samen zorgen dat zorg beter werkt...‘samen beslissen’ is hierbij uitgangspunt. de patiënt...
TRANSCRIPT
Het verhaal van Vilans
Samen zorgen dat
zorg beter werkt
2
Vilans is de landelijke kennisorganisatie
voor de langdurende zorg. Samen met het
veld en andere partijen streven we naar
het aanbieden van de juiste kennis, op de
juiste plek, persoonlijk en op maat.
Het doel? Zinvolle en betaalbare zorg
van goede kwaliteit, waardoor mensen
met een langdurende zorgvraag zoveel
mogelijk het leven kunnen leiden dat zij
wensen.
3
de rode draad
Samen zorgen datzorg beter werkt
4
Karlijn Kwint
Senior adviseur kennispleinen Vilans
Samen met kennis- en beleidspartners
ontwikkelen we vernieuwende en
praktijkgerichte kennis. Dit doen we in
verbinding met het veld. We kunnen zo
kennis verrijken door praktijkervaringen en
aandacht hebben voor de factoren om kennis
goed toepasbaar te maken. Denk hierbij
bijvoorbeeld aan de benodigde houding en
vaardigheden van zorgprofessionals.
Voor wie?
Als landelijke kennisorganisatie worden we
meestal gesubsidieerd door de overheid,
maar soms werken we ook in opdracht van
zorgaanbieders, -verzekeraars, gemeenten
en andere organisaties. De kennis delen we
echter veel breder. Namelijk: met iedereen
in de langdurende zorg die ermee wil
werken. In deze kennis staan de behoeftes
van mensen met een langdurende zorgvraag
centraal. Bij alles wat we doen, vormen zij
altijd het uitgangspunt.
‘Van betekenis zijn’ is een kernwaarde van Vilans. We willen het verschil maken met kennis. Zodat mensen met een langdurende zorgvraag een leven kunnen leiden dat de moeite waard is. En zij optimaal tot hun recht komen in een samenleving waar zij onlosmakelijk onderdeel van zijn.
“Zorgprofessionals altijd up-to-date kennis over hun vak bieden. Waar en wanneer ze die maar nodig hebben. Door dat te borgen, wordt kennis daadwerkelijk toepasbaar in de praktijk. En dat biedt meerwaarde.”
5
‘Tot drie jaar geleden kreeg ik ook begeleiding. Ik las ooit mijn ondersteuningsplan en schrok ervan
dat een leerdoel was om mijn veters te strikken. In die periode had ik al samen met mijn man een
eigen huis. Die begeleider dacht heel erg vanuit wat ze allemaal moest opschrijven vanuit haar
zorgorganisatie. Ik heb toen twee begeleiders ingehuurd die ik betaalde van mijn persoonsgebonden
budget. Ze gaven mij de ruimte om over mijn eigen leven te beslissen. Zij hielpen mij met vragen. Hoe
moest mijn leven er bijvoorbeeld uitzien? Het waren gelijkwaardige gesprekken. Ze stimuleerden
me om dingen zelf te doen. Ik voelde me gesterkt om mijn grenzen te verleggen. Ze ontmoetten me
als mens in plaats van als cliënt.’
“Ik ken het belang van goede zorg en ondersteuning als geen ander.“
Mireille de Beer
Ervaringsdeskundige bij Vilans
Gehoord en gezien worden
6
‘Dit verhaal van Mireille houdt me scherp. Het laat de menselijke valkuil zien die we allemaal
hebben. Vanuit onzekerheid kunnen we ons te veel aan kennis vastklampen, waardoor we er te
rigide mee om gaan. We zijn dan minder ontvankelijk voor wat het moment van ons vraagt. In de
zorg is dan het risico dat mensen met een langdurende zorgvraag zich niet echt gehoord voelen.
Kennis goed toepassen vraagt om zorgprofessionals die ook kunnen vertrouwen op eigen kunde.
Het vraagt om een veilige werkcultuur waarin zorgprofessionals kunnen reflecteren en met elkaar
over dilemma’s van gedachten kunnen wisselen. Daarom richten we ons als Vilans niet alleen
op inhoudelijke kennis, maar ook op het proces en de randvoorwaarden om kennis echt een
meerwaarde te laten zijn.’
“Kennis goed toepassen vraagt om zorgprofessionals die ook kunnen vertrouwen op eigen kunde.”
Annelies Versteegden
Raad van bestuur Vilans
Onze visie op kennis? Goede kennis is altijd in beweging. Een zorgprofessional werkt ermee, verzamelt er informatie over, plaatst het in de context van de situatie, evalueert het, maakt het zich eigen, maar kan het ook weer loslaten op momenten dat het niet bijdraagt aan het oorspronkelijke doel. Onze hele visie op kennis weten? Bekijk onze Strategische Koers op Vilans.nl.
7
Vilans streeft naar het aanbieden van de
juiste kennis op de juiste plek, persoonlijk
en op maat. We werken hiervoor vanuit
een kennisinfrastructuur en onderhouden
deze. Een kennisinfrastructuur is een
samenwerkingsverband (online en offline)
voor continue interactie tussen onderzoek,
praktijk, onderwijs en beleid zodat kennis
blijvend wordt ontwikkeld. Dit is heel
belangrijk, want wat goede kennis is, wordt
niet bepaald door één partij, maar bepaal je in
samenwerking met iedereen die betrokken is
bij de langdurende zorg. Een ander voordeel
is dat nieuwe kennis en goede voorbeelden
zo sneller en voor meer mensen beschikbaar
komen. Het voorkomt bijvoorbeeld dat
zorgorganisaties opnieuw het wiel moeten
uitvinden.
Vilans maakt in deze infrastructuur kennis
inzichtelijk, deelbaar en toepasbaar. Met
aandacht voor de inhoud en het proces van
‘kennis toepassen’. We maken daarbij soms
gebruik van onderzoek van anderen, maar
wanneer kennis ontbreekt, onderzoeken we
zelf, of besteden we het uit als een andere
partij het beter kan. We combineren kennis
uit onderzoek met die uit trajecten waarbij
we zorgorganisaties ondersteuning op maat
bieden. Het voordeel? Kennis en ervaring die
we op de ene plek opdoen, kunnen we weer op
de andere gebruiken.
Samen zorgen dat kennis beter werkt
“De kunst van kennis is dat er iets mee gedaan wordt.”
Wouter van Soest
Directeur ActiZ
8
‘Verbindend werken’ is een kernwaarde van Vilans. Door interesse en vertrouwen in anderen te hebben, diverse perspectieven en ervaringen samen te brengen en ieders kracht en expertise te benutten. Vilans verbindt:
• Mensen uit verschillende lagen van een
organisatie.
• Mensen met een verschillende
professionele of informele achtergrond.
• Zorgorganisaties onderling.
• Zorgorganisaties met kennis- en
beleidsorganisaties.
• Organisaties uit verschillende
domeinen.
• Lokale en landelijke partijen.
• Nationale en internationale spelers.
‘Vilans is heel goed in mensen bij elkaar brengen. De kunst van kennis is dat er ook iets mee
gedaan wordt. Dat het als meerwaarde wordt erkend. Vilans helpt organisaties bij het praktisch
toepassen van kennis en bij het blijven ontwikkelen en leren, zodat de zorg nog verder verbetert.’
9
“Handig om te zien hoe anderen werken.”
Dennis Mulder
Persoonlijk begeleider
Amerpoort
Kennis delen
10
Samen leren en ontwikkelen
Vilans faciliteert het proces van samen leren en
ontwikkelen. Dit doen we door het vormen van
community’s waarbij zowel kennis online als
in fysieke bijeenkomsten wordt gedeeld. Online
versterkt offline en omgekeerd. Vilans vervult
daarbij bijvoorbeeld de rol van coördinator van
het Kennisplein Gehandicaptensector en het
Kennisplein Zorg voor Beter waarbij we met
andere partijen samenwerken.
Met de Innovatie-Impuls van het
programma Volwaardig leven gaat Vilans
samen met partners de digitale transitie
in de gehandicaptenzorg versnellen.
Door goede initiatieven op het gebied
van technologische innovatie binnen
de gehandicaptenzorg te koppelen en
van elkaars voorbeelden te leren. In dit
programma van VWS vervult Vilans de
coördinerende en uitvoerende rol.
‘Ik kom regelmatig op het Kennisplein Gehandicaptensector. Ik werk voor een complexe doelgroep:
mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag. Ik kom iedere dag wel in een onverwachte situatie. Dan
is het handig om te zien hoe anderen dat doen.’
Voorbeelden uit de praktijk
‘Ontwikkeling stimuleren’ is een kernwaarde van Vilans. Samen met anderen willen we blijven leren en verbeteren, denken in mogelijkheden en leren van fouten.’
11
Met een brochure beschrijven wij als
organisatie natuurlijk vooral wat we doen
en waar we goed in zijn. Maar dat is nooit de
hele realiteit. Want er zijn ook dingen waarbij
we achteraf denken: ja, volgende keer
moeten we dat toch echt beter doen.
Bovendien: zorg gaat niet over alleen maar
mooie begrippen. Zorgprofessionals hebben
bijvoorbeeld dagen dat ze nauwelijks
toekomen aan überhaupt nadenken over
persoonsgericht werken. De werkdruk
is vaak al zo hoog. Zorgbestuurders en
beleidsmedewerkers zijn soms wars van
alle eisen waaraan voldaan moet worden.
En in de samenwerking tussen organisaties
bestaat soms ook frictie door verschillende
culturen en belangen. We realiseren
ons heel goed dat we zorg niet kunnen
verbeteren, als we niet ook openstaan voor
alles wat daarbij hoort. We hebben vaak met
‘taaie’ vraagstukken te maken!
“Niet altijd het moment voor mooie plannetjes en workshops.”
Henry Mostert
Expert Vilans
Even iets anders...
12
En nu weer verder met ons verhaal. Want we willen u nog vertellen hoe we de zorg samen
met u willen vernieuwen.
Help ons ‘kwaliteit van zorg’ realistisch te houden
We willen er samen met u voor waken dat ‘goede zorg’ geen inhoudsloos begrip wordt
dat van alle echtheid is ontdaan. Daarom willen we juist weten of we iets anders of beter
kunnen doen. We komen daarover graag met u in gesprek. Stuur bijvoorbeeld een mail
naar [email protected], met in de onderwerpregel ‘Vilans dit kan beter’. Of neem contact op
met iemand die u bij Vilans kent om met de juiste persoon in gesprek te komen.
‘Ik kom het regelmatig tegen: zorgmedewerkers die zich ziekmelden en ZZP’ers die dan toch
ineens niet komen opdraven. Dan is een teamleider vooral bezig met voldoende handen aan
het bed. Dat is dan niet het moment om aan te komen met je mooie plannetjes, workshops, of
wat dan ook. Nee, je moet de vaardigheid hebben om steeds te zoeken en aan te sluiten bij wat
er op dat moment nodig en mogelijk is. Om naast die zorgmedewerker te blijven staan, die te
waarderen en te zorgen dat die zich gehoord en gezien voelt. Alleen zo kom je van probleem tot
motivatie en verbetering.’
13
De zorg heeft te maken met een aantal
ontwikkelingen en uitdagingen waar we
op inspelen. De samenleving bestaat uit
steeds meer ouderen die langer zelfstandig
thuis blijven wonen. Steeds vaker hebben
mensen met een langdurende zorgvraag
complexere problemen die vragen om een
multidisciplinaire en domeinoverstijgende
aanpak. De zorgkosten stijgen en de vraag
naar zorg wordt groter, terwijl er een tekort is
aan zorgpersoneel dat verder gaat toenemen.
Om de kwaliteit van zorg te kunnen blijven
garanderen en te verbeteren, is vernieuwing
hard nodig. En kennis is daarvoor de
benodigde innovatiemotor.
Dit doet Vilans met aandacht voor:
• persoonsgericht werken
• kwaliteit en doelmatigheid
• digitale transformatie
Waar ligt onze focus?
“Belangrijk om zorg en sociale leefwereld met elkaar te verbinden”
Janny Bakker-Klein,
raad van bestuur Movisie
14
‘Wij richten ons op de leefwereld van mensen die thuis wonen, waarin sociale relaties, werk of
dagbesteding, bestaanszekerheid, veiligheid en zingeving belangrijk zijn. Zorg is vanuit hun
perspectief vaak maar een klein onderdeel. Wanneer mensen zelf de regie over hun leven kunnen
houden, een prettige woonomgeving hebben en passende ondersteuning ervaren, beschikken ze
over meer veerkracht en hoeven zij minder te compenseren in de zorg. We werken daarom als
Movisie met Vilans samen, om de mens als geheel te zien en de kennis over de sociale leefwereld
en de zorg met elkaar te verbinden.’
15
“Vilans heeft ons gefaciliteerd, gespiegeld en de ruimte gegeven om persoonsgerichte zorg echt eigen te maken.”
Karin Veltstra
Raad van bestuur,
Vivantes Zorggroep
Persoonsgericht werken
De hele mens is steeds het uitgangspunt,
niet de organisatie, ziekte of aandoening.
Zo ontstaat zinvolle zorg. Niet alleen
voor de persoon die het nodig heeft,
maar ook voor de zorgprofessional die
hem ondersteunt waardoor de zorg
aantrekkelijker wordt om in te werken.
Vilans ondersteunt persoonsgericht werken
over de domeingrenzen heen, faciliteert
nieuwe netwerken rond de persoon met de
langdurende zorgvraag en draagt bij aan
verbetering van diens positie.
16
1. Op basis van onderzoek innoveert
Vilans samen met andere partners. Een
uitkomst daarvan is de Oefendokter: een
online training voor ouderen waarmee
ze een gesprek met de arts kunnen
voorbereiden. ‘Samen Beslissen’ is
hierbij uitgangspunt. De patiënt beslist
samen met de arts welke behandeling
het beste bij hem past. Dit doordat de
arts alle mogelijkheden benoemt en de
medische voor- en nadelen samen met
de patiënt afweegt.
2. Met het programma ‘Beter af met minder?
Bewust gebruik psychofarmaca’ helpen
wij zorgorganisaties oneigenlijk gebruik
van psychofarmaca af te bouwen. Zodat
de kwaliteit van leven van mensen met
dementie of en verstandelijke beperking
wordt vergroot.
‘De begeleiding van Vilans was er bij ons op gericht om persoonsgerichte zorg handen en voeten
te geven. Bij ons is er sindsdien veel veranderd. Zo zorgen we er bijvoorbeeld voor dat we ouderen
al thuis bezoeken, voordat ze bewoner bij ons worden, om hen nog beter te leren kennen. Vilans
heeft ons gefaciliteerd, gespiegeld en de ruimte gegeven om persoonsgerichte zorg echt eigen
te maken. Ook bleven de medewerkers van Vilans vasthoudend toen het allemaal even tegenzat.’
Voorbeelden uit de praktijk
1 2
17
Eefje van Keeken
Zorgmedewerker en
trainer in de
ouderenzorg
“Als ik denk aan Vilans, denk ik aan betrouwbaar en valide.”
Vilans ondersteunt zorgaanbieders bij
het voldoen aan wet- en regelgeving
en kwaliteitskaders en –standaarden.
Daarnaast heeft Vilans ook aandacht voor
andere factoren die van invloed zijn op
kwaliteit van zorg en doelmatigheid. Denk
hierbij bijvoorbeeld aan het terugdringen
van registratielasten of onderzoek naar hoe
de zorg beter georganiseerd kan worden.
Kwaliteit van zorg en doelmatigheid
18
‘Ik gebruik Vilans KICK-protocollen voor mijn werk omdat ik weet dat ze valide en betrouwbaar zijn.
Ik zie Vilans als een onafhankelijke organisatie die oog heeft voor verbeterpunten en aansluit bij
wat er leeft in het zorgveld. De meeste zorgprofessionals kennen Vilans van de KICK-protocollen,
terwijl Vilans nog zoveel meer doet. Hier zou Vilans wat mij betreft zichtbaarder in mogen worden.’
1. Administratieve lasten zorgen voor
frustraties bij zorgmedewerkers, omdat
die ten koste gaan van de tijd voor zorg aan
bewoners en cliënten. In het programma
‘(Ont)regel de langdurige zorg’ werken
we daarom samen met het ministerie
van VWS en sociale partners aan minder
regeldruk en meer tijd voor zorg.
2. Met het ondersteuningsprogramma
‘Waardigheid en trots op locatie’ krijgen
deelnemende verpleeghuizen inzicht
in de mate waarin zij voldoen aan de
acht thema’s van het Kwaliteitskader
Verpleeghuiszorg. Afhankelijk van
ontwikkelpunten biedt Vilans hen
ondersteuning op maat.
3. De Vilans KICK-protocollen dragen bij aan
het goed en kundig uitvoeren van maar
liefst 500 voorbehouden, risicovolle en
overige handelingen door te zorgen voor
eenheid van taal. Ruim 500 middelgrote
en grote zorgorganisaties, en meer dan
1000 kleine zorgorganisaties en ZZP-
ers, hebben toegang tot de Vilans KICK-
protocollen. De hoogte van het jaarlijkse
abonnementsgeld is afgestemd op de
organisatiegrootte.
Voorbeelden uit de praktijk
1 3
2
19
“Inzetten van technologie die zorgt voor interactie en verbinding.”
Laura Steman
Projectleider technologie,
Zorggroep Solis
Vilans helpt zorgorganisaties met kennis
over technologische mogelijkheden
waardoor vernieuwing kan worden versneld.
Zorgorganisaties krijgen zo sneller
inzichtelijk wat het hen kan opleveren.
Namelijk: slimmer kunnen werken waardoor
er meer tijd overblijft voor mensgerichte
zorg én het vergroten van de kwaliteit van
leven van mensen met een langdurende
zorgvraag.
Digitale transformatie
20
‘Wat ik dagelijks op mijn werk zag, waren ouderen met dementie die zwijgend tegenover elkaar
zaten. Dat gaf me de onrust dat we ze zoveel meer zouden kunnen bieden. Bijvoorbeeld door het
inzetten van technologie die zorgt voor interactie en verbinding. Maar er is zoveel op de markt dat
we niet wisten waar we moesten starten. Vilans heeft ons geholpen in duidelijk krijgen wat voor
ons van belang is waardoor we anders naar de verschillende mogelijkheden zijn gaan kijken.’
1. Vilans neemt samen met Europese
partners deel aan internationale AAL-
projecten (Active & Assisted Living)
die streven naar het ontwikkelen
van innovatieve op ICT-gebaseerde
oplossingen voor ouderen en hun
omgeving. Zo is Vilans bijvoorbeeld
betrokken bij het onderzoek en de
ontwikkeling van een online platform voor
ouderen met lichte geheugenproblemen
die in hun wensen en behoeftes voorziet.
Zodat zij langer veilig zelfstandig thuis
kunnen blijven wonen.
2. Vilans begeleidt zorgaanbieders met
het zinvol uitproberen van technologie.
Dit doen we door hen te attenderen op
technologieën, leenmogelijkheden en
het opzetten van een team binnen de
organisatie zodat zij zonder ons verder
kunnen. Daarbij staat de behoefte van
de zorgvrager centraal. Door eerst op
kleine schaal uit te proberen, hoeven
zorgorganisaties niet direct op grote
schaal te investeren en nemen zij minder
financieel risico.
Voorbeelden uit de praktijk
1 2
21
22
Een greep uit onze
websites en kennispleinen
‘Ik vind de Kennisbundel Vrijheidsbeperking heel handig. Die is te vinden op het Kennisplein
Zorg voor Beter. Hier staat actuele informatie in over het terugdringen van vrijheidsbeperkende
maatregelen in de zorg. Natuurlijk staat het allemaal wel ergens, op internet of in boeken, maar in
een kennisbundel heb je het allemaal bij elkaar. Ik heb op basis van deze informatie een lespakket
ontwikkeld, inclusief docentenhandleiding en opdrachten. Dat heeft Vilans vervolgens weer
gedeeld op het Kennisplein.’
“Kennis op één plek.”Arianne Lock
Docente, Albeda College Rotterdam
Wist u dat...
...onze kennispleinen en
websites 500.000 keer per
maand bezocht worden?
Meer dan 6 miljoen
bezoeken per jaar?
... we jaarlijks 4 miljoen hits hebben op onze KICK-protocollen? En dat zorgprofessionals ons daarom vooral hiervan kennen?
... wij er zijn voor ouderen, mensen met een beperking en mensen met een chronische ziekte?
...onze medewerkers op rumoerige verjaardagsfeestjes vaak te horen
krijgen: ‘O ja, werk
jij freelance?’ omdat ‘Vilans’ niet goed wordt verstaan?
...Vilans een offline bereik van 10.000 mensen per jaar heeft?
...de naam Vilans samengesteld is uit ‘Vi’ en
Balans. En ‘leven in balans’ een kernwaarde
van ons is?
...het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en Movisie in dezelfde fusiebeweging zijn opgericht waar Vilans uit is ontstaan?
...95% van de bezoekers van Vilans.nl vindt dat wij bijdragen aan betere zorg?
...we via onze kanalen 120.000 abonnees bereiken met onze nieuwsbrieven?
...Vilans 210 mensen in dienst heeft?
...het woord ‘kennis’ 124 keer voorkomt in onze Strategische Koers voor 2019 tot 2022?
Laat het ons weten! Neem contact op met [email protected] of met een van onze
medewerkers via www.vilans.nl/medewerkers.
Hoe wilt u met kennis
werken aan betere zorg?
Stuur dan een mail naar [email protected].
Wilt u op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de langdurende zorg?
Abonneer u dan op onze nieuwsbrief: www.vilans.nl/nieuwsbrief
Of volg ons op social media:
Twitter: @VilansNL
LinkedIn: www.linkedin.com/company/vilans/
Heeft u een andere vraag?
Beteroud.nl. Draagt bij aan het verbeteren
van wonen, welzijn en zorg voor ouderen
door innovatieve instrumenten en
aanpakken beschikbaar te maken. Voor
zorgmedewerkers in de ouderenzorg
en ouderen zelf. Ontstaan uit het
Nationaal Programma Ouderenzorg. De
samenwerkende partners zijn afkomstig uit
verschillende domeinen.
Databankinterventies.nl Voor professionals
in de ouderen- en gehandicaptenzorg om
goed werkende interventies te kunnen
vinden en te vergelijken.
Dementiezorgvoorelkaar.nl Om beter aan
te sluiten bij wat thuiswonende mensen
met dementie nodig hebben. Door zorg
en ondersteuning met aandacht voor
de verbinding tussen wonen, welzijn en
zorg. Het programma is ontwikkeld in
het kader van het Deltaplan Dementie.
Samenwerkingspartners: Nivel,
Trimbosinstituut, Movisie en Pharos.
Domoticawonenenzorg.nl Voor
zorgorganisaties die mensen willen helpen
zo lang mogelijk thuis te wonen met
ondersteuning van eHealth-technologie en
domotica. Het kennisplein kent een open en
gesloten gedeelte.
Hulpmiddelenwijzer.nl Met eerlijke en
onafhankelijke informatie over alle soorten
hulpmiddelen voor ouderen, chronisch
zieken en mensen met een beperking. Voor
particulieren én zorgprofessionals. Initiatief
van het ministerie van VWS.
Invoormantelzorg.nl Richt zich op de
ondersteuning van mantelzorgers die
zorgen voor thuiswonende ouderen. Dit door
te streven naar een betere samenwerking.
Voor mantelzorgers, zorgprofessionals,
vrijwilligers, zorg- en welzijnsorganisaties
en gemeentes. In samenwerking met
Movisie.
Kennispleingehandicaptensector.nl Van en
voor professionals in de zorg en ondersteuning
van mensen met een beperking. Partners:
Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland,
MEE Nederland en ZonMw.
Waardigheidentrots.nl Voor verzorgenden,
verpleegkundigen en behandelaars die
willen werken aan liefdevolle zorg voor
ouderen in verpleeghuizen. Initiatief van het
ministerie van VWS.
Zorgvoorbeter.nl Van en voor
zorgprofessionals, opleiders en bestuurders.
Zowel in de ouderenzorg als in de zorg voor
chronisch zieken. Partners: ActiZ, V&VN en
ZonMw.
Bekijk het actuele en totale overzicht op: www.vilans.nl/websites.
vilans.nl
Colofon© VilansUtrecht, september 2019Ontwerp Vilans
Vilanswww.vilans.nl/contact(030) 789 23 00
[email protected]: @VilansNLwww.linkedin.com/company/Vilans