RZECZNIK PRAW PODATNIKA

Projekt Ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika

Ronald Reagan o filozofii gospodarczej swoich poprzedników (sam miał całkiem inną…)

„Jeżeli coś działa, opodatkuj. Jeżeli nadal działa, reguluj.

Jeśli przestanie działać, dotuj”

…dlatego w 1979 roku doprowadził do powołania Biura Rzecznika Podatników!

Rzecznicy Praw Podatników na świecie – ochrona praw podatników a ocena praworządności

państwa: pozycja w rankingu „Paying Taxes 2011”

Kraj Pozycja w rankingu

Kanada 10.

Szwecja 39.

Australia 48.

Francja 55.

Stany Zjednoczone 62.

Hiszpania 71.

Niemcy 88.

Bangladesz 93.

Austria 104.

…

Polska 121.

Źródło: PriceWaterHouseCoopers, Paying Taxes 2011, http://www.pwc.com/payingtaxes/

Po co nowy urząd?

• Ochrona praw podatnika - wzmocnienie jego pozycji względem organów podatkowych.

• Poprawa jakości tworzonego prawa podatkowego.• Monitoring prawa podatkowego oraz jego stosowania przez

organy podatkowe, • Zwiększenie kontroli parlamentu nad działalnością Ministra

Finansów.• Identyfikacja niejasnych, budzących wątpliwości przepisów

bądź praktyki ich stosowania i ich eliminacja z systemu polskiego prawa podatkowego.

Kompetencje Rzecznika (1)

• Ochrona podatników w ich indywidualnych sprawach: z inicjatywy RPP bądź na wniosek podatnika. RPP:– samodzielnie prowadzi postępowanie wyjaśniające, – zgłasza sprawę do właściwego organu, bądź– wnioskuje do Sejmu o przekazanie sprawy do Najwyższej Izby Kontroli

w celu przeprowadzenia kontroli dla zbadania określonej sprawy.

• Uprawnienia sprawozdawczo-badawcze – sporządzanie publicznie dostępnego corocznego raportu referującego roczną działalność oraz opiniującego jakość prawa podatkowego.

Kompetencje Rzecznika (2)

• Składanie corocznych raportów przed parlamentem zawierających:– recenzję działalności administracji podatkowej, w tym opis uchybień w

pracy organów podatkowych, wraz z rekomendacją zmiany dotychczasowej praktyki,

– identyfikację nieprawidłowych przepisów podatkowych oraz rekomendację ich eliminacji, bądź zastąpienia właściwymi,

• Wnioskowania o zmianę złej praktyki administracyjnej w sprawie podatkowej, jeśli prowadzi ona do naruszenia praw podatnika (błędy, omyłki, przeoczenia, organów podatkowych, nieuzasadniona zwłoka, udzielanie niewyczerpującej lub wprowadzającej w błąd informacji w dowolnej formie.

Kompetencje Rzecznika (3)

• Określanie wysokości potencjalnej szkody dla Skarbu Państwa w przypadku utrzymania dotychczasowego stanowiska w sprawie podatkowej, które okazałoby się błędne.

• Identyfikowanie kolizji interpretacyjnych w pismach Ministra Finansów oraz identyfikowanie interpretacji prawa kwestionującego wykładnię sądów (uznających rację podatnika) .

• Występowanie do RPP z wnioskiem do Ministra Finansów o wydanie ogólnej interpretacji przepisów podatkowych oraz możliwość sądowej weryfikacji stanowiska ministra.

• Wystąpienie z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących prawa podatkowego.

Pozycja ustrojowa Rzecznika – wsparcie kontroli parlamentarnej nad rządem

• Rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów.

• RPP jest organem kadencyjnym, który sprawuje urząd przez 5 lat, co najwyżej przez jedną kadencję – niezależność pozycji i RPP i brak motywacji dla koniunkturalnych zachowań.

• W przypadku naruszenia postanowień ustawy – możliwość odwołania przez Sejm przed upływem mandatu.

• Współpracuje z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, nie ogranicza kompetencji przysługujących na podstawie Konstytucji RP oraz innych aktów prawa RPO i NIK

Polska i G20 w rankingu „Paying Taxes 2011”

Źródło: PriceWaterHouseCoopers, Paying Taxes 2011, http://www.pwc.com/payingtaxes/

Kraj Pozycja w rankingu Kraj Pozycja w rankingu

Arabia Saudyjska 6. Rosja 105.

Kanada 10. Meksyk 107.

Wielka Brytania 16. Japonia 112.

RPA 24. Chiny 114.

Australia 48. Polska 121.

Korea Południowa 49. Włochy 128.

Francja 55. Indonezja 130.

Stany Zjednoczone 62. Argentyna 143.

Turcja 75. Brazylia 152.

Niemcy 88. Indie 164.

Polska i UE15 w rankingu „Paying Taxes 2011”

Źródło: PriceWaterHouseCoopers, Paying Taxes 2011, http://www.pwc.com/payingtaxes/

Kraj Pozycja w rankingu Kraj Pozycja w rankingu

Irlandia 7. Belgia 70.

Dania 13. Hiszpania 71.

Luksemburg 15. Portugalia 73.

Wielka Brytania 16. Grecja 74.

Holandia 27. Niemcy 88.

Szwecja 39. Austria 104.

Francja 55. Polska 121.

Finlandia 65. Włochy 128.

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej w rankingu „Paying Taxes 2011”

Źródło: PriceWaterHouseCoopers, Paying Taxes 2011, http://www.pwc.com/payingtaxes/

Kraj Pozycja w rankingu Kraj Pozycja w rankingu

Estonia 30. Słowacja 122.

Macedonia 33. Bośnia i Hercegowina

127.

Chorwacja 42. Czechy 128.

Litwa 44. Serbia 138.

Łotwa 59. Czarnogóra 139.

Słowenia 80. Albania 149.

Bułgaria 85. Rumunia 151.

Węgry 109. Ukraina 181.

Polska 121. Białoruś 183.

Polska w rankingu państw przyjaznych podatkowo…

Co to oznacza?● Polska gra w trzeciej lidze podatkowej – jurysdykcje z ambicjami, ale z

brakiem woli lub umiejętności zmian (uwaga: zgodnie z HDI ONZ jesteśmy w pierwszej lidze państw rozwiniętych na 41 miejscu na świecie)

● Struktura i wysokość podatków jest zbliżona do naszych najbliższych sąsiadów geograficznych i historycznych

● Jurysdykcje krajów wysokorozwiniętych to z reguły niższe obciążenia publicznoprawne, mniejszy formalizm (niższe koszty obsługi), większa elastyczność służb skarbowych i elektroniczne środki komunikacji pomiędzy podatnikiem a urzędem

● Świat idzie do przodu: spada średnia wysokość podatków, czasochłonność obsługi i liczba samych tytułów płatności publicznoprawnych, my stoimy w miejscu.

● „Stabilność podatków” to nie wartość sama w sobie – złe i przestarzałe przepisy muszą się zmieniać.

O podatkach w mediach, zawsze w dobrym tonie…

Brak Rzecznika Praw Podatnika – duże koszty! (1)

1. Odsetki od bezprawnie nałożonych sankcji: • w 2008 r. z tytułu odsetek wypłacanych w wyniku uchylenia

wadliwych decyzji Skarb Państwa wypłacił ponad 82,59 mln złotych• 12 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zasądził

odszkodowanie 46 mln złotych za doprowadzenie do bankructwa spółki JTT w wyniku działań organów skarbowych.

• spółka Optimus S.A. domaga się od Skarbu Państwa odszkodowania w wysokości 35 mln złotych.

2. Koszty wadliwego wdrażania prawa wspólnotowego: w 2009 r. ETS stwierdził niezgodność prawa polskiego z prawem unijnym ws. niepoprawnie naliczonego podatku akcyzowego od wytwórców energii. Państwu grozi wypłata odszkodowań sięgających 10 mld złotych.

Brak Rzecznika Praw Podatnika – duże koszty! (2)

3. Koszty niepotrzebnej pracy pracowników aparatu skarbowego i niepotrzebnej pracy sądów.Przykład: sprawy podatkowe w sądach administracyjnych w 2009 r. Wojewodzkie sądy administracyjne: na rozprawach rozpatrzono 16 997 spraw, uwzględniono 4262 skargi (25,1%!)NSA: na rozprawach 591 razy uchylono orzeczenie sądu I instancji i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, 97 razy uchylono orzeczenie sądu I instancji i rozpoznano skargę (łącznie: ponad 22% spraw przegranych przez państwo).

4. Koszty doradztwa podatkowego i obslugi kontroli dla przedsiębiorców…

5. Utrata miejsc pracy – zaniechane inwestycje i migracja podatkowa firm do państw w których prawa podatnika są lepiej chronione

Rzecznik Praw Podatnika……to wielkie oszczędności!

Natomiast roczny budżet Rzecznika Praw Podatnika, który będzie zatrudniał 35 osób wyniesie zaledwie 7 mln złotych.

Rzecznik jak Prokuratoria Generalna – jest inwestycją w panstwo prawa, która zwróci się z nawiązką...

www.rzecznikpodatnikow.pl

Pytanie na koniec

Czy jest w interesie podatników, by w przypadku przekroczenia progu 55% długu publicznego w stosunku do PKB, dążącemu do zbilansowania systemu finansów publicznych ministrowi powinien patrzeć na ręce Rzecznik Praw Podatnika?...