różycki mansurian brucknerfilharmonia.pl › upload › browser › promocja ›...

FilharmoniaNarodowa

2019 / 2020

RóżyckiMansurianBruckner

Dyrektor ArtystycznyMusic and Artistic Director

Andrzej Boreyko

Dyrektor HonorowyHonorary Director

Kazimierz Kord

English summary → go to page 18

18.10.2019piątek / 19:30 / Sala Koncertowaabonament C1 / Z1

19.10.2019sobota / 18:00 / Sala Koncertowaabonament C2 / Z2

RóżyckiMansurianBruckner

Wykonawcy

Orkiestra Filharmonii Narodowej

George Pehlivanian – dyrygent Mario Brunello – wiolonczela

Program

Ludomir Różycki (1883–1953)Pietà. Na zgliszczach Warszawy [6’](1941–43)

Tigran Mansurian (ur. 1939)Ubi est Abel frater tuus? [25’]IV Koncert wiolonczelowy(2010)pierwsze wykonanie w Polsce

∙∙∙ Przerwa (ok. 20 min.)

Anton Bruckner (1824–1896)VII Symfonia E-dur [64’](1881–83)

Allegro moderatoAdagio: Sehr feierlich und sehr langsamScherzo: Sehr schnellFinale: Bewegt, doch nicht schnell

Orkiestra Filharmonii Narodowej po raz pierwszy wykona Pietę. Na zgliszczach Warszawy Różyckiego oraz będzie towarzyszyła soliście w Ubi est Abel frater tuus? Mansuriana, natomiast VII Symfonię Brucknera ostatni raz zagrała w grudniu 2014 roku (dyr. Stanisław Skrowaczewski).

Filharmonia Narodowa zastrzega sobie możliwość zmiany programu i wykonawców. Podczas koncertu obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania i nagrywania dźwięku. Prosimy również o wyłączenie telefonów komórkowych i sygnałów zegarków elektronicznych.

5

Omówienie programu

Piotr Maculewicz

RóżyckiPietà. Na zgliszczach Warszawy

W chwili wybuchu II wojny światowej pięćdziesięciosześcioletni Ludomir Różycki cieszył się statusem jednego z najważniejszych autorytetów mu-zycznych w Polsce. Był uznanym pedagogiem, profesorem Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie i należał do szczególnie cenionych kompozytorów. Ogromnym powodzeniem cieszyły się zwłaszcza jego dzieła sceniczne – balety i opery, wystawiane także za granicą. Wojenna tragedia przerwała większość aktywności Różyckiego – pozostało mu udzielanie lekcji oraz konspiracyjne występy w roli solisty i akompaniatora. Ataki na Warszawę w czasie kampanii wrześniowej przyniosły wiele strat i zniszczeń. Za najbar-dziej dotkliwy uznano barbarzyński nalot i ostrzał z 25 września – Niemcy z premedytacją bombardowali m.in. oznakowane szpitale, kościoły, syna-gogi, obiekty cywilne i dzielnice mieszkalne, by ostatecznie osłabić morale mieszkańców i opór wojska; trzy dni później miasto skapitulowało. Straty ludności cywilnej szacowano na ponad 10 tysięcy zabitych i kilkadziesiąt tysięcy rannych, a zniszczeniom lub poważnym uszkodzeniom uległo 12% zabudowy. Tym właśnie tragicznym wydarzeniom Różycki poświęcił jeden z nielicznych swych utworów komponowanych w czasie okupacji: Pietà. Na zgliszczach Warszawy, rozpoczęty w roku 1941 i ukończony dwa lata później. Tworząc to symfoniczne adagio, przejmujący smutkiem tren dla miasta z żałobnymi „chórami” instrumentów dętych, kompozytor antycy-pował jeszcze większe ciosy, które miały dopiero nadejść – totalną zagładę

6 7

Różycki / Mansurian / Bruckner

dzielnicy żydowskiej w 1943 roku i ostateczne zniszczenie stolicy po klęsce powstania warszawskiego. Sam Różycki przeżył, lecz w jego mieszkaniu spłonęła większość kompozytorskiego dorobku, w tym dzieła niewydane. Niektóre (także prezentowana dziś Pietà) zdołał zrekonstruować w ciągu kilku lat swej powojennej aktywności w Katowicach.

MansurianUbi est Abel frater tuus?

W latach 1915–17 miała miejsce jedna z największych zbrodni XX wieku, długo zapomniana i wypierana z historycznej świadomości kolejnych po-koleń: ludobójstwo Ormian dokonane przez siły upadającego Imperium Osmańskiego, które starało się powstrzymać aspiracje chrześcijańskiej, dążą-cej do autonomii społeczności. Według szacunków historyków ormiańskich zamordowano wówczas ponad 1,5 miliona osób. Władze tureckie długo kwe-stionowały sam fakt zorganizowanej rzezi oraz podważały szacunki dotyczą-ce liczby zabitych (w ostatnich latach tureccy historycy skłaniają się ku liczbie niespełna miliona ofiar), często też przeciwdziałały jakimkolwiek próbom upamiętnienia mordów. Jednak po wielu dekadach milczenia światowa opinia publiczna uznała tragiczne fakty (m.in. Sejm RP podjął uchwałę w tej sprawie w 2005 roku), a ludobójstwo Ormian doczekało się badań i różnych form upamiętnienia. Ubi est Abel frater tuus? – IV Koncert wiolonczelowy Tigrana Mansuriana należy do dzieł poświęconych tej tragedii. Jego autor, urodzony w Bejrucie i wykształcony w Erywaniu (m.in. w tamtejszym Państwowym Konserwatorium im. Komitasa, którego był później wykładowcą i rektorem), należy do czołowych współczesnych kompozytorów ormiańskich. Mansurian adaptuje techniczne zdobycze różnych nurtów dwudziestowiecznej muzyki Zachodu i łączy je z subtelnie stylizowanym dziedzictwem wielowiekowej tradycji rodzimej, o której mówił tak: „Tradycja muzyczna, podobnie jak nasz kościół oraz alfabet, miała dla pozbawionych własnej państwowości Ormian

głęboki wymiar duchowy oraz narodowy. Także dziś traktuje się ją jako no-śnik tradycji, tożsamości. […] Myślę, że należę w równym stopniu do obu tych światów – muzyki tradycyjnej i współczesnej; Wschodu oraz Zachodu. […] Bardzo ważna jest też dla mnie fakturalna klarowność i ascetyczność, której nauczyłem się z polifonicznych opracowań chorału autorstwa Komitasa, a która odzwierciedla znakomicie surowe piękno ormiańskiego krajobrazu” (wywiad udzielony Michałowi Mendykowi, „Polityka” 2007). Koncert Ubi est Abel frater tuus?, którego tytuł jest przejmującym cytatem z Wulgaty („Gdzie jest brat twój, Abel?” Rdz 4,9), to jedna z trzech kompozycji Mansuriana, obok Requiem oraz Trzech arii na altówkę i orkiestrę, poświęconych pamięci Mec Jeghern – „Wielkiego Nieszczęścia”. Sam Koncert, bardzo ekspresyjny, eksponujący wiolonczelową śpiewność i zbudowany – zgodnie z tradycją gatunku – z trzech zróżnicowanych tempami sekcji, także nawiązuje do missa pro defunctis. W autorskim komentarzu Mansurian pisał, że tworząc te ogniwa, myślał o Kyrie eleison, Dies irae i Lacrimosa, choć ostatecznie nie użył tych nazw w swojej partyturze. Ubi est Abel frater tuus? wykonał po raz pierwszy Jan Vogler z WDR Sinfonieorchester pod dyrekcją Semyona Bychkova w dzień pamięci ludobójstwa Ormian – 24 kwietnia 2010 roku.

BrucknerVII Symfonia E-dur

W czasach, gdy niemal sześćdziesięcioletni Anton Bruckner tworzył swą Siódmą (1881–83), Wiedeń nie był dla niego przyjaznym miejscem. Kompozy-tor zdobył uznanie jako organista i pedagog, jednak będąc „prowincjuszem”, człowiekiem skromnym i prostodusznym, nie stał się nigdy ulubieńcem sa-lonów, bywał natomiast obiektem docinków, lekceważonym przez muzyczne instytucje i krytyków. Nie znosił go zwłaszcza wpływowy Eduard Hanslick, przyjaciel i apologeta Brahmsa, zaabsorbowany gorliwym zwalczaniem tzw. szkoły nowoniemieckiej i „wagnerzystów”. Po obojętnym lub złym przyjęciu

Omówienie programu

8

Różycki / Mansurian / Bruckner Omówienie programu

kolejnych symfonii przełomowa dla recepcji muzyki Brucknera miała okazać się dopiero VII Symfonia E‑dur, dzięki której wiedeńczycy wreszcie, w ostatniej dekadzie jego życia, docenili kompozytora (choć jako pierwsza oklaskiwać dzieło – w wykonaniu orkiestry Gewandhausu pod batutą Arthura Nikischa 30 grudnia 1884 roku – miała publiczność Lipska). Jest to o tyle ciekawe, że Bruckner nie poszedł tu na żadne kompromisy, by schlebić gustom adwersarzy – pozostał wierny konsekwentnie rozwijanej idei symfonii jako utworu monumentalnego, obfitującego w skrajne kontrasty, przesy-conego mistycyzmem i liryzmem długich, kunsztownie konstruowanych tematów (dostrzegano w nich inspiracje Schubertowskie), dążących ku imponującym kulminacjom. Taka też jest Siódma. Jej część pierwsza (Alle‑gro moderato) opiera się na trzech tematach, z których pierwszy, śpiewny i pełen dostojeństwa, wyłania się z tremolowej „pramgły” (Urnebel) – to jedna z najbardziej rozbudowanych struktur tematycznych w całej twór-czości Brucknera. Także bardzo obszerna grupa tematu drugiego prowadzi do potężnej kulminacji, po której pojawia się epizodyczny temat trzeci o lżejszym charakterze. W niezwykle kunsztownym przetworzeniu zostały wykorzystane środki kontrapunktyczne – tematy podlegają m.in. inwersji. Kompozytor wspominał, że podczas pracy nad sławnym później Adagiem wstrząsnęła nim wieść o śmierci Wagnera (zmarłego 13 lutego 1883 roku w Wenecji). To przeżycie spowodowało zmianę koncepcji tej części, która stała się podniosłą elegią na cześć opłakiwanego mistrza. Czytelną aluzją do jego twórczości jest tu użycie tub wagnerowskich skonstruowanych przez Adolphe’a Saxa specjalnie do Pierścienia Nibelunga (jedna z nich intonuje temat główny, później kwartet tych instrumentów gra pełen bezbrzeżnego smutku żałobny chorał), ale są też, podobnie zresztą jak w części pierwszej, inne harmoniczne i motywiczne nawiązania, np. do Tannhäusera. Przejmu-jące wrażenie wywiera auto cytat z Te Deum – melodia rozbrzmiewająca tam do słów „non confundar in aeternum”. Jak inne scherza Brucknera, także to z Siódmej (Sehr schnell) ma pewien rys demoniczny, a otwierające tę część ostre motywy trąbki były podobno inspirowane pianiem koguta; liryczne trio przynosi chwilowe ukojenie. Finał (Bewegt, doch nicht schnell), mimo że krótszy od części pierwszej i drugiej, ma dość złożoną strukturę allegra

sonatowego o trzech tematach. Pierwszy temat ciekawie koresponduje ze swoim odpowiednikiem z części wstępnej, lecz jest od niego zdecydowanie bardziej zwięzły, za to chorałowy temat drugi (Gesangperiode – jak określał takie struktury sam Bruckner) jest stosunkowo obszerny, prowadząc do rapsodycznego tematu trzeciego, granego w oktawach con slancio, którego podwójnie punktowane rytmy będą eksponowane w bardzo teatralnym, pełnym dramatycznych gestów przetworzeniu. Osobliwością repryzy jest rekapitulacja tematów w kolejności odwrotnej w stosunku do ekspozycji.

10

Różycki / Mansurian / Bruckner Wykonawcy

11

George Pehlivanian dyrygent

Urodzony w Bejrucie artysta w bardzo młodym wieku rozpoczął naukę gry na fortepianie i skrzypcach. Po emigracji z rodziną do Los Angeles podjął studia dyrygenckie pod kierunkiem Pierre’a Bouleza, Lorina Maazela oraz Ferdinanda Leitnera. Ukończył z wyróżnieniem Accademia Musicale Chigiana (Siena).

W 1991 roku George Pehlivanian zdobył Grand Prix Concours inter national de jeunes chefs d’orchestre de Besançon, jako pierwszy Amerykanin w historii tego konkursu. Od tego czasu dyryguje wiodącymi zespołami operowymi, m.in. Israeli Opera, Teatru Maryjskiego w Petersburgu, Opéra National de Bordeaux, Cité de la musique w Paryżu, Teatro Verdi w Trieście, Opéra-Théâtre de Metz Métropole (premierowe przedstawienie opery Pierre’a Thilloy), Teatro di San Carlo w Neapolu oraz Teatro Massimo

fot.

Igor

Mod

ic-G

rego

r/D

elo

w Palermo. W Rotterdamie poprowadził holenderską premierę Riders to the Sea Vaughana Williamsa.

Dyrygent współpracował z wieloma znakomitymi orkiestrami, taki-mi jak London Philharmonic Orchestra, Philharmonia Orchestra, Israel Philharmonic Orchestra, Orchestra del Teatro di San Carlo, Belgian National Orchestra, Filarmonica della Scala, Orchestra del Teatro dell’Opera di Roma, Saarländisches Staatsorchester, Orchestra dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia, Rotterdam Philharmonic Orchestra, Orchestre Philharmonique de Radio France, Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo, Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino, Orchestra Sinfonica Nazionale della Rai di Torino, BBC Philharmonic, Bamberger Symphoniker, NDR Elbphilharmonie Orchester, hr-Sinfonieorchester, SWR Symphonieorchester, Orchestre de la Suisse Romande, Orchestra del Teatro Comunale di Bologna, Orquesta Nacional de España, Orquesta de Radio Televisión Española i Royal Scottish National Orchestra. W Ameryce Północnej dyrygował orkiestrami symfo-nicznymi z Montrealu, Baltimore, Houston, Cincinnati, Indianapolis, Saint Paul, Vancouver i Toronto. Występował również gościnnie z Rosyjską Orkiestrą Narodową, Orkiestrą Filharmonii Moskiewskiej, Orkiestrą Teatru Maryjskiego w Petersburgu, Sydney Symphony Orchestra, Japan Virtuoso Symphony Orchestra, Malaysian Philharmonic Orchestra, Hong Kong Philharmonic Orchestra, Gewandhausorchester Leipzig oraz Qatar Philharmonic Orchestra.

Zimą 2017 George Pehlivanian jako pierwszy dyrygent ormiańskiego po-chodzenia poprowadził turecką orkiestrę – Prezydencką Orkiestrę Symfo-niczną z Ankary (Presidential Symphony Orchestra).

12


Mario Brunello wiolonczela

Artysta z powodzeniem występuje jako solista, kameralista oraz twórca no-watorskich projektów. Urzeka publiczność rzadko dziś spotykaną swobodą ekspresji. Recenzenci chwalą jego „potęgę ducha” (Gramophone) oraz „pełną wyrazu i pasji” grę (The Strad).

Punktem zwrotnym w karierze Maria Brunellego było zwycięstwo w presti-żowym Międzynarodowym Konkursie im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie w 1986 roku (wciąż pozostaje jedynym włoskim muzykiem, który wygrał ten konkurs). Od tego czasu, dzięki swoim niezwykłym interpretacjom, wystąpił z najlepszymi orkiestrami świata, pod batutą takich wybitnych dyrygentów, jak Antonio Pappano, Valery Gergiev, Ton Koopman oraz Myung-Whun Chung. W dziedzinie muzyki kameralnej wiolonczelista nawiązał owocną współpracę z Gidonem Kremerem i zespołem Kremerata Baltica, Yurim

fot.

Giu

lio F

avot

to

Bashmetem, Andreą Lucchesinim, Frankiem Peterem Zimmermannem, Isabelle Faust oraz Kwartetem Borodina. Jako założyciel i dyrektor artystycz-ny festiwali Arte Sella oraz I Suoni delle Dolomiti, prezentuje znakomity repertuar w scenerii włoskich Dolomitów.

Artysta gra na bardzo cennej wiolonczeli Giovanniego Paola Magginiego z początków XVII stulecia. Ostatnio z coraz większym zaangażowaniem kon-certuje także na wiolonczeli piccolo. To mniejsza odmiana wiolonczeli, którą do skrzypiec upodabnia strój oraz możliwość ruchliwej, szybkiej gry, a do jej większej krewnej – głębia i rezonans brzmienia. W swoich odkrywczych interpretacjach barokowego repertuaru skrzypcowego – w tym arcydzieł Bacha, Vivaldiego i Tartiniego – Brunello ujawnia cały potencjał wiolonczeli piccolo. Nagranie Sonat i Partit na skrzypce solo Bacha, zrealizowane na tym rzadkim instrumencie, jest dla samego wiolonczelisty spełnieniem marzeń artystycznych, dla jego słuchaczy zaś – wyjątkową okazją, by usłyszeć te znane dzieła w nowym i pełnym ekspresji wykonaniu.

W 250. rocznicę śmierci Giuseppe Tartiniego artysta zaplanował koncerty i nagrania wielu dzieł tego kompozytora – napisanych zarówno na kla-syczną wiolonczelę, jak i piccolo – we współpracy z zespołem Accademia dell’Annunciata oraz skrzypkiem Giulianem Carmignolą.

W obszernej i różnorodnej dyskografii Maria Brunellego znajdują się utwory Bacha, Brahmsa, Schuberta, Vivaldiego, Haydna, Chopina, Janáčka, Sollimy, Koncert potrójny Beethovena (dyr. Claudio Abbado), Koncert wiolonczelowy Dvořáka (dyr. Antonio Pappano), a także brawurowa interpretacja II Koncertu Szostakowicza pod batutą Valery’ego Gergieva w paryskiej Salle Pleyel (nagranie video).

13

14 15


Z muzyką o muzyce

Wprowadzenia do piątkowo-sobotnich koncertów symfonicznych

Serdecznie zapraszamy melomanów przed wszystkimi piątkowymi koncer-tami symfonicznymi o godz. 18:30, na wykłady omawiające dzieła wykony-wane danego wieczoru.

Spotkania przygotowują wybitni polscy muzykolodzy oraz popularni dzien-nikarze i krytycy muzyczni, którzy w ciekawy sposób opowiadają o utworach wykonywanych podczas nadchodzącego koncertu. Swój wykład ilustrują wybranymi przez siebie fragmentami nagrań. Dzięki temu uczestnicy spot-kań mogą w czasie koncertu słuchać dzieł muzycznych z większą wiedzą i świadomością ich przebiegu.

Wykłady odbywają się w Sali Kameralnej (wejście od ul. Sienkiewicza) i są otwarte dla posiadaczy biletów i abonamentów na dany koncert (lub jego sobotnie powtórzenie) oraz dla członków Klubu Przyjaciół Filharmonii.

18.10.2019 piątek / 18:30 / Sala Kameralna

Wykład prowadzi:Piotr Maculewicz

25.10.2019 piątek / 18:30 / Sala Kameralna

Wykład prowadzi:Bartosz Kamiński

Piotr Maculewicz

Muzykolog, krytyk muzyczny i popularyzator muzyki, współpracujący z wieloma czasopismami i instytucjami muzycznymi. Od 2000 roku kieruje Gabinetem Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Od wielu lat współpracuje z Filharmonią Narodową, przygotowując m.in. omówienia do broszur koncertowych.

Bartosz Kamiński

Publicysta i krytyk, przez lata związany z Gazetą Wyborczą, współpracowałm.in z Dziennikiem, Przekrojem oraz Programem 2 Polskiego Radia, publikujeregularnie w Ruchu Muzycznym.

fot.

DG

Art

Pro

ject

s


Orkiestra Filharmonii NarodowejWarsaw PhilharmonicOrchestra

Andrzej BoreykoDyrektor Artystyczny /Music and Artistic Director

Maciej TomasiewiczDyrygent – asystent / Assistant Conductor

I Skrzypce / First Violins

Maria Machowskakoncertmistrz / leaderKrzysztof Bąkowskikoncertmistrz / leaderJustyna BogusiewiczJoanna JakobsMarian KowalskiAleksandra KupczykAgnieszka LewandowskaJan LewtakMateusz MarczykMarcin MazurekMarzena MazurekGrzegorz OsińskiKrzysztof PlochMarek PowidełDobrosława SiudmakMichał SzałachKrystyna Wilczyńska

II Skrzypce / Second Violins

Piotr Tadziksolista / soloistBogdan ŚnieżawskiDariusz DęgaAda DobrowolskaKatarzyna DulGrzegorz GroblewskiIzabela HodorAndrzej KurekZuzanna MaślankaBożena MichalskaPaweł RybkowskiPiotr SękowskiMagdalena SmoczyńskaAnna StokowskaKrzysztof TrzcionkowskiNatalia TuszyńskaMarek Bojarski

Altówki / Violas

Marzena Hodyrsolistka / soloistMarek IwańskiPiotr BertlingWiesława DuszakAgnieszka Duź-DymusKatarzyna HenrychTomasz KarwanJakub KowalikMaciej KucharekIwona Kuchna-FrancoPaulina Różańska-CzopkaKrzysztof Szczepański

Wiolonczele / Cellos

Karolina Jaroszewska-Rajewska

solistka / soloistAleksandra Ohar-

-Sprawkasolistka / soloistRobert Putowskisolista / soloist

Agata BąkKazimierz GruszczyńskiPiotr SapilakMateusz Szmytzastępca inspektora orkiestry / assistant to orchestra personnel managerBogusław TomkówMariusz TonderaAngelica WaisJerzy Wołochowicz

Kontrabasy / Double Basses

Jerzy Cembrzyńskisolista / soloistJanusz Długokęckisolista / soloistPiotr ChyłaTomasz JanuchtaAndrzej JekiełekMichał KotowskiKarol KowalMarcin WilińskiMarcin Rokita

Flety / Flutes

Krzysztof MalickiUrszula Janik-LipińskaJoanna GatniejewskaSeweryn ZapłatyńskiTomasz Bielski

Oboje / Oboes

Aleksandra RojekPiotr LisŁukasz DzikowskiJoanna Monachowicz

Klarnety / Clarinets

Adrian JandaGrzegorz WołczańskiMirosław PokrzywińskiKrystyna SakowskaDariusz Elbe

Fagoty / Bassoons

Andrzej BudejkoLeszek WachnikGrzegorz GołąbMariusz Oczachowski

Waltornie / Horns

Grzegorz SabełGabriel CzopkaDaniel Otero CarneiroAleksander SzebesczykRobert DudaMaciej Kostrzewa

Trąbki / Trumpets

Krzysztof BednarczykKazimierz AdamskiDorota CholewaMariusz Niepiekło

Puzony / Trombones

Andrzej SienkiewiczPaweł CieślakKrzysztof Wojtyniak

Puzon basowy / Bass Trombone

Krzysztof Kott

Tuba / Tuba

Arkadiusz Więdlak

Kotły / Timpani

Piotr DomańskiDaniel Kamiński

Perkusja / Percussion

Bogdan LauksTomasz BielakPaweł Pruszkowski

Harfa / Harp

Barbara WitkowskaKlara Wośkowiak

Fortepian / Piano

Grzegorz Gorczyca

Inspektor Orkiestry /Orchestra Personnel Manager

Tadeusz Boniecki

Bibliotekarze Orkiestry / Librarians

Sławomir BychawskiMaciej TarnowskiRoman Wawreczko

Stroiciele / Tuners

Szymon Jasnowskikierownik sekcji / head of the tuning teamJarosław BednarskiKrzysztof Dymek

Obsługa techniczna estrady / Stagehands

Waldemar FrelakRafał IżykiewiczZbigniew WierzbickiMichał DrewnikTomasz ŚpiewakSebastian Michałek

fot.

Mic

hał Z

agór

ny

19


18

18.10.2019Friday / 7.30 pm / Concert Hallseason ticket C1 / Z1

19.10.2019Saturday / 6.00 pm / Concert Hallseason ticket C2 / Z2

Performers

Warsaw Philharmonic Orchestra George Pehlivanian – conductorMario Brunello – cello

Programme

Ludomir Różycki (1883–1953)Pietà. On Smouldering Ruins of Warsaw [6’] (1941–43)

Tigran Mansurian (b. 1939)Ubi est Abel frater tuus? [25’]Cello Concerto No. 4(2010)first Polish performance

∙∙∙ Intermission (ca 20 min.)

Anton Bruckner (1824–1896)Symphony No. 7 in E Major [64’](1881–83)

Allegro moderatoAdagio: Sehr feierlich und sehr langsamScherzo: Sehr schnellFinale: Bewegt, doch nicht schnell

Short programme note

Piotr Maculewicz

At the time of the outbreak of the Second World War, Ludomir Różycki was viewed as one of Poland’s leading authorities in music and a critically regarded composer of, among others, operas and ballets, which were also lauded abroad. His career was all but stopped in its tracks by the tragedy of the conflict. The bombardment of Warsaw resulted in great loss and destruction, culminating in the barbaric air raid of 25 September when the Germans deliberately bombed hospitals, churches, synagogues and residential areas. It was to these terrible events that Różycki devoted one of the few works he composed during the occupation – Pietà. On Smouldering Ruins of Warsaw. The symphonic adagio, a poignant threnody for the city replete with mournful “choirs” represented by wind instruments, anticipated the greatest of the horrors that was yet to come – the total annihilation of the Jewish quarter in 1943 and the final destruction of the Polish capital after the defeat of the Warsaw Uprising the following year.

Tigran Mansurian’s Ubi est Abel frater tuus? Cello Concerto No. 4 is one of a number of works devoted to the tragedy of the Armenian Genocide perpetrated by the fail-ing Ottoman Empire in the years 1915–1917. Its author is a leading contemporary composer in Armenia, whose language adapts various technical achievements of different musical trends of 20th-century Western music and combines them with the subtly stylised ancient traditions of his homeland. The Concerto – in line with the conventional structure of the genre – consists of three sections of varying tempi and alludes to a funeral mass – a Requiem. In his own commentary to the piece, Mansurian wrote that while he was composing these sections he thought about Kyrie eleison, Dies irae and Lacrimosa. The Concerto was performed for the first time by Jan Vogler accompanied by the WDR Sinfonieorchester under the baton of Semyon Bychkov on 24 April (Armenian Genocide Remembrance Day) 2010.

Anton Bruckner’s music was often unappreciated and criticised in Vienna, the city in which he lived and worked. After his earlier symphonies had met with indifference or even negative reviews, a breakthrough came at long last with his Symphony No. 7 in E Major, which was first appreciated by an audience in Leipzig, where it was performed under the baton of Arthur Nikisch on 30 December 1884. Interestingly, in the case of this piece the composer did not compromise his music to pander to the tastes of his adversaries, but rather remained faithful to his idea of a symphony being a monumental work of music, full of extreme contrasts and

English summary

20 21


suffused with mysticism and the lyricism of long and intricately developed themes leading to spectacular climaxes. While working on his Adagio (which later became quite famous) he was devastated by the news of the death of Wagner, whom he had worshipped. This experience transformed the idea behind the movement, which eventually became an elegy in honour of his beloved master. The employment of, inter alia, Wagner tubas is a clear allusion to the latter’s oeuvre.

Performers’ notes

George Pehlivanian conductor

Born in Beirut, George Pehlivanian started piano and violin lessons at a very young age. He emigrated to Los Angeles with his family and began conducting studies with Pierre Boulez, Lorin Maazel and Ferdinand Leitner. He graduated with distinction from the Accademia Musicale Chigiana in Siena.

In 1991, he was awarded the Grand Prix of the Concours international de jeunes chefs d’orchestre de Besançon, as the first American ever to receive this award. Since then, George Pehlivanian has conducted many leading opera companies, including the Israeli Opera, Mariinsky Theatre in St Petersburg, Opéra National de Bordeaux, Cité de la musique in Paris, Teatro Verdi in Trieste, Opéra-Théâtre de Metz Métropole (premiere performance of the opera by Pierre Thilloy), Teatro di San Carlo in Naples, Teatro Massimo in Palermo. In Rotterdam, he conducted the Dutch premiere of Riders to the Sea by Vaughan Williams.

George Pehlivanian also collaborates with many of the world’s leading orches-tras, including the London Philharmonic Orchestra, Philharmonia Orchestra, Israel Philharmonic Orchestra, Orchestra del Teatro di San Carlo, Belgian National Orchestra, Filarmonica della Scala, Orchestra del Teatro dell’Opera di Roma, Saarländisches Staatsorchester, Orchestra dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia, Rotterdam Philharmonic Orchestra, Orchestre Philharmonique de Radio France, Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo, Orchestra del Maggio Musicale

Fiorentino, Orchestra Sinfonica Nazionale della Rai di Torino, BBC Philharmonic, Bamberger Symphoniker, NDR Elbphilharmonie Orchester, hr-Sinfonieorchester, SWR Symphonieorchester, Orchestre de la Suisse Romande, Orchestra del Teatro Comunale di Bologna, Orquesta Nacional de España, Orquesta de Radio Televisión Española, and Royal Scottish National Orchestra, among others. In North America he has conducted the Montreal, Baltimore, Houston, Cincinnati, Indianapolis, Saint Paul, Vancouver and Toronto symphony orchestras. He has also worked with the Russian National Orchestra, Moscow Philharmonic Orchestra, Mariinsky Theatre Orchestra, Sydney Symphony Orchestra, Japan Virtuoso Symphony Orchestra, Malaysian Philharmonic Orchestra, Hong Kong Philharmonic Orchestra, Gewandhausorchester Leipzig, and Qatar Philharmonic Orchestra.

In winter of 2017, George Pehlivanian made history as the first conductor of Armenian descent to conduct a Turkish orchestra, leading performances with the Presidential Symphony Orchestra of Ankara.

Mario Brunello cello

Mario Brunello is a captivating musician who plays with an expressive freedom rarely found today. The Italian cellist — equally at home as soloist, chamber musician and project innovator — has been praised by Gramophone for his “great spirit” and described as “intense and passionate” by The Strad.

Mario Brunello made his breakthrough in 1986 as the first and only Italian to win the coveted International Tchaikovsky Competition in Moscow. Since then, his heartfelt playing has earned him appearances with leading conductors, such as Antonio Pappano, Valery Gergiev, Ton Koopman, Myung-Whun Chung, and concerto performances with many of the world’s foremost orchestras. As a chamber musician, Mario Brunello has forged fruitful partnership with Gidon Kremer and Kremerata Baltica, Yuri Bashmet, Andrea Lucchesini, Frank Peter Zimmermann, Isabelle Faust, and the Borodin Quartet. As the founder and Artistic Director of the Arte Sella and the I Suoni delle Dolomiti festivals, he has also brought music of the highest calibre to the Dolomite peaks.

The artist plays a precious Giovanni Paolo Maggini cello crafted in the early 1600s. In recent years, however, he has grown increasingly fond of a second instrument:

English summary


the “cello piccolo” – a smaller version of the cello which shares the tuning of a violin, as well as something of the latter’s nimble handling, while retaining much of the res-onance and depth of the former. Mario Brunello has exploited the full potential of this instrument in revelatory performances of the baroque violin repertoire, focusing on the masterpieces of Bach, Vivaldi and Tartini. His recording of the Bach’s Sonatas and Partitas for solo violin, performed on the cello piccolo, represents both the fulfilment of Mario Brunello’s artistic dream and an extraordinary opportunity for the listening public to experience these familiar works in a manner both deeply expressive and refreshingly new.

His homage to Giuseppe Tartini, for the composer’s 250th anniversary of the death, will include performances and recordings of various of his works on both cello and cello piccolo in collaboration with the Accademia dell’Annunciata and the violinist Giuliano Carmignola.

Mario Brunello’s richly diverse discography includes recordings of the works of Bach, Beethoven, Brahms, Schubert, Vivaldi, Haydn, Chopin, Janáček, Sollima, Beethoven’s Triple Concerto under the baton of Claudio Abbado, Dvořák’s Cello Concerto conducted by Antonio Pappano, and a stunning live video performance of Shostakovich’s Cello Concerto No. 2, conducted by Valery Gergiev at the Salle Pleyel in Paris.

The Warsaw Philharmonic reserves the right to change the programme and performers. It is prohibited to take photos, make videos and record sound during the concert. The audience is also kindly requested to switch off their mobile phones and digital watch alarms.

Kalendarz koncertowy

20.10.2019niedziela / 11:00 – Pm2 / 14:00 – Ps2Sala Kameralna

Poranek i Popołudnie dla Małych Melomanów

Na dworze Króla Słońce

Lidia Szpilewska – prowadzenie koncertów

25.10.2019piątek / 18:30 / Sala Kameralna

Wykład wprowadzający do koncertu:Bartosz Kamiński

25.10.2019piątek / 19:30 / Sala Koncertowaabonament D1 / Z1

Orkiestra Filharmonii NarodowejDaniel Raiskin – dyrygentLukas Geniušas – fortepian

Fauré / Ravel / Głazunow

Filharmonia Narodowa / Warsaw Philharmonic

ul. Jasna 500-950 Warszawatel. 22 55 17 [email protected]

wydawca / published byFilharmonia Narodowa

tłumaczenie / translationXymena Plater-Zyberk, Tomasz Zymer

projekt graficzny /graphic designbeton.

skład /desktop editingstudio typek

cena / price: 10 zł

Sponsorzy

Patroni medialni

Strategiczny Mecenas Roku

Mecenas Roku

Partner

www.filharmonia.pl

różycki mansurian brucknerfilharmonia.pl › upload › browser › promocja ›...

Documents