__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

1

ŞAH ISMAYIL XƏTAI ƏSƏRLƏRI

1-CILD

QƏZƏLLƏR

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

2

Hüsni-rüxsarın, kim, oldu canü dil heyran ona,

Vǝdǝyi-dövri-qǝmǝrni tapşırır dövran ona.

Çün sǝnin hüsnün misali-Yusifi-Kǝnandir,

Yüzini hǝr kim ki, görmǝz yoxdurur iman ona.

Atǝşi-eşqindǝ, ey xunxarǝ gözlü dilbǝrim,

Öylǝ yanmışdır bu bağrım yoxdurur dǝrman ona.

Gül yanağın, dilbǝra, bǝs tazǝtǝrdir hǝr zaman,

Qanlı yaşımdan tökǝr hǝrdǝm gözüm baran ona.

Zülmǝti-zülfindǝ könlü bu Xǝtai xǝstǝnin,

Xızra bǝnzǝr kim, görünmǝz çeşmeyi-heyvan ona.

* * *

Getdi ol dilbǝr, bǝsi dǝrdü bǝla qaldı mana,

Nǝ bǝla, bil kim, yüküş cövrü cǝfa qaldı mana.

Bunca gǝldim, mǝn gǝdayǝ heç inayǝt qılmadın,

Eşigindǝ qaldığım dǝsti-dua qaldı mana.

Müjdǝ gǝldi dilstanimdǝn ki, qǝtl oldu rǝqib,

Şükr kim, biganǝ getdi, aşina qaldı mana.

Anca kövkǝb kimi, yaş tökdi, ğǝmindǝn gözlǝrim,

Yer ilǝ, gög ilǝ keyvan hǝm, baxa qaldı mana.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

3

Ey Xǝtai, zülfi tǝk arındı yüzdǝn Zǝngbar,

Dilbǝri-Çinü Xötǝn, xubi-Xǝta qaldı mana.

Can olmaz isǝ, sǝn tǝki canan yetǝr mana,

Vǝslin bu xǝstǝ könlümǝ dǝrman yetǝr mana.

Hicrin cǝfası eylǝ yıxıbdır bu könlümü,

Hǝr şǝb qapunda nalǝvü ǝfğan yetǝr mana.

Zülmǝt içindǝ abi-hǝyat istǝmǝz könül,

Lǝlin zülali çeşmeyi-heyvan yetǝr mana.

Zahid, qoparma sǝn mǝni meyxanǝdǝn bu gün,

Ruzi-ǝzǝldǝ yar ilǝ peyman yetǝr mana.

Gǝrçi, Xǝtai, getdi ǝlindǝn visali-dust,

Hǝrdǝm xǝyali-didǝyǝ mehman yetǝr mana.

* * *

Cana, könüldǝ hǝmdǝm olan qǝm durur mana,

Gör kim, fǝraq evindǝ nǝ hǝmdǝm durur mana.

Ancaq yüzün görǝndǝ sǝnin can degil mǝlul,

Zülfin kimi könül dǝxi bǝrhǝm durur mana.

Dil tǝşnǝ olsa vadiyi-hicrindǝ qǝm yemǝn,

Lǝlin zülali çeşmeyi-Zǝmzǝm durur mana.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

4

Neyçün sevǝrdi xǝstǝ dil, ey bivǝfa, sǝni,

Bu çox bǝla ki, hicrin edǝr kǝm durur mana.

Miskin Xǝtai vǝsl ilǝ yüz il yaşar, müdam,

Bu ömr kim, zǝmanǝdǝ bir dǝm durur mana.

Ey cǝmalın gülstani-baği-minudur mana,

Cǝnnǝti-rizvan ki, derlǝr ol sǝri-kudur mana.

Yüzün üstǝ zülfini ta gördüm, ey ruhi-rǝvan,

Gecǝ-gündüz ağlamaq eşqindǝ xoş xudur mana.

Hicr sǝrgǝrdanlığın çǝrxi-fǝlǝkdǝn görmǝnǝm,

Bu cǝfalǝri qılan ol yari-mǝhrudur mana.

Gecǝlǝr ta sübh olunca uyxu gǝlmǝz eynimǝ,

Ta xǝyalın daima çeşmimdǝ qarşudur mana.

Onca yaş tökdi Xǝtai firqǝtindǝn, ey sǝnǝm,

Xancaru baxsam gözümdǝ yer yüzü sudur mana.

* * *

Dilbǝra, eşqin tǝnimdǝ sevgili candır mana,

Pǝrtövi-mehri-rüxun xurşidi-tabandır mana.

Dǝrdi-hicrindǝn sǝnin hǝrgiz şikayǝt qılmazam,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

5

Heç ǝlac etmǝn tǝlǝb, neyçün ki, dǝrmandır mana.

Asitanın xakini vermǝn cǝmii-alǝmǝ,

Hǝr ayağın torpağı mülki-Süleymandır mana.

Ta cǝmalın müshǝfin gördüm, ǝya nuri-ilah,

Zikri-eşqin dildǝ daim, virdi-Qurandır mana.

Ey Xǝtai, xubların cövri vǝfadır aşiqǝ,

Firqǝti, hicri nigarın lütfü ehsandır mana.

* * *

Getdi ol mǝhru yanımdan, yüz cǝfa qaldı mana,

Cövr bilmǝn, kim, bǝlayi-müntǝha qaldı mana.

Ey pǝri, çox işveyi-hüsninǝ mǝğrur olma kim,

Mülki-fani sanmagil, kim nǝ sana qaldı, mana.

Ta kim, ol xurşidrux getdi gözümdǝn su tǝki,

Göz yaşım onun üzündǝn aşina qaldı mana.

Sǝn gedǝndǝn bǝrlü anca zarü ǝfğan etmişǝm,

Yerü gög, insü mǝlǝk cümlǝ baxa qaldı mana.

Dilbǝrin getdi, Xǝtai, sǝn nedirsǝn dünyanı?

Çünki can getdi, bu tǝn, yarǝb, niyǝ qaldı mana!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

6

Hǝrdǝm ğǝmindǝ nalǝvü ahim yetǝr mana,

Dünya yüzündǝ ol yüzi-mahim yetǝr-mana.

Isbat qılmışam ruxi-zǝrd, ǝşki-sürximi,

Dǝviyi-eşqǝ böylǝ güvahim yetǝr mana.

Alǝm xǝlayiqi mǝnǝ cümlǝ hǝsud ola.

Ol asitanın iti pǝnahim yetǝr mana.

Zahid, ögünmǝ, taleyi-sǝdǝm, deyib yüküş,

Sǝn var işinǝ bǝxti-siyahim yetǝr mana.

Kǝsmǝ ümidi-rǝhmǝti hǝqdǝn, Xǝtai, sǝn,

Cümlǝ xǝtadǝ lütfi-ilahim yetǝr mana.

* * *

Dilbǝra, ol ay yüzün xyrşidi-tabandır mana,

Bağçan içindǝn axan su, abi-heyvandır mana.

Mǝscidǝ varmaq nǝ hacǝt, dedim, ey zahid, mana,

Ruy ilǝ zülfi anın, küfrilǝ imandır mana.

Müddǝilǝr tǝnǝsindǝn sanmanız kim, mǝn dönǝm,

Ol mǝnim canım içindǝ cani-canandır mana.

Mǝn sǝninlǝ söylǝşǝndǝ gǝr zimistan, gǝr bahar,

Hǝr nǝ çağ görsǝm sǝni, alǝm gülüstandır mana.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

7

Ey Xǝtai, çün sǝnǝ hǝqdǝn nǝzǝrdir hǝr zaman,

Eşqin ilǝ bu hǝyatım baği-rizvandır mana.

* * *

Xaki-payin, dilbǝra, bir tac dövlǝtdir mana,

Bǝs yüzün görmǝk sǝnin bǝxtü sǝadǝtdir mana.

Çün qǝmi-eşqindǝ ölmǝkdir, hǝyati-cavidan,

Hǝq bilür ölmǝk deyil, ol eyni-rahǝtdir mana.

Munca kim, dǝrdündǝ zǝhmǝt çǝkmişǝm, ey bivǝfa,

Çünki sǝndǝndir bu zǝhmǝt, cümlǝ rahǝtdir mana.

Gǝrçi mǝndǝn dǝrhicab olursan, ey arami-can,

Yüzünü göstǝrdiyin eyni-inayǝtdir mana.

Düşdǝ gördi dün Xǝtai, yar olubdur hǝmdǝmi,

Ya düşümdür, ya xǝyalım bu nǝ halǝtdir mana.

* * *

Ah kim, sǝn getdin, ey ay yüzlü, can qaldı mana,

Can sǝninlǝ getdi cismi-natǝvan qaldı mana.

Taki sǝn getdin yanımdan ey dilaramım mǝnim,

Halǝti-vǝslin könüldǝ pasiban qaldı mana.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

8

Gǝrçi gülzari-cǝmalın getdi qarşımdan mǝnim,

Dildǝ mehri-qamǝtin sǝrvi-rǝvan qaldı mana.

Gǝr nihan oldu gözümdǝn ol pǝri-peykǝr sǝnǝm,

Göydǝ mah anun yüzündǝn bir nişan qaldı mana.

Taki sǝndǝn ayrı düşdi bu Xǝtai xǝstǝdil,

Buyi-muyin müşk ilǝ ǝnbǝrfişan qaldı mana.

* * *

Hǝq ǝzǝl meyxanǝsindǝn verdi bu cami mana,

Kainat ǝhli tǝǝccüb qıldılar qamu mana.

Bilmǝz idim xǝtti-rüxsarın sifatın söylǝmǝk,

Fitnǝ çeşmin qǝmzǝsi öyrǝtdi ilhami mana.

Sǝbrü aramım gedibdir görmǝzǝm eynimdǝ xab,

Firqǝtin bir eylǝmişdir sübh ilǝ şami mana.

Çox cǝfa hasil olan sǝndǝn mana, ey bivǝfa,

Aqibǝt eylǝr xǝyalın rǝsmi-bǝdnami mana.

Köynǝyindǝn çıx, dedim şol sǝrv gül xǝndanıma,

Zǝrrǝcǝ qayınmadı göstǝrdi ǝndamı mana.

Ey Xǝtai, zülfinin zǝncirinǝ qeyd etmǝ dil,

Danǝdir xali onun hǝm zülfidir dami mana

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

9

Xaki-payın sürmǝdir, eynimǝ ǝnam et mana,

Gǝr qǝbul olmaz müradim sǝndǝn elam et mana.

Dǝrdimin dǝrmani rüxsarini görmǝkdir sǝnin,

Tǝşnǝyǝm billah, dodağın şǝrbǝtin cam et mana.

Çün könül xalin ucundan düşdü zülfin qeydinǝ,

Bigünah öldürmǝgil hǝr lǝhzǝ aram et mana.

Istǝmǝn zahirdǝ faş olmaq anınçun gözlǝrǝm,

Mehri-eşqin razini, ey yar, ilham et mana.

Bu Xǝtaidǝn götürgil möhnǝti-hicranını,

Ey pǝriru, tanriçün, ancaq ilzam et mana.

* * *

Nitqi-ǝnfasi-Mǝsihin dǝmbǝdǝm candır mana,

Çünki mǝn Xızrǝm dodağın abi-heyvandır mana.

Bilmǝzǝm alǝmdǝ yarǝb, gǝrdişi-ǝyyami-ğǝm,

Lütfi-ehsanınmıdır, ya cövri-hicrandır mana.

Vermişǝm imanımı zǝnciri-zülfin küfrinǝ,

Bǝndi-zülfin küfrini gördüm nǝ imandır mana.

Dün rǝqibi-kafiri-gümrahilǝ eybindǝ kim,

Hǝr hekayǝtlǝr ki, qıldın cümlǝ pünhandır mana.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

10

Bu Xǝtai birlǝ solmuş bir dǝxi, ey şahi-hüsn,

Ta dǝhanın xatǝmi-mehri-Süleymandır mana.

* * *

Ya ilahi, istǝrǝm sǝndǝn bu ǝnami mana,

Edǝsǝn hǝmdǝm kim, ol sǝrvi-gülǝndamı mana.

Şol büti-namehriban hǝrgiz mǝni yad etmǝdi,

Bir mǝhǝbbǝt qılmadı axır sǝrǝncamı mana.

Cövri-hicran çǝkdiyimdǝn qalmayıbdır taqǝtim.

Ya nǝsib etsin nolaydı sǝbrü aramı mana.

Könlüm aldın bitǝkǝllüf, canımı almaqdurur,

Güldürür eşqindǝ dayim hasilin ami mana.

Keçdi ömrün ey Xǝtai, uş bu zaye dünyada,

Şol vǝfasız dilbǝridǝn vermǝdi kami mana.

* * *

Dust yolunda hǝlal olsun dila, qeyrǝt sana,

Qeyridǝn bir zǝrrǝ minnǝt çǝkmǝdǝn rǝHmǝt sana.

Ol sǝnǝm ǝzmi-sǝfǝr etdi, könül, ǝylǝnmǝ kim,

Bir nǝfǝs didar gör kim, qalmaya hǝsrǝt sana.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

11

Ey dilü din, siz çıxın evdǝn ki, dildarım gǝlür,

Sǝn dǝ ey can, durma kim, biz vermişiz rüxsǝt sana.

Çareyi-behbudimi sordum müalicdǝn, dedi,

Dǝrd dǝrdi-eşqisǝ mümkün deyil sǝhhǝt sana.

Ey Xǝtai, sǝn şǝhidi-qǝmzeyi-dildarsǝn,

Hǝşrdǝ rǝşk aparır yetmiş iki millǝt sana!

* * *

Roşǝn yüzün ki, zülfin olubdur niqab ona,

Nisbǝtdir ǝbr içindǝ mǝhü afitab ona.

Eşqin sǝnin ki, mǝxzǝni-gǝnci-ilahidir,

Andan durur ki, mǝskǝn olubdur xǝrab ona.

Eşqin nǝdir cahanda sǝnin, ey pǝrisifǝt,

Heyran durur fǝlǝkdǝ gǝzǝn mahtab ona.

Uyğudǝ gözlǝrim necǝ görsün cǝmalını,

Eşqindǝ çünki gǝlmǝdi bir zǝrrǝ xab ona.

Aşiqdurur yanağına zülfin Xǝtai tǝk,

Andan düşǝr bu vǝchilǝ bu piçü tab ona.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

12

Eylǝdim bünyad ǝvvǝl bǝndǝ ǝz nami-xuda,

Ol yaratmış sǝrvǝri-mǝrdan Əliyyül-Mürtǝza.

Aciz olma ey könül, münkir gǝrǝkmǝz ǝhli-dil,

Hǝqtǝala buyruğudur mur ǝlindǝ ǝjdaha.

Eylǝ sultandır ki, yoxdur mislü hǝm hǝmta ona,

Buyruğundan kim, onun çıxmaz şǝhü mirü gǝda.

Kim ki, hǝqqǝ münkir oldu qoy cǝzasıdır onun,

3ǝrrǝcǝ rǝhm etmǝgil sǝn ta kim, ol halın duya.

It rǝqiblǝr tǝnǝ edǝrsǝ Xǝtai, hǝqqǝ sal,

Olma qǝmgin kim, sana qıldığını hǝqdǝn tapa.

* * *

Canü dilmi qoymuşam yolunda mǝn ey dilrüba,

Taki uyxuda görǝr mǝn sǝn tǝki bir mǝhliqa.

Taki eşqinin bǝlası canıma kar eylǝdi,

Ey tǝbibim, bilmǝzǝm kim, varmı bu dǝrdǝ dǝva?

Daneyi-xalinǝ ta kim, mürği-can qıldı tǝmǝ,

Dami-zülfin hǝlqǝsinǝ oldu canım mübtǝla!

Ey mürüvvǝt mǝdǝni, mǝndǝn kǝrǝm qılma diriğ,

Qǝnbǝrinǝm mǝn sǝnin şahım bǝeşqi-Mürtǝza!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

13

Özgǝ aşiqlǝr ǝgǝrçi dil verǝr dildarına,

Bu Xǝtai xǝstǝ gör, yolunda qıldı can fǝda.

* * *

Ey könül, sidqilǝ hǝr kim şah ilǝ yoldaş ola,

Yüz gǝrǝk döndǝrmǝyǝ hǝr necǝ kim, yoldaş ola.

Yolu gǝr daş ola, gǝr yay ola, gǝr oxü qılınc,

Mürşidindǝn dönǝnin mǝnidǝ ismi laş ola.

Qul gǝrǝk tanıda öz doğruluğun hǝq yoluna,

Etiqaddan azmaya gǝr bayü gǝr qǝllaş ola.

Ey könül, cǝhd eylǝ gǝl, doğru yola gör şahı sǝn,

Aqibǝt qǝlbi çıxar hǝr kimsǝ kim, qǝllaş ola.

Ey Xǝtai, sidqilǝ bu şah ǝyağinǝ gǝlǝn,

Aqibǝt bir gün gümansız xǝlq içindǝ baş ola.

* * *

Hǝr kimǝ kim, sǝncǝliyǝn bir pǝrivǝş yar ola,

Əqlü huşü xani-manından dǝxi avar ola.

Başinǝ hǝr kimsǝnin düşsǝ saçın sevdalǝri,

Tǝrk edüb dünyanı ömründǝn dǝxi bizar ola.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

14

Sǝn tǝki alǝmdǝ olmaz, gǝr olarsa dilbǝra,

Bu gözü cadusifǝt, hǝm qaşları mǝkkar ola.

Dǝrdü ğǝm gǝldikcǝ sǝndǝn, şad olurmǝn dilbǝra,

Görüm onları mǝnim könlümdǝ bǝrxurdar ola.

Qıla dönmüşdür vücudim, möhnǝti-cövrin çǝkǝ,

Sağ gǝzǝn düşmǝnlǝrin bu bǝndǝ tǝk bimar ola.

Hǝmdǝmin daim rǝqib olmuşdur ey, gül yüzlü yar,

Xanda bir gül bitsǝ, lazımdır yanında xar ola.

Eşqinǝ hǝr kim giriftar oldu, ey kafǝr necǝ,

Şeyx Sǝnan tǝk belinǝ bağlayan zünnar ola.

Vǝsl ilǝn şad eylǝ qurtar, dǝrdü ğǝmlǝrdǝn mǝni,

Dǝrdi-hicranın çǝkǝn ki, bu dili-ǝfkar ola.

Varmıdır bir kimsǝ, yarǝb, ǝhli-üşşaq içrǝ yar.

Bu Xǝtai xǝstǝdiltǝk aşiqi-didar ola?!

* * *

Ey bǝndǝ, gǝr cǝhanda pǝnahın ilah ola,

Kǝmtǝr qulun mǝqamı sǝnin padişah ola.

Aşiq odur ki, dǝvi edǝrsǝ bu sözünǝ,

Qanlı yaşilǝ çöhreyi-zǝrdi güvah ola.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

15

Mehrabi var o zahidin, amma ki, aşiqǝ,

Mǝşuqinin ǝyaği izi, qiblǝgah ola.

Bǝdxahım ola cümlǝ-cahan çǝkmǝzǝm mǝlal,

Çün ol sǝnǝm mǝnimlǝn ǝgǝr nikxah ola.

Başdan-ayağa bǝndǝ Xǝtai xǝtalidir,

Zahid, xaçan ki, xubları sevmǝk günah ola?

* * *

Neylǝrǝm ol cǝnnǝti içindǝ dildar olmasa,

Qoy anı viranǝ qalsın bağçada bar olmasa.

Ğǝflǝt ǝhli qaldı hǝqdǝn şöylǝ bil kim, binǝsib.

Qanda didarı görür, ol bunda bidar olmasa.

Dünyada aşiq olan geydi mǝlamǝt donunu,

Hǝr yetǝn aşiq olurmu dǝrd ana kar olmasa.

Aşiqin meydanda başı top yerinǝ çalınur,

Başını meydana qoymaz kim ki, sǝrdar olmasa.

Doğruluq dost qapısıdır, doğru gǝl gir bu yola,

Əyri meydanda utanur, onda iqrar olmasa.

Ey Xǝtai, gövhǝri xǝrc eylǝmǝ nadanǝ sǝn,

Gövhǝrin qǝdrini bilmǝz gǝr xiridar olmasa.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

16

Hüsnin bǝyani sureyi-Yasinü Hǝlǝta,

Ey Kǝbeyi-mübarǝkü vey Mǝrveyi-Sǝfa.

Dövri-fǝlǝk verirsǝ mǝnǝ ixtiyarını,

Bir tari-muyini du cǝhana qılam baha!

Gǝlmiş deyil, gǝlibdürǝ bilmǝz beruzi-hǝşr,

Dövri-qǝmǝr sǝnin tǝki bir şahi-mǝhliqa.

Kim ki, vüsalın istǝsǝ ixlasilǝ sǝnin,

Üstündǝ zill sayǝ sǝadǝt dutar hüma.

Toprağa bas ayağını, ey gözlǝrim nuri,

Kim, xaki-payini dilǝrǝm bǝhri-tutiya.

Şeydavü mǝstü valehü heyranǝm, ey sǝnǝm,

Ixlasilǝ yolunda mǝnǝm rindü canfǝda.

Xurşidü mahü cümlǝ sitarǝ bir ǝncümǝn,

Qıldı sücud surǝtinǝ ey ǝzizi-ma.

Ruhi-müsǝvvǝr oldu yüzündǝn bǝabü gil,

Sǝnsǝn şǝha, bu ǝhsǝni-tǝqvimǝ kimiya.

Insan deyirdi göydǝ mǝlǝk yoxidi hǝnuz,

Sǝn var idin cahanda, ǝya dürri-ibtida.

Hǝmtası ol şǝhǝnşahi-ǝzǝm nigarımın,

Yoxdur bǝhǝqqi-hörmǝti-övladi-Müstǝfa.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

17

Yarın yolunda xǝstǝ Xǝtai yoruxmǝ tiğ,

Olgil şǝhidi-dǝşti-biyabani-Kǝrbǝla.

* * *

Taki rüxsarindǝn ǝrrǝhman ǝlǝl-ǝrş-istiva,

Hǝm anın şǝnindǝ münzǝl ayǝti-şǝmsül-züha.

Sureyi-Tahavü Yasinü tǝbarǝk hüsnünǝ,

Gör nǝ tǝzim eylǝmişdir hǝq taala rǝbbǝna.

Münfǝildir, tǝlǝtindǝn dǝr fǝlǝk, xurşidü mah,

Şol cǝhǝtdǝn kim, yüzün-nurindǝn almışdır ziya.

Valehü sǝrkǝştǝdir alǝmdǝ ǝhli-mǝrifǝt,

Vǝchinǝ ey gövhǝri-pakizǝyi-ǝrzü sǝma.

Bu Xǝtaidǝn inayǝt kǝsmǝ, ey şahi-kǝrǝm,

Canǝ yetmişdir cǝfadǝn lütf edib qılgil vǝfa.

* * *

Minbǝd ǝgǝr mǝnimlǝ hǝbib olsa aşina,

Mǝn canımı yolunda onun eylǝrǝm fǝda.

Gülgün yüzün xǝyalına düşdü könül yenǝ,

Bǝnzim saraldı dǝrdilǝ, manǝndi-kǝhrǝba.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

18

Darülşǝfayǝ getmǝdiyim candan ötrüdür,

Ey cismimin hǝyatı, lǝbindir mǝnǝ şǝfa.

Çeşmin cǝhanda fitnǝvü aşub göstǝrir,

Hǝrdǝm qiyamǝti qoparır qamǝtin mana.

Yastan Xǝtai, yar eşigin etiqadilǝ,

Şamü sǝhǝr dǝ dövlǝtinǝ eylǝgil dua.

* * *

Vǝchindǝ peydadır sǝnin ǝnvari-zati-kibriya,

Ol yüzǝ qarşuda da şǝrmǝndǝdir şǝmsüz-züha.

Leyli cǝmalından cüda Mǝcnun kimi sǝrkǝştǝyǝm,

Fǝrhad var istǝr könül Şirin dodağından şǝfa.

Cami-müsǝffadǝn mana saqi içirdi bir qǝdǝh,

Sufi nǝ bilsin mǝn ol camdan necǝ buldum sǝfa.

Hǝr kim ki, tovhid ǝhlidir, ol didü vadid ǝhlidir.

Ruzi-ǝzǝldǝn ta ǝbǝd istǝr kǝmali-müntǝha.

Mǝn cahilü nadaniyǝm, ol hüsniçün heyraniyǝm,

Ta gǝncikǝn pünhan idim, şimdi gözümdǝn zahira.

Eynülyǝqin hǝqq sirrinǝ idrak edǝn insan idim,

Ey mǝrifǝtdǝn bixǝbǝr, insafǝ gǝlgil bihǝya.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

19

Canü cǝhani siz sizin neylǝr Xǝtai xǝstǝdil,

Sǝndǝn müdam ehsan dilǝr, çünki gǝdadır binǝva.

* * *

Zǝrreyi-mehrindǝ daim, ey cǝmali-afitab,

Əbr yüzündǝn götürgil dutmagil mǝndǝn hicab.

Dur dedim yarin köyündǝn, ey rǝqibi-rusiyah,

Xǝstǝ bülbül var ikǝn neylǝr gülüstanda ğürab?

Ey gözü nǝrgiz, yüzü gültǝk, boyu sǝrvi-rǝvan,

Ta ki, sǝndǝn ayrı düşdüm, xǝstǝyǝm halım xǝrab.

Cǝnnǝti-vǝslindǝn ey, canım mǝni dur eylǝmǝ,

Mǝn fǝraqın atǝşindǝn çǝkmişǝm dǝrdü ǝzab.

Bu Xǝtai hǝqqinǝ dayim dutubdur çox ümid.

Aqibǝt rǝhm eylǝ anǝ saǝti-yovmülhesab.

* * *

Gǝldi sürahi mǝclisǝ, rǝf eylǝmiş niqab,

Nur eylǝdi bu mǝclisi-zǝrrinpǝr afitab.

Manǝndi-cami-Xızr nǝbidir misal ilǝn,

Abi-hǝyat içindǝki can bǝxş edǝn şǝrab.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

20

Qül-qül deyǝr mütariyǝ, yǝni di gǝl, di gǝl,

Baş endirir piyalǝyǝ kim, qılma ictinab.

Mǝşuqi-sǝrvqamǝtü mǝhbubi-simtǝn,

Tavusi-rovzǝ cilvǝ qılır, çıxmış ǝz-hicab,

Içmiş şǝrabi-lǝl çü sǝrxoş öpǝr ǝyağ,

Nǝql eylǝmǝkdǝ canü cigǝrdǝn dilǝr kǝbǝb.

Ayineyi-Sikǝndǝrü hǝm cami-Cǝm budur,

Izhar edǝr cahani, qılur şeyxi çün şǝbab.

Hǝr yerdǝ kim, otura Xǝtai, o hurivǝş,

Göydǝ mǝlayik oxuyǝ: "ya leytǝni turab".

* * *

Bu alǝm hüsninǝ heyrandır, ey dust!

Sana bu qönçǝ lǝb xǝndandır, ey dust!

Mǝn ol Yǝqubi-nisbǝt zar buldum,

Cǝmalın Yusifi-Kǝnandır, ey dust!

Hilali qaşını ta gördü çeşmim,

Bu canım eydinǝ qurbandır, ey dust!

Sana bu künfǝkan valeh bulubdur,

Ki, hüsnin surǝti-rǝhmandır, ey dust!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

21

Cǝmalın sǝfhǝsindǝ xǝttü xalın,

Yüzündǝ ayǝti-qurandır, ey dust.

Sǝnin eşqin vücudim şǝhri içrǝ,

Bu könlüm tǝxtinǝ sultandır, ey dust!

Xǝtaiyǝ demişsǝn cövr edim çox,

Yenǝ lütfü yenǝ ehsandır, ey dust!

* * *

Əhli-hǝyatǝ söylǝrǝm, ey hǝyyi-lamǝmat,

Fani cahanda kimsǝyǝ munis deyil hǝyat.

Baqidir ol ki, derlǝr ani vacibǝlvücud,

Fǝrmandır ana mümtǝnat ilǝ mümkinat.

Can bǝxş edǝr, mǝmatǝ lǝbin, ey mǝsihi-dǝm,

Isalǝrin ǝcǝbmi dǝmindǝn bu möcüzat.

Şǝtrǝnc dǝhr içindǝki at oynadan hani?

Tǝqdir beydǝqi anı bir dǝmdǝ qıldı mat.

Çün qul olan qapında görǝr qǝdr sǝltǝnǝt,

Bir qulunam ki, vermişǝm ol qǝdr içün bǝrat.

Yetmǝz Xǝtai zikri-ilahın nüfusinǝ.

Bir zat imiş ki, irmǝz ona zatilǝn sifat.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

22

Sǝrxoşi-cami-ǝlǝstǝm, ta ǝbǝd hüşyar mǝst,

Mǝsti-Layǝqǝl gǝzǝr, mǝn şǝhr içindǝ ar mǝst,

Sordular mǝndǝn ki, neyçün bidil oldun, mǝn dedim;

Ol sǝbǝbdǝn bidil oldum, dilbǝrü dildar mǝst.

Hǝqqinǝ aşiq olanlar cana şirin qalmasın,

Didara müştaq olanlar, qiblǝsi didar-mǝst.

Hǝr qǝmişdǝn şǝkkǝr olmaz, hǝr tikǝndǝn tazǝ gül,

Hǝr keyikin göbǝyindǝn nafǝyi-tatar mǝst.

Adǝmi oldur ki, onda lütfü hüsnü xülq ola,

Adǝmi demǝ ona kim, cübbǝvü dǝstar mǝst.

Daima istǝr Xǝtai, şah cǝmalın görmǝgǝ,

Şol gǝdayi-alihümmǝt talibi-didar mǝst.

* * *

Bu qǝmzǝ deyil, bǝladır, ey dust,

Bu xǝndǝ deyil, cǝfadır, ey dust.

Şǝkǝr lǝbin ağzıma söyǝrsǝ,

Söymǝk deyil ol, duadır, ey dust.

Yer yüzi hǝvayi-qǝddün ilǝ,

Cǝnnǝt kimi xoşhǝvadır, ey dust.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

23

Dil mürşidinǝ xǝyali-zülfin,

Hǝm xirqǝvü hǝm ǝsadır, ey dust.

Aşiq olalı sana Xǝtai,

"Ba-la" ına mübtǝladır, ey dust.

* * *

Dilbǝra, dǝrdimǝ dǝrman sǝndǝn özgǝ kimsǝ yox,

Hǝm dǝxi könlümdǝ dǝrman, sǝndǝn özgǝ kimsǝ yox.

Hicr evindǝ mǝn kiminlǝ hǝmdǝm oldum, ey sǝnǝm,

Könlümün şǝhrindǝ mehman, sǝndǝn özgǝ kimsǝ yox.

Xızr tǝk zülmǝtdǝ qaldım, bir mǝdǝd qıl tanrıçün,

Tǝşnǝ üçün abi-heyvan sǝndǝn özgǝ kimsǝ yox.

Hǝr nǝ kim, hökm eylǝsǝn, eylǝ mǝnǝ ey eşqi-yar,

Könlümün tǝxtindǝ sultan sǝndǝn özgǝ kimsǝ yox.

Bu Xǝtai xǝstǝnin vergil müradın, ya ilah

Kim, mǝnǝ lütf ilǝ ehsan sǝndǝn özgǝ kimsǝ yox.

* * *

Ol pǝri kim, bu cahanda hüsninin hǝmtası yox,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

24

Sǝrvi-rǝnanın xuraman qǝddinin balası yox.

Gecǝ-gündüz mǝn onun hicrindǝ yanmaqdır işim,

Neylǝyim ki, ol mǝhin mǝndǝn yana pǝrvası yox.

Ögmǝ, ey zahid, mǝnǝ rizvanü cǝnnǝt bağini,

Kim onun, yarım yüzi tǝk bir güli-hǝmrası yox.

Qılma, ey naseh, mǝnǝ zülfin sevǝrsǝn, deyǝ, tǝn,

Xansı aşiqdir kim, ondan başqa bir sövdası yox.

Gǝrçi çoxdur dünyada, üşşaqi ol mahin, vǝli,

Bu Xǝtai xǝstǝ tǝk bir aşiqi-şeydası yox.

* * *

Bu könlüm şad olur qǝmdǝn, rüxi çün lalǝgün görgǝc,

Misali-mǝrdi-müflis nagǝhan bir yaxşı gün görgǝc.

Əgǝr ah eylǝsǝm topraq olur dǝrlǝhzǝ ahimdǝn,

Düşǝr hǝr parǝsi bir yerdǝ kuhi-Bisütun görgǝc.

Onunçün ǝylǝmǝz ahi bu canım rǝhgüzarında,

Hǝramilǝr çaparlar karivani çün tütün görgǝc.

Mǝhü sǝyyarǝlǝr şǝrmǝndǝdir yüzünǝ baxmaqdan,

Fǝlǝk ovcindǝ xyrşidi hǝyadan sǝrnigun görgǝc.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

25

Xǝtai, rǝsm beylǝ eylǝyibdir etiraz ilǝ,

Hǝzaran naz edǝr xublar ki, aşiqni zǝbun görgǝc.

Hǝq kǝlami sevmişǝm, sureyi-Yasindǝn mǝdǝd,

Kim, mǝnǝ incili-fürqanın duasından mǝdǝd.

Ey, behǝqqi möcizatı verdin ol Musayǝ sǝn,

Kim, mǝnǝ Musayi-Imranın ǝsasından mǝdǝd.

Ey yaradan alǝmi, ol şahi-xuban eşqinǝ,

Ol rǝsuli-axiratın möcizasindǝn mǝdǝd.

Kim ki, kamin almadı, dünyada oldur binǝva,

Binǝvanın vergilǝn, yarǝb, nǝvasından mǝdǝd.

Bu Xǝtai, der ǝzǝldǝn mǝn imamın quliyǝm,

Ey imami-hǝq Əliyül-Mürtǝzasından mǝdǝd.

* * *

Munca cövr etdin mǝnǝ, namehribanlıqdan nǝ sud?

Öldürǝndǝn sonra, ey can, mehribanlıqdan nǝ sud?

Qǝhrin ilǝn tǝlx keçdi çünki ömrüm dünyǝdǝ,

Yaşım üzdǝn istǝyibǝn, şadimanlıqdan nǝ sud.

Bilmǝzǝm neçün durur düşmǝnliyin bu növilǝn,

Lütfini göstǝrmǝyib, hǝm bu yamanlıqdan nǝ sud.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

26

Çünki rǝhmin yoxdurur, mǝn piri-eşqin halına,

Bu cahan bağindǝ, ey sǝrvim, cavanlıqdan nǝ sud.

Ey Xǝtai, dilbǝrin çün kim, cǝfa eylǝr sǝnǝ,

Bivǝfa alǝmdǝ böylǝ zindǝganlıqdan nǝ sud.

* * *

Fǝlǝknin gǝrdişindǝn dadü fǝryad,

Mǝni ayırdı sǝndǝn dadü fǝryad.

Mǝni yardan ayırdı bu zǝmanǝ,

Zǝmanǝ gǝrdişindǝn dadü fǝryad.

Mǝnim iki cǝhanım sevgili şah,

Sǝni sevmǝkdiyindǝn dadü fǝryad!

Yaxam yırtım gedim ǝğyar ǝlindǝn,

Bu rǝhmi yox dilindǝn dadü fǝryad.

Necǝ biçarǝvü büryan olubdur,

Xǝtai, yar ǝlindǝn dadü fǝryad!

* * *

Ərzǝ yazdım mǝn sǝnǝ, ey şah xubanım, mǝdǝd!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

27

Ərzi-halım sǝn bilirsǝn dinü imanım, mǝdǝd!

Şǝrmisarǝm, pürgünahǝm sǝn bağışla, ya kǝrim,

Cümlǝlǝrni yarlığayın kamil ehsanım, mǝdǝd!

Mǝstü Mǝcnun olmuşam mǝn firqǝtindǝn, ya hǝbib,

Ey hǝqiqǝt alǝmindǝ incǝ ǝrkanım, mǝdǝd!

Bu ǝlimdir damǝniniz ya Əli yül-Mürtǝza,

Buyi-vǝslindir sǝnin hǝr dǝrdǝ dǝrmanım, mǝdǝd!

Hǝr yana ǝzm eylǝr olsan sureyi-Fǝth oldu fǝth,

Açılar bağlı qapı dövlǝtli dǝrbanım, mǝdǝd!

Bu Xǝtainin günahın sǝn gǝtirmǝ yüzinǝ,

Şahi-mǝrdan, şiri-yǝzdan, sirri-sübhanim, mǝdǝd!

* * *

Qamǝtindǝn münfǝildir sayeyi-sǝrvi bülǝnd,

Hǝsrǝtindǝn ǝr-ǝri-şümşad olubdur dǝrdmǝnd.

Arizin bağında zülfin tarinǝ bǝnd eylǝ, gǝl,

Istǝr isǝn naleyi-bülbüldǝn olmaq bǝhrǝmǝnd.

Sǝrbǝsǝr bir tareyi-muyin bǝhasidir sǝnin,

Mülki-Tǝbrizü Ciğatayü Xorasanü Xocǝnd.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

28

Ta ki, gǝldi ey sǝnǝm eşqin xǝyalı başıma,

Dünyǝvü üqba qǝmindǝn keçdimü oldum lǝvǝnd.

Canımı eşqinǝ tǝslim eylǝdim ixlasilǝ,

Ol pǝri-peykǝr mǝni, yarǝb nǝdǝn qılmaz pǝsǝnd?

Dǝr biyabani-tǝhǝyyür qalmışam bixurdu xab,

Valehü sǝrkǝştǝvü heyranu zaru müstǝmǝnd.

Bu Xǝtai lǝblǝrin eşqindǝ gǝr ah eylǝyǝ,

Ahinin suzindǝn olur xak ol kuhi-Sǝhǝnd.

* * *

Ta ki, dǝrdindǝn olubdur yürǝgim sǝdparǝlǝr,

Tiği-eşqin yürǝyimin sǝd hǝzaran parǝlǝr,

Ay yüzündǝn ayru gördüm dideyi-bixabimi,

Göy yüzündǝ uymaz oldu hǝr gecǝ sǝyyarǝlǝr.

Zahida, sǝn fariğ ol, ahimdǝn ikrah eylǝmǝ,

Kim, mǝnim bağrımda çoxdur qǝmzǝlǝrdǝn yarǝlǝr.

Yaralı bağrım qanın tökdü gözümdǝn dǝmbǝdǝm,

Gör, nǝlǝr qıldı mǝnǝ, şol nǝrkisi-xunxarǝlǝr!

Çıxmasa miskin Xǝtai könlü zülfindǝn nola,

Işi seyr olur onun hǝr xanda var sǝyyarǝlǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

29

Hǝsrǝtin dǝrdindǝn, ey can, bağrım oldu parǝlǝr,

Suzi-eşqin yürǝgimni hǝrdǝm eylǝr yarǝlǝr.

Yandırub hicran odu könlümni verdi badǝ gǝr,

Dutdu ǝflaki-cahani, geydi gög dǝ qarǝlǝr!

Düşdü hüsnin bǝndinǝ canilǝ dil, bu gözlǝrim,

Çarǝ yox, naçar olubdur, neylǝsin biçarǝlǝr.

Tǝrk edib, qoydum, gedǝrǝm, xanimani, mülki uş,

Hicrin etdi mǝn qǝribi, üştǝ gör, avarǝlǝr.

Öldü dǝrdindǝn Xǝtai, bir qǝdǝm rǝncidǝ qıl,

Qǝbrinǝ basgil, eşitgil sǝd-hǝzaran nalǝlǝr.

* * *

Ol pǝripeykǝr ki, çeşmimdǝn nihan olmuş durur,

Baqi ömrüm olsun, ol cismimdǝ can olmuş durur.

Ya rǝb, ol gözlǝr nǝ bağın nǝrgizi-şǝhlasıdır,

Kim, qǝmindǝn cismü canım natǝvan olmuş durur.

Eylǝ kim, bülbül yeri gülşǝndir, ey gülyüzlü yar,

Könlümǝ kuyin mǝqamı gülsitan olmuş durur.

Onca çǝkdim möhnǝti-hicrin ğǝmin, ey bivǝfa,

Cövri-eşqindǝn vücudim natǝvan olmuş durur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

30

Ta Xǝtai gördi ol hüsni-cǝmalın, ey günǝş,

Gör necǝ alǝm dilindǝ dasitan olmuş durur.

* * *

Könlümü alan mǝnim ol dilrüba yarım durur,

Gǝrçi könlümni alur, amma ki, qǝmxarım durur.

Necǝ kim, cövri-cǝfa qılsan bu mǝn dilxǝstǝyǝ,

Eylǝmǝn ondan şikayǝt kim, vǝfadarım durur.

Gecǝlǝr dǝ uyxu gǝlmǝz gözümǝ qan ağlaram,

Köydǝki kövkǝb deyil, şol çeşmi-bidarım durur.

Tanrı üçün, yola gǝlsǝn, bir qǝdǝm ahǝstǝ bas,

Ayağın altında topraq cismi-bimarım durur.

Bu Xǝtai afitabǝ eylǝdi göydǝ nǝzǝr,

Yar aydır, kim; "ona bax, ǝksi-rüxsarım durur".

* * *

Dilbǝra, sǝncǝliyǝn billah ki, yarım yox durur,

Bir saat sǝnsiz mǝnim sǝbri qǝrarım yox durur.

Düşmüşǝm eşqin ğǝminǝ, yet mǝnim fǝryadıma,

Sǝndǝn özgǝ hiç kimsǝ ğǝmküsarım yox durur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

31

Ayrılıq, billah! Sorman mǝn sǝni ey dilrüba,

Ta tǝmami sevmişǝm, busü kǝnarım yox durur.

Gǝr mǝni öldürsǝlǝr, sǝn eylǝ bilgil, ey nigar,

Bu mǝhǝbbǝt ǝtǝgin ǝldǝn qoyarım yox durur.

Aqil aydır: ey Xǝtai, ixtiyar ǝldǝn qoma,

Aşiqǝm bir dǝrd ǝlindǝ ixtiyarım yox durur!

* * *

Bu mǝşrǝbǝ bir sǝfayi-candır,

Qǝrrabǝ dibi ona mǝkandır.

Içi doludur ǝz abi-heyvan,

Alǝmdǝ nişani binişandır.

Can dövlǝtini bilir tǝmamǝt,

Sǝn sanma onu ki, bizǝbandır.

Dövri-yüzünün çü mǝh tǝmamǝt,

Sǝrpüş, çü şǝkli-asimandır.

Vǝsfindǝ anın Xǝtai heyran,

Gǝr sǝnǝt isǝ budur, hamandır!

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

32

Bu tübşi kim, yeri dǝr, ziri-padır.

Fǝlǝklǝr çǝrxi anın rǝhnümadır.

Hǝmişǝ xaki sanmışdır özünü,

Anınçün gözlǝr içrǝ tutiyadır.

Müdǝvvǝrdir, müsǝvvǝrdir, münǝvvǝr,

Yer üstǝ sureyi-şǝmsüz-zühadır.

Anın müratinǝ bax hǝqqi gör kim,

Kim, ol ayineyi-giytinümadır.

Yüzü ol şǝms imiş bǝzm ǝhli içrǝ,

Tǝala şanǝhü, ǝhli-liqadır.

Anınçün olmuş anın şǝrbǝti pak,

Ki, heyvan suyilǝn, yüz tǝn nǝvadır.

Xǝtai, şükr qıl hǝqq qüdrǝtinǝ,

Ki, hǝqqin bilmǝyǝn ǝhli-xǝtadır.

* * *

Bu şahi-pürkǝrǝm, sahibnǝzǝrdir,

Vilayǝtdir, yǝqin nuri-bǝsǝrdir.

Quşanǝ ğazilǝr seyfü silahi,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

33

Münafiq caninǝ xovfü xǝtǝrdir.

Yǝzidin lǝşgǝri yüz min olursa,

Vilayǝt lǝşgǝrindǝn bir yetǝrdir.

Münafiq lǝşgǝri bir ğazi görsǝ,

Qoyun ki, qurd toxur ondan bǝtǝrdir.

Işarǝt qıldığunca bir nǝzǝr şah,

Önündǝ Şümrü Mǝrvan dǝrbǝdǝrdir.

Nişanı ol günǝş tǝlǝtli şahın,

Başında tacü belindǝ kǝmǝrdir.

Olar kim, cǝhli-tǝndir, sirri-qüdrǝt,

Onu arif bilür, incǝ xǝbǝrdir.

Cahangir ğazilǝr meydanǝ girsǝ,

Xǝvariclǝr ǝyaqda payisǝrdir.

Çü rǝhmǝt yağmuri irdi zǝminǝ,

Ki hǝr bir ğazinin yüz namvǝrdir.

Yezidǝ zǝxmi-seyfü tirü xǝncǝr,

Başından getmǝsin tiğü tǝbǝrdir.

Əli bǝhri-hǝqiqǝtdir, yǝqin bil,

Hǝyati-cavidani mötǝbǝrdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

34

Vilayǝt bǝhrinǝ yol bulmayanlar,

Gözü ǝmavü ǝhmǝq bixǝbǝrdir.

Nǝfǝs göhǝrdir anu bir bilǝnlǝr,

Sözün bir söylǝyǝnlǝr, gerçǝk ǝrdir.

Qızıl ǝlǝm, qızıl bayraq, qızıl tac,

Geyinsǝ ğazilǝr, ol gün hǝzǝrdir.

Xǝtai şah yolunda can fǝdadır,

Çe cayi-mülkü malü simü zǝrdür.

* * *

Xar oldu yürǝgim hicrindǝ, ey gül yüzlü yar,

Yar bağrım arasın, gör kim neçǝ xar onda var.

Varma yanımdan mǝnim, ey hicr-dilsuzani dust!

Dustü düşmǝn xamusu ağlar mǝnimçün zar-zar.

3ar-zar ağlar çü bülbül gül yüzünçün mürği-can,

Candan etmişdir mǝni cövr ilǝ dövri-ruzigar!

Ruzigarım tirǝdir sǝnsiz, ǝya arami-dil,

Dil neçün aram tutsun hǝddǝn ötdü intizar

Intizarǝm, vǝdeyi-vǝslin yolunda hǝr zaman,

Hǝr zaman divanǝ tǝk dağlara düşdüm biqǝrar.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

35

Biqǝrar oldum saçıntǝk rüxlǝrindǝn ayrı mǝn,

Mǝn neçün aram edim sǝnsiz ki, oldum dilfikar.

Dilfikar oldu Xǝtai firqǝtindǝn ruzü şǝb,

Ruzü şǝb vǝslin xǝyali canda qaldı yadigar.

* * *

Əzǝldǝn şah bizim sultanımızdır,

Pirimiz, mürşidimiz, xanımızdır.

Şaha qurban gǝtirdik biz bu canı,

Şahın sözü bizim imanımızdır.

Hǝsudǝ yoxdurur, yalançıya mǝrg,

Ki, gerçǝk söhbǝti bürhanımızdır.

Şahi hǝq deyübǝn girdik bu yola,

Hüseyniyüz, bu gün dövranımızdır.

Biz imam qullarıyüz sadiqana,

Şǝhidlik, ğazilik nişanımızdır.

Yolumuz incǝdir, incǝdǝn incǝ,

Bu yolda baş verǝk ǝrkanımızdır.

Xǝtai der: mǝvali-sirri-heydǝr,

Şahi hǝq bilmǝyǝn düşmanımızdır.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

36

Cana, ğǝmindǝ gözlǝrimǝ su gǝlür, gedǝr,

Seyl oldu, daşdı, şimdi bǝhǝr su gǝlür, gedǝr.

Vǝsl olmaz isǝ yüzünü görmǝk mǝnǝ müdam,

Kuyindǝn, ey sǝnǝm, mǝnǝ bir bu gǝlür, gedǝr.

Bixab qaldı kövkǝbǝ nisbǝt bu gözlǝrim,

Hǝr gecǝ özgǝ gözlǝrǝ uyxu gǝlür, gedǝr.

Ta görmǝdi gözüm sǝni, ey sǝrvboylu yar,

Sǝnsiz hǝmişǝ gözlǝrimǝ cu gǝlür, gedǝr.

Miskin Xǝtai görmǝdi çeşmin kimi sǝnin,

Sǝhra içindǝ munca ki, ahu gǝlür, gedǝr.

* * *

Vücudini bu könlüm can demişdir,

Lǝbini lǝl ilǝ mǝrcan demişdir.

Saçın rǝngin şǝbi-qǝdr oxuyanlar,

Yüzün nurun mǝhi-taban demişdir.

Bu könlüm eşqini, ey qǝmküsarım,

Vücudim şǝhrinǝ sultan demişdir.

Iki gözüm yaşı hǝrdǝm yüzümǝ,

Birin Nilü birin Ümman demişdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

37

Əyağın tozinǝ ey nuri-rǝhman,

Xǝtai canını qurban demişdir.

* * *

Hǝr zaman kim, qarşuma ol dilbǝri-mǝhru gǝlür,

Canimǝ bir od düşür, bu dilimǝ yahu gǝlür.

Sinǝmi qarşu tutaram, kuyinǝ ol dilbǝrin,

Sağınuram dǝmbǝdǝm Veysi-Qǝrindǝn bu gǝlür.

Hǝsrǝtindǝn dilbǝrin düşdüm Sǝrǝndib kuhinǝ.

Aşiqi-dilxǝstǝni hǝrdǝm sorur ahu gǝlür.

Canımı qurban qalardım, yoluna ol dilbǝrin,

Ol zǝmandan kim, deyǝrlǝr ol büti-mǝhru gǝlür.

Ey Xǝtai, sǝn vücudin cuyini pak eylǝ gǝl,

Çünki, pak olsa ona sǝrçeşmǝdǝn bir su gǝlür.

* * *

Rüxlǝrin müshǝf, nigara, qaşların mehrablǝr,

Baxdım, ol yüzdǝn mana fǝth oldu yüz min bablǝr.

Zǝrrǝ ikǝn gün tǝki alǝmdǝ mǝşhur olmuşam,

Ta mǝnǝ düşdi sǝnin mehri-rüxindǝn tablǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

38

Gǝr sǝnün yüzün degül aşiqlǝr üçün qiblǝgah,

Bǝs nǝdǝn oldu hilali qaşların mehrablǝr?

Ta sǝnin zülfi-rüxünyi görmişǝm hǝr sübhü şam,

Gecǝ-gündüz giryǝdǝn gǝlmǝz gözümǝ xablǝr.

Çini-zülfin bǝndinǝ düşdü Xǝtai xǝstǝ dil,

Şǝrbǝti-lǝlindir anǝ qǝnd ilǝ innablǝr.

* * *

Aşiq isǝn gǝl bǝrü, kim, cani-canan mǝndǝdir,

Zahida, sǝn xandasan, kim, nuri-iman mǝndǝdir.

Mǝndǝdir yer ilǝ göyin hikmǝti, hǝm qüdrǝti,

Abu atǝş, xakü badü cümlǝ ǝrkan mǝndǝdir.

Hǝqtala dörd kitabı göydǝn endirdi yerǝ,

Mǝn onu istǝmǝzǝm, çün külli-fürqan mǝndǝdir.

Katiba, ağu qǝrayǝ baxma sǝni azdırur,

Aç qulaq, dinlǝ sözüm, avazi-quran mǝndǝdir.

Pǝhlǝvanlar, çün cahanda Rüstǝmi-3al olmuşam,

Hǝm Sikǝndǝr hikmǝti, hökmi-Süleyman mǝndǝdir.

Əyyuba çǝkdirdi çox dǝrdü bǝlavü möhnǝti,

Gǝl mǝni istǝş, verǝyim dǝrdǝ dǝrman mǝndǝdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

39

Yǝqubi gör, zarü giryan Yusifi-Kǝnan üçün,

Piri-künci-xǝlvǝtǝm, uş, Misri-sultan mǝndǝdir.

Şahi-Mǝrdanın-Əlinin aliyǝm, övladiyǝm,

Zülfüqarü tacü Düldül, uç nişanı mǝndǝdir.

Açarım dini-Mǝhǝmmǝd, mǝzhǝbi-Cǝfǝr yǝqin,

La fǝta illa Əli, bu sirri-pünhan mǝndǝdir.

Mǝn şǝha bu canımı sidqilǝ qurban qılmışam,

Gǝr qǝbul qılsa vilayǝt, eydi-qurban mǝndǝdir.

Çün Xǝtaiyǝm şahın vǝsfinyi daim söylǝrǝm,

Eşqilǝ bel bağlaram, dǝftǝrlǝ divan mǝndǝdir.

* * *

Ey hǝq ǝhli, sǝn sǝnin cismindǝ beytullahi gör,

Xancarü ǝzm eylǝsǝn lövhindǝ ǝrşüllahi gör.

Adǝmin şǝnindǝ, kǝrrǝmna, dedi nitqi-ilah,

Əhli-mǝnasan, hǝqiqǝt sümmǝ vǝchüllahi gör.

3akirǝm, zikr eylǝrǝm könlümdǝ özgǝ kimsǝ yox,

Natiqǝm, nitqi-hidayǝt gǝl hǝbibullahi gör.

Hazihi-cǝnnatiǝdnin dǝftǝrin şǝrh eylǝyǝn,

Iblis olma, gǝl sücud eylǝ, bu babüllahi gör.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

40

Lövhi-mǝfhuzin Xǝtai ǝbcǝdin qıldı bǝyan,

Div deyilsǝn, xatǝmin xǝtmindǝ Fǝzlüllahı gör.

* * *

Əzǝldǝn ta ǝbǝd heydǝr gǝlübdür,

Adam övladına sǝrvǝr gǝlübdür.

Əli şiri-xudadur şahi-mǝrdan,

Mǝhǝmmǝd hǝqqǝ peyqǝmbǝr gǝlübdür.

Aşiqlǝr qiblǝsi yüzündür, ey dust,

Qaşın mehrabına mǝnbǝr gǝlübdür.

Ki hǝqdǝn 3ülfüqar oldu Əliyǝ,

Əli qulluğuna Qǝnbǝr gǝlübdür.

Əli xişm ilǝ doğradı bu cǝhli,

Xǝmirtǝk dǝstinǝ Xeybǝr gǝlübdür.

Ala gözlǝr mǝnim imanım aldı,

Iki zülfün yenǝ ǝnbǝr gǝlübdür.

Suyi-heyvan üçün zülmat içindǝ,

Xǝtai Xızrü Iskǝndǝr gǝlübdür.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

41

Şǝha, ol zülfi-müşkinin nǝ ziba çinn-pürçindir

Ki, hǝr bir tari ol zülfin bǝhayi-Çinü Maçindir.

Xǝtindir ayǝti-rǝhman ki, hǝqdǝn münzǝl olmuşdur,

Ona derlǝr kim, ol sünbül sǝvadi-nafeyi-çindir.

Tükǝndi Yusif ǝyyami, sǝnin dövrani-hüsnündǝn,

Xǝbǝr ver xublar içindǝ, yalandır bu xǝbǝr çindir?

Şikari aşikar eylǝr, gözün bu bazi-şǝhbazi,

Könüllǝr seydinǝ yarın gözü şahanǝ laçındır.

Güli-sirab hüsnindǝ nǝ nisbǝt ol siyǝh xalın,

Bu rǝna bǝqqeyi-hindu gülüstan içrǝ gülçindir,

Xǝtai ta onu gördü, özündǝn ǝl yudu gülli,

Onun çǝngali-çǝngindǝn şikar olmuş göyǝrçindir.

* * *

Dilbǝra, hüsnini sane afitab etmiş durur,

Bilmǝzǝm neçün gözümdǝn dǝr hicab etmiş durur.

Gǝl, xumarǝm, yaz mǝni vǝslin meyindǝn, ey pǝri.

Şol şǝrabın hǝsrǝti bağrım kǝbab etmiş durur,

Ta yaman göz dǝymǝyǝ, ey mah, hüsnin bağına,

Hǝqtaala zülfini pǝrri-ğürab etmiş durur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

42

Hafizi-Quran tǝki, aşiqlǝr ǝzbǝr qılmağa,

Hǝq cǝmalın ayǝti ümmülkitab etmiş durur.

Ğǝm yemǝn könlüm ki, mǝskǝn buldu eşqin küncini,

Gǝrçi ol viranǝyi hicrin xǝrab etmiş durur.

Ey mǝhi-namehriban, sorma Xǝtai halını,

Firqǝtin ol xǝstǝyi tǝhti-turab etmiş durur.

* * *

Könül ta kim, ğǝmindǝn aşinadır,

Qǝrarü sǝbrdǝn mütlǝq cüdadır.

Könül pǝnd almadı, sevdi yüzünü,

Ona bu dǝrdi-möhnǝtlǝr cǝzadır.

Gǝl ey hǝmdǝm, hǝzǝr qıl, eşqǝ düşmǝ,

Bǝladır xubları sevmǝk, bǝladır.

Nola aşiqlǝri öldürsǝn, ey dust,

Lǝbin bir busǝsi yüz xunbǝhadır.

Könül bir yarǝ vermişdir Xǝtai,

Eşigindǝ sǝlatinlǝr gǝdadır.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

43

Hǝr sübhdǝm ki, kuyi-sǝnǝmdǝn sǝba gǝlür,

Qǝmgin könül mǝqaminǝ yüz min sǝfa gǝlür.

Şadü fǝrǝh bulub, dili-canım zǝbanimǝ,

Əhlǝn vǝ xeyr mǝqǝdǝmü sǝd mǝrhǝba gǝlür.

Bir busǝsinǝ canü dil istǝr bǝha sǝnǝm,

Gǝrçi birinǝ yüz dilü canım bǝha gǝlür.

Mǝnidǝ gǝrçi aşiqü mǝşuq bir durur,

Mǝndǝn dua gedǝr, nişǝ sǝndǝn cǝfa gǝlür.

Bağışlagil Xǝtai günahın, ǝya pǝri!

Bǝxş edǝ şah neçǝ ki, quldan xǝta gǝlür.

* * *

Mahimi gördüm ki, yüzindǝn niqab almış gedǝr,

Pǝrtövü nurindǝn anun afitab almış gedǝr.

Dövri-hüsnindǝn anun, ey yaşlı çeşmim uymagil,

Kim, şǝbi-zülfindǝn anun, ruzi-xab almış gedǝr.

Dilbǝrim cami-şǝrab içmiş, eşitdim nöql üçün,

Aşiqi-dilxǝstǝ bağrından kǝbab almış gedǝr.

Ol pǝri getdikdǝ alǝm necǝ heyran olmasın,

Işvǝvü kirişmǝvü nazü itab etmiş gedǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

44

Ol sǝnǝm rǝna gedǝr, yer üstǝ çǝkmiş damǝnin.

Bu Xǝtai xǝstǝ, ol yerdǝn turab almış gedǝr.

* * *

Ta ki, düşdüm hicrinǝ, könlüm fǝğanǝ başlǝr,

Gǝldi ahimdǝn mǝnim fǝryadǝ dağü daşlǝr.

Hüsnini yad eylǝsǝm, ey sǝrv boylu dilbǝrim,

Firqǝtindǝn çeşmǝtǝk, axar gözümdǝn yaşlǝr.

Mehri-ruyün sǝrbǝsǝr sehrilǝ tutdu alǝmi,

Fitnǝvü ğovğayǝ saldı, ol göz ilǝn qaşlǝr.

Eşqǝ dil verdin deyǝ, cövr etmǝ, ey zahid mana,

Can verür mǝşuqǝ daim aşiqi-qǝllaşlǝr.

Naseha, eyb eylǝmǝ miskin Xǝtai şerinǝ,

Çün hǝqǝ mǝlum durur, könlündǝ sirri-faşlǝr.

* * *

Könül bir yarı sevdi kim, pǝridir,

Cahan içrǝ gözǝllǝr sǝrvǝridir!

Boyu bağ içrǝ sǝrvi-nazǝ bǝnzǝr,

Yanağı hǝmçü vǝrdi-ǝhmǝrdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

45

Yüzüdür nisbǝti-xurşidi-taban,

Fǝlǝkdǝ mah onunçün Müştǝridir.

Yüzü sǝhni-gülüstan içrǝ güldür,

Saçının buyi müşki ǝnbǝridir.

Kim onun vǝslinǝ bir dǝm irişsǝ,

Cǝmii mülki-alǝmdǝn bǝridir.

Saçının rǝngidir, çün leylǝtülqǝdr,

Cǝmali-nuri-şǝmsi-xavǝridir.

Əzǝldǝn anu sevdim canü dildǝn,

Sağınmasun ki, eşqim sǝrsǝridir.

Baxıb heyran olur Hüsnünǝ alǝm,

Xǝtai xǝstǝnin ol dilbǝridir.

* * *

Ey könül, vǝqti-bahar ötdü, xǝzǝn olmuş durur,

Su kǝnarindǝ sǝnǝm, sǝrvi-rǝvan olmuş durur.

Ey fǝlǝk, dünya yüzindǝ dövri-hicran keçdi çün,

Ol büti-namehribanım, mehriban olmuş durur.

Şǝrh edǝndǝn bǝrlü şirin lǝblǝrin ovsafini,

Mürği-canım tutiyi-şirinzǝban olmuş durur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

46

Gǝrçi düşmǝn tǝnǝsindǝn çox cǝfa çǝkdim, vǝli,

Şükr kim, işim bekami-dustan olmuş durur.

Döşǝdi yüz dürlü xali bǝzm üçün fǝrraşi-sün;

Saqiya, gǝl kim, cǝhan baği-cinan olmuş durur.

Simü zǝrdǝn şaxlǝr doldurdu dǝstü damǝnin,

Mǝclisi-şabaş üçün göhǝrfǝşan olmuş durur.

Uğraşanda ta ki, eşqin zǝrrǝ qılur dağları,

Bu Xǝtai xǝstǝ andan natǝvan olmuş durur.

* * *

Bizim ol dilrüba cananǝmizdir,

Mǝgǝr ol can degil, cana, nǝmizdir?

Yanarmǝn şǝmi-ruyin hǝsrǝtindǝn,

Demǝzsǝn, ol bizim pǝrvanǝmizdir?

Fǝraqindǝn nǝ fikri vardır, ey dust,

Vüsalın hǝr gecǝ mehmanǝmizdir.

Gözün sǝrmǝstdür, boyun sürahi,

Sözün noqlü lǝbin peymanǝmizdir.

Gülǝndǝ dişlǝrin ağzında, ey can,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

47

Sǝdǝf içindǝki dürdanǝmizdir.

Sǝri-zülfin içindǝ danǝ xalın,

Könül quşinǝ damü danǝmizdir.

Dedim: kimdir Xǝtai, bǝndǝnizdǝ?

Dedi: bir aşiqi-divanǝmizdir!

* * *

Əya gül yüzlü, çöhrǝn ayǝ bǝnzǝr!

Boyun bir sǝrvi-xoşbalayǝ bǝnzǝr!

Xǝdǝngi-can fǝdadır qǝmzǝn ey dust,

Qaşın üstǝ qurulmuş yayǝ bǝnzǝr.

Cahanda bülbül olsam mǝn ǝcǝbmi?

Sǝnin yüzün güli-hǝmrayǝ bǝnzǝr!

Mǝlayik, hurinin gǝr hüsni xubdur,

Yüzün andan dǝxi zibayǝ bǝnzǝr.

Süfatın oxusa gülşǝndǝ mütrib,

Könül fǝryadı cǝngü nayǝ bǝnzǝr.

Xǝtai, dilbǝrindir huri-rizvan,

Otağı cǝnnǝtül-mǝvayǝ bǝnzǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

48

* * *

Dilbǝra, canımda dǝrdin bir dǝva nisbǝtlidir,

Hǝr cǝfa gǝlsǝ mǝnǝ sǝndǝn, vǝfa nisbǝtlidir.

Bu cǝrahǝt cismimǝ oxun dǝyǝndǝ ün verür,

Ol mǝnǝ, ǝhlǝn vǝ sǝhlǝn mǝrhǝba, nisbǝtlidir.

Gǝr mǝnǝ nifrin edǝr düşmǝn, mǝn ondan ğǝm yemǝn,

Kim münafiqdǝn gǝlǝn qarğış, dua nisbǝtlidir!

Abi-çeşmimdǝn xǝyalın hǝr zaman ǝksilmǝsin,

Kim, onun ǝksi gözümdǝ tutiya nisbǝtlidir.

Eşq ilǝ laf etmǝ, ey miskin Xǝtai, ǝbsǝm ol,

Kim bu mǝnzildǝ sǝlatinlǝr gǝda nisbǝlidir.

* * *

Novcavan ol pir ikǝn, dövran ki, canan dövridir,

Şad ol ey xǝstǝ könül, kim, dǝrdǝ dǝrman dövridir.

Zülmǝti-hicranǝ söylǝn hökmini tǝrk eylǝsin,

Bir günǝş doğdu arayǝ, mahi-taban dövridir.

Lal oturma, söylǝ, öy can mürği, gǝldi növbahar,

Getdi qış vǝqti aradan, uş, gülüstan dövridir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

49

Aşiqǝ mehr etdi dilbǝr, qalmadı cövri-rǝqib,

Küfr aralıqdan arındı şimdi iman dövridir.

Ömr üçün ğǝm çǝkmǝ, ey dil, nuş qıl abi-hǝyat,

Dilbǝrin şirin lǝbindǝn, abi-heyvan dövridir.

Naümid olma cahanda, ey gǝdayi-binǝva,

Dǝrgǝhi-sultanǝ gǝl, kim, lütfü ehsan dövridir.

Möhnǝti-dünyadǝn ey dil, fariğ ol, sürgil mürad,

Xürrǝm ol, ğǝm çǝkmǝgil, kim, zilli-sübhan dövridir.

Gǝzmǝgil alǝmdǝ sǝrgǝrdan, könül, pǝrvanǝtǝk,

Xoş münǝvvǝrdir cahan, şǝmi-şǝbistan dövridir.

Dudi-ahindir, Xǝtai, göydǝ buludlǝr sǝnin,

Durmayıb tök göz yaşın kim, abü baran dövridir.

* * *

Ey ki, sǝrxoşdur du çeşmin, lǝblǝrin peymanǝdir,

Ol sǝbǝbdǝn aşiqin daim yeri meyxanǝdir.

Necǝ ğǝvvas olmayım, yaşımda kim, ol dilbǝrin,

Lǝblǝri lǝli-Bǝdǝxşan, dişlǝri dürdanǝdir.

Vermǝrǝm dünyavü üqba dövlǝtinǝ eşqini,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

50

Dünyǝvü üqba mǝnǝ bir yanǝ, ol bir yanǝdir.

Sanma ey çeşmim, sǝnǝ biganǝdǝn ümmid ola,

Gör nǝlǝr qıldı könül, kim, hǝmdǝmü hǝmxanǝdir.

Bu Xǝtaini rǝha qılmaz saçın zǝnciridǝn,

Sanma kim, uslandı ol miskin, hǝnuz divanǝdir.

* * *

Bu surahi bir dilarami-pǝri nisbǝtlidir,

Şǝkli bir mǝhbubi-şuxun peykǝri nisbǝtlidir.

Oturur mǝclisdǝ bir zǝrrin külahi-simtǝn,

Asılır zülfi-müsǝlsǝl ǝnbǝri nisbǝtlidir.

Yoxsa, bir şǝhzadeyi-zǝrrin kǝmǝrdir, pürxütut,

Ol kǝmǝr üstǝ ǝliflǝr xǝncǝri nisbǝtlidir.

Tǝxti-simin üstǝ oturmuş Süleyman hökm üçün,

Əldǝ bir zǝrrin ǝyağ ǝngüştǝri nisbǝtlidir.

Hǝr tǝrǝfdǝn görünür yüzündǝ yüzlü surǝti,

Filmǝsǝl ayineyi-Iskǝndǝri nisbǝtlidir.

Sidqilǝn bel bağlamış, durmuş fütuhi rǝzm üçün,

Ğazilǝr yanında anun lǝşgǝri nisbǝtlidir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

51

Hövzi-cǝnnǝtdir cǝvahirdǝn tökülmüş rövzǝdǝn,

Sǝlsǝbil içindǝ abi-kövsǝri nisbǝtlidir.

Yoxsa, doğmuş arǝdǝ bir afitabi-şǝmi-bǝzm,

Çeşmi-mǝrdum anǝ hǝr su müştǝri nisbǝtlidir.

Bǝzl edǝr bǝzmin Xǝtai abi-kövsǝrdǝn müdam,

Şahi-mǝrdanǝ Əlinin Qǝnbǝri nisbǝtlidir.

* * *

Bir pǝri heyraniyǝm, bilmǝn mǝkani xandadır?

Kimsǝ bilmǝz dünyada namü nişani xandadır?

"Xubları sevmǝ" deyib, tǝn etmǝ, ey naseh, mana,

Çünki bilmǝzsǝn mǝqami cavidani xandadır.

Gǝldi "sübhan-ǝllǝzi ǝsra beǝbdeh" şǝninǝ,

Lövhi-mǝhfuz üstǝ ol hüsnin bǝyani xandadır?

Dün dedim, bir busǝ ver, der: can verüb almaq gǝrǝk,

Bu mǝkan içrǝ mǝtai-rayikani xandadır?

Mǝn dedim: yüzünü göstǝr, dedi: "taqǝt yox sana",

Bu sualinǝ cavabi - "lǝntǝrani" xandadır?

Ta vüsalından cüda düşdüm, hǝyatım qalmadı,

Dünyǝvü üqbadǝ sǝnsiz zindǝgani xandadır?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

52

Qanda kim, yatım cahanda uyğu gǝlmǝz çeşmimǝ,

Bu Xǝtai yatmağa, yar asitani xandadır?

* * *

Ta mǝnim könlümdǝ, cana, hǝsrǝti-cananǝdir,

Hǝq bilür kim, ağlamaqdan gözlǝrim peymanǝdir.

Arizin gülşǝn dürür, canım ona bülbül kimi,

Rüxlǝrin çün şǝmidir, könlüm ona pǝrvanǝdir.

Mǝn sǝna hǝrdǝm dualar qılıram, ey bivǝfa,

Ey sǝnǝm, neyçün sǝnin hǝr gündǝ qǝsdin canǝdir?

Gǝrçi zülmǝtdir saçın, yüzün ana xurşidvar,

Lǝblǝrin tǝmi nǝ nisbǝt çeşmeyi-heyvanǝdir.

Dǝrdi-eşqindǝn sǝnin gǝr istǝsǝm dǝrdü ǝlǝm,

Neylǝsin bu xǝstǝ könlüm, dǝrd ilǝ hǝmxanǝdir.

Bağça içindǝ güli-ǝhmǝr nǝ nisbǝt vǝchinǝ,

Ol yanağın qatinǝ, can lölöyi-hǝmra nǝdir?

Bu Xǝtai başdan ayağa üzülmüşdür tamam,

Neşǝ kim, ol zülfinǝ mǝhrǝm hǝmişǝ şanǝdir.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

53

Eşq meydanında hǝr kim can ilǝn baş oynadır,

Yar önündǝ qǝmzǝdir, kiprigilǝn qaş oynadır.

Şahi-mǝrdanın yolunda çox kişi vardır, vǝli,

Afǝrin ol başǝ kim, min başǝ bir baş oynadır.

Şah qatında mǝhrǝm olub, canü başından keçǝr,

Sanma kim yarı önündǝ dǝgmǝ fǝrraş oynadır.

Dün mǝnimlǝn rubǝru buldu nigar, öldü rǝqib,

Gözlǝrilǝn çox işarǝtlǝr qılur qaş oynadır.

Ey Xǝtai, qǝm yemǝ, çün düşmǝnin oldu yüküş,

Müddǝi daim iraqdan kǝrpücü daş oynadır.

* * *

Nǝ insansan, sǝn ey can kim, cǝmalın hǝqqǝ mǝzhǝrdir,

Qaşınlan qamǝtin şǝkli mǝnǝ mehrabü mǝnbǝrdir.

Sǝn ey türki-pǝri, dilbǝr, ǝcayib süni-yǝzdansan,

Görǝndǝn bǝrlü rüxsarın sözüm allahü ǝkbǝrdir.

Könül sǝhrayi-hicranda, dilǝmǝz nafeyi-ahu,

Əyağın torpağı cana, mǝnǝ çün müşki-ǝnbǝrdir.

Nǝ bürcün kovkǝbisǝn sǝn, ǝya mehri-cahan takim,

Cǝmalın aftabından ona alǝm münǝvvǝrdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

54

Bu gün ixlasü sidqilǝ Xǝtai valeh olmuşdur,

Ki, yüzü şǝmi-ǝnvari, saçı onun müǝnbǝrdir.

* * *

Eşqin ey dilbǝr, könül tǝxtindǝ şah olmuş durur,

Surǝtin can mülkinǝ xurşidü mah olmuş durur.

Eşqini könlümdǝ mǝn dǝxi neçün pünhan edim,

Ruyi-zǝrdim, ǝşgi-sürxim çün güvah olmuş durur.

Müddǝilǝrdǝn dǝxi cana nǝ fikrim var mǝnim,

Bǝndǝyǝ çün sǝn kimi sultan pǝnah olmuş durur.

Bağçada hüsnün gülünü bülbüli-şeyda görüb,

Axdı yaşı danǝ-danǝ bǝnzi kah olmuş durub.

Hüsnini hǝr kim ki, gördü valehü heyran olub,

Işi onun dünyada fǝryadü ah olmuş durur.

Çün cǝmalın gördü düşmǝn, qılmadın anǝ nigah,

Müddǝilǝrnin mǝqami bǝndü çah olmuş durur.

Bu Xǝtai yüzüni ta gördü ey, xubi-Xötǝn,

Ol Xǝtavü Hind elindǝ padşah olmuş durur.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

55

Dilbǝra, hicrin yarasinǝ lǝbin mǝrhǝm düşǝr,

Ol dişin incusi tǝk dǝryadǝ hǝm dür kǝm düşǝr.

Mǝn sǝninlǝ, dilbǝra, bir ǝhdü peyman eylǝsǝm,

Müddǝilǝrnin içinǝ dǝmbǝdǝm matǝm düşǝr.

Yüzini eşq ǝhli gǝr görǝrsǝ ey xubi-Xötǝn,

Onların könlündǝ ğǝm qayğu gedǝr, xürrǝm düşǝr.

Alǝmi gǝzdim tǝmamǝt, görmǝdim hüsnin kimi,

Dünyǝni gǝzsǝn xǝmusin, eylǝ sǝntǝk kim düşǝr.

Bu Xǝtainin kǝlamini eşitsǝ hǝr zaman,

Ol Xötǝnlǝ Çin eli hǝr dǝmbǝdǝm bǝrhǝm düşǝr.

* * *

Du zülfündǝn mǝnǝ bir mu gǝrǝkdir,

Sǝnin vǝslindǝn ancaq bu gǝrǝkdir,

Könüldǝn getmǝz ol çeşmin xǝyalı,

Bǝli, Mǝcnunlara ahu gǝrǝkdir.

Cǝfavü cövrinizdǝn incimǝz dil,

Ki, xublar daima bǝdxu gǝrǝkdir.

Gözüm yaşın tökǝr mǝn ayağına,

Bǝli, sǝrv ayağında su gǝrǝkdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

56

Xǝtai sözlǝrin sǝm etsün ol ay,

Ki, xublar guşinǝ lölö gǝrǝkdir.

* * *

Ta sǝri-kuyindǝ bu könlüm müqim olmuş durur,

Dil mǝqami baği-cǝnnati-nǝim olmuş durur.

Dǝftǝri-hüsnindǝ şol hǝrfi-xǝti-xalın sǝnin,

Sǝtri "Bismillah ǝrrǝhmanirrǝhim" olmuş durur.

Sidqimiz ol vǝchdir kim, hǝqq olur anda zühur,

Kim tǝriqǝtdǝ "sirati-müstǝqim" olmuş durur.

Şǝriniz yolunda biz qılsaq xǝta sǝn qıl kǝrǝm.

Min bir adında sǝnin biri kǝrim olmuş durur.

Ey Xǝtai, çǝkmǝ ğǝm, gǝr hicrilǝ bimarsǝn,

Çün sǝnǝ ol xaliqin fǝzli-hǝkim olmuş durur.

* * *

Görǝli ol mah yüzün, başıma yüz sövda düşǝr,

Rüxlǝrin manǝndi ancaq bir güli-hǝmra düşǝr.

Ey könül, ǝql ǝhli isǝn, sevmǝ xublar yüzini,

Xubların dǝrdinǝ ancaq bu dili-şeyda düşǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

57

Ey sǝnǝm, xublar içindǝ sǝn düşübsǝn sǝrfǝraz,

Eylǝ kim, bağ içrǝ rǝna sǝrvi-xoş bala düşǝr.

Heyf ola çeşmini cana, nǝrgizǝ nisbǝt qılım,

Xansı nǝrgiz gözlǝrintǝk mǝstü hǝm şǝhla düşǝr?

Necǝ olmasın Xǝtai eşq ilǝn divanǝ kim,

Könlünǝ hǝrdǝm sǝnintǝk bir pǝrisima düşǝr.

* * *

Mǝnǝm bir tǝn vǝ leykin can onundur,

Ki, hǝr kim can qıyar canan onundur.

Tǝbibimdir mǝnim, ruhum, rǝvanım,

Zǝifǝm, xǝstǝyǝm, dǝrman onundur.

Eşigindǝ onun mǝn bir gǝdayǝm,

Nǝ kim, lütf eylǝsǝ ehsan onundur.

Sǝadǝt bürcünün dilxahi oldur,

Yer ilǝ göyü hǝm Keyvan onundur.

Lǝbin yanında xǝttin Xızrǝ bǝnzǝr,

Kǝnari-çeşmeyi-heyvan onundur.

Sǝri-zülfi-lǝbi-lǝlini gördüm,

Tǝmami Türk, Hindistan onundur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

58

Sǝni sevmǝn deyǝnlǝr kafǝr oldu,

Yüzünü kim sevǝr iman onundur.

Mǝgǝr mǝşşatǝ zülfin şanǝ qılmış,

Bu könlün nikhǝti-reyhan onundur.

Xǝtavü Misr ilǝn Çinü Xorasan,

Əraqü Fars hǝm Kirman onundur.

Başın top edǝ gǝr canan yolunda,

Çalınsın top çün çövkan onundur.

Xǝtai, can fǝda şol yarǝ qıl ki,

Cǝhanü cümlǝ cismü can onundur.

* * *

Yanağın ey pǝri can mǝnzilidir,

Bu bülbülnün gülüstan mǝnzilidir.

Ayağın basdığı yer, ey dilaram,

Bu mur üçün Süleyman mǝnzilidir.

Saçının zülmǝtindǝ tǝşnǝ Xızrǝm,

Dodağın abi-heyvan mǝnzilidir.

Bitibdir qamǝtin çeşmim üzündǝ,

Nǝ xoş sǝrvi-xuraman mǝnzilidir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

59

Götürmǝ ağ yüzündǝn qarǝ zülfün,

Ki, ǝqrǝb mahi-taban mǝnzilidir.

Mürad üçün gǝlibdir dil qapına,

Inayǝt qıl ki, ehsan mǝnzilidir.

Xǝtai könlünǝ yar mehri düşdü,

Imarǝt qıl ki, sultan mǝnzilidir.

* * *

Dilbǝra, bu dǝrdimǝ dǝrman edǝrsǝn, vǝqtidir,

Mǝn fǝqirǝ lütf ilǝ ehsan edǝrsǝn, vǝqtidir.

Növbahar oldu, gözüm istǝr cǝmalın görmǝyǝ,

Əzm edib gülşǝn saru, seyran edǝrsǝn, vǝqtidir.

Çox zamandır qönçǝtǝk bağrımnı pürxun eylǝdin,

Lǝblǝrini gül tǝki xǝndan edǝrsǝn, vǝqtidir.

Zülmǝti-hicrin fǝraqın çǝkmişǝm, dövranda çox,

Vǝslini bu könlümǝ mehman edǝrsǝn, vǝqtidir.

Xeyli vǝqtdir kim, Xǝtai zülmǝti-hicran çǝkir,

Lǝblǝrini çeşmeyi-heyvan edǝrsǝn, vǝqtidir.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

60

Dilbǝra, ğǝmgin könülmü şad qılsan, vǝqtidir,

Bu yıxılmış könlümü abad qılsan, vǝqtidir.

Xeyli müddǝtdir ki, könlüm eşğlǝ viranǝdir,

Şimdi ol viranǝni abad qılsan, vǝqtidir.

Ey şǝhi-lütfü kǝrǝm, bir gǝz, eşit fǝryadimi,

Bǝnd içindǝn bǝndǝni azad qılsan, vǝqtidir.

Firqǝtin dövrindǝ çǝkdim möhnǝtü cövrü cǝfa.

Şimdi vǝslin yoluna irşad qılsan, vǝqtidir.

Çünki dǝrdi-eşqini olmaz nihan etmǝk onun,

Ey Xǝtai, dǝrd ilǝn fǝryad qılsın, vǝqtidir.

* * *

Ey könül, ol mǝnisiz cahili yar etmǝkmolur,

Mǝnisiz cahil sözünǝ etibar etmǝkmolur.

Hǝm onun qovli xǝtadır, hǝm qǝrari bivǝfa,

Öylǝ bir bǝdnam ilǝ qövlü qǝrar etmǝkmolur.

Xakpayi ǝhli-dil ol, olmagil cǝhlǝ rǝfiq,

Çün ǝbabil var ikǝn zaği şikar etmǝkmolur.

Cǝhlini ürfan edǝndǝ xaki pay olgil ona,

Əhli söhbǝt görǝcǝk ondan kǝnar etmǝkmolur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

61

Hǝr kǝs öz eybilǝ sǝttarına tutmuşdur yüzün,

Sǝn onun eybini açıb, şǝrmsar etmǝkmolur.

Bir neçǝ vǝqt yar olub, bir kimsǝnin eybin tutub,

Sǝn onun gizlicǝ sirrin aşikar etmǝkmolur.

Ey Xǝtai, can fǝda qıl bir vǝfalı yar içün,

Hǝr vǝfasız bivǝfanı ixtiyar etmǝkmolur.

* * *

Cana, sǝnin camalını can afitab oxur,

Hüsnün kitabi-şǝrhini ümmülkitab oxur.

Xublar yüzünǝ baxmağı zahid günah deyǝr,

Aşiqlǝr ol günahı hǝmişǝ sǝvab oxur.

Bülbül oxurdu gülşǝni-hüsnün süfatini,

Dil gördü gül yüzüni, sözünǝ cǝvab oxur.

Hǝr xǝstǝ dil ki, badeyi-eşqinlǝ oldu mǝst.

Çeşmini saqi, lǝlini cami-şǝrab oxur.

Miskin Xǝtai yetmǝk üçün xaki-payinǝ,

Hǝrdǝm dilindǝ ayǝti "Künti-türab" oxur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

62

* * *

Eşqiniz cana, bu könlüm tǝxtinǝ sultan durur,

Bu vücudum mülkinǝ xeyli xǝyalın can durur.

Ta görübmǝn hüsnini, ey göhǝri-yekta sǝnǝm,

Bir gözüm Qülzim misali, bir gözüm Ümman durur.

Ruzi-şǝb bǝs kim, qılur, bülbül fǝğanü zarlıq,

Ta gülüstanda yüzüntǝk bir güli-xǝndan durur.

Əhli-taǝt, bǝski zikr eylǝr sifati-hüsnini,

Bildi ki, yüzün sifati ayǝti-Quran durur.

Dünyanın varu yoxundan ey Xǝtai, ğǝm yemǝ,

Saxlayan daim sǝni şol sayeyi-sübhan durur.

* * *

Ol sǝnǝm kim gecǝ-gündüz can onun heyranıdır,

Əqlü fǝhm ondan bǝrü eşq ilǝ sǝrgǝrdanıdır.

Dilbǝrim, yarım, ǝzizim, qǝmküsarım, munisim,

Can şikarım, suvlu yarım, canımın cananıdır.

Dün sǝba gǝldi mǝna xoş-xoş müǝnbǝr buy ilǝ,

Ğaliya, ol mǝhliqanın zülfi-müşkǝfşanıdır.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

63

Ey könül, hicran ğǝmindǝn çox şikayǝt qılma kim,

Aşiqǝ cövri, cǝfası lütf ilǝ ehsanıdır.

Bu Xǝtai şerinǝ eyb etmǝ, ey nakǝs hǝsud,

Cümlǝ üşşaq ǝhlinǝ hǝmdǝm, onun divanıdır!

* * *

Arizin kim ol rüxi-pürnuri-tab üstündǝdir,

Suyǝ bǝnzǝr kim, hǝmişǝ afitab üstündǝdir.

Haq bilür kim rüxlǝrin şǝnindǝ olmuşdur nüzul,

Ayǝti-müshǝf ki, ovraqi-kitab üstündǝdir.

Alǝmin rövşǝnliyi gǝrçi günǝşdǝndir, vǝli,

Pǝrtövi-mehri-cǝmalın aftab üstündǝdir.

Tabi-eşqindǝn hǝmişǝ gör nǝ sǝrgǝrdan gǝzǝr,

Asiman daim ki, yüzündǝn niqab üstündǝdir.

Mehri-eşqin nǝqdinǝ viranǝ könlümdür mǝqam,

Kim, bǝli gǝncin yeri daim xǝrab üstündǝdir.

Ayağın toprağıdır hǝq ǝhlinin başında tac,

Cismi daim bu Xǝtainin türab üstündǝdir.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

64

Ta kim, zülfin niqabi mahtab üstündǝdir,

Bir bulud nisbǝtlidir, kim, afitab üstündǝdir.

Gün tǝki yüzün cǝhanǝ zahir olmuşdur, vǝli,

Bu ǝcǝb kim, bǝndǝdǝn daim hicab üstündǝdir.

Eşqiniz, kim oldu bu viranǝ könlüm mǝskǝni,

Gǝncǝ bǝnzǝr kim, yeri daim xǝrab üstündǝdir.

Zahidi-gümrahi gör, divarǝ eylǝr sǝcdǝni,

Ol günǝhkar öylǝ sanur kim, sǝvab üstündǝdir.

Bu ǝcǝb kim, bǝndǝdǝn daim hicab üstündǝdir.

Oda bǝnzǝr kim, hǝmişǝ ol kǝbab üstündǝdir.

* * *

Ta kim ol ahu gözün mülki-Xötǝndǝn bac alur,

Şol hümayun zülfiniz fǝğfuri-çindǝn tac alur.

Nola gǝr hüsnindǝn alsa zǝrreyi-nur afitab,

Kim bǝli, daim ğǝnilǝrdǝn nǝva möhtac alur.

Nǝ ǝcǝb, mǝn miskinin könlün ǝgǝr yǝğma qıla,

Hinduyi-zülfin ki, mülki-Rumidǝn tarac alur.

Ta ǝyağın tozu tǝk qanunda mǝskǝn dutmuşam,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

65

Bu sǝadǝtdǝn mǝnim bǝxtim mǝlǝkdǝn bac alur.

Bu Xǝtai Kǝbeyi-kuyindǝ tapmışdır şǝrǝf,

Hacıtǝk könlüm tǝvafi-kuyinizdǝn hac alur.

* * *

Arizindǝ sünbülün ǝnbǝrfişan etmiş durur,

Sanǝsǝn kim, ǝqrǝb ilǝ mǝhqıran etmiş durur.

Afǝrin, ol gül yanağlu dilbǝri-rǝnayǝ kim,

Hüsn bağında boyu sǝrvi-rǝvan etmiş durur.

3ǝrrǝmidir bilmǝzǝm, yaxud dǝhani dilbǝrin,

Sün ilǝn bir mumudur, yaxud miyan etmiş durur.

Qaş ilǝn gözmidir ol rüxsarın üstǝ, ey sǝnǝm,

Yoxsa dövran fitneyi-axır zaman etmiş durur.

Ey Xǝtai, ahuyi-könlün şikar etmǝkliyǝ,

Dǝsti-qüdrǝt kim, sǝni ǝbru kǝman etmiş durur.

* * *

Dilbǝra, mehrin ǝzǝldǝn sidqilǝ canımda var,

Ondan özgǝ kimsǝ yoxdur, hǝm bilür pǝrvǝrdigar.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

66

Bu fǝna darindǝ ǝhli-zövqilǝn qılgil sǝfa,

Mülkü malü tǝxtü cah olmaz cahanda payidar.

Sayeyi-qǝddindǝ gǝrçi yer yüzü buldu şǝrǝf,

Sayibani-rüfǝtindǝn nöh fǝlǝk dutmuş qǝrar.

Gǝlmǝmişdir sǝn tǝki alǝmdǝ, ey sultani-hüsn,

Sahibi-fǝzlü kǝmalü izzǝti-baiftixar.

Arif isǝn qoymagil ǝldǝn hǝqiqǝt mǝnzilin,

Aqil isǝn dünyǝyi-ğǝddarǝ vermǝ ixtiyar.

Nǝzmi-ǝşarın Xǝtai, hǝr biri dürdanǝdir,

Söylǝgil ta şahların guşindǝ olsun guşivar.

* * *

Ey fǝlǝk, dövründǝ neyçün ol nigar ǝldǝn gedǝr,

Qanım ilǝn ǝllǝrin qılmış nigar, ǝldǝn gedǝr.

Dün dedi zahid mana: "neyçün könül verdin ona?"

Neylǝyim, görgǝc yüzünü ixtiyar ǝldǝn gedǝr.

Bülbüla, gül dövridir, ǝfğan edǝr çox mürği zar,

Nalǝ qıl, oturma, vǝqti-mürğizar ǝldǝn gedǝr.

Ey könül, hicran ilǝn ömrün tükǝnsǝ ğǝm yemǝ,

Neylǝrǝm ömri-ǝzizi, çünki yar ǝldǝn gedǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

67

Ey Xǝtai, çünki yarın eylǝdi ǝzmi-sǝfǝr.

Rüzü şǝb ah et ki, yari-qǝmküsar ǝldǝn gedǝr.

* * *

Ey sǝnǝm, neyçün sǝnin vǝdǝn xilaf olmuş durur?

Mehrin az olmuş, vǝli, qǝhrin kǝzaf olmuş durur?

Könlümü eşqin ayıtdı, kim, xilas olmaz müdam.

Alǝmǝ ondan ki, ǝmri "nunü kaf" olmuş durur.

Surǝtin Əlhǝmdurur, vǝsfi-cǝmalın Vǝzzüha,

Çün sifatın sureyi-Quranda Qaf olmuş durur.

Abi-kövsǝrdir dodağın, baği-cǝnnǝtdir yüzün,

Kim mǝnǝ lǝlin şǝrabi cami-saf olmuş durur.

Mǝn neçün hicrindǝ vǝslin lǝzzǝtindǝn kam alam,

Vǝslin ilǝn hicrinin işi mǝsaf olmuş durur.

Ey könül, qıldın sǝfǝr, ǝzmi-tǝvǝkkül pişǝ qıl,

Kim pǝnah etmǝk bizǝ, hǝqdǝn kifaf olmuş durur.

Cövrü qǝhrinin yolundan ey Xǝtai, dönmǝgil,

Gǝr mǝqami ol pǝrinin kuhi-Qaf olmuş durur.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

68

Bu mǝnim cismimdǝki zǝhmǝtlǝrim ol can bilür,

Mǝnǝ hicran etdigin ol dilbǝri-canan bilür.

Ta ki, hǝmdǝmdir ğǝmi-eşqin könüldǝ ğǝm yemǝn,

Çün xǝyalini sǝnin dil sevgili mehman bilür.

Incimǝz bu xǝstǝ canım dǝrdi-hicrindǝn sǝnin,

Cövri-qǝhrin gǝldiyincǝ lütf ilǝ ehsan bilür.

Çünki, birdir aşiqǝ qǝhr ilǝ lütfin mǝnisi,

Dil fǝraqini vüsalü dǝrdini dǝrman bilür.

Ruzü şǝb bülbül tǝki, eylǝr Xǝtai nalǝlǝr,

Baği-hüsn içrǝ yüzünü çün güli-xǝndan bilür.

* * *

Ey sǝnǝm, eşqindǝ hǝrdǝm bu könül bimardir,

Eylǝ kim bülbül dǝxi ba eşqi-güldür, zardir.

Dün dedi hǝmdǝm mǝnǝ: "kimdir sǝnin könlün alan?"

Mǝn dedim: "bilmǝzmisǝn ol gözlǝri xunxaridir".

Nǝ ǝcǝb yüz üstǝ ol zülfin yatursa hǝr zaman,

Bu mühǝqqǝqdir ki, gǝnc üstǝ nigǝhban mardir.

Möhnǝti-hicran ǝlindǝn ey sǝnǝm, ğǝm çǝkmǝnǝm,

Dǝrdi-eşqin, ey pǝri, hǝrdǝm mǝnǝ ğǝmxardir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

69

Necǝ tǝrk, etsin Xǝtai kuyiniznin vǝsfini,

Kim, şikǝstǝ bülbülün daim yeri gülzardir.

* * *

Gǝrçi gün xoşdur, vǝli rüxsarın ondan yaxşıdır,

Ay dǝxi taban durur, didarın ondan yaxşıdır.

Nafeyi-müşki-Xütǝn gǝrçi müǝttǝrdir, vǝli,

Ey sǝnǝm, ol xali-ǝnbǝrbarın ondan yaxşıdır.

Nǝqşi-tavus istǝmǝn ondan camalın yey durur,

Lǝfzi-tuti dinlǝmǝn göftarın ondan yaxşıdır.

Istǝmǝn firdövs bağinin güli-xoşbusini,

Dünya bağında güli-rüxsarın ondan yaxşıdır.

Bu Xǝtai qatinǝ kim, qıldılar tǝrifi-müşk,

Çin-bǝçin ol zülfi-müşkinbarın ondan yaxşıdır.

* * *

Ənbǝrin, zülfinmidir, ya müşki-tatarın durur,

Köydǝ kovkǝb ǝqdi hǝm, lölöyi-şǝhvarın durur.

Hǝr sǝhǝrgǝh alǝmü afaqı pürnur eylǝyǝn,

Gün dǝgil, ey dilbǝrim, ol hüsni-didarın durur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

70

Ruzi-mǝhşǝr qoparan cana, qiyamǝt qamǝtin,

Fitnǝlǝr zahir qılan ol çeşmi-mǝkkarın durur.

Tuba kim, derlǝr, cahanda qǝddi-rǝftarındir ol,

Baği-rizvan kim, deyirlǝr ruyi-gülzarın durur.

Dünyǝvü üqbadǝ hǝrgiz ğǝm yemǝ ǝğyardǝn,

Ey Xǝtai, çün sǝnin lütfi-xuda yarın durur.

* * *

Ta camalın nuri çeşmimdǝn nihan olmuş durur,

Gecǝ-gündüz işim, ah ilǝ fǝğan olmuş durur.

Hüsnün ta görmüşǝm, bir bülbüli-zar olmuşam,

Çün mǝnǝ kuyin mǝqami gülstan olmuş durur.

Bir mǝsǝldir kim deyǝrlǝr: "Gǝncin üstǝ mar olur",

Zülf içindǝ hüsnin ol gǝnci-nihan olmuş durur.

Gǝr fǝlǝk yüzündǝ derlǝr: "Mahi-tabandır şǝrǝf",

Tǝlǝtin yer üstǝ mahi-asiman olmuş durur.

Pir olmuşdu cahanda firqǝtindǝn, ey sǝnǝm,

Ta yüzün gördü Xǝtai növcǝvan olmuş durur.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

71

Ey pǝri, hüsnin sǝnin cani-cahandan yaxşıdır,

Bǝlkǝ, ancaq can deyil, canü cahandan yaxşıdır.

Gǝrçi Yǝqubi zǝif etdi fǝraqi Yusifin,

Zǝf içindǝ ol dǝxi mǝn natǝvandan yaxşıdır.

Öymǝyin mahi-fǝlǝyin pǝrtövi-rüxsarini,

Ol pǝrinin hüsnü mahi-asimandan yaxşıdır.

Aşiqi viranǝdǝn mǝn etmǝ, ey ǝql ǝhli, kim,

Xǝstǝdil Mǝcnunǝ sǝhra xanumandan yaxşıdır.

Bu Xǝtai cu kǝnarında nǝ baxsın sǝrvǝ kim,

Qǝddi-dilcuyi onun sǝrvi-rǝvandan yaxşıdır.

* * *

Ey günǝş, hüsnin xǝyalı, ta ki, könlümdǝn keçǝr,

Qanlu yaşım nǝm tǝki dolmuşdur ondan sǝrbǝsǝr.

Nalǝlǝr kim, gecǝlǝr ta sübh olunca eylǝrǝm,

Qorxuram hicrindǝn anun razi-pünhanım açǝr.

Necǝ sǝrxoş olmasun dövrindǝn anun dilbǝrim,

Nǝrkizi-mǝstaniniz kim, su kimi qanım içǝr.

Leyli zülfinin ğǝmi qıldı pǝrişan ǝqlimi,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

72

Eylǝ Mǝcnunǝm ki, Mǝcnun görsǝ hǝm mǝndǝn qaçǝr.

Çox yaşagil, çün mǝnǝ yar olmadın, ey sǝngdil,

Bu Xǝtai oldu qǝhrindǝn sǝnin zirü zǝbǝr.

* * *

Bütpǝrǝst oldu könül, bütxanǝlǝr küncündǝdir,

Mǝn bilürmǝn bu dili-şeyda nǝlǝr küncündǝdir.

Gǝnci-eşq üçün vücudim şǝhrini qıldım xǝrab,

Nişǝ kim gǝncin yeri viranǝlǝr küncündǝdir.

Yusifi-Kǝnani salmışdır zǝnǝxdan çahinǝ,

Zülfünǝ bağlı necǝ, divanǝlǝr küncündǝdir.

Cismimi tǝrk etdi dil, kuyindǝ tutmuşdur mǝqam,

Kim ki, can tǝrkin qılur, cananǝlǝr küncündǝdir.

Nǝrgisi-mǝsti-xumarın qanımı içmǝkliyǝ,

Qaşların mehrabi ol mǝstanǝlǝr küncündǝdir.

Dürlü nǝzmim hǝsrǝtindǝn, firqǝtindǝn, ey sǝnǝm,

Bǝhri-çeşmim mǝdǝni dǝndǝnǝlǝr küncündǝdir.

Zahid aydır, ey Xǝtai, rǝxti-dǝstarın xanı?

Qoymuşam meyçün girov, meyxanǝlǝr küncündǝdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

73

* * *

Gǝl tǝraş et xǝttini, şahi-cahan üç gündǝ bir,

Ta olasan afǝti-dövri-zaman üç gündǝ bir.

Mǝn sǝni çoxdan sevǝrdim, bilmǝmişsǝn, ey pǝri,

Öldürür aşiqini vermǝz aman üç gündǝ bir.

Çar ǝbru dilbǝri sevdim, ğǝrǝz qucmaq dǝgil,

Mǝrhaba etsin bizimlǝ tǝk haman üç gündǝ bir.

Iki cahan hörmǝt içün sufi gǝlsin can ilǝ,

Içǝlim lǝli-şǝrabi-ǝrğǝvan üç gündǝ bir.

Ey günǝş yüzlü, yüzün göstǝr Xǝtai bǝndǝnǝ,

Nur ilǝ dolsun zǝminü asiman üç gündǝ bir.

* * *

Badi-sübh ǝz suyi-mǝşriq afitab almış gǝlür,

Ğaliba yarın cǝmalından niqab almış gǝlür.

Aşiqi-dilxǝstǝdǝn dǝf süda etmǝk dilǝr,

Sünbülündǝn dilbǝrin buyi-gülab almış gǝlür.

Gözlǝrin dövründǝ mǝst oldu lǝbin çahin görüb,

Zahidi meyxanǝdǝn gördüm şǝrab almış gǝlür.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

74

Sufiyi-biçarǝ hǝm halın görüb ol zahidin,

Söhbǝtin gǝrm etmǝyǝ çǝngü rübab almış gǝlür.

Hǝr kişi almış gǝlür, anın ğǝmindǝn bir nǝsib,

Bu Xǝtai çeşmi-pürxun, dil kǝbab almuş gǝlür.

* * *

Bu sürahi, filmǝsǝl, bir dilbǝri canan durur,

Rahi-ruhǝfza anın içindǝ nazik can durur.

Mǝclisi-üşşaqi pürnur etsǝ ol hǝr şǝb nola,

Kim, mǝlayik şǝmi göydǝ kovkǝbi-rǝxşan durur.

Sǝcdeyi-şükr eylǝyib hǝr dǝm ayağa baş üçün,

Çün görǝr üstündǝ daim sayeyi-sübhan durur.

Sǝbzxǝt saqilǝr, andan doldurun peymanǝlǝr,

Xızr cami tǝk pürabi-çeşmǝyi-heyvan durur.

Bir pǝri sǝrvi-sǝhi qǝddir ki, durmuş rǝqs üçün,

Yoxsa, cǝnnǝt mǝclisindǝ tubiyi-rizvan durur.

Cami-Cǝmşidi-Cǝmin dövrani xǝtm oldu tamam

Dövri-cam indi anındır kim, şǝhi-dövran durur.

Budur ol ayineyi Iskǝndǝri-gitinüma,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

75

Munda rövşǝndir cahanda hǝr nǝ kim, pünhan durur.

Bu sürahidǝn mǝvali dolduranda dustkam,

Qayğudan düşmǝn xǝvaric yürǝgi bir qan durur.

Görmǝdi heç kimsǝ mun tǝk, simtǝn mǝhbubi-şux,

Kakili-zǝrrinü taci dǝxi nurǝfşan durur.

Yerdǝ ǝksi çǝrxi-pür kökǝbdir olmuş aşikar,

"Nǝssi-ǝzzinǝs-sǝmavǝt" ayǝti-bürhan durur.

Böylǝ qiymǝtli cǝvahir hansi mǝdǝndǝn çıxır,

Kün-fǝkan, mülkün bǝha versǝn, hǝnuz, ǝrzan durur.

Bu Xǝtai içdi andan dǝr ǝzǝl bir cürǝ mey,

Ta ǝbǝd hüşyar olmaz, mǝsti-cavidan durur.

* * *

Getmǝ sǝn eşqin ki, bir kǝnci-nihan ǝldǝn gedǝr,

Bil ki, sǝn getsǝn yanımdan tǝndǝ can ǝldǝn gedǝr.

Qayib oldu gül yüzün çeşmindǝn, ey ruhi-rǝvan,

Qorxaram ki, sünbüli-ǝnbǝrfişan ǝldǝn gedǝr.

Candan oldum, ey pǝrivǝş, möhnǝtindǝn tanrıçün,

Qıl tǝrǝhhüm ki, bu cismi-natǝvan ǝldǝn gedǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

76

Ahim odundan kim oldu yerü göy zirü zǝbǝr,

Ehtiyat et ki, zǝminü asiman ǝldǝn gedǝr.

Mǝn yaman etsǝm neçǝ, sǝn yaxşılıq qıl, ey ǝziz,

Nǝsnǝ qalmaz dünyǝdǝ, yaxşı-yaman ǝldǝn gedǝr.

Basmadın hǝr yerǝ kim bir dǝm qǝdǝm tutmaz qǝrar,

Mǝskǝn eylǝ, çün müşǝrrǝfdir mǝkan ǝldǝn gedǝr.

Bu Xǝtai, ey sǝnǝm, bir dǝm cǝmalın görmǝsǝ,

Taqǝt etmǝz dǝ kim ol ruhi-rǝvan ǝldǝn gedǝr.

* * *

Ol kimsǝ kim, bu dünyǝvü üqbadǝ şahdir,

Hǝm ǝnbiyalǝr üstǝ ulu padşahdir.

Tǝrif edüb sifatini, şirim, dedi xuda,

Bu doğru sözǝ insü mǝlayik güvahdir.

Hǝm bǝhrü kanü kuhi-vilayǝtdir ol Əli,

Düşmǝn onun qatında qamu bǝrgi kahdir.

Olmaz qǝnim qǝnbǝrinǝ bǝbrü ǝjdǝha,

Çün hǝmdǝmi o şahi-cǝhanın ilahdir.

Hǝr kim onu sevǝrsǝ Yeziddǝn nǝ fikri var,

Çün qullarına xofü xǝtǝrdǝn pǝnahdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

77

Ol mǝdǝni-vilayǝt onun asitanıdır,

Kim, eşigindǝ insü mǝlǝk dadxahdir.

Gǝr bürci-ǝrşin üstǝ mǝlǝk anı sevmǝsǝ,

Harut tǝk mǝqami onun qǝ'ri-çahdir.

Bürcündǝ övliyaların ol, filmǝsǝl, tamam,

Kovkǝb içindǝ nisbǝti xyrşidü mahdir.

Mǝşhǝr günündǝ lütfün umar dǝstgir ola,

Miskin Xǝtai xǝstǝyǝ, kim, pürgünahdir.

* * *

Kuyin sǝnin ki, rozeyi-darüssǝlamdir,

Mehrab qaşların ona, çeşmin imamdir.

Heç bilmǝzǝm bu dünyada ǝyyami-ruzigar,

Ruy ilǝ zülfiniz mǝnǝ sübh ilǝ şamdir.

Bǝdnam qılma könlümi, aşiq deyib, hǝsud,

Alǝmdǝ eşq adı belǝ nik namdir.

Yar mǝclisindǝ badǝvü cam istǝmǝn müdam,

Kim gǝrdǝni sürahi, onun lǝli camdir,

Mǝn eylǝmǝ Xǝtai kǝlamini, ey rǝqib,

Yaz dǝftǝrinǝ sözlǝri nǝzmü nizamdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

78

Göydǝki mahin liqasi dust didarındadır,

Afitabın yüzü ol xurşid rüxsarındadır.

Vǝsl-ümidinǝ gǝzǝr, miskin könül olmaz hǝlak,

Yoxsa çox hicran bǝlası çeşmi-bimarındadır.

Ahu tǝk aşiqlǝrin könlün neçün seyd etmǝsün,

Ol qǝdǝr kirpük oxu kim çeşmi-xunxarındadır.

Aqibǝt tufan qopar, bir gün cahanı qǝrq edǝr,

Seyli-baran kim, bu aşiq çeşmi-xunbarındadır.

Bu Xǝtai şerinǝ münkir nǝdǝnsǝn, zahida?

Atǝşi-eşqin nişanı odlu göftarındadır!

* * *

Işim eşqindǝ fǝryad eylǝmǝkdir,

Visalın vǝdǝsin yad eylǝmǝkdir.

Xǝrab etdi, demǝn, eşqin könülmü,

Bǝs, ol virani abad eylǝmǝkdir.

Bu könlüm adǝti hǝr şǝb ğǝmindǝ,

Fǝğanü ah bünyad eylǝmǝkdir.

Verür mǝn ğǝm dilǝ ümmidi-vǝslin,

Bu rǝsm ilǝn onu şad eylǝmǝkdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

79

Xǝtai qulluğun mǝqbul qılsan,

Bu gün yüz bǝndǝ azad eylǝmǝkdir.

* * *

Mǝnim ol, suvlu yarım gǝldi xoşdur,

Əlimǝ ol nigarım gǝldi xoşdur.

Əlindǝn ixtiyarın getsǝ getsin,

Əlimǝ ixtiyarım gǝldi xoşdur.

Sǝn ol sǝhrada çün quli-biyaban,

Çǝmǝndǝ gülüzarım gǝldi xoşdur.

Öl imdi, qış günü, sǝrma ǝlindǝn,

Mǝnim tazǝ baharım gǝldi xoşdur.

Qǝm ilǝn intizar içindǝ sǝn öl,

Hǝmişǝ intizarım gǝldi xoşdur.

Xǝtai, şükr qıl allaha daim,

Gedǝn sǝbrü qǝrarım gǝldi xoşdur.

* * *

Tǝala şanǝhü ǝkbǝr, bu nǝ hüsni-dilaradır,

Cǝmalın huridǝn yeyrǝk, boyun tubadan ǝladır!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

80

Gözüm yüzün görǝr hǝrdǝm, zǝhi nazir, zǝhi mǝnzur,

Könül zülfin ilǝr hǝrdǝm, ǝcǝb aşüftǝ sevdadır.

Xocǝstǝ qamǝtin gördüm sǝnin, ey sǝrvǝri-xuban,

Bǝladǝn dil xilas olmaz, ǝcǝb hümmǝtlü baladır.

Əgǝr cövri-cǝfa qılsan, ǝgǝr mehrü vǝfa qılsan,

Yolundan dönmǝyim yoxdur ki, hǝq binavü danadır.

Xǝtai xǝstǝnin vergil, müradın hǝsbǝtǝn lillah,

Ki, xaki-asitanında işi daim tǝmǝnnadır.

* * *

Ey könül, yar vǝslini qoyma ki, yar ǝldǝn gedǝr,

Sǝn bu işdǝ qılma tǝqsir, ixtiyar ǝldǝn gedǝr.

Ilbǝ-il, saǝtbǝ-saǝt xoş keçir, gün yarilǝ,

Hǝftǝ-hǝftǝ, günbǝ-gün ol ruzigar ǝldǝn gedǝr.

Işrǝtü zövqü sǝfayǝ ey könül, şad ol müdam,

Eyş nihan olur görünmǝz, aşikar ǝldǝn gedǝr.

Aşinayi tǝrk edübǝn, yada can vermǝ könül,

Yad ilǝ biliş olunca aşna, yar ǝldǝn gedǝr.

Ey Xǝtai, qoyma yarın damǝnin ǝldǝn müdam,

Kim ki, işin süst dytar hǝr nǝ ki, var ǝldǝn gedǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

81

Lǝblǝrin yadi ilǝ didǝlǝrim qan doludur,

Ağlamaqdan ǝtǝyim lǝl ilǝ mǝrcan doludur.

Sǝri-kuyindǝ nǝ ğǝm nalǝ qılırsa dilü can,

Yüzü gül, gülşǝn ara, bülbüli-xoşxan doludur.

Kimǝ şikvǝ edǝyim, sǝn qaşı yayın oxudan?

Hǝr yana sancıla, sinǝmdǝ bu peykan doludur.

Buyi-zülfin gǝtirir yadinǝ badi-sǝhǝri,

Canü dil bağçasıda müşk ilǝ reyhan doludur.

Ey Xǝtai, özünü xak edǝ gör, pak olasan,

Mǝnlik etmǝ ki, cahan ǝhlinǝ ürfan doludur.

* * *

Bu gün mǝn munda, yarım anda neylǝr,

Yüzü şölǝ nigarım onda neylǝr?

Apardı ǝql ilǝ sǝbrü qǝrarım,

Mǝnim sǝbrü qǝrarım anda neylǝr?

Qatı müştaq idim şirin lǝbinǝ,

Gözü mǝstü xumarım anda neylǝr?

Vǝtǝndǝn ayrı düşdüm, dadü fǝryad!

Qǝribǝm, ğǝmküsarım anda neylǝr?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

82

Xǝtai xǝstǝ düşdüm yardan ayrı,

Tǝbib ilǝ timarım anda neylǝr!

* * *

Dilbǝra, eşqin sǝnin cismimdǝ canım canıdır,

Vǝsli rüxsarin xǝyali könlümün mehmanıdır.

Firqǝtin dövründǝ dilbǝr, xǝstǝ canım oldu zar.

Şǝrbǝti-lǝli-lǝbin bu dǝrdimin dǝrmanıdır.

Mehrü qǝhrindǝn anın, aşüftǝ könlüm, ğǝm yemǝ,

Kim, mana cövrü cǝfası lütfilǝ ehsanıdır.

Zahida, vermǝ nǝsihǝt eşqi tǝrk etgil, deyü

Aşiqin allah bilir kim, sevgisi rǝhmanıdır.

Ey Xǝtai, cövrü qǝhrindǝn cahanın incimǝ,

Hǝr nǝ kim bǝndǝ yoluna gǝlsǝ hǝq fǝrmanıdır.

* * *

Bağdaş qurub otursa nigarım, fǝğan qopar,

Dursa-otursa, fitnǝyi-axirzaman qopar!

Şirvan xǝlayiqi qamu Tǝbrizǝ daşına,

Mülki-Əcǝm sorar ki, qiyamǝt xaçan qopar?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

83

Yetdikcǝ tükǝnür ǝrǝbin kuyü mǝskǝni,

Bağdad içindǝ hǝr necǝ kim türkman qopar.

Çıxsa saraydǝn bu cahan vadisin tutar,

Bir mürşidi--tǝriqǝti-pirü cavan qopar.

Görmişdi ta Xǝtai ǝzǝldǝn yǝqin bunu,

Nuhun ǝlamǝti gǝlir, andan tufan qopar.

* * *

Bilmǝn ki, yar cövrü cǝfa kimdǝn öyrǝnir?

Eşqindǝ bunca dǝrdü bǝla kimdǝn öyrǝnir?

Aşiqlǝrinǝ cövrü sitǝmdir işi müdam,

Bǝs bilmǝnǝm ki, rǝsmi-vǝfa kimdǝn öyrǝnir?!

Bu xǝstǝnin qapunda duadır işi müdam,

Sor ol gǝdayǝ, munca dua kimdǝn öyrǝnir?

Ol ay yüzünü görmǝyǝ yer-göy bǝha dedi,

Yarǝb ki, bu mǝtaǝ bǝha kimdǝn öyrǝnir?

Cana, Xǝtai dünyada dǝrdin çǝkǝr sǝnin,

Könlünǝ sor ki, rǝsmi-dǝva kimdǝn öyrǝnir?

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

84

Pǝrtövi-hüsnündǝn ey dilbǝr, cahan pürnur olur,

Binǝvadır ki, vüsalından hǝbibin dur olur.

Ey pǝriru sǝn mana hǝrgiz nǝzǝr qılsan benaz,

Müddǝi bu qüssǝdǝn eynülyǝqin rǝncur olur.

Zahidin cövründǝ gǝr viran olursa mülki-dil,

Ğǝm deyil, cana, çü vǝslindǝn yenǝ mǝmur olur.

Hüsni dövründǝ baxın, heç iltifat etmǝz mǝnǝ,

Kim, görübdür mövsimi-gül bağiban mǝqdur olur.

Tǝşnǝdildir bu Xǝtai, can veribdir lǝlinǝ,

Necǝ kim lǝlin ǝsǝldir, dil ona zǝnbur olur.

* * *

Dodağın qǝnd imiş, bal onda neylǝr?

Nǝ nazik xǝtt imiş, xal onda neylǝr?

Əlifǝ nisbǝt etdim qǝddü dalın,

Əlif üstǝ, ǝlif, dal onda neylǝr?

O zahid geydiyi sufü sütürlat,

Fǝqirin geydiyi şal onda neylǝr?

Kimi kim, mali-mülki gǝnci yoxdur,

Geniç mülk olmayan mal, onda neylǝr?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

85

Xǝtai qal evindǝn halǝ yetdi,

Bu bir hal evidir, qal onda neylǝr?

* * *

Dilbǝra, eşqi-rüxün daim bu can üstündǝdir,

Bir gülǝ nisbǝtdir ol kim, gülsitan üstündǝdir.

Şol münǝvvǝr çöhrǝnin qatindǝ kǝmtǝr zǝrrǝdir,

Gǝrçi xurşidin mǝqami asiman üstündǝdir.

Eşqinǝ seyd olalı hǝr dǝm bu canım qǝsdinǝ,

Qaşü gözün dilbǝra, tirü kǝman üstündǝdir.

Gǝrçi derlǝr mahi-taban nur alur xurşiddǝn,

Nuri-hüsnin afitabi kün-fǝkan üstündǝdir.

Dövlǝti-vǝslin dilǝr miskin Xǝtai hǝr zaman,

Xaki-payintǝk mǝqami asitan üstündǝdir.

* * *

Dilbǝra, dildǝ sǝnin mehri-rüxün can kimidir,

Şǝrbǝti-lǝli-lǝbin dǝrdimǝ dǝrman kimidir.

Baği-hüsnindǝ boyun sǝrvi-xuraman dedilǝr,

Zülmǝt içindǝ lǝbin çeşmeyi-heyvan kimidir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

86

Taki sǝndǝn düşǝli ayrı, ǝya ruhi-rǝvan,

Gözümün yaşı mǝnim qǝtreyi-baran kimidir.

Ruyi-muyin görǝli fürqǝti-hicranda nǝ ğǝm,

Zülfü-ruyin sǝnǝma, şǝmi-şǝbistan kimidir.

Bu Xǝtai düşǝli söhbǝti-vǝslindǝn iraq,

Bağrı büryan kimiyü gözlǝri giryan kimidir.

* * *

Iki alǝmdǝ sultandır qǝlǝndǝr,

Qǝdim küfrü imandır qǝlǝndǝr.

Qǝlǝndǝrdir hǝqiqǝt sirri-kovneyn,

Əmiri-hǝyyi fǝrmandır qǝlǝndǝr.

Qǝlǝndǝr Mustafavü Mürtǝzadır,

Zǝhi cism ilǝ hǝm candır qǝlǝndǝr.

Cahan içindǝ sǝr tapa bürhǝnǝ,

Şahin eşqinǝ qurbandır qǝlǝndǝr.

Müsafirlǝr ki, mǝsti-candı hǝqdǝn,

Vüsali-şahǝ mehmandır qǝlǝndǝr.

Cǝhanın darini buldu gǝda buş,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

87

Əcayib ǝhli-imandır qǝlǝndǝr.

Keç indi şöhrǝti-alǝm göründü,

Hesaba cümlǝ ehsandır qǝlǝndǝr.

Vilayǝt Kǝbǝsin açdı Xǝtai,

Qulami-şahi-mǝrdandır qǝlǝndǝr.

* * *

Mǝnim yolumda yektalǝr gǝrǝkdir,

Dini, imanı yǝğmalar gǝrǝkdir.

Mǝnimtǝk gövhǝri nadan nǝ bilsin,

Mǝni bilmǝyǝ danalar gǝrǝkdir.

Nǝ bilsin mǝni hǝr bir başı gözli

Könül gözündǝ binalǝr gǝrǝkdir.

Mǝn olman dǝymǝ fikr ilǝn müyǝssǝr.

Mǝnǝ bir incǝ sövdalar gǝrǝkdir.

Mǝnǝm sultan Xǝtai Heydǝr oğlu,

Mǝnim yolumda ğovğalar gǝrǝkdir.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

88

Ey müsǝlmanlar, bu gün ol yari-pünhan ayrılır,

Uçdu ruhim, getdi ǝqlim, gövdǝdǝn can ayrılır.

Ayrılır ol yari-sǝrdarım, gedir, qoymuş mǝni,

Sǝd hǝzaran dadü bidad, bǝnddǝn can ayrılır.

Ey könül, fǝryadü nalǝ vaxtıdır, eylǝ fǝğan,

Şimdi şǝhrindǝn sǝnin ol şahi-sultan ayrılır.

Zar qıl bülbül kimi, çak et yaxanı gül kimi,

Şol ǝzǝldǝn yari-hǝmdǝm, ǝhdü peyman ayrılır.

Gözlǝrim, hǝr dǝmdǝ mövc eylǝ ki, firqǝtdir bu gün,

Tök sǝdǝflǝr dürri kim, şol gövhǝri-kan ayrılır.

Dust vida eylǝr mǝnimlǝn ağlaram mǝn zar-zar,

Gözlǝrimdǝn hǝr zaman gör Bǝhri-Ümman ayrılır.

Ey Xǝtai, tanri sorsun bu şikǝstǝ könlümü,

Zǝrd olubdur arizin, andan mǝgǝr qan ayrılır?

* * *

Nǝ buyursan şǝha, fǝrman sǝnindir,

Yolunda canü baş qurban sǝnindir.

Xǝta mǝndǝn ǝta sǝndǝn ǝya dust,

Ki mürvǝt kanısan ehsan sǝnindir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

89

Susamış lǝblǝrin Xizri-zǝmanǝ,

Suvar, gǝl çeşmǝyi-heyvan sǝnindir.

Sǝvar ol dövlǝt atına hǝmişǝ,

Sǝadǝt topuna çovkan sǝnindir.

Mǝlǝklǝr müştǝridir gül yüzünǝ,

Sür imdi ey qǝmǝr, dövran sǝnindir.

Əzǝldǝn canımı qurban verirdim,

Qǝbul eylǝ şǝha, fǝrman sǝnindir.

Eşigindǝ qulundur bu Xǝtai,

Nǝzǝr qıl halına, heyran sǝnindir.

* * *

Xandadir ol bimisalın ibtidası, xandǝdir?

Kim bilir, ol künt-kǝnzin intǝhası xandǝdir!

Gǝl bǝyan etgil süfati-zatini şǝrh eylǝ kim,

Mǝn sual etdim ona, eyni-liqası xandǝdir?

Kǝndü lütfindǝn yaratdı alǝmin mövcudini,

Cümlǝnin mǝqsudi şahdır, istivasi xandǝdir?

Ərşü kürsi cǝnnǝtü hǝm narü tubavü şǝcǝr,

Əbrü badu maü tin, ǝsli-şǝrasi xandǝdir?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

90

Hǝr kişi kim, zikri-xǝtlǝn könlünü etmǝz cila,

Ol nǝ bilsin bibǝsǝr eşqin sǝfası xandǝdir.

Xatǝmi-tohidi hǝr kim könlünǝ mehr etmǝdi,

Ol şǝhadǝt şǝrhinin bilmǝz ǝsası xandǝdir.

Sǝn niyaz et ey Xǝtai, kimsǝ bilmǝz çün sǝni,

Mǝntiqin inşasının hǝmdü sǝnası xandǝdir.

* * *

Gördüm yüzüni, ey sǝnǝm, billah ki, xoş cananǝdir,

Manǝndi yoxdur hüsninin qiymǝtli bir dürdanǝdir.

Pǝnd nǝsihǝt tutmadın, neyçün könül verdin ona,

Billah cǝzadır, ey könül, hicran oduna yanǝdir.

Yüzün çü mahi-bǝdrdir, yeldası zülfin sayǝsi,

Mǝst aşiqlǝri eylǝyǝn lǝli-lǝbin peymanǝdir.

Yüz göstǝribǝn alǝmǝ, neyçün açırsan vǝchini,

Dilbǝr yüzü fitnǝ deyil, sor ey könül, aya nǝdir?

Ol dilbǝrin rüxsarına, verdi Xǝtai könlünü,

Ah ilǝ tab oldu işim ol şǝminǝ pǝrvanǝdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

91

Könül, şad ol ki, canan gǝldi, derlǝr,

Bu mürdǝ cisminǝ can gǝldi, derlǝr.

Şikayǝt eylǝmǝ sǝn hicr ǝlindǝn,

Sǝnin dǝrdinǝ dǝrman gǝldi derlǝr.

Bu zülmǝt cövrini çox çǝkdi bülbül,

Bahar irdi gülüstan gǝldi, derlǝr.

Qarınca bağladı bel xidmǝtinǝ,

Əsǝn yellǝr Süleyman gǝldi, derlǝr.

Xǝtai, can fǝda dustun yoluna,

Bu gün dust sanǝ mehman gǝldi, derlǝr.

* * *

Hǝqin nüsxǝlǝrindǝ bir bǝyan var,

Müqǝrrǝr biliniz kim, qanǝ-qan var.

Başım qurban sana, ey mürşidi-hǝq,

Neçǝ yüz mǝn tǝki cana qıyan var.

Əlin var, yaxşı sǝn qırdın Yezidi,

Cahandar olasan ta kim, cahan var.

Hǝnuz şah Heydǝrin qanı qalıbdır,

Yezidǝ bir dǝxi külli qǝran var.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

92

Sana münkir, derǝm görmǝzsǝn anı,

Günǝşdǝn ǝhli-hǝq qatna ǝyan var.

Mǝnim halım şaha ǝrz etmǝk üçün,

Yeri badi-sǝba, sǝn bir zaman var.

Bu yola varmaq olmaz rǝhnümasız,

Necǝ kim, olasan sǝn soraqan var.

Yǝqin, ixlas gǝrǝk eşqin yolunda,

Get ey münkiri-lǝin sǝndǝ güman var.

Ögüş xof eylǝmǝn eşqin yolunda,

Rǝfiqim ğazilǝrdǝn karivan var.

Müǝzzin gecǝ-gündüz çağırır hey.

Imam gǝldi, namaza dur, oyan, var.

Sǝfǝr qıl, dur, oturma, ey Xǝtai,

Ki, şǝhri-Ərdǝbildǝ xanǝdan var.

* * *

Gǝl ey arif, sana hǝr dǝm tǝvafi-hǝcci-ǝkbǝrdir,

Ki, qiblǝn-nuri-peyğǝmbǝr, imamin nǝqdi-Heydǝrdir.

Əli oldur ki, cǝnnǝtdǝ olubdur saqiyi-kövsǝr,

Budur saqi, budur cǝnnǝt, şǝrabi abi-kövsǝrdir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

93

Əlindǝ badeyi-gülrǝng, içǝr ğazilǝrin şahı,

Nǝ hacǝt nǝql üçün şǝkkǝr sözün qǝndi-mükǝrrǝrdir.

Şücaǝt bu, vilayǝt bu, mürüvvǝt bu, kǝramǝt bu,

Əlini görmǝyǝn xasir Yezidü gǝbrü kafǝrdir.

Hǝdisi-vǝzi-Qurandan, nǝ buldun gǝl, gǝl ey zahid,

Kǝlamın ismi Qurandır, hǝdis allahü ǝkbǝrdir.

Siratin körpüsün keçdim, ǝmǝl mizanını çǝkdim,

Bu yoldan azǝnin, billah, mǝqamı nari-mǝhşǝrdir.

Xǝta ilǝn Xötǝn mülki, şaha fǝth oldu Çin böylǝ,

Ki, mǝclis nafeyi-mişkin sǝrasǝr mişki-ǝnbǝrdir.

Əya mehrab edǝn daşı, hǝqiqǝt mǝzhǝbindǝn kim,

Nigarın gözlǝri-qaşi mana mehrabü mǝnbǝrdir.

Behişt istǝrsǝn, ey zahid, biya dǝr mǝclisi-rindan,

Hǝqin didarı ey aşiq, nǝ cǝnnatǝ müyǝssǝrdir.

Əgǝr nazirsǝn ey talib, hǝqi insanda gör, getmǝ.

Mübarǝk xacǝmin vǝchi hǝqin nurindǝ mǝzhǝrdir.

Xǝtainin deyil hǝqqi, şaha qulam deyǝ bilmǝk,

Əgǝr xidmǝt qǝbul olsa onun, mövlası Qǝnbǝrdir.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

94

Nǝ xacǝyǝm, nǝ dǝ mal ǝksiyimdir,

Nǝ sultanǝm, nǝ xud qul ǝksiyimdir.

Ərǝnlǝr dünyaya murdar demişlǝr,

Nǝ gǝrkǝsǝm, nǝ murdar ǝksiyimdir.

Mǝn qürab deyilǝm, zağı gözlǝyǝm,

Zira mǝn bülbülǝm gül ǝksiyimdir.

Seyr eylǝdim tamunun dörd guşǝsin,

Nǝ yanaram, nǝ xud nar ǝksiyimdir.

Şah Xǝtaim hǝr şeydǝ bir nǝzǝr var,

Bir yüzü nurlu didar ǝksiyimdir.

* * *

Daneyi-xalin görǝndǝ mürği-dil pǝrvaz edǝr,

Qeyb ikǝn ol dǝmdǝ ǝsrari-mǝani baz edǝr.

Dasitani-hüsnini, ey dust, dǝr fǝsli-bahar,

Guşeyi-gülşǝndǝ, bülbül sübhdǝm ağaz edǝr.

Görmǝdi hǝrgiz günah ol şahi-xuban ah kim,

Öyrǝnibdir kim mana hǝr lǝhzǝ yüz min naz edǝr.

Ey könül, qatlan vüsalın istǝr isǝn daima,

Hǝr cǝfalar kim, sana şol dilbǝri-tǝnnaz edǝr.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

95

Ey Xǝtai, afǝrin qılmaq gǝrǝk idrakına,

Böylǝ tǝr sözlǝr mǝgǝr kim, Sǝdiyi-Şiraz edǝr?

* * *

Mana cövrü cǝfa qılmaq, deyil cananǝlǝrdǝndir,

Yaman yoldaşilǝn yar olma ki, nadanǝlǝrdǝndir.

Mǝnimtǝk aşinayi yad qıldın, ey tǝrǝhhümsiz,

Fǝlǝkdǝn görmǝzǝm anı qamu biganǝlǝrdǝndir.

Fǝdadır bil, yǝqin billah yolunda, cani-şirinim,

Cǝmalın şǝminǝ hǝr dǝm yanan pǝrvanǝlǝrdǝndir.

Xǝbǝr tutmaz hǝqiqǝtdǝn, riyayi-zahidin fǝhmi,

Anın fikri ǝcayib qisseyi-ǝfsanǝlǝrdǝndir.

Xǝtai, nǝzmi-ǝşarinǝ yüz min afǝrin gǝlsin,

Ki, aqillǝr xǝyalından deyil, divanǝlǝrdǝndir!

* * *

Cahanda aşiqin çox adı vardır,

Ki, hǝr birisinin bir dadı vardır.

Bu gün sǝn Xosrovi-şirin dǝhǝnsǝn,

Sǝnin tǝk Şirinin Fǝrhadı vardır.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

96

Bu eşqin öyünǝ dözmǝz dağü daş,

Yavuz iti külüng fuladı vardır.

Hǝr işi eşqilǝ dutgil cahanda,

Ki, eşqilǝ olan bünyadı vardır.

Nǝ yerdǝ bir guri ahu olursa,

Müqǝrrǝrdir, anın sǝyyadı vardır.

Cǝmi, bǝndǝnin vardır niyazı,

Qamu könüllǝrin müradı vardır.

Uda bilmǝz munu dövri-zǝmanǝ,

Ki, bir oynayıcı nǝrradı vardır.

Zühur oldu oyunçu rindü qǝllaş,

Vilayǝtdǝn anın irşadı vardır.

Sağınmanız Xǝtai, dǝrdini sor,

Ki, söylǝr söylǝdir ustadı vardır.

* * *

Əz qeylü qal mǝdrǝsǝ xoşdur ki, olsa dur,

Ey dil, hǝzǝr qıl onda ki, yoxdur sana qüsur.

Meyxanǝ küncün istǝ, deyǝr, saqiyi-lǝtif,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

97

Öz vǝhdǝtindǝ ol ki, çü allah imiş qǝfur.

Əfsanǝ sözlü vaizi görsǝn mǝlamǝt et,

Ta xǝlq içindǝ eylǝmǝyǝ razini zühur.

Bulsun bu malü mülkü vǝ gǝr hiç bulmasın,

Neyçün ki, vǝsl yardır ancaq mana zǝrür.

Sǝndǝn Xǝtai mehrü vǝfa iltimas edǝr,

Yarǝb, müradi aşiqi-biçarǝnin budur!

* * *

Boyun bir sǝrvi-rǝnadır güli var,

Sǝmǝn üzrǝ pǝrişan kakili var.

Nǝ nazikdir cǝmalın gülşǝni kim,

Güli-tǝr üzrǝ nazik sünbüli var.

Nǝ gülşǝndir yüzün kim çevrǝsindǝ,

Hǝzaran ǝndǝlibü bülbüli var.

Necǝ mǝstü xumar olmaya çeşmin,

Önündǝ lǝblǝrin kimi müli var.

Inanma zülf-ǝhdinǝ, Xǝtai,

Kim onun bir başıvü min dili var!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

98

* * *

Aşiq oldur kim, sözü canü dililǝ yar bir,

Bir durur aşiq ǝzǝldǝn sevgili dildar bir.

Əhli-eşqin mǝniyi-zatü süfati bir durur,

Adǝmǝ qıl sǝcdǝ zahid, qılmagil inkar bir.

Cümlǝnin halın bilǝn sǝnsǝn niyǝ bildirmǝyǝn,

Demǝ hǝr namǝhrǝmǝ gǝr qılmasa iqrar bir.

Olmadı bu sirrǝ mǝhrǝm hǝr xǝsisi-kǝcsüxǝn,

Dǝrdimin dǝrmanı doğru, yar bir, ǝttar bir.

Pir birdir, sirr bir, iqrar bir, köftar bir,

Ikilik sığmaz bu yolda, sirr ilǝ sirdar bir.

Sǝn bilirsǝn bǝndǝnin halın, nǝ bilsin bilmǝyǝn,

Birmidir, ya yüzmidir, ya minmidir, bazar bir.

Atǝşi-eşqin tutuşdurdu vücudim şǝhrini,

Baxaram ki, hur birdir, nur birdir, nar bir.

Sǝdhǝzaran zülm edǝrsǝn, dönmǝzǝm, döndǝrmǝzǝm,

Yüzümü, ya sözümü, ya gözümü, ğǝmxar bir.

Canǝ minnǝtdir nǝ gǝlsǝ ğǝm yemǝn şükr eylǝrǝm,

Canı verdim, başı qoydum, olmuşam bimar bir.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

99

Mǝsti-eşq etdin mǝni, Mǝcnunü ǝmni neylǝrǝm,

Ey susamış qanıma, nǝrgizlǝri xunxar bir.

Ömr birdir, gün bu gündür, yetsǝ dǝm, saǝt demǝz,

Baqi olmaz can bu tǝndǝ, fanidir, ǝdvar bir.

Heç günahsız bǝndǝ olmaz, heç xǝtasız kimsǝ yox,

Sǝn günahın görǝ görkil ǝfv edǝn ğǝffar bir.

Bu dükan yüz min dükandır, hǝq dükanıdır vǝli,

Şǝhr birdir, kar birdir, asılırsan dar bir.

Ey Xǝtai, sǝn tǝvǝkkül hǝqqǝ qılgil çǝkmǝ ğǝm.

On sǝkiz min alǝmǝ hökm eylǝyǝn sǝrdar bir.

* * *

Şǝmi-hüsnin çövrǝsindǝ canü dil pǝrvanǝdir,

Yanmayan ol şǝmǝ qarşı bixǝbǝr pǝrva nǝdir?

Qaşların mehrabü yüzün mǝscidi-beytülhǝram,

Gözlǝrin meyxanǝvü lǝli-lǝbin peymanǝdir.

Ey müsǝlmanan, mǝni eyb etmǝyiz aşiq deyib,

Kim mǝni valeh qılan ol nǝrkisi-mǝstanǝdir.

Dilbǝrin vǝslindǝn ayrı bu dili-mǝhcurimin,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

100

Fikri ǝnduhü fǝraqü dǝrdilǝ hǝm xanǝdir.

Ey Xǝtai, ǝhli-tohidin qatında bilmiş ol,

Vaizin bihudǝ göftari qamu ǝfsanǝdir.

* * *

Sǝnsizin könlüm şǝha, bir külbeyi-viranǝdir,

Kimsǝyǝ ǝrz etmǝzǝm kim, bir yıxılmış xanǝdir.

Canǝ-can etdim yǝqin, eylǝ ǝzǝldǝn hǝq bilür,

Canımın, canı mǝnim, şol dilbǝri-cananǝdir.

Getdi ömrüm hiç dinlǝnmǝn vüsalindǝn anın,

Şol mǝhi-namehribanın meyli çün hicranǝdir.

Hǝr gecǝ ta sübh hüsnün şǝminǝ pǝrvanǝ tǝk,

Cümlǝ alǝmlǝr fǝğanimdǝn tutuşub yanǝdir.

Ey Xǝtai, sǝn yǝqin bil kim bu fani dünyada,

Bivǝfalǝrdǝn mǝhǝbbǝt istǝyǝn divanǝdir.

* * *

Bir qǝtreyi-ǝrǝq ki, yüzündǝn nisar olur.

Sǝhni-zǝmin baharü gülü lalǝzar olur.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

101

Ta şanǝ qıldı zülfini mǝşşateyi-ǝzǝl,

Tabindǝn açılır ki, cahan müşkbar olur.

Rǝna qǝdin, ki, sǝrv sǝhidir müqabili,

Yarǝb, münasibi nǝ sǝbǝbdǝn çinar olur.

Yarın Xǝtai, kuyinǝ can ver, besidqi-dil,

Yarım deyǝn sǝnǝ xaçan ǝğyarǝ yar olur!

* * *

Ol gedǝn yarımmıdır, ya ixtiyarımdır gedir,

Bilmǝzǝm canımmıdır, ya suvlu yarımdır gedir.

Tǝndǝ canım qalmadı, anunla olmuşdur rǝvan,

Ol mǝnim ruhi-rǝvanım, ya nigarımdır gedir.

Canım andan ayrı tǝndǝ, bir dǝm ǝylǝnmǝz mǝnim,

Ğǝm mǝni eylǝr hǝlak, ol qǝmküsarımdır gedir.

Qalmadı heç karü bari bu Xǝtai xǝstǝnin,

Anın ilǝ karü barım hǝrçi varımdır gedir.

* * *

Yandım eşqindǝn ǝya, gül yüzlü dildar, üştǝ gör,

Sǝnsizin alǝmdǝ gǝzmǝk oldu dişvar, üştǝ gör.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

102

Sinǝmin suzindǝn ey dilbǝr, yanır ǝrşilǝ fǝrş,

Ağlaram bülbül kimi bivǝsl-gülzar, üştǝ gör.

Lalǝtǝk bǝnzim saralmışdır fǝraqindǝn sǝnin.

Olmuşam dilxǝstǝvü mǝcruhü bimar, üştǝ gör.

Əhdü peymanını mǝndǝn ey pǝri, sındırma gǝl,

Kim, mǝnǝ zülm eylǝmişdir, cövri-ǝğyar, üştǝ gör.

Bu Xǝtai şol büti-tǝrsa cǝmalın görgǝcin,

Rahibi-deyr olduvü bağladı zünnar, üştǝ gör.

* * *

Pǝrişan zülfi-müşkinin güli-xǝndanǝ düşmüşdür,

Ucundan dürlü sevdalar xǝti reyhanǝ düşmüşdür.

Mǝgǝr xurşidimiş hüsnin ki, qıldı alǝmi rövşǝn,

Kim ol rǝxşǝndǝ ǝnvari mǝhi-tabanǝ düşmüşdür.

Qaşın yayını qurmuşsan, bizǝ ǝz ğǝmzǝ hǝr saǝt,

Əya dilbǝr, onun sǝhmi yǝqin kim, canǝ düşmüşdür.

Cǝmalın iştiyaqından eşitmǝzsǝn fǝğanimni,

Vüsalın iftiraqından könül hicranǝ düşmüşdür.

Xǝtai bǝndǝyǝ saqi içirmiş cami sǝhbadǝn,

Görün meyxanǝ küncündǝ, ǝcǝb, mǝstanǝ düşmüşdür...

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

103

Aşiqin aqilǝ daim sözü divanǝ gǝlür,

Aşiqin daim anınçün özü divanǝ gǝlür.

Satma raygan sǝnǝm, Xızrǝ dodağın suyunu,

Xızr ǝgǝr istǝyǝ su çeşmeyi-heyvanǝ gǝlür.

Əsrimiş xuni-dilimdǝn sǝnǝmin xuni gözü,

Gǝr sǝn inanmaz isǝn gör ki, nǝ mǝstanǝ gǝlür.

Gahü bigah verir tövbǝ mana vaizi-şǝhr,

Vaizin tövbǝsi şaha, mǝnǝ ǝfsanǝ gǝlür.

Aşinadir bu Xǝtai, sözü iman bilǝnǝ,

Özünü bilmǝyǝnǝ demǝ ki, biganǝ gǝlür.

* * *

Ey könül, hǝrcai yari ixtiyar etmǝk nǝdir?

Yari-hǝrcai sözünǝ etibar etmǝk nǝdir?

Güli-xoşbu var ikǝn, ǝlim tikanǝ sürtmǝzǝm,

Kǝbki-rǝna var ikǝn, zaği şikar etmǝk nǝdir?

Dǝgmǝ bir cahil nigarın cövrini çǝkmǝk nǝdǝn,

Kǝrrǝ bir nakǝs ilǝ qövlü qǝrar etmǝk nǝdir?

Ahu gözlü bir sǝnǝm aslanları seyd eylǝmiş,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

104

Ey müsǝlman, ahular şiri şikar etmǝk nǝdir?

Ey Xǝtai, sirrini sǝn dǝgmǝ yerdǝ söylǝmǝ,

Sirri aşiq dǝgmǝ yerdǝ aşikar etmǝk nǝdir?

* * *

Ey könül, hǝr mǝnisiz cahili yar etmǝk nǝdir?

Mǝnisiz cahil sözünǝ etibar etmǝk nǝdir?

Çün onun qövli xǝtadır, hǝm qǝrarı bivǝfa,

Ey könül, naǝhl ilǝ qövlü qǝrar etmǝk nǝdir?

Əhli-hǝqqǝ can fǝda qıl, cǝhl ilǝ olma rǝfiq,

Çün ǝnadil var ikǝn zaği şikar etmǝk nǝdir?

Xanda kim, hǝr ǝhli-ürfan görsǝn olgil xaki-pa,

Ey könül, naǝhl olub andan kǝnar etmǝk nǝdir?

Bir neçǝ gün yar olub, bir kimsǝnin halın duyub,

Sonra anın gizli sirrin aşikar etmǝk nǝdir?

Hǝr kim öz eybi ilǝ sübhaninǝ dutmuş yüzün,

Kimsǝnin eybin açıban şǝrmǝsar etmǝk nǝdir?

Ey Xǝtai, qıl fǝda canın vǝfalı yar üçün,

Hǝr vǝfasız, bivǝfa kimsǝni yar etmǝk nǝdir?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

105

Ey sǝnin yüzinǝ baxdıq, qutlu oldu mahimiz,

Nǝ ǝcǝb surǝt yaratdı sünilǝ allahimiz.

Çün irişdim yüzinǝ, buldum siratǝlmüstǝqim,

Abi-heyvanǝ irişdi, vardığınca rahimiz.

Dün sağınur kim ki, görsǝ zülfinin şǝbrǝngini,

Kim qarayǝ boyayıbdır anu dudi-ahimiz.

Xızri-cavidan ǝlindǝn içmişüz abi-hǝyat,

Isayi-Mǝryǝm qatında qurmuşuz xǝrgahimiz.

Kǝbǝyi-vǝslinǝ verdim canımı qurban, dedim,

Hacı oldum, qan tökǝrǝm, xanı qurbangahimiz?

Qaşların taqini gördüm, qiblǝgahım eylǝdim,

Çün ǝyağın torpağında oldu mǝnzilgahimiz.

Bu Xǝtai, Kǝbǝyi-eşqinǝ ehram bağladı,

Ol saatda ǝrşǝ çıxdı zikri illǝllahimiz.

* * *

Hǝsrǝtindǝn dilbǝra, qaldı du çeşmim xabsiz,

Eylǝ kim yulduzlar olur gecǝ göydǝ xabsiz.

Ta sǝdǝf ağzında yarın görmüşǝm dür dişlǝrin,

Eşq bǝhrindǝ könül ol mǝnidǝn ğǝrqabsiz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

106

Zülmǝti-hicranda qaldım bir mǝdǝd qıl halimǝ,

Ey pǝrişǝn, çünki rüxsar ilǝ siz mǝhtabsiz.

Əhli-hǝq qapından özgǝ heç yerǝ qılmaz sücud,

Ey sǝnǝm, çün daima aşiqlǝrǝ mehrabsiz.

Bu Xǝtainin vücudi oldu nurindǝn zühur,

Iki alǝm zǝrrǝdir, xurşidi-alǝmtabsiz.

* * *

Biz ǝzǝldǝn ta ǝbǝd meydanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz,

Şahi-mǝrdan eşqinǝ, mǝrdanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Yazmağa hǝqdǝn kǝlamüllahi-natiq şǝrhini,

Kim bǝyani-elm ilǝn Quranǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Kainati-surǝti-rǝhmani tǝfsir etmǝyǝ,

Ruhi-qüdsi surǝti-rǝhmanǝ gǝlmişlǝrdǝniz,

Bir müǝnbǝr türrǝnin küfrinǝ "amǝnna" döyüb,

Hǝqqǝ tǝslim olmuşuz, imanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Saqiyi-baqi ǝlindǝ mǝst olub içmǝkdǝyüz,

Nǝrgisi-mǝstin kimi mǝstanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Qeybi-mütlǝqdǝn tǝmaşayi-rüxi, ziba üçün,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

107

Bu şǝhadǝt mülkinǝ seyranǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Ey Xǝtai, eydi-ǝkbǝrdir, cǝmali dilbǝrin,

Biz bu eydi-ǝkbǝrǝ qurbanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

* * *

Ta düşübmǝn eşqinǝ, hicrindǝ mǝn zarǝm hǝnuz,

Dami-zülfin bǝndinǝ mürği-giriftarǝm Hǝnuz.

Ta ki, mǝn bülbül tǝki gülzari-hüsnin görmüşǝm,

Ta ǝbǝd tǝrk eylǝmǝn dǝreşqi-gülzarǝm Hǝnuz.

Şǝmi-rüxsarini ta kim, görmişǝm, ey mǝhliqa.

Gögdǝ yıldızlar kimi hǝr gecǝ bidarǝm hǝnuz.

Ta yüzin gördim sǝnin, mǝn ey tǝbibi-dǝrdi-eşq,

Sanma kim, buldum şǝfa dǝrdilǝ bilmarǝm hǝnuz.

Bu Xǝtai yar ilǝn qalu bǝlidǝn qıldı ǝhd,

Hǝq bilür kim, bǝrsǝri-an ǝhdü iqrarǝm hǝnuz.

* * *

Dilbǝra, şǝmsüz-zühadür şöleyi-rüxsariniz,

Ayǝti-Tahavü Yasin surǝti-didariniz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

108

Qamǝtin Tuba durur, Nun vǝlqǝlǝmdir qaşların,

"Hazihi-cǝnnatü ǝdnin" lǝli-şǝkǝrbariniz.

Surǝyi-Vǝlleyl zülfin, gözlǝrin "nǝmülbǝsǝr",

Leyk "sübhanǝllǝzi, ǝsra" durur ǝsrariniz.

Sureyi-Tǝviz oxurmǝn, dǝmbǝdǝm ixlas ilǝn,

Ta ki, hüsnini bǝladǝn saxlasun cǝbbariniz.

"Qüll-kǝfa" billah-durur, zikri Xǝtai xǝstǝnin,

Hǝq bilür kim, "sümmǝ vǝchüllah"dir, didarınız.

* * *

Hali-dilimni bǝndǝdǝn ol yarǝ söylǝniz,

Hicr oxu bağrımı necǝ bir yarǝ, söylǝniz.

Əhvalimi sorarsa mǝnim ol cǝfalı yar,

3arü nǝzarü xǝstǝvü avarǝ, söylǝniz.

Gülgün yanağların ğǝmü cövrü cǝfalǝri,

Qıldı hǝvalǝ bağrımı yüz xarǝ, söylǝniz.

Çox möhnǝtü cǝfanızı çǝkdim, vǝfa xanı?

Ğǝm hǝddǝn ötdü, dilbǝri-ğǝmxarǝ, söylǝniz.

Sǝhrayǝ saldı ahuyi-çeşmin Xǝtaini,

Ol buyi-zülfi, nafeyi-tatarǝ söylǝniz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

109

Qǝbai fǝqrü Fǝnadır qümaşi-faxirimiz,

Ğǝriqi-badeyi (ğǝmdir) libasi-zahirimiz.

Qapunda nola mǝhü mehrǝ baş ǝgmǝz isǝm,

Fǝrazi-künküreyi ǝrşdir şǝha, yerimiz.

Xudayǝ şükr, ǝcǝb rahǝtü sǝfamız var,

Bir oldi dust ğǝmindǝn dǝrunü zahirimiz.

Ğubar dǝhri-dǝnidǝn kǝdǝrpǝzir olmaz,

Imarǝt eylǝdi lütfin, şikǝstǝ xatirimiz.

Nola tökǝrsǝm eşikindǝ, ǝşk xun alud.

Xǝtai, simüzǝrǝ meyl edǝr ǝkabirimiz.

* * *

Övliyadan hasil etdik eşq ilǝ sevdayi biz;

3ahidǝ verdik onunçün zöhdilǝ tǝqvayi biz.

Dedilǝr ki, yeddi tamu zülmǝtin hicranidir,

Olmadan ondan cahanda çǝkdik ol ğovğayi biz.

Dedilǝr ki, sǝkkiz uçmaq, sirr olubdur zahidǝ,

Pǝrdǝsiz nur onda gördük cǝnnǝtül-mǝvayi biz.

Cǝnnǝt ilyindǝn içǝri bir ǝcayib mülk var,

Bihicab ol ildǝ gördük, pirim ol hǝmtayi biz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

110

Canü canan bilmişidik, küfrü dini biǝdǝb,

Qǝreyi-ümmanǝ daldıq, keçdik ol dǝryayi biz.

Neçǝlǝr talib olubdur bu hüma kölgǝsinǝ,

Çin elindǝn seyr edǝrkǝn bulduq ol hümayi biz,

Ey Xǝtai, dedi Tuba pirimin yek boyuna,

Heydǝrin yüzündǝ gördük ol gülü rǝnayi biz.

* * *

Sǝnsǝn hǝmişǝ surǝti-mǝnidǝ şahımız

Bilgil yǝqin ki, aradǝ hǝqdir güvahımız.

Ey xubların güzidǝsi rövşǝn yüzün kimi,

Nola ǝgǝr sǝfid ola bǝxti-siyahımız.

Vǝslindǝn ayrı möhnǝtü hicran içindǝ mǝn,

Əflakǝ düşdü ğülğüleyi-suzi-ahımız.

Billah, inan bu doğru sözü ǝyri sanma kim,

Lütfündǝn özgǝ dünyada yoxdur pǝnahımız.

Ğǝmdǝn Xǝtai, dǝrdilǝn incǝldi çün hilal,

Ey afitab-tǝlǝti süni ilahımız.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

111

Sǝnsǝn hǝmişǝ surǝti mǝnidǝ şahımız,

Ruzi-ǝzǝldǝ hǝzrǝtin oldu pǝnahimiz.

Cövr etmǝ mǝn şikǝstǝ, dilü binǝvayǝ kim,

Çün sǝndǝn özgǝ kimsǝnǝ yox dadi-xahimiz.

Hǝr xanda kim sücud edǝrisǝm be etiqad,

Mehrab qaşlarında durur qiblǝgahimiz.

Bir gün tǝrǝhhüm eylǝmǝdin-xaksarinǝ,

Yarǝb, nǝ sadir oldu qapında günahimiz.

Ğǝmdǝn Xǝtai, dǝrdilǝn incǝldi çün hilal,

Ey afitab-tǝlǝti süni ilahımız.

* * *

Ey dodağın şǝhdü şǝkkǝrdir siyǝh xalın mǝkǝs,

Olmasın eşqindǝn ayru tǝndǝ canım bir nǝfǝs.

Ey pǝri, hǝrdǝm nigǝhban qapuna hacǝt degil,

Kim yetǝr küyindǝ hǝr şǝb nalǝvü ahim cǝrǝs.

Neylǝrǝm eşqindǝn ayru dünyǝnin lǝzzatini,

Kim hüzuri-dil ğǝmi-mehrin mǝnim könlümdǝ bǝs.

Çün ǝzǝldǝn eşqiniz canımda hǝqdǝndir nǝsib,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

112

Hǝq bilür kim, ta ǝbǝd könlümdǝ vardır ol hǝvǝs.

Ey Xǝtai, ğǝm yemǝ, hǝr sözdǝ şükr et xaliqǝ,

Çün sana hǝr işdǝ daim hǝqqdir fǝryadrǝs.

* * *

Yarı gördüm bu gün xǝndan oturmuş,

Yanağı tazǝ gül reyhan oturmuş.

Yüzünǝ qarşı ğönçǝ güldügiçün,

Sǝhǝr ağzına çalmış qan oturmuş.

Sǝninlǝ hüsn içindǝ bǝhs edǝnlǝr,

Necǝ peşman olub, heyran oturmuş.

Sǝnin sibi-zǝnǝxdanına, ey dust,

Nǝ hǝddim var desǝm, dǝndan oturmuş.

Dodağın çevrǝsindǝ qoşa xallar,

Iki zǝngi ona dǝrban oturmuş.

Sǝnin Leyli cǝmalın görmǝk üçün,

Yolunda Mǝcnuni-heyran oturmuş.

Xǝtaiyǝ nǝzǝr qıl çeşmin ilǝn,

Qapunda sübhi-şam giryan oturmuş.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

113

* * *

Hǝq lǝbindǝn ğönçǝni gülşǝndǝ xǝndan eylǝmiş,

Leyk bu nazikliyi lütf ilǝ çǝndan eylǝmiş.

Qamǝtinin kölgǝsi tǝrhin götürmüş bağiban,

Bağda ǝksindǝn onun sǝrvi-xuraman eylǝmiş.

Div oğurlamışdı bir zǝrrǝ dǝhanın nǝqşini,

Varmış, ondan xatǝmi-mehri-Süleyman eylǝmiş,

3ülmǝti-zülfindǝ içmiş, lǝblǝrin abini Xızr,

Heyyi baqi bulmuş adın abi-heyvan eylǝmiş.

Şanǝdǝn mǝşşatǝ salmış hǝr saçın, qılın yerǝ,

Sǝrbǝsǝr xaki-cǝhani ǝnbǝrǝfşan eylǝmiş.

Arizin bağindǝ bir mürği-hǝrim olmuş Xǝlil,

Ol sǝbǝbdǝn hǝq ona odu gülüstan eylǝmiş.

Bu Xǝtai qanını tökmǝkdǝ ikǝn, tökmǝdin,

Onda hǝr müfti ki, mǝn etmiş sǝni, qan eylǝmiş.

* * *

Mǝclis ǝhli çaxır içǝndǝ dutar ǝldǝ ǝyağ,

Sanǝsǝn bir şǝmdir kim üstǝ yanır bir çırağ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

114

Gülşǝni-mǝclisdǝ bir şuxi pǝridür dilrüba,

Sanǝsǝn bir lalǝdir bağrında onun dürlü dağ.

Dustkam olsun hǝmişǝ ol berǝcmi-dustan,

Oldu mǝclisdǝ müşǝrrǝf busǝsindǝn solu sağ.

Müşkü ǝnbǝr mǝcmǝridir, yoxsa cami-mey durur.

Buyi-xubindǝn onun daim müǝttǝrdir dimağ.

Mehr ilǝn yari ki, gǝlmişdir, zi gülşǝn yadigar,

Bu Xǝtai xǝstǝdildir, xaki-ol mǝhruyi-bağ.

* * *

Ol pǝripeykǝr mǝnǝ yar olmadı, heyf oldu heyf,

Aldı könlümnü vǝfadar olmadı, heyf oldu heyf,

Saxlar idim qǝhrini könlümdǝ daim can kimi,

Sirrimi faş etdi, ǝsrar olmadı, heyf oldu heyf.

Kim ki, yüzbin mǝkr ilǝ qıldı mǝni sǝndǝn cüda,

Yüz bǝlayǝ ol giriftar olmadı, heyf oldu heyf.

Firqǝtin oduna yandım, canü dil oldu kǝbab,

Kimsǝ halimdǝn xǝbǝrdar olmadı, heyf oldu heyf.

Eşq ǝlindǝn xǝstǝ düşdü bu Xǝtainin tǝni,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

115

Lǝblǝrindǝn bircǝ timar olmadı, heyf oldu heyf.

* * *

Ey deyǝn kim, aqilǝm, divanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk,

Kim qılır lafi-hünǝr, meydanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Gǝr Əzizi-Misri-eşq olmaq dilǝrsǝn, ey könül,

Yusifi-Misri kimi zindanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Ey könül, laf etmǝ kim mǝnidǝ laf edǝn kişi,

Mǝrifǝt meydanına mǝrdanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

3ahida, vird eylǝ daim zikrü fikri-ruyi-dust,

Əhli-islamǝm deyǝn imanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Aşiqǝm dersǝn könül şǝrti budur aşiqlǝrin,

Hǝr nǝ kim cananǝ qılsa canǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Ey dil, ol şǝh qatinǝ, kǝndusi vǝsfindǝn ayıt.

Kim qulun hǝr bir sözü sultanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Aşiqǝm dersǝm könül eşq atǝşindǝn dönmǝ kim,

Şǝm oduna yanmağa pǝrvanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Kim ki, qǝrq olmaq dilǝr dǝr bǝhri-eşqi-bikǝran,

Gǝştisiz bu Dǝcleyi-ümmanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

116

Ey Xǝtai, şerini ol yar istǝr dinlǝyǝ,

Dilrübalǝr guşinǝ dürdanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

* * *

Firqǝtin çǝkdim, nigara, vǝsli-rüxsarın gǝrǝk,

Xǝstǝhalǝm, dilbǝra, lǝli-şǝkǝrbarın gǝrǝk.

Baxmanam gül yüzünǝ, hüsnün var ikǝn, ey pǝri,

Neylǝrǝm mǝn nǝrgisi, ol çeşmi-bimarın gǝrǝk.

Bǝhri-çeşmim ağlamaqdan ǝbrtǝk baran tökǝr,

Bu pǝrişan könlümǝ lǝfzi-göhǝrbarın gǝrǝk.

Mürği-baği-eşqsǝn, ǝbsǝm oturma can quşu,

Dilbǝrin kuyindǝ daim naleyi-zarın gǝrǝk.

Ey Xǝtai, gülşǝnǝ var, xaki-payin gör onun,

Gǝr sana ol ahu gözlü, müşkbu yarın gǝrǝk.

* * *

Hǝr kimin kim, dǝrdi var, dǝrmanǝ göndǝrmǝk gǝrǝk,

Hǝr kimin kim, dǝrdi yox, viranǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Hǝr kimin canında xublar hǝsrǝti vardır müdam,

Dünyǝdǝ ar etmǝsin, didarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

117

Dinmǝyǝn, dindirmǝyǝn, girmǝk gǝrǝk öz küncünǝ,

Hǝr kimin sevdası var seyranǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Hǝr kim iqrar ǝhlidir, yoxdur niza qoy dinlǝsin,

Hǝr kimin dǝvası var, divanǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Bu Xǝtaidir bu gün meydanda zǝrbi-dǝstilǝn,

Hǝr kimin sövdası var, meydanǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

* * *

Yazmışam bu rüqǝni, ol yarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk,

Zari-ǝhvalım mǝnim dildarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Lǝlinizdǝn cami-mey bir kimsǝyǝ vermǝk nǝdǝn,

Lǝblǝrin şǝrbǝtlǝri bimarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Qaşların mehrabına çox sǝcdeyi-şükr eylǝrǝm,

Şeyx Sǝnan tǝk mǝni zünnarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Çün tǝcǝlla nurini görmǝk tǝmǝnna eylǝrǝm,

Şimdi Mǝnsurǝm mǝni bir darǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Ey Xǝtai, ondan özgǝ kimsǝyǝ yoxdur ümid,

Naleyi-zarim mǝnim ol yarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

118

Mǝn görmǝdim zǝmanǝdǝ hüsnin kǝmali tǝk,

Bu canǝ munis olmadı mehrin xǝyalı tǝk.

3ülmati-hicr içindǝ bulunmaz susuzlara,

Şol çeşmeyi-dodağının abi-zülali tǝk.

Çeşmi ağardı, nöh fǝlǝkin qǝddi oldu xǝm,

Dövri-qǝmǝrdǝ görmǝdi qaşın hilali tǝk.

Min yil yazarsa katibi-tǝqdiri-lǝmyǝzǝl,

Bir hǝrfü nöqtǝ yazmaz onun xǝttü xalı tǝk.

Yusif cǝhanǝ gǝlmǝdi yar tǝk Xǝtaiyǝ,

Yǝqubi-xǝstǝ çǝkmǝdi könlüm mǝlali tǝk.

* * *

Ta xǝyali-arizin gǝldi gözümǝ xabtǝk,

Gecǝlǝr hǝrdǝm gözümǝ görünür mǝhtabtǝk.

Ixtiyar ilǝn mǝnim düşmǝzdi canım eşqinǝ,

Neylǝyim çǝkdi xǝyali-zülfiniz qüllabtǝk.

Gǝr namazım fövt ola, zahid, mǝnǝ tǝn etmǝ kim,

Yar qaşıdır mǝnǝ mǝsciddǝki mehrabtǝk.

Ol zamandan bǝrlü kim, çeşmim yüzünü görmǝdi,

Yaş gözümdǝn cari oldu dǝmbǝdǝm seylabtǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

119

Yarǝ gǝr alǝm nǝzǝr qılsa, Xǝtai, ğǝm yemǝ,

Baxmaq olmaz yüzinǝ, xurşidi-alǝmtabtǝk.

* * *

Cahanda görmǝdim ziba sǝnin tǝk,

Bu alǝm içrǝ hüsnara sǝnin tǝk.

Bu xublar gülşǝnindǝ yoxdurur heç,

Yanağı bir güli-hǝmra sǝnin tǝk.

Olammaz doğrusu can bağı içrǝ,

Qǝdi çün sǝrv xoş bala sǝnin tǝk.

Çü xublar-çoxdurur insan içindǝ,

Heç olmaz, ey pǝri, rǝna sǝnin tǝk.

Zǝmanǝ şairindǝ görmǝdim heç,

Xǝtai, bülbüli-güya sǝnin tǝk.

* * *

Yüzündür bu cahan içrǝ, fǝlǝkdǝ mahi-taban tǝk,

Bitibdir hüsni-bağında boyun sǝrvi xuraman tǝk.

Vüsalinǝ irǝn derlǝr, hǝyati-cavidan buldu,

Saçın zülmatının içrǝ, lǝbindir abi-heyvan tǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

120

Mǝgǝr ki vǝhyi-münzǝldir qaşınla, kipriyin, zülfün.

Yüzün ovraqinin üstǝ yazılmış sǝtri-Quran tǝk.

Əcǝbmi olsa, ey dilbǝr, vücudim eşqinǝ mǝhkum,

Oturmuş, hökm edǝr daim könül tǝxtindǝ sultan tǝk.

Müşǝvvǝşxatir olmuşdur, Xǝtai xǝstǝdil daim,

Sǝnin ol gül yüzün üstündǝki zülfi-pǝrişan tǝk.

* * *

Ta vicudim eşqiniz yolunda bulmuşdur hǝlak.

Ayağın tozundan ayru oldu canım dǝrdnak.

Ta ola hǝrdǝm mǝnim baş üstǝ qaim dövlǝtim,

Asitanında yatur, mǝn daima bǝr ruyi-xak.

Hǝr necǝ cǝhd etdim, ǝlyim damǝninǝ yetmǝdi,

Payi-busin hǝsrǝtindǝn eylǝrǝm yaxamı çak.

Xalis oldum ta ki, mǝn qan-yaş axıtdım didǝdǝn,

Yumayınca qanilǝn olarmi mǝrdüm yüzü pak.

Bir pǝrini sevdi bu miskin Xǝtai, könlü kim,

Eşqinǝ mǝqtul olubdur ǝz sǝmǝk ta bǝr sǝmak.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

121

Ey ki, eşqindǝn olubdur canü dil ğǝmdǝn hǝlak,

Sǝn nǝ mǝzhǝrsǝn cahanda, ey cǝmali nuri-pak.

Ey pǝri, eşqindǝ mǝnǝ çox cǝfalar qılma kim,

Xǝstǝvü heyraninǝm, oldum ğǝmindǝn dǝrdnak.

Damǝnini qoymanam, ǝldǝn ǝgǝr çıxsa rǝvan,

Gǝrçi hicranın ǝli qıldı yǝxǝmni çak-çak.

Cümlǝ alǝm gǝr hǝsud olsa yanımda bir civǝ,

Sǝn mǝnimlǝ dust bulsan cövri-düşmǝndǝn nǝ bak.

Bǝndǝni lütfü kǝrǝm birlǝ nǝzǝrdǝn salmagil,

Ey Xǝtainin pǝnahi, leysǝ fi hübbi sǝvak!

* * *

Istǝmǝn cismindǝ can, ol lǝblǝri canım gǝrǝk,

Bir dǝxi ol ay yüzün görsǝm ki, imanım gǝrǝk.

Çox bǝlavü dǝrdü qǝm çǝkdim yolunda sǝbr edib,

Dǝrdi-hicran hǝddǝn ötdü, şimdi dǝrmanım gǝrǝk,

Dil ğǝmin sǝfrasına lǝlindǝn istǝr qǝtrǝ su,

3ülmǝti-firqǝtdǝ qaldım, abi-heyvanım gǝrǝk.

Ey fǝlǝk, qıldın mǝni dilbǝrdǝn ayru natǝvan,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

122

Mǝn hǝvadǝ zǝrrǝyǝm, xurşidi-tabanım gǝrǝk.

Bu Xǝtai qulluğa bağlandı xidmǝt qurşağın,

Ol gözüm nuri sǝnǝm, ol sevgili canım gǝrǝk.

* * *

Ey sǝnǝm, yüzindǝ müşkin zülfini dağıtmagil,

Bağrımın yüz dağı üstǝ bir dǝxi dağ etmǝgil.

Ta yüzini görmişǝm, divanǝ oldum dǝrd ilǝ,

Zülfinizdǝn özgǝ dǝxi boynuma bağ etmǝgil.

Şol qara yüzlü rǝqibi qoyma küyin kirdinǝ,

Xǝstǝ bülbültǝk mǝqamın mǝnzili-zağ etmǝgil.

Ey pǝri, aşiqlǝrin divanǝ qılma könlünü,

Aşiqin Mǝcnun misali mǝskǝnin dağ etmǝgil.

Ey mǝsiha, bǝndǝni kuyindǝ yad et bir nǝfǝs,

Bu Xǝtainin yerin hicrindǝ topraq etmǝgil.

* * *

Ahu vaveyla kim ol gülrüx pǝri yarım degil,

Mǝn ona yar oldum, ol yarü vǝfadarım degil.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

123

Mǝn sana bir bǝndǝyǝm, ey yarü dilxahim mǝnim,

Billah iqrarımdurur, bu sözlǝr inkarım degil,

Naseh aydır dün mǝnǝ, tǝrk eylǝ anun eşqini,

Vǝh, nedim kim, ol mǝnim hǝmrazi ǝsrarım degil.

Sevgili yarın visalı xoşdur, amma neylǝyim,

Möhnǝti-hicran günündǝ bir mǝdǝdkarım degil.

Dilbǝr aydır, ey Xǝtai, möhnǝtimdǝn çǝkmǝ ğǝm,

Kimdurur eşqimdǝ ol zarü dilǝfkarım degil.

* * *

Ey mǝlǝk, hüsnin sǝnin nuri-xudadır, bilmiş ol,

Sidrǝdir boyun, nǝ sidrǝ müntǝhadır, bilmiş ol.

Mǝn sǝnin dǝrdi-ğǝmindǝn incimǝn, ey bivǝfa,

Hǝr nǝ cövr etsǝn mǝnǝ, eyni vǝfadır, bilmiş ol.

Yoxdurur ǝşya içindǝ kimsǝnǝ hǝqdǝn cüda,

Cilvǝ qılan alǝmǝ nuri-xudadır bilmiş ol.

Gǝrçi çox gǝldi, nǝbi, bu dövri-Adǝmdǝn bǝri,

Xǝtmi cümlǝ ǝnbiyanın Müstafadır, bilmiş ol.

Gǝr vǝfa qıl bu Xǝtai bǝndǝnǝ, ya qılma kim,

Ruzü şǝb virdim sana zikrü duadır, bilmiş ol.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

124

* * *

Axan ol sǝrvin yanında su degil, yaşımdır ol,

Ayağın altındakı başmaq degil, başımdır ol.

Ta xǝyalinlǝ sǝnin dǝfi-mǝlal eylǝr könül,

Getmǝsün dildǝn ki, xoş hǝmrazü sirdaşımdır ol.

Mǝn dedim kim, çeşmü ğǝmzǝn sehri dutdu alǝmi,

Onların sǝrfitnǝsi kimdir? - dedi: qaşımdır ol.

Gözümin yaşın ki, saldım içdigim sudur mana,

Bağrımın qanın ki, gördüm ağulu aşımdır ol.

Can fǝda qıldı Xǝtai, demǝdi ol bivǝfa,

"Heyf", getdi aşiqim, sǝrbazi-qǝllaşımdır ol".

* * *

Riştǝdir cismim mǝnim, kirpiklǝrin syzǝn misal,

Yaylığın yanına dutur, natǝvan könlüm misal.

Gül-gül oldu arizin, şövqin görübǝn şǝmi-dil,

Düşsǝ zülfün ǝksi şol gül yaylıq üstǝ dal-dal.

Dǝmbǝdǝm yaylıq arasında hǝbibim, qaşların,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

125

Sanasǝn kim görünür el gözünǝ gögdǝn hilal.

Natǝvan könlüm düşǝr yaylıq misal ǝldǝn-ǝlǝ,

Ta mǝgǝr lǝli-lǝbindǝn tapıla bir an visal.

Rǝhm qılgil, yaylığın götür yüzündǝn, ey sǝnǝm,

Qüssǝdǝn bulmuş Xǝtai xǝstǝdil aşüftǝhal.

* * *

Kim ki, sǝrmǝst oluban aşiqi-didar degil,

Sǝn ona yar demǝ, yar degil, yar degil.

Ruzi-mǝhşǝrdǝ dutub, damǝnini sanki derǝm,

Bu dǝxi, ey gözǝlüm, dünyǝyi-qǝddar degil!

3ahid ol yüzini divarǝ dutub, ǝl götürǝr,

Aşiqin mǝqsǝdi didar ola, divar degil.

Şahimin könlü bilür, ol ki, ğǝnidir hǝmişǝ,

Münkir oldur ki, belǝ sözlǝrǝ iqrar degil.

Lǝşgǝrim, ğazilǝrim, sufilǝrim, pirlǝrim,

Can ilǝ baş bu yolda mǝnǝ inkar degil.

Qır Yezid ilǝ xǝvarici tükǝt, qalmaya heç,

Neşǝ kim Cǝfǝri mǝzhǝbyǝ tǝlǝbkar degil.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

126

Ey Xǝtai, bu cahan mülkini sǝn, qalmaya gǝr,

Çünki heç kimsǝyǝ qalmadı sǝnǝ yar degil.

* * *

Bu ǝzilmiş canü dildǝn ah, ah ǝksik deyil,

Gecǝ-gündüz müttǝsil dǝrgah gah ǝksik deyil.

Başǝ çizginsǝm vǝleykin ğǝm deyildir dilbǝrin,

Ol sǝadǝt ǝhlidir, andan külah ǝksik deyil.

Çǝngi aldım mǝn bekǝf, birdǝm fǝrağǝt bulmadım,

Hǝzrǝtindǝn xaliqǝ heç rusiyah ǝksik deyil.

Başın üstǝn getmǝzǝm onca ki, canım tǝndǝdir,

Çǝtrü xǝrgahi-hümayun barigah ǝksik deyil.

Çün Xǝtai könlünü vermǝz vǝfasız dilbǝrǝ,

Qul olana sidq ilǝ kim padişah ǝksik deyil.

* * *

Sünbülün küfründǝn, ey şahzadǝ, iman münfǝil,

Xǝtti-sǝbzin rövnǝqindǝn bǝrgi-reyhan münfǝil.

Zülmǝtǝ nur oldu zülfün, ay yüzündǝn şǝrmisar

Lǝblǝrin şövqindǝn ol lǝli-bǝdǝxşan münfǝil.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

127

Pǝrtövi-hüsnin ziyasından Sürǝyyadır xǝcil,

Surǝtin tabindǝn ol xurşidi-taban münfǝil.

Ey sǝba, billah dilimdǝn söylǝ kim çox olmasın,

Mahitab üstündǝn ol zülfi-pǝrişan münfǝil.

Qeyrǝtindǝn bir nǝzǝr fanus yüzün göstǝrmǝdi,

Mǝclisindǝ yandırır çün şǝmi pünhan münfǝil.

Ol zaman kim dilbǝrim, bustanǝ girdi seyr üçün,

Qamǝtindǝn oldu hǝr sǝrvi-xuraman münfǝil.

Uş Xǝtai, sözlǝrindǝn ǝhli-ürfan utanır,

Cahilü nadan rǝqibü namüsǝlman münfǝil.

* * *

Dilbǝra, yüzünü görsǝm, mahi-tabanım derǝm,

Boyunu görgǝc, budur, sǝrvi-xuramanım derǝm.

Kirpiyin, qaşın görüb, tirü kǝmanım söylǝrǝm,

Zülf ilǝ vǝchin görüb, şǝmi-şǝbistanım derǝm.

Zǝhmǝti-dǝrdin könüldǝ eyni dǝrmandır mana,

Can demǝn mehrinǝ tǝndǝ bǝlkǝ cananım derǝm.

Bülbüli-baği-vüsalım, ey gülǝndamım mǝnim,

Arizü rüxsarını görsǝm gülüstanım derǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

128

Eşqiniz könlündǝ çün tutmuş Xǝtainin mǝqam,

Mǝn onu, viran içindǝ gǝnci-pünhanım derǝm.

* * *

Dilbǝra, hüsni-rüxün gülzari-cǝnnǝt bilmişǝm,

Hǝr nǝ kim zǝhmǝt görǝrsǝm, eyni rǝhmǝt bilmişǝm.

Necǝ kim cövrü cǝfa qılsan bu ğǝmgin könlümǝ,

Ol ğǝmindǝn ağrıman, canımda minnǝt bilmişǝm.

Tǝndǝ can olduqca getmǝn asitanından sǝnin,

Ayağın torpağını baş üstǝ dövlǝt bilmişǝm.

Hǝr nǝ kim sǝndǝn gǝlǝrsǝ, xǝstǝ könlüm nuş edǝr,

Qǝhrini rahǝt sanıb, cövrini rǝhmǝt bilmişǝm.

Mǝn Xǝtai, bǝndǝyǝm bir padişah qatinǝ kim,

Eşiyindǝ qulluğu, sultanca izzǝt bilmişǝm.

* * *

Tǝala şǝnǝhu ǝkbǝr ki, bir nuri-xuda gördüm,

Qaşını qiblǝgah etdim, yüzün şǝmsi-züha gördüm.

Mǝnim Pǝrvin tǝki çeşmim gecǝlǝr uyxusuz qaldı,

Sǝadǝt asimanında yüzün bǝdri-düca gördüm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

129

Mǝnim dǝrdim, ǝlacım şol hǝkimi-lǝmyǝzǝldir kim,

Içǝndǝn şǝrbǝti-lǝlin vücudimdǝ şǝfa gördüm.

Şǝbi-hicranda ey salik, hidayǝt şǝminǝ yetdim,

Yüzünün afitabından yüz ǝnvari-ziya gördüm.

Görǝndǝn bǝrlü dildarın, Xatai xǝstǝdir heyran,

Onun ki, asitanında sǝlatinlǝr gǝda gördüm.

* * *

Dil sana heyran olubdur, ta cǝmalın görmüşǝm,

Ta göz açıb, ol rüxi-fǝrxǝndǝ falın görmüşǝm.

Ruzi-şǝb dünya içindǝ mǝstü heyranǝm müdam,

Gecǝlǝr uyxu içindǝ ta xǝyalın görmüşǝm.

Dünyǝvü üqbadǝ mǝn ovsafi-hüsnin söylǝrǝm,

Bağçada andan bǝrü qǝddi-şümalın görmüşǝm.

Bir pǝrinin yüzünǝ heyranü zarǝm can ilǝ,

Şol lǝbü zülfü rüxü hǝm xǝttü xalın görmüşǝm.

Bu Xǝtainin gözü sǝyyarǝ tǝk bixabdir,

Gül yüzün üstindǝ ta qaşi hilalın görmüşǝm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

130

Xeyli dǝmdir, ey pǝri, ol mǝh camalın görmǝzǝm,

Dünyada bir dǝxi misli-xǝttü xalın görmǝzǝm.

Hǝr zaman dersǝn mana kim, xatirin qılma mǝlul,

Necǝ olum şadman kim, cüz mǝlalın görmǝzǝm.

Xeyli müddǝtdir cahanda firqǝtinlǝ hǝmdǝmǝm,

Hicr ilǝn ömrüm tükǝndi, heç vüsalın görmǝzǝm.

Gözümü yaş etdi hicrin, vǝsli-ruyin görmǝdim,

Qamǝtim xǝm qıldı qǝm, qǝddi-şümalın görmǝzǝm.

Dil müşǝvvǝşdir Xǝtai, ey sǝadǝt kövkǝbi.

Ta sǝnin ol tǝlǝti-fǝrxǝndǝ-falın görmǝzǝm.

* * *

Ey pǝri, hüsnin sǝnin mahi-münǝvvǝr görmüşǝm,

Ol yüz üstǝ ǝbr tǝk zülfin müǝnbǝr görmüşǝm,

Gǝrçi mǝhşǝr bir olur ǝhli-cahanda, ey sǝnǝm

Firqǝtinin hǝr günün mǝn razi-mǝhşǝr görmüşǝm.

Bǝski, bülbültǝk cahanda eşq ilǝn fǝryad edǝm,

Arizin baqi gülün çün vǝrdi-ǝhmǝr görmüşǝm.

Bǝs mǝnim mülki-cahanda taleim firuz ola,

Ta sǝnin yüzün kimi bir sǝd ǝkbǝr görmüşǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

131

Bu Xǝtainin mǝqami asitanındır müdam,

Çün sǝni şahi-kǝrǝm, özümni Qǝnbǝr görmüşǝm.

* * *

Ol pǝri rǝna gedǝn sǝrvi-rǝvanımdır mǝnim,

Sayǝ sanma, sürünǝn yanınca canımdır mǝnim.

Bülbüli-zarǝm ki, hüsnün gülşǝnidir mǝskǝnim,

Hǝlqeyi-zülfin şikǝnci aşiyanımdır mǝnim.

Mu tǝki belin xǝyalı, incǝ fikrimdir müdam,

Zǝrrǝcǝ ağzın sözü razi-nihanımdır mǝnim.

Mǝn nola gövkǝb kimi, hǝr şǝb ğǝmindǝn ölmǝyim.

Çün cǝmalın kökdǝ mahi-asimanımdır mǝnim.

Dedim: ey dilbǝr: Xǝtai kimdurur kuyindǝ zar?

Dedi: bir heyrani-valeh, natǝvanımdır mǝnim.

* * *

Ol pǝri kim, çeşmi-saqi, lǝli-camimdir mǝnim,

Qaşi mehrabim, yüzü beytül-hǝramimdir mǝnim.

Dilbǝrin vǝslindǝn ayru istǝmǝn hǝr sübhü şam,

Yüzü sübhümdür vǝ leykin zülfi damimdür mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

132

Ol pǝripeykǝr neçün canım quşun seyd etmǝsün,

Danǝdir xali pǝrişan zülfü damimdür mǝnim.

Valehǝm bir qǝddi-tuba, lǝli kövsǝrbarǝ kim,

Asitani, rövzeyi-darüs-sǝlamımdır mǝnim.

Bu Xǝtainin sözünǝ münkir olma, zahida,

Bir pǝrinin hüsni vǝsfindǝ kǝlamımdır mǝnim.

* * *

Çıxmadı eşqin sǝnin bir lǝhzǝ canimdǝn mǝnim,

Mehri-hüsnin yeg durur, ruhi-rǝvanimdǝn mǝnim.

Gül-yüzünü yad edǝndǝ, ey pǝriru, qönçǝ lǝb,

Od çıxar susǝntǝki hǝrdǝm zǝbanimdǝn mǝnim.

Əksi-sayǝndir vücudim, ey boyun sǝrvi-rǝvan,

Getmǝsün sayǝn sǝnin bir lǝhzǝ yanimdǝn mǝnim,

Pǝrtövi-xyrşidi-ruyini görǝndǝ, zǝrrǝ tǝk,

Bulmaya heç kimsǝnǝ namü nişanimdǝn mǝnim.

Firqǝti qǝsd etmǝdin, miskin Xǝtai xǝstǝyǝ,

Bir xǝbǝr ver, ey sǝba, ol gülsitanimdǝn mǝnim.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

133

Batinim hicrindǝ cana, dobdolu qandır mǝnim,

El yüzündǝ zahirim gül kimi xǝndandır mǝnim.

3ǝhri-Hicrin lǝşgǝrindǝn kişvǝri-canǝ nǝ ğǝm,

Çün xǝyalın könlümün tǝxtindǝ sultandır mǝnim.

Bülbüli-zarǝm, yüzün baği-gülüstanım durur,

Ol gülüstan üstünǝ zülfin şǝbistandır mǝnim.

Çeşmi-mǝstin gecǝlǝr neçün oyanmaz xabdǝn,

Kim işim hǝr sübhü şam ah ilǝ ǝfğandır mǝnim.

Bu Xǝtaiyǝ rǝqibin fitnǝsi kar eylǝmǝz,

Daima çün dǝstigirim, fǝzli-sübhandır mǝnim.

* * *

Ta mǝni ayırdı dövran sovlü yarımdan mǝnim.

Incidi gögdǝ mǝlayik ahü zarimdan mǝnim.

Surǝtin gördüm, nigara, valehü sövdaiyǝm,

Firqǝtin dövr eylǝdi, sǝbrü qǝrarımdan mǝnim.

Ey pǝripeykǝr, sǝni ondan bǝrü kim görmüşǝm,

Hüsnin ayırdı qǝrarü ixtiyarımdan mǝnim.

Hǝsrǝtǝm Yǝqubtǝk, Yusif yüzünǝ ey sǝba,

Tanrı üçün bir xǝbǝr algil, nigarımdan mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

134

Ey Xǝtai, hǝr tükün titrǝr xǝzan yaprağı tǝk,

Ta mǝni dur etdi dövran nobaharımdan mǝnim.

* * *

Ol pǝri eşqinǝ mǝn candan giriftar olmuşam.

Kim fǝraqü möhnǝtindǝ ruzü şǝb zar olmuşam.

Taki düşdüm ol nigarın mǝh yüzü hicranına,

Dǝrd ilǝn, sǝyyarǝtǝk, hǝr gecǝ bidar olmuşam.

Taki gülzari-cǝmalından cüdayǝm, ey sǝnǝm,

Hǝr zaman bülbül tǝki dǝr eşqi gülzar olmuşam.

Çünki eşqin gǝncini könlümdǝ pünhan eylǝdim,

Ruzü şǝb ol gǝncǝ mǝn hǝrdǝm nigǝhdar olmuşam.

Ta sǝni gördi rǝqib ilǝn Xǝtai xǝstǝdil,

Dǝmbǝdǝm yanır vücudum, sǝrbǝsǝr nar olmuşam.

* * *

Ey pǝri, şirin lǝbin eşqindǝ Fǝrhad olmuşam.

Ta sana qul olmuşam, alǝmdǝ azad olmuşam.

Taki, sǝndǝn ayru düşdüm, ey dilaramım mǝnim,

Dǝmbǝdǝm dǝr nalǝvü ǝfğanü fǝryad olmuşam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

135

Gǝrçi ğǝmginǝm qǝmi-hicrindǝ, ey arami-can,

Ta sǝni gördü gözüm ğǝmgin ikǝn şad olmuşam.

Ey sǝnǝm bu möhnǝti-hicrü fǝraqından sǝnin,

Gǝr xǝrab idim, vǝli vǝslindǝn abad olmuşam.

Ta sǝni gördi Xǝtai bilmǝz özün xandadır,

Ta sana mǝn aşina buldum, özüm yad olmuşam.

* * *

Sǝnmisǝn yanımda cana, yoxsa xabımdır mǝnim?

Kim fǝlǝkdǝn yerǝ enmiş mahitabımdır mǝnim?

Eşigindǝ dǝmbǝdǝm baran degildir su sǝpǝn,

Çeşmeyi-dildǝn çıxan çeşmi-pürabımdır mǝnim.

Ey rǝqiba, sǝn buludtǝk arada olma hicab,

Hüsni onun dünyada bir afitabımdır mǝnim.

Sanmanız kim gǝştidir dǝryalǝr üstǝ seyr edǝn,

Gözlǝrim yaşında bu çeşmi-hübabımdır mǝnim.

Aytım: ey dilbǝr, Xǝtaiyǝ cǝfalǝr qılma çox,

Dedi kim: qǝm çǝkmǝgil, nazü itabımdır mǝnim.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

136

Sǝnintǝk dilbǝri-cananǝ yetdim,

Zi hicran ölmüş ikǝn, canǝ yetdim.

Saçın küfrinǝ olmuşdum giriftar.

Yüzünü görgǝcin imanǝ yetdim.

Eşigin itlǝrilǝ hǝmnişinǝm,

Nǝ dövlǝtli qulam sultanǝ yetdim.

Könül qalmışdı hicran zülmǝtindǝ,

Lǝbindǝn çeşmeyi-heyvanǝ yetdim.

Ğǝmindǝn gözlǝrim kövkǝb kimidir,

Şükür kim bir mǝhi-tabanǝ yetdim.

Misali-qǝtrǝ idim, qǝtrǝ qaldım,

Behǝmdüllah yenǝ ümmanǝ yetdim.

Xǝtai xǝstǝdir vǝslin gǝdası,

Qapından vayǝ-vü ehsanǝ yetdim.

* * *

Cǝmalın gülşǝniçün mürği-zarǝm,

Nǝdǝn kim hǝsrǝti-ol mǝrği-zarǝm.

Bu mǝnidǝn xilas olmaz ğǝmindǝn,

Vüsalindǝn sǝnin ümmidvarǝm,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

137

Cǝmalın vǝrdini gülşǝndǝ gördüm,

Fǝraqından saçıntǝk biqǝrarǝm.

Yüzünü görmǝyǝ can vermǝdim çün,

Bu işimdǝn bǝğayǝt şǝrmsarǝm.

Xǝtai, ömr xǝtm oldu, hǝnuz, ah!

Cǝmalın görmǝk üçün intizarǝm.

* * *

Vüsalindǝn sǝnin dur oldu könlüm,

Qǝti bizarü bizur oldu könlüm.

Dili-viranimǝ ta gǝldi eşqin,

Sanasan beyti-mǝmur oldu könlüm.

Cǝmalın ta ki, gördüm ey pǝriru,

Yüzin şövqilǝ pürnur oldu könlüm.

Cǝfavü möhnǝtin ta gǝldi canǝ,

Bǝlalǝrdǝn qamu dur oldu könlüm.

Gözündǝn çün iraq oldu Xǝtai,

Qǝti bimarü rǝncur oldu könlüm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

138

Ey pǝrivǝş hüsni-gǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm,

Lǝbi şǝkkǝr, dişi incim, yar sǝndǝn küsmüşǝm.

Ayda, ildǝ bir gǝzǝr, gözüm görǝr, yüzin sǝnin,

Ey mǝnim görǝki güvǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Gögdǝ istǝrdim sǝni, mǝn yerdǝ gördüm bigüman,

Töhfǝ, qüdrǝt, mahi-ǝncüm, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Yar yarı böylǝ sorar, ey vǝfasız bivǝfa?

Hǝddǝn ötdü dǝrdü rǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Bu Xǝtai gǝrçi kuyindǝn dilǝr, dur olmaya,

Vara bilmǝn şuxü şǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

* * *

Ta kim ey dilbǝr, vüsalin getdi yanımdan mǝnim,

Dürlü möhnǝtlǝr keçǝr, hǝr lǝhzǝ canımdan mǝnim.

Gǝr vücudim qǝbr içindǝ, yüz min il qalsa müdam,

Çıxmağa bu nar eşqin üstüxanımdan mǝnim.

Xanüman ǝhvalini mǝndǝn fǝraqın sormasın,

Keçmişǝm sǝndǝn cüda öz xanümanimdǝn mǝnim.

Qǝbrim üstinǝ sǝba, lütf eylǝ gǝl, qılgil güzǝr.

Bir xǝbǝr algil mana, canu cǝhanımdan mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

139

Hǝq bilür sǝyyarǝ tǝk, gözümǝ uyxu gǝlmǝdi,

Ta fǝlǝk qıldı cüda ol mehribanımdan mǝnim.

Novcǝvan ikǝn mǝni hicran günü pir eylǝdi.

Taki düşmüşǝm cüda ömrü cavanımdan mǝnim.

Qǝddi xǝm oldu qǝmindǝn, bu Xǝtai xǝstǝnin,

Ta cüda düşdi könül qaşi kǝmanımdan mǝnim.

* * *

Ey cǝmalında sǝnin nuri-ilahidir tamam,

Ol sifatın zikridir, fikrim hǝmişǝ sübhü şam.

Ol şǝhǝnşahi-cahansan kim, qul olub qapuna,

Qǝnbǝrinin xidmǝtiçün Qeysǝrü Cǝmdir ğulam.

Hǝlǝtadǝ hǝq sǝnǝ, çün saqiyi-mütlǝq dedi,

Abi-kövsǝrdǝn sǝnin dǝstindǝdir, yaquti-cam.

Ol Əlisǝn kim qamü peyğǝmbǝrǝ sǝnsǝn şǝfi,

Cümlǝ bu ümmid ilǝ qapuna gǝlir xasü am.

Çün sǝnin ovsafinǝ yetmǝz Xǝtainin sözü,

Uş bu ǝbyat üstǝ xǝtm oldu kǝlamim, vǝssǝlam!

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

140

Gecǝ-gündüz istǝgim dildarü yarım bulmuşam,

Canü dil qurtuldu ğǝmdǝn, ğǝmküsarım bulmuşam.

Gögdǝ istǝrdim mǝn ol mahimi buldum, yerdǝ uş,

Hǝmdlillah kim, könüldǝ intizarım bulmuşam.

Heç qǝrarım yoxdu, sǝbrim tükǝnmişdi, vǝli,

Bǝrqǝrarǝm kim, ǝnisi-ruzigarım bulmuşam.

Bǝxtvarǝm bǝxt ǝlindǝn, şadmanǝm dil fǝrǝh,

Çünki mǝn canü könüldǝn ixtiyarım bulmuşam.

Var ikǝn könlüm açıldı, sǝrbülǝndǝm neşǝ kim,

Sǝrv boylu, ğönçǝ lǝbli gülüzarım bulmuşam.

3ülmǝti-hicran yenǝ firuz buldu, getdi ğǝm,

Taleim fǝrxǝndǝ mahi-tabidarım bulmuşam.

Ey Xǝtai, şükr qıl, hǝq verdügünǝ ruzü şǝb,

Süni sane qüdrǝti-pǝrvǝrdigarım bulmuşam.

* * *

Ta ki, mǝn gördüm cǝmalın, ey pǝrivǝş dilbǝrim,

Mǝnzǝri-xurşid tǝk, yaş ilǝ doldu gözlǝrim.

Bülbüli-zarǝm yüzündǝn ayru taqǝt qılmazam

Kim, yüzündir bu cahan bağında vǝrdi-ǝhmǝrim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

141

Mǝn dǝxi yad eylǝmǝn, dünyadǝ cǝnnǝt bağını,

Lǝblǝrin ta kim olubdur mǝşki-abi-kövsǝrim.

Şǝrbǝti-hicrilǝ qılma, dilbǝra, ağzımnı tǝlx,

Tutiyǝm, lǝlin durur qǝndü nǝbatü şǝkkǝrim.

Neçǝ gündür ki, Xǝtai asitanın yastanur,

Sormadın bir gün ki, xanı ol qulami-kǝmtǝrim?

* * *

Gözlǝri meyxanǝdir, meyxanǝyǝ göndǝrmişǝm,

Lǝblǝri peymanǝdir, peymanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Dilbǝrin ağzı sǝdǝfdir, dedilǝr, ey dilrüba.

Dişlǝri dürdanǝdir, dürdanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Gözlǝri fǝttanǝdir, saxla özün fǝttanǝdǝn,

Ol xǝdǝngi-ğǝmzǝni fǝttanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Canımın cananǝsidir, şol nigarın ğǝmzǝsi,

Canıma nuş eylǝdim, cananǝyǝ göndǝrmişǝm.

Yandırır gör dǝmbǝdǝm, eşq odilǝn dilxǝstǝni.

Nuri-vahiddür bu gün, pǝrvanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Bu Xǝtai söylǝdi, zülmat içindǝdir yǝqin,

Yar mǝnǝ hǝmxanǝdir, hǝmxanǝyǝ göndǝrmişǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

142

Dǝrdü fǝraqü hǝsrǝtilǝn canǝ gǝlmişǝm,

Küfri-saçınla vǝchinǝ imanǝ gǝlmişǝm.

Zülfin şǝbindǝ tǝşnǝyǝm ol abi-lǝlinǝ,

Zülmat içindǝ çeşmeyi-heyvanǝ gǝlmişǝm.

Bir ǝndǝlibi-kuhi-fǝraq idim, ey sǝnǝm,

Yüzünü görmǝgǝ bu gülüstanǝ gǝlmişǝm.

Xoş aqilǝm ki, dünyada isbati-eşq üçün,

Divanǝ gǝlmişǝm, vǝli divanǝ gǝlmişǝm.

Qapundan ayru oldu Xǝtai şikǝstǝ hal,

Ümmid ilǝn eşiginǝ dǝrmanǝ gǝlmişǝm!

* * *

Ta ki, gördüm mǝn sǝni, alǝmdǝ heyran olmuşam,

Nalǝvü ǝfğan edǝr, mǝn didǝ-giryan olmuşam.

Ta fǝraqindǝn könül, mǝcruh olubdur hǝr zaman,

Dǝmbǝdǝmdir, nalǝvü fǝryadü ǝfğan olmuşam.

Gül yüzün ovsafini, ta kim eşitdim, ey pǝri,

Hüsninin bağında bir mürği-gülüstan olmuşam.

Necǝ cǝm olsun bu könlüm sǝnsiz, ey arami-can,

Kim sǝri-zülfin kimi, ğǝmdǝn pǝrişan olmuşam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

143

Ta dodağın cǝrǝsindǝn qılmışam bir qǝtrǝ nuş,

Xızrtǝk sirabi-nuşi-abi-heyvan olmuşam:

Ey ǝzizim- firqǝtindǝn çıxmazam ğǝmxanǝdǝn,

Sǝn tǝki Yusifdǝn ayrı, piri-Kǝnan olmuşam.

Bu Xǝtai ta hilal qaşlarını gördü sǝnin,

Şol mübarǝk tǝlǝtin eydinǝ qurban olmuşam.

* * *

Dünyǝvü üqbadǝ sǝntǝk yari-qǝmxar istǝrǝm,

Xǝlq edǝr divarǝ sǝcdǝ, bǝn dǝ didar istǝrǝm.

Tutitǝk tǝlx oldu ağzım, istǝrǝm şǝkkǝr lǝbin,

Bülbüli-sǝrkǝştǝyǝm hǝr gündǝ gülzar istǝrǝm.

Hǝr vǝfasız dilbǝrǝ vermǝn könül, ey dilrüba

Bir sǝnintǝk dilbǝri-yari-vǝfadar istǝrǝm.

Çün sǝn ey, dǝrdim tǝbibi, etmǝsǝn dǝrmanımı.

Bu vücudi-zarimi hǝr gündǝ bimar istǝrǝm.

Bu Xǝtai bǝndǝ ol qaşın quliyǝm sidq ilǝn,

Qılmışam bir qatilǝ iqrar, nǝ inkar istǝrǝm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

144

Ey can, mǝn cǝmalını gördükcǝ, can derǝm,

Görsǝt kim, ol cǝmalını görsǝm, rǝvan derǝm.

Bir şǝmǝ gǝr götürsǝ sǝba buyi-zülfi-yar,

Başilǝ ǝqlü canü könül tǝrcüman derǝm.

Vǝqti-ǝcǝl gǝlürsǝ mǝlǝk can üçün mǝnǝ,

Yüzünü görmǝdin ona canım xaçan derǝm.

Hǝr kim ki, gül yüzün xǝbǝrini gǝtirsǝ yar,

Mǝn anǝ müjdǝ yerü gögü asiman derǝm.

Dedi Xǝtai dilbǝrǝ: lütfin nǝdir mǝnǝ,

Dedi: yüzündǝ aşiqǝ min gülüstan derǝm.

* * *

Mǝnǝm ki, bu zǝmanǝ şimdi gǝldim,

Rǝvan oldum, rǝvanǝ şimdi gǝldim.

Aşığam mǝstü heyran, şahǝ çün mǝn,

Mühübbǝm, xanǝdanǝ şimdi gǝldim.

Şǝha, müştaq idim, ğayǝtdǝ billah!

Şükr kim asitanǝ şimdi gǝldim!

Yezidü müşrikin kökün kǝsǝrǝm,

Çirağam, yana-yana şimdi gǝldim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

145

Əzǝldǝn gǝlmişǝm şah ǝmri ilǝn,

Sağınmagil cǝhanǝ şimdi gǝldim.

Mühübbǝm on iki şahǝ ǝzǝldǝn,

Vǝleykin bu dükanǝ şimdi gǝldim.

Süleyman xatǝmi, Musa ǝsasi,

Cahanda Nuh-tufanǝ şimdi gǝldim,

Mǝhǝmmǝd möcüzü, şah Zülfqari,

Əlimdǝdir nişanǝ, şimdi gǝldim.

Xǝvaric ǝhlini qoyman cǝhanǝ,

Xǝtaiyǝm cǝhanǝ şimdi gǝldim.

* * *

Əzǝldǝn eşqilǝ divanǝ gǝldim,

Yerim meyxanǝdir, mǝstanǝ gǝldim.

Hǝzaran dona girdim, mǝn dolandım,

Bu gün xǝsm ilǝ mǝn meydanǝ gǝldim.

Imamımdır mǝnim ol şahi-mǝrdan,

Bu gün nǝsli-Əli divanǝ gǝldim.

Imam eşqinǝ çalaram qılıncı,

Münafiq qırmağa mǝrdanǝ gǝldim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

146

Mǝnǝm bunda Xǝtai Heydǝr oğlu,

Şu Ismayıl kimi qurbanǝ gǝldim.

* * *

Ol pǝripeykǝr sǝnǝm cismimdǝ canımdır mǝnim,

Getmǝsün könlümdǝn ol, ruhi-rǝvanımdır mǝnim.

Sordum: ağzın zǝrrǝmi, ya qönçǝmidir, ya dǝhan?

Bu sözüm, yoxsa xǝyalım, ya gümanımdır mǝnim.

Görǝli ahu gözün, eşqilǝ Mǝcnun olmuşam,

Ol sǝbǝbdǝn kuhü sǝhra xanimanımdır mǝnim.

Sǝrvǝ bǝnzǝtdin boyunu, ey rǝqibi-kǝmnǝzǝr,

Necǝ dersǝn sǝrv onu, ömri-cavanımdır mǝnim.

Zülfi-müşkin oxudum, aydır ki: ǝbsǝm, söylǝmǝ!

Müşk daxi bir türabi - asitanımdır mǝnim.

Gözmidir, ya çeşmi-ahu, yoxsa nǝrgis mǝstdir?

Yüzmidir ol, yoxsa mahi-asimanımdır mǝnim.

Sordular kim: ey Xǝtai, necǝ sevdin yari sǝn?

Dedi: yoxdur ixtiyarım, dilistanımdır mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

147

* * *

Mǝn sǝni candan sevirǝm, ey dilaramim mǝnim,

Şol sǝbǝbdǝn zarü giryan keçdi ǝyyamim mǝnim.

Gecǝm ilǝ gündüzüm, fǝrq edǝ bilmǝm, ey sǝnǝm,

Ruy ilǝn zülfin olubdur, sübh ilǝn şamım mǝnim.

Ruzü şǝr bülbültǝki fǝryadü zaridir işim,

Ta yüzindǝn ayru düşdüm, ey gülǝndamım mǝnim.

Munca kim cövri-cǝfa çǝkdim mǝnǝ yar olmadı.

Ol sǝnǝmdiz bilmǝnǝm, nolur sǝrǝncamım mǝnim.

Bu Xǝtai dünyada hüşyar olmaz bir zaman,

Ta kim ol peymanǝyi lǝlindurur camım mǝnim.

* * *

Könüldǝ eşqini cantǝk, dilǝrdim,

Saçın küfrini imantǝk, dilǝrdim.

Könül bimar olanda hicr odunda,

Visalın dǝrdǝ-dǝrmantǝk, dilǝrdim.

Mǝnǝm diltǝşnǝ sǝhralarda daim,

Lǝbini abi-heyvantǝk, dilǝrdim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

148

Qalanda zülmǝti-hicran evindǝ,

Cǝmalın şǝmi-tabantǝk, dilǝrdim.

Xǝtai varsa vǝslin gülşǝninǝ,

Boyun sǝrvi-xuramantǝk, dilǝrdim.

* * *

Pürşǝrab olsun hǝmişǝ uş, bu cami-dustkam,

Mǝclis içrǝ düşmǝsün ol dust ǝlindǝn mey müdam.

Saqiya, ol cami sǝn doldur, tǝmamǝt sun bizǝ,

Ömrü nöqsan olsun anun, kim dedi onu hǝram.

Badǝdǝn pürdür sürahi, damǝnindǝ ol müdam,

Sanǝsǝn güllǝr bitǝr, pǝhluyi-sǝrvi-xoş xüram.

3ǝhi gülzari-müsǝffa, zǝhi cami-pürsǝfa,

Ol bizǝ eylǝr tǝvazö, biz ona hǝrdǝm sǝlam.

Zikrü fikrim hǝrdǝm ol sultani-alǝmdir mǝnim,

Bu Xǝtai xǝstǝ anin Qǝnbǝrinǝ bir qulam.

* * *

Ey gül yanağlu, qǝddinǝ sǝrvi-rǝvan derǝm,

Eşqin yolunda canımı versǝm, rǝvan derǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

149

Dil ahusinǝ etmǝgǝ peyvǝstǝ, ey pǝri,

Kirpüklǝrin oxunavü qaşun, kǝman derǝm.

Bir zǝrǝcǝ cǝmalını ǝrz eylǝsǝn mǝnǝ,

Canivü hǝm cahani sǝnǝ, tǝrcüman derǝm.

Qǝddin qiyamǝ gǝlsǝ, qiyamǝt nişanıdır,

Fǝttan gözünǝ fitneyi-axır zaman derǝm.

Sorsa, Xǝtai kimdir, eşigimdǝ ol pǝri,

Bir binǝvayi-xǝstǝdilü natǝvan derǝm.

* * *

Yer yox ikǝn, gög yox ikǝn, ta ǝzǝldǝn var idim,

Gövhǝrin yekdanǝsindǝn ilǝri pǝrgar idim.

Gövhǝri ab eylǝdim, tutdu cahanı sǝrbǝsǝr,

Yeri, gögi, ǝrşü kürsi yarǝdǝn sǝttar idim.

Gah hüseynilǝn belǝ pustimi soydu qadilǝr,

Gah o Mǝnsur donuna, girdim "ǝnǝlhǝq" dar idim.

Girdim Adǝm cisminǝ, kimsǝnǝ bilmǝz sirrimi,

Mǝn bu Beytullah içindǝ ta ǝzǝldǝn var idim.

On sǝkkiz min alǝmǝ, mǝn gǝrdiş ilǝ gǝlmişǝm,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

150

Ol sǝbǝbdǝn hǝqq ilǝ sirdar idim, sǝrdar idim.

Dünyasından mǝn onun sirrin bilirdim, ol mǝnim,

Dǝryanın altındakı sac qızdıran ǝnnar idim.

Mǝn Xǝtaiyǝm, hǝqi hǝq tanımışam bigüman,

Onun üçün ol yaratdı, mǝn ona dǝrkar idim.

* * *

Yüzün görǝndǝ, ey sǝnǝm, allaha şükr edim,

Sürtdüm üzümü torpağa, dǝrgahǝ şükr edim.

Gǝrçi yüzündǝn ayrıyam, amma xǝyalinǝ,

Hicran şǝbindǝ göyǝ baxıb, mahǝ şükr edim.

Göründüyü, mǝlamǝtiyü aşiqǝm vǝli,

Bağrım yaxanda zahidi-gümrahǝ şükr edim.

Ruzi-ǝzǝldǝ gördü sǝni bir nǝzǝr gözüm,

Ömrümcǝ baxuban, o nǝzǝrgahǝ şükr edim.

Bǝndǝ Xǝtai düşmüş idi yardǝn iraq,

Yetdim çü asitani-şǝhǝnşahǝ, şükr edim.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

151

Bu cahan mülkündǝ mǝn sǝn yarǝ möhtac olmuşam,

Hǝr zaman ol yar ilǝ didarǝ möhtac olmuşam.

Bülbüli-mǝstǝm, şǝha, bimarü zarǝm ruzü şǝb,

Arizuyi-gül qǝmindǝn xarǝ möhtac olmuşam.

Girmişǝm bazari-eşqǝ bir xiridar istǝrǝm,

Istǝmǝn sudü ziyan, girdarǝ möhtac olmuşam.

Eşq içindǝ valehü sǝrmǝstü heyranǝm vǝli,

Gör necǝ Mǝnsur tǝki mǝn darǝ möhtac olmuşam.

Söz içindǝ bu Xǝtainin cahan möhtacidir,

Bir nǝfǝs sǝndǝn, şǝha, göftarǝ möhtac olmuşam.

* * *

Hüsnini mǝn Yusifi-Kǝnanǝ nisbǝt qılmışam,

Qılmışam nisbǝt vǝli, şahanǝ nisbǝt qılmışam.

Canımi tǝrh etmişǝm yolunda, ey arami-can,

Könlüm içindǝ xǝyalın canǝ nisbǝt qılmışam.

Dişlǝrin incu, lǝbin mǝrcandır, ey bǝhri-kǝrǝm,

Hǝlqeyi-dövri-dǝhanın kanǝ nisbǝt qılmışam.

Ey şǝhi-xubani-alǝm bağ içindǝ mǝn sǝnin,

Boyunu sǝrvǝ, saçın reyhanǝ nisbǝt qılmışam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

152

Bu Xǝtai bir qulundur asitanında sǝnin,

Mürvǝt eylǝ, mǝn sǝni sultanǝ nisbǝt qılmışam.

* * *

Ey hǝbibim, sǝn tǝki ziba cǝmali sevmişǝm,

Əqli kamil hüsnǝ bay, bir doğru hali sevmişǝm.

Sevmişǝm bir lalǝrüx, bir cadu gözlü dilbǝri,

Höqqǝyi-mǝrcantǝk ağızı, xǝttü xali sevmişǝm.

Yüzü gül, gül zülfi sünbül, gözlǝri ceyran kimi,

Qaşları şol yayǝ bǝnzǝr, ol hilali sevmişǝm.

Lǝli-meykunun sǝnin, bir mǝclis içrǝ dǝmbǝdǝm,

Saqinin çǝngindǝ ol abi-zülali sevmişǝm.

Xeyli dǝmdir kim, Xǝtai yarının vǝsfin yazar,

Birinǝ min dürr anın, didarü xali sevmişǝm.

* * *

Könül verdim, cǝfasın bilmǝz idim,

"Bǝli" dedim, bǝlasın bilmǝz idim.

Lǝbinǝ can dedimsǝ, tökmǝ qanım,

Sorub, sǝndǝn bahasın bilmǝz idim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

153

Vüsalindǝn doyunca almadım kam,

Anın ruzi-cǝzasın bilmǝz idim.

Saçın pürçin dedim, bǝndinǝ düşdüm,

Bu çin söznün xǝtasın bilmǝz idim.

Xǝtai tǝlǝtin hǝqdǝn dilǝrdi,

Qǝbul olmuş duasın bilmǝz idim.

* * *

Xǝyalimdir mǝnim, ya düşdǝ gördüm,

Behǝmdullah cǝmalın üştǝ gördüm.

Sözün hǝr biri gövhǝr olduğuyçun,

Asılmışdır hǝmişǝ guşdǝ gördüm.

Necǝ ki, bilicisǝn ǝpsǝm olgil,

Sǝadǝt olmağı xamuşdǝ gördüm.

Bǝlasindǝn bu eşqinin sağıngil,

Yüküş aşiqlǝri sǝrgǝştǝ gördüm.

Sǝnin ol zülfünin hǝr bir qılını,

Xǝtai boynuna bir riştǝ gördüm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

154

Bu gün mǝn bir büti-mǝhparǝ gördüm,

Əlindǝn yürǝgim sǝdparǝ gördüm.

Mǝni sǝndǝn sorar olsa sǝba, de!

Zǝifü xǝstǝvü avarǝ gördüm.

Qara zülfin görǝndǝ, ey hǝbibim,

Könül meyl eylǝdi zünnarǝ gördüm.

Çǝmǝndǝ gǝşt edǝr gördüm hǝbibi,

Tǝrǝhhüm qılmadi, yalvarǝ gördüm.

Necǝ miskin Xǝtai qanın içmiş,

Şol iki nǝrkisi-xunxarǝ gördüm.

* * *

Avlaxda bu gün avlarikǝn, yarǝ yoluxdum,

Bir aydan-arı, gün kimi didarǝ yoluxdum.

Biçarǝ könül güzgüsü açıldı sǝfadǝn,

Hey-hey, nǝ ǝcǝb ahuyi-tatarǝ yoluxdum.

Dün varmış idim bağçaya gül dǝrmǝyǝ amma,

Sundum ǝlimi bir gülǝ, sǝdxarǝ yoluxdum.

Çox mehrü vǝfa umar idim-yardǝn amma,

Bir cövri yüküş yari-cǝfakarǝ yoluxdum.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

155

Şah eşginǝ sǝcdǝ qılıbdır bu Xǝtai,

Bǝhri-Nǝcǝfǝ irdimü şǝhvarǝ yoluxdum.

* * *

Könlüm fǝraq içindǝ cǝmalın dilǝr sǝnin,

Baxmaz çinarǝ, qǝddi-şümalın dilǝr sǝnin.

Nov ayı gögdǝ istǝr isǝ xǝlq, eyd üçün,

Çeşmim hǝmişǝ qaşi-hilalin dilǝr sǝnin.

Ya rǝb, zǝvalın olmasun, ey aftabi-hüsn,

Aşiq cahanda hüsni-kǝmalın dilǝr sǝnin.

Dünyadǝ gǝrçi olmadı vǝslin mǝnǝ nǝsib

Könlüm gözümdǝ xeyli xǝyalın dilǝr sǝnin.

Ta kim, Xǝtai gördü yüzün, ey mǝhi-Xötǝn,

Sǝhrayi-dildǝ çeşmi-ğǝzalın dilǝr sǝnin.

* * *

Cana, ğǝmindǝ qismi-cǝfadır Xǝtainin,

Leykin dilindǝ möhrü vǝfadır Xǝtainin.

Lǝlin ǝgǝr verürsǝ dǝva, dǝrdmǝndinǝ,

Bir busǝsinǝ cani fǝdadır Xǝtainin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

156

Hǝrdǝm ki, xaki-payini der tutiyayi-çeşm,

Giryan gözünǝ eyni şǝfadır Xǝtainin.

Ta görmüşǝm yüzün günǝşin, ey qǝmǝrliqa.

Hǝrdǝm dilindǝ şǝmsü zühadir Xǝtainin.

Könlün alub, bǝhasini versǝn vüsal ona,

Mürvǝt sǝnin bu işdǝ, rizadır Xǝtainin.

Ta ağ yüzündǝ çin saçındır mǝqami-dil,

Iqlimi Rumü-Çinü Xǝtadır Xǝtainin.

Gǝldi Xǝtai qapuna vergil murad ona,

Hüsnin hǝqinǝ, zikri-duadır Xǝtainin.

* * *

Ta necǝ xab içindǝ xǝyalın görüm sǝnin,

Vǝqti durur ki, şimdi cǝmalın görüm sǝnin.

Dǝrdü fǝraq içindǝ qǝti zarǝm, ey sǝnǝm,

Bir gün ola ki, ruzi-visalın görüm sǝnin.

Yetdi kǝmalǝ, ey ğǝmi-hicran cǝfalǝrin

Şimdi mǝhǝl durur ki, zǝvalın görüm sǝnin.

Canımni eydi-vǝslinǝ qurban edim rǝvan,

Bir gün ola ki, qaşi-hilalın görüm sǝnin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

157

Yarǝb, Xǝtai görmǝsün ol möhnǝtü fǝraq,

Yetib vüsalǝ, rǝfi mǝlalın görüm sǝnin.

* * *

Ta ki, sǝn ey qönçǝ lǝb, lǝlini xǝndan eylǝdin,

Dǝrdǝ saldın lalǝtǝk, bağrım qara qan eylǝdin.

Eşqiniz qıldı müsǝxxǝr, bu vücudim şǝhrini,

Ta ki, mehrini könül mülkindǝ sultan eylǝdin.

Könlümǝ cǝm oldu yüz min dürlü sövdayi-siyah,

Gül yüzün üstündǝ ta zülfin pǝrişan eylǝdin.

Ta ki, gülşǝn gǝştinǝ çıxdın, ǝya gülrüx sǝnǝm.

Bağça içindǝ boyun sǝrvi-xuraman eylǝdin.

Qǝhri-cövrin lütf qıldı bu Xǝtai xǝstǝyǝ,

Mǝrhǝba, xoş gǝldin, ey can, lütfü ehsan eylǝdin!

* * *

Ol günǝş bir zǝrrǝdir, nuri-cǝmalindǝn onun,

Utanıbdır sǝrvü ǝrǝr qǝddi-balindǝn onun.

Ol zǝmandan bǝrlü kim, yüzün görübdür göydǝ mah,

Gizlǝnibdir yengi ay, qaşi-hilalindǝn onun.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

158

Gül yanağından qızardı, daim oldu şǝrmsar,

Rusiyǝhdir müşki-ǝnbǝr, xǝtti-xalindǝn onun.

Yerdǝ bir ay nuridir, alǝm ona heyran olub,

Ayü gün bir lǝmǝdir hüsni-kǝmalindǝn onun.

Bu Xǝtai xǝstǝdil, kim dǝrdinin dǝrmanı yox,

Bir mǝdǝd ola mǝgǝr kim, zülcǝlalindǝn onun.

* * *

Dilbǝra, mahim mǝnim, fǝrrüx cǝmalındır sǝnin,

Gün dǝxi şol tǝlǝti-fǝrxǝndǝ halındır sǝnin,

Özgǝ gözlǝr göyǝ baxır, görmǝk üçün mahi-nov,

Eyd üçün mǝn baxdığım, qaşi-hilalındır sǝnin.

Dinlǝmǝn ahǝngi-qümri, bülbülün sövti ki, var,

Güşi-dildǝ hǝr dǝmadǝm qeylü qalındır sǝnin.

Munca dǝmdir dilbǝrin, gördün vüsalın, ey rǝqib,

Çün kǝmalǝ yetmǝdin, imdi zǝvalındır sǝnin.

Xatǝmi-mülki-Süleymanda Xǝtai xǝstǝyǝ,

Çünki bir muri-zǝifi-payimalındır sǝnin.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

159

Firqǝtin çǝkdim nigara, şimdi yar olmazmisǝn?

Ixtiyarım getdi ǝldǝn, ixtiyar olmazmisǝn?

Intizarım hǝddǝn ötdü, hicr ilǝn oldum hǝlak,

Ğǝmli könlüm halına, bir ğǝmküsar olmazmisǝn?

Düşmǝdim sevda ǝlindǝn, bülbüli-can oldu lal,

Vǝqti-güldür, çöhrǝn açıb, novbahar olmazmisǝn?

Munca möhnǝt çǝkdim, ey dil, zülmǝti-hicran şǝbi,

Ol mǝhin vǝslinǝ yetdün, bǝxtiyar olmazmisǝn?

Gǝr günahın çoxdur, ey miskin Xǝtai, ğǝm yemǝ,

Rǝhmǝtinǝ xaliqin ümmidvar olmazmisǝn?

* * *

Gǝl ey dilbǝr, tǝnimdǝ can olubsan,

Nǝ canım, bǝlkǝ hǝm canan olubsan.

Hǝdisi-Mustafadır "ǝkrǝmüzzef

Könül mülkindǝ xoş mehman olubsan.

Əzǝldǝn kovkǝbi-rǝxşan idin sǝn,

Bu dövranda mǝhi-taban olubsan.

Könül, ta gül yanağın gördün anun,

Oxu, kim bülbüli-xoşxan olubsan.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

160

Xǝtai, könlin aldın xǝndǝ birlǝn,

Əya, gül bǝrgisǝn xǝndan olubsan!

* * *

Qarşudan dün gǝldin, ey sǝrvi-rǝvanım, sǝnmidin?

Zindǝ qıldın, uş, bu cansiz cismi, canım, sǝnmisǝn?

Dün xǝyal ilǝn pǝritǝk, ǝzm qıldın suyi-mǝn,

Bǝs rǝvan keçdin, ǝya ruhi-rǝvanım, sǝnmidin?

Sirrimi pünhan edǝrdim xǝlqǝ, çün gördim sǝni,

Xǝlqǝ faş oldu qamu sirri-nihanım, sǝnmidin?

Munca eşqin barı çǝkdi, bu Xǝtai cövr ilǝn,

Sormadın bir qatlǝ, hali-pǝhlǝvanım, sǝnmidin?

* * *

Dedi ol mǝh: gün nǝdir? Dedim: cǝmalındır sǝnin!

Ay dǝxi şol tǝlǝti-fǝrxǝndǝ falındır sǝnin.

Ruzi-meraci-nǝbi, vǝslin günidür ey mǝlǝk,

Qabi-qövseyn ol du ǝbruyi-hilalındır sǝnin.

Dilbǝrin vǝsli-kǝmalın çox görübsǝn, ey rǝqib,

Ey kǝmalǝ yetmǝmiş, imdi zǝvalındır sǝnin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

161

Ağzımı tǝlx eylǝdi hicrin, tǝkǝllüm qıl mana,

Tutiyi-şǝkkǝr şikǝn, şirin mǝqalındır sǝnin.

Ey Süleymani-zǝmanǝ aşiqin sor halını,

Kim qapında mur nisbǝt payimalındır sǝnin.

Ay yüzünin sǝfhǝsidir ayǝti "fǝthün qǝrib",

Hǝrfi-nöqtǝ ol yüz üstǝ, xǝttü xalındır sǝnin.

Danla derlǝr, dideyi, mömin liqayi-hǝq görür,

Bu Xǝtai xǝstǝyǝ ruzi vüsalındır sǝnin.

* * *

Aqibǝt, ey mǝh, mǝni alǝmdǝ heyran eylǝdin,

Çeşmimi giryan qılıb bağrımı büryan eylǝdin.

Xatirim mǝcmu ikǝn aşuftǝ qıldın, ey pǝri,

Sǝn anı zülfin kimi ǝmdǝn pǝrişan eylǝdin.

Şol günǝştǝk hicrdǝn ey tölbǝ, könlüm buldu kim,

Qönçǝtǝk başdan-başa çaki-giriban eylǝdin.

Dil ara aşiqliyim pünhan ikǝn, sǝn ey pǝri,

Xalq arasǝn anı yüz dillǝrdǝ dǝstan eylǝdin.

Cövri-eşqin, ey hǝbibim, öylǝ hǝddǝn ötdü kim,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

162

Bu Xǝtai xǝstǝyǝ qanımnı asan eylǝdin.

* * *

Sataşdı ta mana mǝstanǝ çeşmin,

Yazıbdır adımi dǝstanǝ çeşmin.

Mǝgǝr kafirdir ol, mehrab içindǝ,

Oturmuş, gǝlmǝz heç imanǝ çeşmin?

Geyibdir qaranı zahid kimi ol,

Mey içmǝkdir işi rindanǝ çeşmin.

Içibdir qanımı derǝm inanmaz,

Deyim, mǝn kim, sana inanǝ çeşmin.

* * *

Xǝtü xalinlǝ zülfindir, dǝlili ǝhli-ürfanın,

Ki, andan aşikar oldu bǝyani elmi-Quranın.

Götürdün pǝrdǝ yüzündǝn bǝhǝmdüllah ki, ey dilbǝr.

Sǝni gördü xǝcalǝtdǝn qaraldı yüzi şeytanın.

Rüxün, yarǝb, nǝ güldür kim, fǝğanǝ düşdü bülbüllǝr,

Ki, şövqindǝn anın hǝr dǝm hüzuri var gülüstanın.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

163

Əya sultani-adil kim, işim sǝnsiz keçǝr müşkül,

Budur sǝndǝn müradim kim, gǝdadǝn kǝsmǝ ehsanın.

Cǝnabi-asitanında, diriğa, qiymǝtim yoxdur,

Vüsalın özgǝlǝr gördi, mǝni yandırdı hicranın.

Qaşilǝ kipriyin, eynin, nǝ sehri-Samiridir kim.

Oların mǝkrü alından cǝhanı dutdu dastanın?

Xǝtai çeşmi-mǝstindǝn hǝbibin ehtiraz eylǝ,

Əgǝr qanın tökǝr hǝr dǝm ki, oldur canü cananın.

* * *

Sünbülini arizin dövründǝ ǝfşan eylǝdin,

Xatiri-mǝcmuimi ğǝmdǝn pǝrişan eylǝdin.

Xoş mǝqami-ǝzǝm olmuşdur, bu könlüm guşǝsi,

Bilmǝzǝm, yarǝb, nǝdǝn cövr ilǝ viran eylǝdin.

Istǝr idim sayeyi-vǝslindǝ, ey can, dincǝlǝm,

Üştǝ zülm etdin mana vǝslini hicran eylǝdin.

Çeşmi-mǝstindǝn hǝzaran fitnǝ saldın könlümǝ,

Türki-yǝğmaçi kimi, billah, yüküş qan eylǝdin.

Bu Xǝtaini çıxardınmı könüldǝn, ey hǝbib,

De mǝgǝr özgǝlǝr ilǝn ǝhdü peyman eylǝdin?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

164

* * *

Dilbǝra dǝrdi-fǝraqın qoymadı cismimdǝ can,

Onca axdı qanlu yaşım, qalmadı bağrımda qan.

Ta sǝri-zülfin sǝnin yüz üstǝ gördüm, ey pǝri,

Sǝn mǝni sövdayǝ saldın, ey mǝhi-namehriban.

Kim sǝnin yüzün durur xurşidi xavǝr nisbǝti,

Qaşlarınlǝn gözlǝrindür fitneyi-axırzaman.

Dün demişsǝn kim, sǝnǝ, yüz göstǝrübǝn can alam,

Yüzünü göstǝrmǝdin, aldın rǝvanimdǝn-rǝvan.

Rumi-ruyindǝ Xǝtai, ta görübdür ruyi-hǝq,

Cümleyi-alǝm gözündǝ, ruyi-hǝqqindir nişan.

* * *

Könlüm istǝr vǝslini, ey suvlü canan, yengidǝn,

Abi-lǝlindǝn qılam bu dǝrdǝ dǝrman yengidǝn.

Yüzünǝ şeytan kimi, ta qılmadı zahid sücud,

Mütlǝqa kafǝrdir ol, götürsün iman yengidǝn.

Eşq gǝldi könlimǝ, hökm etdi canım mülkinǝ,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

165

Şükr, kim, öz tǝxtinǝ, uş, gǝldi sultan yengidin.

Gǝl vǝfa rǝsmin aradan sǝn götürmǝ, mǝn dǝxi,

Qılalı bir sidq ilǝn, bir ǝhdü peyman yengidǝn.

3ülfilǝn xǝttü lǝbini kim ki, gördü söylǝdi,

Xızr ilǝn zülmatǝ girmiş, abi-heyvan yengidǝn.

Mahi-rüxsarın görüb, iqrarǝ gǝldi müddǝi,

Çün zühur oldu yüzindǝn nuri-iman yengidǝn.

Qapuna gǝldi gǝdatǝk, bu Xǝtai, xǝstǝdil,

Sǝn ona qıl, ey sǝnǝm, bir lütfi-ehsan yengidǝn.

* * *

Sǝndǝn özgǝ, dilbǝra, heç kim mana yar olmasun,

Cövri-eşqindǝn mǝnim tǝk kimsǝ bimar olmasun.

Kafǝrin rǝhmi gǝlür, mǝn dǝrdmǝndin halinǝ,

Leyk kafǝr sǝntǝki yari-sitǝmkar olmasun.

Istǝmǝz bu xǝstǝ könlüm özgǝlǝrnin minnǝtin,

Canıma vǝslindǝn özgǝ nǝstǝ ğǝmxar olmasun.

Gǝrçi bülbüllǝr qamu gülzarı istǝr zar-zar,

Sǝndǝn özgǝ könlümǝ alǝmdǝ gülzar olmasun.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

166

Bu Xǝtai xǝstǝni divanǝ zahid mǝst oxur,

Eşqiniz canimdǝ ol bir lǝhzǝ hüşyar olmasun.

* * *

Dilbǝra, gözdǝn cǝmalın bir nǝfǝs dur olmasun,

Yaşlu çeşmimdǝ yüzindǝn ayru heç nur olmasun.

Ta ki, eşqinlǝ sǝnin mǝmur olubdur dil evi,

Eşqin ol viranǝdǝn bir lǝhzǝ mǝzur olmasun.

Əbri-neysan ta cǝmalın gülşǝninǝ su verür,

Qǝtreyi-yaşimdǝn özgǝ onda yǝğmur olmasun.

Ta ki, sǝndǝn ayru düşdüm görmǝdim sǝbrü qǝrar,

Hiç aşiq dilbǝrindǝn zarü mǝhcur olmasun.

Ta sǝni sevdi Xǝtai oldu dǝstan alǝmǝ,

Kimsǝnǝ anun tǝki eşqindǝ mǝşhur olmasun.

* * *

Aşiqi-dilxǝstǝ gör dildarǝ döndǝrmiş yüzün,

Alǝmi tǝrh eylǝmiş sǝn yarǝ döndǝrmiş yüzün.

Haşǝ-lillah kim, könül yüzün qapundan döndǝrǝ,

Bülbüli-biçarǝdir, gülzarǝ döndǝrmiş yüzün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

167

Döndǝrib zahid yüzin, divarǝ hǝr dǝm yaş tökǝr,

Aşiqin divari yox, didarǝ döndǝrmiş yüzün.

Yarǝ döndǝrmiş yüzün görgǝc, rǝqibǝ söylǝdim,

Ol güli-xǝndani gör kim, xarǝ döndǝrmiş yüzün.

Dünyadǝ mǝqsudinǝ hǝr kimsǝ yüzün döndǝrir,

Bu Xǝtaisǝ büti-ǝyyarǝ döndǝrmiş yüzün.

* * *

Cǝmalın görǝli can buldum, ey can,

Yüzini nuri-iman buldum, ey can.

Yüzün dǝrdindǝ gǝrçi xǝstǝ idim,

Vüsalin dǝrdǝ dǝrman buldum, ey can.

Sǝnin mehri-cǝmalın, şükr lillah,

Könül tǝxtindǝ sultan buldum, ey can.

Behǝmd-illah ki, hicran zülmǝtindǝ,

Lǝbini abi-heyvan buldum, ey can.

Xǝtaiyǝm ǝyağın torpağında,

Bu gün mülki-Süleyman buldum, ey can!

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

168

Sǝndǝn özgǝ yarım olsa, ey pǝrivǝş simtǝn,

Asitanin çövrǝsindǝ qoy ki, xak olsun bǝdǝn!

Ol rǝqiblǝr tǝnǝsindǝn ehtirazın ta nǝdir,

Bǝndǝyǝ heç iltifatın yoxdurur, yarǝb, nǝdǝn.

Ol yüzü gül, zülfi sünbül, qamǝti sǝrvi-rǝvan,

Ruzü şǝb tutmuşdurur, çeşmim kǝnarında vǝtǝn.

Sorsam ol şirin dodağın, püstǝmidir, ya nabat,

Yarǝb, ol nazik vücudin ya sǝmindir, ya sǝmǝn?

Çini-zülfindǝ Xǝtai, ta dutubdur mǝskǝnin,

Yarǝb, ol gülgün yanağın gülmidir, ya nǝstǝrǝn?

* * *

Üş yenǝ güllǝr açıldı, xari söylǝn gǝlmǝsün,

Söhbǝti-xasdır bu gün, ǝğyarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

Gǝlmǝsün meyxanǝyǝ, vǝhdǝtdǝ qoyma müddǝi,

Abi-kövsǝrdǝn içǝn xümmarǝ, söylǝn gǝlmǝsün.

Bir hǝrǝmdir bu ki, iqrar ǝhlidir, mǝhrǝm ona,

Munda namǝhrǝm düşǝr inkarǝ, söylǝn gǝlmǝsün.

Eyşü işrǝt dǝmidir, eşq ǝhlinǝ edin sǝlah,

Yüzü çirkin, xui-bǝdkirdarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

169

Çünki sǝrrafüz, bu bazar içrǝ gövhǝr görmǝniz,

Almazız hǝr möhrǝdǝn, bazarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

Sǝrxoşuz ruzi-ǝzǝl peymanǝ şahdan içmişüz,

Bu qǝdǝhdǝn içmǝyǝn hüşyarǝ, söylǝn gǝlmǝsün.

Çün Xǝtaidir, bu gün gülzari-vǝhdǝt bülbüli,

Dǝxi, ol zaği-siyǝh gülzarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

* * *

Can durur cismimdǝ eşqin, canım ǝldǝn getmǝsün,

Can gedǝrsǝ ğǝm degil, cananım ǝldǝn getmǝsün.

3ülfini rüxsarın üstǝ salma, cana, tanrıçün,

Küfri-imanım dutub, imanım ǝldǝn getmǝsün.

Xǝttü xalın dutmuş ol lǝlin kǝnarında mǝqam,

Eylǝ qıl, kim çeşmǝyi-heyvanım ǝldǝn getmǝsün.

Ta ki, eşqin dutdi bu könlüm evindǝ mǝskǝnin,

Hǝmdǝm olmuşam ona, mehmanım ǝldǝn getmǝsün.

Bu cahanda getsǝ-getsin malü mülkü tǝxtü rǝxt,

Ey Xǝtai, ğǝm yemǝ, sübhanım ǝldǝn getmǝsün.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

170

Mǝn sǝnǝ daim çü yarǝm, sǝn mǝnǝ ǝğyarsǝn,

Mǝndǝn özgǝ cümleyi-üşşaqǝ sǝn dildarsǝn.

Görǝyim, allah sǝni badi-fǝnadǝn saxlasın,

Kim cahan bağında sǝn bir sǝrvi-xoş rǝftarsǝn.

Çünki ol mahin cǝmalın istǝmǝzdin görmǝyi,

Hǝr gecǝ, çeşmim, nǝdǝn kövkǝb kimi bidarsǝn?

Ey pǝri, çün kim tǝbibi-dǝrdi-eşq olmuş lǝbin,

Bǝs nǝdǝndir sǝn hǝmişǝ gözlǝri bimarsǝn?

Bu Xǝtai saçların çinindǝ çin-çin bağlıdur,

Olmanam çindǝn pǝrişan, çün mǝnǝ ğǝmxarsǝn.

* * *

Ey ki, heyrandır könül, sǝn dilbǝri-dildar üçün,

Qamǝtin sǝrvi-rǝvandır, rüxlǝrin gülzar üçün.

Ey tǝbibi-ǝhli-ürfan, bir dǝva qıl dǝrdimǝ,

Xǝstǝhal oldu könül sǝn gözlǝri bimar üçün.

3ahida, çox tǝnǝ qılma, mǝzhǝbi-aşiqlǝrǝ,

Sǝn çü divar ǝhlisǝn, mǝn aşiqǝm didar üçün.

Ey könül, ol dilbǝrin möhnǝtlǝrindǝn incimǝ,

Kimsǝ kim, gül dǝrmǝk istǝr, qayramaz ol xar üçün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

171

Bu Xǝtainin kǝlamın qıl qǝbul, ey görkǝ bay,

Zikrdir hǝrdǝm duası hüsni-bǝrxurdar üçün.

* * *

Surǝtin gördüm nigara, mǝstü heyranǝm bu gün,

Ol qara zülfün tǝki, qǝmdǝn pǝrişanǝm bu gün.

Dünyada hǝr kim ki, yüzin gördi alǝm şahidir,

Ta yüzini görmişǝm, mǝn dǝxi sultanǝm bu gün.

Sǝn mǝni qulluğa mǝqbul eylǝgil, ya eylǝmǝ,

Asitanǝndǝ sǝnin, ey şah, dǝrbanǝm bu gün.

Asitanin itlǝrindǝn ta ki, bulmişǝm şǝrǝf,

Ey pǝri, eşqindǝ mǝn mehr ilǝ sǝgbanǝm bu gün.

Der Xǝtai, ta ǝzǝldǝn qulluğa xǝt vermişǝm,

Hǝr nǝ kim, hökm eylǝsǝn, ǝmrindǝ fǝrmanǝm bu gün.

* * *

Ey ki, çox düşdüm fǝraqindǝn fǝğanü vayǝ mǝn,

Eşqi-zülfindǝn müdami düşmüşǝm sevdayǝ mǝn.

Ta sǝnin gülgün yanağın görmüşǝm, ey mǝhliqa,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

172

Gülşǝn içrǝ baxmazam hǝrgiz güli-hǝmrayǝ mǝn.

Hüsni-ruyindǝn kim, ol xuroşidi-alǝm nur alur,

Heyf ola nisbǝt qılam mehri-ruxini ayǝ mǝn.

Bağ ilǝn bustan içindǝ sǝrvǝ qılman iltifat,

Ta ki, qıldım bir nǝzǝr, şol qamǝti-balayǝ mǝn.

Ta könül oldu sǝnin ruzi-vüsalindǝn cüda,

Bu Xǝtai dilşikǝstǝ eşq ilǝn hǝmsayǝ mǝn.

* * *

Görmǝk istǝr yüzüni eşqilǝ bu can şimdidǝn,

Ey pǝri, vǝslilǝ qılgil, dǝrdǝ dǝrman şimdidǝn.

Zahidi gümrahǝ göstǝr yüzin ey nüri-ilah,

Ta kim ol kafǝr gǝtirsün hǝqqǝ iman şimdidǝn.

Qǝmdǝ zülfintǝk pǝrişan oldu ol nikbǝt rǝqib,

Yüz sǝadǝt bǝndǝyǝ göstǝrdi dövran şimdidǝn.

Tifl ikǝn dilbǝr dilǝr, kim rǝf edüb yüzdǝn niqab,

Zǝrrǝni gör kim olur xurşidi-taban şimdidǝn.

Ey Xǝtai, fikri-bikrin eylǝdin ǝşarǝ sǝrf,

Dutdu ürfan mǝclisin dǝftǝrlǝ divan şimdidǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

173

* * *

Hǝr gǝlǝn dünya mǝnǝm der, sǝn qǝdim bünyadsǝn,

Cümlǝnin könlün alıbsan, nǝ ǝcǝb sǝyyadǝsǝn?!

Hǝr kǝsǝ bir yüz ilǝ verdin muradın dünyada,

Xızr olan buldu hǝyatı, bildi kim, zülmatsǝn.

Hǝr kiminlǝn oynadın, çǝkdin-çevirdin çǝrxini,

Hiç arif nǝqşini duymaz, ǝcǝb nǝrradisǝn.

Dünyanın malıvü mülki, gǝncinǝ aldanma kim,

Əvvǝli rizqü nişatdır, axıri şǝhmatsǝn.

Ey Xǝtai, sǝn cahanın cövrünǝ şad ol müdam,

Çünki sevgin dust ilǝndür, eşq ilǝ ustadsǝn.

* * *

Yüzündür sureyi-Yusif, dodağın abi-kövsǝrdǝn,

Yüzün Tuba durur ǝmma, saçındir sünbüli-tǝrdǝn.

Cǝmalın "hazihi cǝnnǝt", dedi hǝq "fǝdxülu fiha",

Tǝala şanǝhu ǝkbǝr, yanağın virdi-ǝhmǝrdǝn.

Üzarın yüzüdür Yasin, onun şǝnindǝdir Əlhǝmd,

Lǝbin yaquti-ǝhmǝrdir, dişin lölöyi gövhǝrdǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

174

Qaşındır qabi-qövseyni, saçın zilli-ilahidir,

Ziyad olmuşdurur cana, cǝmalın şǝmi-xavǝrdǝn.

Yüzüni sureyi-Ənam oxudum qudrǝt-allahdan,

Xǝtai bulmadı bir dǝm xilas allahü ǝkbǝrdǝn.

* * *

Müşkin saçına taki, sǝnǝm çaldı şanǝsin,

Sǝdparǝ qıldı can quşunun aşiyanǝsin.

Lǝlinǝ, can baha dedi, verdim rǝvan ona,

Ol bivǝfayi gör ki, gedǝrmǝz bǝhanǝsin.

Eşqin ki, gǝldi mehr ilǝ şǝhri-vücudimǝ,

Mehmandır ol ki, canü könül tutdu xanǝsin.

Munca ki, göz yaşın tökǝrǝm, bulmazam xilas,

Eşqin könüldǝ yığdı tükǝnmǝz xǝzanǝsin.

Ta ki, Xǝtai gördü onun çeşmi-mǝstini,

Heyran durur ki, gözdǝ bilmǝz zǝmanǝsin.

* * *

Gǝl ki, dǝrdi-bidǝva dǝrmanǝ gǝlsün yengidǝn,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

175

Tǝn Mǝsiha lǝblǝrindǝn canǝ gǝlsün yengidǝn.

Zülmǝti-zülfindǝ kamin tapmadım, hökm eylǝ kim,

Ta Skǝndǝr çeşmeyi-heyvanǝ gǝlsün yengidǝn.

Ğǝm ki, dün meydani-eşqindǝ mǝnimlǝ qıldı rǝzm.

Onda mǝlum olmadı, meydanǝ gǝlsün yengidǝn.

Çün rǝqib ömrinǝ taǝt qılmadı, mǝrdud qıl,

Tuqi-lǝnǝt ta kim, ol şeytanǝ gǝlsün yengidǝn.

Eşigin qulluğuna gǝlsün sǝlatinlǝr qamu,

Qul tǝkǝbbür qılmasın, sultanǝ gǝlsün yengidǝn.

Aytım: ey dilbǝr, demişdin göstǝrǝm şǝmi-rüxüm,

Der: qǝbul etmǝn onu, pǝrvanǝ gǝlsün yengidǝn.

Xeyli dǝmdir ki, Xǝtai gözlǝri qan ağladı,

Seyli-xunin bir dǝxi ümmanǝ gǝlsün yengidǝn!

* * *

Olu kim, laf edǝr meydanǝ gǝlsün,

Müxǝnnǝt gǝlmǝsün, mǝrdanǝ gǝlsün.

Ərǝnlǝr mǝnzili hǝq mǝnzilidir,

Ərǝnlǝr sahibi-ürfanǝ gǝlsün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

176

Cuş etdi zülfiqarım qında durmaz,

Kim inkar ǝhlidir, imanǝ gǝlsün.

Əzǝldǝn hǝq deyǝn ǝhli-tǝriqǝt,

O kandan sürülüb, bu kanǝ gǝlsün.

Aralıxdan küdurǝtlǝr ǝrindi,

Sürüldü lǝnǝt ol şeytanǝ gǝlsün.

Günǝhkarın günahından keçǝrlǝr,

Yüz üstǝ sürülüb sultanǝ gǝlsün.

Axan çaylar, axan arxlar, bulaqlar,

Yerindǝn mövc urub ümmanǝ gǝlsün.

Rǝvayǝtdir hǝdisi-Müstafadǝn,

Min il ölüb yatanlar canǝ gǝlsün.

Xǝtai xǝstǝdir, kani-sǝxavǝt,

Xǝbǝr ver dǝrdlilǝr dǝrmanǝ gǝlsün.

* * *

Ey mǝni hicran ǝlindǝ zarü giryan eylǝyǝn,

Çeşmimi giryan edib, sinǝmni büryan eylǝyǝn.

Gǝrçi bu dǝrdǝ mǝni saldın, ǝya arami-can,

Hǝm yenǝ dǝrdin durur, bu dǝrdǝ dǝrman eylǝyǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

177

Gǝrçi eyd oldu cǝmalın xǝlqǝ, ey ǝbru hilal,

Bǝndǝyǝm, ol eyd üçün canımnı qurban eylǝyǝn.

Gǝrçi ğǝmzǝn tiğ olubdur qǝtl-üşşaqǝ, vǝli,

Çeşmi-xunxarın durur hǝm dǝmbǝdǝm qan eylǝyǝn.

Eşqinin sǝrbazları çoxdur, vǝli yoxdur dǝxi,

Bu Xǝtai xǝstǝtǝk ahǝngi-meydan eylǝyǝn.

* * *

Bu gün gǝldim cahanǝ, sǝrvǝrǝm mǝn,

Yǝqin bilin ki, nǝqdi-heydǝrǝm mǝn.

Firidun, Xosrövü Cǝmşidü 3öhhak,

Ki, Rüstǝm-Zalǝmü Iskǝndǝrǝm mǝn.

Ənǝlhǝqq sirri, uş könlümdǝ gizli,

Ki, hǝqqi-mütlǝqǝm, hǝq söylǝrǝm mǝn.

Nişanimdir mǝnim taci-sǝadǝt,

Süleyman ǝlyinǝ ǝngüştǝrǝm mǝn.

Mǝhǝmmǝd nuridǝn, Əli sirindǝn,

Hǝqiqǝt bǝhri içrǝ kövhǝrǝm mǝn.

Xǝtaiyǝm, şǝha, ǝskikli qulam,

Qapında bir kǝminǝ kǝmtǝrǝm mǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

178

Çün sǝnintǝk yar buldum, özgǝ dildar istǝmǝn,

Sǝndǝn ayru cümleyi-alǝmdǝ mǝn, var istǝmǝn.

Istǝrǝm ki, mǝn çǝkǝm, dǝrdü fǝraqın zǝhmǝtin,

Mǝndǝn özgǝ eşqinizdǝ kimsǝ bimar istǝmǝn.

Istǝrǝm kuyindǝ avaz etmǝyǝ, nakǝs rǝqib,

Öz ünümdǝn, özgǝ anda naleyi-zar istǝmǝn.

Dün demişsǝn istǝrǝm bir busǝyǝ yüz can bǝha,

Ol mǝtaǝ mǝndǝn özgǝ, heç xiridar istǝmǝn.

Ol sǝbǝbdǝn bu Xǝtainin sözü hǝqqanidir,

Hǝqdǝn özgǝ dünyada, mǝn yarü ğǝmxar istǝmǝn.

* * *

Gǝl ki, cana, sǝndǝn özgǝ tǝndǝ mǝn can istǝmǝn,

Taki sǝn varsan mǝnim yanımda, canan istǝmǝn.

Gǝr ǝlac eylǝr mana alǝm tǝbibi sǝrbǝsǝr,

Şǝrbǝti-lǝlindǝn özgǝ dǝrdǝ dǝrman istǝmǝn.

Görǝli hüsnin gülünü olmuşam çün ǝndǝlib,

Bağçalarda sǝndǝn ayru vǝrdi-xǝndan istǝmǝn.

Ta ǝzǝl gündǝ sǝnin eşqinǝ iqrar etmişǝm,

Sǝndǝn özgǝ yar ilǝn mǝn ǝhdü peyman istǝmǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

179

Eylǝ sanma kim, Xǝtai mehri-ruyin tǝrk edǝr,

Var ikǝn dildǝ xǝyalın özgǝ mehman istǝmǝn.

* * *

Dün dedim tǝrk et yolunda, mǝndǝ candır sǝn deyǝn,

Leyk bu cismim içindǝ lamǝkandır sǝn deyǝn.

Yarǝ sordum ki, dǝhanın ğönçǝdir, ya zǝrrǝdir,

Yar aydır: mǝn dǝ bilmǝn, binişandır sǝn deyǝn.

Mǝn dedim: gördüm şǝbistan pǝrdǝdǝn ol çöhrǝni,

Yar aydır: yar degil, bir tǝndǝ candır, sǝn deyǝn.

Mǝn dedim: mǝnzǝrdǝ gördüm bir cǝmalın hǝr gecǝ,

Yar aydır: tǝkdi, mahi-asimandir sǝn deyǝn.

Bu Xǝtai dedi kim, yüzündǝ gördü hǝq yüzün,

Der, xǝyalındır sǝnin, gözdǝn nihandır sǝn deyǝn.

* * *

Ey sǝnin yüzinǝ baxdıq, qutlu oldu mahimiz,

Nǝ ǝcǝb surǝt yaratdı sünilǝ allahimiz.

Çün irişdim yüzinǝ, buldum siratǝlmüstǝqim,

Abi-heyvanǝ irişdi, vardığınca rahimiz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

180

Dün sağınur kim ki, görsǝ zülfinin şǝbrǝngini,

Kim qarayǝ boyayıbdır anu dudi-ahimiz.

Xızri-cavidan ǝlindǝn içmişüz abi-hǝyat,

Isayi-Mǝryǝm qatında qurmuşuz xǝrgahimiz.

Kǝbǝyi-vǝslinǝ verdim canımı qurban, dedim,

Hacı oldum, qan tökǝrǝm, xanı qurbangahimiz?

Qaşların taqini gördüm, qiblǝgahım eylǝdim,

Çün ǝyağın torpağında oldu mǝnzilgahimiz.

Bu Xǝtai, Kǝbǝyi-eşqinǝ ehram bağladı,

Ol saatda ǝrşǝ çıxdı zikri illǝllahimiz.

* * *

Hǝsrǝtindǝn dilbǝra, qaldı du çeşmim xabsiz,

Eylǝ kim yulduzlar olur gecǝ göydǝ xabsiz.

Ta sǝdǝf ağzında yarın görmüşǝm dür dişlǝrin,

Eşq bǝhrindǝ könül ol mǝnidǝn ğǝrqabsiz.

Zülmǝti-hicranda qaldım bir mǝdǝd qıl halimǝ,

Ey pǝrişǝn, çünki rüxsar ilǝ siz mǝhtabsiz.

Əhli-hǝq qapından özgǝ heç yerǝ qılmaz sücud,

Ey sǝnǝm, çün daima aşiqlǝrǝ mehrabsiz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

181

Bu Xǝtainin vücudi oldu nurindǝn zühur,

Iki alǝm zǝrrǝdir, xurşidi-alǝmtabsiz.

* * *

Biz ǝzǝldǝn ta ǝbǝd meydanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz,

Şahi-mǝrdan eşqinǝ, mǝrdanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Yazmağa hǝqdǝn kǝlamüllahi-natiq şǝrhini,

Kim bǝyani-elm ilǝn Quranǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Kainati-surǝti-rǝhmani tǝfsir etmǝyǝ,

Ruhi-qüdsi surǝti-rǝhmanǝ gǝlmişlǝrdǝniz,

Bir müǝnbǝr türrǝnin küfrinǝ "amǝnna" döyüb,

Hǝqqǝ tǝslim olmuşuz, imanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Saqiyi-baqi ǝlindǝ mǝst olub içmǝkdǝyüz,

Nǝrgisi-mǝstin kimi mǝstanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Qeybi-mütlǝqdǝn tǝmaşayi-rüxi, ziba üçün,

Bu şǝhadǝt mülkinǝ seyranǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

Ey Xǝtai, eydi-ǝkbǝrdir, cǝmali dilbǝrin,

Biz bu eydi-ǝkbǝrǝ qurbanǝ gǝlmişlǝrdǝnüz.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

182

Ta düşübmǝn eşqinǝ, hicrindǝ mǝn zarǝm hǝnuz,

Dami-zülfin bǝndinǝ mürği-giriftarǝm Hǝnuz.

Ta ki, mǝn bülbül tǝki gülzari-hüsnin görmüşǝm,

Ta ǝbǝd tǝrk eylǝmǝn dǝreşqi-gülzarǝm Hǝnuz.

Şǝmi-rüxsarini ta kim, görmişǝm, ey mǝhliqa.

Gögdǝ yıldızlar kimi hǝr gecǝ bidarǝm hǝnuz.

Ta yüzin gördim sǝnin, mǝn ey tǝbibi-dǝrdi-eşq,

Sanma kim, buldum şǝfa dǝrdilǝ bilmarǝm hǝnuz.

Bu Xǝtai yar ilǝn qalu bǝlidǝn qıldı ǝhd,

Hǝq bilür kim, bǝrsǝri-an ǝhdü iqrarǝm hǝnuz.

* * *

Dilbǝra, şǝmsüz-zühadür şöleyi-rüxsariniz,

Ayǝti-Tahavü Yasin surǝti-didariniz.

Qamǝtin Tuba durur, Nun vǝlqǝlǝmdir qaşların,

"Hazihi-cǝnnatü ǝdnin" lǝli-şǝkǝrbariniz.

Surǝyi-Vǝlleyl zülfin, gözlǝrin "nǝmülbǝsǝr",

Leyk "sübhanǝllǝzi, ǝsra" durur ǝsrariniz.

Sureyi-Tǝviz oxurmǝn, dǝmbǝdǝm ixlas ilǝn,

Ta ki, hüsnini bǝladǝn saxlasun cǝbbariniz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

183

"Qüll-kǝfa" billah-durur, zikri Xǝtai xǝstǝnin,

Hǝq bilür kim, "sümmǝ vǝchüllah"dir, didarınız.

* * *

Hali-dilimni bǝndǝdǝn ol yarǝ söylǝniz,

Hicr oxu bağrımı necǝ bir yarǝ, söylǝniz.

Əhvalimi sorarsa mǝnim ol cǝfalı yar,

3arü nǝzarü xǝstǝvü avarǝ, söylǝniz.

Gülgün yanağların ğǝmü cövrü cǝfalǝri,

Qıldı hǝvalǝ bağrımı yüz xarǝ, söylǝniz.

Çox möhnǝtü cǝfanızı çǝkdim, vǝfa xanı?

Ğǝm hǝddǝn ötdü, dilbǝri-ğǝmxarǝ, söylǝniz.

Sǝhrayǝ saldı ahuyi-çeşmin Xǝtaini,

Ol buyi-zülfi, nafeyi-tatarǝ söylǝniz.

* * *

Qǝbai fǝqrü Fǝnadır qümaşi-faxirimiz,

Ğǝriqi-badeyi (ğǝmdir) libasi-zahirimiz.

Qapunda nola mǝhü mehrǝ baş ǝgmǝz isǝm,

Fǝrazi-künküreyi ǝrşdir şǝha, yerimiz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

184

Xudayǝ şükr, ǝcǝb rahǝtü sǝfamız var,

Bir oldi dust ğǝmindǝn dǝrunü zahirimiz.

Ğubar dǝhri-dǝnidǝn kǝdǝrpǝzir olmaz,

Imarǝt eylǝdi lütfin, şikǝstǝ xatirimiz.

Nola tökǝrsǝm eşikindǝ, ǝşk xun alud.

Xǝtai, simüzǝrǝ meyl edǝr ǝkabirimiz.

* * *

Övliyadan hasil etdik eşq ilǝ sevdayi biz;

3ahidǝ verdik onunçün zöhdilǝ tǝqvayi biz.

Dedilǝr ki, yeddi tamu zülmǝtin hicranidir,

Olmadan ondan cahanda çǝkdik ol ğovğayi biz.

Dedilǝr ki, sǝkkiz uçmaq, sirr olubdur zahidǝ,

Pǝrdǝsiz nur onda gördük cǝnnǝtül-mǝvayi biz.

Cǝnnǝt ilyindǝn içǝri bir ǝcayib mülk var,

Bihicab ol ildǝ gördük, pirim ol hǝmtayi biz.

Canü canan bilmişidik, küfrü dini biǝdǝb,

Qǝreyi-ümmanǝ daldıq, keçdik ol dǝryayi biz.

Neçǝlǝr talib olubdur bu hüma kölgǝsinǝ,

Çin elindǝn seyr edǝrkǝn bulduq ol hümayi biz,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

185

Ey Xǝtai, dedi Tuba pirimin yek boyuna,

Heydǝrin yüzündǝ gördük ol gülü rǝnayi biz.

* * *

Sǝnsǝn hǝmişǝ surǝti-mǝnidǝ şahımız

Bilgil yǝqin ki, aradǝ hǝqdir güvahımız.

Ey xubların güzidǝsi rövşǝn yüzün kimi,

Nola ǝgǝr sǝfid ola bǝxti-siyahımız.

Vǝslindǝn ayrı möhnǝtü hicran içindǝ mǝn,

Əflakǝ düşdü ğülğüleyi-suzi-ahımız.

Billah, inan bu doğru sözü ǝyri sanma kim,

Lütfündǝn özgǝ dünyada yoxdur pǝnahımız.

Ğǝmdǝn Xǝtai, dǝrdilǝn incǝldi çün hilal,

Ey afitab-tǝlǝti süni ilahımız.

* * *

Sǝnsǝn hǝmişǝ surǝti mǝnidǝ şahımız,

Ruzi-ǝzǝldǝ hǝzrǝtin oldu pǝnahimiz.

Cövr etmǝ mǝn şikǝstǝ, dilü binǝvayǝ kim,

Çün sǝndǝn özgǝ kimsǝnǝ yox dadi-xahimiz.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

186

Hǝr xanda kim sücud edǝrisǝm be etiqad,

Mehrab qaşlarında durur qiblǝgahimiz.

Bir gün tǝrǝhhüm eylǝmǝdin-xaksarinǝ,

Yarǝb, nǝ sadir oldu qapında günahimiz.

Ğǝmdǝn Xǝtai, dǝrdilǝn incǝldi çün hilal,

Ey afitab-tǝlǝti süni ilahımız.

* * *

Ey dodağın şǝhdü şǝkkǝrdir siyǝh xalın mǝkǝs,

Olmasın eşqindǝn ayru tǝndǝ canım bir nǝfǝs.

Ey pǝri, hǝrdǝm nikǝhban qapuna hacǝt degil,

Kim yetǝr küyindǝ hǝr şǝb nalǝvü ahim cǝrǝs.

Neylǝrǝm eşqindǝn ayru dünyǝnin lǝzzatini,

Kim hüzuri-dil ğǝmi-mehrin mǝnim könlümdǝ bǝs.

Çün ǝzǝldǝn eşqiniz canımda hǝqdǝndir nǝsib,

Hǝq bilür kim, ta ǝbǝd könlümdǝ vardır ol hǝvǝs.

Ey Xǝtai, ğǝm yemǝ, hǝr sözdǝ şükr et xaliqǝ,

Çün sana hǝr işdǝ daim hǝqqdir fǝryadrǝs.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

187

* * *

Yarı gördüm bu gün xǝndan oturmuş,

Yanağı tazǝ gül reyhan oturmuş.

Yüzünǝ qarşı ğönçǝ güldügiçün,

Sǝhǝr ağzına çalmış qan oturmuş.

Sǝninlǝ hüsn içindǝ bǝhs edǝnlǝr,

Nedǝ peşman olub, heyran oturmuş.

Sǝnin sibi-zǝnǝxdanına, ey dust,

Nǝ hǝddim var desǝm, dǝndan oturmuş.

Dodağın çevrǝsindǝ qoşa xallar,

Iki zǝngi ona dǝrban oturmuş.

Sǝnin Leyli cǝmalın görmǝk üçün,

Yolunda Mǝcnuni-heyran oturmuş.

Xǝtaiyǝ nǝzǝr qıl çeşmin ilǝn,

Qapunda sübhi-şam giryan oturmuş.

* * *

Hǝq lǝbindǝn qönçǝni gülşǝndǝ xǝndan eylǝmiş,

Leyk bu nazikliyi lütf ilǝ çǝndan eylǝmiş.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

188

Qamǝtinin kölgǝsi tǝrhin götürmüş bağiban,

Bağda ǝksindǝn onun sǝrvi-xuraman eylǝmiş.

Div oğurlamışdı bir zǝrrǝ dǝhanın nǝqşini,

Varmış, ondan xatǝmi-mehri-Süleyman eylǝmiş,

3ülmǝti-zülfindǝ içmiş, lǝblǝrin abini Xızr,

Heyyi baqi bulmuş adın abi-heyvan eylǝmiş.

Şanǝdǝn mǝşşatǝ salmış hǝr saçın, qılın yerǝ,

Sǝrbǝsǝr xaki-cǝhani ǝnbǝrǝfşan eylǝmiş.

Arizin bağindǝ bir mürği-hǝrim olmuş Xǝlil,

Ol sǝbǝbdǝn hǝq ona odu gülüstan eylǝmiş.

Bu Xǝtai qanını tökmǝkdǝ ikǝn, tökmǝdin,

Onda hǝr müfti ki, mǝn etmiş sǝni, qan eylǝmiş.

* * *

Mǝclis ǝhli çaxır içǝndǝ dutar ǝldǝ ǝyağ,

Sanǝsǝn bir şǝmdir kim üstǝ yanır bir çırağ.

Gülşǝni-mǝclisdǝ bir şuxi pǝridür dilrüba,

Sanǝsǝn bir lalǝdir bağrında onun dürlü dağ.

Dustkam olsun hǝmişǝ ol berǝcmi-dustan,

Oldu mǝclisdǝ müşǝrrǝf busǝsindǝn solu sağ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

189

Müşkü ǝnbǝr mǝcmǝridir, yoxsa cami-mey durur.

Buyi-xubindǝn onun daim müǝttǝrdir dimağ.

Mehr ilǝn yari ki, gǝlmişdir, zi gülşǝn yadigar,

Bu Xǝtai xǝstǝdildir, xaki-ol mǝhruyi-bağ.

* * *

Ol pǝripeykǝr mǝnǝ yar olmadı, heyf oldu heyf,

Aldı könlümnü vǝfadar olmadı, heyf oldu heyf,

Saxlar idim qǝhrini könlümdǝ daim can kimi,

Sirrimi faş etdi, ǝsrar olmadı, heyf oldu heyf.

Kim ki, yüzbin mǝkr ilǝ qıldı mǝni sǝndǝn cüda,

Yüz bǝlayǝ ol giriftar olmadı, heyf oldu heyf.

Firqǝtin oduna yandım, canü dil oldu kǝbab,

Kimsǝ halimdǝn xǝbǝrdar olmadı, heyf oldu heyf.

Eşq ǝlindǝn xǝstǝ düşdü bu Xǝtainin tǝni,

Lǝblǝrindǝn bircǝ timar olmadı, heyf oldu heyf.

* * *

Ey deyǝn kim, aqilǝm, divanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

190

Kim qılır lafi-hünǝr, meydanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Gǝr Əzizi-Misri-eşq olmaq dilǝrsǝn, ey könül,

Yusifi-Misri kimi zindanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Ey könül, laf etmǝ kim mǝnidǝ laf edǝn kişi,

Mǝrifǝt meydanına mǝrdanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

3ahida, vird eylǝ daim zikrü fikri-ruyi-dust,

Əhli-islamǝm deyǝn imanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Aşiqǝm dersǝn könül şǝrti budur aşiqlǝrin,

Hǝr nǝ kim cananǝ qılsa canǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Ey dil, ol şǝh qatinǝ, kǝndusi vǝsfindǝn ayıt.

Kim qulun hǝr bir sözü sultanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Aşiqǝm dersǝm könül eşq atǝşindǝn dönmǝ kim,

Şǝm oduna yanmağa pǝrvanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Kim ki, qǝrq olmaq dilǝr dǝr bǝhri-eşqi-bikǝran,

Gǝştisiz bu Dǝcleyi-ümmanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

Ey Xǝtai, şerini ol yar istǝr dinlǝyǝ,

Dilrübalǝr guşinǝ dürdanǝ xoş gǝlmǝk gǝrǝk.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

191

Firqǝtin çǝkdim, nigara, vǝsli-rüxsarın gǝrǝk,

Xǝstǝhalǝm, dilbǝra, lǝli-şǝkǝrbarın gǝrǝk.

Baxmanam gül yüzünǝ, hüsnün var ikǝn, ey pǝri,

Neylǝrǝm mǝn nǝrgisi, ol çeşmi-bimarın gǝrǝk.

Bǝhri-çeşmim ağlamaqdan ǝbrtǝk baran tökǝr,

Bu pǝrişan könlümǝ lǝfzi-göhǝrbarın gǝrǝk.

Mürği-baği-eşqsǝn, ǝbsǝm oturma can quşu,

Dilbǝrin kuyindǝ daim naleyi-zarın gǝrǝk.

Ey Xǝtai, gülşǝnǝ var, xaki-payin gör onun,

Gǝr sana ol ahu gözlü, müşkbu yarın gǝrǝk.

* * *

Hǝr kimin kim, dǝrdi var, dǝrmanǝ göndǝrmǝk gǝrǝk,

Hǝr kimin kim, dǝrdi yox, viranǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Hǝr kimin canında xublar hǝsrǝti vardır müdam,

Dünyǝdǝ ar etmǝsin, didarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Dinmǝyǝn, dindirmǝyǝn, girmǝk gǝrǝk öz küncünǝ,

Hǝr kimin sevdası var seyranǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Hǝr kim iqrar ǝhlidir, yoxdur niza qoy dinlǝsin,

Hǝr kimin dǝvası var, divanǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

192

Bu Xǝtaidir bu gün meydanda zǝrbi-dǝstilǝn,

Hǝr kimin sövdası var, meydanǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Yazmışam bu rüqǝni, ol yarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk,

Zari-ǝhvalım mǝnim dildarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Lǝlinizdǝn cami-mey bir kimsǝyǝ vermǝk nǝdǝn,

Lǝblǝrin şǝrbǝtlǝri bimarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Qaşların mehrabına çox sǝcdeyi-şükr eylǝrǝm,

Şeyx Sǝnan tǝk mǝni zünnarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Çün tǝcǝlla nurini görmǝk tǝmǝnna eylǝrǝm,

Şimdi Mǝnsurǝm mǝni bir darǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

Ey Xǝtai, ondan özgǝ kimsǝyǝ yoxdur ümid,

Naleyi-zarim mǝnim ol yarǝ göndǝrmǝk gǝrǝk.

* * *

Mǝn görmǝdim zǝmanǝdǝ hüsnin kǝmali tǝk,

Bu canǝ munis olmadı mehrin xǝyalı tǝk.

3ülmati-hicr içindǝ bulunmaz susuzlara,

Şol çeşmeyi-dodağının abi-zülali tǝk.

Çeşmi ağardı, nöh fǝlǝkin qǝddi oldu xǝm,

Dövri-qǝmǝrdǝ görmǝdi qaşın hilali tǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

193

Min yil yazarsa katibi-tǝqdiri-lǝmyǝzǝl,

Bir hǝrfü nöqtǝ yazmaz onun xǝttü xalı tǝk.

Yusif cǝhanǝ gǝlmǝdi yar tǝk Xǝtaiyǝ,

Yǝqubi-xǝstǝ çǝkmǝdi könlüm mǝlali tǝk.

* * *

Ta xǝyali-arizin gǝldi gözümǝ xabtǝk,

Gecǝlǝr hǝrdǝm gözümǝ görünür mǝhtabtǝk.

Ixtiyar ilǝn mǝnim düşmǝzdi canım eşqinǝ,

Neylǝyim çǝkdi xǝyali-zülfiniz qüllabtǝk.

Gǝr namazım fövt ola, zahid, mǝnǝ tǝn etmǝ kim,

Yar qaşıdır mǝnǝ mǝsciddǝki mehrabtǝk.

Ol zamandan bǝrlü kim, çeşmim yüzünü görmǝdi,

Yaş gözümdǝn cari oldu dǝmbǝdǝm seylabtǝk.

Yarǝ gǝr alǝm nǝzǝr qılsa, Xǝtai, ğǝm yemǝ,

Baxmaq olmaz yüzinǝ, xurşidi-alǝmtabtǝk.

* * *

Cahanda görmǝdim ziba sǝnin tǝk,

Bu alǝm içrǝ hüsnara sǝnin tǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

194

Bu xublar gülşǝnindǝ yoxdurur heç,

Yanağı bir güli-hǝmra sǝnin tǝk.

Olammaz doğrusu can bağı içrǝ,

Qǝdi çün sǝrv xoş bala sǝnin tǝk.

Çü xublar-çoxdurur insan içindǝ,

Heç olmaz, ey pǝri, rǝna sǝnin tǝk.

Zǝmanǝ şairindǝ görmǝdim heç,

Xǝtai, bülbüli-güya sǝnin tǝk.

* * *

Yüzündür bu cahan içrǝ, fǝlǝkdǝ mahi-taban tǝk,

Bitibdir hüsni-bağında boyun sǝrvi xuraman tǝk.

Vüsalinǝ irǝn derlǝr, hǝyati-cavidan buldu,

Saçın zülmatının içrǝ, lǝbindir abi-heyvan tǝk.

Mǝgǝr ki vǝyi-münzǝldir qaşınla, kipriyin, zülfün.

Yüzün ovraqinin üstǝ yazılmış sǝtri-Quran tǝk.

Əcǝbmi olsa, ey dilbǝr, vücudim eşqinǝ mǝhkum,

Oturmuş, hökm edǝr daim könül tǝxtindǝ sultan tǝk.

Müşǝvvǝşxatir olmuşdur, Xǝtai xǝstǝdil daim,

Sǝnin ol gül yüzün üstündǝki zülfi-pǝrişan tǝk.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

195

Ta vicudim eşqiniz yolunda bulmuşdur hǝlak.

Ayağın tozundan ayru oldu canım dǝrdnak.

Ta ola hǝrdǝm mǝnim baş üstǝ qaim dövlǝtim,

Asitanında yatur, mǝn daima bǝr ruyi-xak.

Hǝr necǝ cǝhd etdim, ǝlyim damǝninǝ yetmǝdi,

Payi-busin hǝsrǝtindǝn eylǝrǝm yaxamı çak.

Xalis oldum ta ki, mǝn qan-yaş axıtdım didǝdǝn,

Yumayınca qanilǝn olarmi mǝrdüm yüzü pak.

Bir pǝrini sevdi bu miskin Xǝtai, könlü kim,

Eşqinǝ mǝqtul olubdur ǝz sǝmǝk ta bǝr sǝmak.

* * *

Ey ki, eşqindǝn olubdur canü dil ğǝmdǝn hǝlak,

Sǝn nǝ mǝzhǝrsǝn cahanda, ey cǝmali nuri-pak.

Ey pǝri, eşqindǝ mǝnǝ çox cǝfalar qılma kim,

Xǝstǝvü heyraninǝm, oldum ğǝmindǝn dǝrdnak.

Damǝnini qoymanam, ǝldǝn ǝgǝr çıxsa rǝvan,

Gǝrçi hicranın ǝli qıldı yǝxǝmni çak-çak.

Cümlǝ alǝm gǝr hǝsud olsa yanımda bir civǝ,

Sǝn mǝnimlǝ dust bulsan cövri-düşmǝndǝn nǝ bak.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

196

Bǝndǝni lütfü kǝrǝm birlǝ nǝzǝrdǝn salmagil,

Ey Xǝtainin pǝnahi, leysǝ fi hübbi sǝvak!

* * *

Istǝmǝn cismindǝ can, ol lǝblǝri canım gǝrǝk,

Bir dǝxi ol ay yüzün görsǝm ki, imanım gǝrǝk.

Çox bǝlavü dǝrdü qǝm çǝkdim yolunda sǝbr edib,

Dǝrdi-hicran hǝddǝn ötdü, şimdi dǝrmanım gǝrǝk,

Dil ğǝmin sǝfrasına lǝlindǝn istǝr qǝtrǝ su,

3ülmǝti-firqǝtdǝ qaldım, abi-heyvanım gǝrǝk.

Ey fǝlǝk, qıldın mǝni dilbǝrdǝn ayru natǝvan,

Mǝn hǝvadǝ zǝrrǝyǝm, xurşidi-tabanım gǝrǝk.

Bu Xǝtai qulluğa bağlandı xidmǝt qurşağın,

Ol gözüm nuri sǝnǝm, ol sevgili canım gǝrǝk.

* * *

Ey sǝnǝm, yüzindǝ müşkin zülfini dağıtmagil,

Bağrımın yüz dağı üstǝ bir dǝxi dağ etmǝgil.

Ta yüzini görmişǝm, divanǝ oldum dǝrd ilǝ,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

197

Zülfinizdǝn özgǝ dǝxi boynuma bağ etmǝgil.

Şol qara yüzlü rǝqibi qoyma küyin kirdinǝ,

Xǝstǝ bülbültǝk mǝqamın mǝnzili-zağ etmǝgil.

Ey pǝri, aşiqlǝrin divanǝ qılma könlünü,

Aşiqin Mǝcnun misali mǝskǝnin dağ etmǝgil.

Ey mǝsiha, bǝndǝni kuyindǝ yad et bir nǝfǝs,

Bu Xǝtainin yerin hicrindǝ topraq etmǝgil.

* * *

Ahu vaveyla kim ol gülrüx pǝri yarım degil,

Mǝn ona yar oldum, ol yarü vǝfadarım degil.

Mǝn sana bir bǝndǝyǝm, ey yarü dilxahim mǝnim,

Billah iqrarımdurur, bu sözlǝr inkarım degil,

Naseh aydır dün mǝnǝ, tǝrk eylǝ anun eşqini,

Vǝh, nedim kim, ol mǝnim hǝmrazi ǝsrarım degil.

Sevgili yarın visalı xoşdur, amma neylǝyim,

Möhnǝti-hicran günündǝ bir mǝdǝdkarım degil.

Dilbǝr aydır, ey Xǝtai, möhnǝtimdǝn çǝkmǝ ğǝm,

Kimdurur eşqimdǝ ol zarü dilǝfkarım degil.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

198

* * *

Ey mǝlǝk, hüsnin sǝnin nuri-xudadır, bilmiş ol,

Sidrǝdir boyun, nǝ sidrǝ müntǝhadır, bilmiş ol.

Mǝn sǝnin dǝrdi-ğǝmindǝn incimǝn, ey bivǝfa,

Hǝr nǝ cövr etsǝn mǝnǝ, eyni vǝfadır, bilmiş ol.

Yoxdurur ǝşya içindǝ kimsǝnǝ hǝqdǝn cüda,

Cilvǝ qılan alǝmǝ nuri-xudadır bilmiş ol.

Gǝrçi çox gǝldi, nǝbi, bu dövri-Adǝmdǝn bǝri,

Xǝtmi cümlǝ ǝnbiyanın Müstafadır, bilmiş ol.

Gǝr vǝfa qıl bu Xǝtai bǝndǝnǝ, ya qılma kim,

Ruzü şǝb virdim sana zikrü duadır, bilmiş ol,

* * *

Axan ol sǝrvin yanında su degil, yaşımdır ol,

Ayağın altındakı başmaq degil, başımdır ol.

Ta xǝyalinlǝ sǝnin dǝfi-mǝlal eylǝr könül,

Getmǝsün dildǝn ki, xoş hǝmrazü sirdaşımdır ol.

Mǝn dedim kim, çeşmü ğǝmzǝn sehri dutdu alǝmi,

Onların sǝrfitnǝsi kimdir? - dedi: qaşımdır ol.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

199

Gözümin yaşın ki, saldım içdigim sudur mana,

Bağrımın qanın ki, gördüm ağulu aşımdır ol.

Can fǝda qıldı Xǝtai, demǝdi ol bivǝfa,

"Heyf", getdi aşiqim, sǝrbazi-qǝllaşımdır ol".

* * *

Riştǝdir cismim mǝnim, kirpiklǝrin syzǝn misal,

Yaylığın yanına dutur, natǝvan könlüm misal.

Gül-gül oldu arizin, şövqin görübǝn şǝmi-dil,

Düşsǝ zülfün ǝksi şol gül yaylıq üstǝ dal-dal.

Dǝmbǝdǝm yaylıq arasında hǝbibim, qaşların,

Sanasǝn kim görünür el gözünǝ gögdǝn hilal.

Natǝvan könlüm düşǝr yaylıq misal ǝldǝn-ǝlǝ,

Ta mǝgǝr lǝli-lǝbindǝn tapıla bir an visal.

Rǝhm qılgil, yaylığın götür yüzündǝn, ey sǝnǝm,

Qüssǝdǝn bulmuş Xǝtai xǝstǝdil aşüftǝhal.

Kim ki, sǝrmǝst oluban aşiqi-didar degil,

Sǝn ona yar demǝ, yar degil, yar degil.

Ruzi-mǝhşǝrdǝ dutub, damǝnini sanki derǝm,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

200

Bu dǝxi, ey gözǝlüm, dünyǝyi-qǝddar degil!

3ahid ol yüzini divarǝ dutub, ǝl götürǝr,

Aşiqin mǝqsǝdi didar ola, divar degil.

Şahimin könlü bilür, ol ki, ğǝnidir hǝmişǝ,

Münkir oldur ki, belǝ sözlǝrǝ iqrar degil.

Lǝşgǝrim, ğazilǝrim, sufilǝrim, pirlǝrim,

Can ilǝ baş bu yolda mǝnǝ inkar degil.

Qır Yezid ilǝ xǝvarici tükǝt, qalmaya heç,

Neşǝ kim Cǝfǝri mǝzhǝbyǝ tǝlǝbkar degil.

Ey Xǝtai, bu cahan mülkini sǝn, qalmaya gǝr,

Çünki heç kimsǝyǝ qalmadı sǝnǝ yar degil.

* * *

Bu ǝzilmiş canü dildǝn ah, ah ǝksik deyil,

Gecǝ-gündüz müttǝsil dǝrgah gah ǝksik deyil.

Başǝ çizginsǝm vǝleykin ğǝm deyildir dilbǝrin,

Ol sǝadǝt ǝhlidir, andan külah ǝksik deyil.

Çǝngi aldım mǝn bekǝf, birdǝm fǝrağǝt bulmadım,

Hǝzrǝtindǝn xaliqǝ heç rusiyah ǝksik deyil.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

201

Başın üstǝn getmǝzǝm onca ki, canım tǝndǝdir,

Çǝtrü xǝrgahi-hümayun barigah ǝksik deyil.

Çün Xǝtai könlünü vermǝz vǝfasız dilbǝrǝ,

Qul olana sidq ilǝ kim padişah ǝksik deyil.

* * *

Sünbülün küfründǝn, ey şahzadǝ, iman münfǝil,

Xǝtti-sǝbzin rövnǝqindǝn bǝrgi-reyhan münfǝil.

Zülmǝtǝ nur oldu zülfün, ay yüzündǝn şǝrmisar

Lǝblǝrin şövqindǝn ol lǝli-bǝdǝxşan münfǝil.

Pǝrtövi-hüsnin ziyasından Sürǝyyadır xǝcil,

Surǝtin tabindǝn ol xurşidi-taban münfǝil.

Ey sǝba, billah dilimdǝn söylǝ kim çox olmasın,

Mahitab üstündǝn ol zülfi-pǝrişan mündǝil.

Qeyrǝtindǝn bir nǝzǝr fanus yüzün göstǝrmǝdi,

Mǝclisindǝ yandırır çün şǝmi pünhan münfǝil

Ol zaman kim dilbǝrim, bustanǝ girdi seyr üçün,

Qamǝtindǝn oldu hǝr sǝrvi-xuraman münfǝil.

Uş Xǝtai, sözlǝrindǝn ǝhli-ürfan utanır,

Cahilü nadan rǝqibü namüsǝlman münfǝil.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

202

Dilbǝra, yüzünü görsǝm, mahi-tabanım derǝm,

Boyunu görgǝc, budur, sǝrvi-xuramanım derǝm.

Kirpiyin, qaşın görüb, tirü kǝmanım söylǝrǝm,

Zülf ilǝ vǝchin görüb, şǝmi-şǝbistanım derǝm.

Zǝhmǝti-dǝrdin könüldǝ eyni dǝrmandır mana,

Can demǝn mehrinǝ tǝndǝ bǝlkǝ cananım derǝm.

Bülbüli-baği-vüsalım, ey gülǝndamım mǝnim,

Arizü rüxsarını görsǝm gülüstanım derǝm.

Eşqiniz könlündǝ çün tutmuş Xǝtainin mǝqam,

Mǝn onu, viran içindǝ gǝnci-pünhanım derǝm.

* * *

Dilbǝra, hüsni-rüxün gülzari-cǝnnǝt bilmişǝm,

Hǝr nǝ kim zǝhmǝt görǝrsǝm, eyni rǝhmǝt bilmişǝm.

Necǝ kim cövrü cǝfa qılsan bu ğǝmgin könlümǝ,

Ol ğǝmindǝn ağrıman, canımda minnǝt bilmişǝm.

Tǝndǝ can olduqca getmǝn asitanından sǝnin,

Ayağın torpağını baş üstǝ dövlǝt bilmişǝm.

Hǝr nǝ kim sǝndǝn gǝlǝrsǝ, xǝstǝ könlüm nuş edǝr,

Qǝhrini rahǝt sanıb, cövrini rǝhmǝt bilmişǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

203

Mǝn Xǝtai, bǝndǝyǝm bir padişah qatinǝ kim.

Eşiyindǝ qulluğu, sultanca izzǝt bilmişǝm.

* * *

Tǝala şǝnǝhu ǝkbǝr ki, bir nuri-xuda gördüm,

Qaşını qiblǝgah etdim,yüzün şǝmsi-züha gördüm.

Mǝnim Pǝrvin tǝki çeşmim gecǝlǝr uyxusuz qaldı,

Sǝadǝt asimanında yüzün bǝdri-düca gördüm.

Mǝnim dǝrdim, ǝlacım şol hǝkimi-lǝmyǝzǝldir kim,

Içǝndǝn şǝrbǝti-lǝlin vücudimdǝ şǝfa gördüm.

Şǝbi-hicranda ey salik, hidayǝt şǝminǝ yetdim,

Yüzünün afitabından yüz ǝnvari-ziya gördüm.

Görǝndǝn bǝrlü dildarın, Xatai xǝstǝdir heyran,

Onun ki, asitanında sǝlatinlǝr gǝda gördüm.

* * *

Dil sana heyran olubdur, ta cǝmalın görmüşǝm,

Ta göz açıb, ol rüxi-fǝrxǝndǝ falın görmüşǝm.

Ruzi-şǝb dünya içindǝ mǝstü heyranǝm müdam,

Gecǝlǝr uyxu içindǝ ta xǝyalın görmüşǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

204

Dünyǝvü üqbadǝ mǝn ovsafi-hüsnin söylǝrǝm,

Bağçada andan bǝrü qǝddi-şümalın görmüşǝm.

Bir pǝrinin yüzünǝ heyranü zarǝm can ilǝ,

Şol lǝbü zülfü rüxü hǝm xǝttü xalın görmüşǝm.

Bu Xǝtainin gözü sǝyyarǝ tǝk bixabdir,

Gül yüzün üstindǝ ta qaşi hilalın görmüşǝm.

* * *

Xeyli dǝmdir, ey pǝri, ol mǝh camalın görmǝzǝm,

Dünyada bir dǝxi misli-xǝttü xalın görmǝzǝm.

Hǝr zaman dersǝn mana kim, xatirin qılma mǝlul,

Necǝ olum şadman kim, cüz mǝlalın görmǝzǝm.

Xeyli müddǝtdir cahanda firqǝtinlǝ hǝmdǝmǝm,

Hicr ilǝn ömrüm tükǝndi, heç vüsalın görmǝzǝm.

Gözümü yaş etdi hicrin, vǝsli-ruyin görmǝdim,

Qamǝtim xǝm qıldı qǝm, qǝddi-şümalın görmǝzǝm.

Dil müşǝvvǝşdir Xǝtai, ey sǝadǝt kövkǝbi.

Ta sǝnin ol tǝlǝti-fǝrxǝndǝ-falın görmǝzǝm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

205

Ey pǝri, hüsnin sǝnin mahi-münǝvvǝr görmüşǝm,

Ol yüz üstǝ ǝbr tǝk zülfin müǝnbǝr görmüşǝm,

Gǝrçi mǝhşǝr bir olur ǝhli-cahanda, ey sǝnǝm

Firqǝtinin hǝr günün mǝn razi-mǝhşǝr görmüşǝm.

Bǝski, bülbültǝk cahanda eşq ilǝn fǝryad edǝm,

Arizin baqi gülün çün vǝrdi-ǝhmǝr görmüşǝm.

Bǝs mǝnim mülki-cahanda taleim firuz ola,

Ta sǝnin yüzün kimi bir sǝd ǝkbǝr görmüşǝm.

Bu Xǝtainin mǝqami asitanındır müdam,

Çün sǝni şahi-kǝrǝm, özümni Qǝnbǝr görmüşǝm.

* * *

Ol pǝri rǝna gedǝn sǝrvi-rǝvanımdır mǝnim,

Sayǝ sanma, sürünǝn yanınca canımdır mǝnim.

Bülbüli-zarǝm ki, hüsnün gülşǝnidir mǝskǝnim,

Hǝlqeyi-zülfin şikǝnci aşiyanımdır mǝnim.

Mu tǝki belin xǝyalı, incǝ fikrimdir müdam,

Zǝrrǝcǝ ağzın sözü razi-nihanımdır mǝnim.

Mǝn nola gövkǝb kimi, hǝr şǝb ğǝmindǝn ölmǝyim.

Çün cǝmalın kökdǝ mahi-asimanımdır mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

206

Dedim: ey dilbǝr: Xǝtai kimdurur kuyindǝ zar?

Dedi: bir heyrani-valeh, natǝvanımdır mǝnim.

* * *

Ol pǝri kim, çeşmi-saqi, lǝli-camimdir mǝnim.

Qaşi mehrabim, yüzü beytül-hǝramimdir mǝnim.

Dilbǝrin vǝslindǝn ayru istǝmǝn hǝr sübhü şam,

Yüzü sübhümdür vǝ leykin zülfi damimdür mǝnim.

Ol pǝripeykǝr neçün canım quşun seyd etmǝsün,

Danǝdir xali pǝrişan zülfü damimdür mǝnim.

Valehǝm bir qǝddi-tuba, lǝli kövsǝrbarǝ kim,

Asitani, rövzeyi-darüs-sǝlamımdır mǝnim.

Bu Xǝtainin sözünǝ münkir olma, zahida,

Bir pǝrinin hüsni vǝsfindǝ kǝlamımdır mǝnim.

Çıxmadı eşqin sǝnin bir lǝhzǝ canimdǝn mǝnim,

Mehri-hüsnin yeg durur, ruhi-rǝvanimdǝn mǝnim.

Gül-yüzünü yad edǝndǝ, ey pǝriru, qönçǝ lǝb,

Od çıxar susǝntǝki hǝrdǝm zǝbanimdǝn mǝnim.

Əksi-sayǝndir vücudim, ey boyun sǝrvi-rǝvan,

Getmǝsün sayǝn sǝnin bir lǝhzǝ yanimdǝn mǝnim,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

207

Pǝrtövi-xyrşidi-ruyini görǝndǝ, zǝrrǝ tǝk,

Bulmaya heç kimsǝnǝ namü nişanimdǝn mǝnim.

Firqǝti qǝsd etmǝdin, miskin Xǝtai xǝstǝyǝ,

Bir xǝbǝr ver, ey sǝba, ol gülsitanimdǝn mǝnim.

* * *

Batinim hicrindǝ cana, dobdolu qandır mǝnim,

El yüzündǝ zahirim gül kimi xǝndandır mǝnim.

3ǝhri-Hicrin lǝşgǝrindǝn kişvǝri-canǝ nǝ ğǝm,

Çün xǝyalın könlümün tǝxtindǝ sultandır mǝnim.

Bülbüli-zarǝm, yüzün baği-gülüstanım durur,

Ol gülüstan üstünǝ zülfin şǝbistandır mǝnim.

Çeşmi-mǝstin gecǝlǝr neçün oyanmaz xabdǝn,

Kim işim hǝr sübhü şam ah ilǝ ǝfğandır mǝnim.

Bu Xǝtaiyǝ rǝqibin fitnǝsi kar eylǝmǝz,

Daima çün dǝstigirim, fǝzli-sübhandır mǝnim.

* * *

Ta mǝni ayırdı dövran sovlü yarımdan mǝnim.

Incidi gögdǝ mǝlayik ahü zarimdan mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

208

Surǝtin gördüm, nigara, valehü sövdaiyǝm,

Firqǝtin dövr eylǝdi, sǝbrü qǝrarımdan mǝnim.

Ey pǝripeykǝr, sǝni ondan bǝrü kim görmüşǝm,

Hüsnin ayırdı qǝrarü ixtiyarımdan mǝnim.

Hǝsrǝtǝm Yǝqubtǝk, Yusif yüzünǝ ey sǝba,

Tanrı üçün bir xǝbǝr algil, nigarımdan mǝnim.

Ey Xǝtai, hǝr tükün titrǝr xǝzan yaprağı tǝk,

Ta mǝni dur etdi dövran nobaharımdan mǝnim.

* * *

Ol pǝri eşqinǝ mǝn candan giriftar olmuşam.

Kim fǝraqü möhnǝtindǝ ruzü şǝb zar olmuşam.

Taki düşdüm ol nigarın mǝh yüzü hicranına,

Dǝrd ilǝn, sǝyyarǝtǝk, hǝr gecǝ bidar olmuşam.

Taki gülzari-cǝmalından cüdayǝm, ey sǝnǝm,

Hǝr zaman bülbül tǝki dǝr eşqi gülzar olmuşam.

Çünki eşqin gǝncini könlümdǝ pünhan eylǝdim,

Ruzü şǝb ol gǝncǝ mǝn hǝrdǝm nigǝhdar olmuşam.

Ta sǝni gördi rǝqib ilǝn Xǝtai xǝstǝdil,

Dǝmbǝdǝm yanır vücudum, sǝrbǝsǝr nar olmuşam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

209

Ey pǝri, şirin lǝbin eşqindǝ Fǝrhad olmuşam.

Ta sana qul olmuşam, alǝmdǝ azad olmuşam.

Taki, sǝndǝn ayru düşdüm, ey dilaramım mǝnim,

Dǝmbǝdǝm dǝr nalǝvü ǝfğanü fǝryad olmuşam.

Gǝrçi ğǝmginǝm qǝmi-hicrindǝ, ey arami-can,

Ta sǝni gördü gözüm ğǝmgin ikǝn şad olmuşam.

Ey sǝnǝm bu möhnǝti-hicrü fǝraqından sǝnin,

Gǝr xǝrab idim, vǝli vǝslindǝn abad olmuşam.

Ta sǝni gördi Xǝtai bilmǝz özün xandadır,

Ta sana mǝn aşina buldum, özüm yad olmuşam.

* * *

Sǝnmisǝn yanımda cana, yoxsa xabımdır mǝnim?

Kim fǝlǝkdǝn yerǝ enmiş mahitabımdır mǝnim?

Eşigindǝ dǝmbǝdǝm baran degildir su sǝpǝn,

Çeşmeyi-dildǝn çıxan çeşmi-pürabımdır mǝnim.

Ey rǝqiba, sǝn buludtǝk arada olma hicab,

Hüsni onun dünyada bir afitabımdır mǝnim.

Sanmanız kim gǝştidir dǝryalǝr üstǝ seyr edǝn,

Gözlǝrim yaşında bu çeşmi-hübabımdır mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

210

Aytım: ey dilbǝr, Xǝtaiyǝ cǝfalǝr qılma çox,

Dedi kim: qǝm çǝkmǝgil, nazü itabımdır mǝnim.

* * *

Sǝnintǝk dilbǝri-cananǝ yetdim,

Zi hicran ölmüş ikǝn, canǝ yetdim.

Saçın küfrinǝ olmuşdum giriftar.

Yüzünü görgǝcin imanǝ yetdim.

Eşigin itlǝrilǝ hǝmnişinǝm,

Nǝ dövlǝtli qulam sultanǝ yetdim.

Könül qalmışdı hicran zülmǝtindǝ,

Lǝbindǝn çeşmeyi-heyvanǝ yetdim.

Ğǝmindǝn gözlǝrim kövkǝb kimidir,

Şükür kim bir mǝhi-tabanǝ yetdim.

Misali-qǝtrǝ idim, qǝtrǝ qaldım,

Behǝmdüllah yenǝ ümmanǝ yetdim.

Xǝtai xǝstǝdir vǝslin gǝdası,

Qapından vayǝ-vü ehsanǝ yetdim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

211

Cǝmalın gülşǝniçün mürği-zarǝm,

Nǝdǝn kim hǝsrǝti-ol mǝrği-zarǝm.

Bu mǝnidǝn xilas olmaz ğǝmindǝn,

Vüsalindǝn sǝnin ümmidvarǝm,

Cǝmalın vǝrdini gülşǝndǝ gördüm,

Fǝraqından saçıntǝk biqǝrarǝm.

Yüzünü görmǝyǝ can vermǝdim çün,

Bu işimdǝn bǝğayǝt şǝrmsarǝm.

Xǝtai, ömr xǝtm oldu, hǝnuz, ah!

Cǝmalın görmǝk üçün intizarǝm.

* * *

Vüsalindǝn sǝnin dur oldu könlüm,

Qǝti bizarü bizur oldu könlüm.

Dili-viranimǝ ta gǝldi eşqin,

Sanasan beyti-mǝmur oldu könlüm.

Cǝmalın ta ki, gördüm ey pǝriru,

Yüzin şövqilǝ pürnur oldu könlüm.

Cǝfavü möhnǝtin ta gǝldi canǝ,

Bǝlalǝrdǝn qamu dur oldu könlüm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

212

Gözündǝn çün iraq oldu Xǝtai,

Qǝti bimarü rǝncur oldu könlüm.

* * *

Ey pǝrivǝş hüsni-gǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Lǝbi şǝkkǝr, dişi incim, yar sǝndǝn küsmüşǝm.

Ayda, ildǝ bir gǝzǝr, gözüm görǝr, yüzin sǝnin,

Ey mǝnim görǝki güvǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Gögdǝ istǝrdim sǝni, mǝn yerdǝ gördüm bigüman,

Töhfǝ, qüdrǝt, mahi-ǝncüm, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Yar yarı böylǝ sorar, ey vǝfasız bivǝfa?

Hǝddǝn ötdü dǝrdü rǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

Bu Xǝtai gǝrçi kuyindǝn dilǝr, dur olmaya,

Vara bilmǝn şuxü şǝncim, yar, sǝndǝn küsmüşǝm.

* * *

Ta kim ey dilbǝr, vüsalin getdi yanımdan mǝnim,

Dürlü möhnǝtlǝr keçǝr, hǝr lǝhzǝ canımdan mǝnim.

Gǝr vücudim qǝbr içindǝ,yüz min il qalsa müdam,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

213

Çıxmağa bu nar eşqin üstüxanımdan mǝnim.

Xanüman ǝhvalini mǝndǝn fǝraqın sormasın,

Keçmişǝm sǝndǝn cüda öz xanümanimdǝn mǝnim.

Qǝbrim üstinǝ sǝba, lütf eylǝ gǝl, qılgil güzǝr.

Bir xǝbǝr algil mana, canu cǝhanımdan mǝnim.

Hǝq bilür sǝyyarǝ tǝk, gözümǝ uyxu gǝlmǝdi,

Ta fǝlǝk qıldı cüda ol mehribanımdan mǝnim.

Novcǝvan ikǝn mǝni hicran günü pir eylǝdi.

Taki düşmüşǝm cüda ömrü cavanımdan mǝnim.

Qǝddi xǝm oldu qǝmindǝn, bu Xǝtai xǝstǝnin,

Ta cüda düşdi könül qaşi kǝmanımdan mǝnim.

* * *

Ey cǝmalında sǝnin nuri-ilahidir tamam,

Ol sifatın zikridir, fikrim hǝmişǝ sübhü şam.

Ol şǝhǝnşahi-cahansan kim, qul olub qapuna,

Qǝnbǝrinin xidmǝtiçün Qeysǝrü Cǝmdir ğulam.

Hǝlǝtadǝ hǝq sǝnǝ, çün saqiyi-mütlǝq dedi,

Abi-kövsǝrdǝn sǝnin dǝstindǝdir, yaquti-cam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

214

Ol Əlisǝn kim qamü peyğǝmbǝrǝ sǝnsǝn şǝfi,

Cümlǝ bu ümmid ilǝ qapuna gǝlir xasü am.

Çün sǝnin ovsafinǝ yetmǝz Xǝtainin sözü,

Uş bu ǝbyat üstǝ xǝtm oldu kǝlamim, vǝssǝlam!

* * *

Gecǝ-gündüz istǝgim dildarü yarım bulmuşam,

Canü dil qurtuldu ğǝmdǝn, ğǝmküsarım bulmuşam.

Gögdǝ istǝrdim mǝn ol mahimi buldum, yerdǝ uş,

Hǝmdlillah kim, könüldǝ intizarım bulmuşam.

Heç qǝrarım yoxdu, sǝbrim tükǝnmişdi, vǝli,

Bǝrqǝrarǝm kim, ǝnisi-ruzigarım bulmuşam.

Bǝxtvarǝm bǝxt ǝlindǝn, şadmanǝm dil fǝrǝh,

Çünki mǝn canü könüldǝn ixtiyarım bulmuşam.

Var ikǝn könlüm açıldı, sǝrbülǝndǝm neşǝ kim,

Sǝrv boylu, ğönçǝ lǝbli gülüzarım bulmuşam.

3ülmǝti-hicran yenǝ firuz buldu, getdi ğǝm,

Taleim fǝrxǝndǝ mahi-tabidarım bulmuşam.

Ey Xǝtai, şükr qıl, hǝq verdügünǝ ruzü şǝb,

Süni sane qüdrǝti-pǝrvǝrdigarım bulmuşam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

215

* * *

Ta ki, mǝn gördüm cǝmalın, ey pǝrivǝş dilbǝrim,

Mǝnzǝri-xurşid tǝk, yaş ilǝ doldu gözlǝrim.

Bülbüli-zarǝm yüzündǝn ayru taqǝt qılmazam

Kim, yüzündir bu cahan bağında vǝrdi-ǝhmǝrim.

Mǝn dǝxi yad eylǝmǝn, dünyadǝ cǝnnǝt bağını,

Lǝblǝrin ta kim olubdur mǝşki-abi-kövsǝrim.

Şǝrbǝti-hicrilǝ qılma, dilbǝra, ağzımnı tǝlx,

Tutiyǝm, lǝlin durur qǝndü nǝbatü şǝkkǝrim.

Neçǝ gündür ki, Xǝtai asitanın yastanur,

Sormadın bir gün ki, xanı ol qulami-kǝmtǝrim?

* * *

Gözlǝri meyxanǝdir, meyxanǝyǝ göndǝrmişǝm,

Lǝblǝri peymanǝdir, peymanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Dilbǝrin ağzı sǝdǝfdir, dedilǝr, ey dilrüba.

Dişlǝri dürdanǝdir, dürdanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Gözlǝri fǝttanǝdir, saxla özün fǝttanǝdǝn,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

216

Ol xǝdǝngi-ğǝmzǝni fǝttanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Canımın cananǝsidir, şol nigarın ğǝmzǝsi,

Canıma nuş eylǝdim, cananǝyǝ göndǝrmişǝm.

Yandırır gör dǝmbǝdǝm, eşq odilǝn dilxǝstǝni.

Nuri-vahiddür bu gün, pǝrvanǝyǝ göndǝrmişǝm.

Bu Xǝtai söylǝdi, zülmat içindǝdir yǝqin,

Yar mǝnǝ hǝmxanǝdir, hǝmxanǝyǝ göndǝrmişǝm.

* * *

Dǝrdü fǝraqü hǝsrǝtilǝn canǝ gǝlmişǝm.

Küfri-saçınla vǝchinǝ imanǝ gǝlmişǝm.

Zülfin şǝbindǝ tǝşnǝyǝm ol abi-lǝlinǝ,

Zülmat içindǝ çeşmeyi-heyvanǝ gǝlmişǝm.

Bir ǝndǝlibi-kuhi-fǝraq idim, ey sǝnǝm,

Yüzünü görmǝgǝ bu gülüstanǝ gǝlmişǝm.

Xoş aqilǝm ki, dünyada isbati-eşq üçün,

Divanǝ gǝlmişǝm, vǝli divanǝ gǝlmişǝm.

Qapundan ayru oldu Xǝtai şikǝstǝ hal,

Ümmid ilǝn eşiginǝ dǝrmanǝ gǝlmişǝm!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

217

* * *

Ta ki, gördüm mǝn sǝni, alǝmdǝ heyran olmuşam,

Nalǝvü ǝfğan edǝr, mǝn didǝ-giryan olmuşam.

Ta fǝraqindǝn könül, mǝcruh olubdur hǝr zaman,

Dǝmbǝdǝmdir, nalǝvü fǝryadü ǝfğan olmuşam.

Gül yüzün ovsafini, ta kim eşitdim, ey pǝri,

Hüsninin bağında bir mürği-gülüstan olmuşam.

Necǝ cǝm olsun bu könlüm sǝnsiz, ey arami-can,

Kim sǝri-zülfin kimi, ğǝmdǝn pǝrişan olmuşam.

Ta dodağın cǝrǝsindǝn qılmışam bir qǝtrǝ nuş,

Xızrtǝk sirabi-nuşi-abi-heyvan olmuşam:

Ey ǝzizim- firqǝtindǝn çıxmazam ğǝmxanǝdǝn,

Sǝn tǝki Yusifdǝn ayrı, piri-Kǝnan olmuşam.

Bu Xǝtai ta hilal qaşlarını gördü sǝnin,

Şol mübarǝk tǝlǝtin eydinǝ qurban olmuşam.

* * *

Dünyǝvü üqbadǝ sǝntǝk yari-qǝmxar istǝrǝm,

Xǝlq edǝr divarǝ sǝcdǝ, bǝn dǝ didar istǝrǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

218

Tutitǝk tǝlx oldu ağzım, istǝrǝm şǝkkǝr lǝbin,

Bülbüli-sǝrkǝştǝyǝm hǝr gündǝ gülzar istǝrǝm.

Hǝr vǝfasız dilbǝrǝ vermǝn könül, ey dilrüba

Bir sǝnintǝk dilbǝri-yari-vǝfadar istǝrǝm.

Çün sǝn ey, dǝrdim tǝbibi, etmǝsǝn dǝrmanımı.

Bu vücudi-zarimi hǝr gündǝ bimar istǝrǝm.

Bu Xǝtai bǝndǝ ol qaşın quliyǝm sidq ilǝn,

Qılmışam bir qatilǝ iqrar, nǝ inkar istǝrǝm.

Ey can, mǝn cǝmalını gördükcǝ, can derǝm,

Görsǝt kim, ol cǝmalını görsǝm, rǝvan derǝm.

Bir şǝmǝ gǝr götürsǝ sǝba buyi-zülfi-yar,

Başilǝ ǝqlü canü könül tǝrcüman derǝm.

Vǝqti-ǝcǝl gǝlürsǝ mǝlǝk can üçün mǝnǝ.

Yüzünü görmǝdin ona canım xaçan derǝm.

Hǝr kim ki, gül yüzün xǝbǝrini gǝtirsǝ yar,

Mǝn anǝ müjdǝ yerü gögü asiman derǝm.

Dedi Xǝtai dilbǝrǝ: lütfin nǝdir mǝnǝ,

Dedi: yüzündǝ aşiqǝ min gülüstan derǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

219

* * *

Mǝnǝm ki, bu zǝmanǝ şimdi gǝldim,

Rǝvan oldum, rǝvanǝ şimdi gǝldim.

Aşığam mǝstü heyran, şahǝ çün mǝn,

Mühübbǝm, xanǝdanǝ şimdi gǝldim.

Şǝha, müştaq idim, ğayǝtdǝ billah!

Şükr kim asitanǝ şimdi gǝldim!

Yezidü müşrikin kökün kǝsǝrǝm,

Çirağam, yana-yana şimdi gǝldim.

Əzǝldǝn gǝlmişǝm şah ǝmri ilǝn,

Sağınmagil cǝhanǝ şimdi gǝldim.

Mühübbǝm on iki şahǝ ǝzǝldǝn,

Vǝleykin bu dükanǝ şimdi gǝldim.

Süleyman xatǝmi, Musa ǝsasi,

Cahanda Nuh-tufanǝ şimdi gǝldim,

Mǝhǝmmǝd möcüzü, şah Zülfqari,

Əlimdǝdir nişanǝ, şimdi gǝldim.

Xǝvaric ǝhlini qoyman cǝhanǝ,

Xǝtaiyǝm cǝhanǝ şimdi gǝldim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

220

* * *

Əzǝldǝn eşqilǝ divanǝ gǝldim,

Yerim meyxanǝdir, mǝstanǝ gǝldim.

Hǝzaran dona girdim, mǝn dolandım,

Bu gün xǝsm ilǝ mǝn meydanǝ gǝldim

Imamımdır mǝnim ol şahi-mǝrdan,

Bu gün nǝsli-Əli divanǝ gǝldim.

Imam eşqinǝ çalaram qılıncı,

Münafiq qırmağa mǝrdanǝ gǝldim.

Mǝnǝm bunda Xǝtai Heydǝr oğlu,

Şu Ismayıl kimi qurbanǝ gǝldim.

* * *

Ol pǝripeykǝr sǝnǝm cismimdǝ canımdır mǝnim,

Getmǝsün könlümdǝn ol, ruhi-rǝvanımdır mǝnim.

Sordum: ağzın zǝrrǝmi, ya qönçǝmidir, ya dǝhan?

Bu sözüm, yoxsa xǝyalım, ya gümanımdır mǝnim.

Görǝli ahu gözün, eşqilǝ Mǝcnun olmuşam,

Ol sǝbǝbdǝn kuhü sǝhra xanimanımdır mǝnim.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

221

Sǝrvǝ bǝnzǝtdin boyunu, ey rǝqibi-kǝmnǝzǝr,

Necǝ dersǝn sǝrv onu, ömri-cavanımdır mǝnim.

Zülfi-müşkin oxudum, aydır ki: ǝbsǝm, söylǝmǝ!

Müşk daxi bir türabi - asitanımdır mǝnim.

Gözmidir, ya çeşmi-ahu, yoxsa nǝrgis mǝstdir?

Yüzmidir ol, yoxsa mahi-asimanımdır mǝnim.

Sordular kim: ey Xǝtai, necǝ sevdin yari sǝn?

Dedi: yoxdur ixtiyarım, dilistanımdır mǝnim.

* * *

Mǝn sǝni candan sevirǝm, ey dilaramim mǝnim,

Şol sǝbǝbdǝn zarü giryan keçdi ǝyyamim mǝnim.

Gecǝm ilǝ gündüzüm, fǝrq edǝ bilmǝm, ey sǝnǝm,

Ruy ilǝn zülfin olubdur, sübh ilǝn şamım mǝnim.

Ruzü şǝr bülbültǝki fǝryadü zaridir işim,

Ta yüzindǝn ayru düşdüm, ey gülǝndamım mǝnim.

Munca kim cövri-cǝfa çǝkdim mǝnǝ yar olmadı.

Ol sǝnǝmdiz bilmǝnǝm, nolur sǝrǝncamım mǝnim.

Bu Xǝtai dünyada hüşyar olmaz bir zaman,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

222

Ta kim ol peymanǝyi lǝlindurur camım mǝnim.

* * *

Könüldǝ eşqini cantǝk, dilǝrdim,

Saçın küfrini imantǝk, dilǝrdim.

Könül bimar olanda hicr odunda,

Visalın dǝrdǝ-dǝrmantǝk, dilǝrdim.

Mǝnǝm diltǝşnǝ sǝhralarda daim,

Lǝbini abi-heyvantǝk, dilǝrdim.

Qalanda zülmǝti-hicran evindǝ,

Cǝmalın şǝmi-tabantǝk, dilǝrdim.

Xǝtai varsa vǝslin gülşǝninǝ,

Boyun sǝrvi-xuramantǝk, dilǝrdim.

* * *

Pürşǝrab olsun hǝmişǝ uş, bu cami-dustkam,

Mǝclis içrǝ düşmǝsün ol dust ǝlindǝn mey müdam.

Saqiya, ol cami sǝn doldur, tǝmamǝt sun bizǝ,

Ömrü nöqsan olsun anun, kim dedi onu hǝram.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

223

Badǝdǝn pürdür sürahi, damǝnindǝ ol müdam,

Sanǝsǝn güllǝr bitǝr, pǝhluyi-sǝrvi-xoş xüram.

3ǝhi gülzari-müsǝffa, zǝhi cami-pürsǝfa,

Ol bizǝ eylǝr tǝvazö, biz ona hǝrdǝm sǝlam.

Zikrü fikrim hǝrdǝm ol sultani-alǝmdir mǝnim.

Bu Xǝtai xǝstǝ anin Qǝnbǝrinǝ bir qulam.

* * *

Ey gül yanağlu, qǝddinǝ sǝrvi-rǝvan derǝm,

Eşqin yolunda canımı versǝm, rǝvan derǝm.

Dil ahusinǝ etmǝgǝ peyvǝstǝ, ey pǝri,

Kirpüklǝrin oxunavü qaşun, kǝman derǝm.

Bir zǝrǝcǝ cǝmalını ǝrz eylǝsǝn mǝnǝ,

Canivü hǝm cahani sǝnǝ, tǝrcüman derǝm.

Qǝddin qiyamǝ gǝlsǝ, qiyamǝt nişanıdır,

Fǝttan gözünǝ fitneyi-axır zaman derǝm.

Sorsa, Xǝtai kimdir, eşigimdǝ ol pǝri,

Bir binǝvayi-xǝstǝdilü natǝvan derǝm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

224

Yer yox ikǝn, gög yox ikǝn, ta ǝzǝldǝn var idim,

Gövhǝrin yekdanǝsindǝn ilǝri pǝrgar idim.

Gövhǝri ab eylǝdim, tutdu cahanı sǝrbǝsǝr,

Yeri, gögi, ǝrşü kürsi yarǝdǝn sǝttar idim.

Gah hüseynilǝn belǝ pustimi soydu qadilǝr,

Gah o Mǝnsur donuna, girdim "ǝnǝlhǝq" dar idim.

Girdim Adǝm cisminǝ, kimsǝnǝ bilmǝz sirrimi,

Mǝn bu Beytullah içindǝ ta ǝzǝldǝn var idim.

On sǝkkiz min alǝmǝ, mǝn gǝrdiş ilǝ gǝlmişǝm.

Ol sǝbǝbdǝn hǝqq ilǝ sirdar idim, sǝrdar idim.

Dünyasından mǝn onun sirrin bilirdim, ol mǝnim,

Dǝryanın altındakı sac qızdıran ǝnnar idim.

Mǝn Xǝtaiyǝm, hǝqi hǝq tanımışam bigüman,

Onun üçün ol yaratdı, mǝn ona dǝrkar idim.

* * *

Yüzün görǝndǝ, ey sǝnǝm, allaha şükr edim,

Sürtdüm üzümü torpağa, dǝrgahǝ şükr edim.

Gǝrçi yüzündǝn ayrıyam, amma xǝyalinǝ,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

225

Hicran şǝbindǝ göyǝ baxıb, mahǝ şükr edim.

Göründüyü, mǝlamǝtiyü aşiqǝm vǝli,

Bağrım yaxanda zahidi-gümrahǝ şükr edim.

Ruzi-ǝzǝldǝ gördü sǝni bir nǝzǝr gözüm,

Ömrümcǝ baxuban, o nǝzǝrgahǝ şükr edim.

Bǝndǝ Xǝtai düşmüş idi yardǝn iraq,

Yetdim çü asitani-şǝhǝnşahǝ, şükr edim.

* * *

Bu cahan mülkündǝ mǝn sǝn yarǝ möhtac olmuşam,

Hǝr zaman ol yar ilǝ didarǝ möhtac olmuşam.

Bülbüli-mǝstǝm, şǝha, bimarü zarǝm ruzü şǝb,

Arizuyi-gül qǝmindǝn xarǝ möhtac olmuşam.

Girmişǝm bazari-eşqǝ bir xiridar istǝrǝm,

Istǝmǝn sudü ziyan, girdarǝ möhtac olmuşam.

Eşq içindǝ valehü sǝrmǝstü heyranǝm vǝli,

Gör necǝ Mǝnsur tǝki mǝn darǝ möhtac olmuşam.

Söz içindǝ bu Xǝtainin cahan möhtacidir,

Bir nǝfǝs sǝndǝn, şǝha, göftarǝ möhtac olmuşam.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

226

Hüsnini mǝn Yusifi-Kǝnanǝ nisbǝt qılmışam,

Qılmışam nisbǝt vǝli, şahanǝ nisbǝt qılmışam.

Canımi tǝrh etmişǝm yolunda, ey arami-can,

Könlüm içindǝ xǝyalın canǝ nisbǝt qılmışam.

Dişlǝrin incu, lǝbin mǝrcandır, ey bǝhri-kǝrǝm,

Hǝlqeyi-dövri-dǝhanın kanǝ nisbǝt qılmışam.

Ey şǝhi-xubani-alǝm bağ içindǝ mǝn sǝnin,

Boyunu sǝrvǝ, saçın reyhanǝ nisbǝt qılmışam.

Bu Xǝtai bir qulundur asitanında sǝnin,

Mürvǝt eylǝ, mǝn sǝni sultanǝ nisbǝt qılmışam.

* * *

Ey hǝbibim, sǝn tǝki ziba cǝmali sevmişǝm,

Əqli kamil hüsnǝ bay, bir doğru hali sevmişǝm.

Sevmişǝm bir lalǝrüx, bir cadu gözlü dilbǝri,

Höqqǝyi-mǝrcantǝk ağızı, xǝttü xali sevmişǝm.

Yüzü gül, gül zülfi sünbül, gözlǝri ceyran kimi,

Qaşları şol yayǝ bǝnzǝr, ol hilali sevmişǝm.

Lǝli-meykunun sǝnin, bir mǝclis içrǝ dǝmbǝdǝm.

Saqinin çǝngindǝ ol abi-zülali sevmişǝm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

227

Xeyli dǝmdir kim, Xǝtai yarının vǝsfin yazar,

Birinǝ min dürr anın, didarü xali sevmişǝm.

* * *

Könül verdim, cǝfasın bilmǝz idim,

"Bǝli" dedim, bǝlasın bilmǝz idim.

Lǝbinǝ can dedimsǝ, tökmǝ qanım,

Sorub, sǝndǝn bahasın bilmǝz idim.

Vüsalindǝn doyunca almadım kam,

Anın ruzi-cǝzasın bilmǝz idim.

Saçın pürçin dedim, bǝndinǝ düşdüm,

Bu çin söznün xǝtasın bilmǝz idim.

Xǝtai tǝlǝtin hǝqdǝn dilǝrdi,

Qǝbul olmuş duasın bilmǝz idim.

* * *

Xǝyalimdir mǝnim, ya düşdǝ gördüm,

Behǝmdullah cǝmalın üştǝ gördüm.

Sözün hǝr biri gövhǝr olduğuyçun,

Asılmışdır hǝmişǝ guşdǝ gördüm.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

228

Necǝ ki, bilicisǝn ǝpsǝm olgil,

Sǝadǝt olmağı xamuşdǝ gördüm.

Bǝlasindǝn bu eşqinin sağıngil.

Yüküş aşiqlǝri sǝrgǝştǝ gördüm.

Sǝnin ol zülfünin hǝr bir qılını.

Xǝtai boynuna bir riştǝ gördüm.

* * *

Bu gün mǝn bir büti-mǝhparǝ gördüm,

Əlindǝn yürǝgim sǝdparǝ gördüm.

Mǝni sǝndǝn sorar olsa sǝba,de!

Zǝifü xǝstǝvü avarǝ gördüm.

Qara zülfin görǝndǝ, ey hǝbibim,

Könül meyl eylǝdi zünnarǝ gördüm.

Çǝmǝndǝ gǝşt edǝr gördüm hǝbibi,

Tǝrǝhhüm qılmadi, yalvarǝ gördüm.

Necǝ miskin Xǝtai qanın içmiş,

Şol iki nǝrkisi-xunxarǝ gördüm.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

229

Avlaxda bu gün avlarikǝn, yarǝ yoluxdum,

Bir aydan-arı, gün kimi didarǝ yoluxdum.

Biçarǝ könül güzgüsü açıldı sǝfadǝn,

Hey-hey, nǝ ǝcǝb ahuyi-tatarǝ yoluxdum.

Dün varmış idim bağçaya gül dǝrmǝyǝ amma,

Sundum ǝlimi bir gülǝ, sǝdxarǝ yoluxdum.

Çox mehrü vǝfa umar idim-yardǝn amma,

Bir cövri yüküş yari-cǝfakarǝ yoluxdum.

Şah eşginǝ sǝcdǝ qılıbdır bu Xǝtai,

Bǝhri-Nǝcǝfǝ irdimü şǝhvarǝ yoluxdum.

* * *

Könlüm fǝraq içindǝ cǝmalın dilǝr sǝnin,

Baxmaz çinarǝ, qǝddi-şümalın dilǝr sǝnin.

Nov ayı gögdǝ istǝr isǝ xǝlq, eyd üçün

Çeşmim hǝmişǝ qaşi-hilalin dilǝr sǝnin.

Ya rǝb, zǝvalın olmasun, ey aftabi-hüsn,

Aşiq cahanda hüsni-kǝmalın dilǝr sǝnin.

Dünyadǝ gǝrçi olmadı vǝslin mǝnǝ nǝsib

Könlüm gözümdǝ xeyli xǝyalın dilǝr sǝnin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

230

Ta kim, Xǝtai gördü yüzün, ey mǝhi-Xötǝn,

Sǝhrayi-dildǝ çeşmi-ğǝzalın dilǝr sǝnin.

* * *

Cana, ğǝmindǝ qismi-cǝfadır Xǝtainin,

Leykin dilindǝ möhrü vǝfadır Xǝtainin.

Lǝlin ǝgǝr verürsǝ dǝva, dǝrdmǝndinǝ,

Bir busǝsinǝ cani fǝdadır Xǝtainin.

Hǝrdǝm ki, xaki-payini der tutiyayi-çeşm,

Giryan gözünǝ eyni şǝfadır Xǝtainin.

Ta görmüşǝm yüzün günǝşin, ey qǝmǝrliqa.

Hǝrdǝm dilindǝ şǝmsü zühadir Xǝtainin.

Könlün alub, bǝhasini versǝn vüsal ona,

Mürvǝt sǝnin bu işdǝ, rizadır Xǝtainin.

Ta ağ yüzündǝ çin saçındır mǝqami-dil,

Iqlimi Rumü-Çinü Xǝtadır Xǝtainin.

Gǝldi Xǝtai qapuna vergil murad ona,

Hüsnin hǝqinǝ, zikri-duadır Xǝtainin.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

231

Ta necǝ xab içindǝ xǝyalın görüm sǝnin,

Vǝqti durur ki, şimdi cǝmalın görüm sǝnin.

Dǝrdü fǝraq içindǝ qǝti zarǝm, ey sǝnǝm,

Bir gün ola ki, ruzi-visalın görüm sǝnin.

Yetdi kǝmalǝ, ey ğǝmi-hicran cǝfalǝrin

Şimdi mǝhǝl durur ki, zǝvalın görüm sǝnin.

Canımni eydi-vǝslinǝ qurban edim rǝvan,

Bir gün ola ki, qaşi-hilalın görüm sǝnin.

Yarǝb, Xǝtai görmǝsün ol möhnǝtü fǝraq,

Yetib vüsalǝ, rǝfi mǝlalın görüm sǝnin.

* * *

Ta ki, sǝn ey qönçǝ lǝb, lǝlini xǝndan eylǝdin,

Dǝrdǝ saldın lalǝtǝk, bağrım qara qan eylǝdin.

Eşqiniz qıldı müsǝxxǝr, bu vücudim şǝhrini,

Ta ki, mehrini könül mülkindǝ sultan eylǝdin.

Könlümǝ cǝm oldu yüz min dürlü sövdayi-siyah,

Gül yüzün üstündǝ ta zülfin pǝrişan eylǝdin.

Ta ki, gülşǝn gǝştinǝ çıxdın, ǝya gülrüx sǝnǝm.

Bağça içindǝ boyun sǝrvi-xuraman eylǝdin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

232

Qǝhri-cövrin lütf qıldı bu Xǝtai xǝstǝyǝ,

Mǝrhǝba, xoş gǝldin, ey can, lütfü ehsan eylǝdin!

* * *

Ol günǝş bir zǝrrǝdir, nuri-cǝmalindǝn onun,

Utanıbdır sǝrvü ǝrǝr qǝddi-balindǝn onun.

Ol zǝmandan bǝrlü kim, yüzün görübdür göydǝ mah.

Gizlǝnibdir yengi ay, qaşi-hilalindǝn onun.

Gül yanağından qızardı, daim oldu şǝrmsar,

Rusiyǝhdir müşki-ǝnbǝr, xǝtti-xalindǝn onun.

Yerdǝ bir ay nuridir, alǝm ona heyran olub,

Ayü gün bir lǝmǝdir hüsni-kǝmalindǝn onun.

Bu Xǝtai xǝstǝdil, kim dǝrdinin dǝrmanı yox,

Bir mǝdǝd ola mǝgǝr kim, zülcǝlalindǝn onun.

Dilbǝra, mahim mǝnim, fǝrrüx cǝmalındır sǝnin,

Gün dǝxi şol tǝlǝti-fǝrxǝndǝ halındır sǝnin,

ŞAH ISMAYIL XƏTAI

Özgǝ gözlǝr göyǝ baxır, görmǝk üçün mahi-nov,

Eyd üçün mǝn baxdığım, qaşi-hilalındır sǝnin.

Dinlǝmǝn ahǝngi-qümri, bülbülün sövti ki, var,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

233

Güşi-dildǝ hǝr dǝmadǝm qeylü qalındır sǝnin.

Munca dǝmdir dilbǝrin, gördün vüsalın, ey rǝqib,

Çün kǝmalǝ yetmǝdin, imdi zǝvalındır sǝnin.

Xatǝmi-mülki-Süleymanda Xǝtai xǝstǝyǝ,

Çünki bir muri-zǝifi-payimalındır sǝnin.

* * *

Firqǝtin çǝkdim nigara, şimdi yar olmazmisǝn?

Ixtiyarım getdi ǝldǝn, ixtiyar olmazmisǝn?

Intizarım hǝddǝn ötdü, hicr ilǝn oldum hǝlak,

Ğǝmli könlüm halına, bir ğǝmküsar olmazmisǝn?

Düşmǝdim sevda ǝlindǝn, bülbüli-can oldu lal,

Vǝqti-güldür, çöhrǝn açıb, novbahar olmazmisǝn?

Munca möhnǝt çǝkdim, ey dil, zülmǝti-hicran şǝbi.

Ol mǝhin vǝslinǝ yetdün, bǝxtiyar olmazmisǝn?

Gǝr günahın çoxdur, ey miskin Xǝtai, ğǝm yemǝ,

Rǝhmǝtinǝ xaliqin ümmidvar olmazmisǝn?

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

234

Gǝl ey dilbǝr, tǝnimdǝ can olubsan,

Nǝ canım, bǝlkǝ hǝm canan olubsan.

Hǝdisi-Mustafadır "ǝkrǝmüzzef

Könül mülkindǝ xoş mehman olubsan.

Əzǝldǝn kovkǝbi-rǝxşan idin sǝn,

Bu dövranda mǝhi-taban olubsan.

Könül, ta gül yanağın gördün anun,

Oxu, kim bülbüli-xoşxan olubsan.

Xǝtai, könlin aldın xǝndǝ birlǝn,

Əya, gül bǝrgisǝn xǝndan olubsan!

* * *

Qarşudan dün gǝldin, ey sǝrvi-rǝvanım, sǝnmidin?

Zindǝ qıldın, uş, bu cansiz cismi, canım, sǝnmisǝn?

Dün xǝyal ilǝn pǝritǝk, ǝzm qıldın suyi-mǝn,

Bǝs rǝvan keçdin, ǝya ruhi-rǝvanım, sǝnmidin?

Sirrimi pünhan edǝrdim xǝlqǝ, çün gördim sǝni,

Xǝlqǝ faş oldu qamu sirri-nihanım, sǝnmidin?

Munca eşqin barı çǝkdi, bu Xǝtai cövr ilǝn,

Sormadın bir qatlǝ, hali-pǝhlǝvanım, sǝnmidin?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

235

Dedi ol mǝh: gün nǝdir? Dedim: cǝmalındır sǝnin!

Ay dǝxi şol tǝlǝti-fǝrxǝndǝ falındır sǝnin.

Ruzi-meraci-nǝbi, vǝslin günidür ey mǝlǝk,

Qabi-qövseyn ol du ǝbruyi-hilalındır sǝnin.

Dilbǝrin vǝsli-kǝmalın çox görübsǝn, ey rǝqib,

Ey kǝmalǝ yetmǝmiş, imdi zǝvalındır sǝnin.

Ağzımı tǝlx eylǝdi hicrin, tǝkǝllüm qıl mana,

Tutiyi-şǝkkǝr şikǝn, şirin mǝqalındır sǝnin.

Ey Süleymani-zǝmanǝ aşiqin sor halını,

Kim qapında mur nisbǝt payimalındır sǝnin.

Ay yüzünin sǝfhǝsidir ayǝti "fǝthün qǝrib",

Hǝrfi-nöqtǝ ol yüz üstǝ, xǝttü xalındır sǝnin.

Danla derlǝr, dideyi, mömin liqayi-hǝq görür,

Bu Xǝtai xǝstǝyǝ ruzi vüsalındır sǝnin.

* * *

Aqibǝt, ey mǝh, mǝni alǝmdǝ heyran eylǝdin,

Çeşmimi giryan qılıb bağrımı büryan eylǝdin.

Xatirim mǝcmu ikǝn aşuftǝ qıldın, ey pǝri,

Sǝn anı zülfin kimi ǝmdǝn pǝrişan eylǝdin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

236

Şol günǝştǝk hicrdǝn ey tölbǝ, könlüm buldu kim,

Qönçǝtǝk başdan-başa çaki-giriban eylǝdin.

Dil ara aşiqliyim pünhan ikǝn, sǝn ey pǝri,

Xalq arasǝn anı yüz dillǝrdǝ dǝstan eylǝdin.

Cövri-eşqin, ey hǝbibim, öylǝ hǝddǝn ötdü kim,

Bu Xǝtai xǝstǝyǝ qanımnı asan eylǝdin.

* * *

Sataşdı ta mana mǝstanǝ çeşmin,

Yazıbdır adımi dǝstanǝ çeşmin.

Mǝgǝr kafirdir ol, mehrab içindǝ,

Oturmuş, gǝlmǝz heç imanǝ çeşmin?

Geyibdir qaranı zahid kimi ol,

Mey içmǝkdir işi rindanǝ çeşmin.

Içibdir qanımı derǝm inanmaz,

Deyim, mǝn kim, sana inanǝ çeşmin.

* * *

Xǝtü xalinlǝ zülfindir, dǝlili ǝhli-ürfanın,

Ki, andan aşikar oldu bǝyani elmi-Quranın.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

237

Götürdün pǝrdǝ yüzündǝn bǝhǝmdüllah ki, ey dilbǝr.

Sǝni gördü xǝcalǝtdǝn qaraldı yüzi şeytanın.

Rüxün, yarǝb, nǝ güldür kim, fǝğanǝ düşdü bülbüllǝr,

Ki, şövqindǝn anın hǝr dǝm hüzuri var gülüstanın.

Əya sultani-adil kim, işim sǝnsiz keçǝr müşkül,

Budur sǝndǝn müradim kim, gǝdadǝn kǝsmǝ ehsanın.

Cǝnabi-asitanında, diriğa, qiymǝtim yoxdur,

Vüsalın özgǝlǝr gördi, mǝni yandırdı hicranın.

Qaşilǝ kipriyin, eynin, nǝ sehri-Samiridir kim.

Oların mǝkrü alından cǝhanı dutdu dastanın?

Xǝtai çeşmi-mǝstindǝn hǝbibin ehtiraz eylǝ,

Əgǝr qanın tökǝr hǝr dǝm ki, oldur canü cananın.

* * *

Sünbülini arizin dövründǝ ǝfşan eylǝdin,

Xatiri-mǝcmuimi ğǝmdǝn pǝrişan eylǝdin.

Xoş mǝqami-ǝzǝm olmuşdur, bu könlüm guşǝsi,

Bilmǝzǝm, yarǝb, nǝdǝn cövr ilǝ viran eylǝdin.

Istǝr idim sayeyi-vǝslindǝ, ey can, dincǝlǝm,

Üştǝ zülm etdin mana vǝslini hicran eylǝdin.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

238

Çeşmi-mǝstindǝn hǝzaran fitnǝ saldın könlümǝ,

Türki-yǝğmaçi kimi, billah, yüküş qan eylǝdin.

Bu Xǝtaini çıxardınmı könüldǝn, ey hǝbib,

De mǝgǝr özgǝlǝr ilǝn ǝhdü peyman eylǝdin?

* * *

Dilbǝra dǝrdi-fǝraqın qoymadı cismimdǝ can,

Onca axdı qanlu yaşım, qalmadı bağrııda qan.

Ta sǝri-zülfin sǝnin yüz üstǝ gördüm, ey pǝri,

Sǝn mǝni sövdayǝ saldın, ey mǝhi-namehriban.

Kim sǝnin yüzün durur xurşidi xavǝr nisbǝti,

Qaşlarınlǝn gözlǝrindür fitneyi-axırzaman.

Dün demişsǝn kim, sǝnǝ, yüz göstǝrübǝn can alam,

Yüzünü göstǝrmǝdin, aldın rǝvanimdǝn-rǝvan.

Rumi-ruyindǝ Xǝtai, ta görübdür ruyi-hǝq,

Cümleyi-alǝm gözündǝ, ruyi-hǝqqindir nişan.

* * *

Könlüm istǝr vǝslini, ey suvlü canan, yengidǝn,

Abi-lǝlindǝn qılam bu dǝrdǝ dǝrman yengidǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

239

Yüzünǝ şeytan kimi, ta qılmadı zahid sücud,

Mütlǝqa kafǝrdir ol, götürsün iman yengidǝn.

Eşq gǝldi könlimǝ, hökm etdi canım mülkinǝ,

Şükr, kim, öz tǝxtinǝ, uş, gǝldi sultan yengidin.

Gǝl vǝfa rǝsmin aradan sǝn götürmǝ, mǝn dǝxi,

Qılalı bir sidq ilǝn, bir ǝhdü peyman yengidǝn.

3ülfilǝn xǝttü lǝbini kim ki, gördü söylǝdi,

Xızr ilǝn zülmatǝ girmiş, abi-heyvan yengidǝn.

Mahi-rüxsarın görüb, iqrarǝ gǝldi müddǝi,

Çün zühur oldu yüzindǝn nuri-iman yengidǝn.

Qapuna gǝldi gǝdatǝk, bu Xǝtai, xǝstǝdil,

Sǝn ona qıl, ey sǝnǝm, bir lütfi-ehsan yengidǝn.

* * *

Sǝndǝn özgǝ, dilbǝra, heç kim mana yar olmasun,

Cövri-eşqindǝn mǝnim tǝk kimsǝ bimar olmasun.

Kafǝrin rǝhmi gǝlür, mǝn dǝrdmǝndin halinǝ,

Leyk kafǝr sǝntǝki yari-sitǝmkar olmasun.

Istǝmǝz bu xǝstǝ könlüm özgǝlǝrnin minnǝtin,

Canıma vǝslindǝn özgǝ nǝstǝ ğǝmxar olmasun.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

240

Gǝrçi bülbüllǝr qamu gülzarı istǝr zar-zar,

Sǝndǝn özgǝ könlümǝ alǝmdǝ gülzar olmasun.

Bu Xǝtai xǝstǝni divanǝ zahid mǝst oxur,

Eşqiniz canimdǝ ol bir lǝhzǝ hüşyar olmasun.

* * *

Dilbǝra, gözdǝn cǝmalın bir nǝfǝs dur olmasun,

Yaşlu çeşmimdǝ yüzindǝn ayru heç nur olmasun.

Ta ki, eşqinlǝ sǝnin mǝmur olubdur dil evi,

Eşqin ol viranǝdǝn bir lǝhzǝ mǝzur olmasun.

Əbri-neysan ta cǝmalın gülşǝninǝ su verür,

Qǝtreyi-yaşimdǝn özgǝ onda yǝğmur olmasun.

Ta ki, sǝndǝn ayru düşdüm görmǝdim sǝbrü qǝrar,

Hiç aşiq dilbǝrindǝn zarü mǝhcur olmasun.

Ta sǝni sevdi Xǝtai oldu dǝstan alǝmǝ,

Kimsǝnǝ anun tǝki eşqindǝ mǝşhur olmasun.

* * *

Aşiqi-dilxǝstǝ gör dildarǝ döndǝrmiş yüzün

Alǝmi tǝrh eylǝmiş sǝn yarǝ döndǝrmiş yüzün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

241

Haşǝ-lillah kim, könül yüzün qapundan döndǝrǝ,

Bülbüli-biçarǝdir, gülzarǝ döndǝrmiş yüzün.

Döndǝrib zahid yüzin, divarǝ hǝr dǝm yaş tökǝr.

Aşiqin divari yox, didarǝ döndǝrmiş yüzün.

Yarǝ döndǝrmiş yüzün görgǝc, rǝqibǝ söylǝdim,

Ol güli-xǝndani gör kim, xarǝ döndǝrmiş yüzün.

Dünyadǝ mǝqsudinǝ hǝr kimsǝ yüzün döndǝrir,

Bu Xǝtaisǝ büti-ǝyyarǝ döndǝrmiş yüzün.

* * *

Cǝmalın görǝli can buldum, ey can,

Yüzini nuri-iman buldum, ey can.

Yüzün dǝrdindǝ gǝrçi xǝstǝ idim,

Vüsalin dǝrdǝ dǝrman buldum, ey can.

Sǝnin mehri-cǝmalın, şükr lillah,

Könül tǝxtindǝ sultan buldum, ey can.

Behǝmd-illah ki, hicran zülmǝtindǝ,

Lǝbini abi-heyvan buldum, ey can.

Xǝtaiyǝm ǝyağın torpağında,

Bu gün mülki-Süleyman buldum, ey can!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

242

Sǝndǝn özgǝ yarım olsa, ey pǝrivǝş simtǝn,

Asitanin çövrǝsindǝ qoy ki, xak olsun bǝdǝn!

Ol rǝqiblǝr tǝnǝsindǝn ehtirazın ta nǝdir,

Bǝndǝyǝ heç iltifatın yoxdurur, yarǝb, nǝdǝn.

Ol yüzü gül, zülfi sünbül, qamǝti sǝrvi-rǝvan,

Ruzü şǝb tutmuşdurur, çeşmim kǝnarında vǝtǝn.

Sorsam ol şirin dodağın, püstǝmidir, ya nabat,

Yarǝb, ol nazik vücudin ya sǝmindir, ya sǝmǝn?

Çini-zülfindǝ Xǝtan, ta dutubdur mǝskǝnin,

Yarǝb, ol gülgün yanağın gülmidir, ya nǝstǝrǝn?

* * *

Üş yenǝ güllǝr açıldı, xari söylǝn gǝlmǝsün,

Söhbǝti-xasdır bu gün, ǝğyarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

Gǝlmǝsün meyxanǝyǝ, vǝhdǝtdǝ qoyma müddǝi,

Abi-kövsǝrdǝn içǝn xümmarǝ, söylǝn gǝlmǝsün.

Bir hǝrǝmdir bu ki, iqrar ǝhlidir, mǝhrǝm ona,

Munda namǝhrǝm düşǝr inkarǝ, söylǝn gǝlmǝsün.

Eyşü işrǝt dǝmidir, eşq ǝhlinǝ edin sǝlah,

Yüzü çirkin, xui-bǝdkirdarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

243

Çünki sǝrrafüz, bu bazar içrǝ gövhǝr görmǝniz,

Almazız hǝr möhrǝdǝn, bazarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

Sǝrxoşuz ruzi-ǝzǝl peymanǝ şahdan içmişüz,

Bu qǝdǝhdǝn içmǝyǝn hüşyarǝ, söylǝn gǝlmǝsün.

Çün Xǝtaidir, bu gün gülzari-vǝhdǝt bülbüli,

Dǝxi, ol zaği-siyǝh gülzarǝ söylǝn gǝlmǝsün.

* * *

Can durur cismimdǝ eşqin, canım ǝldǝn getmǝsün,

Can gedǝrsǝ ğǝm degil, cananım ǝldǝn getmǝsün.

3ülfini rüxsarın üstǝ salma, cana, tanrıçün,

Küfri-imanım dutub, imanım ǝldǝn getmǝsün.

Xǝttü xalın dutmuş ol lǝlin kǝnarında mǝqam,

Eylǝ qıl, kim çeşmǝyi-heyvanım ǝldǝn getmǝsün.

Ta ki, eşqin dutdi bu könlüm evindǝ mǝskǝnin,

Hǝmdǝm olmuşam ona, mehmanım ǝldǝn getmǝsün.

Bu cahanda getsǝ-getsin malü mülkü tǝxtü rǝxt,

Ey Xǝtai, ğǝm yemǝ, sübhanım ǝldǝn getmǝsün.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

244

Mǝn sǝnǝ daim çü yarǝm, sǝn mǝnǝ ǝğyarsǝn,

Mǝndǝn özgǝ cümleyi-üşşaqǝ sǝn dildarsǝn.

Görǝyim, allah sǝni badi-fǝnadǝn saxlasın,

Kim cahan bağında sǝn bir sǝrvi-xoş rǝftarsǝn.

Çünki ol mahin cǝmalın istǝmǝzdin görmǝyi,

Hǝr gecǝ, çeşmim, nǝdǝn kövkǝb kimi bidarsǝn?

Ey pǝri, çün kim tǝbibi-dǝrdi-eşq olmuş lǝbin,

Bǝs nǝdǝndir sǝn hǝmişǝ gözlǝri bimarsǝn?

Bu Xǝtai saçların çinindǝ çin-çin bağlıdur,

Olmanam çindǝn pǝrişan, çün mǝnǝ ğǝmxarsǝn.

* * *

Ey ki, heyrandır könül, sǝn dilbǝri-dildar üçün,

Qamǝtin sǝrvi-rǝvandır, rüxlǝrin gülzar üçün.

Ey tǝbibi-ǝhli-ürfan, bir dǝva qıl dǝrdimǝ,

Xǝstǝhal oldu könül sǝn gözlǝri bimar üçün.

3ahida, çox tǝnǝ qılma, mǝzhǝbi-aşiqlǝrǝ,

Sǝn çü divar ǝhlisǝn, mǝn aşiqǝm didar üçün.

Ey könül, ol dilbǝrin möhnǝtlǝrindǝn incimǝ,

Kimsǝ kim, gül dǝrmǝk istǝr, qayramaz ol xar üçün.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

245

Bu Xǝtainin kǝlamın qıl qǝbul, ey görkǝ bay,

Zikrdir hǝrdǝm duası hüsni-bǝrxurdar üçün.

* * *

Surǝtin gördüm nigara, mǝstü heyranǝm bu gün,

Ol qara zülfün tǝki, qǝmdǝn pǝrişanǝm bu gün.

Dünyada hǝr kim ki, yüzin gördi alǝm şahidir,

Ta yüzini görmişǝm, mǝn dǝxi sultanǝm bu gün.

Sǝn mǝni qulluğa mǝqbul eylǝgil, ya eylǝmǝ,

Asitanǝndǝ sǝnin, ey şah, dǝrbanǝm bu gün.

Asitanin itlǝrindǝn ta ki, bulmişǝm şǝrǝf,

Ey pǝri, eşqindǝ mǝn mehr ilǝ sǝgbanǝm bu gün.

Der Xǝtai, ta ǝzǝldǝn qulluğa xǝt vermişǝm,

Hǝr nǝ kim, hökm eylǝsǝn, ǝmrindǝ fǝrmanǝm bu gün.

* * *

Ey ki, çox düşdüm fǝraqindon fǝğanü vayǝ mǝn,

Eşqi-zülfindǝn müdami düşmüşǝm sevdayǝ mǝn.

Ta sǝnin gülgün yanağın görmüşǝm, ey mǝhliqa,

Gülşǝn içrǝ baxmazam hǝrgiz güli-hǝmrayǝ mǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

246

Hüsni-ruyindǝn kim, ol xuroşidi-alǝm nur alur,

Heyf ola nisbǝt qılam mehri-ruxini ayǝ mǝn.

Bağ ilǝn bustan içindǝ sǝrvǝ qılman iltifat,

Ta ki, qıldım bir nǝzǝr, şol qamǝti-balayǝ mǝn.

Ta könül oldu sǝnin ruzi-vüsalindǝn cüda,

Bu Xǝtai dilşikǝstǝ eşq ilǝn hǝmsayǝ mǝn.

* * *

Görmǝk istǝr yüzüni eşqilǝ bu can şimdidǝn,

Ey pǝri, vǝslilǝ qılgil, dǝrdǝ dǝrman şimdidǝn.

Zahidi gümrahǝ göstǝr yüzin ey nüri-ilah,

Ta kim ol kafǝr gǝtirsün hǝqqǝ iman şimdidǝn.

Qǝmdǝ zülfintǝk pǝrişan oldu ol nikbǝt rǝqib,

Yüz sǝadǝt bǝndǝyǝ göstǝrdi dövran şimdidǝn.

Tifl ikǝn dilbǝr dilǝr, kim rǝf edüb yüzdǝn niqab,

Zǝrrǝni gör kim olur xurşidi-taban şimdidǝn.

Ey Xǝtai, fikri-bikrin eylǝdin ǝşarǝ sǝrf,

Dutdu ürfan mǝclisin dǝftǝrlǝ divan şimdidǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

247

* * *

Hǝr gǝlǝn dünya mǝnǝm der, sǝn qǝdim bünyadsǝn,

Cümlǝnin könlün alıbsan, nǝ ǝcǝb sǝyyadǝsǝn?!

Hǝr kǝsǝ bir yüz ilǝ verdin muradın dünyada,

Xızr olan buldu hǝyatı, bildi kim, zülmatsǝn.

Hǝr kiminlǝn oynadın, çǝkdin-çevirdin çǝrxini,

Hiç arif nǝqşini duymaz, ǝcǝb nǝrradisǝn.

Dünyanın malıvü mülki, gǝncinǝ aldanma kim,

Əvvǝli rizqü nişatdır, axıri şǝhmatsǝn.

Ey Xǝtai, sǝn cahanın cövrünǝ şad ol müdam,

Çünki sevgin dust ilǝndür, eşq ilǝ ustadsǝn.

* * *

Yüzündür sureyi-Yusif, dodağın abi-kövsǝrdǝn,

Yüzün Tuba durur ǝmma, saçındir sünbüli-tǝrdǝn.

Cǝmalın "Hazihi cǝnnǝt", dedi hǝq "fǝdxülu fiha",

Tǝala şanǝhu ǝkbǝr, yanağın virdi-ǝhmǝrdǝn.

Üzarın yüzüdür Yasin, onun şǝnindǝdir Əlhǝmd,

Lǝbin yaquti-ǝhmǝrdir, dişin lölöyi gövhǝrdǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

248

Qaşındır qabi-qövseyni, saçın zilli-ilahidir,

Ziyad olmuşdurur cana, cǝmalın şǝmi-xavǝrdǝn.

Yüzüni sureyi-Ənam oxudum qudrǝt-allahdan,

Xǝtai bulmadı bir dǝm xilas allahü ǝkbǝrdǝn.

* * *

Müşkin saçına taki, sǝnǝm çaldı şanǝsin,

Sǝdparǝ qıldı can quşunun aşiyanǝsin.

Lǝlinǝ, can baha dedi, verdim rǝvan ona,

Ol bivǝfayi gör ki, gedǝrmǝz bǝhanǝsin.

Eşqin ki, gǝldi mehr ilǝ şǝhri-vücudimǝ,

Mehmandır ol ki, canü könül tutdu xanǝsin.

Munca ki, göz yaşın tökǝrǝm, bulmazam xilas,

Eşqin könüldǝ yığdı tükǝnmǝz xǝzanǝsin.

Ta ki, Xǝtai gördü onun çeşmi-mǝstini,

Heyran durur ki, gözdǝ bilmǝz zǝmanǝsin.

* * *

Gǝl ki, dǝrdi-bidǝva dǝrmanǝ gǝlsün yengidǝn,

Tǝn Mǝsiha lǝblǝrindǝn canǝ gǝlsün yengidǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

249

Zülmǝti-zülfindǝ kamin tapmadım, hökm eylǝ kim.

Ta Skǝndǝr çeşmeyi-heyvanǝ gǝlsün yengidǝn.

Ğǝm ki, dün meydani-eşqindǝ mǝnimlǝ qıldı rǝzm.

Onda mǝlum olmadı, meydanǝ gǝlsün yengidǝn.

Çün rǝqib ömrinǝ taǝt qılmadı, mǝrdud qıl,

Tuqi-lǝnǝt ta kim, ol şeytanǝ gǝlsün yengidǝn.

Eşigin qulluğuna gǝlsün sǝlatinlǝr qamu,

Qul tǝkǝbbür qılmasın, sultanǝ gǝlsün yengidǝn.

Aytım: ey dilbǝr, demişdin göstǝrǝm şǝmi-rüxüm.

Der: qǝbul etmǝn onu, pǝrvanǝ gǝlsün yengidǝn.

Xeyli dǝmdir ki, Xǝtai gözlǝri qan ağladı,

Seyli-xunin bir dǝxi ümmanǝ gǝlsün yengidǝn!

* * *

Olu kim, laf edǝr meydanǝ gǝlsün,

Müxǝnnǝt gǝlmǝsün, mǝrdanǝ gǝlsün.

Ərǝnlǝr mǝnzili hǝq mǝnzilidir,

Ərǝnlǝr sahibi-ürfanǝ gǝlsün.

Cuş etdi zülfiqarım qında durmaz,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

250

Kim inkar ǝhlidir, imanǝ gǝlsün.

Əzǝldǝn hǝq deyǝn ǝhli-tǝriqǝt,

O kandan sürülüb, bu kanǝ gǝlsün.

Aralıxdan küdurǝtlǝr ǝrindi,

Sürüldü lǝnǝt ol şeytanǝ gǝlsün.

Günǝhkarın günahından keçǝrlǝr,

Yüz üstǝ sürülüb sultanǝ gǝlsün.

Axan çaylar, axan arxlar, bulaqlar,

Yerindǝn mövc urub ümmanǝ gǝlsün.

Rǝvayǝtdir hǝdisi-Müstafadǝn,

Min il ölüb yatanlar canǝ gǝlsün.

Xǝtai xǝstǝdir, kani-sǝxavǝt,

Xǝbǝr ver dǝrdlilǝr dǝrmanǝ gǝlsün.

* * *

Ey mǝni hicran ǝlindǝ zarü giryan eylǝyǝn,

Çeşmimi giryan edib, sinǝmni büryan eylǝyǝn.

Gǝrçi bu dǝrdǝ mǝni saldın, ǝya arami-can,

Hǝm yenǝ dǝrdin durur, bu dǝrdǝ dǝrman eylǝyǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

251

Gǝrçi eyd oldu cǝmalın xǝlqǝ, ey ǝbru hilal,

Bǝndǝyǝm, ol eyd üçün canımnı qurban eylǝyǝn.

Gǝrçi ğǝmzǝn tiğ olubdur qǝtl-üşşaqǝ, vǝli,

Çeşmi-xunxarın durur hǝm dǝmbǝdǝm qan eylǝyǝn.

Eşqinin sǝrbazları çoxdur, vǝli yoxdur dǝxi,

Bu Xǝtai xǝstǝtǝk ahǝngi-meydan eylǝyǝn.

* * *

Bu gün gǝldim cahanǝ, sǝrvǝrǝm mǝn,

Yǝqin bilin ki, nǝqdi-heydǝrǝm mǝn.

Firidun, Xosrövü Cǝmşidü 3öhhak,

Ki, Rüstǝm-Zalǝmü Iskǝndǝrǝm mǝn.

Ənǝlhǝqq sirri, uş könlümdǝ gizli,

Ki, hǝqqi-mütlǝqǝm, hǝq söylǝrǝm mǝn.

Nişanimdir mǝnim taci-sǝadǝt,

Süleyman ǝlyinǝ ǝngüştǝrǝm mǝn.

Mǝhǝmmǝd nuridǝn, Əli sirindǝn,

Hǝqiqǝt bǝhri içrǝ kövhǝrǝm mǝn.

Xǝtaiyǝm, şǝha, ǝskikli qulam,

Qapında bir kǝminǝ kǝmtǝrǝm mǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

252

Çün sǝnintǝk yar buldum, özgǝ dildar istǝmǝn,

Sǝndǝn ayru cümleyi-alǝmdǝ mǝn, var istǝmǝn.

Istǝrǝm ki, mǝn çǝkǝm, dǝrdü fǝraqın zǝhmǝtin,

Mǝndǝn özgǝ eşqinizdǝ kimsǝ bimar istǝmǝn.

Istǝrǝm kuyindǝ avaz etmǝyǝ, nakǝs rǝqib,

Öz ünümdǝn, özgǝ anda naleyi-zar istǝmǝn.

Dün demişsǝn istǝrǝm bir busǝyǝ yüz can bǝha,

Ol mǝtaǝ mǝndǝn özgǝ, heç xiridar istǝmǝn.

Ol sǝbǝbdǝn bu Xǝtainin sözü hǝqqanidir,

Hǝqdǝn özgǝ dünyada, mǝn yarü ğǝmxar istǝmǝn.

* * *

Gǝl ki, cana, sǝndǝn özgǝ tǝndǝ mǝn can istǝmǝn,

Taki sǝn varsan mǝnim yanımda, canan istǝmǝn.

Gǝr ǝlac eylǝr mana alǝm tǝbibi sǝrbǝsǝr,

Şǝrbǝti-lǝlindǝn özgǝ dǝrdǝ dǝrman istǝmǝn.

Görǝli hüsnin gülünü olmuşam çün ǝndǝlib,

Bağçalarda sǝndǝn ayru vǝrdi-xǝndan istǝmǝn.

Ta ǝzǝl gündǝ sǝnin eşqinǝ iqrar etmişǝm,

Sǝndǝn özgǝ yar ilǝn mǝn ǝhdü peyman istǝmǝn.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

253

Eylǝ sanma kim, Xǝtai mehri-ruyin tǝrk edǝr,

Var ikǝn dildǝ xǝyalın özgǝ mehman istǝmǝn.

* * *

Dün dedim tǝrk et yolunda, mǝndǝ candır sǝn deyǝn,

Leyk bu cismim içindǝ lamǝkandır sǝn deyǝn.

Yarǝ sordum ki, dǝhanın ğönçǝdir, ya zǝrrǝdir,

Yar aydır: mǝn dǝ bilmǝn, binişandır sǝn deyǝn.

Mǝn dedim: gördüm şǝbistan pǝrdǝdǝn ol çöhrǝni,

Yar aydır: yar degil, bir tǝndǝ candır, sǝn deyǝn.

Mǝn dedim: mǝnzǝrdǝ gördüm bir cǝmalın hǝr gecǝ,

Yar aydır: tǝkdi, mahi-asimandir sǝn deyǝn.

Bu Xǝtai dedi kim, yüzündǝ gördü hǝq yüzün,

Der, xǝyalındır sǝnin, gözdǝn nihandır sǝn deyǝn.

* * *

Ey xublǝr içrǝ tǝlǝtü hüsn ilǝ bay olan,

Ol sǝrv qǝdü sayǝsi zilli-hümay olan.

Canlar şikarın etmǝyǝ sǝyyad gözlǝri,

Kirpügi oxü qaşları peyvǝstǝ yay olan.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

254

Baği-rüxün suvarmaq üçün bağiban kimi,

Hǝr bir kǝnarǝ qanlu yaşım dürlü çay olan.

Ahvay ki, kami-vayimi vermǝz, tükǝndi ömr,

Eşqindǝ gecǝ-gündüz işim ahüvay olan.

Qılsan bu xaki-payinǝ bir gǝz nǝzǝr, nola,

Salmazmı xakǝ yüzünü xurşidü ay olan.

Vǝslin nǝvasın istǝsǝ canım, ǝcǝb degil,

Möhtac olur hǝmişǝ ğǝniyǝ gǝday olan.

Aldı şikǝstǝ könlüni miskin Xǝtainin.

Çindir, vǝfalı bulmağı xubi-Xǝtay olan.

* * *

Firqǝtin çǝkdim nigara, şimdi yar olmazmısan?

Ixtiyarım getdi ǝldǝn, ixtiyar olmazmısan?

Intizarım hǝddǝn ötdü hicrilǝ oldum hǝlak,

Ğǝmli könlüm halına bir qǝmküsar olmazmısan?

Düşmǝni-dǝmsǝrd ǝlindǝn bülbüli-can oldu lal,

Vǝqtdir, gülçöhrǝn açıb, novbahar olmazmısan?

Munca möhnǝt çǝkdin, ey dil, zülmǝti-hicranilǝ,

Ol mǝhin vǝslinǝ yetdin, bǝxtiyar olmazmısan?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

255

Gǝr günahın yox isǝ miskin Xǝtai ğǝm yemǝ,

Rǝhmǝtinǝ xaliqin ümmidvar olmazmısan?

* * *

Qızıl gül, bağü bustanım, nǝ dersǝn?

Fǝda olsun sǝnǝ canım, nǝ dersǝn?

Qǝrarü sǝbrü aramım tükǝndi,

Kǝsildi, gülli fǝrmanım, nǝ dersǝn?

Əridi iliyim, qaldı sümiyim,

Bu tǝni tǝrk edǝr canım, nǝ dersǝn?

Qamu dǝrdlilǝrǝ dǝrman bulundu,

Dǝvasız dǝrdǝ dǝrmanım nǝ dersǝn?

Qamunun küfr ilǝ imanı vardır,

Mǝnim küfr ilǝ imanım, nǝ dersǝn?

Sǝnin mǝqsudun oldur kim, ölüm, mǝn

Hǝlal olsun sǝnǝ qanım, nǝ dersǝn?

Əgǝr yatsam min il torpaq içindǝ,

Dürüstdür ǝhdü peymanım, nǝ dersǝn?

Xǝtai can ilǝ çün sǝni sevdi,

Sevǝn ölsünmi, sultanım, nǝ dersǝn?!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

256

* * *

Çıxmaz, ey dilbǝr, sǝnin, xeyli-xǝyalin yaddǝn,

Könlümün şǝhrini yıxdı eşqiniz bünyaddǝn.

Ta ki, düşdüm, ey pǝripeykǝr, fǝraqın dǝrdinǝ,

Dutdi avazim cahanı ah ilǝ fǝryaddǝn.

Onca kim, dünya yüzündǝ xǝstǝ canım tǝndǝdir,

Çıxmaya dǝrdi-fǝraqın bu xǝrab-abaddǝn.

Ta ki, çeşmim qarşusundan ayru düşdün, ey sǝnǝm.

Çıxmaya hǝrgiz xǝyalın xatiri-naşaddǝn.

Bu Xǝtai sözünǝ diq tutma, ey nakǝs hǝsud,

Ta ǝzǝl tǝlim alıbdır bu hǝkim ustaddǝn.

* * *

Qulunam bǝndǝ, şahın könlü bilsin,

Bu könlüm sǝndǝ, şahın könlü bilsin.

Şǝhi görǝndǝ şad olur sevinir,

Bu canım tǝndǝ, şahın könlü bilsin.

Hǝzaran dürlü-dürlü sǝndǝn ötrü,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

257

Ki vardır mǝndǝ, şahın könlü bilsin.

Cahan xublarının içindǝ gördüm,

Sǝni Türündǝ, şahın könlü bilsin.

Necǝ miskin Xǝtai kimi könlü,

Alur bir xǝndǝ, şahın könlü bilsin.

* * *

Ta vicudim şǝhrini buldum dürü dürdanǝ mǝn,

Mǝn anı ǝrz etmǝnǝm hǝr cahilü nadanǝ mǝn.

Küfrü iman sirrini bildim ki, mǝnidǝ nǝdir,

Yüzümü döndǝrmişǝm andan bǝrü rǝhmanǝ mǝn.

Gör necǝ zari verir ol lǝnǝti şeytan mana,

Dünü gün lǝnǝt oxurmǝn, lǝnǝti şeytanǝ mǝn.

Versǝ idi kamimi ol şahi-sultanım mǝnim,

Canımı qurban qılayım ol şǝhü sultanǝ mǝn.

Mǝn Xǝtai çǝkmǝnǝm ğǝm, çün ǝnǝlhǝq demişǝm,

Çǝkmişǝm Heydǝr tǝki meydanda hu mǝrdanǝ mǝn.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

258

Bǝhǝmdullah, sǝfa bulduq cǝmali-novbaharindǝn,

Könül mirati yeng olmaz anın xǝtti-ğübarindǝn.

Görüb guyindǝ dildarın rǝqibi, çǝkmǝ ğǝm hǝrgiz,

Mǝsǝldir gül dǝrǝnlǝr ağlamaz gülşǝndǝ xarindǝn.

Keçib hǝr masǝvadǝn talibi-didar olan aşiq,

Əlin çǝkmǝk gǝrǝk ey dil, cǝhanın cümlǝ varindǝn.

Xǝyali-yar ilǝ qane olub, meyli-vüsal etmǝ,

Şikayǝt eylǝmǝz sadiq olanlar ruzigarindǝn.

Xǝtai ölmǝyǝ can vermǝyib meydani-eşq içrǝ,

Yezid ollam dönǝrsǝm Mürtǝzanın zülfüqarindǝn.

* * *

Dilbǝra, gördüm yüzün, heyranǝm ol dǝmdǝn bǝrü,

Göz yaşında qan ilǝn ğǝltanǝm ol dǝmdǝn bǝrü.

Ta ǝyağın torpağından mǝn sǝadǝt bulmuşam,

Eşigindǝ ruzü şǝb dǝrbanǝm ol dǝmdǝn bǝrü.

Zǝrrǝ idim gün yüzün mehrinǝ düşdüm nagǝhan,

Alǝm içrǝ şöhreyi-dövranǝm ol dǝmdǝn bǝrü.

Ta sǝnin ruzi-ǝzǝldǝn eşqinǝ dedim, bǝli,

Əhdi pozman, bǝr sǝri-peymanǝm ol dǝmdǝn bǝrü.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

259

Ta sǝnin ahu gözün gördü Xǝtai, ey pǝri,

Mǝcnunam, viranǝlǝrdir xanǝm ol dǝmdǝn bǝrü.

* * *

Nigara, neylǝyim mǝn sǝndǝn ayru,

Bu könlüm xali olmaz ğǝmdǝn ayru.

Vüsalin hǝsrǝtindǝn, ey dilaram,

Gözümdǝ nǝstǝ gǝzmǝz nǝmdǝn-ayru.

Quşum pǝrvaz edǝr hǝrdǝm qǝfǝsdǝn,

Qǝrar etmǝz, mǝgǝr vǝslindǝn ayru.

Ki sǝndǝn ayru heç yoxdur hǝyatim,

Qǝrar edǝr neçün can tǝndǝn ayru?

Xǝtai gül yüzün heyran bulmuş,

Xaçan bülbül durur gülşǝndǝn ayru!

* * *

Yüzün gördüm sǝnin, ey yari-mǝhru,

Könüllǝr afǝti ya yüzmidir bu?

Dodağın hǝsrǝtindǝn xǝstǝ halǝm,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

260

Axıtdı gözlǝrim yaşın behǝr su.

Hǝbǝşdir kim, müsafir Rumǝ düşmüş,

Yüzün sǝfhǝndǝki ol xali-hindu?

Gözündǝn ahutǝk dağlara düşdüm,

Nǝ sehr etdi mǝnǝ ol iki cadu?

Xǝtai der: yüzün xurşidǝ nisbǝt,

Sözü rövşǝn dedim, yüzünǝ qarşu!

* * *

Yüzüm sürüb varıram yarǝ qarşu,

Hǝbibü munisü dildarǝ qarşu.

Fǝraqçün gözlǝrin könlüm apardı,

Iki heyva bitibdir narǝ qarşu.

Boyun sǝrv ağacı bustan içindǝ,

Qızıl güllǝr açılmış xarǝ qarşu.

Rǝqibi, görǝyim, nabina olsun,

Otursun ol müdam divarǝ qarşu.

Lǝbindǝn şǝrbǝt içdi bu Xǝtai,

Müdam sǝrmǝst gǝzǝr didarǝ qarşu.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

261

Kim alum göndǝrim, sǝn yarǝ qarşu,

Ki, artar hǝsrǝtilǝ yarǝ qarşu.

Qǝrarım qalmadı, sǝbr ötdü hǝddǝn,

Du çeşmim nǝrgisi-bimarǝ qarşu.

Gǝr uymaz gözlǝrim hicrin ğǝmindǝn,

Nola, ah eylǝsǝm bidarǝ qarşu.

Ki, sǝnsiz olmuşam bülbüli-şeyda,

Nola, fǝryad edǝm gülzarǝ qarşu.

Yüzündǝ zülfüni gördüm, dedim ki,

Imanı bağlama zünnarǝ qarşu.

Asıldım ǝnkǝbut tǝk, ey dilaram,

Müǝnbǝr türreyi-tǝrrarǝ qarşu.

Mǝnimçün dǝr ǝgǝr qılsan bǝşarǝt,

Hǝmişǝ ğönçǝ nar ǝğyarǝ qarşu.

Xǝtai xǝstǝdir, istǝr vüsalin,

Dǝmadǝm qıl nǝzǝr bimarǝ qarşu.

* * *

Bahar oldu ki, alǝm gülşǝn oldu,

Gözün aç gör cahan nǝ rövşǝn oldu.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

262

Bǝzǝndi hǝr bir ağac bir gül ilǝ,

Ağaclar cümlǝ gülpirahǝn oldu.

Açıldı yazilǝr, bitdi çiçǝklǝr,

Gül ilǝ şol bǝnǝfşǝ, susǝn oldu.

Irişdi vǝdǝsi badi-xǝzanın,

Bǝhǝr su gǝl hǝzaran xǝrmǝn oldu.

Mana ol dust bulsa, dust ancaq,

Nǝ ğǝm gǝr cümlǝ alǝm düşmǝn oldu.

Çox ǝylǝndin gǝlǝndǝ ey Xǝtai,

Mǝgǝr sana bu yerlǝr mǝskǝn oldu?

* * *

Qılır qǝmzǝn cǝfalǝr dürlü-dürlü,

Verir lǝlin sǝfalǝr dürlü-dürlü.

Eşiyindǝ sǝnin hǝr gecǝ ey şah,

Sürǝr yüz min bǝlalǝr dürlü-dürlü.

Asılmış zülfinin hǝr bir muyindǝ,

Mǝnimtǝk mübtǝlalǝr dürlü-dürlü.

Rǝqiblǝr, çǝkdiyim cǝfalǝr üçün,

Qılırmǝn bǝd dualar dürlü-dürlü.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

263

Xǝrabǝ könlümün içindǝ eşqin,

Dutubdur çox binalǝr dürlü-dürlü.

Xǝtai, eşigindǝ kǝmtǝrindir,

Umar sǝndǝn ötalǝr dürlü-dürlü.

* * *

Mǝnǝ dǝrdü bǝlalǝr yaxşı gǝldi,

Sǝnǝ zövqü sǝfalǝr yaxşı gǝldi.

Sǝnǝ xoş oldu, yarın yar buldu,

Mǝnǝ şol aşinalǝr yaxşı gǝldi.

Sǝnin yüz qiymǝtin bir pula düşdü,

Mǝnǝ bu pürbǝhalǝr yaxşı gǝldi.

Sǝn ol pǝrvanǝ tǝk hǝsrǝt odunda,

Mǝnǝ şǝmi-ziyalǝr yaxşı gǝldi.

Sǝnǝ cövrü cǝfa bulsun müsǝllǝm,

Mǝnǝ ǝhli-vǝfalǝr yaxşı gǝldi.

Xǝtai vǝslǝ yetdi, çinü tǝhqiq,

Sǝnǝ yardǝn xǝtalǝr yaxşı gǝldi.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

264

Canım tükǝndi, hǝsrǝti-cananǝyǝm yenǝ,

Şǝmi-rüxinǝ eşq ilǝ pǝrvanǝyǝm yenǝ.

3ahirdǝ gǝrçi dǝrdi-fǝraq oldu hǝmdǝmim,

Batin yüzündǝ yar ilǝ hǝmxanǝyǝm yenǝ.

Dünya yüzündǝ eşqlǝ zarǝm, derǝm, sǝnǝm,

Bir söylǝgil ki, üqbada cananǝyǝm yenǝ.

Daim könül quşu ki, düşǝr dami-zülfünǝ,

Başdan ayağa yaralu çün şanǝyǝm yenǝ.

Ta kim, Xǝtai ahu tǝki düşdü bǝndinǝ,

Sǝhradǝ dǝrdi-eşqlǝ divanǝyǝm yenǝ!

* * *

Gül yüzin kim, düşmüş ol zülfi-pǝrişan üstünǝ,

Bir bulutdur kim, düşübdür mahi-taban üstünǝ.

Arizin üstǝ düşübdür qǝtrǝ-qǝtrǝ şol ǝrǝq,

Sanǝsǝn şǝbnǝm dürü düşmüş gülüstan üstünǝ.

3ülfi-çin olmuş durur, hǝr dǝm düşǝr şol arizǝ,

3ülmǝti-dövrani gör kim, düşmüş iman üstünǝ.

Şol rǝqibi-divi gör kim, kuyinǝ hökm eylǝmiş,

Şöylǝ kim, qǝsd eylǝr ol mülki-Süleyman üstünǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

265

Bu Xǝtai, yüzün üstǝ zülfini görgǝc dedi:

3ülmǝti görün, düşübdür abi-heyvan üstünǝ!

* * *

Gǝrçi hicrindǝn zǝifü natǝvan oldum yenǝ,

Pir ikǝn yüzüni gördüm, novcǝvan oldum yenǝ.

Dövri-hüsnindǝ günǝştǝk, olmuş idim aşikar,

Hicr sǝhrasinǝ düşdüm, binişan oldum yenǝ.

Aqil idim dünyada, Leyli cǝmalin görmǝdǝn,

Eşq ilǝn Mǝcnun tǝki, bixaniman oldum yenǝ.

Ta ki, aşubi-fǝlǝkdǝn görmǝyǝ hüsnin zǝval,

Eşigindǝ gecǝ-gündüz pasiban oldum yenǝ.

Bu Xǝtainin dilindǝ eşqiniz pünhan ikǝn,

Cümleyi-alǝm dilindǝ dasitan oldum yenǝ.

* * *

Daneyi-xali-siyǝh kim, düşdü rüxsar üstünǝ,

Laleyi-pürdağdir kim, düşdü gülzar üstünǝ.

Hǝlqǝlǝnmiş zülfüniz rüxsarın üstǝ, ey sǝnǝm,

Gǝncǝ bǝnzǝr kim, onun yatmış durur mar üstünǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

266

Ta ki, zahid gördü yüzin, qılmadı bir gǝz nigah,

Kafǝri-mütlǝqdir ol, kim, gǝlmǝz iqrar üstünǝ.

Sanasan kim, çeşmeyi-heyvanın üstǝ gǝldi Xızr,

Düşdü ta xǝttin sǝnin lǝli-şǝkǝrbar üstünǝ.

Ta ki, vǝslin oldu vasil, bu Xǝtai xǝstǝyǝ,

Bir tǝbibǝ bǝnzǝr ol kim, gǝldi bimar üstünǝ.

* * *

Mövsimi-qış getdi, dövri-novbahar oldu yenǝ,

Mǝclisi-gǝştǝ ǝcayib ruzigar oldu yenǝ.

Saqiya, vǝqti-tǝrǝbdir, ǝldǝ dutgil cami-mey,

Kim, bǝnǝfşǝ mǝst olub, nǝrgis xumar oldu yenǝ.

Mövsimi-gül gǝldi, gül-gülşǝn bǝzǝndi bǝzm üçün,

Bağü sǝhra, cümlǝ yeksǝr lalǝzar oldu yenǝ.

Gǝldi növruzü baharü eydü, dövri-dustkam,

Yar ǝli-tǝk-yer-yüzü nǝqşü nigar oldu yenǝ.

Əbri-neysan cuşǝ gǝldi, tökdü rǝhmǝt yağmurun,

Göy yüzündǝn yer yüzünǝ dür nisar oldu yenǝ.

Bağçayǝ seyranǝ çıxdı gǝşt üçün ol gülstan,

Gül xǝcalǝtdǝn qızarıb, şǝrmisar oldu yenǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

267

Qamǝtinlǝn bǝhs edǝrdi, daima ol sǝrvi-bağ,

Gör xǝcalǝtdǝn ona mǝnzil, kǝnar oldu yenǝ.

Gül yüzünü görǝli artdı fǝğani quşların,

Lal ikǝn bülbüllǝrin sövti hezar oldu yenǝ.

Ey Xǝtai, şad olub, beytül-hǝzǝndǝn çıx bu gün,

Bağü bağça suyinǝ vǝqti-güzar oldu yenǝ.

* * *

Dǝrdi-eşqin dilbǝra, çün gǝldi bu can üstinǝ,

Sanasan kim, Xızr gǝldi abi-heyvan üstinǝ.

Bu cahan bağini bünyad etdi dǝsti-lǝmyǝzǝl,

Sǝn tǝki bir gül xaçan bitdi gülüstan üstinǝ?

Sǝrvǝri hindudur ol kim, düşdü Rum iqliminǝ,

Ol siyǝh xalın ki, düşmüş ruyi-xǝndan üstinǝ.

Rahǝti-vǝslin umarkǝn, gǝldi hicran zǝhmǝti,

Ey pǝri, neçün qoyarsan dǝrdi dǝrman üstinǝ.

Çün cǝmalın mehri düşdü bu Xǝtai könlünǝ,

Sanasan Yusifdir ol, kim, gǝldi Kǝnan üstinǝ.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

268

Ta yüzün üstindǝ zülfin sayǝ salmışdır yenǝ,

Arizin, rǝngi güli-hǝmrayǝ salmışdır yenǝ.

Eşqi-ruyindǝn könül istǝr xilas olmaq, vǝli,

Canimi zülfin siyǝh sevdayǝ salmışdır yenǝ.

Çeşminǝ heyran olandan bǝrlü könlüm ey pǝri,

Ahu nisbǝt ǝqlimi sǝhrayǝ salmışdır yenǝ.

Şadǝm ondan bǝrlü kim, hicrindǝ olmuş mǝn müqim,

Yüz mǝlamǝt bu dili-şeydayǝ salmışdır yenǝ.

Bu Xǝtai canını qurban edǝr ol mahǝ kim,

Pǝrtövi-mehri-cǝmalın ayǝ salmışdır yenǝ.

* * *

Yar, eşqin bağrımi, ta çǝkdi yüz dağ üstünǝ,

Atǝşi-hicrin bu dağın çǝkdi bir dağ üstünǝ.

Mǝn zǝif, üştǝ fǝraqın yüklǝdi bir dağ kimi,

Ol yükǝ qılmaz tǝhǝmmül, qoysalar dağ üstünǝ.

Yüzün üstǝ zülfini gördikcǝ müshǝfdir, derǝm,

Bu nǝ hikmǝtdir ki, yazılmış qara ağ üstinǝ?

Şol xǝtü xalın kǝnarında rüxün, ey dilrüba,

Ol gülǝ bǝnzǝr ki, düşmüş tazǝ yarpaq üstinǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

269

Bu Xǝtai çeşmi yolunda onun topraq olur,

Ta ǝyağın basa ol dilbǝr, bu topraq üstinǝ.

* * *

Xǝyalin mǝskǝnidir, can içindǝ,

Yenǝ Yusifmidir, zindan içindǝ?

Gözüm içindǝ ol ǝksi-cǝmalın,

Göhǝr nisbǝtlidür ümman içindǝ.

Yüzün sǝfhindǝ ol şǝkkǝr dodağın,

Gülüstandır, güli-xǝndan içindǝ.

Rǝqibi qoymagil, qanunda neylǝr,

Bu kafǝr cǝnnǝti-rizvan içindǝ.

Xǝtai görmǝmişdir qamǝtintǝk,

Xuraman, sǝrv heç bustan içindǝ.

* * *

Aydım qaşına, işvǝ qıl: aydır ki, göz üstǝ,

Baxdım ki, görüm ol gözi, dedi ki: yüz üstǝ.

Bir tari-muyindir, kǝmǝrin altda miyanın,

Naziklik ilǝ kim deyǝ bir söz, bu söz üstǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

270

Ey dil, yüzüni xak edǝ gǝr, yar eşigindǝ,

Ta damǝni-dilbǝrdǝn onun düşǝ toz üstǝ.

Meyxarǝ lǝbin istǝdi ta nöğlü kǝbabi,

Eşq oduna yaxıb cigǝrim, saldı göz üstǝ.

Yar aydı mana: aşiq isǝn xǝstǝ Xǝtai,

Bu cövri-cǝfa kim qıluram, şimdi düz üstǝ.

* * *

Könlümi çǝkdi, şǝha, daği-ğǝmin, dağ üstünǝ,

Yenǝ ol mahin fǝraqi çǝkdi bir dağ üstünǝ.

Zülfi-ruyin xǝttitǝk, heç kimsǝ dǝftǝr yazmamış,

Ta ki, alǝmdǝ yazılmışdır qara ağ üstünǝ.

Gǝrçi güllǝr çox bitǝr alǝm gülüstanında, leyk,

Gül yüzün tǝk bitmǝmiş heç gülşǝnü bağ üstünǝ.

Ağ yüzünün üstǝn ol zülfi-siyahini götür,

Bilmǝzǝm neçün qonar hǝmra gülün zağ üstünǝ.

Bu Xǝtai xǝstǝdil hǝr dǝm ümidi-vǝsl üçün.

Döşǝmişdir yüzüni qapunda torpaq üstünǝ.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

271

Ey yüzün güldür, lǝbin çün qönçǝ xǝndandır yenǝ,

Buyi-muyin aşiqǝ küfr ilǝ imandır yenǝ.

Onca ǝfğan etdim, ey dürri-mǝlahǝt, sǝnsizin,

Çeşmeyi-çeşmimdǝn axan bǝhri-ümmandır yenǝ.

Ta ğǝmi-hicranilǝ düşdüm, vüsalindǝn iraq,

Ğǝmli könlüm hicr ilǝ çün beytülǝhzandır yenǝ.

Yüzüni zahid nǝdǝn sǝbül-mǝsanidir demǝz,

Sǝfhǝsindǝ yazılı hǝm nuri-Qurandır yenǝ.

Şol pǝrişan zülfini ta görmüşǝm, ey ruhi-qüds,

Dǝrdü hǝsrǝtdǝn mǝnim könlüm pǝrişandır yenǝ.

Onca çǝkdim firqǝtin xarini, ey gül yüzlü yar,

Yürǝgimdir ğönçǝ nisbǝt, dop-dolu qandır yenǝ.

Dün demişdin: mǝndǝn özgǝ yarǝ vermişsǝn könül,

Mǝn Xǝtai xǝstǝhalǝm, bu nǝ böhtandır yenǝ?

* * *

Yarǝ yar olmaq dilǝrsǝn, ğeyri sǝn yar istǝmǝ,

Canü dildǝn keçmǝmiş, sǝn yürü dildar istǝmǝ.

Varü varlıq varmayınca, şahǝ varmaz varimiş,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

272

Sǝn özünü şahǝ tapşur, dǝxi gǝl var istǝmǝ.

Aşiqin mǝşuq yüzüdür, qiblǝsi hǝm Kǝbǝsi,

Sǝn yüzünü şahǝ döndǝr, qiblǝ divar istǝmǝ.

Bu cahanın bağçasında xarisiz gülmi olur,

Tikanından qorxarisǝn, yürü gülzar istǝmǝ.

Ey Xǝtai, yar yoluna canını etgil fǝda,

Keç bu dünya şöhrǝtindǝn, sǝn onu var istǝmǝ.

* * *

Ey könül, eşqindǝ yarın nalǝvü ah eylǝmǝ,

Dǝgmǝ hǝr namǝhrǝmi sirindǝn agah eylǝmǝ.

Aşiqin imanidir yarın cǝmali ey rǝqib

Tanrıçün get qarşıdan, mǝşuqi gümrah eylǝmǝ.

Çün mǝnim üstimǝ doğdu, afitabım ey qǝmǝr,

Gǝzmǝ bǝr övci-fǝlǝkdǝ, adını mah eylǝmǝ.

Çün sǝnin eşqi-mǝcazindǝn hǝqiqǝt bulmuşam,

Şimdi sǝn xahi vǝfa qılgil mǝnǝ, xah eylǝmǝ.

Mǝnzili-rǝhmanilǝrdir, asitani dilbǝrin,

Getgil ey şeytan rǝqib, ahǝngi dǝrgah eylǝmǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

273

Çün vüsalin xǝrmǝnindǝn bir cov olmaz hasilim,

Danǝ qılma yaşimi, çöhrǝmni çün kah eylǝmǝ

Ey Xǝtai, içdigin mey abi-kövsǝrdir müdam,

Nuşi-can et, badǝdǝn bir lǝhzǝ ikrah eylǝmǝ.

* * *

Gǝl könül, pir istǝyǝli bu qǝdim ǝrkan ilǝ,

Görcǝk oldur hǝq yoluna varǝ başü can ilǝ.

Cani tǝrkin qılmayan, cananǝ vasil olmadı,

Qul gǝrǝk kim, mǝhrǝm ola hǝzrǝti-sultan ilǝ,

Qǝhrinǝ şükr eylǝ gǝl kim, hǝq sǝnǝ rǝhm eylǝyǝ,

Hǝm qǝrin olmuş ǝzǝldǝn küfrü din imanilǝ.

Öldürǝn sǝn, dirlidǝn sǝn, saxlayan sǝnsǝn hǝkim.

Yox imiş bir sǝndǝn özgǝ, ayǝti-Quran ilǝ.

Bu Xǝtai, ta ǝzǝldǝn eşqinǝ yoldaş idi,

Könlünü şad eylǝyǝndir, sǝn kǝrǝmli xanilǝ.

* * *

Gǝr mǝnimlǝ ol mǝhi-namehribanım söylǝşǝ,

Xǝstǝ cismimdǝ bu cani-natǝvanım söylǝşǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

274

Mǝn ölǝndǝn sonra qǝbrim üstǝ gǝr ǝzm etsǝ yar,

Qǝbr içindǝ dura onunlǝn imanım söylǝşǝ.

Bu qǝrarı yox könül, bilmǝn haçan aram edǝ,

Ya mǝgǝr, bir gün mǝnimlǝn dilistanım söylǝşǝ.

3ǝhri-hicran birlǝ dǝxi taleim tǝlx olmaya,

Gǝr mǝnimlǝn bir gǝz ol şirin zǝbanım söylǝşǝ.

Qǝmlü könlü bu Xǝtainin cahanda şad ola,

Gǝr mǝnimlǝn bir gün ol ömri-cǝvanım söylǝşǝ.

* * *

Ya ilahi, sǝn mǝni bieşqi-canan eylǝmǝ,

Eşq ilǝn şadǝm könül, dǝrdimǝ dǝrman eylǝmǝ.

Müddǝilǝn vǝdǝ qılma, qövlinǝ qılmaz vǝfa,

Hǝr yalançı yar ilǝn sǝn ǝhdü peyman eylǝmǝ!

Gǝr vüsalindǝn mǝdǝd qılmazsan, ey arami-can,

Gözümü giryan edib, bağrımnı büryan eylǝmǝ!

Lǝblǝri dövründǝ ol gül yüzlü yarın dǝmbǝdǝm,

Qönçǝni, ey bağiban gülşǝndǝ xǝndan eylǝmǝ.

Bu Xǝtai xǝstǝnin qılma müşǝvvǝş xatirin,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

275

Ağ yüz üstǝ ol qara zülfin pǝrişan eylǝmǝ.

* * *

Ey ki, hicrin bǝndǝni zar etdi qayğulǝr bilǝ,

Çeşmi-fǝttanın görüb, heyranǝm ahulǝr bilǝ.

Istǝmǝz könlim mǝşami-zülfinizdǝn özgǝ müşk,

Müşki neylǝr kimsǝ kim, öyrǝndi ol bulǝr bilǝ.

Ta gözüm ol fitnǝlü qaşü gözün gördü sǝnin,

Keçdi ömrüm ah edüb, ol çeşmü ǝbrulǝr bilǝ.

Onca axdı gözlǝrimdǝn qanlı yaşım, su-bǝsu,

Axdı çeşmim zövrǝqi hǝr suyǝ ol sulǝr bilǝ.

Şer içindǝ nisbǝt olmaz, ey mühǝddǝs, bilmiş ol,

Bu Xǝtainin kǝlamın hǝr xǝtalulǝr bilǝ.

* * *

Yenǝ bipǝrvalığı yad etdigin yǝni ki, nǝ?

Olur-olmaz sözü bünyad etdigin yǝni ki, nǝ?

Hǝr sǝhǝr ta şam olunca tapmazam çün rahǝti,

Bǝndǝni qayğudǝn azad etdigin yǝni ki, nǝ?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

276

Ğüssǝvü dǝrdü fǝraq ilǝn ǝya, Şirin misal,

Aşiqi dağlarda Fǝrhad etdigin yǝni ki, nǝ?

Yüz-gǝz ölsǝm dünyada bir dǝm mǝnǝ yoxdur vüsal,

Firqǝtindǝ ömrümi bad etdiyin yǝni ki, nǝ?

Sǝngdil yarın ǝlindǝ ah edübǝn dǝmbǝdǝm,

Yaxǝ yırtıb, baş açıb, dad etdigin yǝni ki, nǝ?

Ölmüşǝm hicrindǝ gecdǝn, çürümüşdür üstixan,

Diriligi dǝ mǝnǝ bir ad etdigin yǝni ki, nǝ?

Ta ki, fǝryadına yetmǝz lütf edib, ol şah-hüsn,

Ey Xǝtai, munca fǝryad etdigin yǝni ki, nǝ?

* * *

Əgildim sǝcdǝ qıldım xanǝdanǝ,

Nuş etdim şǝrbǝtindǝn qanǝ-qanǝ.

Zǝhi dövlǝt bǝşarǝt mǝn gǝdayǝ,

Yürüdüm, uğradım, bir dürlü kanǝ.

Olan sǝrraf bilür gövhǝr bahasın,

Mübah olmuşdurur pirü cǝvanǝ.

Ərǝnlǝr asimanın dirǝgidir,

Dirǝk yerdǝr dayanır asimanǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

277

Ululuq istǝr isǝn qulluq eylǝ.

Ayağ bir-bir basarlar nǝrdibanǝ.

Cahanı açdı Sultan Heydǝr oğlu,

Irişdi ğazilǝr kövni-mǝkanǝ.

Yürüdüm bağına qıldım tǝfǝrrüc,

Ərǝnlǝr yatağı nǝqşi-cǝhanǝ.

Sürǝr Düldül, çalar şah zülfüqarı,

Əlidǝn qaldı bu zǝrbi-nişanǝ.

Xǝtaiyǝm bu gün meydan içindǝ,

Şahın mǝdhin oxuram dǝrvişanǝ.

* * *

Diyari-eşqǝ sultanǝm, dila mǝn dǝ zǝmanimdǝ,

Vǝzirimdir ğǝmü ğüssǝ oturmuş iki yanimdǝ.

Fǝrağu atǝşü dǝrdü ǝlǝmlǝr bağrımı yaxdı,

Iliklǝr qarǝ su oldu ǝridi üstixanimdǝ.

Mǝn ol canbazi-sǝrbazǝm, fǝlǝk fövqindǝdir darim.

Neçǝ Hǝllaç, Mǝnsuri yürütdüm risimanimdǝ.

Mǝn ol şǝhbazi-kuhsarǝm, baş ǝymǝm qülleyi-Qafǝ,

Neçǝ ǝnqa kimi yavru uçurdum aşiyanimdǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

278

Hǝmǝn ǝl arxası yerdǝ, cahanın padişahidir,

Xǝtai hǝp keçǝn sǝrdǝn, qǝdǝm qoyan nişanimdǝ.

* * *

Çeşmin atanda ğǝmzǝ mǝgǝr can dilǝr yenǝ?

Cǝlladı gör ki, tökmǝk üçün qan dilǝr yenǝ!

Istǝr rǝqib vǝsli-dǝhanın xǝyalini,

Ol divi gör ki, mülki-Süleyman dilǝr yenǝ.

Istǝr könül ki, nuş edǝ lǝlin zülalini,

Ol Xızri gör ki, çeşmeyi-heyvan dilǝr yenǝ.

Zülfin yüzün kǝnarini dutmuşdurur vǝli,

Kafǝr çǝrisi ğarǝti-iman dilǝr yenǝ.

Miskin Xǝtai qapuna gǝldi, inayǝt et,

Vǝslin gǝdası vayeyi-ehsan dilǝr yenǝ.

* * *

Əya, könül quşu derlǝr: baharimiş, mǝnǝ nǝ?

Büsati-eyş ǝcǝb ruzigarimiş, mǝnǝ nǝ?

Derlǝrdi, oldu dil, Leyli zülfünǝ Mǝcnun,

Damindǝ ol dǝxi bir biqǝrarimiş, mǝnǝ nǝ?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

279

Axıtdı yaşımı dövran, batırdı qanıma ǝl.

Rǝqib ǝlindǝki dǝsti-nigarimiş, mǝnǝ nǝ?

Lǝbin zülalinǝ süzdi, tükǝndi ömri-ǝziz,

Hǝyati-Xızr ǝgǝr payidarimiş, mǝnǝ nǝ?

Bu bǝxti-bǝd ki, mǝnimdir, Xǝtai, ol şuxi,

Ğǝm ǝhlinǝ deyǝlǝr ğǝmküsarimiş, mǝnǝ nǝ?

* * *

Çin düşübdür, çin saçın, ol yüz tümǝn çin üstünǝ,

Ənbǝrin çin-çin düzǝltmiş müşki-pürçin üstünǝ.

Bir xuraman, sǝrvi-qamǝt girdi nǝsrin dǝrmǝyǝ,

Ovc ilǝn doldur bǝnǝfşǝ, saç bu gülçin üstünǝ.

Gǝr dilǝrsǝn Leylitǝk, yüzün görǝn Mǝcnun ola,

Ay tǝki qaldır niqabın gün tǝki cin üstünǝ.

Bir pǝri peykǝrni gördüm, can fǝda qıldım ona,

Eylǝ nazikdir ki, qılmış Çinü Maçin üstünǝ.

Bu Xǝtai könlüni yǝğmayǝ verdi Çin üçün,

Çin çǝrisi basdı Rumi, gǝldi Maçin üstünǝ.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

280

Çeşmimǝ gǝldi şǝha, nǝqşi-xǝyalın bu gecǝ,

Qıldı aşüftǝ mǝni, zülf ilǝ xalın bu gecǝ.

Düşdǝ gördüm mǝni sevdazadǝ, çin-çin yapuşur,

Boynuma silsileyi-zülfi çü dalın bu gecǝ.

Rişteyi-canimi şövq oduna pǝrvanǝ kimi,

Yaxdı ta vǝqti-sǝhǝr şǝmi-cǝmalın bu gecǝ.

Qıldı sevda ilǝ peyvǝstǝ zǝif, ey mahi-növ,

Tǝnimi şol xǝmi-ǝbruyi hilalın bu gecǝ.

Gözlǝrim yaşini hǝr suyǝ çü su qıldı rǝvan,

Işvǝvü naz ilǝ ol sǝrvi-nihalın bu gecǝ.

Bunca kim, ahü fǝğan eylǝdi bir gün, sǝnǝma,

Sormadın: Xǝstǝ Xǝtai necǝ halın bu gecǝ?

* * *

Mǝnǝm sultani-alǝm can içindǝ,

Yerim vardır xamu canan içindǝ.

Oxurlar onu ki, bǝhr ilǝ bǝrdǝ,

Əraqü Şamü hǝm Şirvan içindǝ.

Gǝl ey talib, mǝnǝ canın fǝda qıl,

Ki, keçmişdi günün hicran içindǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

281

Könüldǝ küfrü iman dopdoludur,

Yǝqin bil, küfr var iman içindǝ.

Şǝriǝtdir, tǝriqǝtdir, hǝqiqǝt,

Mǝrifǝt bir gözündir can içindǝ.

Bu gün çövkani-eşq aldım ǝlimǝ,

Gǝlibmǝm top çalım meydan içindǝ.

Xǝtaiyǝm özüm Şah Heydǝr oğlu,

Bu mehri görmǝsǝn sǝn dan içindǝ!

* * *

Eynullaham, eynullaham, eynullah,

Gǝl imdi hǝqqi gör, ey kuri-gümrah.

Mǝnǝm ol faili-mütlǝq ki, derlǝr,

Mǝnim hökmimdǝdir xurşid ilǝ mah.

Vücudum beytüllahdır, yǝqin bil,

Sücudum sanadır şamü sǝhǝrgah.

Yǝqin bil ǝhli-iqrarın yanında,

Yerü göy cümlǝ hǝqdir, olma gümrah.

Vilayǝt bağının bir meyvǝsidir,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

282

Haçan üzǝ onu hǝr dǝsti-kytah.

Dilǝrsǝn, hǝqqi hǝqqǝ vasil etmǝk,

Irişdi fimǝqami li mǝǝllah.

Üluqi pak üzǝ seyran edǝr ki,

Xǝtai uğradı bir kǝncǝ nagah!

* * *

Nǝfǝsi ǝhli-dilin gövhǝri-candır bilǝnǝ,

Nitqimiz qüdrǝti-hǝq, ruhi-rǝvandır bilǝnǝ.

Mǝrifǝt gövhǝrinin kaninǝ mǝdǝn ola gör,

Üştǝ bu gǝnci-hünǝr, elmi-nihandır bilǝnǝ.

Şǝrbǝti-hǝqdǝn içǝn eşq ara azad olur,

Eylǝ sǝrmǝst olanın küfri imandır bilǝnǝ.

Istǝdi abi-hǝyat çeşmǝsi kim, irdi Xızır,

Ol verir doğru xǝbǝr, cümlǝ ǝyandır bilǝnǝ.

Əlǝ girmǝz, xanı ol ǝsrüki-divanǝ aşıq,

Leyk mǝşuqǝnnn ol dǝrdi amandır bilǝnǝ.

Qövli yalançı ilǝ olma müsahib, çǝk ǝlin,

Hǝmdǝm olmaq div ilǝ külli ziyandır bilǝnǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

283

Ey Xǝtai, tanı sǝn hǝqqi özündǝn sakın ol,

Dǝxi söz söylǝmǝ var, bu söz ǝyandır bilǝnǝ.

* * *

Genǝ ǝzm eylǝdi könlüm, gedǝr ol şahi-ǝlayǝ,

Vücudim eşqi mǝhv oldu, sǝmǝk tǝk düşdü dǝryayǝ.

Vücudim şǝhrinǝ girdi, vilayǝt şahini gördi,

Ikilik qǝlǝsin yıxdı, ulaşdı zati-yektayǝ.

Gǝl ey könlüm sǝfǝr eylǝ, bu gün yovmi-hidayǝtdir,

Cahani cani qoy, filcümlǝ, getsin külli yǝğmayǝ.

Gözü yǝğmaçilǝr gǝldi, mǝni yǝğmaladı külli,

Əlimdǝn varlığım aldı, götürdi anı sǝhrayǝ.

Şǝha, minnǝt-şǝha, minnǝt, bu gün yovmül-hesab oldi,

Maariflǝr hesab verdi, münafiq qaldı fǝrdayǝ.

Xǝtai ta sǝni gördi, vücudin sǝrbǝsǝr gǝzdi,

Çü şahın qulların gördi, yüzin xak etdi ol payǝ.

* * *

Şǝha, qılgǝl tǝrǝhhüm, mǝn gǝdayǝ,

Eşigindǝ yetirgil bir nǝvayǝ.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

284

Nola hüsnin zǝkati busǝ versǝn,

Zǝyifǝm, dǝrdimǝndǝm, mǝn gǝdayǝ.

Dişün incu, gözün nǝrgis, lǝbin lǝl,

Sǝnin ol xoş cǝmalın bǝnzǝr ayǝ.

Hümayun qǝsrinizdǝn şahi-xuban,

Nola salsan mǝnim üstümǝ sayǝ.

Sǝnin cövrindǝn, ey sultani-alǝm,

Xǝtai baş alur varur Xǝtayǝ.

* * *

Biz ol cani-yeganǝyüz yeganǝ,

Nǝ bilür bizi hǝr naşi biganǝ.

Bizǝ saqi dolu sundi qǝdǝhni,

Içübǝn ǝsrib olax div anǝ.

Talibin mǝnzili bizǝ dikǝndir,

Nişan piruz olur hǝm binişanǝ.

Divanǝyiz, divanǝyǝ qǝlǝm yox,

Bizǝ nǝ saçü saqqal, nǝ şu nişanǝ,

Xǝtainin nǝfǝsni eşidǝnlǝr,

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

285

Sayad onlardadır ǝgǝr inanǝ.

* * *

Mǝn ol mǝsti-liqayǝm, gǝldim imdi,

Hǝmişǝ baxudayǝm, gǝldim imdi.

Cǝhan içindǝ bir aqil mǝni bil,

Mǝn ol sidqü sǝfayǝm, gǝldim imdi.

Mǝni zinhar sǝn bir ğeyr bilmǝ,

Haman ol dilrübayǝm, gǝldim imdi.

Münafiq caninǝ ba zǝrbi-şǝmşir,

Bu gün hǝqdǝn bǝlayǝm, gǝldim imdi.

Zi qeyri hǝq mǝni biganǝ bilgil.

Behǝzrǝt aşinayǝm, gǝldim imdi.

Mǝni bilgil hǝmişǝ vasili-hǝq,

Zi qeyri hǝq cüdayǝm, gǝldim imdi.

Mǝğarib ǝhliçün ovci-fǝlǝkdǝn,

Be mǝni çün hümayǝm, gǝldim imdi.

Ögüş canlar üçün can almağa mǝn,

Xǝtai canfǝdayǝm, gǝldim imdi.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

286

Xǝstǝ canım olmaya, sǝn sevgili canan kimi,

Höqqeyi-lǝlini gördüm, dǝrdimǝ dǝrman kimi.

Eylǝ kim zülmǝt içindǝ aftab olur ǝyan,

Küfri-zülfin arǝsindǝ rüxlǝrin iman kimi.

Arizinin nisbǝtin, vǝsfin cahanda söylǝrǝm,

Gülşǝnin içindǝ bitmiş şol güli-xǝndan kimi.

Külbeyi-Yǝqubǝ nisbǝt mǝskǝnim oldu xǝrab,

Ta ki, sǝndǝn ayru düşdüm Yusifi-Kǝnan kimi.

Bu Xǝtai verdi ovsafi-hǝqiqǝtdǝn xǝbǝr,

Ta gözüm gördü cǝmalın surǝti-rǝhman kimi.

* * *

Asdı zülfüntǝk, ğǝmin, şol qǝddi-baladǝn mǝni,

Ruy göstǝr, mahi-mǝn, qurtar bu sövdadǝn mǝni.

Mehri-ruyin mǝh tǝki, qarşumda dutmuş ol pǝri,

Ey fǝlǝk, dur etmǝgil, ol hüsni-zibadǝn mǝni.

Zahida, vermǝ nǝsihǝt, eşqi mǝn tǝrk eylǝmǝn,

Vǝz ilǝn qorxutmagil, imruzü fǝrdadǝn mǝni.

Göz yaşım rudxanǝsi axdı ğǝmindǝn oldu bǝhr,

Vǝsl ilǝn dutgil ǝlim, qurtar bu dǝryadǝn mǝni.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

287

Bu Xǝtainin yeri oldu ğǝmindǝn daği-hicr,

Qurtara vǝslin mǝgǝr, bu kuhü sǝhradǝn mǝni.

* * *

Dilbǝra, gül görmǝdim gülşǝndǝ rüxsarın kimi,

Mehrü mah olmaz fǝlǝk, yüzündǝ rüxsarın kimi.

Gǝr siyǝhdir dünyada leylilǝ zülmati belǝ,

Olmuya bunlar siyah, ol türreyi-tarın kimi.

Al ilǝn aldı mǝnim könlümni mǝndǝn, duymadım,

Sehr içindǝ görmǝdim, ol çeşmi-mǝkkarın kimi.

Sormuşam qǝndilǝ şǝkkǝr lǝzzǝti, xoşdur, vǝli,

Ol dǝxi şirin degil lǝli-şǝkǝrbarın kimi.

Bu Xǝtai xǝstǝyǝ neçün vǝfalǝr qılmadın,

Yoxdurur mehrin tǝki könlündǝ iqrarın kimi.

* * *

Dilbǝra, eşqindǝ mǝntǝk kimsǝ mǝşhur olmadı,

Ya sǝnintǝk hüsninǝ heç kimsǝ mǝğrur olmadı.

Hur ilǝn baği-behişti qıldılar, tǝrif, leyk,

Eşigintǝk cǝnnǝtü hüsnin kimi hyr olmadı.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

288

Taki, eşqin gǝlmǝdi, şaha, bu könlüm tǝxtinǝ,

Bu vücudim şǝhri hǝrgiz beyti-mǝmur olmadı.

Nuri-eşqin dilbǝra, könlümǝ ta kim, düşmǝdi,

3ülmǝti-könlüm evi, alǝmdǝ pürnur olmadı.

Xaki-payini Xǝtai ta ki, çǝkdi çeşminǝ,

Görmǝdin ol dövlǝti düşmǝn gözü, kur olmadı.

* * *

Dilbǝra, eşqini tǝndǝ saxlaram canım kimi,

Istǝrǝm mehrini can tǝxtindǝ sultanım kimi.

Yasǝmǝntǝk rüxlǝrin gördüm, ǝya ruhi-rǝvan,

Yaşlarım gözdǝn rǝvan oldu yenǝ qanım kimi.

Qǝddini can bağçasında istǝrǝm hǝr dǝmbǝdǝm,

Çeşmeyi-çeşmimdǝ şol sǝrvi-xuramanım kimi.

Incimǝn dǝrdindǝn, ey könlüm alan, nazik sǝnǝm,

Var durur mehri-lǝbin könlümdǝ dǝrmanım kimi.

Ey Xǝtai, eşidüb hǝr dǝm mǝnim fǝryadimi,

Nalǝ qıldı nöh fǝlǝklǝr ahü ǝfğanım kimi.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

289

Dilbǝra, hicrindǝ kim ki, didǝ kiryan olmadı?

Atǝşi-eşqindǝ hǝrdǝm bağrı büryan olmadı?

Gül yüzün ǝzminǝ dün getdim gülüstan gǝştinǝ,

Sǝndǝn ayru xar oldu gül, gülüstan olmadı.

Ta sǝnin xurşidi-rüxsarını gördüm, çeşmimǝ,

Bir bulud oldu qǝmǝr, şol mahi-taban olmadı.

Bunca kim gördü sǝni, zahid yüzüni sevmǝdi,

Lacǝrǝm, ol kafǝrin könlündǝ iman olmadı.

Ey Xǝtai, eşqinǝ neçün xǝlayiq tǝn edǝr?

Ol mǝhi kim gördü kim, hüsnünǝ heyran olmadı?

* * *

Heç sǝnintǝk görmǝdim, bir dilbǝri-hurü pǝri,

Sǝrv boylu, lalǝ yüzlü, ğönçǝlǝb mǝh peykǝri.

Ta sǝni gördü gözüm, oldum özümdǝn bixǝbǝr,

Xanda gördü gözlǝrim, bilmǝn sǝnintǝk dilbǝri?

Eşigin rizvan, özün huri, cǝmalındır pǝri,

Rüxlǝrin cǝnnǝt, boyun tuba, dodağın kövsǝri.

Mǝrhǝba, ey dilbǝri-Şirazü şuxi-mülki Çin!

Söylǝdi hǝr kim sǝni gördisǝ "Allah ǝkbǝri!"

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

290

Aşiqi öldürdün ey can, su kimi oldun rǝvan,

Xancaru gedǝrsǝn, ey xunxarǝ dilbǝr, xancari?

Ey Xǝtai, şol Xötǝn türki saçının şǝmmǝsi,

Nafeyi-sǝhrayǝ saldı bǝlkǝ müşkü ǝnbǝri.

* * *

Ey mǝni heyran edǝn, dǝrxab gördüm mǝn-sǝni,

Nǝ pǝri, nǝ adǝmi, mǝhtab gördüm mǝn sǝni.

Görǝli mehri-rüxin çeşmim münǝvvǝrdir mǝnim,

Dünyada xurşidi-alǝmtab gördüm mǝn sǝni.

Eşqinin dǝryasına qǝrq olmuşam ğǝvvastǝk,

Bǝhri-dildǝ lölöi-sirab gördüm mǝn sǝni.

Yüzün üstǝ göz ilǝn qaşini ta kim, görmüşǝm,

Qibleyi-üşşaq üçün mehrab gördüm mǝn sǝni.

Ey Xǝtai, dilbǝrin xurşidi-tabandır mǝgǝr,

Kim, baxanda dideyi-pür ab gördüm mǝn sǝni.

* * *

Bu sürahi dilbǝri-rǝna kimidir qamǝti,

Ruhtǝk hǝr kim ki, rahin içǝr, artar rahǝti.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

291

Vǝsfinin şǝrhin demǝkdǝ nitqi yoxdur kimsǝnin,

Hǝq hümayun eylǝmiş, bǝzm içrǝ sahib-dövlǝti.

Lǝli-cövhǝrdǝn mürǝssǝ qılmış onu hǝq tamam,

Bu sǝadǝtdǝn müdami, kimsǝnin yox minnǝti.

Gecǝlǝr mǝclis içindǝ oturar ol sǝrfǝraz,

Eylǝ mehmandır kanın hǝr yerdǝ vardır izzǝti.

Ey Xǝtai, demǝgil anın şǝrabın sǝn hǝram,

Sinǝsinǝ nurtǝk, dolmuş ilahın rǝhmǝti.

* * *

Dǝmbǝdǝm yol gözlǝrǝm, ol suvlu yarım gǝlmǝdi!

Qalmışam qış möhnǝtindǝ, nobaharım gǝlmǝdi!

Xeyli müddǝtdir ki, mǝn ta ayrı düşdüm yardǝn,

Görmǝk üçün hǝddǝn ötdü intizarım, gǝlmǝdi!

Taki, gördüm uyxuda mǝn ol pǝrişan zülfini,

Yerinǝ ondan bǝri sǝbrü qǝrarım gǝlmǝdi!

Ixtiyarım getdi ǝldǝn, canü dildǝn ǝl yudum,

Ol mǝnim canü könüldǝn ixtiyarım gǝlmǝdi!

Xǝstǝdir miskin Xǝtai bǝr misali-ǝndǝlib,

Hüsn bağindǝ cǝmali gülüzarım, gǝlmǝdi!

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

292

Ta mǝnim gül yüzlü yarım ǝzmi-seyran eylǝdi,

Lalǝtǝk hicrin yarası bağrımı qan eylǝdi.

Ta ki, qıldı bir nǝzǝr ol dilrüba yarım mǝnim,

Neçǝ üşşaq ǝhlini sǝrmǝstü heyran eylǝdi.

Taki, dün gülzar içindǝ bir tǝbǝssüm qıldı yar,

Ağzı püstǝ, qönçǝni gülşǝndǝ xǝndan eylǝdi.

Damǝ saldı can quşun, sǝd parǝ qıldı dillǝri,

Ta qǝmǝr yüzündǝ ol zülfin pǝrişan eylǝdi.

Afǝrin ol dilrübayi-nazǝnin dildarǝ kim,

Bu Xǝtaiyǝ vüsalin lütfü ehsan eylǝdi.

* * *

Ta sǝni gördüm nigara, dil mana yar olmadı,

Gǝrçi yar oldu vǝleykin yari-ğǝmxar olmadı.

Gǝrçi şirin lǝb cahan mülkündǝ çoxdur bişümar,

Höqqeyi-lǝlin kimi hǝrgiz şǝkǝrbar olmadı.

Gül gülüstan içrǝ çoxdur, nazigü ziba, vǝli,

Arizintǝk, ey sǝnǝm, heç güldǝ rüxsar olmadı.

Xanda kim, mǝşuq ola, kuyindǝ vardır çox rǝqib,

Xansı güldür kim, onun yanında bir xar olmadı.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

293

Ta sǝni gördi Xǝtai valehü şeydayidir,

Xansı gözdür hǝq yüzün görgǝc ki, bidar olmadı?

* * *

Sirri-eşqindǝn sǝnin, hǝr kim ki, agah olmadı,

Qaldı mǝhrum ta ǝbǝd mǝqbuli-dǝrgah olmadı.

Bilmǝyǝn kǝndi vücudin, hǝqqi bilmǝz lacǝrǝm,

Kim ki, bildi nǝfsini alǝmdǝ gümrah olmadı.

Güzgüsi pak olmayanın çarǝ yoxdur pasinǝ,

Qaldı mǝhrum ta ǝbǝd, Fǝzl ana hǝmrah olmadı.

Hǝr nǝ qılsan nikü bǝd axır sana ol tuş olur,

Çǝkmǝdi şǝrmǝndǝlik, hǝr kim ki, bǝdxah olmadı.

3irqinǝ aldanmagil mǝkri yüküşdür dünyanın,

Xansı gün xoş keçdi ki, sonu ğǝmü ah olmadı?

Çün qul oldun, ey Xǝtai, bǝndǝfǝrman ol yǝqin,

Bǝndǝ fǝrman olmayanlar, layiqi-şah olmadı.

* * *

Cana, cahanda olmaya mǝhru sǝnin kimi,

Mǝhru dǝ dǝxi gǝlmǝyǝ niku sǝnin kimi.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

294

Qandır mǝnim susuzluğum, ey abi-lǝli-yar,

Girmǝz ǝlimǝ dünyada bir su sǝnin kimi.

Əhsǝn cǝmali-hüsninǝ kim bağbani-hüsn,

Gülşǝndǝ görmǝdi bitǝ gülru sǝnin kimi.

Ey zülfi-dust, dünyada dur, hǝm oturma kim,

Düşmǝz damağǝ ǝnbǝri-xoşbu sǝnin kimi.

Getmǝ Xǝtai çeşmidǝn, ey ǝksi-qǝddi yar,

Nǝmnak yerdǝ bitmǝyǝ qarğu sǝnin kimi.

* * *

Ol dilrüba ki, tǝndǝ çǝkǝrmǝn cǝfasını,

Vermǝn cahanǝ şǝmmǝcǝ zülfi bahasını.

Munca dua qılur bu könül, qılmaz iltifat,

Ol bivǝfa mǝgǝr kim, eşitmǝz duasını?

Heyranü valeh oldu, bu könlüm ǝlǝddǝvam,

Bir qatla ta ki, gördü onun xub liqasını.

Ey dil, tǝbibǝ sorma ǝlacın bu dǝrdimin,

Dünya hǝkimi bilmǝyǝ eşqin dǝvasını.

Ixlasi-dildǝn ayǝti -"tǝviz" oxur müdam,

Yad eylǝgǝc cahanda Xǝtai xǝtasını.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

295

Ey gül yanağlı, lǝblǝrinǝ can desǝm, yeri,

Zülfinǝ, küfr yüzinǝ iman desǝm, yeri.

Sordum tǝbibǝ, dǝrdimǝ dǝrman bulunmadı.

Bu dǝrdi-eşqǝ lǝlini dǝrman desǝm, yeri.

Kim eşiginǝ yastana dövlǝt bulur müdam,

Ol asitanǝ, sayeyi-sübhan desǝm, yeri.

Bir muri-xǝstǝnin ki, qapunda mǝqami var,

Mǝn ol mǝqamǝ mülki-Süleyman desǝm, yeri.

Buldu Xǝtai zikri-cǝmalında nuri-hǝq,

Sǝhni-rüxini sǝfheyi-Quran desǝm, yeri.

* * *

Əksi-sayǝndir vücudim, ey saçı zilli-hümay,

Neşǝ kim, sǝn padişahsǝn, mǝn qapında bir gǝday.

Kövkǝb olmuşdur mǝnim çeşmim, cǝmalın görmǝyǝ,

Bir nǝzǝr doğgil gözüm qarşusına, ey yüzi ay!

Ol mǝhin eşqinǝ düşdüm, tǝnǝ qılma, zahida,

Qaçmazam eşqin yolundan çün mana haq qıldı tay.

Ta ǝzǝldǝn var mǝnim guşimdǝ eşq avazǝsi,

Çalma, ey mütrüb, dǝxi mǝclisdǝ udü çǝngü nay.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

296

Bu Xǝtai oldu Mǝcnun, dağǝ düşdü ahutǝk,

Naseha, dağdan onu ürkütmǝ, qılma huyü hay!

* * *

Yox durur alǝmdǝ bir dǝx hüsn ilǝn yarım kimi,

Ya cǝmal ǝhlindǝ kim var, ol vǝfadarım kimi?

Hǝsrǝtindǝn qǝddinin eylǝ zǝif olmuş sǝnin,

Yel ǝsǝndǝ titrǝşür, bu cismi-bimarım kimi.

Taki, dün mǝclisdǝ ney fǝryadü zarim dinlǝdi,

Ağlaşur, bağrım dǝlub bu nalǝvü zarım kimi.

Əbri-neysandan sorun ǝhvalimi kim ol dǝxi,

Qǝtrǝ-qǝtrǝ yaş tökǝr, çeşmi-göhǝrbarım kimi.

Ey Xǝtai, gǝrçi xublar çox durur alǝmdǝ, leyk,

Olmaya bir dilbǝr ol, şuxi-sitǝmkarım kimi.

* * *

Ey cǝmalındır sǝnin "allahü nurün" mǝzhǝri,

Üştǝ beytullah qaşın mehrabi qǝddin mǝnbǝri.

Sǝn neçün süni-xudasǝn, ey mǝlǝk yüzlü bǝşǝr,

Yüzünü görgǝc oxur üşşaq "allah ǝkbǝri"?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

297

Ta yaratdı yer ilǝn gögi, tǝala şanǝhu,

Görmǝdi heç kimsǝ sǝntǝk, dilbǝri-mǝh peykǝri.

Çin çǝrisi sanasan kim, dutdi Rum iqlimini,

Ta yüzün girdinǝ düşdü zülfi-müşki-ǝnbǝri.

Ruzü şǝb ayü günǝş girdi fǝlǝkni dövr edǝr,

Şǝbçiraq olmuşdur istǝrsǝn bütinin ǝxtǝri.

Qamǝtin pǝst eylǝdi, sǝrvi çǝmǝndǝ, ey sǝnǝm,

Arizin qıldı-xǝcil, bağlarda vǝrdi-ǝhmǝri.

Dünyada hǝr kim qılır bir padşahın xidmǝtin,

Bu Xǝtai bǝndǝdir, sidqilǝ şahın çakǝri.

* * *

Ta gördi gözlǝrim sǝni, ey hüsn ilǝn ğǝni,

Mǝcnun misali ǝqlim ilǝn görmǝdim sǝni.

Kuyindǝn özgǝ mürği-könül dutmadı mǝqam,

Bülbül nǝ yerǝ vara görüb tazǝ gülşǝni.

Yüzümnü xaki pa qıluram asitaninǝ,

Ta kim, dǝyǝ yüzümǝ sǝadǝtli damǝni.

Xublar cahanı cümlǝ dutarsa, ǝya sǝnǝm,

Can olduğunca mǝn dǝxi tǝrk eylǝmǝn sǝni.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

298

Getmǝz Xǝtai cövr ilǝ qapundan, ey pǝri,

Gülşǝn bilürmǝn ol sǝri-kuyindǝ gülxǝni.

* * *

Ey mǝlǝk surǝtli insan, ey günǝş yüzlü pǝri,

Görmǝdi alǝmdǝ mǝrdüm bir sǝnintǝk dilbǝri!

Sanma ancaq müşkǝ verdi bu siyǝhruluq saçın,

Mǝh yüzün qıldı xǝcil, bağlarda vǝrdi-ǝhmǝri.

Eşqinǝ düşǝn könüllǝr sanma kim, abad ola,

Onların şǝhrin xǝrab etdi fǝrağın lǝşgǝri.

Oldu sǝhradǝ yerim, insan içindǝn dur olub,

Taki, gördü gözlǝrim sǝn ahugözlü dilbǝri.

Üş bu mǝnidǝn Xǝtai hur söylǝr hüsnini,

Kim, lǝbin peymanǝsi bǝxş eylǝr abi-kövsǝri.

* * *

Ey sǝnǝm, yolunda bu alǝm fǝdadır, can dǝxi,

Qul durur bǝlkǝ sǝnǝ, alǝmdǝ hǝr sultan dǝxi.

Ey pǝri, hüsninǝ insan necǝ heyran olmasın,

Gögdǝ sǝrgǝrdan olubdur, ol mǝhi-taban dǝxi.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

299

Ey günǝş, hüsnin sǝnin bir ovcǝ yetmişdir bu gün,

Ayağın altında torpaq kimidir, Keyvan dǝxi.

Mövci-eşqindǝn sǝnin ğǝrq olmuşam bir bǝhrǝ kim,

Gözlǝrim yaşı qatında qǝtrǝdir ümman dǝxi.

Necǝ yanmasın Xǝtai arizin hicrindǝ kim,

Ğǝrqeyi xun oldu cövrindǝn güli-xǝndan dǝxi.

* * *

Taki, axşam vǝqti gördüm ey büti-mǝhru sǝni,

Gündüzüm ta şam olunca istǝrǝm hǝr su sǝni.

Taki, sǝn getdin mǝnim qarşımdan, ey sǝrvi-rǝvan,

Dǝmbǝ-dǝm istǝr rǝvan olub gözümdǝn su sǝni.

Gǝldi yüz min dürlü sevdayi-pǝrişan başıma,

Xanda gördü gözlǝrim ey türreyi-hindu sǝni.

Yarǝb, ol çöhrǝn nǝ tazǝ vǝrdi-ǝhmǝrdir sǝnin,

Gül qızarmış xiclǝtindǝn lal edibdir susǝni.

Ey Xǝtai, sǝn nǝ bülbülsǝn ki, baği-rövzǝdǝ,

Görmǝmişdir bağiban dǝrgülşǝni-minu sǝni.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

300

Ğǝmindǝn gözlǝrim ümman degilmi?

Vüsalin can içindǝ can degilmi?

Yazılmış xǝttü xalın bimürǝkkǝb,

Əcayib surǝti-rǝhman degilmi?

Əgǝr Tövrat, ǝgǝr Incilü Zǝbur,

Bǝ hökmi-ǝnbiya fürqan degilmi?

Əgǝr dǝrviş, ǝgǝr mirü sǝlatin,

Bu beş gün dünyada mehman degilmi?

Cǝhanǝ eşq ilǝ üryan gǝlǝnlǝr,

Gedǝndǝ hǝm genǝ üryan degilmi?

Bu günin fürsǝtin danlayǝ verǝn,

Yolunda cahilü nadan degilmi?

Gedǝnin xoş keçir miskin Xǝtai,

Gǝlǝn dövran, ǝcǝb dövran degilmi?

* * *

Dünyǝvü üqbadǝ birdir yar, dutman yar iki,

Yari sǝn ey ğǝmlü könlüm, dutmagil zinhar, iki!

Zülfini yüz üstǝ gördüm hǝlqǝlǝnmiş, söylǝdim.

Gǝnc birdir, üstǝ neyçün yatmış ol şǝhmar iki?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

301

Quşanur könlüm sǝri-zülfin, xǝyalın dǝr miyan,

Gör nǝcür kafǝrdir ol kim, bağlamış zünnar iki.

Mürği-dil gahi rüxün, gah arizin mǝskǝn dutar,

Bülbüli-dilxǝstǝ birdir, neylǝsün, gülzar iki.

Eylǝmǝz hǝrgiz Xǝtai sirri-hǝqqi xǝlqǝ faş,

Çünki birdir sirri onun, saxlamaz sirdar iki.

* * *

Mǝnim könlüm alan dilbǝr degilmi?

Lǝbi mǝrcan, dişi gövhǝr degilmi?

Yüzü zülfin mǝnim imanım aldı,

Zǝhi, din düşmǝni kafǝr degilmi?

Mǝni heyran edǝn ol huri-zadın,

Boyu Tuba, lǝbi kövsǝr degilmi?

Şǝrabi-eşq içǝn üşşaqǝ, ey dust,

Lǝbin noğul, sözün şǝkkǝr degilmi?

Xǝtai, şahi-alǝm eşigindǝ,

Qulami-kǝmtǝr ǝz Qǝnbǝr degilmi?

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

302

Vǝchinǝ baxkǝc göründü gözümǝ mǝh parǝsi,

Olmuşam ruzi-ǝzǝldǝn firqǝtin biçarǝsi.

Dǝrdimǝ dǝrman gǝrǝk, qapuna gǝldim ey hǝbib,

Bilmişǝm sǝndǝ yǝqindir üşdǝ dǝrdim çarǝsi.

Görǝli şirin lǝbin, eşqindǝ Fǝrhad olmuşam,

Olmuşam Mǝcnun kimi, ol Leylinin avarǝsi.

Dilǝgim bu idi hǝqdǝn, ey hǝbibim sübhü şam,

Yar ǝlindǝn ola yarǝ canda eşqin yarǝsi.

Ey Xǝtai, firqǝtin çǝk ta vüsalın bulasan,

Bǝs yavuq qılmış vüsalin, birlǝ hicran yarǝsi.

* * *

Rüxün bǝdr ayǝ bǝnzǝr, bǝnzǝmǝzmi?

Saçın sevdayǝ bǝnzǝr, bǝnzǝmǝzmi?

Fǝqirǝm ol gözǝldir hüsn içindǝ,

Ğǝnidir, bayǝ bǝnzǝr, bǝnzǝmǝzmi?

Xǝdǝngi-kiprigün oxdur ki, qaşın,

Qurulmuş yayǝ bǝnzǝr, bǝnzǝmǝzmi.

O zahid qarqışı aşiq hǝqindǝ,

Yalan dǝvaya bǝnzǝr, bǝnzǝmǝzmi?

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

303

Xǝtai, firqǝtindǝn ağlamaqdan,

Du çeşmim çayǝ bǝnzǝr, bǝnzǝmǝzmi?

* * *

Yǝqin bil kim, xudaidir Xǝtai,

Mǝhǝmmǝd Mustafaidir Xǝtai.

Sǝfi nǝsli Cüneydi-Heydǝr oğlu,

Əliyyǝl-Murtǝzaidir Xǝtai.

Hǝsǝn eşqinǝ meydanǝ gǝlibdir,

Hüseyni-Kǝrbǝlaidir Xǝtai.

Əli 3eynǝlibad Bağiru Cǝfǝr,

Kazim, Musa Rizaidir Xǝtai.

Mǝhǝmmǝd Tǝqidir, Əli Nǝqi hǝm,

Hǝsǝn Əskǝr liqaidir Xǝtai.

Mǝhǝmmǝd Mehdiyi-Sahib zǝmanın,

Eşigindǝ gǝdaidir Xǝtai.

Mǝnim adım vǝli Şah Ismayıldır,

Tǝxǝllüsi Xǝtaidir Xǝtai.

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

304

Şǝha, sǝndǝn sǝfa istǝr Xǝtai,

Kǝrǝm, lütfü ǝta istǝr Xǝtai.

Ayağın toprağın, ey şahi-alǝm,

Gözünǝ tutiya istǝr Xǝtai.

Götürgil ağ yüzündǝn qarǝ zülfi.

Niqabın aç, liqa istǝr Xǝtai.

Dilǝmǝz asitanandan cüdalıq,

Cǝfa qılma, vǝfa istǝr Xǝtai.

Şǝha, bu doğru yola varmaq üçün.

Sǝnintǝk rǝhnüma istǝr Xǝtai.

Yezidü kafirü Mǝrvanǝ hǝr dǝm,

Ğazilǝrdǝn ğǝza istǝr Xǝtai.

Mǝhǝmmǝdü Əlinin hörmǝtiçün,

Yǝqin bilgil, xuda istǝr Xǝtai.

* * *

Mǝn büti-Leyli ǝlindǝn olmuşam Mǝcnun kimi,

Iştiyaqindǝn dǝmadǝm ağlaram mǝhzun kimi.

Çeşmeyi-çeşmim suyundan seyl dutdu alǝmi,

Munca gǝlmişdir Fǝratü Dǝclǝvü Ceyhun kimi.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

305

Gǝr cǝmalın ǝksini uyxudǝ gördü ayü gün,

Şol xǝcalǝtdǝn qızardı, qeyrǝtindǝn xun kimi.

Xameyi-qüdrǝt ki, çǝkdi arizin lövhindǝ xǝt,

Hansı katib yaza bildi şol xǝti-movzun kimi.

Bu Xǝtai bir gün almışdı lǝbindǝn busǝlǝr,

Gǝldi çox günlǝr vǝleykin gǝlmǝdi olgün kimi.

* * *

Vücudin rövzeyi-rizvan degilmi?

Cǝmalın mǝzhǝri-insan degilmi?

Budur ǝrşin mǝcidi-qülhüvǝllah,

Kişi kim, bilmǝyǝ heyvan degilmi?

Vücudi-Mustafadǝn buldu Adǝm,

Risalǝt qapusu Quran degilmi?

Əli sirrin nǝ bilsin hǝr münafiq,

Münafiq qiblǝsi şeytan degilmi?

Xǝtai sirridir, Tahavü Yasin,

Durubdur ortada mizan degilmi?

* * *

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

306

Ey boyun Tuba, dodağın abi-heyvan nisbǝti,

Abi-heyvan demǝn onu, çeşmeyi-can nisbǝti.

Qamǝtü rüxsarını hǝr kim ki, gördi söylǝdi,

Biri güldür, birisi sǝrvi-xüraman nisbǝti.

Eşigin torpağına hǝr kim qul oldu sidqilǝ,

Padşahdır bǝndeyi-fǝğfurü xaqan nisbǝti.

Bǝhri-eşq içrǝ sǝninçün necǝ ğǝvvas olmuşam,

Dişlǝrin dürdür, dodağın abi-heyvan nisbǝti.

Bu Xǝtai övci-zülfin, taki gördi mǝh yüzün,

Gözlǝrindǝn yaş tökǝr, barani-neysan nisbǝti!

* * *

Nǝlǝr gǝldi, gǝlǝsidir, mǝdǝd hey!

Cahan ǝhli ölǝsıdır, mǝdǝd hey!

Gǝlir hökmi-ilahi Israfilǝ,

Olur suri, olasıdır, mǝdǝd hey!

Günǝhkarlar günahı sormaq üçün,

Ulu divan durasıdır, mǝdǝd hey.

Qurulur ǝdl üçün mizan tǝrazu,

Əmǝllǝr dartılasıdır, mǝdǝd hey.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

307

Peyğǝmbǝrlǝr qaçır ümmǝtlǝrindǝn,

Ki, nǝfsa nǝfs olasıdır, mǝdǝd hey.

Sürǝ-sürǝ ilitirlǝr Siratǝ,

Neçǝlǝr sürilǝsidir, mǝdǝd hey.

Bu bǝdbǝxt Adǝm oğlundan tǝmam et,

Yedi damu dolasıdır, mǝdǝd hey.

Xǝtai dǝrdinǝ dǝrman bulunmaz,

Yarǝb, halı nolasıdır, mǝdǝd hey.

* * *

Gǝl ki, cana, sǝndǝn ayrı gözlǝrim qan ağladı,

Ciyǝrim yandı tutaşdı, can üçün can ağladı.

Firqǝti-hicran ǝlindǝn şöylǝ ah etdim bu gün,

Göydǝki cümlǝ mǝlayik, yerdǝ insan ağladı.

Kim ki, aşiq olmadı, ǝhvali-aşiq bilmǝdi,

Dilbǝrin şirin lǝbindǝn abi-heyvan ağladı.

Atǝşi-eşqǝ düşǝn pǝrvanǝtǝk yanmaq gǝrǝk,

Şöylǝ kim, tǝrsa üçün ol Şeyx-Sǝnan ağladı.

Hǝr zaman zari qılur miskin Xǝtai yar üçün,

Eylǝ kim, Yusif üçün Yǝqubi-Kǝnan ağladı.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

308

Ey şǝha, mǝn sǝndǝn özgǝ sevmǝdim, sevmǝn dǝxi,

Mahi-rövşǝn sǝndǝn özgǝ sevmǝdim, sevmǝn dǝxi.

Hǝr kimin bir ahugözlü dilbǝri seyrandadır,

Göz dǝxi ceyrandan özgǝ sevmǝdim, sevmǝn dǝxi.

Cigǝrim sǝdparǝdir, ğǝmzǝn oxundan, ey sǝnǝm,

Kirpiyi müjgandan özgǝ sevmǝdim, sevmǝn dǝxi.

Bu hǝqiqǝt mǝclisindǝ mǝn sǝnǝm, sǝn dǝxi mǝn,

Eylǝ sanma sǝndǝn özgǝ sevmǝdim, sevmǝn dǝxi.

Dilbǝr aydır: ey Xǝtai, bir dǝxi sevdin mǝgǝr?

Hǝq bilir ki, sǝndǝn özgǝ sevmǝdim, sevmǝn dǝxi.

* * *

Hǝqi könlündǝ sir saxla, özündǝn bixǝbǝr sufi,

Bu dǝryadan dǝrin sirri nǝ bilsin dǝngǝsǝr sufi.

Tanımamış o nǝfsini, necǝ bilsün ki, rǝbbini,

Qalıbdır ladǝ, illadǝ görün nǝ zikr edir sufi.

Sevibdir sim ilǝ zǝri, qoyubdur vǝsli-dildari,

Əgǝr doğrusini dersǝm olur xǝşm ilǝ nǝr sufi.

Özüni bilǝn ǝr sufi, hǝm oldur sufi ya safi,

Desǝn rǝvadurur anǝ, gǝl ey sahibnǝzǝr sufi.

__________________________________________________________________________________________ www.ocaq.net

309

Xǝtai, mürşüdi pirlǝr ǝlini tutub ar etmǝ,

Əgǝr arif isǝn anla, kǝrǝm qıl olma xǝr sufi.