtwef; wdk;wufvmzG,f

    tajctae&Sdonf/ enf;ynm qef;opfrI tultnDjzifh

    o,f,lydkYaqmifa&;ESifh qufoG,fa&;u@rsm;\ ukef

    usp&dwfrsm;tm; avQmhcsEdkifawmhrnfjzpfonf/ xdYkjyif

    xkwfvkyfrIykHpHESifh urÇmhoGif;ukef uGif;qufonf ydkrdk

    xda&mufrI &Sdvmrnfjzpfum aps;uGuftoGifopfwpf&yf

    zGifhvSpfEdkifrnfjzpfonf/

    4 IR \ pdefac:rIrsm;taejzifh jynfolvlxkESifh

    EdkifiHrsm;tMum; rnDrQrIrsm; BuD;rm;pGm uGm[vmrnf

    jzpfonf/ enf;ynmonf 0ifaiGtqifhtwef;jzpfum

    4 IR umvwGif qef;opf wDxGifvkyfief;&Sifrsm;? Stake-

    holder rsm;ESifh &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;taejzifh t"du

    tusKd;jzpfxGef;rnfjzpfonf/ vkyfom;tiftm;pkae&m

    wGif pufypönf;tpm;xdk; vkyfudkifvmrIrsm;aMumifh

    tvkyftudkif̂ vkyfom;tiftm;aps;uGuf ysufjym;oGm;

    rnfjzpfonf/ xdkYaMumifh vkyfom; aps;uGufonf Low

    Skill / Low Pay ESifh High Skill / High Pay [lí tedrfhtjrifh

    odompGm uGJjym;rIaMumifh tv,ftvwftqifh vkyfom;

    tiftm;rSm &Sm;yg;oGm;rnf jzpfonf/

    tpdk;&rsm;tm; tusKd;oufa&mufEdkifrI½kyfydkif;qdkif&m? 'pf*spfw,fenf;ynmESifh ZD0

    aA'qdkif&m tvTmokH;ck a&maESmpka0;um 4 IR ay:

    aygufvmrnfjzpf&m enf;ynmopfrsm;\ pBuøwpf&yf

    tjzpf ay:xGef;vmum tkyfcsKyfol vlwef;pm;tm;

    odompGm tusKd;oufa&mufEdkifrnf jzpfonf/ tpdk;&

    tzGJUtpnf;wpf&yf\ EdkifiHom;rsm;taejzifh t&nf

    taoG;jrifh ydkrdkpGrf;aqmifEdkifpGrf;&SdvmEdkifNyD; ¤if;wdkY\

    tawG; tac:? ,lqcsufrsm;onf jynfolYa&;&mtkyfcsKyfrI

    tcef;u@rsm;wGif tusKd;jzpfxGef;rI&SdNyD; tpdk;&rsm;

    tMum; csdwfquf n§dEdIif;vmEdkifrnfjzpfonf/

    wpfqufwnf;rSmyif tpdk;&rsm;onf acwfrD

    enf;ynm tultnDjzifh jynfolrsm;tay: apmifhMunfhrI

    pepf ydkrdkvTrf;NcHKvmEdkifrnfjzpfonf/ 'pf*spfw,f tajccH

    taqmufttkH tm;aumif;vmonfESifhtrQ EdkifiHom;

    wdkYtm; owif;tcsuftvuftiftm;jzifh ydkrdkxdef;csKyf

    vmEdkifpGrf;&Sdvmrnfjzpfonf/ odkYaomf vuf&Sdtae

    txm;t& tpdk;&rsm;taejzifh jynfolvlxkESifh csdwf

    qufaqmif&Gufjcif;? rl0g'a&;qGJjcif;paom udpö&yf

    rsm;wGif tpdk;&\ A[dkcsKyfudkifrIpepf arS;rSdefvmrnf

    jzpfNyD; EdkifiHom;rsm;rS tpdk;&tay: zdtm;ay;rIrsm;ESifh

    &ifqdkifvm&rnfjzpfonf/

    tpdk;&ESifh jynfolYtmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;

    taejzifh ¤if;wdkYtoD;oD;\ &yfwnfrItwGuf yGifhvif;

    jrifomrItqifh? vdkufavsmnDaxGjzpf&ef aqmif&GufMu

    &rnfjzpfonf/ rl0g'csrSwfolrsm;taejzifh tkyfcsKyfrI

    ,EÅ&m;tm; Ncdrf;ajcmufvmEdkifonfh tcuftcJrsm;tm;

    ZD0vufeufrsm;tm; tvG,fwul

    udkifpGJvmEdkifonfh enf;ynm

    zGHU NzdK;wdk;wuf vmrIwGif

    udk,frif;udk,fcsif;ykHoP²mef?

    wpfoD;yk*¾v ESifh tkyfpki,fav;rsm;onf

    EdkifiHom;rsm;ESifh tkyfcsKyfol tpdk;&tay:

    ydkrdkNcdrf;ajcmufvmrnfjzpfum

    jynfolrsm; taejzifh

    usD;vefY pmpm;b0wGif

    taMumufw&m;rsm;jzifh om

    18

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • xda&mufonfh wkHYjyefrIrsm;udk BudKwifaqmif&Guf&ef

    vdktyfonf/ xdkodkY rvkyfaqmifEdkifygu A[dkxdef;csKyfrI

    pepf tm;aysmhvmrnfjzpfNyD; tpdk;&taejzifh pD;yGm;a&;

    ESifh tkyfcsKyfrIqdkif&m tcef;u@taejzifh yk*¾vduu@

    ESifh eD;uyfpGm yl;aygif;aqmif&Guf&ef vdktyfrnf jzpf

    onf/

    4 IR onf EdkifiHom;wdkY\ obm0? tjynfjynf

    qdkif&m vkHNcHKa&;wdkYtay: xda&mufEdkifpGrf;ESifh y#dyu©\

    oabmobm0ESpf&yfvkH;\ tusKd;oufa&mufrIay:

    wGif rlwnfrnfjzpfonf/ ppfrufa&;&mESifh tjynfjynf

    qdkif&m vkHNcHKa&;onf enf;ynm qef;opfrItay:wGif

    rsm;pGmrlwnfygonf/ 4 IR umv qdkufbmppfyGJwGif

    ppfESifh Nidrf;csrf;a&;? ,SOfNydKifvdkpdwfESifh tMurf;zufjcif;

    wdkYonf a&m,Sufaernfjzpfonf/ ZD0vufeufrsm;tm;

    tvG,fwul udkifpGJvmEdkifonfh enf;ynmzGHUNzdK;wdk;wuf

    vmrIwGif udk,frif;udk,fcsif;ykHoP²mef? wpfoD;yk*¾v

    ESifh tkyfpki,fav;rsm;onf EdkifiHom;rsm;ESifh tkyfcsKyfol

    tpdk;&tay: ydkrdkNcdrf;ajcmufvmrnfjzpfum jynfolrsm;

    taejzifh usD;vefY pmpm;b0wGif taMumufw&m;rsm;jzifh

    om &ifqdkifMu&rnfjzpfonf/

    odkYaomf aumif;usKd;rsm;taejzifh umuG,fa&;

    enf;pepfrsm;tm; ydkrdkaumif;rGefvm rnfjzpf&m &efoludk

    &SmazG&mwGif ,cifuxuf ydkrdkwdusvmum Ncdrf;ajcmuf

    rIrsm;tm; avQmhcsEdkifrnfjzpfonf/

    4 IR \ tem*wfpufrIacwf jyKjyifajymif;vJrIrsm;\ tusKd;ESifh

    tjypfrsm;onf EdkifiHom;rsm;? pm;okH;olrsm;ESifh &if;ESD;

    jr§yfESHol vlom;tm;vkH;ay:wGif rlwnfygonf/ xdkYjyif

    vlom;wdkY\ udk,fydkif &yfwnfrIESifh udk,fydkifvGwfvyfcGifh?

    EdkifiHtay: csKyfudkifvTrf;rdk;EdkifrI? enf;ynmtm; okH;pGJrI

    toGifoP²mef? tvkyfvkyfcsdefESifh tyef;ajzrIwdkYtjyif

    toufarG;0rf;aMumif;ykHpH? yifudk,f t&nftaoG; jr§ifh

    wifjcif;? vlom;tcsif;csif;ESifh obm0w&m;tay:

    rnfuJhodkY wkHYjyefonf paom tcsuftvufrsm;ay:wGif

    om rlwnfygonf/

    xdkYaMumifh tcGifhta&;ESifh pGrf;tm;rsm;udk trd

    t&qkyfudkifí vlom;tm;vkH; tusKd;jzpfxGef;aprnfh

    4 IR \ tem*wftm; ykHazmfMu&ef vdktyfonf/ xdkYtjyif

    enf;ynmjzifh urÇmwpf0ef; tusKd;jzpfxGef;aprnfh

    pD;yGm;a&;? vlrIa&;? ,Úfaus;rI ponfh tvkH;pkHjynfh0

    onfh vlUtodkuft0ef; ay:aygufvm&ef aqmif&GufMu

    &rnfjzpfonf/

    xdkYtjyif ,aeYacwfxdwdkif rl0g'a&;qGJol

    trsm;pkonf acwfa[mif;rS tawG;tac:rsm;ESif h

    wpforwfwnf; awG;ac:jcif;uJhodkY t,ltqrsm; ydwfrd

    vsuf&Sdae&m rdrdwdkYtm;vkH;\ tem*wftm; wDxGif

    BuHqrIrsm;jzifh xkqpfykHazmf&mwGif jzpfvmEdkifzG,f&Sd

    aom tcuftcJrsm;tm; r[mAsL[menf;vrf;usus

    xnfhoGif; pOf;pm;Mu&ef txl;vdktyfrnfjzpfonf/

    vlom;rsm;\ tcef;u@onfom t&m&mjzpf

    onfESifhtnD rdrdwdkY\ tem*wftm; pufrIacwfajymif;

    awmfvSefa&;rsm;jzifh xkqpfykHazmf&mwGif vlom;rsm;\

    tcef;u@tm; xnfhoGif; pOf;pm;&efESifh t&nftaoG;

    rsm; jr§ifhwif&ef txl;vlom;wpf&yfvkH; tusKd;jzpfxGef;

    aprnfh puf½kyfrsm;tm; tav;xm;onfh 4 IR wGif

    vlom;rsm;\ tcef;u@tm; ,kwfavsmhvmaprnf

    [k rSwf,lrnfqdkygu tqdk;jrifwpf&yfom jzpfonf/

    xdkYaMumifh tem*wfwGif ajymif;vJ&ef wmqlaeNyDjzpfaom

    pufrIacwfajymif; awmfvSefa&;onf ,cif acwfajymif;

    awmfvSefa&;rsm;uJhodkYyif vlom;rsm;tm; tusKd;jyK

    ajymif;vJjcif;om ay:aygufvmrnf jzpfygonf/

    rSDjirf;

    The Fourth Industrial Revolution: Professor Klaus

    Schwab

    Wikipedia

    The Fourth Industrial Revolution: what it means,

    how to respond

    19

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • 1/ okawoe ynm&Sifrsm;taejzifh analyzed data rsm;tay: tajccHNyD;

    Project Report rsm; a&;om;jcif;jzpfygonf/ odkYaomf tqdkyg data rsm;udk analyze

    rvkyfrD yxrOD;pGm data rsm;udk Measurement Level tvdkuf define vkyf&ef vdktyf

    rnfjzpfonf/ odkYrSom wGufcsufrIrsm;wGif oifhavsmfonfh wGufcsufrIrsm;udk

    aqmif&GufEdkifrnfjzpfonf/

    2/ xdkYaMumifh data rsm;udk Measurement Level tvdkuf cGJjcm;Munfhrnfqdkygu

    (4)rsKd; cGJjcm;Edkifonf/ ¤if;wdkYrSm -

    (u) Nominal Level

    (c) Ordinal Level

    (*) Interval Level ESifh

    (C) Ratio Level wdkYjzpfygonf/

    Nominal Level qdkonfrSm variable wpfckudk trnfowfrSwf½Hk̂ trsKd;tpm;

    owfrSwf½Hkom vkyfaqmifjcif;jzpfonf/ rnfonfu BuD;onf̂ i,fonf ponfh

    logical order pDpOfí r&yg/

    Oyrm- armifarmif? atmifatmif? vSvS ponfh trnfrsm;/ ucsif?

    u,m;? u&if? csif; ponfh vlrsKd;trnfrsm; tygt0if tjcm;aom trnfemr

    20

  • tjzpfom owfrSwfxm;onfh trnf [lorQwdkYonf

    Nominal Level omjzpfonf/ tb,faMumifhqdkaomf

    trnfrsm;wGif rnfonfhtrnfu ydkBuD;onf̂ i,fonf

    [k logical order t& cGJjcm;í r&bJ trnfwpfcktaejzifh

    om owfrSwfxm;aomaMumifhjzpfonf/

    xdkYjyif tm;upm;orm;rsm;\ ausmeHygwfrsm;

    udk define vkyfrnfqdkyguvnf; Nominal Level om

    jzpfrnf/ Oyrm abmvHk;tm;upm;enf;udk avhvmMunfh

    rnfqdkvQifvnf; *dk;orm; (goal keeper) \ ausmeHygwf

    (1)rSm toif;xJwGif tawmfqHk;jzpfojzifh ay;xm;jcif;

    rsKd;r[kwfbJ tqdkyg ausm eHygwf (1) onf *dk;orm;[k

    udk,fpm;jyKjcif;omjzpfonf/

    SPSS data set wnfaqmuf&mwGif category

    data rsm;udk data entry aqmif&Guf&mwGif vnf;aumif;?

    data analyze aqmif&Guf&mwGifvnf;aumif; vG,ful

    ap&ef tqdkyg category data rsm;udk numerical data

    yHkpH ajymif;vJavh&SdaMumif;awGU&onf/

    xdkYaMumifh tqdkyg numerical data rsm;onf

    tjriftm;jzifhom udef;*Pef; toGifaqmifaejcif; jzpf

    aomfvnf; tqdkyg udef;*Pef;rsm;udk rnfonfh udef;

    *Pef;u BuD;onf̂ i,fonf owfrSwfí rjzpfEdkifouJh

    odkY tqdkyg udef;*Pef;rsm;udk aygif;jcif;^ Ekwfjcif;

    aqmif&Gufrnfqdkyguvnf; t"dyÜm,fr&Sdyg/ xdkYaMumifh

    tqdkyg udef;*Pef;rsm;onf trnfemr wpfckudkom

    udk,fpm;jyKjcif; jzpfonf/

    SPSS data set wGif Nominal Level tjzpf

    awGUEdkifonfh Oyrm yHkpHtrsKd;tpm;rsm;rSm -

    (u) Sex : Male = 1, Female =2

    (c) Ethnic: Kachin = 1, Kayar = 2, Kayin = 3,

    Mon = 4 . . .etc. .

    (*) Marital Status: Single = 1, Married = 2,

    Divorce = 3, Window = 4

    (C) Region: Yangon = 1, Mandalay =2,

    Ayeyarwaddy = 3 . . .etc. . wdkYjzpfMuygonf/

    Ordinal Level qdkonfrSm logical order t&

    rnfonfu BuD;onf^i,fonf[k cGJjcm;í&ygonf/

    odkYaomf yrmP rnfrQ BuD;onf̂ i,fonf[k wGufcsuf

    í r&yg/

    Oyrm- wuúodkvf wpfckwGif “tutor”ç “Assi-

    stant Lecture”ç “Lecture”ç “Associated Professor”

    and “Professor” wdkYonf trnfemr owfrSwfcsuf

    rQom r[kwfbJ &mxl;tvdkuf rnfonfh &mxl;u BuD;

    onf^i,fonfudk cGJjcm;í &ygonf/ odkYaomf &mxl;

    wpfae&mESifh wpfae&m yrmP rnfrQ uGmjcm; onf^

    BuD;onfudk wGufcsufí rjzpfEdkifyg/

    xd k Y jyi f tcsK d U project rsm;wGi f opinion

    ar;cGef;rsm;twGuf likert scale t& “strongly agree”ç

    “agree”ç “neither agree nor disagree”ç “dis-agree”ç

    “strongly dis-agree” wdkYonf wpfckESifh wpfck BudKufESpf

    oufrIt& logical order pDpOfí &aomfvnf; yrmP

    rnfrQ uGmjcm;onfudk azmfjyEdkifpGrf; r&Sdyg/ xdkYaMumifh

    tqdkyg variable rsKd;udk Ordinal Level tjzpf owfrSwf

    &rnfjzpfonf/

    SPSS data set wGif Ordinal Level tjzpf

    awGUEdkifonfh Oyrm yHkpHtrsKd;tpm;rsm;rSm -

    strongly agree = 1, agree = 2, neither agree nor

    disagree= 3, disagree =4, strongly disagree =5

    tutor = 1, Assist Lecture = 2, Lecture = 3,

    Associated Professor = 4, Professor =5

    Interval Level qdkonfrSm udef;*Pef;wpfck

    ESif h wpfckwd k Y Mum;wGif wlnDonfh jcm;em;csuf^

    uGmjcm;csuf &Sdaom variable rsKd;udk owfrSwfygonf/

    Oyrm - tylcsdefudk wdkif;wmrnfqdkygu 31˚ F

    ESifh 33˚F wdkYtMum;wGif 2 ̊ F uGmjcm;ouJhodkY 34˚F ESifh

    36˚F wdkYtMum;wGifvnf; 2˚F uGmjcm;jcif;om jzpf

    onf/ xdkYaMumifh tqdkyg variable rsKd;udk Measurement

    21

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • Level owfrSwfrnfqdkygu Interval Level omjzpfrnf/

    xdkYjyif zdeyf size udk avhvmMunfhrnfqdkygu

    vnf; Interval Level omjzpfrnf/ tb,fhaMumifhqdkaomf

    zdeyf size wpfckESifh wpfck tMum; BuD;oGm;^&SnfoGm;onfh

    Interval onf wlnDonfjzpfonf/ (size No. 6 ESifh size

    No. 7 onf 10 cm uGmjcm;rnfqdkygu size No. 8 ESifh

    size No. 9 Mum;? size No. 11 ESifh size No. 12 Mum;wdkY\

    jcm;em;csufonfvnf; 10 cm omjzpfrnf/)

    wzufwGifvnf; zdeyf size No. 12 onf zdeyf

    size No. 6 xuf (2)q BuD;roGm;^&SnfroGm;yg/

    xdkYaMumifh zdeyf size udk tcsKd;^tqtaejzifh ajymí

    r&bJ interval taejzifhom owfrSwfEdkifygonf/

    Ratio Level qdkonfrSm udef;*Pef;wpfckESifh

    wpfckwdkY Mum;wGif tcsKd;^tqtaejzifh ajymEdkifaom

    variable rsKd;udk owfrSwfMuonf/

    Oyrm - 0ifaiG? toHk;p&dwf? tdrfaxmifpk0if

    ta&twGuf? ajzqdkol\ touf ponfh variable rsKd;udk

    Ratio Level tjzpfowfrSwfEdkifonf/ tb,faMumifh

    qdkaomf OD;atmifatmifonf wpfv (5)odef; &&SdNyD;

    a':wifwifonf wpfv (10)odef;&&Sdrnfqdkygu

    a':wifwif&&Sdonfh 0ifaiGonf OD;atmifatmif &&Sd

    onfh 0ifaiG\ (2)q &Sdonf[k ajymEdkifonf/

    xdkYjyif OD;atmifatmiftaejzifh ,ckv tvkyf

    rvkyfEdkifygu 0ifaiGr&Sd (zero income) jzpfrnf/ (One

    of the properties of ratio level is “The point 0 reflects

    the absence of the characteristic”)

    SPSS data set wGif Interval ESif h Ratio udk

    cGJjcm;owfrSwfjcif;r&SdbJ Scale tjzpfom wpfpkwpfpnf;

    wnf; owfrSwfxm;aMumif;awGU&onf/ Scale (Nomi-

    nal and Ordinal) onf numerical type jzpfonfh twGuf

    tqdkyg data udk SPSS data set wGif oD;jcm; owfrSwf&ef

    rvdkyg/

    3/ Variable wpfckudk Measurement Level owf

    rSwfcsuftay: rlwnfNyD; Data analyze vkyfEdkifonfh

    yHkpH uGmjcm;oGm;ygonf/

    Oyrm - Measure of central tendency wGuf

    rnfqdkygu scale level owfrSwfxm;&Sdonfh data udk

    mean (orwfudef;)? median (tv,fudef;) ESifh mode

    (Budrfrsm;udef;) wdkYjzifh wGufcsufazmfjyEdkifaomfvnf;?

    Ordinal Level owfrSwfxm;&Sdonfh data udk median

    (tv,fudef;) ESifh mode (Budrfrsm;udef;) wdkYjzifhom

    wGufcsufazmfjyEdkifNyD;? Nominal Level owfrSwfxm;

    &Sdonfh data udk mode (Budrfrsm;udef;) wpfckwnf;jzifhom

    wGufcsufazmfjyEdkifygonf/

    od k Yaomf tcsK d U marketing project report

    rsm;wGif likert scale (Ordinal Level xm;&Sdonfh data)

    udk mean (orwfudef;) wGufcsuf azmfjyavh&SdaMumif;

    vnf; awGU&wwfygonf/

    Basic Statistical analysis wpfcktaejzifh -

    Nominal Ordinal Scale

    Mean -

    Median - -

    Mode - - -

    4/ xdkYaMumifh variable rsm;udk analyze rvkyfrD-

    (u) rnfonfh Measurement Level owfrSwfoifh

    onf/

    (c) rnfhonfh statistical methods rsm;udk toHk;jyKNyD;

    analyze vkyfrnf udk analyze vkyfolrsm;taejzifh

    BudKwif oHk;oyfxm;oifhygaMumif; wifjytyfyg

    onf/

    22

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • jrefrmouú&mZf 1380 ckESpf ESpfqef;rSm topftqef;yrm wpfacwfqef;

    vmaom tao;pm;? tvwfpm;vkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufvmapzdkY csif;jynfe,f?

    rif;wyfc½dkiftwGif;&Sd NrdKUe,frsm;rS vli,fvkyfief;&Sifrsm;udk zdwfac:um ¤if;wdkY

    vkyfief;rsm;udk pepfwus pDrHaqmif&Gufwwfap&efESihf b@ma&;qdkif&mudpörsm;?

    0ifaiGpD;qif;rIwGufcsufykH? aps;uGuf&SmazGykH? acs;aiG&,lEdkifrnfh enf;vrf;rsm;?

    pD;yGm;a&;qdkif&m vkyfief;pOfwpfckvkH;udk tpDtpOfa&;qGJenf;ponfh tajccH

    pD;yGm;a&;qdkif&mudpörsm; pepfwus aqmif&Gufwwfap&ef &nf&G,fí 2018 ckESpf

    {NyDv 21 &ufrS 30 &ufaeYtxd (10) &ufMum oifwef;udk zGifhvSpfydkYcscJhonf/

    ¤if;aemuf arv (2) &ufaeYwGif wwfajrmufrI pGrf;&nfNydKifyGJ usif;yay;jcif;?

    arv 3 &ufaeYwGif ukrÜPDrSwfykHwifjcif;qdkif&m udpörsm;? &if;ESD;jr§KyfESHrIqdkif&m

    tcGifhtvrf;rsm;taMumif;? SMEs toif;0ifavQmufxm;ykH? EdkifiHwum taxmuf

    tyHhtultnDrsm; awmif;cH&,lEdkifykHrsm; tp&SdonfwdkYudk pma&;oltaejzifh

    &Sif;vif;aqG;aEG; aqmif&GufcJhrIrsm;tm; tydkif;vdkuf wifjyoGm;rSm jzpfygw,f/

    a'gufwmrif;aZmfOD;

    23

  • &nf&G,fcsufDa Na Facility? UK Aid ESifh jrefrmEdkifiHopfoD;0vH?

    yef;refESifh [if;oD;[if;&Guf pdkufysKd;xkwfvkyf wifydkY

    a&mif;csolrsm;toif;? &if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ukrÜPDrsm;

    ñTefMum;rIOD;pD;Xme? csif;jynfe,fOD;pD;rSL;½k H;ESif h

    tao;pm;ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wdk;wufa&;

    OD;pD;Xme? csif;jynfe,fOD;pD;rSL;½kH;wdkY yl;aygif;í axmywf?

    aumfzDESifh 0OoD;ESHrsm; wefzdk;jr§ifh uGif;quf tqifhjr§ifh

    wifjcif;jzifh jrefrmEdkifiH\ ta&SUydkif;ESifh taemufydkif;&Sd

    awmifay:ol^ om;rsm;\ pD;yGm;a&; pGrf;aqmif&nf

    jr§ifhwifa&;ESifh tao;pm;ESifh tvwfpm;vkyfief;&Sif

    rsm;odkY acs;aiGrsm; ay;tyfEdkifa&; &nf&G,fí 2018 ckESpf

    {NyDv 21 &ufaeYrS 30 &ufaeYtxd rif;wyfNrdKU&Sd Green

    Land abmf'gaqmifcef;rü pD;yGm;a&;tpDtpOfrsm;

    a&;qGJjcif;oifwef; (Business Planning Training) tm;

    ydkYcscJhMuygw,f/ tqdkygoifwef;odkY rif;wyfNrdKUe,f?

    rwlyD NrdKUe,fESifh uefyufvufNrdKUe,frsm;rS vkyfief;&Sif

    (23) OD; wufa&mufcJhygonf/ oifwef;ü pD;yGm;a&;

    vkyfief;rsm; vkyfudkifaqmif&Guf&mwGif pD;yGm;a&;tpD

    tpOftm; pepfwus a&;qGJ aqmif&GufwwfapEdkifa&;

    &nf&G,fí oifMum;ydkYcscJhMuygw,f/

    NydKifyGJusif;yjcif;qufvufí 2018 ckESpf arv 2 &ufaeYwGif

    pD;yGm;a&;tpDtpOf (Business Plan) NydKifyGJtm; rif;wyf

    NrdKU? txu(1) ausmif;cef;rü jyKvkyfusif;ycJhygw,f/

    pD;yGm;a&; tpDtpOfrsm; a&;qGJjcif;oifwef;odkY wuf

    a&mufcJhMuaom rif;wyf? rwlyDESifh uefyufvuf

    NrdKUe,frsm;rS oifwef;om; vkyfief;&Sifrsm; yg0if,SOfNydKif

    cJhMuygw,f/ 'DNydKifyGJawGrSm oifwef;om;vkyfief;&Sif

    rsm;rS ¤if;wdkY tawGUtBuHKrsm;ESifh,SOfí oifwef;rS ydkYcs

    cJhonfh enf;vrf;rsm;jzifh taumif;qkH; &Sif;vif;wifjy

    oGm;Edkifonfudk awGU&SdcJh&ygw,f/

    aqG;aEG;yGJusif;yjcif;ESifU qkcsD;jr§ifUjcif;¤if;aemuf 2018 ckESpf arv 3 &ufaeYwGif

    ]]tao;pm;? tvwfpm;vkyfief;rsm; (SMEs) taMumif;

    odaumif;p&m}}? ]]ukrÜPDrsm; wnfaxmifrSwfykHwif

    jcif;qdkif&m odaumif;p&m}}? ]]csif;jynfe,fwGif &if;

    ES D;jr§KyfES HrIqdkif&m tcGif htvrf;rsm;taMumif;}}

    aqG;aEG;yGJtm; rif;wyfNrdKU? t.x.u (1) cef;rrSmyJ

    xyfrHjyKvkyfusif;ycJhygonf/ aqG;aEG;yGJwGif jrefrm

    EdkifiH opfoD;0vH? yef;refESifh [if;oD;? [if;&Guf pdkufysKd;

    xkwfvkyf wifydkY a&mif;csolrsm;toif;rS twGif;a&;rSL;

    a':pE´mrs K d ;u tzGi f htrSmpum; ajymMum;Ny D ;

    &if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ukrÜPD rsm; ñTefMum;rIOD;pD;Xme?

    csif;jynfe,fOD;pD;rSL;½kH;rS ñTefMum;a&;rSL; a'gufwm

    rif;aZmfOD;rS csif;jynfe,f &if;ES D;jr§KyfES HrIqd kif&m

    tcGifhtvrf;rsm;ESifh Oya't& &&SdEdkifaomcHpm;cGifhrsm;?

    ukrÜPDrSwfykHwifjcif;qdkif&m udpörsm;? ukrÜPDrSwfykHwif

    &jcif;taMumif;ESifh tusKd;aus;Zl;rsm;udk &Sif;vif;

    aqG;aEG;cJhygonf/ qufvufí Mr. Peter Brimble

    (DaNa Facility) rS yk*¾vduu@ zGHUNzdK; wdk;wufa&;ESifh

    pyfvsOf;í aqG;aEG;ajymMum;cJhygw,f/ xdkYaemuf

    pD;yGm;a&; pDrHudef;a&;qGJjcif; NydKifyGJwGif qk& &Sdolrsm;

    tm; {&m0wDawmifolv,form;rsm; zGHUNzdK;wdk;wuf

    a&;bPfrS qkrsm; csD;jr§ifhay;cJhygw,f/

    tao;pm;ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;

    zGHUNzdK;wdk;wufa&;XmerS 'kwd, ñTefMum;a&;rSL; OD;pdk;Edkif

    u tao;pm;ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&; vkyfief;rsm;

    taMumif;? SMEs acs;aiGwifoGif;avQmufxm;jcif;

    taMumif;? tao;pm;ESifh tvwfpm;pD;yGm;a&; vkyfief;

    rsm; rSwfykHwifjcif;qdkif&m vkyfief;pOfrsm;taMumif;

    &Sif;vif;ajymMum;NyD; pdwfyg0ifpm;ol vkyfief;&Sifrsm;

    tm; ukrÜPDrSwfykHwifjcif;? tao;pm;ESifh tvwfpm;

    pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; rSwfykHwifjcif;qdkif&m vkyfief;pOf

    rsm;udk aqmif&Gufay;cJh&m ukrÜPD (8)cktm; aeYcsif;NyD;

    aqmif&Gufay;EdkifcJhygw,f/

    24

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • bPfacs;aiGavQmufxm;ykHrsm;ESifU aqG;aEG;ar;jref;jcif;qufvufí {&m0wD awmifolv,form;rsm;

    zGHUNzdK;wdk;wufa&;bPfESifh Responsible Business Fund

    (RBF) rS wm0ef&Sdolrsm;u tao;pm;ESifh tvwfpm;

    vkyfief;rsm;udk acs;aiG? enf;ynmESifh aps;uGufponfwdkY

    yHhydk;ulnD yl;aygif;aqmif&Gufa&; vkyfief;pOfrsm;ESifh

    pyfvsOf;í &Sif;vif;wifjycJhygw,f/ wufa&mufvm

    olrsm;rS od&Sdvdkonfrsm;tm; ar;jref;aqG;aEG;cJhMuNyD;

    DICA ? SMEs ? A Bank ? RBF wdkYrS wm0ef&Sdolrsm;rS jyef

    vnfajzMum;ay;cJhygonf/ ¤if;aqG;aEG;yGJodkY vlOD;a&

    (150) OD;cefY wufa&mufcJhygw,f/

    vkyfief;&Sifrsm;\ tcuftcJjynfe,fwGif;&Sd pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;onf

    SMEs acs;aiG? bPfacs;aiG? tjcm;axmufyHhaiGrsm;

    avQmufxm;&mwGif vdktyfaomtaxmuftxm;rsm;

    wifjyEdkif&ef tcuftcJrsm;&Sdaeonfudk awGU&Sd&ygonf/

    Oyrm-ajrydkifqdkifaMumif; taxmuftxm; (ykHpH-7)?

    *&efajrjzpfaMumif; wifjyEdkifolr&SdMuay/ odkYjzpfí

    jynfe,ftwGif;&S d pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;taejzifh

    acs;aiGacs;,lEdkifjcif;r&Sdonfh tcuftcJrsm; awGU&yg

    w,f/

    jynfe,fwGif;&Sd pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif trsm;pk

    rSm-

    (1) v,f,majrvkyfydkifcGifh taxmuftxm; ydkifqdkif

    aMumif; taxmuftxm; (ykHpH-7) r&Sdjcif;

    (2) tdrfNcHajrydkifqdkifrItaxmuftxm;(*&efajr)

    wifjyEdkifrIr&Sdjcif;

    (3) tjcm;pufypönf;? ,mOf,EÅ&m;ydkifqdkifrIr&Sdjcif;

    txufazmfjyygtajctaersm; &S daeaom

    aMumifh SMEs acs;aiGavQmufxm;&ef? bPfacs;aiG

    avQmufxm;&ef? EdkifiHwum taxmuftyHhtultnDrsm;

    avQmufxm;&ef wifjy&rnfh taxmuftxm;rsm;

    jynfhpkHrIr&Sdjcif;ponfh tajctaersm;aMumifh acs;aiG

    acs;,lí &if;ESD;jr§KyfESHrIvkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef tcuf

    tcJrsm; &Sdaeonfudk awGU&Sd&ygw,f/

    ajz&Sif;aqmif&GufrnfUenf;vrf;jrefrmEdkifiH &if;ESD;jr§KyfESHrIOya' (76) wGif

    ]]tpdk;&tzGJUonf jrefrmedkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;

    odkYr[kwf EdkifiHom;ydkif tao;pm;? tvwfpm; pD;yGm;

    a&;vkyfief;rsm;tm; taxmuftyHhrsm;? aiGaMu;qdkif&m

    yHhydk;rIrsm;? pGrf;aqmif&nfjr§ifhwifjcif;? oifwef;rsm;

    zGifhvSpfay;jcif;wdkYudk aqmif&GufEdkifonf/ xdkYtjyif

    jrefrmEdkifiHom;ydkifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;rS vkyfief;

    aqmif&Gufaeonfhae&m odkYr[kwf pD;yGm;a&; vkyfief;

    trsKd;tpm;rsm;ESifh pyfvsÚf;onfh aqmif&Gufcsufrsm;wGif

    uif;vGwfcGifhESifh oufomcGifhrsm;udk cGifhjyKay;Edkifonf}}

    [k twdtvif; jy|mef;xm;NyD; jzpfygw,f/ xdkYaMumifh

    jynfe,fwGif;&Sd tao;pm;? tvwfpm;vkyfief;&Sifrsm;

    taejzifh twnfjyKrdeYf? cGifhjyKrdefYrsm; avQmufxm;&,l

    jcif;jzifh tcGefuif;vGwfcGifh? oufomcGifhESifh ajrtokH;cs

    cGifhrsm; &&SdcHpm;Edkifrnf jzpfygw,f/ tqdkygtwnfjyK

    rdefY? cGifhjyKrdefYrsm;onf oufqdkif&m tpdk;&tzGJUtpnf;?

    Xmersm;\ oabmwlnDrI&&SdNyD; cGifhjyKay;aom vkyfief;

    rsm;jzpfí wpfenf;tm;jzifh tpdk;&tzGJUrS axmufcHxm;

    aom vkyfief;rsm;qdkvQif rSm;rnfr[kwfay/ 'gaMumifh

    SMEs acs;aiGxkwfacs;a&; vkyfief;pOfwGif tpdk;&\

    tmrcHvkyfief;jzpfvQif acs;,lEdkifonfqdkonfh tcsuf

    t& vkyfief;&Sifrsm;taejzifh acs;aiGacs;,lrI vG,fulvm

    rnfhtjyif? jrefrmEdkifiH &if;ESD;jr§KyfESHrI Oya't& cHpm;cGifh

    rsm;vnf; wpfygwnf; &&SdcHpm;Edkifrnfh enf;vrf;jzpfay

    onf/ odYkjzpfygí jynfwGif; &if;ESD;jr§KyfESHrIvkyfief;rsm;

    wdk;wufvmap&ef SMEs vkyfief;rsm; zGHUNzdK;vmjcif;jzifh

    tvkyftudkif tcGifhtvrf;rsm;pGm zefwD;ay;Edkifrnf

    jzpfaomaMumifh a'owGif;pD;yGm;a&; ydkrdkzGHUNzdK;wdk;wuf

    vmrnf jzpfygaMumif; tBuHjyKwifjyjcif;jzpfygw,f/

    25

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • udef;*Pef;tokH;jyKoleSifh yHhydk;ay;olrsm;tMum;qufqHa&;(Data User and Provider Relationship)

    » anmifwdkif (A[dkpm&if;tif;tzGJY ) »

    ed'gef;,aeYacwf enf;ynmzGHUNzdK;rIESifhtwl udef;*Pef;tokH;csrI t&Sdeft[kef

    vnf; jrifhwufvmygonf/ rdrdwdkYpdwf0ifpm;onfh e,fy,frsm;twGuf udef;*Pef;

    rsm;tokH;jyKí okawoejyKvkyfNyD; avhvmokH;oyfqef;ppfcsufrsm; jyKvkyfjcif;rS

    &&Sdvmonfh &v'frsm;jzifh pDrHudef;rsm;ESifh rl0g'rsm;a&;qGJcsrSwfEdkifygonf/

    xdkYaMumifh udef;*Pef;tokH;jyKolESifh yHhydk;ay;olrsm;tMum; qufqHa&;aumif;rGefjcif;

    onf tvGefta&;BuD;aom tcef;u@wpfckjzpfygonf/

    udef;*Pef;yHUydk;ay;olrsm;\ aqmif&GufcsufEdkifiHwumwGif udef;*Pef;Zmpfjrpfrsm;taejzifh rdrdwdkY udef;*Pef;t&nf

    taoG; jynfh0rI&Sdapa&;twGuf udef;*Pef;raumuf,lrD SWOT pdppfokH;oyfrI

    rsm;vnf; jyKvkyfcJhMuygonf/ udef;*Pef;Zmpfjrpfrsm;taejzifh pD;yGm;a&;ESifh

    vlrIa&;qdkif&mwGif tvGefta&;BuD;aom ñTefudef;rsm;twGuf tokH;jyKolrsm;

    vdktyfonfh udef;*Pef;rsm;udk em;vnfoabmaygufjcif;ESifh tcsdefrDNyD;pD; &&Sd&ef

    twGuf enf;ynm? aiGaMu;ESifh vl tiftm;vkHavmufrI&Sdjcif; ponfh tm;omcsufrsm;

    26

  • (Strengths) pdppfokH;oyfjcif;? udef;*Pef;aumuf,lrnfh

    olrsm;wGif owfrSwfxm;onfh t&nftaoG;rjynfh0

    jcif;? vkHavmufaom t&if;tjrpfr&Sdjcif;ESifh udef;*Pef;

    tokH;jyKolrsm;twGuf tcsdefrD yHhydk;ay;Edkif&ef pepfwus

    pDpÚfaqmif&Gufxm;rIr&Sdjcif;ponfh tm;enf;csufrsm;

    (Weaknesses) pdppf okH;oyfjcif;? udef;*Pef; jzefYjzL;

    xkwfa0Edkifrnfh pDrHcefYcGJrIESifh qufoG,faqmif&GufEdkif

    rnfh tcGifhtvrf;rsm; (Opportunities) pdppfokH;oyfjcif;?

    tpdk;&u@? or0g,ru@ESifh yk*¾vdu@wdkYrS udef;

    *Pef;tcsuftvufrsm; &&Sda&;twGuf udef;*Pef;

    tokH;jyKolrsm;ESifh axmufyHhay;olrsm;tMum; qufqH

    a&;wdk;wuf aumif;rGefap&ef t[efYtwm;jzpfaponfh

    Ncdrf;ajcmufrIrsm; (Threats) udk pdppfokH;oyfjcif; ponf

    jzifh jyKvkyfMuygonf/

    udef;*Pef;pDrHcefhcGJrIwpfenf;tm;jzifh udef;*Pef;xkwfa0olrsm;

    onf yHhydk;ay;olrsm; jzpfygonf/ ¤if;wdkYtaejzifh udef;

    *Pef;pDrHcefYcGJrIrsm;udk atmufyg tcsufrsm;twdkif;

    aqmif&Gufvsuf &Sdygonf/

    (1) EdkifiHawmftpdk;& (Government)

    Ä EdkifiHawmftpdk;&\ vrf;ñTefcsufESifh vdktyfonfh

    rl0g'rsm;twGuf udef; *Pef;aumuf,ljcif; jzpf

    onf/

    (2) rl&if;udef;*Pef;ESifh udef;*Pef; t"dyÜm,fzGifhxm;

    onfh pDrHcefYcGJrI

    (Master Data and Metadata Management)

    Ä rl&if;udef;*Pef;ESifh ,if;udef;*Pef;&&Sdatmif

    aqmif&GufcJhonfh udef; *Pef; t"dyÜm,fzGifhqdkxm;

    rIrsm;udk pDrHcefYcGJjcif; jzpfonf/

    (3) t&nftaoG;xdef;csKyfrI (Quality Control)

    Ä udef;*Pef;rsm; wdusrSefuefa&;twGuf ppfaq;

    jcif;jzifh t&nftaoG;xdef;csKyfjcif; jzpfonf/

    (4) t"dyÜm,faygif;pyfjcif; (Integration Definition)

    Ä udef;*Pef;trsKd;tpm;rsm;onf pD;yGm;a&;ESifh

    vlrIa&; e,fy,ftvdkuf t"dyÜm,frsKd;pkH yg0if

    aygif;pyfjcif;jzpfonf/

    (5) Adokumynm (Architecture)

    Ä t"dyÜm,fzGif hqdkxm;aom udef;*Pef;rsm;udk

    Adokumynm tokH;jyKjcif;jzifh vkyfief;&nfrSef;

    csufrsm; taumiftxnfazmf aqmif&GufEdkifrnf

    jzpfonf/

    (6) ajymif;vJjcif; (Transformation)

    Ä udef;*Pef;rsm;rSwpfqif h rl0g'rsm;twGuf

    vdktyfaom owif;tcsuf tvufoGif;tm;pkrsm;

    tjzpf ajymif;vJjcif; jzpfonf/

    (7) odkavSmifjcif;(Warehousing)

    Ä udef;*Pef;rsm; taMumif;trsK d;rsK d;aMumif h

    yaysmufrIr&Sdap&ef odkavSmif xdef;odrf;xm;&rnf

    jzpfonf/

    (8) udef;*Pef; tcsuftvufrsm; xnfhoGif;onfhpepf

    (Database Systems)

    Ä udef;*Pef;rsm; odkavSmifjcif;jyK&mwGif udef;

    *Pef;tcsuftvufrsm; xnfhoGif;onfhpepfjzifh

    pepfwus odrf;qnf;xm;jcif; jyKvkyf&rnf jzpf

    onf/

    udef;*Pef;tokH;jyKolrsm;\ vdktyfcsufudef;*Pef; tokH;jyKolrsm;taejzifh rdrdwdkY\

    vkyfief;&nfrSef;csufrsm; taumif txnfazmfaqmif

    &GufNyD;pD;&ef udef;*Pef; taMumif;t&if;rsm;\ aemufcH

    ordkif;onfvnf; ta&;BuD;ygonf/ xdkYjyif aumif;rGef

    27

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • aom qkH;jzwfcsufrsm;udk csrSwfay;Edkifrnfh a,bk,s

    vdktyfonfh udef;*Pef; trsKd;tpm; (5) rsKd;rSm atmufyg

    twdkif;jzpfygonf/

    (1) rSefuefwdusaom udef;*Pef; (Truth Data)

    (2) wdk;wufaumif;rGefaom udef;*Pef; (Improving

    Data)

    (3) BudKwifcefYrSef;Edkifaom udef;*Pef; (Predictable

    Data)

    (4) wDxGifqef;opfrIudk jyKvkyfEdkifaom udef;*Pef;

    (Breeding-innovation Data)

    (5) ,SOf Ny d Ki fr Itm;omcsuf&S daom udef;*Pef;

    (Competitive advantage Data)

    ed*kH;udef;*Pef;tokH;jyKolrsm;taejzifh udef;

    *Pef;tcsuftvuf &&SdrItwGuf tcuftcJtrsKd;rsKd;

    &SdEdkifygonf/ tcsKdUrSm udef;*Pef;ZmpfjrpfrS udef;*Pef;

    awmif;cH&&Sd&ef enf;vrf;rodjcif;ESifh rnfonfhudef;

    *Pef; trsKd;tpm;rsm;onf rnfonfhZmpfjrpfrS &&Sd

    Edkifonf ponfh A[kokwtm;enf;jcif;wdk YaMumifh

    tcuftcJrsm; BuHKawGU&jcif;jzpfygonf/ ,ciftcsdef

    umvrsm;wGif EdkifiHwumtzGJUtpnf; Website rsm;ü

    EdkifiHtoD;oD;\ vlrIa&;ESifh pD;yGm;a&;qdkif&m acgif;pOf

    tvdkuf udef;*Pef;rsm;udk azmfjyxm;aomfvnf; jrefrm

    EdkifiH\ udef;*Pef;&&SdrI azmfjycsufrSm uGufvyfrsm;

    jzpfay:cJhygonf/ ,cktcg jrefrmEdkifiHwGif vlOD;a&ESifh

    tdrftaMumif;t&m oef;acgifpm&if;udk ESpfaygif;(30)

    ausmfvGefcJhNyD;rS 2014 ckESpfwGif jyefvnfaumuf,l

    EdkifcJhjcif;? vlaerIb0ESifh usef;rma&;qdkif&m tajccH

    tcsuftvuf ppfwrf; Demographic and Health

    Survey (DHS) udkvnf; yxrqkH;tBudrf aumuf,lEdkif

    cJhjcif;ESifh tjcm;ta&;BuD;aom u@toD;toD;ESifh

    pyfvsOf;onfh oef;acgifpm&if;ESifh erlemppfwrf; rsm;pGm

    udkvnf; aumuf,lEdkifcJhNyD; jzpfygonf/ xdkYjyif jrefrm

    EdkifiHwGif A[dkpm&if;tif;tzGJUonf vlrIa&;ESifh pD;yGm;

    a&;qdkif&m udef;*Pef;tcsuftvufrsm;udk aumuf,l

    pkpnf;NyD; A[dkpm&if;tif;tzGJU 0ufqdk'f http://www.

    mmsis.gov.mm wGif azmfjyvsuf&Sdygonf/ oufqdkif&m

    udef;*Pef; Zmpfjrpfrsm;taejzifh rdrdwdkYudef;*Pef;

    xkwfa0rIrsm;udk udef;*Pef;tokH;jyKolrsm; od&Sdem;vnf

    oabmaygufap&ef todynmA[kokw jzefYa0jcif;rsm;

    jyKvkyfay;&rnfhtjyif awmif;cHvmonfh udef;*Pef;

    rsm;udkvnf; vQKdU0Sufxdef;odrf;xm;&rnfh tcsuf

    tvufESifh uefYowftcsdefumvrSvGJí yHhydk;ay;jcif;rsm;

    jyKvkyfay;oifhygonf/ odkYrSomvQif udef;*Pef; tokH;

    jyKolESifh yHhydk;ay;olrsm;tMum; qufqHa&; ydkrdkaumif;

    rGefvmap&ef aqmif&Gufjcif;jzifh pum;ajymedkifaom

    udef;*Pef; (Data can speak) rsm;rSwpfqifh aumif;rGef

    onfh rl0g'rsm; csrSwfaqmif&GufEdkifrnfjzpfygaMumif;

    tBuHjyK a&;om;wifjyvdkufygonf/

    rSwfcsuf/ / tifwmeufowif;tcsuftvufrsm;udk

    aumufEkwfbmomjyefí pma&;oltmabmf

    jzifh a&;om;jcif;jzpfygonf/

    28

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • EdkifiHwpfEdkifiH\ zGHUNzdK;wdk;wufrItpudk avhvmMunfhrnfqdkygu xdkEdkifiH

    \ tajccHpepfwpfckjzpfonfh rSwfykHwifjcif;pepfudk avhvm&rnfjzpfonf/ rSwfykH

    wifjcif;pepfrsm;wGif ]]arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI rSwfykHwifjcif;pepf}}onf tajccH

    tusqkH;pepfBuD;wpfck jzpfonf/ jrefrmEdkifiHwGif ]]arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykH

    wifjcif;pepf}} ydkrdktm;aumif;vmap&efESifh Xmeqdkif&mrsm;tMum; yl;aygif;

    aqmif&GufrI tcsdwftqufrdap&ef usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;Xmevufatmuf&Sd

    jynfolUusef;rma&;OD;pD;Xme? ukoa&;OD;pD;Xmetjyif pDrHudef;ESifh b@ma&;0efBuD;

    Xmevufatmuf&Sd A[dkpm&if;tif;tzGJYwdkYrS t"du OD;aqmifí rdwfzuftzGJUtpnf;

    wpfckjzpfonfh ]]Bloomberg Data for Health Initiative}}\ taxmuftyHhjzifh

    tvkyf½kH aqG;aEG;yGJudk usif;yaqmif&GufcJhjcif;jzpfonf/

    tqdkygtvkyf½kHaqG;aEG;yGJudk aejynfawmfaumifpD&Sd ysÚf;rem;NrdKUe,f?

    reÅav;wdkif;a'oBuD;&Sd 0rf;wGif;NrdKUe,fESifh anmifOD;NrdKUe,fwdkYwGif 2018 ckESpf

    azazmf0g&Dv 28 &ufaeYrS rwfv 6 &ufaeYtxd usif;yjyKvkyfcJhNyD; taxGaxG

    tkyfcsKyfa&;OD;pD;Xme? jynfolUtiftm;OD;pD;Xme? jynfolUusef;rma&;OD;pD;Xme?

    ukoa&;OD;pD;XmewdkYESifh A[dkpm&if;tif;tzGJUwdkYrS zdwfMum;xm;onfh wdkif;a'o

    BuD;tqifh? c½dkiftqifh? NrdKUe,ftqifhESifh A[dk½kH;csKyftqifhwdkYrS {nfhonfawmfrsm;

    yg0ifNyD; rdwfzuftzGJUtpnf;jzpfonfh ]]Bloomberg Data for Health Initiative}}

    rS tzGJU0ifrsm;ponfjzifh toD;oD; wufa&mufcJhMuygonf/

    29

  • arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI rSwfykHwifjcif;qdkif&m

    yl;aygif;aqmif&Gufa&; tvkyf½kH aqG;aEG;yGJ usif;y&

    jcif;rSm jrefrmEdkifiH\ zGm;aopm&if;tif;pepf ydkrdktm;

    aumif;vmap&ef? arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;

    qdkif&mvkyfief; &mEIef;jynfhvTrf;NcHKrI zGHUNzdK;wdk;wufvm

    ap&ef? oufqdkif&m Xmeqdkif&mrsm;tMum; yl;aygif;

    aqmif&GufrI tm;aumif;vmap&ef? jynfolvlxkrS arG;

    zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;udk ydkrdkod&SdNyD; vdkufem

    aqmif&GufEdkifap&ef? aoqkH;rIwdkYtm; eIwfjzifhar;jref;

    azmfxkwfjcif; (Verbal Autopsy-VA) enf;jzifh aumuf,l

    &mwGif enf;ynmqdkif&m vkyfief;pGrf;aqmif &nfrsm;

    wdk;wufvmap&ef? pDrHcsuf NrdKUe,frsm;wGif&Sd aom

    usef;rma&;OD;pD;XmerS tajccHjynfolUusef;rma&;

    0efxrf;rsm;ESifh A[dkpm&if;tif;tzGJU0efxrf;rsm;tm;

    arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;qdkif&m enf;ynm

    rsm; wdk;wufvmap&efESifh jynfolvlxk\ usef;rma&;

    tqifhtwef; jrifhrm;atmif aqmif&GufoGm;Edkif&ef ponf

    wdkYudk &nf&G,fí tvkyf½kHaqG;aEG;yGJudk usif;yjyKvkyfcJh

    jcif; jzpfygonf/ aqG;aEG;yGJwGif VA vkyfief;pDrHcsuf

    NrdKUe,frsm;jzpfonfh aejynfawmfaumifpD&Sd ysOf;rem;NrdKU

    e,f? rEÅav;wdkif;a'oBuD;&Sd 0rf;wGif;NrdKUe,fESifh

    anmifOD;NrdKUe,fwdkYrS aqG;aEG;wifjyrIrsm;wGif oufqdkif

    &m wm0ef&Sdyk*¾dKvfrsm;rS OD;aqmifaqG;aEG;jcif;rsm;?

    tvGwfoabm aqG;aEG;jcif;rsm;tjyif tkyfpkzGJU aqG;aEG;

    jcif;rsm;udk tjyeftvSef aqG;aEG;cJhygonf/ OD;pGmyxr

    arG;zGm;rI? aoqkH;rIwdkYESifh qufpyfí pwifaqG;aEG;cJhMu

    ygonf/

    (1) arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI pm&if;rsm;jzpfaom

    zGm;aopm&if;tif;rsm;\ EdkifiHawmf tqifhtvdkuf

    tokH;0ifrIESifh pyfvsOf;í EdkifiHwpfEdkifiH zGHUNzdK;wdk;wuf

    ap&eftwGuf taxmuftuljyKonfh tajccHusaom

    tcsuftvufrsm;udk arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI pm&if;

    rsm;rS &&SdEdkifNyD; xdkrS&&Sdvmaom tcsuftvufrsm;onf

    a'owpfck (odkY) EdkifiHwpfck\ arG;EIef;Murf;? aoEIef;

    Murf; tp&Sdonfh usef;rma&;tñTef;udef;rsm;udk od&SdEdkif

    onfhtjyif usef;rma&; rl0g'ESifh pDrHudef;rsm; a&;qGJ

    taumiftxnfazmf aqmif&GufEdkif&mwGifvnf; EdkifiH

    awmf\ vlrItusKd;pD;yGm;udk azmfaqmifrnfh pm&if;tif;

    wpf&yftjzpf tokH;0ifygonf/ xdkYtjyif zGm;aorSwf

    ykHwifjcif;vkyfief;onf EdkifiHawmftwGufomru

    vlwpfOD;t&aomf vnf;aumif;? tkyfcsKyfa&;tydkif;rSm

    aomf vnf;aumif;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? ynma&;?

    usef;rma&;ESifhywfoufaom &nf&G,fcsufrsm;? pDrH

    csufrsm; csrSwf&mwGifvnf;aumif;? okawwejyK

    vkyfief;rsm;? ppfwrf;rsm; aumuf,ljcif;wdkYwGifvnf;

    aumif; t"dutm;jzifh tokH;jyK&onfh tcsuftvufrsm;

    jzpfygonf/ xdkvkyfief;udk ,cifu oufqdkif&m Xme

    rsm;wGif rdrdwdkY\tpDtpOfjzifh aumuf,lcJhMuNyD; Xme

    qdkif&mrsm;tcsif;csif; yl;aygif; aqmif&GufrI tm;enf;cJh

    onfhtwGuf &&Sdvmaom udef;*Pef; tcsuftvufrsm;

    onf pm&if;Z,m;rsm;t& pm&if;tif; jyKpkykHtay:

    rlwnfí Xmeqdkif&mrsm;tMum;wGif uGJjym;rIrsm; &SdcJh

    ygonf/ xdkYaMumifh pm&if;Z,m;rsm; jynfhpkHrSefuef

    wduspGm &&SdEdkifap&eftwGuf tvkyf½kHaqG;aEG;yGJodkY

    wufa&mufvmMuonfh Xmeqdkif&mrsm; tm;vkH;taejzifh

    yl;aygif; yg0ifaqmif&Guf&ef vdktyfaeygonf/ ¤if;

    aemuf zGm;aorSwfykHwifjcif;taMumif;tm; qufvuf

    aqG;aEG;cJhMuonf/

    zGm;aorSwfykHwifjcif;qdkonfrSm arG;zGm;rIESifh

    aoqkH;rI jzpfay:csdefwGif pm&if;jyKpkxm;aom w&m;0if

    rSwfwrf;jzpfygonf/ zGm;aorSwfykHwifjcif;\ ta&;

    BuD;qkH; tajccHtcsufrSm arG;zGm;rIrSwfykHwifjcif;ESifh

    aoqkH;rIrSwfykHwifjcif;wdkY jzpfygonf/ NyD;jynfhpkHonfh

    zGm;aorSwfykHwifjcif;pepfonf vlwpfOD;csif;pD\

    udk,fa&;rSwfwrf; tcsuftvufrsm;udk vkHNcHKpdwfcsrI

    &Sdapjcif;? rjzpfrae pOfqufrjywf aqmif&Guf&rnfh

    vkyfief;wpfckjzpfjcif;? w&m;Oya't& w&m;0if

    taxmuftxm;wpfckjzpfapjcif;ESifh urÇmwpf0ef;

    tokH;jyKEdkifjcif;wdkY jzpfygonf/ zGm;aorSwfykHwifjcif;

    pepf ydkrdkaumif;rGefvmygu EdkifiH\ vlOD;a& wdk;EIef;udk

    30

    2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • od&Sdap&efomru vlrIpD;yGm;ñTefudef;rsm;jzpfonfh

    ynma&;? pD;yGm;a&;? usef;rma&;? vlrIa&; ponfhwdkY

    tjyif zGm;aoqdkif&m tñTef;udef;rsm;jzpfaom wpfESpf

    atmuf uav;aoqkH;rIEIef;? om;zGm;rdcifaoqkH;rIeIef;?

    ig;ESpfatmufuav;aoqkH;rIEIef;? arG;EIef;Murf;?

    aoEIef;Murf;wdkYESifh vlwdkY\ arQmfrSef;oufwrf; tp&Sd

    onfwdkYudk wGufcsuf xkwfjyef&mwGif rSefuefonfhpm&if;

    rsm; ay:xGef;vmatmif rsm;pGm taxmuftuljyKap

    ygonf/

    (2) zGm;aopm&if;tif;pepf\ aemufcHordkif;

    aMumif;ESifh pyfvsOf;ívnf; pdwf0ifpm;zG,f avhvm

    od&SdcJh&onf/ jrefrmEdkifiHonf t*FvdyfvufatmufcH

    b0odkY usa&mufcJhpOf atmufjrefrmjynfrSpí zGm;ao

    pm&if;tif;rsm;udk aqmif&GufcJhNyD; arG;zGm;vQif (odkY)

    aoqkH;rIjzpfay:vQif NrdKUydkif? e,fydkifrsm;xHodkY taMumif;

    Mum;NyD; usef;rma&; 0efxrf;rsm;rS arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI

    vufrSwfrsm;udk t*FvdyfacwfrSpwifí xkwfa0ay;

    cJhygonf/ 1930 ckESpfwGif arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykH

    wifonfhvkyfief;udk jrefrmEdkifiH\ ae&mtESHYtjym;wGif

    aqmif&GufEdkifcJhNyD;aemufwGif 'kwd,urÇmppfjzpfyGm;

    cJh&m xdkpepfonf qufvufaqmif&GufEdkifjcif; r&Sd

    awmhbJ vGwfvyfa&;&NyD;onfhtcsdef aemufydkif;rSom

    ]]arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;pepf}}udk usef;

    rma&;ñTefMum;a&;0ef½kH;rS wm0ef,l aqmif&GufcJhyg

    onf/ 1960 ckESpf aemufydkif;wGif A[dkpm&if;tif;tzGJU&Sd

    zGm;aopm&if;tif;XmepdwfrS qufvufwm0ef,l

    aqmif&GufcJhygonf/

    jrefrmEdkifiHwGif zGm;aopm&if;tif;udk ouf

    qdkif&mXmersm;tMum; tokH;jyK&rnfh zGm;aoykHpHrsm;

    taejzifh 'kwd,urÇmppfrwdkifrD 1962 ckESpf azazmf0g&D

    vrSpí ]]jzwfydkif;okH;apmifwGJpepf (Tri-foil System)}}

    udk tpjyKum ]]zGm;aoykHpH 13 rsKd;}}udk ajymif;vJ

    jyifqif tokH;jyKcJhNyD; aemufydkif;wGif acwfpepfESifh

    vdkufavsm nDaxGrI&Sdonfh ]]zGm;aoykHpH 8 rsKd;}}udk

    ,aeYwdkifatmif tqifhqifh ajymif;vJtokH;jyKvm

    cJhygonf/ usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;XmerS

    arG;zGm;rIESifh aoqkH;rIwdkYudk rSwfykHwifjcif;? vufrSwfrsm;

    xkwfay;jcif;wdkYudk wm0ef ,laqmif&GufNyD; A[dkpm&if;

    tif;tzGJUtaejzifh A[dkrS aeí usef;rma&; 0efBuD;XmerS

    awmif;cHay;aom pm&if; tif;rsm;udk ESpfpOfwGufcsuf

    xkwfjyefNyD; jrefrmEdkifiH\ vlOD;a&pm&if;rsm;? arG;zGm;rI?

    aoqkH;rIpm&if;rsm;? vlOD;a&wdk;yGm;rIEIef; ponfwdkYudk

    wGufcsufxkwfjyef ygonf/

    (3) xdk Yaemuf zGm;aopm&if;tif;pepfESif h

    arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI pm&if;rsm;\ ta&;BuD;ykHudkvnf;

    txl;wvnf wifjyaqG;aEG;cJhMuonf/ arG;zGm;rIESifh

    aoqkH;rI udef;*Pef;tcsuftvufrsm;udk twdtus

    tcsdefESifhwpfajy;nD rSefuefpGm &&Sdapa&;onf ta&;

    BuD;onfhtwGuf arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;

    pepf zGHUNzdK;wdk;wuf&ef aqmif&GufEdkifa&;wGif usef;rm

    a&;0efxrf;rsm;omru jynfolvlxkESifhtwl wuf

    a&mufvmMuaom Xmeqdkif&mrsm; tm;vkH;rSvnf;

    yl;aygif; yg0ifaqmif&Guf&ef vdktyfygonf/

    ]]arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;ESifh

    vufrSwfxkwf,ljcif;}} wpfenf;tm;jzifh ]]arG;pm&if;?

    aopm&if;}}xkwf,ljcif;wdk Y\ ta&;ygrIonf vl

    wpfOD; csif; (odkY) rdom;pk0ifrsm;twGufvnf;aumif;?

    EdkifiHawmf^NrdKU&Gmrsm;udk tkyfcsKyfolrsm;twGuf vnf;

    aumif;? usef;rma&;pDrHudef;ESifh rl0g'rsm; a&;qGJol

    rsm;twGufvnf; taxmuftuljzpfapygonf/ ydkí

    &Sif;vif;ap&ef atmufygZ,m;jzifh azmfjycsifygonf/

    vlwpfOD;csif; (odkY) rdom;pk0ifrsm;twGuf

    arG;pm&if; aopm&if;

    á uav;i,fwpfOD;\ &SifoefaexdkifrI twGuf

    tNrJwrf;w&m;0ifaeonfU rSwfwrf;tjzpf &&Sd

    Edkifjcif;?

    á uav;tcGifUta&; jznfUqnf;ay;Edkifjcif;?

    á uav;i,frsm; ausmif;0ifcGifU &&Sd apEdkifjcif;?

    á oufaocHvufrSwfwpfcktaejzifU tokH;jyK

    Edkifjcif; (rdbrsKd;½dk;? touf? arG;aehESifU usm;^r)?

    á tarGqufcHcGifU avQmufxm;Edkifjcif;?

    á touftmrcH? yifpifavQmufxm;Edkif

    jcif;? Opömypönf;ydkifqdkifrIrsm;udk w&m;0if

    vTJajymif;Edkif&ef w&m;0if taxmuftxm;

    wpfck taejzifU tokH;jyKEdkifjcif;?

    á aoqkH;aMumif; oufaocH vufrSwf

    wpfcktaejzifU tokH;jyKEdkifjcif;/

    31

    twJG(5)? trSwf-2

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • arG;pm&if; aopm&if;

    á usef;rma&;apmifUa&SmufrI &&Sdapjcif;?

    á EdkifiHom;^EdkifiHjcm;om; rSwfykHwif avQmufxm;

    &mwGif tokH;jyKEdkifjcif;?

    á rJay;Edkifjcif;?

    á tpdk;&½kH;ESifU tzGJhtpnf;rsm;? EdkifiH tmPmydkif

    tzGJYtpnf; tqifUqifUwdkhwGif tvkyfvkyfydkifcGifU

    &&SdcHpm;apEdkifjcif;?

    á tdrfaxmifpk vlOD;a& pm&if;oGif;Edkifjcif;/

    EdkifiHawmf^ NrdKU&Gmrsm;udk tkyfcsKyfolrsm;twGuf

    arG;pm&if; aopm&if;

    á tdrfaxmifpk vlOD;a&pm&if;od&SdEdkifjcif;?

    á rJay;Edkifaom vlOD;a&udk od&SdEdkifjcif;?

    á EdkifiHawmfvkHNcHKa&;twGuf taxmuftuljyK

    Edkifjcif;?

    á &yf&GmzGHY NzdK;a&; pDrHudef;rsm; a&;qGJEdkifjcif;/

    á vlOD;a&pm&if;rsm;wGufcsufjcif;ESifU

    rJpm&if;jyKpkjcif;?

    á vlaorIrsm;rSwpfqifU trItcif;rsm;

    jzpfyGm;rIrsm;udk BudKwifumuG,fEdkifjcif;?

    á okawoejyKppfwrf;rsm; aumuf,l

    Edkifjcif;?

    á usef;rma&;ESifU aemufqufwGJ vlrI

    pD;yGm;qdk;usKd;rsm;udk avQmhcsEdkifjcif;/

    usef;rma&;pDrHudef;rsm;ESifh

    rl0g'rsm;a&;qGJolrsm;twGuf

    arG;pm&if; aopm&if;

    á usef;rma&;tñTef;udef;rsm; wGufcsufEdkifjcif;?

    á vlOD;a&cefhrSef;wGufcsufjcif;^ BudKwifcefhrSef;

    Edkifjcif;?

    á vlOD;a& xdef;csKyfjcif;^vlrsKd;jyKef;wD;rIrS

    umuG,fEdkifjcif;?

    á usef;rma&;0efaqmifrIrsm;ay;&ef pDrHcsufrsm;

    ESifU rl0g'rsm; a&;qGJEdkifjcif;/

    á usef;rma&;tñTef;udef;rsm; wGufcsuf

    Edkifjcif;?

    á uav;rdcif aoEIef;ESifU a&m*gaoEIef;

    ajymif;vJrIrsm;udk apmifUMunfUxdef;csKyfEdkifjcif;

    á taotaysmufrsm;aom a&m*grsm;udk

    azmfxkwfEdkifjcif;

    á aiG? vltiftm; ponfUt&if;tjrpfrsm;

    rSefuefpGm cGJa0tokH;jyKEdkifjcif;?

    á usef;rma&;pDrHcsufrs