RỬA DẠ DÀY TRONG NGỘ ĐỘC CẤP

ĐẠI CƯƠNG

HiÖu qu¶: trong 1 giê lo¹i 80% l î ng ®éc chÊt.

Muén h¬n: gi¶m nhÑ møc ®é ngé ®éc

RDD lÊy dÞch XN ®éc chÊt chÈn ®o¸n NN.

RDD - c¸c biÕn chøng, hËu qu¶ nÆng nÒ,

thËm chÝ tö vongong.

CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH 1. ChØ ®Þnh:

Ngé ®éc ® êng uèng ®Õn tr í c 6 giê.

Chó ý:

- 6 giê: gií i h¹n t ¬ng ®èi .

- TrÎ em : cÇn c©n nh¾c lî i h¹i : ….

nguy c¬ biÕn chøng cao thay thÕ b»ng

uèng than ho¹t.

CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH

2. Chèng chØ ®Þnh:

2.1. Chèng chØ ®Þnh tuyÖt ®èi:

- Uèng c¸c chÊt g©y n mßn: a xÝt, kiÒm m¹nh.

- C¸c chÊt khi gÆp n í c t¹o ra c¸c ph¶n øng lµm

t ng t c dông ®éc.

- X¨ng, dÇu ho¶, c¸c chÊt t¹o bät.

- Cã tæn th ¬ng niªm m¹c ® êng tiªu ho¸.

- RL ý thøc, cã nguy c¬ co giËt hoÆc co giËt.

CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH

2.2. Chèng chØ ®Þnh t ¬ng ®èi:

- Tæn th ¬ng niªm m¹c miÖng: ®Æt èng th«ng

nhá ® êng mòi.

- TrÎ em uèng vµi viªn thuèc lo¹ i Ýt nguy hiÓm,

kh«ng cã dÊu hiÖu ngé ®éc.

- Phô n÷ cã thai.

CHUẨN BỊ

Dông cô:

Bé dông cô röa d¹ dµy hÖ thèng kÝn:

- èng th«ng Fauchet ®Çu tï , cã nhiÒu lç ë c¹nh c¸c cì :

èng th«ng cho n:

+ BN uèng Ýt ®éc chÊt, ch a ¨n, dÊu hiÖu ngé ®éc hÇu nh

kh«ng cã

+ Uèng ®· l©u qu¸ 6 giê, hoÆc chØ ®Ó lÊy dÞch xÐt nghiÖm.

CHUẨN BỊ

- D©y nèi ch÷ "Y" vµ c¸c van ®iÒu chØnh ®ãng më ® êng ra ® êng vµo.

- Hai tói ®ùng dÞch cã chia v¹ch ®o mçi 50 ml:

+ Tói trªn treo cao > 1m so ví i mÆt gi êng cã dung tÝch 3000 ml (®ùng n í c muèi 0,5-0,9 % ).

+ Tói d í i treo d í i mÆt gi êng Ýt nhÊt 30cm.

- Dông cô më miÖng.

- Canun Guedel.

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

Túi đựng dịch vào có chia vạch thể tích

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

Túi đựng dịch ra có chia vạch thể tích

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

"Chạc bốn" có đường bơm chất kháng độc

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

Hệ thống kín khi bắt đầu tiến hành rửa dạ dày

CHUẨN BỊ

- X« ®ùng n í c s¹ch (5-10 lÝt) pha muèi 5-9g/lit n í c vµ x«/chËu ®ùng n í c dÞch sau röa.

- Seringe 50 ml

- èng nghe, b¬m cho n, bãng ambu.

- Lä ®ùng dÞch d¹ dµy (200ml) ®Ó XN ®éc chÊt.

- DÇu paraffin.

- Than ho¹t, thuèc tÈy: Sorbitol.

- Thuèc an thÇn: Valium 10mg (èng) cho BN kÝch thÝch vËt v· nhiÒu, N§ chÊt g©y co giËt.

CHUẨN BỊ

BÖnh nh©n:

- NÕu BN tØnh: gi¶i thÝch ®Ó BN hî p t c

- Rèi lo¹n ý thøc: ®Æt NKQ cã bãng chÌ n tr í c.

- BN uèng thuèc g©y co giËt: valium tr í c.

- BN cã SHH, truþ m¹ch: Håi søc tr í c, BN æn

®Þnh mí i RDD.

- T thÕ BN: N»m nghiªng tr i, ®Çu thÊp.

- Tr¶i mét tÊm nilon ë ®Çu gi êng.

Nh©n viªn l µm thñ thuËt:

- § · ® î c ®µo t¹o kü thuËt RDD, ®éi mò, ®eo

khÈu trang, ®i g¨ng tay s¹ch.

- CÇn 2 ng êi: mét ng êi ®Æt x«ng d¹ dµy, cè

®Þnh x«ng, xoa bông trong qu¸ tr×nh röa. Mét

ng êi ®iÒu chØnh l î ng n í c vµo ra.

- Khi BN ph¶i bãp bãng: thªm ng êi thø ba.

CHUẨN BỊ

KỸ THUẬT

B­ í c­1: § a èng x«ng vµo d¹ dµy.

- Chän lùa èng x«ng.

- § o ®é dµi èng x«ng cÇn ® a vµo.

- B«i tr¬n ®Çu èng x«ng d¹ dµy b»ng g¹ c thÊm paraffin.

- § Æt ® êng miÖng:

B¶o BN h¸ miÖng nÕu bÖnh nh©n tØnh, hî p t c. NÕu

cÇn thiÕt dï ng dông cô më miÖng, sau ®ã luån canun

Guedel vµo råi rót dông cô më miÖng ra.

§ Æt x«ng d¹ dµy. § iÒu chØnh trong qu¸ tr×nh RDD ®Ó

®Çu èng x«ng lu«n ë vÞ trÝ thÊp nhÊt.

Cè ®Þnh ®Çu ngoµi èng x«ng ë vÞ trÝ ®· ®nh dÊu.

KỸ THUẬT

- § Æt ® êng mòi: Luån èng x«ng cho ¨n vµo lç

mòi ®ång thêi ®Ó ®Çu BN gËp vµo thµnh ngùc.

Khi qua lç mòi sau vµo ®Õn hÇu th× b¶o BN

nuèt ®ång thêi ®Èy vµo.

- Khã ®Æt: dï ng ®Ì n NKQ vµ dï ng panh Magil ®Ó

g¾p ®Çu èng x«ng ® a vµo thùc qu¶n.

- Khi cã NKQ: th¸o bãng chÌ n tr í c khi ®Æt

x«ng, sau ®ã b¬m bãng chÌ n tr í c khi RDD.

KỸ THUẬT

B­ í c­2: Nèi hÖ thèng RDD - ®Çu ngoµi èng x«ng.

- Nèi èng ch÷ "Y" vµo ®Çu ngoµi èng x«ng.

- Nèi hai tói vµo hai ®Çu cßn l¹i cña ch÷ "Y".

Tói ®ùng dÞch vµo treo cao trªn mÆt gi êng

0,8-1m.

Tói ®ùng dÞch ra ®Æt thÊp h¬n mÆt gi êng

KỸ THUẬT

B­ í c­3: TiÕn hµnh röa d¹ dµy

– § a dÞch vµo: § ãng ® êng ra, më kho¸ ® êng vµo ®Ó dÞch ch¶y vµo nhanh 200 ml, sau ®ã kho¸ ® êng dÞch vµo l¹ i.

– Dï ng tay l¾c vµ Ðp vï ng th î ng vÞ ®Ó cÆn thuèc vµ thøc ¨n ® î c th¸o ra theo dÞch.

– Më kho¸ ® êng ra cho dÞch ch¶y ra tói ®ùng ®Õn khi hÕt sè l î ng dÞch ® a vµo, ®ång thêi l¾c, Ðp bông ®Ó dÞch ch¶y ra nhanh vµ ®ñ h¬n. LÊy dÞch lµm XN ®éc chÊt (kho¶ng 200ml).

– RDD cho ®Õn khi hÕt sè l î ng cÇn röa (3-5 lÝt) hoÆc dÞch d¹ dµy trong kh«ng cßn vÈn thuèc vµ thøc ¨n (nÕu <3 lÝt).

KỸ THUẬT

Chó­ý:­

- Theo dâi c©n b»ng l î ng dÞch vµo - ra. NÕu

l î ng dÞch ch¶y ra < 150ml nghi ngê t¾c x«ng,

kiÓm tra l¹ i ®Çu x«ng.

- DÞch ® a vµo ph¶i pha muèi 0,5-0,9%.

- Thêi tiÕtl¹nh dï ng n í c Êm 370C.

- BN N§ C thuèc trõ s©u khi röa pha thªm than

ho¹t.

• Lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam

• Hệ thống kín ít gây ô nhiễm xung quanh

• Kiểm soát chặt chẽ lượng dịch vào, ra, hạn chế tối đa biến chứng.

• Đơn giản, có thể phổ cập tuyến cơ sở

NHỮNG ĐIỂM SÁNG TẠO VÀ GIÁ TRỊ CỦA KỸ THUẬT RDD CẢI TIẾN

SO SÁNH HAI PP CŨ VA MỚI

CŨ- Tư thế: Ngồi, nằm

ngửa....- Tổng số dịch > 20 lít

đến 60 lít- Một lần rửa: 500 ml - Than hoạt: không- ép bụng: không- Máy hút

MỚI

- Nghiêng trái, đầu thấp- < 10 lít

- < 250 ml- Có than hoạt - Có ép bụng- Không

CŨ- Hở, gây ô nhiễm xung

quanh- Không kiểm soát lượng

dịch vào ra- Dụng cụ tuỳ tiện- Dễ sặc phổi- Gây tăng thể tích tuần hoàn

MỚI- Kín

- Kiểm soát dịch vào ra dễ dàng

- Dụng cụ theo tiêu chuẩn

SO SÁNH HAI PP CŨ VA MỚI

KẾT QUẢ NC Ở TT CHỐNG ĐỘC(2001)

Ph ¬ng ph¸ p c ò Ph ¬ng ph¸ p mí i

Tæng céng: 332

BiÕn chøng: 20 (6,0%)

SÆc phæi : 13 (3,9%)

RL§ G : 11 (3,3%)

Phï n·o: 5 (1,5%)

Tæng céng: 169

BiÕn chøng: 5(2,9%)

SÆc phæi : 2(1,2%)

RL§ G : 3(1,8%)

Phï n·o : 0

BIẾN CHỨNG

1. N«n:

Do ph¶n x¹, nhÊt lµ trÎ em, bÖnh nh©n lo sî .

CÇn ph¶i gi¶i thÝch BN vµ qu¸ tr×nh ®Æt ph¶i nhÑ

nhµng ®óng kü thuËt.

BIẾN CHỨNG

2. Viªm phæi do sÆc : nÆng nÒ, dÔ tiÕn triÓn thµnh

ARDS g©y tö vong

BP dù phßng:

§ Æt NKQ cho BN cã rèi lo¹n ý thøc.

N»m nghiªng tr i ®Çu thÊp.

KiÓm tra l¹ i vÞ trÝ x«ng tr í c khi RDD.

Mçi lÇn ® a dÞch vµo 200ml, hót hÕt dÞch d¹ dµy

khi ngõng thñ thuËt .

§ iÒu trÞ: theo dâi vµ ®iÒu trÞ kh¸ng sinh hoÆc kÕt hî p

ví i NKQ, soi hót vµ b¬m röa phÕ qu¶n.

BIẾN CHỨNG

3. ChÊn t h ¬ng t hanh m«n g©y phï nÒ thanh

m«n, hoÆc ph¶n x¹ g©y co t h¾t t hanh m«n

do ®Çu x«ng ®i vµo ® êng khÝ qu¶n, ®Æt th« b¹o.

§iÒu tr Þ:

NhÑ: khÝ dung corticoid.

NÆng: § Æt NKQ, nÕu kh«ng ® î c ph¶i

më mµng nhÉn gi p

BIẾN CHỨNG

4. Ch¶y m¸ u:

- Mòi: nm mòi nhiÒu m¹ch n«ng, x«ng to, kh«ng b«i tr¬n, th« b¹o.

- MiÖng: Ýt gÆp h¬n, chñ yÕu ch¶y m¸u ch©n r ng khi khã më miÖng, BN d· y giôa khi ®Æt èng x«ng.

- Thùc­qu¶n­d¹­dµy: dï ng x«ng cã ®Çu cøng, ® a vµo qu¸ s©u. Phßng: Ph¶i gi¶i thÝch ®Ó BN hî p t c, lµm ®óng ®éng t c, nhÑ

nhµng ®Çu x«ng kh«ng v¸t c¹nh vµ cøng. § iÒu trÞ:

NhÑ: th êng tù cÇm nÕu BN kh«ng cã RL ®«ng m¸u. NÆng: adrrenalin 1/10.000 nhá vµo chç ch¶y m¸u. Kh«ng ®ì :

nót lç mòi sau, mêi chuyªn khoa TMH ®Ó cÇm m¸u. Ch¶y m¸u d¹ dµy nÆng ph¶i soi d¹ dµy ®Ó cÇm m¸u, cã khi

ph¶i truyÒn m¸u khi cã t×nh tr¹ng mÊt m¸u nÆng.

BIẾN CHỨNG

5. H¹ t h©n nhiÖt :

BiÓu hiÖn: BN rÐt run, da tÝm vµ næi da gµ,

nhiÖt ®é trung t©m h¹ < 36C

Phßng: thêi tiÕt l¹nh ph¶i RDD b»ng n í c Êm,

ní i kÝn giã, dï ng m¸y s ëi trong qu¸ tr×nh röa

§ iÒu trÞ: lau kh«, ñ Êm BN, dï ng m¸y s ëi

BIẾN CHỨNG 6. Rèi l o¹ n n í c - ®iÖn gi¶i: th êng gÆp ngé

®éc n í c do röa nhiÒu n í c, kh«ng pha muèi.

BiÓu hiÖn:

NhÑ: h¹ Na, K m¸u.

NÆng: phï phæi, h«n mª, co giËt g©y sÆc phæi.

Phßng: Dï ng lasix tÜnh m¹ch, bæ sung muèi sau

khi BN ®· tiÓu nhiÒu (Natriclorua èng tiªm TM vµ

cho uèng).

NÕu h«n mª, co giËt ph¶i dï ng thuèc chèng co

giËt, ®Æt NKQ, thë m¸y, manitol truyÒn TM.

BIẾN CHỨNG

7. Rèi l o¹ n nhÞp t im:

Th êng do ph¶n x¹, RL n í c ®iÖn gi¶i nÆng (h¹

Kali m¸u), N§ C mét sè thuèc t c ®éng lªn tim

(digitalis, chloroquin, cacabamat...)

- Cã thÓ gÆp: NhÞp chËm xoang do kÝch thÝch d©y

X; NTT thÊt do h¹ kali m¸u

- § iÒu trÞ: NhÞp chËm <40 lÇn/phót tiªm atropin

0,5mg TM.

Xin trân trọng cảm ơn