ประชากรและกลมตั วอย่าง

Population and Sample

ประชากรและกลมตั วอย่างประชากรและหน่วย่

ประชากรการก�าหน่ดขอบเขตัของประชากร ข�อด�ของการใช�กลม

ตั วอย่าง กลมตั วอย่างที่��ด� ขน่าดของกลมตั วอย่าง การเล�อกกลมตั วอย่าง

ประชากร คือส่�วนรวมทั้��งหมด ทั้��เป�นคื�ณลั�กษณะของข�อม ลัทั้��เราต้�องการศึ#กษา

กลั��มต้�วอย่�าง คือ ส่�วนหน#�งของทั้��งหมดทั้��เป�นคื�ณลั�กษณะของข�อม ลัทั้��เราต้�องการศึ#กษา

ประชากรและกลมตั วอย่าง

ประชากรคือส่�วนรวมทั้��งหมดทั้��เราต้�องการศึ#กษา ประชากรอาจจะเป�น คืน พลัเมอง หรอส่'�งอ�นๆอะไรก*ได� คื+าว�าประชากร จ#งหมาย่ถึ#งคืน ส่'�งของทั้��ม�คืวามคืลั�าย่คืลั#งก�น ส่ามารถึจ�ดรวมเป�นหม � เป�นกลั��ม เป�นพวก เป�นประเภทั้เด�ย่วก�นได�

หน�วย่ประชากร (Elements) หรอหน�วย่ในการว'เคืราะห/ (Units of analysis) คือหน�วย่ทั้��เราต้�องการศึ#กษา เพ�อทั้ราบคืวามเป�นไปของประชากร หน�วย่ประชากร หรอหน�วย่ในการว'เคืราะห/ อาจจะเป�นบ�คืคืลั หรอเป�น กลั��มก*ได� แลั�วแต้�ว�ต้ถึ�ประส่งคื/ในการว'จ�ย่

ประชากรและหน่วย่ประชากร

การว'จ�ย่ต้�องการส่+ารวจป2ญหาการทั้+างานของคืร ประชาบาลั คืร ประชาบาลัทั้��วประเทั้ศึ คือประชากรทั้��จะศึ#กษา คืร ประชาบาลัแต้�ลัะคืน คือหน�วย่ประชากร หน�วย่ของการว'เคืราะห/ คือบ�คืคืลั

ตั วอย่างเก��ย่วก บประชากร และหน่วย่ประชากร 1( )

การว'จ�ย่ต้�องการศึ#กษาถึ#งป2ญหาในการทั้+างานของกลั��มออมทั้ร�พย่/ทั้��วประเทั้ศึ กลั��มออมทั้ร�พย่/ทั้��วประเทั้ศึ คือ ประชากร

ทั้��จะศึ#กษา กลั��มออมทั้ร�พย่/แต้�ลัะแห�ง คือหน�วย่

ประชากร หน�วย่ในการว'เคืราะห/ คือกลั��มออมทั้ร�พย่/

ไม�ใช� กรรมการ หรอส่มาช'กแต้�ลัะคืน

ตั วอย่างเก��ย่วก บประชากร และหน่วย่ประชากร 2( )

ประชากร และการก�าหน่ดขอบเขตัของประชากร (1)

การก+าหนดขอบเขนประชากรโดย่อาศึ�ย่ขอบเขต้ทั้างภ ม'ศึาส่ต้ร/ เช�นย่#ดเอาแนวถึนน หรอแม�น+�า เทั้อกเขา เป�นต้�วก+าหนด

ประชากร การก+าหนดขอบเขต้ประชากรโดย่อาศึ�ย่ขอบเขต้การปกคืรอง

เช�น ย่#ดต้ามเขต้ หม �บ�าน ต้+าบลั อ+าเภอ จ�งหว�ด ภาคื หรอ ประเทั้ศึเป�นต้�วก+าหนดประชากร

การก+าหนดขอชเขต้ประชากรโดย่ย่#ดเอาช�วงเวลัาเป�นเกณฑ์/ เช�น ระหว�าง ป6 พ.ศึ . 2501 ถึ#ง 2530 ผู้ �ทั้��ม�อาย่�ระหว�าง 15 ถึ#ง 45 ป6 บร'บ รณ/

การก+าหนดขอชเขต้ประชากร โดย่ย่#ดเอาลั�กษณะอ�นๆ เป�นเกณฑ์/ เช�น ราย่ได� การศึ#กษา เพศึ อาช�พ ลั�กษณะคืวามเจ*บป8วย่ หรอพ'การ

ประชากร และการก�าหน่ดขอบเขตัของประชากร 2( )

ที่�าไมตั�องใช�กลมตั วอย่าง ? ประหย่�ดเวลัา แรงงาน ประหย่�ดงบประมาณ คื�าใช�จ�าย่ เพ'�มประส่'ทั้ธิ'ภาพในการทั้+างาน

(ว'จ�ย่) ส่ามารถึต้รวจส่อบเพ�อป:องก�นข�อ

ผู้'ดพลัาดได�ด�กว�า

กลมตั วอย่างที่��ด�ควรม�ล กษณะอย่างไร?

ทั้�กหน�วย่ประชากรจะต้�องม�โอกาส่ได�ร�บเลัอกอย่�างเทั้�าเทั้�ย่มก�น

ส่ามารถึให�คืวามม��นใจในการส่ร�ปอ�างถึ#งประชากรทั้��ศึ#กษาได� หรอ ส่ามารถึเป�นต้�วแทั้นของประชากรทั้��ศึ#กษาได�

ขน่าดของกลมตั วอย่าง พ'จารณาจากลั�กษณะของประชากร

กลั�าวคือ ถึ�าประชากรทั้��จะศึ#กษาม�ลั�กษณะทั้��คืลั�าย่คืลั#งก�น (Homogeneity) กลั��มต้�วอย่�างอาจจะม�ขนาดเลั*กได� ในทั้างต้รงก�นข�าม ถึ�าประชากรม�ลั�กษณะแต้กต้�างก�นมาก (Heterogeneity) กลั��มต้�วอย่�างอาจจะต้�องม�ขนาดใหญ�ข#�น

พ'จารณาจากจ+านวนต้�วแปรทั้��จะศึ#กษา หากต้�วแปรม�จ+านวนมาก การใช�กลั��มต้�วอย่�างอาจจะต้�องม�ขนาดใหญ�เพ�ย่งพอต้�อการศึ#กษาว'เคืราะห/ต้�วแปรต้�างๆเหลั�าน��น โดย่เฉพาะอย่�างย่'�ง หากม�การใช�ส่ถึ'ต้'ในการว'เคืราะห/ การใช�กลั��มต้�วอย่�างเลั*กเก'นไป อาจจะพบป2ญหาว�าไม�ส่ามารถึใช�ส่ถึ'ต้'ในการว'เคืราะห/ข�อม ลัได�

ขน่าดของกลมตั วอย่าง

การเล�อกกลมตั วอย่าง

การเลัอกกลั��มต้�วอย่�างแบบไม�เป�นไปต้ามโอกาส่ทั้างส่ถึ'ต้' (Non probability sample)

การเลัอกกลั��มต้�วอย่�างแบบทั้��เป�นไปต้ามโอกาส่ทั้างส่ถึ'ต้' (Probability Sample)

การเล�อกกลมตั วอย่างแบบไมเป$น่ไปตัามโอกาสที่างสถิ(ตั(

(Non probability sample)

กลั��มต้�วอย่�างแบบบ�งเอ'ญ (Accidental Sample)

กลั��มต้�วอย่�างแบบโคืวต้�า (Quota Sample) กลั��มต้�วอย่�างแบบเจาะจง (Purposive

Sample)

กลมตั วอย่างแบบบ งเอ(ญ (Accidental Sample)

เป�นการได�มาซึ่#�งกลั��มต้�วอย่�างแบบบ�งเอ'ญ กลั��มต้�วอย่�างจะเป�นหน�วย่ประชากรใดก*ได� เช�นการส่+ารวจคืวามคื'ดเห*นของประชาชนทั้��ม�ต้�อการทั้+างานของร�ฐบาลั หรอคืวามเห*นของประชาชนต้�อพรรการเมอง

กลมตั วอย่างแบบโควตั�า (Quota Sample)

เป�นการได�กลั��มต้�วอย่�างมาโดย่น+าเอาส่�ดส่�วนของประชากรมาพ'จารณาด�วย่ เช�น การศึ#กษาคืวามคื'ดเห*นของน�กศึ#กษาต้�อหลั�กส่ ต้รใหม� ซึ่#�งในมหาว'ย่าลั�ย่ทั้��จะศึ#กษาประกอบด�วย่ 4 คืณะว'ชา การเก*บกลั��มต้�วอย่�างจ+าเป�นต้�องพ'จารณาส่�ดส่�วนของน�กศึ#กษาในแต้�ลัะคืณะด�วย่ เพ�อให�กลั��มต้�วอย่�างได�กระจาย่ไปในทั้�กคืณะอย่�างทั้��วถึ#ง

กลมตั วอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sample)

เป�นการใช�ก�บกลั��มต้�วอย่�างทั้��ม�ลั�กษณะเฉพาะ เพ�อให�เป�นไปต้ามว�ต้ถึ�ประส่งคื/ของการว'จ�ย่ เช�น การส่+ารวจภาวะต้ลัาดการคื�า อาจจะต้�องเลัอกเอาช�วงเวลัาทั้��ภาวะการคื�าเป�นไปแบบกลัางๆ คือไม�ส่ ง หรอต้+�าจนเก'นไป หรอการทั้ดส่อบการใช�หลั�กส่ ต้ร ซึ่#�งจะต้�องใช�น�กเร�ย่นทั้��งทั้��เร�ย่นด� ปานกลัาง แลัะต้+�า จ#งจ+าเป�นต้�องใช�ว'ธิ�การแบบเจาะจงเพ�อให�ได�คืนทั้��งส่ามกลั��มแน�นอน

การเล�อกกลมตั วอย่างแบบที่��เป$น่ไปตัามโอกาสที่างสถิ(ตั(

(Probability Sample)

การส่��มต้�วอย่�างแบบง�าย่ (Simple Random Sampling)

การส่��มต้�วอย่�างแบบม�ระบบ (Systematic Sampling)

การส่��มต้�วอย่�างแบบช��นภ ม' (Stratified Sampling) การส่��มต้�วอย่�างแบบกลั��ม (Cluster Sampling) การส่��มต้�วอย่�างแบบหลัาย่ข��น (Multi-stage

Sampling)

การสมตั วอย่างแบบงาย่ (Simple Random

Sampling)

คือการส่��มเลัอกหน�วย่ต้�วอย่�าง n หน�วย่จาก ทั้��งหมด N หน�วย่ โดย่ให�แต้�ลัะต้�วอย่�าง ม�

โอกาส่เลัอกเทั้�าก�น• ว'ธิ�จ�บส่ลัาก (ส่+าหร�บประชากรทั้��ไม�ใหญ�มากน�ก)

• ต้ารางเลัขส่��ม (ส่+าหร�บประชากรขนาดใหญ�)

ตัารางเลขสม1 2 3 4 5 6

7 8 9 1

0

1

1

1

2

1

3

1

4

1

5

1

6

1

7

1

9

2

5

2

0

2

6

2

1

2

7

2

2

2

8

2

3

2

9

1

8

2

4

3

0

การสมตั วอย่างแบบช +น่ภู-ม( (Stratified Sampling)

ว'ธิ�การส่��มส่+าหร�บหน�วย่ต้�วอย่�างทั้��ม� ลั�กษณะแต้กต้�างก�น การส่��มต้�องแบ�ง

ประชากรออกเป�นส่�วนย่�อย่แต้�ลัะส่�วน (เป�นช��นภ ม' ) แลั�วเลัอกต้�วอย่�างจากแต้�ลัะช��นภ ม'

ราชการ คื�าขาย่ เกษต้รกร รวมชาย่ 15 20% 25% 60%

หญ'ง 10% 10% 20% 40%

รวม 25% 30% 45% 100

%

การสมตั วอย่างแบบม�ระบบ (Systematic Sampling)

เป�นว'ธิ�การส่��มทั้��ใช�ก�บหน�วย่ต้�วอย่�างทั้��ได�ม�การเร�ย่ง ลั+าด�บอย่�างเป�นระบบอย่�างใดอย่�างหน#�ง เช�น ลั+าด�บ

เลัขของหน�งส่อในห�องส่ม�ด การส่��มแบบเป�นระบบ ทั้+าได�โดย่การเลัอกหน�วย่ต้�วอย่�างแรกแบบส่��ม จาก

หน�วย่ทั้�� 1 ถึ#งหน�วย่ทั้�� k แลัะจะเลัอกหน�วย่ต้�ว อย่�างต้�อๆไปทั้�ก k หน�วย่จนคืรบ n หน�วย่ต้าม

ต้�องการ

ต้�วอย่�าง k = 10 ถึ�าหน�วย่ต้�วอย่�างแรกทั้��เลัอกได� คือหน�วย่ทั้�� 9 ต้�วอย่�างทั้��จะถึ ก เลัอกต้�อไปคือ

29, 39, 49…. ฯลัฯ จนคืรบ n หน�วย่

การสมตั วอย่างแบบกลม (Cluster Sampling)

เป�นว'ธิ�การส่��มต้�วอย่�างทั้��ม�การรวมหน�วย่ ต้�วอย่�างเข�าไว�เป�นกลั��ม จ+านวน N กลั��ม แลั�ว

ทั้+าการส่��มเลัอกกลั��มของหน�วย่ต้�วอย่�างมา n กลั��ม การเก*บรวบรวมข�อม ลัจะทั้+าการเก*บจาก

หน�วย่ต้�วอย่�างทั้�กหน�วย่ในกลั��มทั้��ถึ กเลัอกมาเป�นต้�วอย่�าง

กลั��มต้�วอย่�างทั้��ส่��มออกมา

การสมตั วอย่างแบบหลาย่ข +น่

(Multi-stage Sampling)

จ�งหว�ดต้�วอย่�าง

จ+านวน

เหนอ 3

อ�ส่าน 3

กลัาง 3

ต้ะว�นออก 2

ใต้� 2

การส่��มต้�วอย่�างทั้��ทั้+าเป�นข��นๆ หลัาย่ข��น ต้อน ซึ่#�งแต้�ลัะข��นจะใช�แผู้นการส่��มแบบ

ใดก*ได� ข�อม ลัจะถึ กเก*บจากหน�วย่ต้�วอย่�างย่�อย่ทั้��ส่��มเลัอกมาได�ในข��นส่�ดทั้�าย่ จว.ต้ย่. จว.ทั้��

1

จว.ทั้��2

จว.ทั้��3

รวม

เหนอ 1

0

0

1

0

0

1

0

0

3

0

0

อ�ส่าน 1

0

0

1

0

0

1

0

0

3

0

0

กลัาง 1

0

0

1

0

0

1

0

0

3

0

0

ต้ะว�นออก

1

0

0

1

0

0

- 2

0

0

ใต้� 1

0

0

1

0

0

- 2

0

0