43

ROZDZIAŁ VI

Analiza interesariuszy

W pierwszej części rozdziału zamieszczona została krótka definicja terminu

"interesariusz" oraz opis głównych grup interesu, które powinny być wzięte pod

uwagę przy formułowaniu strategii ubiegania się przez Łódź o tytuł Europejskiej

Zielonej Stolicy przed rokiem 2020. W drugiej części, w oparciu o narzędzie

dyfuzji innowacji „Ameba”, określono role, jakie poszczególne grupy

interesariuszy mogą odegrać w procesie realizacji tej strategii. Wspomniano

również, w jaki sposób każdą z grup interesu można motywować do

zaangażowania się w ideę Europejskiej Zielonej Stolicy.

VI.1 Wstęp

Interesariusze to osoby, instytucje lub ich grupy, które są w strefie bezpośredniego lub

pośredniego oddziaływania projektu lub które mogą mieć udział w projekcie i wpływać,

pozytywnie lub negatywnie, na jego rezultaty. Interesariuszami mogą być lokalne

społeczności jak również poszczególne osoby oraz ich formalni i nieformalni przedstawiciele,

władze samorządowe i krajowe, politycy, przywódcy religijni, organizacje społeczeństwa

obywatelskiego, grupy specjalnych interesów, społeczności akademickie oraz przedstawiciele

biznesu1.

Opracowywując strategię ubiegania się przez Łódź o tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy

istotne jest zidentyfikowanie kluczowych interesariuszy. Analiza zainteresowanych stron

umożliwi określenie ról jakie poszczególni interesariusze odgrywają i jakie relacje między

różnymi podmiotami zachodzą. Pomoże także określić postawy jakie różne grupy mogą

przybrać w stosunku do planowanych działań.

1 International Finance Corporation (2007). Stakeholder Engagement: A Good Practice Handbook for Companies

Doing Business in Emerging Markets, World Bank Group.

44

VI.2 Identyfikacja interesariuszy

VI.2.1 Władze lokalne

Wdrażanie innowacji na poziomie miasta jest w głównej mierze uzależnione od decyzji

podejmowanych przez Urząd Miasta. Ponadto Urząd Miasta może udzielić wsparcia

projektowi poprzez objęcie nad nim honorowego patronatu. Taki patronat może pomóc

w pozyskaniu sponsorów i zainteresowania innych instytucji i mediów. Zaangażowanie

Urzędu Miasta jako jednostki samorządowej w dany projekt zwiększa jego prestiż i może

pomóc zdobyć zaufanie mieszkańców. Władze lokalne mogą także motywować ekspertów do

zaangażowania się w niektóre kwestie, takie jak planowanie przestrzenne, ochrona

środowiska, itp. Ponadto w Łodzi działa 36 Rad Osiedli, które wspierają jednostki gminy

(przykłady interesariuszy z tej grupy można znaleźć w Załączniku 3 Lista interesariuszy – 1.

Władze lokalne).

VI.2.2 Władze regionalne

Władze regionalne działają na większym niż miasto obszarze i także mogą mieć wpływ na

wdrażanie innowacyjnych rozwiązań. Urząd Marszałkowski, działający na obszarze całego

województwa, jest odpowiedzialny za politykę regionalną, dystrybucję funduszy unijnych

oraz tworzenie regionalnych strategii i ich realizację. Duże znaczenie może mieć także

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który posiada środki na

finansowanie niektórych projektów związanych z ochroną środowiska (przykłady

w Załączniku 3 Lista interesariuszy – 2.Władze regionalne).

VI.2.3 Instytucje naukowe

Uniwersytety, zwłaszcza te których badania skupione są na tematach związanych ze

środowiskiem, zagospodarowaniem przestrzennym, ekonomią lub zdrowiem publicznym, są

dobrym źródłem niezależnych ekspertów, naukowców, analiz, publikacji naukowych,

międzynarodowych kontaktów i doświadczeń. W mieście funkcjonuje kilka instytucji

naukowych, w tym Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka, Polska Akademia Nauk

i Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii. Instytucje te, jak i poszczególni naukowcy,

mogą udzielić znacznego wsparcia dla projektu. W wielu przypadkach mogą być ważnymi

partnerami, zważywszy na fakt, że instytucje naukowe zwykle cieszą się zaufaniem

publicznym (przykłady w Załączniku 3 Lista interesariuszy – 3. Instytucje naukowe).

45

VI.2.4 Organizacje pozarządowe

Zaangażowanie i wsparcie ze strony organizacji pozarządowych jest kluczowym czynnikiem

do sukcesu lokalnych inicjatyw, zwłaszcza w dziedzinie ochrony środowiska i planowania

przestrzennego. Organizacje te często mają bardzo dobre kontakty z ekspertami, decydentami

i przedstawicielami biznesu, którzy mogą być źródłem istotnego wsparcia. Niektóre z tych

organizacji są niczym niezależny zespół doradców i potrafią pokazać inny punkt widzenia

w dyskusji. Silną stroną organizacji pozarządowych jest ich bardzo dobra znajomość

lokalnych problemów i lokalnej rzeczywistości (np. ograniczeń i możliwości społeczności

lokalnych). Często reprezentują one bardziej praktyczne podejście do rozwiązywania

problemów. Są bardzo dobrym źródłem informacji ze względu na przygotowywane przez nie

raporty, analizy, oceny wpływu, projekty legislacyjne, itp. (przykłady w Załączniku 3 Lista

interesariuszy – 4. Organizacje pozarządowe).

VI.2.5 Przedstawiciele biznesu

Interesariusze z grupy biznesu są ważni dla każdej wspólnoty ze względu na ich udział

w lokalnym budżecie oraz zapewnienie zatrudnienia dla miejscowej ludności. Firmy

odgrywają ważną rolę w kształtowaniu wizerunku miasta. Łódź słynęła niegdyś z przemysłu

tekstylnego, teraz jest szansa, aby określić nowe ścieżki rozwoju.

Obecnie w Łodzi operuje kilka znanych międzynarodowych firm, takich jak Indesit, Dell,

kilka centrów logistycznych i firm outsourcingowych (np. Infosys), a także firm usługowych:

banki, restauracje, kawiarnie. Interesy podmiotów działalności gospodarczej w perspektywie

Łodzi jako Europejskiej Zielonej Stolicy są bardzo różne, w zależności od sektora w jakim

operują. Lokalne firmy mogą być zainteresowane sponsoringiem, jak również poszerzeniem

swojej oferty o tzw. zielone inwestycje. Ponadto, przedsiębiorstwa są zainteresowane

działalnością w miastach o dobrej jakości życia, ponieważ zwykle jest to związane

z łatwiejszym dostępem do wykwalifikowanej siły roboczej (przykłady w Załączniku 3 Lista

interesariuszy – 5. Przedstawiciele biznesu).

VI.2.6 Mieszkańcy

Mieszkańcy Łodzi są niezwykle ważni w kontekście zmian wprowadzanych w mieście,

ponieważ każde podejmowane decyzje wpływają bezpośrednio lub pośrednio na jakość ich

życia. Wszelkie strategiczne decyzje podjęte bez uczestnictwa społeczności lokalnej mogą

spotkać się z niezadowoleniem i sprzeciwem z ich strony. Mieszkańcy są często najlepszymi

46

ekspertami w ocenie sytuacji i istotności lokalnych problemów. Pamiętać jednak należy, że

raczej niemożliwe do przewidzenia są postawy całego społeczeństwa w stosunku do danej

innowacji, ponieważ każdy obywatel może mieć inny punkt widzenia.

VI.3 Analiza interesariuszy w oparciu o narzędzie „Ameba”

Niniejszy podrozdział ma na celu umożliwienie lepszego zrozumienia potencjalnych ról, jakie

zainteresowane strony mogą odegrać w procesie ubiegania się przez Łódź o tytuł Europejskiej

Zielonej Stolicy.

Zastosowanie analizy „Ameba”2 umożliwiło określenie w jaki sposób należy skutecznie

wspierać rozprzestrzenianie innowacji związanych z projektem Europejskiej Zielonej Stolicy.

Analiza będzie także pomocna na etapie tworzenia strategii współpracy między różnymi

grupami interesu.

Rysunek VI.1 Ameba - narzędzie dyfuzji innowacji - przykład Łodzi

Źródło: Na podstawie Ameba - narzędzie dyfuzji innowacji – Alan AtKisson,

Believing Cassandra (1999) i The ISIS Agreement (2008)

2 Opis metodologii „Ameba” znajduje się w Załączniku 4 (w języku angielskim).

47

VI.3.1 Interesariusze w Łodzi i opis ich ról

1. Innowatorzy – to ci, którzy odkrywa1ją, formułują i bronią nowych pomysłów.

Innowatorzy powinni współpracować z tzw. agentami zmian, którzy pomogą im

rozprzestrzeniać nowe idee oraz, w razie potrzeby, przystosowywać innowacje do

zastanej i ciągle zmieniającej się rzeczywistości.

W celu zrozumienia roli innowatorów niezbędne jest podkreślenie, że innowacje

niekoniecznie muszą być związane ze środowiskiem naukowym. Innowacją jest każde

rozwiązanie wprowadzone do miasta, także takie, które funkcjonuje już w innym mieście lub

innym obszarze działalności, a zostało przystosowane do lokalnego kontekstu.

Poniżej znajduje się lista interesariuszy - innowatorów, ważnych dla Łodzi jako Europejskiej

Zielonej Stolicy.

organizacje pozarządowe – bywa, że organizacje pozarządowe odgrywają dwie role

jednocześnie: rolę innowatora i agenta zmian. Dobrym przykładem takiego podejścia

w przypadku Łodzi może być Inicjatywa Zrównoważonego Transportu (ta organizacja

pozarządowa przygotowała niedawno plan zmiany transportu tramwajowego na

bardziej efektywny, poprzez stworzenie centralnego dworca tramwajowego

ułatwiającego zmianę środka transportu);

lokalne uniwersytety utworzyły kilka instytucji, takich jak: Centrum Innowacji

i Transferu Technologii w Łodzi, Regionalny Park Naukowo-Technologiczny. Ich

głównym zadaniem jest opracowywanie nowych pomysłów, rozpowszechnianie

informacji o odkryciach i technologiach tworzonych przez siebie i swoich partnerów,

dbałość o praktyczne wdrażanie innowacji. Uniwersytety, dzięki swoim

międzynarodowym partnerom, są również dostarczycielami nowych pomysłów

pochodzących z całego świata;

łódzkie klastry naukowe pomnażają potencjał rozwojowy miasta poprzez innowacje

i współpracę między samorządami lokalnymi, uczelniami i przedsiębiorcami. Ta grupa

podmiotów może odgrywać ogromną rolę w tworzeniu zielonych miejsc pracy

w gospodarce opartej na wiedzy. Ponadto, ważnym rezultatem współpracy

gospodarczo-naukowej jest efekt synergii, który może zapewnić społeczeństwu dużą

ilość korzystnych rozwiązań dla problemów zrównoważonego rozwoju;

48

Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii zajmuje się różnymi

zagadnieniami związanymi z zarządzaniem zasobami wodnymi oraz koordynuje prace

innych instytucji odpowiedzialnych za kwestie hydrologii. Naukowy profil Centrum

koncentruje się głównie na przedsięwzięciach związanych z przywróceniem jakości

zasobów świeżej wody w ramach Międzynarodowego Hydrologicznego Programu

UNESCO. Priorytetem jest dostarczenie narzędzi do wdrożenia Europejskiej Wodnej

Dyrektywy Ramowej, jako części krajowego planu współpracy.

Podejściem gwarantującym sukces we współpracy z innowatorami jest ich bezpośrednie

zaangażowanie w przygotowanie strategii ubiegania się o tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy.

Istotne są sugestie innowatorów, dlatego należy pamiętać o dostarczaniu im danych i analiz,

które mogą być podstawą do sformułowania innowacji odpowiadających lokalnym

potrzebom.

2. Agenci zmian – są to interesariusze ze zdolnościami i umiejętnościami promocji

nowych idei szerokiemu audytorium. Czasem dokonują oni zmian w pierwotnej

koncepcji/ innowacji, adaptują ją do rzeczywistych potrzeb i możliwości lokalnej

społeczności. Tłumaczą „czystą ideę” na praktyczne jej zastosowanie, na konkretne

projekty. Agenci zmian czerpią innowacje od innowatorów, jednakże w dłuższej

perspektywie powinni skoncentrować się raczej na współpracy z innymi agentami

zmian. Powinni także unikać pracy z reakcjonistami – próba ich przekonania może

być tylko stratą czasu i energii. Zaleca się by agenci zmian poświęcali więcej uwagi

transformatorom – dostarczali im informacji, które pomogą zaplanować wdrożenie

innowacji.

Lista najważniejszych agentów zmian w Łodzi:

Pełnomocnik Rowerowy Prezydenta Miasta (tzw. oficer rowerowy) – jest to osoba,

która łączy Biuro Prezydenta Miasta ze środowiskiem rowerowym. Oficer rowerowy

ściśle współpracuje z rowerzystami (zarówno osobami indywidualnymi, jak również

organizacjami pozarządowymi) – bada ich potrzeby i opinie. Zbiera on informacje

o potencjalnych innowacjach. Oficer rowerowy, mając wpływ na proces kreowania

łódzkich polityk i strategii, może zadbać o to, by cele i działania zawarte

w kluczowych dokumentach były zgodne z łódzkimi staraniami związanymi

z ubieganiem się o tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy. Jako pełnomocnik prezydenta

może oddziaływać na decydentów (transformatorów) – prezydenta, radnych, a także

49

dostarczać informacji pomocnych w sformułowaniu elementów strategii Europejskiej

Zielonej Stolicy w kontekście zrównoważonego transportu i mobilności. Oficer

rowerowy w Łodzi jest również odpowiedzialny za wdrożenie zapisów Karty

Brukselskiej, która zawiera cele bardzo zbieżne z ideą Europejskiej Zielonej Stolicy,

m.in. do 2020 roku wzrost o 15% udziału komunikacji rowerowej w ruchu miejskim,

redukcję o 50 % wypadków z udziałem rowerzystów. Oficer rowerowy może być

bardzo pomocną osobą dla idei uzyskania przez Łódź tytułu Europejskiej Zielonej

Stolicy;

Organizacje pozarządowe aktywne w obszarach związanych z transportem,

środowiskiem, kwestiami społecznymi – jest to ważna grupa, która dostarcza

decydentom przykłady dobrych praktyk i innowacji. Organizacje często są blisko

związane z lub mają dostęp do ekspertów. Pełnią rolę lobbystów różnych interesów

i potrzeb (np. odgrywają ważną rolę w monitorowaniu wdrażania wytycznych

wynikających z podpisania Karty Brukselskiej). Stowarzyszenia i fundacje są blisko

związane ze społeczeństwem, mogą więc być ważnym partnerem odpowiedzialnym za

upowszechnienie idei Europejskiej Zielonej Stolicy wśród mieszkańców Łodzi. Mogą

być również odpowiedzialne za organizowanie oddolnych grup wsparcia. Ważne jest,

by od samego początku zaangażować organizacje pozarządowe w proces ubiegania się

o tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy;

Wydziały Urzędu Miasta (np. Wydział Ochrony Środowiska, Urbanistyki

i Architektury, Zamówień Publicznych) – posiadają narzędzia do „przetłumaczenia”

innowacji na praktyczne zastosowania. Mogą również zadbać o to, by kluczowe

dokumenty, strategie i lokalne plany zagospodarowania zawierały zapisy, które

umożliwią wdrożenie projektu Europejskiej Zielonej Stolicy. Są także w stanie

upowszechniać idee wśród innych grup, np. biznesu. Wydział Zamówień Publicznych

poprzez “zazielenienie” kryteriów dotyczących realizacji zamówienia może wpływać

na dostawców produktów, wykonawców robót – stymulować i zachęcać biznes do

rozwoju nowych, zielonych technologii. Poprzez „zielone” zamówienia publiczne np.

zakup przyjaznych środowisku autobusów, miasto może poprawić jakość środowiska

naturalnego i jakość życia mieszkańców Łodzi.

Agentów zmian można zaangażować poprzez powierzenie im bardzo konkretnych zadań

związanych z promocją Europejskiej Zielonej Stolicy wśród określonych grup docelowych.

50

Mogą być również włączeni w formułowanie operacyjnych planów i projektów, które

zaadoptują ogólnie sformułowane innowacje do specyficznych warunków panujących

w Łodzi.

3. Reformatorzy – są to wcześni adaptatorzy, którzy przyjmują i zatwierdzają nowe

idee; mają autorytet/ władzę by wspierać realizację innowacyjnych projektów. Ci

interesariusze są organizacyjnymi i kulturalnymi strażnikami zainteresowanymi

nowymi ideami, ale ostrożnie wybierającymi te, które według nich mogą być

wdrożone. Reformatorzy dokonują także optymalizacji idei w celu zaadoptowania jej

do specyficznych warunków i kontekstu lokalnego. Jeżeli agenci zmian i reformatorzy

mają możliwość pracy razem i darzą się zaufaniem, może to zaowocować

stworzeniem dobrej podstawy do wdrażania projektów.

Publiczne instytucje i wpływowe firmy są ważnymi aktorami w kontekście wdrażania zasad

zrównoważonego rozwoju. Ich pozycja w społeczeństwie i władza, jaką posiadają mogą

pomóc w faktycznej realizacji planów. Zaangażowanie instytucji i firm może stać się dobrym

przykładem, zachętą dla innych do wzięcie udziału w danym projekcie. Ciesząc się

szacunkiem ogółu mieszkańców, mogą potwierdzać swoim autorytetem akceptację różnych

działań. Jeżeli pokażą swoją przychylność dla projektu, znacznie bardziej prawdopodobne

jest, że uzyska on wsparcie konformistów (przedstawicieli głównego nurtu). Reformatorami

mogą być, tak jak to zostało opisane powyżej, całe instytucje lub organizacje, nawet jeśli

tylko jedna lub dwie zatrudnione tam osoby wykazują poważne zaangażowanie, jednakże

muszą być to osoby zajmujące kluczowe pozycje w tych instytucjach, mające możliwość

wpływania na innych interesariuszy.

Interesariuszy, których zidentyfikowano jako reformatorów, można podzielić na dwie grupy:

pierwsza jest reprezentowana przez instytucje publiczne różnego szczebla np. Urząd

Marszałkowski, Urząd Miasta, Urząd Wojewódzki, które mają w swoich

podstawowych celach dbałość o dobrobyt mieszkańców. Lokalne władze mają dostęp

do ekspertów, zasobów ludzkich, posiadają umiejętności menadżerskie, a także władzę

potrzebną do zainicjowania i wdrażania projektów związanych z Europejską Zieloną

Stolicą. Lokalne władze mogą użyć szerokiej gamy zachęt – instytucjonalnych,

finansowych, prawnych wspierających proces realizacji projektów;

druga grupa składa się z interesariuszy biznesowych: lokalnych i zagranicznych firm

51

i inwestorów (np. deweloperzy, właściciele restauracji, sklepów, inwestorzy

w dziedzinie „zielonego biznesu”, branża turystyczna), zainteresowanych okazjami,

dzięki którym będą mogli osiągnąć korzyści dla siebie. Do grupy tej można także

zaliczyć spółdzielnie mieszkaniowe i nieformalnych liderów.

W celu pozyskania zainteresowania reformatorów warto podkreślić korzyści, jakie mogą

uzyskać z przyznania Łodzi tytułu Europejskiej Zielonej Stolicy:

środowiskowe (poprawa mikroklimatu, poprawa czystości wody i powietrza,

tworzenie nowych terenów rekreacyjnych, itp.);

polityczne (wzrost zaufania mieszkańców do lokalnych władz, polityków);

ekonomiczne (tworzenie nowych „zielonych” miejsc pracy, wzrost ilości turystów

odwiedzających miasto, itp.);

społeczne (wzrost jakości życia, poprawa zdrowia mieszkańców).

Warto zaprezentować dobre praktyki z innych miast, które są lub były Europejskimi

Zielonymi Stolicami, aby pokazać, jakie korzyści może przynieść uzyskanie tego tytułu. By

zachęcić reformatorów do zaangażowania się w projekt, użytecznym może być pokazanie, że

idea jest popierana przez różne grupy interesu (agentów zmian, takich jak lokalne organizacje

pozarządowe, oddolne grup poparcia itp.).

Owocna współpraca Fundacji Fenomen (lokalnej organizacji pozarządowej zidentyfikowanej

jako agent zmian i innowator) z lokalnym samorządem jest dobrym przykładem, jak należy

rozumieć mechanizm kooperacji różnych interesariuszy. Organizacje pozarządowe gromadzą

nowe inspiracje i specjalistyczną wiedzę, by wdrażać idee z poszanowaniem lokalnego

kontekstu. Lokalne władze, jako reformatorzy, wspierają realizację tych idei. Ten mechanizm

może być owocny, jeśli reformatorzy będą otwarci na nowe idee przychodzące spoza ich

środowiska.

4. Konformiści (przedstawiciele głównego nurtu) – są reprezentowani głównie przez

różne grupy mieszkańców. Są skłonni do zaakceptowania zmiany tylko wtedy, gdy

inne osoby w ich otoczeniu również ją zaakceptują. Konformiści są generalnie

zajętymi osobami, które nie wykazują dużego zainteresowania nowymi ideami.

Ważnym jest, by agenci zmian starali się nawiązać kontakt z konformistami,

dostarczając im argumentów i danych pokazujących słuszność innowacji.

52

W większości sytuacji, cierpliwe wyjaśnianie i edukowanie jest najefektywniejszym

sposobem zaangażowania konformistów w proces zmian.

Interesariuszy, których zidentyfikowano konformistów, można podzielić na trzy grupy:

Mieszkańcy – mogą być grupami docelowymi kampanii promocyjnych

prowadzonych przez organizacje pozarządowe i formować oddolne grupy poparcia dla

idei Europejskiej Zielonej Stolicy. Można ich podzielić na:

o Osoby starsze i niepełnosprawne – zazwyczaj są zainteresowane terenami

zieleni, parkami, lasami, zielenią przyuliczną. Czasami ze względu na stan

zdrowia nie mogą pokonać dłuższego dystansu do najbliższego parku, więc

nawet pojedyncze drzewo w ich okolicy staje się dla nich ważnym miejscem

odpoczynku i relaksu;

o Rodziny z dziećmi – są zainteresowane dostępem do zielonych, bezpiecznych

miejsc z placami zabaw;

o Młodzież – osoby zainteresowane uprawianiem różnych sportów,

socjalizowaniem się, rozrywką np. organizacją i uczestnictwem w różnych

wydarzeniach. Poszukują bezpiecznych obszarów, gdzie mogą spotkać się

z rówieśnikami;

Niektóre firmy (szczególnie międzynarodowe np. Accenture, Infosys, Indesit), które

mogą uwzględnić „zieloną politykę” w swoich strategiach społecznej

odpowiedzialności biznesu i w ten sposób rozwinąć swój wizerunek firmy

odpowiedzialnej, dbającej o lokalną społeczność;

Wcześni naśladowcy – osoby, które prawdopodobnie będą w większym stopniu

zainteresowane innowacją. Np. rowerzyści, osoby uprawiające jogging, nordic

walking to osoby zainteresowane zwiększeniem obszarów zieleni, poszukują miejsc,

gdzie mogą uprawiać sport w przyjaznych i bezpiecznych warunkach. Są

zwolennikami rozwiązań, takich jak „zielone ścieżki” czy sieci łączące tereny zieleni.

Mogą być grupą docelową kampanii promocyjnych prowadzonych przez organizacje

pozarządowe i formować oddolne grupy poparcia idei Europejskiej Zielonej Stolicy.

5. Reakcjoniści – to osoby, które ze względu na swoje priorytety są przeciwne zmianie.

Chciałyby powstrzymać wdrażanie zmian, ponieważ w przeciwnym razie mogą

53

utracić coś, co jest dla nich ważne (np. władzę, pieniądze). Ich krytyczne uwagi mogą

być wartościowe i ważne w procesie ulepszania projektu, więc należy brać ich opinie

pod uwagę. Reakcjoniści mogą ukazać inną perspektywę danej sytuacji.

Lista najważniejszych reakcjonistów w Łodzi:

Osoby odpowiedzialne za nielegalny zrzut ścieków i odpadów – są to osoby, które

ze względów finansowych (bieda, oszczędność) lub z powodu niskiej świadomości

ekologicznej, nielegalnie pozbywają się ścieków i odpadów. Zazwyczaj trudno jest

dowieść konkretnej osobie, że jest odpowiedzialna za ten nielegalny proceder. Aby

pozyskać tę grupę dla idei projektu, osoby nielegalnie składujące odpady powinny

zostać poinformowane o negatywnych konsekwencjach takich działań, zarówno dla

środowiska naturalnego, wizerunku okolicy, jak i zdrowia mieszkańców. Poza tym

zaleca się wprowadzenie dla nich pewnych zachęt, aby wpłynąć na zmianę ich

dotychczasowych zachowań (np. bezzwrotne wsparcie finansowe dla ubogich rodzin

w celu sfinansowania podłączenia do kanalizacji lub comiesięczne upusty w opłatach

dla nowo podłączonych do kanalizacji gospodarstw domowych, itp.);

Kierowcy samochodów – jest to grupa niejednorodna. Część z nich jest po prostu

konformistami zainteresowanymi zielenią, używającymi samochodów, by zapewnić

mobilność całej rodzinie (dzieciom, starszym lub niepełnosprawnym członkom

rodziny). Jednakże, duża grupa kierowców jest zainteresowana utrzymaniem

intensywnego ruchu drogowego w centrum miasta, zwiększeniem liczby miejsc

parkingowych, usunięciem przeszkód, takich jak np. przyuliczne drzewa, tramwaje,

które postrzegają jako element spowalniający lub zakłócający ruch uliczny. Istotną

kwestią jest również to, że część z nich w przeszłości mogła być użytkownikami

transportu publicznego, jednak ze względu na jego złą jakość przestawiła się na

użytkowanie samochodów. By zmienić to nastawienie, powinno się podjąć akcje

zachęcające do zmiany nawyków związanych z dojazdem do pracy, szkół, itp.

z równoczesnym zapewnieniem dostępu do atrakcyjnej alternatywy (np. efektywnego

taniego transportu publicznego, bezpiecznych ścieżek rowerowych). Powinno się

także do nich dotrzeć z informacją, kampanią edukacyjną, pokazującą korzyści

związane z bardziej zrównoważonym transportem oraz wskazując negatywne

konsekwencje wzrostu ruchu drogowego oraz rozwoju w mieście tylko samochodowej

infrastruktury;

54

Niektórzy deweloperzy nabywają puste tereny zieleni jedynie w celu wykorzystania

ich pod nowe inwestycje, niszcząc obecną tam zieleń (np. inwestor na ulicy

Piotrkowskiej, który wyciął stare drzewa, istotne dla okolicznych mieszkańców).

Z drugiej strony, niektórzy z deweloperów doceniają wartość terenów zieleni,

ponieważ dzięki zieleni wzrasta wartość nieruchomości. W przypadku tych

podmiotów należy podkreślić korzyści, jakie wynikają z inwestowania w zieleń.

Władze lokalne powinny również stać na straży miejscowego prawa ochrony zieleni

w taki sposób, aby każde naruszenie prawa zostało szybko i surowo ukarane.

VI.3.2 Interesariusze i obszary ich działalności w przypadku Łodzi jako Europejskiej Zielonej Stolicy

Na poniższym wykresie zaprezentowano analizę grup interesariuszy skorelowanych z

głównymi wskaźnikami Europejskiej Zielonej Stolicy. W połączeniu z głównymi problemami

Łodzi, zidentyfikowanymi przez interesariuszy podczas warsztatów w Urzędzie Miasta,

wybrano kluczowe dziedziny istotne dla stworzenia strategii dla Łodzi jako kandydata do

tytułu Europejskiej Zielonej Stolicy: miejskie obszary zieleni, mobilność (transport lokalny),

energia, ekoinnowacje i „zielone” miejsca pracy oraz gospodarka wodna (pełen opis znajduje

się w Załączniku 2).

VI.4 Podsumowanie

Z powyższych analiz można wywnioskować, że z punktu widzenia interesariuszy oraz

współpracy między nimi, istnieją pewne obszary działań, które mogłyby ulec poprawie w

bliskiej przyszłości. Bardzo istotne jest, by na początku skupić się na obszarach, gdzie

kooperacja już istnieje (np. współpraca między Fundacją Fenomen i Urzędem Miasta na rzecz

poprawy ścieżek rowerowych; współpraca między władzami miasta i organizacją OPUS w

celu zaangażowania mieszkańców w podejmowanie decyzji; projekt SWITCH będący

wynikiem współpracy Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii z Urzędem

Miasta) i doprowadzić do ich poprawy i rozwoju. Następnym krokiem może być określenie

roli interesariuszy (np. za pomocą narzędzia „Ameba”) w każdym obszarze działania, zgodnie

z ich umiejętnościami i wpływem na dany obszar. Z wywiadu z lokalnymi innowatorami i

agentami zmian wynika, że ich inicjatywy są często odrzucane, ponieważ reformatorzy – ci,

którzy jako pierwsi przyjmują nowy pomysł lub innowację oraz mają autorytet potrzebny do

wspierania realizacji projektu – uważają, że ich wiedza została zakwestionowana. Dlatego tak

55

ważne jest uwzględnienie tej kwestii przy realizacji kolejnych projektów i położenie nacisku

na to, by nowe projekty nie były w sprzeczności z sugestiami reformatorów, nie

kwestionowały ich wiedzy, ale uzupełniały istniejące pomysły, przynosząc dodatkowe

informacje o specyfice danego zagadnienia.

Rysunek VI.2 Interesariusze i ich obszary działania w przypadku Łodzi jako

Europejskiej Zielonej Stolicy

Źródło: opracowanie własne