saroma nihon ryugaku techo short version1.4
DESCRIPTION
Sổ tay du học Nhật Bản SAROMA 2014, bản ngắn, 37 trang, 1.8 MB. Phiên bản 1.4.TRANSCRIPT
STUDY ABROAD IN JAPAN
SỔ TAY DU HỌC NHẬT BẢN
S’AROMA J’CLASS
Phiên bản: 1.4 Ngày: 07/10/2013
Miễn trách nhiệm: SAROMA JCLASS nỗ lực để cung cấp thông tin mới nhất và chính xác nhất nhưng có thể thông tin trong sổ tay này đã lạc hậu hay không chính xác.
www.saromalang.com
1
SAROMA JCLASS sẽ không chịu trách nhiệm về các tổn thất hay rủi ro mà bạn có thể gặp phải khi đưa ra các quyết định dựa theo thông tin tại cuốn sổ tay này.
MỤC LỤC 1. Lý do bạn đi du học 02 2. Bạn nên du học nước nào? 04 3. Lợi thế của một ngoại ngữ 11 4. Đặc điểm của du học Nhật Bản 13 5. Các con đường du học Nhật Bản 19 6. Học được gì khi du học tại Nhật Bản 24 7. Những ai nên di du học Nhật Bản? 25 8. Khi nào nên đi du học Nhật Bản? 27 9. Chương trình du học CHIKYUJIN 28 10. Thông tin học bổng Nhật Bản 29 11. Chi phí sinh hoạt tại Nhật 29 12. Xin việc làm thêm tại Nhật 30 13. Chuẩn bị đi du học và khi đang đi du học Nhật Bản 30 14. Các lựa chọn sau khi tốt nghiệp 30 15. Các rủi ro có thể gặp phải khi đi du học 31 THÔNG TIN BẢN QUYỀN 33 LIÊN HỆ VỀ DU HỌC NHẬT BẢN 33 CÁC BƯỚC LÀM HỒ SƠ DU HỌC NHẬT BẢN 34 MỘT SỐ BÀI VIẾT VỀ DU HỌC NHẬT BẢN 37
Về đóng góp ý kiến và bài viết
Sổ tay sẽ được bổ sung khi có các bài viết mới. Mọi du học sinh theo học tại Nhật Bản được hoan nghênh đóng góp ý kiến của mình cho cuốn sổ tay này. Xin hãy gửi email về [email protected] nếu bạn muốn đóng góp bài viết.
www.saromalang.com
2
1. Lý do bạn đi du học “Học trong nước hay đi du học?”, “Đi du học nước nào?”, v.v... là những câu hỏi thường làm đau đầu nhiều bạn trẻ và các bậc cha mẹ. Ngay cả thời điểm đi du học, ví dụ sau khi học xong cấp 3 hay sau khi tốt nghiệp đại học ở Việt Nam, cũng không phải là vấn đề dễ dàng quyết định. Nhiều bạn và gia đình chọn học xong cấp 3 và rèn luyện ngoại ngữ tại các trung tâm ngoại ngữ để chuẩn bị cho việc đi du học. Thông thường, nếu bạn đi du học Nhật Bản dạng tự túc hoàn toàn, có thể bạn sẽ phải theo học ở một trường Nhật ngữ tại Việt Nam từ 1 đến 2 năm. Hiện nay, chương trình du học kèm việc làm thêm CHIKYUJIN sẽ giúp bạn ít mất thời gian và bắt đầu du học được dễ dàng hơn so với trước đây rất nhiều. Nếu đi theo chương trình này, bạn chỉ cần học tiếng Nhật 3 – 6 tháng là có thể đi được (cần chứng nhận đã học tiếng Nhật tối thiểu 150 giờ).
Xác định được lý do đi du học là bước đầu tiên trong việc đi du học của bạn. Dưới đây tôi sẽ nêu một số lý do phổ biến của việc du học để bạn có thể tham khảo khi ra quyết định cho mình:
Học nghề, học kỹ năng nghề nghiệp, bằng cấp tại một nền giáo dục tiên tiến Nâng cao khả năng ngoại ngữ và hòa nhập quốc tế Cơ hội việc làm, sự nghiệp, tài chính trong tương lai Mở rộng thế giới quan, nhân sinh quan Văn hóa Nhật Bản: Do bạn yêu thích manga, anime, v.v... Ẩm thực Nhật Bản Gia đình có điều kiện tài chính Mong muốn tự lập trong cuộc sống, v.v...
Du dọc là một khoản đầu tư
Du học hay học đại học, học nghề là một khoản đầu tư và nó sẽ sinh lời trong tương lai. Bạn phải tính toán so sánh kế hoạch tài chính (gồm khoản đầu tư và lợi nhuận sinh ra) của việc du học so với học trong nước, hay giữa việc du học nước A với du học nước B.
Nhìn chung, mục tiêu sinh lời lớn nhất vẫn là kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ, cơ hội việc làm và phát triển sự nghiệp trong tương lai. Ví dụ, nếu cùng làm ngành kế toán mà bạn có tiếng Anh tốt và làm ở công ty nước ngoài thì lương của bạn có thể cao gấp 2, 3 lần so với làm ở công ty trong nước. Hay nếu cùng một trình độ tiếng Nhật (ví dụ cấp độ N2) nhưng bạn đã từng học ở Nhật thì bạn sẽ được đánh giá cao hơn.
www.saromalang.com
3
Các khoản đầu tư Các khoản lợi nhuận
- Tài chính cho du học - Thời gian cho du học - Mất cơ hội học tập, làm việc, phát triển sự nghiệp trong nước
- Cơ hội việc làm, nghề nghiệp trong tương lai - Kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ và mức lương khởi điểm - Môi trường làm việc - Khả năng thích ứng với toàn cầu hóa, quốc tế hóa - Cơ hội sống và làm việc tại nước ngoài
Lý do du học của bạn:
Đầu tư du học của bạn Lợi ích thu về Số tiền cần đầu tư cho du học: Thời gian du học:
Bằng cấp: Kỹ năng nghề nghiệp: Khả năng ngoại ngữ:
www.saromalang.com
4
2. Bạn nên du học nước nào?
Bạn đi du học nước nào thường tùy thuộc vào:
Ngôn ngữ bạn muốn học Tính phổ biến của ngôn ngữ đó Lợi thế của ngôn ngữ đó cho công việc, mức lương, sự nghiệp của bạn Cơ hội sử dụng ngôn ngữ đó khi làm việc tại Việt Nam, v.v...
Nếu bạn muốn có thể giao tiếp toàn cầu thì bạn có thể nên đi du học ở nước nói tiếng Anh. Nếu bạn muốn cơ hội công việc tại Việt Nam thì học tiếng Trung, tiếng Nhật, tiếng Hàn không phải là lựa chọn tồi vì đây là những nước có giao dịch thương mại lớn và đang đầu tư vào Việt Nam. Còn nếu bạn muốn định cư ở nước có văn hóa tương đồng và gần về địa lý với Việt Nam thì bạn có thể du học Thái Lan, Singapore hay Malaysia. Có thể chia ra như sau:
Tiếng Anh Du học Anh, Mỹ (tiếng Anh Mỹ), Úc (tiếng Anh Úc), Singapore, Canada, v.v... Chương trình tiếng Anh tại Đức, Pháp, Thụy Sỹ, v.v...
Tiếng Tây Âu Du học Đức, Pháp, Thụy Sỹ, Hà Lan, Bỉ, v.v... Nga, Đông Âu Du học Nga và các nước Đông Âu Đông Á Du học Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan Đông Nam Á Du học Singapore, Thái Lan, Malaysia Tiếng Tây Ban Nha Tây Ban Nha, Nam Mỹ, Trung Mỹ
Một số tiêu chí để bạn chọn học bằng tiếng nước nào và du học nước nào:
Độ phổ biến của ngôn ngữ nước đó Mức độ cạnh tranh giữa những người biết ngôn ngữ đó Mức độ phát triển kinh tế của nước đó (thu nhập bình quân đầu người) Phát triển khoa học, kỹ thuật, xã hội của nước đó Mức độ giao thương của nước đó với Việt Nam
Tiếng Anh đương nhiên là sẽ phổ biến nhất nhưng số người biết tiếng Anh rất nhiều và cạnh tranh khi xin việc hay nghề nghiệp sẽ lớn. Tiếng Tây Ban Nha thì ít người biết hơn nên cạnh tranh sẽ ít hơn. Tuy nhiên, số lượng công việc liên quan đến tiếng Tây Ban Nha sẽ không nhiều vì khối nói tiếng Tây Ban Nha ít giao thương với Việt Nam. Nếu bạn muốn làm cho công ty nước ngoài tại Việt Nam thì có lẽ bạn nên học tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Trung vì Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan là những nước có kim ngạch thương mại lớn với Việt Nam.
www.saromalang.com
5
Về mặt tài chính, kinh tế, cơ hội việc làm, thu nhập của bạn trong tương lai, SAROMA JCLASS đề nghị bạn đánh giá theo các tiêu chí sau:
Chỉ tiêu đánh giá Câu hỏi và trả lời Mức độ phát triển kinh tế GDP bao nhiêu?
Thu nhập bình quân đầu người theo năm? Mức độ phát triển khoa học, kỹ thuật Có bao nhiêu trường đại học trong danh
sách các trường tốt nhất thế giới? Mức độ giao thương với Việt Nam Kim ngạch thương mại hàng năm là bao
nhiêu?
Mức độ phát triển kinh tế
Thu nhập bình quân đầu người năm 2011 (đơn vị: USD; nguồn: Wikipedia)
Nước Thụy Sỹ Úc Canada Mỹ Nhật Bản Đức Thu nhập năm 80,391 60,642 50,345 48,442 45,903 43,689 Nước Pháp Anh New Zealand Hàn Quốc Đài Loan Nga Thu nhập năm 42,377 38,818 32,620 22,424 20,083 13,089 Nước Malaysia Trung Quốc Thái Lan Việt Nam Thu nhập năm 9,656 5,445 4,972 1,411
Cũng cần chú ý là những nước có thu nhập theo đầu người cao thì cũng thường có mức học phí và chi phí sinh hoạt cao. Do đó, nếu bạn chỉ đi học thì thường chi phí sẽ khá cao. Bạn có thể giảm thiểu chi phí bằng cách đi học dạng học bổng hay vừa học
www.saromalang.com
6
vừa làm thêm. Bạn cũng sẽ có lợi thế lớn về tài chính khi đi làm tại các nước giàu sau khi tốt nghiệp. Nếu bạn đi du học Nhật Bản theo chương trình CHIKYUJIN, trong 2 năm học tiếng Nhật của chương trình, bạn sẽ được bố trí công việc làm thêm 21 – 24 giờ/tuần, giúp bạn trang trải 80 – 90% học phí và sinh hoạt phí trong quá trình học tiếng Nhật. Để có thêm thu nhập, bạn có thể xin thêm công việc khác sau khi đã giỏi tiếng Nhật nhưng chú ý là bạn chỉ được làm không quá 28 giờ/tuần trong kỳ học và 40 giờ/tuần trong các kỳ nghỉ (chiếm khoảng 4 tháng trong năm).
Mức độ giao thương với Việt Nam
Thương mại Việt Nam Số liệu
Năm 2011: Xuất khẩu 2011: US 18%, China 11%, Japan 11%, Germany 3.7% (2011 est.) Nhập khẩu 2011: China 22%, South Korea 13.2%, Japan 10.4%, Taiwan 8.6%, Thailand 6.4%, Singapore 6.4% (2011 est.) Nguồn: The World Factbook Năm 2010: Xuất khẩu 2010: US 20%, Japan 10.7%, China 9.8%, South Korea 4.3% (2010 est.) Nhập khẩu 2010: China 23.8%, South Korea 11.6%, Japan 10.8%, Taiwan 8.4%, Thailand 6.7%, Singapore 4.9% (2010 est.) Nguồn: Wikipedia
www.saromalang.com
7
Vốn đầu tư FDI vào Việt Nam Số liệu năm 2011
Đầu tư trực tiếp của nước ngoài được cấp giấy phép năm 2011: Hong Kong 22%, Nhật Bản 17%, Singapore 15%, Hàn Quốc 10%, Trung Quốc 5%, Đài Loan 3.7% Nguồn: Tổng cục thống kê
Mức độ phát triển khoa học, kỹ thuật
Ở đây, chúng ta sẽ đánh giá bằng số lượng các trường đại học nằm trong số 200 trường hàng đầu thế giới. Chú ý là tùy mỗi tiêu chuẩn đánh giá (ví dụ số lượng nghiên cứu, số lượng giải thưởng, số sinh viên tốt nghiệp, v.v...) mà thứ hạng có thể khác nhau. Có một số trang web xếp hạng các trường đại học trên thế giới như:
http://www.timeshighereducation.co.uk http://www.arwu.org http://www.topuniversities.com
Phân bố theo quốc gia của bảng xếp hạng 200 trường đại học hàng đầu năm 2011-2012 của trang web timeshighereducation.co.uk là như sau:
Số trường Nước Ghi chú 75 Mỹ 32 Anh 12 Đức, Hà Lan 9 Canada 7 Thụy Sỹ, Úc 5 Nhật Bản, Thụy Điển, Pháp University of Tokyo, Kyoto University,
Tokyo Institute of Technology, Osaka University, Tohoku University
4 Hong Kong 3 Hàn Quốc, Trung Quốc, Bỉ, Đan
Mạch
www.saromalang.com
8
2 Singapore, Ireland, Israel, Na Uy 1 Phần Lan, Nam Phi, Áo, Đài Loan,
New Zealand, Brazil, Tây Ban Nha
Bạn cũng có thể tìm trên mạng với từ khóa “Universities Ranking”.
Mục tiêu đánh giá về mặt kinh tế, cơ hội việc làm ở trên của SAROMA JCLASS là theo phương châm “Một người với năng lực trung bình mà theo đuổi chiến lược đúng đắn thì vẫn có thể sống sung túc và tự lập về tài chính”. Việc bạn học ngôn ngữ nào, kỹ năng công việc nào chính là việc bạn đầu tư cho tương lai lâu dài sau này. Tất nhiên, nếu bạn có:
Đam mê hay sự yêu thích một ngôn ngữ hay văn hóa nào đó Hoặc: Bạn biết rõ mình muốn học ngành nghề, kỹ năng gì và ở đâu là tốt nhất Hoặc: Bạn và gia đình có điều kiện về tài chính để du học
thì việc lựa chọn ngôn ngữ và nước du học sẽ dễ dàng hơn và các con số thống kê sẽ bớt quan trọng hơn.
Gợi ý cách làm Bảng tài chính du học
Để bạn có thể tính toán tốt về mặt tài chính cho việc du học và tính được thời điểm thu hồi vốn, SAROMA JCLASS gợi ý bạn tìm hiểu và điền các con số vào bảng sau (coi như là bài tập trong việc chuẩn bị du học):
Bảng tài chính du học Chi phí / Thu nhập Ước lượng Ghi chú Học phí 1 tháng .................... / tháng Chi phí sinh hoạt 1 tháng .................... / tháng Thời gian du học .................... tháng Tổng chi phí học phí Nhân số tháng Tổng sinh hoạt phí Nhân số tháng Thu nhập làm thêm theo giờ .................... / giờ Số giờ được phép làm thêm 1 tháng Nhật: 28 giờ Số giờ được phép làm thêm trong kỳ nghỉ Nhật: 40 giờ Tổng thời gian các kỳ nghỉ Nhật: 4 tháng Thu nhập làm thêm dự tính trong 1 năm Học bổng nhận được (chỉ tính loại đã được nhận)
www.saromalang.com
9
Mức lương đi làm sau tốt nghiệp tại nước du học Thời gian dự định đi làm tại nước du học Thời gian hoàn vốn sau khi đi làm Mức lương đi làm tại Việt Nam
Thông tin thêm:
● Về học bổng, chỉ tính loại mà bạn đã chắc chắn nhận được, ví dụ khi bạn du học Anh, Singapore, v.v... bạn nhận được học bổng là 70% giá trị học phí chẳng hạn (bạn chỉ cần đóng 30% còn lại) thì đây là học bổng bạn đã chắc chắn nhận được trước khi đi du học. Không nên tính loại học bổng mà bạn đi du học rồi mới xin và chưa chắc có nhận được không. Một số trường tư của Nhật cũng cấp học bổng ví dụ 30 – 50% số tiền học phí. Ngoài ra, ở các trường công của Nhật, nếu bạn gặp khó khăn về tài chính và không có thu nhập thì có thể bạn được miễn giảm 50% hay 100% học phí. Tuy nhiên, việc này là không chắc chắn vì chính sách của chính phủ Nhật Bản có thể thay đổi theo thời gian. Trước đây nếu bạn không có thu nhập làm thêm và học bổng thì được bạn được miễn giảm 100% học phí còn bây giờ chỉ được miễn giảm 50% học phí chẳng hạn. Những miễn giảm hay học bổng bạn chưa chắc nhận được và phụ thuộc quyết định của người khác thì bạn không nên tính vào Bảng tài chính du học.
● Mức lương tại nước du học sau khi tốt nghiệp: Bạn có thể lên các trang tìm việc để xem mức lương của sinh viên mới tốt nghiệp ra trường là bao nhiêu. Ví dụ ở Nhật Bản, bạn có thể lên những trang như rikunabi. Nhiều công ty Nhật thường cũng đưa ra mức thu nhập năm cho sinh viên mới tốt nghiệp khi vào làm công ty họ (tức là gồm cả lương cứng và thưởng).
● Mức lương đi làm tại Việt Nam: Bạn có thể lên các trang như careerlink, vieclambank, jwork để tham khảo mức lương đi làm tại Việt Nam khi bạn có ngoại ngữ và bằng cấp nước ngoài. Ví dụ, nếu bạn học về du lịch tại Thụy Sỹ, bạn có thể tìm hiểu tuyển dụng của các khách sạn 5 sao tại Việt Nam để ước lượng được mức lương trung bình trong ngành.
Lời khuyên của SAROMA JCLASS: Bạn nên có các con số ước lượng cho “Bảng tài chính du học” ở trên. Trong quá trình học, nếu kết quả học tập tốt và bạn biết cách xin học bổng thì bạn có thể kiếm được học bổng khoảng 500 – 1200 USD/tháng (Nhật Bản) và khi đó tài chính của bạn sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều. Ví dụ bạn vào được trường đại học lớn, kết quả học tập tốt và từ năm 3 bạn được học bổng cho 2 năm cuối của đại học. Khi đó, bạn có thể giảm thời gian đi làm thêm để tập trung vào học tập, nghiên cứu hay thời gian cho sở thích của mình. Ngoài ra, bạn có thể tích lũy tiền cho các mục tiêu tương lai.
www.saromalang.com
10
Thông thường, mức lương ở nước ngoài khá cao và người Việt Nam đi làm tại nước ngoài thường để dành được khá tiền do mức sống của người Việt Nam và người Nhật nhìn chung là khác nhau khá xa. Ví dụ về thu nhập: Nhật Bản có thu nhập bình quân đầu người năm 2011 là 46,000 USD/năm còn mức thu nhập của sinh viên mới tốt nghiệp tại Nhật Bản vào khoảng 30,000 USD/năm. Nếu bạn đi làm tại Nhật, bạn có thể thu hồi vốn bỏ ra cho việc du học và có tiền tích lũy để về Việt Nam sau này.
Bạn cũng hoàn toàn có thể tính mức lương trung bình cho kỹ năng và kinh nghiệm của bạn bằng cách xem các tuyển dụng trên các trang tuyển dụng. Ví dụ bạn đi du học Nhật, có bằng N1 hay tương đương và không có nhiều kinh nghiệm đi làm thì mức lương sẽ tầm 800 USD/tháng. Nếu bạn đã có kinh nghiệm đi làm tại Nhật Bản thì mức lương có thể cao hơn tùy theo kinh nghiệm của bạn.
www.saromalang.com
11
3. Lợi thế của một ngoại ngữ
Nếu bạn biết tiếng Nhật, tiếng Anh, hay tiếng Đức, bạn sẽ có lợi thế gì? SAROMA JCLASS có thể liệt kê các lợi thế nhìn thấy được như sau:
Cơ hội việc làm Mức lương Mức độ giao tiếp quốc tế Cơ hội sống và làm việc tại nước ngoài
Ở phần trước (“Bạn nên chọn du học nước nào?”), bạn có thể thấy về mức độ giao thương với Việt Nam và cơ hội việc làm thì bạn nên chọn tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Trung, tiếng Hàn vì các nước nói ngôn ngữ này có thương mại và đầu tư lớn vào Việt Nam. Các ngôn ngữ như tiếng Đức, tiếng Pháp thì sẽ ít cơ hội việc làm tại Việt Nam hơn (thay vào đó các công ty của Đức, Pháp sẽ tìm người biết tiếng Anh). Tuy nhiên, vì số người biết tiếng Đức ít nên có thể bạn sẽ nhận được mức lương cao hơn so với ngôn ngữ thông dụng như tiếng Anh. Ngoại ngữ mà càng nhiều người biết thì cạnh tranh càng lớn. Dưới đây là bảng tổng kết (ý kiến của SAROMA JCLASS).
Các lợi thế nhìn thấy được của ngoại ngữ Lợi thế \ Ngoại ngữ Tiếng Anh Tiếng Nhật Tiếng Đức Tiếng Trung Cơ hội việc làm Nhiều Nhiều Ít Nhiều Mức lương Trung bình Khá Tốt Trung bình Mức độ giao tiếp quốc tế Tốt nhất Nhật Bản Đức China,Taiwan Cơ hội sống và làm việc tại nước ngoài
Mỹ, Anh, Úc, Canada, Singapore, ..
Nhật Bản Đức, Thụy Sỹ, Áo, ..
China, Taiwan, Singapore, ..
Các lợi thế không nhìn thấy được của ngoại ngữ
Tiếp cận kho tàng văn hóa, tri thức Tự học các kỹ năng (cuộc sống và nghề nghiệp) Thỏa mãn đam mê của bản thân Cơ hội giao lưu, giao thương Biết ngoại ngữ tốt cho tư duy và não
Ví dụ, nếu biết tiếng Anh, bạn có thể tiếp cận với được phần lớn văn minh, tri thức của nhân loại. Biết tiếng Nhật thì bạn có thể dễ dàng tìm hiểu văn hóa Nhật Bản – nước văn minh hàng đầu châu Á. Mức độ phát triển Internet và chia sẻ trên mạng tại Nhật Bản rất cao nên người biết tiếng Nhật có thể học hỏi khá nhiều kỹ năng từ các trang web tiếng Nhật. Tiếng Nhật là một ngôn ngữ riêng biệt của Nhật Bản nên tìm kiếm tiếng
www.saromalang.com
12
Nhật còn dễ hơn tìm kiếm bằng tiếng Anh (vì các trang web tiếng Anh thường quá rộng và do nhiều người tại nhiều nước viết). Nếu biết ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng lên mạng để tự trang bị cho mình các kỹ năng nghề nghiệp hay kiến thức về cuộc sống từ các nước tiên tiến trên thế giới. Tất nhiên, chúng ta nên học từ những nước văn minh, hiện đại như Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Nhật. Đây là giá trị không nhìn thấy được của ngoại ngữ và thường chỉ có giá trị với những người mong muốn học tập để nâng cao kỹ năng, kiến thức, thu nhập cho bản thân.
Ngoại ngữ và ngôn ngữ là loại tư duy tổng hợp và thiết yếu nhất trong cuộc sống. Do đó, người giỏi vận dụng ngôn ngữ hay biết nhiều ngoại ngữ thường có trí tuệ minh mẫn, nhanh nhạy, đặc biệt ít khi bị chứng mất trí khi về già. Não là một hệ thống các nơ-ron (tế bào thần kinh) được kết nối với nhau, khi các phần của não không kết nối được với nhau là lúc người ta bị đãng trí hay mất trí nhớ. Việc học ngoại ngữ giúp tăng cường các kết nối thần kinh một cách tổng hợp do phải tư duy, ghi nhớ. Do đó, nếu bạn muốn có tư duy tốt và trí nhớ tốt thì bạn nên học ngoại ngữ càng nhiều càng tốt. Để chứng minh điều này, bạn có thể lên mạng Internet tìm theo cụm từ sau: “ngoại ngữ” “mất trí nhớ”.
Câu hỏi chuẩn bị du học Bạn muốn học tiếng các nước nào? Bạn muốn tìm kiếm những lợi thế gì? Hay bạn có đam mê gì với các ngôn ngữ đó?
www.saromalang.com
13
4. Đặc điểm của du học Nhật Bản
Du học Nhật Bản có một đặc điểm khác cơ bản so với du học Mỹ, Anh, Úc, Singapore, v.v... ở chỗ có thể đi làm thêm và tự lập về tài chính cho việc du học. Ngay cả học sinh cấp Bản cũng đi làm thêm để trang trải sinh hoạt phí cho mình. Thông thường, mức tiền lương làm thêm cho các công việc phổ thông là khoảng 800 – 900 yên/giờ (9 – 10 USD/giờ). Những công việc cần chuyên môn như lập trình thì lương cao hơn, khoảng 1000 – 1500 yên/giờ. Ngoài ra, khi làm việc ca đêm thì tiền lương làm thêm sẽ tăng 25% theo quy định của pháp luật.
Một số điều cần biết về làm thêm tại Nhật Bản đối với du học sinh Tiền lương làm thêm trung bình 800 – 1000 yên/giờ Số giờ được làm trong kỳ học 28 giờ/tuần Số giờ được làm thêm trong kỳ nghỉ 40 giờ/tuần Các kỳ nghỉ tại Nhật Nghỉ xuân (haru-yasumi): Khoảng 1 tháng
Nghỉ hè (natsu-yasumi): 2 tháng Nghỉ đông (fuyu-yasumi): Khoảng 1 tháng Tổng cộng: 4 tháng
Làm thêm ban đêm từ 10 giờ đêm tới 5 giờ sáng
Lương theo giờ tăng 25% (quy định bởi pháp luật)
Pháp luật Nhật Bản có quy định rõ ràng mức lương tối thiểu cho mỗi vùng, thường là xấp xỉ 700 – 800 yên/giờ. Những nơi có sinh hoạt phí cao hơn thì thường tiền lương tối thiểu cũng cao hơn, ví dụ Yokohama có mức lương tối thiểu cao hơn Tsukuba. Ngoài ra, theo như quy định của pháp luật Nhật Bản, nếu một ngày bạn làm quá 8 giờ thì tiền lương cho số giờ quá 8 giờ sẽ phải tăng 25%. Bạn nên nắm thật rõ pháp luật về lao động để hiểu rõ quyền lợi của mình và tránh các rắc rối có thể phát sinh.
Khi du học tại Nhật, bạn phải xin giấy phép để đi làm thêm, gọi là “Cho phép các hoạt động ngoài mục đích chính” (資格外活動許可 shikakugai katsudou kyoka = TƯ CÁCH NGOẠI HOẠT ĐỘNG HỨA KHẢ). Lý do của việc này là:
Bạn sang Nhật với mục đích du học, không phải để đi làm Chính phủ Nhật Bản cho phép bạn đi làm để bạn có thể tự trang trải một phần
sinh hoạt phí của mình, giảm gánh nặng chi phí cho gia đình
Giấy phép cho phép bạn làm thêm này sẽ có một số điều kiện, ví dụ bạn không được làm quá số giờ quy định (xem tại bảng trên), không được làm các nghề như tiếp khách, những kinh doanh liên quan tới sex, cờ bạc, v.v... Nếu bạn vi phạm các điều khoản này, bạn sẽ có thể không được gia hạn visa và phải về nước khi visa hết hạn. Đặc biệt, từ năm 2012, chính phủ Nhật thực hiện chặt chẽ hơn việc du học sinh không được làm
www.saromalang.com
14
thêm quá 28 giờ/tuần trong kỳ học so với trước đây. Bạn nên hết sức chú ý đến số giờ làm thêm của mình. Bạn có thể tăng thu nhập làm thêm bằng cách làm nhiều giờ hơn trong các kỳ nghỉ như nghỉ hè, nghỉ đông, nghỉ xuân hay tìm công việc có lương theo giờ cao hơn. Cần ghi nhớ:
Mục đích chính của bạn là học tập Bạn cần xin giấy phép cho phép bạn đi làm thêm Bạn cần tuân thủ các điều khoản của giấy phép này, đặc biệt là hạn chế số giờ Bạn cần tìm cách nâng cao thu nhập mà không vi phạm quy định (làm thêm
nhiều vào các kỳ nghỉ, tìm các công việc lương cao, v.v...), nghĩa là bạn cần suy nghĩ, sáng tạo và nâng cao năng lực của mình để có tiền lương theo giờ cao hơn.
Chính phủ Nhật quy định số giờ để đảm bảo việc làm thêm không gây ảnh hưởng tiêu cực tới việc học tập của bạn. Bạn có thể học thêm các kỹ năng, ví dụ như lập trình, và kiếm công việc lương cao hơn. Nếu bạn chịu tư duy, học hỏi thì bạn vẫn có thể kiếm nhiều tiền hơn mà không vượt quá số giờ quy định. Việc này thậm chí giúp bạn có thể học được rất nhiều kỹ năng có ích sau này. Nên nhớ là chính phủ Nhật Bản quy định số giờ làm thêm tối đa chứ không quy định tiền lương theo giờ tối đa mà bạn kiếm được bao nhiêu là hoàn toàn tùy thuộc năng lực của bạn.
Một số bạn làm công việc phát báo cũng có thể kiếm được 120 ngàn – 140 ngàn yên/tháng vì các bạn này làm việc vào ban đêm nên lương tăng 25%. Tuy nhiên, làm việc vào ban đêm như thế (thường từ 2 giờ sáng – 6 giờ sáng) có thể ảnh hưởng tới sức khỏe mà không phải ai cũng mong muốn hay có đủ thể lực.
Bạn có thể tham khảo “Tiền lương tối thiểu theo giờ” (最低賃金 saitei chingin = TỐI ĐÊ NHẪM KIM) cho mỗi địa phương tại Nhật ở trang web sau:
http://workin.jp/static/minimum_wages/ Hoặc trên Cuộc Sống Nhật Bản: http://yurika.saromalang.com/du-hoc-nhat-
ban/luong-toi-thieu
Bạn có thể so sánh tiền lương tại mỗi địa phương, cao nhất là Tokyo và tỉnh Kanagawa (giáp Tokyo về phía nam, thành phố Yokohama và thành phố Kawasaki đều thuộc tỉnh này), tiền lương tối thiểu tại đây là 850 yên/giờ. Tiếp theo là Osaka, khoảng 800 yên/giờ. Các nơi khác thấp hơn khá nhiều, chỉ xấp xỉ trên dưới 700 yên/giờ. Bạn cũng nên biết là một số ngành nghề sẽ có quy định về mức tiền lương tối thiểu cao hơn.
Vì sao ở Nhật Bản làm thêm dễ dàng?
www.saromalang.com
15
Có lẽ việc làm thêm tại Nhật Bản dễ dàng hơn các nước khác do chiến lược giáo dục và cơ cấu xã hội Nhật Bản. Giáo dục Nhật Bản hướng tới việc một người với năng lực trung bình vẫn có thể thích ứng và sống tốt trong xã hội, tức là tập trung đến việc xây dựng một xã hội hài hòa với tầng lớp trung lưu đông đảo. Điều khác biệt của xã hội Nhật Bản với các nước tiên tiến khác nằm ở chỗ tầng lớp trung lưu chiếm tỷ lệ lớn tại Nhật. Xã hội Nhật Bản được đánh giá là một xã hội quân bình, trong đó người có năng lực sẽ khó vươn lên cao như tại Âu Mỹ. Các công ty lớn tại Nhật Bản (大手企業 Oote Kigyou = ĐẠI THỦ XÍ NGHIỆP) cũng thường mong muốn nhân viên làm việc cả đời trong công ty mình (終身雇用制度 Shuushin Koyou Seido = CHUNG THÂN CỐ DỤNG CHẾ ĐỘ) và tạo mọi điều kiện để nhân viên có thể yên tâm gắn bó với công ty qua các chế độ đãi ngộ, lương, thưởng.
Để có thể làm như vậy, người Nhật rất coi trọng việc tự động hóa, lên quy trình công việc, v.v... để những người mới hay chưa có kinh nghiệm (初心者 Shoshinsha = SƠ TÂM GIẢ) có thể làm được việc ngay. Đó là lý do bạn dễ xin việc làm thêm tại Nhật dù bạn còn đang học cấp 3, học đại học hay không có nhiều kinh nghiệm. Bạn có thể tham quan nhà máy làm cơm hộp tại Nhật và thấy sự tự động hóa, cơ giới hóa, chuyên môn hóa trong nền kinh tế Nhật Bản. Nhờ đó, những việc nặng nhọc như vo gạo, nấu cơm, v.v... hoàn toàn được máy móc đảm nhiệm và những người công nhân sẽ làm các công việc nhẹ nhàng hơn. Hay nếu bạn làm ở quán làm cơm hộp (弁当 Bentou = BIỆN ĐƯƠNG) thì bạn sẽ thấy mọi nguyên liệu, dụng cụ đều được chuẩn bị tại công ty chính và nhiệm vụ ở quán chỉ là chế biến tại chỗ để cung cấp cho khách hàng.
Bài viết tham khảo: http://www.saromalang.com/2013/01/tham-quan-nha-may-com-hop-nhat-ban.html
Nền kinh tế Nhật Bản là nền kinh tế có quy mô lớn và cần nhiều nhân công. Chính phủ Nhật Bản cũng quy định rõ ràng về tiền lương tối thiểu theo giờ để bảo vệ quyền lợi người lao động và tránh người lao động bị ép giá hay phải phá giá sức lao động. Nhờ đó, thị trường lao động tại Nhật Bản nhìn chung là lành mạnh và thu nhập không thấp.
Xã hội Nhật có dân số già và cần lực lượng lao động, do đó chính phủ Nhật cũng cho phép khá nhiều nhân công từ Nam Mỹ qua. Nhiều người trong số này không biết tiếng Nhật. Nhiều người Việt Nam cũng qua Nhật làm việc theo chế độ “học nghề” (研修生 Kenshuusei = NGHIÊN TU SINH, hay còn gọi là “Tu nghiệp sinh”).
Chính sách đối với du học sinh
Chính phủ Nhật cho phép du học sinh làm thêm với điều kiện phải xin giấy phép được đi làm thêm và không để ảnh hưởng đến việc học. Cụ thể, du học sinh không được làm
www.saromalang.com
16
quá 28 giờ/tuần trong các kỳ học và 40 giờ/tuần trong các kỳ nghỉ. Đây là số giờ khá lớn, nếu so sánh với các nước khác, cho thấy sự ưu đãi lớn của chính phủ Nhật đối với du học sinh các nước. Ở Nhật Bản, tất cả mọi người thuê lao động đều phải tuân thủ pháp luật nên không có chuyện du học sinh đi làm tiền lương sẽ rẻ hơn người Nhật. Tất nhiên, nếu tiếng Nhật bạn chưa giỏi thì có thể bạn sẽ khó xin việc hơn so với học sinh Nhật. Ngược lại, bạn có lợi thế trong các công việc dạy tiếng Việt, dịch thuật hay thông dịch Nhật Việt, v.v... nên nhìn chung cũng không hẳn là bạn kém lợi thế hoàn toàn.
Tỷ lệ học sinh đi làm thêm tại Nhật Bản Nhật Bản là đất nước mà học sinh, sinh viên đi làm thêm chiếm đại đa số, những người không đi làm thêm chỉ chiếm thiểu số. Du học sinh tại Nhật cũng không ngoại lệ. Dưới đây là một số thống kê. Theo JASSO (Tổ chức hỗ trợ sinh viên Nhật Bản): 76% du học sinh đi làm thêm. Nguồn: www.jasso.go.jp/study_j/documents/sg2012viet_chap4.pdf JASSO – Điều tra năm 2010:
Sinh viên đại học: 73% làm thêm Sinh viên cao học: 78% Nguồn: http://www.jasso.go.jp/statistics/gakusei_chosa/10.html
Công ty netasia, nghiên cứu qua điện thoại trên 381 người (năm 2008):
62% sinh viên đại học, 26% học sinh cấp 3 đang đi làm thêm Mục đích làm thêm: Để vui chơi 82.5%, Tiết kiệm 52.6%, Kinh nghiệm cuộc sống
36.8%, Trang trải sinh hoạt phí 34.2%, Du lịch 31.6%, Hẹn hò 27.2% Tiền lương theo giờ: Dưới 800 yên chiếm 34%, 800 – 899 yên 22.2%, 900 – 999
yên 22.2%, 1000 – 1099 yên 12.3%, 1100 - 1500 yên 5%, Trên 2000 yên: 4.2%. Nguồn: http://www.mobile-research.jp/investigation/research_date_080404.html
Mynavi (2011): 76% sinh viên tốt nghiệp năm 2012 đi làm thêm Nguồn: http://www.mynavi.jp/news/2011/02/2012_2.html Đi làm thêm nghề gì? Tỷ lệ đi làm thêm ngành nghề đó bao nhiêu? Bạn có thể tham khảo số liệu của JASSO ở bảng dưới đây để biết nhu cầu nhân lực các ngành nghề (đối với việc làm thêm) phân bố như thế nào:
No. Loại nghề Tỷ lệ 1 Ăn uống 51.8% 2 Thương mại, bán hàng 25.5%
www.saromalang.com
17
3 Dạy học, phụ giúp 7.4% 4 Lễ tân khách sạn 6.9% 5 Giáo viên ngôn ngữ 6.6% 6 Dịch thuật, thông dịch 3.8% 7 Dọn dẹp 3.6% 8 Công trường, lắp máy 3.6% 9 Văn phòng 3.5% 10 Gia sư 3.2%
Có thể thấy một nửa công việc làm thêm là từ nhà hàng, quán ăn. Tiếp theo là nghề bán hàng. Nếu bạn đi dạy tiếng Việt, bạn có thể kiếm 3000 – 5000 yên/giờ nhưng những công việc như thế thường ít (ít nhu cầu) và số giờ không cao, thường chỉ vài giờ một tuần. Nghề dịch thuật hay thông dịch lương cũng cao, một ngày đi dịch bạn có thể kiếm được 10,000 – 30,000 yên (1 tới 3 man yên), tuy nhiên nghề này đòi hỏi bạn phải có trình độ tiếng Nhật cỡ N1. Nếu bạn có sức khỏe và muốn kiếm tiền ổn định, bạn có thể vào làm trong các nhà máy. Một nghề khác giúp bạn kiếm được 120,000 – 140,000 yên/tháng là nghề phát báo. Nghề này làm ban đêm (từ 2 giờ sáng tới 6 giờ sáng) và muốn xin vào được cũng không dễ, thường là phải có người giới thiệu vào. Bạn có thể xem chi tiết hơn ở phần “Xin việc làm thêm tại Nhật của du học sinh Việt Nam”.
So sánh với du học các nước
Du học Singapore
Số giờ du học sinh được làm thêm:
Trường công: 16 giờ/tuần Trường tư: Không cho phép làm thêm
Tiền công làm thêm: 5.5 – 8 SGD/giờ (khoảng 410 – 600 Yên Nhật hay 4.5 – 6.5 USD)
Ngoài ra, cạnh tranh về công việc cũng gây căng thẳng giữa người dân Singapore và người nước ngoài, và chính phủ Singapore không khuyến khích sinh viên đi làm thêm cũng như giảm dần sự hỗ trợ đối với người nước ngoài (Theo kết quả điều tra của SAROMA JCLASS). Nếu muốn đi du học Singapore, bạn cần có một nền tảng tài chính vững chắc.
Du học Mỹ
Du học sinh có visa F-1 được làm 20 giờ/tuần. Nguồn: http://www.internationalstudent.com/study_usa/way-of-life/working-in-
the-usa.shtml
Tiền lương làm thêm tại Mỹ:
www.saromalang.com
18
Nhà hàng Việt Nam: 5 – 8 USD/giờ Cắt cỏ, làm công ngoài trời: 8 – 10 USD/giờ Công việc ban đêm (lau dọn bếp): 8 – 10 USD/giờ
Du học Pháp
Được phép làm thêm: 964 giờ/năm Nguồn: http://www.smeno.com/etudiants/1506_working-in-france.html Tiền lương: 5 – 7 Euro/giờ
Du học Anh
Số giờ được làm: Tối đa 20 giờ/tuần hoặc 10 giờ/tuần tùy trường bạn học, với trường tư: Phần lớn cấm làm thêm (trừ các trường nổi tiếng)
Nguồn: http://www.ukcisa.org.uk/student/working_during.php Tiền lương: 5 – 7 bảng/giờ
Du học Úc
Số giờ được làm: 20 giờ/tuần Nguồn: http://www.studyinaustralia.gov.au/en/Study-Costs/Working/Working-
while-you-study Tiền lương: 7 – 10 AUD/giờ (1 đô la Úc xấp xỉ 1 đô la Mỹ)
Câu hỏi chuẩn bị du học Làm quá số giờ quy định có thể gây tác hại thế nào? Hãy nêu ra 3 thứ. - - - Làm thế nào để tăng thu nhập mà không vi phạm quy định về số giờ làm thêm của chính phủ Nhật? Hãy nêu ra vài phương pháp.
www.saromalang.com
19
5. Các con đường du học Nhật Bản
Quốc phí (học bổng MEXT)
Đây có lẽ là con đường dễ dàng nhất vì bạn đi du học bằng học bổng của chính phủ Nhật Bản (thường gọi là học bổng MEXT, MEXT là tên viết tắt tiếng Anh của Bộ Giáo dục, văn hóa, thể thao và khoa học kỹ thuật Nhật Bản), có hai loại học bổng và trị giá như dưới đây:
Học bổng cao đẳng, đại học: Khoảng 130 ngàn – 140 ngàn Yên/tháng, thời hạn: Thời hạn khóa học của bạn
Học bổng cao học (thạc sỹ), tiến sỹ: Khoảng 160 ngàn Yên/tháng Tiền học phí, sách vở, các loại chi phí khác như tiền nhập học: MEXT sẽ đóng
cho bạn Tiền vé máy bay qua Nhật: MEXT chi trả cho bạn Tiền vé máy bay về Việt Nam sau khóa học: MEXT chi trả cho bạn, trừ khi bạn ở
lại Nhật làm việc và không cần vé máy bay này
Nghĩa là, mỗi tháng bạn không phải đóng học phí (gồm cả tiền nhập học) và được nhận khoản tiền (không phải nộp thuế) như trên, thường là qua tài khoản ngân hàng của bạn. Tuy nhiên, tiền ăn, ở, các sinh hoạt phí khác (điện, nước, ga, điện thoại, internet, ...) là do bạn tự chi trả bằng tiền của bạn.
Đối tượng được tuyển chọn gồm có:
Học bổng MEXT cho cao đẳng, đại học: Sinh viên năm nhất các trường đại học tại Việt Nam, có điểm tổng kết trên một mức nào đó. Những sinh viên này phải qua vòng tuyển chọn tại trường theo thành tích học tập năm 1 của họ, mỗi trường chỉ có một số chỉ tiêu và lấy theo điểm số từ trên xuống từ những người đăng ký. Những người này phải thi kỳ thi học bổng gồm môn toán, vật lý, hóa học, tiếng Anh tại đại sứ quán Nhật Bản. Nếu đậu, bạn sẽ được hướng dẫn thủ tục qua Nhật học.
Học bổng MEXT cho cao học: Những người đi làm tại các cơ quan nhà nước, các trường đại học tại Việt Nam. Hãy tham khảo trên trang web của MEXT.
Khi bạn nhận học bổng của chính phủ Nhật cho bậc đại học, bạn sẽ sang Nhật học tiếng Nhật trong vòng 1 năm và học toàn thời gian (sáng, chiều), sau đó sẽ được tiến cử tới các trường đại học tại Nhật Bản. Việc học tiếng Nhật sẽ được thực hiện tại trường Đại học Ngoại ngữ Tokyo và Đại học Ngoại ngữ Osaka. Các trường đại học tại Nhật có một số chỉ tiêu theo các ngày cho các học sinh học bổng MEXT và bạn lựa chọn nguyện vọng trường dựa theo thành tích của bạn tại trường tiếng Nhật. Các bạn
www.saromalang.com
20
đi học cao đẳng theo học bổng MEXT không học tiếng Nhật tại hai trường trên mà học tại các trường Nhật ngữ được chỉ định bởi MEXT (tùy vùng và ngành bạn học).
Bạn có thể tìm thông tin tại:
Trang web của MEXT: http://www.mext.go.jp/ Trang web của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam: http://www.moet.gov.vn
Gia hạn học bổng MEXT
Nếu bạn nhận được học bổng MEXT, bạn được gia hạn chỉ một lần. Tức là, nếu bạn đi du học theo học bổng MEXT chương trình cao đẳng, và thành tích học của bạn thỏa mãn điều kiện của MEXT thì bạn được tiếp tục nhận khi bạn học đại học tại Nhật (tất nhiên là bạn phải thi đậu vào đại học tại Nhật). Nếu bạn học đại học (4 năm), bạn được gia hạn học bổng khi học lên thạc sỹ (2 năm). Nếu bạn học thạc sỹ (2 năm), bạn có thể gia hạn học bổng lên tiến sỹ (3 năm). Bạn phải thỏa mãn các điều kiện về thành tích học và thi đậu lên bậc học cao hơn thì mới được gia hạn.
Nếu bạn sang Nhật học đại học thì bạn sẽ có thể nhận tối đa học bổng MEXT trong 7 năm: 1 năm học tiếng Nhật + 4 năm học đại học + 2 năm học thạc sỹ.
Tư phí (du học tự túc)
Đây là con đường phổ biến nhất nhưng cũng có phần vất vả do bạn sẽ vừa đi học vừa đi làm để trang trải học phí. Bạn nên tìm hiểu mức lương theo giờ và giá cả tại Nhật trong tài liệu này. Nếu bạn chăm chỉ thì tài chính bạn sẽ vẫn ổn thỏa và cuộc sống khá thoải mái, ngoài ra bạn còn có tích lũy nhiều kinh nghiệm nữa. Thực tế là có nhiều bạn đi du học tự túc và khá thành công về học vấn cũng như tiền bạc.
Một con đường du học tự túc điển hình:
Bước 1: Bạn học tiếng Nhật tại Việt Nam khoảng 150 giờ trở lên Bước 2: Bạn đăng ký đi du học tự túc (thông qua các trung tâm du học Nhật
Bản) Bước 3: Khi được đi du học, bạn qua trường Nhật ngữ (mà bạn đăng ký khi làm
hồ sơ du học) học tiếng Nhật khoảng 1 năm rưỡi tới 2 năm. Chú ý: Bạn chỉ có thể lấy visa (tức giấy phép cư trú tại Nhật) tối đa là 2 năm cho việc học tiếng Nhật. Thông thường bạn đi học một buổi và làm thêm một buổi, ví dụ sáng đi học chiều đi làm.
Bước 4: Trong thời gian 2 năm trên, bạn phải thi đậu được một trường đại học, cao đẳng hay trường nghề nào đó. Thường là sau 1 năm rưỡi ở Nhật thì bạn sẽ
www.saromalang.com
21
đi thi và phải được nhận vào trường học tiếp theo (mà không phải trường Nhật ngữ) thì mới được gia hạn visa để ở lại Nhật theo dạng du học. Bạn nên thi nhiều trường và nên có một trường chắc chắn đậu.
Nếu bạn không đậu trường nào: Bạn có thể xin học dự thính tại trường đại học nào đó (bạn sẽ phải trả tiền theo môn học) để gia hạn visa thêm tối đa 6 tháng. Trong thời gian này bạn phải được nhận vào trường đại học, cao đẳng hay dạy nghề nào đó để có thể gia hạn visa ở lại Nhật.
Nếu bạn đã học hết 2 năm tiếng Nhật, đã hết thời hạn dự thính tối đa mà bạn vẫn không thi đậu vào bất kỳ trường nào và cũng không được công ty nào tại Nhật nhận vào làm việc thì bạn bắt buộc phải về nước trước khi visa hết hạn. Nếu bạn vẫn ở lại Nhật Bản thì sẽ trở thành cư trú bất hợp pháp, sẽ bị trục xuất khi bị phát hiện. Lưu ý là nếu bạn đã bị trục xuất thì sẽ rất khó quay lại Nhật.
Trên đây là con đường du học tự túc điển hình. Với các bạn học cao học cũng sẽ như vậy, bạn phải học tiếng Nhật tối đa 2 năm tại Nhật, trong quá trình đó phải thi được vào cao học của một trường đại học nào đó. Tất nhiên, nếu bạn thi vào các khóa cao học không cần tiếng Nhật mà chỉ cần tiếng Anh thì bạn không cần phải học tiếng Nhật. Trong trường hợp đó, bạn vẫn nên vào một trường Nhật ngữ 6 tháng – 1 năm để có visa tại Nhật, trong thời gian đó đi thi để được nhận vào cao học.
Du học tự túc trực tiếp bằng kỳ thi EJU
Kỳ thi EJU là kỳ thi dành cho du học sinh muốn thi vào các trường đại học của Nhật. Bạn sẽ thi các môn tùy theo ngành bạn muốn học, thường chọn từ Toán, Lý, Hóa, Tiếng Nhật, Thời sự thế giới, Thời sự Nhật Bản, Tiếng Anh, ... Thông tin chi tiết có trên trang web chính thức của kỳ thi EJU:
http://www.jasso.go.jp/eju/index_e.html
EJU (Examination for Japanese University Admission for International Students, Kỳ thi nhập học các trường đại học Nhật Bản cho học sinh quốc tế) là kỳ thi được tổ chức tại nhiều nơi trên thế giới giúp học sinh các nước có thể vào các trường đại học của Nhật. Việc sử dụng kết quả kỳ thi EJU là tùy theo từng trường:
Một số trường đại học Nhật Bản sẽ chỉ sử dụng kết quả EJU để xét tuyển Sử dụng EJU và phỏng vấn Sử dụng EJU và kỳ thi của trường (gồm hay không gồm phỏng vấn) Không sử dụng EJU
Với trường chỉ sử dụng EJU thì bạn có thể nhận được giấy nhập học trước khi sang Nhật. Với trường cần bạn tham gia kỳ thi hay phỏng vấn, bạn phải xin visa du lịch sang
www.saromalang.com
22
Nhật với tư cách người đi du lịch để tham dự kỳ thi của họ. Chi phí đi lại, ăn ở là do bạn chịu. Tuy nhiên, để thi EJU thì đòi hỏi bạn phải giỏi tiếng Nhật, vì yêu cầu về điểm số tiếng Nhật của các trường đại học sẽ khá cao (Các môn khác môn “Tiếng Nhật” bạn có thể chọn đề bằng tiếng Anh).
Nếu bạn đang học tiếng Nhật tại trường Nhật ngữ tại Nhật: Thông thường các trường đại học, cao đẳng sẽ yêu cầu bạn đưa ra kết quả của kỳ thi EJU (thường gọi là “thi ryu”, tức là “ryuugakusei shiken” theo tiếng Nhật) và xét tuyển theo kết quả này, nếu điểm EJU của bạn qua mức yêu cầu của trường thì bạn sẽ được tham dự kỳ thi đầu vào của trường dành riêng cho du học sinh. Như thế, bạn không thi cùng học sinh Nhật mà thi kỳ thi riêng, thường là để du học sinh được nhập học dễ dàng hơn. Kỳ thi EJU này quan trọng cả với các bạn đã đi du học tại Nhật (đang học trường Nhật ngữ) là vì vậy. Bạn nên xem trước và học trước theo các đề EJU trên trang web của JASSO ở trên.
Học dự bị đại học
Bạn đăng ký vào các trường đại học tại Nhật cho bạn học dự bị đại học 1 năm rồi lên thẳng đại học. Các trường này sẽ xét tuyển bạn bằng hồ sơ du học và phỏng vấn (nếu có), nếu họ chấp nhận thì bạn sang trường của họ học dự bị (học tiếng Nhật) trong 1 năm rồi sẽ được lên thẳng đại học tại trường đó luôn. Bạn sẽ học tiếng Nhật tại Khoa Tiếng Nhật hay Khoa Du học sinh của trường. Bạn sẽ không phải lo lắng về việc thi lên đại học tại Nhật khi đi du học. Tuy nhiên, số lượng các trường này thường không nhiều. Nếu bạn muốn chọn nhiều trường hơn thì bạn vẫn đi thi kỳ thi đại học như thông thường. Không nhất thiết bạn học dự bị ở một trường là bạn phải học lên đại học ở trường đó. Nếu bạn đậu trường khác, bạn vẫn có thể qua trường khác học. Tuy nhiên, các trường và cả các bạn nữa thường mong muốn được học thẳng lên đại học.
Nếu bạn muốn học dự bị và lên thẳng đại học tại Nhật: Liên hệ với Văn phòng Khinh Khí Cầu (ở phần “Liên hệ về du học Nhật Bản”) ở dưới đây.
Nghiên cứu sinh
“Chế độ nghiên cứu sinh” là chế độ mà Bộ Giáo dục Nhật Bản cho phép những người muốn học cao học tại Nhật vào phòng nghiên cứu nào đó để tham gia nghiên cứu với tư cách là “nghiên cứu sinh”. Bạn sẽ có visa du học cho việc làm nghiên cứu sinh này. Tuy nhiên, bạn sẽ không thể lấy được các học vị như thạc sỹ, tiến sỹ. Đây là cách để bạn làm quen và tìm hiểu phòng nghiên cứu (lab) mà bạn muốn làm cao học. Bạn có thể:
www.saromalang.com
23
Sang Nhật học tiếng Nhật rồi thi vào làm nghiên cứu sinh tại lab nào đó: Đây là cách thông thường nhất, và bạn có thể giao tiếp bằng tiếng Nhật.
Đăng ký thi vào nghiên cứu sinh tại lab nào đó ở Việt Nam: Trường hợp này bạn phải sang Nhật để thi và phỏng vấn
Chú ý là mặc dù một số phòng nghiên cứu có thể không yêu cầu bạn giỏi tiếng Nhật mà chỉ cần giỏi tiếng Anh, nhưng vì tiếng Anh của người Nhật không thực sự tốt nên nếu không giỏi tiếng Nhật bạn có thể gặp khó khăn trong nghiên cứu và cuộc sống trong phòng nghiên cứu.
Khi vào nghiên cứu sinh rồi bạn sẽ có visa ở lại Nhật, cùng tham gia nghiên cứu và trong thời gian đó bạn có thể tham dự các kỳ thi vào cao học tại Nhật. Thường bạn sẽ thi vào lab bạn làm nghiên cứu sinh. Nếu bạn được giáo sư lab đó chấp nhận và vượt qua kỳ thi của trường (nếu giáo sư chấp nhận thì nhiều khả năng bạn vượt qua kỳ thi này) thì bạn sẽ là sinh viên cao học.
Học tiếng Nhật tại Nhật trong bao lâu?
Về mặt visa (giấy phép được cư trú tại Nhật) thì bạn chỉ nhận được visa trong tối đa 2 năm để học tiếng Nhật tại trường Nhật ngữ tại Nhật. Việc đổi trường, học tại nhiều trường, học nhiều khóa, v.v... không giúp bạn có visa nhiều hơn 2 năm vì cục quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản tính tổng thời gian học tiếng của bạn. Việc này để ngăn chặn những người cư trú tại Nhật để đi làm kiếm tiền. (Nếu không có quy chế này có khi chính tôi cũng học tiếng Nhật cả đời!)
Về mặt trình độ, học 1 – 2 năm là đủ để bạn giao tiếp trong cuộc sống và thi vào các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề. Có những học sinh Trung Quốc chỉ học 6 tháng đã thi được vào đại học, có lẽ do họ đã học sẵn tại nước của họ. Các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề không yêu cầu bạn học tiếng Nhật trong tối thiểu bao lâu, mà chỉ quan tâm tới thành tích thi đầu vào của bạn. Do đó, nếu bạn đã học tại Việt Nam, sau 1 năm tại Nhật bạn có thể đã vào trường học tiếp lên cao rồi.
Với các bạn đi Nhật du học vào tháng 10 thì thường sẽ học tiếng Nhật trong 1 năm 6 tháng, vì phần lớn trường học lên cao tại Nhật tuyển sinh vào tháng 4. Việc bạn học tiếng Nhật trong bao lâu là tùy vào năng lực tiếng Nhật và việc thi đậu vào trường học lên cao của bạn. Nên nhớ, chênh lệch 6 tháng này không quá quan trọng, vì tiếng Nhật bạn học nhiều trong cuộc sống hơn là trường lớp, và khi vào học tại đại học, cao đẳng, trường nghề bạn vẫn có thể tiếp tục trau dồi tiếng Nhật. Có thể so sánh lợi, hại như sau.
www.saromalang.com
24
Thời gian học tiếng Nhật dài: Đóng học phí nhiều / Có thời gian làm quen cuộc sống Nhật Bản, có thời gian tìm hiểu và thi lên cao
Thời gian học tiếng Nhật ngắn: Đóng học phí ít, Rút ngắn thời gian / Ít thời gian hơn cho việc học và thi lên cao
Ý kiến của Takahashi: Du học là một quãng đường dài, 6 tháng chênh lệch không phải là thứ cần quá bận tâm. Sau này nhìn lại bạn sẽ thấy nó không quá ảnh hưởng vì cả thời gian ở Nhật sẽ là quá trình học tập của bạn (gồm cả tiếng Nhật).
6. Học được gì khi du học tại Nhật Bản
Trước tiên là tiếng Nhật
Học tiếng Nhật tại Nhật giúp trình độ tiếng Nhật và giao tiếp tiếng Nhật của bạn lên rất cao, chủ yếu là vì có môi trường tiếp xúc, cọ xát thường xuyên. Ngay cả bạn không nói gì, tiếng Nhật của bạn vẫn phát triển tốt miễn là bạn có nền tảng ngữ pháp tốt. Tôi nhấn mạnh nền tảng ngữ pháp, vì muốn học sâu và diễn đạt tốt các vấn đề thì bạn cần phải có nền tảng. Ở Nhật bạn có thể giao tiếp rất tốt nhưng nếu không có nền tảng thì có thể bạn vẫn không viết hay diễn đạt vấn đề tốt được, và sẽ ảnh hưởng tới việc xin việc, nghề nghiệp, sự nghiệp của bạn. Nếu bạn đang ở Việt Nam và không có điều kiện giao tiếp, bạn vẫn nên củng cố nền tảng ngữ pháp của mình, theo các trang tiếng Nhật sơ cấp được giới thiệu rất chi tiết trên trang www.saromalang.com (bản thân trang web này cũng là nơi để bạn củng cố nền tảng tiếng Nhật của mình).
Việc học tiếng Nhật của bạn không gói gọn trong 2 năm tại trường Nhật ngữ: Bạn sẽ học trong suốt quá trình ở Nhật, bạn có thể cảm thấy tiếng Nhật trồi sụt, nhiều lúc bạn buông không học, nhưng nhìn chung khả năng tiếng Nhật và cảm nhận tiếng Nhật của bạn vẫn tăng dần theo năm tháng. Đến một lúc nào đó, bạn sẽ cảm thấy dễ dàng khi diễn đạt bằng tiếng Nhật.
Rút ngắn thời gian đạt tới giỏi tiếng Nhật: Việc du học tại Nhật giúp bạn rút ngắn đáng kể thời gian học tiếng Nhật. Nếu bạn chỉ ở Việt Nam, nền tảng tiếng Nhật của bạn có thể rất đáng nể nhưng khả năng giao tiếp, vận dụng, cách dùng từ sẽ rất khó phát triển dù bạn có nỗ lực bởi vì bạn không có môi trường cọ xát, vận dụng (nhiều khi cần tới hàng năm).
Các kiến thức chuyên môn
www.saromalang.com
25
Bạn sẽ học được tại các trường đại học, cao đẳng hay dạy nghề. Bạn sẽ học được phương pháp nghiên cứu, học tập, tiếp cận vấn đề của một trong những nền giáo dục tiên tiến. Phương pháp học tập, nghiên cứu có thể còn đáng giá hơn các kiến thức bạn thu được. Bạn chỉ có thiểu hiểu các phương pháp nếu được tiếp cận với nền giáo dục và nghiên cứu hàng đầu trên thế giới.
Văn hóa Nhật Bản, văn hóa ngoại quốc
Đây là giá trị vô hình mà bạn học được. Khi bạn so sánh với văn hóa Việt Nam, bạn sẽ khám phá ra nhiều điều chân thực về cuộc sống và thấy được nét đẹp trong văn hóa Nhật Bản cũng như Việt Nam.
Kinh tế, thương mại
Nhật Bản là một nền kinh tế thị trường cao độ, tràn ngập sản phẩm, hàng hóa và trình độ thương mại rất cao. Việc này sẽ giúp ích cho bạn trong việc kinh doanh hay đi làm (đi làm chính là kinh doanh sức lao động của bạn) sau này.
Thế giới quan, nhân sinh quan, giá trị quan
Du học là một quá trình tuyệt vời để bạn mở rộng thế giới quan, nhân sinh quan của mình và xây dựng một giá trị quan đúng đắn. Bạn có thể gặp rất nhiều vấn đề, nhưng chính những vấn đề này và việc bạn giải quyết chúng giúp bạn hiểu chân thực hơn về thế giới xung quanh.
7. Những ai nên di du học Nhật Bản?
Bạn muốn tự quyết định, muốn một con đường của riêng bạn
Bạn tự quyết định cuộc sống của mình và tự do lựa chọn con đường mình đi. Có thể phần lớn thời gian bạn dò dẫm, thậm chí mất phương hướng nhưng cuối cùng đó là con đường của bạn, chứ không phải là con đường mà ai đó sắp đặt cho bạn (thường họ cũng chưa đi bao giờ mà chỉ nghĩ là nó tốt).
Bạn muốn phát triển ngoại ngữ, học vấn, sự nghiệp
www.saromalang.com
26
Bạn sẽ có ngoại ngữ (tiếng Nhật, và tiếng Anh hay các tiếng khác nếu bạn muốn học), bằng cấp tại một trong những nền giáo dục tiên tiến và được công nhận trên thế giới. Bạn cũng có thể làm việc tịa Nhật.
Bạn muốn và/hoặc có thể học tiếng Nhật
Để du học tại Nhật, bạn phải mong muốn hay có năng lực học tiếng Nhật. Nếu bạn yêu thích ngoại ngữ và văn hóa nước ngoài thì tiếng Nhật hoàn toàn không khó. Muốn sống, đi học, đi làm tại Nhật thì bạn phải biết tiếng Nhật và phải giao tiếp được. Sẽ không có vấn đề gì nếu bạn chăm chỉ và có phương pháp học tiếng Nhật. Tuy nhiên, nếu bạn không muốn học tiếng Nhật thì có lẽ bạn nên cân nhắc lại xem có nên đi du học Nhật Bản không – dù học tiếng Nhật tại Nhật không quá khó khăn như khi học tại Việt Nam.
Lời khuyên của Takahashi: Nếu bạn học tiếng Anh mãi mà không khá hay không có nền tảng thì có lẽ bạn không muốn học ngoại ngữ, và việc học tiếng Nhật sẽ gian nan với bạn. Nếu bạn học tiếng Anh thấy không vấn đề gì thì có lẽ bạn cũng sẽ dễ dàng học tiếng Nhật. Bạn cũng nên học thử tiếng Nhật tại Việt Nam trước khi quyết định. Bạn nên quyết định dựa vào trình độ đọc hiểu tiếng Anh của mình và khả năng tiếp thu tiếng Nhật sau khi học một vài khóa tại Việt Nam.
Bạn có khả năng tự lập hay muốn tự lập
Nếu bạn không muốn tự lập, hãy quên chuyên du học đi, vì du học đòi hỏi tự lập rất cao. Nếu bạn chưa bao giờ tự lập nhưng muốn tự lập thì bạn nên rèn luyện bản thân trước. Nếu ở Việt Nam bạn đã đi học xa nhà và tự chăm sóc bản thân thì nhìn chung là không có vấn đề gì, vì cuộc sống tại Nhật tiện lợi và dễ dàng hơn Việt Nam rất nhiều. Kể cả bạn không biết nấu ăn, bạn có thể học được (đặc biệt ở Nhật thường bán thực phẩm kèm cách chế biến). Ít nhất bạn có thể luộc thịt và luộc rau chứ?
Lời khuyên của Takahashi: Nếu bạn mong muốn tự lập, hay đã từng sống tự lập thì cuộc sống tại Nhật vô cùng dễ dàng. Hàng hóa, thực phẩm rất đa dạng, phong phú, rất dễ dùng. Ngay cả món lẩu, bạn chỉ cần mua túi nước lẩu (sản xuất tại Nhật, rất ngon và an toàn), mua đồ ăn theo chỉ dẫn trên đó là có một nồi lẩu ngon lành. Tất nhiên, bạn phải có việc làm thêm và có thu nhập. Việc mua sắm quần áo, giày dép, v.v... thì từ từ bạn sẽ có kinh nghiệm, đó là những kinh nghiệm thú vị nếu bạn làm kinh doanh sau này vì bạn có thể sẽ mua hố hàng hóa và phải hiểu tâm lý mua hàng để tránh phí phạm tiền bạc. Du học và tự lập là một cách học về tiền bạc rất tốt, vì đó là tiền của bạn và bạn sẽ phải đắn đo.
Bạn muốn kiếm tiền và có thể làm việc
www.saromalang.com
27
Bạn sẽ đi làm thêm để kiếm tiền trang trải học phí và sinh hoạt phí (trừ khi bạn có học bổng đủ cao). Nếu bạn từng đi làm tại Việt Nam thì sẽ không quá vất vả, vì lương tại Nhật cao hơn nhiều lần. Nếu chưa từng đi làm, có thể bạn sẽ phải làm quen. Nhiều bạn không quen và bỏ cuộc, nhưng qua một vài lần như thế là quen với việc đi làm tại Nhật. Thật ra tất cả chúng ta đều phải đi làm, và bao giờ cũng phải bắt đầu từ những việc đơn giản. Chính nền tảng các công việc đơn giản đó sẽ là chìa khóa đưa chúng ta tới các công việc cần kỹ năng, cần tay nghề và lương cao. Nhưng những công việc đơn giản (và vất vả) luôn đáng quý: Nó luôn có sẵn và giúp ta kiếm tiền.
Takahashi: Thời gian đi làm cơ cực là thời gian đáng quý vì nhờ thế tôi hiểu được giá trị căn bản của sức lao động và tâm lý của người lao động. Nhờ đó mà giá trị quan của tôi cũng tốt hơn rất nhiều, bởi vì tôi thường so sánh với giá trị căn bản đó và thấy lương mình đã cao lên và cuộc sống đang tốt hơn. Chúng ta phải luôn có một mốc căn bản để so sánh, nếu không sẽ sa đà vào so sánh và ghen tỵ với người khác, và sau đó lao vào nhưng vụ đầu cơ, đầu tư mạo hiểm (thường là mất trắng).
Các bạn có thể xem bài “Du học luận” trên trang web Cuộc Sống Nhật Bản (yurika.saromalang.com) ở phụ lục của Sổ tay này.
Du học = Tự do + Tự lập + Tự quyết định
8. Khi nào nên đi du học Nhật Bản?
Chuẩn bị tiếng Nhật và tìm hiểu thông tin
Nếu bạn có ý định đi du học thì nên đi càng sớm càng tốt, sẽ tiết kiệm thời gian. Điều điện cần là bạn phải học hết 12 năm phổ thông và tốt nghiệp cấp 3. Ngoài ra, bạn cũng nên học trước tiếng Nhật sơ cấp và tìm hiểu về việc du học cũng như cuộc sống Nhật Bản. Các bạn có thể tìm hiểu thông tin tại:
S’AROMA J’CLASS: www.saromalang.com Trang web Cuộc Sống Nhật Bản: yurika.saromalang.com
Chuẩn bị tài chính
Thông thường, khi đi du học tự túc bạn sẽ phải chuẩn bị một số tiền gồm 1 năm tiền học phí, 6 tháng tiền ký túc xá, các tiền khác như vé máy bay, tổng cộng khoảng 250
www.saromalang.com
28
triệu (khoảng 12.000 USD). Bạn có thể liên hệ với các trung tâm du học hoặc văn phòng chương trình CHIKYUJIN để có con số chính xác.
Bạn nên học đến trình độ tiếng Nhật nào ở Việt Nam?
Để đi du học, bạn phải đạt được trình độ khoảng N5 (là cấp độ thấp nhất trong các cấp độ N1-N5) hoặc học ít nhất 150 giờ tiếng Nhật. Tuy nhiên, có thể bạn học nhiều hơn mức độ này. Nếu bạn học tiếng Nhật tại Việt Nam, bạn nên học lên đến trình độ khoảng N3, vì với trình độ này khi sang Nhật bạn có thể xin các việc làm thêm được. Còn học lên N2 và N1 thì thường là sẽ rất khó, vì bạn ít có môi trường học tiếng Nhật khi còn ở trong nước. Bạn cũng có thể ôn luyện nâng cao nền tảng kanji, ngữ pháp, từ vựng. Nếu bạn đi du học thì học tiếng Nhật tại Nhật sẽ hiệu quả hơn nhiều so với khi bạn ở Việt Nam, do đó bạn không nên dồn quá nhiều sức và thời gian cho việc học tiếng Nhật khi ở Việt Nam.
9. Chương trình du học CHIKYUJIN
Đây là chương trình du học tự túc Nhật Bản (do công ty nhân lực Arix khởi xướng) đảm bảo việc làm thêm 100% cho các bạn đi du học theo chương trình CHIKYUJIN (CKJ).
Nơi làm việc: Các nhà máy cơm hộp, ... Số giờ làm thêm: 21-24 giờ/tuần; Thu nhập trung bình: 80,000 ~ 120,000
Yên/tháng (800 ~ 1200 USD/tháng) Các kỳ nghỉ: Có thể tăng số giờ làm thêm lên
Công việc làm thêm là do công ty Arix sắp xếp cho các bạn đi theo chương trình. Nhờ đó, các bạn chưa giỏi tiếng Nhật vẫn có thể làm thêm ngay thường là sau 1 tháng sau ngày tới Nhật. Những công việc này được công ty Arix đảm bảo 100% việc làm cho các bạn CKJ. (Một số gói du học khác cũng nói sẽ “giới thiệu việc làm thêm” nhưng chỉ có nghĩa là trường Nhật ngữ giới thiệu việc làm cho bạn, còn bạn có qua được vòng phỏng vấn và nhận công việc hay không là chuyện khác; ngoài ra, những công việc như thế lại thường đòi hỏi bạn có trình độ tiếng Nhật nhất định.)
Thông tin chương trình:
Trang web chính thức của CKJ: http://www.chikyujin.jp/ CKJ Facebook Page: https://www.facebook.com/chikyujin.jp Thông tin về CKJ tại Góc Du Học của J’CLASS: www.saromalang.com >> Góc Du
Học Tham khảo: Trang web Tập đoàn Arix: http://arix.info/
www.saromalang.com
29
Đây là chương trình giúp các bạn chưa giỏi tiếng Nhật, chưa quen cách xin việc làm thêm tại Nhật, v.v... có thể nhanh chóng tự lập, tự chủ về tài chính khi sang Nhật du học. Thông tin chi tiết hơn các bạn có thể tìm hiểu qua các văn phòng của CKJ tại Việt Nam và các trang web trên.
10. Thông tin học bổng Nhật Bản
Tùy vào thành tích học và việc đăng ký nhận học bổng mà bạn có thể nhận được học bổng khi đang học tại Nhật. Mặc dù bạn có thể đi làm thêm để trang trải chi phí nhưng việc có học bổng sẽ giúp bạn giảm số giờ đi làm và tập trung vào việc học tập hay các sở thích của bạn. Thông thường, thông tin học bổng có tại các trường đại học mà bạn theo học. Bạn hãy tham khảo bài viết “Học đại học tại Nhật Bản” trên trang saromalang.com để biết thêm chi tiết.
Hoặc search Google theo cú pháp: “Học đại học tại Nhật Bản” site:saromalang.com
Ngoài ra, nếu bạn thi kỳ thi EJU (kỳ thi du học sinh) và đạt thành tích cao, bạn sẽ được JASSO cấp học bổng EJU. Hãy tham khảo trên trang web của EJU:
EJU: http://www.jasso.go.jp/eju/index_e.html
11. Chi phí sinh hoạt tại Nhật
Học phí trường Nhật ngữ: Trung bình 50 ngàn Yên/tháng
Tiền nhà: Trung bình 30 ngàn Yên/tháng/người (ở ghép 2 người)
Các giá cả, chi phí khác bạn hãy tham khảo các bài viết sau:
Giá cả một số hàng hóa tại Nhật Bản:
http://yurika.saromalang.com/du-hoc-nhat-ban/so-tay-du-hoc-nhat-ban Hoặc search: “Giá cả một số hàng hóa tại Nhật Bản” site:yurika.saromalang.com Giá cả ở Nhật có mắc không: http://yurika.saromalang.com/cuoc-song-nhat-
ban/gia-ca-o-nhat-co-mac-khong Giá cả ở Nhật đắt hay rẻ: http://www.saromalang.com/2012/12/gia-ca-o-nhat-
dat-hay-re-cuoc-song-nhat-ban.html
www.saromalang.com
30
Các bạn có thể tham khảo học phí và sinh hoạt phí trên hai trang web trên.
12. Xin việc làm thêm tại Nhật
Hãy tham khảo bài viết “Xin việc làm thêm tại Nhật” và các bài viết khác.
URL bài viết: http://yurika.saromalang.com/du-hoc-nhat-ban/xin-viec-lam-them-o-nhat
13. Chuẩn bị đi du học và khi đang đi du học Nhật Bản
Bạn hãy theo dõi trang web Cuộc Sống Nhật Bản:
yurika.saromalang.com
Trang web sẽ đăng tải các thông tin hữu ích, cách xin việc, chiến lược thi cử, luật pháp Nhật Bản, v.v... Trang web cũng hướng dẫn cho các bạn chuẩn bị đi du học như cách mua vé máy bay, cách đi máy bay, v.v...
14. Các lựa chọn sau khi tốt nghiệp
Bạn thường có 3 lựa chọn sau đây:
Học lên cao hơn Đi làm tại Nhật Về nước làm việc
Nhiều bạn thường mong muốn đi làm tại Nhật một vài năm rồi được cử về Việt Nam. Có nhiều công ty Nhật mở chi nhánh ở Việt Nam có thể thỏa mãn điều kiện của bạn. Bạn nên chọn những công ty như thế nếu có ý định về Việt Nam.
Cũng có nhiều bạn học lên cao hơn, như thạc sỹ, tiến sỹ và sau đó làm nghiên cứu sau tiến sỹ (Post Doc). Bạn làm nghiên cứu vẫn được trả lương như đang đi làm và thời gian thoải mái hơn. Ngoài ra, bạn cũng có thể xin vào các bộ phận nghiên cứu của các công ty lớn tại Nhật để tiếp tục nghiên cứu mà không ở trong trường đại học.
www.saromalang.com
31
15. Các rủi ro có thể gặp phải khi đi du học
Khi đi du học, bạn có thể gặp phải một số rủi ro (dủ xác suất rất nhỏ) như sau:
Sang tới Nhật và phát hiện mắc bệnh hiểm nghèo Không hòa nhập được với môi trường sống và môi trường học tập mới, gặp vấn
đề tâm lý Không tuân thủ luật pháp Nhật, bao gồm cả không tuân thủ đèn giao thông và
bị tai nạn Không tự lập được và thấy u uất do không có thói quen tự lập Nghỉ học quá số giờ cho phép (quá 20%) và không gia hạn được visa ở lại Nhật Đi làm quá số giờ cho phép và không gia hạn được visa ở lại Nhật Bị đuổi học: Không lấy đủ môn học, nghỉ học không phép quá nhiều hay đơn
giản là chán mà bỏ học Bị lôi kéo vào cờ bạc Bị lôi kéo vào các tôn giáo xấu
Nhìn chung, phần lớn các bạn du học sinh đều đi học và tốt nghiệp được mà không có vấn đề gì xảy ra. Chỉ một số rất ít bỏ hay không tốt nghiệp được. Các vấn đề như bệnh tật cũng thi thoảng có xảy ra, nhưng thường được bảo hiểm y tế hỗ trợ khá nhiều và vẫn có thể theo học được bình thường. Tuy nhiên, bạn nên khám kỹ và đảm bảo mình có đủ sức khỏe để đi du học (Thường các bạn du học khi còn trẻ nên cũng ít có vấn đề lớn về sức khỏe). Trường hợp bạn có vấn đề về sức khỏe, hãy xử lý dứt điểm trước khi đi du học.
Vấn đề tâm lý (không thích ứng, u uất, trầm cảm, v.v...) cũng là vấn đề có thể xảy ra, ngay sau khi bạn sang Nhật hay sau khi đã sang Nhật rất nhiều năm. Bạn có thể phòng được vấn đề này bằng việc tìm hiểu rõ ràng thông tin cuộc sống và học tập tại Nhật, cũng như rèn luyện tự lập trước khi đi du học.
Bạn nên tập tự lập trong cuộc sống tại Việt Nam trước khi đi du học Bạn nên tìm hiểu thông tin du học Nhật Bản (qua trang saromalang.com chẳng
hạn) Chuẩn bị tài chính và kế hoạch du học chu đáo, luôn có phương án B cho mọi
trường hợp Tìm hiểu văn hóa, xã hội, con người Nhật Bản trước và trong khi đang du học Hỏi ý kiến những người đi du học trước bạn, kêu gọi trợ giúp khi cần Nếu bạn gặp rắc rối trong cuộc sống hay vấn đề tâm lý: Đừng ngần ngại tìm trợ
giúp từ những người có thể giúp bạn (giáo viên, bác sỹ, v.v...)
www.saromalang.com
32
Bạn cần hiểu rằng: Mọi vấn đề đều có thể xảy ra dù bạn ở Việt Nam hay đi du học. Quan trọng là bạn phải tự tìm ra cách để đối phó với chúng.
Nếu bạn chuẩn bị tài chính và kế hoạch du học chu đáo thì sẽ không có vấn đề gì có thể xảy ra. Không nên đổ lỗi cho việc du học về vấn đề nào đó đã xảy ra, vì thường nếu bạn không đi du học thì vấn đề đó vẫn xảy ra. Đặc biệt, nếu bạn không tự lập trong cuộc sống thì dù không đi du học bạn vẫn có thể gặp rắc rối. Việc đi du học có thể làm bộc lộ rắc rối của việc “không tự lập” sớm hơn, chứ không phải là nguyên nhân gây ra rắc rối đó. Ngay cả khi bạn gặp rắc rối, hãy tìm cách khắc phục, du học có thể là cơ hội tốt để bạn tự lập và tự chủ trong cuộc sống. Khi du học, việc sắp xếp cuộc sống hợp lý trở nên nhu cầu thiết yếu, sẽ có lúc bạn tìm thấy niềm vui trong việc đó.
www.saromalang.com
33
(C) THÔNG TIN BẢN QUYỀN
Nội dung trong tài liệu này là nội dung có bản quyền thuộc về S’AROMA J’CLASS. Sao chép một phần hoặc toàn phần cần được sự đồng ý của S’AROMA J’CLASS.
Bạn được sử dụng tự do cho mục đích cá nhân, tức là việc đọc để tìm hiểu thông tin về du học Nhật Bản.
Bạn được phép in ra (nhưng không sửa chữa) để quảng bá tài liệu này cho bạn bè.
LIÊN HỆ VỀ DU HỌC NHẬT BẢN
Văn phòng Khinh Khí Cầu (KKC Office):
Lầu 3, số 212 Khánh Hội, Phường 6, Quận 4, TPHCM
Email: [email protected]
TEL: 08-66-75-75-09
www.saromalang.com
34
CÁC BƯỚC LÀM HỒ SƠ DU HỌC NHẬT BẢN
1. Chuẩn bị Số giờ học tiếng Nhật: Người đăng ký phải học tiếng Nhật tối thiểu 150 giờ cho tới thời điểm làm hồ sơ du học (là thời điểm trước khi đi du học 6 tháng), nên thường phải học trước thời điểm đi du học 1 năm. Ví dụ, học sinh đi kỳ tháng 4/2014 sẽ nên học tiếng Nhật từ tháng 4/2013 để đảm bảo số giờ trên. Người đăng ký yêu cầu trường tiếng Nhật chứng nhận đi học cho mình. Kỳ thi tiếng Nhật: Người đăng ký nên/phải đăng ký thi ít nhất một kỳ thi tiếng Nhật như NAT-TEST, JTEST, TOPJ, JLPT, GNK. Giữ lại phiếu dự thi và kết quả thi (nếu đậu). Lịch thi các kỳ thi này có thể xem tại “Sổ tay du học Nhật Bản SAROMA JCLASS”. Ghi chú: Phần lớn các trường hợp phải dự thi ít nhất một kỳ thi, trừ các trường hợp có hồ sơ rất đẹp (tốt nghiệp đại học, công việc tốt chẳng hạn). Hộ chiếu: Trước thời điểm làm hồ sơ du học, người đăng ký phải có hộ chiếu rồi. Làm hộ chiếu mất khoảng 2 tuần nên người đăng ký nên làm hộ chiếu trước đó 1 tháng. Ví dụ kỳ du học tháng 4/2014 sẽ phải hoàn thành hồ sơ vào tháng 10/2013 nên phải làm hộ chiếu tầm tháng 9/2013. Ghi chú: “Người đăng ký”: Người đăng ký du học Nhật Bản.
2. Phỏng vấn, tư vấn du học Phỏng vấn du học sẽ dựa trên “Danh sách các giấy tờ hồ sơ du học Nhật Bản” của SAROMA JCLASS. Phỏng vấn người đăng ký và lấy các thông tin cần thiết như:
Lý do du học Số giờ tiếng Nhật đã học Bằng cấp tiếng Nhật đã có Các thông tin cá nhân như tuổi, nghề nghiệp, hộ khẩu, người bảo lãnh, v.v... Đã làm hộ chiếu chưa
www.saromalang.com
35
Người bảo lãnh đi làm công ty, chủ công ty hay kinh doanh tự do Tư vấn du học: Việc tư vấn sẽ dựa trên “Sổ tay du học Nhật Bản SAROMA JCLASS”. Mục tiêu tư vấn:
Chọn trường học tiếng Nhật (từ “Danh sách trường” kèm học phí, chi phí) Lý do du học Chứng minh tài chính (hết sức chú ý không để chứng minh bằng tài khoản giả)
Chứng minh tài chính: SAROMA JCLASS sẽ theo dõi sát sao và nếu cần gọi điện kiểm tra tài khoản tới ngân hàng. Tránh tuyệt đối làm giả hồ sơ chứng minh tài chính (thường do người đăng ký du học bị ngân hàng qua mặt). Việc chứng minh tài chính cần tư vấn cho người đăng ký du học vì nội dung cụ thể sẽ tùy từng trường hợp và không được ghi rõ trong “Sổ tay du học Nhật Bản SAROMA JCLASS”. Thời hạn phỏng vấn và tư vấn: Phải phỏng vấn và tư vấn xong trước ít nhất 6 tháng so với thời điểm đi du học. Ví dụ đi du học kỳ tháng 4/2014 thì phải phỏng vấn xong trước ngày 1/10/2013.
3. Làm hồ sơ du học Bước 1: Người đăng ký du học gửi bản scan các giấy tờ trong “Danh sách các giấy tờ hồ sơ du học Nhật Bản” cho SAROMA JCLASS. Bước 2: Chỉnh sửa giấy tờ (các bản scan) của người đăng ký, đặc biệt phần “Lý do du học”. Bước 3: Liên lạc với trường Nhật ngữ mà người đăng ký chọn. Gửi hồ sơ cho trường Nhật ngữ. Bước 4: Trường Nhật ngữ kiểm tra hồ sơ, yêu cầu sửa đổi, bổ sung giấy tờ, thông tin, v.v... Bước 5: Hoàn thành đầy đủ “Danh sách các giấy tờ hồ sơ du học Nhật Bản” đã được sửa theo yêu cầu của trường Nhật ngữ.
www.saromalang.com
36
Bước 6: Cùng người đăng ký đi gửi hồ sơ sang trường Nhật ngữ. Nơi gửi: Bưu điện. Hình thức gửi: EMS (chuyển phát nhanh) quốc tế có đảm bảo. Thời điểm gửi hồ sơ: Do trường Nhật ngữ chỉ định, thường là trước thời điểm du học 6 tháng (hoặc chậm nhất là 5 tháng rưỡi).
3. Nhận kết quả xét hồ sơ của cục xuất nhập cảnh Nhật Bản Người đăng ký làm thủ tục đi Nhật theo hướng dẫn của trường tiếng Nhật, bao gồm cả việc trả học phí và ký túc xá 6 tháng, tiền nhập học, v.v... Người đăng ký xin visa và mua vé máy bay 1 chiều sang Nhật. SAROMA JCLASS sẽ tư vấn cách xin visa và cách mua vé máy bay giá rẻ thông qua “Sổ tay du học Nhật Bản”. Ngoài ra, người đăng ký nên chuẩn bị đồ đạc, hành lý theo hướng dẫn trong quyển sổ tay này. Lý lịch chỉnh sửa
Phiên bản 1.0, ngày 18/01/2013
Phiên bản 1.3, ngày 01/10/2013
Phiên bản 1.4, ngày 07/10/2013
www.saromalang.com
37
MỘT SỐ BÀI VIẾT VỀ DU HỌC NHẬT BẢN Đây là các bài viết trên trang web www.saromalang.com và yurika.saromalang.com.
Xin việc làm thêm ở Nhật
URL: http://yurika.saromalang.com/du-hoc-nhat-ban/xin-viec-lam-them-o-nhat
Giá cả một số hàng hóa tại Nhật
URL: http://yurika.saromalang.com/du-hoc-nhat-ban/so-tay-du-hoc-nhat-ban
DU HỌC LUẬN
URL: http://yurika.saromalang.com/du-hoc-nhat-ban/du-hoc-luan
