savunma mekanizmalari

SAVUNMA MEKANĠZMALARI


Farkında olmadan, bilinçsizce kaygıdan kurtulma çabasıdır.

Özellikleri;

1- Bilinçsiz davranışlardır.birey davranışının gerçek işlevinin farkında değildir.

2- Bu mekanizmaların etkisi altındayken birey, gerçeği olduğundan biraz farklı algılar.

3- Kaygıyı azaltıp benlik üzerindeki baskıyı hafiflettiği için Kişinin ruh sağlığı açısından önemli bir rol üstlenir.

4- Herkes tarafından kullanılır ve normal bir davranış biçimi olarak kabul edilir.

5- Savunma mekanizmalarının aşırı kullanımı kişinin sosyal ve psikolojik yönüne zarar verebilir.


Birey yapmış olduğu bazı davranışlara hafifletici mazeretler bulur. Bu mazeretler ile birey, davranışlarını olduğundan daha az yanlış ya da tuhaf gösterme eğilimindedir. Amaç tuhaf ya da yanlış olan davranışı mantıklı mazeretler ile mantıklı hale getirme çabasıdır.

Örneğin, kopya çeken öğrencinin “herkes öğrenciyken kopya çeker” demesi gibi

Atın ölümü arpadan olsun,

Öğrencimi onun iyiliği için dövdüm vb.

MANTIĞA BÜRÜNME (RASYONELLEġTĠRME)


Bu savunma mekanizması, gerçekten hissedilen duyguların tam aksi davranış sergilenmesiyle olur.

Birey içinde bulunduğu durum itibariyle gerçek hissettiği duygulara uygun davranış sergileyemediği durumlarda, gerçek duygulara zıt ancak o an bulunulan durumun içinde kabul edilebilecek duygu ve davranışların gösterilmesidir.

Kız çocuğunun kardeşini kıskandığı için ona aşırı derecede yakınlık gösterip ablalık yapması vb.

KARġIT TEPKĠ GELĠġTĠRME


Birey uygun görmediği ve benliğinde baskı meydana getiren istek ve anıları bilinç düzeyinden uzaklaştırır.

Bizde derin kaygı meydana getirebilecek düşünceleri bilinçaltına iterek bastırırız. Böylece ortaya çıkabilecek olan kaygıyı ortadan kaldırmış oluruz.

Örneğin ölüm düşüncesi, deprem korkuları, vb.

BASTIRMA


Bireyin kendisinde bulunan kusurları veya hataları başkalarında görme davranışıdır.Birey kendi hatalarının veya eksikliklerinin sonucunu ya da sorumluluğunu başkasına yükler.

Sınavda başarısız olan öğrencinin öğretmeni suçlaması, gol yiyen kalecinin defans oyuncularını suçlaması,alkolik kocanın eşini suçlaması vb.

YANSITMA (PROJEKSĠYON)


Bazı durumlarda temel ihtiyaç ve isteklerin karşılanmaması durumlarında ortaya çıkan doyumsuzluk ve kaygı duygularında , birey bulunduğu gelişim dönemine göre daha basit ve önceki gelişim dönemlerine sığınarak o dönemin davranışlarını göstermesidir.

Örneğin altı yaşındaki bir çocuğun altını ıslatması vb.

GERĠLEME


Birey kendinde bulunan özellikleri tatmin edici bulmadığı durumlarda ortaya çıkan baskı ve kaygıyı azaltmak için, istediği özelliklere sahip başka biriyle kendini özdeşleştirerek davranış göstermeye başlar ve kendini o şekilde algılar.

Burda kendini başkasının yerine koyma onun gibi davranma eğilimi vardır.

Örneğin;Okulda derslerinde başarısız olan silik bir öğrencinin dizi kahramanlarına benzemeye çalışması veya onun gibi davranması (Polat ALEMDAR vb)

ÖZDEġLEġME


Bireyde kaygı uyandıran sorun, gücünün yetmediği bir kimse , yada denetimi altında olmayan bir olaysa, birey oluşan kaygı veya kızgınlığı gücünün yettiği bir kimseye yöneltir.

Amirine kızan memurun evde eşine veya çocuklarına kızması vb.

YER (YÖN) DEĞĠġTĠRME


Toplumsal yönden kabul görmeyen saldırgan ya da cinsel eğilimlerin toplumca kabullenilebilinir alanlarda ifade bulmasıdır.

Kavgacı olan bireyin Polis olup bunu işinin bir parçası olarak görmesi. Yüceltme topluma yararlı etkinliklere neden olur.

YÜCELTME


Birey zayıf olduğu bir alandaki eksikliğini, kuvvetli olduğu bir başka alandaki başarı ile örtme çabasıdır.

Örneğin, erkeklerin dikkatini çekmeyen çirkin bir kızın derslerinde çok başarılı olarak iyi bir kariyer yapması gibi

TELAFĠ (ÖDÜNLEME)


Freud düşüncesine göre okul müdüründen azar işiten bir öğretmenin evde karısını ve çocuklarını azarlaması aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?A)İnkar B)Yansıtma C)BastırmaD)Yer değiştirme E)Reddetme

KPSS 2004


Freud düşüncesine göre okul müdüründen azar işiten bir öğretmenin evde karısını ve çocuklarını azarlaması aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?A)İnkar B)Yansıtma C)BastırmaD)Yer değiĢtirme E)Reddetme

KPSS 2004


Babası gibi doktor olmak isteyen 6 yaşındaki Fatih, oynadığı oyunlarda babasının steteskopunu, bazı aletlerini ve önlüğünü giyerek doktor rolü yapmaktadır.Bu durumu aşağıdakilerden hangisine örnek verebiliriz?

A) Yüceltme B) Özdeşim Kurma C) TransferD) Pekiştirme E) Beğeni

KPSS 2004


Babası gibi doktor olmak isteyen 6 yaşındaki Fatih, oynadığı oyunlarda babasının steteskopunu, bazı aletlerini ve önlüğünü giyerek doktor rolü yapmaktadır.Bu durumu aşağıdakilerden hangisine örnek verebiliriz?

A) Yüceltme B) ÖzdeĢim Kurma C) TransferD) Pekiştirme E) Beğeni

KPSS 2004

savunma mekanizmalari

Documents