s tudiebrie f 1011/3/2013 - unisa study...

S Fvi FA S De

Studie

inansir Maa

AC26

emes

eparte

BELA

Hierdie stinli

ebrie

siële Ratskap

601

sters 1

ement

ANGRIKE

tudiebrief bgting oor d

ef 101

Rekenppye

1 en 2

van F

INLIGTING

bevat belandie module

1/3/2

ningku

2

Finans

G

ngrike e.

013

unde

iële Rekenin

FAC260

ngkun

B

01/101/3/2

nde

Bar code

2013

2

INHOUDSOPGAWE

1 INLEIDING EN VERWELKOMING................................................................................................. 3

2 DOEL EN UITKOMSTE VAN DIE MODULE .................................................................................. 4

2.1 Doel ................................................................................................................................................ 4 2.2 Uitkomste ........................................................................................................................................ 4

3 DOSENTE EN KONTAKBESONDERHEDE .................................................................................. 4

3.1 Dosente .......................................................................................................................................... 4 3.2 Department ..................................................................................................................................... 5 3.3 Universiteit ...................................................................................................................................... 6

4 HULPBRONNE VIR DIE MODULE ................................................................................................ 6

4.1 Studiemateriaal ............................................................................................................................... 6 4.2 Voorgeskrewe boeke ...................................................................................................................... 7 4.3 Finansiële sakrekenaar ................................................................................................................... 7 4.4 Aanbevole boeke ............................................................................................................................ 7 4.5 Elektroniese Reserwes (e-Reserwes)............................................................................................. 7

5 STUDENTEHULPDIENSTE VIR DIE MODULE ............................................................................. 7

6 STUDIEPLAN SPESIFIEK VIR DIE MODULE ............................................................................. 11

7 PRAKTIESE WERK EN WERKGEÏNTEGREERDE LEER .......................................................... 13

8 ASSESSERING ............................................................................................................................ 13

8.1 Assesseringsplan .......................................................................................................................... 13 8.2 Algemene werkopdragnommers ................................................................................................... 14 8.2.1 Unieke werkopdragnommers en indieningsdatums van werkopdragte ........................................ 15 8.3 Indiening van werkopdragte .......................................................................................................... 15 8.4 Werkopdragte ............................................................................................................................... 16

9 BYKOMENDE ASSESSERING.................................................................................................... 62

10 EKSAMENS ................................................................................................................................. 62

11 GEREELDE VRAE ....................................................................................................................... 62

12 TEN SLOTTE .............................................................................................................................. 59

13 BYLAAG A: VERONDERSTELDE KENNIS ................................................................................. 60

Let op/belangrike kennisgewing:

FAC2601/101

3

1 INLEIDING EN VERWELKOMING Geagte Student 1. INLEIDING

Baie welkom by hierdie module FAC2601 van die Rekeningkunde 2 kursus. Ons hoop dat u dit interessant en bevredigend sal vind. Ons sal ons bes doen om u studie van hierdie module suksesvol te maak. Indien u reeds vroeg in die semester met u studies begin en onderneem om die werkopdrag(te) behoortlik te voltooi, het u reeds ŉ uitstekende grondslag vir sukses gelê. Wanneer u registreer sal die semester waarvoor u geregistreer is op u registrasiedokumente aangedui wees. Maak asseblief seker dat u korrek geregistreer is aangesien u verplig is om die eksamen in die semester waarvoor u geregistreer is (eerste of tweede semester), af te lê. Die eksamen vir die eerste semester is gedurende Mei en die eksamen vir die tweede semester gedurende Oktober. U sal gedurende die semester 'n aantal studiebriewe ontvang. 'n Studiebrief is ons manier om met u te kommunikeer oor onderrig, leer en assessering. Hierdie studiebrief bevat belangrike inligting oor die werkskema, hulpbronne en werkopdragte vir hierdie module. Ons moedig u aan om dit noukeurig deur te lees en om dit byderhand te hou wanneer u deur die studiemateriaal werk, die werkopdrag(te) doen, vir die eksamen voorberei en vrae aan u dosente rig. Lees asseblief Studiebrief 301 saam met hierdie studiebrief aangesien dit vir u 'n idee gee van inligting wat oor die algemeen belangrik is wanneer u afstandsonderrig doen asook inligting van binne 'n spesifieke kollege. In hierdie studiebrief (101) verskyn die werkopdragte en assesseringskriteria sowel as instruksies oor die opstel en indiening van die werkopdragte. Dit gee ook al die inligting wat u nodig het ten opsigte van die voorgeskrewe studiemateriaal en ander hulpbronne en hoe u dit kan bekom. Bestudeer hierdie inligting asseblief noukeurig en maak seker dat u die voorgeskrewe materiaal so gou as moontlik bekom. Ons het ook sekere algemene en administratiewe inligting oor hierdie module ingesluit. Bestudeer hierdie afdeling van die studiebrief asseblief noukeurig. Dit kan ingesluit word by Studiebrief 301, wat spesifiek is vir elke kollege. Ons wil reg van die begin af vir u daarop wys dat u al die studiebriewe wat u gedurende die semester ontvang onmiddellik en aandagtig moet lees aangesien hulle altyd belangrike en soms dringende inligting bevat. Indien u vakinhoudelike probleme met u studies ondervind, moet u nie huiwer om ons, u dosente, per brief, telefoon, e-pos of persoonlik (per afspraak) te raadpleeg nie. Ons hoop dat u hierdie module sal geniet en wens u alles van die beste toe!

4

2 DOEL EN UITKOMSTE VAN DIE MODULE 2.1 Doel

Welkom by FAC2601 module van u studies aan die Departement Finansiële Rekeningkunde by UNISA. Die doel van hierdie module is om aan leerders kennis en begrip te verskaf om hulle in staat te stel om finansiële jaarstate van maatskappye ooreenkomstig die vereistes van die Maatskappywet en sekere standpunte oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk op te stel.

2.2 Uitkomste

Verwys asseblief na u studiegids vir die evalueringskriteria vir elke studie-eenheid.

3 DOSENT EN KONTAKBESONDERHEDE 3.1 Dosente

Die adresse vir kommunikasie met die Universiteit verskyn in die inligtingstuk: My studies @ Unisa, wat u saam met u studiemateriaal ontvang het. U kan op die volgende wyses met u dosente in verbinding tree: Mnr G J Steyn: Kamer 2-33, AJH vd Walt gebou Mnr C Els: Kamer 2-24, AJH vd Walt gebou Mnr F Montgomery: Kamer 2-31, AJH vd Walt gebou Mnr C Mkefa Kamer 2-40, AJH vd Walt gebou Telefoon nommer vir alle bogenoemde dosente: (012) 429-4238 E-pos adres vir semester 1 en 2: [email protected] Persoonlike afsprake Ten einde teleurstelling te voorkom, maak 'n afspraak omdat ons as gevolg van ander verpligtinge nie altyd geredelik beskikbaar is nie.

FAC2601/101

5

3.2 Department

Geskrewe korrespondensie Rig alle korrespondensie aan: VIR AANDAG: (Naam van dosent of module nommer) Die Hoof van die Departement Department Finansiële Rekeningkunde Posbus 392 UNISA 0003 LET WEL: Briewe aan dosente mag NIE by werkopdragte ingesluit word nie. Die volgende lid van die personeel kan gekontak word indien u enige administratiewe bystand van die departement benodig: Mev D Kruger Per telefoon: (012) 429-4596 Kamer 2-25, AJH vd Walt gebou Faksnommer: (012) 429-3335 Adres: Departement van Finansiële Rekeningkunde

Universiteit van Suid-Afrika Posbus 392 UNISA 0003

Maak seker dat u antwoord-adresse/nommers by u navrae ingesluit is. Hou altyd u studentenommer byderhand wanneer u die Universiteit skakel. Alle navrae wat nie van 'n suiwer administratiewe aard is nie, maar wat oor die inhoud van hierdie module handel moet aan die dosente gerig word. Hou asseblief u studiemateriaal byderhand wanneer u ons kontak. Skool van Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Inligtings Koördineerder: Portia Ngcobo Tel: (012) 429-3925 E-pos: [email protected]

6

3.3 Universiteit

Kommunikasie met die Universiteit Indien u die Universiteit moet kontak oor sake wat nie van toepassing is op die inhoud van hierdie module nie, raadpleeg asseblief die publikasie My studies @ Unisa wat u saam met u studiemateriaal ontvang het. Hierdie brosjure bevat inligting oor hoe u die Universiteit moet kontak (bv aan wie u kan skryf vir verskillende navrae, belangrike telefoonnommers en faksnommers, adresse en besonderhede van die besigheidsure van sekere fasiliteite). Hou altyd u studentenommer byderhand wanneer u die Universiteit kontak. Hoe kan studente Unisa kontak: • Unisa webwerf: http://www.unisa.ac.za en http://mobi.unisa.ac.za. Alle studie verwante inligting is nou beskikbaar. • myUnisa: http://myunisa.ac.za en http://myunisa.ac.za/portal/pda. Studente kan toegang tot hul eie inligting bekom. • E-pos: [email protected]. Studente kan ‘n e-pos stuur vir inligting hoe om Unisa via e-pos te

kontak. • Sms: 32695 (slegs vir studente in Suid-Afrika) Studente kan ‘n sms stuur vir meer inligting hoe om Unisa te kontak

via sms. Die persoon wat die sms gestuur het sal ‘n outomatiese terugvoer via sms ontvang met die verskeie sms opsies. Die koste beloop R1 per sms.

• Faks: (012) 429-4150 Studente sal in staat wees om hul navrae te faks vanwaar dit na die

relevante departemente versprei en verwerk sal word.

4 HULPBRONNE VIR DIE MODULE

4.1 Studiemateriaal Die studiemateriaal vir hierdie module behels die volgende: Deur UNISA verskaf: Een studiegids. 'n Aantal studiebriewe wat u in die loop van die semester sal ontvang.

Hierdie studiemateriaal sal nie noodwendig by registrasie beskikbaar wees nie. Die studiemateriaal sal aan studente versend word sodra dit beskikbaar is (byvoorbeeld terugvoering oor werksopdragte). Indien u toegang het tot die internet, kan u op die universiteit se aanlynkampus, myUnisa, by http://my.unisa.ac.za na die studiegidse en studiebriewe vir die modules waarvoor u geregistreer het gaan kyk. Stuur ‘n e-pos na [email protected] of ‘n SMS na 43579 vir navrae oor ontbrekende studiemateriaal. Moet asseblief nie u dosent kontak oor studiemateriaal wat u nie ontvang het nie.

FAC2601/101

7

Tydens registrasie het u, tesame met die beskikbare studiemateriaal, 'n "INVENTARIS VIR DIE HUIDIGE AKADEMIESE SEMESTER" ontvang. Vergelyk die studiemateriaal wat u ontvang het met die besonderhede in die inventaris. Tensy anders vermeld (bv uit voorraad), moes u al die items wat in die inventaris aangedui word, ontvang het. Sou daar van die items ontbreek, moet u die voorskrifte op die keersy van die inventaris volg.

Gebruik slegs die gegewe telefoonnommer in die inventaris wanneer u navraag rakende ontbrekende studiemateriaal doen. Neem asseblief kennis: Die vraestelle van vorige semesters word nie aan studente beskikbaar gestel nie.

4.2 Voorgeskrewe boeke

Die voorgeskrewe handboek vir hierdie module is: Inleiding tot IFRS (jongste uitgawe) deur Oberholster et al, Lexis Nexis, Durban. (www.lexisnexis.co.za). Raadpleeg die lys van amptelike boekhandelaars en hul adresse in die inligtingstuk: My studies @ Unisa, wat u saam met u studiemateriaal ontvang het. Indien u sukkel om boeke by hierdie boekwinkels te kry, of vir meer inligting, kontak die Voorgeskrewe Boeke-afdeling by (012) 429-4152 of by die volgende e-posadres: [email protected].

4.3 Finansiële sakrekenaar Die aankoop van ‘n finansiële sakrekenaar is verpligtend vir hierdie module, aangesien dit

breedvoerig gebruik gaan word vir berekeninge in sommige van die onderwerpe. Ons beveel beide die HP 10 B II en Sharp EL-738 aan vir hierdie doeleindes.

4.4 Aanbevole boeke

Daar is geen aanbevole boeke vir hierdie module nie. 4.5 Elektroniese Reserwes (e-Reserwes)

Daar is geen elektroniese reserwes vir hierdie module nie. 5 STUDENTEHULPDIENSTE VIR DIE MODULE Belangrike inligting verskyn in my Studies @ Unisa brosjure.

Vir inligting oor die verskillende ondersteuningstelsels en dienste wat vir studente by Unisa beskikbaar is (bv. studenteberading, studieklasse, taalondersteuning), raadpleeg asseblief die publikasie My studies @ Unisa, wat u saam met u studiemateriaal ontvang het.

8

5.1 Kontak met ander studente

5.1.1 Studiegroepe

Dit is raadsaam om kontak te hê met medestudente. Een manier om dit te doen, is om studiegroepe te vorm. Die adresse van studente in u omgewing kan by die volgende departement verkry word:

Direktoraat: Studente-administrasie en Registrasie Posbus 392 UNISA 0003

5.1.2 myUnisa

Indien u toegang het tot 'n rekenaar wat aan die internet gekoppel is, kan u vinnig toegang kry tot hulpbronne en inligting by die universiteit. Die leerbestuurstelsel myUnisa is Unisa se aanlynkampus wat u sal help om met u dosente, ander studente en met die administratiewe departemente van Unisa te kommunikeer – alles deur middel van die rekenaar en die internet.

Om na die myUnisa webtuiste te gaan, begin by Unisa se hoofwebtuiste, http://www.unisa.ac.za, en klik dan op die “Login to myUnisa”-skakel aan die regterkant van die skerm. Dit behoort u na die myUnisa webtuiste te neem. U kan ook direk daarheen gaan deur http://my.unisa.ac.za in te tik.

Raadpleeg asseblief die publikasie My studies @ Unisa, wat u saam met u studiemateriaal ontvang het, vir meer inligting oor myUnisa.

5.1.3 Tutor inligting

STREEK: FISIESE ADRES

KONTAK BESONDERHEDE: TUTOR DIENSTE

NOORD-OOS POLOKWANE Landros Marestraat 23A Polokwane, 0742

(015) 290-3417 (015) 290-3443

NELSPRUIT Standard Bank Sentrum: 1ste Vloer Brownstraat 31 Nelspruit, 1201

(013) 755-2476

MIDDELBURG H/v Kerk- en Bhimy Damanestr Town Square Gebou Grond vloer Middelburg, 1050

(013) 282-4115

FAC2601/101

9



GAUTENG THUTONG (Sunnyside) Tutor Dienste Kantoor Gebou 14, Kamer 2.40 Unisa Sunnyside Kampus H/v Walker- en Joubertstraat

(012) 441-5751 (012) 441-5750

JOHANNESBURG Tutor Dienste Kantoor Ou JSE Annekes Gebou Kerkstraat 1 Johannesburg, 2000

(011) 630-4541 (011) 630-4517

FLORIDA Tutor Dienste Kantoor H/v Christiaan de Wet- en Pionierlaan F-Blok, Florida

(011) 471-2082 (011) 471-2298

BENONI Unisa Ekurhuleni Streek Dienste Sentrum H/v R51 en Brazilstraat Daveyton

(011) 845-9306/00

VAAL Sedibeng Kollege Perseel Frikkie Meyer BLVD, Nr 6 Vanderbijlpark, 1911

(016) 931-9979/9883

KWA-ZULU NATAL DURBAN Tutor Dienste Kantoor Unisa Kwa-Zulu Natal Boland Bank Gebou, Durban Tutor Dienste Kantoor Unisa Kwa-Zulu Natal Kamer 1b5, Grond vloer Stangerstraat Kampus, Durban

(031) 332-2202 (031) 335-8112

asook Richardsbaai, Empangeni & Mbizana

PIETERMARITZBURG Tutor Dienste Kantoor Reid Gebou (boonste vloer, kamer 22), Langalibalelestraat 1 Pietermaritzburg, 3201

(033) 355-1734 (033) 355-1735

NEWCASTLE Tutor Dienste Kantoor H/v Sutherland- en Hardingstraat Newcastle, 2940

(031) 335-8127 (034) 326-3105

10



KAAP EN KUSSTREEK PAROW Tutor Dienste Kantoor Jean Simonisstraat 15, Parow, 7499

(021) 936-4190 (021) 936-4121

GEORGE Tutor Dienste Kantoor Mitchellstraat 129, George, 6529

(044) 884-1300

MTHATHA Tutor Dienste Kantoor H/v Victoria- en Yorkweg 32 Ekonomiese Sake Gebou Umtata, 5100

(047) 531-5002/6 asook Lusikisiki en Mt Frere

OOS LONDON Tutor Dienste Kantoor St Lukesweg 10, Southernwood Oos London, 5201

(043) 743-9246 asook King Williams Town

PORT ELIZABETH Tutor Dienste Kantoor H/v Cape-, Greyville- en Ringweg Green Acres Port Elizabeth, 6045

(041) 363-1070

MIDLANDS MAFIKENG Tutor Dienste Kantoor Mainstraat 29 Oorkant ABSA Bank Mafikeng, 2745

(018) 381-6617/7318

RUSTENBURG Tutor Dienste Kantoor Forum Gebou (1ste Vloer) H/v OR Tambo- en Steenstraat Rustenburg, 0300

(014) 594-8800/8856

POTCHEFSTROOM Tutor Dienste Kantoor Auretstraat 20 Potchefstroom, 2531

(018) 294-3362/3341

KIMBERLEY Tutor Dienste Kantoor Winkel 3, Liberty Life Gebou Chapelstraat Kimberley, 8301

(053) 832-6391

BLOEMFONTEIN Tutor Dienste Kantoor NRE Huis, Zastronstraat 161 Bloemfontein, 9301

(051) 411-0455 (051) 411-0465

KROONSTAD Tutor Dienste Kantoor NFS Gebou, 1ste Vloer, Brandstraat 36 Kroonstad, 9500

(056) 213-2053/4

FAC2601/101

11

6 STUDIEPLAN SPESIFIEK VIR DIE MODULE Gebruik die my Studies @ Unisa brosjure vir die algemene tydsbestuur en beplanning. As u soos volg te werk gaan, mag u minder probleme ondervind: 6.1 Werk deur BYLAAG A (Veronderstelde kennis) en, waar nodig, bestudeer die inhoud

daarvan. 6.2 Bestudeer die toepaslike studie-eenhede van die Studiegids vir werkopdrag 01 (gebruik die

voorgestelde studieprogram). 6.3 Doen die eerste oefening (vir elke studie-eenheid) in die Studiegids, sonder om na die

oplossing te verwys. Merk u antwoord teenoor die oplossing in die Studiegids. Stel vas waarom, wanneer, waar en hoe u antwoord van die oplossing verskil. Indien u nie meer as 70% vir die oefening kry nie, (gebruik u eie merkskema), doen die volgende oefening en merk dit. Bestudeer wéér die studie-eenheid. Doen weer die vorige oefening(e) totdat u ten minste 70% per oefening kry. Dit kan baie tyd vereis, maar dit sal verseker dat u die inhoud van die studiemateriaal ken en verstaan.

6.4 Doen die verpligte werkopdrag 01 deur die merkleesblad te kodeer (maak ‘n afskrif vir uself)

en pos/stuur dit na UNISA om nagegaan te word. Werkopdrag 01 verseker toelating tot die eksamen. Die indiening van werkopdrag 02 (ook merkleesblad) is ook verpligtend, en het steeds ’n 5% invloed op die eksamenpunte maar het geen invloed op toelating nie. Werkopdrag 01 en 02 kan ook via myUnisa ingedien word.

Om ‘n werkopdrag via myUnisa in te dien:

• Gaan na myUnisa • Teken in (registreer) op myUnisa met u studentenommer en wagwoord • Kies die module op die oranje “bar” (FAC2601) • Klik op werksopdragte (‘assignments”) in die linkerkantse kieskaart • Klik op die werksopdragnommer wat u wil indien (01 of 02) • Volg die aanwysings

6.5 Nadat u werkopdrag 01 voltooi/ingedien het, moet u met die studieprogram voortgaan.

Moenie wag totdat u die voorgestelde oplossing of u gemerkte werkopdrag terugontvang het nie. Onthou: tyd is beperk! Die voorgestelde oplossings van al die werkopdragte word aan alle studente per Studiebrief gestuur ongeag of u die werksopdragte ingehandig het of nie.

6.6 Merk u werkopdrag deur die voorgestelde oplossing wat op die vervaldatum van die

werkopdrag aan u versend sal word te gebruik. Die oplossings sal ook op die myUnisa stelsel op UNISA se webbladsy (www.unisa.ac.za) geplaas word. Indien u antwoord van die voorgestelde oplossing verskil moet u seker maak u verstaan waarom dit verskil - kontak 'n dosent indien u vashaak.

12

6.7 Algemene opmerkings Werkopdragte moet gestuur word aan: Die Registrateur Posbus 392 UNISA 0003 U kan skriftelike werkopdragte en werkopdragte wat op merkleesblaaie gedoen is, per pos of elektronies deur middel van myUnisa indien. Werkopdragte mag nie per faks of e-pos ingedien word nie. Vir gedetailleerde inligting oor en vereistes vir werkopdragte, kyk in die brosjure My studies @ Unisa, wat u saam met u studiemateriaal ontvang het. Voorgestelde Studieprogram vir 2013 Ondervinding het getoon dat studente dikwels nalaat om hul studies behoorlik te beplan en so bepaalde studiedoelwitte op voorafbepaalde datums te bereik. Dit gee aanleiding tot ‘n lukraak benadering tot hul studies en die gebruik van ondoeltreffende studietegnieke. Ons is van mening dat die indeling van die inhoud van ‘n module in korter studie-eenhede wat volgens ‘n deeglik beplande program voltooi kan word, studente sal help om ‘n sukses van hulle studies te maak. Ons veronderstel die volgende: Dat u studies teen die einde van Januarie (eerste semester) en middel Julie (tweede semester) 'n aanvang neem en dat die volle module teen ongeveer die einde van April (eerste semester) en September (tweede semester) voltooi behoort te wees. Dit sal voldoende tyd vir hersiening laat. STUDIEPROGRAM: EERSTE SEMESTER – 2013

Werkopdrag Datum Studie-eenhede Vervaldatum 01

02

03

28/01/2013 tot

08/03/2013

12./03/2013 tot

12/04/2013

28/01/2013 tot

26/04/2013

1 – 6

7 – 11

1 – 11

11/03/2013

15/04/2013

29/04/2013

FAC2601/101

13

STUDIEPROGRAM: TWEEDE SEMESTER – 2013 Werkopdrag Datum Studie-eenhede Vervaldatum

01

02

03

15/07/2013 tot

26/08/2013

20/08/2013 tot

20/09/2013

15/07/2013 tot

04/10/2013

1 – 6

7 – 11

1 – 11

19/08/2013

23/09/2013

07/10/2013

*L.W. Hierdie is slegs 'n riglyn. Buitelandse studente en studente met ongereelde

posdienste moet bykomende tyd toelaat vir moontlik posvertragings.

Op hierdie stadium voel ons dat 'n woordjie van waarskuwing nie onvanpas is nie. Moet asseblief nie toelaat dat u agter raak met u studieprogram nie. Die agterstand word selde ingehaal. Diegene van u wat laat registreer, moet poog om bykomende tyd aan u studies te wy ten einde die agterstand in te haal.

7 PRAKTIESE WERK EN WERKGEÏNTEGREERDE LEER Daar is geen praktiese werk vir hierdie module nie. 8 ASSESSERING 8.1 Assesseringsplan

Daar is 3 werkopdragte in hierdie module. • Werkopdrag 01 is ’n meervoudige keuse werkopdrag wat verpligtend is en 5% tot u

jaarpunt bydra. Indien u nie hierdie werkopdrag indien nie sal u nie toelating tot die eksamen kry nie.

• Werkopdrag 02 is ’n meervoudige keuse werkopdrag wat ook verpligtend is en ’n

verdere 5% tot u jaarpunt bydra. • Werkopdrag 03 is ’n werkopdrag met lang vrae. Hierdie werkopdrag moet nie by

UNISA vir nasien ingedien word nie aangesien dit geen punte tel nie. Hou asseblief afskrifte van u ingediende werkopdragte en indien u dit deur myUnisa ingedien het, die nodige bewyse dat dit ingedien is.

14

Studente benodig ’n finale punt van 50% om ’n module te slaag. Hierdie finale punt word elektronies soos volg bereken:

(5% x punt in die verpligte werkopdrag 01 behaal) + (5% x punt in die verpligte werkopdrag 02 behaal) + (90% x punt in die eksamen behaal)

Sub-minimum vereistes ’n Sub-minimum van 40% word vir die eksamen vereis. Paragraaf 4.13 van die Assesseringsbeleid bepaal dat die finale punt wat deur ’n student behaal is ’n kombinasie is van die jaarpunt en die eksamenpunt in die verhouding soos hierbo beskryf. Waar die student egter in die eksamen nie die vereiste sub-minimum van 40% behaal het nie, lewer die jaarpunt geen bedrae tot die finale punt nie. Die eksamenpunt word dan as die finale punt beskou. Resultaat van die hereksamen Volgens paragraaf 4.19 van die Assesseringsbeleid, lewer die jaarpunt wat voorheen behaal is geen bydrae tot die finale punt wat aan die student, wat die hereksamen geskryf het, toegeken is nie. Die punt wat in die hereksamen toegeken is, is dan die finale punt. Verseker asseblief dat die eerste verpligte werkopdrag die Universiteit voor die vervaldatum bereik – indien dit laat ontvang word, sal u nie tot die eksamen toegelaat word nie.

Verwys ook na paragraaf 3 van Studiebrief ACTALL-4/301/2013. Die finale assessering van module FAC2601 bestaan uit 'n jaarpunt verdien uit die twee verpligte werkopdragte (10%), plus die eksamenpunt van 'n 2-uur eksamen (90%). Neem kennis: Werkopdrag 01 is verpligtend. Dit word op 'n merkleesblad gekodeer en elektronies gemerk. Werkopdrag 01 dra 5% tot jaarpunt by. Werkopdrag 02 word ook op 'n merkleesblad gekodeer, en is ook verpligtend. Dit dra ook 5% tot die jaarpunt by. Die elektroniese (gerekenariseerde) merk van die werkopdragte is totaal afhanklik van die gebruik van merkleesbladsye. ’n Werkopdrag kan slegs gemerk word indien ’n merkleesbladsy ingedien word. Studente mag ook die internet gebruik om werkopdragte in te dien (verwys die gedeelte oor myUnisa).

8.2 Algemene werkopdragnommers

Werkopdragte word opeenvolgend per module genommer, beginnende by 01.

FAC2601/101

15

8.2.1 Unieke werkopdragnommers

BELANGRIKE INLIGTING: Eerste semester 2013 (eksamen Mei/Junie) Werkopdrag

nommer

Formaat Verpligtend /

Nie-verpligtendUnieke

nommer

Indiendatum Bydrae tot finale punt

1

Meervoudige keuse

Verpligtend

776505

11/03/2013

5%

2

Meervoudige keuse

Verpligtend

851383

15/04/2013

5%

3

Lang vrae

Nie-verpligtend

-

29/04/2013

0%

Eksamen

Lang vrae

Verpligtend

-

Sien eksamen-rooster

90%

Tweede semester 2013 (eksamen Oktober/November) Werkopdrag

nommer

Formaat Verpligtend /

Nie-verpligtendUnieke

nommer

Indiendatum Bydrae tot finale punt

1

Meervoudige keuse

Verpligtend

865952

19/08/2013

5%

2

Meervoudige keuse

Verpligtend

704515

23/09/2013

5%

3

Lang vrae

Nie-verpligtend

-

07/10/2013

0%

Eksamen

Lang vrae

Verpligtend

-

Sien eksamen-rooster

90%

8.3 Indiening van werkopdragte Belangrike inligting oor werkopdragte

Werkopdragte is 'n onafskeidbare deel van die studiemateriaal. Die werkopdragte en studiebriewe moet ook vir eksamendoeleindes bestudeer word.

WERKOPDRAGTE MOET NIE GEFAKS OF PER E-POS INGEDIEN WORD NIE. • Studiemateriaal waarop werkopdragte gegrond is, word in die studieprogram in

paragraaf 6.7 van hierdie studiebrief getoon. • Werk noukeurig deur die betrokke studiemateriaal voordat u die werkopdrag aanpak.

16

• Werk die meervoudige keusevrae van werkopdrag 01 en 02 op 'n afsonderlike stuk papier uit. Gebruik ‘n merkleeskaart om werkopdrag 01 en 02 te voltooi en in te dien. Maak seker dat u die regte UNIEKE NOMMER gebruik, toegeken vir die betrokke werkopdrag en semester. Hierdie werkopdrag kan ook via myUnisa ingedien word.

Onthou: - slegs een antwoord per vraag is korrek. - alle vrae is gelykwaardig.

• Daar moet geen strepieskodeplakker op die merkleeskaart geplak word nie. • Werkopdragte moet ons voor of op die inhandigingsdatums in paragraaf 6.7 van hierdie

studiebrief gegee, bereik. • Werkopdrag-koeverte moet onder geen omstandighede ander korrespondensie bevat

as die merkleesblad nie. • Verstrek die module kode (FAC2601) en die werkopdragnommer (01 of 02) wanneer u

navraag oor ingediende werkopdragte doen. Eksamentoelatingsvereistes

Die indiening van Werkopdrag 01 is ‘n vereiste vir toelating tot die eksamen. Dit sal egter tot u eie voordeel strek om al die werkopdragte te doen omdat: • die werkopdragte oefening, wat noodsaaklik in die studie van Rekeningkunde is,

verskaf; • die werkopdragte waardevolle hersieningsmateriaal bevat en verseker dat u deur die

semester studeer; • die soort vrae in werkopdrag 03 en die studiegids is gewoonlik verteenwoordigend van

dié soort vrae wat u in die eksamen kan verwag. Plagiaat

Moet nie werkstuk-antwoorde by mede-studente afskryf nie! Plagiaat is die daad om woorde, idees en gedagtes van ander te neem en dit as jou eie voor te lê. Dit is ‘n vorm van diefstal wat verskeie oneerlike akademiese aktiwiteite insluit. Die Dissiplinêre Kode vir Studente (2004) word tydens registrasie aan alle studente verskaf. Studente word aanbeveel om die kode te bestudeer, veral artikel 2.1.13 en 2.1.14 (2004: 3-4). Lees ook asseblief die universiteit se Beleid op Kopiereg Skending en Plagiaat.

8.4 Werkopdragte Al die werkopdragte van hierdie module, beide eerste sowel as tweede semester, sal nou

volg.

FAC2601/101

17

WERKOPDRAG 01: EERSTE SEMESTER

HIERDIE WERKOPDRAG IS VERPLIGTEND VIR EKSAMENTOELATING EN DRA 5% BY TOT U

FINALE PUNT

STUDENTE GEREGISTREER:

- IN DIE EERSTE SEMESTER Vervaldatum: 11/03/2013 Unieke nommer: 776505

18

WERKOPDRAG 01/2013 VERVALDATUM: Eerste semester - 11/03/2013 UNIEKE NOMMER: EERSTE SEMESTER 776505 MOET NIE WERKOPDRAGTE PER FAKS OF E-POS INSTUUR NIE. LW: 1. Vrae moet op ‘n merkleeskaart beantwoord word of kan ook via myUnisa ingedien

word. Hierdie werkopdrag word elektronies gemerk, daarom die streng navolging van die vervaldatum.

2. Voor beantwoording van hierdie werkopdrag lees asseblief eers paragraaf 8 van hierdie

studiebrief. 3. Die werkopdrag handel oor studie-eenhede 1 – 6 en bestaan uit 10 meervoudige keuse

vrae. 4. GEEN UITSTEL SAL VIR DIE LAAT INDIENING VAN HIERDIE WERKOPDRAG

GEGEE WORD NIE EN GEEN BRIEFWISSELING OF TELEFOONGESPREK SAL IN HIERDIE VERBAND GEVOER WORD NIE.

5. BELANGRIKE SAKE RAKENDE MEERVOUDIGEKEUSE WERKOPDRAGTE

• 'n Merkleesblad word benodig vir die beantwoording van werkopdrag 01. Voordat u

'n merkleesblad voltooi, verwys eers na die voorskrifte in hierdie jaar se uitgawe van "My studies @ Unisa". Lees die aanwysings NOUKEURIG en volg dit STRENG na om foute te voorkom.

• Werk noukeurig deur die betrokke studiemateriaal voordat u die werkopdrag aanpak.

• Werk die vrae op 'n afsonderlike stuk papier uit voordat u die merkleesblad invul.

ONTHOU - Slegs een antwoord per vraag is reg. - Alle vrae is gelykwaardig. - Slegs merkleesblaaie verskaf, mag gebruik word. - Kleur die regte blokkie in met 'n HB potlood. - Vul u studentenommer reg in. - Vul die werkopdragnommer reg in. - Vul die unieke werkopdragnommer vir die betrokke semester reg in. Elke werkopdrag wat

deur die rekenaar nagesien word, kry 'n unieke nommer. Die nommer bevat inligting oor die kursuskode en werkopdragnommer. Wanneer die merkleesblad deur die rekenaar ingelees word en die unieke nommer is byvoorbeeld , "weet" die rekenaar dat dit Werkopdrag 01 vir die betrokke module is.

- Stuur slegs u merkleesblad aan die Werkopdragafdeling in die bypassende koevert. - Maak seker dat u genoeg merkleesblaaie het.

FAC2601/101

19

MOET NIE: - meer as een merkie per vraag aanbring nie, - die merkleesblad skeur of vou nie, - die merkleesblad vaskram aan 'n papier nie, - die potloodstreep buite die blokkie trek nie, - die blokkies met 'n pen inkleur nie, - regstellings met vloeibare uitwisser aanbring nie, - antwoorde op 'n geskrewe vel papier instuur nie, of - 'n merkleesblad wat geskeur het, met kleefpapier probeer regmaak nie - gebruik 'n ander een.

20

EERSTE SEMESTER 2013 WERKOPDRAG 1 (20 punte) (24 minute) Beantwoord die volgende meervoudige keuse vrae. Toon u keuse aan deur slegs 1, 2, 3 of 4 te kies vir elke vraag beantwoord. DIE REKENINGKUNDIGE RAAMWERK 1. Watter van die volgende ondersteunende kwalitatiewe eienskappe kan die bruikbaarheid van

inligting wat reeds toepaslik is en getrou weergegee is verder verhoog:

1) Onpartydigheid 2) Vergelykbaarheid 3) Volledigheid 4) Vry van foute

AANDELETRANSAKSIES Vrae 2 tot 4 is gebaseer op die volgende inligting: Die volgende inligting met betrekking tot aandelekapitaal verskyn, onder andere, in die rekords van Chikutuma Beperk op 28 Februarie 2012: Rand Gewone aandelekapitaal 1 500 000Opbrengs met die uitreiking van gewone aandele – 31 Augustus 2011 (Uitgereik teen R1,30 per aandeel)

650 000

Bykomende inligting: a) 1 200 000 Gewone aandele is met inkorporasie uitgereik op 1 Maart 2009. b) Die volgende besluite is deur die direkteure geneem and moet nog teboek gestel word:

- Kapitalisasie uitgifte van gewone aandele moet plaasvind op 30 Desember 2011 in die verhouding van een gewone aandeel, teen R1,50, vir elke 5 gewone aandele gehou.

2. Die aantal gewone aandele wat aan die publiek uitgereik is voor die kapitalisasie uitgifte is:

1) 500 000 aandele 2) 625 000 aandele 3) 1 700 000 aandele 4) 1 825 000 aandele

3. Die aantal gewone aandele gekapitaliseer is:

1) 100 000 aandele 2) 125 000 aandele 3) 340 000 aandele 4) 365 000 aandele

FAC2601/101

21

WERKOPDRAG 1 (vervolg) 4. Die waarde van die gewone aandele wat gekapitaliseer is, was:

1) R125 000 2) R156 250 3) R510 000 4) R456 250

INKOMSTE Vrae 5 tot 7 is gebaseer op die volgende inligting: Zililo Beperk het ‘n kontrak met ‘n kliënt aangegaan om dienste te lewer vir ‘n periode van drie (3) jaar wat op 1 Oktober 2011 in aanvang sal neem. Die kliënt het ingestem om R300 000 te betaal op 1 Oktober 2011 vir die dienste wat gedurende die drie (3) jaar gelewer sal word. Zililo Beperk het die totale koste wat aan hierdie diensleweringskontrak gekoppel kan word betroubaar geraam op R160 000 vir die jaar geëindig 30 September 2012, en dit het onveranderd gebly tot datum. Gedurende die huidige jaar is R100 000 van die dienskoste deur Zililo aangegaan. 5) Die totale bedrag ontvang deur Zililo vir die lewering van dienste aan die begin van die

ooreenkoms is:

1) R100 000 2) R160 000 3) R187 500 4) R300 000

6) Die totale bedrag van dienskoste aangegaan deur Zililo vir die jaar is:

1) R100 000 2) R160 000 3) R187 500 4) R300 000

7) Die bedrag wat Zililo as inkomste kan erken in die huidige jaar gebaseer op die koste

aangegaan op dienste gelewer is:

1) R100 000 2) R160 000 3) R187 500 4) R300 000

22

WERKOPDRAG 1 (vervolg) STAAT VAN WINS OF VERLIES EN ANDER OMVATTENDE INKOMSTE EN STAAT VAN VERANDERINGE IN EKWITEIT Vrae 8 tot 10 is gebaseer op die volgende inligting: ‘n Kantoorgebou is op 1 Maart 2010 aangekoop vir R350 000, en teen kosprys te boek gestel. Op 2 Maart 2012 bedra die koste van ‘n nuwe soortgelyke gebou R375 000. Die maatskappy se beleid sluit, onder andere, die volgende in: - Herwaardasie van kantoorgeboue vind plaas aan die begin van elke derde jaar

ooreenkomstig die netto vervangingswaardebasis. - Die surplus of tekort met herwaardasie word afgeskryf oor die oorblywende nutsduur van die

kantoorgeboue. - Waardevermidering op kantoorgeboue word voorsien teen 10% per jaar volgens die

reguitlynmetode. 8. Die bedrag van die herwaardasiesurplus of -tekort op 2 Maart 2012 is:

1) R17 500 2) R20 000 3) R22 500 4) R95 000

9. Die bedrag wat afgeskryf moet word van die herwaardasiesurplus of -tekort vir die jaar

geëindig 29 Februarie 2013 is:

1) R 1 750 2) R11 875 3) R 2 250 4) R 2 500

10. Waardevermindering afgeskryf vir die jaar geëindig 29 Februarie 2013 is:

1) R46 875 2) R30 000 3) R35 000 4) R37 500

FAC2601/101

23

WERKOPDRAG 02: EERSTE SEMESTER

HIERDIE WERKOPDRAG IS VERPLIGTEND EN DRA 5% BY TOT U FINALE PUNT


- IN DIE EERSTE SEMESTER Vervaldatum: 15/04/2013 Unieke nommer: 851383

24

WERKOPDRAG 02/2013 VERVALDATUM: Eerste semester - 15/04/2013 UNIEKE NOMMER: EERSTE SEMESTER 851383 MOET NIE WERKOPDRAGTE PER FAKS OF E-POS INSTUUR NIE. LW: 1. Vrae moet op ‘n merkleeskaart beantwoord word of kan ook via myUnisa ingedien



studiebrief. 3. Die werkopdrag handel oor studie-eenhede 7 - 11 en bestaan uit 10 meervoudige

keuse vrae. 4. GEEN UITSTEL SAL VIR DIE LAAT INDIENING VAN HIERDIE WERKOPDRAG



• 'n Merkleesblad word benodig vir die beantwoording van werkopdrag 01. Voordat u

'n merkleesblad voltooi, verwys eers na die voorskrifte in hierdie jaar se uitgawe van "My studies @ Unisa". Lees die aanwysings NOUKEURIG en volg dit STRENG na om foute te voorkom.

• Werk noukeurig deur die betrokke studiemateriaal voordat u die werkopdrag aanpak.

• Werk die vrae op 'n afsonderlike stuk papier uit voordat u die merkleesblad invul.




FAC2601/101

25


26

EERSTE SEMESTER 2013 WERKOPDRAG 2 (20 punte) (24 minute) Beantwoord die volgende meervoudige keuse vrae. Toon u keuse aan deur slegs 1, 2, 3 of 4 te kies vir elke vraag beantwoord. 1. Watter een van die volgende kostes is NIE ‘n regstreeks toeskryfbare koste van ‘n item van

eiendom, aanleg en toerusting nie?

1. Terreinvoorbereidingskoste. 2. Koste van advertensie- en promosie. 3. Professionele fooie. 4. Nie een van bogenoemde nie.

2. Op 31 Maart 2011 is ‘n motorvoertuig met ‘n oorspronklike kosprys van R200 000 en waarop

R80 000 opgelope waardevermindering tot aan die begin van die finansiële jaar afgeskryf was, teen ‘n verlies van R14 000 ingeruil. Waardevermindering op motorvoertuie word teen 20% per jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf. Die finansiële jaar eindig op 30 Junie 2011. Totale waardevermindering vir die huidige jaar beloop:

1. R 30 000 2. R 40 000 3. R120 000 4. Nie een van bogenoemde nie.

3. Watter een van die volgende word volgens IAS 2 by die aankoopkoste van voorraad

ingesluit?

1. Vervoer- en hanteringskoste 2. Invoerregte 3. Aankoopprys van klaarprodukte of grondstof 4. Al die bogenoemde.

4. Die terme van ‘n bedryshuur is as volg:

Huurtermyn .................................................................................................. 4 jaar Aanvanklike betaling .................................................................................... R14 400 Paaiement maandeliks agteruit betaalbaar: maande 1 – 24 ........................ maande 25 – 48 .....................

R2 000 R1 000

Bereken die huuruitgawe wat in die staat van wins of verlies en ander omvattende inkomste

erken moet word vir die eerste finansiële jaar.

1. R 2 000 2. R24 000 3. R18 000 4. R21 600

FAC2601/101

27

WERKOPDRAG 2 (vervolg) 5. Watter van die volgende sal geklassifiseer word as ‘n bedryfshuur volgens IAS 17?

1. Die huurder het nie gewoonlik die opsie om die bate te koop nie. 2. Huurtermyn is gewoonlik korter as die ekonomiese leeftyd van die bate. 3. Eienaarskap word nie aan die einde van die huurtermyn aan die huurder oorgedra nie. 4. Al die bogenoemde.

Gebruik die volgende inligting om vrae 6 en 7 te beantwoord: Die volgende inligting word gegee: Amortisasie tabel vir bruikhuur

Saldo R

Rente R

Kapitaal R

Paaiemente R

01-01-2010 225 000 30-06-2010 195 510 21 510 29 490 51 000 31-12-2010 163 201 18 691 32 309 51 000 30-06-2011 127 803 15 602 35 398 51 000 31-12-2011 89 021 12 218 38 782 51 000

ABC Beperk het ‘n masjien van XYZ Beperk gehuur op 1 Januarie 2010. Die kontantprys van die masjien was R225 000. Huurpaaiemente word halfjaarliks oor ‘n periode van 3 jaar agterna betaal. 6. Watter bedrag sal in die staat van finansiële posisie onder “langtermynlening”

(niebedryfsbates) openbaar word vir die finansiële jaar geëindig 31 Desember 2010?

1. R163 201 2. R127 803 3. R123 000 4. R 89 021

7. Watter bedrag sal in die staat van finansiële posisie onder “korttermyngedeelte van

langtermynverpligting” openbaar word vir die finansiële jaar geëindig 31 Desember 2010?

1. R35 398 2. R38 782 3. R74 180 4. R51 000

28

WERKOPDRAG 2 (vervolg) 8. A Beperk het 1 000 aandele in B Beperk teen R2 per aandeel gekoop op 1 Januarie 2010.

Die aandeleprys was R3 op jaareinde 31 Desember 2010. Die prys was R5,50 op jaareinde 31 Desember 2011. Die aandele was geklassifiseer as ’n finansiële bate teen billike waarde deur wins of verlies.

Wat was die billike waarde aansuiwering wat erken was vir die finansiële jaar geëindig

31 December 2011?

1. R4 000 2. R1 500 3. R 500 4. R2 500

9. Winste of verliese wat voortspruit uit billike waarde aansuiwerings van finansiële bates wat

as billike waarde deur wins of verlies geklassifiseer word, word soos volg erken:

1. Direk in ekwiteit 2. In wins of verlies 3. Opsie 1 en 2 4. Geen aansuiwering word in die finansiële rekords gemaak nie.

10. Watter van die volgende standpunte is onwaar?

1. Netto realiseerbare waarde is ‘n entiteits-spesifieke bedrag wat by die verkoop van voorraad in die normale verloop van besigheid gerealiseer word.

2. Voorraad word gemeet teen die laagste van kosprys en netto realiseerbare waarde. 3. Voorraad word gehou vir verkoop in die gewone loop van sake. 4. Geen van die bogenoemde nie.

FAC2601/101

29

WERKOPDRAG 01: TWEEDE SEMESTER

HIERDIE WERKOPDRAG IS VERPLIGTEND VIR EKSAMEN TOELATING EN DRA 5% BY TOT U

FINALE PUNT


- IN DIE TWEEDE SEMESTER Vervaldatum: 19/08/2013 Unieke nommer: 865952

30

WERKOPDRAG 01/2013 VERVALDATUM: Tweede semester - 19/08/2013 UNIEKE NOMMER: TWEEDE SEMESTER 865952 MOET NIE WERKOPDRAGTE PER FAKS OF E-POS INSTUUR NIE. LW: 1. Vrae moet op ‘n merkleeskaart beantwoord word of kan ook via myUnisa ingedien



studiebrief. 3. Die werkopdrag handel oor studie-eenhede 1 – 6 en bestaan uit 10 meervoudige keuse

vrae. 4. GEEN UITSTEL SAL VIR DIE LAAT INDIENING VAN HIERDIE WERKOPDRAG



• 'n Merkleesblad word benodig vir die beantwoording van werkopdrag 01. Voordat u 'n merkleesblad voltooi, verwys eers na die voorskrifte in hierdie jaar se uitgawe van "My studies @ Unisa". Lees die aanwysings NOUKEURIG en volg dit STRENG na om foute te voorkom.

• Werk noukeurig deur die betrokke studiemateriaal voordat u die werkopdrag

aanpak. • Werk die vrae op 'n afsonderlike stuk papier uit voordat u die merkleesblad invul.




FAC2601/101

31


32

TWEEDE SEMESTER 2013 WERKOPDRAG 1 (20 punte) (24 minute) Beantwoord die volgende meervoudige keuse vrae. Toon u keuse aan deur slegs 1, 2, 3 of 4 te kies vir elke vraag beantwoord. DIE REKENINGKUNDIGE RAAMWERK 1. Die doelwit van finansiële state is:

1) Die verskaffing van inligting oor die finansiële stand, prestasie en die vordering in die finansiële stand van ‘n entiteit oor tyd.

2) Om inligting te verskaf aan ‘n wye reeks van gebruikers. 3) Inligting te verskaf wat nuttig sal wees vir die neem van ekonomiese besluite. 4) Al die bogenoemde.

AANDELETRANSAKSIES Vrae 2 tot 4 is gebaseer op die volgende inligting: Die volgende inligting met betrekking tot aandelekapitaal verskyn onder andere in die rekords van Malemona Beperk op 28 Februarie 2012: Rand Gewone aandelekapitaal 1 700 00010% Kumulatiewe voorkeuraandele 300 00012% Nie-kumulatiewe voorkeuraandele 550 000Wins vir die jaar 800 000

Bykomende inligting: a) 1 300 000 Gewone aandele is uitgereik op 1 Maart 2009, terwyl ‘n verdere 400 000 gewone

aandele uitgereik is op 31 Augustus 2011. b) Kumulatiewe voorkeuraandele en nie-kumulatiewe voorkeuraandele van R150 000 en

R275 000 onderskeidelik, is uitgereik op 31 Augustus 2011. c) ‘n Gewone dividend van 10c per aandeel is verklaar op 28 Februarie 2012. Geen dividende

is gedurende die vorige finansiële jaar deur die maarskappy verklaar nie. 2. Die bedrag van dividende op gewone aandele verklaar is:

1) R130 000 2) R150 000 3) R170 000 4) Geen van die bogenoemde

3. Die bedrag van die dividende betaalbaar op kumulatiewe voorkeuraandele is:

1) R60 000 2) R37 500 3) R30 000 4) R22 500

FAC2601/101

33

WERKOPDRAG 1 (vervolg) 4. Die bedrag van dividende op die nie-kumulatiewe voorkeuraandele dividende betaalbaar is:

1) R49 500 2) R66 000 3) R82 500 4) R99 000

INKOMSTE Vrae 5 tot 7 is gebaseer op die volgende inligting: Die inkomsterekening in die algemene grootboek van Alabama Beperk toon ‘n balans van R200 000 vir die finasiële jaar geëindig 30 April 2011, voordat die volgende in ag geneem is: a) ‘n Deposito van R2 665 is ontvang ten opsigte van verkope van goedere met ‘n totale

verkoopswaarde van R5 000. Die goedere is beskikbaar en gereed om afgelewer te word.

b) ‘n Deposito van R1 000 is ontvang ten opsigte van bêreverkope met ‘n totale waarde van R20 000. Die goedere is beskikbaar en gereed vir aflewering.

c) Verkope ter waarde van R15 000 volgens die kontant by aflewering basis. Die goedere is op

29 April 2011 deur ‘n kliënt bestel en die pakkie is op 1 Junie 2011 afgelewer en betaling is toe van die kliënt ontvang.

d) Verkope ten bedrae van R7 000 aan ‘n vriend van die bestuurder gedurende April 2011. Die

goedere sal gedurende Junie 2011 afgelewer word. Alabama Beperk beskou deposito’s van 50% of meer van die verkoopprys as wesenlik. 5. Die totale bedrag van inkomste, wat volgens die kontant by aflewering basis ingesluit moet

word in die rekeningkundige rekords van Alabama Beperk is: 1) R 5 000 2) R25 000 3) R40 000 4) R47 000

6. Die bedrag wat ten opsigte van bêreverkope erken moet word in die rekeningkundige rekords

van Alabama Beperk is: 1) R 0 2) R 5 000 3) R15 000 4) R20 000

34

WERKOPDRAG 1 (vervolg) 7. Die totale bedrag van inkomste wat nog nie in berekening gebring is nie en wat nog in ag

geneem moet word in die rekeningkundige rekords van Alabama Beperk is:

1) R 5 000 2) R25 000 3) R40 000 4) R47 000

STAAT VAN WINS OF VERLIES EN ANDER OMVATTENDE INKOMSTE EN STAAT VAN VERANDERINGE IN EKWITEIT Vrae 8 tot 10 is gebaseer op die volgende inligting: Die volgende inligting is verkry uit die rekords van Manelisi Beperk, ‘n genoteerde maatskappy, vir die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2011: Rand Grond 1 000 000Geboue teen kosprys 1 200 000Opgelope waardevermindering – Geboue (01/07/2010) 300 000

Bykomende inligting: Die volgende moet nog in ag geneem word: a) Geboue word afgeskryf oor ‘n tydperk van 20 jaar volgens die reguitlynmetode.

b) Op 2 Julie 2010 is grond en geboue herwaardeer deur Mnr Visagie, ‘n geswore waardeerder,

teen netto vervangingswaarde van R1 500 000 en R1 100 000 onderskeidelik. Hierdie grond en geboue word beset deur Manelisi Beperk en dit is maatskappy beleid om grond en geboue volgens die netto vervangingswaarde te herwaardeer.

8. Die bedrag van die herwaardasiesurplus of -tekort op grond is:

1) R 200 000 2) R 500 000 3) R1 100 000 4) R1 500 000

9. Die bedrag van die herwaardasiesurplus of -tekort op geboue is:

1) R 200 000 2) R 500 000 3) R1 100 000 4) R1 500 000

10. Die bedrag waardevermindering voorsien vir die jaar geëindig 30 Junie 2011 is:

1) R22 000 2) R55 000 3) R60 000 4) R73 333

FAC2601/101

35

WERKOPDRAG 02: TWEEDE SEMESTER

HIERDIE WERKOPDRAG IS VERPLIGTEND EN DRA 5% BY TOT U FINALE PUNT


- IN DIE TWEEDE SEMESTER Vervaldatum: 23/09/2013 Unieke nommer: 704515

36

WERKOPDRAG 02/2013 VERVALDATUM: Tweede semester - 23/09/2013 UNIEKE NOMMER: TWEEDE SEMESTER 704515 MOET NIE WERKOPDRAGTE PER FAKS OF E-POS INSTUUR NIE. LW: 1. Vrae moet op ‘n merkleeskaart beantwoord word of kan ook via myUnisa ingedien



studiebrief. 3. Die werkopdrag handel oor studie-eenhede 7 - 11 en bestaan uit 10 meervoudige

keuse vrae. 4. GEEN UITSTEL SAL VIR DIE LAAT INDIENING VAN HIERDIE WERKOPDRAG



• 'n Merkleesblad word benodig vir die beantwoording van werkopdrag 02. Voordat u 'n merkleesblad voltooi, verwys eers na die voorskrifte in hierdie jaar se uitgawe van "My studies @ Unisa". Lees die aanwysings NOUKEURIG en volg dit STRENG na om foute te voorkom.

• Werk noukeurig deur die betrokke studiemateriaal voordat u die werkopdrag aanpak. • Werk die vrae op 'n afsonderlike stuk papier uit voordat u die merkleesblad invul.




FAC2601/101

37


38

TWEEDE SEMESTER 2013 WERKOPDRAG 2 (20 punte) (24 minute) Beantwoord die volgende meervoudige keuse vrae. Toon u keuse aan deur slegs 1, 2, 3 of 4 te kies vir elke vraag beantwoord. 1. Die netto realiseerbare waarde (NRW) van voorraad word in elke finansiële jaar opnuut

bepaal. Watter een van die volgende dui nie aan dat daar moontlike NRW-aanpassings vereis word nie?

1. Toenames in verkoopspryse. 2. Totale of gedeeltelike stadigbewegende voorraad. 3. Beskadigde voorraad. 4. Toename in verkoopskoste.

‘n Belegger het die volgende transaksies in gewone aandele van JAM Beperk vir die ses maand tot 30 Junie 2012 gehad: Datum Transaksie Aantal aandele Prys per aandeel 2 Januarie Koop 500 20 sent 1 Februarie Koop 1 000 25 sent 1 Maart Verkoop 400 30 sent 1 April Koop 300 40 sent 1 Junie Verkoop 800 50 sent

Die aandele het op 30 Junie 2012 teen 55 sent elk verhandel. 2. Die billike waarde-aansuiwering op 30 Junie 2012, indien die EIEU-metode gebruik word,

is:

1. R330 2. R150 3. R135 4. Nie een van bogenoemde nie.

3. Die wins/verlies met verkoop van aandele vir die ses-maande-periode geëindig 30 Junie 2012, indien die geweegde gemiddelde metode gebruik word, is: 1. R100 2. R200 3. R300 4. Nie een van bogenoemde nie.

4. Op 31 Maart 2012 is ‘n motorvoertuig met ‘n oorspronlike kosprys van R100 000 en waarop R40 000 opgelope waardevermindering tot aan die begin van die finansiële jaar afgeskryf was, teen ‘n verlies van R7 000 ingeruil. Motorvoertuie word teen 20% per jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf. Die finansiële jaar eindig op 30 Junie 2012. Watter een van die volgende bedrae verteenwoordig die totale waardevermindering vir die huidige jaar?

1. R20 000 2. R55 000 3. R60 000 4. R15 000

FAC2601/101

39

WERKOPDRAG 2 (vervolg) 5. Op 31 Maart 2012 is meubels wat oorspronklik R100 000 gekos het en waarop reeds

R40 000 tot aan die begin van die finansiële jaar afgeskryf was, teen ‘n verlies van R5 000 ingeruil. Meubels word teen 10% per jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf. Die finansiële jaar eindig op 30 Junie 2012.

Watter van die volgende opsies verteenwoordig die drabedrag van meubels verkoop wat

geopenbaar moet word in die eiendom, aanleg en toerusting nota?

1. R52 500 2. R55 000 3. R50 000 4. Nie een van bogenoemde nie.

Die volgende het betrekking op ‘n bate:

R Kosprys van bate (1/1/2011) ............................................................................................. 180 000Opgelope waardevermindering (31/12/2012) .................................................................... 60 000Netto vervangingswaarde op datum van herwaardasie (1/1/2013) ................................... 140 000 Die bate word oor 6 jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf. 6. Die herwaardasiebedrag, indien die bruto drabedrag en die opelope waardevermindering

hersaamgestel word in verhouding tot die herwaardeerde bedrag, is: 1. R140 000 2. R 20 000 3. R120 000 4. Nie een van bogenoemde nie.

ABC (Edms) Bpk vervaardig Produk X vir herverkoop. Die vervaardigingskoste per Produk X is R1 400. Voltooide eenhede van Produk X word vir R1 600 verkoop. Die volgende koste is aangegaan met die vervaardiging van Produk X:

R Koste om voorraad te voltooi ............................................................................... 280 per eenheidVerpakkingskoste ................................................................................................ 30 per eenheidAdvertensie ......................................................................................................... 40 per eenheidSalarisse van administratiewe personeel ............................................................ 2 000 per maandVerkoopskommissie ............................................................................................ 100 per eenheidHandelskorting toegestaan .................................................................................. 20 per eenheid

Die sluitingsvoorraad voorhande van Produk X vir die jaar geëindig 31 Desember 2012 beloop 10 000 eenhede. 7. Die waarde van die voorraad (Produk X) volgens die vereistes van IAS 2, is:

1. R14 000 000 2. R11 000 000 3. R16 000 000 4. Nie een van bogenoemde nie.

40

WERKOPDRAG 2 (vervolg) 8. Watter een van die volgende stellings is onwaar?

1. Eiendom, aanleg en toerusting kan gemeet word volgens die kosprysmodel, sowel as die herwaardasiemodel.

2. Voorraad word teen die laagste van netto realiseerbare waarde en kosprys gemeet. 3. Eiendom, aanleg en toerusting kan as sekuriteit dien vir langtermyn lenings. 4. Die instandhouding van ‘n bedryfshuur word gewoonlik deur die huurder gedra.

9. Watter van die volgende sal geklassifiseer word as ‘n bruikhuur volgens IAS 17?

1. Die huurder het die opsie om die bate te koop. 2. Huurtermyn verteenwoordig die grootste gedeelte van die ekonomiese leeftyd van

die bate. 3. Eienaarskap word aan die einde van die huurtermyn aan die huurder oorgedra. 4. Al die bogenoemde.

Die volgende besonderhede het betrekking op die huur van ‘n motorvoertuig: Kontantprys : R150 000 Paaiemente : Terugbetaalbaar in 60 gelyke paaiemente betaalbaar aan die einde van elke maand. Bytelkoers : 9% per jaar oor 5 jaar 10. Watter een van die volgende sal die maandelikse paaiement wees?

1. R2 500 2. R3 625 3. R3 847 4. Nie een van bogenoemde nie.

FAC2601/101

41

WERKOPDRAG 03: EERSTE EN TWEEDE SEMESTER

HIERDIE WERKOPDRAG IS NIE VERPLIGTEND NIE EN TEL GEEN PUNTE NIE


- IN DIE EERSTE SEMESTER Vervaldatum: 29/04/2013

- IN DIE TWEEDE SEMESTER

Vervaldatum: 07/10/2013

42

VRAAG

ONDERWERP

PUNTE

MINUTE

1 Staat van wins of verlies en ander omvattende inkomste en aantekeninge

30

36

2 Staat van wins of verlies en ander omvattende inkomste en aantekeninge

25

30

3 Staat van veranderinge in ekwiteit 20 24 4 Staat van veranderinge in ekwiteit 26 32 5 Staat van finansiële posisie en aantekeninge 24 28 6 Staat van finansiële posisie en aantekeninge 30 36 7 Staat van veranderinge in ekwiteit 26 32

8 – 11 Eiendom, Aanleg en Toerusting (EAT)

(Studie-eenheid 9)

26

31

12 Finansiële Instrumente

(Studie-eenheid 8)

8

10

13 – 15 Eiendom, Aanleg en Toerusting (EAT)

(Studie-eenheid 9)

32

38

16 – 22 Inkomste

(Studie-eenheid 5)

35

42

23 Bedryfshuurooreenkoms

(Studie-eenheid 11)

18

22

24 Bruikhuurooreenkoms

(Studie-eenheid 11)

35

42

25 Bruikhuurooreenkoms

(Studie-eenheid 11)

16

19 26 Tydwaarde van geld 44 53 27 Tydwaarde van geld 25 30 420 505

FAC2601/101

43

VRAAG 1 (30 punte) (36 minute) Die volgende saldo’s verskyn onder andere in die boeke van Vula Beperk vir die finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2006: Inkomste Koste van verkope Ander bedryfsinkomste Verspreidingskoste Administratiewe uitgawes Ander bedryfsuitgawes (finansieringskoste ingesluit) Behoue verdienste (1 Maart 2005) Grond teen waardasie (1 Maart 2005) Geboue teen kosprys Aanleg en masjinerie teen kosprys (aangekoop op 1 Maart 2004) Meubels en toerusting teen kosprys (aangekoop op 1 September 2004) Opgelope waardevermindering - Geboue - Aanleg en masjinerie - Meubels en toerusting Beleggings Lening aan Bolo Beperk Langtermynlening Inkomstebelastinguitgawe

R 12 000 0005 000 000

245 0001 200 0003 000 0001 025 0005 000 0002 000 0001 800 0003 500 000

700 000

198 0001 050 000

101 500390 000600 000

1 600 000585 800

Bykomende inligting: 1. Beleggings bestaan uit die volgende: - 40 000 Gewone aandele in Stud Beperk teen ‘n kosprys van R120 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Stud Beperk bestaan uit 400 000 gewone aandele van R1 elk. Elke aandeel het een stem. Hierdie aandele word op die Johannesburg Sekuriteitebeurs verhandel en die markwaarde van die aandele was R3 elk op 28 Februarie 2006. Hierdie belegging word geklassifiseer as beskikbaar vir verkoop en nie verkry met die doel om handel te dryf nie.

- 30 000 Gewone aandele in Bolo Beperk teen ‘n kosprys van R150 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Bolo Beperk bestaan uit 40 000 gewone aandele van R1 elk. Elke aandeel het een stem. Hierdie aandele word op die Johannesburg Sekuriteitebeurs verhandel en die markwaarde op 28 Februarie 2006 was R150 000.

- 20 000 Gewone aandele in Max (Edms) Beperk teen ‘n kosprys van R120 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Max (Edms) Beperk bestaan uit 200 000 gewone aandele van R1 elk. Die direkteure waardeer die aandele teen R6 elk op 28 Februarie 2006. Hierdie aandele is bekom vir spekulatiewe doeleindes.

2. Ander bedryfsinkomste bestaan uit: R

- dividende ontvang van Bolo Beperk - rente ontvang op lening aan Bolo Beperk - dividende ontvang van Max (Edms) Beperk - dividende ontvang van Stud Beperk - wins met verkoop van niebedryfsbate

90 00045 00060 00040 00010 000

44

VRAAG 1 (vervolg) 3. Administratiewe uitgawes bestaan uit:

Drukwerk en skryfbehoeftes Algemene uitgawes Salarisse en lone Telefoon Ouditeursvergoeding - Gelde vir oudit - Uitgawes

R 800 000300 000

1 200 000610 000

75 00015 000

4. Sleutelpersoneel van Vula Beperk en Bolo Beperk is soos volg:

Voorsitter Besturende direkteur Bemarkingsdirekteur Direkteure Rekenmeester Finansiële direkteur Bemarkingsbestuurder

Vula Bpk A B C

D en E F G H

Bolo BpkG A -

F en I J E K

5. Die volgende salarisse is gedurende die jaar betaal:

Besturende direkteur Bemarkingsdirekteur Finansiële direkteur Rekenmeester Bemarkingsbestuurder Ander

Vula Bpk R

300 000180 000250 000190 000200 00080 000

Bolo BpkR

200 000160 000200 000150 000120 00060 000

6. Algemene uitgawes sluit onder andere die volgende in: 6.1 Onthaaltoelae van R24 000 en R12 000 respektiewelik betaal aan die besturende direkteure

van Vula Bpk en Bolo Bpk vir die huidige finansiële jaar. 6.2 Gedurende die finansiële jaar het die direkteure van Vula Bpk en Bolo Bpk elk vier

raadsvergaderings bygewoon. Die direkteure van Vula Bpk en Bolo Bpk het elk R1 000 en R800 per vergadering ontvang. Die voorsitters van die twee maatskappye het elk ‘n addisionele R750 en R500 respektiewelik per vergadering ontvang.

7. Ander bedryfsuitgawes sluit waardevermindering vir die huidige finansiële jaar sowel as ‘n

verlies met die verkoop van ‘n niebedryfsbate van R14 000 in. 8. Die niebedryfsbates word teen die volgende koerse afgeskryf: Geboue Verwagte ekonomiese lewensduur van 50 jaar Aanleg en masjinerie 15% per jaar volgens die reguitlynmetode Meubels en toerusting 10% per jaar volgens die verminderde saldo metode 9. Die lening aan Bolo Beperk is op 1 Julie 2005 teen ‘n rentekoers van 10% per jaar toegestaan.

FAC2601/101

45

VRAAG 1 (vervolg) 10. Die langtermynlening is op 31 Mei 2001 aangegaan en die kapitaalgedeelte is in tien gelyke

jaarlikse paaiemente terugbetaalbaar beginnende op 31 Augustus 2004. Rente bereken teen 15% per jaar, is twee maal per jaar op 31 Augustus en 28 Februarie betaalbaar.

GEVRA: Stel die staat van wins of verlies en ander omvattende inkomste van Vula Beperk vir die finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2006 op in ooreenstemming met die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Toon slegs die aantekening oor wins voor belasting. Ignoreer vergelykende syfers en die staat van veranderinge in ekwiteit. Toon berekeninge. VRAAG 2 (25 punte) (30 minute) Die volgende saldo’s is geneem uit die boeke van Last Resort Beperk vir die finansiële jaar geëindig 29 Februarie 2008: Totale verkope (BTW teen 14% ingesluit) BTW betaal Koste van verkope Administratiewe uitgawes Bankkoste Salarisse en lone Advertensie Ouditeursvergoeding - Gelde vir oudit - Uitgawes Verspreidingsuitgawes Ander bedryfsuitgawes (insluitende finansieringskoste en waardevermindering) Ander bedryfsinkomste Voorlopige belasting betaal Opbrengs uit verkoop van motorvoertuig Voorlopige uitgawes Toerusting teen drabedrag Motorvoertuie teen kosprys Opgelope waardevermindering: Motorvoertuie Beleggings Langtermynlening (Kt) Inkomstebelastinguitgawe

R 7 980 000

840 0002 800 000

12 0002 000 000

110 000

40 0008 000

268 000

370 00038 000

480 00085 000

7 50048 000

240 00060 000

370 00090 000

421 950

46

VRAAG 2 (vervolg) Bykomende inligting: 1. BTW vir Januarie en Februarie 2008 sal op 25 Maart 2008 betaal word. 2. Salarisse en lone sluit die volgende bedrae wat aan hoofbestuurslede betaal is in:

Salarisse - Besturende direkteur - Voorsitter van die direksie - Bemarkingsbestuurder - Finansiële direkteur Reistoelaag – Besturende direkteur Onthaaltoelaag - Bemarkingsbestuurder Pensioenbetalings - Besturende direkteur - Voorsitter

R

240 000120 000180 000200 00012 000

6 000

24 00012 000

Daar is aan elkeen van die hoofbestuur R5 000 betaal vir die bywoning van direkteurs-

vergaderings. 3. Die langtermynlening is op 1 Januarie 2002 aangegaan en die kapitaalgedeelte is

terugbetaalbaar in vyf gelyke jaarlikse paaiemente vanaf 31 Augustus 2006. Rente word bereken teen 15% per jaar en is aan die einde van die finansiële jaar betaalbaar.

4. Ander bedryfsinkomste bestaan uit:

Dividende ontvang vanaf die volgende maatskappye: - Only Resort (Edms) Beperk - Smart Resort Beperk Rente ontvang van Only Resort (Edms) Beperk

R

12 00020 000

6 000 38 000

Die uitgereikte aandelekapitaal van Only Resorts (Edms) Beperk is R40 000 (aandele

uitgereik teen R2 per aandeel). Last Resort (Edms) Beperk besit 12 000 aandele in Only Resort (Edms) Beperk.

Last Resort Beperk besit 100 000 van die 2 400 000 uitgereikte aandele in Smart Resort

Beperk aangekoop teen R250 000. Die aandele van Smart Resort Beperk word op die Johannesburgse Sekuriteitebeurs verhandel en die markwaarde op 28 Februarie 2007 was R2,50 per aandeel. Die markwaarde op 29 Februarie 2008 was R3 per aandeel en geen aansuiwerings is nog ten opsigte van die verhoogde markwaarde gedoen nie. Die aandele is bekom vir spekulatiewe doeleindes.

5. Die niebedryfsbates word teen die volgende koerse en metodes afgeskryf: Motorvoertuie - 20% per jaar op die verminderde saldo metode Toerusting - 20% per jaar op die reguitlynmetode Een van die motorvoertuie met ‘n drabedrag van R80 000 op 28 Februarie 2007 is op

31 Augustus 2007 verkoop. Al die toerusting is op 1 Maart 2005 aangekoop en geen verdere aankope of verkope van

toerusting het sedertdien plaasgevind nie.

FAC2601/101

47

VRAAG 2 (vervolg) GEVRA: 1. Stel die staat van wins of verlies en ander omvattende inkomste van Last Resort Beperk vir

die finansiële jaar geëindig 29 Februarie 2008 op in ooreenstemming met die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Ignoreer vergelykende syfers. Toon alle berekeninge. (13)

2. Toon die aantekening aangaande wins voor belasting vir die staat van wins of verlies en ander

omvattende inkomste van Last Resort Beperk vir die finansiële jaar geëindig 29 Februarie 2008 volgens die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. (12)

VRAAG 3 (20 punte) (24 minute) Die volgende inligting verskyn, onder andere, in die boeke van Vision Beperk op 28 Februarie 2006 Grond teen waardasie Aandelekapitaal 10% Kumulatiewe voorkeuraandele 12% Nie-kumulatiewe voorkeuraandele Aandeeluitreikingsuitgawes Surplus met herwaardasie van niebedryfsbates Reserwe vir verhoogde vervangingswaarde van niebedryfsbates 15% Langtermynlening Behoue verdienste (1 Maart 2005) Wins vir die jaar

R 3 000 0001 500 000

300 000550 00025 000

500 000250 000

1 400 000350 000800 000

Bykomende inligting: 1. Die grond is op 30 November 2005 teen vervangingswaarde van R4 000 000 herwaardeer

deur mnr Value, ‘n geswore waardeerder, maar geen inskrywing is nog gedoen om dit te boek te stel nie.

2. Vision Beperk is geïnkorporeer met ‘n gemagtigde aandelekapitaal van: 2 000 000 Gewone aandele 500 000 10% Kumulatiewe voorkeuraandele 300 000 12% Nie-kumulatiewe voorkeuraandele 300 000 14% Aflosbare voorkeuraandele 3. Die uitgereikte aandelekapitaal van Vision Beperk bestaan uit: 1 200 000 Gewone aandele 200 000 10% Kumulatiewe voorkeuraandele uitgereik gedurende 2002 275 000 12% Nie-kumulatiewe voorkeuraandele uitgereik op 31 Mei 2003

48

VRAAG 3 (vervolg) 4. Die volgende besluit is op 28 Februarie 2006 deur die direkteure gemaak en moet nog in

hierdie volgorde geboekstaaf word: 4.1 Kapitalisasie-aandele moet aan die gewone aandeelhouers uitgereik word in die verhouding

van een gewone aandeel teen R1,25 elk vir elke 6 gewone aandele gehou. 4.2 Aandeeluitreikingsuitgawes moet afgeskryf word teen behoue verdienste. 4.3 Die reserwe vir verhoogde vervangingswaarde van niebedryfsbates moet verhoog word na

R340 000. 4.4 ‘n Gewone dividend van 10c per aandeel is verklaar. Geen dividende is gedurende die vorige

finansiële jaar deur die maatskappy verklaar nie. 5. Die langtermynlening is gedurende 2000 aangegaan en die kapitaalgedeelte is in 15 gelyke

jaarlikse paaiemente terugbetaalbaar beginnende 1 Januarie 2006. GEVRA: Stel die staat van veranderinge in ekwiteit van Vision Beperk vir die finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2006 op in ooreenstemming met die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Toon berekeninge. VRAAG 4 (26 punte) (32 minute) Die volgende inligting verskyn, onder andere, in die boeke van Trio Beperk op 30 Junie 2006: Gewone aandelekapitaal - 1 Julie 2005 (Uitgereik teen R1,20 elk) Kumulatiewe voorkeuraandelekapitaal Reserwe vir vervanging van niebedryfsbates (1 Julie 2005) Opbrengs van 40 000 gewone aandele uitgereik op 31 Maart 2006 Behoue verdienste (1 Julie 2005) Wins vir die jaar 12% Langtermynlening Grond teen kosprys Geboue teen kosprys Masjinerie teen drabedrag Meubels en toerusting teen kosprys Opgelope waardevermindering - Geboue - Meubels en toerusting Voorraad Aandeeluitreikingsuitgawes Handels- en ander debiteure Kontant en kontantekwivalente Beleggings

R 432 000200 00020 00056 00080 000

200 00080 000

100 000500 000225 000100 000

30 00042 60080 20016 00065 40071 000

120 000

FAC2601/101

49

VRAAG 4 (vervolg) Bykomende inligting: 1. Trio Beperk is geinkorporeer met die volgende gemagtigde aandelekapitaal: 800 000 Gewone aandele 250 000 12% Kumulatiewe voorkeuraandele 100 000 5% Aflosbare voorkeuraandele 2. Die maatskappy het geen voorkeuraandele gedurende die vorige finansiële jaar uitgereik nie,

maar op 1 Januarie 2006 is 12 500 kumulatiewe voorkeuraandele teen R4,08 elk uitgereik. 3. Die volgende besluite is op 30 Junie 2006 deur die direkteure geneem en moet nog in hierdie

volgorde geboekstaaf word: 3.1 Kapitalisasie-aandele moet aan gewone aandeelhouers uitgereik word in die verhouding van

een gewone aandeel teen R1,20 vir elke 8 gewone aandele gehou. Na die kapitalisasie-uitgifte is ‘n gewone dividend van 20c per aandeel verklaar. Hierdie besluit is deur die maatskappy geneem omdat geen dividende gedurende die vorige finansiële jaar verklaar is nie.

3.2 Aandeeluitreikingsuitgawes moet teen die behoue verdiense afgeskryf word. 3.3 Die reserwe vir vervanging van niebedryfsbates moet met R70 000 verhoog word. 4. Die langtermynlening is gedurende 2000 aangegaan en die kapitaalgedeelte is in vyf gelyke

jaarlikse paaiemente vanaf 30 April 2006 terugbetaalbaar. Die lening is verseker deur ‘n eerste verband oor vaste eiendom.

5. Grond en geboue is geleë op erf 3510, George en bestaan uit ‘n kantoorblok. Die grond is op 31 Oktober 2005 deur Mnr Black, ‘n geswore waardeerder, teen

vervangingswaarde van R150 000 gewaardeer. Geen inskrywing aangaande die herwaardasie is nog in die boeke gedoen nie. Geboue word teen 2% per jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf.

6. Al die masjinerie is op 1 Julie 2004 aangekoop. Die maatskappy voorsien waardevermindering

op masjinerie teen 25% per jaar volgens die verminderde saldo metode. Geen verkope van masjinerie het sedert die aankoopdatum plaasgevind nie.

7. Meubels en toerusting word volgens die reguitlyn metode oor ‘n periode van 5 jaar afgeskryf.

Op 31 Maart 2006 is ‘n ou rekenaar wat oorspronklik R5 000 gekos het en waarop reeds R3 000 opgelope waardevermindering aan die begin van die finansiële jaar voorsien was, ingeruil vir ‘n nuwe rekenaar teen ‘n kosprys van R15 000. Die nuwe rekenaar het ‘n beraamde reswaarde van R3 000, terwyl die oorblywende meubels en toerusting geen reswaarde het nie.

50

VRAAG 4 (vervolg) 8. Beleggings bestaan uit die volgende: 8.1 15 000 Gewone aandele in Reds Beperk teen ‘n kosprys van R60 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Reds Beperk bestaan uit 20 000 gewone aandele. Elke aandeel het een stem. Hierdie aandele verhandel op die Johannesburg Sekuriteitebeurs en die markwaarde op 30 Junie 2006 was R4 elk.

8.2 50 000 Gewone aandele in Bulls Beperk teen ‘n kosprys van R50 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Bulls Beperk bestaan uit 750 000 gewone aandele. Elke aandeel het een stem. Hierdie aandele verhandel op die Johannesburg Sekuriteitebeurs en die markwaarde op 30 Junie 2006 was R2 per aandeel. Hierdie belegging is toegewys as ‘n belegging teen billike waarde deur wins of verlies.

8.3 10 000 Gewone aandele in Blue (Edms) Beperk teen ‘n kosprys van R10 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Blue (Edms) Beperk bestaan uit 100 000 gewone aandele. Die direkteure waardeer die aandele teen R1,60 op 30 Junie 2006. Hierdie belegging is toegewys as beskikbaar vir verkoop en dus nie verkry om mee handel te dryf nie.

Enige billike waarde aansuiwerings moet nou te boek gestel word. GEVRA: Stel die staat van veranderinge in ekwiteit van Trio Beperk op vir die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2006 om te voldoen aan die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Ignoreer vergelykende syfers. Toon alle berekeninge. VRAAG 5 (24 punte) (28 minute) GEVRA: Gebruik die inligting gegee in vraag 5 om die volgende in die boeke van Trio Beperk te doen: 5.1 Die aantekening aangaande die langtermynlas soos op 30 Junie 2006. 5.2 Die aantekening oor eiendom, aanleg en toerusting soos op 30 Junie 2006. 5.3 Die batekant van die staat van finansiële posisie soos op 30 Junie 2006. U antwoorde moet voldoen aan die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Ignoreer vergelykende syfers, maar toon alle berekeninge.

FAC2601/101

51

VRAAG 6 (30 punte) (36 minute) Die volgende saldo’s is geneem uit die boeke van Purco Beperk op 30 Junie 2006: Grond teen kosprys Geboue teen kosprys Aanleg en masjinerie teen drabedrag (1 Julie 2005) Meubels en toerusting teen drabedrag (1 Julie 2005) Opgelope waardevermindering - Aanleg en masjinerie (1 Julie 2005) - Meubels en toerusting (1 Julie 2005) Beleggings Voorlopige belastingbetalings Oortrokke bank Gewone aandelekapitaal 6% Kumulatiewe voorkeuraandelekapitaal 8% Nie-kumulatiewe voorkeuraandelekapitaal Behoue verdienste (1 Julie 2005) Voorlopige uitgawes Aandeeluitreikingsuitgawes 10% Langtermynlening Wins (vir die huidige jaar) voor belasting en waardevermindering Lening aan Quattro Bpk (terugbetaalbaar 30 Junie 2010) Handels- en ander debiteure Voorraad Handels- en ander krediteure

R 1 000 0001 878 4002 432 000

400 000

768 000200 000400 00080 000

675 0003 000 000

500 000300 000800 00030 00012 000

1 000 0001 000 000

150 000748 500950 000133 400

Bykomende inligting: 1. Die gemagtigde aandelekapitaal van die maatskappy is soos volg: 2 500 000 Gewone aandele 1 000 000 10% Aflosbare voorkeuraandele 1 500 000 6% Kumulatiewe voorkeuraandele 1 500 000 8% Nie-kumulatiewe voorkeuraandele 2. Die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy is soos volg 1 500 000 Gewone aandele 500 000 6% Kumulatiewe voorkeuraandele uitgereik op 1 Julie 2000 600 000 8% Nie-kumulatiewe voorkeuraandele uitgereik op 1 April 2006 3. Op 31 Maart 2006 is 500 000 gewone aandele teen R2 per aandeel uitgereik. 4. Die volgende transaksies moet nog in hierdie volgorde geboekstaaf word: 4.1 Op 1 Mei 2006 is die grond deur mnr Value, ‘n geswore waardeerder, teen

vervangingswaarde van R1 500 000 gewaardeer. 4.2 Belasting vir die huidige jaar bedra R161 150.

52

VRAAG 6 (vervolg) 4.3 Voorlopige en aandeeluitreikingsuitgawes moet afgeskryf word teen behoue verdienste. 4.4 ‘n Kapitalisasie-uitgifte van een gewone aandeel teen R2 vir elke tien gewone aandele gehou,

moet gedoen word. 4.5 Gewone dividende van 5 sent per aandeel is op 30 Junie 2006 verklaar. Geen dividende is

deur die maatskappy verklaar of betaal gedurende die vorige finansiële jaar nie. 5. Die volgende inligting aangaande eiendom, aanleg en toerusting is beskikbaar: 5.1 Al die masjinerie is op 31 Maart 2004 vir R3 000 000 aangekoop. Installeringskoste het

R200 000 bedra. Die maatskappy voorsien waardevermindering op masjinerie teen 20% per jaar volgens die verminderde saldo metode. Gedurende die huidige finansiële jaar is al die masjinerie vir ‘n periode van 3 maande van die produksieproses onttrek en gebruik vir die oprigting van die geboue. Geen verkoop- of aankoop-transaksies het gedurende die huidige finansiële jaar plaasgevind nie. Die volgende direkte koste ten opsigte van die geboue is teen geboue gedebiteer:

Arbeid R 678 400 Grondstowwe R1 200 000 5.2 Grond en geboue, bestaande uit fabrieksgeboue en kantore geleë in Sunward Park, Erf 323,

word deur die eienaar geokkupeer. Die geboue is op 2 Januarie 2006 voltooi en word teen 2% per jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf.

5.3 Op 31 Maart 2006 is meubels en toerusting wat oorspronklik R100 000 gekos het en waarop

reeds R40 000 aan die begin van die finansiële jaar afgeskryf was, teen ‘n verlies van R5 000 ingeruil ter gedeeltelike betaling vir nuwe toerusting wat R80 000 gekos het. Meubels en toerusting word teen 10% per jaar volgens die reguitlynmetode afgeskryf.

6. Beleggings bestaan uit die volgende: 6.1 120 000 Gewone aandele in Quattro Beperk teen ‘n kosprys van R200 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Quattro Beperk bestaan uit 200 000 gewone aandele. Elke aandeel het een stem. Die markwaarde van die belegging was R200 000 op 30 Junie 2006.

6.2 20 000 Voorkeuraandele in Thakalaka Beperk teen ‘n kosprys van R60 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Thakalaka Beperk bestaan uit 30 000 gewone aandele en 30 000 voorkeuraandele. Elke aandeel het een stem. Die aandele van Thakalaka Beperk word op die Johannesburgse Sekuriteitebeurs verhandel en die markwaarde van die voorkeuraandele op 30 Junie 2006 was R2,50 elk. Hierdie aandele is hoofsaaklik verkry met die doel van verkoop of terugkoop oor die kort termyn.

6.3 70 000 Gewone aandele in Sugar Beperk teen ‘n kosprys van R140 000. Die uitgereikte

aandelekapitaal van Sugar Beperk bestaan uit 4 000 000 gewone aandele. Elke aandeel het een stem. Die aandele van Sugar Beperk word op die Johannesburg Sekuriteitebeurs verhandel en die markwaarde op 30 Junie 2006 was R3 elk. Hierdie belegging word in die boeke van Purco Beperk geag as ‘n belegging gehou vir verhandeling.

FAC2601/101

53

VRAAG 6 (vervolg) 7. Voorraad het op 30 Junie 2006 bestaan uit:

Grondstowwe Werk in proses Klaarprodukte

R 300 000400 000250 000

GEVRA: Stel die “Bate” afdeling van die staat van finansiële posisie, sowel as die meegaande aantekeninge, van Purco Beperk soos op 30 Junie 2006 op om te voldoen aan die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Ignoreer vergelykende syfers en die aantekening oor rekeningkundige beleid. Toon alle berekeninge. VRAAG 7 (26 punte) (32 minute) GEVRA: Gebruik die inligting gegee in vraag 6 om die staat van veranderinge in ekwiteit van Purco Beperk vir die jaar geëindig 30 Junie 2006 op te stel om te voldoen aan die vereistes van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Toon alle berekeninge. VRAAG 8 – 11 (26 punte) (31 minute) 8. Wat is die elemente van die kosprys van ‘n bate (‘n EAT item) in terme van IAS 16? (6) 9. Gee 4 voorbeelde van kostes wat nie kostes van ‘n EAT-item is nie. (6) 10. Noem 2 voorbeelde van die onterkenning van die drabedrag van ‘n EAT-item, in terme van

IAS 16 (die verwydering daarvan) en beskryf die rekeningkundige hantering van so ‘n wins of verlies. (4)

11. Gee ‘n kort beskrywing van die volgende onder herwaardasiemetodes ten einde te voldoen

aan vereistes van IAS 16:

(a) Verandering in rekeningkundige beleid. (2) (b) Reswaardes. (2) (c) Beraamde nutsduur. (2) (d) Bepaling van vervangingswaarde . (4)

VRAAG 12 (8 punte) (10 minute) Beskryf twee metodes hoe die wins of verlies wat voortspruit uit ‘n verandering in die billike waarde (markwaarde) van ‘n finansiële bate erken word en gee ook die joernaalinskrywing van elke metode.

54

VRAAG 13 (10 punte) (12 minute) Die volgende gegewens geld vir die masjinerie van X Beperk: Kosprys van masjinerie (aangeskaf 1 Januarie 20.0) R100 000 Opgelope waardevermindering op 31 Desember 20.1 R 20 000 Verwagte nutsduur (reguitlynmetode) 10 jaar Finansiële jaareinde 31 Desember Aan die begin van 20.2 is die toerusting waardeer teen ‘n netto vervangingswaarde van R120 000. GEVRA: Joernaliseer die herwaardasie van die masjinerie in die rekords van X Beperk volgens die netto vervangingswaarde basis ingevolge IAS 16. VRAAG 14 (10 punte) (12 minute) Die volgende gegewens t.o.v. bates word aan u verskaf: Kosprys van die bate (aangeskaf 01/01/20.1) Opgelope waardevermindering op 31/12/20.4

R 100 000(40 000)

Drabedrag 31/12/20.4 60 000 Verwagte nutsduur (reguitlynmetode) 10 jaar Netto vervangingswaarde op 01/01/20.5 is R 90 000 Dit is die beleid van die maatskappy om bates te herwaardeer op die netto vervangingswaarde-basis. GEVRA: Joernaliseer die herwaardasie van die bate volgens die nettovervangingswaarde-basis ingevolge IAS 16. VRAAG 15 (12 punte) (14 minute) Die netto vervangingswaarde van die volgende bate op herwaardasiedatum (begin van die finansiële jaar) word gegee: Die bate is oorspronklik vir R180 000 op 1 Januarie 20.2 aangekoop. Opgelope waardevermindering op datum van herwaardasie beloop R30 000. Die bate word volgens die reguitlynmetode oor ‘n verwagte nutsduur van 6 jaar afgeskryf. Die netto vervangingswaarde van die bate op 1 Januarie 20.3 beloop R160 000.

FAC2601/101

55

VRAAG 15 (vervolg) GEVRA: Joernaliseer die herwaardasie van die bate volgens die nettovervangingswaarde-basis volgens die vereistes van IAS 16. VRAAG 16 – 22 (35 punte) (42 minute) Beantwoord die volgende vrae met verwysing na standpunt IAS 18: 16. Wat is die definisie van inkomste? (3) 17. Wat moet in finansiële state geopenbaar word ten opsigte van inkomste? (4) 18. Hoe behoort inkomste gemeet te word? (2) 19. Wanneer behoort inkomste erken te word? (2) 20. Wanneer word inkomste erken ten opsigte van verkoop van goedere ooreenkomstig IAS 18 in

die volgende gevalle? (i) “Debiteer en hou”-verkope (1) (ii) Goedere versend onderworpe aan voorwaardes (3) (iii) Bêreverkope (1)

(iv) Bestellings wanneer betaling vooruit ontvang word vir goedere nie tans in voorraad gehou nie. (1)

(v) Verkoop- en terugkoop-ooreenkoms (1) (vi) Verkope aan tussengangerpartye (1) (vii) Intekengelde (1) (viii) Paaiementverkope (2) (ix) Verkope van vaste eiendom (1) 21. Wanneer word inkomste in die volgende gevalle ooreenkomstig IAS 18 by die lewering van

dienste erken? (i) Installeringsgeld (1) (ii) Diensgeld by die prys van produk ingesluit (1) (iii) Reklamekommissies (2) (iv) Versekeringsagentskapkommissies (1) (v) Toegangsgelde (1) (vi) Onderriggelde (1) (vii) Inlywings-, toegangs- en ledegeld (1) (viii) “Franchise fees“ (1) (ix) Gelde uit die ontwikkeling van doelgemaakte programmatuur (1) 22. Wanneer word die inkomste in terme van IAS 18 ten opsigte van lisensiegelde en tantieme

erken? (2)

56

VRAAG 23 (18 punte) (22 minute) Die voorlopige staat van wins of verlies en ander omvattende inkomste voor inagneming van enige bykomende inligting van Salsa Beperk, ’n motorvoertuighandelaar, vir die jaar geëindig 28 Februarie 19.7 is soos volg: 19.7

R Inkomste Verkope van motorvoertuie Dividend ontvang (ongenoteerd)

1 780 000 13 500

Uitgawes

1 793 500 (1 414 300)

Advertensiekoste Skoonmaakkoste Kommissie aan verkoopsagente betaal Waardevermindering – werkswinkeltoerusting Waardevermindering – kantoortoerusting Bedryfshuur – geboue

9 000 4 500

23 600 11 200 15 000 49 000

Oorspronklike betaling Paaiemente vir die jaar

9 000 40 000

Druk- en skryfbehoeftekoste Aankope – verbruiksgoedere Aankope – motorvoertuie Salarisse en lone Verlies met betalings van litigasieooreenkoms (belasting aftrekbaar)

11 000 66 000

1 068 000 72 000 85 000

WINS VIR DIE JAAR 379 200 ANDER OMVATTENDE INKOMSTE - TOTALE OMVATTENDE INKOMSTE VIR DIE JAAR 379 200 Bykomende inligting: 1. Salsa Beperk het ’n bedryfshuurooreenkoms ten opsigte van die perseel wat hulle tans beset,

aangegaan. Die huurooreenkoms het op 1 Julie 19.6 in werking getree. Die bepalings van die huurooreenkoms is soos volg:

Oorspronklike betaling R9 000 Paaiement per maand R5 000 Tydsduur van die huur 3 jaar 2. Salsa Beperk het kommissie van R7 200 betaal ten einde die huurooreenkoms aan te gaan. 3. Die SA Normale belastingkoers is 28%. Salsa Beperk se belasbare inkomste vir die jaar

geëindig 28 Februarie 19.7 is R125 100. GEVRA: Stel die aantekeninge tot die finansiële jaarstate van Salsa Beperk vir die jaar geëindig 28 Februarie 19.7 op. U antwoord moet aan die vereistes van die Maatskappywet en Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk voldoen. Rekeningkundige beleidsaantekeninge word nie vereis nie.

FAC2601/101

57

VRAAG 24 (35 punte) (42 minute) Onderstaande inligting het betrekking op ’n masjien wat Melba Beperk ingevolge ’n bruikhuurooreenkoms bekom het: Aanvangsdatum van kontrak – 1 Julie 20.3 Kontantprys – R180 000 Die huurtermyn is 3 jaar Halfjaarlikse paaiemente van R43 500 is agterna betaalbaar.

Die masjien is op 1 Julie 20.3 gereed vir gebruik en in gebruik geneem. Waardevermindering word teen 20% per jaar op kosprys afgeskryf. Die maatskappy se finansiële jaar eindig op 30 Junie. GEVRA: a) Bereken die nominale rentekoers per jaar. b) Stel ’n aflostabel op. c) Joernaliseer alle relevante transaksies (kontanttransaksies ingesluit) oor die huurtermyn. Joernaalomskrywings word nie verlang nie. VRAAG 25 (16 punte) (19 minute) Luxury Travel Beperk, ‘n nuut gestigte motorverhuringsmaatskappy geleë in Kaapstad, het ’n bruikhuurooreenkoms aangegaan om twee nuwe limousines te verkry wat hul volle huidige limousinevloot verteenwoordig. Die volgende inligting is beskikbaar: Kontrakdatum 1 Januarie 20.1 Totale kontantprys van die voertuie R1 600 000 Deposito 20% van kontantprys Paaiemente - half jaarliks agterna betaalbaar R228 050 Datum van eerste paaiement 30 Junie 20.1 Bruikhuurperiode 4 jaar Nominale rentekoers 17,25% (vaste koers) per jaar Effektiewe rentekoers 17,99% per jaar Totale reswaarde van voertuie R200 000 Beraamde nuttige lewensduur 5 jaar Luxury Travel Beperk het kommissie van R16 000 betaal ten einde die huurooreenkoms aan te gaan. Die twee limousines het op 2 Januarie 20.1 in Kaapstad hawe aangekom en is dadelik in gebruik geneem. Waardevermindering word oor hul verwagte nuttige lewensduur volgens die reguitlynmetode afgeskryf. Luxury Travel Beperk se wins voor belasting, voor inagname van die huurooreenkoms, het R950 000 vir 20.1 bedra.

58

VRAAG 25 (vervolg) Classic Bank het die transaksie gefinansier en het u van die volgende korrekte aflossingstabel voorsien:

Datum

Rente

R

Kapitaal

R

Paaiemente

R

Sluitingsaldo

R 01/01/20.1 30/06/20.1 31/12/20.1 30/06/20.2 31/12/20.2 30/06/20.3 31/12/20.3 30/06/20.4 31/12/20.4

- 110 400 100 253 89 230 77 257 64 251 50 123 34 777 18 109

- 117 650 127 797 138 820 150 793 163 799 177 927 193 273 209 941

- 228 050 228 050 228 050 228 050 228 050 228 050 228 050 228 050

1 280 000 1 162 350 1 034 553 895 733 744 940 581 141 403 214 209 941

- GEVRA: Openbaar al die relevante aantekeninge wat betrekking het op die huurooreenkoms in die finansiële jaarstate van Luxury Travel Beperk vir die jaar geëindig 31 Desember 20.1. U antwoord moet aan die vereistes van die Maatskappywet, en Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk voldoen. Ignoreer die rekeningkundige beleidsaantekeninge, vergelykende syfers en alle belasting implikasies. Doen alle berekenings tot die naaste Rand. VRAAG 26 (44 punte) (53 minute) Hierdie vraag bestaan uit 13 onafhanklike onderafdelings. Antwoorde moet korrek bereken word tot twee-tiendes (2/10) van 'n persent (%). Toon al u berekeninge en formules. 26.1 Bepaal die huidige waarde van 'n annuïteit van R30 000, ontvang aan die einde van elke

periode vir tien periodes, teen 'n verdiskonteringskoers van 10% per periode. 26.2 Bepaal die toekomstige waarde van 'n bedrag van R40 000, belê aan die einde van elke

periode vir tien periodes, teen 'n rentekoers van 10% per periode. 26.3 Bepaal die effektiewe rentekoers vir 'n bouvereniging spaarrekening wat rente dra teen 'n

nominale koers van 5% per jaar, maandeliks saamgestel. 26.4 Bepaal die nominale rentekoers vir 'n lening wat rente dra teen 'n effektiewe koers van 7%

per jaar, indien rente halfjaarliks saamgestel word. 26.5 Teen watter rentekoers sal ’n belegging verdrievoudig oor ’n termyn van 12 jaar? 26.6 Bereken die effektiewe rentekoers wanneer die nominale rentekoers 18% per jaar is, en

rente kwartaalliks saamgestel word.

FAC2601/101

59

VRAAG 26 (vervolg) 26.7 ’n Bedrag van R2 000 word teen ’n nominale rentekoers van 18% per jaar belê, met rente

maandeliks agteruit saamgestel. Hoe lank sal dit neem om die bedrag wat belê is, te verdriedubbel?

26.8 Bereken teen watter rentekoers sal R3 000 vermeerder na R9 435 na 6 jaar en 9 maande. 26.9 Aanvaar u belê R20 000 op 1 November 19.9. Die rentekoers is 18% per jaar en rente word

kwartaalliks agteruit bereken. GEVRA: Bereken die waarde van die belegging op 31 Oktober 20.4. 26.10 Aanvaar u belê R5 000 per jaar vir 5 jaar aan die einde van elke jaar teen 15%

saamgestelde rente per jaar. GEVRA: Bereken die huidige waarde van die belegging. 26.11 Aanvaar u belê R2 500 nou teen ’n nominale rentekoers van 15% per jaar. Rente is

maandeliks agteruit betaalbaar. GEVRA: Hoe lank sal dit neem om die belegging te verdubbel? 26.12 'n Persoon wil R100 000 aan die einde van 10 jaar hê. Hoeveel moet hy aan die einde van elke jaar (teen 15% per jaar) belê vir die bedrae om op

te loop na R100 000? (Ignoreer belasting). 26.13 'n Persoon leen R4 000 vir 4 jaar teen 16% rente en onderneem om hierdie skuld in drie

gelyke betalings van R1 000 aan die einde van jare, 1, 2 en 3 te betaal met 'n finale betaling aan die einde van jaar 4.

Wat sal die bedrag van die finale betaling wees? (Ignoreer belasting).

60

VRAAG 27 (25 punte) (30 minute) Doen die nodige berekeninge om die volgende vrae te beantwoord. Kies slegs A, B, C, of D. Doen alle berekeninge tot die naaste R1 of 1 desimaal tensy anders aangedui. (a) Die huidige waarde van 'n annuïteit van R2 000 per jaar vir 6 jaar teen 8% saamgestelde rente

per jaar is:

A. R 1 260. B. R14 672. C. R 9 246. D. Nie een van bogenoemde nie.

(b) Die effektiewe rentekoers wanneer die nominale rentekoers 18% per jaar is en rente

maandeliks saamgestel word is:

A. 15,0%. B. 19,6%. C. 12,7%. D. Nie een van bogenoemde nie.

(c) R2 000 sal vermeerder na R4 178 na 6½ jaar teen 'n koers van:

A. 14%. B. 12%. C. 18%. D. Nie een van bogenoemde nie.

(d) Buli moet sy studielening op 30 November 20.4 terugbetaal. Hy sal R40 000 moet betaal. Sy

beste vriend wat die Lotto gewen het besluit om die lening namens hom terug te betaal op 30 November 20.1. Die rentekoers op die lening is 16% en rente word kwartaalliks bereken. Die bedrag wat Buli se vriend nou moet betaal, as die berekeninge tot die naaste R100 gedoen word, is:

A. R25 600. B. R22 100. C. R25 000. D. Nie een van bogenoemde nie.

(e) 'n Bedrag van R1 000 word aan die einde van elke jaar vir 3 jaar belê teen saamgestelde

rente van 10% per jaar. Die saamgestelde bedrag van die gewone annuïteit, betaalbaar teen die einde van die tydperk is:


FAC2601/101

61

VRAAG 27 (vervolg) (f) Me Dodo het besluit om vir haar dogter se verdere studies R1 200 per jaar vanaf haar eerste

verjaarsdag, en elke jaar daarna, te spaar. Indien sy 10% rente per jaar ontvang, hoeveel sal die bedrag op haar dogter se agtiende verjaarsdag wees? (Rond af tot die naaste Rand)


(g) Wat sal die effektiewe rentekoers wees indien die nominale rentekoers 16% per jaar is en die

rente kwartaaliks oploop?

A. 20,250%. B. 15,025%. C. 16,160%. D. Nie een van bogenoemde nie.

62

9 BYKOMENDE ASSESSERING Geen.

10 EKSAMENS

Gebruik die brosjure my Studies @ Unisa vir algemene eksamenriglyne asook riglyne vir eksamenvoorbereiding. Inligting oor die eksamen Aan die einde van die semester moet u 'n twee-uur eksamenvraestel skryf. Let asseblief daarop dat toelating tot die eksamen slegs verkry kan word deur die indien van die eerste werkopdrag, voor die vervaldatum. Begin elke vraag op ‘n nuwe (skoon) bladsy. Wanneer u met ‘n vraag begin, lees altyd eers wat gevra is voordat u die inligting lees. Op hierdie wyse sal u dadelik weet watter inligting nodig is om die vraag te beantwoord. Indien u eers deur die hele vraag lees voordat u weet wat gevra is, sal u vir ‘n tweede keer deur die inligting moet lees en sodoende onnodig tyd verspil. Indien u tussen 40% en 49% as ‘n finale punt behaal, sal u toegelaat word om hereksamen te skryf. Hierdie hereksamen word dan aan die einde van die volgende semester geskryf. Om hierdie hereksamen te slaag, moet u ten minste 50% in die eksamen self behaal. Dit beteken dat as u in die Mei 2013-eksamen kwalifiseer vir ‘n hereksamen, u in Oktober 2013 die FAC2601 tweede semester vraestel sal skryf. Net so sal studente wat in Oktober 2013 vir ‘n hereksamen kwalifiseer die FAC2601 vraestel van Mei 2014 skryf. ‘n Student kan egter net een hereksamen per registrasie skryf. Geen verdere studiemateriaal sal aan u gestuur word indien u vir ‘n hereksamen kwalifiseer nie. U moet ook nie werkopdragte in die volgende semester inhandig nie. Alle hereksamen studente mag nog hul dosente kontak as hulle enige navrae of probleme ondervind. Daar is verskeie redes waarom dosente nie vorige jare se eksamens, werkopdragte en oplossings aan u kan stuur, faks of e-pos nie en ons sal dit waardeer as u nie so ‘n versoek aan ons rig nie. U word aangeraai om die eksamentydtafel betyds te raadpleeg en u finale hersienings-program daarvolgens te beplan. Begin betyds ten einde 'n opeenhoping op die laaste oomblik te vermy. Maak seker dat u al die werkopdragte se oplossings ten minste twee weke voor die eksamen ontvang het. Oplossings is beskikbaar op die myUnisa stelsel op UNISA se webbladsy.

11 GEREELDE VRAE Die brosjure my Studies @ Unisa bevat ’n A–Z-gids van die mees relevante studie-inligting.

FAC2601/101

63

12 TEN SLOTTE Ten spyte van sorgvuldige voorbereiding om seker te maak dat die studiegidse,

werkopdragte en oplossings omvattend, foutloos en sonder weglatings is, is dit moontlik dat teenstrydighede wel daarin mag voorkom. Indien u enige foute of aangeleenthede wat nie duidelik omskryf is nie, sou teëkom, hoor ons graag daarvan sodat ons dit kan regstel. Met vriendelike groete Mnr G J Steyn Mnr C J Els Mnr F Montgomery Mnr C Mkefa DOSENTE: REKENINGKUNDE 2: MODULE FAC2601

64

13 BYLAAG A: VERONDERSTELDE KENNIS Daar word veronderstel dat studente reeds oor die kennis beskik om sekere eenvoudige berekeninge te kan doen. Sommige hiervan word in die volgende paragrawe bespreek sodat dié studente wat meer oor die onderwerpe wil weet, hulself op hoogte daarvan kan bring. 13.1 Basiese berekeninge

Om die persentasie van 'n bedrag of getal te bereken bv. 13% van R3 900. Die 13% beteken eintlik 13 uit 100, of 13 ÷ 100; en "van" beteken "vermenigvuldig met". Dus: 13% van R3 900 kan gelees word as:

13 ÷ 100 x R3 900,00 = R507,00 of, as u 'n sakrekenaar gebruik: 3900 x .13 = 507.00. (Deur die faktor van ".13" te gebruik, het u reeds die 13 deur 100 gedeel. Alle persentasies kan op hierdie wyse hanteer word.)

Om die prys van 'n aantal items na 'n enkele item te herlei bv. as R39,52 vir 13 items betaal is, kos een item R39,52 ÷ 13 = R3,04. Hierdie bedrag kan dan gebruik word om die koste van ander hoeveelhede van dieselfde aard te bepaal bv. 27 items sal 27 x R3,04 = R82,08 kos.

13.2 Rente

Rente is in der waarheid 'n betaling vir die gebruik van iemand anders se geld, dus is dit die "prys" van geld of die finansieringskoste daarvan. Rente kan ontvangbaar wees (bv. rente op beleggings) of dit kan betaalbaar wees (bv. rente op lenings, skuldbriewe of verbande). Om rente te kan bereken, benodig mens:

Die bedrag betrokke, Die rentekoers waarteen dit belê/geleen is en Die tydperk waarvoor dit belê/geleen is.

Wanneer 'n tydperk betrokke is, kan studente dit oorweeg om 'n "tydlyn" te gebruik, wat met

die berekeninge kan help. 'n Tydlyn kan soos volg opgestel word:

(a) Inligting: Bedrag belê (of geleen) R12 000 Rentekoers 0,5% Tydperk: 1 Mei 20.1 tot 31 Desember 20.1 = 8 maande

1 Mei 20.1 31 Des 20.1

Tydperk: 8 mnde Rentekoers: 10,5%

Totale tydperk = 8 maande (of 2/3 van 'n jaar = 0,6667 jr).

FAC2601/101

65

(b) Inligting: Bedrag belê (of geleen) R12 000 Rentekoers 10,5% Tydperk: 1 Mei 20.0 tot 31 Desember 20.1 = 1 jr, 8 mnde (of 20 mnde)

1 Mei 20.0 31 Des 20.0 01 Jan 20.1 31 Des 20.1

Tydperk: 8 mnde Rentekoers: 10,5%

Tydperk: 12 mnde (= 1 jr) Rentekoers: 10,5%

Totale tydperk = 20 maande (of 1 en 2/3 van 'n jaar = 1,6667 jr).

Voorbeelde: 1. Tydperk korter as een jaar: Bedrag belê (of geleen) R12 000 Rentekoers 10,5% Tydperk: 1 Mei 20.1 tot 31 Des 20.1 = 8 maande Berekening van rente: R12 000 x 10,5 ÷ 100 x 8 ÷ 12 = R 840,00 OF: R12 000 x 0,105 x 8 ÷ 12 = R 840,00 OF: R12 000 x 0,105 x 2 ÷ 3 = R 840,00 OF: R12 000 x 0,105 x 0,6667 = R 840,00 2. Tydperk langer as een jaar: Bedrag belê (of geleen) R12 000 Rentekoers 10,5% Tydperk: 1 Mei 20.0 tot 31 Des 20.1 = 1 jr, 8 mnde (of 20 mnde) Berekening van rente:

R12 000 x 10,5 ÷ 100 x 20 ÷ 12 = R2 100,00 OF: R12 000 x 0,105 x 20 ÷ 12 = R2 100,00 OF: R12 000 x 0,105 x 5 ÷ 3 = R2 100,00 OF: R12 000 x 0,105 x 1,6667 = R2 100,00

66

3. Winste

In die geval van die berekening van winste is 'n tydperk nie betrokke nie, daarom is 'n tydlyn onnodig. In hierdie geval speel die bedrag en die persentasie, die sleutelrolle.

Voorbeelde 3. Winste 3.1 Wins op kosprys:

Kosprys R23 000 Wins op kosprys 25% Om te bereken: Verkoopsprys Berekening van verkoopsprys

R23 000 + (R23 000 x 25 ÷ 100) = R23 000 + R5 750 R28 750 OF: R23 000 + (R23 000 x 0,25) = R23 000 + R5 750 R28 750 OF: R23 000 x 1,25 R28 750

Die redenasie vir die laaste berekening is dat, as die kosprys R1,00 is, sal die wins R0,25 wees en die verkoopsprys R1,25. Dus: As die kosprys R23 000 is, sal die verkoopsprys R23 000 x 1,25 wees.

3.2 Wins op verkoopsprys:

Verkoopsprys R23 000 Wins op verkoopsprys 25% Om te bereken: Kosprys. Berekening van kosprys: R23 000 - (R23 000 x 25 ÷ 100) = R23 000 - R5 750 R17 250 OF: R23 000 - (R23 000 x 0,25) = R23 000 - R5 750 R17 250 OF: R23 000 x 0,75 R17 250 In hierdie geval is die berekening van die laaste bedrag nie so eenvoudig as die vorige geval nie. Mens moet 'n bietjie redeneer. Die verkoopsprys van R23 000 sluit 'n wins van 25% in, daarom, as die verkoopsprys R1,00 is en die wins is R0,25, sal die kosprys (wat minder as die verkoopsprys moet wees) R0,75 wees. Dus, om die kosprys te be-reken: As die verkoopsprys R23 000 is, sal die kosprys R23 000 x 0,75 wees.

FAC2601/101

67

3.3 Verkoopsprys word gegee maar die persentasie wins is op kosprys: Verkoopsprys R23 000 Wins op kosprys 25% Om te bereken: Kosprys. Berekening van kosprys: R23 000 - (R23 000 x 25 ÷ 125) = R23 000 - R4 600 R18 400 OF: R23 000 - (R23 000 x 0,20) = R23 000 - R4 600 R18 400 OF: R23 000 ÷ 1,25 (let op: gedeel deur) R18 400 Die berekening van die laaste bedrag is soos volg beredeneer: Die verkoopsprys van R23 000 sluit 'n wins van 25% op kosprys in, dus, as die verkoopsprys R1,25 is en die wins is R0,25, sal die kosprys (wat minder as die verkoopsprys is) R1,00 wees. Dus, om die kosprys te bereken: As die verkoopsprys R23 000 is, sal die kosprys R23 000 ÷ 1,25 wees.

Om op te som:

Kosprys 1,00

Wins x 1,25 0,25 1,25

Verkoopsprys 1,25

Gegewe die kosprys en u moet die verkoopsprys bereken (wat meer is as die kosprys) vermenigvuldig die kosprys met 1,25 (as die persentasie 25% is). Gegewe die verkoopsprys en u moet die kosprys bereken, (wat minder as die verkoopsprys is) deel die verkoopsprys deur 1,25 (as die persentasie 25% is).

4. Verhoudings 4.1 Persentasie as 'n verhouding:

'n Persentasie kan ook as 'n verhouding beskou word; 'n verhouding tot 100. Dit beteken dat 'n verhouding van 15% na regte 15 uit 100 beteken of 15 : 100. As 'n student 43 punte uit 60 behaal, is sy verhouding 43 tot 60 (aangedui as 43:60) of

43 ÷ 60 x 100 = 71,7% (of 71,7 uit 100 of 71,7:100).

Deur die waardes albei kante van die dubbelpunt deur 100 te deel, kry u 'n verhouding van 0,717:1 (verwys na par 4.2 hieronder).

68

Op soortgelyke wyse, as die verkope van 'n onderneming R245 000 is en die bruto wins op hierdie verkope is R147 000, is die persentasie bruto wins: R147 000 ÷ R245 000 x 100 = 60%. Sonder om 'n ingewikkelde berekening te doen, kan mens dadelik sê dat die kosprys 40% (= 100% - 60%) is. Hierdie 40% kan ook soos volg bereken word:

R245 000 - R147 000 [= R98 000] ÷ R245 000 x 100 = 40%.

FAC2601_2013_TL_101_3_A.doc

s tudiebrie f 1011/3/2013 - unisa study...

Documents