The bearing of empirical research on sociological theory

Merton (1968, pp. 156-171)

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

2

Doel artikel

+ = 1 theoreticus onderzoeker

Wat is de rol van empirisch onderzoek in de ontwikkeling van sociologische theorieën?

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

De theoretische functies van onderzoek

Initiate Reformulate Deflect Clarify

3

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

Serendipiteit van onderzoek

Patroon:

1. De resultaten zijn onverwacht

2. De resultaten zijn in strijd met de

heersende theorieën

3. De onderzoeker herkent de resultaten

als strategische gegevens waarmee

hij zijn theorie kan uitbreiden

4

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

Onderzoek leidt tot het suggereren van nieuwe variabelen

Herhaalde waarneming van feiten waarop tot dan toe geen acht is geslagen

Het bestaande conceptuele schema voldoet niet meer

Nieuwe variabelen moeten worden geformuleerd

Ook dit leidt tot uitbreiding van een theorie

5

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

Heroriëntering van ‘theoretic interest’

Directe invloed van nieuwe onderzoekprocedures op theorie

Door nieuwe onderzoeksprocedures krijgt de theoreticus toegang tot voorheen niet beschikbare gegevens

De analytische blik van de theoreticus op de implicaties van deze gegevens leidt tot nieuwe richtingen in het onderzoek

6

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

Onderzoek leidt tot heldere concepten

In het algemeen wordt het ophelderen van concepten gerekend tot de taak van de theoreticus, maar eigenlijk is het vaak het resultaat van empirisch onderzoek

Het proces van empirisch onderzoek werpt licht op conceptuele kwesties die lang onopgemerkt kunnen blijven binnen theoretisch onderzoek

7

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

Samenvattend

Onverwachte, afwijkende en strategische onderzoeksresultaten zetten aan tot het (her)formuleren van een theorie

Nieuwe gegevens zetten aan tot de uitwerking van een conceptueel schema

Nieuwe methoden van empirisch onderzoek beïnvloeden ‘theoretic interest’

Empirisch onderzoek zet aan tot heldere concepten

8

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens

Stellingen

1. Empirisch onderzoek aanvullend op methodologisch empirisme leidt altijd tot betere theorieën

2. Een helder geformuleerd hypothetisch onderzoeksmodel sluit serendipiteit tijdens onderzoek uit

9

Wetenschapsfilosofie27-10-2009

Leen Liefsoens