rmwdum - mopfi · 2018. 12. 26. · tjyeftvsef av;pm;wwfnyd; tm;vkh;yg0ifedkifonfh...
TRANSCRIPT
-
rmwdumrmwdum
twJG-5? trSwf(2)? 2018 ckESpf? {NyD - ar - ZGef
uAsmu@
wm0efxrf;aomykcHk;rsm; jrrdk;jzL 1
owd.....rdwfaqG ndK (CSO) 2
aqmif;yg;u@
jrefrmjynfolrsm;\ b0wdk;wufa&;? jynfolYtoH em;axmifay; a'gufwm0g0garmif 3
wpfOD;csif;vkyfaqmifrIrSonf aygif;pnf;vkyfaqmifjcif;qDodkY oef;aZmf 9
usifh0wfESihfvkyfief;cGif a'gufwmnDnDarmif 12
tem*wfpufrIacwfajymif;awmfvSefa&;\ tusKd;oufa&mufrIrsm; a'gufwmyifvHkat; 16
Data Measurement Level qdkonfrSmOD;xGef;xGef;0if;(pm&if;tif;ynm)
20
SMEs u@rsm; zGHU NzdK;zdkY 0kdif;0ef;wm0ef,lMuygpdkY a'gufwmrif;aZmfOD; 23
udef;*Pef;toHk;jyKolESifh yHhydk;ay;olrsm;tMum; qufqHa&;(Data User and Provider Relationship)
anmifwdkif(A[dkpm&if;tif;tzGJU )
26
ii
-
arG;zGm;rIESihf aoqHk;rI rSwfyHkwifjcif;qdkif&m yl;aygif;aqmif&Gufa&;tvkyf½HkaqG;aEG;yGJtaMumif; odaumif;p&mrsm;
arrGef(A[dkpm&if;tif;tzGJU )
29
'pf*spfw,frm;uwfwif;ESihf aps;uGufudkxkd;azmufjcif; pef;,katmif 36
trnfcH GDP ESifh trSef GDPÓPfNzdK;(rHk&GmpD;yGm;a&;wuúodkvf)
41
0ifaiGcGefwpfajy;nDjzpfa&;aqmif&GufoihfaomtmqD,H odef;jrihfa0 44
tusKd;&SdaomjynfytultnDtaxmuftyHhrsm; jzpfay:vma&; a':EG,fEG,f0if; 48
tvkyftudkifzefwD;ay;EdkifrIESihf oufarG;ynm\tcef;u@ a'gufwmnD 52
b0taxGaxG (8)ausmf'Gef;ñTefMum;a&;rSL;(Nidrf;)
56
qdk&S,frD'D,m Facebook oHk;jcif;jzifh &&SdcJhaomtusKd;aus;Zl;rsm; r,foefY 60
yvwfpwpfnpfnrf;rIudk 0dkif;0ef;wdkufzsufMupdkY r,k(pufrI) 65
tcrJhynma&;ESihf xda&mufaomtusKd;&v'frsm;&&Sda&; odef;odef;pH 68
EId;pufrsm;\ 'dkif,m&D 0if;0if;0g 71
trSwfwrJhrsm;rS trSwfw&rsm;ESif;oefYjzL(A[dkpm&if;tif;tzGJU )
75
iii
-
ta&GUwpfcktm;tifpkvdkY
a&SUodkYrSef;&nf oGm;rnfBuHaomf
atmifjrifzdkY&mtcsufcsmum;
nDnm½kef;pktm;jyKrI?
jzjznDnmBudK;pm;&Smrnhf
vlvwfvl&G,f vli,fpkHwdYk
vrf;rSefraES;ajzmihfapa&;wGuf
pDrHñTefMum;acgif;aqmifaumif;rsm;?
acgif;aqmifaumif;aemuf
&nfaoG;awmufvsuf
udk,fusihfodu©mjynhfpkHpGmjzihf
ompGvlawmf vlaumif;armfwdkY
&Tifvef;Munfvif vdkufapcsif?
vdkufyg0efxrf; apwempGrf;jzihf
rdrd0efwm ausyGefatmifom
wpfOD;csif;uyckH;
-
tdk...rdwfaqG
oifhtwdwfu t&dyfvdkyg
cdkem;cdkufrSm ordkif;pdkufzdkY
tm;xkwfumvkyf tusKd;r,kwf/
tdk...rdwfaqG
,ckvuf&Sd oifhtodu
&meIef;tjynfh trSefrod
xdkYaMumifhrme w'*Fudk
yef;wdkifpdkufxl rif;rrleJY/
tdk...rdwfaqG
wwfodorQ yrmPudk
zvS,fumokH; t&mtm;vkH;
apwemxm;um jzefYa0ygav
aumif;usKd;taxGaxG/
tdk...rdwfaqG
avmuvlUbkH &cJBuHKvdkY
awGUqkHcP þb0wGif
rdrdwGufa&m trsm;wGufyg
aumif;usKd;arQmfvsuf
pkaygif;xrf;&Guf EdkifiHhtwGuf/
owd.... rdwfaqG
ndK (CSO)
2
-
rdrdwdkY jrefrmhvlUtzGJUtpnf;tm; yGifhvif;í EdkifiHa&;&ifhusufrI&Sdonfh
tjyeftvSef av;pm;wwfNyD; tm;vkH;yg0ifEdkifonfh acwfrDvlUtzGJUtpnf;wpf&yftjzpf
a&muf&Sdatmif OD;wnfí jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk aqmif&Guf&mwGif jynfolA[dkjyK
zGHUNzdK;rIvkyfief;pOftqifhqifhudk aqmif&Guf&ef vdktyfygonf/ ,cktcg 'Drdkua&pD
zuf'&,fEdkifiHawmfopfqDodkY OD;wnf&mwGif jyKjyifajymif;vJ&rnfh vkyfief;pOfrsm;
tm; jynfoltygt0if zGHUNzdK;rIwGif yg0ifoifhyg0ifxdkufolrsm;? oufqdkifolrsm;ESifh
twl yl;aygif;vufwGJ aqmif&Gufvsuf&Sdygonf/
jynfolA[dkjyK zGHUNzdK;rI (People-centered Development) rl0g'udk taumif
txnfazmfaqmif&ef? jrefrmjynfolrsm;\ b0wdk;wufa&;twGuf jynfolU tusKd;
jyKvkyfief;rsm; azmfxkwfEdkif&ef jynfolUtoHtm; em;axmifay;&ef vdktyfygonf/
txl;ojzifh jynfolUtoH em;axmifa&;twGuf usyef;erlem aumuf,ljcif;jzifh
u@toD;oD;twGuf ppfwrf;rsm; aumuf,l aqmif&GufEdkifyg onf/ rdrdwdkY
A[dkpm&if;tif;tzGJUtaejzifh ukvor*¾zGHUNzdK;rI tpDtpÚf (UNDP) ESifh urÇmhbPf
(WB) wdkYrS aiGaMu;ESifh enf;ynmtultnDrsm;&,lí jrefrmaexdkifrI tajctae
ppfwrf; (2017) tm; Quarter av;ckjzifh 2017 ckESpf wpfESpfywfvkH; aqmif&Guf
cJhygonf/
3
-
tqdkygppfwrf;tm; raumuf,lrD ppfwrf;
ar;cGef;vTmjyifqifjcif; vkyfief;rsm;? ppfwrf;enf;ynm?
vTrf;NcHKEdkifrnfh e,fy,frsm;ESifh pyfvsOf;í n§dEdIif;aqG;
aEG;yGJ okH;Budrf aqmif&GufcJhNyD; prf;oyfaumuf,lrIrsm;
tm; okH;Budrfwdkifwdkif aqmif&GufcJhygonf/ aumuf
,l&eftwGuf txl;avhusifhoifwef;ay;xm;aom tzGJU
rsm;tm; jrefrmEdkifiHtESHYtjym;odkY apvTwfwm0efay;um
aumuf,lcJhygonf/ txl;wm0efay;xm;onfh 0efxrf;
rsm;tm; tqdkygppfwrf; vkyfief;aqmif&GufcsdeftwGif;
Xme\ ykHrSefvkyfief;rsm;tm; wm0efay;tyf jcif;r&SdbJ
tqdkygppfwrf;tvkyfudkom wpfESpfywfvkH; pl;pdkuf
aZmufcs vkyfudkifapygonf/
jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf; (2017)
onf jrefrmedkifiHtESHYtjym;&Sd jynfolrsm; rnfuJhodkY
aexdkifaeMuaMumif;udk bufaygif;pkHrS avhvmonfh
ppfwrf;wpfckjzpfygonf/ wdkif;a'oBuD;? jynfe,f
tvdkuf jynfolwdkY\ aexdkifrItajctaeudk od&SdEdkifNyD;
qif;&JEGrf;yg;rIavQmhcsa&;ESifh EdkifiH\ vlrI? pD;yGm;zGHUNzdK;rI
twGuf rl0g'rsm;ESifh pDrHcsufrsm; csrSwfjcif;? pOfquf
rjywf zGHUNzdK;rIyef;wdkif (SDGs) rsm; taumiftxnfazmf
aqmifa&;twGuf vdktyf aom udef;*Pef;tcsuftvuf
rsm;? ñTefudef;rsm;&&SdEdkif&ef? wdkif;a'oBuD;? jynfe,f
tvdkuf? NrdKUe,ftvdkuf? NrdKUjy? aus;vuf cGJjcm;í
pm;okH;olaps;qEIef; (CPI) ESifh aiGaMu; azmif;yGrIEIef;
wGufcsuf&mwGif taxmuftuljyKEdkif&efESifh trsKd;om;
pm&if;pepf (SNA) wGufcsuf&eftwGuf pkpkaygif; pm;okH;rI
ukefusp&dwfwdkYudk cefYrSef;Edkif&ef &nf&G,fí jrefrm
aexdkifrI tajctaeppfwrf; (2017) (Myanmar Living
Conditions Survey - MLCS) udk aumuf,lcJhygonf/
tqdkyg jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;
(2017) udk jrefrmEdkifiH\ wdkif;a'oBuD;? jynfe,f
rsm;tm;vkH;&Sd NrdKUe,faygif; 330 wGif tdrfaxmifpkaygif;
13000 ausmftm; Quarter av;ckvkH; aumuf,lcJh&m
2017 ckESpf 'DZifbmv 'kwd,tywfwGif NyD;pD;cJhNyD;
tcsuftvufrsm;a&;oGif;um pdppfí vlrI? pD;yGm;tajc
taersm; azmfjyedkifa&;twGuf ñTefudef;rsm; wGufcsuf
aqmif&GufcJhonf/ 2018 ckESpf arvukefwGif t"du
ñTefjycsuf tpD&ifcHpmESifh 2018 ckESpf Edk0ifbmvwGif
vlrI? pD;yGm;a&;tajctae tpD&ifcHpmwdkYudk xkwfjyef
aqmif&GufEdkifrnfjzpfonf/
þppfwrf;wGif vlrsm;\ tvkyftudkif? 0ifaiG
ESifh &&Sdaom0ifaiGtm; pm;0wfaea&;? usef;rma&;?
ynma&;ESifh rdom;pk\ tjcm;udpöESifh vdktyfcsufrsm;
twGuf okH;pGJykHqdkif&m tcsuftvufrsm;udk aumuf,l
pkaqmif;ygonf/ pkaqmif;&&Sdaom tcsuftvufrsm;
tm; tem*wfwdkif;jynfzGHUNzdK;wdk;wufa&;twGuf vdktyf
csufrsm;udk jznfhqnf;ay;Edkifrnfh rl0g'rsm;tm; csrSwf
&mwGif tokH;jyKoGm;rnfjzpfygonf/ xdkYtjyif EdkifiH\
pm&if;tif;tcsuftvufrsm; rSefuefa&;?EdkifiHvkH;
qdkif&m bufnDzGHUNzdK;rIrsm; jzpfay:apa&;ESifh vlrI?
pD;yGm;qdkif&m ñTefudef;rsm; wGufcsufEdkifa&;wdkYtwGuf
rsm;pGm taxmuftuljyKEdkifrnf jzpfonf/
azmfjyygykHtaejzifh ppfwrf;pwifaqmif&Guf
pOf uwnf;u jynfolrsm;ESifh ppfwrf;wGif yg0ifywf
oufolrsm;tm;vkH;odkY todynmay;aqmif&GufcJhonfh
ykHjzpfygonf/
atmufyg vG,ful½dk;&Sif;onfh ar;cGef;rsm;ESifh
ppfwrf;taMumif;t&mtm; wifjyvdkygonf/
(u) jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;tm;
rnfonfUae&mrsm;wGif aumuf,lcJUygoenf;/jrefrmaexdkifrItajctaeppfwrf;onf wpf
EdkifiHvkH;udk udk,fpm;jyKonfh ppfwrf;wpfckjzpfNyD;
jrefrmEdkifiH\ c½dkiftm;vkH;ESifh NrdKUe,ftm;vkH;eD;yg;wGif
aumuf,lcJhojzifh NrdKUjy? aus;vuf? awmifay:? ajrjyefY
a'otm;vkH; tusKH;0ifygonf/ jrefrmEdkifiH\ wdkif;
a'oBuD;? jynfe,ftm;vkH;&Sd tdrfaxmifpkaygif; 13824
udk aumuf,l&ef &nf&G,fcJhaomfvnf; ajzMum;rI
ysufuGufjcif;rsm;&SdcJhojzifh tdrfaxmifpkaygif; 13730
udkom aumuf,lEdkifcJhygonf/ odkYjzpfygí þppfwrf;
4
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
tay: wkHYjyefrIrSm 94 &mcdkifEIef;&SdcJhygonf/
þppfwrf;\ vTrf;NcHKrIrSm &cdkifjynfe,f
ajrmufydkif; bl;oD;awmif? armifawmESifh ]0} a'orSvGJ
í usefe,fajrtm;vkH;tm; vTrf;NcHKEdkifrI&SdcJhygonf/
&cdkifjynfe,f ajrmufydkif; a'oESifh ]0}a'owdkYwGif
e,fajrvkHNcHKa&;aMumifh ppfwrf;ar;jref;cGifh r&&SdcJh
aomfvnf; tqdkyga'orsm;wGif tvm;wl vlrItodkif;
t0dkif;rsm;&Sdonfh ppfwrf;aumufa'otm; tpm;xdk;
aqmif&GufcJhygonf/ pkpkaygif; ppfwrf;aumuf,lonfh
a'o (Enumeration Area- EA) aygif; 1145 ck &SdcJhyg
onf/
(c) ppfwrf;tm; rnfolrS aumuf,lcJUygoenf;/jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;tm; pDrHudef;
ESifh b@ma&;0efBuD;Xmeatmuf&Sd A[dkpm&if;tif;tzGJUrS
OD;aqmifum ukvor*¾zGHUNzdK;rItpDtpOfESifh urÇmhbPf
wdkY rS aiGaMu;ESifh enf;ynmtultnDrsm;&,lí aqmif
&GufcJhjcif;jzpfygonf/ ppfwrf;aumuf,l&eftwGuf
txl;avhusifhoifwef;ay;xm;aom tzGJUrsm;tm;
jrefrmEd kifiH tES H Ytjym;odk Y apvTwfwm0efay;um
aumuf,lcJhygonf/
(*) ppfwrf;ar;cGef;onf rnfonfUe,fy,frsm;tm;
aumuf,lcJUoenf;/ppfwrf;ar;cGef;onf tdrfaxmifpkrsm;\
vlOD;a&t&G,ftpm;? 0ifaiG? tokH;p&dwf? rnfonfh
ukefpnfrsm;tm; rnfonfhaps;EIef;jzifh 0,f,lpm;aomuf
onf ponfjzifh &moDtvdkuf tvkyftudkif taMumif;
t&m? rSDcdkolOD;a&? ausmif;om;? ynma&;ESifh usef;rm
a&;? rD;ESifh pGrf;tiftokH;jyKrI? a&&&SdrI? oefY&Sif;onfh
tdrfomtokH;jyKrI ponfhtdrftaMumif;t&mrsm;?
a'ovrf;yef;qufoG,fa&;? ydkifqdkifrI? enf;ynm
tokH;jyKEdkifrI? roefpGrf;ol &Sd? r&Sd? a&TUajymif;aexdkifvmol
[kwf? r[kwf ponfh taMumif;t&mrsm;tm; okH;v
wpfBudrf Quarterly ar;jref;aqmif&Gufxm;jcif; jzpf
onf/ odkYjzpfygí rdrdwdkYEdkifiHuJhodkY pdkufysKd;a&;tm;
tajccHonfh EdkifiHjzpfonfhtm;avsmfpGm jynfolwdkY\
0ifaiGESifh tvkyftudkifrsm;onf &moDtvdkuf tajymif;
tvJrsm; rnfodkY jzpfay:aeonfudk od&SdapEdkifygonf?/
(C) ppfwrf;tm;rnfonfUtcsdefrS pwifaumuf,lcJUNyD;
rnfonfUtcsdefwGif NyD;qkH;cJUoenf;/ppfwrf;tm; 12 vwdkifatmif wpfESpfywfvkH;
aumuf,lcJhNyD; uGif;qif;ppfwrf; aumuf,lrIrsm;tm;
2016 ckESpf 'DZifbmvwGifpwifcJhNyD; 2017 ckESpf 'DZif
bmvwGif NyD;qkH;cJhygonf/ 2018 ckESpf Zefe0g&DvrS
rwfvtxd Field rsm;wGif a&;oGif;cJhonfh pm&if;
tcsuftvufrsm;tm; jyefvnfpdppfjcif;? okH;oyfjcif;?
ñTefudef;rsm; wGufcsufjcif;? tpD&ifcHpma&;om;jcif;?
pm&if;tcsuftvuf tokH;jyKolrsm;? ppfwrf;wGif yg0if
ywfoufol tm;vkH;ESifh aqG;aEG;yGJaqmif&Gufjcif;wdkY
aqmif&GufcJhygonf/
(i) ppfwrf;rS &&Sdaom&v'frsm;tm; rnfodkh
tokH;jyKrnfenf;/2018 ckESpf arvukefydkif;wGif ppfwrf;&v'f
rsm;tjzpf t"duñTefjycsuftpD&ifcHpm &&SdrnfjzpfNyD;
rdrdwdkYEdkifiHuJhodkY pdkufysKd;a&;tm;
tajccHonfh EdkifiHjzpfonfh
tm;avsmfpGm
jynfolwdkY\ 0ifaiGESifh
tvkyftudkifrsm;onf
&moDtvdkuf tajymif; tvJrsm;
rnfodkY jzpfay:aeonfudk
5
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
EdkifiHawmftpdk;&rS jrefrmjynfolrsm;\ vdktyfcsufrsm;udk
jznfhqnf;ay;Edkifrnfh rl0g'rsm;ESifh tpDtpOfrsm;udk
a&;qGJcsrSwf&mwGif awGU&Sdcsufrsm;tm; xnfhoGif;
pOf;pm; tokH;jyKEdkifrnf jzpfygonf/ 2018 ckESpf Edk0if
bmvukef aemufydkif;wGif wdkif;a'oBuD;ESifh jynfe,f
rsm;tvdkuf tajctaersm;tygt0if jrefrmEdkifiH\
vlrIpD;yGm; tajctaetm; wifjyonfh tpD&ifcHpmtm;
xkwfjyefaqmif&GufEdkifrnf jzpfygonf/
ppfwrf;rS&&Sdonfh tcsuftvufrsm;udk tokH;
jyKjcif;jzifh okawoeynm&Sifrsm;taejzifh jrefrmEdkifiH&Sd
vlaerItajctaersm;udk ydkrdkítao;pdwf qef;ppf
avhvmEdkifrnfjzpfNyD; t&yfbuf vlrItzGJUtpnf;rsm;rS
vnf; jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd tm;enf;csuf&Sdolrsm;\
vdktyfcsufrsm;twGuf today;&Sif;vif;aqG;aEG;rIrsm;
udk jyKvkyfay;Edkifrnfjzpfygonf/ Oyrmtm;jzifh tdrf
axmifpkrsm;\ pm;okH;rIykHoP²mef tajymif;tvJtvdkuf
xkwfvkyfrIykHpHtm; vdkufygajymif;vJEdkifrnf? aus;vuf
a'orsm;wGif 0ifaiGwdk;wufa&;twGuf rnfonfh
a'orsm;wGif rnfonfhxkwfvkyfrIykHpHESifh vdkufavsm
nDaxGrI &SdEdkifonf? v,f,mESifh v,f,mr[kwfaom
pD;yGm;a&;vkyfaqmifcsufrsm;tm; rnfonfha'owGif
rnfodkYazmfxkwfEdkifrnf? xkwfvkyfrIrS jynfolrsm;\
pkpkaygif;pm;okH;rItm; csefvSyfí usef&Sdaeaom xkwf
ukefrsm;tm; ydkYukeftjzpf wifydkY&mwGif cefYrSef;onfh
udef;*Pef;rsm; teD;pyfqkH; rSefuefapjcif;? 0ifaiG\
rnfonfh&mcdkifEIef;udk tpm;tpm p&dwftwGuf tokH;
jyKNyD; rnfonfh&mcdkifEIef;tm; 0efaqmifrItwGuf tokH;
jyKoenf;? tvkyfvufrJhEIef;? xdkYtjyif oefY&Sif;aom
aomufokH;a& vdktyfaeonfh a'orsm;? oefY&Sif;rIESifh
tdrfomokH;pGJrItwGuf todynm jr§ifhwif&ef vdktyfrnfh
e,fy,frsm;? jynfe,fESif h wdkif;a'oBuD;tvdkuf
vQyfppfrD;okH;pGJrI? rnfonfh pGrf;tifZmpfjrpfudk tokH;jyK
aeMuonf? trsKd;om;"mwftm;vdkif;rS rD;&,lokH;pGJae
onfh tdrfaxmifpk ta&twGufESifh off-Grid rS vQyfppf
&,lokH;pGJaeonfh tdrfaxmifpkrsm;? pGrf;tifZmpfjrpf
toD;oD;rS tokH;jyKaeonfh tdrfaxmifpk ta&twGufESifh
&mcdkifEIef;? tvm;wlyif uav;rsm; ausmif;0ifrIEIef;?
rlvwef;? tv,fwef;ESifh txufwef; twef;tvdkuf
ausmif;xGufEIef;? usef;rma&; 0efaqmifrI vdktyfcsuf
rsm; ponfjzifh vlrI? pD;yGm;tajctaewdkYudk cefYrSef;Edkif
rnf jzpfygonf/
(p) þuJhodkhaom ppfwrf;onf jrefrmEdkifiHwGif
yxrqkH;tBudrf aumuf,ljcif; jzpfygovm;/jrefrmEdkifiHwGif ,cifu tdrfaxmifpkppfwrf;
trsKd;rsKd;udk aumuf,lcJhzl;ygonf/ txl;ojzifh jrefrm
EdkifiH tdrfaxmifpkpm;0wfaea&;tajctae bufpkH
avhvmrIppfwrf; (2005 ckESpfESifh 2010 ckESpf)? tdrf
axmifpk 0ifaiGESifh pm;okH;rIppfwrf; (1989 ckESpfESifh
2012 ckESpftwGif;)ESifh jrefrmEdkifiH qif;&JEGrf;yg;rIESifh
vlaerItajctae ppfwrf;(2015 ckESpf) wdkYjzpfygonf/
jrefrmaexdkifrI tajctaeppfwrf;onf ,cif
u aqmif&GufcJhaom tdrfaxmifpk ppfwrf;tm;vkH;udk
wpfckwnf;tjzpf aygif;pnf;um ydkrdkuspfvspfcdkifrm
aumif;rGefaom 'DZdkif;ykHpH? enf;pepfrsm;jzifh aqmif&Guf
xm;jcif;jzpfygonf/
(q) ppfwrf;ESifhywfoufí pm&if;tif;
t&nftaoG;tm; rnfodkh xdef;csKyfygoenf;/ppfwrf;\ Master Sampling Frame tm; 2014
vlOD;a&ESifh oef;acgifpm&if;rS vlOD;a&tm;vkH;tm;
vTrf;NcHKrdap&ef tokH;jyKxm;jcif;? ppfwrf;ar;cGef;vTm
6
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
tm; uRrf;usif ydkifEdkifatmif avhusifhay;xm;onfh
ar;cGef;vTm ar;jref;olrsm;tm; tokH;jyKjcif;? oufqdkif
&m e,fajrtvdkuf bmompum;uRrf;usifol bGJU&
e,fajrcHrsm;tm; tokH;jyKxm;jcif;? ppfwrf;wGif
ar;cGef;ar;jref;ol? pm&if;tcsuftvufrsm; a&;oGif;
ol? BuD;Muyfolrsm;[lí e,fajrtoD;oD;wGif tpktzGJU
zGJUpnf;xm;&SdNyD; A[dkpm&if;tif;tzGJU oufqdkif&m wdkif;
a'oBuD;ESifh jynfe,fwm0efcHrsm;rSvnf; qufoG,f
aqmif&Gufa&; udpö&yfrsm;tm; wm0ef,l aqmif&GufcJhyg
onf/
txl;wm0efay;xm;onfh 0efxrf;rsm;tm;
tqdkygppfwrf;vkyfief; aqmif&GufcsdeftwGif; Xme\
ykHrSefvkyfief;rsm;tm; wm0efay;tyfjcif;r&SdbJ tqdkyg
ppfwrf;tvkyfudkom wpfESpfywfvkH; pl;pdkufaZmufcs
vkyfudkifapjcif;? A[dkpm&if;tif;tzGJU ñTefMum;a&;rSL;
csKyfESifh ppfwrf;BuD;Muyfa&;tzGJUrS Spot Check rsm;jzifh
ppfwrf;t&nftaoG;ESifh aumuf,lykHrsm;tm; ppfaq;
jcif;? yxrtBudrf uGif;xJwGif oGif;,lcJhonfh tcsuf
tvufrsm;tm; ½kH;csKyfwGif csufcsif;jyefvnfpdppfonfh
Double Data Entry pepftm; tokH;jyKxm;jcif;? UNDP
ESifh World Bank rS yHhydk;ay;xm;onfh uRrf;usifolrsm;u
vnf; uGif;xJrS tcsuftvufa&;oGif;rIrsm;tm;
pOfqufrjywf ppfaq;jcif;? GPS pepftm; tokH;jyKjcif;?
oufqdkif&mpdefac:rIESifh tcuftcJrsm;tm; ajz&Sif;Edkif
a&;twGuf Survey Network xm;&Sdí ½kH;csKyfESifh quf
oG,faqmif&GufapNyD; A[dkpm&if;tif;tzGJU? UNDP ESifh
World Bank wdkYrS wm0ef&Sdolrsm;taejzifh okH;vwpfBudrf
ppfwrf;wdk;wufrI? aqmif&GufNyD;pD;rIESifh tcuftcJ
pdefac:rIrsm;tm; ajz&Sif;n§dEdIif;onfh tpnf;ta0;
usif;yaqmif&Guf cJhjcif;wdkYjzifh ppfwrf;\ t&nftaoG;
udk xdef;odrf;aqmif&GufcJhygonf/
(Z) ppfwrf;ESifUpyfvsOf;í awGY BuHKcJU&onfU
tcuftcJrsm;ESihf pdefac:rIrsm;tm; azmfjyyg/ppfwrf;ar;cGef;vTmonf tydkif; (13) ydkif;
yg0ifNyD; ar;jref;&mwGif ESpfem&Dausmf Mumjrifhonfh
twGuf pdwf&Snfvuf&Snf jyefvnfajzMum;Edkifa&;
twGuf tdrfaxmifpkrsm;udk em;vnfatmif pnf;½kH;&yg
onf/ NrdKUjyESifh aus;vufa'otawmfrsm;rsm;wGif
ppfwrf;tm; pdwfygvufygajzqdkrIrsm; BuHKawGU&aomf
vnf; &efukefuJhodkY NrdKUBuD;jyBuD;rsm;wGif tcsdefay;
ajzqdkrI rjyKvdkonfh tcuftcJrsm; BuHKawGU&ygonf/
ppfwrf;udk okH;vwpfBudrf Four Quarters jzifh jrefrmEdkifiH
wpfEdkifiHvkH; ae&mtESHYaumufcHonfhtwGuf aeylrdk;&Gm
ra&Smif aqmif&GufcJhygonf/ um;vrf;raygufí
oGm;vm& cufcJonfha'orsm;? txl;ojzifh rdk;wGif;ü
csif;jynfe,fwGif rdk;BuD;jcif;? awmifNydKjcif;? ppfudkif;
wdkif;a'oBuD;? rauG;wdkif;a'oBuD;wdkYwGif ,mOfrsm;
&THUEGHrsm;epfjcif;? txl;ojzifh weoFm&Dwdkif;a'oBuD;
ESifh {&m0wDwdkif;a'oBuD;wdkYwGif pufavSjzifh c&D;oGm;
&ojzifh avrkefwdkif;ESifhBuHKjcif;? rdk;BuD;í vdIif;BuD;jcif;?
&Srf;jynfe,f vm;½dI;? rlq,fa'orsm;? ucsifjynfe,f
txufydkif; a'orsm;wGif wdkufyGJESifh e,fajrrat;csrf;rI?
rNidrfoufrIrsm;tMum; ppfwrf;tm; BudK;pm; aumuf,l
cJh&jcif;? vufeufudkifwyfzGJUrsm;ESifh BuHKawGU cJh&í ppfwrf;
udpö tusKd;taMumif;rsm; &Sif;vif;ajymqdk&jcif;? tcsKdU
aomwdkif;&if;om;rsm; aexdkif&ma'orsm;wGif ppfwrf;
aumuf,l&mwGif vlpdrf;? rsufESmpdrf; yg0ifaeonfh
twGuf ESpfoufrIr&SdbJ &efjyKcH&jcif; ponfjzifh touf
tEÅ&m,frsm;tMum;rS vlxkqufqHa&;jzifh tqifajy
atmif ajymqdk qufqHí aumufcHaqmif&GufcJhygonf/
rnfodkYqdkap pm&if;tif;tcsuftvufrsm;\ ta&;ygrI
ESifh jynfolUtoHem;axmifí jynfolvdktyfaom tcsuf
tvufrsm; azmfxkwfa&;\ ta&;ygrIwdkYudk ynmay;
jr§ifhwifrIrsm;pGm qufvufaqmif&Guf&OD;rnf jzpfyg
onf/
(ps) ppfwrf;ESifh pyfvsOf;í enf;ynm vTJajymif;rI
&&SdEdkifygovm;/rdrdwdkYEdkifiHtaejzifh ,cktcsdefwGif zGHUNzdK;rI
tultnDrsm;tm; &&SdaecsdefwGif enf;ynmvTJajymif;rIudk
7
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
aumif;pGmaqmif&Guf&rnf jzpfygonf/ A[dkpm&if;tif;
tzGJUtaejzifh ppfwrf;enf;ynm? ppfwrf;tm; pDrHcefYcGJ
tkyfcsKyfykH? pm&if;tif; tcsuftvufrsm;tm; t&nf
taoG; jynfh0rItwGuf pdppfaqmif&Gufonfh tavh
tusifh? ñTefudef;rsm; wGufcsufjcif;? tcsuftvufrsm;
pdppfaqmif&Guf&mwGif Software tokH;jyKrI? GPS tokH;
jyKrI? wGufcsuf&&SdNyD;aom udef;*Pef;rsm;? ñTefudef;
rsm;tm; okH;oyfjcif;? tpD&ifcHpma&;om;jcif; ponfh
e,fy,frsm;wGif enf;ynmvTJajymif;rIrsm; &&Sdapyg
onf/ ppfwrf;aqmif&Gufonfh 0efxrf;rsm;taejzifh
jrefrmEdkifiHtESHYtjym; a'otoD;oD;odkY oGm;a&muf
aqmif&Guf&onfhtwGuf a'oEÅ&e,fajrESifhqdkifaom
tawGUtBuHK A[kokwrsm;vnf; &&Sdapygonf/
(n) ppfwrf;ESifUywfoufí xkwfjyefaMunmcsufESifU
xkwfjyefaMunmrnfUtcsdef? tjcm; odvdkonfU
tcsuftvufrsm;&Sdygu rnfodkh&&SdEdkifrnfenf;/ppfwrf;ESifhywfoufí t"du ñTefudef;rsm;
tm; wGufcsufxkwfjyef aMunmNyD;jzpfonf/ jrefrm
EdkifiH\ qif;&JEGrf;yg;rIñTefudef;? rnDrQrI ñTefudef;
rsm;tygt0if vlrI? pD;yGm;tajctae tpD&ifcHpmtm;
2018 ckESpf Edk0ifbmvukefwGif xkwfjyefaMunm&ef
tpDtpOf&Sdygonf/ ppfwrf;tpD&ifcHpmtm; Hard Copy
ESifhtwl Soft Copy tm; A[dkpm&if;tif;tzGJU 0ufbfqdkuf
www.mmsis.gov.mm wGifvnf;aumif;? 0efBuD;Xme\
0ufbfqdkuf www.mopf.gov.mm wGifvnf;aumif;
Download &,lEdkifatmif wifjyrnf jzpfygonf/
ppfwrf;ESifhywfoufaom aqmif&GufrI tcsuf
tvufrsm;tm; A[dkpm&if;tif;tzGJU? ukvor*¾zGHUNzdK;rI
tpDtpOfESifh urÇmhbPfwdkY\ tGefvdkif;&Sd 0ufbfqdkuf
rsm;wGif &&SdEdkifygonf/ oD;oefYar;jref;vdkaom ar;cGef;
rsm;&Sdygu [email protected] tD;ar;vfodkY ay;ydkY
ar;jref;Edkifygonf/ A[dkpm&if;tif;tzGJUtaejzifh ouf
qdkif&mXmersm;? tzGJUtpnf;rsm;? ynm&Sifrsm;ESifhvnf;
yl;aygif;í pmwrf;rsm; qufvufjyKpk xkwfa0oGm;rnf
jzpfonf/
rdrdwdYkEdkifiHwGif yGifhvif;vGwfvyfonfh vlUtzGJU
tpnf;wpf&yfjzpfay:a&;? a&&Snf zGHUNzdK;wdk;wufrI&SdNyD;
jynfolrsm;udk tusKd;jyKonfh trsKd;om;pD;yGm;a&;pepf
wpf&yf jzpfxGef; ay:aygufa&;ESifh Nidrf;csrf;a&;vkyfief;
pOfrsm;rSwpfqifh trsKd;om;pnf;vkH;nDnGwfa&; wnf
aqmufrIvkyfief;pOfrsm;udk taumiftxnfazmf
BudK;yrf;aqmif&Gufvsuf&Sd&m tqdkyg vkyfief;pOfrsm;
atmifjrifap&ef 'Drdkua&pDpepf &Sifoefa&;ESifhtwl
tjrpfwG,fcdkifrma&;? rwlnDuGJjym;rIrsm;&Sdaeonfh
vlUtzGJUtpnf;twGif; wef;wl&nfwl&SdrI? tjyeftvSef
av;pm; em;vnfrI? vlrsm;pkrS vlenf;pk\ vdkvm;csuf
rsm;udk tav;xm; todtrSwfjyKa&;? yGifhvif;vGwf
vyfNyD; wnfNidrfrI&Sdonfh EdkifiHa&;jzpfpOfESifhtwl zGHUNzdK;
rI toD;tyGifhrsm;tm; EdkifiHom;tm;vkH; yg0ifcHpm;Edkif
a&;? tvkyftudkif tcGifhtvrf;wdk;wuf jrifhrm;vma&;
ESifh EdkifiHwumukefoG,fa&;ESifh &if;ESD;jr§KyfESHrItygt0if
a'owGif; pD;yGm;a&; taqmufttkH? urÇmhpD;yGm;a&;
taqmufttkHESifh jyefvnfcsdwfqufrda&;[lonfh
vkyfief;pOfrsm;rSm tvGefta&;ygonfh vkyfief;pOfrsm;
jzpfygonf/ ]]jrefrmjynfolrsm;\b0 wdk;wufa&;
jynfolUtoHem;axmifay;}}jcif;jzifh jrefrmaexdkifrI
tajctaeppfwrf; (2017) rS jynfolA[dkjyKrl0g'udk
azmfaqmifí txufazmfjyyg EdkifiHawmfwnfaqmufa&;
ESifh zGHUNzdK;wdk;wufa&;tm; aqmif&Guf&mwGif vlrI?
pD;yGm;zGHUNzdK;a&;twGuf rl0g'rsm; azmfxkwf&mwGif xnfh
oGif;pOf;pm;Edkifyg&ef rl0g'qdkif&m axmufcHcsufrsm;tm;
azmfxkwfoGm;EdkifrnfjzpfygaMumif; av;pm;pGm wifjy
tyfygonf/ ,cktcg ppfwrf;\ tpD&ifcHpm (rlMurf;)
NyD;pD;aeNyDjzpfNyD; w&m;0ifxGuf&SdNyD;ygu ppfwrf;awGU&Sd
csufrsm;udk aumufEkwfí qufvufazmfjyoGm;rnf
jzpfygaMumif; BudKwiftpD&ifcHtyfygonf/
8
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
vkyfief;pkESif U vkyfief;pkzGHY NzdK;wdk;wufvmrIvkyfief;pkqdkonfrSm EdkifiHwpfEdkifiH odkYr[kwf a'owpfcktwGif; wlnD
aom e,fy,fwpfck&Sd ukrÜPDrsm;? txl;yHhydk;ay;olrsm;? 0efaqmifrIay;olrsm;ESif h
aygif;pyftzGJUtpnf;rsm;\ yx0De,fajrtaetxm;t& tjyeftvSef qufpyfrI
&Sdjcif;jzpfonf/ vkyfief;pkrsm;onf ,SOfNydKifEdkifpGrf;ESif htwl ukefxkwfvkyfrIudkyg
wdk;aponf/ vkyfief;pkrsm; zGHUNzdK;wdk;wufrIESif h tqif hjr§if hwifrIonf tpdk;&? ukrÜPD
rsm;ESif h tjcm;aomtzGJUtpnf;rsm;twGuf ta&;BuD;aom vkyfief;pOfwpf&yf
jzpfygonf/ vkyfief;pkzGHUNzdK;wdk;wufrIonf pD;yGm;a&;rl0g'\ ta&;BuD;aom
vm;&mwpfckjzpfNyD; rufc½dkpD;yGm;a&;wnfNidrfa&;? yk*¾vduydkifjyKvkyfa&;? aps;uGuf
zefwD;ay;a&;ESif h xkwfvkyfrIp&dwf avQmhcsa&;wdkYudk aqmif&Gufay;ygonf/
pdkufysKd;a&;vkyfief;pkpdkufysKd;a&;vkyfief;pkqdkonfrSm wlnDaom&nfrSef;csufESif h tusKd;tjrwf
udk rQa0cHpm;&ef pdkufysKd;a&;vkyfief;rsm;? wpfOD;wnf;vkyfief;rsm;? pdkufysKd;a&;
tzGJUtpnf;rsm;ESif h at*sifpDrsm; pkpnf;xm;onfh v,f,mvkyfief;tzGJUjzpfygonf/
♦ oef;aZmf
9
-
pdkufysKd;a&;vkyfief;pk
oGif;tm;pkaxmufyHHUay;olrsm;
pm;oHk;olrsm;
tvkyform;rsm;
jzefhcsdolrsm;
xkwfvkyfolrsm; vufvDta&mif;orm;rsm;oGif;tm;pkxkwfvkyfolrsm;
at*sifpDrsm;^tzGJYtpnf;rsm;
vkyfief;pkzGJYpnf;ykHvkyfief;pkrsm;udk
Ä orm;&dk;usr[kwfaom uGef,ufqufoG,frI
Ä vkyfief;vkyfudkifaomtzGJU odkYr[kwf txl;vkyfief;
tzGJU
Ä Oya'jyKa&;aumfrwD odkYr[kwf aumfr&SiftzGJU
Ä tusKd;tjrwftwGufr[kwfaom tzGJUtpnf;rsm;
Ä or0g,rtoif;tzGJUrsm;
Ä pD;yGm;zufvkyfief;rsm;
Ä tusKd;tjrwftwGuf vkyfudkifaom pD;yGm;a&;
vkyfief;rsm;tjzpf zGJUpnf;Edkifygonf/
aqmif&GufEdkifaom taMumif;t&mrsm;atmufygvkyfief;pDrHudef;rsm;udk yl;aygif;
aqmif&GufEdkifygonf/
okawoeESif h zGHUNzdK;a&;udk yl;wGJvkyfudkifEdkifjcif; tvkyform;qdkif&m tpDtpOfrsm;udk yl;wGJvkyf
udkifEdkifjcif;
aps;uGuf&SmazGaom udpö&yfrsm;wGif yl;wGJvkyf udkifEdkifjcif;
zufpyfvkyfief;? tusKd;wl yl;aygif;vkyfief; vkyf udkifEdkifjcif;
aygif;pnf;pDrHcefYcGJEdkifjcif; pdkufysKd;a&;tusKd;xda&mufrIudk avhvmEdkifjcif; tifyg,mZkef xlaxmifEdkifjcif;
vkyfief;pkzGHY NzdK;wdk;wufrI\ tusKd;tjrwfrsm;ESifU
aumif;usKd;rsm;vkyfief;pkzGHUNzdK;wdk;wufrIrS &&SdEdkifaom tusKd;
tjrwfrsm;ESifh aumif;usKd;rsm;rSm-
À pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wdk;wufrI todkuft0ef;udk jzpf
ay:apjcif;
À o,HZmwt&if;tjrpfrsm; pkpnf;rÎ vkyfief;BuD;
xkwfvkyfrIudk jzpfay:apEdkifjcif;
À wpfOD;csif;taejzifh vkyfudkif&efcufcJaom udpö
rsm;udk tkyfpkjzif h vkyfudkifatmifjrifEdkifjcif;
À vlxkqufoG,fa&;udk aumif;rGefapjcif;
À a'otrSwftom;udk jzpfay:apjcif;
À vkyfief;BuD;wpfckvkH;udk pkzGJUEdkifjcif;
À tjyeftvSef axmufyHhay;Edkifjcif;
À ½IaxmifhtrsKd;rsKd;jzifh qef;ppfEdkifjcif;
À vkyfief;BuD;rsm; qufoG,faqmif&GufEdkifjcif;wdkY
&&SdEdkifygonf/
jynfwGif;pdkufysKd;a&; zGHY NzdK;wdk;wufaprnfU
tpDtpOfrsm;
pOfqufrjywf pdkufysKd;vmaom {&d,m v,f,mESif h tpm;tpm&&SdEdkifrI tpm;tpm&&SdEdkifonfh tpDtpOfrsm; tpm;tpmrsm; cGJa0okH;pGJrI a&TUajymif;Edkifaom pdkufcif;rsm; a'ooD;EHSrsm; 0,f,lrItpDtpOf pdkufysKd;a&;vkyfief;jycef;rsm;udk pdppfokH;oyf
aqmif&Gufjcif;rS pdkufysKd;a&;vkyfief;pk zGHUNzdK;rIudk
zefwD;Edkifygrnf/
owdxm;&rnfUtcsufrsm;atmufygtcsufrsm;udk xda&mufpGm udkif
wG,fEdkif&ef vdktyfonf/
vkyfief;armifydkifpD;jcif; tzGJUtpnf;rS cGJxGufjcif;
10
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
vkyfief;wGif;NydKifqdkifjcif; ykHaoaps;eIef;owfrSwfjcif; tavtvGifhrsm;jym;jcif; tcsKdUaomudpö&yfrsm;wGif wpfOD;wnf; aqmif
&Gufjcif;onf ydkíxda&mufí ydkípGrf;&nf jynfh0
jcif;/
pdkufysKd;a&;vkyfief;pkrsm;onf tb,fUaMumif U
¤if;wdkh&Sdaeaomae&mwGif &Sd&oenf;/
yx0De,fajrtaetxm;t&vnf;aumif;
ajrqDMoZmaumif;rGefaom tajctaet&vnf;
aumif;
ordkif;aMumif;tpOftvm? ,Ofaus;rI? xkH;wrf;
pOfvmrsm;ESif h tjcm;aoma'ocHrsm;\ vkyfief;
aqmif&GufrI tajctaet&vnf;aumif; wnf&Sd
aejcif;jzpfygonf/
pdkufysKd;a&;vkyfief;pk zGJYpnf;&efvdktyfcsufrsm;pdkufysKd;a&;vkyfief;pk zGJUpnf;&efvdktyfcsufrsm;
rSm-
&nfrSef;csuf? OD;wnfcsuf
tzGJUtpnf;qdkif&mrlabmif
aumif;rGefaomOD;aqmifrI
jynfolrsm;udkudk,fpm;jyKEdkifrI
tpnf;ta0;rsm;ykHrSefusif;yjcif;
OD;pm;ay;udpörsm;
xkwfvkyfrIpDrHudef;rsm;wGif yl;aygif;aqmif&Guf
jcif;
rwluGJjym;rIrsm;udk aqmif&Guf&mwGif wGefYqkwfrI
r&Sdjcif;wdkY jzpfygonf/
rjzpfoifUaom pdkufysKd;a&;vkyfief;pkzGJYpnf;rIpD;yGm;a&;vkyfief;rsm; a'gifvdkufyl;aygif;xm;
aom odkYr[kwf tvsm;vdkuf yl;aygif;xm;aom vkyfief;
rsKd;rjzpf&yg/
vkyfief;tm;vkH;udk xdef;csKyfEdkifjcif;onf
a'gifvdkufyl;aygif;jcif;jzpfNyD; NydKifqdkifoltm;vkH;udk
xdef;csKyfEdkifjcif;onf tvsm;vdkuf yl;aygif;jcif; jzpf
onf/
atmifjrifaom pdkufysKd;a&;vkyfief;pk taMumif;&if;rsm;pdkufysKd;a&;vkyfief;pk tzGJU0ifrsm;wGif
Ä a,bk,stm;jzif h yx0D0iftaetxm;t& eD;eD;
uyfuyf wnf&Sdjcif;
Ä tusKd;tjrwftm; rQa0cHpm;jcif;
Ä tcuftcJrsm;udk yl;aygif;ajz&Sif;jcif;
Ä trsm;tjym; tvkyfcefYxm;Edkifjcif;
Ä vlrIa&;ESifh pD;yGm;a&;zGHUNzdK;rI todkuft0ef;udk
av;pm;jcif;
Ä wdusjywfom;pGm pDrHcefYcGJEdkifjcif;wdkY &Sd&rnf/
pdkufysKd;a&;vkyfief;pk ratmifjrifEdkifaom
taMumif;&if;rsm;
wdusaom&nfrSef;csuf? OD;wnfcsufr&Sdjcif; vkyfief;cGJxGufrIudk r[efYwm;Edkifjcif; pDrHudef;ESif hywfoufonfh pdwful;pdwfoef;rsm;
tm;enf;jcif;
acgif;aqmifrI tm;enf;jcif; t&if;tjrpf vdktyfrI&Sdjcif; vufawGUay:wGif tajcrcHjcif; yk*¾dKvfa&;twåpGJ&Sdjcif; ywf0ef;usiftay: oufa&mufrIudk vspfvsL½Ijcif;
wdkYonf vkyfief;pkudk NydKuGJapaom tcsufrsm;
jzpfygonf/
pdkufysKd;a&;vkyfief;pkudk wdusaom&nfrSef;
csuf? aumif;rGefaom pDrHcefYcGJrI? rSefuefaom pDrHudef;
rsm; a&;qGJEdkifNyD; yg0ifolrsm;tMum; tjyeftvSef
em;vnf,kHMunfrIwdkYjzifh pdkufysKd;a&; vkyfief;pk (odkY)
pdkufysKd;a&;vkyfief; aygif;pnf;rIjzifh pD;yGm;a&;zGHUNzdK;rIudk
tm;ay;MuygpdkY[k wifjyvdkuf&ygonf/
11
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
ed'gef;0efxrf;tzGJUtpnf;rsm;? pD;yGm;a&;qdkif&m tzGJUtpnf;rsm;ponfh rnfonfh
vkyfief; tzGJUtpnf;wGifrqdk xrf;aqmif&onfh &mxl;tqifhtvdkuf rdrdwdkY vkyf
aqmif&rnfh t"duwm0efrsm;udk rysufruGuf xrf;aqmif&rnfjzpfovdk vkyfief;
qdkif&musifh0wfrsm;udk apmifhxdef;vkyfaqmifjcif;[m avmuaumif;usKd; vkyf
aqmif&mrSm ydkrdkxda&mufrI&SdrSmvnf; jzpfygw,f/
usifh0wfqdk&m0,f rwluGJjym;aom vkyfief;obm0udk tajccHvsuf apmifh
xdef;&rnfh usifh0wfrsm; &SdNyD;jzpfonfudk tzGJUtpnf;0iftrsm;pku apmifhxdef;
vdkufem&ef owdarhavsmhjcif;rsm; jzpfay:vsuf&Sdygonf/ pma&;oltaejzifh
XmetzGJUtpnf;rsm;twGif; oufqdkif&m &mxl;tqifhtvdkuf? vdkufemaqmif&Guf&ef
owfrSwfxm;aom usifh0wfrsm; vdkufemjcif;onf vlUavmutwGif; tvdkufoifh
vdkufygEdkifouJhodkY avmuaumif;usKd; tusKd;rsm;ap&efESifh ,aeY jrefrmEdkifiHwGif
ay:aygufaeaom t*wdw&m; cRwf,Gif;rIrsm;aMumifh jzpfay:vsuf&Sdaom
qdk;usKd;rsm;udk avsmhus&mwGif taxmuftuljyKap&eftwGuf owd? todESifh,SOfí
vkyfaqmifEdkifap&ef EdI;aqmfay;vdkaom qE´t&if;cHjzifh wifjy&jcif;vnf; jzpfyg
onf/
12
-
usifh0wf[lonfusifh0wfudk t"dyÜm,fzGJUMu&mwGif EdkifiHawmfrS
csrswfxm;aom Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;? Xme
tzGJUtpnf;rsm;rS pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;? vlrItzGJU
tpnf;rsm;rS pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk EdkifiHom;wpfOD;?
EdkifiHh0efxrf;wpfOD;? wm0ef&Sd 0efxrf;wpfOD;taejzifh
vdkufemaqmif&Gufjcif;[k qdkvdkonf/ t"dyÜm,f owf
rSwfcsufudk MunfhvQifyif txift&Sm;jrif&onfh
tcsufonf vlrItzGJUtpnf;twGif;ESifh Xmeqdkif&m
tzGJUtpnf; (pD;yGm;a&;qdkif&m tzGJUtpnf;rsm;tygt0if)
rsm;twGif; EdkifiHawmfrS csrSwfxm;aom odkYr[kwf
tzGJUtpnf;rsm;rS vdkufemaqmif&Guf&ef csrSwfxm;aom
vdkufemaqmif&Guf&rnfh owfrSwfcsuf pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;ESifh EdkifiHom;wpfOD; apmifhxdef;&rnfh
Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk rjzpfrae vdkufem
aqmif&Guf&rnfrSm ay:vGifvSygonf/
rnfonfhtzGJUtpnf;twGif;wGifrqdk vdkufem
&ef csrSwfxm;aom Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk
vdkufemvsuf vkyfief;&nfrSef;csuf aygufajrmufrI
&S dap&ef vkyfaqmifjcif;onf tzGJUtpnf;twGif;?
vkyfief;cGiftwGif; xda&mufaom? t*wdw&m;uif;
aom aygufajrmufatmifjrifjcif;odkY rvGJraoG a&muf&Sd
apEdkifjcif;udk awGUMu&ayrnf/
usifh0wfvdkufemjcif;^ rvdkufemjcif;wdkh\
tusKd;ESifUtjypfEdkifiHwpfEdkifiH\toufonf Oya'? pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;udk vdkufemwwfaom EdkifiHh0efxrf;rsm;?
jynfolrsm;? tzGJUtpnf;rsm;ESifh wnfaqmufxm;rSom
edkifiHa&;? vlrIa&;ESifh pD;yGm;a&; zGHUNzdK;wdk;wufrIwdkY
a&&Snf wnfwHhcdkifNrJrnfjzpfonf/ ynma&;pepfonf
vnf; EdkifiHhom;aumif;jzpfap&eftwGuf EdkifiHawmfrS
csrSwfxm;aom Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk
vdkufemusifhBuHtm;xkwfwwfatmif ulnDaxmufyHhay;
Edkifaom ynma&;tajccHaumif;rsm;udk arG;xkwfwGef;
tm;ay;Edkifaom pepfjzpf&ayrnf/ wpfcsdefu bkef;awmf
BuD;oifausmif;rsm;rS avmueDwdudk oifMum;ay;jcif;
rsm;? acwfudk wufvSrf;Edkifaomynma&;udk vufvSrf;
rDatmif oifMum;ay;EdkifcJhNyD; jrefrmhynma&;pepfudk
o,f,lydkYaqmifay;cJhonfrSm txift&Sm;yifjzpfonf/
,aeYrsufarSmufacwf taetxm;wGifvnf; bkef;awmf
BuD;oif ynma&;ausmif;rsm;\ tcef;u@onf
arS;rSdef aysmufuG,foGm;jcif;r&SdbJ qufvuf&Sifoefae
onf/ wpfzufwpfvrf;rSvnf; EdkifiHawmfrS tm;ay;
csD;ajr§mufvsuf&Sdaeonfudk awGU&Sd&ayrnf/
,Ofaus;aom vlYtzGJUtpnf;wpfckudk wnf
aqmufEdkifjcif;onf csrSwfxm;aom vdkufemzG,f&m
Oya'? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk wul;wu vdkufem
usifhBuHp&mrvdkbJ tvdkvdk vdkufemusifhBuHNyD; jzpfonf
udkvnf; owdrloifhvSayonf/
pma&;ol wuúodkvf wufa&mufpOfu
ygarmu©csKyfwpfOD;u rdefYrSmzl;onf/ wuúodkvfrSm
rlvuawmh bmpnf;rsOf;pnf;urf;rS rxkwfygbl;?
,Ofaus;wJh vlUtzGJUtpnf;uvmwJh ausmif;om;^ ol
[lorQ[m xl;jcm;wJhjzpf&yfrsKd;awG &Sdrnfrxifygbl;/
,Ofaus;aom vlYtzGJUtpnf;wpfckudk
wnfaqmufEdkifjcif;onf
csrSwfxm;aom vdkufemzG,f&m Oya'?
pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk wul;wu
vdkufem usifhBuHp&mrvdkbJ tvdkvdk
vdkufemusifhBuHNyD; jzpfonfudkvnf;
owdrloifhvSayonf/
13
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
bmoma&; tqkH;tratmufrSm BuD;jyif;vmolwdkYtzdkY
,Ofaus;NyD;om;jzpfrSmyg/ 'gayrJh vdktyfvm&ifawmh
pnf;rsOf;pnf;urf;awG xkwfjyefrSmyg/ xkwfjyefxm;wJh
pnf;rsOf;pnf;urf;awGudk azmufzsuf&ifawmh ta&;,l
vkyfaqmifrSmyg/ rSwfom;zdkYu vdktyfw,fvdkY ,lqwJh
tcsdefrSm pnf;rsOf;pnf;urf;awGudk xkwfjyefrSmyg/
,Ofaus;wJh vlUtzGJUtpnf;rSm usifhom;&NyD;om; vl
yk*¾ d Kvfrsm;taejzif h rnfrQaom Oya'? pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;xkwfapOD; ylyifaomuyGm;zG,f&mr&Sday?
rdrd edpö"l0 aqmif&Gufaeus tjyKtrlwdkif;onfyif owf
rSwfvdkufem&rnfh pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk tvdkvdk
vdkufemNyD;om; jzpfaeayvdrfhrnf/
jrefrmhvlYtzGJUtpnf;udk aocsmavhvmvQif
bmomw&m;rsm;\ tqkH;tratmufwGif avmueDwd
twdkif; rdb? q&m? tBuD;tuJ? om;orD;? wynfh
ponfh usifh0wfrsm;ESifh BuD;jyif;&SifoefcJhMuolcsnf;om
jzpfayonf/ xdkYtwl oufqdkif&m vkyfief;cGiftvdkuf
apmifhxdef;vdkufem&rnfh vkyfief;cGifqdkif&m vlrIa&;pnf;
urf;? vkyfief;cGif pnf;rsOf;pnf;urf;rsm; csrSwfxm;avh
&SdNyD; vdkufemaqmif&Guf&efvnf; tNrJwap wdkufwGef;rI
rsm;vnf; &Sdonfudk awGUMu&ayrnf/
pnf;urf;vdkufemab;uif;uGm qdkonfh
twdkif; rnfonfhvlYtzGJUtpnf;? rnfonfh XmetzGJU
tpnf;wGifrqdk vdkufem&ef owfrSwfxm;onfh pnf;
urf;csufrsm;udk twdtus xkwfjyefxm;NyD;? vkyfief;
aqmifwmrsm;udk wm0ef,lrI? wm0efcHrItygt0if
apwemxm; vkyfaqmifwwfaom 0efxrf;aumif;rsm;?
vlyk*¾dKvfrsm; wnf&Sdaejcif;onf ,if;XmerS a&SUquf
vkyfaqmifrnfh &nfrSef;csuf^&nf&G,fcsufrsm; ayguf
ajrmufatmifjrifEdkifap&eftwGuf 90 &mcdkifEIef; aocsm
NyD;jzpfonf[kqdkonf/ OD;aqmifolwGif OD;aqmifol
usifh0wfESifhtnD tkyfcsKyfvsuf ausmom;&ifom;rcGJjcm;
bJ pDrHuGyfuJ&ef vdktyfouJhodkY aemufvdkufaumif;wdkY
rnfonf txufrS ay;tyfaom vrf;ñTefcsufudk vdkuf
em&rnfh pnf;urf;abmifESifh pdwfapwemwdkY aygif;pyf
taumiftxnfazmfNyD; twlwGef;EdkifMurnfqdkvQif
,if;tzG J Utpnf;onf atmifjrifrIud k rvG JraoG
ydkifqdkifedkifaprnfjzpfNyD; atmifjrifaygufajrmufrI
twGuf twm;tqD;rsm;udk twljzwfausmfEdkifrnfvnf;
jzpfayonf/ wpfOD;wpfa,mufcsif; odkYr[kwf tpktzGJU
vdkuf owfrSwfxm;aom Oya'udk rausmfvGefbJ vdkuf
emvsuf XmetzGJUtpnf;rS csrSwfxm;aom pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;udk rvGefusK; razmufzsufbJ vdkufem
aqmif&GufaeorQ rdrdXme? rdrdEdkifiHtwGuf tusKd;rsm;
ayrnf/ erlem aumif;rsm;pGmvnf; BuHKzl;Murnfjzpf
onf/ teD;pyfqkH; pifumylEdkifiHESifh xdkif;EdkifiHwdkYudk
MunfhvQif pnf;urf;wus aexdkifusifhBuHwwfMuonf
udk awGU&Sd&ayonf/ xdkYtwl pnf;urf;vdkufemwwfaom
tusifhrsm;udk i,fpOfausmif;om;vli,fb0rS avhusifh
ysKd;axmifay;aom EdkifiHrsm;wGif omwlnDrQ pdwf"mwf
tygt0if wul;wu vdkufem&ef rvdktyfawmhbJ pnf;
urf;wus aexdkifusifhokH;aeonfudk awGUzl;Muayvdrfh
rnf/ *syefEdkifiHrS uav;i,frsm;udk avhvmMunfhvQif
cdkuyfonfhtusifh vkH;0r&SdbJ rdrdudk,fudk rdrdwm0ef
,lwwfaom trltusifhrsm;udk awGUjrifEd kifonf/
tzGJUtpnf;rsm;rS owfrSwfxm;aom vdkufem&rnfh
jrefrmhvlYtzGJUtpnf;udk
aocsmavhvmvQif bmomw&m;rsm;\
tqkH;tratmufwGif avmueDwd
twdkif; rdb? q&m? tBuD;tuJ?
om;orD;? wynfh ponfh usifh0wfrsm;ESifh
BuD;jyif;&SifoefcJhMuolcsnf;om
jzpfayonf/
14
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk razmufzsufbJ vdkufemwwf
onfh tavhtusifhaumif;rsm;onf i,fpOfuav;b0
uyif avhusifhysKd;axmifay;oifhaom tavhtxjzpf
onfrSm {uefrvGJyif jzpfayawmhonf/
usifh0wfvdkufemjcif;? vkyfief;cGifESifU
t*wdw&m;vdkufpm;jcif;usifh0wfvdkufemwwfaom ywf0ef;usif
aumif;wGif i,fpOfrSyif vdkufemusifhBuHwwfaom
tavhtusifhaumif;rsm;jzifh &SifoefcJhaom vlYtzGJU
tpnf;twGif;wGif wm0ef,lrI? wm0efcHrI tavhtusifh
aumif;rsm;vnf; oifjyp&mrvdktyfbJ &SifoefEdkifonf
udk awGU&rnf jzpfonf/ xdkYtwl vkyfief;cGif vufawGU
0ifa&mufonfhtcgwGifvnf; tzGJUtpnf;twGif;rS
jyKrlvdkufemusifhokH;&rnfh vkyfief;cGifpnf;urf;rsm;udk
usifhokH;vdkufemwwfjcif;ESifhpnf;pepfwus jyKrlajym
qdkwwfjcif;tygt0if cGJjcm;qufqHwwfaom raumif;
onfh tavhtxrsm;vnf; uif;pifvsuf rormaom
enf;vrf;rsm;jzifh tzGJUtpnf;rS owfrSwfonfh pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;udk usL;vGefazmufzsufvsuf ravsmfMoZm
okH;um rdrdwdkY vkyfydkifcGifhudk tokH;csí t*wdvdkufpm;
jcif;rsm;vnf; uif;a0;vmEdkifrnfvnf; jzpfonf/
owfrSwfxm;aom tzGJUtpnf;\ pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;udk vdkufemjcif;ESifh cdkifrmaom tajccH
pdwf"mwfaumif;rsm; &Sdolrsm;tzdk Y rnfonfhae&m?
rnfolrQ? rnfonfh tzGJUtpnf;rSonf wGef;wdkuf
vIyf&Sm;apumrl vkyfief;vkyfydkifcGifhudk tokH;csvsuf
t*wdvdkufpm;jcif;rsm; jyKvkyfMurnfr[kwfay/ tzGJU
tpnf;wpfck &nfrSef;csufaygufajrmuf atmifjrifjcif;
onf tzGJUtpnf;twGif; vdkufygaqmif&GufaeMuonfh
wm0ef,lrI&Sdonfh yk*¾dKvfwdkif;\ pnf;urf;wus wm0ef
ausyGefrIESifh owfrSwfvdkufem&rnfh pnf;rsOf;pnf;
urf;rsm;udk vdkufemjcif;jzifh pdwf"mwfcGeftm;tjynfhjzifh
cdkifcdkifrmrm wnfaqmufjcif;aMumifhom tzGJUtpnf;
taejzifh atmifjrifrI&&SdMujcif;om jzpfonf/ xdkodkY
aom tzGJUtpnf;twGif; vkyfief;cGifoGufvufrI tyg
t0if t*wdw&m;vdkufpm;jcif;rsm;vnf; enf;yg;rnf
jzpfayonf/ odkY&mwGif t*wdw&m;uif;pifapvdkvQifrl
OD;aqmifol\ rl0g'vrf;pOfESifh ausmom;&ifom;
rcGJjcm;wwfaompdwf"mwf? wpfenf;qdk&aomf tBuD;
tuJ usifh0wfvdkufemapmifhxdef;wwfoljzpfrSom
vkyfief;cGifwGif t*wdw&m; vdkufpm;rI avsmhyg;
oufomayrnf/
ed*kH;jrefrmhvlYtzGJUtpnf;twGif; t*wdw&m;uif;
pifaom ywf0ef;usifaumif;wpfck? aysmf&Tifaom
vkyfief;cGifrsm; wnfaqmufEdkif&efrSm usifh0wfvdkufem
wwfaom tavhtusifhaumif;rsm; &Sifoefap&efrSm
avmueDwdudk tajccHoifMum;ay;½kHtjyif wm0ef,lrI
&Sdaom tavhtusifhaumif;rsm; xkHrGrf;ap&eftwGuf
wm0ef,lrI&Sdaom EdkifiHa&;tavhtusifh? wm0efcH
onfhtqifhtvdkuf wm0ef,lwwfaompdwf"mwf?
cdkifrmaompdwf"mwfESifh vlUtzGJUtpnf;twGif; vdkufem
&efowfrSwfxm;aom pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk
razmufrjyef vdkufemaqmif&Gufwwfaom tavh
tusifhaumif;rsm;udk todw&m;? owdw&m; vufudkif
jyKvsuf aqmif&GufMu&ayrnf/
tqifhtwef;cGJjcm;rIuif;pifvsuf bmom
a&;tqkH;trrsm;? EdkifiHom;wdkif;vdkuf emusifhokH;&rnfh
pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk wul;wu vdkufemaeonf
r[kwfbJ pnf;urf;wusaeom;usaeonfh vlYtzGJU
tpnf;tjzpf &SifoefvmrnfqdkvQif urÇmhtaysmf&Tif
qkH; EdkifiHrsm;wGif ,aeY jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiH
awmfonf xdyfwef;EdkifiHwpfck rvGJ {uefjzpfvmayvdrfh
rnf/
15
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
acwftqufquf ajymif;vJcJhaom pufrIawmfvSefa&;rsm;onf vlom;wdkY
\ordkif; pmrsufESmopfrsm;udk wpfcsyfNyD;onfESifhwpfcsyf qGJcGmzGifhvSpfEdkifcJhonf/
xdkacwfumv\ wDxGifqef;opfrI toD;tyGifhrsm;onf ,aeYacwfvlom;rsm;udk
enf;vrf;toG,foG,fjzifh tusKd;jyKvsuf&Sdonf/ xdkuJhodk Y vlom;wdkY\b0
aexdkifrIudk tqifajyacsmarGUapcJhaom xdkacwfajymif; awmfvSefa&; tqifhqifhudk
avhvm&aomf-
yxr pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;a&S;OD;pufrIawmfvSefa&;onf 18 &mpkaESmif;ydkif;wGif NAdwdefrS pwifcJh
onf/ NAdwdoQonf "mwkxkwfukefrsm;? oHowåKrsm;? puf&ufuef;csnfrQifESifh
txnftvdyfrsm;tm; vlom;vkyftm;jzifh tenf;i,fcefYom xkwfvkyfMu&mrS
puf½kHBuD;rsm;wnfaqmufí xkwfvkyfvmMuonf/ xdkYaemuf Oa&myESifh tar&du
wdkuftxd ysHUESHYoGm;um taemufEdkifiHrsm;onf vufrIv,f,mrS pufrIv,f,modkY
ajymif;vJEdkifcJhonf/ aus;vufa'orsm;onf NrdKUjyrsm;tjzpf toD;oD;zGHUNzdK;vmum
vlaerItqifhtwef;udk jr§ifhwifEdkifcJhMuonf/ xdkumv pufrIawmfvSefa&;\
txif&Sm;qkH; jyKjyifajymif;vJrIrSm a&aEG;aiGUokH; tif*sifjzpfum c&D;oGm;vkyfief;
rsm;vnf; wGifus,fcJhonf/
16
-
'kwd, pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;1870 rS 1914 ckESpf umv0ef;usifwGif 'kwd,
pufrIacwfajymif;awmfvSefa&; ay:aygufcJhonf/
oHrPd? a&eHxkwfvkyfa&;ponfh vkyfief;rsm;tjyif
vQyfppf"mwftm;udk wDxGifEdkifcJhMuNyD; avmuudk
tvif;aqmifEdkifcJhMuonf/ xkwfukefrsm;tm; Mass
Production tjzpf ydkrdk xkwfvkyfEdkifcJhMuNyD; w,fvDzkef;?
vQyfppfrD;oD;? "mwfykH½dkuful;jcif; twwfynmwdkYESifh
tif*sifpufacgif;rsm;udkvnf; wDxGifEdkifcJhMuonf/
wwd, pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;wwd, pufrIacwfajymif; awmfvSefa&;umv
tm; 1980 rS rsufarSmufacwfxd owfrSwfonf/ 'kwd,
acwfajymif;awmfvSefa&;umvrS wDxGifqef;opfcJhrI
rsm;onf Analog pepfjzpfNyD; wwd,acwfajymif;umv
wGif Analog rS Digital odkY ajymif;vJEdkifcJhojzifh vlom;
wdkY\ aeYpOfb0aexdkifrIykHpHonf vsifjrefodompGmyif
wdk;wufcJhonf/ wpfudk,f&nfokH; uGefysLwm? tifwm
euf uGef,ufcsdwfqufrI? owif;tcsuftvufESifh
qufoG,fa&; enf;ynmrsm;onf urÇmudk &GmjzpfapcJh
onf/
pwkw¬ pufrIacwfajymif;awmfvSefa&;2016 ckESpf qGpfZmvefEdkifiH? Davos- Klosters
wGif usif;ycJhaom World Economic Forum ESpfywfvnf
tpnf;ta0;wGif 4th Industrial Revolution- 4 IR
[laom pum;&yftm; pwifrdwfqufcJhonf/ vlom;
rsm;onf 4 IR umvwGif Digital Electronics enf;ynm
rsm;tm; vlom;wdkYESifh wpfoD;wpfjcm;pD &Sdae&mrS vlYcËm
udk,fodkY xnfhoGif;pdrfh0ifapvsuf aeYpOfb0aexdkifrI
ykHpHrsm;tm; ajymif;vJ&ef BudK;yrf;vsuf&SdMuonf/ puf½kyf
enf;ynmrsm;? vlvkyftodÓPf Artificial Intelligence?
tufwrfarmfvDusL;rsm;tqifhxd tao;pdwfEdkifonfh
tvGefao;i,faom twdkif;twm? emEdkenf;ynm?
uGrfwrfwGufcsufjcif;? ZD0enf;ynm? rsKd;½dk;ADZjyKjyif
jcif;? okH;zufjrifykHpHxkwf 3D Printing? uGefysLwmjzifh
xdef;csKyfonfh armif;olrJh,mOftrsKd;rsKd;ESifh ½kyf0wåK
ypönf;rsm;? ,mOf,EÅ&m;rsm;ESifh tdrftokH;taqmifrsm;
tm; tifwmeufuGef,ufjzifh tvG,fwul csdwfqufí
aqmhzf0Jvf? tm½kHcH Sensor pepf? aemufqkH; ay: tDvuf
x&Gefepfenf;ynmjzifh tcsuftvuf xdef;csKyfpepf
rsm;tm; ajymif;vJ&ef BudK;yrf;vsuf&SdMuonf/
4 IR \ tcGifUtvrf;rsm;ESifU pdefac:rIrsm;4 IR \ ajymif;vJwdk;wufrIEIef;onf acwf
a[mif;rS pufrIawmfvSefa&;rsm;ESifh toGif jcm;em;pGm
tqrwef vsifjrefajymif;vJ wdk;wufvsuf&Sdonf/
urÇmhvloef;aygif;rsm;pGmonf tvGefwdkawmif;aom
tcsdeftwGif; tifwmeufuGef,ufrSwpfqifh pD;yGm;a&;
vkyfom;tiftm;pkae&mwGif pufypönf;
tpm;xdk; vkyfudkifvmrIrsm;aMumifh
tvkyftudkif^ vkyfom;tiftm;aps;uGuf
ysufjym;oGm; rnfjzpfonf/
17
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;tm; csdwfqufum vlom;wdkY\
b0aexdkifrItm; ajymif;vJEdkifawmhrnf jzpfonf/
tcGifhtvrf;rsm;taejzifh 4 IR onfvnf;
tjcm;pufrIawmfvSefa&;\ &v'frsm;uJhodkYyif vlom;
wdkY\ 0ifaiGESifh vlaerItqifhtwef; wdk;wufvmzG,f
tajctae&Sdonf/ enf;ynm qef;opfrI tultnDjzifh
o,f,lydkYaqmifa&;ESifh qufoG,fa&;u@rsm;\ ukef
usp&dwfrsm;tm; avQmhcsEdkifawmhrnfjzpfonf/ xdYkjyif
xkwfvkyfrIykHpHESifh urÇmhoGif;ukef uGif;qufonf ydkrdk
xda&mufrI &Sdvmrnfjzpfum aps;uGuftoGifopfwpf&yf
zGifhvSpfEdkifrnfjzpfonf/
4 IR \ pdefac:rIrsm;taejzifh jynfolvlxkESifh
EdkifiHrsm;tMum; rnDrQrIrsm; BuD;rm;pGm uGm[vmrnf
jzpfonf/ enf;ynmonf 0ifaiGtqifhtwef;jzpfum
4 IR umvwGif qef;opf wDxGifvkyfief;&Sifrsm;? Stake-
holder rsm;ESifh &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;taejzifh t"du
tusKd;jzpfxGef;rnfjzpfonf/ vkyfom;tiftm;pkae&m
wGif pufypönf;tpm;xdk; vkyfudkifvmrIrsm;aMumifh
tvkyftudkif̂ vkyfom;tiftm;aps;uGuf ysufjym;oGm;
rnfjzpfonf/ xdkYaMumifh vkyfom; aps;uGufonf Low
Skill / Low Pay ESifh High Skill / High Pay [lí tedrfhtjrifh
odompGm uGJjym;rIaMumifh tv,ftvwftqifh vkyfom;
tiftm;rSm &Sm;yg;oGm;rnf jzpfonf/
tpdk;&rsm;tm; tusKd;oufa&mufEdkifrI½kyfydkif;qdkif&m? 'pf*spfw,fenf;ynmESifh ZD0
aA'qdkif&m tvTmokH;ck a&maESmpka0;um 4 IR ay:
aygufvmrnfjzpf&m enf;ynmopfrsm;\ pBuøwpf&yf
tjzpf ay:xGef;vmum tkyfcsKyfol vlwef;pm;tm;
odompGm tusKd;oufa&mufEdkifrnf jzpfonf/ tpdk;&
tzGJUtpnf;wpf&yf\ EdkifiHom;rsm;taejzifh t&nf
taoG;jrifh ydkrdkpGrf;aqmifEdkifpGrf;&SdvmEdkifNyD; ¤if;wdkY\
tawG; tac:? ,lqcsufrsm;onf jynfolYa&;&mtkyfcsKyfrI
tcef;u@rsm;wGif tusKd;jzpfxGef;rI&SdNyD; tpdk;&rsm;
tMum; csdwfquf n§dEdIif;vmEdkifrnfjzpfonf/
wpfqufwnf;rSmyif tpdk;&rsm;onf acwfrD
enf;ynm tultnDjzifh jynfolrsm;tay: apmifhMunfhrI
pepf ydkrdkvTrf;NcHKvmEdkifrnfjzpfonf/ 'pf*spfw,f tajccH
taqmufttkH tm;aumif;vmonfESifhtrQ EdkifiHom;
wdkYtm; owif;tcsuftvuftiftm;jzifh ydkrdkxdef;csKyf
vmEdkifpGrf;&Sdvmrnfjzpfonf/ odkYaomf vuf&Sdtae
txm;t& tpdk;&rsm;taejzifh jynfolvlxkESifh csdwf
qufaqmif&Gufjcif;? rl0g'a&;qGJjcif;paom udpö&yf
rsm;wGif tpdk;&\ A[dkcsKyfudkifrIpepf arS;rSdefvmrnf
jzpfNyD; EdkifiHom;rsm;rS tpdk;&tay: zdtm;ay;rIrsm;ESifh
&ifqdkifvm&rnfjzpfonf/
tpdk;&ESifh jynfolYtmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;
taejzifh ¤if;wdkYtoD;oD;\ &yfwnfrItwGuf yGifhvif;
jrifomrItqifh? vdkufavsmnDaxGjzpf&ef aqmif&GufMu
&rnfjzpfonf/ rl0g'csrSwfolrsm;taejzifh tkyfcsKyfrI
,EÅ&m;tm; Ncdrf;ajcmufvmEdkifonfh tcuftcJrsm;tm;
ZD0vufeufrsm;tm; tvG,fwul
udkifpGJvmEdkifonfh enf;ynm
zGHU NzdK;wdk;wuf vmrIwGif
udk,frif;udk,fcsif;ykHoP²mef?
wpfoD;yk*¾v ESifh tkyfpki,fav;rsm;onf
EdkifiHom;rsm;ESifh tkyfcsKyfol tpdk;&tay:
ydkrdkNcdrf;ajcmufvmrnfjzpfum
jynfolrsm; taejzifh
usD;vefY pmpm;b0wGif
taMumufw&m;rsm;jzifh om
18
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
xda&mufonfh wkHYjyefrIrsm;udk BudKwifaqmif&Guf&ef
vdktyfonf/ xdkodkY rvkyfaqmifEdkifygu A[dkxdef;csKyfrI
pepf tm;aysmhvmrnfjzpfNyD; tpdk;&taejzifh pD;yGm;a&;
ESifh tkyfcsKyfrIqdkif&m tcef;u@taejzifh yk*¾vduu@
ESifh eD;uyfpGm yl;aygif;aqmif&Guf&ef vdktyfrnf jzpf
onf/
4 IR onf EdkifiHom;wdkY\ obm0? tjynfjynf
qdkif&m vkHNcHKa&;wdkYtay: xda&mufEdkifpGrf;ESifh y#dyu©\
oabmobm0ESpf&yfvkH;\ tusKd;oufa&mufrIay:
wGif rlwnfrnfjzpfonf/ ppfrufa&;&mESifh tjynfjynf
qdkif&m vkHNcHKa&;onf enf;ynm qef;opfrItay:wGif
rsm;pGmrlwnfygonf/ 4 IR umv qdkufbmppfyGJwGif
ppfESifh Nidrf;csrf;a&;? ,SOfNydKifvdkpdwfESifh tMurf;zufjcif;
wdkYonf a&m,Sufaernfjzpfonf/ ZD0vufeufrsm;tm;
tvG,fwul udkifpGJvmEdkifonfh enf;ynmzGHUNzdK;wdk;wuf
vmrIwGif udk,frif;udk,fcsif;ykHoP²mef? wpfoD;yk*¾v
ESifh tkyfpki,fav;rsm;onf EdkifiHom;rsm;ESifh tkyfcsKyfol
tpdk;&tay: ydkrdkNcdrf;ajcmufvmrnfjzpfum jynfolrsm;
taejzifh usD;vefY pmpm;b0wGif taMumufw&m;rsm;jzifh
om &ifqdkifMu&rnfjzpfonf/
odkYaomf aumif;usKd;rsm;taejzifh umuG,fa&;
enf;pepfrsm;tm; ydkrdkaumif;rGefvm rnfjzpf&m &efoludk
&SmazG&mwGif ,cifuxuf ydkrdkwdusvmum Ncdrf;ajcmuf
rIrsm;tm; avQmhcsEdkifrnfjzpfonf/
4 IR \ tem*wfpufrIacwf jyKjyifajymif;vJrIrsm;\ tusKd;ESifh
tjypfrsm;onf EdkifiHom;rsm;? pm;okH;olrsm;ESifh &if;ESD;
jr§yfESHol vlom;tm;vkH;ay:wGif rlwnfygonf/ xdkYjyif
vlom;wdkY\ udk,fydkif &yfwnfrIESifh udk,fydkifvGwfvyfcGifh?
EdkifiHtay: csKyfudkifvTrf;rdk;EdkifrI? enf;ynmtm; okH;pGJrI
toGifoP²mef? tvkyfvkyfcsdefESifh tyef;ajzrIwdkYtjyif
toufarG;0rf;aMumif;ykHpH? yifudk,f t&nftaoG; jr§ifh
wifjcif;? vlom;tcsif;csif;ESifh obm0w&m;tay:
rnfuJhodkY wkHYjyefonf paom tcsuftvufrsm;ay:wGif
om rlwnfygonf/
xdkYaMumifh tcGifhta&;ESifh pGrf;tm;rsm;udk trd
t&qkyfudkifí vlom;tm;vkH; tusKd;jzpfxGef;aprnfh
4 IR \ tem*wftm; ykHazmfMu&ef vdktyfonf/ xdkYtjyif
enf;ynmjzifh urÇmwpf0ef; tusKd;jzpfxGef;aprnfh
pD;yGm;a&;? vlrIa&;? ,Úfaus;rI ponfh tvkH;pkHjynfh0
onfh vlUtodkuft0ef; ay:aygufvm&ef aqmif&GufMu
&rnfjzpfonf/
xdkYtjyif ,aeYacwfxdwdkif rl0g'a&;qGJol
trsm;pkonf acwfa[mif;rS tawG;tac:rsm;ESif h
wpforwfwnf; awG;ac:jcif;uJhodkY t,ltqrsm; ydwfrd
vsuf&Sdae&m rdrdwdkYtm;vkH;\ tem*wftm; wDxGif
BuHqrIrsm;jzifh xkqpfykHazmf&mwGif jzpfvmEdkifzG,f&Sd
aom tcuftcJrsm;tm; r[mAsL[menf;vrf;usus
xnfhoGif; pOf;pm;Mu&ef txl;vdktyfrnfjzpfonf/
vlom;rsm;\ tcef;u@onfom t&m&mjzpf
onfESifhtnD rdrdwdkY\ tem*wftm; pufrIacwfajymif;
awmfvSefa&;rsm;jzifh xkqpfykHazmf&mwGif vlom;rsm;\
tcef;u@tm; xnfhoGif; pOf;pm;&efESifh t&nftaoG;
rsm; jr§ifhwif&ef txl;vlom;wpf&yfvkH; tusKd;jzpfxGef;
aprnfh puf½kyfrsm;tm; tav;xm;onfh 4 IR wGif
vlom;rsm;\ tcef;u@tm; ,kwfavsmhvmaprnf
[k rSwf,lrnfqdkygu tqdk;jrifwpf&yfom jzpfonf/
xdkYaMumifh tem*wfwGif ajymif;vJ&ef wmqlaeNyDjzpfaom
pufrIacwfajymif; awmfvSefa&;onf ,cif acwfajymif;
awmfvSefa&;rsm;uJhodkYyif vlom;rsm;tm; tusKd;jyK
ajymif;vJjcif;om ay:aygufvmrnf jzpfygonf/
rSDjirf;
The Fourth Industrial Revolution: Professor Klaus
Schwab
Wikipedia
The Fourth Industrial Revolution: what it means,
how to respond
19
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
1/ okawoe ynm&Sifrsm;taejzifh analyzed data rsm;tay: tajccHNyD;
Project Report rsm; a&;om;jcif;jzpfygonf/ odkYaomf tqdkyg data rsm;udk analyze
rvkyfrD yxrOD;pGm data rsm;udk Measurement Level tvdkuf define vkyf&ef vdktyf
rnfjzpfonf/ odkYrSom wGufcsufrIrsm;wGif oifhavsmfonfh wGufcsufrIrsm;udk
aqmif&GufEdkifrnfjzpfonf/
2/ xdkYaMumifh data rsm;udk Measurement Level tvdkuf cGJjcm;Munfhrnfqdkygu
(4)rsKd; cGJjcm;Edkifonf/ ¤if;wdkYrSm -
(u) Nominal Level
(c) Ordinal Level
(*) Interval Level ESifh
(C) Ratio Level wdkYjzpfygonf/
Nominal Level qdkonfrSm variable wpfckudk trnfowfrSwf½Hk̂ trsKd;tpm;
owfrSwf½Hkom vkyfaqmifjcif;jzpfonf/ rnfonfu BuD;onf̂ i,fonf ponfh
logical order pDpOfí r&yg/
Oyrm- armifarmif? atmifatmif? vSvS ponfh trnfrsm;/ ucsif?
u,m;? u&if? csif; ponfh vlrsKd;trnfrsm; tygt0if tjcm;aom trnfemr
20
-
tjzpfom owfrSwfxm;onfh trnf [lorQwdkYonf
Nominal Level omjzpfonf/ tb,faMumifhqdkaomf
trnfrsm;wGif rnfonfhtrnfu ydkBuD;onf̂ i,fonf
[k logical order t& cGJjcm;í r&bJ trnfwpfcktaejzifh
om owfrSwfxm;aomaMumifhjzpfonf/
xdkYjyif tm;upm;orm;rsm;\ ausmeHygwfrsm;
udk define vkyfrnfqdkyguvnf; Nominal Level om
jzpfrnf/ Oyrm abmvHk;tm;upm;enf;udk avhvmMunfh
rnfqdkvQifvnf; *dk;orm; (goal keeper) \ ausmeHygwf
(1)rSm toif;xJwGif tawmfqHk;jzpfojzifh ay;xm;jcif;
rsKd;r[kwfbJ tqdkyg ausm eHygwf (1) onf *dk;orm;[k
udk,fpm;jyKjcif;omjzpfonf/
SPSS data set wnfaqmuf&mwGif category
data rsm;udk data entry aqmif&Guf&mwGif vnf;aumif;?
data analyze aqmif&Guf&mwGifvnf;aumif; vG,ful
ap&ef tqdkyg category data rsm;udk numerical data
yHkpH ajymif;vJavh&SdaMumif;awGU&onf/
xdkYaMumifh tqdkyg numerical data rsm;onf
tjriftm;jzifhom udef;*Pef; toGifaqmifaejcif; jzpf
aomfvnf; tqdkyg udef;*Pef;rsm;udk rnfonfh udef;
*Pef;u BuD;onf̂ i,fonf owfrSwfí rjzpfEdkifouJh
odkY tqdkyg udef;*Pef;rsm;udk aygif;jcif;^ Ekwfjcif;
aqmif&Gufrnfqdkyguvnf; t"dyÜm,fr&Sdyg/ xdkYaMumifh
tqdkyg udef;*Pef;rsm;onf trnfemr wpfckudkom
udk,fpm;jyKjcif; jzpfonf/
SPSS data set wGif Nominal Level tjzpf
awGUEdkifonfh Oyrm yHkpHtrsKd;tpm;rsm;rSm -
(u) Sex : Male = 1, Female =2
(c) Ethnic: Kachin = 1, Kayar = 2, Kayin = 3,
Mon = 4 . . .etc. .
(*) Marital Status: Single = 1, Married = 2,
Divorce = 3, Window = 4
(C) Region: Yangon = 1, Mandalay =2,
Ayeyarwaddy = 3 . . .etc. . wdkYjzpfMuygonf/
Ordinal Level qdkonfrSm logical order t&
rnfonfu BuD;onf^i,fonf[k cGJjcm;í&ygonf/
odkYaomf yrmP rnfrQ BuD;onf̂ i,fonf[k wGufcsuf
í r&yg/
Oyrm- wuúodkvf wpfckwGif “tutor”ç “Assi-
stant Lecture”ç “Lecture”ç “Associated Professor”
and “Professor” wdkYonf trnfemr owfrSwfcsuf
rQom r[kwfbJ &mxl;tvdkuf rnfonfh &mxl;u BuD;
onf^i,fonfudk cGJjcm;í &ygonf/ odkYaomf &mxl;
wpfae&mESifh wpfae&m yrmP rnfrQ uGmjcm; onf^
BuD;onfudk wGufcsufí rjzpfEdkifyg/
xd k Y jyi f tcsK d U project rsm;wGi f opinion
ar;cGef;rsm;twGuf likert scale t& “strongly agree”ç
“agree”ç “neither agree nor disagree”ç “dis-agree”ç
“strongly dis-agree” wdkYonf wpfckESifh wpfck BudKufESpf
oufrIt& logical order pDpOfí &aomfvnf; yrmP
rnfrQ uGmjcm;onfudk azmfjyEdkifpGrf; r&Sdyg/ xdkYaMumifh
tqdkyg variable rsKd;udk Ordinal Level tjzpf owfrSwf
&rnfjzpfonf/
SPSS data set wGif Ordinal Level tjzpf
awGUEdkifonfh Oyrm yHkpHtrsKd;tpm;rsm;rSm -
strongly agree = 1, agree = 2, neither agree nor
disagree= 3, disagree =4, strongly disagree =5
tutor = 1, Assist Lecture = 2, Lecture = 3,
Associated Professor = 4, Professor =5
Interval Level qdkonfrSm udef;*Pef;wpfck
ESif h wpfckwd k Y Mum;wGif wlnDonfh jcm;em;csuf^
uGmjcm;csuf &Sdaom variable rsKd;udk owfrSwfygonf/
Oyrm - tylcsdefudk wdkif;wmrnfqdkygu 31˚ F
ESifh 33˚F wdkYtMum;wGif 2 ̊ F uGmjcm;ouJhodkY 34˚F ESifh
36˚F wdkYtMum;wGifvnf; 2˚F uGmjcm;jcif;om jzpf
onf/ xdkYaMumifh tqdkyg variable rsKd;udk Measurement
21
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
Level owfrSwfrnfqdkygu Interval Level omjzpfrnf/
xdkYjyif zdeyf size udk avhvmMunfhrnfqdkygu
vnf; Interval Level omjzpfrnf/ tb,fhaMumifhqdkaomf
zdeyf size wpfckESifh wpfck tMum; BuD;oGm;^&SnfoGm;onfh
Interval onf wlnDonfjzpfonf/ (size No. 6 ESifh size
No. 7 onf 10 cm uGmjcm;rnfqdkygu size No. 8 ESifh
size No. 9 Mum;? size No. 11 ESifh size No. 12 Mum;wdkY\
jcm;em;csufonfvnf; 10 cm omjzpfrnf/)
wzufwGifvnf; zdeyf size No. 12 onf zdeyf
size No. 6 xuf (2)q BuD;roGm;^&SnfroGm;yg/
xdkYaMumifh zdeyf size udk tcsKd;^tqtaejzifh ajymí
r&bJ interval taejzifhom owfrSwfEdkifygonf/
Ratio Level qdkonfrSm udef;*Pef;wpfckESifh
wpfckwdkY Mum;wGif tcsKd;^tqtaejzifh ajymEdkifaom
variable rsKd;udk owfrSwfMuonf/
Oyrm - 0ifaiG? toHk;p&dwf? tdrfaxmifpk0if
ta&twGuf? ajzqdkol\ touf ponfh variable rsKd;udk
Ratio Level tjzpfowfrSwfEdkifonf/ tb,faMumifh
qdkaomf OD;atmifatmifonf wpfv (5)odef; &&SdNyD;
a':wifwifonf wpfv (10)odef;&&Sdrnfqdkygu
a':wifwif&&Sdonfh 0ifaiGonf OD;atmifatmif &&Sd
onfh 0ifaiG\ (2)q &Sdonf[k ajymEdkifonf/
xdkYjyif OD;atmifatmiftaejzifh ,ckv tvkyf
rvkyfEdkifygu 0ifaiGr&Sd (zero income) jzpfrnf/ (One
of the properties of ratio level is “The point 0 reflects
the absence of the characteristic”)
SPSS data set wGif Interval ESif h Ratio udk
cGJjcm;owfrSwfjcif;r&SdbJ Scale tjzpfom wpfpkwpfpnf;
wnf; owfrSwfxm;aMumif;awGU&onf/ Scale (Nomi-
nal and Ordinal) onf numerical type jzpfonfh twGuf
tqdkyg data udk SPSS data set wGif oD;jcm; owfrSwf&ef
rvdkyg/
3/ Variable wpfckudk Measurement Level owf
rSwfcsuftay: rlwnfNyD; Data analyze vkyfEdkifonfh
yHkpH uGmjcm;oGm;ygonf/
Oyrm - Measure of central tendency wGuf
rnfqdkygu scale level owfrSwfxm;&Sdonfh data udk
mean (orwfudef;)? median (tv,fudef;) ESifh mode
(Budrfrsm;udef;) wdkYjzifh wGufcsufazmfjyEdkifaomfvnf;?
Ordinal Level owfrSwfxm;&Sdonfh data udk median
(tv,fudef;) ESifh mode (Budrfrsm;udef;) wdkYjzifhom
wGufcsufazmfjyEdkifNyD;? Nominal Level owfrSwfxm;
&Sdonfh data udk mode (Budrfrsm;udef;) wpfckwnf;jzifhom
wGufcsufazmfjyEdkifygonf/
od k Yaomf tcsK d U marketing project report
rsm;wGif likert scale (Ordinal Level xm;&Sdonfh data)
udk mean (orwfudef;) wGufcsuf azmfjyavh&SdaMumif;
vnf; awGU&wwfygonf/
Basic Statistical analysis wpfcktaejzifh -
Nominal Ordinal Scale
Mean -
Median - -
Mode - - -
4/ xdkYaMumifh variable rsm;udk analyze rvkyfrD-
(u) rnfonfh Measurement Level owfrSwfoifh
onf/
(c) rnfhonfh statistical methods rsm;udk toHk;jyKNyD;
analyze vkyfrnf udk analyze vkyfolrsm;taejzifh
BudKwif oHk;oyfxm;oifhygaMumif; wifjytyfyg
onf/
22
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
jrefrmouú&mZf 1380 ckESpf ESpfqef;rSm topftqef;yrm wpfacwfqef;
vmaom tao;pm;? tvwfpm;vkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufvmapzdkY csif;jynfe,f?
rif;wyfc½dkiftwGif;&Sd NrdKUe,frsm;rS vli,fvkyfief;&Sifrsm;udk zdwfac:um ¤if;wdkY
vkyfief;rsm;udk pepfwus pDrHaqmif&Gufwwfap&efESihf b@ma&;qdkif&mudpörsm;?
0ifaiGpD;qif;rIwGufcsufykH? aps;uGuf&SmazGykH? acs;aiG&,lEdkifrnfh enf;vrf;rsm;?
pD;yGm;a&;qdkif&m vkyfief;pOfwpfckvkH;udk tpDtpOfa&;qGJenf;ponfh tajccH
pD;yGm;a&;qdkif&mudpörsm; pepfwus aqmif&Gufwwfap&ef &nf&G,fí 2018 ckESpf
{NyDv 21 &ufrS 30 &ufaeYtxd (10) &ufMum oifwef;udk zGifhvSpfydkYcscJhonf/
¤if;aemuf arv (2) &ufaeYwGif wwfajrmufrI pGrf;&nfNydKifyGJ usif;yay;jcif;?
arv 3 &ufaeYwGif ukrÜPDrSwfykHwifjcif;qdkif&m udpörsm;? &if;ESD;jr§KyfESHrIqdkif&m
tcGifhtvrf;rsm;taMumif;? SMEs toif;0ifavQmufxm;ykH? EdkifiHwum taxmuf
tyHhtultnDrsm; awmif;cH&,lEdkifykHrsm; tp&SdonfwdkYudk pma&;oltaejzifh
&Sif;vif;aqG;aEG; aqmif&GufcJhrIrsm;tm; tydkif;vdkuf wifjyoGm;rSm jzpfygw,f/
a'gufwmrif;aZmfOD;
23
-
&nf&G,fcsufDa Na Facility? UK Aid ESifh jrefrmEdkifiHopfoD;0vH?
yef;refESifh [if;oD;[if;&Guf pdkufysKd;xkwfvkyf wifydkY
a&mif;csolrsm;toif;? &if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ukrÜPDrsm;
ñTefMum;rIOD;pD;Xme? csif;jynfe,fOD;pD;rSL;½k H;ESif h
tao;pm;ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wdk;wufa&;
OD;pD;Xme? csif;jynfe,fOD;pD;rSL;½kH;wdkY yl;aygif;í axmywf?
aumfzDESifh 0OoD;ESHrsm; wefzdk;jr§ifh uGif;quf tqifhjr§ifh
wifjcif;jzifh jrefrmEdkifiH\ ta&SUydkif;ESifh taemufydkif;&Sd
awmifay:ol^ om;rsm;\ pD;yGm;a&; pGrf;aqmif&nf
jr§ifhwifa&;ESifh tao;pm;ESifh tvwfpm;vkyfief;&Sif
rsm;odkY acs;aiGrsm; ay;tyfEdkifa&; &nf&G,fí 2018 ckESpf
{NyDv 21 &ufaeYrS 30 &ufaeYtxd rif;wyfNrdKU&Sd Green
Land abmf'gaqmifcef;rü pD;yGm;a&;tpDtpOfrsm;
a&;qGJjcif;oifwef; (Business Planning Training) tm;
ydkYcscJhMuygw,f/ tqdkygoifwef;odkY rif;wyfNrdKUe,f?
rwlyD NrdKUe,fESifh uefyufvufNrdKUe,frsm;rS vkyfief;&Sif
(23) OD; wufa&mufcJhygonf/ oifwef;ü pD;yGm;a&;
vkyfief;rsm; vkyfudkifaqmif&Guf&mwGif pD;yGm;a&;tpD
tpOftm; pepfwus a&;qGJ aqmif&GufwwfapEdkifa&;
&nf&G,fí oifMum;ydkYcscJhMuygw,f/
NydKifyGJusif;yjcif;qufvufí 2018 ckESpf arv 2 &ufaeYwGif
pD;yGm;a&;tpDtpOf (Business Plan) NydKifyGJtm; rif;wyf
NrdKU? txu(1) ausmif;cef;rü jyKvkyfusif;ycJhygw,f/
pD;yGm;a&; tpDtpOfrsm; a&;qGJjcif;oifwef;odkY wuf
a&mufcJhMuaom rif;wyf? rwlyDESifh uefyufvuf
NrdKUe,frsm;rS oifwef;om; vkyfief;&Sifrsm; yg0if,SOfNydKif
cJhMuygw,f/ 'DNydKifyGJawGrSm oifwef;om;vkyfief;&Sif
rsm;rS ¤if;wdkY tawGUtBuHKrsm;ESifh,SOfí oifwef;rS ydkYcs
cJhonfh enf;vrf;rsm;jzifh taumif;qkH; &Sif;vif;wifjy
oGm;Edkifonfudk awGU&SdcJh&ygw,f/
aqG;aEG;yGJusif;yjcif;ESifU qkcsD;jr§ifUjcif;¤if;aemuf 2018 ckESpf arv 3 &ufaeYwGif
]]tao;pm;? tvwfpm;vkyfief;rsm; (SMEs) taMumif;
odaumif;p&m}}? ]]ukrÜPDrsm; wnfaxmifrSwfykHwif
jcif;qdkif&m odaumif;p&m}}? ]]csif;jynfe,fwGif &if;
ES D;jr§KyfES HrIqdkif&m tcGif htvrf;rsm;taMumif;}}
aqG;aEG;yGJtm; rif;wyfNrdKU? t.x.u (1) cef;rrSmyJ
xyfrHjyKvkyfusif;ycJhygonf/ aqG;aEG;yGJwGif jrefrm
EdkifiH opfoD;0vH? yef;refESifh [if;oD;? [if;&Guf pdkufysKd;
xkwfvkyf wifydkY a&mif;csolrsm;toif;rS twGif;a&;rSL;
a':pE´mrs K d ;u tzGi f htrSmpum; ajymMum;Ny D ;
&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ukrÜPD rsm; ñTefMum;rIOD;pD;Xme?
csif;jynfe,fOD;pD;rSL;½kH;rS ñTefMum;a&;rSL; a'gufwm
rif;aZmfOD;rS csif;jynfe,f &if;ES D;jr§KyfES HrIqd kif&m
tcGifhtvrf;rsm;ESifh Oya't& &&SdEdkifaomcHpm;cGifhrsm;?
ukrÜPDrSwfykHwifjcif;qdkif&m udpörsm;? ukrÜPDrSwfykHwif
&jcif;taMumif;ESifh tusKd;aus;Zl;rsm;udk &Sif;vif;
aqG;aEG;cJhygonf/ qufvufí Mr. Peter Brimble
(DaNa Facility) rS yk*¾vduu@ zGHUNzdK; wdk;wufa&;ESifh
pyfvsOf;í aqG;aEG;ajymMum;cJhygw,f/ xdkYaemuf
pD;yGm;a&; pDrHudef;a&;qGJjcif; NydKifyGJwGif qk& &Sdolrsm;
tm; {&m0wDawmifolv,form;rsm; zGHUNzdK;wdk;wuf
a&;bPfrS qkrsm; csD;jr§ifhay;cJhygw,f/
tao;pm;ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;
zGHUNzdK;wdk;wufa&;XmerS 'kwd, ñTefMum;a&;rSL; OD;pdk;Edkif
u tao;pm;ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&; vkyfief;rsm;
taMumif;? SMEs acs;aiGwifoGif;avQmufxm;jcif;
taMumif;? tao;pm;ESifh tvwfpm;pD;yGm;a&; vkyfief;
rsm; rSwfykHwifjcif;qdkif&m vkyfief;pOfrsm;taMumif;
&Sif;vif;ajymMum;NyD; pdwfyg0ifpm;ol vkyfief;&Sifrsm;
tm; ukrÜPDrSwfykHwifjcif;? tao;pm;ESifh tvwfpm;
pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; rSwfykHwifjcif;qdkif&m vkyfief;pOf
rsm;udk aqmif&Gufay;cJh&m ukrÜPD (8)cktm; aeYcsif;NyD;
aqmif&Gufay;EdkifcJhygw,f/
24
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
bPfacs;aiGavQmufxm;ykHrsm;ESifU aqG;aEG;ar;jref;jcif;qufvufí {&m0wD awmifolv,form;rsm;
zGHUNzdK;wdk;wufa&;bPfESifh Responsible Business Fund
(RBF) rS wm0ef&Sdolrsm;u tao;pm;ESifh tvwfpm;
vkyfief;rsm;udk acs;aiG? enf;ynmESifh aps;uGufponfwdkY
yHhydk;ulnD yl;aygif;aqmif&Gufa&; vkyfief;pOfrsm;ESifh
pyfvsOf;í &Sif;vif;wifjycJhygw,f/ wufa&mufvm
olrsm;rS od&Sdvdkonfrsm;tm; ar;jref;aqG;aEG;cJhMuNyD;
DICA ? SMEs ? A Bank ? RBF wdkYrS wm0ef&Sdolrsm;rS jyef
vnfajzMum;ay;cJhygonf/ ¤if;aqG;aEG;yGJodkY vlOD;a&
(150) OD;cefY wufa&mufcJhygw,f/
vkyfief;&Sifrsm;\ tcuftcJjynfe,fwGif;&Sd pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;onf
SMEs acs;aiG? bPfacs;aiG? tjcm;axmufyHhaiGrsm;
avQmufxm;&mwGif vdktyfaomtaxmuftxm;rsm;
wifjyEdkif&ef tcuftcJrsm;&Sdaeonfudk awGU&Sd&ygonf/
Oyrm-ajrydkifqdkifaMumif; taxmuftxm; (ykHpH-7)?
*&efajrjzpfaMumif; wifjyEdkifolr&SdMuay/ odkYjzpfí
jynfe,ftwGif;&S d pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;taejzifh
acs;aiGacs;,lEdkifjcif;r&Sdonfh tcuftcJrsm; awGU&yg
w,f/
jynfe,fwGif;&Sd pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif trsm;pk
rSm-
(1) v,f,majrvkyfydkifcGifh taxmuftxm; ydkifqdkif
aMumif; taxmuftxm; (ykHpH-7) r&Sdjcif;
(2) tdrfNcHajrydkifqdkifrItaxmuftxm;(*&efajr)
wifjyEdkifrIr&Sdjcif;
(3) tjcm;pufypönf;? ,mOf,EÅ&m;ydkifqdkifrIr&Sdjcif;
txufazmfjyygtajctaersm; &S daeaom
aMumifh SMEs acs;aiGavQmufxm;&ef? bPfacs;aiG
avQmufxm;&ef? EdkifiHwum taxmuftyHhtultnDrsm;
avQmufxm;&ef wifjy&rnfh taxmuftxm;rsm;
jynfhpkHrIr&Sdjcif;ponfh tajctaersm;aMumifh acs;aiG
acs;,lí &if;ESD;jr§KyfESHrIvkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef tcuf
tcJrsm; &Sdaeonfudk awGU&Sd&ygw,f/
ajz&Sif;aqmif&GufrnfUenf;vrf;jrefrmEdkifiH &if;ESD;jr§KyfESHrIOya' (76) wGif
]]tpdk;&tzGJUonf jrefrmedkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;
odkYr[kwf EdkifiHom;ydkif tao;pm;? tvwfpm; pD;yGm;
a&;vkyfief;rsm;tm; taxmuftyHhrsm;? aiGaMu;qdkif&m
yHhydk;rIrsm;? pGrf;aqmif&nfjr§ifhwifjcif;? oifwef;rsm;
zGifhvSpfay;jcif;wdkYudk aqmif&GufEdkifonf/ xdkYtjyif
jrefrmEdkifiHom;ydkifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;rS vkyfief;
aqmif&Gufaeonfhae&m odkYr[kwf pD;yGm;a&; vkyfief;
trsKd;tpm;rsm;ESifh pyfvsÚf;onfh aqmif&Gufcsufrsm;wGif
uif;vGwfcGifhESifh oufomcGifhrsm;udk cGifhjyKay;Edkifonf}}
[k twdtvif; jy|mef;xm;NyD; jzpfygw,f/ xdkYaMumifh
jynfe,fwGif;&Sd tao;pm;? tvwfpm;vkyfief;&Sifrsm;
taejzifh twnfjyKrdeYf? cGifhjyKrdefYrsm; avQmufxm;&,l
jcif;jzifh tcGefuif;vGwfcGifh? oufomcGifhESifh ajrtokH;cs
cGifhrsm; &&SdcHpm;Edkifrnf jzpfygw,f/ tqdkygtwnfjyK
rdefY? cGifhjyKrdefYrsm;onf oufqdkif&m tpdk;&tzGJUtpnf;?
Xmersm;\ oabmwlnDrI&&SdNyD; cGifhjyKay;aom vkyfief;
rsm;jzpfí wpfenf;tm;jzifh tpdk;&tzGJUrS axmufcHxm;
aom vkyfief;rsm;qdkvQif rSm;rnfr[kwfay/ 'gaMumifh
SMEs acs;aiGxkwfacs;a&; vkyfief;pOfwGif tpdk;&\
tmrcHvkyfief;jzpfvQif acs;,lEdkifonfqdkonfh tcsuf
t& vkyfief;&Sifrsm;taejzifh acs;aiGacs;,lrI vG,fulvm
rnfhtjyif? jrefrmEdkifiH &if;ESD;jr§KyfESHrI Oya't& cHpm;cGifh
rsm;vnf; wpfygwnf; &&SdcHpm;Edkifrnfh enf;vrf;jzpfay
onf/ odYkjzpfygí jynfwGif; &if;ESD;jr§KyfESHrIvkyfief;rsm;
wdk;wufvmap&ef SMEs vkyfief;rsm; zGHUNzdK;vmjcif;jzifh
tvkyftudkif tcGifhtvrf;rsm;pGm zefwD;ay;Edkifrnf
jzpfaomaMumifh a'owGif;pD;yGm;a&; ydkrdkzGHUNzdK;wdk;wuf
vmrnf jzpfygaMumif; tBuHjyKwifjyjcif;jzpfygw,f/
25
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
udef;*Pef;tokH;jyKoleSifh yHhydk;ay;olrsm;tMum;qufqHa&;(Data User and Provider Relationship)
» anmifwdkif (A[dkpm&if;tif;tzGJY ) »
ed'gef;,aeYacwf enf;ynmzGHUNzdK;rIESifhtwl udef;*Pef;tokH;csrI t&Sdeft[kef
vnf; jrifhwufvmygonf/ rdrdwdkYpdwf0ifpm;onfh e,fy,frsm;twGuf udef;*Pef;
rsm;tokH;jyKí okawoejyKvkyfNyD; avhvmokH;oyfqef;ppfcsufrsm; jyKvkyfjcif;rS
&&Sdvmonfh &v'frsm;jzifh pDrHudef;rsm;ESifh rl0g'rsm;a&;qGJcsrSwfEdkifygonf/
xdkYaMumifh udef;*Pef;tokH;jyKolESifh yHhydk;ay;olrsm;tMum; qufqHa&;aumif;rGefjcif;
onf tvGefta&;BuD;aom tcef;u@wpfckjzpfygonf/
udef;*Pef;yHUydk;ay;olrsm;\ aqmif&GufcsufEdkifiHwumwGif udef;*Pef;Zmpfjrpfrsm;taejzifh rdrdwdkY udef;*Pef;t&nf
taoG; jynfh0rI&Sdapa&;twGuf udef;*Pef;raumuf,lrD SWOT pdppfokH;oyfrI
rsm;vnf; jyKvkyfcJhMuygonf/ udef;*Pef;Zmpfjrpfrsm;taejzifh pD;yGm;a&;ESifh
vlrIa&;qdkif&mwGif tvGefta&;BuD;aom ñTefudef;rsm;twGuf tokH;jyKolrsm;
vdktyfonfh udef;*Pef;rsm;udk em;vnfoabmaygufjcif;ESifh tcsdefrDNyD;pD; &&Sd&ef
twGuf enf;ynm? aiGaMu;ESifh vl tiftm;vkHavmufrI&Sdjcif; ponfh tm;omcsufrsm;
26
-
(Strengths) pdppfokH;oyfjcif;? udef;*Pef;aumuf,lrnfh
olrsm;wGif owfrSwfxm;onfh t&nftaoG;rjynfh0
jcif;? vkHavmufaom t&if;tjrpfr&Sdjcif;ESifh udef;*Pef;
tokH;jyKolrsm;twGuf tcsdefrD yHhydk;ay;Edkif&ef pepfwus
pDpÚfaqmif&Gufxm;rIr&Sdjcif;ponfh tm;enf;csufrsm;
(Weaknesses) pdppf okH;oyfjcif;? udef;*Pef; jzefYjzL;
xkwfa0Edkifrnfh pDrHcefYcGJrIESifh qufoG,faqmif&GufEdkif
rnfh tcGifhtvrf;rsm; (Opportunities) pdppfokH;oyfjcif;?
tpdk;&u@? or0g,ru@ESifh yk*¾vdu@wdkYrS udef;
*Pef;tcsuftvufrsm; &&Sda&;twGuf udef;*Pef;
tokH;jyKolrsm;ESifh axmufyHhay;olrsm;tMum; qufqH
a&;wdk;wuf aumif;rGefap&ef t[efYtwm;jzpfaponfh
Ncdrf;ajcmufrIrsm; (Threats) udk pdppfokH;oyfjcif; ponf
jzifh jyKvkyfMuygonf/
udef;*Pef;pDrHcefhcGJrIwpfenf;tm;jzifh udef;*Pef;xkwfa0olrsm;
onf yHhydk;ay;olrsm; jzpfygonf/ ¤if;wdkYtaejzifh udef;
*Pef;pDrHcefYcGJrIrsm;udk atmufyg tcsufrsm;twdkif;
aqmif&Gufvsuf &Sdygonf/
(1) EdkifiHawmftpdk;& (Government)
Ä EdkifiHawmftpdk;&\ vrf;ñTefcsufESifh vdktyfonfh
rl0g'rsm;twGuf udef; *Pef;aumuf,ljcif; jzpf
onf/
(2) rl&if;udef;*Pef;ESifh udef;*Pef; t"dyÜm,fzGifhxm;
onfh pDrHcefYcGJrI
(Master Data and Metadata Management)
Ä rl&if;udef;*Pef;ESifh ,if;udef;*Pef;&&Sdatmif
aqmif&GufcJhonfh udef; *Pef; t"dyÜm,fzGifhqdkxm;
rIrsm;udk pDrHcefYcGJjcif; jzpfonf/
(3) t&nftaoG;xdef;csKyfrI (Quality Control)
Ä udef;*Pef;rsm; wdusrSefuefa&;twGuf ppfaq;
jcif;jzifh t&nftaoG;xdef;csKyfjcif; jzpfonf/
(4) t"dyÜm,faygif;pyfjcif; (Integration Definition)
Ä udef;*Pef;trsKd;tpm;rsm;onf pD;yGm;a&;ESifh
vlrIa&; e,fy,ftvdkuf t"dyÜm,frsKd;pkH yg0if
aygif;pyfjcif;jzpfonf/
(5) Adokumynm (Architecture)
Ä t"dyÜm,fzGif hqdkxm;aom udef;*Pef;rsm;udk
Adokumynm tokH;jyKjcif;jzifh vkyfief;&nfrSef;
csufrsm; taumiftxnfazmf aqmif&GufEdkifrnf
jzpfonf/
(6) ajymif;vJjcif; (Transformation)
Ä udef;*Pef;rsm;rSwpfqif h rl0g'rsm;twGuf
vdktyfaom owif;tcsuf tvufoGif;tm;pkrsm;
tjzpf ajymif;vJjcif; jzpfonf/
(7) odkavSmifjcif;(Warehousing)
Ä udef;*Pef;rsm; taMumif;trsK d;rsK d;aMumif h
yaysmufrIr&Sdap&ef odkavSmif xdef;odrf;xm;&rnf
jzpfonf/
(8) udef;*Pef; tcsuftvufrsm; xnfhoGif;onfhpepf
(Database Systems)
Ä udef;*Pef;rsm; odkavSmifjcif;jyK&mwGif udef;
*Pef;tcsuftvufrsm; xnfhoGif;onfhpepfjzifh
pepfwus odrf;qnf;xm;jcif; jyKvkyf&rnf jzpf
onf/
udef;*Pef;tokH;jyKolrsm;\ vdktyfcsufudef;*Pef; tokH;jyKolrsm;taejzifh rdrdwdkY\
vkyfief;&nfrSef;csufrsm; taumif txnfazmfaqmif
&GufNyD;pD;&ef udef;*Pef; taMumif;t&if;rsm;\ aemufcH
ordkif;onfvnf; ta&;BuD;ygonf/ xdkYjyif aumif;rGef
27
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
aom qkH;jzwfcsufrsm;udk csrSwfay;Edkifrnfh a,bk,s
vdktyfonfh udef;*Pef; trsKd;tpm; (5) rsKd;rSm atmufyg
twdkif;jzpfygonf/
(1) rSefuefwdusaom udef;*Pef; (Truth Data)
(2) wdk;wufaumif;rGefaom udef;*Pef; (Improving
Data)
(3) BudKwifcefYrSef;Edkifaom udef;*Pef; (Predictable
Data)
(4) wDxGifqef;opfrIudk jyKvkyfEdkifaom udef;*Pef;
(Breeding-innovation Data)
(5) ,SOf Ny d Ki fr Itm;omcsuf&S daom udef;*Pef;
(Competitive advantage Data)
ed*kH;udef;*Pef;tokH;jyKolrsm;taejzifh udef;
*Pef;tcsuftvuf &&SdrItwGuf tcuftcJtrsKd;rsKd;
&SdEdkifygonf/ tcsKdUrSm udef;*Pef;ZmpfjrpfrS udef;*Pef;
awmif;cH&&Sd&ef enf;vrf;rodjcif;ESifh rnfonfhudef;
*Pef; trsKd;tpm;rsm;onf rnfonfhZmpfjrpfrS &&Sd
Edkifonf ponfh A[kokwtm;enf;jcif;wdk YaMumifh
tcuftcJrsm; BuHKawGU&jcif;jzpfygonf/ ,ciftcsdef
umvrsm;wGif EdkifiHwumtzGJUtpnf; Website rsm;ü
EdkifiHtoD;oD;\ vlrIa&;ESifh pD;yGm;a&;qdkif&m acgif;pOf
tvdkuf udef;*Pef;rsm;udk azmfjyxm;aomfvnf; jrefrm
EdkifiH\ udef;*Pef;&&SdrI azmfjycsufrSm uGufvyfrsm;
jzpfay:cJhygonf/ ,cktcg jrefrmEdkifiHwGif vlOD;a&ESifh
tdrftaMumif;t&m oef;acgifpm&if;udk ESpfaygif;(30)
ausmfvGefcJhNyD;rS 2014 ckESpfwGif jyefvnfaumuf,l
EdkifcJhjcif;? vlaerIb0ESifh usef;rma&;qdkif&m tajccH
tcsuftvuf ppfwrf; Demographic and Health
Survey (DHS) udkvnf; yxrqkH;tBudrf aumuf,lEdkif
cJhjcif;ESifh tjcm;ta&;BuD;aom u@toD;toD;ESifh
pyfvsOf;onfh oef;acgifpm&if;ESifh erlemppfwrf; rsm;pGm
udkvnf; aumuf,lEdkifcJhNyD; jzpfygonf/ xdkYjyif jrefrm
EdkifiHwGif A[dkpm&if;tif;tzGJUonf vlrIa&;ESifh pD;yGm;
a&;qdkif&m udef;*Pef;tcsuftvufrsm;udk aumuf,l
pkpnf;NyD; A[dkpm&if;tif;tzGJU 0ufqdk'f http://www.
mmsis.gov.mm wGif azmfjyvsuf&Sdygonf/ oufqdkif&m
udef;*Pef; Zmpfjrpfrsm;taejzifh rdrdwdkYudef;*Pef;
xkwfa0rIrsm;udk udef;*Pef;tokH;jyKolrsm; od&Sdem;vnf
oabmaygufap&ef todynmA[kokw jzefYa0jcif;rsm;
jyKvkyfay;&rnfhtjyif awmif;cHvmonfh udef;*Pef;
rsm;udkvnf; vQKdU0Sufxdef;odrf;xm;&rnfh tcsuf
tvufESifh uefYowftcsdefumvrSvGJí yHhydk;ay;jcif;rsm;
jyKvkyfay;oifhygonf/ odkYrSomvQif udef;*Pef; tokH;
jyKolESifh yHhydk;ay;olrsm;tMum; qufqHa&; ydkrdkaumif;
rGefvmap&ef aqmif&Gufjcif;jzifh pum;ajymedkifaom
udef;*Pef; (Data can speak) rsm;rSwpfqifh aumif;rGef
onfh rl0g'rsm; csrSwfaqmif&GufEdkifrnfjzpfygaMumif;
tBuHjyK a&;om;wifjyvdkufygonf/
rSwfcsuf/ / tifwmeufowif;tcsuftvufrsm;udk
aumufEkwfbmomjyefí pma&;oltmabmf
jzifh a&;om;jcif;jzpfygonf/
28
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
EdkifiHwpfEdkifiH\ zGHUNzdK;wdk;wufrItpudk avhvmMunfhrnfqdkygu xdkEdkifiH
\ tajccHpepfwpfckjzpfonfh rSwfykHwifjcif;pepfudk avhvm&rnfjzpfonf/ rSwfykH
wifjcif;pepfrsm;wGif ]]arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI rSwfykHwifjcif;pepf}}onf tajccH
tusqkH;pepfBuD;wpfck jzpfonf/ jrefrmEdkifiHwGif ]]arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykH
wifjcif;pepf}} ydkrdktm;aumif;vmap&efESifh Xmeqdkif&mrsm;tMum; yl;aygif;
aqmif&GufrI tcsdwftqufrdap&ef usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;Xmevufatmuf&Sd
jynfolUusef;rma&;OD;pD;Xme? ukoa&;OD;pD;Xmetjyif pDrHudef;ESifh b@ma&;0efBuD;
Xmevufatmuf&Sd A[dkpm&if;tif;tzGJYwdkYrS t"du OD;aqmifí rdwfzuftzGJUtpnf;
wpfckjzpfonfh ]]Bloomberg Data for Health Initiative}}\ taxmuftyHhjzifh
tvkyf½kH aqG;aEG;yGJudk usif;yaqmif&GufcJhjcif;jzpfonf/
tqdkygtvkyf½kHaqG;aEG;yGJudk aejynfawmfaumifpD&Sd ysÚf;rem;NrdKUe,f?
reÅav;wdkif;a'oBuD;&Sd 0rf;wGif;NrdKUe,fESifh anmifOD;NrdKUe,fwdkYwGif 2018 ckESpf
azazmf0g&Dv 28 &ufaeYrS rwfv 6 &ufaeYtxd usif;yjyKvkyfcJhNyD; taxGaxG
tkyfcsKyfa&;OD;pD;Xme? jynfolUtiftm;OD;pD;Xme? jynfolUusef;rma&;OD;pD;Xme?
ukoa&;OD;pD;XmewdkYESifh A[dkpm&if;tif;tzGJUwdkYrS zdwfMum;xm;onfh wdkif;a'o
BuD;tqifh? c½dkiftqifh? NrdKUe,ftqifhESifh A[dk½kH;csKyftqifhwdkYrS {nfhonfawmfrsm;
yg0ifNyD; rdwfzuftzGJUtpnf;jzpfonfh ]]Bloomberg Data for Health Initiative}}
rS tzGJU0ifrsm;ponfjzifh toD;oD; wufa&mufcJhMuygonf/
29
-
arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI rSwfykHwifjcif;qdkif&m
yl;aygif;aqmif&Gufa&; tvkyf½kH aqG;aEG;yGJ usif;y&
jcif;rSm jrefrmEdkifiH\ zGm;aopm&if;tif;pepf ydkrdktm;
aumif;vmap&ef? arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;
qdkif&mvkyfief; &mEIef;jynfhvTrf;NcHKrI zGHUNzdK;wdk;wufvm
ap&ef? oufqdkif&m Xmeqdkif&mrsm;tMum; yl;aygif;
aqmif&GufrI tm;aumif;vmap&ef? jynfolvlxkrS arG;
zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;udk ydkrdkod&SdNyD; vdkufem
aqmif&GufEdkifap&ef? aoqkH;rIwdkYtm; eIwfjzifhar;jref;
azmfxkwfjcif; (Verbal Autopsy-VA) enf;jzifh aumuf,l
&mwGif enf;ynmqdkif&m vkyfief;pGrf;aqmif &nfrsm;
wdk;wufvmap&ef? pDrHcsuf NrdKUe,frsm;wGif&Sd aom
usef;rma&;OD;pD;XmerS tajccHjynfolUusef;rma&;
0efxrf;rsm;ESifh A[dkpm&if;tif;tzGJU0efxrf;rsm;tm;
arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;qdkif&m enf;ynm
rsm; wdk;wufvmap&efESifh jynfolvlxk\ usef;rma&;
tqifhtwef; jrifhrm;atmif aqmif&GufoGm;Edkif&ef ponf
wdkYudk &nf&G,fí tvkyf½kHaqG;aEG;yGJudk usif;yjyKvkyfcJh
jcif; jzpfygonf/ aqG;aEG;yGJwGif VA vkyfief;pDrHcsuf
NrdKUe,frsm;jzpfonfh aejynfawmfaumifpD&Sd ysOf;rem;NrdKU
e,f? rEÅav;wdkif;a'oBuD;&Sd 0rf;wGif;NrdKUe,fESifh
anmifOD;NrdKUe,fwdkYrS aqG;aEG;wifjyrIrsm;wGif oufqdkif
&m wm0ef&Sdyk*¾dKvfrsm;rS OD;aqmifaqG;aEG;jcif;rsm;?
tvGwfoabm aqG;aEG;jcif;rsm;tjyif tkyfpkzGJU aqG;aEG;
jcif;rsm;udk tjyeftvSef aqG;aEG;cJhygonf/ OD;pGmyxr
arG;zGm;rI? aoqkH;rIwdkYESifh qufpyfí pwifaqG;aEG;cJhMu
ygonf/
(1) arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI pm&if;rsm;jzpfaom
zGm;aopm&if;tif;rsm;\ EdkifiHawmf tqifhtvdkuf
tokH;0ifrIESifh pyfvsOf;í EdkifiHwpfEdkifiH zGHUNzdK;wdk;wuf
ap&eftwGuf taxmuftuljyKonfh tajccHusaom
tcsuftvufrsm;udk arG;zGm;rIESifh aoqkH;rI pm&if;
rsm;rS &&SdEdkifNyD; xdkrS&&Sdvmaom tcsuftvufrsm;onf
a'owpfck (odkY) EdkifiHwpfck\ arG;EIef;Murf;? aoEIef;
Murf; tp&Sdonfh usef;rma&;tñTef;udef;rsm;udk od&SdEdkif
onfhtjyif usef;rma&; rl0g'ESifh pDrHudef;rsm; a&;qGJ
taumiftxnfazmf aqmif&GufEdkif&mwGifvnf; EdkifiH
awmf\ vlrItusKd;pD;yGm;udk azmfaqmifrnfh pm&if;tif;
wpf&yftjzpf tokH;0ifygonf/ xdkYtjyif zGm;aorSwf
ykHwifjcif;vkyfief;onf EdkifiHawmftwGufomru
vlwpfOD;t&aomf vnf;aumif;? tkyfcsKyfa&;tydkif;rSm
aomf vnf;aumif;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? ynma&;?
usef;rma&;ESifhywfoufaom &nf&G,fcsufrsm;? pDrH
csufrsm; csrSwf&mwGifvnf;aumif;? okawwejyK
vkyfief;rsm;? ppfwrf;rsm; aumuf,ljcif;wdkYwGifvnf;
aumif; t"dutm;jzifh tokH;jyK&onfh tcsuftvufrsm;
jzpfygonf/ xdkvkyfief;udk ,cifu oufqdkif&m Xme
rsm;wGif rdrdwdkY\tpDtpOfjzifh aumuf,lcJhMuNyD; Xme
qdkif&mrsm;tcsif;csif; yl;aygif; aqmif&GufrI tm;enf;cJh
onfhtwGuf &&Sdvmaom udef;*Pef; tcsuftvufrsm;
onf pm&if;Z,m;rsm;t& pm&if;tif; jyKpkykHtay:
rlwnfí Xmeqdkif&mrsm;tMum;wGif uGJjym;rIrsm; &SdcJh
ygonf/ xdkYaMumifh pm&if;Z,m;rsm; jynfhpkHrSefuef
wduspGm &&SdEdkifap&eftwGuf tvkyf½kHaqG;aEG;yGJodkY
wufa&mufvmMuonfh Xmeqdkif&mrsm; tm;vkH;taejzifh
yl;aygif; yg0ifaqmif&Guf&ef vdktyfaeygonf/ ¤if;
aemuf zGm;aorSwfykHwifjcif;taMumif;tm; qufvuf
aqG;aEG;cJhMuonf/
zGm;aorSwfykHwifjcif;qdkonfrSm arG;zGm;rIESifh
aoqkH;rI jzpfay:csdefwGif pm&if;jyKpkxm;aom w&m;0if
rSwfwrf;jzpfygonf/ zGm;aorSwfykHwifjcif;\ ta&;
BuD;qkH; tajccHtcsufrSm arG;zGm;rIrSwfykHwifjcif;ESifh
aoqkH;rIrSwfykHwifjcif;wdkY jzpfygonf/ NyD;jynfhpkHonfh
zGm;aorSwfykHwifjcif;pepfonf vlwpfOD;csif;pD\
udk,fa&;rSwfwrf; tcsuftvufrsm;udk vkHNcHKpdwfcsrI
&Sdapjcif;? rjzpfrae pOfqufrjywf aqmif&Guf&rnfh
vkyfief;wpfckjzpfjcif;? w&m;Oya't& w&m;0if
taxmuftxm;wpfckjzpfapjcif;ESifh urÇmwpf0ef;
tokH;jyKEdkifjcif;wdkY jzpfygonf/ zGm;aorSwfykHwifjcif;
pepf ydkrdkaumif;rGefvmygu EdkifiH\ vlOD;a& wdk;EIef;udk
30
2018 ckESpf? {NyD-ar-ZGef
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
od&Sdap&efomru vlrIpD;yGm;ñTefudef;rsm;jzpfonfh
ynma&;? pD;yGm;a&;? usef;rma&;? vlrIa&; ponfhwdkY
tjyif zGm;aoqdkif&m tñTef;udef;rsm;jzpfaom wpfESpf
atmuf uav;aoqkH;rIEIef;? om;zGm;rdcifaoqkH;rIeIef;?
ig;ESpfatmufuav;aoqkH;rIEIef;? arG;EIef;Murf;?
aoEIef;Murf;wdkYESifh vlwdkY\ arQmfrSef;oufwrf; tp&Sd
onfwdkYudk wGufcsuf xkwfjyef&mwGif rSefuefonfhpm&if;
rsm; ay:xGef;vmatmif rsm;pGm taxmuftuljyKap
ygonf/
(2) zGm;aopm&if;tif;pepf\ aemufcHordkif;
aMumif;ESifh pyfvsOf;ívnf; pdwf0ifpm;zG,f avhvm
od&SdcJh&onf/ jrefrmEdkifiHonf t*FvdyfvufatmufcH
b0odkY usa&mufcJhpOf atmufjrefrmjynfrSpí zGm;ao
pm&if;tif;rsm;udk aqmif&GufcJhNyD; arG;zGm;vQif (odkY)
aoqkH;rIjzpfay:vQif NrdKUydkif? e,fydkifrsm;xHodkY taMumif;
Mum;NyD; usef;rma&; 0efxrf;rsm;rS arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI
vufrSwfrsm;udk t*FvdyfacwfrSpwifí xkwfa0ay;
cJhygonf/ 1930 ckESpfwGif arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykH
wifonfhvkyfief;udk jrefrmEdkifiH\ ae&mtESHYtjym;wGif
aqmif&GufEdkifcJhNyD;aemufwGif 'kwd,urÇmppfjzpfyGm;
cJh&m xdkpepfonf qufvufaqmif&GufEdkifjcif; r&Sd
awmhbJ vGwfvyfa&;&NyD;onfhtcsdef aemufydkif;rSom
]]arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;pepf}}udk usef;
rma&;ñTefMum;a&;0ef½kH;rS wm0ef,l aqmif&GufcJhyg
onf/ 1960 ckESpf aemufydkif;wGif A[dkpm&if;tif;tzGJU&Sd
zGm;aopm&if;tif;XmepdwfrS qufvufwm0ef,l
aqmif&GufcJhygonf/
jrefrmEdkifiHwGif zGm;aopm&if;tif;udk ouf
qdkif&mXmersm;tMum; tokH;jyK&rnfh zGm;aoykHpHrsm;
taejzifh 'kwd,urÇmppfrwdkifrD 1962 ckESpf azazmf0g&D
vrSpí ]]jzwfydkif;okH;apmifwGJpepf (Tri-foil System)}}
udk tpjyKum ]]zGm;aoykHpH 13 rsKd;}}udk ajymif;vJ
jyifqif tokH;jyKcJhNyD; aemufydkif;wGif acwfpepfESifh
vdkufavsm nDaxGrI&Sdonfh ]]zGm;aoykHpH 8 rsKd;}}udk
,aeYwdkifatmif tqifhqifh ajymif;vJtokH;jyKvm
cJhygonf/ usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;XmerS
arG;zGm;rIESifh aoqkH;rIwdkYudk rSwfykHwifjcif;? vufrSwfrsm;
xkwfay;jcif;wdkYudk wm0ef ,laqmif&GufNyD; A[dkpm&if;
tif;tzGJUtaejzifh A[dkrS aeí usef;rma&; 0efBuD;XmerS
awmif;cHay;aom pm&if; tif;rsm;udk ESpfpOfwGufcsuf
xkwfjyefNyD; jrefrmEdkifiH\ vlOD;a&pm&if;rsm;? arG;zGm;rI?
aoqkH;rIpm&if;rsm;? vlOD;a&wdk;yGm;rIEIef; ponfwdkYudk
wGufcsufxkwfjyef ygonf/
(3) xdk Yaemuf zGm;aopm&if;tif;pepfESif h
arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI pm&if;rsm;\ ta&;BuD;ykHudkvnf;
txl;wvnf wifjyaqG;aEG;cJhMuonf/ arG;zGm;rIESifh
aoqkH;rI udef;*Pef;tcsuftvufrsm;udk twdtus
tcsdefESifhwpfajy;nD rSefuefpGm &&Sdapa&;onf ta&;
BuD;onfhtwGuf arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;
pepf zGHUNzdK;wdk;wuf&ef aqmif&GufEdkifa&;wGif usef;rm
a&;0efxrf;rsm;omru jynfolvlxkESifhtwl wuf
a&mufvmMuaom Xmeqdkif&mrsm; tm;vkH;rSvnf;
yl;aygif; yg0ifaqmif&Guf&ef vdktyfygonf/
]]arG;zGm;rIESifhaoqkH;rI rSwfykHwifjcif;ESifh
vufrSwfxkwf,ljcif;}} wpfenf;tm;jzifh ]]arG;pm&if;?
aopm&if;}}xkwf,ljcif;wdk Y\ ta&;ygrIonf vl
wpfOD; csif; (odkY) rdom;pk0ifrsm;twGufvnf;aumif;?
EdkifiHawmf^NrdKU&Gmrsm;udk tkyfcsKyfolrsm;twGuf vnf;
aumif;? usef;rma&;pDrHudef;ESifh rl0g'rsm; a&;qGJol
rsm;twGufvnf; taxmuftuljzpfapygonf/ ydkí
&Sif;vif;ap&ef atmufygZ,m;jzifh azmfjycsifygonf/
vlwpfOD;csif; (odkY) rdom;pk0ifrsm;twGuf
arG;pm&if; aopm&if;
á uav;i,fwpfOD;\ &SifoefaexdkifrI twGuf
tNrJwrf;w&m;0ifaeonfU rSwfwrf;tjzpf &&Sd
Edkifjcif;?
á uav;tcGifUta&; jznfUqnf;ay;Edkifjcif;?
á uav;i,frsm; ausmif;0ifcGifU &&Sd apEdkifjcif;?
á oufaocHvufrSwfwpfcktaejzifU tokH;jyK
Edkifjcif; (rdbrsKd;½dk;? touf? arG;aehESifU usm;^r)?
á tarGqufcHcGifU avQmufxm;Edkifjcif;?
á touftmrcH? yifpifavQmufxm;Edkif
jcif;? Opömypönf;ydkifqdkifrIrsm;udk w&m;0if
vTJajymif;Edkif&ef w&m;0if taxmuftxm;
wpfck taejzifU tokH;jyKEdkifjcif;?
á aoqkH;aMumif; oufaocH vufrSwf
wpfcktaejzifU tokH;jyKEdkifjcif;/
31
twJG(5)? trSwf-2
pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f
-
arG;pm&if; aopm&if;
á usef;rma&;apmifUa&SmufrI &&Sdapjcif;?
á EdkifiHom;^EdkifiHjcm;om; rSwfykHwif avQmufxm;
&mwGif tokH;jyKEdkifjcif;?
á rJay;Edkifjcif;?
á tpdk;&½kH;ESifU tzGJhtpnf;rsm;? EdkifiH tmPmydkif
tzGJYtpnf; tqifUqifUwdkhwGif tvkyfvkyfydkifcGifU
&&SdcHpm;apEdkifjcif;?
á tdrfaxmifpk vlOD;a& pm&if;oGif;Edkifjcif;/
EdkifiHawmf^ NrdKU&Gmrsm;udk tkyfcsKyfolrsm;twGuf
arG;pm&if; aopm&if;
á tdrfaxmifpk vlOD;a&pm&if;od&SdEdkifjcif;?
á rJay;Edkifaom vlOD;a&udk od&SdEdkifjcif;?
á EdkifiHawmfvkHNcHKa&;twGuf taxmuftuljyK
Edkifjcif;?
á &yf&GmzGHY NzdK;a&; pDrHudef;rsm; a&;qGJEdkifjcif;/
á vlOD;a&pm&if;rsm;wGufcsufjcif;ESifU
rJpm&if;jyKpkjcif;?
á vlaorIrsm;rSwpfqifU trItcif;rsm;
jzpfyGm;rIrsm;udk BudKwifumuG,fEdkifjcif;?
á okawoejyKppfwrf;rsm; aumuf,l
Edkifjcif;?
á usef;rma&;ESifU aemufqufwGJ vlrI
pD;yGm;qdk;usKd;rsm;udk avQmhcsEdkifjcif;/
usef;rma&;pDrHudef;rsm;ESifh
rl0g'rsm;a&;qGJolrsm;twGuf
arG;pm&if; aopm&if;
á usef;rma&;tñTef;udef;rsm; wGufcsufEdkifjcif;?
á vlOD;a&cefhrSef;wGufcsufjcif;^ BudKwifcefhrSef;
Edkifjcif;?
á vlOD;a& xdef;csKyfjcif;^vlrsKd;jyKef;wD;rIrS
umuG,fEdkifjcif;?
á usef;rma&;0efaqmifrIrsm;ay;&ef pDrHcsufrsm;
ESifU rl0g'rsm; a&;qGJEdkifjcif;/
á usef;rma&;tñTef;udef;rsm; wGufcsuf
Edkifjcif;?
á uav;rdcif aoEIef;ESifU a&m*gaoEIef;
ajymif;vJrIrsm;udk apmifUMunfUxdef;csKyfEdkifjcif;
á taotaysmufrsm;aom a&m*grsm;udk
azmfxkwfEdkifjcif;
á aiG? vltiftm; ponfUt&if;tjrpfrsm;
rSefuefpGm cGJa0tokH;jyKEdkifjcif;?
á usef;rma&;pDrHcsufrs