Rojnameya Hefteyi

SAL: 1 47 22 -28 Derfanbar 1996

BUHA: 75.000 TL

i (

e l;

n [.

Ii ~~ l·

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Romv

4 Sam/ Brebang: (:end nf$e Ii ser pirtOka Deham Evdilfetah

11 Berzan Mirdesl: Kongreya Ensti'tuya Kurdi'

Zana Farqi'ni': Ew -ster in ji faven me dixuricin

•

16

J-~t -- Xwende~anan

XEBEREKpir xwe3 ji xw_endevaneki roj­namey"a Radikale de roja 12 'ye berfanbara 1996'an bi sernave "Sago/ kamyoncu" ha­tiye we3andin. Te de, te gotin ku rojeva Tirkiyeye 3ojere kamyone kift kiriye.

Nivis wiha dom dike: ':.Ev qezaya ku te kir, bu sedem ku dewlet u hikUmeta 'pak' bikevin nav dest u piyan. "

Dom dike, dibeje: ":jofere kamyone di ve buyere de karkeran temsil dike. Ew mersedesa ku kamyone le xist di hundire we de mafya u hezen kontra u burjuvazi te de hebun u bi ve buyere karkereki, rnye Tirkiyeye ye qire) li ber 9avan raxist. "

Li aliyeki karkeren Tirkiyeye, Ii aliye dinji (:iller, Agar, E3ira Bucakan u CJA . Le bi taybeti heza welatparezan ya ewil e. Xw~diye kamyone Hasan Gök9e ji ber ku di 4 'e herfanbare de behemdi qeza kir, bi daxwaza 4-10 salen zindane derket hem­beri heyeta dadgehe. Le bi rasti gunehe wi ji bediqetiye zedetir ki.ftkirina sucen .dew-

. lete ye- u te3hirkirina kontr-gerilaya ku serqki koma provokatoran Cem Ersever ku3tiye. :jofer ew qqs te sucdarkirin ie ji bo bediqetiya wi em je re pir spasiyan dikin, tu biji §Ofit=e kamyone. Her wiha em spas­darin ]i xwediye ve nivise re_, ji sedeme ve nivisa wi." ew miroveki pir'5i rnmet e, bila ew ji weki 30fer tim biji /e ew mislimanen kurt( u tirk Ii Ieu ne ku ji bo Xwede 9un MewlUda Suleymaniyeye, bila poze wah bi3ewite,jedi bikin tim qehra Xwede ii wan be, ji~bQ ku ·ew alikariya zilme dikin. Xwe­de tim zalima~ qehr bike.

MELE KEREM

2 Azadiya Welat 22- 28 Berfanbar 19%

MGK cudakariye dike

SAMi TAN

BQyera Susurluke gelek tekiliyen kiret en hezen dewlete Ii ber fi:avan raxis­tin. Ti~te ji bOyere balke~tir helwesta

fi:apemeniya tirk a Ii hemberl bOyere bO. (apemeniya tirk ev bOyer wekl m'ilad bi nav kir. Kampanyaya ku fi:apemeniye pi~tl ve bOyere dabQ destpekirin he ji' berdewam e.

Li gor! hinekan dubend'i di navbera Par­tiya Refahe Q 'xwediyen medya tirk de he­ye, lewre ev qas medya bi biryarl bi ser bO­yere de difi:e. Bes hinek pa~gotinl Q kirinen medyaya tirk mirovan dixin gumane. Te gotin ku du aliye dewlete bi hev ketine, ne­heniyen (siren) hev didin der, Ii aliye din Ii gor! xebatkarekl Kanai- D'ye Mire ji Ugur Dündar re gotiye "heta ku tu dikari here." Dlsa NOnera Rojnamegeren Slnornenas Nadir Matere, pi~tl ku helwesta fi:apemeni­ye ya Ii hemberl a~tlxwazan bi blr dixist, Ii ser IIanen ku di rojnameyen giregir de der­ketine ~ika xwe bi vl rengl an! zimen "wisa

:' dixuye ku naven gelek kesan ji bordroya

van hatiye girtin." Ti~teki' balke~ ji' hewla ve~arti'na tekiliya fi:eteyan Q ~ere qirejl ye. Heta h~te gotin ku mafe.dewlete heye ku Ii diji' PKK'e kare ne-qanOni' bike.

Le tu ti~l bi qasl rapora MGK'e ya hef­teya fi:Oyi', sedema cengaweriya medya tirk e~kere nekir. Ev rapor bi zelali' dide xuyan ku medya tirk we cesarete ji arte~ disti'ne. )ixwe fi:apemeniya ku qala paqiijiye dike, pi~tl berdana le~keren d'il, da zani'n ku hel­westa we ya Ii diji' ~tiye neguheriye. Roj­name Q tv'yen tirk, ji xaylna le~keren ku hatine berdan bigire, heta xayina· Fetullah Erba~ ti~tek nehi~tin .

Pi~tl van ·gotinan, ez dixwazim Ii ser ra­pora MGK!€ ku roja 18'e mehe di rojname­·ya Milleyete de derket, rawestim. Kesen ku ev rapor amade kirine, xwestine arte~e Ii derveyl qirejiye bihelin, le mixabin ev yek ne hesan e. L,i gori' raporeke ku ji aliye "~a­xa Ewletiye ya Emniyeta Stenbole ve hatiye amadekirin, di nava saleke de 18 fi:ete der-

. ketine hole Q 23 serbazen giregir Q 23 se-

rokpolls ji' di nav de 347 le~ker Q polis.ji

ber endamtiya wan fi:eteyan hatine girtin. Le di'sa jl wekl ku arte~ Ii derveyl fi:eteyap be, rapor qirejiye dike stOye pol'is Q siyas~t~ vanan Q dixwaze ku destnedana mebQsan be ra~irin, timen taybet bikevin bin ferma­na arte~e. Li aliye din di rapore de HADEP Q rexistinen mafen miro~an wekl hedef te~ ni'~andayln, te xwestin ew rexistin a partl ben tengavkirin.

Di rapore de xala her! girlng gotinen Ii ser nifOsa kurdan e, te gotin ku we di sala 201 0'1 nifOsa kurdan digihi'je ji sed'i 40'e nifOsa Tirkiyeye, di sala 2025'an de ev reje -~ de ji sedl SO'yi' we bibore. Di rapore de ev yek wekl tehdit hatiye destnl~ankirin Q

kemkirina nifOsa kurdan te xwestin. Yane MGK'e ji zedebOn Q pirbOna kur­

dan ditirse. Lewre her wekl fi:awa ku kana

" hemQ qirejiyan ~ere Ii diji'kurdan, dinaml-ka sereke ya ku paqiye pek bine jl kurd bi xwe ne. Ev rast! bi mltlnga ku HADEP'e roja 15'e mehe Ii Stenbole pek anl, xwe~ xuya bO. Li dora 20 hezar kesl da zanln ku .beyl a~tiye paqijl fi:enabe. Rayedaren dew­leta tirk heta niha kurd bi cudaxwaziye·· sOcdar dikirin, le ji ber tirsa ku we hejmara kurdan ji ya tirkan derbas bibe, edle~ bi -xwe lro bi awayekl e~kere cudakariye . - . dikin.

Bersiv ke_saniya hemdem e cfGERSOT BOTANJ

T e zanin ku di jiyana civaki de ris­ta (rola) kesani-y&--pir giring e. Ji ve giringiye ye ku hemü siste­

men civaki ji bo xwe kesaniyen ku ka­ribin bersiva jiyana civaka we bidin, amade dikin.

Dive ku ji bo bersivdayina pirsgirekan ü sisteme, kesaniyeke nü ü azad bete amadekirin. Ji bo ve kesaniye ji, birdoziya hemdemi ü zanisti pedivi ye. Bele ev tene ne bes e. Dive-rexistin, disiplin, fedakari, wereki, irade, hisklrina mirovahi, hiskirina welat ü azadi ü wekhevi ü gelek ti§tin ditir, bene pekanin.

Di diroka hemü civaken bi~in en (bevla) hemii kesan disoje. Edi hemu cur bi cur de ev rast! pir a§ikar e. Iro ~aven nebinin ji dizi, 9epeli, hoviti ii di sistema kapitalizme de ev rast! di 9etetiyen ·ku di nava sisteme de xuya her aliye!d jiyane de xwe ni§ani me di- dibin, dibinin. Xebata azadi, wekhevi, de. Sistem Ii aliyeki ji bo xwe kadro- demokrasi ii a§itye bi salan e te dayin, yen teknik, huneri, wejeyi, 9andi ii si- hemü qireji ii gema:riya sisteme der-yasi ii hwd. amade dike, Ii aliye din ji xistiye hole. ' kesaniyen ku karibin xizmeti we bikin Bi kurtayi mirov dikare beje, "rim ii di bin tu e§ ii wanan de denge xwe edi di tere de naye ve§artin." Gemard bilind nekin, ten gihandin. Sistem ji ~ere qireji e§ere biiye. Le mixabin hej bo pekanina ve kesaniye hemü dezge- gelek rniroven ku dibejin "Ern ronak­hen xwe dixebitine. Her roj, her saet bir in, em sendikavan in, em demokrat kesaniye dixe bin bombebarana ide- in, em bi geie xwe ve giredayi ne", Ii olojiya xwe. himberi van rastiyan bedeng diminin,

Di encame de kesaniyen nezan, ranabin ser piyan, Ii hemberi sisteme - bebaweri, bebirdozi, berexistin ü ne- xebateke giring nakin. ~ar tene hole. Ev ji te ve wateye ku pir Her kes xebata xelaskirina xwe ü kes di navbera hebiin ü tunebüne de m~_lbata xwe dike. Sedema mezin a bimine ü ji rastiya xwe, ji -rastiya we- . belke§ ev· kesaniya _rizi ye ku~sisteme late xwe 11 ya_civata xwe bireve. Bele Vpek aniye. Bi fast! ji sistef!!_li ser mile em ~ ku heta kesaniya raman ü ve kesaniya pü9 xwe ·didom1ne. W:exte birdoiiyeke zanisti ü hemdemi neye · rast! ev be, gelo dive mirov ~i bike? Bi avakirin, mirov nikare pirsgirekan awayeki ~awan bersiva ve kesaniya--"ri-

_/

careser bike. ziya sisteme bide? / Gernara fistübina sisteme dijina Dive lqi ji bo bersivdayina pirsgire-

kan ü sisteme, kesaniyeke nü ü aza4 bete amadekirin. Ji bo ve kesaniye ji, bizdoriya hemdemi ü zanisti pedivi ye. Bele ev tene ne bes e. Dive rexis­tin, disiplin, fedakari, wereki ( cesa­ret), Irade, hiskirina mirovahi, hiskiri­na welat ü azadi ü wekhevi ü gelek ti~­ten ditir, bene pekanin. Ev kesaniya nü dive ku her saet ü her dem xwe nii­jen bike, di aliye perwerdehiye de xwe xurt bike ü xwe ji pisi ü xe'rabiyen sis-teme bjpareze·. ·

Bi kurtayi mirov dikare bibeje ye ku dibeje ku "Ez rtirov im~_ ~tixwaz . im,azadixwa2 ini, deniokrat im", dive Ii ser rew§a iro bi kürahi bira:rne. En­camen rast je derxine. Ne bes e~ tene, hemü miroven ji ve jjyllna gemar aciz, bene ba hev, xwe~ bi rexistin~ bikin ii hemii rexistinen demokratik Ii hembe­ri siste1p.e ii qirejiyan bikevin..t_ia.va xe­bate. Tu aramancen giran beyi berdelen giran nayen bidestxi_stin. ·Pe­wist e ku kesaniyeke azad fi,hemdem · bi lez bete avakirin.

www.ars

ivaku

rd.o

rg

SEKRETERIYA Serkaniya Gf$tf ya Arte$a Tirk (Genelkurmay) di da­xuyaniya xwe ya 18'e berfanbara 1996'an de xwest ku, huner­mend Ahmet Kaya be darizandin. Sekreteriya Serkaniye di dawiya daxuyaniye de jf gil inameyek der bare Ahmet Kaya de ragihand Serdozgere Dadgeha Ewlekariya Dewlete (DGM), ji ber ew $eva 1 Te berfanbara 1996'an di MED-lV'ye de konserek daye. ---- -

Jixwe ji bere de jf, der heqe wf de ji ber hin sebeben polilfk gelek dewa hatibun vekirin. Le Ahmet Kaya bel'f Qend rojan Ii ser ve konsere da zan fn ku ew kesekf profesyonel e. a ku kf pe re pey­mane Qebike ew je re programe Qed ike.

~E

LAM Kadir Keremoglu Senar Er, (Xwediye $irketa revandina bave xwe Wezfre Karen Hundirfn ye bere Mehmet tawanbar (sOcdar) kir. Senar Er da zanfn ku, Ii ser ve bOyere wf giliya ilirafkar Alaattfn Kanal kiriye 0 Ii Stenbole ew hatiye girtin. Le tu encam je derneketiye. Li gorf Er, se tfmen taybet Ji bo ber­dana bave wf je xOgf (ffdye) xwestine a wf jf bi wan re di odeya Mehmet Agar de hevdilin Qekiriye.

Beramberf ku Senar Er giliye wan kirfbu jf der heqe wan de . tu li$1 nehatiye kirin. Er diyar kir ku haya Mehmet Agar 0 Seroke Dafreya Harekata Taybet lbrahim $ahfn ji ve bOyere heye. -

Roj roje HADEP bi DGM'ä zimane kurdi nas kir

R-oje 15'e a~m de Meydande Abide-I Hürriyet de "Skandala

Susurluk" ser HADEP jew mltlng vira~t. Nezdiye 20 hezarl azaye HADEP 0 dosten ci ameyl peser, venge xo ye a~tl 0 biratl da dinya 0 riye dewlete qilerln te~hlr kerd.

Qiseye akerdlnl mltlngl Sekretere ~axe Stenboll Cemal (:o~kun kerd. ~o~kunl vat: "Ewro Tirkiye de qisey a~tl 0 azadl kerdi~ qedexe wo, kam ne qiseyan bikiro, dewleta hema ci ~ekena zlndan. Nika qande coya embazen ma ye girotxane de nl." Bado lshak Tepey qisey kerd 0 vat: "Sermiyane dewlete vane bebelgeyan qlsey mekire, bewne mi wexta ki Ferhat Tepe ki~iya, min xo bel~ey bardl day wezlrede dewlet, Ia bele hetay nika tewa nekard."

Bade ney Azaye Parlementoya HADEP S1rn Saklkl qisey kerd. Ey qiseyde xo de vat ki a~tiwazene kurd Q tirk ki hetanl nika ki~ayl, ne pero ne ~eteyan ki~tl, nlnan miyande aza Q sermiyane HADEP j7 este, Ia bele, Seroke Tirkiye Demiren serokane hemu partiyan veyndart, Ia bele seroke HADEP neveydart, \=imkl Demirel beki~t niyo, ki~ta \eteyano 0 hem j7 seroke ne \=eteyan o.

Bade neya Cageno Seroke Gi~tl ye HADEP Güven qisey kerdl Q wa~t ne ~ero qilerln biqediyo, fina sermiyande dewlete re vat: "Ne ~er! biqedlnl,

· ~ima ki ne ~erl meqedlnl, no ~ardo ~ima biqedlno."

Mltlngde hunermenden N(:M'e 0 Bilgesu Erenus deyre (klame) xo ye a~tl 0 biratl vatl. Mltlng de zaf slogan \=ebiyay, nlnan re hebiye ci "Mafya, dewlet, a~lret no senln rezaleto", "HADEP'a zlndan de, \=eteye meclls de", "(:eteyan HADEP ~iwena kena pak", "5ero qilerln biqediyo", "KOtike Türke~! ne~enl ma bitersayne". Zaf we~e mltln-gl jl wexto ki mesaja _Seroke HADEP Murat Bozlak waniye o waxt bi ; \=epikl ceniyay, sloganl ~epyay ü zilgitl anciya. Yane roj roje HADEP bi .

MEMED DREW~

Li DGM'e zimane kurdi weki zimaneki ku zimani ku "je naye femkirin" dihat bi navkirin ii daxwaza wergere zimane kurdi dihate redkirin ii cezayen giran Ii wan dihatin binn. Li DGM'e dev ji we helwesta xwe berda ii yekemin car ji bo wergerandina kaseteke bi kurdi, di 12'ye berfanbara 1996'an de ji Weqfa Lekolin ii ~an da Kurdi werger xwest.

H eya lro zimane kurdi, li mehke­meyan zimaneki ku "je naye !emkirin" bU. Li gori hinekan ji zaravayeki zimane tirki bü. Ji

2- 3 hezar peyvan pek dihat, ku ew ji bi pirani ji tirk, farisi ü erebi wergirtibün. Profesoren tirk "Gelo di zimane kurdi de bi qasi ku teri nivisand.ina romaneke bikin, peyv hene?'' digotin.

Heke em hineki d.in bi~in rojen bere, webe zanin ku ji ber her peyven bi kur­di, ceza dihatin standin. Gundiyen kurd ev rew~ bi pekenoken xwe rexne kirine ü ev sosreti xistine nava zargotina kur­di jl. Zaroken kurd ji malen xwe bi da­re zore dihatin berhevkirin ü li dibista­ne bi nave "Y atth okul" dihatin hevotin. Di sinifan de ji bo ku zarok li male ji bi zimane xwe nepeyivin "kürt~e kolu ba~kanlan" hatibün hilbijartin.

Miroven ku di van dibistanan de di­hatin hevotin (terbiyekirin), ji nasname­ya xwe ü zimane xwe ~erm dikirin. He­ta hin kurden ku nikaribün weki tirkan bipeyivin, ketin nava komplekse ü xwe ~tin. Lewre tevi hemü hewldanan ji nikaribün kurdbüna xwe ve~erin.

Li aliye d.in kesen ku dev ji nasname­ya xwe bemedidan ji, dihatin cezakirin. Bi dehan rew~enbiren kurd ji bo ku bi zimane xwe berevaniya (mudafa) xwe kirine patin girtin. Ape Musa ji ber ku bi zimane kurdi "f'tkandibU" hatib~ gir­tin. Minakeke ku her kes pe dizane ji Vedat bU.

Pi~ti Tevgera Azadiye digel ke~aya kurdi, pirsgireka zimane kurdl ji hate rojeve, di 1991 'e qedexeya li ser axafti­ne hate rakirin, le pe nivisand.in ü xwen­din qedexe ma. Rew~enbiren kurd dest birin xwe ü di sala 1992'an rojnameya bi nave Rojname, pi~t re ji Rojnameya Welat derxistin. Le tevi ku zimane roj­nameye bi kurdi bü ji, rniroven ku ji ji ber nivisen bi kurdi dihatin darizand.in (mehmekemklrin) nikaribün bi zimane kurdi berevaniya xwe bikirana. Daxwazen wan dihate redkirin.

Berpirse Karen Nivisaran e Welat Mazbar Günbat bi kurdi berevaniya xwe kir, le weki ku !fade nedabe hate cezakirin. Her wiha Berpirse Karen Ni­visaran e W elate Me Mehmet Gemsiz, ji ber ku bi kurdi ifadeya xwe da, hate girtin ü meh ü niveke di girtigehe de ma.

Li DGM'e zimane kurdl weki zima­neki ku zimane ku "je naye !emkirin" hate bi navkirin, daxwazan wan kesan a ji bo wergere bi kurdi hate redkirin ü cezayen giran li wan hatin birin. Le em iro pe dihesin ku DGM'e ji bo werge­randina kaseteke bi kurdl di 12'ye ber­fanbara 1996'an de ji Weqfa Lekolm ft Canda Kurdl (KÜRT~KAV) werger xwestiye. Ew te we wateye ku DGM zi­mane kurdi nas dike. Kaseta ku der ba­re we de doz hatiye vekirin a Sehribana Kurdi ü ji "Sevkan Plak ve Kaset~ilik" ve hatibü dei"Xistin. Nave kasete "Yek

du se" ye. DGM, yekemin

car li ser daxwaza Parezer (ebüqat) Hatip Mercan bi awayeki fermi j i bo wergerandina mateiyalen bi kur­di, seri Ii saziyeke kurdi dide. Heta · niha metaryalen bi kurdi ji laye poli­san ve dihatin wer­gerandin, wan_ li

gori dile xwe ev kar dikir. Her wiha Ii dadgehan dema yeki bi tirki nizanibü­ya, yan müba~ireki, yan poliseki yan ji le~keri wergeri dikir.

Ji ber giringiya ve büyere me ditinen Seroke KÜRT-KAV'e Ytlmaz Camlt­bel ji pirsin. Cambbel guherina helwes­ta dewleta tirk bi rew~a ku Tirkiyeye ve gire da ku ew li qada navneteweyi keti­ye tengasiye ü her wiha bi xebata 98 rew~enbiren kurd ve ku KÜRT -KA V ava kirine, gire dide ü dibeje: "Ji ber pesta raya navneteweyi dewlet politika­yen xwe yen li hemberi kurdan nerm di­ke ü re li ber xebaten legal nagire."

Li ser pirsa me ya bi renge "DGM'e ~ima se~ Ii KÜRT -KA V' e da, le seri li saziyeke din a kurd neda?", Camltbel ev bersiv da: "Ew yek bi daxwaza pare­zeran ve giredahi ye, heke parezer pe~­niyaza wergereki ji saziyen d.in en mina Enstituya Kurdl ü NCM'e bike, ez ba­wer im DGM' e de ji wan ji werger bix-waze."

Y llmaz Camhbel got b wan bere agahi dane Weziriya Edalete ü Yekitiya Noteren Tiriyeye ku ew karin wergeren zimane kurdi ji wan re temin bikin. Her wiha ji bo destüra kursen bi zimane kurdi ji wan seri li Walitiya Stenbole daye.'<;ambbel seriledana DGM'e weki encama van ~alakiyan destni~an dike.

Li aliyeki ev qewimin, Ii aliye d.in ra­pora MGK' e ku tengavkirina HA­DEP'~ ü rexistinen ma!en rnirovan dix­waze ü hewlen ji bo gtrtma MED-TV'ye. Lewre ji dive rnirov bi hendaze neiikahiy~ bi ve helwesta DGM'e bide.

SAMI BERBANG/ MAZLÜM BAZ

22 - 28 Berfanbar 1996 Azadiya Welat 3

www.ars

ivaku

rd.o

rg

NIRXANDIN

end ni e Ii ser pirtüka Di pirtüka xwe ya bi nave "Hindek aloziyen zimane kurdi

(Kurmanci)" de Mamoste Deham Evdilfetah, hin peyv o D h E d •11 I h leginan digire dest ü tevliheviya di ware bikaranina wan e a m V I e a de ji hole radike. Her wiha ew Ii ser hinek xalen rezimani ji . radiweste ü ~ewtiyen heyi sererast dike. Digel ve yeke, !i gori ditina min, hin xalen 1a1 ji di pirtüke cih girtine.

Mamoste Deham Evdilfetah pir­tUka xwe ya bi nave "Hindek aloziyen zirnane Kurdi (Kur­manci)" ji me re hinartiye. Di

ve pirtUke de Ii ser gel~ fi aloziyen zara­vaye kurmanci gelek agahiyen heja he­ne.

Mamoste, hin peyv fi teginan digire dest fi tevliheviya di ware bikaranilla wan de ji hole radike. Her wiha ew li ser hinek xalen rezimani ji radiweste fi c;:ew­tiyen heyi sererast dike.

Weid minak, teginen rezirnani weid tipen "dengder fi dengdar j i hev derdixe fi diyar dike ku her weid Mir Ce ladet Be­dirxan ji destni~an dike, dive dengder ji bo tipen ku bi erebi "huruf-ul sewtiye", bi ingilizi "vowel", bi tirid "sesli" dibe­jin, be.

Dengäar ji dive ji bo tipen ku bi erebi "huruf-ul semtiye", bi illgilizi "cons­tant" fi bi tirid ji "sessiz" dibejin, be bi­karanin. Mamoste dide zanin ku her du tegin ji hevedudani ne, yek ji deng- der, ya din ji deng--dar te. Her weid te zanin parldta "-dar'' wateya xweditiye dide peyve, le partika "-der" ji-derandine te, ew denge hey1 diderine ango peyve Ji de­reke digire fi belav dike. Her wiha ma­rr..oste, rnijara hevoken navdar fi hevoken Iekerdar ji hev derdixe. Dide zanin ku di kurdi berevaji gotina Mir Celadet Bedir­xan hevoken navdar hene fi xurdebejen ku ten dawiya navder fi lekeran weid; (-im, -i, -e, -in) tu tekiliya wan bi leke­ra bfine tune ye, lewre ew ten dawiya ve lekere bi xwe ji, weid: ez bU-m, tu bfi.-yi, ew bfi fi em, hfin, ew bfi-n.

Digel agahiyen wiha heja, Ii gori diti­na min hin ~~ ji di pirtUke de cih girti­ne. Min dive ez Ii ser van rnijaran rawes­tim.

Ii hin deveren Kurdistane c;:ewt cih girti­ye, dema ev her du cillavkji hev ne cuda bin, ji hole rakirina aloziye geleid dijwar dibe. Gelek kes hene ku dibejin "Eva di­bille, evana dibinin, ewana dic;:in ... "

Kantir2n Bedirxan ve mijare bi awa­yeid din rave dike u dibeje ku di zarava­ye kurlnanci de her weki bemaven kesa­ne, yen ~anidane ji du bir in, weid; bira yekem: "Ev, Ew " u bira duyemill "vi, ve, van, Wl, we, wan." Bi ditina min ji ra­vekirina Kamiran Bedirxan rastir e. Lewre di zaravaye kurmand de du bir bemav hene, bire xweru u ye tewandi. Di vi warl de zaravaye kirdld (zazaid) gele­id di~ibe zaravaye kurmanci di vi zarave­ye me de ji du bir bemaven hene, weki; Ez vana (ez dibejim) Mi vat (min got) Bemaven ~anidane (Ii gori devoka (:er­miige) Ney mordemi vat (vi mirovi got) No mordemo vano (Ev mirov dibeje) Na bize werd (ve bizine xwar) Niwo biz weno (ev bizin dixwe)

Nivisandina penasa kesan Her weid me gelekan ditiye ku Ii ru­

pele pe~ill en pirtUkeke hatiye nivisill; "Ji ape Re~id re, ji xwi~ka Zille re, ji meta Rew~ene re". Mamoste Deham Evdilfe­tah Ii ser ve inijare ji radiweste fi bale di­ld~ille c;:ewtiya vi awayi. Lewre wateya ku ji hevoke dic;:e fi mebest.a kese ku ew gotin nivisiye Ii hev nakin. Dema yek di­beje ji ape Re~id re mebesta wi ne kese­ld din, le Re~id bi xwe ye. Bi ditina min

• j

Deham Evdilfetah ew dixwaze bibeje; Ji ape min Re~id re,

1

le ew "min" ketiye. Mamoste diyar dike Le di vi wari de aliyeld din bale diki- Gelo zayenda kengi/e ku dive weid, Ji ap Re~id re, ji xwi~k Zi- ~ine, Mir Ce ladet Bedirxan di kovara heye? ne re, ji met Rew~ne re be. Bi ditina min Haware de Ii ser peyva "hev" disekine fi Mijareke din a ku mamoste hildaye ji ev yek duristir e. Le Ii gori mamosteye dide zanin ku ew peyv ji "yew"a kirdld dest, rnijara zayendan e. Di vi wari de bi heja, tpirov kare bibeje; Apo Re~id, hatiye, yane wateya we ji yeke pevetir ne tene ti~teld bala min ki~d ku bi min

Cinavken 98nidane (ci- · Xwi~~ Zille fi mete Rew~en. Ez ne di · ti~tek e. Disa 'di' cihe 'hev' de, 'ek' ji te binde rast nehat. Lewre mamostc Ii ser navken iprki) . . we paweriye de me, ji her ku paridten " bikaranill, bo nimfine dibejin "ek fi di di- zayenda hinek peyvan disekine ku Ii sere

Li gori mamoste Deham Evdilfetah dif" -?f' "--e" ji bo bane~ane ne, lewre ji rni- nasin". Heke 'hev' fi 'ek' ji hejmara yek lihevkirinek nin e, le Ii wir weid minak zaravaye kurmand de cinavken ~nidane fov kare bibeje, "apo!", "Re~ido!", hatibin, gelo 'din' anji 'di' ji ku ten? Li peyva 'kengi' ji dide. Li gori zanina rnin bi tene "ev fi ew" in, dema ev ditewin, t "xwi~ke!", "mete!", "Zine!", "Rew~e- gori baweriya min ew jiji xeyni hejmara 'kengi' hokera pirsiyari ye fi te gotin ku · dibin ~~· ev~, evan, e~, ewe,_ e':'::.U"J ne!"~ l~ ~i~are bi~eje "ap~ ·Re~id", 'du' ne ti~tek e. Lewre Ii hin deveran di- hoker ji biren qise~ yen negUherbar in. Lewre JI ew dixwaze ku c~navk we'ki "x/. "xw1~ke Zme", "mete Rew~ne". bejin, "hev fi du" an ji "ek fi du". · Bes ti~tek din heye, weid d.i hejmareke ve; wi, we, van, wan"~iieyen nivisaqpin. _ Digel ve rastiye di zirnane ingilizide <Azadiya Welat de m~qste Zana Farqi-Celadet Bedirxan li ser ve rnijar~eid - 'Di' an 'din' "each-other" dibejin, "each" bi xwe ' ni diyar kiribu, pe)Wa k~ngi peyveke he-mamoste difikire, bes sedemeke #da di- Mamoste Deham li .ser peyva 'di' u · 'yek' e u "other" ji di illgiliziya kevn de· vedudani ye. •' ·' yar dike. Li gori C. Bedirxan d,j\ie "e"ya 'din' radiweste fi. digel hin agahiyan dide 'du' ye. Disa di zaravaye kirdki de ''yew Li gori ravekirina mamoste Zana, ji sere peyve nekeve ji bo ku ~Iihevi ~e- zanin ku 'di' rastir e. Li gori mamoste ev fi bui." te gotin. Ji .bo peyva "din" ji leko- du hem~an pek hatiye; c;:i u heng, bi di- ' nebe, cudati hebe di navlfra citfavken . yek.dema rnirov we peyve bi derece di- Jiilek li ser forma keVn a hejmara 'du' tina min ""dibe ku ew 'idj' fi 'heng' Pe­~änidane u yen kesane d~>Le ew bi xwe ke, diyar dibe. Her weki c;:awa em ~be- pewist e. Her wiha dibe ku ji dereceya Lewr.efli hin deveran "ld c;:ax" fi "c;:i c;:ax" di gelek nivisen xwe !Je ji ve qeydeye jin "b~, b~tir" em dikarin bibejin "di, heri bilind a 'di' "ditirin" hatibe, ji ber ku te J>ikaranin. Li vir "-heng" navder e, de­avare bUye. Hin e-aranf'evi, eve, evan ... " ditir" bes em nikarin bibejin "dintir'', 1i · · 1i cihe 'din', 'dill' ji te gotin. Li aliye din , rlieke ni~ dide, lewre ji Ii gori zayende gotiye hin caränl ·~. ve u van ... "goti- -aliye din peyva ·disan bo nimfine ·dide, kijan form rast be ji, bi ditina min mirov ! ditewe, yane mirov kare bibeje·"c;:i hen­ye. Dive ez bibe.j,i.tn ku ev awa zedetir lewre ev peyve ji du hemanan pek hati- ,kare·warrdigel hev bi kar bine, z&le tef •·· ge" , "c;:i hengi" bersiva we ji dibe, "ve tevliheviye y&lik'e, Iewre rnijara tewange ye, 'di' fi 'san'. liheviye c;:enake. i· henge" yan ji "vi hengf'.

4 Azadiya Welat 22 - 28 Belfanbar 1996

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Tipa ''w''ye c;ima te oes.iv~ "e''ya dema be?

Mamosteye heja Deham Evdilfetah bi­karailina peyva "we" di dema be de rast na­bine, Ii gori baweriya wi, ew "w"ya seri ji ~l@vka "ew"e te. Yane mirovan pe~i goti~_ ne "eWewere", p~ e\V peyv büye "we were" wisa bi xeleti cih girtiye. Le bi dtti­na min beri ku mirov Ii ser we peyve tesbi­teke wiha bike, dive mirov lebikole ka ra­weya dema be ~awa ~ebilye di zaravaye kurmancl de. Digel peyva "we" ji bo dema be, "de" il "e" ji te bikaranm. Dema mirov bala xwe dide van xurdebejan, te ditin ku ew gi~ ji lekera "hatin"e ten. Ern ba~ diza­nin di dema niha de, lekera hatin dibe "di­he", Je p~e ew dagiriyaye bilye "te", bes Ii •irtipa "d" wekl xwe maye. Ji wir "dihe bi­ke" bilye "de bike", heke xurdebeja "di-"neye pe~iya "e"ye bi tene dirnine u "e bike" te gotin. Jixwe em dizanin ku Ii here-

navkiri ya gelejmar were veqetandeka bibe "-ini" bo nirnilne dive mi­

qenc". Le bi ditina min tipa "i"ye Ii we tewange ye u bi tene ~i~ti navderen n~r te xebitandin, yane mirov kare qenc" bibeje, Je di kurmanci de gelejmar veqetaudeken zayende nagirin. Li gori C. Bedirxan awaye rast "hespine qenc" e, her wiha bi ihtin1aleke mezin denge "n"ye ji dawiya "ine" ketiye, lewre ji forma rastir "Hespinen qenc" e. Dlsa ne düri aqil e ku ew ji veqetandeka binavkiri "--en" luitibe. Lewre Ii hin deveran "Hespinen qenc" ji te gotin. Ji bo ku mijar b~tir were remkirin, dive ez bi bir bixirn ku ew "-in" ji "hin"e te. Dema em bi "hin"e kar bikin, em de bi­bejin "hin hespen qenc". Her wiha bersiva pirsa "hin hespen ~awa?" we bibe "hinen qenc". Li hin deveren Kurdistaue te gotin "avip.e", "nanini" bidin min, bes ew form bi gelemperi ji bo ti~ten ku nayen hejmar­tin e t1 heremkl ye.

. mine Kurdistaue xurdebeja "di-" naye xe­bitandin, Ii ~ilna "ez dihem" dibejin "ez em". Her wiha di zaravaye kirdkl de ji xur­debeja "di- " nln e, ew dibejin "ez yena" yane ez tem. Li vir dive ez qala formeke din a dema be jl bikim ku ew jl "ez dikirn ... " e, te gotin ku "ez dikim herim". Ji aliye wateye ve forma "ez dikim herim" nezl "I going to go" ya mgilizi ye. Li gori baweriya min awaye pe~m a dema be perismeke wiha derbas kiriye: "Ez dihe werim", "ez de werim". Heke em vegerin ser mijara xwe, dema peyva beri we bi ti­peke dengder biqede, tipen peywendiye ten seriya "e", tipen peywendiye ji di kurman­cl de se heb in; "y, w, h". Bo nirnilne pey­va rfili hin deveraD. wekl "rfiye min", Ii hin cihan ji "ruwe min" te gotin.

Bikaranina veqetanclekan Li ser mijara veqetaudeka nebinavkiri

(zedera nependi) ya gelejmar birez Evdil­fetah awayen taybet pe~niyaz dike, Ii gori wi derna rengderek p~ti navdereke nebi-

Wekl dilmahlka ve mijare, mamosta di­de zanln ku dema du rengder Ii pey hev we­rin mirov kare ti'pa"i"ye ji bo navderen me ji bi kar bme. Bo nirnüne Ii gori mamoste rast e ku yek bibeje "Bizina min 1 kol" de­ma bixwaze bide zan1n ku bi tene yek bizi­na wi heye. Li xuya ye ku rengder ji biren qisete yen neguherbar in, lewre ji ~end heb Ii pey hev benji, veqetaudekaku were rew­~a navdere bi xwe ru~ dide. Di hevoka jorin de her du veqetaudek Ii hev nakin. Bes Ii we dere heke mirov bixwaze, teka­nebilna bizine ni~ bibe, mirov kare bilev­kirine we ru~an bide yan ji veqetaudeka du­yemin bi rengdere ve bike, wekl "bizina minakol"

W ekl encam, ez dixwazirn Ii ser perkita neylnikirine ya rawaya fermanl ~nd ti§tau bibejirn. Li gori momaste Deham di kur­manci de perkita neylnkirine ji bo rawaya fermani "ne-" ye, yane neyiniya "bike"ye "neke" ye. Dlsa ew diyar dike ku li hin cle­veren welate me cihe "ne-". ye "me-" digi-

re, wekl "meke, me~e, mede". Li gori rna­moste Ii vir tipa "n"ye bi "m"ye guheriye, ev awa devoki ye u dive neye bikaranin. Bes te zan1n ku diroka devokan ne ew qas kfu il dilr e, Je em bala xwe didine ku Ii hin cleveren Kurdistaue "neke, ne~e, nede" qet naye zanln, her wiha di zaravaye kirdkl de

ji awaye bi ''me-"ye heye, weki · "mebere (mebe)", "meke", mevaje (mebeje)" ii hwd. Di dawiya nivisa xwe de min dive bidirn zan1n ku ev c;end mijaren ku ez ne pe re me, ji hejahiya pirtfike ti~teki kem nake. Min bi xwe gelek süd ji ve pirtüke wergirt.

SAM! BERBANG

Setara mez1n

CELALETiiN YÖYLER

G eil xwendevanen birez, ez dixwazim ve nivlsa xwe, di bin ve sernave hane ku di nav geie kurd de te xebitandin

de binivlsim. Belegeie kurd dema ti~tine ne xwe~ tene sere yekl, dibeje: "Xwede me ji betaren giran bipareze." Ev jt peyveke banzGrl 0 xwespartinl ye. Ango ewen ku ti~tine ·

_ nexwe~ bi sere wan de ten, ew banzGre Xweda dibin 0 dixwazin xwe bi allkariya Xweda ji betar 0 te~qeleyan bidine parastine. Bi zanlna min, ev hem dltineke 'Siewt, hem jl rast l!.

c;:ewtiya we ew e ku banzGre Xweda dibe 0 xwe Ii hemberl bflyeran behez diblne 0 xwe ker· dike. Rastiya wl jl ew e ku dizane heylneke serdest'l hemO heylnan heye 0 _ dixwaze wl.ji betaran bepareze. Le rastiya bi zanyarl 0 xwenasl ew e ku mirov Ii hemberl bGyeren ~eytanl 0 bedadl amade be, .;erl hilde · 0 xwe bipareze. Ne ku xwe ker bike 0 bibeje:

"Xweda tu me biparezl." Lewre Xweda bi xwe jl ji mirovan re dibeje: "Li hemberl her bGy­eren ku tu dizanl we bene sere te, je re amade be, xwe biparez~. DGre xwe· bispere parastina min ." Gell birayen min en heja 0 birez, ka careke \=aven xwe Ii rew~a geien dhane 0 Ii timtela geie xwe ye reben bigerlnin 0 bi hGr­blnl rew~e anallz bikin. We deme hOne biblnin ku, rew~a geie me wekl rew~a tu kesl di c!hane de nln e 0 pir cuda ye. Lewre em ·di nav nex~eya (xerlte) Rojhilata Navln de, nezlkl pend milyon kes in. Le hebe "al" a .el in . Ev jl betara her! mezin e bi sere me de hatiye.

Dive em ba~ bizanin ku betaren-pir mezin di her \=ar par\=eyen welat de bi dijwarl bi ser me de tene xware. Em diblnin ku \=eteyen kontrayl, Ii Tirikiyeye her ji bo ku~tina me hatine avakirin 0 amadekirin. Bele bi rast! van gemaran, her ji bona ku geie kurd dibin deste wan de kole 0 dll bimlnin, \=iqas dezgehen. wan en ~eytanl 0 nemirovl hene, xebitandine.

· Le ez bi baweriya X/Ne ya deruni 0 oll dibejim, ke~en 'ku wekl "me kurdan" tene ku~tin, zerandin, heke xwe nas bikin 0 Ii hem­berl kirinen hovane serl hildin 0 sere xwe ji ·wan re netewfnin, Xweda allkiue wan e. Bi rastl Xweda allkare mazluman e, \=i dema ku mezlOm xwe nas dikin 0 Ii her deveren dhane dikine qlrln 0 dib~jin: "Bes e dagirker! Te; pir

betaren giran anln sere me meziOman. Le em edl bawer in ku ew betar we bena sere we dagirkeran."

Bi zanlna min niha betara pir mezin Ii sere ," rejlma kontrayl" ye. Lewre rGye we ye gemarl hatiye e~kerekirin 0 diyar bGye ku, we di nav raya ~ore~ger 0 demokraten hemdem en navneteweyi de bene lanetkirin n ~emezarkirin. Lewre "kume kf\=el ketiye u ke\=eliya wl xuya bGye. Hem jl qulle fireh bOye, edl plne nagire." Belengazl 0 ~ewat 0 · talanbOna geie kurd e reben edl xenlml wan bGye. Li aliyeki sendroma le~kerl, Ii aliye din, "tebaye" enflasyone; deve xwe vekiriye u M~l

-,ser rejlma kontrayl dike 0 je re dibeje: "Ey be~erme befedl, eze te bixwim 0 dabelilnim. Lewre te Ii xwe heq kiriye ku ez te dabeliinim. Te trilyon 0 katrilyon di riya ku~tina bi hezaran kurden reben de xerc kirine." Ji bo ku tu her koledar 0 dagirker bimlnl! Le pir mixabin te bi van tevgeren xwe yen gemari, bi milyonan karker 0 karmend 0 gundiyen reben jl bi gemariya xwe re bir\=1' 0 berengaz kirin!" Tebaye enflasyonl bi zimane xwe· ye hall ji rejlme re dibeje: "Tu he jl dijmin tebatir1,

·iewre ez bir\='ibOn 0 h~jariye diaferi{lim .. Le tt:J hem xwlne dirijinl, hem jl bi hezaran dil 0 kezebe~ bav, daylkan di~ewitinl."

22 '- 28 Berfanbar. 1996 Azadiya Welat 5

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ANKFT --

Anketa xwendevanin Azadiya Welat~ I

Ji bili Azadiya Welat hU.n kijan ~- • Hun ~end sali ne:

Tehsila we:

Kare we:

Hun niha Ii ku rudinin?

Hun ji kenee ve bi kurdi dix A•?

WIDID.

Hun ~iqas bi kurdi dizanin? -Dixwinim - Dinivisim - Hem dixwinim, hem dinivisim

Zimane we ye zikmaki kijan e?

Hun ji kenge ve bi kurdi dizanin?

Hun ji kenge ve Azadiya Welat d o A o ?

IXWißlD .

Hun ji xeyni kurdi bi kijap zimanen din dizanin?

Hun Azadiya Welat her hrum~r dixwinin?

-Ere - Catinan

Hun Azadiya Welat bi ~i awayi Gi ku} distinin?

Hun zimane rojnameye ~awa dibinin?

- Hesan (rehet) - - Dijwar (zor)

Hun kijan rupelen rojnameye dixwinin?

HQ.n pep Ii kjjan li}pelan dinerin?

Hin kijan dlpelan ®t naxwinin?

Hun bi kijan zaravayen kurdi gqas dizanin?

Kurmud -Femdikim -Dixwinim - Dinivisim

XWENDEVANEN HEJA ;~~~:irojname u kovar)

Di -ve anketa me de du celeb pirs hene. Yen Ii ku hemberl wan an jlli bin wan cihe bersive vala ye, ji bo dagirtina we

ye. Cureya duduyan jl pirse~ ku Ii bin wan cend bersiv hene, dive hOn ceperasteke (ceprazeke) deynin pe~iya yeke an F cend heban ji wan. Bi saya ve ankete, em

difikirin ku Ii gorl daxwaz, hevl 0 rexneyen we kemasiyen rojnameye ji nave rakin 0 ji bo rojnameyeke xwe~ik 0

hejatir guherlnen pewist c~kin. Berl guherlnan eme enca­ma ankete F pe~ke~l we bikin. Pi~tl dagirtina anketan, hOn dikarin rOpela ankete bibirin an F fotokopiya we

biki~inin 0 ji me re bi lezgini bi~inin.

- Femdikim - Dixwinim - Dinivisim

Kurmanciya jer (sorani) -Fern dikim -Dixwinim - Dinivisim

Li gori we zimane kijan niviskaren Azadiya Welat sivik u hesan e

Bi ya we zimane kijan niviskaren me giran e?

' ....... ............................... .... ..

Hun dixwazin di Azadiya Welat de kijan Diviskar hebin?

Li gQri we zimane nu~eyen me ~awa ye?

- Sivik e - Giran e - B~e

Di rQjnameye de hun pirtir kijan nivisan dixwinin?

- En li ser zimen - En li ser ~d u hunere - Nivisen quncikan -N~9eyan - Hevpeyvinan - Nivisen mizahi - Nameyen xwendev:man

· - NivlSen ji bo zarokan - Helbest - Nivisen lekolini

'.

Ji van m.ijaran hun kijan q_et naxwiain? · ..

- En ti ser zimen . - En li ser ~ u ha:mere - Nivis!n q~ikan

.- ..

- Nü~eyan

- Hevpeyvinan - Nivisen mizahi - Nameyen xwendevanan - Nivisenji bo zarokan - Helbest - Nivisen lekolini

Hun xa~epirse ~edikin? - Tene peyva ve~ dibinim - Carinan ~edikim - Her tim ~edikim - Qet ~enakim

Cihe ku em ji nameyen xwende-vanan re vediqetinin;

-Pire -Hindike -B~e

Bi ya we zimane Azadiya Welat bi girruffi

- Botanki ye - Xerzanki ye - Torankt ye - Serhedki ye - Amedkiye - Kurdistan! ye

Htln kijan aliyen Azadiya Welat xurt (ba§) dibinin?

Hun kijan aliyen Azadiya Welat qels dibinin?

Li gQri we nMsen Azadjya Welat; -Kurt in - Direj in -Ba§ in

Di Azadiya Welat de nftse (xeber) - Hindikin .

- Pir in -~in

Hun kijan we~anan diecibinin?

Azadiya Welat eerek e; - Disa hefteyi derkeve - Bibe rojane - Bibe duhefteyi - Bibe mehane

Di Azadiya Welat de nivisen bi kirdki u kurmanciya jer;

- Hindikin - Pir in - Bes in

Hun dixwazin ku di Azadiya Welat de behtir kijan mijar hebin?

Hun siyaseta we~ana Azadiya Welat ~awa dibinin?

Di xwendina Azadiya Welat de ~i tengasiyen we. hene?

Hfin bihaye rojnameye ~awa dibinin?

-Erzan e - Biha ye -B~e

Ji bili we ~end kesen din ji roj­nameya ku hun distinin. istifade dikin?

Htm rojnameye ji maliyen xwe re dixwinin?

-Ere -Na -Carinan

Dive ferheneok -di rQjnameye de; -Hebe -Tiinebe - Het?e ü cihe we firehtir be

Raman tl ne~n we yen ®! hebin u jeri binivisin;

oc ooooooooooooo o oo oo oooo ooo oo o oofO• ••• ••• ••. •

·----------------------ew.,.,,.,._.....,_ .. ~(;~rtliiällalltr~l;sr&wana~ .. ~------------------------------6 Azadiya Welat 22 - 28 Derfanbar 1996

www.ars

ivaku

rd.o

rg

• 24.12.1978 Qetlfama M.ara~e. di 19.12.1978'an de bi dfnamflkirina "Cit;:ek Sinemasl" dest pe kir. Armanca ve qetlfame ji nave rakirina alewiyan; bi taybetf, yen kurd a muxalefeta Qepgir bu. Provokataren ku ji sfnemaye derketin , pe~f avahiya CHP'e 0 PIT weran kirin. Di 20'e mehil de wan qehwexaneya bi nave ''Akm" bombe kirin. Di 21 'e mehe de ·du mamosteyen endame TÖB-DER'e (Komela Yekiliya Mamosteyan a Tirkiyeye) bl nave Hac1 <;olak 0 Mustafa Yüzb~10gu ll ar1 ku~tin. Fa~fstan

di 22'ye mehe de erf~ birin ser rherasfma cenazeyen mamosteyen ku ku~t i bO n . Di 23'e mehil de qetlfam gihf~t radeyeke bilind. Erf~en ku Ii

AWIR

hemberf alewf 0 Qepgiran halibun plankirin , QebOn. Di nava van ~e~ rojan da bi sedan di kan 0 malen Ii nava bajer halin ~ewitandin 0 rOxandin. Bi dehan mirov jf bi awayekf hovane hatin ku~lin . Bersuce yekemfn e qetlfame mebOse Mara~e ye ji BBP'e (Partiya Yekiliya Mezin) Ökke~ Kenger bO ku pa$nave xwe wek $endiller guhert. Ji bilf wf seroke ÜGD'e (Kamala Ciwanen Ulkuciyan) Mehmet Leblebici 0 cfgire wf Mustafa Kanlidere du kesen bikuj (qatil) in. Her Qiqas ev qetlfam bi deste rexislinen nfjadperest MHP'e (Partiya Tevgera Netewekar) o ~axa ciwanan a we partiye ÜGD'ye t;:e bO jf, berpirsen qetlfame yen rastf ser- . mayedaren ti rk bOn. Qetlfam bi handana wan t;:ebObO.

I CAVDERI I

l Hawara Altive I MiRHEM YiGiT

Parizer Engin Cinmen diyar kir ku, ew _niha bextewariya "me negotibü"ye dijin. Cinmen got: "~avkaniya kiretiyen ku bi Buyera Susurluke derket hole, ,ere Ii aa,üre Rojhilat e." Her ~iha ew Ii ser ~alakiyen abol'i yen arte,a tirk ji rawestiya, efkere kir ku ew büye pawai1 (monopol) ü ketiye borsaye . • IHD

'ya Stenbole, di 'Ern hemu tirk in, em hemu misliffian · Hefteya ~aren Mi- in, em hemu kurd in', nezlktedayineke

· rovan de h ser ma- xelet u teng e." Li gori <;amhbel her r;i-ien mirovan u a~tiye r;alakiyen weid qas dewle! weid dewleta .bwjuva xuya ~evbuherken helbestan, konser, forum u bike ji, bwjuvazi we bi re ve nabe. Her panelli dar xistin. Her wiha filmen li ser wiha <;atnlibel diyar 1cir ku. ~inalqrrke­maien mirovan hatin ni~dan u pe~an- ran u bwjuvaii ~liye diXw~,Jewma .gehen karikatur u weneyan hatin ve- dive ew ji bO ~tiye hevkariye bikiii. · kirin. Sendikavari Munzur Pekgül~,- li ser

Di 15'e herfanbare de li Otela Hilto- p~wisti u giringiya hevkariya hezßn ~­.ne bi re'veberiya ebuqat (parezer) Engin tixwaz u r;epgiran rawestiya u got: "Di­Cinmen bi nave "Me ~er nave, a~ti ma- ve em edi n~ziktedayinl! 'ye heri rast ez fek e" forumek hate lidarxistin. Forum im' biter kinin. Her kes dizahe. r;i bike.

. bi be~dariya Cigire Seroke Sine-sene Le, em nikarin werin cem hev:" Pekgü­. Ylisuf <;etin u hunermed Orhan Gün~i- ler; ji bo hevkariya bi r;inen 'serdest fe ji

tay, Parezer Eren Kes- · wiha got: "Qireji bi desten -,.,kin, sendikavan Mun qireji naye paqijkirin."

zur Pekgüler; u Atilla Ebuqat (Parezer) Ere~ Ayr;in, Seroke KÜRT- Keskin jl li ser pewistiya KA V'e Y1lmaz <;arnli- hevgirtin u hevkariye ra-

. bei, Legeriner Osman . westiya u xuya kir ku ewe Ergin u Rojnamevan her tim li benda kesen din Fehim I~1k pek hat. be. Pi~t re ji we got: "Kur-

Di forume de bi tay- dan pewistiya ~tiye rem beti li ser neziktedayina kiriye. Dive em ve yeke bi r;epgiran a li hemberi tirkan bidin remkirin" Kes-r;lnen serdest u hevkari- kin li ser ~tinen ku fallen ya hezen r;epgir hate ra- wan nediyar in ji wiha got: westln. Her wiha hel- "Gava ku Medet Serhat u westa medyaye ya li llJ&ts Sava~ Buldan hatin ~tin; hemberi ~tiye ji hate jinen wan Tevfi.k Agansoy nirxandin. destni~an kirin. Le dozger

Parezer Engin Cinmen di axaftina tirsin u lepirsineke dorfireh r;enekirin. xwe de li ser rudanen dawi u r;alakiyen Vedat Aydm ji dema ku Hüseyin Koca­kontrgerila rawestiya. Wi diyar kir ku, dag Mi,dfu Emniyata A.mede bU hate ew niha bextewariya "me negotibü"ye ~tin." · · · - -· dijin. Cinmen wiha gotina xwe domand: Legeriner Osman 'Ergitlji·bi piranlli" "Cavkaniya kiretiyen ku bi buyera Su- . ser helwesta _medyaye rawestiya.got ku surluke derket hole, ~ere li b~fue Rojhi- medya neguheriye,: he ji ser qitejiyen lat e. Ki dibe bila bibe, yen ku dixwazin sistem digire. 'Buyera Susurluke' roni u zelal bikin di- ~ Ergin li ser hevkariya kedkaren tirk u ve em alikariya wan bikin." Her wiha , kurd sei.Qni u wiha g2t."Tirsa de.\Vlete Cinmen li ser r;alakiyen abori yen arte~a ya heri mezin yekb:Umd(edkare~ kW-d u · tirkji rawestiya u diyar kir ku, tu arte~en · tirk e. Di 1 Gulana 1996'an de dewlete weki arte~a tirk li dinyaye nin in. Wi da ev yek dit u provakasyon pek ani, med­zanin ku ew buye pawan (monopol) u yaye ji ev rudan p~cav kir." ketiye borsaye. · Ji ber xwepe~dana HADEP'e u

Seroke KÜRT-KA V'e Y1lmaz Ca- Kongreya Enstituya Kurdi hejmara be~­IDlbel di axaftine xwe de bi taybeti li ser daran hindik bu, forum bi axaftin~ gun­pir-nasnametiya mirovan rawestiya ü diyeid kurd qediya. Wi ji serpehatiyen got: "Neziktedayina · serdestiya nasna- xwe yen ~er anin zimen. meyeke tu pirsgirekan r;areser nake. E~RE.F SJDAR

. Peyven pe~iyan

Desthilanln fe reca xer~ ye. Rih dib{' bost dijimin nabe dost. Sere ku n~ke ~~er e. Sere ben.amus na\=e bihu?te. Tirsonek tim Ii pa~ in. Sere kese rast tim bilmd e. Derew t1m mala xwediy•! xwe xerab dikin.

Ev \=end peyven pe~iyan in ku bav, ap, xal u rlhsipiyen me kurdan nas dikin u di civat, meclls u odeyen gundan de, Ii ser riyen bajer, a$ 0 ezingan, Ii berberojk 0 siha mizgeftan gava ku pewist be u cihe wan te, dibejin. '

Peyven pe~iyan peyven mirover.~ kevn in. GI u nif~en berl me ew ji me re h i~ti ne . Edebiyat u folklora her neteweyl cihekl xurt dide van peyvan. ·

Pir caran serpehatiyek, tecrubeyeke k.Jr, dur u direj dibe hevokek di gotinen pe~iyan de. Mlna "Ku te girt bernede u ku te berda jl bi du mekev" yan ji"Ye zane zane, ye nizane baqe nlska ye". Zimane peyven pe~iyan zelal u bini~a ye .. Gotin neqandl, helandl u parzinandl ne. Di-wan de ji awira edebl u zimanl de ti~tekl mirov beje ev ne pewist e, ha ev zivrayl ·) zedeyiyek e u heger ~unebuya ti~tek nediqewiml, pede nabe. Her ti~t di cihe :we de hatiye gotin, Ii wezin u fllvailen sal u qirnan ketiye u wlzeya xwe ji zemen girtiye. ji awira felsefl u civakl ve peyven bi mantiq 0 bi fe lsefeya lro re neguncaw hebin, ji hin peyvan behna nerewahiyen c;:lnayetl u eins! ben jl, gava ku mirov di pencereya zelall u bedewiye re Ii wan dinere mirov hinekl din hez ji zimane xv. e dike u Ii ser heza zimane xwe hinekl din serwext dibe .

Li welat u navc;:eya Rojhilata Navln ku em je ten, dlroka peyven pe~iyan zehf kevin e. Eser u lewhen dirokl u berhemer di ve der bare de ku em dixwlnin ve nl~an didin. Berl bi 4 hezar salan peyven pe~iya n Ii ser lewheyen cur bi cur hatine nivlsandin u civandin.

Careke dlli gor! ku zanayen diroka peyven pe~iyan dibejin hurmeta firewnen Misre ji bo peyven pe~iyan u pend u ?lretan gelekl zede bu. Te gotin ku ~arezayl 0 jlrekiya flrewneklli Misre heta bi dereceyeke Ii gor! hejmara peyven pe~iyan ku ji yen pi~n xwe re dihi~tfn, dihate nirxandin . Flrewnekl jehatl u blrbir gerek ji dgire xwe re hejmarek gotinen pe~iyan mlna sermaye bihi~tana . Ji ber ku he di serdema flrewnan de Ii Misre her peyveke pe~iyan mlna reber 0 repe~ndereke dihate qebOikirin. Welat F hene ku di zemane xwe de peyven pe~iyan di kiteben dersan de kom kirine 0 Ii xwendegeh u zanlngehan jiberkirina wan hatiye xwestin u mlna mecburiyeteke bOne xwedl pesin.

Li Qne, qedir 0 qlmete peyven pe~iyan he diyartir e u peyven pe~iyan bOne fak­toreke fikirkirina felsefl u avabOna slstemen felsefi'. Fllozofer. vl welatJ felsefeyen xwe Ii ser esase gotinen pe~iyan ava kirine u peyven pe~iyan bune malzeme u

. zexlreyeke fikrl. ' Li gorl baweriyeke, Ii welaten Skandlnavyaye, nivlsandine bi peyven pe~iyan dest

pe kiriye. Ji serdema Ronesanse u vir de, Ii EwrGpaye peyven pe~iyan tene civandin. Heta niha bi sedan kiteben ku Ii ser peyven ~iyan in 0 peyven pe~iyan hembez

, dikin \=ebOne u mirov dikare di kitebxaneyen ewrupl de biblne. Zimane kurdi di aliye peyven pe~iyan de dewlemend u ter u tije ye. Heyf e ku

heta niha ji c;:end kiteben mlna yen Hüseyin Deniz, Mustefa Bozak pe ve bi taybetlli bakure Kurdistane 0 bi tlpen latlnl, bi kurdiya jorl he kitebeke ku bersiva ve dewle­mendiye bide, peyven pe~iyan blne cem hev, di kitebxaneyen me de tune ye. Kitebeke din ku dive em bi nav bikin kiteba MehmOd Der~wl ye. Ev berhevoka peyven pe~iyan jl, hi devoke behdinanl ye u nave we "Mi~taxa (:iyan" e ku berl bi 6-7 salan Ii Swede \=ap bOye. Ev hewleke ba~ e. Di kiteba Mehmud Der~wl· de 867 gotinen pe~iyan he~~- ~i qa~l .ku em agahdar in mamoste Amed Tigrls ji ev '-;end sal in _Ii ser kitebe~epeyven p~iy~n kar dike. Em hevidar in ku zu c;:ap bibe O'bigih~ desten xwendevanan. . . ' . '

22 - 28 Berfanbar 1996 Azadiya Welat 7

www.ars

ivaku

rd.o

rg

t

1 1

HEVPEYVIN

Hunermend Seid Gabari -hate Stenbole ü seredaniya me ji kir. Ev hunermende hane, demeki direj bi awayeki ~alak di nav Partiya Demokrat a Kurdistane ya lraqe (PDK-1) de xebitiye. Yane wi, hunermendi ü siyaset ligel hev me§andine. Le ve gave tene bi muzike radibe. Hevale me OlLDAR SEKO pe re Ii ser muzik, jiyana wi ya siyasi ü sedemen veqetina ji PDK'e hevpeyvinek pek ani. Ev e pirsen Dildar 'eko ü ev e bersiven Seid Gabari. ..

Hunermend Seid Gabari:

D i kijan sale de we dest bi kare hunermendiye kiriye u di gorepan~ ~iyasi de rola hunermendzye r;end e?

e Di sala 1970'yi de min dest bi ka­re hunermendiye kir. Bi duristi, di be­yana adara ku di navbera hikßmeta lra­qe ß kurdan de hate ragihandin de, min dest bi vi kari kiriye. Pi~ti ku ~aven min wisa bßn, edi di Ia~e min de valahiyeke dest pe kir.

Di rßdanen bi vi rengi de bivet nevet mirov li · alternatifeke digere. Ez ji, . di

. reka huneri de j} bo ve valahiya di la~e xwe de li alternatifeke geriyam. Ji bili ve ji, rnalbata me ji bere de binamaleke welatperwer e.

Li ser pirsa te ya rola hunermend di kar ß xebata siyasi de. Di baweriya min de rola hunermendeki di kar ß xebata

' siyasi de weki rola,serokeki xurt ß bi­hez e. Heger ne bi heztir be, ne kemtir e ji. Min hurmet ß rez j i serok ß reberan heye, le ei ve dibinim; ye hunermend gava ku bi duristi ji gele xwe re bixebi­tin, ew kaseta wi dikeve hemß malan. Pale ß peri~an, cotkar ß gundi, dikandar ß karmend, xwendevan, bi kurtayi bi­~ßk ß mezin her kes guhdariya ve kase­ta wi djke. Ew kaset dikare tesira xwe geleki bike.

Bo nimßne, cenabe te bi xwe ji we ji ti~tinan re ~ahid be. Li b~fue Kurdista­ne ez pe~merge 'bfun. Dema ez di~ßme gundeki, li her gundeki ku min semine­rek dabßya an min kelikeke ji wan re tembfu jenandibßrur, gava ez ji gund derdiketim xar penc gencan didane dßv min ß ji mll;l re digotin: "Seyda em ha­tine bibin pe~merge" .

Di vir de xwe~ diyar dibe ku rola ye hunermend roleke pir mezin e. Rola ye ,hunermend pir mezin e le, icar ku ye hunermend buhaye huner ß wezifeya xwe zanibe ß since (exlaqe) hunermen­diye karibe di kesatiya xwe de bipareze ß zanibe kenge, li ku we ~i bibeje. Bi

8 Azadiya Welat 22- 28 Berfanbar 1996

A

·I ~yi, divet hunermend bi xwe ~ore­~ek be. Ez nabejim bila partiyek be, bi­la karibe di pe~keftina ~ore~eke de ali­

_kareki xurt be. Ji ber ku ye hunermend ~u berjewendiyeke taybet nin e ß berje­wendiyeke wisa napareze, cihe baweri­ya gel e. Li pe~ ve ronahiye, divet kese hunermend ji hejayi baweriya gelbe.

Divet hunermend xwe sivik neke, xwe tamsar neke, stranen kelevaji ne­beje, kevnetoreya gele xwe ya netewe­yi ji bo pi~ek berjewendiya xwe ya tay­bet nedize ß nebe ji xelke re u divet we­latpareziye, armanca xwe. ya yekane ß bingehin zanibe. Gavif ku bi vi rengi kar bike, we hinge mirov dikare bibeje; rola ye hunermend ne kemtiri rola sero­keki ye ß her wisa ew ziman ß rebere geie xwe ye.

Bethoven dibeje: "Heger hßn bixwa­zin pe~keftina miletan heta kijan radeye ye, li muzik ß hunera wi mileti guhda-ri bikin." .

Kak Seid, Ii gori gotina we, heger ye serok, seroke milet be, ye hunermend jf zimane milet e ...

~iya stranen xwe dibejin, hunermenden · me bi ~eweyeki ne di cihe xwe de dest avetine huner ß kevnetoreya kurdi.

IG ji xwe re du gotinan ji ciheki bi" nin wtni hev siwar bikin ß we herin studyoke, bi zqnaneki ~ikesti, bi kurdi­yeke beserßber, b• kurmanciyeke ji hev keti kasetan .>dagirin. Edi xelke ·biyan gl!Va van rengekasetan dibinin, rrerine-' ke negatif li ser zirnan ß muzika kurdi bi wan re peyda dibe.

Ev ziman ß kevnetoreya ku bi heza-

mendi'm ~ak ß balke~ we heb in. Ez ne ji ·yan k;esan re . dibejim. Gotina min ji wan kesan re ye ku, ji bo naven xwe u berjewendiyen x;we ziman ß kevnetore­ya kurdi beserßber dikin. Heger pi~ek welatparezi bivan.kesan re hebe, bila ben ~m milen xwe bidin hev ß bi renge-· ki hev~erx (hemdem) em berheman l>i­din.

Ev ~end roj in ku ez hatime Stenbo­le ß ji bo min delive hilkeft ku ez guh­dariya hinekan ji van kesen ku ez dibe-

e Birako, min hurmet ß rez ji bo se-rokan heye, ez ne 1i diji serokan u xeba- · Li ba~tlre Kurdistane serekani ji ber ku ne ta wari im. Dibejin ~ivan bepez nabe, zelaf b(J,ew ked .u xebata salan hemü milet ji beserok nabe. Dibe ku serok, seroke partiyeke be. Heta niha kesekiji · _beyh.ude c,;u. le Ii Bakur ne wisa ye. wan ~u Kurdistan ava nekirine. Le hu- . P,engaye~ · ku diavejin bi rasti ji cihe_ ~anazf nennend male milet bi tevayi ye. _; tl p~srid,~ne ne. Daxwaza minji bizava

Hun dikarin rew§a muzfka kurd(ya . Bakur ew :e ku, re nede rexistinen dilir yen iroyfnji bo me destnf§an bikin? Li gorf , . Ji~fdfku, ,ew bikevin hembeza dijrninan.

. muzfka der u cfranan, muzika~ kurdfdi :; • . . . . • . . . r;i aste de ye? . . '' ran sal bi . heta roja iro, jim, oikini'. Qa~'o bi kurdi strane, Je bi

e Heger ev mesele be vekolandin, bi desten hunermenden wisa bexem bi- Xwede ziman~ ku pe digotin xwe~ tirki we gelek kes bie~in. Veja min navet ez keve vi wari, bi rasti cihe daxe ye. Ez bi bß. hinde·kfu dakevim, le di baweriya min xwe bi ve yeke geleki die~im. de rew~a muzika kurdi iro ketiye ware­ki talane. Nave we nemaye kultur, kev­netore. Ev nav hemß tevlihev bßne. Ji bili wan kesen ku pediviya ~ore~e wan mecbßr dike ku ji bo biske~eren li ser~

Bele, gelek hunermenden balke§ jf hene mamoste: ..

e Veca milet dehl e, ~er ji hene, ro­vi ji hene birake min. Helbet huner-

Hun de karibin nerfna xwe ya Ii ser jarf u dewlemendiya folklor u kelepora kurdiji bo me pe§ke§ bi~rz? ..

, e F olklor u kevnetoreya kurd, te. di, mirov xwe bi derdora xwe re, bi cirane

www.ars

ivaku

rd.o

rg

~----------------.................................. . xwe re qiyas dike . Ez)iwelate xwe ji ü Ii wela~el;l. derdora· xwe ji gelek geriya-•fne U,.)ei\vl~a digel welaten Rojava ez

, - :.g3dewletan geriyame. Ji ber k:u teka­

"" 'ß ~~ .kare min huner ü folklor e, ji nezik . d~·mm agah ji folklor ü hunerrnendiya ~im welatan heye.

' Ne ku ez bi hesteki neteweyi dipeyi­~vim an ji ez kurd im, weki berevaniye­, ke ji.folklore kurdi dikim. Le bi ~eref, bexwari ez ji niva kezeba xwe dibejim, tu ·kevnetore bi kfuahiya reha xwe ü bi

· berfirehbüna xwe nagihe ya gele kurd. .,.:Ez r;fune nav farisan, ma ne faris ji · qe\vmeki kevn e. Heger ji me ne kevn­tir be, ji me ne nütir e. Ez Ii nav farisan geleki geriyame ü ez bi farisi ji xwe~

. dizanim. Le hfrn bawer bikin kevneto-. reya farisan ji weki ya kurdan nabe.

· Bibore mamoste, her weki te zanin ku iro faris ji bi edebiyat a muzika xwe ya bengin a xurt, navdartirin milet e di Rojhilata Navin de ...

e Bele, xwedi edebiyat ü muzikeye-ke zor pe~kefti ne, ji bere de xwedi dewlet in, xwedi televizyon fi radyo ne, xwediye gelek amfuen mfiziki yen re­sen in ji, Je di ser van ti~tan hemfiyan re ~ digel derbederi, peri~ani ü hebl1.1a zilm fi zordariyeke dijwar li ser gele kurd k:u bi tu awayi naye saloxdan, di­sa ji folklor fi kevnetoreya geie kurd a resenji ya farisan fiji ya wan dewleten ku ez bi xwe Ii ser kevnetoreya wan bi hfubini rawestiya me, bi geleki xwe~tir ü dewlementir e.

Min delil pe heye! Werde Cezairiye, stranbejeke ereban a navdar e. Awazje­_ne wan i mezin Belix Hemdi 26 awa­;zen kurdi dizine fi dane ve stranbeja navbiri.

Delileke din. Li Tirkiyeye, ji Mah­sun KmniZlgül bigire heta bi lbo re örkeve ü heta bigehe Anf Sag ü yen mayi, yekji wan nemaye k:uji kevneto­reya kurdi nedizine.

Delileke din ji irane. Ji Seceryan, Belfiryan, Axasi bigire heta bi huner­menden azeri, wan ji ji lori, ji kelhori, ji hewremani, ji sorani ü ji ~ikaki, tera xwe dizine. Ez bi xwe ji bi piraniya van dengbejen navbiri re peyivi me fi min ev pirs ji wan kiriye. "~i!na hün wisa dikin?" Le mixabin ku-~rsiva wan du~ ri bersiveke hunermendi bü.

Mamostecan, gelek caran di radyo­yen tirki a erebi de em Ii naven hinek ' awazan rast ten. Weki nfhawend kurdf,

· hicazkar kurdi, semah kurdf. Wisa di­yar e ku peywendiyen kurdan bi van awazan re hene. Gelo tu tekiliya van awazan bi muzfka kurdf re heye a he­

. ger tekilf hebe, yend awazen kurdf yen bi vf rengf hene?

e Gelek in birak"o ...

Hejmara wan 9end in, hUn de kari­bin ji me re destnf§an bikin?

e Divet ez yek bi yek wanji te re bi­hejmerim. Ji bo ve yeke ji a niha ez ne berhev im. Ji bili even k:ute hejmartin, kurdo, heyranok, payizok, lawij, ~ilavi hene. Awazen di ber destar re cuda ne

ji yen dank:utane. Awazen palehiye, yen kolana rez fi werzan, yen quraftina tiri, yen gava k:u ke9ik di9in kerengan an qir~ikan fi her wisa, bi awaz ü risti­nen x'we ve hemüji hev cuda ne. Li vir, ez dixwazirn bi straneke gava k:u ker;ik

dayi ne. Ev wesf fi pesndana hane yen wan kesen k:u di jiyana xwe de nizanin xwendin 9i ye. Li hemberi ve yeke ga­va k:u em Ii helbestvan fi hunerrnenden farisan dinerin, em dibinin ku hemü xwendevan in fi xwendina xwe ya bi-

Bi · kurtayf, kevnetoreya kurdf kevnetoreyeke zerfn e 'u digel rezgirtina min ji huner t1 oJ

hunerrilend t1 kevnetoreyen welaten cfran re, ez dikarim bi hunermenden wan re runim t1 ve pirse ji wan bikim, be ka wan c;;end awazen kurdf dizfne? Le ew nikarin ve pirse ji me bikin.

di9in beriye, ango bi straneke berivani­ye dewlemendiya folklore kurdi bidim xuyakirin.

Bihar e van §ivana pezf her e her e Serher bi heliz e a binher bi kiner e Dostika min rnni§tiye Ii seri her e Bi desta pez do§aye bi favan 9avnihere Bi lingan ku digire, bi hu9ikan pez vegere Bi burha(l f§ar~ta dike dibeje Lo §ivano tu ~ehneke, bfsteke were ere Sing a ber ~ be.denii"min· rinde rfhane . Minä kanikorken zozanen Serhede i ·• • •

Dema ava serjer§ikan Je~ve. tetinpe{bip~l e M!rov qurtek~ Ji' we av~ bide.kaleki he§tesali Ku bi gopal, bi re ve dife . Mirov hevi dike /q1 9etir e ji doh u per e Ved!gere jiye 9ardesaliye gele.ki ber bi xer e .. .

( - ...

. Ev pesinrumyen h~e, beguman bi hebüna zimaneki dewlemend ve gire-

lind kirine. LC gava k:u em li yeki wek Hesen Zirek binerin, vi hunerrnende kurd, di hemü jiyana xwe de rojeke ji nexwendiye. Digel wisa ji, bi sedan ka­seten wi yen geleki heja hene. Veja di­vet k:u ne bes hunerrnenden kurdan, xwendevan fi rew~enbiren kurdan ji ba~ agahl ji ve dewlemendiye hebin ü di hemü karen xwe de bi xwe bawer bin.

Dibejin k:u meqamen Rojhilat 9il fi penc in. Le bawer bike, ez dikarim· yen kurdi.bi ser l:)efsed meqaman bixim. Ne 'ku ez dikarim, ne kQ hunera: min e. Ma-len g~l in. . . .

Bo nirnüne stran-eke lbo heye k:u ji we strane re 'Ayagmda kundura' te go­tin ü ev stran di meqame muhayer kur­di de ye. Her bi vi meqarni, bi sedansal e k:u bi k:urmanci ji ü bi sorani ji,' stra­nek te gotin. Ew ji strana 'Nazliye'ye. (Di vir de S Gabari, bi awaz u bi her du

efd Gabarf wek kurdekf ji binemaleke kurd f destkurt u perf~an. di sala 1956'an de Ii gundekf derdore Qami~loka: rengfn hatiye dinyaye. Di jiye (temene) xwe yf 12 salf de jf, nexwe~iya wf dest pe kiriye a ji c;;aven xwe buye. Egeren ku c;;aven wf wisa bune he­ne. Ew Ii ser ve mijare wiha dibeje: "Ez hevfdar im ku hune Ii rilin biborin. <;i.mkf ger ez ve meseleye vekolim we Ii ser hineken din

~ibe bargiranf. Veja min nevßt ev mesele be. vekolandin. Bi kurtayf mese­la c;;aven minne ji zikmakf de ye."

l,

zaravan ve strane dibeje.) Veja di fikra 1bo de k:u kurd hi.iide xe~im in ü we ni­zanibin k:u 1bo fi yen weki wi ev awaz fi bi sedan awazen ditir ji wan dizine.

Bi k:urtayi, kevnetoreya kurdi kev­netoreye zerin e fi digel rezgirtina min ji huner fi hunerrnend fi kevnetoreya welaten ciran re, ez dikarirn bi hurier­rnenden wan re rünim fi ve pirse ji wan bikim, be ka wan \end awazen kurdi dizine? Le ew nikarin ve pirse ji me bi­kin. Ji ber ku kurd xwedane kevnetore­yeke zor dewlemend in, me pewisti bi diziya awaz ü kevnetoreya keseki nin e. Jixwe sinc ü rewi~ta zimane kurdi ji vi ti~ti di nav xwe de qebül nake fi gava k:u ew ji vi kari dikin, ew awaz bi xwe, xwe dide dest k:u ne Ii gori fonetik ü awazen wan en resen in.

Her weki em dizanin hun tenha bi saz a awazan a Ii derveyf welat nema­ne. Di sala 1982 'an hun derbasf 9iye bUne U di gorepana §Ore§a gufane de we cihe xw~ girt. Pi§tf rar, penc ßalan me zanf ku hun bi dilekf §ikesti ji ve go­repane derketine. Ti§ten ku hUn ber bi §Ore§a gu/ane ve birin U egeren ku we je dane revandin ri bUn gelo?

e (Pi§ti ke§ana axfnkeke direj) Ma ez ji te re r;i bibejirn, birinen min gele­ki kfu in. Ez ji k:u dest pe bikim niza­nim.

Ez genc büm. Xwina min gerrn bü fi heste neteweyi bi min re bilind bfi. De­meke direj Ii Sfiriyeye min stranen si­yasi gotin. Ji ber ve yeke ez di 9ave dewlete de tawanbar (sücdar) büm. De­ma k:u ~ore~a gulane (1977) dest pe kir, ji bo min deliveyeke (keyseke) zerin hilkeft. Her di dawiya ve sale de ez der­basi ba~fue Kurdistaue büm.

Pi~ti tevgereke huneri digel huner­menden heja weki Semal Salb, Tahir Tewfiq, Eil Merdan, Fuad Ahmed, Tehsirr Taha fi geleken di, di sala 1982'yan de ez 9üme seri (9iye), nav pe~mergan. Ji wir ji em derbasi irane bün. <;iroka rnin direj e, ?i duristi tu dixwazi ez bersiva 9i bidim?

Temet ku em dizani.n di payiza 1982 'yan de hUn bi dileki germ be§da­rf nav rezen §Ore§e, ango, hUn be§darf nav rezen PDK'e bUn. Heta bi dawiya sala 1986'an hun di nav wan de man u pa§e hun bi dileki §ikesti vegeriyan Ira­qe u ji wir ji derbasf Suriyeye bUn. · Daxwaza min daxuyakirina egeren dil­sariya we yaji "Sore§a Gulane" ye.

e Ji ber k:u ez ji jiyana xwe bezar büm. Ez r;üm k:u em bi hev re ava.bikin. Le mixabin min dit k:u ez ji, behemdi xwe dibirn :,irike xerabiye. Y ane, em 9iqas bibejin nebejin, ew (PDK) dev ji ~ere birak:ujiye bemadin. Dijrnine me bi kefa xwe dawete dike ü e van ji geh bere tivinga wan di singa Sami de b.fi, geh bera celaliya didan ü geh ji dibfrn pastare.n irane, eri~i ser. pe~mergeyen

.. rojhilate I<.urdistane dikirin· • ; .. \.

Dumahik Rupei 15

' 22- 28 Berfanbar 1996 Azadiya Welat 9

www.ars

ivaku

rd.o

rg

HEVPEYVIN ·

'Li lraqe iivana ~andi ziwa ~ve':: M iherned Mezlfun yek ji hel­

bestvanen ereb en Iraqe ye, naveid giring e di nav civata helbestvanen niljen de, a niha

weid rojnamegereid iraql Ii derveyl we­let dixebite illi Same bi cih bilye.

M. Mezlfun di sala 1963 'yan de Ii Iraqe hatiye dinyaye, pirtilken wl ev in:

1 )Kirinen nenivlsandl, helbest, Bey­rilt, 1992, 2) Ye dereng hat, helbest, Bey­rilt,1994, 3) Miherned il- yen pe re, hel­best, Beyrilt, 1996.

Ev hevpeyvlna jerin 1i Same pe re saz bil.

*** Tu xwe dixi r;i reze di helbesta erebi

de Ii Iraqe u tu rew~a helbesta iraqf ya iroyin r;awa dibinf?

-Li Iraqe jiyana 9andl jiyaneke ziwa ye, hi~kayl di tekiliyea rew~enblran de il di nennen Wan de berbi9av e. Ji ber Ve tu diblnl di he1besta iraql de ji nif~e pe~l ve il hetani niha dijayeti herdewarn e, her wiha jl di nav rezen helbestvanan de. Tu helbestvan nikare Ii cern rne bi tena xwe, xwe pe~ke~ bike.

Helbestvan xwe behtir di hundire grilb il komikan de diblne, nif~e bübil al­tematif, nif~e pe~l heye, pi~t re yen salen pencl, ~estl, hefteyl, hey~teyl il not!. Ez bi xwe di hundire van deh salan de (1980--90) derketirn hole, nav Ii rne bil "nif~e cenge".

Le Ii ser helbesta iraql bi gelernperl tu nikari nerineke zelal bidl. <;imki dlrnen par9e par9e ye, helbesta di hundire Iraqe de il ya sirgilniye ne weid hev e. Helbes­tin hene bi pesne rejlrne rnijill dibin il hi­nek jl berxwedan ji wan re bingeh e, le ez bawer dikirn ku helbesta iraql ya ku bingeh daniji helbesta erebi bi tevayi re, dikare tim il tim ve helbeste zengln il bi­lind bike.

Hetani niha rexnevan bi nij§e pe~i mijul in, belki ev sedem e ku di rexneyen iroyin de nubUn tune ye. Pirs ev e, tu tev­geren rexneyi bi nivisaren we re derke­tine hole?

- Seclernen ku rexnevan hi~tine di hundire xeleka nif~e pe~l de, di baweri­ya rnin de ev in: Nivisaren vl nif~l xuya­nl ne il bi temarnl Ii ber 9av in. Ango, berhernen wan amade il hazir in li ber destan. Her wiha rexne bi xwe Ii cern rne

. p~veril ye il piri caran rexnevanan Ii di­ji niljeni illi diji sere~a ku berhernen nil bi xwe re tlne ne.

Niljeniya erebi, di nerina rnin de, hin di gava xwe ya yekemln de diji, ya ku nif~e pe~i pe rabil il b.ernil berhernen bi dil.de il hefa niha daxwazeke ji bo aveti­

·na gava duyemln, hin em di xeleka pirsa niljeniya yekemln de ne. Ji ber ve yeke lekolln fireh dibe il mezin dibe il helbes­ta erebi hin ali il ciheki xuyanl ji xwe re neditiye.

Nif~e rne jl ne dilr e ji ve rew~e, ber~ hernen rne hin rexne Ii wan rast nehatiye il rexne xwe nae~ine ji bo ku Ii helbeste bigere. Ü rexne, 1i ba rnin,-nivisandinek din e ji nivisare re il hin ern li derveyi rexneya rast in. Ti~te ku Ii ser berhemen rnin belav biln, gotaroken rojnameyan il nerinin bi lez biln.

10. Azadiya Welat 22- 28 Berfanbar 1996

Helbes-tvani!'rast iya xwe bi xwe re hildigire Ii her·cihjtwari, ez bi xwe sirgün biim Ii welate

· xw.e~< Sirgüni di mln de diji, ev sirgiini ji bihtir . .

sirgiiniyi xurt dike, nivis-andin ji bi xwe deng ii bihna ve sirgiiniye ye; ew ji sirgün e. ~imki tim dev ji xwe berdide ü dikeve away'-ki. din.

tune ye, le welatek bi vi navi heye a ge-Torevaneki arjentfni Xolyo Kortazar Iek Ii ser x.aka. wi dijf, nave wi geie kurd

dibeje: "Bila ez torevaneki ne ba~ bim Ii e, pirs ji ev e:. Tu r;i Ii ser tevgera r;andf welate xwe, le ez ne torevaneki bO§ bim a toreyi Ii Kurdistane dizani? Ii sirg4ne." Helbestvane Ii sirgCtne M - Xwet).dina min äi 9anda kurdi de Ii Mez/um ve peyve r;awa ·dibine? Kurdistane .giredayi ye bi rnana rnin Ii

- <;ima ern, peyva wi wisa nabejin: Kurdistana B~ (Iraqe) il ditina berhe­"Ez dixwazim· ez torevaneid b~ birn Ii rnen helbestvanen kurd bi zimane erebi. welate xwe." -Di nerina min de, toreya Ez geleid nezik bfun ji \)anda kurdi re Ii heja heja ye, 9i Ii welat be il 9i Ii derve- Kurdistana "Iraqe", 9i di d~m~ le~~eriye yi welet be. Le mixabin sirgiln bil ''ideo- de be u 9i di dema ku ez bum mamoste loji", Ii sirgilnan "torevan" u "niviskar'' Ii dibistanen heretne. Jiylqleke . xwe~ u in dizen ku ti~teid wan bi nivisandine ve ge~ . u nu bU nemaze li qehwt?xaneyeke, tune ye, le ji sirgilniya xwe istifade dilcin Ii Hewlere. Torevanen-x:ort ·il"kal dihatin u riya torevaniye vekiri dibinin. Di~e ku , ditin Ii wjr, hevpeyvin bi }ley re ·li dä}" di­ev sedema peyva Kortazar be. xistin il nennen xwe ·ti ·'set \;ande bi her

Helbestvane rast sirgilniya xw~ Bi du zirnanan ( erebi u kur<ü) rew~ 4'llßlan

xwe re hildigire Ii her cih il wan, ~-bi u toreye dinirxanairi. ,:;. "~.---- -~ ·- ;...~: xwe sirgfin bfun Ii welare xwe, ~lki -ev . . Azadi di nav torevariainr.we ·6i xwe

. hest bi rnifi re 9ebu, pi~ti !fu ·m~ :<fev ji _- _ de hebii u rejunB-ev, tew{ n .. e<Jixw~t; Ie welate xwe yi yekemln berda (rnala za- rew~a 9andi ge~ dibil li Kurdistane. De­rokatiya diya rnin). "Sirgilni di min de di- ma ne di bin deste rejlrne de bil, hetani . ji ev sirgilniya ji behtir sirgilniye xurt di- bi komen ~anogeriye, · ~o Ii kolan u ke, nivisandinjibi xwe deng u behna ve qehwexanan bi kar"tanln u ge1ek avahi­sirgilniye ye, ew j1 sirgiln e. <;imki tim yen kevn u bilind bilbiln "nav~ndfut 9an­dev ji xwe berdide u dikeve awayeid di" u rojnamegeri azad bu. . . . . din. Li wir we deme, di baweriya min de

ev serpehati -tevi kemaniyen · we- ne Ligelku tu dewlei bi nave Kurdistan hindik _e di ~aiwveya pekanina demok-

rasiye de. Ew bubil nimilneyeki balke§ Ii· hereme. -. :

Naxwe pewist e tu hineki rawestf Ii ser tekiliyen di navbera r;anda erebf a kurdi de, r;imki tu yeki heri nezlk f ji ve babete?

- Dlroka 9anda kurdl ji ya erebl naye cudakirin, ev nakeve we maneye ku ne du 9and in. Ango her 9andek taybetiyek u rew~ek cuda je re heye jl, ez naxwazim bi firehlli ser ve pirsgireke rawestim, ev hewceyl lekollneke taybetl ye. Le ez dixwazirn bibejim ku di hundire ~anda kurdi de du ~ax hene. A yekernln a ku bi zirnane kurdi te nivisandin, ev tore fireh e Je "bi tene" ye ~imki kern je tete wer­gerandin, Je rnin hinek ji berhemen gi: ring nas kirin mlna Serko Bekes ii Refiq Sabir u xwediye helbesta surealizml di helbesta kurdl ya hemdem de "Ebbas Ebdulla Yilsiv".

Saxe din, helbesta kurden ku bi erebi dinivislnin u geleid ba~ xuyaniya rola helbestvanen kurd di pe~xistina helhesta erebl de heye.

Beyi ku em naven bi deng biöejin em dikarin hinek naven nu di helbeste de bibejin. Li Iraqe, Celal Zengabadi, Letif Heimet, Selah Sewan. Li Silriye, Luq­man Mehrnild, Rifet Sexo, Taha Xelil lbarim Elyilsif, Luqman Derid ... Ji bili ve gelek hevalen min en nezik 1i Kurdis­tana Iraqe hene, wekl Mehrnud Zan).dar • il Serzad Hesen u Ebbas Ebdulla '(iisiv.

Hobs dibeje "Mirov gure mirov e" u Corc Sfmnon dibeje "Mirov lawire bi te­ne ye ku bi hewceyf parastine ye" a mi­rove kurd tim di bin perdeya mirine de ye u tim jf xelekek te danin Ii hawirdora · r;argo~eya kurdl, helbestvan M Mezlüm r;i dibeje Ii ser mirove kurd? -· ·

- Ji destpeka diroke ve, ve cudaflye dest pe kiriye, ku~ti u merkuj, kole ii ko­ledar. <;erxa deme hi~k u berevaji dige­re, hi~e mirove kurd bi tirse hatiye dagir­tin u ketiye renge qurbane, le carinan ke­sen kurd bi ve rew~e te giredan bi renge­id Mazoxi. Heroa 11 rew~a Kurdistana Iraqe binere, Ii keleka ti~ten xwe~ en ku me anln zirnen, birakuji ji heye. Bi se­dan kurden beguneh biln qurban. <;imki diro!Gi rnilete kurd bi zor u xwine hatiye nivisandin. Mebesta rnin ev e ku diroka ve qurbane di hundire we de -bilye du­bend, ji ber ve yeke dibe ku peyva Hobs neziki rastiye be, di baweriya rnin de

· van bilyeran gelek bandor di toreya kur­di kiriye u ew bi awayeki ideolojik ber­~av kiriye.

Tu dikari bibejl ideolojiya bobelatan di nivisaran de xuya kir. Nivisaren ku buyere tinin zirnen Ie nikarin bigihlrun asteke bilind. We\<1 minak, rnin gelek ni­visandin xwendin Ii ser bobelata Heleb­yeye, le kem ji wan bi ker dihatin. 0 hin­dik ji wan dest <;Jatanln ser dile mirova­yetiye. Mirove kurd dive ji xeleka kole­ti u qurbaniye der~eve u nebe celade xwe.

HEVPEYVJN: HELJM YÜSIV Ü LUQMAN_ MEHMÜD

www.ars

ivaku

rd.o

rg

I

Li Navenden c;:ande c;:alakiyen ve hefteye saet:1 6.00 Li Navenda <;anda Mezopotamyaye (N<;M) ~axa Stenbole Film: Bisikletc;:i , saet: 17.30

• 22.12.96/Ye~m: <;:froken me; Dayika Perfxan a Ape Huseyn, ,_- .~ -u N<;M'ya fzmfre saet:14.00 • 22 . 12.96/Yek~m: Konsera Koma Amed, saet:17.30 Teatm diyana Nu; Daweya Generale Teneke, saet:1 8.00 Li Evrensel Kültür Merkezi (EKM)

e 25.12.96/YaJ9em: Panel abi nave Tevgeren Ciwanan u Terorfzm, Zek Öcal, Orhan Gökdemir, saet:18.00

e 22.12.96/$emf: Dfroka Teko~fna Karkeran Ii Tirkiyeye (3) Li Tirkiyeye <;:anda <;:fna Karkeran; Aydm <;:ubuk<;:u, Sunay Akm, saet: 15.00 e 27.12.96/fn: Filme Dfwar (Duvar), saet:18.00

e 28.12.96/$emi: Konsera Ferhat Tune;:, saet:1.4 .30 t

"Ji xwarinen kurdf c;:end nimune" (Kürt mutfagindan yemeklor),

e 22 . 12 .96/D~m: Film: Re (Yol) Y1lmaz Güney, saet:19.30

e 27.12.96/fn: Konsera Fevzi Kurtulu~. saet:19.00

" RUDAN

Kongreya ~TiSK ,---------, SÜKRÜ GÜLMÜS l

Entituya Kurdi Partiya, me

azadiya me

Wextekl 5/rope ermenl stranek digot: ji partiya xwe em ge/ek razl ne Xebere partiye ji me re mizgln e Xer 0 xwe~iye we ji me re blne Mirave sovyete hemO bira ne Lenlne mezin tim Ii blra wan e

Em ji partiya xwe qet nakin gazin Edalek le ye, edalek mezin <;iqas qlz 0 xort usa I mezin ...

, I R oja 15'e herfanbare li "Tank.Zafer Tunaya Kültür Merkezi"ye Kong-

1

1 reya 4'an a Enstituya Kurdl pek

1 hat. Zedetiri 50 kesen ku bi pirani enda­men enstituye biln, be~dari kongreye

ye bere Sefik Beyaz derket ser kursiye u diyar kir ku wi dixwest rexneyen rujtir werin, le di nav van rexneyan de pe~ni­yazen ji bo dema be ji hebin.

G ava di despeka ~ore~geriya xwe de me Ii Slrop guhdarl dikir,

em ji i~qe difiriyan . Me, ew stran digot Ii gorl xwe. Me 4i ~Gna

. Sovyete, Kurdistan danl, Ii ~Gna Lenln F me careke nave Haki digot. Ew strana me ya ji Lenln re, ji geien Sovyeten re hlna F heye.

Ez bi gelan G bi1 sosyallzme bawer im. Di 27'e sermaweze de, partiya me kete 18 saliya xwe. Ew emre

teze, ew azadiya me, Ii me hemGyan plroz be. Ji bo ku plrozbahl zede

bibe, dive em pengavine din F biavejin . Her mirove kurd, welatparez, demokrat dive xwe nG bike. Sersala partiye, we wiha mezin bibe. Part!

kl ye? (i kes e? <;awa ye? Bersiv yek e; partl gel e. Part! ji bo gel heye.

Heta gel ranebe, azadl jl naye. I

bful. Kongreye bi axatina destpek u rez­girtine dest pe kir. Pi~ti hilbijartina di­

~ wane, rapora c;alakiyan hate xwendin. ~ Di rapore de c;alakiyen ku Enstituya

Kurdi pek anine, dihatin vegotin. Ji na­va van c;alakiyan a hen balke~ "Sem­pozyurna Gel~ Kurd u <;areseriya De­mokratik" bu. Ji bo diwaroje ji, di rapo­re de hin pe~niyazen giring hebiln, we­Id amadekirina ~iveice dewlemend, derxistina ferhengeke dorfireh ku re de peyven her se zaravayen kurdi hene u li

~ Stenbole lidarxistina Konferansa Renfis · t1 Rezimana Kurdl

Li du xwendina rapore, ditin u rexne­yen li ser rapore hatin pe~k~kirin, di !lllv van axaftinan de. rexneyen Kaya M~khan en ku 1i dlwane girtin u go­tinen Mele Abdullah V arh hejayi ~­!cirine Mn. Pi$ti rexneyen M~takhan, Seroke dlwane Tank Ziya Ekinci dev ji axaftina bi tirki berda. Mele V arh ji di axaftina xwe de da zanin ku iradeyeke e.v mirov li hev. Civandine, dive em spa­siyen xwe ji ve iradeye re ~k~ bikin,. disa gotinen wi yen li ser kurdböna sa­

• u safewiyan he]a 'u balk~ bUn. P~ van axaftinan, Serolee Ensti'tuye

Li pey axaftina Sefik Beyaz, li ser hilbijartina kargen u komiteyan gorubej c;ebiln. Di encama van guftfigoyan de biryar hate dayin ku kargen ji 13 kesari pek were u digelllsteya ku Sefik Beyaz pe~ke~ kiriye, kesen ku -dixwazin, ser­bixwe tekevin hilbijartine. Li du ve bir­yare hilbijartin c;ebU, di hilbijartine de 3 7 endamen Enstituya Kurdi denge xV{e dan u 13 kesen ku di listeya Sefik Beyaz de cih girtibÜn hatin hilbijartin. Se ke­sen ku serbixwe ketin hilbijartine ji biln berendame Komiteya Karger. Kesen ku ketin Komiteya Karger ev biln: M. Safi Ekinci, lsmet Kthc;aslan, Cetin Özel, Sanli Tan, Seflk Beyaz, Raif Y aman, Hasan Kaya, Emin Köse, Edibe Sahin, -M. Re~id Irgat, F. Hüseyin Sagm~, Kerem Soylu, Mevlüt c;etinkaya. Nave se kesen berendam ji ev bü: Faik Yagt.zay, Fevzi Bilge, Murat Batgi. Ji bili ve'Kaya M~takhan u Faik Bulutji komite:Ya zanyari_ yeki§in, Medeni Ay­han k.ete nava komiteye. .

Kongre bi diyarkiritia encama hilbij­tartine qediya, -~oke enstituye ye nu we 'ji aliye Komiteya Karger ve, were · hilbijartin.

BERZAN MIRD~Sf

Part! jl wekl jiyana lnsanan e; ew jl c;edibe, dijl, emirdarl dibe 0 dimire. Mirina partiy~n- gava ku ji gel re nebe ye. Partiya ku ne bi gele xwe re be ew partl edl gere bimire, ku nemire F dive gel we bikuje. Li

welaten ku azadr 0 serxwebGna xwe girtine G Ii partiyen wan binerin.Cara yekem dibejin "em ji bo gel hene." Le bete, taliye dibin

bela sere gel. lro, partl girlngiyeke mezin e. Ji bo azadiye, ji bo serxwebGne G ji

bo dewletbGne ye. Part! ferziyetek e!. Heta em nebin dewlet, ne azad dibin, ne jl serxwebGne diblnin. Le gava ku me azadl bi deste xwe

xist, we c;axe eme partiye jl bidin gorandin. Heklme mezin, notirvane

sazGmane we gel be. Li der G dora xwe binerin . Ereb lro xwediye nezlkl 24 dewletan in.

Li Afrlkay~ xwedl e~lret jl bi dewlet in, bi al in; Ii dhane ten nasklrin. Li ·EwrGpaye welatin hene,_ bi, qanda bajare Amede jl tune ne, ·le ew F dewlet in. Kurd ji 30 milyonl•pirtir in . Welate wan bina (mlna) cihanek~ ye. Le bele,-li -tu cihl, di resmiyete de nayen naskirin .

~dl kes kum nade 5ere xwe. Ji bo we yeke ez nabejim "bila her t<es · l<ume xwe deyne ber ·xweL: Bila bifikire.!." Le dile her ·kesl" heye, ez karim bi bejim bila h~r kes kulnia xwe Ii 5er dile xwe_bike!. Xwln~ ,-:~­bike c;alakiye!. ~' Heyden hE;!valino, em bi dil bifjkirin. Bena·n:dl~;J~H · . be , '..,_r.. . ·' ·.-· na .

22 - '28 Berfanbar 1996 Azadiya Welat 11

www.ars

ivaku

rd.o

rg

. ZARGOTIN

Xwezi ne bi ,ere ku du roV1 •

$ir hat cihi xwe ffiqasi ma, rovi nehat.fir idi ba, fem kir ku rovi ew bi zanati ,andiye aliyi 'ivan ii kiiffikan. $ir birina xwe

-derman kir. Soz da xwe ii got ku ewhe rovi bigire, bibirijim ii wi bixwe. Beli ,er ji tirsa pa,ayi daristani ji nediwiriya here bi nava daristani de.

A pe Hesen Ii male rüni~ti,

lawe wl hat u gote : "Yabo, <;:ima gmine ' xwezl ne bi wi ~ere ku du rovi herine?"

Ape Hesen got: "Rline ez ji te re bibejim." Lawe wl rüni~L Apo dom kir u got:

- Rovi bir<;:i bU, ji nava dehle der­ket, rasti ~er hat. X we li giri dani u got: "Pa~aye dehle hat u gelek gur, ~er, piling ku~tin u gotiye ku ji iro pe ve, daristan li ~eran, guran u pilingan qedexe ye. Ez hatim ji te re bibejim ku tu neri daristane.

Ser got: "Te qenciyeke ba~ bi min kir. De were em bibin hevale u birake hev.

Deste .biratiye dan hev u du, jiyana xwe bi hev re derbas kirin. Rojeke keriyeki pez ditin u qerarek dan ku herin ji xwe re pezeki binin u bixwin.

Rovi got: "Bira, tu li vir bisekine. Eze pe~i herim binerim be kanl pez bi kijan ali ve dihere. Sivan u ku<;:ik li kijan ali n'e. Ku ez hatim icar eme her du herin. Eze herim aliye ~ivan u ku-;ikan, we ~ivan u kU<;:ik bi pey min kevin, tu ji ji aliye din ve giskeki duduwan bine da ku em wan bixwin.

Rovi <;:u u hat. Ser ~and aliye ~ivanan u ew <;:u aliye din. Wexta ku ~ivan u ku<;:ikan ~er ditin, ~ivanan bi tivingen xwe digel /ku<;:ikan bi duv ~er ketin, da ku wi bikujin.

Sivaneki tiving berda ~er, ~er birindar kir. Bele ~er ji mirine filiti . Rovi ji aliye din ve pezek ji keriye qetand bir u <;:u. Ser hat cibe xwe <;:iqasi ma; rovi nenat.

Ser edi ba~ fern kir ku rovi ew bi zanati ~andiye aliye ~ivan u ku<;:ikan. Ser birina xwe derman kir. Soz -da . xwe u· got ku ewhe rovi bigire, bibirejim u wi bixwe ..

Bele ji tirsa pa~aye <Jaristane ji nediweriya here bi nava daristane ·

-de. Birina §er pak (xwe~)J)u, <;:end rojan <;:11 qiraxe danstime ku rovi

12 Azadiya Welat 22- 28 Berfanbar 1996

ovt deri bl ser de Wisa asi klr ku nikaribe derl·. ' ' '

Roviyi din ji hat. Her du roviyan agir di devi· qula pr de pixistin. ii pr bi diixani di hindur de feti· . ·Sandin. Api Hesen pi'fi ~troka ~ 0 her du roviyan xelas kir, ji lawi xwe re got: "Ji ber vl serpihatiyi dibijin "xwezi ne bi wl ~ri ku du rivt berini.".

bigire. <;a:1daki ~un de ~er rovl gir{ Rovi da pe~iya xwe u got:

"Min soz u ehd daye xwe ku ez te bibirejim u ez te bixwim. Hindik mabu ku ~ivan min bikujin. Di ruye te de ez birindar bum."

~er, rovi bir neziki qula xwe. Ser peyva xwe dewam kir u got:

"Rovi, reve ji aqile xwe biaveje. Tu bifirl asimanan ji tu ji deste min xelas nabi. Icar here ji derdore hinek ezing u qir~ikan berhev bike, ji bo ' ku ez go~te te li ser bibirejim, da 1ru ez bi kef te bixwim."

Ser li deve qula xwe lot da ü li rovi tema~e kir. Rovi ba~ fikiri ku bi rasti rev xer nake, bi mitale dar fi qir~ik berhev kirin, careke dit ku roviyeki din di bine teht de xwe direj kiriye.

Roviye bine tehte pirsi: "Bira <;:ima tu bi mitale yi?" Rovi serpehatiya xwe je re got.

Roviye bine teht got: "Madem ku ~er ji pa~aye daris­

tane ditirse, ez pa~aye daristane me. Tu hijik mijikan berhev bike ü her. agir pexin, eze gazi te bikim u eze : ' wisa bibejim: ' Ez pir bir<;:i bfune, te tu ~er, piling, gur li van dera nedi- . tine ku ez bixwim?' Tu ji li ~er binere u beje: ' Na min kes neditiye.'

Wexta ~er "ev ki ye?" bipirse tu

beje: ' Pa~aye daristane ye.' We <;:axe we ~er bikeve qula xwe, tu ji deri le bigire heta ku ez tem ba we." '

Rovi got: "Ba~ e." · Ezing kom kirin ü <;:u ba ~er, agir

pexistin. Roviye bine teht bi dengeki heybet bang kir. Got:

"Xwediye agir, te ~er, piling, gur kesik neditine ku ez wan bixwim?"

Pi§ti ku ev ti§t gotin, rovi li wan tema~e kir. Roviye li ba ~er got: ·

"Na min tu kes ji wan neditiye." Ser pirsi: "Ev ki ye?" Rovi got: "Ev pa~aye daristane

ye. Zu bikeve qula xwe, heta ku der~ bas bibe. Ku te li vir bibine, ez ji <;:um." .

Ser bi lez u bez ket qula xwe u got: "Deri· ba~ bi ser mirr de bigire." ·

Rovi deri bi ser de wisa. ase kir ku nikaribe. dere. Roviye din ji hat. Her du roviyan agir di deve qula ~er de pexistin u ~er bi duxane di hind:u de fetisandin.

Ape Hesen pi§ti <;:iroka~er u her du royiyan xelas kir, ji lawe· xwe re got:

- Ji her ve ·serpehatiye dibejin "xwezi ne bi wi §ere ku -du rovi h~r-ine."

BEREHVKAR: ABBAS AU<At\

www.ars

ivaku

rd.o

rg

..

'"1 I I

I I

BERHEM Y! Kmlds wm sta~·l J , · n nnw nrn m

4t biyanistane

Denge kurdan . the Mtntlle E~st

"' Wen_eye l x1mam

We~anxaneya Nudeme bi kovar u pirtUkcn ku derdixe, pirtUkxaneya kurdi dewle­

mend dike. Digel gelek pirtUken ku bi kurdi hatine nivisandin, ji zimanen cur bi cur ji gelek pirtilken heja Ii zimane kurdi ten wergerandin. Ci xwe~ e ku mirov berhemen Jack London, Pu~kin, Cexov.u Mayakovski bi zimane kurdi bixwine. Le kare wergere kareki giran e, hin caran werger bi ser nakeve, kesen ku wergere dixwinin an di naveroke nagihijin, an ji weneyeki ximam Ii ber 9aven wan

Tevgera Azadiye di ware agahdarkirina raya gi§ti a cihane de gaven berbi~av avetine, niha Ii seranseri cihane we§anen bi zimanen cur bi cur derdikevin ü doza gele kurd radigihinin gelen cihane. Bi ve mebes­ti Ii ingilistane kovarek derdikeve. Kurdistan Report

T evgerek heke dixwaze geie xwe rizgar bike, dive bi hi~yarkirina geie xwe tene nemine, dinyaye

ji bi doza geie xwe bihesine. Dema mijar ke~aeya kurdi be ku jixwe ke­§eyeke navneteweyi, ev yek pewistir

dibe. Tevgera Azadiye di vi wari de ga­

ven berbi9av avetine, niha Ji seran­Serl cihane we~anen bi zimanen cur bi cur derdikevin u doza geie kurd radigihinin geien cihane. Her wiha televizyona kurd MED- TV ji digel se zaravayen kurdi yen sereke (kur­manci, kirdki, sorani), tirki, erebi, asfui u ingilizi ji we~ane dike.

Bi mebesta agahdarkirina geien cihane Ii ingilistane kovarek derdi­keve. Nave ve kovare "Kurdistan Report'1 e Ii bin nave kovare "Ji bo Kurdistarieke Azad u Serbixwe" ha­tiye nivisin. Hejmara 24'an a ve ko­var~ kete deste me, bi rasti ji aliye ditbari u naveroke ve hejayi pesne ye. Li ser berga pe~in semave nivi­seke Dr. Haluk Gerger cih digire "Kurd we Ii Rojhilata Navin serde­meke nu bidin destpekirin." Dr. Ger-

ger di ve nivisa xwe de Ii ser politikaya ~er a dewle­ta tirk u teko~ina geie kurd · radiweste . Dr. Gerger dide zanin ku tu politikayeke dewleta tirk a kurdi nin e, lewre ji ji bili ~idete tu 9areye nabi­ne. Dr. Haluk Gerger bi bir dixe ku her ~er pewist e bi hin gaven siyasi biqede; Je ji ber ku dewleta tirk Ii di­ji hemu gaven siyasi ye, ew ~ereki bemebest dike.

Ji bili ve nivise hevpeyvineke di­gel Cernil Baytk di ve hejmata kova­re de cih digire. Ev hevpeyvin ji ali­ye Sheri Laizer ve hatiye kirin. Ce­mi! Baytk di ve hevpeyvine de poli­tikayen dewleta tirk u rew~a hereme bi tesbiten balke~ li ber 9avan radixe.

Her wiha em ji ve hevpeyvine . hindibin ku kontrayen tirk Ii diji Ce­mi! Baytk ji xwestinc siliqaste pek binin, le bi ser neketine. Disa Sheri Laizer Ii ser rew~a Ba~fu u Kampa Etril~e 9avderiyen xwe nivisandine. Weki din be~ek ji Biranen Ape Mu­sa u nivisa Ii ser zanyare kurd en bere Abu Hanifa Dinaweri ku ji Kur-

dish Life hatiye wergirtin, bale diki­~inin. Mirov kare 9alakiyen ku kur­dan u hevalbenden doza kurdlli der­ve pek anine u 9avderiyen heyeten ku hatine Kurdistan u Tirkiyeye ji rupelen ve kovare . hin bibe. Weki minak Ii ser Konferans u Festivala B01me nivis di hejmare de cih digi­rin. Disa 9avderiya Ii ser Komcivina Windahiyan balke~ e.

Her wiha gelek zanyar u dosten kurdan bi nivisen xwe di kovare de cih digirin weki Lord Rea, Richard Wayman, Robert Olson, Mike Ban­da, Tony Lucas, Ned Parish, Mark Campbell, Hazel Greenwood, Colm 0 Brien, Anne McCluskey, Catheri­ne Drucker, Duncan Campbell, Nor­man Paech, Hans- Eberhard Schultz, Trevor Rayne, Nicki Jame­son, Nicole Pope.

S. BERBEYAN

di9irilse u vedirnire. Demamin "Sirren

Bijarte" yen Mayakovski xwendin ev hest ü raman bi min re 9cbün. Di pe~gotina pirtilke de Werger Süleyman Demir dide zanin ku wi ji mej ve xwestiye Mayakovki Ii kurdi werg­erine, bes pi~ti ku 9fiye Swede dest avetiye vi kari, disa em ji ve pe~gotine hin dibin ku weneyen di helbesten Mayakovski de geleki Ii xwe~iya wi hatine, lewre ji wi xwestiye van weneyan ragihine miroven kurd, Je mixabin digel hemu hewl­danan, min nekari wan weneyan bibinim. U dive ez bibejim ku min ji agahiyen ku Süleyman Demir der bare Mayakovski de dide, geleki sud wergirt, tevi ku hinek 9ewtiyen rezimani di wir de ji hebün. Li gori daxuyandina S. Demir ew helbest bi pirani ji swedi hatine wergerandin, Je birez Demir nedaye zanin ku helbest ji tu zimanen din wergerandine an na. Weki encam, emji dil u can be~dari ramana wi ya ku dibeje: "dive helbest ji zimane orjinal be wergerandiJ,l" dibin u heviya wi ya bi renge "we ev berhem rojeke ji rusi ben wergerandin" heviya me ye ji.

bi~Qk ne wa! e pesindane ye. Raste bi tune. Hema Ii AmQde ya ku j i Kobanl

Ez Q ~ivan Perwer Q Koban

dehan ~ehld Q ~ore~ger je derketin Q ~end · bi~Qktir e ne.keml se ~ar kitebxane te de dosten min le hene ku ew beguman we hene. Tu kiteben kurdl belav dikl, dibejin : van ~end xeziken min bixwlnin. Le "Ma em ~i bi kurmand zanin?" Tu ye bi beranakl ~e keriyekl gurl xelas nake. .. erebl ji wan re tlnl, dibejin: 11Em en kur-

Penc heb ji rojnameya Azadiya Welat mand dixwaiin!" Bi Xwede ne· en kur-bi zore ten firotin Ii Kobane .. Kobah ... her mand, ne en sanskirltl, pirtOken tu zimanl ti~t Ii Kobaniye te firotin; ka, sol, rL le. Ii Kobane name~in. · _, JAN DOST

pirtuk Ii Koöaniye wekl sewiyen di roja Navenda c;an·da Ereblli Kobane heye . . B. erl _demeke ne direj, tei~n telefone Cejna R~jiye de dlsa bir~l Q bexwedl Xwendina pirtuken we bela~ e. Dlsa' j1' yek de11ge ~ivan gihandin guhe min. Bi dimlnin .. Ne tene Koban, Efrln jL AmQd caran ez di~im we dere ez keslle nabln- , rast! dema doste min ye ezlz E. jL Dirbesiye Q Derik Q her bajaren Ba~Qre im!.

EIIQ~ got: "Fermo bi ~ivan re biaxive." Min Bi~Qk ... Tevde heken mirl~keke ne di Gelo ev sQce ke ye? Beguman ne tene bawer nekir, min got belkl misqeran guhnedana pirtuk Q ~ande de. Ev j1' suce suce partiyan e. SQce gel jl te de heye Q Ii (henekan) dike, le gumanen min belav partiyen me hemuyan e ku tu roleke ba~ ji gorl meteloka lngilizl: "Tu dikarl hesp bi bun, dema ku ~ivan bi denge xweye giran bo ~ande n·ellstin . zore bibl ser ave, le tu nikarl bi zore bikl . 0 xwe~ got: "Evar ba~Jan .. " Le Kobän ji her dere behtir hay ji ~ande ew.ave vexwe."

Me Ii hal Q demen hev pirsl . Di dawiye nln e, bi sedan slxur Q ajan hene. Fitne Q lcar bibure hunermende me ye mezin, de ~ivan got: "Jan Dost, helbesteke wiha · fesadl, pa~verutl, e~lrtl, zikre~i 0 hesOdi .. , _, Koban ne ware pesindane ye, raste xelken _ xwe~ binivlse Ii ser Kobane, eze bikim ev hernO man~et in di rojnameya Kob~ne we ji te hez dikin, le ji ber ku qurO~ekl stran!" de., Evln 0 hezkirin qed'exe ye: Zimandirejl - wan .tene di hezkirina 'te de na~e. Bibore

Min nexwest ez di rOye hunermendekl • kare herke!il ye. He.r-·kes xwe berpirse her strana ku te xwest bi min re dernakeve. Ev ~ ~ .

mezin I wekl ~ivan de bibejim na, min soz kesl diblne Q jinJIIn Ii Koqane "ekslk" in-.. ne tu bajar e Q ne laylql sti anan'e 0 bila--· da 0 got" Tn~allah." \. Di Kobane d~i sedan xanen_genim Q . · xwendevan~n min jl Ii min·negirin Q bila

· Bibore hunermende delal, eze Ii ser · - ~ewal~n v~fhene . B'l sedan dlkanen sol Q -bexte xwe neavejin Q rast bibejin:Werg e, Kobane ~i binivlsim? Kobari, ev bajaroke qondere~n hene. Le kitebxaneyek tene le ne werg e?!

22-28 Berfanba.r 1996 Azadiya Welat 13

www.ars

ivaku

rd.o

rg

TüRIK

Ha aqile jina min U ha aqile M1re min

Ire Cizire her dem ji e§iren der­doren xwe bac (vergi) distend. Careke ku dest bi stendina bace dike, yeki bi nave Elo Dino ku li

ber Ceme Botan hukimdari dikir, nax­waze bace bide u li hemberi M'rr derte. Mir ferman dide le§keren xwe ku herin wi bigirin u binin.

Le§keren Mir di~in ser Elo Dino. Elo Dino digel ku li hemberi le§keren wi ba§ li ber xwe dide ji, te girtin u le§ker dest

u piyen wi gire didin ku bibin Cizire. Gava ku Elo Dino ji gund derdixin jina wi li pey dike gazi:

"Tu di~i bajer, gava ku tu fetiliyi ji min re kiraseki u soleke bineeeee! Tu ji bir neki haaaaa! .. "

Elo Dino bi beaqliya jina xwe dike­ne u sere xwe dihejine.

Pi§ti ku Elo Dino tinine hafa (ba) mir, Mir ji lehengiya wi diheyire. Pi§t re fer­mane dide le~keren xwe u"Di ser nav-

mile Elo de du qul v~kin, her quieke mftmeke bixine u pexin, heya mftm xe­las bibin ... " dibeje. Le§keren Mir ve fer­mane bi cih tinin u dibe qareqara Elo Di­no .... !

Pi§ti ku mftm di qulen ser navmile Elo Dino de pe dikevin u hedi hedi la§e wi te $ewitandin, Mir ji xwe re bi vi awayi diflkire: "Welehl Elo zilameki le­heng e. Belki rojeke bi keri min were. Careke din eze je pirs bikim, heke ku

teslimi min bibe, eze wi berdim." Pi§tre Mir di~e ba Elo Dino u je re dibeje: "Eio heke ku tu teslirni min bibi, eze te ber­dim u bibex$inirn."

Elo li hemberi ve pirse sere xwe radi­ke fi bi deveki bi ken wiha dibeje: "Ha aqile jina min fi ha aqile Mire min .. !" Ev yek li zora Mir di~e fi dibeje: "Elo tu 9i dibeji, tu min diki hevale jina xwe?" Elo wiha bersiv dide: "Gava le$keran ez gir­tirn, anin ku min bi dar ve bikin, jina min dibeje ku tu fetm ji min re kiraseki ü cotek sol bine. Te ji navmile min qul kiriye, mftm di wan de pexistiye ku her niqutek dikeve ser 1a§e min, kezeba min di$ewite ü he tu hat! ji min re dibejl tes­llm bibe. Ji her vi qasl aqile we weki he­v e. Welehl ez teslirn nabirn."

Icar, iro ji komara tirk digel ku ketiye tengasiye ü her bi peli$andine ve di9e, dlsa digel ku bi hezaran gunden me §e· · witandine, xera kirine, bi hezaran xorten me ku§tine ü bi milyonan gele me kQ9-ber kiriye, peri$an kiriye fi kezeba me §ewitandiye, radibin bang dikin fi dibe­jin bila gerilaye azadiye werin tesllm bi­bin.

Ern ji bibejin ku aqile seroken koma­ra tirk mina eqile Mir ü jina Elo Dlno ne .. !

H. MEHMET KURHAN

BIXELAT ... ··,, . XAf;EPIRSA BIXELAT (47) . .XAf;EPIRSA

Bersiva Xa~epirsa 45'an

Xa9epirsa me bixelat e. Di 15 rojan de ~i bersiv bigihljin me, eme wan

binirxinin ü bi riya pi~ke Ii 5 kesan belav bikin. Xelata hej­

mara me ya 4 7' an pirtillca "!)ltRtN BIJARTE" ya

Mayakovski ye. Jerenot;. .

Ji bo ku bersiva we be nirxandin, dive han "Peyva Ve§arf" di nava qutiyen Ii bin xafepirse de

. binivfsin a tevf adresa xwe ji me re bi§fnin.

Penc kesen ku xelata ~pirsa hejmara 45'an, Albert Camus ''Biyani" qezenc kirine: Bedri ~ker/ Amed, Dilvin Aydml Amed, Figen Sel~uk/ Tarsus, Egit Dogan/ lskendenm, Hamdullah Baki/ Bursa

1&5

14 Azadiya Welat 22- 28 Berfanbar 1996

Festival

0 Xak

Paeyglrek

Penüs, qelern

Rlk

Glhane-kek

Netewey-eke ciran

PEYVA VEf?ARf I I lfi •uuZl'!W

-Dezi, ben

0 Gelo

Arnerikan yürn

Eiementa Paeyglrek

Argone

0 .. l ...... El! WARW

Safikirln, helkirln

Dirave Japoni

•

Edalet

Faallyet

I L

Bel}eke mtzgefte

?LL Wl

Daylk, de

w•

www.ars

ivaku

rd.o

rg

r Rola hunermend ne klmtiri rola serokeki ye Destpek Rupel 8-9

Li ba,iire Kurdistane serekani ji ber ku ne zelal bü, ew ked ii xebata salan hemii beyhiide ~ii. Le

' Ii Bakur ne wisa ye. Pengaven ku diavejin, bi rasii ji cihe ,anazi ii pesndane ye. Daxwaza min ji bizava Bakur ew e ku, re nede rexistinan ditir yin kurdan ku ew bikevin hembeza dijminan.

Bi kurtayf hun dikarin bibejin ku tevgera wan bedile we bu a we tevgera wan di ber­jewendiya kurdfniye de nedidft?

• Tarn berevaji bir u baweriyen rnin

bfin. Pegotiyek heye. Her 9endi ne di exla­qe siyasi de ye ji, dibejin "Ern bi ser behna kebaban de 9iln, ern bi ser gil ve hilbiln."

Hun tevaya partf u rexistinen siyasf yen kurdan ji nezfk ve dinasin a her wisa hun bi piraniya seroken van bizavan re jf runi§ti­ne. Hun fro rew§a siyasf ya kurdan 9awa dibinin?

• Bele, rast e. Ez, pir hindik bi tevaya

bizaven kurdan ji nezik ve dinasirn u bi se­roken wan re rUni~time. Li gor! tegihi~tina min, bi wi renge kevn nerna xebat te kirin. Her9i Kurdistana lraqe ye, ez bi xwe ji ser­peri~tiya (serokatiya) ve be~a Kurdistafle . behevi rne . Par, ez bi heviyeke rnezin 9ilrne b~üre Kurdistane, di derneke kurt de ew heviyen rnin hernu n1xiyan. Bi desrura we, min divet bi ve par9ehelbeste ez nerinaxwe ya der bare Ba~fu de bidirn xuyakirin.

Ez hatim ji deveren biyariiya Min bere xwe da sere 9iya. Min go; difim cihe heviya De xwe~ kim dile sewiya Ji Zaxo ta bi Xaneqfne Digirim govend a §Uhiya Le ez hatim hey hawar e N~ ew tas e, ne ew war e Ne ew car e u ne ew bihar e Kevnerefiq a mft a cah~ Hemf bane xwe~kir a ba~

Ev sere ~e~ salan e ku Kurdistaneke azad

u serbixwe di deste van kesan de ye, ka 9i ki­rin?! Bele ti~tek

kirin, ew ti~te ku Sedarn Ii ~una

xwe hi~tin u revi­ya, hernu frrotin.

Li Hewlere ez pergi pirejineke burn, ji xwe _re pars dikir. Min je re got: _

"Daye, to1 9i eley bo .rew~i ern ro?'' Got: "Ku::. rirn, ·ne Mame u n_e · kake, Sedam bo man ztir 9ak e."

Yani, ne1

• Me-: s:fid u ne <;::elal, Sedam ji bo lll_e ji her duyan 9etir e. Ez dibeHm min b~rsiva te da, .ma hinae ne bes-e?

Der bare Bakur de nerfna we 9i ye? e Bakur.:. Bi rasti ji bare wan pir giran

e, le biske~ere wan Ii sere 9iyan e. Li ba~u­re Kurdistane serekani ji ber ku ne zelal bU, ew ked u xebata salan hemu beyhude 9u.

Le Ii Bakur ne wisa ye. Pengaven ku di­avejin, bi rasti ji cihe ~aiJazi u pesndane ye. Daxwaza min ji bizava Bakur ew e ku, re t).ede rexistinen ditir yen kurdan ku ew bi­kevin hernbeza dijrninan. ·

Di encama ve hevpeyvene de peyameke (mesajeke) we heye gelo?

e Ben her ti~ti ez geleki dilxw~~ im bi

derkeftina rojnarneyeke xwen1 kurdi Ii ciheki weki Stenbole u ez pirozbahiya xe-

. batkaren ve rojnameye dikim u daxwaza rnin ji geie kurd ew e ku, Ii ve rojnameya

xwe bi xwedi derkevin. Digel rez u silaven rninji bo xwendevanen Azadiya Welat u ez . geleki spasiya we dikirn.

Rojnameya Hefteyi (Haftabk Gazete)

Li ser nave Zerya Basm ve

Yaymclhk San. Tic. Ltd. ~ti.

(adma) Xwedi (Sabibi) CELALEITlN

YÖYLER

NAVNi~AN Ayhan I~lk: Sk. No:23/3 Beyoglu I 1ST ANBUL

TEL-FAX (0.212)

251 90 13

Gerinendeye We~ane (Y aym Yönetmeni)

SAM1TAN

Berpirse Karen Nivisaran

(Y azt i~leri Müdürü) DÜZGÜN DENiZ

Berpirse Saziye (Müessese Müdürü) T AH1R ELDEMlR

<;APXANE Yeni Asya Matbaacthk

A.$.

BELAVKIRIN BlRY A Y Dagxtnn

NiJNERiTivtN ME · (Temsilciliklerimiz)

Niminendeye Gi~ti ye Ewrupaye: Mazhar Günbat

. Suriye~ Jan Dost Helirn Yüsiv

963-21-960099 · Berlin:

·-- - Sileman Sido 49-3(}-69002695

Hannov.er: Selim Bi9Uk

49-5721-81360 Munchen:

Mahrnut Gergerli 49-871-670884

Bruksel: Medern Ferho ' 32-02-466037

Stockholm: Robin Rew~en 46-8-7510564

Bonn: Ahmet Bara9la.h9 49 228 66 62 49

CeUe: . W ezir Sa9tk .

49 50 52 87 36

22 - 28 Berfenbar 1996 Azadiya Welat 15 _

www.ars

ivaku

rd.o

rg

-

Oizanim Xalo te xwe~ liland L1 tu ketf we govenda mizgfniye. Tu buyf sergovend jf. Le ez dixwazim ve ji te bipirsim. Te tera dile xwe govend girt, te keleweca xwe ~ikand ... te kezeba xwe henik kir gelo!?.

ZANA FARQlNl

T e ji ajote ser tirse G te ew di dile disa ew her Ii cem te peyda dibG. xwe de heland. Tu pe ji nernayi. Tu ji, ji dengbejiye re ne "fena" bGy. Te xwe li wan miroven 9e girt. <;axa ku heval G hogiran bi te kilarn di­Ew en kU derketibiln bilindci- dan gotin, ji bir na9e. Bilne wene u mit

han. Cih u deveren paqijrnayi, stare u rnane. penaha pakan. Ere 9iya, 9iyayen bilind, "Dijmini ji bi rnerani" ma hikme ve sere erde. gotine Ii cem teresan heye? Ma ew ne

Xwezglniyen bir u .baweriya wekhe- · koremar in, ma ew ne behext u xiniz in? viye, biratiye u serbestiye, ji wan deran Ma ew ne rewi~ta wan e, nizanim ku ji dest birine xwe u gernariye ji bini ve di- . 9i deme ve te zanin? male~in, ji ser ri'ike cihana gewrik a kev- Heta niha min bi "te" u "tu" nave te nare. Ku dixwazin careke din, mirovahi hilda. Ez pir fikirim ku ez kljan nave te Ii ve dere ji dayik bibe. Li navbera her bi lev bikim. Nave te ye li ser nasname­du avan. ya te nivisandi "M. Mirza Bilgi9" an na-

. Te ji zede xwe ranegirt, tirU~ nekir u ve te ye dawin "T'rrej"?! Kijan? te da du wan. Xwestina te ew bu ku, tu An "Mirze" an ji "lnce Mehmed" bi wan r~, di rnilen wan de barana rania~ ·• kljan? Li gori' hinekan tu eyni "fuc~ nen xwe~ bibarini ... Ew ramanen ku her Mehm~d"e Y a~ar Kemal bi'iyi. A rast tu kesi dike wekl hev u ne stemkariye une ji min ji bipirsi, tu je ·ne di'ir ·bßy. Jixwe ji stembariye dipejirine. - . · te peyitand (ispat kir), ·bi 9ilna xwe ya ·

Bi wan peyayen mirovahiye re, te ji sere 9iya. zend-u benden xwe ha dan u dest pe kir, Xuy u kurrnen te ü yen gemase Ya­sere erde ~t. Ji seri heta bi Iingan, ya- ~ar :k.ernal ji di~ihiyan. liev . Diri'iven we ne seranpe. ji aliye fizili ve jl hi hev diket. Rast bU

Li hesahe te nehat ku tu xwe tene hi- ku tu "zirav" huy. Ma jixwe "T'rrej" ji ne di her we harane ü xwe pe hi~oyl, ji qi- zirav e? Ern ji kljan aliyi ve Je hiniherin Ier ü gernare. Te got: "Wiha nahe em tev ern hiniherin, te "ziravl" heq kirihü. gunehkar in, tene xwe~~tin tere nake. Di dawiye de ez de ji ho te nave "Xa­Gerek dike em hi~on ji. Ern de hern xwe lo" hi kar hinim, wekl ku em hemu "he­ji gunehan biwe~lnin ü hem jl mirovan valen" te vi navi hi kar tlnin. Ez de hibe­hiwe~inin ji gunehan." jirn Xalo. Ev hern nave te yi di nav dost

0 te wisa ji kir, le ti~te ku ez bi her di- ü hogiren te de bü ü hem ji tu hi rast! ji kevirn, an ji min die~ine ev e ku "feleka min re xal teyi ... Ez nikarim hihejirn tu xayin" ji te re 9ep geriya. <;iyaye Spi tu ji min re xal dihatL! neparasti. Hin rneha te neqediya li sta!e- Ew qas sal di ser re bihurin, min ne­ya mirovahiye, xehera sar u cernidi gihi- werihü dest hiaveta peni'ise ü ji te re hi­ya me. Tu hi xaka ku bi her!e spi bi'ibU, nivisanda. Ez ditirsirn ku. ez ji hini der­hernbez kirihiln. Li sego~eya hajaren nekevirn. Min hina ji ev tirsa xwe ya ne­Amed, Mü~ u Qewlike (Bingole), ligel nivisine netirsap.diye! .. hevalen xwe te renge spi zivirandibU Ii Niha zlzbilna min_ Ii ber teqine ye. renge sor 1 gevez. Pinguriye, dike di dev de hiaveje.

Di herfanhara: 91 'e de, frroken Roma Gava min ew nü9~ya nehixer hihlst Re~, ji ni~ka ve grrtihiln ser kampa we_. · ji, ez negiriyam. Tene di cihe xwe de leq Beyi ku deng Ii we bikin, ji para ve cer- büm, tu biheje "mit buyi". Moviken ca­di ser we kiribiln. ne rnin hev berdan, 90k Ii min sist biln,

<;irna ez wan dibejirn tu zani? Eger tu hew ez neketirn erde. axaftinen ku rne Ii ser meranl G bebexti- Ster ji 9aven rnin xuricin u ez bi lie­ye dikir bini bira xwe, .tu de rem bikl·. vale din re. m1jül bi'im. Heta ji min dihat Stranen Sakiroye M~i bes in ji bo ji- rnin .ew teseli dikirin. .. Ez, Apo, Suat ü

. hevremkirina ,m,e. Ha ez ji hir nekim, wi;; FeyseL Ern tev bi Feysel re eleqedar di-dengbeje . 9e ji xatir ji Ve dinyaya dere- bful.' Ji rne tevan, Wl denge e~e, jan U will xwest. Her cara ku ez le guhdari di- tajane ji xwe derxist. Ern ne !i male, Ii kim tu teyi bira rnin. Te gelek je hez di- ki'i9eyeke Aksaraya Stenbole biln wi kir. Ew qas sal tu li Stenbole mabuyi ji, 9axi: nwt"?5f"'W( ffl rtt -- ... M*i?Jfiii:i1!9' u :e:h4 II

Ez ve ji bibejirn ez naxwazirn herirne cihen ku em bi hev re Je mabiln. <;aven min bi wan deran bar nade. Gava bi regihani ji riya rnin bi' wan dikeve, dile rnin dikewgire. Te tinin hi~e rnin. Ez 9'aven xwe digerinim nagerinin tew~ e. Kurt bihirim, dile rnin Ii wan deran roni nabe.

Ez ve save ku bi sederna salvegern te ji te re dinivisirn, he ji wisa mit ü mat

dU T 11!111

im ... Pi~ti penc salan, ev dibe yek ku t:z ji te re re~belekek dinivlsim. Mih taqet · nedikit. Ez niha, bi tene .sihetiya· xwe · dikim. ' . . . . · · · .

Dizanirn Xalo te xwe~ lilanq_ u tu ketl ·· we govenda mizglniye. Tu büyi 8er- • govend ji. Le ez.dixwazirn ve'ji ti\ hipfr• . sim. Te tera dile-xw~,_goven.d . gfrt, te keleweca xwe ~ili.uJit", te· kezeba xwe

henik kir gelo'7 . .. '},·';>,:. · rr I •

www.ars

ivaku

rd.o

rg