Novelle 1Fagportal

Qaamaneq inummiittoq

Rosine Kreutzmann Atuagaaraliorneq: Inuusuttut Nunatsinni Nunarsuarmilu

Tarnip immikkut pissusaanik ilisimasallip Jonna Ketwa-p oqaaseqaataa

2 Novelle 1Fagportal

Annertoqqutaaniaraluarlunga annilaanganermik tamarma nillasuttuinnaallunga sajuppunga. Qipik kissalaartussaq iluaqutaanngilaq, akiserlu toqqisisimaffissaagaluaq panin­ngilaq. Qatanngutituara eqillugu siutaata aappaa assannik asserlugu erinarsorfigaara:

“Annaasisunnguatta asagamisigut Qilammut tarnivut pisikkumaarpai Nallittorpaalu nunami erloqisut Meerannguit pulluaqqungaarpai.”

Anaanap iikkamut erfattaarneqarnermini pisattat aalassan­neri, ataatallu amaqqutut qatimaanneri paasissaanngitsut ili sarnanngitsullu tusavakka. Aassunni sukkut tamaana ta­kor nartarinagu naamavara, tipilu aliannaanngilaq. Igalaa mer­ngit natermut siammarterlutik tunneri siutinnut annernar­put, anaanallu naalliunnera ersarippoq. Aqqalussamali ti mera tamaat eqillugu qianera uummatinnut kapinarner­paavoq.

Iterpunga ullorulereersimasoq, aqqalup itersaraanga suli angajoqqaavut itersimanngimmata, quiartorniarluni kisi­miikkusunnani ilageqqusoq. Ippassaammalli atisat atukkak­ka atuinnarlugit sinissimavunga, timeralu tamarmi oqimaap­poq. Ini saneqqutilerlugu takorusunngeqaara, soorlumi uumasorujummik siumugaqaannassallunga. Tujormiginermik anartarfiup tungaanukarluta ini takunngilara qissiminnagu­luunniit.

Qatanngutituara asangaagara arfineq­marluinnarnik ukio­qarmat inimi torersaaqatigisinnaannginnakku, anartarfimmi aqunngasoq anersaaruluutigalunga pilerpara:

“Inuuteq... Aleqap torersaanerani titartaalaarumaarputit, ataatakkut itinnginneranni naammassiniassaanga.”

Pisannguakkuluga oqarani niaqquminik qiviarnangaluunniit anngaaginnarpoq. Coco Popsinik nerisassaanik tuneriarlugu Nemo nuannarisatoqaa aallartippara, niaquatigullu apariar­lugu matu matullugu.

Ini qimmit inaanniit ajornerulersimavoq, ilisarsaajunnaarluni. Igalaamerngit angisuut, sioqqatullu mikitigisut siaruaas­simapput, igalaamerngillu anginerusut nuui aattaqarput

Arnaq inuusuttuaraq17-inik ukiulik angerlarsimaffimmi angajoqqaani aqqalussanilu 7-inik ukiulik ilagalu-git peroriartorpoq. Angajoqqaavi imerajuttuupput, ataataasoq anaanaasumut nakuusertarpoq; aamma meeqqat isigitillugit.

3 Novelle 1Fagportal

panersimasunik. Saagup aappaa qorsuk sissorsimalluni natiinnarmiippoq. Iikkami assilissat amerlanerpaat equngapput, ilaallu natermiipput igalaaminertaqaratik. Sofat marluk inissa­minniinngillat equngallutik, fjernsynilu toqqavimminiit nakkangajavissimavoq. Suliassat tulleriiaarlugit qulaanniit aallartippakka, saagut assilissallu siulliullugit. Nateq asalerakku qasuummerujussuarpunga, uummatigalu kassulerluni. Naasut issui teqeqqumiittut sanerlugit piiararpakka, støvsugimik angajoqqaakka itertinniannginnakkit. Aallu natermi paningajassi­masoq tikka qarfeerutigisarpara, nalunnginnakku anaanama aagigaa.

Ataatama isumaata iluarisaatut ini inissigunarmat, Inuuteq takulaariarlugu sinileqqissimari­armat suliartunngilaattaa uffarpunga.

Anilerama Inuuteq qimaannarneq saperakku itersariarlugu oqarfigaara suliartulerlunga, ungallunilu atisereertunga timini tutsivillugu eqeqqavaanga aneqqunanga. Nalligigaluarner­mik naalliuummingajariarlunga anaanakkut suli makinngitsut orneqquakka, naak toqqissisi­manarinngikkaluarlugu.

Brugseneeqqami pisiniat qiviarpiassanagit qungujulaaginnartarlugit sulivunga, soorlumi tamarmik nalunngikkaat kinaanersunga. Qujanartumilli suliassaka sivisuumik sungiusima­gakkit suliassaarunneq ajorpunga, tamannalu iluareqaara.

Ataasinngorneq. Inuuteq asoormat ilinniagassaanik ikioriarlugu marluulluta neriniartarfiliar­pugut. Pommefritesit allaapput, manngerput taratseraluarlugillu mamai allanngorneq ajorput. Nerisavut naammassereeraluarlugit maskinarsuarni spilertut oqassanata ingilluta nakkute­rusaarpavut.

Atisat pølsebarersunnippallaannginnerini anivugut, unnulermamammi aamma. Angerlamut pisorusaarluta Inuutip tasiorinni iperariarlunga apersulerpaanga:

“Aleqaa? Anaanakkunnununa ajoqutaaginnartungaa? Sooruna anaanakkut paarisussaagaan­nga illit paariuaannarimma? Qatsunneq ajorpinga? Sooruna anaana ataatalu kamaattuaannar­tut?”

Oqaatsit taakku tusassangannginnermik tupannermillu qullilivunga, annikilliuummerlungalu. Qulliikka kuuttut niperalu allanngortinnaveersaarlugu oqarfigaara:

“Aqqaluutiga, illit pisuunngivipputit anaanakkut imertarnerannut, aamma asavaatsit, erligaat­sit nuunutigaatsit aamma. Eqqarsaatigisassanngilat sooq anaanakkut imertarnersut, illit pisuussuteqanngivipputit. Ataata anaanalu inersimasuugamik kamaattarput, aamma inersi­masut allat taamaattarput. Aqqalu qatsutinngisaannarpakkit asaqaakkit!”

Pisuttoq unitseriarlugu eqippara, uluaatigullu kunillugu.

4 Novelle 1Fagportal

Qullit kiinnakkut kuserput sikutut nillertigalutik, assagut imminnut tasissiussimapput allunaasatut qilersorsima­sutut sukangallutik qilerussaarneqarsinnaanatik. Anger­lamut apuutilerluta kiinara tagiartorpara Inuutillu kiinaa attulaarlugu. Iserluta suliluunniit kamippavut peernagit ataataasiit sukareerpoq:

“Arnapalaajaraq atorfissaqanngilatit! Qanoq ilillutit ernera kalerreqqaarnanga annissinnaaviuk? Naak silavit qeqqa?! Isumaqassanngilatit nukappiaqqamut iluaqu­taal lutit! Atorfissaqanngilatit!” Aasiit oqaatsit taakku.

Anaana ataatamik nipangersaagaluarpoq iluaqutaan­ngit sumilli. Oqaaseqarnanga ineeqqannukaannarpunga høretelefonileriarlungalu nipilersuut nippaallugu ullorsi­utinnut allalerlunga:

“Qaquguuna uanga inuttut naleqalerniartunga? Anguti-palaaq misigissuseqanngi, immikoortitsiuuaannartoq, sunamita allaanerussutigigakku? Aqqaluga assigin-nginnerpara? Aqqaluga kisimiittuartoq annertuumik ikioreersimannginnerpara? Nammineq suugami arnanik attuiuaannartoq, silaqanngi kamassalissuaq! Sooq kamassani anaanamut uannullu tutsittuassavaa? Qaqu-guuna iluaqutaalerniartunga ataatamut. Anaana nersor-taqaakkit attortittuaaravit. Kisianni sooq aamma illit imertaqaat? Uummatiga annernarpoq sooq ilaquttat taamatut uanga ilaqutarigakkit. Mikisuullungali meeq-qat angajoqqaaqanngitsuniissimassagaluarpunga. Aqqalugali asaqaara, pinngitsoorsinnaanngilara. Inuuteq asavakkit erligiuaannarpakkit.Taannaqami aallarnis-saq, sapaatip-akunnera ataaseq utaqqisinnaa nerpara, ajaaqqamut weekendertalernissara inuu suttoqatimalu efterskolemi najulernissaat. Angajoq qaakka qimakkuso-qaakka!”

Marlunngorneq ullorulereersimasoq mobilinni tusarnaa­gara suli ikumasoq, ullorsiutikkalu akisiliutiinnarsimal lu­git iterpunga. Illu nipaqanngilaq. Uffarniarlunga tarrara takullugu annerpunga. Isikka nakkangapput, kummitullu aqitsigalutik pullallutik. Ulussakka isikkunnut angival laa­lersimapput, ballongingallutik.

Uummatiga ujaqqatut manngertigaaq, aqilisinneqarsin­naanani. Anartarfimmut ingeriarlunga assakka tilluut tar­

Paniusup ataatami nakuusernera ki-ngu neralu oqaluttuarimmagit, takusin-naavarput aassunnik nipillu assigiin ngit-sut ersarissumik eqqaamaqqissaarai. Tamanna quarsaarsimatilluni malugi-saat sit sakkortutsinnerannit pissuteqar-poq.

Arnaq innusuttuaraq inersimasuaqqatut taaneqarsinnavoq – inersimasunngujaar-simasoq. Inersimasut akisussaafitsik paa risinnaanngikkaangassuk, meeqqap nammineq akisussaaffik tigunialersarpaa uumajumallunilusooq, angerlarsimaffillu torersarlugu iluarsiniarsaralugu. Ataata kamannginniassammat, susoqarsimaa-ngitsutullu inniassammat. Inersimasua-raagami aqqalussani paarivaa nerisittar-lugulu. Inuutip pisariaqartitai nalunngilai, nammineq aamma pigigamigit. Periaasii atornerluiffiusumi nakuuserfiusumilu nalinginnaapput, ataatani sapinngisani tamaat kamatsinnaveersaartarmagu.

Suliartorami angerlarsimaffimmi inuuni-ni kanngusuutigaa, nalinginnaasuuvorlu ima kanngusunnera sakkortutigisoq, kanngusunnini allanit takuneqarsinna-sorilerlugu. Suliffiata angerlarsimaffim-miit misigissusaaniillu qimarnguiffissip-paa. Inuusugut navianartorsioraangatta akiuussinnaavugut qimaalluta imaluun-niit toqusuusaarluta.

Ataataasup nuliani paninilu nakkarsar-pai, piliani ilerasuutiginngilai taamatut-taaq panimi meeqqerinera soqutigina-gu. Angajoqqaasut suliassaagaluat. Ataataasup isornartarsiorneqarnissani saperpaa, nakkarsaanerlu sakkutut atorlugu iluarnerusutut misigiumalluni. Tamanna imminut qamuuna annertuu-mik naleqartinnginnermit ingalassimani-artitamit aallaaveqarpoq.

Tamatta qamuuna immitsinnut oqaloqa-tigisarpugut, paniusullu taamaaliornera tusarnaarparput. Angerlarsimaffimmut pisartunut apeqqutinik pissusissamisoor-tunik ulikkaarput. Angajoqqaami pissusi-lerssuutaat paasisinnaanngilai, ilima-nar porlu aamma angajoqqaavisa sooq taamaannertik nalugaat. Qimaarusunni-ni malugaa – Qimagunneq.

5 Novelle 1Fagportal

tutut ammalortunngorteriarlugit talikka tamaasa sukappakka, sequnngeqqavunga, kigutikka­lu keeriarlugit nipaatsumik nillialerlunga.

Isikka pullattut mascarannik tarrisippakka, taartumillu isima qulai tanillugit.

Pisarnittut inuit qiviarpiassanagit pisiniartitsillunga arnaq inuusuttoq aperaara:

“Mellemskorteqarpi?”

“Haha!! Qanoq aamma peqassaanga! Aamma oqaatitsik naasarpaat! Kujataanut angerlarniarit Maniitsumiipputit, Maniitsormiusut oqalunniarit!

Pisiamilu akia tunniuteriarlugu ingerlaannarluni.

Kujataaninngaanneerama inuusuttoqatima qinngasaartaqaannga, Qaqortumut angerlaqqul­lunga. Nunaqqataassaguma Maniitsormiutoortarnissara kissaatigaat, kujataamiusut oqaloq­qusaassananga. Oqaatsit tamakku tusartuarpakka. Ikinngutinik nutaanik ikinngutitaaru­suttaraluarlunga imminut ajukkuttaqqanga, inunnummi taakkununnga naleqqutinnginnama. Qujanaqaarli ataasiakkaannguanit akuerineqartarama.

Kiisamili qasuersaarsinnaanngorlunga angerlamut apuutilivillunga tusaasagissiartorpunga. Arnaq naalliulluni qiarpaluttoq, sukkut tamaana arpappalorujussuartarluni angumeriteqat­taarpaluppoq. Tusaasama qanilliartornera sakkortutsittorlu uagutsinnut iserpunga. Tusaa­saralu takullarlugu!

Gangip natiani anaanap nujarpassui tummaatassaannanngorsimapput, ataatallu anaana pappialatut oqigitigalugu nujaannaasigut qangattaattaqattaarpaa, atisaalu sissortarniarlu­git. Taskera igiinnariarlugu pisinnaasara tamaat ataata taliisigut kiinaatigullu tillualerpara, oqigisaavungali, iikkamullu tupiloorlunga. Paarnguusallunga nikuippunga, qianngaq kakkissu­armik sussaanani isiginnaartoq sinittarfinnut eqquppara.

Siniffinni teqeqqumut pilluta Inuuteq sarliarpara qiaqatigalugu. Assannik siutai asseqqavak­ka meeraaqqatullu sinnassarneqartutut aalaterusaalerlugu. Politiinut sianerusukkaluarlunga ataata ersigaara tulliussinaammanga. Ataatap kamannera tusaaniarlugu paasilerpara anaana imigassaarulluni ataatap vodka toqqortaa nungujallugu pisimagaa. Anaana nipaaruttorlu ataa ta sukaqqittarpoq natermi susinnaajunnaartillugu. Kiisaana eqqissiimerpallattoq. Nipaa­rummata alakkarlugit ataata isumakkeerfigeqqusaarluni, asannissuataarluni imermik imerte­qattaarpaa, uluaasigullu apartorlugu. Soorlu aatsaanngummat kamassimanani nuliani silarsu­armi tamani asanerpaallugulusooq pivaa:

“Asasara, asasannguara utoqqatserpunga, taamak kamatsigerusunngikkaluarpunga, isumak­keerfiginnga, qanorsuaq iliorsinnaavunga toqqissisimatikkusullutit, asasara isumakkeerfigin­nga, qanoq iliorsinnaavunga? Imermik aalliuteqqissavakkiit?”

6 Novelle 1Fagportal

Sunaana angut taama kamannartigisoq. Asattuuppaa, anaa nalu oqassanani natermi kiinni ermiummik asatsittoq qasiligerpaseqalugu tunniutiinnaqqavoq. Anaanap atisai taar seriarlugit ataatap Inuuteq tigoriarlugu innarput, su­nalu tamaat illumi tukassuaq imminiiginnarlugu.

Allamik susinnaannginnama qiallunga ullorsiutinnut allaler­punga:

“Isigisakka qaquguukku nuannersiniartut? Inuunera qali-paa tigississanerpa qaquguluunniit sumiluunniit inuugalua-ruma kiffaanngissuseqartitaallunga?! Ernumajuassaanga Inuutip qanoq inuuneqarumaarnissaa pillugu. Qatannguti-tuara iperangisaannagassara nalligeqaaraaaa! Inuutip isigisai, anniatai tamaasa tigusinnaasuugukkit qanoq eqqis sinaq. Anniaatai tigorusoqaakka asasannguara taamak aqqusaagaqatikkusunngikkaluarnermik haajjjaa.... Anga joq qaapalaarsuakka soorlu meeqqat angajoqqaaqa-nngitsut innimigisaqanngisaannartut. Ataatap inunnut ka-massaqarfimminut anniaatini tutsilaartarunigit, uagutsin-nuunngitsoq. Imigassarluunniimmi aamma iluanngeqaaq kinaassuseerutitsisartoq kalak! UUFFFF nunarsuaq ajortilissuaq qaqugumita eqqississanerluni....... Nunarsuara eqqissivissaqarnerpa?!”

Ullut ingerlajuarput tupinnartumik pisoqarfiunatik, inuuf­fis saallutilli.

Aallarnissannut ullut marluk sioqqullugit poortuivunga, qimataqaraluaruma iluarineqarunnannginnama qimataq suugaluarnersoq nassiunneqarnavianngimmat. Inuutip isiginnaarujoortarpaanga, uangalu oqaluuttarpara sivisuu­mik takunavianngitsugut, juullikkunniluunniit tikinnissara ilimananngitsoq. Immaqa aatsaat arfineq­pingasunik ukio­qarlereerpat uterumaartunga.

Tallimanngorneq aallarfissara nallerpoq. Ataata suliffim­mini sananermik ulapilluni suliartornikuuvoq inuulluaq­qu na nga. Anaana aqqalulu ullaakkorsioqatigeeriarluta taxanik mittarfiliarpugut. Tunniussassakka tunniutereer­lugit timmisartup ilaaffissama milersup sajuppilunnera tusaalerakku ilakka tunutallalaariarlugit nipaatsumik qiavunga. Ungagaluaqaanga, anniaqaangalu aqqalup taku­sarumaagassai annernartut pillugit. Ikiartoqqusaagatta anaana inuulluaqqoqqaariarlugu qatanngutituara inuullu­

Nakuusertoqaqqimmat paniusoq akiuuppoq – ataatani sakkortuu-mik saassussimmat quarsaarnerup kingunerisaanik anaanani illersorni-arsaralugu.

Nakuusereernerup kingorna nakuu-sersimasut utoqatserajuttarput; Soorlu marloqiisanngorlutik. Taamaannerata nakuuserfigitittoq qisuariarsinnaajun-naarsittarpaa, utoqqatsernera isigeru-sunnerulersillugu. Kingunerisaatalu artornera pissutigalugu. Taamaatto-qarnerani anaanaasup sumiinnini naluaa, imigassarlu misigissutsikkut qimarnguigaa, immaqalu peroriartor-nermini misigisimasat kingunerisaan-nik pitsaanerusorinnginnami. Angutip nakkarsartarpaa naggataatigullu isumakkeerfigeqqulluni asaqqullunilu. Perusuppoq tunniussaqarumanani-li. Kingunerisinnaasai ersigalugit anaanaasoq akiuineq ajorpoq. Allaat immaqa taama pineqarnerminut nammineq pisuusorivoq. Ataataasoq imaaliallaannaq qarsutiinnarneqar-tutut ataqqineqanngitsutullu misi geq qajaasinnaavoq, imaluunnit pi viusuunngitsoq upperinermik piviusuusorilerlugu. Taamatut mar-luullutik nikeriarneq ajulersimapput, meeqqatillu tassani silarsuaaqqami tujorminartumi tiguagaralugit.

Paniusup qamuuna imminut oqa-luun nerata pisariaqartitai ernummas-sutillu ersersippai, aammali pisunut pissaanikissusaa. Avammut tatiginnin-nera millivoq – eqqissineqanngisaan-nassava? Meeqqat angajoqqaanil-luunniit iluamik pineqanngikkunik, allanit ajunngitsumik pineqarnissartik upperiunnaartarpaat. Peroriartorfitsik kisiat nalunngilaat. Isumaqalissapput arnaq angullu piviusumik taamatut inuuneqartussaasut. Angajoqqaat maligassiuuisuupput qanorluunniit iliorunik.

7 Novelle 1Fagportal

aqqulerakku nukillaaginnarusukkaluarpunga, kissaatigingaaraluarparalu ilaginissaa. Nukittu­niarnermik qianaveersaarpunga misigisimagama uanga saammarsaasuusussaallunga, ilakka uannit nalliginerugakkit. Toqqusaakka annernartuinnaapput, niaqoralu qiassamik nununermit oqimaaqaluni.

Danmarkimut aqqutaani ernumaammerujussuartarpunga, soorlu ilaquttakka paaqqutas sa ra­lu akka qimaannavikkikka sumiginnarlugit.

Qaammatit siulliit pingasut efterskolemi nipaappunga pisunullu akoorpiassananga. Ineqatik­kali marluk ammasuummata taakkunnguit oqaluussinnaanerulaarpakka. Kalaaleqatituara nukappiaraavoq saamasoq Larsimik atilik. Ilaqutai maanna Danmarkimi najugaqarput. Oqa­luulluarnissaanut suli ittoortarpunga, kissarullernaralugulu.

Tikeqqaarninniit ippingiatornera annerpaaq tassaavoq namminiilerneq. Aqqalup sunniuteru­jussua malugaara annernartumik. Isumagisassaarukkama paaqqutassaarullunga imminut eqqaarsaatigineq, kisimiinneq namminersornerlu nalornissutigaakka. Nammineq pinnik nuunuutitaarusuttalerpunga isumagisassannik, immersugassannik asasassannik. Illoqarfimmi pisukkaangama barnevognerpassuit meeqqallu nipiliortut tusaasaqaakka.

Ualit ilaanni igaffimmi ikiutaasussaallunga sofaaqqami siniliinnartoorsimallunga Larsip itersaraanga tupappunga. Sunaaffa igaqatigiilersugut. Nerisassioratta ilinniartitsisoq ataa­seq atuaqatikkalu allat sisamat ilagaakka. Salatinik agguillunga Larsip ikiulerpaanga. Tomati ataaseq aggoreerlugu aappassaa tigullugulu aperivaanga:

“Niviana, isikkut assut qasoqqarpasittarpoq uernaqattaarlutillu, naartunngikkaluarpit?”

TUPAQAANNGA! Ilami soorlu nalunngikkaa naartorusuttunga, ilami soorlu ikiorusuinnaraa nga.

Annuallariarlunga akiinnarpara:

“Naami juulleriartorneraniuna sinikkusuinnaavittunga, aatsaavissuarlu kisima juullisiortus­saagama annikilliulaartunga.”

Tassani qanimut oqaluutilaarattali qanilliartuaalerpugut. Saneqqukkaangatta qungujorujus­suartarpoq. Ilaanneeriarlungalu misigigaangama isigineqarlunga ujarlerlunga takusarpara nakkuterujooraanga. Quinannannguarsi!

Pisiniassagaangami, pisuttuassagaami, filmissagaangami ilinniagasserissagaangamiluun­niit ilaserillattaartalerpaanga, tamannalu iluarusuutigaara ilassanittalerama. Ilagilaarnerillu tamaasa quinassaarlunga, peqqusaakujullunilu pisarpoq.

Taamaallutaasiit Larsip inaani filmerujoorluta isiginnaagarput naangajaliivissoq nutsakka sakkortuumik pinnguareriarlugit arriitsumik assamminik kiinara attuualeramiuk qiviartip­

8 Novelle 1Fagportal

paanga. Toqqarluta isigivugut, isinngui kajortut­qaamasut qillalaarput. Tipaa naamavara, ilummooruppara. uummatigalu kassulerluni. Suli isigissaginni siggukka attoriarlugit qanillat­torlunga aparpaanga. Naama iluani kissaalaartoq angalaalerpoq, naamasaralu tipigeqaaq.

Qimassaarpugut ikioqatigiillualerlutalu.

Weekendit tamaasa Larsikkut angajoqqavini tukkusalerpunga, nuannareqaakkalu. Silarsuara aappallorissumik qalipaasersugaalerpoq, Larsilu ilaginerit tamaasa soorlu nuannersiartuin­nartoq.

Sapaat Larsikkunni weekendernikuulluta atuarfitsinnut apuulluta tamatta immikkut ineeq­qatsinnut avissaarluta ingerlanialissasugut nammattagaq paarisara nunamut ilivaa qiviarlun­galu. Tupaallallunga isigiinnarpara oqaaseqarnanga. Sikuntit tallimapajaat oqaaseqanngeriar­luni:

“Niviana.... asavakkit.”

Kissarullerpunga timaanullu puinnarlunga. Timima aqussinnaanngisaanik nammineq isaasigut toqqariarlugu qisuariarpunga:

“Lars, uangalu asavakkit nuannareqaakkit!”

Sammeriarluta ineeqqatsinnukarpugut. Innaraluarlunga mobili iperarneq ajulerpara, assit allannikuusagullu isiginnaarnermik. Imarsuartut qatsorsimasutut qillaarillunga sinilerpunga.

Piffissaq ingerlavoq. Qaammatit sisamangajaat ingerlareerput qimassaarattali, sungiuteqaa­gut sunalu tamangajaat oqaluttuarisalerlutigu.

Immitsinnut sungiukkaluttuinnarluta mianeriunnaariartorpugut. Qimassanatalumi periaratta isummavut assigiingikkaangata assortuuttalerpugut nipivut qaffallugit oqaluttalerluta.

Weekendit ilaanni Lars ilaginiarlugu neriorsornikuullugu Aja orniinnarniarlugu oqarfigiginni kamalerpoq.

Talera tigorujussuarlugu assani sukallugit siutima nalaanni nilliaffigilerpaanga.

“Qaaa, neriorsoriarlunga isummat allanngormat tassa asu? Kanngusunniarit piumallerlutillu allannguisaravit! Asuli inuusaanngilanga salloqittartagaq, naalassiassaannaq!

Aqqusiniinnarmi inuit saneqquasut isigimmatigut puffissarsioraluarpunga, qaqqamili alan­ngor simasutut ersaritsigaanga, arajutsisassaananga. Biilit saneqquasut takusinnaagaluarlu­git tusaasinnaangilakka, angutilli nipaa kisiiviat tusaavara.

9 Novelle 1Fagportal

Oqassananga issuttuuteqattaarpunga, ataasiakkaanillu qullillunga. Kamakkaluttuinnarmat tunniutiinnarpunga ilagiinnarniarlugu.

Ilagilerinni paasillugu eqqissivoq kiinaralu allartilerlugu:

“Utoqqatserpunga taamarsuaq pinianngikkaluarpunga. Utoqqatserpunga. Utoqqatserpunga. Annerpit? Qiiavit? Tuaviussaagut? Asas’ asavakkit.”

Anngaaginnarpunga pisoq qaangiutipallanniassammat, soqutiginagu susoqarsimanngitsutut pissusilersorniaannarlunga.

Ullut naammagalugit suugaluarnersut atorpakka, ajornanga innaruma naammagalugu.

Taamaalluniaasiit Lars ininnut isileriallartoq rosat tallimat tipigeqisut bamseerarlu niviarsi­araq nassarlugit. Qungujorujussuarlunga aperaara sooq taamaaliornersoq. Tallini qummoori­arlugit:

“Ajorata qaammatit tallimanngoratsigit.” Illarlunilu.

Sussaajunnaarlugu asaammerujussuarpara. Unnuk taanna unnukkorsioriarluta sukkulaatinik tamorraserluta pisimasunik eqqartuerujoorpugut. Innaramalu eqqarsaannarpunga:

“Takuumi nukappiaraq taamak pitsaatigisoq attuisartuunavianngilaq, taamaniuna uanga pa­katsisikkakku kamarujussuaannartoq.”

Ullut arlaqanngitsut qaangiuttut ineqatiga anialu pisiniarfilerinikuulluta atuarfimmut apuuti­lersugut Larsip naammattoorpaatigut. Toqqaannaq isiinnarminik qaaqquaanga, ornipparalu sumik isumaqarnanga. Ineeqqamut isiinnaavittugut matu matorluppaa apersulerlunilu:

“Sooruna nukappiaqqamik ilagisaqartutit? Kinaana? Qanoq oqaluuppaatit? Inequgigamitit? Sooq apereqqaarnanga ilagiviuk? Qangali nalunngisariikkassi? Naak mobilit? Takulaarlara!”

Tupangaarama mobili tunniuteriarlugu nassuiaanniarsarigaluarpara ineqatima qatanngutigi­gigaa, kamaqaarli.

“Allagarsiatit piiapallakkakkit? Qaa iluamik piniarit! Isumaqassanngilatit isertorsinnaallutit.”

Oqarnialertungalu nipangersittarpaanga. Kiisa nujaartuilerpoq, nissukkalu isimmittalerlu­git. Qasuummernermik tunniutiinnangajakkaluarlunga annakkusuummernerup tikimmanga nillialerpunga:

10 Novelle 1Fagportal

“HJÆÆÆÆLP!! HJÆÆLP!!”

Larsillu gangeqataa ingerlaannaq iserpoq ikiorlungalu. Arpallu­nga qiaatigalunga ininnukarpunga. Ineqatikka apersoraluarput sunersunga, akissanagillu akitsimut puinnarlunga naalliulerpu­nga. Oqaluussaqarusunnginnammalu ullorsiutikka saaginnarpak­ka:

“Tassa attuisartuuvoq! Ataatama assersua aappaliussimavara, soormiaa anaanaga taamak pitittoq isigisarunnaarakku uanga taamak pineqartalerpunga? Angerlarsimaffimmi pisut tamak-ku qimallatuarakkit kisianni aamma tassa uanga nammineq misiga lugit. Uangannguakkuluk pilluarsinnaanngitsoq.”

Lars allaqattaarpoq utoqqatserluni, isumakkeerfigeqqull­uni, taa malioqqinniarnani aamma qimanngisaannarusullunga. Takoru sunngilara, ersigaara. Kiisa sivitsorpoq Larsi suli uterii­sertoq. Ullut sisamanngulersut suli akinagu siorasaarpaanga weekenderialeruma malikkumaarlunga unatarniarlungalu, pereersununngooq qujasueqigama. Innaarsuup qaavani kimmi­innannik atalerama annannialerpunga. Ajorsarfigaara aammami qaammataajunnarpoq nunannitsinnut angerlarnissannut.

Aallarnissara qanillisoq ujammimik sølvimik qalipaatilimmik uummataasamik tunivaanga. Kusanaqaarlu. Tunniutereeramiuk ilumoorsaaqaluni oqalulerpoq:

“Anaanamut anniartaqaanga. Ataata naluara kinaasoq. Kamas­sa qaqaanga peroriartorninni annaasimasara pillugu. Inuuninni erligisannik ujarleqqikkusunnanga inuit pingaarutillit qanilli­gaa ngakkit ungasillisinniartarpakka anniartillugit. Taamak iliorusunngikkaluarlunga ajoraluartumik taamaliortarpunga. Aammali pisooqataasarputit anniartileraangakkit. Akuersillutit tunniutiinnarlutit pigaangavit nuannarinerpaasarpara naalliuti­tarissallutit. Uannut ajornarsaarpoq arnaq anniartinneqarnis­samik NAAGGARTOQ attorniassallugu. Timikkut takuinnarlutit takusinnaasarpakkit. Neriuppunga tamanna paasigit kamassara­li uannit pisuuvoq, illit pilersitarinngisat. Utoqqatserpunga pereersunut.” Qungujullungalu.

Ullut kingulliit atukkavut nalleratsigit ungaleraluttuinnarpunga, nalligeqaaralu. Asaqaara asannileqqaatigigakku, puigunngisaan­nassavaralu uannut misigitissimasai pillugit.

Paniusoq efterskolimi aallartik-kami paasinartumik anaa-na misut inissippoq. Aappar-taarpoq amigaatigisaminik tunioraasumik – soqutigine-qarneq oqaatsillu nuanner-sut. Allat pisariqartitaat aal lu tissallugit ilikkarnikuuaa, ki ngusiinnaatigullu aatsaat paasillugu qanoq imminut kinguneqarnersoq, peerartaani ataatamisut pissuseqarmat. Sianiginngisamik meeraalluni iluarsisinnaasimanngisanik sakkortuumik iluarseerusutto-qartarpoq. Soorlu assersuutiga-lugu pinerliisoq pinerliiseq-qin naveersaarlugu. Soorlu ataataminit ilikkarnikuugaa akiuinnginnissaq, anaanami-nil lu ilikkarnikuullugu mittati-gineqarneq akueriinnagassaa-soq. Nakuuserfigitikkuni im mi nut pisuusorissaaq.

Nammineq iliuuserisimasat pillugit allanut pisuutitsisarneq, aseruutaasumik qisuariarne-ru voq – illit imatut oqarnerit pissusilersornerillu pissutaallutik imaaliorpunga. Aseruutaasu-mittaaq qisuariarneruvoq allat iliuusaannut imminut pisuutin-neq. Nammineq iliuutsigut nammineq akisussaafigaagut. Tamanna ilikkarsimanngilaa, angajoqqavisa iliuutsitik akisus-saaffigisarsimanngimmassik.

Imminut qaamuuna oqaluun-nerani takoqqipparput ne ri uutaaruttoq sapilersorlu. Allamik piviusoqarsoriunnaar-paa. Uggornaraluartumillu ilaatigut meeqqat taamatut ilaqutariinni inuusut, peruler-nerminni kingusinnerusukkul-luunniit, imminoornissamut qaninnerulersarput.

11 Novelle 1Fagportal

Efterskole naammassigakku ullut marluk ajami unnuivunga. Sofami ingilluta tiituutigaluta oqalorujoornitsinni pissangaammillattaarpunga ilaquttama takoqqinnissaanut qanoq issaner­lunga. Ukiup ataatsip ingerlanerani perornera nalunngilara, naluarali qanoq pissuseqalersima­nerlunga. Annilaangallunga anaanap ataatallu maannamut qanoq innerat pillugu aammalu Inuutimut paaqquttarinnittarnera qanoq kinguneqarsimanersut, puullaaqissutigileruttorlugit ajap oqaluutilerpaanga:

“Asasaarara soraluannguara. Inuusuttuunnguuvutit inequnartoq, asanartoq isumaginnilluar­sinnaasoq. Takuat aatsaat inuususseruttorputit, inuunerit atorluarniaruk allat piunnaarlugit. Illit nammineq inuunerit ingerlanniaruk allanik aporfissarsiornak; periarfissatit ajunngitsut ujartulerniakkit. Aporfiit suulluunniit tappiiffigiinnarlugit aporfigiuarukkit ingerlariaqqinna­vianngilatit. Aap, ilaquttatit ernumagisarpatit kanngugalugillu, taakkuli inuunerat ILLIT inuu­nerinngilat! Misiginikuusatit suulluunniit ajoraluarpataluunniit akueriniakkit qujassutigalugil­lu, massakkumut inissisimaninnut pisooqataammata. Ajunngitsumut saatinniakkit, aammali nalussanngilat angajoqqatit inuilluunniit allat allanngortissinnaannginnakkit, qanorluunnit qiatigigaluaruit. Illit inuunerit eqqumaffigilerniaruk allat piunnarlugit! Asavakkit illit kinaas­sutsit pillugu! Neriuppungalu oqaatsikka tamuajumaaritit, tusaannarnagillu timitaliillutit.”

Aatsaat taamak oqaluutsikkama nuannaajallarujussuarpunga oqiliallallungalu. Angerlarnis­sannut qilanaajummerpunga pisussallu suugaluarnersut tikilluaqqullugit.

Mittarfissuarmi oqilisimaarneq, tanngassimaarneq, pissanganeq, nuannarneq minnerunngit­sumillu unganeq misigaakka.

Aja siulliullugu inuulluaqquara qujaffigerujussuarlugu. Ilimagisannik Lars inuulluaqqulerakku anniarneruvunga. Asannilerfigeqqaatiga, nuannarisara qimalerakku artorsarpunga. Timera tamaat tunniullugu eqippara tipigissaataalu naggammik ilummut naamalluartaarpara.

Tarrikkakkit soorlu ilunni igalaamineq aserorneqartoq, kapinartuinnanngorluni katersugas­saajunnartoq.

Angerlamut aqqutaa sivikippoq. Ullorsiutinnguakka tatiginartuaannartut saakkakkit:

“Inuunerup tupinnassusia annertooq. Uanga aatsaat 17-niinnarnik ukioqaraluarlunga mi-si gisakka sakkortuut nuanniitsorpassuillu aqqusaarsimavakka. Anniaaterpassuakka peroriartorninni pisartut suli uummatinniipput initullutik, ilaallu suli akueriuminaatsillugit kamaammissutigisartakkakka allanngortinneqarsinanngillat, akueriinnartariaqarpakka. Qujassutiginiarlakka misigisakka allanngortinneqarsinnaanngimmata ajunnginnerulernatillu ajornerulersinnaanngimmata. Pereersut pereerput, siunissanni naluara qanoq pisoqassaner-soq, sooq taava siunissannut ernumaleriissaanga? Misigereernikuusakka akuerisariaqar-pakka, allanngortissinnaanngilakkami. Larsip attormanga ersillunga pigama ulloq taanna nuannaarlunga atortussaasimanngilara akueriniarlara. Tassa taamaattussaannaavoq, akuerisariaqarparalu. Anaanap ataatamit attortinnissaa qaquguugaluarnersoq ernuma-gi lereernagu soormi aatsaat attortilerpat ernumaguma? Taavami massakkumi inuuniarla-

12 Novelle 1Fagportal

nga, piffissarmi allanngortissinnaanngilara, imassaali aalajangersinnaavara. Nammineq aamma aalajangersinaasariaqarpara qanoq inuussanerlunga. Siunissami ataatatut ittumik aappaqarnianngikkuma arlaatigut kipisitsisariaqarpunga ajunnginnerusoq anguniarlugu. Inuunera akisussaaffigalugu ilinniartariaqarpara, allat pisuutiinnarnagit imminut qiviarsin-naalerniarlanga. Uanga inuunera allanit aqunneqassanngippat taava aamma uanga allat inuunerat aqussinnaanngilara.”

Suli timmisartumiillunga mittarfimmut marserlunga ilannguakka ilisarnangaaqisut takuakka. Assiaqutinut attuutingajavillutik qeqqissimapput. Erfalasulisaarput, anaana ataatalu eqisi­maarlutik, aqqalulu ruusat tigullugit pississaarpoq.

Timmisartumiit anillakkama tamarmik illalaartuinnaapput. Qatanngutituannguara allisi­manermut ajornaqaaq. Isiinnaavittunga tinngivigivaanga:

“ALEQAAAAA!”

Asanaraaaa. Kaavisippara, soorlumi kisitta pisussat. Immitsinnut qiviarlutalu illaatigaluta nilliallutalu eqeqqittarpugut. Angajoqqaama kuniorpaannga ruusamillu tunillunga.

Angerlarsimaffinnguatta tikka alianaak, kaffisunnippoq iserluguli taakujulluni. Inimut ap­pakaallunga karamelkage sanalluagaangaarami qangami kusanannguarsi! Ukioq ataaseq anaanap specialianik tamussernikuunanga kiisami usseqqilerpara. Anaana qiviariarlugu qujaffigiganni ornippaanga kunilaarlungalu. Aqqaluara iperassanagu sofami qinngasaartu­arpara, maleruutiinnarlunilu quinassaartaqattaarlunga. Tungusunniallattaarniarluta ataata sinittarfimmukarpoq nuileriallartoq assiliivimmik Canon 1100D talerpimminik tigumiarluni, qaqugukkulluunniinngooq atorneqarsinnaammat. Saamimminillu naneruuserfik tigummiar­lugu, uummataasaq ammallorissoq kajortumik qalipaasersugaq, qeqqani allaqqasoq FAITH. Nikuippunga assannillu qanera aatsaqqasoq asserlugu. Kiinaa takullugu qungujuppunga. Isai immassimapput, sinngoqqavorlu. Ornillugu tunniussai nerrivimmut ileriarlugit eqerujussuar­para nipaqaratalu minutsialuit eqissimalluta.

Naneruuserfik ineeqqannukaappara, igalaallu eqqaanut ilillugu. Assiliivik ikinngilara. Ilakka pilerpakka:

“Assiliivik atoqqaarfissiorlugu qaqqamukalaarta, sila nuanneqaaq!”

Qiimasaavillunga pilerisaarivunga, pisannguakkalu piuminarnermik kamiinnariarlutik anipput. Mamarisannik tamusseqqilaariarlunga imermillu taqusseriarlunga malippakka.

Qaqigatta ila sunaana pinngortitarsuaq taama alianaatsigisoq! Imaq qatsorsimavoq, qaqqat tarraat ersarissivissimapput, arferit ataasiakkaat puisarput, qilak pujoqarani seqerngup qinngornerinik qalipaatigeqaluni timmissanik timmiaaqqanillu aarsaarfigineqarpoq. Anoraan­nguaq takkukkaangami naasorsunni, silaannarik alianaak. Maniitsoq tamaat isigalugu issiavu­gut, illarpalaarlu tusaasinnaavarput.

13 Novelle 1Fagportal

Ataatap assiliivik piukkunnermik ujamiliuteqqasara tigu­jumavaa, ujaqqallu angisuup qaavanut ingitillunga. Qaqqat portusuut minnerillu aputitarasaartut, qeqertat, imarlu tungujortuinnaq tunuliaqutsiullugit.

Ataata qiviaranni oqarpoq: “Paneeraraa.” Assiliillunilu.

Assiliineq siulleq, takuaa qungujuutigalunilu asseq nittar­saallugu.

Nunami nissukka paarlatsillugit issiavunga, assakkalu paa­rlaqqallugit. Tuikka eqqissisimapput. Paleqqavunga, kiin­namalu killingi ersarillutik. Isikka arnisarput qungujunninni millivillutik, qaqortortaat nuisarpianngillat, ersarippulli. Asseq qalipaatigeqaaq, takujuminarpungalu.

Nuannaajallannermik uikkamalu itertuusilerpunga talikka tigullugit imminut eqissimallunga isikka immassimasut, kigutikkalu nuerujussuarlutik qungujorujussuarsimasunga, ulussama nukii malugillualerlugit. Qungujuppunga.

”Minnissatsinnut piareersalerpugut. Ilaasut qinnuigineqar-put qiteruseqqullugit....”

Efterskolimit angerlanngitsiarnermini ajani pulaarpaa. Ajaa maligassiuillu-arpoq; tapersersorpaa, nersualaarlugu oqarlunilu allamik pitsaanerumik inuunissamut periarfissaqartoq. Erseqqissaappaa angajoqqaavisa taamatut inuunerat nammineq pisuussutiginngikkaa.

Ullorsiutimini allataani takusinnaa-varput pisariaqartitai neriuutaalu sin-nattutut ilisut, qanoq angajoqqaavisa asallugu paarineraat. Ima sakkortu-gisumik kissaatigitigigaluarpaa allaat ilumoorsorinarluni. Meeqqat sumigin-nagaasartut ilaat isumaqalersarput sinnattorlutik piviusumut allamut pisinnaallutik. Pisartut nuanniitsut taamaalillutik anigorsorisarlugit angerlarsimaffimmilu eqqissineqa-lerluni. Paasinarporlu piviusoq alla pisariaqartikkaat pisussaaffigalugulu. Ajoraluartumik amerlanerpaanut taa-maanngilaq. Arnaq inuusuttunnguaq sinimminit itermat siunissaa sunik nassataqarumaarnersoq naluarput, eqqoriakkanniinnarsinnaallugu.