rojiwelat taybet helbijartin

48
ت رۆژی وەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتسەری پارتی چارە مانگانەیە گۆڤارێکی]ە هەڵبژاردنەت بتایب[

Upload: roji-wilat-34

Post on 01-Mar-2016

230 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

pkk,apo,pcdk,pjak,genc,sine,hewler,silemaniye,serok,apoizim,gol,gul,girilla

TRANSCRIPT

Page 1: Rojiwelat taybet helbijartin

رۆژی واڵتکات

کوردستان دەریدەکراتی

گانەیە پارتی چارەسەری دیموکی مان

گۆڤارێ]تایبەت بە هەڵبژاردن[

Page 2: Rojiwelat taybet helbijartin
Page 3: Rojiwelat taybet helbijartin

~تایبەت بە هەڵبژاردن

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK ند�ین گە�ای کۆمیتەی را

سەرنووسەر

ین حەسەن مستەفا پەرو�ای

بەڕێوەبەری نووسین

ن �اب رام کەر�ای �اب �ائ

دەستەی نووسەران

فەمهی حمەمەد

ین سۆران حس�ای

مینه حمەمەد �ائ

چنوور غەریب

دیزاین

اكردۆ عەلیایل

ژمارەی متامنه

446

ین بۆ پەیوەندی گر�ت

www.PCDK.org

[email protected]

و نیشان �ین

نەی وەرز�یش کەرکوک کەرکوک، بەرامبەر �ای

Page 4: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[2

جەماوەری ئازادیخواز و دیموکراتخوازی کوردستان

لەبەردەم کوردستان هەرێمی ئەمڕۆ مەزندایەو ریشەیی گۆڕانکارییەکی زەمینەی بابەتی ئەو گۆڕانکارییەش وەک پرۆسەی دەکرێ و دەبینرێت هیوایەک بونیادنانی بەئاڕاستەی گۆڕانکارییەکە کۆمەڵگایەکی ئازادو دیموکرات و ئاسودەدا بەخستنەڕووی ئەمەش بێگومان ببەین. ک��رداری��ان��ەی ئ��ی��رادەی س��ەرب��ەخ��ۆی رێکخستەبوو جەماوەری و ئ��ازاد تاکی پرۆسەکانی هەڵبەتە دێ��ت��ەدی. و هەڵبژاردنیش وەک میکانیزم و ئامرازێکی دەتوانێت دیموکراتی گۆڕانی گرنگی ئەو زەمینەیەی گۆڕانکاری رەخساوتر و خێراتر بکات. لەسەر ئەم بنەمایە؛ ئێمە و گشتی بە هەڵبژاردنەکان پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی هەرێمی دەرفەتێکی وەک بەتایبەتی، کوردستان زێڕین دەبینین بۆ ئەنجامدان و خێراکردنی لەهەموو ریشەیی گۆڕانێکی پرۆسەی بوارەکانی ژیانی تاک و کۆمەڵگاکەماندا. بۆ بنەماش دەبێتە ئ��ەوەی مسۆگەر لەهەوڵەکانی سەرکەوتن بەدیهاتنی هیوای و باوەڕی هەبوونی ئەوا گۆڕاندا گەیشتن و گۆڕانکاری بە ج��ەم��اوەرە بەژیانێکی ئازاد و شایستە بە گەلەکەمان.لیستی وەک ئێمە بنەمایە؛ ئەم لەسەر "پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان" ئەندامی ژم��ارەی��ەک لە پێکهاتووە کە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان و ئ��ازادی��خ��واز کەسێتی کۆمەڵێک و دیموکراتخوازی سەربەخۆو نیشتمانپەروەرو نوێنەری ژمارەیەک رێکخراوی مەدەنی لە ژنان، گەنجان و ژینگەپارێز، رەنجدەران بێکاران، وەک و کرێکاران، جوتیاران و هاوپەیمانیەکی دیموکراتی و کۆمەاڵیەتی چاالکانە ب��ەش��داری��ی��ەک��ی دەخ��وازی��ن

لەپرۆسەی گۆڕانکاری دیموکراتیانەی ئەم بێگومان بکەین. هەرێمەکەماندا دۆخەی بڕیارەشمان ئەوەیە کە ئەم سەرچاوەی ئێمە خاوەن باوەڕی و هیواو ئیرادەیەکی سەربەخۆین و باوەڕی و هیوای تەواویشمان بەئیرادەی ئازادانەی جەماوەر و بەشداری دەتوانێت کە هەیە گ��ەل چاالکانەی دیموکراتیانە وەرچەرخانی و گۆڕانکاری لە و لەخۆی خاوەنداری و ئەنجامبدات بکات. خ��ۆی دەسکەوتەکانی و بەها رۆژی"21/9/2013" بڕیارە وەک��و هەڵبژاردنی ب��ۆ دەن��گ��دان پ��رۆس��ەی کوردستان پەرلەمانی خولی چوارەمین دەرفەتێکی ئەمەش دەچێت. بەڕێوە باشە بۆ ئەوەی کە گەلەکەمان لەڕێگەی خۆی نوێنەری دەن��گ��دان��ەوە سندوقی رێگەیەوە لەم ئ��ەوەی بۆ هەڵبژێرێت. گەشەکردن بۆ بنێین م��ەزن هەنگاوی دیموکراتی. سیستەمى چەسپاندنى و ئ��ەوەی بۆ دەرفەتێکە پرۆسەیە ئ��ەم پەرلەمان لەژێر سێبەری حزب دەربهێنین و شکۆی خۆی بۆ بگەڕێنینەوەو بیکەینە چەترێک کە هەمووان لەژێریدا کۆببینەوە. خاڵی ببێتە دەتوانێت هەڵبژاردنە ئەم جێگیرکردنی لەپرۆسەی وەرچ��ەرخ��ان لەهەرێمی دی��م��وک��رات��ی سیستەمی پەرلەمانێکی چونکە ک��وردس��ت��ان��دا، هەوێنی ببێتە دەتوانێت چاالک و کارا ب��ەدام��ەزراوەک��ردن��ی دەزگ��اک��ان��ی تری کوردستان. هەر بۆیە ئێمە وەکو لیستی "پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان" پێمان وایە کە دەبێت سەرجەم هاواڵتیانی کوردستان و پارت و رێکخراو و کۆمەڵە بەبەرپرسیارێتیەکی م��ەدەن��ی��ەک��ان پرۆسەیە ئ��ەم س��ەی��ری م��ێ��ژووی��ی��ەوە بکەین. ت��ێ��دا ب���ەش���داری و ب��ک��ەی��ن

ئازادیخوازانی کوردستان

بەهاری شکۆدارەکەی راپەڕینە لەدوای س����اڵ����ی"1991"ەوە س��ێ پ��رۆس��ەی دراوە، ئەنجام پەرلەمان بۆ دەنگدان پرۆسەکانی لە ئ��ەوەی لەبەر ب��ەاڵم ،هەڵبژاردندا بنەما و رێکارە یاسییەکانى هەڵبژاردنێکى دادپەروەرانە و دیموکرایانە رێخۆشکەر ئ���ەوەش پ��ەی��ڕەون��ەک��راوە نایاسایی ک���اری و گ���زی ب��ۆ ب���ووە و دەس��ەاڵت��دارەک��ان��ەوە حزبە لەالیەنی بە دەنگدان ئەنجامەکانی خواستویانە پێی خواستەکانی خۆیان ئاڕاستە بکەن، هاوکاتی ئەمە پەرلەمان لەژێر هەژموونی و کردووە کاری دەسەاڵتدارەکاندا حزبە زۆربەی کات بەرژەوەندی هەردوو پارتی دەسەاڵتداری خستۆتە پێش بەرژەوەندی کە کردووە وای ئەمەش گەلەوە، بااڵی گەل خواستەکانی هەموو نەتوانرێت دامەزراوانەی و پەرلەمان ئەو لەرێگەی بهێنرێت. ب��ەدی ه��ات��وون ب��ەره��ەم کە ئەمانە بوونەتە هۆکاری ئەوەی بەشێکی پێشوازی بەگەرمی کۆمەڵگاکەمان ترەوە لەالیەکی نەکەن. پرۆسەیە لەم بەشێوەیەکی ناڕاستەوخۆ و بەئاگاییەوە ئەوە بانگەشەی ئاگایی بێ یاخود بێت هیچ ناتوانێت هەڵبژاردن کە دەکرێت شتێک بگۆڕێت. بەم شێوەیەش دەیانەوێت جەماوەر بێ باوەڕ بکەن بە پرۆسەکە و ئەمەش دەنگدان. نەچنە سەر سندوقی تەواو ئەوانە بەسوودی تەنیا و تەنیا دەسکەوتەکانی ن��اخ��وازن کە دەبێت مەبەستیانە و گ��ەل ه��ی ببنە گ��ەل ئەو دەبێت بمێنێتەوە. بەقۆرخکراوی سەرەڕای کە بێت لەبەرچاو راستیەمان هەواڵنەی ئەو و کورتی و کەم هەموو دراون بۆ ئەوەی کە پرۆسەی هەڵبژاردن لە خول کە دەبینین بکرێت، رۆڵ بێ پەرلەماندا پێکهاتەی لە خ��ول دوای

جاڕنامەی لیستی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانبۆ خولى چوارەمى هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان

هەڵبژاردن

Page 5: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

3] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

یەکەمدا لەخولی رووی��داوە. گۆڕانکاری یەکێتی و کوردستان دیموکراتی پارتی بەپەنجا پەنجا کوردستان نیشتمانی پەرلەمانیان لەنێوخۆیاندا دابەش کردبوو، تەمەنی ئەم خولەش نزیکەی"13" ساڵ کورسیەکانی کە دووەم خولی ب��وو. هەردوو کورسی، بوە)111( پەرلەمان پارتی بااڵدەست نزیکەی"80" کورسیان بووە تەمەنی خولە ئەم بەدەستهێنا، پێکهاتەی هەم واتە نیو، و ساڵ چوار گۆڕانکاری تەمەنەکەی هەم خولەکەو سێیەمیشدا لەخولی ه��ات. ب��ەس��ەردا یەکێتی و کوردستان دیموکراتی پارتی نیشتمانی کوردستان تەنیا"59" کورسی تەمەنی هێناو بەدەست پەرلەمانیان ئ��ەم خ��ول��ەش ک��ەم ب��وی��ەوە ب��ۆ چ��وار ئەگەر ئەمانە دیارە چوارمانگ. و ساڵ گۆڕانکارین. بڵێین دەکرێت بن کەمیش لەگەڵ ئەمەدا لەخولی سێیەمی پەرلەماندا کایەی ن��او ه��ات��ە ن��وێ ئەزمونێکی ئەویش کوردستانەوە، هەرێمی سیاسی لەناو ب��وو ئۆپۆزسیۆن دروستبوونی پەرلەماندا، ئەمەش گۆڕانکارییەکی ئەرێنی دیموکراتی و سیاسی پرۆسەی لە بوو ئەو بۆ سنورێکی چونکە کوردستاندا، سەردەمە دانا کە هەرچی پارتەکانی ناو بکەن لەحکومەتدا بەشداری پەرلەمانە دیارە ب��ردن. بەڕێوە شەریکی ببنە و بەهۆی پاشخانی ئەو الیەنانەی کە بوونە و لەالیەک لەناوپەرلەماندا ئۆپۆزسیۆن بوون ئۆپۆزسیۆن ئەزموونی نەبوونی هەوڵەکانی کوردستانداو پەرلەمانی لە دەس��ەاڵت��ی��ش ب��ۆ پ��ەراوێ��زخ��س��ت��ن و ناوزڕاندنی ئۆپۆزسیۆنی ناوپەرلەمان، ئەم ئەزموونە نەیتوانی وەاڵمی هیواکانی گەل هەیە هەوڵدانێک ئەمڕۆشدا لە بداتەوە. هۆکار بکرێتە ئەزموونە ئەم ئەوەی بۆ لەپرۆسەی جەماوەر ساردکردنەوەی بۆ راستیانە ئ��ەم بێگومان ه��ەڵ��ب��ژاردن. ئەوەمان پێ دەڵێن کە دەکرێت لە پرۆسەی گۆڕانکاری جارەشدا ئەم هەڵبژاردنی ئەنجام بدەین، ئەمەش کاتێک بەرجەستە بەرفراوان وشیارانەو کەجەماوەر دەبێت دیارە بکەن. لەپرۆسەکەدا بەشداری دیموکراتخوازانی و ئازادیخوازان ئەرکی

ک��وردس��ت��ان��ە ک���ار ب��ک��ەن ب��ۆ ئ���ەوەی بەشداری بەبایەخەوە و بەواتا جەماوەر پرۆسەیە ئەم و بکات پرۆسەکەدا لە وەرچەرخانێکی بۆ وێستگەیەک بکەنە کوردستاندا. لەهەرێمی دیموکراتیانە

جەماوەری ئازادیخوازی کوردستان

دیموکراتی چارەسەری "پارتی لیستی کوردستان پاڵێوراوەکانى لەسەر بنەمای دی��اری نیشتمان و گ��ەل بۆ دڵ��س��ۆزی کردووە. باوەڕمان بەخۆمان و بە ئیرادە کە هەیە ئازادیخواز ئێوەی دەنگى و نوێ سەردەمێکی پێکەوە دەتوانین وایە الم��ان چونکە بکەین؛ پێ دەس��ت پرۆسەیەکی دیموکراتی و ئ��ازادی کە تێکۆشانی و بەردەوامە و رانەوەستاو بەردەوامی پێویستە. گەلەکەشمان چۆن لە قوربانی نەکردووە لەرابردوودا درێغی ئایندەشدا ئێستاو لە تێکۆشان، و دان چارەنووسی دەتوانێت و ناکات درێغی ئێمە لیستەکەی بکات. دی��اری خ��ۆی دەت��وان��ێ��ت ک��ە ه��ەی��ە پێکهاتەیەکی گەل خواستەکانی هیواو نوێنەرایەتی تێکۆشانی و خەبات راب��ردووی بکات. لیستەکەیەو گەواهیدەری لیستە ئەم دەکات. الدروست سەرکەوتنمان بڕوای دیموکراتی چارەسەری پارتی لیستی کەسانەی لەو پێکهاتەیەکە کوردستان ک��ە ل���ەدوای راپ��ەڕی��ن��ە ش��ک��ۆدارەک��ەی شێوەیەک بەهیچ س��اڵ��ی"1991"ەوە و نەکەوتوون تایبەت بەرژەوەندی دوای بەرژەوەندی نەتەوەیی و دیموکراتی گەلیان خستۆتە پێش بەرژەوەندی تاکەکەسی و لەبەرامبەر کەسانێکن خۆیانەوە. حزبی نادادی و ناڕەوایی و کەمی خزمەتگوزاری بێدەنگ نەبوون، بەاڵم پەنایان بۆ شێوازو رێبازی نەشیاو نەبردووە. پاڵێوراوانی ئەم لیستە کەسانێکن کە هەمیشە الیەنگری کەس و شەهیدان بنەماڵەی جەماوەرو بەرکەوتوانی و ئەنفاڵکراوان ک��اری و چاالکی و بوون کوردستان کیمیابارانی پێناوەشدا لەم دیموکراتی جۆراوجۆریان ئازادی الیەنگری هەمیشە ئەنجامداوە. رادەربڕین و رێکخراوەبوون و چاالکی مەدەنی

قوربانیان گەلێک پێناوەدا لەم و بوون پێشکەش کردووە. پاڵێوراوانی ئەم لیستە بوون داکۆکیکاران لەپێشەوەی هەمیشە هاوسەنگی الیەنگری و ژنان ئازادی لە لەبەرامبەر تێکۆشاون و بوون رەگەزی ئەو السەنگیەی لەنێوان هەردوو رەگەزدا هەیە وکە تێیدا ژنان بوونەتە قوربانی لەم چاالکیانەوە ئەو لەپێشەوەی پێناوەشدا بەڕێوەچوون. ژنکوژی لەدژی کە بوون کە کەسانێکن لیستە، ئەم پاڵێوراوانی زیاتر دەرفەتی خواستوویانە هەمیشە بدرێتە گەنجان و گەنجبوونیان لەجەستە بەهیچ وەرگ��رت��ووەو بەبنەما فکردا و شێوەیەک لەگەڵ چەمکی تەمەن ساالریدا نەبوون و ئەمەشیان لەکردار و ئەزموونی ئەمە هاوکاتی کردووە. پەیڕەو خۆیاندا ئەزموونی سەیری ب��ەڕێ��زەوە هەمیشە خواستوویانە ک��ردووەو بەتەمەنەکانیان ئەزموونەکانیان بخەنە خزمەتی کۆمەڵگاوە.پاڵێوراوانی ئەم لیستە هەمیشە لەپێناوی رەنجدەران، جوتیاران، کرێکاران، مافی پێداویستیە خ���اوەن و ف��ەرم��ان��ب��ەران تایبەتەکان، مندااڵندا تێکۆشانیان کردووە پێداویستیەکانیان لەداواو پشتیوانیان و گرنگی هەوڵیانداوە هاوکات ک��ردووە. رێگەیەوە لەم و بدرێت گوندەکان بە ژێرخانی ئابووری و کۆمەاڵیەتی کۆمەڵگا کوردستانیش ژینگەی و ببوژێتەوە بێت. و پ���ارێ���زرا خ��اوێ��ن و س���ەوز زۆریان گرنگی لیستە ئەم پاڵێوراوانی داوەو خوێندن پ���ەروەردەو بەپرۆسەی لەسیستەمی گۆڕانکاری هەوڵیانداوە پەروەردەو فێرکارى دا ئەنجام بدرێت و بتوانێت کە رێکبخرێتەوە بەشێوەیەک تاکێکی تەندروست و خاکی و بەخۆباوەڕ و مرۆڤدۆست و ژینگەدۆست بونیاد بنێت. بەکردنەوەی گرنگیان ئەمە هاوکاتی و گشتی پ���ەروەردەی���ی ئەکادیمیای رۆشنبیری داوەو خولی گەنجان و ژنان ک��ردۆت��ەوە. تایبەتیان پ����ەروەردەی و بەژیان هەمیشە لیستە ئەم پاڵێوراوانی گەندەڵی ل��ەدژی خۆیان هەڵوێستی و راوەستاون و خواستویانە سەرچاوەکانی گەندەڵبوون و هۆکارەکانی لەناو کۆمەڵگا چونکە ب��ک��ەن؛ بنەبڕ سیستەمدا و

هەڵبژاردن

Page 6: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[4

ئەوەی پێش گەندەڵی کە وایە پێیان دیاردەیەکی ئیداری یاخود ئابووری بێت، دیاردەیەکی کۆمەاڵیەتیە. ئەگەر لەرووی کۆمەاڵیەتییەوە هۆکارەکانی دیاری بکرێت سنووردار دەتوانرێت بکرێت، بنەبڕ و بکرێت و چارەسەر بکرێت. هەر ئەمەش هۆکارە بۆ ئەوەی پاڵێوراوانی ئەم لیستە و الیەنگرانیان، سەربەرز بن و بەبێ دوودڵی پەنجە بخەنە سەر برینەکانی ئەم دیاردەیە.چارەسەری پارتی لیستی پاڵێوراوانی خاوەن هەمیشە نەتەوەیشدا لەبواری گەشە خواستویانە و بوون هەڵوێست بەهەست و هۆش و هەڵوێستی نەتەوەیی بدەن و لەم پێناوەشدا قوربانی زۆریانداوە و هەر ئەمەش هۆکارێک بووە بۆ ئەوەی نایاسایی و سیاسی سزای رووب��ەرووی ژیاندا بوارەکانی ل��ەزۆرب��ەی ببنەوەو بکرێت. دروس��ت بۆ گرفتیان کێشەو بنەما بووە و خەباتە قوربانی ئەو هەر هۆشیاری و هەڵوێست گەشەکردنی بۆ نەتەوەیی، ئەمڕۆ بەشێکی زۆری کۆمەڵگا خوازانەى ئ��ازادى خەباتى لە داکۆکی چەمک و کوردستان دیکەى بەشەکانى و دەس���ت���ەواژەی ن��ەت��ەوەی��ی دەک���ات.

جەماوەری دیموکراتخوازی کوردستان

لەخەرمانی مشتێکە س��ەرەوە ئ��ەوەی دیموکراتخواز و ئازادیخواز هەڵوێستە لیستی پاڵێوراوانی نەتەوەییەکانی و پ���ارت���ی چ����ارەس����ەری دی��م��وک��رات��ی لێرەدا خۆیدایە لەجێگەی کوردستان، و هەڵوێست ل��ە هەندێک ب��ۆ ئ��ام��اژە چارەسەری پارتی داهێنانەکانی پرۆژەو بکەین. ک��وردس��ت��ان��ی��ش دی��م��وک��رات��ی دیموکراتی چ���ارەس���ەری پ��ارت��ی �1دامەزراندنیەوە سەرەتای لە کوردستان کەدامەزراوەکانی بووە ئ��ەوەدا گەڵ لە هەرێمی کوردستان ببنە دامەزراوەی گەل لەرێگەی ئەو دامەزراوانەوە پەیوەندی و لەگەڵ ئێراق و واڵتانی دەرەوەدا بونیاد حزبە بەپەیوەندی کۆتایی و بنرێت بهێندرێت دەوڵەتان و کوردستانیەکان 2� لە ساڵی"2002"دا و پێش رووخاندنی

بۆ دەستورێکی پ��رۆژەی ئێراق، رژێمی ئێراقی دوای رژێمی بەعس ئامادە کردو هەرێمی پەیوەندییەکانی بەروونی تێیدا کوردستان و ئێراق و سنووری جوگرافی و دەسەاڵتی لەسەربنەمای فیدراڵی و پێوەرە دیموکراتیەکان دیاری کرد و لەسەر ئەو بونیادنانەوەی بۆ کرد کاری بنەمایانە ئێراقدا. لە گۆڕانکاری و کوردستان و دیموکراتی هەڵوێستێکی وەک��و �3لەسەر ری��ف��ران��دۆم لەکاتی نەتەوەیی دەستووری ئێراق لە 2005-10-15 دا دەنگی خۆی بە"نا" بەکار هێناو ئاماژەی بەمەتاتیەتی ژمارەیەک لە ماددەو بڕگەکانی بۆ ئاماژەی هەروەها کردبوو، دەستور دیموکراتیەکان پێوەرە جێگیرنەکردنی ک��ردب��وو. سیستەمدا ل��ە ن��اڕوون��ی و نێوان کێشەکانی بەهەڵواسینی ئاماژەی راستینەش ئەم کردبوو، هەرێم بەغدادو ناوەندەکانەوە لە زۆرێک لەالیەن دواتر ه��ەس��ت��ی پ��ێ��ک��را و ب��ۆچ��وون��ەک��ان��ی راس��ت دەرچ��وون. پارتی چ��ارەس��ەری 4� سەبارەت بە پرسی کەرکوک و ناوچە کێشە لەسااڵنی"2004،2006 لەسەرەکان گونجاوی پ���رۆژەی س��ێ "2008 و گشتی رای پێشکەشی و ئامادەکردووە و ک��ردووە پەیوەندیدارەکانی الیەنە و لەڕوانگەی و ل��ەس��ەرک��ردووە کاریشی کەرکوکی ناوچانەشەوە بەم گرنگیدان خۆی. کاروخەباتی ن��اوەن��دی کردۆتە 5� لەبواری کۆمەاڵیەتی و ئیداریدا چەندین پرۆژەی پێشکەشی پەرلەمانی کوردستان یاسای پ��رۆژە دیاریترنییان ک���ردووە، رێگرتن لەتوندوتیژی سەرژنان و پرۆژە بۆ هەموارکردنی پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان. نەتەوەیی هێڵی بنەمای لەسەر �6نەتەوەیی بەدۆزی سەبارەت دیموکراتی کورد هەمیشە خاوەنی هەڵوێست بووە.و زۆرترین ئامادەیی هەبووە لەسەر شەقامی لەگەشەدان بینیوە رۆڵی و کوردستان هۆڵەداخراوەکان ل��ەدەرەوەی بەچاالکی ۆرک��ش��ۆپ��ەک��ان. و ک��ۆن��ف��ران��س و 7� پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان لە رووی رێکخستنیشەوە، داهێنەر بووە ناوخۆی توانیوویەتی بەپێی پەیڕەوی و

خۆی کۆنفرانسەکانی و کۆنگرە خۆی ل��ەم��اوەی"11"س��اڵ��دا و ب��دات ئەنجام ئ���ەن���ج���ام���داوەو ک���ۆن���گ���رەی "5"بەرپرسیارێتی ناوخۆشیدا لەپەیڕەوی پارتی بەرپرسانی س��ن��ووردارک��ردووەو پێشکەش جوانیان نمونەی چارەسەری بە دەس��ت��اودەس��ت��ی��ان و ک�����ردووە ئەمەی ک��ردووەو بەرپرسیارێتیەکەیان رێکخستندا. لەناو نەریت بە ک��ردووە 8� پارتی چارەسەری داهێنەر بووە لەبوونی توانیوویەتی هەنگاوە بەم هاوسەرۆکداو و بکاتەوە کەم بەرپرسیارێتی تاکڕەوی ژن و پیاو بکاتە هاوبەش لەبەڕێوەبردندا.رێکخستنی لەناو چارەسەری پارتی �9پێشکەش نوێی نمونەیەکی خ��ۆی��دا کردووە سەبارەت بەڕەگەز بەگشتی و ژن بەتایبەتی و رێژەی"%40"ی بۆ هەردوو رەگەز لەبەرێوەبەرێتی خۆیدا خستۆتە ژێر گەرەنتیەوە و لەخولی ئێستای ئەنجومەنی پارتیدا"%47"ی ئەنجومەن ژنە. هاوکات لە دەردەک��ات ئەندامە ئەو پێوەر وەکو رێکخستن کە هاوسەرگیری هەبێت و ژیانی هاوسەری بۆ جاری دووەم پێک بێنێت.پارتی بڵێین دەتوانین ئەنجام وەک��و چارەسەری و پاڵێوراوانی لیستی پارتی کوردستان دی��م��وک��رات��ی چ��ارەس��ەری ن��وێ گ��وڕوت��ی��ن��ێ��ک��ی ببنە دەت���وان���ن سیاسی پ��رۆس��ەی و پ��ەرل��ەم��ان ب��ۆ ئێراقدا.. و ک��وردس��ت��ان هەرێمی ل��ە

لەکۆتاییدا بەدروشمی: بۆ بەڵێ .. چارەیی بێ بۆ )نەخێر دەسەاڵتی بۆ )نەخێر چارەسەری(، بەدەزگابوونی بۆ بەڵێ .. حزبی دام������ەزراوەک������ان(و )ب��ەدەن��گ��ی ئ��ێ��وە گ��ەن��دەڵ��ی بنبڕ دەک��ەی��ن و س��ەردەم��ێ��ک��ی ن���وێ دەس���ت پێ دەکەین( بەشداری لەم پرۆسەیەدا ئێوەی بەپشتیوانی و دەک��ەی��ن تێکۆشەر و ئازادیخواز سەردەمێکی ن����وێ دەس�����ت پ���ێ دەک���ەی���ن.

پاڵێوراوانى لیستیپارتی چارەسەری دیموکراتی

کوردستان

هەڵبژاردن

Page 7: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

5] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 8: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[6هەڵبژاردن

Page 9: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

7] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 10: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[8هەڵبژاردن

Page 11: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

9] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 12: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[10هەڵبژاردن

Page 13: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

11] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 14: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[12هەڵبژاردن

Page 15: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

13] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 16: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[14هەڵبژاردن

Page 17: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

15] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 18: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[16هەڵبژاردن

Page 19: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

17] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 20: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[18هەڵبژاردن

Page 21: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

19] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 22: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[20هەڵبژاردن

Page 23: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

21] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 24: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[22هەڵبژاردن

Page 25: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

23] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 26: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[24هەڵبژاردن

Page 27: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

25] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 28: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[26هەڵبژاردن

Page 29: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

27] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 30: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[28هەڵبژاردن

Page 31: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

29] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 32: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[30هەڵبژاردن

Page 33: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

31] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 34: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[32هەڵبژاردن

Page 35: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

33] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 36: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[34هەڵبژاردن

Page 37: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

35] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 38: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[36هەڵبژاردن

Page 39: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

37] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 40: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[38هەڵبژاردن

Page 41: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

39] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 42: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[40هەڵبژاردن

Page 43: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

41] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

Page 44: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[42هەڵبژاردن

لیستی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دیموکراتی چارەسەری پارتی ئەندامانی لە کوردستان و ژمارەیەک کەسێتی سەربەخۆی دیموکراتخواز و ئ��ازادی��خ��واز و واڵتپارێز پێکهاتووە. ئەندامانی ئەم لیستە لەرابردوودا هەمیشە ل��ەب��ەرەی گ��ەل و واڵت��دا ب��وون و دەربارەی هەموو بابەتە دیموکراتی، نەتەوەیی خاوەنی خزمەتگوزارییەکاندا و نیشتمانی و هەڵوێست بوون و لەم پێناوەشدا رووبەڕووی گەلێک سزای سیاسی بوونەتەوە، بەاڵم هەرگیز کۆڵیان نەداوە. ئەم لیستەیە خاوەنی هزر و فەلسەفە و ئایدیۆلۆژیایەکی ئازادیخوازی نوێ و هێڵێکی سیاسی نەتەوەیی دیموکراتییە و دەخوازێت وەکو هاوپەیمانییەکی کۆمەاڵیەتی کێشەکانی چارەسەرکردنی بۆ دیموکراتی بەتایبەتی بکات. کار کۆمەڵگای کوردستان لەبواری سەرلەنوێ داڕشتنەوەی دەستوورێکی بەدەزگابوونی بۆ هەنگاونان دیموکراتی، دیموکراتیزەکردنی هەرێم، دامەزراوەکانی پێداویستییە داب��ی��ن��ک��ردن��ی ک��ۆم��ەڵ��گ��ا، کێشە چارەسەرکردنی خزمەتگوزارییەکان، نەتەوەییەکان. ئەم لیستەیە هۆشیارکردنەوە و بونیادنانەوەی تاک و کۆمەڵگای کوردستان دیموکراتیدا پەروەردەیەکی لەچوارچێوەی وەکو ستراتیژ دەبینێت. بۆ ئەم مەبەستەش پرۆسەی هەڵبژاردن و تێکۆشانی دیموکراتیش راست و گونجاو هەرە شێوازی و رێباز بە و ئامانجانە ب��ەو گەیشتن ب��ۆ دەبینێت گۆڕانکاری لەسیستەمی بەڕێوەبردنی واڵتدا.لەسەر ئەم بنەمایە؛ لیستی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان، کە ژمارە )113(ی پێدراوە و خاوەن )38( کاندیدی ئازادیخوازە هەرێمی پەرلەمانی لە لەکاتی سەرکەوتنیدا کوردستاندا بەپێی ئەم کارنامەیە کار دەکات:

تەوەری یەکەم: دەربارەی

دیموکراتیزەبوونی هەرێمی کوردستان

و دەس������ت������وور دەرب�������������ارەی �Aهەرێم: دام��ەزراوەک��ان��ی ب��ەدەزگ��اب��وون��ی

پرۆژەی هەموارکردنەوەی داڕشتنەوەو �1بەئامانجی کوردستان هەرێمی دەستووری هاوچەرخی دەستوورێکی گەاڵڵەکردنی دیموکراتی نیشتمانی، کە هەرێمی کوردستان و پەرلەمانی سیستەمێکی بنەمای لەسەر یاسادانان، دەسەاڵتەکانی جیاکردنەوەی دادوەری و جێبەجێکردن رێک بخات، مافی سەرجەم بۆ یەکسان و ئازاد هاواڵتیبوونی گەل، نەتەوە، رەگەز، گروپ، ئەتنیک، ئایین، بکات. دەستەبەر باوەڕییەکان و ئایننزا بڕیارانەی یاساو ئەو هەموارکردنەوەی 2-کوردستان، هەرێمی پەرلەمانی لەالیەن هەرێمی حکومەتی و هەرێم سەرۆکایەتی پێوەرە ل��ەگ��ەڵ و دراون ک��وردس��ت��ان��ەوە دی��م��وک��رات��ی��ەک��ان��دا ی��ەک��ن��اگ��رن��ەوە. بۆ یاسای کەسێتی، ب��اری یاسای نموونە: یاسای رادەرب��ڕی��ن، ئ��ازادی و رۆژنامەوانی س���زادان، ی��اس��ای سیاسییەکان، پ��ارت��ە ئەنجوومەنی یاسای خۆپیشاندان، یاسای کوردستان. ئاسایشی دەزگ��ای و ئاسایش ناوخۆی پ��ەی��ڕەوی ه��ەم��وارک��ردن��ەوەی �3و حکومەت ک��اری رێ��س��ای و پ��ەرل��ەم��ان دامەزراوەکانی تری هەرێم. بۆ ئەوەی پەرلەمان جێگەی و ئەکتیڤ پەرلەمانێکی ببێتە و دیموکراتی یاسای دەرکردنی و بڕیاردان لەجێبەجێکردنی حکومەت کردنی چاودێری سایەی لەژێر پەرلەمان وات��ە یاساکاندا. دەربهێنرێت. حزبەکان سیاسی مەکتەبی 4� کار بۆ ئەوە دەکەین کە حکومەت لەژێر سێبەری حزب رزگار بکرێت و کارەکانی بە پەرلەمانەوە لەالیەن و بەڕێوەببات شەفافی چاودێری بکرێت و داڕشتنی بودجەی سااڵنە و راپۆرتی سااڵنەی ئاشکرا بکات بۆ جەماوەر، تاکو کۆتایی بەو گەندەڵییە سیستماتیکە بهێنرێت.دەزگ��ای ئاسایش، پێشمەرگە، هێزی 5-دەزگاکانی سەرجەم و پۆلیس هەواڵگری، تری گەل بە سەربەخۆیی و لە چوارچێوەی دەزگای و دام بکرێنە و رێکبخرێن یاسادا لە حزبەکانیش نیشتمان. و حکومەت ه��ەواڵ��گ��ری��ی��ەک��ان دەزگ����ا و پێشمەرگە

بە حزبەکان چاالکی و ک��ار و دابماڵرێت رێکبخرێت. دیموکراتی یاسایەکی پێی مەدەنی، کۆمەڵگای رێکخراوەکانی 6-راگەیاندنەکان بە پێی یاسایەکی دیموکراتی رێکبخرێن کە سەربەخۆییان بپارێزرێت و رێگە لە دەستێوەردانی حزبەکان و دەسەاڵت بگرێت.پەروەردە دیموکراتیزەکردنی سیستەمی 7-و فێرکردن و رێکخستنەوەی بەشێوەیەک کە ئاستی زانستی بەرزبکاتەوە و تێیدا بەهرەی نەوەکانی دواڕۆژ پەرەپێبدات و لەژێردەستی پارتەکان و دەسەاڵتی سیاسی رزگار بکرێت.-8 داڕشتنی یاسایەک بۆ پاراستنی ژیان و تەندروستی مندااڵن پارێزراو بێت و کارکردن بە دەرف��ەت و بکرێت قەدەخە مندااڵن بە بدات مندااڵن سروستیانەی نەشونماکردنی پێشکەوتوو پ��ەروەردەی��ی سیستەمێکی و مندااڵن باخچەی و دایەنگە لە مندااڵن بۆ بکات. جێگیر س��ەرەت��ای��ی خوێندگای و و تەندروستی سیستەمی گۆڕینی 9-دابینکردنی بیمەی تەندروستی بۆ هاواڵتیان ئێستا. جیهانییەکانی پێوەرە بەگوێرەی سیستەمی دەک��ەی��ن ئ��ەوە ب��ۆ ک��ار 10-بخرێتەوە، رێک سەرلەنوێ هەرێم کارگێڕی بەشێویەک یاسای ئەنجوومەنی پارێزگاو قەزاو شارەدێیەکانیش بەگوێرەی رێژەی دانیشتوان ناوچەیی دەستڕۆیی کە بکرێتەوە هەموار بکاتەوە. کەم ناوەندێتی و بکات بەرفراوان و پەرلەمان ئەوە دەکەین کە بۆ کار 11-حکومەتی هەرێم جاڕنامەی مافەکانی مرۆڤ و سەرجەم پەیماننامەکانی مافەکانی مرۆڤ پەسندی ک��رادری��ی��ەوە و یاسایی ل���ەڕووی بکات و بیکاتە پێوەری بنچینەیی هەر یاسا و کار و کردەوەیەک و ژیان و و گوزەران لە بەتایبەتی بپارێزێت. و کەرامەتی مرۆیی زیندانەکان و شوێنە گشتی و تایبەتییەکاندا.

B� دەربارەی بنەبڕکردنی گەندەڵی ئیداری و دارایی

هەموو و حکومەت کردنی چ��اودێ��ری �1

کارنامەی لیستی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانبۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان 2013

Page 45: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

43] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری [

هەڵبژاردن

جەختکردنەوە و سەربەخۆکان دەس��ت��ە دارایی راپۆرتی سااڵنە دەبێت کە ل��ەوەی و پەرلەمان پێشکەشی بەوردەکاری خۆیان رای گشتی بکەن و هەموو حیساباتەکانیان بە ڕووی دەستەی دەستپاکی و بێت کراوە دیوانی چاودێری دارایی هەرێمی کوردستاندا.ئیداری گەندەڵی بنەبڕکردنی لەپێناو �2و دارای���ی���دا؛ ک��ار ب��ۆ ئ���ەوە دەک��ەی��ن کە بەناوی تایبەت کۆمسیۆنێکی دروستکردنی لە ب���وو؟( ل��ەک��وێ ئ��ەم��ەت )کۆمسیۆنی لێپێچینەوەی لێکۆڵینەوەو بۆ پەرلەماندا یاسایی لەو ملیاردێر و ملیۆنێرانەی هەرێمی راب���ردوودا ل��ە ٢٢ ساڵی ک��ە ک��وردس��ت��ان حکومەت، )پەرلەمان، لە ئیداریان پۆستی بەشێوەیەکی وەرگرتووەو حزبی( دادوەری، دەوڵ��ەم��ەن��دب��وون. نایاسایی و نائاسایی کە گشتیانەی موڵکە ئەو گەڕاندنەوەی �3بەهەر شێوەیەک دەستیان بەسەردا گیراوە.و دارای��ی سیستەمی بە پێداچوونەوە �4کوردستاندا، لەهەرێمی دەرماڵە مووچەو بەرزترین لەنێوان جیاوازی کە بەشێوەیەک وەزیفی پلەی نزمترین و وەزی��ف��ی پلەی ن��ەک��ات. تێپەڕ پێنج ب��ۆ ی��ەک رێ����ژەی -5 ک��اردەک��ەی��ن ب��ۆ ئ����ەوەی م��ووچ��ەی پۆستە و وەزی������ران پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارن، کەمبکرێتەوە بەشێوەیەک دیکە بااڵکانی موچەی نزمترین ل��ەگ��ەڵ ج��ی��اوازی ک��ە نەکات. تێپەڕ پێنج بۆ یەک فەرمانبەرێتی پەرلەمانتاران کە دەکەین ئەوە بۆ کار 6-ئەرکەکانیان کۆتاییهاتنی دوای وەزی��ران و ب��گ��ەڕێ��ن��ەوە س����ەر ک�����اری خ���ۆی���ان و ب���ەو س��ی��ف��ەت��ە خ��ان��ەن��ش��ی��ن ن��ەک��رێ��ن.لەنێوان ک��ە دەک��ەی��ن ب��ۆئ��ەوە ک��ار 7-ئ��ێ��راق��دا و ک���وردس���ت���ان ه���ەرێ���م���ی هەبێت. مووچەدا رێژەی لە هاوسەنگییەک

C� دەربارەی ماف و ئازادی ژن

1� کار بۆ ئەوە دەکەین کە لە دەستوور و یاساکاندا ماف و ئازادییەکانی ژن پارێزراو بن.ئەو هەموو کە دەکەین ئ��ەوە بۆ کار �2جیاکاری ک��ەوا هەمواربکرێنەوە یاسایانە وەک: گرتووە، بنەما بە رەگ��ەزی نەرێنی س��زادان، یاسای کەسێتی، ب��اری یاسای لەشفرۆشی. بە دژ یاسای و کار یاسای ت��ای��ب��ەت بە ی��اس��ای��ەک��ی 3� دەرک���ردن���ی

هەتاهەتایی س��زای بڕینەوەی و ژنکوژی ب��ۆ ه���ەر ژن��ک��وژێ��ک، ب��ەم��ەرج��ێ��ک هیچ نەیگرێتەوە. تایبەت و گشتی لێبوردنێکی ژنان بۆ %40 رێ��ژەی چەسپاندنی �4و هەرێمدا دەزگاکانی کاروباری لەسەرجەم هەموارکردنەوەی هەموو ئەو یاساو رێسایانەی نەگیراوە. لەبەرچاو تێدا رێژەیەی ئەم کە لەهەموو ک��ە یاسایەک دەرخستنی �5دامەزراوەکاندا سەرۆک یان جێگرەکەی ژن بێت، یاخود سیستەمی هاوسەرۆکی پەیڕەو بکرێت.

تەوەری دووەم: دەربارەی گەشەپێدانی بوارە خزمەتگوزارییەکان

1� بۆ دابینکردنی پێداویستییە سەرەکییەکانی پێداویستییە و سووتەمەنی خ��ۆراک، وەک سیستەمی هاواڵتیان، ت��ری ژیانییەکانی رێکبخرێتەوە. خ��واردن مانگانەی کۆبۆنی جۆرێتی بەکۆنترۆڵی گرنگی ئەمە هاوکاتی لەسەر مەرج بکرێتە و بدرێت )کوالێتی( کەلوپەالنەی و خواردەمەنی ئ��ەو هەموو دەکرێن. ه���اوردە ی��ان بەرهەمدەهێنرێن کارەبا ئاو، خزمەتگوزاریدا، بواری لە �2و بکرێن بەشێوەیەک چاک ڕێگەوبانەکان و بە هاواڵتییان پێداویستی کە پێشبخرێن ئاسانترین شێوە و کەمترین نرخ دابین بکات.کارو بە تایبەت یاسای داڕشتنەوەی �3کرێکاران کە شایستەی رەنج و ماندووبوونی کرێکاران بێت؛ بە شێوەیەک بێت کەوا کاتی کارکردنی رۆژانە کەم بکاتەوە بۆ 6 کاتژمێر یان لەهەفتەیەکدا 52 کاتژمێر کار زیاتر نەبێت و بەهەمان ئیمتیازاتەوەو مافی کرێکاران بپارێزیت لەدەستداندا ژیان یان پەککەوتن لەکاتی و بکات. خ��ان��ەوادەک��ەی��ان ژی��ان��ی گەرەنتی پاراستنی ت��ای��ب��ەت ی��اس��ای��ەک��ی ب��ە �4بکرێت، رێ��ژەی گەرەنتی هەرێم ژینگەی %20 رێ��ژەی و خانووبەرە بۆ 10%یش بۆ کارگە و پرۆژەکان وەکو مەرج دیاری بێت. س��ەوزای��ی و ب��اخ دەبێت کە بکرێت کێشەی ریشەییانەی چارەسەرکردنی �5نیشتەجێبوون ق��ەی��ران��ی و کرێچێتی ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��دا. بیمەی ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی بیمەی بە تایبەت یاساییەکی دانانی 6-ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی ب��ۆ س��ەرج��ەم ه��اواڵت��ی��ان، بەشێوەیەک ژیان و گوزەرانی مندااڵن لە قۆناخی

کۆرپەییەوە تا تەمەنی 18 ساڵی گەرەنتی بکات و ژیانی هەموو ئەو هاواڵتیانەش گەرەنتی نادۆزرێتەوە. بۆ کاریان دەرفەتی کە بکات 7� سەرجەم دەرچووانی زانکۆ و پەیمانگاو یان داب��م��ەزرێ��ن پیشەییەکان ئامادەییە دابین بۆ گەرەنتیکراو(یان )کاری دەرفەتی خوێندکارانی سەرجەم هەروەها بکرێت. پەیمانگاکان و زان��ک��ۆ ل��ە وەرن��ەگ��ی��راو نەبێت. رێگیر ت��ەم��ەن و وەرب��گ��ی��ردرێ��ن و گ���وزەران ب��ۆ گەنجان پێداویستی �8هاوسەرگیری و سەفەرکردن و خوێندن مومارەسەکردنی و خۆرێکخستەکردن و چ��االک��ی��ی��ە م���ەدەن���ی و رۆش��ن��ب��ی��ری و بکرێت. دابین وەرزشییەکانی و هونەری بەشێوەیەک خانەنشینی ی��اس��ای 9-خانەنشینی تەمەنی کە هەمواربکرێتەوە گ��وزەران��ێ��ک��ی و ژی���ان و کەمبکرێتەوە و بکات دابین بەسااڵچووان بۆ شایستە بدرێت. گەنجان بە زیاتر ک��اری دەرفەتی 10� لەمیانەی پالنێکی 5 ساڵییدا؛ لەسەرجەم شار و قەزا و ناحیە و گوندەکاندا، بەگوێرەی خوێندنگا، دانیشتوان رێژەی و پێداویستی یاریگا، پ��ارک، نەخۆشخانە، کتێبخانە، پەرستگا، هۆڵی کۆبوونەوە و چاالکییەکان و نمایشە هونەری و رۆشنبیرییەکان دابین بکرێن.کۆمەاڵیەتی دادپ��ەروەری دابینکردنی �11و چ���ارەس���ەرک���ردن���ی ک��ێ��ش��ەی گ��ران��ی، ب��ێ��ک��اری، ب���ەدخ���ۆراک���ی، ک��ەم��خ��ۆراک��ی.بۆ تایبەت یاسایەکی دەرخستنی �12کشتوکاڵی زەویە کێشەی چارەسەرکردنی و زەوی تاپۆکردنی و موڵکدارییەکان و و جووتیاران بۆ بەراوییەکان و دێمی زارە هەروەها موڵکێتی. مافی گ��ەڕان��دن��ەوەی کشتوکاڵی، کەرتی پێشخستنی بەمەستی قەرز و هاوکاری ماددی بە جووتیاران بدرێت و هانی کاری هەرەوەزی نێوان جوتیاران بدرێت.13� ئاوەدانکردنەوەو پێشخستنی گوندەکان پێداویستیە س��ەرج��ەم ک��ە بەشێوەیەک ببێتە و بکرێت دەستەبەر تێدا ژیانیەکانی و گوندنشینان گ��ەڕان��دن��ەوەی بۆ ه��ان��دەر و ئ��اژەڵ��داری و کشتوکاڵ ب��وژان��دن��ەوەی و ش��ارەک��ان هەڵئاوسانی ل��ە رێگەگرتن بەالوەنانی دیاردەی ملیتاریزەکردنی کۆمەڵگا گوندنشیناندا. چەکدارکردنی لەمیانەی -14 دابینکردنی ژیان و گوزەران و دەرفەتی کار بۆ هەموو ئەو کەسانەی بەهۆکاری جیاوازەوە

Page 46: Rojiwelat taybet helbijartin

] ~ [[email protected]

] پاڵێوراوانی لیستی پارتی چارەسەری[44هەڵبژاردن

ئێستا و بوونە واڵت دەرەوەی پەناهەندەی گەڕاونەتەوە یان دەیانەوێ بگەڕێنەوە واڵت.و مووچە ک��ەوا یاسایەک داڕشتنی 15-ئیمتیازاتەکانی فەرمانبەرێتی ژیان و گوزەرانێکی هاوسەنگ و گونجاو بۆ فەرمانبەران دابین بکات. و ک��ردن��ەوە کە یاسایەک داڕشتنی 16-ئەهلییەکان زانکۆ و خوێندنگا پێشخستنی ئاستی ن��زم��ک��ردن��ەوەی حیسابی ل��ەس��ەر گشتییەکان زانکۆ و خوێندنگا زانستی نەبێت و بەدووربگیردرێت لە پاوانخوازێتی و بازرگانیکردن بە بواری فێرکردن و پەروەردە ئاسایشی و ب��ااڵ ب���ەرژەوەن���دی ب��ە دژ و نەبێت. کوردستان نیشتمانی و نەتەوەیی

تەوەری سێیەم: کێشە نەتەوەیی و نیشتمانییەکان

یەکەم: دەربارەی کێشەی نێوان هەرێمی کوردستان و ناوەند

1� هەوڵدان بۆ هەموارکردنەوەی دەستووری چەسپاندن بەئامانجی ئێراق هەمیشەیی ئازادییە و ماف ت��ەواوی گەرەنتیکردنی و نەتەوەیی و دیموکراتییەکانی گەلی کوردستان و گەالنی تری ئێراق. بەشێوەیەک بنەماکانی دیموکراتی و فیدراڵی بەڕوونی جێگیر بکرێت، کوردستان هەرێمی نوێنەرایەتی دەستوور بکات. مسۆگەر نێودەوڵەتیەکاندا لەدەزگا بۆ هاوبەش پرۆژەیەکی گەاڵڵەکردنی �2نێوان کێشەکانی سەرجەم چارەسەرکردنی هەرێم و ناوەند، بەتایبەتی کێشەی کەرکوک و خانەقین و شەنگار و سەرجەم ناوچە کێشە مەرجێکی بکرێتە ئەمەش و لەسەرەکان ئێراقدا. لەچوارچێوەی مانەوە سەرەکی و هەڵەبجە و ئ��ەن��ف��ال ک��ارەس��ات��ی �3کیمیابارانکردنی ناوچەکانی دیکەی کوردستان بە نێودەوڵەتیدا و ئێراق ئاستی لەسەر )ژینۆساید( بناسرێت و گەلی کورد بە گشتی و کەسوکاری شەهیدان و قوربانیان لەرووی بکرێنەوە. قەرەبوو ماددییەوە و مەعنەوی هەروەها کەسوکاری ئەنفالکراوان و کیمیابارانی کوردستان لە باج و رسوماتی قورس ببەخشرێن.

دووەم: دەربارەی هەندێک دۆسیەی تایبەت

و راستی بە گەیشتن بنەمای لەسەر �1کۆمەاڵیەتی ئاشتییەکی و دادپ����ەروەری کۆمسیۆنێکی دروستکردنی بۆ کاردەکەین )کۆمسیۆنی بەناوی پەرلەماندا لە تایبەت راستیەکان(. لێکۆڵینەوەی و دادپ��ەروەری ی��ەک��الی��ی��ک��ردن��ەوەی و لێکۆڵینەوە �2لەشەڕەکانی ئەوانەی سەرجەم چارەنووسی سیاسی ه���ۆک���اری ب���ە ی���ان ن���اوخ���ۆدا ق��ەرەب��ووک��ردن��ەوەی ش��وێ��ن��ب��زرک��راون و م�����اددی و م��ەع��ن��ەوی ک��ەس��وک��اری��ان.زیانلێکەوتووانی و قوربانیان سەرجەم �3و تیرۆریستییەکان هێزە هێرشی و شەڕ واڵتانی دەوربەری هەرێم قەرەبووی مەعنەوی و ماددیان بکرێتەوە و بپارێزرێن و توانستی گەڕانەوەیان بۆ شوێنی خۆیان گەرەنتی بکرێت.4� هەموو ئەو هاواڵتیانەی کەبەشداربوون یان پشتیوانی تێکۆشانی گەلەکەمانیان کردووە لە بەشەکانی تری کوردستان و شەهید بوون یان زیانیان بەرکەوتووە لەتۆماری وەزارەتی ئەنفال و شەهیدانی هەرێمدا بەشەهید تۆمار بکرێن.-5 ب���ەدواداچ���وون ب��ۆ ه��ەم��وو ئ��ەو ژن و ئەنفال و کیمیابارانی لە پرۆسەی منداڵنەی کوردستاندا بۆ دەرەوەی ئێراق رەوانەکراون.ب��ۆ رادەس��ت��ک��ردن��ی -6 ک���ار دەک���ەی���ن ه��ەم��وو ئ��ەوان��ەی ل��ەالی��ەن دادگ���ای ب��ااڵی بەشداریکردن تۆمەتی بە ئێراق تاوانەکانی ه��ەب��ووە. ئەنفال ب��ەدن��اوی پ��رۆس��ەی ل��ە

سێیەم: دەربارەی پرسی یەکێتی نەتەوەیی

1� خ���اوەن���داری ل��ەس��ەرج��ەم ب��ڕی��ار و کۆنگرە و کۆنفرانس ئ��ەو راسپاردەکانی لەئاستی ک��ە دەک���ەی���ن ن��ەت��ەوەی��ی��ان��ە داڕشتنی ستراتیژێکی بەئامانجی نەتەوەییدا بەڕێوەدەچن. ک��ورد گەلی بۆ نەتەوەیی ئازادیخوازانەی تێکۆشانی لە پشتگیری �2دەکەین ک��وردس��ت��ان دی��ک��ەی بەشەکانی ک��ە ب��ۆ چ���ارەس���ەری دی��م��وک��رات��ی��ان��ەی بەڕێوەدەچێت. بەشانە ل��ەو ک��ورد دۆزی ئ��اوارەی کوردانی لە خاوەنداریکردن 3-هەرێم لە کە کوردستان دیکەی بەشەکانی نیشتەجێن و دابینکردنی ژیان و گوزەرانیان.

چوارەم: دەربارەی ئاساییشی نەتەوەیی

پەیوەندییەکانی یاساییانەی رێکخستنی �1دەرەوەی ل��ەگ��ەڵ ک��وردس��ت��ان ه��ەرێ��م��ی ه��ەرێ��م��دا ب���ۆئ���ەوەی ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی بێت. ه��ەرێ��م��دا فەرمیەکانی دام�����ەزراوە بۆ درێژخایەن ستراتیژییەکی داڕشتنی �2بوژاندنەوەی ژێرخانی ئابووری و پەرەپێدانی کەرتی کشتوکاڵی و پیشەسازی و وەبەرهێنان. هاوسەنگکردنی و خۆبژێوی بنەمای لەسەر و بەکاربردن پێداویستی و بەرهەمهێنان گشتی، بانکی سیستەمی دام��ەزران��دن��ی گوندەکان. گەشەپێدانی و ئاوەدانکردنەوە و ن��ەوت وەک��و سروشتیەکان سامانە �3کانزاکان و سەرچاوەکانی وزە، سامان و موڵکی هەموو گەلن و نابێت بەهیچ شێوەیەک بکرێنە موڵکی تایبەت و حزبی. دەبێت بەشێوەیەکی بەکاربهێنرێت. شەفافانە و دادپ����ەروەر بنکە سەرجەم دەرکردنی بۆ هەوڵدان 4-هەواڵگیرییەکانی دەزگ��ا و سەربازییەکان دەوڵ���ەت���ان ل��ە ه��ەرێ��م��ی ک��وردس��ت��ان��دا.کوردستانییە ناوچە دانیشتوانی ەبێت 5-دانیشتوانی کوردانی و لەسەرەکان کێشە رێژەی بەگوێرەی ئێراق دیکەی ناوچەکانی دانیشتوانیان نوێنەریان لە پەرلەمانی هەرێم لەالیەن تایبەت بودجەیەکی و هەبێت ئەو خزمەتگوزاری بۆ هەرێمەوە پەرلەمانی بکرێت. تەرخان لەسەرانە کێشە ناوچە

پێنجەم: دەربارەی چاند و هونەر و کەلەپووری نەتەوەیی

1� زمانی کوردی بکرێتە زمانی فەرمی خوێندن و یاسایی و زانستی و ئەکادیمی کاری و بازرگانی و گرنگی بەزاراوەکانی زمانی کوردی بدرێت و لە پرۆگرامی خوێندندا جێگیر بکرێن.لەپێناو ب��درێ��ت هەمەالیەنە ه��ەوڵ��ی 2-پاراستنی چاند و هونەری کوردی لەو هێرش و بۆتەوە رووب��ەرووی هەژموونگەراییەی و گەیاندنی بە کاروانی پێشکەوتنی مرۆڤایەتی.شوێنەوارە نۆژەنکردنەوەی و پاراستن �3کوردستان. شارستانییەتی و دێرینەکان

پاڵێوراوانی لیستیپارتی چارەسەری دیموکراتی

کوردستان

Page 47: Rojiwelat taybet helbijartin
Page 48: Rojiwelat taybet helbijartin

Rojî Wilat