17/1/2021XUẤT BẢN TỪ NĂM 1985

PHÁT HÀNH CHỦ NHẬT HÀNG TUẦN TRÊN TOÀN QUỐC - ĐƯỜNG DÂY NÓNG: 0983.309.320 - GIÁ: 6.800Đ

http://baophapluat.vn

SỐ 17(8.096)

2 http://baophapluat.vnSố 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021 ĐỌC CHẬM

lTÒA SOẠN: Số 42 ngõ 29 Nguyễn Chí Thanh, phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội.* ĐT: (024) 37245180 * Fax: (024) 37245178* Email: baoplvn2014@gmail.com.lGPXB số 86/GP-BTTTT ngày 06/03/2014 do Bộ TTTT cấp.lGiấy phép sửa đổi, bổ sung số 290/GP-BTTTT ngày 22/9/2014 do Bộ TTTT cấplThiết kế mỹ thuật tại Tòa soạn.l In tại Cty TNHH MTV In báo Hà Nội Mới; Cty In Ba Đình.

lCơ quan đại diện:TP HCM: 200C Võ Văn Tần, P5, Q3, TP HCM. * ĐT: (028)38181281* Email: plvnvp2@gmail.com.Khu vực ĐBSCL: 109 Trần Văn Hoài, Ninh Kiều, Cần Thơ * ĐT: (0292) 3819009 *Email: canthophapluatvn@gmail.com.Duyên hải phía Bắc: 10 Hồ Sen, Lê Chân, Hải Phòng. *ĐT: 0973465555. Email: vanphongplvn@gmail.com;Miền Trung và Tây Nguyên: 92 Hoàng Văn Thụ, Pleiku, Gia Lai. ĐT: (0269) 3658888 - 0963 111 333 * Email: baophapluat.mientrungtaynguyen@gmail.comlVăn phòng đại diện:Lào Cai: 163 Trần Hưng Đạo, TP Lào Cai.* ĐT: 0986142345. * Email: vptt.bpl@gmail.com; Phú Thọ: đường Nguyễn Tất Thành, Việt Trì; ĐT: 0981391333.*Email: vutienplvn@gmail.com; Quảng Ninh: 701 Nguyễn Văn Cừ, Hạ Long * ĐT: 0912181122;

Nam Định: 455 Trường Chinh, TP Nam Định* ĐT: 0978295869;Nghệ An: 43 Dương Văn Nga, TP Vinh, Nghệ An * ĐT: 0916635077. * Email: ngotoanbc@gmail.com;Thừa Thiên - Huế: 22 Nguyễn Lương Bằng, TP Huế *ĐT: (0234) 3888666 - 0903029099; * Email: quangtam07@gmail.com;Đà Nẵng: 93 Dương Trí Trạch, Sơn Trà* ĐT: 0984282929. * Email: Ledanhtao224@gmail.com;Khánh Hòa: 125 Hoàng Hoa Thám, TP Nha Trang* ĐT: 0905555722. *Email: leanhduc.plvn@gmail.comLâm Đồng: 1 Pasteur, TP Đà Lạt *ĐT: 0917664577. *Email: vpdalatplvn@gmail.comĐồng Nai: 134 Phan Trung, Biên Hòa *ĐT: (0251) 6273279 – 0918442754. *Email: huynhngochieu7979@gmail.com.vnTiền Giang: 242 Nguyễn Công Bình, Trung An, Mỹ Tho, Tiền Giang.* ĐT: 0888616767. *Email: duchien.plvn@gmail.com Kiên Giang: P24 -10 đường 3/2, Rạch Giá, Kiên Giang.* ĐT: 0843135555. *Email: minhtu.plvn@gmail.com.

MÃ ĐẶT BÁO: B51 Giá: 6.800Đ(SÁU NGHÌN TÁM TRĂM ĐỒNG)

lTổng Biên tập:TS. ĐÀO VĂN HỘI

lPhó Tổng Biên tập:TRẦN ĐỨC VINH

lTổ chức thực hiện:TRẦN NGỌC HÀ

Ăn thịt thú rừng - đẳng cấpkhông thấy, chỉ thấy hậu họa

Nguyên nhân khiến các loàiđộng vật hoang dã (ĐVHD) bịsăn lùng là do những lời đồn thổivề tác dụng bồi bổ, chữa bệnhthần kỳ của chúng.

Nhiều người không tiếc tiềnđể chi ra có khi tới cả trăm triệuđồng để được thưởng thức nhữngloại thịt thú rừng quý hiếm. Nhiềuloài động vật quý hiếm đang bịđưa lên bàn nhậu, bàn tiệc từngngày, từng giờ với những cáchthức vô cùng man rợ. Nhiềungười đồn nhau rằng, voọc làthuốc quý để chữa bệnh, nên phảiăn sống mới bổ. Vì vậy, ngay saubắt voọc về, nhiều người khôngngại giết sống con voọc bằngcách bửa sọ, lột da và moi cả tráitim còn đang thoi thóp để ngâmrượu. Song, trên thực tế, chưa aichứng minh được tác dụng chữabệnh của loài động vật này.

Theo Sách đỏ Việt Nam, mỗinăm voọc chà, voọc đen, voọcmũi hếch... chỉ đẻ một con. Đâyđang là loài thú rừng bị con ngườisăn lùng, giết hại bạo tàn nhất. Dùbiết rằng săn bắn voọc là phạmpháp, thậm chí có thể bị đi tù,nhưng vì món lợi nhuận khổng lồmà chúng đem lại và vì thú vuichi tiền không tiếc tay của các đạigia mà số phận những con voọcvẫn đang bị đe dọa.

Từ những lời đồn thổi về tácdụng bồi bổ, chữa bệnh của taygấu, mật gấu... mà loài vật này

cũng bị tàn sát, khai thác khôngthương tiếc. Người ta khai thác,giết hại gấu bằng nhiều cách thứcdã man. Kinh khủng nhất là hìnhảnh những con gấu đau đớn quằnquại mỗi khi bị hút mật sống.Không chỉ bị lấy mật, gấu còn bịgiết hại để lấy thịt, tay, chân.

Ở Việt Nam, hổ cũng là loàiđang có nguy cơ tuyệt chủng.Chúng bị săn bắt để lấy da,xương, hay các bộ phận khác.Những chiếc nanh hổ cũng bị nhổra đem bán cho những đại giathích sưu tập với giá cả chục triệuđồng. Còn thịt, xương hổ đượcchế biến thành nhiều món nhậuhoặc nấu cao.

Cuối năm 2019, những cabệnh đầu tiên liên quan đếnCovid-19 được ghi nhận tại VũHán, Trung Quốc và nhanh chóngbùng phát thành dịch bệnh với tốcđộ lây lan nhanh chóng ra toànthế giới.Dù chưa có kết luậnchính thức, nhưng các kết quảnghiên cứu ban đầu cho thấyCovid-19 xuất phát từ ĐVHD,được phát hiện đầu tiên từ chợbuôn bán ĐVHD tại Vũ Hán.Theo các nghiên cứu trên thế giới,khoảng 70% bệnh truyền nhiễmtừ động vật lây sang người hiệnnay đều có nguồn gốc từ ĐVHD.Bằng chứng cụ thể nhất chính làmột loạt bệnh truyền nhiễm màcon người liên tục phải đối mặttrong 50 năm qua, khiến hàng tỉngười mắc bệnh và hàng triệungười chết mỗi năm như dịchcúm gia cầm H5N1 bắt nguồn từ

các loài chim hoang dã; virusSARS năm 2002 đã truyền từ dơisang loài cầy hương; dịch MERS,một chủng virus corona bắtnguồn từ dơi… Có thể nói, sựbùng phát dịch Covid-19 là tiếngchuông cảnh tỉnh cả thế giới phảinhìn nhận nghiêm túc về nạnbuôn bán ĐVHD.

Người nổi tiếng kêu gọicộng đồng

Trước thực trạng này, ngày23/7/2020 Thủ tướng Chính phủđã ban hành Chỉ thị 29/CT-TTgvề một số giải pháp cấp báchquản lý ĐVHD. Sau hơn 5 thángkể từ khi Chỉ thị 29/CT-TTg đượcban hành, tình trạng săn bắt, vậnchuyển ĐVHD vẫn đang diễn ravô cùng phức tạp.

Số liệu mới nhất do Cơ quanđiều tra Môi trường (EIA) côngbố năm 2019 cho thấy, khoảng 15năm gần đây, trong số các vụ bắtgiữ buôn bán động vật hoang dãtại Việt Nam hoặc liên quan đếnViệt Nam có ít nhất 105,72 tấnngà voi (khoảng 15.779 cá thểvoi); 1,69 tấn sừng tê giác(khoảng 610 cá thể tê giác); da,xương từ ít nhất 228 cá thể hổ,65.510 cá thể tê tê.Để đáp ứngnhu cầu thịt thú rừng làm món ănđặc sản trong khu vực đô thị, bêncạnh nguồn cung cấp từ cácđường dây vận chuyển trái phéptừ nước ngoài vào Việt Nam, thìnguồn cung đến từ chính từ cáckhu rừng ở Việt Nam.

Theo báo cáo “Sự im lặng của

những chiếc bẫy dây: Khủnghoảng đặt bẫy dây ở Đông NamÁ” của Quỹ bảo tồn thiên nhiênthế giới (WWF), số lượng bẫydây hiện có tại các khu rừng, khubảo tồn ở Việt Nam là 110,7 bẫy/km², đe dọa nghiêm trọng các loàihoang dã. Những con số này cũngnói một hiện thực là nhu cầu tiêuthụ thịt rừng trong nước vẫn cònrất phổ biến, bất chấp các nguy cơlan truyền các dịch bệnh nguyhiểm như Covid-19. Nếu tìnhtrạng này còn tiếp diễn, rừng ViệtNam sẽ sớm trở thành nhữngcánh rừng rỗng, và đa dạng sinhhọc của Việt Nam sẽ bị tụt hạng.

Để ngăn chặn nguy cơ tuyệtchủng của các loài hoang dã, đểkhông lặp lại câu chuyện cá thể têgiác Java cuối cùng ở Việt Nam,cũng như phòng tránh nguy cơlây nhiễm dịch bệnh từ ĐVHDsang người, hơn 20 nghệ sĩ,người nổi tiếng đã đồng hànhcùng CHANGE và WildAidđồng loạt đưa tiếng nói củamình đến cộng đồng.

Các nghệ sĩ đã tham gia bộảnh thể hiện hình tượng đặt chéo2 ngón tay gần miệng với từ khóa“Ngưng”, thu hút đông đảo cộngđồng mạng dự đoán ý nghĩa của

thông điệp. Một bộ phận lớnnhững người theo dõi sau đó đãvô cùng bất ngờ và bày tỏ sựthương xót khi thấy bộ ảnh tiết lộthông điệp “Ngưng thịt rừng,ngừng hậu họa” với khung cảnhhàng loạt các loài ĐVHD bị nhốttrong lồng với ánh mắt kêu cứu,mong cầu sự tự do.

Bên cạnh đó, các nghệ sĩ cũngtham gia một video phỏng vấn,chia sẻ câu chuyện, góc nhìn củariêng mình về vấn nạn tiêu thụ,đặt bẫy thú rừng, và kêu gọi ýthức trách nhiệm bảo vệ ĐVHDkhi đi du lịch lẫn trong đời sốnghằng ngày.

Nhiều câu chuyện lần đầuđược kể bởi Hoa hậu Hoàn vũ(HHHV) Khánh Vân, Á hậuHHHV Kim Duyên, Dustin PhúcNguyễn, Người mẫu Quang Đại,ca sĩ Quân A.P, biên đạo - vũ côngQuang Đăng, ca nhạc sĩ SSAY,blogger du lịch Vinh Gấu, blog-ger du lịch Quỷ Cốc Tử (NgôTrần Hải An)…đã khiến chokhán giả có thể cảm nhận rõ néthơn những nỗi đau liên quanđến vấn nạn tiêu thụ thịt rừng tạiViệt Nam,

Nhà báo, đồng thời là blogger,nhiếp ảnh gia du lịch Ngô TrầnHải An, thể hiện sự thương cảmvới các loài vật: “An thấy tìnhtrạng bẫy bắt ĐVHD ở Việt Namthật là khủng khiếp. Gần đây Ancó đọc 1 bài báo nói trên 1km2rừng ở Việt Nam có hơn 100 cáibẫy với 5 loại bẫy khác nhau. Mỗiloại bẫy sẽ tiêu diệt và làm conthú chết theo một cách khác nhau,làm chúng rất đau đớn trước khichết. Bạn cứ tưởng tượng trên1km đường mà bạn gặp 100 cáihố và bạn cứ phải rớt xuốngnhững cái hố đó để hình dungđược độ thảm khốc mà nhữngcon thú phải chịu đựng.”

Từ một góc nhìn khác,HHHV H’Hen Niê là người lớnlên với núi rừng Tây Nguyên chiasẻ: “H’Hen nghĩ nhu cầu thịt rừngcó thể xuất phát từ những ngườiở vùng khác đến. Từ đó mới dẫnđến “cung” từ cộng đồng chínhnơi H’Hen sinh sống. Có thể vìngười tiêu thụ nghĩ rằng thịt rừngngon, có vị lạ, nguồn gốc từ tựnhiên. H’Hen hy vọng nhữngngười yêu thương H’Hen, nhữngngười đang nghe những điều chiasẻ này sẽ tìm hiểu nhiều hơn vàyêu thương những loài vật quanhmình, để bảo vệ ĐVHD của đấtnước mình.” HỒNG MINH

Tết tử tếkhông thịt thú rừngMùa lễ Tết cũng là mùa của tiệc tùng, ănuống và không ít thú rừng đã bị tước đoạtsinh mệnh để trở thành món nhậu, bấtchấp pháp luật. Sau hơn 5 tháng kể từkhi Chỉ thị 29/CT-TTg của Thủ tướngChính phủ về một số giải phápcấp bách quản lý động vậthoang dã ban hành, tình trạngsăn bắt, vận chuyển động vậthoang dã vẫn đang diễn ra vôcùng phức tạp.

Biểu tượng toàn cầu mới “Nguy hiểm, không ăn được” (Hazardous)do CHANGE và WildAid giới thiệu (có hình tam giác màu đỏ, tượng

trưng cho sự nguy hiểm, với bên trong là muỗng, đũa, nĩa xếp đặt cạnh nhaukhéo léo tạo thành hình đầu lâu) nhằm thể hiện thông điệp “việc tiêu thụcác loài hoang dã tiềm ẩn các mối nguy hiểm tới sức khoẻ, thậm chí tínhmạng con người” được cộng đồng tiếp nhận tích cực. Biểu tượng Hazardoussẽ tiếp tục được truyền tải trên toàn thế giới, đặc biệt là các quốc giavẫn đang phổ biến với vấn nạn tiêu thụ thịt rừng. 

1. Khánh Vân _ Hoa Hậu hoàn Vũ Việt Nam 2019.

2. Buôn bán ĐVHD là phạm pháp.

3. Chú gấu bị hút mật được lực lượng chức năng TPHà Nội phát hiện, bắt quả tang ngày 15.8.2020

(Ảnh: CSMT Hà Nội).

1

23

3http://baophapluat.vn đọC CHậM Số 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021

Những chàng trai, cô gái vàng, họ là ai?

Nguyễn Thị Thu Nga là nữ sinh cóhoàn cảnh gia đình rất đặc biệt nhưng emđã vươn lên trong học tập, xuất sắc đoạtgiải tại Olympic Sinh học quốc tế năm2020. Em lớn lên trong một gia đìnhnghèo ở xã Sơn Vi, huyện Lâm Thao (PhúThọ), bố Nga mất sớm vì đột quỵ, mộtmình mẹ Nga tần tảo nuôi ba con ăn họcvà phụng dưỡng mẹ già. Với đồng lươngcông nhân ít ỏi, khoảng 4 triệu đồng/tháng,mấy mẹ con rau cháo, ở trong căn nhà cấp4 trống tuềnh toàng, bếp lợp tôn phải cúingười mới vào được. Nga luôn nhủ mìnhphải cố gắng học tập, với mong muốn thayđổi cuộc sống thực tại. Vừa tranh thủ giúpmẹ việc đồng áng kiếm thêm thu nhập,Nga vừa tự mày mò, học hỏi và nhiều nămđều là học sinh giỏi, xuất sắc.

Năm học lớp 9, em xuất sắc đoạt giảiNhất thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinhhọc. Với thành tích này, Nga được tuyểnthẳng vào Trường THPT Chuyên HùngVương, ngôi trường tốt nhất ở Phú Thọ đểbồi dưỡng cho những học sinh có năngkhiếu đặc biệt.

Tại kỳ thi Olympic Sinh học 2020,Nguyễn Thị Thu Nga khi đó mới là họcsinh lớp 11 đã giành được bằng khentương đương với giải khuyến khích. Chiasẻ sau khi được vinh danh, Nga nói đây làmón quà dành cho mẹ, người đã vất vả baonăm để chăm sóc và nuôi dưỡng ước mơcho những đứa con.

Trong câu chuyện của Nguyễn Thị ThuNga, có hai người phụ nữ mà em gọi là mẹ- mẹ Phượng và mẹ Hạnh. Không phải làngười sinh ra và nuôi nấng Nga từ tấm bé,nhưng cô Vũ Thị Hạnh, giáo viên TrườngTHPT chuyên Hùng Vương là người pháthiện ra tố chất đặc biệt của Nga và luônbên em từ khi xa mẹ lên trường chuyên.

Ngày đó, Nga đoạt giải Nhất toàn tỉnhmôn Sinh, được tuyển vào trường chuyêntốt nhất của tỉnh, nhưng trong ngày nhậphọc thầy cô lại không thấy em đến. CôHạnh lặn lội về tận quê của Nga ở LâmThao, tìm đến trường THCS nơi em học.Khi được biết hoàn cảnh gia đình khókhăn, không thể lên học trường chuyên, vìphải mất tiền trọ ăn học (nhà Nga cáchtrường hơn 20km), cô Hạnh thương lắm.Vốn là mẹ đơn thân vì chồng mất sớm,đang một mình nuôi 2 con, nên cô đồngcảm với hoàn cảnh của mẹ con Nga vàthuyết phục em chuyển về nhà cô ở, đểtiện theo học tại Trường Chuyên HùngVương. “Khi gặp Nga, tôi nói với em là“cứ về ở với cô”. Thế là gần 2 năm qua,tôi có thêm một đứa con.

Những thành tích hôm nay Nga đạtđược, cũng đều có ghi dấu ấn của mẹHạnh, khi đã cùng em trải qua những ngàyôn luyện 10 tiếng/ngày. Nói về tương lai,Nga cho biết mình sẽ theo học Trường ĐHY Hà Nội, hiện em cũng đủ điều kiện đểđược tuyển thẳng vào trường.

Nga mong muốn trở thành một bác sĩgiỏi để hiện thực hóa ước mơ chữa bệnhcho mọi người, trong đó có bệnh đau dạdày của mẹ và bệnh đau đầu của cô giáo,hai người mẹ đã đưa em chạm tới nhữngkhát vọng bởi tình yêu, lòng trắc ẩn, tìnhthầy trò rưng rưng, trân quý...

Đó là Bùi Hồng Đức, lớp 12 TrườngTHPT chuyên Khoa học Tự nhiên (HàNội) sở hữu 3 huy chương Vàng OlympicTin học quốc tế và khu vực nhận Huânchương Lao động hạng Nhất. Khoảnhkhắc được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúcđeo Huân chương Lao động hạng Nhất lêntrên ngực áo, cậu học trò Bùi Hồng Đứcđã nín thở vì vừa hồi hộp, vừa vui mừng.Tính đến thời điểm hiện tại, Bùi Hồng Đứcđang sở hữu 3 tấm huy chương Vàng Tin

học (2 huy chương Vàng Olympic quốc tếnăm 2019, 2020; 1 huy chương VàngOlympic châu Á năm 2020, là một trongnhững thí sinh lập kỷ lục với số lượng huychương Olympic.

Trước khi trở thành “chàng trai vàng”Tin học, Bùi Hồng Đức từng rất “nổitiếng” với những thành tích đặc biệt ở mônToán. Học cấp 2 tại Trường THPT ChuyênHà Nội - Amsterdam, Đức thường xuyêntham gia vào các đội tuyển dự thi giải quốcgia, quốc tế.

Trong bảng dài những thành tích Toánhọc của Đức có huy chương Vàng vớiđiểm số cao nhất trong kỳ thi Toán học trẻquốc tế tại Trung Quốc năm 2015; huychương Bạch Kim trong kỳ thi OlympicToán học châu Á - Thái Bình Dương năm2014... Đến lớp 9, khả năng của Đức bộclộ rõ hơn với niềm đam mê Tin học, emgiành giải Nhất kỳ thi Tin học Thành phốvà được tuyển thẳng vào lớp chuyên Tin-Đại học khoa học Tự nhiên, Đại học Quốcgia Hà Nội. Học THPT, em tiếp tục chinhphục giải Nhất kỳ thi Tin học quốc gia vàchỉ một năm sau em cùng đồng đội xuấtsắc chinh phục đấu trường Olympic quốctế với tấm huy chương Vàng.

Chia sẻ về học tập, Đức cho rằng, khibản thân đã có mục tiêu thì nhất định emsẽ quyết tâm đạt bằng được. Phần lớn thờigian em thường tự học, tự nghiên cứu quasách vở và Internet. Em có thể ngồi họcquên cả thời gian.

Ngoài đam mê Tin học, Đức còn đặcbiệt yêu thích tiếng Anh. Nhờ giỏi ngoạingữ, em có thể tra cứu, khám phá nhiềunguồn kiến thức mới của thế giới. Bêncạnh những giờ học căng thẳng, HồngĐức thường tập luyện các môn thể thaonhư cầu lông, dạo bộ để giải tỏa căngthẳng và có thêm sức khỏe. Với thànhcông ở các lần thi Olympic, Hồng Đức cho

biết sẽ tiếp tục phấn đấu để theo đuổi,chinh phục niềm đam mê bộ môn Tin học.Đặc biệt, em sẽ theo học ngành công nghệthông tin của một trường đại học uy tín đểviết tiếp ước mơ của bản thân…

“Đất nước đặt niềm tin vào các cháu”

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng XuânNhạ cho biết: Năm 2020, trong bối cảnhdịch Covid-19 diễn biến phức tạp, học sinhViệt Nam vẫn được tạo điều kiện để thamgia các kỳ thi Olympic khu vực, quốc tế.Theo đó, 100% học sinh dự thi Olympickhu vực và quốc tế năm 2020 đều đoạtgiải, với 9 Huy chương Vàng, 8 Huychương Bạc, 5 Huy chương Đồng và 2Bằng khen; tất cả các đoàn dự thi đều cóthí sinh đoạt Huy chương Vàng.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳngđịnh, trong suốt chiều dài lịch sử ngànnăm văn hiến, dân tộc Việt Nam luôn thểhiện truyền thống hiếu học, trọng dụngnhân tài… Thủ tướng bày tỏ xúc độngkhi được biết trong số học sinh đoạt giảilần này, nhiều em có hoàn cảnh gia đìnhrất khó khăn, nhưng đã nỗ lực vượt khóvươn lên để giành thành tích xuất sắctrong các kỳ thi Olympic. “Các cháu thậtsự xứng đáng là những bông hoa đẹpnhất trong vườn hoa thi đua dạy tốt, họctốt của ngành giáo dục, mang về niềmvinh dự, tự hào cho gia đình, nhà trườngvà đất nước”. Những thành tích này đãgóp phần làm rạng danh cho đất nước vàdân tộc chúng ta, minh chứng thêm rằngngười Việt Nam có đầy đủ tố chất bẩmsinh cho sự phát triển và trường tồn.

Năm 2020, một năm đặc biệt khó khănvới cả thế giới và Việt Nam trước đại dịchCovid-19, với sự nỗ lực, cố gắng của cả hệthống chính trị, trực tiếp là ngành Giáodục, các thầy giáo, cô giáo và các cháu họcsinh, sinh viên vẫn đạt được thành tựu nổibật. Học sinh Việt Nam tiếp tục tham dựKỳ thi Olympic khu vực và quốc tế theohình thức trực tuyến và đều đạt thành tíchđặc biệt xuất sắc.

“Chất lượng vốn con người của chúngta trong tương lai chính là thế hệ các cháu.Cha mẹ các cháu đã dành niềm tin vào cáccháu. Đất nước này đã đặt niềm tin vào thếhệ các cháu! Việt Nam chúng ta có thểcạnh tranh, tranh đua được các nước trênthế giới được hay không chính là bản lĩnh,khí chất của các cháu!”.

Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dươngcác thế hệ thầy giáo, cô giáo giảng dạy tạicác trường chuyên trong cả nước trongnhiều thập niên đã có nhiều nỗ lực, cốgắng trong việc phát hiện, đào tạo, bồidưỡng học sinh giỏi quốc gia, quốc tế, gópphần đào tạo nhân tài cho đất nước. Hàngtrăm tấm huy chương mà các học sinhmang về cho Tổ quốc, hàng ngàn nhà khoahọc tài năng của Việt Nam nguyên là họcsinh của các trường chuyên đang làm việctrong và ngoài nước chính là sự ghi nhậnthành tích của các trường, các thầy giáo,cô giáo trong gần 50 năm qua.

Thủ tướng đề nghị ngành giáo dục tậptrung khắc phục cho được những tồn tại,hạn chế thời gian qua. Đồng thời, tiếp tụcđẩy mạnh thực hiện đổi mới căn bản, toàndiện giáo dục để đào tạo con người ViệtNam phát triển toàn diện, có kiến thức vàkỹ năng vững vàng, khả năng sáng tạo,làm chủ bản thân để lập nghiệp; phát triểntốt nhất tiềm năng của mỗi cá nhân; đónggóp tích cực vào sự phát triển của đất nướctrong giai đoạn mới. Đồng thời, quan tâmđổi mới mô hình trường chuyên, lớp chọnphù hợp, hiệu quả để ngày càng đào tạođược nhiều học sinh giỏi quốc gia, quốc tếcũng như phát hiện và bồi dưỡng nhân tàicho tương lai đất nước…

NGUYỄN MỸ

Năm Covid-19 và “mùa vàng” Olympic

Tại buổi Lễ tuyên dương học sinh THPT đoạt giải Olympic quốc tế vừa qua, các em học sinh xuấtsắc đoạt giải Olympic quốc tê ́và khu vực năm 2020 đã vinh dự đón nhận Huân chương Lao độngcủa Nhà nước, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT…

lThủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho em Bùi Hồng Đức, học sinh lớp 12 Trường chuyên khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Số 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/20214 http://baophapluat.vnTÂM ĐIỂM TUẦN NÀY

Theo dự báo của Tổng cụcMôi trường, trong giai đoạnchuyển giao giữa năm cũ và nămmới, chất lượng môi trườngkhông khí tại các đô thị sẽ vẫncòn ở mức xấu, một số đợt ônhiễm không khí còn xảy ra.Những ngày đầu tháng 1/2021,tại TP Hà Nội thông số bụi mịnPM2.5 đã vượt quá giới hạn sovới quy chuẩn Việt Nam hơn 3 lần.

Theo Tổ chức Y tế thế giới,các hạt mịn này thâm nhập sâuvào phổi và hệ thống tim mạch,gây ra các bệnh đột quỵ, bệnhtim, ung thư phổi, bệnh phổi tắcnghẽn mãn tính và các bệnhnhiễm trùng đường hô hấp. ỞViệt Nam, khoảng 60.000 ngườichết mỗi năm có liên quan đến ônhiễm không khí.

Từ nói không với bếp thantổ ong…

Có thể thấy các ngành côngnghiệp, giao thông vận tải, nhàmáy nhiệt điện chạy than và thóiquen sử dụng nhiên liệu rắn củangười dân là các nguồn chủ yếugây ra ô nhiễm không khí. Trongđó có sự tham gia không nhỏ củaviệc sử dụng than tổ ong (TTO)trong gia đình.

Việc đốt TTO là một trongnhững nguyên nhân gây nên tìnhtrạng ô nhiễm không khí tại HàNội. Nhất là vào mùa đông nhucầu đun nấu, sưởi ấm của ngườidân tăng cao, việc sử dụng thannhiều cộng thêm với các điềukiện thời tiết dẫn đến chất lượngkhông khí thường ở mức kémthậm chí nguy hại.

Từ sự ô nhiễm quá mức bầu

không khí đô thị do TTO gâyra, ngày 30/10/2019, UBNDTP. Hà Nội ban hành Chỉ thị số15/CT-UBND về thay thế và loạibỏ toàn bộ việc sử dụng TTO làmnhiên liệu trong sinh hoạt, kinhdoanh dịch vụ của 30/30 quận,huyện, thị xã trên địa bàn thànhphố. Theo đó đến ngày31/12/2020 việc sử dụng TTOtrong sinh hoạt và kinh doanhdịch vụ phải chấm dứt hoàn toàn.

Với nhiều người, quyết địnhnày ảnh hưởng đến cuộc sốngmưu sinh của họ vì điều kiện kinhtế chưa thể nghĩ đến các phươngtiện đun nấu khác tiên tiến hơnkhông gây ô nhiễm. Nhưng hãythử nhìn lại con số từ nghiêncứu của Sở TN-MT Hà Nộiphối hợp với Viện nghiên cứuStockhom (Anh) để thấy sứckhỏe người dân và môi trườngđược cải thiện ra sao sau khilượng TTO sử dụng ít đi.

Cụ thể, nghiên cứu được thựchiện trên cơ sở ứng dụng công cụmô hình LEAP – IBC trong tínhtoán phát thải từ hoạt động sửdụng bếp TTO trong sinh hoạt,kinh doanh, dịch vụ cho giai đoạn2017 - 2020 đã kết quả lượng khíCO thải ra từ bếp TTO tính đếnhết tháng 9/2020 đã giảm được19.000 tấn so với năm 2017.Cùng với giảm thải CO, việcgiảm và chấm dứt sử dụng TTOcòn giúp giảm phát thải bụi mịnPM2.5.

Năm 2017, ước tính lượngphát thải PM2.5 hằng năm trêntoàn địa bàn Hà Nội là 2.228tấn/năm. Nhưng tính đến tháng9/2020, con số này đã giảm

xuống chỉ còn 570 tấn/năm (giảm1.658 tấn/năm).

Đặc biệt, việc giảm sử dụngTTO còn giúp giảm tiếp xúc vớikhí thải và ảnh hưởng đến sứckhỏe do sử dụng bếp TTO. Trongquá trình đốt than, người tham giađốt than có thể phơi nhiễm vớiCO và PM2,5 thông qua 3 conđường là hít thở, tiếp xúc và tiêuhóa. Tính từ năm 2017 - tháng9/2020, việc giảm số lượng bếpTTO đã làm giảm tiếp xúc cácchất ô nhiễm và cải thiện đáng kểsức khỏe cho khoảng 170.000người ở Hà Nội.

Báo cáo của Chi cục Bảo vệMôi trường Hà Nội về việc triểnkhai Chỉ thị số 15 cho thấy tínhđến quý III/2020, Hà Nội cònkhoảng 11.081 bếp than tổ ong,sau khi đã loại bỏ được 43.411bếp (giảm 79,66% so với năm2017). Các địa bàn có tỉ lệ giảmbếp than tổ ong cao nhất so vớinăm 2017 là quận Hoàn Kiếm(giảm 100%), huyện Thạch Thất(giảm 100%), huyện Sóc Sơn(giảm 98,9%). Trong khi đó, 5

quận/huyện vẫn còn số lượng bếpthan ở mức cao nhất lần lượt làquận Hoàng Mai, quận Hai BàTrưng, quận Ba Đình, quận ĐốngĐa, huyện Đan Phượng.

Như vậy, theo tinh thần củaChỉ thị 15 thì kể từ năm 2021 bếpTTO sẽ hoàn toàn vắng bóng ởHà Nội. Nhưng giờ này nếu rađường sẽ không khó để bắt gặpcác làn khói trắng từ bếp TTO tỏavào không khí và từ đó ô nhiễmcũng lan theo…

Đến mạnh tay vứt bỏ xe cũ nát

Theo thống kê của Công anTP Hà Nội, hiện trên địa bànthành phố có hơn 44.000 xe máycó niên hạn 30 năm; hơn 10.500xe niên hạn hơn 40 năm; gần 480xe niên hạn hơn 50 năm. Trong sốđó, có nhiều phương tiện đã quácũ nát, nhưng người dân tận dụngbằng việc mua các thiết bị thaythế, lắp ghép phù hợp, sửa chữalại để sử dụng. Thế nên hàngngày trên đường không khó đểbắt gặp hình ảnh những chiếc xe

máy cũ nát trên đường, vô tư nhảkhói đen kịt, kèm theo tiếng độngcơ nổ đinh tai nhức óc.

Theo các chuyên gia, ô nhiễmkhông khí ở các đô thị lớn như HàNội, TP HCM không phải do cácnguồn phát thải từ các tỉnh đến.Các nguồn thải ô nhiễm khôngkhí đều phát ra từ mỗi thành phố,trong đó phải kể đến tác nhân cácchất ô nhiễm thải ra từ các ống xảcủa các phương tiện giao thôngcơ giới, đặc biệt từ các xe cũkhông được bảo dưỡng thườngxuyên. Bộ TN-MT đánh giá khíthải từ số lượng lớn xe cộ thamgia giao thông, trong đó có hàngtriệu xe máy cũ, ôtô quá hạn lưuhành, không bảo đảm tiêu chuẩnkhí thải là nguyên nhân chính dẫntới ô nhiễm môi trường không khítại Hà Nội, TP HCM hiện nay.

TS. Nguyễn Văn Nguyêngiảng viên Viện Cơ khí động lực,Đại học Bách Khoa Hà Nội chobiết, theo thiết kế, động cơ xemáy khi sử dụng di chuyểnquãng đường từ 20.000 kmhoặc có thời gian từ 2 năm trởlên bắt đầu có biểu hiện xuốngcấp nên chắc chắn các tiêuchuẩn thiết kế về độ bền, khíthải tạo ra cũng sẽ không đạt đủtiêu chuẩn. Nếu tiếp tục sử dụngsẽ góp phần không nhỏ gây ônhiễm môi trường, đặc biệt là ởcác thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội...

Cũng giống như câu chuyệnbếp TTO, vấn đề đặt ra ở đây lànhững chiếc xe máy cũ nát này làphương tiện mưu sinh của nhiềungười nên khó có thể yêu cầu vứtbỏ. Nhưng với thực trạng ô nhiễmkhông khí hiện nay thì suy chocùng, xe cũ nát hay bếp TTO chodù ảnh hưởng sinh kế của một bộphận cũng không thể là cái giá đểđánh đổi sức khoẻ cả cộng đồngnói chung. Hay nói cách khác đãđến lúc không thể đánh đổi môitrường không khí vì yếu tố mưusinh, khi con số khoảng 60.000người chết mỗi năm có liên quanđến ô nhiễm không khí đã trởthành tín hiệu báo động.

Nhưng cũng như bếp TTO, đểvận động được người dân khôngsử dụng không phải là việc dễ.Được biết, vấn đề lớn nhất hiệnnay là các phương tiện xe máychưa có quy định về niên hạn nênviệc xác định các phương tiện xemáy cũ, nát không đơn giản. Đốivới những xe này, CSGT chỉ xửphạt các lỗi theo quy định, chứkhông thể tịch thu phương tiện,bởi đến nay chưa có văn bảnnào quy định về niên hạn sửdụng xe máy. Thế nên mọi việclại đành phải trông chờ vào ýthức mà thôi… HỒNG MINH

TẾT AN LÀNH

Bộ TN-MT đề nghị Hà Nội, TP HCM đẩy nhanh thu hồi, loại bỏ xe cũ nát,không sử dụng TTO

Trước những tác động tiêu cực của thực trạng ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, đầu năm 2021, BộTN-MT đã đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai các giải pháp cấp bách, tăngcường các biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí và xử lý triệt để các điểm nóng về ô nhiễm bụi, khí thải.

Riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Bộ TN-MT đề nghị hai thành phố đẩy nhanh việc ban hành và thựchiện kế hoạch phát triển hệ thống giao thông công cộng, ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng sạch, khôngphát thải; thu hồi, loại bỏ phương tiện cơ giới cũ nát, lạc hậu, không đảm bảo tiêu chuẩn lưu hành gây ônhiễm môi trường trong thành phố; khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, giảmphương tiện cá nhân.

Hai thành phố triển khai ngay việc tuyên truyền, vận động, có chính sách hỗ trợ các hộ gia đình, hộ kinhdoanh nhỏ hạn chế, tiến tới không sử dụng than, TTO gây ô nhiễm môi trường trong sinh hoạt; hướng dẫncác hộ dân sử dụng hiệu quả rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch thay cho việc đốt; xử lýnghiêm các trường hợp đốt chất thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường…

Một cái Tết sẽ ra sao nếu mở mắt ra là phải đốidiện với thực tế thông số bụi mịn trong không khícao hơn 3 lần so với quy chuẩn Việt Nam? ĐónTết trong không khí ô nhiễm đã và đang là lo ngạicủa nhiều người dân…

lBếp than tổ ong gây ô nhiễm không khí.

lKhói từ xe máy cũ nát ảnh hưởng đến chất lượng không khí đô thị.

5Số 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021TÂM ĐIỂM TUẦN NÀYhttp://baophapluat.vnỦ bệnh khó lường

Không có triệu chứng bệnh,nhưng sau 16 ngày điều trị, bệnhnhân 1.440 (nam, 32 tuổi, nhậpcảnh lậu cùng nhóm 8 người, ởVĩnh Long) sau 8 lần xét nghiệmvẫn dương tính với COVID-19,điều này có bất thường? Hai mẹcon người Nga ở Vũng Tàu táidương tính COVID-19 sau khiđến Tân Sơn Nhất; 4 ngườiTP.HCM tiếp xúc với du học sinhdương tính COVID-19 ở Hà Nộiâm tính.

Theo bác sĩ Vũ Minh Điền(Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trungương), trước đây cũng có nhiềubệnh nhân gặp tình trạng dươngtính kéo dài. Thậm chí có trườnghợp phải xét nghiệm tới 15 lầntrong suốt quá trình điều trị. Haynhư bệnh nhân N.T.D. ở VĩnhPhúc (một trong số ca bệnhCOVID-19 đầu tiên tại ViệtNam), tổng thời gian có xétnghiệm cho kết quả dương tínhkéo dài tới gần... 4 tháng.

Những trường hợp này bệnhnhân đã âm tính, về nhà rồi lạidương tính phải trở lại bệnh viện.Gần đây có một ca bệnh đã âmtính và về nhà hơn 2 tháng nhưngkhi bệnh nhân sốt, vào viện xétnghiệm lại, có kết quả dươngtính. Điểm khác biệt của các bệnhnhân này với ca bệnh 1.440 làbệnh nhân được điều trị ổn định,có xét nghiệm âm tính và được vềnhà rồi lại dương tính.

Lý do tái dương tính được giảithích là do một gen của virus đã“trốn” vào tế bào bạch cầu nào đóvà đến một thời điểm đoạn gen ấylại lộ ra, khi xét nghiệm (kỹ thuậtRealtime PCR) lại nhận mặt đượcđoạn gen. Nhưng khi nuôi cấyvirus ở những bệnh nhân này thìthấy virus không mọc lại, chứngtỏ virus đã chết, không gây tìnhtrạng lây lan.

Riêng trường hợp bệnh nhân1.440, trong 16 ngày thực hiện 8xét nghiệm, bệnh nhân vẫn ởbệnh viện, đang thực hiện điều trịbình thường và kết quả điều trịđều dương tính. Theo bác sỹĐiền, các thuốc thải loại virushiện nay đều chưa đặc hiệu, kếtquả điều trị còn phụ thuộc vàomiễn dịch của bệnh nhân, nếumiễn dịch tốt, thời gian thải loạivirus nhanh hơn và ngược lại.

Mặt khác, theo thống kê củaBộ Y tế, có đến khoảng 60% bệnhnhân COVID-19 không có biểuhiện lâm sàng, những trường hợpnày rất dễ làm lây lan nếu khôngđược phát hiện bệnh sớm.

Bệnh nhân nặng nhất hiện nayđã có tiến triển tốt. Cách đây 5ngày, tổ chuyên gia hỗ trợ điều trịbệnh nhân nặng của Bộ Y tế đãhội chẩn để điều trị tích cực chobệnh nhân 1.465 (61 tuổi) từ Mỹvề và đang điều trị tại Bệnh việnBệnh nhiệt đới Trung ương. Bệnhnhân 1.465 gặp biến chứng “cơnbão cytokine”, tình trạng hệ miễndịch phản ứng quá mạnh, dẫn đếnphổi đông đặc, suy tim, rét run...,tình trạng tương tự như bệnhnhân phi công người Anh điều trịở TP.HCM trước đây.

Tuy nhiên, sau 5 ngày điều trịkể từ phiên hội chẩn, bệnh nhânđã ổn hơn, tiến triển tốt hơn

nhiều, không phải chuyển sangECMO.

Không thể phụ công sứccủa bao người

Nguy cơ dịch bệnh xâm nhậpvà lây lan ở Việt Nam vẫn rất cao,nhất là từ người nhập cảnh từ cácnước dịch bệnh đang bùng phátvà nhập cảnh trái phép khôngđược kiểm soát qua đường mòn,lối mở… Trong cộng đồng vẫncòn tình trạng chủ quan, lơ là,không thực hiện nghiêm các biệnpháp phòng, chống dịch.

Vừa qua, tại Hội nghị Y tếtoàn quốc, ông Nguyễn ThanhLong, Bộ trưởng Y tế, đánh giáCovid-19 là dịch bệnh chưa cótiền lệ. Đồng thời, lịch sử ngànhy tế chưa bao giờ ghi nhận cuộcchiến chống đại dịch có sự thamgia của toàn dân, toàn quân nhưvậy. Thế nhưng, biến đổi củavirus đòi hỏi phải có sự quyết tâmcao hơn nữa trong đại chiến camgo này để người dân được hưởngmột cái Tết bình an, trở lại cuộcsống bình thường.

Bộ trưởng Nguyễn ThanhLong cho biết, trong năm qua,Việt Nam đã cơ bản ngăn chặn vàkiểm soát được dịch Covid-19,điều trị có hiệu quả các ca bệnhnặng, hiểm nghèo, được các tổchức quốc tế và người dân ghinhận, đánh giá cao.

Việt Nam cũng đạt đượcnhiều thành tựu trong khoa họccông nghệ: là 1 trong 4 quốc giađầu tiên giải trình tự gene virus; 1trong 5 quốc gia sản xuất đượcsinh phẩm chẩn đoán kháng thể.

Chúng ta đã chủ động được sinhphẩm chẩn đoán, sản xuất thànhcông máy thở; đặc biệt, Việt Namlà một trong số ít quốc gia củaASEAN thử nghiệm vaccine trênngười. Bộ trưởng Nguyễn ThanhLong cho biết, thời gian tới, ViệtNam còn 2 loại vaccine đi vàogiai đoạn thử nghiệm lâm sàng.

Ngày 21-22/1, vaccine Covi-vac do Viện Vaccine và Sinhphẩm y tế (IVAC) sản xuất sẽđược thử nghiệm lâm sàng trênngười. Theo kế hoạch, IVAC phốihợp Viện Vệ sinh Dịch tễ Trungương (NIHE), Đại học Y Hà Nội,thử nghiệm lâm sàng vaccine này.Ông Long cũng thông tin tháng 3,Việt Nam sẽ tiến hành thửnghiệm lâm sàng loại vaccinephòng Covid-19 thứ 3.

Bộ trưởng Nguyễn ThanhLong nhấn mạnh, năm 2021,chống dịch Covid-19 vẫn là mụctiêu hàng đầu và cần ưu tiên,hướng tới bảo vệ tính mạng ngườidân, sớm đưa cuộc sống trở lạibình thường. Bảo vệ cho nhândân được hưởng một cái Tết bìnhan, để cuộc sống trở lại bìnhthường, bảo vệ tính mạng, sứckhỏe của người dân là niềmmong muốn và là mục đích trướcmắt và lâu dài, là cấp bách vàcũng là trường kỳ trong năm2021, ông Long cho biết.

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạotừ nay đến Tết Nguyên đán,trường hợp thực sự cần thiết, từngchuyến bay đón người về nướcphải được các Bộ: Y tế, Ngoạigiao, Quốc phòng, Công an, Giaothông Vận tải thống nhất báo cáo

Thủ tướng Chính phủ xem xét,quyết định.

Cụ thể, do xuất hiện chủngmới của virus Covid-19 lây lannhanh hơn ở nhiều nước, nên hạnchế tối đa các chuyến bay đưangười nhập cảnh vào Việt Nam từnay đến Tết Nguyên đán. Trườnghợp thực sự cần thiết, từngchuyến bay đón người về phảiđược các Bộ: Y tế, Ngoại giao,Quốc phòng, Công an, Giaothông Vận tải thống nhất báo cáoThủ tướng Chính phủ xem xét,quyết định.

Bộ Quốc phòng chủ trì phốihợp với Bộ Y tế chuẩn bị kỹlưỡng các cơ sở cách ly để thựchiện cách ly người Việt Namnhập cảnh tập trung. Thời hạn,quy trình cách ly cần được ràsoát, xem xét phù hợp với yêucầu phòng chống lây lan củachủng virus mới, đảm bảo tuyệtđối an toàn.

UBND các tỉnh, thành phốtăng cường kiểm tra các cơ sởcách ly (ngoài các khu do Quânđội quản lý) đảm bảo tuân thủnghiêm các quy định về phòngchống dịch. Các trường hợp nhậpcảnh theo diện cách ly ngắn ngàyđều phải thực hiện cách ly tậptrung 14 ngày, trừ các trường hợpđặc biệt do Bộ Ngoại giao xemxét, quyết định.

Bộ Y tế, UBND các tỉnh,thành phố thực hiện nghiêm ngặtviệc tiếp nhận, vận chuyển, theodõi y tế đối với người đã hết hạncách ly tập trung. Xử lý nghiêmcác tổ chức, cá nhân vi phạm. BộQuốc phòng, Bộ Công an tăng

cường quản lý xuất nhập cảnhqua biên giới đường bộ, đườngthủy, đường biển.

Bộ Công an, UBND các tỉnh,thành phố chỉ đạo chính quyền cơsở tăng cường tuyên truyền, vậnđộng các gia đình có người thânđang ở nước ngoài muốn về nướctuyệt đối không nhập cảnh tráiphép. Các trường hợp về nướcbằng đường bộ có hoàn cảnh thựcsự khó khăn được Nhà nước xemxét, hỗ trợ kinh phí cách ly.

Sau dịp Tết Nguyên đán, BộGiao thông Vận tải nghiên cứu,thúc đẩy việc nối lại chuyến baythương mại thường lệ tới cácnước theo chỉ đạo của Thủ tướngChính phủ nhằm phục vụ “mụctiêu kép” và đáp ứng nhu cầu đilại cơ bản, thiết yếu của công dân.

Các Bộ, cơ quan, địa phươngliên quan thực hiện nghiêm chỉđạo của Thủ tướng Chính phủ tạiChỉ thị 01/CT-TTg ngày 5/1/2021và các văn bản liên quan về tăngcường phòng, chống dịch bệnhCovid-19.

Và những ngày qua, thời tiếtrét đậm, rét hại khắc nghiệt ởcác tỉnh miền núi, biên giới phíaBắc, ban đêm nhiệt độ có nơixuống 1-2 độ C nhưng cán bộ,chiến sĩ Bộ đội biên phòng(BĐBP) vẫn trực chiến chốngxuất, nhập cảnh trái phép,phòng chống dịch Covid-19.

Mặc dù thời tiết khắc nghiệt,trên tuyên biên giới ở các tỉnhHà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng,Sơn La… đã xuất hiện băng giá,nhưng lực lượng BĐBP vẫntăng cường bám chốt, trựcchiến, làm tốt công tác giữ gìnan ninh biên giới.

Tình hình dịch Covid-19 vẫntiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp,đặc biệt là rét đậm, rét hại đã cótác động, ảnh hưởng rất lớn đếncác mặt của đời sống xã hội cũngnhư việc thực hiện nhiệm vụ bảovệ biên giới của lực lượng BĐBP.Thế nhưng bằng nỗ lực vượt quamọi khó khăn, gian khổ, thiếuthốn cũng như hoàn cảnh thời tiếttác động, những người lính mangquân hàm xanh vẫn luôn vữngvàng ý trí, xác định tư tưởng khắcphục khó khăn, để ngăn chặn dịchbệnh mang lại sự bình yên cho Tổquốc và bảo vệ sức khỏe chonhân dân...

Và những ngày Tết Nguyênđán đang cận kề, còn nhớ ngườidân ùn ùn kéo về điểm bắn pháohoa ở Hà Nội và Sài Gòn. Nhiềungười lo ngại, nếu có vài người bịnhiễm Covid-19 lẫn trong đámđông, thì số F1, F2 của nó sau 5này sẽ bằng dân số tỉnh Lai Châu!

Còn nhớ bức ảnh chụp mộtbác sỹ bế một nữ đồng nghiệpkhi cô bị ngất xỉu sau gần chụcgiờ làm việc với mất người bịnhiễm Covid-19 khi nhập cảnhtrái phép, hình ảnh ấy chạm đếntrái tim mọi người… Nhưngchúng ta sẽ phải đau lòng hơn nếucác bác sỹ phải ứng phó vớilượng F1, F2 đông hơn hoàn cảnhnày hàng vạn lần! Và khi ấy, côngcủa các y, bác sỹ sẽ thành dãtràng! Do đó, để có một cái Tết antoàn thì mỗi người phải có ý thức,trách nhiệm trong công tác phòngchống dịch… NGUYỄN MỸ

TẾT AN LÀNH

Với tốc độ lây lan nhanh của dịch Covid -19 tại nhiều nước trên thế giới, đặcbiệt đã xuất hiện các biến thể mới của virus, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ ĐứcĐam yêu cầu: “Chúng ta phải quyết tâm giữ được thành quả chống dịch cànglâu càng tốt để có một cái Tết an toàn, ấm cúng, tươi vui. Năm nay, tiêu chí antoàn càng quan trọng”…

lHình ảnh xúc động, những người lính biên phòng cắm chốt chống dịch 24/24 trong tiết trời giá buốt.

Đón Tết, không chủ quanvới Covid-19

6 http://baophapluat.vnSố 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021 TẾT AN LÀNH

Đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát thị trường dịpcuối năm

Chỉ còn chưa đến một thángnữa là đến Tết Nguyên đán 2021,vào thời điểm này, các chợ đầumối lớn, siêu thị, trung tâmthương mại, các cửa hàng tạp hoátrên khắp cả nước đã chuẩn bịhàng hóa phong phú, số lượnglớn để phục vụ nhu cầu của ngườitiêu dùng. Những mặt hàng như:Bánh kẹo, áo quần, bia, nước giảikhát, các loại hạt, hoa quả… luônlà những loại hàng có nhu cầutăng cao trong thời gian này.

Dịp Tết Nguyên đán năm nay,tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫndiễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiềunguy cơ, thách thức đối với sựphát triển kinh tế - xã hội, an ninhtrật tự của đất nước và đời sốngcủa nhân dân. Bên cạnh đó, tìnhhình buôn lậu, gian lận thươngmại, hàng giả đang có chiềuhướng phức tạp trở lại trên tất cảcác tuyến, lĩnh vực, địa bàn, nhấtlà dịp Tết Nguyên đán.

Để chủ động kiểm soát tìnhhình, phát hiện, ngăn chặn kịpthời các hành vi vi phạm, PhóThủ tướng Thường trực TrươngHòa Bình, Trưởng ban Chỉ đạo389 quốc gia yêu cầu Ban Chỉđạo 389 các bộ, ngành, địaphương thực hiện nghiêm chỉ đạocủa Chính phủ, Thủ tướng Chínhphủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia;xây dựng kế hoạch chỉ đạo, đônđốc các cơ quan, đơn vị chứcnăng tăng cường công tác chốngbuôn lậu, gian lận thương mại,hàng giả trong dịp Tết Nguyênđán Tân Sửu 2021.

Ban Chỉ đạo 389 các bộ,ngành, địa phương xác định đốitượng, tuyến, địa bàn, hàng hóatrọng điểm; tăng cường kiểm soáttại các khu vực cửa khẩu đườngbộ, đường sắt, đường biển, đườngsông, đường hàng không và cácđường mòn, lối mở, khu vực tậpkết hàng hóa gần biên giới, các

chợ đầu mối, các trung tâmthương mại… Phân công rõ tráchnhiệm quản lý, kiểm soát địa bàncho từng cơ quan chức năngthuộc địa phương và của trungương đóng tại địa bàn.

Bên cạnh đó, xây dựng phươngán tổ chức lực lượng, phương tiệnvà duy trì kiểm soát biên giới chặtchẽ; tăng cường kiểm soát tuyếnđường bộ từ biên giới vào nội địangăn chặn hàng nhập lậu, hàng giả,hàng kém chất lượng; tăng cườngphòng, chống buôn lậu, gian lậnthương mại và hàng giả, nhóm cácmặt hàng cấm, hàng hóa ảnhhưởng đến an ninh trật tự, an toànxã hội, hàng giả, hàng kém chấtlượng, hàng nhập khẩu có điềukiện có thuế suất cao và các mặthàng tiêu dùng thiết yếu trong dịpTết Nguyên đán như: ma túy, vũkhí, pháo nổ, ngoại tệ, xăng dầu,gia súc, gia cầm, thực phẩm, rượu,bia, thuốc lá, bánh kẹo, hoa quả,hàng điện tử, mỹ phẩm, thời trangcao cấp,... đặc biệt chú ý các mặthàng liên quan đến phòng chốngdịch Covid-19.

Không để thiếu hàng, tăng giá dịp Tết

Thủ tướng Chính phủ yêu cầuBộ Công Thương chủ trì, phốihợp với các Bộ, ngành, địaphương triển khai đồng bộ cácgiải pháp thúc đẩy mạnh mẽ thịtrường trong nước, kích cầu tiêudùng nội địa phù hợp, hiệu quả;chủ động có phương án chuẩn bịnguồn cung các mặt hàng thiếtyếu, bảo đảm chất lượng sảnphẩm để đáp ứng đầy đủ, kịp thờinhu cầu của người dân, không đểxảy ra tình trạng thiếu hàng, giánđoạn nguồn hàng gây tăng giá độtbiến trong dịp cuối năm và TếtNguyên đán hoặc trong trườnghợp dịch bệnh bùng phát.

Phối hợp với địa phương triểnkhai các chương trình bình ổn thịtrường, các hoạt động kết nốicung cầu, Chương trình đưa hàng

Việt về nông thôn; đưa hàng hóanông thôn ra thành phố, đẩymạnh tiêu thụ hàng nông sản chonông dân; cung ứng sớm, đầy đủhàng hóa bình ổn thị trường chocác địa phương, nhất là vùng sâu,vùng xa, vùng bị thiệt hại do bão,lũ, sạt lở thời gian qua.

Tăng cường công tác kiểm tra,kiểm soát thị trường nhưng khôngđể ảnh hưởng đến sản xuất, kinhdoanh của doanh nghiệp và ngườidân. Tập trung bảo vệ quyền lợingười tiêu dùng, kịp thời phát hiệnvà xử lý nghiêm các hành vi viphạm pháp luật cạnh tranh, hànhvi kinh doanh hàng hóa nhập lậu,hàng giả, hàng cấm, hàng kémchất lượng, vi phạm về an toànthực phẩm, hàng hóa gian lận xuấtxứ nguồn gốc; hành vi xâm phạmquyền sở hữu trí tuệ, vi phạm tronglĩnh vực xúc tiến thương mại,thương mại điện tử, kinh doanh,bán hàng trên mạng và các hành vivi phạm về niêm yết giá bánhàng... Đặc biệt chú trọng các mặthàng thiết yếu được tiêu dùngnhiều trong dịp năm mới 2021 vàTết Nguyên đán Tân Sửu.

Phối hợp với các lực lượngchức năng kiểm soát chặt chẽhoạt động nhập khẩu qua biêngiới các mặt hàng thiết yếu; hoạtđộng buôn bán hàng cấm, hànghóa nhập lậu, hàng hóa gian lậnnguồn gốc xuất xứ; hoạt động vậnchuyển, kinh doanh gia súc, giacầm và sản phẩm từ gia súc, giacầm không đảm bảo các yêu cầuvệ sinh thú y và an toàn thựcphẩm, bảo đảm yêu cầu kiểm soátdịch bệnh.

Rà soát, có kế hoạch cụ thểbảo đảm cân đối cung, cầu cácmặt hàng lương thực, thực phẩmnhất là thịt lợn và sản phẩm từ thịtlợn trước, trong và sau Tết, tránhtình trạng thiếu hàng, sốt giá; cókịch bản, giải pháp ổn định giá cả,cung cầu các mặt hàng nông sản,thực phẩm thiết yếu vào cuối năm2020 và đầu năm 2021. Phối hợp

với các cơ quan chức năng tổchức thực hiện các biện phápkiểm soát chặt chẽ nguồn cung,các hoạt động buôn bán, vậnchuyển gia súc, gia cầm và cácsản phẩm liên quan, nhất là tại cáccửa khẩu, đường mòn, lối mở khuvực biên giới. Theo dõi sát tìnhhình sản xuất, diễn biến dịch bệnhđể kịp thời có phương án bảo đảmnguồn cung, ổn định thị trường,đặc biệt là không để dịch tả lợnchâu Phi bùng phát trở lại.

Những tuyến đầu trongphòng chống buôn lậu

Cho tới thời điểm này, tìnhhình dịch Covid-19 tại nước tatiếp tục được kiểm soát tốt. Tuynhiên, diễn biến dịch bệnh trênthế giới và trong khu vực vẫn rấtphức tạp. Chính vì vậy, các lựclượng chức năng tại các tỉnh biêngiới phía bắc cần tiếp tục ứngtrực, chủ động, kịp thời đấu tranhhiệu quả với các loại tội phạmbuôn lậu, XNC, vận chuyển hànghóa trái phép qua biên giới, gópphần bảo đảm thị trường lànhmạnh, bảo đảm sức khỏe ngườitiêu dùng và đẩy lùi nguy cơ dịchCovid-19.

Những ngày giáp Tết Nguyênđán Tân Sửu 2021, lực lượng bộđội biên phòng (BĐBP), hải quan,quản lý thị trường (QLTT), côngan... các tỉnh biên giới phía bắcđang “căng mình” ứng trực nhằmphát hiện, ngăn chặn kịp thời cáchành vi buôn lậu, gian lận thươngmại và đưa người xuất, nhập cảnhtrái phép qua biên giới, bảo đảman ninh trật tự và an toàn sức khỏecho cộng đồng.

Ví dụ như Lào Cai có gần200km đường biên giới với TrungQuốc, bên cạnh các tuyến đườngsắt, đường bộ, còn có nhiều đườngmòn, lối mở. Để phòng, chốngbuôn lậu, gian lận thương mại,Ban Chỉ đạo 389 của tỉnh đã ràsoát các địa bàn trọng yếu, tăngcường lực lượng theo phương

châm “chốt chặn, kiểm soát toàntuyến biên giới và truy quét sâutrong nội địa”, hình thành ba tuyếnphòng, chống buôn lậu từ biên giớiđến hết địa phận của tỉnh.

Trên tuyến biên giới, lựclượng hải quan và BĐBP Lào Caiđã bố trí chốt chặt 24/24 giờ ở cáclối mở thường bị lợi dụng để vậnchuyển hàng lậu. Tại cửa khẩuquốc tế Lào Cai, hải quan tăngthêm lực lượng thường trực, giámsát chặt chẽ và xử lý nghiêm cáchành vi lợi dụng chính sách đốivới cư dân biên giới để buôn lậu,vận chuyển thực phẩm bẩn, hànghóa không bảo đảm chất lượng vệsinh an toàn thực phẩm từ TrungQuốc về Việt Nam. Các đồn biênphòng Lào Cai, Bát Xát, BảnLầu... liên tục mở các đợt truyquét buôn bán, vận chuyển thựcphẩm bẩn nhập lậu qua biên giới.

Địa bàn Lạng Sơn cũng là mộttrọng điểm của tình trạng buônlậu dịp này. Phó Cục trưởng Hảiquan Lạng Sơn Vi Công Tườngnhận định, những tháng cuối nămâm lịch, tình hình buôn lậu, vậnchuyển trái phép hàng hóa nhỏ lẻqua biên giới xuất hiện trở lại.Các đối tượng buôn lậu lợi dụngđêm tối thuê người mang vác, vậnchuyển trái phép hàng hóa quabiên giới theo các đường mòn, lốitắt trong và ngoài khu vực đượckiểm soát. Một số đối tượng lợidụng dịch vụ chuyển phát nhanh,thương mại điện tử để kinhdoanh, vận chuyển hàng hóa nhậplậu vào thị trường trong nước.

Tỉnh Quảng Ninh không chỉtập trung kiểm soát hàng hóa quađường biên giới trên đất liền, màcòn tập trung kiểm soát chặt chẽtrên đường biển và đường hàngkhông. Tình trạng buôn lậu trênbiển gần đây diễn ra phức tạp, cácđối tượng buôn lậu thuốc lá sửdụng các phương tiện xuồngđược lắp máy có công suất lớnvận chuyển thuốc lá chạy ra vùnggiáp ranh, ngoài phao số 0 cảtrong và ngoài vùng biển QuảngNinh, sau đó chuyển thuốc láxuống các xuồng vận chuyển vàoTrung Quốc.

Các lực lượng chức năng dọctuyến biên giới của tỉnh QuảngNinh những ngày này đang “căngmình” kiểm soát chặt chẽ, ngănchặn tình trạng XNC trái phépqua biên giới. Bộ Chỉ huy BĐBPtỉnh đã thành lập và duy trì 90 tổ,chốt với 473 cán bộ, chiến sĩ và 7tổ cơ động với 47 cán bộ, chiến sĩtrên tuyến biên giới và trên biểnthực hiện nhiệm vụ phòng, chốngdịch và chống XNC trái phép.

Để đảm bảo cho người dân cảnước được sử dụng hàng đúng,hàng thật, hàng chất lượng trongdịp Tết Nguyễn đán 2021, các lựclượng chức năng đang tích cựctriển khai, phối hợp, qua đó kịpthời đấu tranh hiệu quả với cácloại tội phạm buôn lậu, XNC, vậnchuyển hàng hóa trái phép quabiên giới, góp phần bảo đảm thịtrường lành mạnh, bảo đảm sứckhỏe người tiêu dùng và đẩy lùinguy cơ dịch Covid-19.

SINH NGUYỄN

Tăng cường chống buôn lậuđể bảo đảm thị trường Tết lành mạnh

Dịp cuối năm, nhu cầu tiêu dùng hàng hóa của người dântăng cao, đây cũng là thời điểm các hoạt động buôn lậu,gian lận thương mại, buôn bán, sản xuất hàng cấm, hànggiả diễn biến phức tạp. Nhằm bảo đảm quyền lợi chính đángcho người tiêu dùng, bình ổn thị trường cuối năm và dịp TếtNguyên đán Tân Sửu 2021, các lực lượng chức năng đangtăng cường các đợt kiểm tra, kiểm soát thị trường để pháthiện, ngăn ngừa và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm…

lCác lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý buôn bán hàng giả.l Lực lượng chức năng tiến hành tuần tra, kiểm soát trên tuyến đườngbiên giới.

Số 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021 7http://baophapluat.vn TÂM đIểM TUầN NÀYTẾT AN LÀNH

Con số biết nóiBia rượu từ lâu đã trở thành

một trong những vấn nạn đángbáo động của người Việt. Theothống kê, trong một năm, trungbình mỗi nam giới ở Việt Namtiêu thụ khoảng 27,4 lít cồn.Rượu bia là nguyên nhân gây ra7 loại ung thư và 200 bệnh tậtkhác cho người Việt. Một trongnhững hậu quả nặng nề và đángtiếc nhất chính là những con sốvề tai nạn giao thông, tai nạn doẩu đả liên quan đến rượu bia…Chỉ tính trong năm 2020, 40%số vụ tai nạn giao thông trên cảnước có liên quan đến rượu bia.

Một trong những thời điểmngười Việt tiêu thụ rượu bianhiều nhất có thể kể đến dịp TếtNguyên đán. Cứ sau mỗi mộtdịp nghỉ Tết Nguyên đán, consố tai nạn do bia rượu lại tăngđến mức chóng mặt.

Theo báo cáo của Bộ Y tế,trong 6 ngày nghỉ Tết Nguyênđán 2020, cả nước có hơn30.000 ca khám, cấp cứu liênquan đến tai nạn giao thông,giảm 17,8% so với cùng kỳ Tết2019. Tuy nhiên có tới hơn12.000 ca phải nhập viện điềutrị, tăng 4,3% so với Tết 2019và đã có 136 trường hợp tửvong, bao gồm cả tử vong trênđường đến bệnh viện và tiênlượng tử vong xin về, nhiềuhơn 9 ca so với cùng kỳ Tết2019.

Về tai nạn đánh nhau, CụcQuản lý khám, chữa bệnh (BộY tế) cho biết, 3 ngày Tết (từ29 đến hết mùng 2 Tết) năm2020 đã có 1.660 ca cấp cứutai nạn do đánh nhau, trong sốđó 1.213 ca phải nhập việnđiều trị/theo dõi và đã có 5trường hợp tử vong.

Trong 6 ngày nghỉ Tết 2020,có hơn 3.500 ca đến bệnh viện

cấp cứu, trong đó 2.622 ca phảinhập viện điều trị/theo dõi vàđã có 6 trường hợp tử vong,nhiều hơn 6 ca so với cùng kỳTết Kỷ Hợi.

So với Tết năm 2019, số cacấp cứu tai nạn đánh nhau giảm23,1% nhưng số ca phải nhậpviện tăng 18%. Năm 2020, Nghịđịnh số 100/2019 ra đời vớimức phạt tăng nặng đối vớihành vi lái xe khi đã uống rượubia góp phần nâng cao ý thứccộng đồng. Đồng thời, nhữngchiến dịch ra quân sát sao củacơ quan chức năng, xử phạtmạnh tay đã giúp giảm đi đángkể tình trạng nhậu nhẹt, uốngbia khi say xỉn.

Tuy nhiên, con số dù cógiảm, nhưng vẫn mang tính thờiđiểm. Sau những cuộc ra quânrầm rộ, giờ đây, tình trạng lạmdụng bia rượu đã bắt đầu quaytrở lại. Đặc biệt, trong nhữngngày cuối năm, đón Tết Nguyênđán, người ta bắt đầu chứngkiến những bữa tiệc say sưa trànlan dưới danh nghĩa “tất niên”,từ lề đường hè phố cho đến nhàhàng sang trọng. Để rồi, nhữnghậu quả từ rượu bia ngày Tếtnói riêng và trong cuộc sốnghàng ngày nói chung vẫn gâynhức nhối.

Thời gian gần đây, trườnghợp đột quỵ trên bàn nhậu hoặcsau khi nhậu tăng đột biến đãcho thấy một nguy cơ khác củaviệc bia rượu quá đà. Đáng nói,độ tuổi đột quỵ ngày một trẻhóa, trong đó có phần nhiềunguyên nhân từ thói quen sinhhoạt bừa bãi, thiếu lành mạnh,lạm dụng chất kích thích, biarượu… Ngày Tết đang đếngần, trong niềm vui đón Tếtrộn ràng, đây đó vẫn là nỗi lonhói lòng của người thânnhững “ma men”.

Những bi kịch từ bàn nhậuĐã có không biết bao nhiêu

gia đình, bao số phận thay đổi,bất hạnh ập đến chỉ vì nhữngcuộc nhậu ngày lễ, Tết. Có biếtbao nhiều người con mất cha, vợmất chồng, cha mẹ đầu bạc tiễnkẻ đầu xanh. Như vợ chồng ôngNguyễn Minh Hải, bà Đặng KimLoan, ngụ đường Lê Văn Việt,quận 9. Hai ông bà có một traimột gái. Con trai ra trường đilàm được hai năm, ông bà vẫnmong ngóng đến ngày con lậpgia đình, cho ông bà được bếcháu. Thế mà vào cái Tết năm2018, ông bà nhận được tin dữ,con trai đi nhậu say về vừa láixe vừa ngủ gật, tự đâm xe vàoxe tải đậu ven đường, chết ngaytức khắc. Một cuộc đời đã khéplại ở tuổi thanh xuân, khi tươnglai rạng rỡ còn ở phía trước, từmột cơn say. Từ đó, ông bà suysụp hẳn, già đi hàng chục tuổi.

Chị Tô Thị Vân Anh, ngụThích Quảng Đức, Phú Nhuận,TP.HCM còn nhớ mãi khoảnhkhắc kinh hoàng của cái đêmgiao thừa 2 năm về trước, đónTết 2019. Đếm hôm ấy, chồngchị bảo hẹn nhậu giao thừa vớibạn bè, tầm 10h đêm sẽ về sửasoạn đón giao thừa cùng vợ con.10h30 đêm chồng chưa về, gọimãi thì máy không liên lạc được,lòng chị nóng như lửa đốt. Gọicho bạn anh thì được biết anh đãrời bàn nhậu 45 phút trước. 11đêm, chị ngồi chờ trong thắcthỏm thì chuông điện thoại reo,có người báo chồng chị bị tai nạngiao thông rất nặng, đang nhậpviện ở Chợ Rẫy. Gửi con chohàng xóm, chị tất tả chạy vàoviện trong nỗi sợ hãi tột cùng.Vào bệnh viện, nhìn thấy chồngmáu me đầm đìa mà chị muốnngã quỵ. Nghe nói chồng chị vìchạy lấn qua làn đường bên kia,

tông phải người đi xe máy ngượcchiều, văng vào giải phân cách,nón bảo hiểm rơi ra đập đầuxuống đường, có khả năng chấnthương sọ não và gãy tay. Rấtmay là anh qua khỏi sau caphẫu thuật não bộ. Tay thì nửanăm, sau nhiều ca phẫu thuậtghép nối xương và tập vật lý trịliệu mới có thể cử động bìnhthường. Nhưng sau tai nạn ấyanh yếu hẳn, làm việc nặngkhông được, làm việc đầu ócthì áp lực cao là đau đầu nhưbúa bổ. Không chỉ thế, để điềutrị cho chồng và đền bù chongười bị nạn, chị phải vét sạchtiền tích lũy của cả hai, khiếngia đình khó khăn một thờigian sau đó.

Đó là một cái Tết ám ảnh đốivới chị và gia đình. Sau khi quakhỏi, anh thú nhận vì hôm ấyvui nên quá chén, biết say màvẫn cố chạy về, vừa chạy vừamơ màng nên gây ra tai nạn. Từđó trở đi, anh không dám uốngthêm giọt rượu, bia nào. "Tainạn ấy làm gia đình tôi khốnkhổ và mất mát nhiều thứ lắm,nhưng cái được không phải làkhông có. Ngày xưa, mỗi lầnchồng đi nhậu với bạn bè vềkhuya, tôi lo thon thót, hết nghĩkhôn rồi nghĩ dại. Nhất là mấydịp Tết, có bao nhiêu ngày anhnhậu thả cửa hết bấy nhiêu. Giờthì hết rồi. Chỉ ở nhà vui vầy vợcon, chở vợ con đi đâu ai nài épuống cũng từ chối quyết liệt, nhờvậy mà nhà cửa êm ấm hẳn ra".

Một cái Tết hạnh phúcNếu có những điều ước vào

ngày Tết, có lẽ không ít ngườivợ, người cha người mẹ sẽ ướcđiều giản dị rằng chồng mình,con mình không bị sa đà vàonhững bữa tiệc chè chén say sưanữa. Để họ không phải buồnrầu, không ngay ngáy lo lắng

khi người nhà mình đi nhậu mãimà chưa về.

Có những người vợ, Tết đâuhẳn là những ngày thảnh thơi vuivẻ. Trước Tết, thời gian tất bậndọn dẹp trang trí đón Tết, thì anhchồng, viện cớ những buổi tấtniên, họp mặt bạn bè, ít đỡ đầnviệc nhà, và chỉ chịu có mặt ởnhà những lúc đã quá say sưa.Trong Tết, thì nào là bà con, anhem, bạn bè với vô vàn những độăn nhậu kéo dài từ sáng đến tối.Có những người vợ mòn mỏi chờchồng mình chở đi chơi xuân,mãi mà chồng chẳng có ngày nàotỉnh táo. Có những người vợquần quật dọn dẹp cả trong 3ngày Tết, bởi "chiến trường ănnhậu" mà chồng và bạn chồng đểlại. Có những đứa trẻ buồn thiu,vì cha hứa hoài bao lần, nhưngchẳng chịu chở con đi chơi. Cónhững bậc cha mẹ, ba ngày Tếtcòn chả thấy mặt được con traimình, nói chi đến "Tết sum vầy".

Những phút ồn ã, say sưa trênbàn nhậu lấy đi của người tanhiều thứ quá. Nó khiến sức khỏebị mài mòn, tạo ra những nguycơ sứt mẻ tình cảm, gây gổ ẩu đảtrên bàn nhậu, gây bao vụ tai nạngiao thông hủy hoại thân thể vàtính mạng, tạo những bi kịch đauđớn cho các gia đình.

Và hơn hết, nó khiến nhữnggia đình mất đi kết nối với nhau.Bởi thay vì những cuộc nhậu bùkhú, nếu thời gian ấy, người đànông dành cho vợ con mình, giànhđể bày tỏ yêu thương cha mẹ già,chăm sóc vun vén mái ấm thìcuộc sống của họ và người thânđã khác đi nhiều lắm.

Một cái Tết mà gia đìnhdành trọn vẹn cho nhau thay vìsa đà trên bàn nhậu, sẽ là mộtcái Tết văn minh, an toàn vàhạnh phúc biết nhường nào.

TRÂN TRÂN

Ăn Tết văn minh, xin đừng quá chén

Rất nhiều vấn nạn thường xảy ra vào dịp Tết là từ việc quá chén trên bànnhậu. Sau những tiệc nhậu vui là những nỗi buồn, đau khôn kể xiết mà cảngười tham gia ăn nhậu lẫn người nhà phải gánh chịu.

lNhững phút trên bàn nhậu đã “đánh cắp” hạnh phúc của nhiều gia đình.

lBia rượu quá đà tạo ra biết bao bi kịch.lHiện trường một vụ tai nạn do say xỉn.

8 http://baophapluat.vnSố 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021 TẾT AN LÀNH

Nhu cầu cao, giá thuê ô sin,thợ nề “leo thang”

Là một nhân viên của mộtcông ty chuyên cung cấp dịch vụgiúp việc gia đình, bà NguyễnThị Hòa đang cùng với các đồngnghiệp của mình với nhữngdụng cụ như chổi lau, chổi quétnhà, chất tẩy rửa,… tất bật làmnhiệm vụ lau dọn nhà cửa ởkhắp các hộ gia đình, trung tâmvăn phòng trên địa bàn thànhphố Hà Nội. Công việc củanhững nhân viên như bà Hòa làlau dọn sàn nhà, cầu thang, laucửa kính, sắp xếp đồ đạc, thudọn bìa cát-tông và dọn nhữngvật dụng không cần thiết. Theolời chia sẻ của bà, mỗi gia đìnhbà nhận thường dọn dẹp trongkhoảng 2 – 3 tiếng, những nhàcao tầng hoặc rộng hơn thì cóthể mất cả ngày. “Tôi làm từ 2giờ chiều đến xẩm tối mới xong.Thỏa thuận trả công 60.000đồng/giờ. Kết thúc, họ hàophóng trả cho chúng tôi tròn300.000 đồng”.

Những ngày cận kề Tết 2021,dịch vụ thuê người dọn dẹp nhàcửa lại càng đắt khách hơn,những nhân viên như bà Hòa trởnên bận bịu hơn. Theo chia sẻ củamột chủ một công ty dọn dẹp vệsinh ở Hà Nội, dịp Tết nhu cầutăng rất cao, mỗi ngày công ty cótừ 10-15 hợp đồng. Do đó, tất cảnhân viên đều phải làm hai đến baca/ngày, đều phải tăng ca, thậmchí công ty phải thuê cả nhân viên

thời vụ nhưng vẫn không đáp ứngđủ nhu cầu của khách hàng.

Cũng do nhu cầu tăng cao lạivào thời điểm cận Tết, nhiều giađình không thể tìm được ô singiúp việc cho gia đình, đành tìmđến các công ty chuyên cungcấp dịch vụ ô sin. Vì vậy, thờiđiểm này, mức giá thuê cao hơnhẳn những ngày thường. Hiệnnay, các dịch vụ lau dọn nhà cửacũng được báo giá trên nhiềuwebsite, mạng xã hội để nhữngngười có nhu cầu dễ dàng tìmkiếm. Một số công ty công khaigiá dịch vụ dọn nhà theo giờ dịpTết lên đến 800.000 đồng cho 4giờ đồng hồ với hai nhân viênlau dọn. Còn giá dọn dẹp trọngói dao động từ 1,5 - 2 triệuđồng. Giá cả còn có thể thay đổitùy thuộc vào diện tích, sốlượng mặt kính, nội thất… vàkết cấu nhà.

Chị Tâm - nhân viên kinhdoanh Công ty dịch vụ giúp việccao cấp Phú Tín - có trụ sở trênđường Đê La Thành (Hà Nội)cho biết, hiện dịch vụ ô sin củacông ty được chia thành 3 gói:gói phổ thông (hay gói thường),cao cấp và hoàn hảo. Với góiphổ thông, mức thuê ô sin ngàyTết có giá 150.000 – 250.000đồng/ngày, nhưng công tykhông đảm bảo về nhân thân củangười giúp việc, ô sin chỉ làmđược những việc thông thườngnhư chợ búa, lau dọn. Cònnhững việc khác như nấu ăn

ngon, là quần áo, chăm trẻ… thìhọ không thạo, chủ nhà phảihướng dẫn thêm.

Mặc dù giá cả cao gấp 2, gấp3 ngày thường nhưng nhiều giađình vẫn chấp nhận mức giá này.Chị Hương, ở Mỹ Đình nói: “Dùthuê ô sin cao cấp giá cả đắt hơnhẳn, song tôi vẫn phải chọn góinày, bởi ngày Tết ai cũng bậntrăm công nghìn việc, nhà tôikhông thể lúc nào cũng để mắttới ô sin, nên nếu tìm người màcông ty không đảm bảo thânnhân thì rủi ro rất dễ xảy ra. Hơnnữa, vì chỉ thuê người giúp việctrong vài ngày Tết nên tôi cầnngười biết việc, có kinh nghiệm.Chỉ khi thuê lâu dài, có thời gianhướng dẫn và bảo ban ô sin, tôimới chấp nhận người chưa cókinh nghiệm gì”.

Không chỉ dọn dẹp nhà cửa,dịch vụ sửa chữa, tân trang lạinhà cũng “bội thu” vào dịp Tết.Những ngày thường, các côngty cung cấp dịch vụ sửa chữanhà, thợ xây, thợ nề,… thườngthỏa thuận cùng chủ nhà để đưara mức giá hợp lý nhất. Tuynhiên, những ngày Tết, sốlượng hợp đồng tăng cao, nhiềucông ty phải tranh thủ cắt cửnhân viên đi đo đạc, khảo sátnhà. Thời điểm quá đông, côngty phải từ chối khách do khôngthể làm xuể. Bởi vậy, nhiều giađình đã chấp nhận trả mức giácao hơn để được tân trang nhàđón năm mới.

Kiếm thêm thu nhập để vềăn Tết ấm no

Giúp việc bán thời gian, tạpvụ, ô sin, dich vụ sửa chữa nhàcửa,.. là những công việc đắtkhách hơn dịp Tết. Đối vớinhững nhân viên như bà Hòa,thời điểm Tết lại là lúc bà cóthể tranh thủ kiếm thêm thunhập cho gia đình, mua sắmcho dịp Tết. Nhân viên của cáccông ty này cũng thường là laođộng ở vùng nông thôn, nội trợ,sinh viên,… tuổi từ 18 – 40.Thời điểm này, nhiều người đãtất bật nhận thêm các công việcdọn dẹp, tân trang nhà cửa đểkiếm tiền.

Chị Trần Thị Hồng (quêThanh Hóa - sinh viên TrườngĐại học lao động xã hội) chia sẻ:“Năm nay là năm cuối cấp, có rấtnhiều chi phí cần phải chi tiêu nênmình quyết định ở lại Hà Nội đểgiúp việc nhà kiếm thêm thunhập. Mỗi ngày mình đi học mộtbuổi và đi làm một buổi. Chủ nhàtrả 500.000 đồng/ ngày. Chỉ cầnchịu khó một chút là mình có thểkiếm được một khoản tiền khakhá. Số tiền này mình dành đểtrang trải việc học để bố mẹ ở quêđỡ vất vả hơn”.

Do dịch vụ thuê giúp việc giácao hơn, nhiều ô sin đã cố gắngbám trụ lại các thành phố ngaycả những thời điểm Tết cận kề đểkiếm thêm thu nhập. Thậm chí,nhiều người đã chấp nhận đóngiao thừa xa gia đình để giúp

việc cho nhiều gia đình khác.Trong khi đó, nhiều đơn vị sửachữa, vệ sinh nhà cửa đã nhậnlàm đến 30 Tết. Riêng sửa chữađiện, nước, các công nhânthường hoạt động xuyên Tết đểđảm bảo cho các gia đình có mộtcái Tết trọn vẹn, viên mãn.

Để đánh đổi lại khoảng thờigian được sum họp với gia đình,bạn bè ngày tết thì mức lương mànhững nhân viên giúp việc nhànhận được cũng là xứng đáng.Chị Phạm Thị Ngặt, quê Hà Tĩnhcho biết, bình thường chỉ là ngườigiúp việc theo giờ cho 3 gia đình.Tuy nhiên, đợt Tết này có ngàynhận làm cho 5 gia đình. Mỗi giađình khoảng 2-3 giờ/ngày. “Cảnăm mới đến “mùa” nên phảitranh thủ kiếm thêm thu nhập rồivề quê lo Tết. Do biết tôi làm lâucó kinh nghiệm nên nhiều ngườigiới thiệu đến dọn cho bạn bè,mấy hôm nay do mệt quá nênkhông dám nhận thêm. Nếu cứ đànày, tổng thu nhập tháng sát Tếtnày của tôi khoảng 17-20 triệuđồng/tháng”, chị Ngặt nói.

Mặc dù dự đoán trước lượnglao động trong ngành này sẽtăng cao trong dịp Tết nhưngtheo các chuyên gia, nguồn nhânlực này có hạn. Tính chất côngviệc “phập phù”, người làm đadạng, từ sinh viên cho tới tầnglớp trung niên nhưng không phảiai cũng làm được. Hơn nữa,trong dịp nghỉ Tết, rất đông sinhviên muốn ở lại thành phố, tranhthủ kiếm thêm thu nhập nhưngdo chưa có kinh nghiệm nênkhách hàng hầu như không thíchvì thế công ty cũng không dámnhận. Người ô sin tốt vẫn phải làngười có kinh nghiệm.

Dù giá cao lại “khan” ngườigiúp việc nhưng nhiều kháchhàng của các công ty vẫn vui vẻđồng ý bởi họ lưu ý tới chấtlượng của dịch vụ. “Điều mìnhcần nhất là họ chăm con mìnhchu đáo và giữ gìn nhà cửa cẩnthận”, thêm vào đó, “mất tiềnnhưng được việc, mình có thờigian thư thả đi chúc Tết, muasắm đồ đạc và thăm hỏi mọingười thì cũng không có gì gọilà quá đắt một khi họ hi sinh Tếtđể ở lại phụ giúp mình”, mộtkhách hàng thẳng thắn nêu lênquan điểm.

Dịp cuối năm, nhiều côngviệc, vì vậy người lao động cầncân đối thời gian, đảm bảo sứckhỏe cho bản thân. Đối với nhữngcông việc như thợ nề, thợ xây,nhân viên vệ sinh, sửa chữa,... cầnnhiều sức khỏe nên cần đảm bảogiờ giấc nghỉ ngơi điều độ. Bêncạnh đó, lợi dụng tâm lý ngườilao động muốn tìm thêm côngviệc tạp vụ phù hợp thời điểm nàyđể chắt chiu thêm tiền, nhiều đốitượng lừa đảo đã “bẫy” người laođộng với mác công ty cung cấpdịch vụ thuê ô sin. Vì vậy, dù làcông việc “hot” dịp Tết, dễ kiếmtiền, người lao động cũng cầntheo dõi thị trường và tìm đếnnhững địa chỉ uy tín để tìm đượccông việc phù hợp.

THÁI NGÂN

Những ô sin, thợ nề giúp gia chủ tân trang nhà cửa đÓN TếTNhững ngày tết đến gần, dịch vụ thuê ô sin, thợ nề dọndẹp nhà cửa, chuẩn bị để đón Tết càng đắt khách hơn.Giá thuê nhân công cũng tăng giá “chóng mặt”.

lCác ô sin tất bật với công việc dọn dẹp trong mùa Tết.

Số 17 (8.096) Chủ nhật 17/1/2021 9http://baophapluat.vn SắC MÀU TÂM LINHTương truyền “Thượngthác Ghềnh, Hạ cầu Chả”

Đền Hạ còn có rất nhiều têngọi khác nhau, bắt đầu từ thờiLý được gọi là đền Tam Kỳ, vìlúc đó Tam Kỳ là nơi hội tụbuôn bán của khách Bắc Kỳ,Trung Kỳ và Nam Kỳ tập trungtại đây. Tới thời Trần, đều đượcđổi tên thành Hiệp Thuận, theotên thôn Hiệp Thuận thuộc xãỶ La, huyện Hàm Yên trướckia. Đền Hạ là tên gọi cuối thờihậu Lê cho đến ngày nay, vì lúcnày có hai đền cùng được lậpmột lúc bên bờ tả và bờ hữusông Lô. Trong nhân dân vẫncòn lưu truyền câu “Thượngthác Ghềnh, Hạ cầu Chả”, ý làtrên thác Ghềnh có đềnThượng, phía dưới gần cầu Chảcó đền Hạ.

Đền Hạ là nơi thờ Đức thánhMẫu Thượng thiên (được đồngnhất với Mẫu Liễu Hạnh), là vịđứng trong bộ Tam toà ThánhMẫu (gồm Mẫu Thượng thiên,Mẫu Thượng ngàn và MẫuThoải) của Đạo Mẫu Việt Nam.Bà còn được người dân yêukính, gọi với nhiều tên khácnhau: Mẫu Đệ nhất, Mẫu Thiênhay Tiên Thiên Thánh Mẫu.

Theo sách “Đại Nam nhấtthống chí” do Quốc sử quántriều Nguyễn soạn, quyểnXXIII, mục Đền miếu chép“Đền thần Ỷ La: Tương truyềnđời trước có hai Công chúa làNgọc Lân và Phương Dung theoxa giá đi xem xét địa phương,đỗ thuyền ở bờ sông. Đến đêmnổi cơn mưa gió, hai Công chúavụt bay lên trời, người ta cho làlinh dị, lập đền để thờ. Đền thờPhương Dung Công chúa ở phíahữu ngạn sông Lô thuộc địaphận xã Ỷ La. Đền thờ NgọcLân Công chúa ở phía tả ngạnsông Lô thuộc xã Tình Húc”.Theo lý giải, “đời trước” ở đâylà thời nhà nước Văn Lang,nhân ngày đẹp trời, hai Côngchúa Phương Dung và NgọcLân đều là con của vua Hùng.

Đền Hạ gây ấn tượng ở lốikiến trúc nổi bật và cuốn hút.Đền được xây dựng theo kiểunội công ngoại quốc với mặttiền hướng chính Đông nhìnthẳng ra sông Lô. Cổng tamquan, gồm 3 cửa sơn màu đỏ,chỉ được mở vào những ngày lễhội và những ngày rước Mẫu;hai cửa phụ mở hàng ngày chonhân dân địa phương và kháchthập phương đến lễ và dự hội;mái trên tam quan đắp nổi chữ“Hiệp Thuận linh từ” (đềnthiêng Hiệp Thuận).

Hệ thống cổng phụ gồm bốntrụ hướng ra bờ sông với nhiềuhình trang trí, trên mỗi đỉnh trụgắn một con phượng đắp nổi.Nghệ thuật kiến trúc nổi bật củaĐền Hạ là ở phần chạm khắcgỗ. Tất cả cột, kèo, thượnglương, cửa võng, cửa xếp đềuđược chạm trổ tinh xảo. Đề tàichính là tứ linh (Long, Ly, Quy,Phượng), tứ quý (Tùng, Cúc,Trúc, Mai). Trên thân cột chạmhình Long Giáng thuỷ cung.

Đặc biệt, những hình cây,hoa đục rỗng trên cửa võng cónét mềm mại như tranh vẽ.

Nghệ thuật kiến trúc nổi bật củađền là chạm khắc gỗ công phu;các cột, kèo, thượng lương, cửavõng, cửa xiếp đều được chạmtrổ tinh xảo. Trong khuôn viênđền có Lầu Cô, Lầu Tế, TamPhủ, đền Kiếp Bạc, tượng HưngĐạo Đại Vương…

Ngoài ra, đền còn lưu giữđược rất nhiều bảo vật lâu đời.Hiện nay, các bảo vật này có giátrị rất cao. Nổi bật như quảchuông đồng hay khánh cỡ tocùng với 3 pho tượng cổ. Giá trịnghệ thuật của các tượng thờcũng rất đáng chú ý. Gương mặtcác pho tượng thờ đều toát lênvẻ thanh tao. Các tư thế của tay,các nếp khăn áo, các hình trangtrí trên đồ thờ như: chuông,khánh, đỉnh đồng… đều đượcbàn tay khéo léo của người thợthể hiện rất sinh động như mộttác phẩm điêu khắc có giá trị.Đền Hạ đã được Nhà nước xếphạng là di tích kiến trúc nghệthuật cấp Quốc gia.

Trong số các hiện vật cổ củađèn không thể không kể tới 20đạo sắc phong từ thời Lê cổxưa. Trong đó phải kể đến là sắcphong ngày 1 tháng 7 nămĐồng Khánh thứ 2 (1877).Trước khi phong, thần đã có mỹtự là: Hiệp Thuận, Minh Khiết,Tĩnh Uyên, Nhàn Uyển phunhân (chi thần). Điều đó cónghĩa là đã có nhiều sắc phongtừ trước và đến năm ĐồngKhánh thần được tặng thêm 2cặp mĩ tự là: Dực Bảo, TrungHưng. Các sắc phong tại đềnđều mang đậm dấu ấn của thờigian với nội dung tính chất vănchương, ca ngợi các phẩm chấtcao quý của các nương thần đãphù trợ cho dân cho nước đượcthịnh trị, bình an.

Lễ hội rước Mẫu đậm bảnsắc Tuyên Quang

Tương truyền rằng, từ khiđền Hạ được dựng lên ngườidân cầu đảo phần nhiều ứngnghiệm. Về sau, thế sự trongnước loạn lạc, phải đưa tượngthần đi lánh nạn nơi đồng xakhuất nẻo. Đất nước yên bình,định rước tượng thần về thì chỉthấy gò đất nhỏ hao hao dángngười. Thêm chuyện lạ kỳ, bèndựng một ngôi đền thứ ba tại đólà đền Ỷ La.

Đến thời nhà Nguyễn, Tổngđốc Lê Văn Đức cầm quân đánhdẹp khởi nghĩa Nông Văn Vânvào đền cầu đảo. Thắng trận,hồi kinh, tổng đốc Lê Văn Đứcđem việc tâu lên vua MinhMạng. Vua xuống chiếu sắcphong cho thần làng Ỷ La làHiệp Thuận chi thần, sắc phongthần đền Tình Húc là Hiệp Linhchi thần và ban cho tế lễ hội từngày 11 đến 16/2 Âm lịch. Lễhội rước Mẫu Đền Hạ, đềnThượng, đền Ỷ La bắt đầu từđó. Sau này, lễ hội có bị maimột do chiến tranh nhưng bắtkhôi phục từ năm 2007 và đãđược công nhận là di sản vănhóa phi vật thể cấp Quốc gianăm 2017.

Mấy ngày trước lễ, khôngkhí chuẩn bị đã rộn rịp. Nàosắm sửa đồ lễ, trang phục, tắmgội cho thanh sạch, thơm tho.Tại đền, thủ từ làm lễ Mộc dục(tắm tượng), lễ Cáo yết. Sángsớm ngày 12, chiêng, trống nổilên dồn dã. Tiền đội là hai chúkỳ lân sắng sởi nhào lộn gâykhông khí tưng bừng ngay khiđoàn rước xuất phát.

Đi đầu là kiệu Long đình,sơn son thếp vàng rực rỡ, đặt

bài vị Mẫu đền Ỷ La choàng áođỏ, che khăn lụa đỏ. Kiệu đặttrên vai bốn thiếu nữ xinh tươiquần là áo lượt. Hai mươi thanhniên trong đội hộ vệ đầu đội nóndấu, mặc áo đậu nẹp đỏ, ngườiche lọng, người cầm cờ đi haibên kiệu.

Theo sau là kiệu Nhang ándo bốn thiếu nữ khiêng, khóitrầm nghi ngút, với mâm ngũquả, cùng nón ba tầm, khaytrầu, gương, lược. Đây là nhữngvật dụng Mẫu thường dùngđược đặt bên bình nhang. Chủtế, quan viên, các cụ cao tuổi, áodài, quần the, khăn xếp đi cùngkiệu. Kiệu Võng đào rước saucùng, chân kiệu là bốn thiếu nữ.Xen giữa các kiệu có nhữngthanh niên dáng bộ oai nghiêmcầm biển, biểu, lỗ bộ, chấp kích,bát bửu.

Đoàn rước đi trong rộn ràngtiếng chiêng, tiếng trống hòacùng tiếng kèn, nhị do phườngbát âm tấu liên hồi và chỗ nàocũng phấp phới cờ tiết, cờ mao,cờ ngũ hành. Sau cùng là cácbà, các chị mặc áo mớ ba, mớbảy cùng khách thập phương nônức kéo theo tống giá. Dọc haibên đường các bàn đặt mâm lễbày thành hàng, khi kiệu Mẫurước tới, người người già trẻ nétmặt rạng rỡ thành kính bái lạy.

Thứ tự giống như thế, cùngthời điểm, đoàn rước Mẫu đềnThượng khởi hành. Chỉ khác ởchỗ, bài vị Mẫu choàng áotrắng, che khăn lụa trắng. Khihai đoàn rước đến, chủ tế đềnHạ ra nghênh đón rồi Bài vịThánh Mẫu đền Ỷ La đưa vàođặt bên phải cung, Bài vị thánhMẫu đền Thượng đặt bên trái.Chủ tế mặc màu đỏ, bồi tế, nộitán mặc áo màu tím. Tất cả đội

mũ kiểu phốc đầu, áo màu xanhlam tay thụng, quần trắng kiểuống sớ, đi hia.

Đây là lễ hội cầu cho mưathuận, gió hòa, mùa màng tươitốt và người người nhà nhà ấmno. Do đó, lễ hội đền Hạ có sứchút rất lớn đối với du khách vàngười dân địa phương. Vào mỗidịp lễ hội có tới hàng nghìnngười tham gia. Bởi ngoài việctới cầu phúc, cầu bình an chogia đình, đến đây tham quan,vãn cảnh chùa cũng sẽ giúp chocon người cảm thấy thư giãn vàtĩnh tâm h�