s i st em l er i m o to r yö net i...

39
Motor Yönetim Sistemleri Algılayıcıl ar (Sensörler ) Sinyal Girişleri

Upload: others

Post on 02-Jan-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Motor YönetimSistemleri

Algılayıcılar

(Sensörler)

SinyalGirişleri

Page 2: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kütle Hava Akış ÖlçeriMAF

● YERİ : MAF, Hava filtresi gövdesininüzerine yerleştirilmiştir.

● 29/C S 22

Page 3: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kütle Hava Akış ÖlçeriMAF

MAF ‘sinyaliyle yerine getirilen işlevler.

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi)

● 2 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerindeetkili - SAW)

● 3 EGR Elektronik Vakum Düzenleyicisi (EVR’ninkontrolü)

● 4 Rölanti Hava Kumanda Valfi IAC’nin kumandası● 5 Karbon Kutusu Boşaltma Solenoid valfi CANP

kumandası

Page 4: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Emme Manifoldu BasınçÖlçeri MAP

● YERİ : MAP,● Scorpio da motor kompartımanının

sol çamurluk içine takılmıştır.● Fiesta 99 MY araçlarda ise Gaz

kelebeğinden sonra emmemanifoldu üzerine talıkmıştır.(üzerinde IAT algılayıcısını dabarındırır)

● 29/A S 42

Page 5: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Emme Manifoldu BasınçÖlçeri MAP

MAP ‘sinyaliyle yerine getirilen işlevler.

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi)

● 2 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerindeetkili - SAW)

● 3 Motor rölanti devri düzenlemesi (IAC)

Page 6: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Gaz Kelebeği KonumAlgılayıcısı TPS

● YERİ : TPS Gaz kelebeği gövdesininyan tarafında takılmıştır. Hareketinigaz kelebeği milinden alır

● 29/A S 38

Page 7: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Gaz Kelebeği KonumAlgılayıcısı TPS

TPS ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler.

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi)

● 2 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerindeetkili - SAW)

● 3 Klima (A/C) Rölesi’nin tam gazda devredençıkartılması

● 4 Rölanti Hava Kumanda Valfi IAC’nin kumandası● 6 EGR Elektronik Vakum Düzenleyicisi (EVR’nin

kontrolü)● 7 Emme Manifoldu emiş kontrolü (VIS) solenoid

lfi (DOHC D t t l d )

Page 8: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Emilen Hava SıcaklıkAlgılayıcısı IAT

● YERİ : IAT algılayıcısı hava filtresikutusu üzerine yada hava emmeborusunun üzerine takılmıştır.

● 29/A S 41

Page 9: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Emilen Hava SıcaklıkAlgılayıcısı IAT

IAT ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi)

● 2 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerindeetkili - SAW)

● 3 Rölanti Hava Kumanda Valfi IAC’nin kumandası

Page 10: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Sogutucu Sıvı SıcaklıkAlgılayıcısı ECT

● YERİ : ECT algılayıcısı● Sıra tipi motorlarda: Silindir

kapağının arka tarafında termostatmuhafazasının üzerineyerleştirilmiştir. (Zetec)

● V tipi motorlarda: Sağ ve sol silindirkapaklarını birleştiren soğutucusıvı bağlantı borusunun üzerineyerleştirilmiştir. (Duratec)

● 29/A S 43

Page 11: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Soğutucu Sıvı SıcaklıkAlgılayıcısı ECT

ECT ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi

● 2 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerindeetkili - SAW)

● 3 EDF ve HDEF röleleri aracılığı ile radyatörfanının iki hızda çalıştırılması

● 4 Rölanti Hava Kumanda Valfi IAC’nin kumandası● 5 Karbon Kutusu Boşaltma Solenoid valfi (CANP)

kontrolü● 6 EGR sistemi kontrolü

Page 12: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Krank Mili KonumAlgılayıcısı CKP

● YERİ : CKP algılayıcısı● Zetec, CVH, HCS motorlarda motor

blokunun şanzımana bağlandığıtarafta takılıdır ve sinyalini volandişlisi üzerindeki deliklervasıtasıyla üretir.

● DOHC motorlarda Motor blokununyan arka tarafında takılıdır vesinyalini krank mili üzerindeperçinli bir özel rotor vasıtasıyla● 29/A S 44

Page 13: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Krank Mili KonumAlgılayıcısı CKP

● Duratec motorda, Motor blokununön tarafında zincir kapağı üzerinetakılmıştır ve Krank Milinin öntarafına kamalı olarak takılan özelbir 36-1 dişli vasıtasıyla sinyaliniüretir.

Page 14: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Krank Mili KonumAlgılayıcısı CKP

CKP ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi)

● 2 Püskürtme zamanlaması● 3 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerinde

etkili - SAW)● 4 Rölanti Hava Kumanda Valfi IAC’nin kumandası● 5 Karbon Kutusu Boşaltma Solenoid Valfi (CANP)● 6 EGR Elektronik Vakum Düzenleyicisi (EVR’nin

kontrolü)● 7 Emme Manifoldu emiş kontrolü (VIS) solenoid

Page 15: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kam Mili KonumAlgılayıcısı CMP,CID

● YERİ : CMP algılayıcısı● Zetec, CVH, HCS motorlarda Süpap

kapağının üzerindedir. Sinyaliniemme kam milinin arka kısmındabulunan özel bir kam çıkıntısıvasıtasıyla üretir. DOHC motorlardaözel çıkıntı yoktur, motorun normalsüpap kamlarından birisini kullanır

● 29/C S 24

Page 16: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kam Mili KonumAlgılayıcısı CMP,CID

Endura-E motorlarda Motorunönünde zamanlama zincirikapağının üzerine takılmıştır.Sinyalini zamanlama dişlisininüzerine takılmış bir rotor vasıtasıylaüretir

Page 17: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kam Mili KonumAlgılayıcısı CMP,CID

CMP ’sinyalinin işlevi

● 1 SEFİ püskürtme sistemlerinde, püskürtücülerin,motorun ateşleme sırasıyla püskürtmeyapabilmesi için CMP sinyaline ihtiyaç vardır.

Page 18: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Isıtmalı OksijenAlgılayıcısı HO2S, HEGO

● YERİ : HO2S algılayıcısı● Zetec, DOHC motorlarda, Aracın

altında eksoz sistemi üzerindeyerleştirilmiştir.

● Zetec-SE, Endura-E motorlarda,Motor kompartımanında, motoruneksoz manifoldu çıkışına bağlıdır.

● 29/C S 26

Page 19: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Isıtmalı OksijenAlgılayıcısı HO2S, HEGO

HO2S ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler

● 1 Püskürtülen Yakıt Miktarı (Enjektör açık kalmasüresi)

● 2 Ateşleme Sinyali (Ateşleme avansı üzerindeetkili - SAW)

● 3 Karbon Kutusu Boşaltma Solenoid Valfi (CANP)

Page 20: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Elektronik Delta GeribeslemBasıncı Algılayıcısı DPFE-EP

● YERİ : DPFE algılayıcısı● Motor kaputu altında ön gögüsün

motora bakan tarafının ortasındayerleştirilmiştir.

● 29/C S 25● 29/A S 51

Page 21: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

DPFE ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler

● 1 EGR gazlarının emme manifolduna akışınıbelirler.

● 2 Elektronik Vakum Düzenleyicisi (EVR) yekumanda eden sinyal üzerinde etkilidir.

Elektronik Delta GeribeslemBasıncı Algılayıcısı DPFE, EP

Page 22: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Hidrolik Direksiyon SıvısıBasınç Anahtarı PSPS

● YERİ : PSPS anahtarı● Hidrolik direksiyon pompası ile

hidrolik direksiyon kutusuarasındaki basınç borusu üzerineyerleştirilmiştir.

● 29/A S

Page 23: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Hidrolik Direksiyon SıvısıBasınç Anahtarı PSPS

PSPS ’sinyaliyle yerine getirilen işlev

● 1 Rölanti hava kumanda valfi (IAC) nin çalışmasıüzerinde etkilidir.

● 2 Ateşleme zamanlaması - Avans (SAW)

Ayrıca dolaylı olarak;● 3 Püskürtülen yakıt miktarını da etkiler.

Page 24: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Araç Hız Algılayıcısı VSS

● YERİ : VSS Algılayıcısı● Vites kutusunun üzerine takılır.

Hareketini vites kutusu çıkışmilinden alır.

● 29/A S

Page 25: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

VSS ’sinyaliyle yerine getirilen işlevler

● 1 Rölanti hava kumanda valfi (IAC) nin çalışmasıüzerinde etkilidir. (Araç hareketli iken rölantidevri arttırımı)

● 2 Motor freni ile yavaşlarken yakıt kesme işlevi.

Ayrıca : VSS sinyali● Hız Göstergesi,● Radyo,● Seyahat bilgisayarı● Yardımcı ikaz sistemi tarafından da kullanılır.

Araç Hız Algılayıcısı VSS

Page 26: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Klima Açık SinyaliA/C

● YERİ : A/C Sinyali● PCM ye klima açma kapama

anahtarından gelir. Klimaanahtarına basıldığı zaman klimakavramasını devreye sokan 12 V lukakım PCM ye de gönderilir.

● 29/A S

Page 27: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Klima Açık SinyaliA/C

A/C ’sinyalinin kullanın yeri

● Klima devreye girdiği zaman rölantidevri düzeltmesi yapılır.

Page 28: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Oktan Ayar Soketi GirişiOAI

● YERİ : Oktan ayar soketi;● Bazı araçlarda bulunur.● Escort; Cam yıkama suyu depo

kapağının yanında. (Soket) - SEFİmotorda

● Fiesta; Akü sigorta kutusunda(sigorta)

● Scorpio; Akünün sağ yanında (soket)

● 29/A S

Page 29: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Oktan Ayar Soketi GirişiOAI

● Oktan Ayar soketi olan araçlardasoket fabrikada takılı olarakçıkmaktadır.

● Takılı olan soket PCM nin belirli birpimini şasiler

● Buna göre PCM Süper benzin veyadüşük oktanlı benzin ayrımını yapar

● Soket takılıyken (şasileme varken)PCM ateşleme avansını arttırır.

Page 30: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Vites Konum AnahtarıNGS veya N/D

● YERİ : NGS veya N/D Anahtarı● Vites kutusunun üzerine takılır.● Düz vitesli araçlardaki ismi NGS● Otomatik vitesli araclardaki ismi N/

D

● 29/A S

Page 31: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

NGS veya N/D ’sinyalinin kullanın yeri

● Vites kolu boşta iken veya otomatik vites seçmekolu P veya N konumlarında iken gaz verildiğindemotor devrinin aşırı yükselmesini önlemek içinmotor devri 4000 - 4200 d/dk da sınırlandırılmıştır -2 Enjektör kapatılır

Vites Konum AnahtarıNGS veya N/D

Page 32: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kick Down AnahtarıKDS

● YERİ : KDS Anahtarı● Otomatik vitesli araçlarda gaz

pedalının altına takılır.Pedal tambasıldığında kontakları birleşir.

● 95 MY sonrasında iptal edilmiştirKDS nin yerine TPS bilgisi kullanılır.

● 29/A S

Page 33: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Kick Down AnahtarıKDS

VSS ’sinyaliyle yerine getirilen işlev

● Araç 4. Viteste giderken gaz pedalına tambastırılırsa PCM otomatik şanzıman vitesini 4 ten3 e düşürür. Böylece tork artışı sağlanır -Roketleme

Page 34: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Fren Açık / KapalıAnahtarı BOO

● YERİ : BOO Anahtarı● Otomatik vitesli araçlarda● Otomatik sabit hız (Cruise Control)● sistemlerinden biri bulunan

araçlarda fren pedalı desteğinetutturulmuştur (Fren lambaanahtarının yanında)

● 29/A S

Page 35: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Fren Açık - KapalıAnahtarı BOO

BOO ’sinyaliyle yerine getirilen işlev

● Ani frenlemelerde motorun tork konvertörüzerinden gelen tekerleklerin frenleyicikuvvetiyle zorlanmaması için PCM modülü TorkKonvertör Kilit Kavramasını açarak motoru ileşanzıman bağlantısını çabuk bir şekilde ayırır.

● BOO sinyali ayrıca ;● Cruise Control modülü tarafından da kullanılır.

Page 36: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Eski Enjeksiyon sistemlerindekullanılan parçalar.

Page 37: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Hall Sinyali ÜreticisiHLG

● YERİ : HLG Sinyali;● Eski , distribütörlü ve EFİ li

araçlarda CKP algılayıcısının yerinitutar.

● Distribütörün içerisinde bulunur,● 1. Motor devrini● 2. Birinci silindirin konumunu● PCM ye bildirir.

● 29/A S

Page 38: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Yakıt Sıcaklık AlgılayıcısıFTS

● YERİ : FTS Algılayıcısı● Eski modellerde yakıt galerisinin üzerine

takılmıştır. Aslında sıcaklık ile hareketegeçen bir anahtardır.

● Galerideki yakıt belli bir sıcaklığa geldiğizaman kontakları kapanır ve modülünbir ucunu (Pim 3) şasiler, PCM karışımıfakirleştirir. (sıcak yakıtın buharlaşmasıkolaydır)

● 29/A S

Page 39: S i st em l er i M o to r Yö net i mmanisaciraklik.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182171/...Sıra tipi motorlarda: Silindir kapağının arka tarafında termostat muhafazasının

Yakıt Sıcaklık AlgılayıcısıFTS

● FTS sinyalinin etkisi● Püskürtülen yakıt sinyalinin süresini

etkiler.