samsam magazine - colombia edition
DESCRIPTION
April 2013 edition of SamSam Magazine, a magazine distributed monthly at the primary schools of the Netherlands. Its purpose is to show to Dutch kids how is the world out there through the eyes of local kids on the respective country of each issue. This month: Colombia. Topic: Peace-MakingTRANSCRIPT
COLOMBIA 2-2013.indd 1 19-02-13 15:49
Maandblad nr.3 2013
hallo wereldsaMsaM s a M s a M = s a M e n d e l e n s a M e n l e r e n s a M e n werken saMsaMsaMsaM s a M s a M =
s a M e n d e l e n s a M e n l e r e n s a M e n werken saMsaM Maandblad
nr.3 2013hallo wereld saMsaM
Maandblad nr.5 2012
hallo wereldsaMsaM s a M s a M = s a M e n d e l e n s a M e n l e r e n s a M e n werken saMsaMsaMsaM s a M s a M =
s a M e n d e l e n s a M e n l e r e n s a M e n werken saMsaM
Maandblad nr.3 2013
coloMbia saMsaM
Maandblad nr.1 2013wereldwijd saMsaM s a M s a M =
s a M e n d e l e n s a M e n l e r e n s a M e n werken saMsaMs a M s a M =
s a M e n d e l e n s a M e n l e r e n s a M e n werken saMsaM Maandblad
nr.3 2013coloMbia saMsaM
zoek de dader met sam & sam detectives
vredevoor jonge
wereld-burgers
de kunst van
doe mee met de tekenwedstrijd
voor vrede
schilderen
school onder
schot
Geweld in de
buurt
COLOMBIA 2-2013.indd 2-3 19-02-13 15:49
K i j K v o o r m e e r f o t o ’ s e n f i l m p j e s o v e r C o l o m b i a o p s a m s a m . n e t
In Colombia proberen straatbendes, het leger en gewapende rebellen jongens en meisjes over te halen om zich bij hen aan te sluiten. Ze beloven bescherming, geld en een beter leven. Vooral kinderen met grote problemen thuis of op school, geloven dat. Maar ze worden gebruikt in de gewapende strijd.Kinderen horen niet te vechten. Ze hebben recht op een veilig leven waarin ze kunnen spelen en dromen. Samsam vroeg kinderen in Colombia wat zij zélf doen voor vrede.
nu weer
b i j d e v e r h a l e n i n s a m s a m
s t a a n d i t s o o r t p l a a t j e s .
z e G a a n o v e r k i n d e r r e c h t e n .
o p p . 2 3 s t a a n z e a l l e m a a l
erica Gaat naar een vredespicknick. wat ziet ze daar? kijk op samsam.net
In onze buurt vechten drugsbendes om
de macht. Bijna elke dag hoor je kogels knallen. Als ik naar school
ga, houden criminelen de bus soms tegen. Ze bedreigen de chauffeur
met een pistool. Hij mag pas doorrijden als hij geld betaalt.
Of ze duwen zwarte mensen de bus uit.
Fotograaf Victoruro en journalist Liesbeth Schouten maakten deze Samsam
van deredactie
ColombiaI
Laatst moesten een paar families vluchten. Ze werden
bedreigd omdat ze bendeleden zouden hebben aangegeven bij de
politie. Nu ben ik mijn vriendin kwijt. Voor de veiligheid is ze naar een
geheime plek gebracht.
d e m a k e r s
rebus voor gevorderden
Vul hier de oplossing in
32
Mijn droom is dat mijn familie altijd samen-
blijft én dat ik op school over-ga. Ook hoop ik dat er vrede
komt, zodat alle kinderen hier weer veilig kunnen spelen.
Ik heet Erica en ik ben 13 jaar.
Ik woon in Medellín. Dat is een stad in
Colombia.
Klopt het? KijK voor het goede antwoord op pag. 23
Zo heet de op één na grootste stad van Colombia:
SamSam = SamenSamsam is een oud woord voor: samen, allebei, hetzelf-de. Samsam gaat over: samen delen, samen leven, samen spelen, samen leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld.
Ieder kInd heeft recht op:
onder-wIjs
Venezuela
Brazilie
Panama
Peru
Ecuador
Stille Oceaan
Caribische Z
ee
c o lo m b i a
medellín
bogota
toribíoc o lo m b i a
n e d e r l a n d
COLOMBIA 2-2013.indd 4-5 19-02-13 15:49
Ik ben mediator op school.
Wij grijpen in bij pesten, schelden en ruzies op het schoolplein. Een
keer gooiden kinderen met
ijsbrokken en takken naar elkaar.
Ik zei dat ze moesten stoppen
en dat ze er beter iets anders mee konden
doen. Eentje stelde voor om een toren te maken. Uiteindelijk bouwden
ze een kasteel!
Laatst waren kinderen
in de buurt aan het schelden en aan het vechten. Ik pakte de
ene vechtersbaas beet, mijn vriend de andere. Ik zei: ga daar zitten en
afkoelen!
Ik zit op een Vreedzame School. We
leren hoe we met elkaar om moeten gaan en dat iedereen gelijk is. Ik heb
geleerd wat ik moet doen bij vecht-
partijtjes. Soms is het lastig.
Laatst gooiden kinderen
met bakstenen. Iemand raakte
gewond aan zijn hand. Toen heb ik meteen de juf
gehaald. Het was te heftig.
K w e e n i e K w e e t w e l
w i l j e m e e p r at e n o v e r d e z e s t e l l i n G ?
d o e h e t o p s a m s a m . n e t
H a s s e ( 1 1 )
t i j n ( 1 2 )H i C H a m ( 1 1 )
wat doe jij voor de vrede ?
54
COLOMBIA 2-2013.indd 6-7 19-02-13 15:49
Rida (11) is mediator: een bemiddelaar op school. “Tijdens de pauze lopen we in tweetallen in oranje hesjes over het schoolplein. Als er ruzie is, proberen we te helpen.”
“Bij iets ergs gaan we naar de mediatorhoek. Daar volgen we een stappenplan: eerst moet iedereen zijn verhaal vertellen. Dat vatten we samen. Dan vragen we de ruziemakers wat ze voelden toen ze met vechten begonnen. Met doorvragen en tips hopen we dat ze zelf een oplossing voor de ruzie verzinnen. Het is hún probleem, dus zij moeten een uitweg bedenken..”
Utrecht, Nederland
“een bemiddelaar mag nooit partijdig zijn. Soms is dat moei-lijk, bijvoorbeeld als je vriend betrokken is bij een relletje.”
p i c k n i c k e n v o o r v r e d e
erica klapt en zingt mee met de harlekijns
Op een groot grasveld in de stad medellín, lopen honderden kinderen in de stralende zon. Ze zijn hier om samen te picknicken en om te genieten van toneel en muziek.
Het feest is georganiseerd voor kinderen uit stadswijken waar veel geweld is. Buurten waar de kogels dagelijks door de lucht vliegen. maar erica en haar vriendinnen hebben nu gelukkig iets anders aan hun hoofd. Straks mogen ze het podium op om hun zelfgeschreven rap te laten horen.
dromen
76
Het recht om tevrede-
Diego Felipe (12) hoort bij de Nasa, een volk in Colombia. Hij is lid van een vredeswacht.
“Wij wonen middenin het gebied waar soldaten, guerrilla en bendes met elkaar vechten. Al dat geweld zijn we ondertussen zat. We zeggen: verdwijn! Maar ze komen steeds terug met hun geweren, bommen en landmijnen.”
“We dragen allemaal een staf met gekleurde linten. Zo zien mensen dat we van de vredesbrigade zijn. Als er ergens gevochten wordt, dan gaan we er op af. We praten net zo lang tot het probleem is opgelost. De Nasa regelen alles liever zelf. Eigenlijk hebben we hier geen leger nodig, ook geen politie.”
Toribío, Colombiastichters
lEES VERDER op DE VolgENDE pAgINA
“De wapens op de grond hebben we afgepakt van guerrillastrijders. We hebben ze verbrand, zodat ze nooit meer gebruikt kunnen worden om iemand te doden.”
guerrilla = rebellenleger, Spreek de ‘g’ uit als in ‘gangster’: gurriljaa
spel
Ieder kInd heeft recht op:
geweld,oorlog
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
COLOMBIA 2-2013.indd 8-9 19-02-13 15:50
RappenErica (12) kruipt onder een
zonnescherm vandaan. Het is van stevig pakpapier gemaakt en met touwen
vastgebonden, maar het bouwwerk stort bijna in. “We lijken wel vluchtelingen,” grapt ze, “die wonen ook altijd onder die krakkemikkige afdakjes.” Ze roept haar vriendinnen bij elkaar om samen een liedje te oefenen. “Droevige geschiedenis, altijd maar geweld en geweld. Vervloekte misdaad, je maakt mijn geweten kapot en ook mijn jeugd, aah aah,” rappen de meisjes. “Aah aah, stop ermee!”
MachtsstRijd“Heftig, hè,” zegt Darley (14) die meeluistert. Hij zit samen met de meisjes op muziek- en dansles. “Ik houd van breakdance, zij verzinnen vooral rapteksten. Die gaan altijd over ons eigen leven. In Comuna 8, de wijk waar wij wonen, werd een bendeleider opgepakt. Hij was verantwoordelijk voor veel schietpartijen en doden. De volgende dag werd zijn handlanger vermoord. Toen kregen de overgebleven bendeleden ruzie: ze wilden allemaal de nieuwe leider worden. Ik ben bang dat er de komende tijd veel gevechten in onze buurt zijn.”
OnzichtbaRe gRenzenJessica (14) gaat bij Darley in het gras zitten: “De mensen van deze picknick, zeggen dat we het recht hebben om te dromen. Maar dat is makkelijk gezegd. onze dromen komen toch niet uit. Mijn droom is dat we niet alleen vandaag een leuke dag hebben, maar ook morgen en overmorgen. Het is moeilijk voor ons, ik ben bang. In de wijk zijn onzichtbare grenzen en plekken waar je niet mag komen. Als je dat
toch doet, kunnen drugsbendes je vermoorden.”Darley gaat verder: “op weg naar school zie ik wel eens lijken in de goot liggen. ‘s Avonds in bed horen we soms schoten. Dan ga ik met mijn familie snel naar beneden. onze matrassen nemen we mee. We zijn bang dat rondvliegende kogels de ruiten van de slaapkamer boven breken.”
OplOssing“Er is wel een oplossing,” zegt Darley. “op straat zijn geheime plekken waar ze drugs verkopen. Wie daar iets doet wat de drugsbazen niet bevalt, wordt vermoord. laten ze die verkooppunten en de namen van de drugshandelaren bekend maken. Dan is het duidelijk wie waar de baas is. Iedereen weet dan waar het gevaarlijk is.” Darley aarzelt: “Nee, eigenlijk moet de hele drugshandel stoppen. Dan zijn er ook geen schietpartijen meer.” Hij springt op en rent naar het grasveld. “Kom op, laten we gaan breakdansen!”
VRede is een kunstLiever muziek maken dan vechten. Liever praten dan erop slaan. Liever geld uitge-ven aan eten dan aan bommen of drugs. Liever iets maken, dan iets vernietigen. Dat is de oproep van Masterpeace, de naam van een groep mensen die zich inzet voor vrede. Masterpeace verwijst naar twee engelse woorden:Peace = vrede. Masterpiece = meesterwerk: het mooiste werk van een kunstenaar.
Samen met Masterpeace maken kinderen en kunstenaars dit jaar overal ter wereld kunstwerken voor vrede. De kinderen op de picknick in medellín gaven alvast een voorproefje.
8• InColombiaisveelgeweld• Kinderenwillendathetgeweldstopt• Kunstmaaktblij
Supernieuwsgierig zijn de kinderen naar deze enorme marionet. “Ieuw, die borst voelt heel raar!”
Kijk naar de breakdance van Darley op samsam.net
Jessica: “mijn diepste wens is dat ik kan doen wat ik wil: dokter worden.”
Rap mee met Erica op samsam.net
wie Vechten in cOlOMbia• Legerenpolitie• Rebellenlegers (b.v. FaRC)• Privélegers• Drugsbendesarmoede en cocaïnehandel zijn meestal de oorzaak van de gevechten.Kijk ook op samsam.net
erica (zwart T-shirt) en haar vriendinnen rappen over het geweld in hun buurt
9
COLOMBIA 2-2013.indd 10-11 19-02-13 15:50
h u h , t w e e d e z e l f d e p l a atj e s , o f t o c h n i e t ?p r a at e r o v e r !
Deze jongens uit medellín zijn gek op hiphop. Tijdens de vredespicknick doen ze op het podium een dance battle.“Wiekandezefreezenadoen?”roepteréén.“Goeie move, man!” roept een ander. “Respect!”
Geweld Zoek de verschillen
Bij het woord geweld denk je misschien eerst aan oorlog en soldaten. maar er zijn heel veel verschillende vormen van geweld.
KijK voor de oplosing op pag. 23
wat denk jij?• geef elk plaatje een cijfer van 1 tot 10. 10 is het meest gewelddadig en 1 het minst gewelddadig.• De juf of meester verdeelt de klas in groepjes.• Vertel in jouw groepje over de cijfers die je de plaatjes hebt gegeven.
Kun je de 10 verschillen tussen deze twee plaatjes vinden?
1110
Armoede
cyberpesten
Straatbendes
Vechten
Ontvoering
Oorlog
Landmijnen
Pesten
Discriminatie
Huiselijk geweld
eIgenmenIng
Ieder kInd heeft recht op:
geweld,oorlog
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
COLOMBIA 2-2013.indd 12-13 19-02-13 15:50
Van links naar rechts: Fabian, Yeimi, Guanderly, Jeidi, Luz, Jhon, Diego, Santiago, Daniel
w i j w i l l e n v r e d e
spel
Ieder kInd heeft recht op:
Kogelinslag in de schoolmuur
vuurlinieschool in de
Vandaag mogen negen leerlingen de schoolmuur beschilderen. Het onder-werp is oorlog en vrede.De jongens schilderen bommen, grana-ten en soldaten met machinegeweren.De meisjes schilderen drie schoollokalen waar kinderen spelen. In het midden schudden twee mensen elkaar de hand.Ze zeggen: “paz.” Dat betekent in het Spaans: vrede. 1312
Deze kinderen in Toribío hebben pech. Hun school staat dichtbij het politiebureau. Rebellen schieten regelmatig op de politie. De politie schiet dan terug. Zodra de eerste knallen klinken, duiken de kinderen op de grond. Buiten horen ze helikopters en bomexplosies. De juf belt met het leger en de politie. Ze vraagt om tien minuten wapenstilstand. In die tijd rennen de kinderen hand in hand naar buiten om achter de kantine te schuilen. Daar belt de juf de ouders om te zeggen dat ze hun kinderen moeten komen halen.
geweld,oorlog
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
COLOMBIA 2-2013.indd 14-15 19-02-13 15:50
i n t e rv i e w e n o p s t r a at
Claudia (12), Tití (11) en Juan-David (11) spelen toneel in het gele Huis, een buurtcentrum. “We maken onze toneelstukken zelf,” vertelt Claudia. Ze gaan altijd over iets dat wíj belangrijk vinden. laatst speelden we het verhaal van een prins die uit drie meisjes een prinses mag kiezen. Hij kan niet kiezen en geeft alle drie daarom een zaadje. Het meisje dat het mooiste plantje kweekt, mag met hem trouwen. Het lukt geen van de drie. Twee meisje besluiten te liegen. De één plukt een bloem uit eigen tuin, de andere koopt een orchidee. Alleen het boerenmeisje bekent dat het niet gelukt is. De prins trouwt met haar, want zij was eerlijk geweest. Hij had als test onvruchtbare zaadjes uitgedeeld.”
pestenEerlijkheid is ook een gespreksonderwerp op hun school. Net als veiligheid en pesten. Maar wat doen de kinderen zélf tegen onrecht en geweld? Claudia: “Ik zeg altijd tegen kinderen die gepest worden dat ze niet moeten zwijgen. Door angst wordt alles erger! op het schoolplein zijn elke dag wel een paar relletjes.” Juan-David: “Ik haal vechtende kinderen uit elkaar. En we zeggen tegen de juffen en meesters: straf helpt niet, dat geeft alleen maar wrok.”
FilMplOegWaar ligt de oplossing voor pesterijen en geweld? Claudia, Tití en Juan-David gaan met wat vrienden op onderzoek uit. Ze filmen met kleine camera’s wat mensen op straat zeggen over vrede. Juan-David rent wat al te enthousiast op de voorbijgangers af.
Ze schrikken. Niet iedereen heeft zin om antwoord te geven op zijn vraag: Wat doet ú voor de vrede? Claudia pakt het voorzichtiger aan. Sommige mensen praten liever over anderen dan over zichzelf. Ze vraagt: Wat kúnnen ménsen doen voor vrede?
Ruzie thuisNa de interviews komen de kinderen bij elkaar in het buurthuis. Claudia: “Een mevrouw zei: je moet kinderen goed opvoeden. Als je vader je moeder slaat, leer je als kind ook geweld te gebruiken.” “Ja,” valt de tweeling Caren en Carol haar bij. “Alles
begint met ruzie thuis. Dat vond een mevrouw bij de winkel ook.”Juan-David is teleurgesteld: “Een paar mensen reageerden heel grof. Eén man zei dat ze de guerrilla moesten afmaken.” Samuel knikt: “Sommigen wilden niks zeggen, maar anderen zeiden dat we vertrouwen moeten hebben en in vrede moeten blijven geloven. Het beste is om vrienden te maken, niet met geld en drugs, maar in het theater of met muziek.”
spOkenomdat de kinderen zoveel
geweld om zich heen zien, kunnen ze enge verhalen vertellen. over mannen op motoren die met mitrailleurs schieten. over lijken op straat. In één adem vertellen ze over spoken, zwarte katten, duivels en vampiers. Samuel: “Ik ben niet bang voor de spoken in ons huis, want het zijn de geesten van gestorven ooms en neven, en die zijn familie van me.” Spookverhalen zijn spannend, maar liever zouden de kinderen zonder angst de straat opgaan. Tití: “gelukkig kunnen we overdag voetballen en vliegeren op het dakterras.”
•Vanwegegevaarlijkedrugsbendesspelenkinderenweinigopstraat•Mettoneelenmuzieklatenkinderenziendatzevredewillen
Stel je woont in een buurt waar je niet veilig buiten kunt spelen omdat drugsbendes er de macht hebben. Hoe word je dan niet depri? Door toneel, film en muziek!
voor vrede?
In het Gele Huis zorgt War Child (een organi-satie voor kinderen in oorlogsgebieden) dat kinderen theater- en muziekles krijgen
Op het dakterras kunnen Tití, Samuel en Juan-David veilig voetballen. moet je de bal natuurlijk niet over de muur schieten
Volg de reporters op samsam.net
1514
Wat doe jij
Terwijl Samuel filmt, vraagt Claudia voorbijgangers wat zij voor de vrede doen
Vlieger mee met Tití op samsam.net
Ieder kInd heeft recht op:
onder-wIjs
geweld,oorlog
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
COLOMBIA 2-2013.indd 16-17 19-02-13 15:50
v e r G e e t h e t G e w e l d e n l e e f j e u i t !
“Het kietelt!” roept Tití. Zijn vriend Juan-David beschildert zijn voetzool. Halverwege moet Tití naar de wc. Juan-David: “Blijf zitten, anders gaat mijn kunstwerk eraan.” “Ok, ik houd het wel op. Ik heb wel wat over voor de lieve vrede,” zegt Tití.
beschilder je vriend
Antwoord:
De woorden in de lijst zijn verstopt in het letter-veld: horizontaal, verticaal en diagonaal, van links naar rechts of van rechts naar links. Sommige letters worden in meer woorden gebruikt. Alle woorden gevonden? Mooi, dan vormen de overge-bleven letters, in de leesrichting, de oplossing.
wegstreeeppuzzel
“Ik vind toneel leuk omdat ik graag iemand anders wil spelen,” vertelt Claudia (12). Later wil ze regisseur worden. “Dan maak ik theater over het echte leven, geen sprookjes of verzonnen verhalen.”
speel toneel
“Ik schilder het geel van de zon. Op een dag zal er vrede zijn, hoop ik!”
4
Tití (10), speelt in een band. “Drummen is heel leuk! Beter dan op straat hangen. Daar kunnen drugsdealers je doodschieten. met muziek maak je juist vrienden.”
sla de drums
2
Jhon (12) en Santiago (12) houden van schilderen. Het liefst laten ze iets zien van hun volk, de nasa. De nasa hebben een eigen taal en cultuur. Van het geweld om hen heen moeten ze niets hebben. Jhon: “De stok op onze buik is de vredesstaf van de indiaanse vredeswacht.” Hij gaat rechtop staan en zegt: “Samen delen we de wereld, maar mijn helft is ietsje groter, haha.”
pak je verfkwast
Dit is een masker van een oud omaatje. Waarom ze zo zuur kijkt? misschien omdat ze eenzaam is?”
Deze houten drums heten tambores batá.
3
machtarmoededruGsbendesGuerrillaleGerstadswijkplattelandbomkoGelvrede
kunstmuziekleuktheaterwapenbreakdancerappestendroom
GeweldknalstukaardeGelukdomlachnasazinG
erica en haar vriendinnen maken rapteksten over het leven in een buurt waar straatbendes elkaar beschieten. “Zo delen we nare dingen, maar we willen vooral samen lachen.”
rap er op los!
Dit rappen de meisjes: “Loop met ons mee in de ellende die ons treft. als we er met liefde tegenaan gaan, komt er geen oorlog. Zo trekken we samen op, als broers en zusjes en we roepen in koor: Zo is het genoeg!” De hele tekst staat op samsam.net
Vijf manieren om
lol makente
Santiago (rechts) : “De ronde krul op mijn wang is ons symbool voor leven.” Jhon: “Het figuurtje op mijn wang betekent: familie en macht.”
1
5
1716
spel
Ieder kInd heeft recht op:
COLOMBIA 2-2013.indd 18-19 19-02-13 15:50
Waarover maken jullie ruzie?SuSANA: “Maria is heel netjes, ik heel slordig. We delen een kamer. Ik ben lui, raap mijn kleren niet op. Maria wordt dan boos. Ze geeft me altijd de schuld van alles. Dan gaat ze schreeuwen. Ik houd dan mijn mond en help haar niet meer met huiswerk.”MARIA: “Als Susana haar rommel niet opruimt, dreig ik dat ik haar geheimen verklap aan vriendinnen.”
Wie maakt het als eerste goed?MARIA: “Ik.”SuSANA: “Niet waar, ik! Maria belooft me snoep, maar dat is slecht voor mijn tanden. Daar ga ik niet op in.”
Maken jullie wel eens iets gewelddadigs mee?MARIA: “In de schoolbus werd een meisje afgeranseld door een jongen omdat zij hem geen eten gaf. Toen de chauffeur zei dat de jongen moest ophouden, kreeg hij zelf een klap. onze juf gaf de jongen straf.”
Helpt straf?SuSANA: “Ja, dan zie je de gevolgen van je gedrag. Maar het moet wel iets zijn dat je voelt, bij voorbeeld twee maanden lang geen televisie kijken.”
Is er op school veel geweld?MARIA: “Er wordt niet veel gevochten, maar wel gepest. Een meisje dat goed was in gymnastiek werd door jaloerse vriendinnen getreiterd op
Facebook. Ik zag het meisje in de lift huilen. op school hangen nu lijsten met namen en foto’s van kinderen en ouders die je in vertrouwen kunt nemen.”
Geven jullie pestkoppen kritiek?SuSANA: “Ik geef mijn vriendinnen geen kritiek. Ik ben bang dat ze boos worden. Ze zijn zo gevoelig, ze nemen alles letterlijk.”MARIA: “Soms gaan we met alle vriendinnen in een kring zitten en zeggen we elkaar wat we leuk vinden en wat niet.”
Merken jullie iets van de oorlog?SuSANA: “De guerrilla vermoordt en ontvoert mensen. Ze vecht tegen het leger en de politie. ook zijn er gewapende drugsbendes en privé-legers die door rijke veeboeren worden ingehuurd. We zagen op televisie een jongen van twaalf die door de guerrilla ontvoerd was. Hij kwam vrij dankzij losgeld. Zelf zijn
we niet bang voor ontvoering, maar het maakte veel indruk. Als ik kon toveren, zou ik de guerrilla laten ophouden.”MARIA: “op televisie zien we vaak geweld van criminele bendes uit arme wijken. Ik geloof niet in vrede; er zijn zoveel slechte mensen!”
Wat is een oplossing?SuSANA: “politici zijn rijk. laten ze scholen oprichten, de wijken waar veel geweld is slopen en er mooie nieuwe huizen bouwen. Ze moeten onderwijs gratis maken en geen
geld meer steken in dure winkelcentra. Dan is er geen armoede meer en geen reden voor misdaad. Dan is het hier veel veiliger.”MARIA: “De regering moet met de guerrilla gaan praten en iets nieuws verzinnen. Ik weet niet hoe ik het moet uitleggen, maar stel: de regering wil een vierkant tekenen, de guerrilla wil alleen een cirkel. Waarom tekenen ze niet samen een driehoek? Als ze niet samen iets nieuws bedenken, blijven ze hangen in hun oude standpunt. Dan komt er nooit vrede.”
i n t e rv i e w
maria
LIeVeLInGSKLeuR: goudgeelHOBBY’S: zingen, dansen, schilderen, vioolFavorietesPort: squash, tennisIDOLen: Shakira, adèle, Het Oor van Van GoghLeKKeR: pasta
Susana en maria wonen in een veilige buurt. Het geweld in hun land zien ze vooral op televisie
In een beveiligde flat in een rijke wijk in medellín woont de tweeling Susana (10) en maria (10). Op de grote slaapkamer die ze delen, kibbelen ze wat af. Samsam sprak de tweeling over ruzie en pesten. Voor het geweld in hun land hebben ze een verrassende oplossing.
“Als ze niet samen iets nieuws bedenken,
De zusjes zijn dikke vriendinnen
komt er nooit vrede
1918
susanaLIeVeLInGSKLeuR: zwart HOBBY’S: zingen, tekenen. saxofoonFavorietesPort:squash, tennisIDOLen: Shakira, adèle, JuanesLeKKeR: sushi
”
eIgenmenIng
Ieder kInd heeft recht op:
geweld,oorlog
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
COLOMBIA 2-2013.indd 20-21 19-02-13 15:50
Yuliana en dora sCHilderen eerst een aCHtergrond.
m o e d e r a a r d e o p d e m u u rmaar de meisjes willen geen aKelige Herinneringen sCHilderen.
de meisjes beginnen te vertellen …sCHilder jafetH begint met een KringgespreK.
Hoe
meng je
eigenlijk
bruin?
Voor mij
betekent
vrede
eenheid.
de meisje teKenen Hun ontwerp op de muur.
mooier makenDe wereld een beetje
Twaalf meisjes uit Toribío laten zien dat ze genoeg hebben van de gevechten tussen de guerrilla en het legerWie wil iets
vertellen over jullie leven
hier? Daarna verzinnen we
wat we gaan schilderen op
de schoolmuur!
Helikopters
schoten op
gewapende groepen
hier in de bergen.
... een bus met
een bom
ontplofte. Drie
mensen stierven ...
20
Mijn tante
kreeg een
kogel in
haar been.
We maken
liever een
muurschildering
over vrede: paz.
Ik heb
types gezien die
onze leiders
bedreigen.
Ik schilder
Mama Kiwe,
Moeder Aarde,
die ons rust
brengt.
Yensi, jovana, Yerli, Karol, gladis, editH, nellY, alba, Claribel, Yuliana, jissed en dora poseren met de sCHilder voor Hun KunstwerK.
Zeg eens
PEACE!
Ik
schilder
onze
school.
Pas op, je maakt
mijn lichtblauw
vies!
Voor
golfjes
heb ik wit
nodig...
Zeg dat
wel! Mijn
roller droogt
meteen op.
Pfff,
wat is het
warm! Iedereen
hier weet nog
goed dat in
Toribio ...... en op het
marktplein
raakten wel 130
mensen gewond ...
... de guerrilla
wilde het
politiebureau
opblazen, maar ...
... alleen onze
huizen werden
verwoest.
Het leger moet
ons beschermen,
maar dat lukt niet.
Soldaten worden zelf
door de guerrilla
beschoten.
Wil je de meisjes aan het werk zien? op samsam.net staat een filmpje. 21
COLOMBIA 2-2013.indd 22-23 19-02-13 15:50
De FaRC uIT COLOmBIa IS eena. voetbalclubB. rebellenlegerC. regeringsleger
6 COLOmBIa IS na aFGHanISTan HeT LanD meTa. de meeste landmijnenB. de meeste bergenC. de meeste kunstschatten
wat weet jij er nu van?d o e d e t e s t
3minuten
test
heb je deze plaatjes bij de verhalen Gezien? ze Gaan over de rechten van kinderen
a d r e s s a m s a m
postbus 940201090 GA, Amsterdam
Tel. +31 (0)20 568 84 40Fax +31 (0)20 568 87 87
E-mail [email protected] e b s i t e
www.samsam.net co
lofo
n r e d a C t i e Mirjam Bonting (hoofdredacteur), Hans Serrarens (eindredacteur), Karin Wesselink (redacteur), Marinde Hurenkamp (redacteur)
Jenny Mustamu (secretariaat) tHema 'Colombia , d e K u n s t va n v r e d e ’ Liesbeth Schouten (tekst), Victoruro (fotografie), Met dank aan War Child, Nuestra Gente, Masterpeace, Fundacion Mi Sangre, Jafeth Gomez en Cecidic v e r d e r w e r K t e n m e e Studio De Leijer, Carry Brugman, Willem Ritstier, Dick Heins ontwerp & i llustrat ies Studio Boot, 's-Hertogenbosch l i tHograf ie & druK Veronica Litho & Roto Smeets a d r e s s e n b e H e e r Pondres abonnementen nederland gratis voor scholen en kinderen van 9 tot 13 jaar abonnement in de Klas of tHu is Ga naar www.samsam.net en klik op ‘over samsam’ n i e u w s b e g r i p Scholen met een abonnement krijgen bij elk nummer Nieuwsbegrip-opdrachten van CED-groep
l e s o p d r a C H t e n Op www.samsam.net staan lesopdrachten onder 'voor docenten' samsam is een gratis uitgave van:
WaaroverraPPenerica en HaaR VRIenDInnen?a. over spijbelenB. over hun huisdierenC. over geweld in hun buurt
5
o p l o s s i n G e n
rebusPag.2: Meddelín, stad van eeuwige lente
ZoekDeverschiLLenPag.11: gitarist, witte T-shirt, rode T-shirt,
roze T-shirt, groene pet, drumstel,
sjaaltje, lucht achter gitarist, muts,
achter de muts.
WegstreePPuZZeLPag.17: spelen is een recht
beeLDPuZZeLoPPag.22: Colombia
DetestoPDePagina: 1.B, 2.B, 3.B, 4.a,B,C,
5.C, 6.a, 7.B, 8.a
Ieder kInd heeft recht op:
eten & drInken
Ieder kInd heeft recht op:
onder-wIjs
Ieder kInd heeft recht op:
eIgengodsdIenst
Ieder kInd heeft recht op:
gezond-heId spel
Ieder kInd heeft recht op:
eIgenmenIng
Ieder kInd heeft recht op:
mIs-handelIng
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
geweld,oorlog
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
kInder-arbeId
Ieder kInd heeft recht op bescherm-Ing tegen:
w e l k e p l a a t j e s h e b j e i n d e z e s a m s a m G e v o n d e n ?
8 mama KIWe ISa. Moeder aardeB. de moeder van ClaudiaC. een Colombiaanse vrucht
DeoPLossingstaathiernaast
s p i e k o p s a m s a m . n e t a l s j e h e t a n t w o o r d n i e t w e e t
4 WeLkeuitsPraak HOORT BIJ MaSTErPEaCE?
a. liever muziek maken dan vechtenB. liever praten dan oordelenC. liever iets nieuws maken, dan iets vernielen
1 In COLOmBIa VeCHTen Ze VOORaL Om …a. goudB. drugsC. diamanten
2 cocaPLantagesZijn…a. velden met cacaoplanten (voor chocola)B. akkers met cocaplanten(voor drugs)C. fabrieken waar cola wordt gemaakt
3
De naSa IS De naam Van eena. ruimtevaartstationB. inheems volkC. universiteit
7
b e e l d p u z z e l
stappenop weg naar de vrede
1 = a 2 = B3 = C4 = D5 = e6 = F7=g8 = H9 = I
10 = J11 = K12 = L13 = m
aLFaBeT14 = n15 = O16=P17=Q18 = R19 = S20 = T21 = u22 = V23 = W24 = X25 = Y26 = Z
2322
start
vrede
ruzie
geweld
honger
......
...
...
...
......
VuL HIeR Je WOORD In
SAMSAMS A M S A M =
S A M E N D E L E N
S A M E N L E R E N
S A M E N WERKENSAMSAM
MAANDBLAD
NR.3 2013
HALLO WERELDSAMSAM
SAMSAMS A M S A M =
S A M E N D E L E N
S A M E N L E R E N
S A M E N WERKEN
SAMSAMMAANDBLAD
NR.3 2013
COLOMBIASAMSAM
S A M S A M =
S A M E N D E L E N
S A M E N L E R E N
S A M E N WERKENSAMSAM
MAANDBLAD
NR.3 2013
COLOMBIASAMSAM
vrede
voor
jonge
wereld-
burgers
de
kunst
van
SCHOOL
ONDER
SCHOT
GEWELD
IN DE
BUURT
SCHILDEREN
VOOR
VREDE
doe me
e me
t de tekenwedstrijd
...
Zoek de weg naar vrede. •Dejuisteroutelooptdoorallevoeten,kijk van welke pagina de foto in de voetstap komt.•Zetdepaginacijfersbijdefoto’s.•Zoekdejuisteletterbijhetcijfer.•Zetdelettersindejuistevolgorde•schrijfjewoordindehokjesonderaan.
COLOMBIA 2-2013.indd 24-25 19-02-13 15:50