rosyjski dla bystrzakow rosybv
TRANSCRIPT
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
1/30
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
2/30
Rosyjski dla bystrzakw
Autor: dr Andrew Kaufman,dr Serafima Gettys, Nina WiedaTumaczenie: Leszek SielickiISBN: 978-83-246-3199-5Tytu oryginau: Russian For DummiesFormat: 180235, stron: 312
c? c w tym trudnego!Ucz si !
Fakt, e z naszymi wschodnimi ssiadami kcimy si nieustannie od wielu stuleci,nie powinien nam przesoni urody jzyka rosyjskiego. Znajomo tego fascynujcegojzyka, przywodzcego na myl Puszkina, Czechowa czy Wysockiego, jest dzi
niezwykle przydatna nie tylko w czasie wakacji, ale przede wszystkim w sprawachbiznesowych.
Przygotowalimy dla Ciebie podrcznik napisany przez wybitnych lingwistw. Bdzieon stanowi doskonay substytut kadego kursu jzykowego lub stanie si jegoznakomitym uzupenieniem. Z pewnoci docenisz go, jeli szukasz ksiki oferujcejklarownie opisan gramatyk, a przy tym pomysy na praktyczne zastosowaniepoznanego sownictwa. Naucz si porozumiewa po rosyjsku w podry, restauracji,muzeum i podczas zakupw. Jzyk ten przyda Ci si rwnie w trakcie podryna Ukrain oraz do innych krajw za nasz wschodni granic.
wicz wymow oraz akcent i prowad pynne rozmowy po rosyjsku. Sprawd, jak mona gadko opanowa oparty na cyrylicy alfabet
oraz gramatyk. Poznaj i stosuj na co dzie popularne powiedzenia we wspczesnej ruszczynie. Naucz si swobodnie prowadzi pogawdki, komunikowa si w podry
i sytuacjach szczeglnych.
Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 rzeczy, ktrych nie naley robi ani mwi w Rosji,10 najwaniejszych rosyjskich wit, 10 sposobw na szybkie przyswojenie jzykarosyjskiego oraz 10 ulubionych rosyjskich wyrae
dr Andrew Kaufman wykadowca na Wydziale Jzykw i Literatury Sowiaskiej Uniwersytetu Wirginiidr Serafima Gettys koordynatorka Programu Jzykw Obcych na Uniwersytecie LewisaNina Wieda doktorantka na Wydziale Jzykw i Literatury Sowiaskiej Uniwersytetu Northwestern
w Chicago
DODATKI SPECJALNE:Dialogi z ksiki na pycie CDTabele czasownikwSowniczek polsko-rosyjski i rosyjsko-polski
http://www.septem.pl/view4909.~rosyjski_dla_bystrzakow_dr_andrew_kaufman_dr_serafima_gettys_nina_wieda,rosybyhttp://www.septem.pl/view4909.~rosyjski_dla_bystrzakow_dr_andrew_kaufman_dr_serafima_gettys_nina_wieda,rosybyhttp://www.septem.pl/view4909.~rosyjski_dla_bystrzakow_dr_andrew_kaufman_dr_serafima_gettys_nina_wieda,rosybyhttp://septem.pl/view4909.~rosybvmailto:[email protected]/page4909.~/http://septem.pl/page4909.~online.htmhttp://septem.pl/page4909.~cennik.htmhttp://septem.pl/page4909.~emaile.cgihttp://septem.pl/add4909.~rosybvhttp://septem.pl/page4909.~katalog.htmhttp://septem.pl/page4909.~zamow_katalog.htmhttp://onepress.pl/page4909.~/ -
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
3/30
Spis treciO autorach .............................................................................................................................. 13
Podzikowania ........................................................................................................................ 15
Wstp ...................................................................................................................................... 17O ksice .....................................................................................................................................................17
Konwencje zastosowane w ksice ..................................................................................................................17Naiwne zaoenia ..........................................................................................................................................18Jak zbudowana jest ksika ............................................................................................................................18
Cz I: Na dobry pocztek .......................................................................................................................18Cz II: Rosyjski w akcji ..........................................................................................................................19Cz III: Rosyjski w podry .................................................................................................................... 19Cz IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 19Cz V: Dodatki .....................................................................................................................................19
Ikony uyte w ksice ....................................................................................................................................19Co dalej .......................................................................................................................................................20
Cz I: Na dobry pocztek ...........................................21
Rozdzia 1: Rosyjski nie jest Ci zupenie obcy ........................................................................ 23Sowa, ktre na pewno znasz ......................................................................................................................... 23
Rosyjskie wyrazy rozpoznawalne na caym wiecie .......................................................................................... 23Wyrazy podobne, a znaczenie inne ............................................................................................................ 24
Alfabet rosyjski (jest atwiejszy, ni mylisz) ....................................................................................................25Od A do Ja: cyrylica ma sens .................................................................................................................... 25
Znam ci! Znajomo wygldajce i identycznie brzmice litery .....................................................................27Sztuczki: znajomo wygldajce, lecz inaczej brzmice litery ..........................................................................28
Dziwada: nietypowo wygldajce litery ......................................................................................................28Brzmie jak prawdziwy Rosjanin: zasady prawidowej wymowy ........................................................................29Zasada jedna litera jedna goska .............................................................................................................29Oddajmy gos samogoskom ......................................................................................................................29Przegld kopotliwych gosek .....................................................................................................................31
Stosujemy popularne wyraenia .....................................................................................................................31Zwroty grzecznociowe .............................................................................................................................32Przepraszamy ...........................................................................................................................................32
Magazynek peen przydatnych zwrotw ......................................................................................................32Czytamy po rosyjsku ......................................................................................................................................33
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
4/30
Rosyjski dla bystrzakw
Rozdzia 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki rosyjskiej ............................................................ 35Przypadki w jzyku rosyjskim .........................................................................................................................35
Mianownik ............................................................................................................................................... 36
Dopeniacz ............................................................................................................................................... 36
Biernik ..................................................................................................................................................... 36Celownik .................................................................................................................................................. 36
Narzdnik ................................................................................................................................................ 37Miejscownik ............................................................................................................................................. 37
Rzeczowniki i zaimki ..................................................................................................................................... 37
Fakty na temat rodzaju rzeczownikw ........................................................................................................ 37
Sprawdzamy przypadki ............................................................................................................................. 38
Przypadki w liczbie mnogiej ...................................................................................................................... 40
Zaimki .................................................................................................................................................... 43
Wzbogacamy wypowied przymiotnikami ....................................................................................................... 46Zawsze w zgodzie: zgodno rzeczownik przymiotnik ..........................................................................46
Wiele wsplnego: przymiotniki w pozostaych przypadkach ......................................................................... 47Wprowadzamy ruch, stosujc czasowniki ........................................................................................................48Bezokolicznik ........................................................................................................................................... 48
Czas teraniejszy ...................................................................................................................................... 48Rozmawiamy o czasie przeszym ................................................................................................................ 49Czas przyszy ........................................................................................................................................... 51Niezwyky czasownik(by) ................................................................................................................52
Rosyjskie przyswki ..................................................................................................................................... 52Przyswki sposobu ................................................................................................................................... 52Przyswki czasu ...................................................................................................................................... 53
Budujemy zdania jak zawodowiec .................................................................................................................. 53
Porzdek wyrazw w zdaniu .....................................................................................................................53Wybieramy rzeczownik (lub zaimek) i przymiotnik ...................................................................................... 53
Wybieramy czasownik ............................................................................................................................... 54
czymy cznikami ..................................................................................................................................54Tworzymy pytania .................................................................................................................................... 54
Liczymy po rosyjsku ...................................................................................................................................... 54
Liczebniki od 0 do 9 ................................................................................................................................. 55
Liczebniki 10 19 ................................................................................................................................... 56
Liczebniki 20 99 ................................................................................................................................... 56
Liczebniki 100 999 ............................................................................................................................... 57
Liczebniki 1000 1 000 000 ................................................................................................................... 58
Liczebniki porzdkowe ............................................................................................................................. 58
Rozdzia 3: !! Jak si przywita i przedstawi ................................... 61Z kim rozmawiam? Styl formalny i nieformalny .............................................................................................. 61
Krztanina: mwimy dzie dobry i do widzenia ....................................................................................... 62Witamy si z rnymi osobami ...................................................................................................................62Witamy si o rnych porach dnia ............................................................................................................. 63Wyraenie jak si masz? ........................................................................................................................63egnamy si ............................................................................................................................................64
Nie takie proste: rozszyfrowujemy rosyjskie imiona .......................................................................................... 65
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
5/30
Spis treci
Przeamujemy lody: przedstawiamy si ...........................................................................................................66Zapoznajemy si ......................................................................................................................................66Pytamy o imiona i przedstawiamy si .........................................................................................................67Przedstawiamy przyjaci, kolegw i czonkw rodziny ................................................................................67
Cz II: Rosyjski w akcji ..............................................71
Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 73Co ci powiem: mwimy o sobie .....................................................................................................................73
Skd jeste? .............................................................................................................................................73Rozmowa o narodowoci i pochodzeniu .....................................................................................................75Ile masz lat? .............................................................................................................................................79
Rozmowa o rodzinie .................................................................................................................................80
Rozmowa o pracy .....................................................................................................................................82
Spotkajmy si: wymienianie informacji kontaktowych .......................................................................................84Przepraszam? Wyjaniamy, e czego nie rozumiemy ......................................................................................85
Rozdzia 5: Zamieszanie wok jedzenia ................................................................................. 87Koncentrujemy si na podstawach ywienia .................................................................................................... 87
Jemy ........................................................................................................................................................87
Pijemy .....................................................................................................................................................88
Sztuce i zastawa stoowa ..........................................................................................................................89Podstawowe zasady zachowania si przy stole .............................................................................................90
Rnorodne rosyjskie posiki ..........................................................................................................................90Co na niadanie? Praktycznie wszystko! .....................................................................................................90Zjedzmy obiad .........................................................................................................................................91
Prosta kolacja ...........................................................................................................................................93Kupujemy artykuy spoywcze ........................................................................................................................ 95
Wybieramy owoce i warzywa .....................................................................................................................95
Przygldamy si innym artykuom spoywczym ........................................................................................... 96Idziemy co zje ...........................................................................................................................................97
Ustalamy, dokd pjdziemy ......................................................................................................................97Rezerwujemy stolik przez telefon ............................................................................................................... 98
Sztuka zamawiania posiku ........................................................................................................................99Zwroty przydatne w rozmowie z kelnerem ................................................................................................100
Pacimy rachunek ...................................................................................................................................100
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy ............................................................................................... 105Kupuj do upadego: gdzie i jak kupowa .......................................................................................................105Rne rodzaje sklepw ............................................................................................................................106Pytamy o godziny otwarcia ......................................................................................................................107
Poruszanie si po domu towarowym .........................................................................................................108Prosimy o pomoc (lub odmawiamy) .........................................................................................................109
Dobrze Ci w tym: kupujemy ubrania ............................................................................................................ 111
Szukamy konkretnych czci garderoby .....................................................................................................111Kwestia koloru .......................................................................................................................................113
Szukamy waciwego rozmiaru .................................................................................................................114Przymierzamy ubrania ............................................................................................................................114
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
6/30
Rosyjski dla bystrzakw
To czy tamto? Ustalamy, co kupimy ............................................................................................................ 115
Stosujemy zaimki wskazujce ...................................................................................................................115Wyraamy upodobania i awersje .............................................................................................................. 116Porwnujemy dwa przedmioty ................................................................................................................. 116
Oznajmiamy, co nam si najbardziej (lub najmniej) podoba ...................................................................... 117Trzeba paci: kupujemy ............................................................................................................................. 118
Ile to kosztuje? ........................................................................................................................................ 118
Bior! .................................................................................................................................................... 118Gdzie i jak zapaci ................................................................................................................................ 119
Co specjalnego: odjazdowe pamitki z Rosji ................................................................................................ 120
Rozdzia 7: Idziemy w miasto, w rosyjskim stylu .................................................................. 123
Zegar tyka: sprawdzamy czas ...................................................................................................................... 123
Liczymy godziny .................................................................................................................................... 124
Liczymy minuty ...................................................................................................................................... 124
Pytamy o czas ........................................................................................................................................ 126
Czas na pory dnia ................................................................................................................................... 127
Dni tygodnia .......................................................................................................................................... 128
Odniesienia do teraniejszoci ................................................................................................................. 129Zawsze razem: planujemy wypad ................................................................................................................. 130
Pjdziesz ze mn? .................................................................................................................................. 130O ktrej si zaczyna? .............................................................................................................................. 131
Na duym ekranie: idziemy do kina .............................................................................................................. 132Wybieramy film ...................................................................................................................................... 132
Kupujemy bilety ..................................................................................................................................... 132
Wybieramy miejsce ................................................................................................................................. 133
Klasyka: rosyjski balet i teatr ........................................................................................................................ 134
Zamawianie biletw przydatne wskazwki ........................................................................................... 134Co naley robi w antrakcie ..................................................................................................................... 135
Wizyta w muzeum ...................................................................................................................................... 136
Jak byo? Dzielimy si wraeniami ................................................................................................................137
Rozdzia 8: Przyjemnoci: rekreacja i sport .......................................................................... 141Pogadajmy o hobby ..................................................................................................................................... 141
Co robie wczoraj wieczorem? ................................................................................................................ 141Co robisz w ten weekend? ....................................................................................................................... 143
Co lubisz robi? ..................................................................................................................................... 143Czytamy ..................................................................................................................................................... 144
Czytae to? ........................................................................................................................................... 145Co lubisz czyta? .................................................................................................................................... 145Gdzie znale co do czytania? ................................................................................................................ 148
Radujemy si na onie natury ....................................................................................................................... 148Dacza .................................................................................................................................................... 148
Szukamy poywienia w lesie .................................................................................................................... 149Narty na Kaukazie ................................................................................................................................. 149
Wycieczka nad Bajka ............................................................................................................................. 150Rejs z biegiem Wogi .............................................................................................................................. 150
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
7/30
Spis treci
Prace rczne ...............................................................................................................................................151Zrczne rce ..........................................................................................................................................151Gramy na instrumentach .........................................................................................................................152
Kolekcje .....................................................................................................................................................153
Uprawiamy sport ........................................................................................................................................153
Rozdzia 9: Rozmawiamy przez telefon i wysyamy poczt .................................................... 157Podstawy rozmw telefonicznych ..................................................................................................................157
Odwieamy terminologi zwizanz telefonami .......................................................................................157Rozpoznajemy rne rodzaje telefonw .................................................................................................... 158Rne rodzaje pocze ..........................................................................................................................159
Wybieramy numer i dzwonimy .....................................................................................................................159
Podstawy telefonicznej etykiety .....................................................................................................................160
Szanujemy czas, nie przedstawiajc si .....................................................................................................160Prosimy o przywoanie do telefonu osoby, z ktrchcemy rozmawia .........................................................161Moliwe odpowiedzi ...............................................................................................................................161Zostawiamy wiadomo ..........................................................................................................................163Automatyczna sekretarka ......................................................................................................................... 165
Wysyamy list, faks lub e-mail ......................................................................................................................165
Rozdzia 10: W domu i w biurze ............................................................................................. 169Szukamy mieszkania lub domu .....................................................................................................................169
Rozmawiamy o mieszkaniu ......................................................................................................................169
Rozmawiamy o domu ............................................................................................................................. 170
Zadajemy waciwe pytania .....................................................................................................................171Zawieramy umow .................................................................................................................................171
Urzdzamy si ............................................................................................................................................173
Nazwy pomieszcze ................................................................................................................................173Kupujemy meble .................................................................................................................................... 173Szukamy pracy ...........................................................................................................................................175
Gdzie naley szuka ................................................................................................................................175Kontakt z pracodawc.............................................................................................................................176Ustalamy zakres obowizkw ..................................................................................................................177
Jak sobie radzi w pracy ...............................................................................................................................178Poruszanie si po biurze ..........................................................................................................................178Komunikacja w pracy ..............................................................................................................................179
Cz I I: Rosyjski w podry .......................................183Rozdzia 11: Planujemy wypraw .......................................................................................... 185
Kiedy moemy wyjecha? Ustalamy dat wyjazdu .........................................................................................185Rozpoznajemy nazwy miesicy ................................................................................................................185Rozmawiamy o konkretnych datach ......................................................................................................... 186
Podajemy rok .........................................................................................................................................187
Okrelamy pory roku ..............................................................................................................................187Dokd chcesz pojecha? Ustalamy miejsce przeznaczenia ..............................................................................188
Sprawdzamy rne pastwa ....................................................................................................................188Odwiedzamy Rosj ................................................................................................................................189
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
8/30
Rosyjski dla bystrzakw
Jak si tam dosta? Rezerwujemy wycieczk w biurze podry ........................................................................ 190Nie ruszaj si bez nich z domu: paszport i wiza ............................................................................................. 191
Paszport ................................................................................................................................................ 192
Wiza ..................................................................................................................................................... 192
Co zabra ze sob: porady dotyczce pakowania ........................................................................................... 194
Rozdzia 12: Jak si tam dosta: samoloty, pocigi i nie tylko ............................................ 197Czasowniki oznaczajce ruch ....................................................................................................................... 197
Chodzimy i jedzimy przez cay czas ........................................................................................................ 198Idziemy lub jedziemy w chwili mwienia o tym .......................................................................................... 199
Wyjaniamy, dokd si wybieramy ........................................................................................................... 200Poruszamy si po lotnisku ............................................................................................................................ 201
Stosujemy czasownik lecie ..................................................................................................................202Przechodzimy odpraw i wkraczamy na pokad samolotu ........................................................................... 202Kontrola paszportowa i celna ................................................................................................................... 203
Opuszczamy lotnisko .............................................................................................................................. 204
Korzystamy z transportu publicznego ........................................................................................................... 205Bierzemy takswk .................................................................................................................................. 205Jedziemy mikrobusem .............................................................................................................................. 206
apiemy autobusy, trolejbusy i tramwaje .................................................................................................. 206Przejadka metrem ................................................................................................................................ 207
Wsiadamy do pocigu ................................................................................................................................. 207Studiujemy rozkad jazdy ........................................................................................................................ 207Omawiamy rodzaje pocigw i wagonw .................................................................................................. 208Kupujemy bilety .....................................................................................................................................208
Podstawowe informacje dotyczce podry ............................................................................................... 209Wsiadamy do pocigu ............................................................................................................................. 209
Odkrywamy uroki podry pocigiem ...................................................................................................... 209
Rozdzia 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 213Rezerwujemy hotel ...................................................................................................................................... 213
Rodzaje hoteli ........................................................................................................................................ 213
Rezerwujemy pokj ................................................................................................................................. 214
Meldujemy si ............................................................................................................................................ 217Gadko przechodzimy procedur meldowania ........................................................................................... 217Ogldamy pokj ..................................................................................................................................... 219Zapoznajemy si z zapleczem .................................................................................................................. 220Personel hotelu ....................................................................................................................................... 220
Rozwizujemy problemy .............................................................................................................................. 220Zgaszamy usterk .................................................................................................................................. 221Prosimy o dostarczenie brakujcych przedmiotw ..................................................................................... 221Prosimy o zamian pokoju ....................................................................................................................... 221
Wymeldowujemy si i pacimy rachunek ....................................................................................................... 222
Rozdzia 14: Money, Money, Money ....................................................................................... 225Zwracamy uwag na walut ......................................................................................................................... 225
Ruble i kopiejki ...................................................................................................................................... 225
Dolary, euro i inne waluty ....................................................................................................................... 226
Wymieniamy pienidze ............................................................................................................................... 226
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
9/30
Spis treci
Korzystamy z usug bankw .........................................................................................................................228Otwieramy rachunek w wybranym banku ..................................................................................................228
Dokonujemy wpat i wypat .....................................................................................................................229Korzystamy z bankomatu .........................................................................................................................230
Wydajemy pienidze ...................................................................................................................................231Szukamy okazji .......................................................................................................................................231
Pacimy gotwk ....................................................................................................................................232Pacimy kartami kredytowymi ..................................................................................................................232
Rozdzia 15: Gdzie jest plac Czerwony? Pytamy o drog ....................................................... 235Zadajemy pytania gdzie oraz jak ...........................................................................................................235
Gdzie to jest? .........................................................................................................................................235
Jak si tam dosta? ..................................................................................................................................236Waciwe rozumienie wskazwek ..................................................................................................................237
Rozpoznajemy przyimki ..........................................................................................................................237
W prawo albo w lewo ............................................................................................................................. 238
Ustalamy kierunki ...................................................................................................................................240Podajemy odlegoci ....................................................................................................................................243
Oznaczanie odlegoci za pomocczasu ...................................................................................................243Stosowanie waciwych miar odlegoci .....................................................................................................244
Rozdzia 16: Nage wypadki .................................................................................................. 247Prosimy o pomoc w razie wypadku i innych nadzwyczajnych okolicznoci .......................................................247
Wzywamy pomocy .................................................................................................................................. 247
Dzwonimy pod waciwy numer ...............................................................................................................248Zgaszamy problem ................................................................................................................................248Prosimy o pomoc osoby mwicej po polsku .............................................................................................250
Opieka medyczna .......................................................................................................................................251Poznajemy anatomi ...............................................................................................................................251Opisujemy objawy ..................................................................................................................................253
Zgaszamy alergie oraz inne szczeglne okolicznoci ......................................................................................254Wizyta u specjalisty ................................................................................................................................ 255
Poddajemy si badaniu i suchamy diagnozy .............................................................................................256Wizyta w aptece ..................................................................................................................................... 257
Wzywamy policj ........................................................................................................................................258Rozmawiamy z milicj ............................................................................................................................258Odpowiadamy na pytania funkcjonariuszy milicji ......................................................................................259
Cz IV: Dekalogi ......................................................261Rozdzia 17: Dziesi sposobw na szybkie opanowanie rosyjskiego .................................. 263
Wyprbuj rosyjsktelewizj, filmy i muzyk ..................................................................................................263Suchaj rosyjskich programw radiowych ...................................................................................................... 264Czytaj rosyjskie publikacje ........................................................................................................................... 264
Korzystaj z internetu ................................................................................................................................... 264
Odwied rosyjskrestauracj .......................................................................................................................265Poszukaj Rosjanina, z ktrym bdziesz mg korespondowa .........................................................................265Naucz Rosjanina jzyka polskiego ................................................................................................................265
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
10/30
Rosyjski dla bystrzakw
Jed do Rosji .............................................................................................................................................. 265Wyjd za m za Rosjanina (lub oe si z Rosjank) ..................................................................................266
Rozdzia 18: Dziesi ulubionych rosyjskich zwrotw .......................................................... 267! ............................................................................................................................................................. 267
! ....................................................................................................................................................... 268
....................................................................................................................................... 268
! .............................................................................................................................................. 268
................................................................................................................................................... 268
................................................................................................................. 269
, ..................................................................................................... 269
, ............................................................................................................... 269
................................................................................................................................ 269
.................................................................................................................. 270
Rozdzia 19: Dziesi najwaniejszych rosyjskich wit ...................................................... 271
Nowy Rok .................................................................................................................................................. 271Stary Nowy Rok ......................................................................................................................................... 272
Boe Narodzenie ........................................................................................................................................ 272Wielkanoc .................................................................................................................................................. 273
Dzie Kobiet .............................................................................................................................................. 273Dzie Obrocy Ojczyzny ............................................................................................................................ 273Rosyjskie Mardi Gras ................................................................................................................................. 273
Pierwszy Maja ............................................................................................................................................ 273
Dzie Zwycistwa ...................................................................................................................................... 274Dzie Jednoci Narodowej ........................................................................................................................... 274
Rozdzia 20: Dziesi zwrotw, dziki ktrym zostaniesz uznany za Rosjanina .................... 275 ! ....................................................................................................................................... 275
! .............................................................................................................. 275
! ........................................................................................................................................ 276
! ............................................................................................................................................... 276
! .................................................................................................................................... 276
! ..................................................................................................................................... 276
, ! ....................................................................................................................... 276
, ! ........................................................................................................................................ 277
........................................................................................................................................................ 277
! ......................................................................................................................................... 277
Rozdzia 21: Dziesi rzeczy, ktrych nie naley w Rosji robi ani mwi ............................ 279Nie przychod w goci z pustymi rkami ....................................................................................................... 279Zdejmuj buty .............................................................................................................................................. 279
Nie artuj z rodzicw .................................................................................................................................. 280Nie wzno toastu ! ................................................................................................................ 280Nie przyjmuj ostatniej koszuli ....................................................................................................................... 280
Nie ubieraj si byle jak ................................................................................................................................ 280Nie stosuj zasady kady paci za siebie ......................................................................................................281Nie pozwl kobiecie nosi cikich przedmiotw ...........................................................................................281Nie przeocz osoby starszej wrodkach komunikacji ........................................................................................ 281Nie bekaj w towarzystwie ............................................................................................................................. 282
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
11/30
Spis treci
Cz V: Dodatki ........................................................283
Dodatek A Tablice czasownikw .......................................................................................... 285
Dodatek B Minisowniczek .................................................................................................... 289
Dodatek C Klucz z odpowiedziami ......................................................................................... 299
Dodatek D Na pycie CD ........................................................................................................ 305
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
12/30
Rozdzia 6
Idziemy na zakupyW tym rozdziale:Ustalamy, jak i gdzie robi zakupy.Szukamy ubra.Wybieramy potrzebne nam artykuy.Pacimy.Kupujemy pamitki.
akupy sdla Rosjan wanczciycia. W czasach istnienia Zwizku Radzieckiego, gdyzdobycie nawet najzwyklejszego produktu, jak pasta do zbw, byo problemem, Rosjanie
jeszcze bardziej zaczli ceni wszelkie pikne lub poyteczne przedmioty, ktre udawao sikupi. I tak pozostao do dnia dzisiejszego. Zakup kadej nowej rzeczy, czy bdzie to zestawstereo, sofa czy paszcz, jest dla Rosjanina przyjemnym i wanym wydarzeniem. W zwizkuz tym jako mieszkaniec Zachodu powiniene w rosyjskich sklepach poczu si jak w domu.
W tym rozdziale opowiemy o rnych rodzajach sklepw, nauczymy Ci take, jak zapytao godziny otwarcia sklepu i jak bdc ju w sklepie, poprosi obsug o pomoc. Poznasz takezasady kupowania ubra w rosyjskim stylu, wybierania odpowiedniego koloru i rozmiaru,
przymierzania i porwnywania rnych elementw ubioru. Nauczysz si take paci za zakupioneprzedmioty. Dodatkowo opowiemy o klasycznych pamitkach z Rosji. A wic na zakupy!
Kupuj do upadego: gdzie i jak kupowaSklepy, w ktrych mona naby wszystko (poza ywnoci), dzielsi na dwie kategorie: (u-ni-wier-ma-gi; domy towarowe), znajdujce si zwykle na przedmieciachduych miast, i mniejsze (ma-ga-zi-ny; sklepy), specjalizujce si w sprzedaykonkretnych artykuw, na przykad zastawy stoowej czy telewizorw.
W kolejnym dziale poznasz rne rodzaje sklepw i ich asortyment. Dowiesz si rwnie, jakzapyta o godziny otwarcia, jak znale konkretny sklep i jak bdc ju w sklepie, poprosi obsugo pomoc.
Z
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
13/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Rne rodzaje sklepwW Rosji powstaje coraz wicej sklepw, wiele z nich ma bardzo wyszukane nazwy, ale wikszonazywa si tak jak za czasw Zwizku Radzieckiego, kiedy nie istnia marketing i nazwy sklepwpochodziy od nazw sprzedawanych w nich towarw. I tak, sklep z butami moe nazywa sipo prostu (o-buw; obuwie), sklep z zabawkami (ig-rusz-ki; zabawki), a ksigarnia (kni-gi; ksiki). Podobne nazwy mogmie rwnie poszczeglne (at-die-y u-ni-wier-ma-ga; dziay domu towarowego).
A oto lista popularnych sklepw:
(an-tik-war-nyj ma-ga-zin; sklep z antykami), (ap-tie-ka; apteka), (bie-ljo; bielizna), (diets-ka-ja a-die-da; odzie dziecica), (e-lek-tra-ta-wa-ry; artykuy elektryczne), (fo-ta-ta-wa-ry; artykuy fotograficzne), (ga-an-tie-rie-ja; galanteria), (ga-ziet-nyj ki-osk; kiosk z gazetami), (ga-aw-ny-je u-bo-ry; nakrycia gowy), (kan-ce-lar-ski-je ta-wa-ry; artykuy biurowe), (cha-ziaj-stwien-nyj ma-ga-zin; artykuy gospodarstwa domowego), (ka-mi-sion-nyj ma-ga-zin; komis), (kas-mie-ti-ka; kosmetyki), (mu-ska-ja a-die-da; odzie mska), (mu-zy-kal-ny-je in-stru-mien-ty; instrumenty muzyczne), (a-die-da; odzie), (par-fiu-mie-ri-ja; perfumeria), (pa-su-da; naczynia stoowe), (spor-tiw-ny-je ta-wa-ry; artykuy sportowe), (su-wie-ni-ry; pamitki), (tka-ni; tkaniny), (cwie-ty; kwiaty), (wierch-nia-ja a-die- da; odzie wierzchnia), (ju-wie-lir-ny-je ta-wa-ry; artykuy jubilerskie), (ens-ka-ja a-die-da; odzie damska).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
14/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Pytamy o godziny otwarciaNajprostszym sposobem ustalenia, w jakich godzinach dany sklep jest otwarty, jest sprawdzenie
wywieszki na drzwiach lub w oknie wystawowym, na ktrej powinno by napisane (at-kry-ta; otwarte) lub (za-kry-ta; zamknite). Inndobrmetodjest zadzwoni. Jelinikt nie odbiera telefonu, sklep prawdopodobnie jest zamknity i mamy problem z gowy.
Jeli jednak usyszymy kogo po drugiej stronie, naley zapyta ? (ma-ga-zin
at-kryt; czy sklep jest czynny?) lub ? (do ka-to-ra-wa czi-saat-kryt ma-ga-zin; do ktrej godziny sklep jest czynny?).
Gdy chcemy si dowiedzie, czy sklep bdzie otwarty konkretnego dnia, pytamy na przykadB o ? (w was-krie-sie-ni-je ma-ga-zin at-kryt; czy w niedziel sklep
jest czynny?). Wicej o dniach tygodnia znajdziesz w rozdziale 7.
Najprostszym sposobem, aby powiedzie po rosyjsku, e sklep (czy te drzwi, okno) jest otwartylub zamknity, jest zastosowanie czasownikw i . W wypadku rzeczownika
rodzajue
skiego czasowniki powysze przyjm
ko
cwk
-a, jak w wyra
eniu (dwier at-kry-ta; drzwi sotwarte), natomiast dla rzeczownika rodzaju nijakiego waciw
kocwkomawianych czasownikw bdzie -o, jak w wyraeniu (ak-no za-kry-ta;okno jest zamknite). W liczbie mnogiej naley zastosowa kocwk-, jak w zdaniu (wsie ma-ga-zi-ny si-wod-nia at-kry-ty; wszystkie sklepy sdziotwarte). (W rozdziale 2. znajdziesz wicej informacji na temat rodzaju rzeczownikw).
Pytajc o godziny pracy sklepu, moemy take zastosowa nastpujce zwroty:
? (kag-da ma-ga-zinzak-ry-wa-jet-sa; kiedy sklep jest zamykany?). ? (kag-dazaw-tra at-kry-wa-jet-sa ma-ga-zin; kiedyjutro sklep zostanie otwarty?).
Czasowniki o (at-kry-wat-sa) i (za-kry-wat-sa) s tak zwanymiczasownikami zwrotnymi. Nie majone dopenienia bliszego, poniewa odnoszsi zwrotniedo podmiotu zdania. W pytaniu ? (kag-da ma-ga-zin za-kry-wa-
jet-sa; kiedy sklep jest zamykany?) pytamy dosownie Kiedy sklep si zamyka?. Nie interesujenas, kto zamyka sklep, a tylko fakt, i jest on zamykany. Czasowniki zwrotne w bezokolicznikuprzyjmujnajczciej kocwk-, natomiast w pierwszej osobie liczby pojedynczej i mnogiejkocwk-c.
Czasownik zosta utworzony przez dodanie kocwki zwrotnej - do formytrzeciej osoby liczby pojedynczej (za-kry-wa-jet; zamyka) czasownikaniedokonanego
(za-kry-wat; zamyka).(Informacje o bezokoliczniku i odmianie czasownikwznajdziesz w rozdziale 2.).
Aby poda godziny pracy sklepw, Rosjanie uywajtake czasownika (ra-bo-tat;pracowa). Kiedy wic pytasz o godziny otwarcia, moesz usysze, (da, ma-ga-zin si-wod-nia ra-bo-ta-jet da sie-mi; tak, sklep jest dzi czynny[dosownie: pracuje] do sidmej) lub (ma-ga-zin niera-bo-ta-jet w was-krie-sie-ni-je; nie, sklep nie jest czynny [dosownie: nie pracuje] w niedziel).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
15/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Dzwonic do sklepu czy biura w Rosji, nie oczekuj, e osoba odbierajca telefon przedstawi sii poda nazw instytucji, do ktrej dzwonisz. Najprawdopodobniej usyszysz szorstkie !(a-lo; halo), ! (su-sza-ju; sucham) lub po prostu ! (da; tak), wypowiedzianemelancholijnym gosem. Suchaj bardzo uwanie przekazywanych przez rozmwc informacji,
poniewa
gdy tylko sko
czy ich udziela, natychmiast od
oy s
uchawk
. Wi
cej informacjio rozmowach telefonicznych znajdziesz w rozdziale 9.
Poruszanie si po domu towarowymRozpoczynajc poszukiwania wymarzonej pamitki w wielkim domu towarowym, najlepiejpodej do miejsca z napisem (spra-wacz-na-ja; informacja) lub do ktrego
z pracownikw i zapyta ? (gdie at-die su-wie-ni-raw; gdzie jest dziaz pamitkami?) lub ? (gdie su-wie-ni-ry; gdzie spamitki?). Chcc si dowiedzie,na ktrym pitrze znajduje si dzia pamitek, powiniene zapyta ? (na ka-kom e-ta-e at-diesu- wie-ni-raw; na ktrym pitrze znajduje si dzia pamitek)
lub po prostu ? (na ka-kom e-ta-e su-wie-ni-ry; na ktrym pitrzespamitki?).
Zauwa, e mwic , wyraz podajesz w dopeniaczu. (Wicejinformacji na temat odmiany rzeczownikw przez przypadki znajdziesz w rozdziale 2.).
W odpowiedzi na swoje pytanie usyszysz prawdopodobnie:
(napier-wam e-ta-e; na pierwszym pitrze), (na wta-rome-ta-e; na drugim pitrze), (na triet-jem e-ta-e; na trzecim pitrze), / (na- e-tam e-ta-e na-pra-wa/na-le-wa; na tym pitrze,
na prawo/na lewo).
Jeli usyszysz niezrozumiae sowa, inne ni te, ktre podalimy powyej, nie przejmuj sii obserwuj gesty rozmwcy. Na pewno wskae Ci waciwdrog.
Liczebniki porzdkowe (pier-wyj; pierwszy), (wta-roj; drugi) i (trie-tij;trzeci) zachowujsi jak przymiotniki, to znaczy muszby zgodne co do przypadka, liczbyi rodzaju z rzeczownikami, ktrych dotycz(wicej informacji o zasadzie zgodnoci przymiotnikaz rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.). Wskazujc, na ktrym pitrze dana rzecz si znajduje,po przyimku w jzyku rosyjskim stosujemy liczebnik porzdkowy w miejscowniku. Aby ustali
form miejscownika dla liczebnika , traktujemy go jak przymiotnik i zamieniamykocwk rodzaju mskiego - na -, co opisalimy w rozdziale 2. Tak oto otrzymujemyzwrot (napier-wam e-ta-e; na pierwszym pitrze).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
16/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Prosimy o pomoc (lub odmawiamy)Kiedy chcesz poprosi w sklepie o pomoc, przede wszystkim postaraj si zwrci uwag kogoz personelu, mwic , ! (iz-wi-ni-tie, pa-a-u-sta; przepraszam) lub (bud-tie dob-ry; czy mgby Pan [mi pomc]).
W odpowiedzi prawdopodobnie usyszysz , ? (da, pa-a-u-sta; tak, w czym mogpomc?). Moesz wtedy zada pytanie, zaczynajc od , (ska-y-tie,pa-a-u-sta; prosz mi powiedzie). Jeli nadal szukasz pamitek, pene zdanie bdzie brzmie, , (ska-y-tie, pa-a-u-sta, gdie su-wie-ni-ry; prosz mipowiedzie, gdzie spamitki).
Moesz take zastosowa jeden z poniszych zwrotw:
/? (u was pra-da-jot-sa/pra-da-jut-sa; czy sprzedajecie?)i nazwa artykuu lub artykuw, ktrych szukasz (w mianowniku).
? (u was jest; czy macie?). ? (gdie mo-na ku-pit; gdzie mog kupi?) i nazwa artykuu lubartykuw, ktrych szukasz (w bierniku).
, , /// (pa-ka-y-tie pa-a-u-sta e-tat/e-ta/e-tu/e-ti;prosz pokaza ten/to/t/te) i nazwa artykuu lub artykuw, ktrych szukasz (w bierniku).
Wicej na temat zastosowania zaimka wskazujcego znajdziesz w dalszej czcininiejszego rozdziau.
Proszc o pokazanie jakiego przedmiotu lub zadajc pytania, staraj si unika zwrotw w rodzajuSzukam lub Chciabym zobaczy, poniewa w jzyku rosyjskim wymagajone uycia
zaimka
(ja). Tymczasem Rosjanie stosuj
w takich sytuacjach tryb bezosobowy i uycie tegozaimka moe zosta uznane za nienaturalne.
Raczej nie usyszysz W czym mog Pani/Panu pomc?Rosyjscy sprzedawcy rzadko posuguj si zwrotem ? (ja ma-gu wam pa-mocz; czymog Pani/Panu pomc?). Przez ponad siedemdziesit latw Zwizku Radzieckim najwaniejsz osob w sklepie bysprzedawca, a nie klient. Jedna ze wspautorek niniej-
szej ksiki, ktra wychowaa si w Rosji, usyszaa tenzwrot tylko raz w yciu, niedawno, w jednym z moskiew-skich domw towarowych, i to prawdopodobnie tylkodlatego, e mieszkajc przez dugi czas w Stanach Zjed-noczonych, wygldaa bardziej na Amerykank ni naRosjank. Tak wic raczej nie musisz si zastanawia,jak na takie pytanie odpowiedzie, ale gdyby jednak,
odpowied moe brzmie, - (spa-si-ba, ja pros-ta smat-riu; dzikuj, po prostuogldam). Dobr wiadomoci jest niewtpliwie fakt, enikt nie bdzie przeszkadza Ci w ogldaniu, nawet jelinie zamierzasz niczego kupi. Powiniene jednak wiedzie,
e na pewno bdzie obserwowa Ci(pra-da-wiec; sprzedawca), (pra-daw-szczi-ca;sprzedawczyni) czy te (ach-ran-nik; pracow-nik ochrony). Ich gwnym zadaniem nie jest jednak za-pewnienie wysokiej jakoci obsugi, lecz zapobieganiekradzieom.
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
17/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Pogawdka
Borys szuka nowych rkawiczek i idzie do duego domu towarowego. Odbywa
krtk rozmow z (ra-bot-ni-kam u-ni-wier-ma-ga;pracownikiem domu towarowego) obsugujcym informacj.
Borys: , , ?ska-y-tie, pa-a-u-sta, gdie mo-na ku-pitpier-cziat-ki?Prosz mi powiedzie, gdzie mona kupi rkawiczki?
P : .w ga-an-tie-riej-nam at-die-leW dziale galanteryjnym.
Borys: , ?a gdie ga-an-tie-riej-nyj at-die, na ka-kom e-ta-e?A gdzie jest dzia galanteryjny, na ktrym pitrze?
P : .ga-an-tie-rie-ja na wta-rome-ta-eGalanteria znajduje si na drugim pitrze.
Borys: , , ?pa-niat-na, spa-si-ba, a gdie les-ni-ca i-lilift?Rozumiem, dzikuj, a gdzie s schody lub winda?
P : , .les-ni-ca na-pra-wa, a lift na-le-waSchody s po prawej stronie, a winda po lewej.
Swka do zapamitania ? a gdie A gdzie?
? na ka-kome-ta-e Na ktrym pitrze?
pa-niat-na Rozumiem
les-ni-ca schody
lift winda
Dobrze Ci w tym: kupujemy ubraniaWedug rosyjskiej ludowej mdroci przyodziewek czyni czowieka. Oto, dlaczego Rosjanieubierajsi starannie i elegancko, nawet w sytuacjach nieformalnych. Kupowanie ubra jestdla Rosjan powansprawi czsto trwa cay dzie. Z kolejnych dziaw dowiesz si, jak pyta
w sklepie o konkretne czci garderoby i jak je przymierza, wybierajc waciwy rozmiar.
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
18/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Szukamy konkretnych czci garderobySzukajc okrycia wierzchniego (co czsto zdarza si turystom, zapominajcym o zabraniu zesobciepych ubra), powiniene uda si do sklepu nazywajcego si (wierch-nia-ja a-die-da; okrycia wierzchnie). Znajdziesz tam midzy innymi takie czci garderoby, jak:
(kurt-ka; kurtka), (pal-to; paszcz), (pasz; paszcz przeciwdeszczowy lub prochowiec).Jeli potrzebna Ci nowa para butw, wpadnij do sklepu o nazwie (o-buw; obuwie) i wybierz:
(bo-sa-no-ki; sandaki kobiece), (ba-tin-ki; buty sznurowane), (kra-sow-ki; adidasy, teniswki), (san-da-li-i; sanday), (sa-pa-gi; buty z cholewami), (tuf-li; pantofle).
W sklepie o nazwie (ga-an-tie-rie-ja; galanteria) mona kupi niezbdne drobiazgi,takie jak:
(czul-ki; poczochy), (czie-ma-dan; walizka), (ga-stuk; krawat), (cha-at; szlafrok), (ka-got-ki; rajstopy), (ku-pal-nik; kostium kpielowy), (nas-ki; skarpety), (na-sa-woj pa-tok; chusteczka do nosa), (acz-ki; okulary), (pi-a-ma; piama), (pier-cziat-ki; rkawiczki), (ras-czios-ka; grzebie), (ri-mie; pasek), (sum-ka; torba), (wa-rie-ki; rkawice), (zon-tik; parasol).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
19/30
Cz II: Rosyjski w akcji
W ofercie sklepu (mus-ka-ja a-die-da; odzie mska) znajdziesz midzyinnymi takie czci garderoby, jak:
(briu-ki; spodnie), (dyn-sy; dinsy), (fut-bo-ka; koszulka sportowa), (kas-tium; garnitur), (maj-ka; T-shirt), (pi-dak; marynarka), (paw-ki; kpielwki), (ru-basz-ka; koszula), (szor-ty; szorty), (swi-tier; sweter), (tru-sy; majtki), (y-let; kamizelka).
W sklepie (ens-ka-ja a-die-da; odzie damska) moesz z kolei kupi takieelementy ubioru, jak:
(buz-ka; bluzka), (kof-ta; sweter), (lif-czik; biustonosz), (pat-je; sukienka), (sa-ra-fan; sukienka bez rkaww), (jub-ka; spdnica), (ens-ka-je biel-jo; bielizna damska).
Jeli potrzebny Ci kapelusz, wpadnij do sklepu nazywajcego si (ga-aw-ny-jeu-bo-ry; nakrycia gowy) i wybierz:
(kiep-ka; czapka z daszkiem), (pa-tok; chustka), (szap-ka; ciepa czapka zimowa), (szarf; szalik), (szla-pa; kapelusz).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
20/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Kwestia koloruJaki jest Twj ulubiony kolor? Kupujc odzie, by moe zechcesz poinformowa sprzedawc: (ja lub-lukras-nyj cwiet; lubi czerwony kolor) lub (ja lub-lu zie-lo-nyj cwiet; lubi zielony kolor). Najpopularniejsze kolory to:
(bie-yj; biay), (czior-nyj; czarny), (ga-u-boj; bkitny), (ka-ricz-nie-wyj; brzowy), (kras-nyj; czerwony), (a-ran-e-wyj; pomaraczowy), (pur-pur-nyj; purpurowy) (ro-za-wyj; rowy), (si-nij; niebieski), (sie-ryj; szary), (o-tyj; ty), (zie-lo-nyj; zielony).Nazwy kolorw sprzymiotnikami i podlegajtakim samym zasadom odmiany przez przypadki,liczby i rodzaje, jak pozostae przymiotniki, a wic muszby zgodne co do przypadka, liczbyi rodzaju z rzeczownikiem, ktrego dotycz. (Wicej na temat zgodnoci przymiotnika
z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.). Pamitaj o tym, kupujc (czior-nu-juszla-pu; czarny kapelusz) czy (zie-lo-ny-je ba-tin-ki; zielone buty).
Gdy interesuje Ci inny odcie danego koloru, zapytaj / ? (a pa-tiem-nie-je/pa-swiet-le-je jest; a czy jest ciemniejszy/janiejszy [odcie]?). Inne przydatne wyrazyto (ad-na-cwiet-nyj; jednokolorowy) i (raz-na-cwiet-nyj;rnokolorowy, wzorzysty).
Szukamy waciwego rozmiaruTabele rozmiarw ubra i butw srne w rnych krajach, nie musisz jednak zapamitywa
wszystkich, kiedy podrujesz. Odpowiednie przeliczniki atwo znale w przewodniku czykalendarzu kieszonkowym. Doskonapomocw zakresie numeracji obuwia jest rwnie stronainternetowawww.i18nguy.com/l10n/shoes.html#adult.
Bardzo czsto numeracj wedug rnych systemw mona znale na samych artykuach.Najlepszym jednak sposobem, aby sprawdzi, czy dana rzecz pasuje, jest przymiarka.
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
21/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Oto wyrazy i zwroty przydatne podczas szukania waciwego rozmiaru:
(raz-mier; rozmiar). (ja na-szu raz-mier; nosz rozmiar). (eta moj raz-mier; to mj rozmiar). / ? (ka-kojwasz/u was raz-mier; jaki jest Pana/Pani rozmiar?).
Przymierzamy ubraniaZanim uznasz, e zamierzasz co (na-sit; nosi), bdziesz zapewne chcia owrzeczprzymierzy. Zapytaj wic: ? (mo-na pri-mie-rit; czy mona przymierzy?).Najprawdopodobniej usyszysz , (da, pa-a-u-sta; tak, prosz). Kiedy nie ma
w pobliu sprzedawcy, po prostu sam udaj si do przymierzalni.
Gdy mierzona rzecz dobrze ley, moesz powiedzie (e-ta cha-ra-szo si-dit;dobrze ley/pasuje), jeli za nie pasuje, powiedz (e-tapo-cha si-dit; le ley/niepasuje). A oto kilka innych przymiotnikw, ktre moesz zastosowa, opisujc ubranie, nadktrego zakupem si zastanawiasz:
(cha-ro-szyj; dobry), (pa-choj; zy), (bal-szoj; duy), (ma-le-kij; may), (dlin-nyj; dugi), (ka-rot-kij; krtki).
Stosujc powysze przymiotniki, nie zapomnij o waciwych kocwkach, zalenych od przypadka,liczby i rodzaju rzeczownika, do ktrego dany przymiotnik si odnosi. (Wicej informacjina temat zgodnoci przymiotnika z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.).
Przymierzany element garderoby moe okaza si za duy lub za may. Aby powiedzie, e danarzecz jest za dua, uyj nastpujcej konstrukcji: nazwa artykuu + i jeden z poniszych
wyrazw:
(wie-lik; za duy, rodzaj mski), (wie-li-ka; za dua, rodzaj eski), (wie-li-ko; za due, rodzaj nijaki), (wie-li-ki; za due, liczba mnoga).Jeli paszcz przeciwdeszczowy, ktry wanie mierzysz, jest za duy, powiedz po prostu (e-tat pasz mnie wie-lik; ten paszcz jest na mnie za duy).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
22/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Jeli za przymierzana rzecz jest za maa, zastosuj konstrukcj:
nazwa artykuu + i jeden z poniszych wyrazw:
(ma; za may, rodzaj mski), (ma-a; za maa, rodzaj eski), (ma-o; za mae, rodzaj nijaki), (ma-y; za mae, liczba mnoga).To czy tamto? Ustalamy, co kupimy
Jednym z najciekawszych elementw zakupw sdyskusje o zaletach i wadach przedmiotw,ktre zamierzamy kupi. W niniejszym dziale przedstawiamy niezbdne w takich dyskusjach
wyrazy, zwroty i konstrukcje gramatyczne. Opowiemy, jak wyrazi, e dany artyku si nam podobalub nie, jak porwnywa rne przedmioty i jak wybra ten, ktry podoba si nam najbardziej.
Stosujemy zaimki wskazujceGdy decydujesz, ktrsukienk kupi, moesz zechcie powiedzie , (e-tapat-je ucz-sze, cziem to; ta sukienka jest adniejsza od tamtej). Wyrazy (e-ta; to)i (to; tamto) nazywamyzaimkami wskazujcymi. Oczywicie podlegajone takim samymreguom odmiany jak inne czci mowy. Porwnujc rne przedmioty, prawie zawszestosujemy zaimki wskazujce w mianowniku. Przybierajone wtedy nastpujcform:
(e-tat; ten, rodzaj mski), (e-ta; ta, rodzaj eski), (e-ta; to, rodzaj nijaki), (e-ti; te, liczba mnoga), (tot; tamten, rodzaj mski), (ta; tamta, rodzaj eski), (to; tamto, rodzaj nijaki), (tie; tamte, liczba mnoga).Wyraamy upodobania i awersjeRobic zakupy, decyzj o nabyciu jakiego przedmiotu podejmujemy najczciej na podstawiefaktu, i on si nam podoba lub nie. Aby wyrazi t myl po rosyjsku, stosujemy konstrukcj (mnie; mi) + (nra-wit-sa; podoba si) + nazwa przedmiotu, ktry ogldamy.Oczywicie zastosowana forma czasownika musi by zgodna co do liczby (i rodzaju, w wypadkuczasu przeszego) z rzeczownikiem oznaczajcym przedmiot (przedmioty), ktre ogldamy. Moeszna przykad powiedzie (mnie nra-wit-sa e-takurt-ka; podoba misi ta kurtka).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
23/30
Cz II: Rosyjski w akcji
W tabeli 6.1. przedstawiamy odmian czasownika .
Tabela 6.1. Odmiana czasownika
czas teraniejszy (liczba pojedyncza), (liczba mnoga)
czas przeszy (rodzaj mski), (rodzaj eski), (rodzaj nijaki), (liczba mnoga)
czas przyszy (liczba pojedyncza), (liczba mnoga)
Jeli zamierzasz powiedzie, e dany przedmiot Ci si nie podoba, dodaj po prostu (nie; nie)przed , jak w zdaniu (mnie nie nra-wit-sa e-takurt-ka;nie podoba mi si ta kurtka).
Sprbuj powiczy powysze konstrukcje. Wyobra sobie, e jeste w sklepie z przyjacielem,ktrego zacigne tam, aby pomg Ci wybra (kas-tium; garnitur). Tobie podoba
si brzowy, ale Twj przyjaciel woli niebieski. Oto uwagi, ktre moecie wymieni:
(mnie nra-wit-sa ka-ricz-nie-wyj kas-tium;podoba mi si brzowy garnitur).
(mnie nra-wit-sasi-nij kas-tium; podoba mi si niebieskigarnitur).
Wbrew opinii przyjaciela kupujesz brzowy garnitur. Przyjaciel mimo wszystko podtrzymuje swojezdanie i mwi, wzdychajc z alem: (mnie nra-wi-sasi-nij kas-tium;podoba mi si niebieski garnitur).
Porwnujemy dwa przedmiotyPorwnujc rne przedmioty, stosujemy przymiotniki w stopniu wyszym, na przykad
(bol-sze; wikszy), (mien-sze; mniejszy), (ucz-sze; lepszy), (chu-e; gorszy).Konstrukcja wyglda nastpujco: nazwa przedmiotu + przymiotnik go okrelajcy (na przykad
wikszy czy mniejszy) + (cziem; ni) + nazwa drugiego porwnywanego przedmiotu.
Powiedzmy, e przymierzasz dwie pary butw. Jedna z par podoba Ci si bardziej, jest wygodniejsza,lejsza i tasza. Pomylisz wic zapewne: , e, (e-ti tuf-liu-dob-nie-je, leg-czie i die-szew-le-je, cziem tie; te buty swygodniejsze, lejsze i adniejsze ni tamte).
Poniej podajemy kilka innych przymiotnikw powszechnie uywanych w porwnaniach:
(dlin-nie-je; duszy), (da-ro-e; droszy), (in-tie-ries-nie-je; ciekawszy), (cha-od-nie-je; zimniejszy),
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
24/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
(ka-ro-czie; krtszy), (kra-si-wie-je; adniejszy), (to-szczie; grubszy), (ton-sze; cieszy), (tie-e-le-je; ciszy), (tiep-le-je; cieplejszy).
Oznajmiamy, co nam si najbardziej(lub najmniej) podobaMwic, e jaki przedmiot spord wielu podoba Ci si najbardziej, stosujesz stopie najwyszyprzymiotnika. W jzyku rosyjskim najprociej utworzy go, dodajc wyraz (sa-myj; naj-)do przymiotnika w stopniu rwnym.
Aby utworzy stopie najwyszy przymiotnika, dodajemy wyraz przed przymiotnikiemw stopniu rwnym, a nie wyszym, o ktrym mwilimy w poprzednim dziale. List formstopnia najwyszego zawiera tabela 6.2.
Wyraz , jako przymiotnik, musi by zgodny co do przypadka, liczby i rodzaju z rzeczownikamii innymi przymiotnikami, do ktrych si odnosi. (Wicej informacji na temat zgodnociprzymiotnika z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.).W tabeli 6.2. prezentujemy odmianprzymiotnika .
Tabela 6.2. Stopie najwyszyRodzaj mski Rodzaj eski Rodzaj nijaki
liczba pojedyncza (sa-myj) (sa-ma-ja) (sa-ma-je)
liczba mnoga (sa-my-je) (sa-my-je) (sa-my-je)
Jeli jedna z kurtek, ktre przymierzye, jest najlejsza, moesz powiedzie
(e-takurt-kasa-ma-ja loch-ka-ja; ta kurtka jest najlejsza). Jeli najbardziej podoba Ci sita, a nie inna para kolczykw, moesz powiedzie (e-tisier-gi
sa-my-je kra-si-wy-je; te kolczyki snajadniejsze).
Aby oznajmi, e dany przedmiot jest najgorszy, Rosjanie stosujzwrot (sa-myjpa-choj; najgorszy) dla rzeczownikw rodzaju mskiego, (sa-ma-ja pa-cha-ja;najgorsza) dla rzeczownikw rodzaju eskiego, (sa-ma-je pa-cho-je; najgorsze) dla rzeczownikw rodzaju nijakiego, a (sa-my-je pa-chi-je; najgorsze) dla rzeczownikw w liczbie mnogiej.
Tak wic jeli szczeglnie nie podoba Ci si jaka sukienka, powiesz (e-tapat-jesa-ma-je pa-cho-je; ta sukienka jest najgorsza).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
25/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Trzeba paci: kupujemyGdy ju zdecydujesz, co zamierzasz kupi, naley dowiedzie si o cen. W kolejnych dziaachdowiesz si, jak o nipyta, jak oznajmi, e co kupujesz, oraz jak i gdzie zapaci.
Ile to kosztuje?Aby zapyta, ile dany przedmiot kosztuje, zastosuj zwrot ? (skol-kasto-it;ile kosztuje) + nazwa przedmiotu w mianowniku. Jeli kupujesz wicej ni jeden przedmiot,zapytaj ? (skol-kasto-jat; ile kosztuj) + nazwy przedmiotw w mianownikuliczby mnogiej. Jeli chcesz zapyta o cen parasola, powiedz ?(skol-kasto-it e-tatzon-tik; ile kosztuje ten parasol?). Jeli zamierzasz kupi kilka parasoli, zastosujliczb mnog: ? (skol-kasto-jat e-tizon-ti-ki; ile kosztujte parasole?).
Artyku, ktry zamierzasz kupi, moe by za drogi; powiesz wtedy (e-ta
o-cziedo-ra-ga; to bardzo drogo). Jeli wrcz przeciwnie jeste przyjemnie zaskoczony cen,powiedz radonie ! (e-ta dio-sze-wa; to tanio!).
Bior!Najprociej powiedzie (ja waz-mu e-ta; wezm to). Moesz take zastosowa
czasownik (ku-pit; kupi) i powiedzie (ja e-ta kup-lu; kupuj to).
K to czasownik dokonany i jako taki odnosi si tylko do czynnoci przeszej lub przyszej.(Wicej informacji o postaciach czasownikw znajdziesz w rozdziale 2.). Posiada odmiannieregularn, ktrpodajemy w tabeli 6.3.
Tabela 6.3. Odmiana czasownika
Odmiana Wymowa Tumaczenie
ja ku-plu ja kupi
tyku-pisz ty kupisz (nieformalnie, liczba pojedyncza)
// on/a-na/a-noku-pit on/ona/ono kupi
myku-pim my kupimy
wyku-pi-tie wy kupicie (formalnie liczba pojedyncza oraz liczba mnoga)
a-niku-piat oni kupi
Jeli na przykad zamierzasz kupi parasol, moesz oznajmi ten fakt na dwa sposoby, stosujcczasownik: (ja cha-cziu ku-pit zon-tik; chc kupi parasol) lub (ja kup-luzon-tik; kupi parasol).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
26/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Gdzie i jak zapaciW rosyjskich sklepach najczciej znajduje si (ka-sa; kasa), w ktrej urzduje (ka-sir; kasjer). Aby zapaci, naley uda si z pienidzmi do kasy, gdzie otrzymamy rachunek,z ktrym powinnimy wrci do sprzedawcy. Jest to nieco skomplikowane, dlatego najlepiejzawczasu zapyta ? (a gdie mo-na zap-a-tit; gdzie mona zapaci?).
Na pytanie ? otrzymamy prawdopodobnie odpowied
(wka-sie; w kasie) lub (pa-ti-tie wka-su; paci Pan/Pani w kasie). Udajemysi wic do kasy, jeli widzimy, gdzie si znajduje. Jeli nie, moemy zapyta ? (a gdie
ka-sa; a gdzie jest kasa?). Sprzedawca zapewne wskae drog i nasza przygoda z zakupamizmierza zacznie do szczliwego koca.
Jeli nie jeste pewien, czy w sklepie przyjmowane skarty kredytowe, zapytaj ? (wy pri-ni-ma-je-tie krie-dit-ny-jekar-tacz-ki; czy przyjmujPastwokarty kredytowe?). W odpowiedzi zapewne usyszysz , (da, pri-ni-ma-jem; tak,
przyjmujemy) albo , , (niet, nie pri-ni-ma-jem, tol-kana-licz-ny-je; nie, nie przyjmujemy, tylko gotwka). W rozdziale 14. znajdziesz wicej informacjina temat pienidzy.
W normalnych warunkach w rosyjskim sklepie prawie niemoliwe jest otrzymanie zwrotupienidzy. Nasza rada: zastanw si dwa razy, zanim co kupisz. Moesz oczywicie sprbowazwrci zakupiony przedmiot ze sowami (ja cha-cziu e-ta wier-nut;chc to zwrci). Odpowied bdzie jednak prawdopodobnie brzmiaa (my nie pri-ni-ma-jem ab-rat-na; nie przyjmujemy zwrotw) lub (my ni mo-em wier-nut wam die-gi; nie moemy zwrci Panu/Panipienidzy). Raz na ruski rok moe si zdarzy, e sympatyczny sprzedawca zaproponuje wymiantowaru, i w takim wypadku usyszymy , (jes-li cha-ti-tie,
mymo-em ab-mie-niat; jeli Pan/Pani sobie yczy, moemy wymieni). Jeli usyszysz takiezdanie, moesz uzna si za szczciarza i koniecznie skorzystaj z okazji.
Pogawdka
Zina i Nina s przyjacikami. Dzwoni do siebie codziennie. Dzi Zina kupia nowsukienk i dzwoni do Niny, aby podzieli si t wspania wiadomoci.
Nina: !a-loHalo!
Zina: , .ni-na, e-ta jaNina, to ja.
Nina: ! , ?zi-na! pri-wiet, kak die-a?Zina! Cze, jak si masz?
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
27/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Zina: , !ni-na, ja si-wod-nia ku-pi-a si-biepat-jeNina, kupiam sobie dzi sukienk!
Nina: ?
gdie?Gdzie?
Zina: .w ma-ga-zi-nie na sa-do-waj u-li-ceW sklepie na ulicy Sadowej.
Nina: ?a za skol-ka ty ku-pi-apat-je?A za ile kupia sukienk?
Zina: . .dio-sze-wa. za sto pi-die-siat
Tanio. Za sto pidziesit.
Swka do zapamitania ja ku-pi-a si-bie Kupiam sobie
na u-li-ce Przy ulicy.
? za skol-ka ty ku-pi-apat-je Za ile kupia sukienk?
. za sto pi-die-siat Za sto pidziesit.
Co specjalnego: odjazdowe pamitki z RosjiNajlepszpamitkz Rosji jest (pa-liech-ska-ja szka-tu-ka; paleska szkatuka):czarne lakierowane pudeko wykonane z papier-mache ze scenami z rosyjskich bani. Autentycznepudeka produkowane stylko w dwch miastach (Palech i Chochoma) i sdosy drogie.
Uwaaj na podrbki. Nie kupuj od ulicznych sprzedawcw,bo prawdopodobnie kupisz podrbk w cenie oryginau. Zapytaj przewodnika lub pracownikahotelu, gdzie najlepiej zaopatrzy si w takpamitk.
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
28/30
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Innywietny (su-wie-nir; pamitka) to (ma-triosz-ka). Jest to drewniana,otwierana laleczka, w ktrej wntrzu znajduje si kilka mniejszych, jedna w drugiej. (ma-triosz-ki) mogmie rnwielko, przy czym im wiksza mama, tym wicej crekznajdziesz wewntrz.
Doskonai praktycznpamitkjest (mie-cha-wa-jaszap-ka; czapka futrzana) taka, jakRosjanie noszzim. Mona kupi (czior-nu-ju; czarn) lub (ka-ricz-nie-wu-ju; brzow). Aby zaopatrzy si w takczapk, najlepiej odwiedzi
(u-ni-wier-mag; dom towarowy), (at-die; dzia) (ga-aw-ny-je u-bo-ry;nakrycia gowy) lub sklep o tej samej nazwie.
Jeli kolekcjonujesz pamitki z przeszoci, na pewno zechcesz kupi (sa-wiec-ki-je wa-jen-ny-je czie-sy; radziecki zegarek wojskowy). Zegarki takie, obecnie uznawaneza okazy kolekcjonerskie, mogmie rne ksztaty, smocne i wytrzymae, poniewaprodukowano je dla wojskowych. Mona je zazwyczaj kupi w sklepach zwanych (su-wie-ni-ry; pamitki).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
29/30
Cz II: Rosyjski w akcji
Gierki jzykoweW ktrym ze sklepw mona naby ponisze artykuy? Odpowiedzi znajdziesz w dodatku C.
a. b. c. d. e. f. g.
1. krem do twarzy2. ubranie3. buty4. aparat fotograficzny5. kapelusz6. mydo7. artykuy biuroweDokonaj porwna (poprawne odpowiedzi w dodatku C), uywajc wyrazw:
a. b. c. d. e.
Przykad: (Moskwa jest ni Petersburg).
A. , .
1. (Petersburg jest ni Moskwa).2. (zima w Moskwie jest ni w San Francisco).3. (Mercedes jest ni Toyota).4. (Buty zimowe s ni pantofle).
-
7/31/2019 Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv
30/30