ÜCRETSİZDİR

DEĞERARALIK 2016Sayı: 36

Aylık Kültür ve Yaşam DergisiCeza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Yayınıdır

‘’Hoşgörülükte deniz gibi ol’

Mevlana

‘’İnsanlığın kurtuluşunu sağlayacak en büyük erdem hoşgörüdür.’’

H.Wilhelm Van Loon

BAŞYAZI

Değerli Okurlar;

2016yılınasonayındeğeriolan“hoşgörü”ilevedaediyoruz. Hoşgörü; hoş görmek, müsamaha göstermek,başkalarınındüşüncelerinevekanaatlerineanlayışlıolmakdemektir.Budeğerinhembireyselhemde toplumsalhu-zurilemutluluğunsağlanmasındabüyükbirrolüveönemivardır.Başta aile birliğinin sürdürülmesinde olmaküzeresosyalilişkilerinsağlıklıolarakdevametmesindemüsama-hanınyeritartışılamaz.Hoşgörüolmadanbütünbubirlik-teliklernasılsürdürülebilirki?

Kurumlarınişleyişivebuişleyişinahenkiçerisindedevamlılığıiçindehoşgörününönemibüyüktür.İşyaşamı,ailededahilolmaküzerehayatımızınbütününüetkileyençokönemlibiryaşamdilimidir.Çalışanlararasındayaygın-laşan hoşgörü, huzurlu bir çalışma ortamının oluşmasınavesürdürülmesinekatkısağlar.Müsamahasahibiyönetici-ler, çalışanlarınhatalarını, eksiklerinikırmadan,uyararakdüzeltmeye çalışarak onların motivasyonlarını artırabilir,meslekhayatlarındadahadoyumluolmalarınısağlayabilir-ler.

Cezainfazkurumlarıiçinbudeğerindahadaönemtaşıdığınıbelirtmeyegerekyoktursanırım.Cezainfazku-rumları, sonradanbirarayagelen farklıvebirokadardazorlukişiliklerin,aylarhattauzunyıllarboyuncabiraradayaşamak durumunda oldukları mekânlardır. Bu özel ku-rumlardahoşgörüsüzlüklebüyütülen,kördüğümhâlinege-tirilensorunlaryaşayanlariçinhayatıgüçleştirebilir,birey-lerimutsuzveumutsuzruhhâllerinesokabilir.

İnsan, yaratılış itibariyle ben merkezli varlıktır.Çoğuzamanendoğrusukendidüşündükleriykenenhaklıolandayinekendisidir.Ancakunutulmamalıdırkiherkesaynışekildedüşünür.Ohaldegerçektenhaklıolankimdir?Endoğrudüşüncekimeaitolandır?İşteinsanlararasındabirbirlerinevetoplumakarşıoluşanbuparadigmanınkırıl-masındakimihenktaşınıhoşgörüoluşturur.

İnsanlarınyaratılışlarını,farklılıklarınıdeğiştirmekçokzordur.Başkalarınıanlamayaçalışmakvebakışaçımızıgenişletmek,bütüninsanlarıdeğiştirmektendahakolayvedahagerçekçi birdüşünceolsa gerek.Kendimizideğiştir-meklehayatındeğiştirilebileceğininkeşfedilmesini,enbü-yükbuluşlardanbiriolarakifadeedendüşünürlerolmuştur.BugerçeğiasırlarönceengüzelbiçimdeifadeedenNiyâzî-iMısrî’ninkelimeleri,nekadarderinanlamlartaşır:

“Ben sanırdım âlem içre bana hiç yâr kalmadıBen beni terk eyledim gördüm ki ağyâr kalmadı”

“Ağyar”yabancıdemektir.Dünyayıbizimistediği-mizözellikleresahipdostlarınolmadığıbiryerolarakgör-mekle, başkalarını anlamaya ve kabullenmeye çalışmak,birbirindençokfarklıdır.Herkesinbiröyküsü,hayatadairsöyleyecekbirsözüvardır. İçindengeldiğikoşullarvebu-günekadargeçirdiğideneyimleronuşekillendirmiştir.Aklı,zekâsı,bilgisi,görgüsü,tecrübesivedeneyimleriölçüsündedüşünceleresahipolacakvedavranışlargösterecektir.Bunuanlamayaçalışmak,kendimizikarşımızdakininyerinekoy-mak,durumunekadarfarklıyaşamınekadaranlamlıkılar!

Önyargılıolmamak,hoşgörününgereklerindendir.Doğruluğundan emin olduğumuz bazı kanaatlerin yanlışçıktığınıgörerekmahcupdüştüğümüzzamanlarolmuştur.Kötüniyeteyorarakgösterdiğimiz tepkileryüzündenson-radanutanmaktansatepkivermedenöncedüşünmek,işindoğrusunu anlamaya çalışmak, davranışlarından hoşnutolmadığımızinsanlarlauygunyerdeveuygunifadelerleko-nuşmak,dahayapıcıbiryaklaşımbiçimidir.

“Gönlünyazıvarkışıvar”deratalarımız.Başkala-rınıniçindenefırtınalarkoptuğunubilemeyiz.Nekederlerbiriktirdiğinisezemeyiz.Busebepledirkibazenvereceğimizbüyüktepkilerintelafisiolmayabilir.Biranlıkhatanınbe-delini, kimi zaman yıllarca ödememiz gerekebilir. Bir deyanlışanlaşılmanınsebepolduğuzararıntelafisiyoksa...Ozamanyaptığımızçokzararlıbiralışveriştir.

Milletimiz,tarihboyuncahoşgörününengüzelör-neklerinivererekbaşkamilletlereörnekolmuştur.Asırlar-cabaşkamilletlere, farklıdinden, farklı inançtanolanlaramüsamahalı davranarak onların kalplerini kazanmasınıbilmiştir.Kırıcıolmamış,güzelyaşamışvetatlısöylemiştir.Hoşgörünün simgesi olanMevlânâ Celâleddîn-i Rûmî veYunusEmregibieşsizdeğerleribağrındabüyüterekdünyakültürünearmağanetmiştir.

Milletolarakhoşgörünündahadaönemkazandığıbir dönemden geçiyoruz. Birbirimize anlayış gösterme vekenetlenmezamanıdır.

Yunus Emre’nin söylediği gibi: “Sevelim sevilelim Dünya kimseye kalmaz.”

ARALIK/2016

3

Enis Yavuz YILDIRIMCeza ve TevkifevleriGenel Müdürü

İçindekiler

Değ

er

Aylık

Kül

tür v

e Ya

şam

Der

gisi

Yıl:

3 Sa

yı: 3

6 Ar

alık

201

6Ce

za v

e Te

vkife

vler

i Gen

el M

üdür

lüğü

Ya

yını

dır

24 18 22

8 31

EditörDeğer Dergisi Yayın KuruluSahibiAnkara Açık Ceza İnfaz Kurumu AdınaNecmi ACUN (Kurum Müdürü)Katkı SağlayanlarAbdullah Tutgun - Ali Oktay - Ahmet EserAbdullah Kaya - Cevdet Tekin - Canan Olpak Koç Deniz Özyörük - Dilara Cansız - Ejder Topal - Ersin KayaFerhat Çeliker - Hakan Yıldız - Hatice Keleş - İsa Tiyek Murat Namdar - Mustafa Gündoğan - Mehmet Gökçe Meltem Yamakoğlu Ülker - Özcan Gültekin - Ramazan Sağır

YAYIN KURULU

Cengiz ÖNER (Yayın Kurulu Başkanı)Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür YardımcısıÇelebi YILMAZ (Eğitim Daire Başkanı)Çiğdem EKİCİ SAVAŞ (Tetkik Hâkimi)Elçin ÇAKAR TERZİOĞLU (Şube Müdürü)Ali BAĞCI (Şube Müdürü)Serap GÖRÜCÜ (Psikolog)Mehmet VARNALI (Öğretmen)Irmak ŞENEL (Sosyal Çalışmacı)Hakan ERDEM (Memur)

Matbaa-Baskı ŞefiSalim KILIÇ

BaskıAnkara Açık Ceza İnfaz Kurumu Matbaasıİstanbul Yolu 15.Km Hava Müzesi KarşısıŞaşmaz / AnkaraTel: (0312) 278 7610 Faks: 278 25 68

Yayın TürüYerel Süreli YayınBasım Tarihi: 14/01/2017İletişimCeza ve Tevkifevleri Genel MüdürlüğüKonya Yolu No:70 06330 Beşevler/ANKARATel: 0312 204 1760 Faks: 223 43 91e-posta: cte.yetiskinegitim@adalet.gov.trWeb: www.cte.adalet.gov.trSesleniş Gazetesinin ekidir

Grafik Tasarım

Aralık 2016

22

4431

34

Abidin Daver Sk. 7/10 Çankaya -Ankara 0312 441 00 40 - 0533 616 23 18

16

Değerli Okurlarımız,

Hayatıniçindengeleneğiten,değiştirenvegelişti-ren‘’Değer’’Dergimizin36.sayısıylasizlerlebirlikteolma-nınheyecanıiçerisindeyiz.

Dergimizkurulduğundanbuyanahızlamesafeka-tetmeyedevamediyor.Güngeçtikçedeğişmeye,gelişmeyevedahakaliteliürünlersunmayaçalışıyoruz.Yaşamiçeri-sindeseçkinolarakyeredinmişenginbilgivedeğerlerisizkıymetliokuyucularımız içinhazırlamakgayretiyleelimiz-dengeleniyapıyoruz.Yılınsonsayısında‘’Hoşgörü’’değe-riylekarşınızdayız.Pekihoşgörüsosyalbirvarlıkolaninsaniçinnedenönemlidir?Busorununcevabı ileyazımızade-vamedelim.

Hoşgörü;yeryüzündeyaşayanher insanın,birdi-ğerinegörefarklıdüşündüğünü,hissettiğinivedavrandığı-nıtemelalan,insanlarınbirbirlerinikabuletmelerinisağla-yanbirdeğerdir.Hoşgörüanlayışıtamolarakolgunlaşmışolaninsan,haksızlığınolduğuyerlerdehoşgörügöstermekyerineadilyönünüortayakoyar;çünkühoşgörü,insanlarıve yaşanan hayatı doğru olana yönlendirir.Hoşgörü, adilolmanınönemlibirparçasıdırveikisibirdenbirahlakanla-yışınınunsurudur.

Hoşgörünüz azsa tahammülsüzlüğünüz çoğalır,dostluğunuzazsadüşmanlığınızçoğalır.Siz,olumluolanla-rıçoğaltmayaçalışın.Hayatsizinneredenbaktığınızabağlıolarakdeğişir.Belirleyiciolansizinbakışaçınızdır.Dışarı-yabaktığındahayatıkirligöreninsanlarınbüyükihtimallekendigönülpenceresinincamlarıkirlidir.Bunedenlegüzelgörmeyemaniolandurumlarıancakyinesizengelleyebilir-siniz.Değerdergisiolarakbizlerbuengeliortadankaldır-makiçinyardımcınızolmayadevamedeceğiz.

Eğitici ve geliştirici sloganı ile 2014 yılının Ocakayında başlamış olduğumuz yolculuğumuzun üzerinden 2yılgeçti.Geçenzamaniçerisindeelimizdebulunanbusayıilebirlikte36.sayıyısiz‘’değer’’litakipçilerimizlebuluşturduk.

Bu süreçte her ay belirlediğimiz değerlere göre dergimizioluşturduk. Kendimizi sürekli yenileme gayemiz çerçeve-sindedergimizin3.yılındadeğerlerimizigüncelledik.Artıkailemize,Çalışkanlık,Ahlak,ÇanakkaleRuhu,Empati,Ba-şarı,Emek,Güven,İsrafEtmemekgibideğerlerkatıldı.

Değişikliklerimizinbirbaşkayönüisesayfalarımız-dagerçekleşti.Güncelliğinikaybedensayfalaryerinedahaönce yayınlanmamış yeni sayfalardan; Sanat, Fotoğraf,PratikBilgiler,İlkYardımsayfalarısizlerleolacak.BununlabirlikteherayGezisayfamızdaçeşitliülkeleredeyervere-ceğiz.HerayDeğerdergisiileülkemizdenvedünyadanpekçokfotoğraf,makaleveröportajısizdeğerli takipçilerimizilepaylaşmayısürdüreceğiz.AyrıcayıllıkDeğerlertakvimi-mizdeyenideğerleriylegüncellenmişhaliylesizlerleolacak.Değerdergisi3.yılındadayenilenmeye,güncellenmeyevedeğerlenmeyedevamediyor. Bizbiliyoruzki‘Heryenieskir,herdoğanbüyürvegelişir.’Asıl olan inanılandoğrultuda istikrarlı bir şekildeyürümektir.Çıktığımızyolculuktaberaberaştığımızengel-lerbunudoğruluyor.

Geçen2yıl içerisinde tümçalışmalarıgönüllübirekipçalışmasıileyaptık.Değerdergisinegönülvermiştümekiparkadaşlarımıza,bizeyazılarıyladestekolancezainfazkurumupersonelimizevehükümlü-tutuklularaayrıcaDeğerdergisine engin bilgileri ve bilimsel çalışmalarıyla destekolan, değerlerimize değer katan akademisyenlerimize çokteşekkürediyoruz.Değerailesininhepberabereminadım-larlailerlemeyedevametmesidileğiyle.

Değerlekalın...

Değer Dergisi Yayın Kurulu

EDİTÖR DEN

TEŞEKKÜR MEKTUPLARI

Teşekkür Mektupları Teşekkür Mektupları

Saygıdeğer ‘’Değer Dergisi’’ Yöneticileri ve Çalışanları

Tarih,felsefe,bilimvekişiselgelişim,budörtkav-ramı bir arada yayınlayanne bir gazete, ne de bir dergi-yedahaöncehiç rastlamadım.Ceza infazkurumunagir-medenöncedergivegazetelerinsıkıbirokuyucusuydum.‘’Değerdergisini’’ ceza infazkurumundakeşfettimveheraysabırsızlıkladerginingelmesinibekliyorum.Dışarıdakiçevremeveailemedeşiddetletavsiyeediyorum.Saydığımdörtkavramınyanındasporveedebiyatayervermenizdedergiyidaha‘’değer’’lihalegetiriyor.Benimdahaönceyap-tığımhatalarınfarkınavarmamda ‘’Değer’’dergisininçokbüyükpayıvar.Bundansonrakihayatımdasıkıbirtakipçi-nizim.Siziseviyorum.Bütünokurlaraselamlar.

HükümlüMedeni SEVEN

Seydikemer Eşen T Tipi Ceza İnfaz Kurumu

Sevgili Değer Dergisi Çalışanları,

Bizlere sunmuş olduğunuz ‘’Değer’’dergisi için şahsım ve diğer hükümlü-tutuklukardeşlerim adına şükranlarımı sunuyorum.‘’Değer’’dergisidinimizininançesasları,ahlakkuralları, aile saadeti, ülkemizin güzellikleri,tarihimizhakkındabilgiveren,herkesinkolay-lıklaanlayabileceğibirdilleyazılmış,güzelbirşekilde sadeleştirilmiş özel bir dergi. İlgi du-yanlaravearaştırmayapanlarakolaylıkolmasıbakımından önemli ve dikkati çeken konulardipnotlarhalindeverilmiş.Herkardeşiminöğ-renmesigerekenbilgilerinyeraldığıvesahasın-dabüyükbirihtiyacıkarşıladığınıdüşündüğümbudergininbütünhükümlü-tutuklukardeşleri-meyararlıolmasınıdiler,hatalarımızınbağış-lanmasınıYüceAllah’tanniyazederim.Saygıvesevgilerimle.

HükümlüŞener BARLIK

Akhisar Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

7

ARALIK/2016

DEĞER

8

Bu tılsımı bağlayanTürlü dilde söyleyenYere göğe sığmayanSığmış bu can içinde

Çok aradım özledim Yeri göğü aradım Çok aradım bulamadım Buldum insan içinde

Yunus Emre

Arapçaaffetmekvebağışlamakanlamlarındaolan“semaha” kökünden gelen ve Türkçe karşılığı “hoşgörü’’olankelimeninbatıdillerindekarşılığıtoleransolarakkulla-nılır.Olgunveiyiniyetliinsanlarınbirözelliğiolarakbilinenmüsamahaönyargılardanuzak,barışınvesevgininhâkimolduğu bir dünyahayalini de işaret eder. Türkçe karşılığıolanhoşgörü,insanlarındüşüncelerineveyaşamfelsefele-rinesaygıduyulması,tahammüledilmesidemektir.Buta-hammül,dünyanınuyumvedüzeniiçinşarttır.Çünküherbireyinhayatabakışaçısıvementalitesifarklıolabilir.

Hoşgörünün olmadığı bir yerde toplumsal barış-tan bahsedilemez. İnsanlar birlikte bir hayat sürdürürler.Toplumoluşturmaözelliğinesahipinsanınkendicinsindenbir başka varlığaolumsuzbakışı dünyayı karartır.Huzur,düzenvemutluluklabezelibirdünyaiçinsevgişarttır.Bumeziyete sahip olmanın güzelliğini kavrayan insan, kendiyanlışlarınıdadahakolayfarkedervegelişmeyeaçıkbirya-pıyasahipolur.MevlanaMesnevi’de,“Sevgi,acılarıtatlıyaçeker,götürür.Zirasevgilerinesasıdoğruyolagetirmektir.Küskünlükise,tatlıyıacılığasürükler.Acı,tatlıylayenebilirmi?”derkensevgininiyileştiriciyanınıbelirtir.

İnsan ilişkilerindesağlıklı iletişimhoşgörünün ilkşartıdır.Builetişimşansınıdeğerlendirmebizlerinelinde-dir. Özellikle çatışma hallerinde anlayışlı olmayı günlükhayatımıza yerleştirmek kurtarıcı unsurdur. Sorunsuz ile-tişiminenkestirmeyoludaanlayışlıolmaktır.“Çatışmayagirdiğimizkişinineğitimdüzeyinedir? Kültüreldeğerlerihangidoğrultudadır?Akıpgidenhayatındaözelproblem-

MODERN ÇAĞIN İLACI: “HOŞGÖRÜ”lerivarmıdır?”gibisorularıaklagetirmekkarşımızdakinekarşıdahahoşgörülüolmamızısağlar.

Anlayışlı olmakvekarşımızdakihakkında sorularsorarak,onunbakışaçısınıkavramaksağlıklı iletişim içingerekli iki önemli adımdır. Üçüncü ve son adımımız isemuhatabımızabuadımlarımızıhissettirmekolmalıdır.Ziraherhangi bir çatışma durumunda tek taraflı bir hoşgörükimseyi zarara uğratmamalıdır. Kendi haklarımızı da ko-rumakadınakişiyeonuanlamakiçingayretettiğimizihemsözlüolarakhemdebedendilikullanarakifadeedebilmeli-yiz.Buçababizekelimelerinsihirliveyapıcıetkisinitekrarhatırlatacaktır.

Yalnızkullandığımızkelimeler,kurduğumuzcüm-leler değil, ses tonumuz, konuşma hızımız ve yaptığımızvurgulamalarbileiletişiminhoşgörüçerçevesindemiyoksatehditolarakmıdevamedeceğinigösterir.Eğerinsanasay-gınınhâkimolduğubirdilseçiyorsakyükseksestonudeğil,düşünceveduygukanallarınıaçanılımlıbirtonutercihet-meliyiz.Karşımızdakineiyiniyetimizihissetmesiiçintanı-dığımızbupay,onunbizimhassasiyetimizialgılamasınıvebizimleempatikurabilmesinisağlar.

İletişimdeyukarıdabahsettiğimizyollarınadı“benmerkezli” ve “sen merkezli” bakış açısıdır. Ben merkezlibakışaçısıkolayolandır.Sadecekendimizinhaklıolduğu-nu düşünmek hoşgörü kanallarını tıkar.Olumlu ilişkidenkişileriuzaklaştırır.Oysa senmerkezlibakış,başkalarınındahaklıolabileceğiihtimalinikişiyehatırlatanbirdüşünceyapısıdır.Sorunlarıalgılamakta,anlamaktaveanlatmaktazorlanmamakiçinbuyoluseçmekgerekmektedir.Yukarıdabahsettiğimizolumluüçadımlaberaber“senmerkezli”dilinseçilmesiikiliilişkilerdeolumluenerjioluşturur.Buolumluenerjizamanla toplumsalyapıyadahâkimolmayabaşlar.Sorunlar irdelenip,kavgaetmeyedeğil, çözümüretilmeyeçalışıldıkçahuzurvebarışortamınıyakalarız.Bunuöncele-yeninsanlartoplumdasevilen,sayılanvetakdirgörenkişi-lerolur.

Bencillik,insanıkısasüreliğineistediğinieldeetmehazzına ulaştırsa bile genel olarak kişiyi mutlu edemez.

9

ARALIK/2016Çünkü hoşgörüsüz, sadece kendini düşünen kişi gittikçeyalnızlaşır.Diğerinsanlarıseven,doğayıseven,hayvanlaramerhametedeninsanmutludur.Toplumunruhsaldüzeni,insanınbudünyadamisafiredilişiningayesineuygunola-rak inşaedilmedikçe içimizioyanpsikolojikanarşininbirdiğerdeyişlehoşgörüsüzlüğünkendihayatkaynağımızıku-rutacağıortadadır.

Dile getirilirken bile içimizi acıtan gerçek, kendi-niolumsuz arzuların eline teslimeden insanın çağımızdakaybettiğienbüyükhasletinhoşgörüduygusuolduğudur.Maalesefbu itiraf ilemodern çağın insanınahaksızlık et-miş olmayız. Nitekim kan gölüne dönmüş ülkeler bununenbüyükispatıdır.OysaDedeKorkut’un,“Gelimligidimlidünya.Sonucuölümlüdünya”dediğibudünyadüşmanlıkedecek kadar uzun bir vade vermemektedir insanoğluna.BüyükmutasavvıfımızMevlana,“Neolursanolgel”derkenYunus Emre de aynımesaj kaygısı ileHakk’a yalvarır ve“Banasenigerekseni”der.Buyakarışbüyükyaratıcıdışın-dakalanherşeyinanlamsızlığınıvurgular.Gerçekanlamıbarındıranilahiaşkçemberindegünahı,sevabıylaherkesinyeriolduğunuMevlana’nınevrenselçağrısınakulakvererekyakalayabiliriz.

İnsanın dünyadaki tek ışığı birbirine gösterdiğitahammülde gizlidir. Sevgiden uzak gönüller kendi buh-ranlarındakaybolmayamahkûmdur.Ancakneyazıkkibirhortumgibiaynızamandabubuhranabaşkalarınıdaçe-kerler.Kırdıklarıgönüllerinbillurbircamgibida-ğılıpgittiğininfarkınabilevarmazlar.Aşk-sızkalbitaşlabirgörenYunus’undediği gibi hoşgörüdenuzak insanlar da

taştanfarksızdır.Hâlbukiinsan,kendinibudünyayabağla-yanmaddiunsurlarınbaskısındankurtardığında,sen-benayrılığıortadankalkacak,benyerinebizsözüdilineyerleşe-cektir.

Modernçağ,bireydebaşlayantoplumlarınyapısı-na sirayet eden bu bencilliğin tipik örnekleri ile doludur.Devleşenmakinelerinaltındacüceleştiğinihisseden insangittikçekendigücünüdahafazlakaybetmektedir.Hayatınıntekgayesiyemek,içmek,keyfincevakitgeçirmekolduğunuzannederekyalnızca“ben”diyerekyaşamayazorlanmakta-dır.Buhalötekinekarşıanlayışıtamamenortadankaldır-mayakadargitmektedir.Gerçekolansevgisırrınınkendin-de gizli olduğunuunutmaktadır.Oysa “Yaradılanı severizyaradandan ötürü” gibi büyük bir düsturu gaye edinerekhoşgörüyüyaşamakveyaymakenönemlitoplumsalgöre-vimizolmalıdır.

“Çocuklar yarının insanları değildir; ancak şimdi, hemen şimdi bugünün insanlarıdır. Ciddiye alın-mak haklarıdır. Yetişkinler gibi eşit şekilde, has-sasiyet ve saygıyla davranılmak haklarıdır.

Janusz Korczak - Çocuk Hakları Savunucusu

Çocuk Gelişiminde Ailenin Önemi

Geçmişten günümüze ailenin ve çocuğun vazge-çilmezbirdeğeriolmuştur.Aile,çocuklarınihtiyacınıkar-şılayan,güvenli ilişkilerkurabilen, tutumvedavranışlarıileçocuğuniçdünyasındaolumluyaşantılaroluşturanveçocuğuyaşadığıdünyayahazırlayanönemlibirkurumdur.

Sağlıklı toplumların oluşmasının ilk basama-ğıailedeatılır.Herçocuğunailesindenkazanacağı temelgereksinimlervardır.(Güven,güvensizlik,aitolma,sevgivb.) Bu gereksinimlerin sağlıklı bir şekilde giderilip gi-derilememesi çocuğun gelecekteki kişilik yapısını ve ruhsağlığını etkileyecektir. Aile üyeleri birbirinden aldıkla-rımesajlar ilekendilerinideğerli veyadeğersiz, güvendeveya güvensizhisseder.Anne, baba ve çocuğunkurduğuiletişimin çocuğun ihtiyaçlarını karşılayabilme düzeyianne–baba-çocuk ilişkisinin ne kadar sağlıklı olduğunugösterecektir.

Çocuk,toplumdabireyolmayahazırlananönemlibirvarlıkolarakkabuledilmektedir.

•18yaşındanküçük,aynızamandadabireyolmayaçalışanbuvarlıklargeleceğinteminatlarıolacaklarıiçin,

•Çocuklukta yaşanılanların yetişkinlikdönemlerini etki-lediğibilimselverilerleortayakonulduğuiçinçocuklarve

DIŞARIDAKİ MİNİK DEVLER

çocuklukdönemlerisondereceönemsenmektedir.Çocuk-luk, yetişkinlik döneminden farklı, ancak bir o kadar daönemlibirdönemiişaretetmektedir.

Ceza İnfaz Kurumlarını Ziyaret Eden Çocuklar ve İletişim

Anne-baba yoksunluğunun çocukta oluşturduğuetkiler pek çok faktöre göre değişkenlik göstermektedir.Çocuğunbulunduğuortam,yaşı,cinsiyetigibipekçoket-kenbudurumudestekleyebilmekteyadaolumsuzolarak

etkileyebilmektedir.Ancakneolursaolsunbuyoksunlu-ğunetkisini azalmak için enönemli şey çocuklakurulansağlıklıiletişimdir.

Çocukla Bir Arada Olunmasa da Sağlıklı İletişim Kurulabilir Mi?

Anne/baba çocuktan ayrı olsa da çocuğun dün-yasındaoluşturduğuetkiilekendivarlığınıhissettirebilir.Bununtersinidüşünürsekçocuğununyanındaolup;ancaksağlıklıbir iletişimkuramadığı içinonundünyasındayeralmayanpekçokanne-babadaolabilir.Ceza infazkuru-mundabulunananne-babaiçinçocuğuylailetişimalanlarıdüşünüldüğündehaberleşmeveziyaretlerönemliolmak-tadır.Anne-babaçocuğuylahaberleşmeveziyaretlerdeile-tişiminisağlıklıveetkinhalegetirebilir

Ceza infaz kurumlarını ziyaret sırasında çocuklasağlıklıiletişimkurabilmekiçin“Doğru Uygulamala-ra Avrupa’nın Bakışı Ebeveynleri Ceza İnfaz Ku-rumunda Olan Çocuklar” isimlikitapdaşuöneriler-debulunulmuştur.

Ceza İnfaz Kurumu Ziyaretleri İçin Hazırlık

Çocukziyaretegelmedenönceanneyadababanınnedencezainfazkurumundabulunduğuçocuklailgilenenbir yetişkin tarafından çocuğunanlayabileceği uygunbirdilleanlatılmalıdır.Çocukanne-babasınınceza infazku-rumunda bulunmasını kendisinin terk edilmesi olarakalgılamamalıdır. Çocuğun soruları varsa sabırla cevap-lanmalıdır.Çocukların,anne-babalarınınkendilerinihalasevdiğinigüvendeolduğunubilmelerigerekir.

Çocuklar genellikle ilk ceza infaz kurumu ziya-retindenkorkabilirler.Ceza infazkurumuna ilkziyaretintutuklanmanınardındanmümkünolan enkısa süre içe-risindegerçekleştirilmesidahasağlıklıolacağıönerilmek-tedir.Çocuklara ve gençlere ziyaret öncesinde ceza infazkurumuhakkındabilgiverilmesiiyiolacaktır.(Çocuklarauygunkitap,afişler,cezainfazkurumununfizikiresimleri

Kezban YAVUZCeza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

Arge Bürosu Psikolog

gösterilerekbilgiverilebilir.)

Tutuklamadan etkilenen aileler, ziyaretin çocukiçiniyiolmayacağıinancıileçocuğuuzaktutabilir,çocu-ğun soruları cevaplanmayıp açıklamalar yapılmayabilir,mesafekonulmasıileilişkilerdahaolumsuzetkilenebilir.Çalışmalargöstermiştirki çocuğunceza infazkurumunuziyareti olayı anlamasını ve kabullenmesini çabuklaştır-maktadır.

Ziyaret Ortamı

Cezaİnfazkurumlarındaziyaretortamındaçocu-ğumeşguletmekveanne-baba-çocukarasındakiiletişimigüçlendirmek için çocuk dostu oyun alanlarının olması,hijyenkoşullarınınuygunluğuveyiyecekiçecekbulunma-sıönemlidir.Ayrıcaziyaretalanlarındaçocuklarınilgisiniçekebilecekafişler,anne-babaylabirlikteyapabileceğiet-kinlikmateryallerininbulunmasıçocuklarınsıkılmasınıyadatedirginolmasınıönleyecektir.

Anne - Baba - Çocuk Dinamikleri

Anne-baba ve çocuk arasındaki iletişimin güçlüolmasıçocuğuolduğukadarceza infazkurumundakian-ne-babayıdagüçlükılacaktır.Anne-babaçocuklailetişimkurarkensuçlulukhissiyle,çocuğunyanındaolamamanınetkisinidüşünerekfarkındaolmadankendinikapatıpço-cuğuuzaklaştırabilir.Anne-babanınbuduyguvedüşünce-lerinigözdengeçirerekhassasiyetivarsaaileüyelerindenyadapsiko-sosyalservisuzmanlarındandestekalmasıiyiolabilir.

Ziyaret sırasında çocuğun normal rutin faaliyet-lerini konuşmaktan kaçınmamak gerekir. Okuluyla ilgilietkinlikleriyle ilgili sorular sorulup, planlamaları konu-sundafikirverilebilirbuçocuğumutluedecektir.Birson-rakiziyaretteneleryapılabileceğikonuşulup,çocuktanbirsonrakiziyaretekadartamamlayabileceğibiretkinlikiste-nebilir.Buçocuğunbirsonrakiziyaretedahaistekliolarakgelmesinisağlayacaktır.

Birçok Avrupa ülkesindekiçalışmalara da bakıldığında, çocuğunceza infaz kurumuna geldiği andanitibaren yaşadıklarının onun duygu,düşünce ve davranışlarını etkilediğigörülmektedir. Çocuklar ziyarete ge-lirken güvendiği bir kişinin eşlik et-mesi,cezainfazkurumunageldiğindebeklediğiyer,çocuğauygundavranış-larlakarşılanması,ziyaretingerçekleş-tiği ortamın özelliği ve anne-babanıntutumvedavranışlarıziyaretinverim-li geçip geçmemesini etkilemektedir.Ancak birçok araştırma çocuğun zi-yaretlere katılmasının anne-baba–ço-cukiletişimindedahayararlıolduğunugöstermektedir.

ARALIK/2016

Kinkajou,bazılarımızınbelgesellerdedenkgeldiğiamahakkındapekfazlabilgininbulunmadığıbirhayvan-dır.Balıçoksevdiklerivearıpeteklerinesıkçasaldırdıkla-rındandolayı“balayısı”olarakdaisimlendirilirler.YaşamalanıOrtaveGüneyAmerika’dır.DahaçokGüneyMeksikave Güney Brezilya’dakiMato Grosso arasındaki tropikalbölgelerdebulunurlar.

Kinkajouküçük,balrengindebirhayvandır.Görü-nüşümaymunabenzesedeaslında“rakun”ailesindendir.Yanibir“rakun”türüdür.Günboyuncaağaçyarıklarındauyur, geceleri ise yiyecek bulmak için ağaçlarda dolaşır.Neredeysevücuduylaaynıboydaolankuyruğunufazladanbirkolgibikullanarakağaçlardadengesinisağlar.Baştankuyruğakadarboyu43-56cmkadardır.Ağırlıklarıise1ile3kgcivarındadır.Ortalamaömürleride20-24yılarasındadeğişmektedir.Kinkajou’nunkuyruğugibidilideuzundur.Çiçeknektarlarınıtoplamakiçinuzundilinikullanır.Sivridişlerivepençelerininolmasındandolayıetçilbirhayvangörünümüne sahip olsa da çoğunlukla otçul beslenirler.Çoknadirdeolsaböcek,kuşveküçükmemelileriyiyebilir.

Bubalrengindekitüylüküçükhayvanınengariptarafı,uzunvekuvvetlikuyruğudur.BukuyrukKinkajouiçin 5. el vazifesini görür. Ellerini ve ayaklarını daldandalageçerkençok iyikullanır.Kuyruklarıokadargüçlü-dür ki, dallarda kuyruk aşağı saatlerce asılı kalabilirler.Kinkajou’ları ağaçlardandüşürmekoldukça zordur.Öylesıkısarılırlarki,ağaçlatekparçahalegelebilirler.Birdiğerfarklıözellikleridekuyruklarındantutulupsallandırıldık-larıvakitkendikuyruğuboyuncatırmanıpinsanelineçı-kabilmeleridir.

UZUN KUYRUKLU İŞTAHLI BİR HAYVAN: “KİNKAJOU’’

12

Kinkajou’laryereçokazinerler.Dahaçokağaçtanağacazıplayarakmesafekatederler.Busayededüşman-larındandauzakkalmışolurlar.Davranışlarımaymunla-raçokbenzer.Kinkajougündüzlerinibirağaçkovuğundakuyruğunubedeninesarmışşekildeuyuyarakgeçirir.Akşamuyanma ve beslenme zamanıdır. En sevdiği yiyeceklermeyvelerdir.Özellikle tropikal ormanlarda yetişen incir-lerebayılırlar.Meyveniniçiniçıkarmakiçinuzundillerin-denfaydalanırlar.

Kinkajou,maymunlarındayaptığıgibiyiyeceğinitaşırkenbazenarkaayaklarıiletutarvebuşekildeonuko-rumuş olur.Uzun kuyruğu sayesinde dalların en üstüneulaşarak,meyveleri toplayabilir.Ağaç üzerinde beslenir-kengariptıslamalarvehavlamayabenzerilginçseslerçıka-rır.Ancakgeneldesessizdirler.MeksikayerlileriKinkajou’ya“mikoleon”yanimaymunaslandaderler.Tabibubirya-kıştırmadır.Kinkajou’lardaha çokmeyve ilebeslenirler.Nadirolarakettüketirler,uysalhayvanlardır.

BaştayabanmeyveleriveinciriçoksevenKinkajoubalada çokdüşkündür.Bazenarılarınyaptığı kovanlarayaklaşırveballarınıçalar.Aynızamandabirgaripözelli-ğidealkollümeyveleriçoksevmesidir.Geneldeekşimeyebaşlamışveşekerlenmişmeyveleriçoktüketirler.Bunlarıyerken biraz kendilerinden geçerler ve saldırganlaşırlar.Buhaliçokseverlervesıksıkbumeyveleritüketmeyolunagiderler.

Kinkajou’larınyavrusayısı2ile4arasındadeğişir.Yenidoğduklarındakediyavrusugibidirler.Kısavesiyahtüylerlekaplıdırlar.10günlükikengözleriaçılır.Kuyruk-ları cisimleri kavramakabiliyetini ancak 1 aylıkoldukla-rındakazanır.YetişkinKinkajou’nun55-56cmkuyruğuvardır.Kedimsi yuvarlakkafaları ve iri gözleri iledikkatçekerler.Yüzlerikısavesivridir.Kulaklarıküçükveyuvar-laktır.Yumuşakvesıktüylükürkü,koyusarıveyasarımsıkahverengidir.7alttürüolanKinkajou’larınneslihergeçengündahadatükenmektedir.

13

ARALIK/2016

Birçoğumuz yalnız başımıza vakit geçirmek ve“kendimizi dinlemek” için kilometrelerce ötelere gidebi-liriz.Bu “kaçışları” çoğunlukla bir terapi olarak görürüz.Çünkübizinsanlaryalnızkaldığımızzamanlaraihtiyaçdu-yarızvebudurumhembeynimizhemdevücudumuziçiniyidir.

Beynimiz Neden Sessizliğe ve Huzura İhtiyaç Duyar?

Yalnızkalmakilekastettiğimizelbettekitekbaşınabirodadaoturupduvarabakarakdiğerinsanlarınnekadardaeğlendiğinidüşünmekdeğildir.Örneğin;iştençıktıktansonraevegeldiğinizvetekbaşınızakaldığınız,dinlendiği-nizozamanıkastediyoruz.Bunaihtiyacınızvar,dahadoğrusubeyninizbunuister.Pekiamayaptığınızhiçbirşeyinolmadığıbusakinortamdabeyninizneyapar?Herhangibirgörevlemeşguldeğilsek,beynimizbirlikteçalışanbölgelerarasın-dakiiletişimyollarınıaçıktutaraksürekliolarakkendisiylekonuşur.Budurumşuanlamageliyorolabilir.Dinlenmesafhasındaykenbeyinaktivitesibiziherhangibirşeyeha-zırhaldetutuyor,böylecedeyalnızlıktançıktığımızandadoğrubirtutumgeliştirebiliyoruz.

Yapılandiğerçalışmalardaisedüşünceleralemin-dedolaşmanınyaratıcılığıgüçlendirmeyeyardımcıolabi-leceğibulgusunaulaşıldı.Budurumproblemçözümündeyaratıcı çözümler geliştirmeye vehatta sırf zamangeçir-

mekiçinyapılanküçükbiraktivitedebileyaratıcıolmayasebepolabiliyor.Diğerinsanlarlabiraradaolduğumuzdabirdençokgörevigerçekleştiririz,yanisürekliolarakdiğerkişininnedüşündüğünü,sözkonusubirsorunadairnasılbirçözümeulaştığını,düşüncelerininveduygularınınnelerolduğunutahminetmeyeçalışırız.Oysayalnızkaldığımız-da,beynimizrahatlarveodaklanır.

Bu yüzden, evet yalnız kalınan zamanlar iyidir,ancakbudurumyalnızlığadöndüğündeiştebubirsorunhalinegelir.Kendinizlebaşbaşakalmaktamamenözgür-leştiriciolabilirvekendinizitanımanıziçinharikabirfır-sattır. Bu yüzdenbu zamanı (yalnız kalınan zamanı) se-versiniz.Böylesianlardaortayaçıkabilecekyalnızlıkhaliniengellemek için ise zevkaldığınızbir şeyiyapmakyerin-deolacaktır.2015Martayındayayımlananbirçalışmadayalnızlığınerkenölümriskiniyaklaşık%25’likbirorandaarttırdığıbulgusunaulaşıldı.Yaniistererkek,isterkadınolun,isterAvrupalıisterAmerikalıolun,farketmiyor.Öteyandanbirçok insanyalnızvakitgeçirmektenhoşlanmazçünkübudurumbuinsanlarınyalnızhissetmelerinesebepolur.Buyüzdenkendinizletamamenizoleolmaduygusu-nakapılmadanzamangeçirmenizisağlayacakbazıtüyolarvereceğiz.

Özel bir aktivite geliştirin. Beyin hücreleriniziçalıştırın,örneğin;kitapokuyun, yazı yazın, resimyapınyadakendinizeyenibiryetenekedinin.Böyleceyalnızvesıkılmış hissetmek yerine dürtülenmiş ve başarılı olmuşhissedersiniz.Terdökün,egzersizyapın,doğadayürüyüşeçıkınyadakalkınvedansedin.Budurumlarendorfinsal-gınızıartırır.Böyleliklededahamotivehissedersiniz.

Tüylübirarkadaşbulun.Evcilhayvanlariyibireryalnızlıkilacıdır.Onlarlakonuşabilir,oynayabilirvehattaeğeristersenizoturupberaberbirakşamyemeğibileyiye-bilirsiniz.Yanietraftabirevcilhayvanolduğundaaslayal-nızhissetmezsiniz.Yaratıcıolun.Bütünbirgünütamameneğlendiğinizşeyleriyapmakiçinayarlayın.Böyleceyalnız-lıkhissinekapılmayacak,belkidegününsonundagururlasergileyebileceğinizbirprojeyibitirmişolacaksınız.

Kaynak: www.bilimfili.com

14

ARAŞTIRMA

eğlenceyerlerindegörmesimuhtemel7D-5Dsinemalar-dır.Hareketli koltuklar ses ve rüzgâr efektiyle artırılmışsanalgerçeklikdeneyimisunmaktadır.

Test

Modernüretimteknolojisitasarımvetestsüreçle-rinisanalgerçeklikteknolojileri ilemekânınveeşyalarındijitalleştirilmesitestleriniyapabilmektedir.

Eğlence

Sanalgerçeklikyaygınşekilde3boyutluoyunlardakullanılmaktadır. Kullanıcı kendisini oyunun içinde gibihissedipgerçekhareketleriileoyunoynayabilir.Oyunlar-datestaşamasındaolup,şuandasonkullanıcınınhizme-tinesunulmamışoyunplatformlarıüzerindeçalışılmakta-dır.Busistemdekullanıcıbirfizikselplatformabağlanırvevücudununçeşitliyerlerinekonulanhareketalgılayıcılarıile oyun içindeki karakterin, kullanıcının hareketlerinibirebirtaklitetmesisağlanır.Busistemdeinsanhareket-lerinibilgisayarortamınaaktarmanınyanında,bilgisayarortamındanda insanageridönüşümyapmanınüzerindedeçalışılmışvedarbeyeleklerigeliştirilmiş.Kullanıcıoyunoynarken darbe aldığında ya da vurulduğunda yelektekielektronik sistem devreye girerek aynı anda kişiye titre-şimleyadaufakdarbelerlegerçektenvurulmuşhissinive-rebiliyor.

Sağlık

Sağlıksektörüdecerrahibenzetim,psikolojikte-daviler, robotikcerrahi, fobileriyenmekvecerrahibece-rilerkazandırmak içinsimülasyonlargibisanalgerçeklikürünlerini kullanarak bu teknolojiyi benimsemiş ve yeniyaratıcıürünlerinhızlahayatımızagirmesininönünüaç-mıştır.Sanalgerçeklik, sağlıkçalışanlarınınherhangibirtehlikeolmadanyenibecerilerkazanmalarıvemevcutolanbecerilerinigeliştirip,uygulamalarıiçingüvenlibirortamsağlar.Ayrıcasanalgerçeklikleacıvericitıbbideneylerininsanlar ya da hayvanlar üzerinde denenmesine gerekkalmadan, oluşturulan sanal ortamda benzetimi kurgu-layarak, alınan sonuçlara göre teknikler geliştirilmesi vehastalarındabubağlamdaenaztehlikeyletedaviedilmesiamaçlanır.

Derleme: Ersin KAYAKonya E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

İnfaz ve Koruma Memuru 15

ARALIK/2016

BİLİM

Sanalgerçeklikkavramısonyıllardaadındansıkçabahsettirirhalegeldi.Çoğukişininyabancıolduğubukav-ramnedir,neişeyarar?açıklamayaçalışalım.

Sanal gerçeklik,kısacabilgisayarüzerinde tasar-lanmışgerçekdünyanıntaklidiolanortamlarainsanıdâhiletmektir. Peki bir insan bilgisayar ortamına nasıl dâhilolur?Bununiçinengerekliolanbilgisayarbileşenisanalgerçeklikgözlüğüdür.Gözlüksayesindekendimizibilgisa-yarortamındakigerçekhayatıntaklidiolanbiryerdeymişgibi hissedebiliyoruz. Başımızı nereye çevirsek orayı gö-rebiliyoruz.Birfilmizlerkengörebildiğimizalansınırlıdıryanisadecekameranınçektiğiyerigörebiliriz.Sanalger-çekliksistemiilebusınırsızdır.360derecevideolarsaye-sindedörtbiryanımızıgörebiliriz.ŞuandabaştaYoutubeolmaküzerebazıvideoplatformlarında360derecevideolaryayınlanmaktadır.Sanalgerçeklikgözlükleriveakıllıtele-fonlarabağlanabilengözlüklerlekolaylıklaizlenebilmekte-dir.

Sanal Gerçeklik Uygulama Alanları Nelerdir?

Sanalgerçeklikileoluşturulantanımlıuzayiçerisindeyaygınolarakeğitim,gözlem,test,eğlence,tedavifaaliyetleriyerinegetirilebilmektedir.Bukonudagenişletmeçalışma-larısürekliyapılmaktadır.İleridehologramteknolojisininilerlemesiylesanalgerçeklikalanındagözlükkullanımınındatamamenortadankalkmasıbekleniyor.

Eğitim

Uçuş benzetim (simülasyon) sistemleri ile pilot-laragöreceucuzmaliyetlerlevekazariskiolmadanuçuşeğitimiverilebilmektedir.Busayedemilyonlardeğerinde-ki uçakları kaza sonucu kaybetme riski ortadan kaldırıl-mışoluyor.Günümüzdeyaygınolmasada ileridesürücülisansıeğitimivereneğitimkurumlarındadakullanılmasıbekleniyor.Halihazırdaastronotlarıneğitimindedekulla-nılmaktadır.

Gözlem

360derecegezilebiliryaşamortamıileincelenmekistenençevreninalgılanabilmesisağlanır.Buamaçlaaçıkyadakapalıbirmekânsanalturteknolojisiilegezilebilirhalegetirilebilmektedir.Örneğin;birmüzeyi,müzeyegit-medengezebilirsinizyadaAyyüzeyindeyürüyebilirsiniz.Şuandaörneğiolmasadagelecekte360dereceaçıylaçe-kilecekfilmlerisankifilminiçindeymişgibiizleyebilecek-siniz.Günümüzdebunaenyakınolansistemçoğumuzun

SANAL GERÇEKLİK

Araştırmalarmutluluğunyolununküçükdeğişik-liklerdengeçtiğinigösteriyor.Dünyanındörtbiryanındayapılanbilimselaraştırmalarmutluluğunformülünübul-mayaçalışıyor.Sonyıllardamutluluk,yaşamasevincivepozitifolmakonularınasıkçaeğilenbilimadamlarıortayahayatıgüzelleştirecekönerilerçıkardı.İşteoöneriler...

Yardımsever Olun: Yapılan biraraştırmayagörekendiniziçindeğildebaşka insanlar içinparaharcamaksize kendinizi daha iyi hisset-tirecek. En mutlu insanlarınenbüyükvericilerolduğunuortaya koyan araştırma-ya göre bağış yaparak vebaşkalarına para vererekmutluluğu yakalayabi-lirsiniz.

Teşekkür Edin: Her gece onları mutlueden üç iyi şeyi akılla-rından geçiren insanla-rın diğerlerinden dahamutlu olduğu kanıtlandı.Sizi mutlu eden şeylerinönemli olmasıda gerekmez.Eşinizin, sevdiğiniz tatlıyı al-mayı hatırlaması bile teşekküretmeniziçinyeterli.

Yeni Bir Şey Deneyin: Çalış-malarmacerayakatılan,yenideneyimleryaşayanverutinlerinideğiştireninsanlarındahamutluolduğunuortayaçıkardı.Yenişeylerdenemek,beyindalgalarınıdauyarıyor.

Hedef Belirleyin: Kendilerine kısa veya uzunvadelihedeflerkoyanların,koymayanlaragöredahamutluolduğunuiddiaediyor.Biramaçdoğrultusundaçalışmakolumluduygularıdevreyesokmaktadır.

Tarafsız Olun: Mutlu olmak ve aydınlanmakiçintarafsızolmakgerekir.Eğerkendibakışaçınızısavun-mayıbırakırsanız,enerjinizinyüzde99’unutasarrufeder-sinizveçokdahamutluolursunuz.

İnançlı Olun: Yapılan yeni çalışmalara göreinançlıinsanlar,olmayanlaragörehayatlarından

çokdahamemnunvedahamutlu.Yapılan25 yılık araştırma sonucunda inanç-

lı insanların kariyer endişesindenkaçındıkları ve duygusal açıdandahaistikrarlıolduklarıortayaçıktı.

En Az Altı Saat Uyu-yun: İngiltere’deyapılanbir çalışmagündeenaz6 saat 15 dakika kesin-tisizuyumanın insanla-rı mutlu ettiğini gözlerönüneserdi.

On İyi Arkadaş Edinin:Yapılanbiraraş-tırmaenaz10iyiarkadaşasahip olduğunu söyleyen

yetişkinlerin, beş veya dahaaz yakın arkadaşa sahip olan-

lardandahamutluolduğunuor-taya koydu. Çalışmaya göre daha

mutluhissetmekiçinarkadaşçevremi-zigenişletmemizgerekiyor.

Gülümseyin: Gülümsemek ve mutluymuş gibidavranmak,gerçektenüzgünolduğunuzdakendinizidahaiyihissetmenizenedenoluyor.Birçokaraştırmayagöresa-decegülümsemehareketibileinsanlarınkendilerinidahamutluhissetmelerinesebepoluyor.

Romantizm:İlişkilerinmutluluküzerindebüyükbiretkisivar.Biliminsanlarınınyaptığıaraştırmayagöre

Mutlu Olmanın Bilimsel On İki Yolu

16

ilişkisiolaninsanlarolmayanlaragöredahamutlu.

İşe Yakın Oturun:İngiltere’deyapılansonaraş-tırmalardaiseişyerine20dakikamesafedeoturankişile-rindahamutluolduğuiddiaediliyor.Hergünkatedilenyolunuzunluğusağlığıveformdakalmayıdoğrudanetkili-yor.

Bu Sekiz Gıdayı Sınırlayın: Gençliğinizikoru-manız,kremkullanmanızyeterlideğil.Günlükhayatınızdasıkçatükettiğinizsekizgıdayıazaltırsanız,hemzahmetsiz-cehemdeekonomikyoldandahagençbirgörünümekavuşa-bilirsiniz.

İşte o besinler:

Tuz:Tuz,gözçevresigibiincederiylekaplıalan-lardacildizayıflatarakkırışıklıklaranedenolabilir.

Şeker: Aşırışekertüketimi,derininyaşlanmasü-recinihızlandırır.Birhaftaşekeryemezseniz,cildinizpar-layacaktır.

Kahve: Cildinizikurutankahve,gözçevresindekikırışıklıklarıdaartırır.Kahveyerineyeşilçayiçebilirsiniz.

Alkol: Vücuttakisuyunatılmasınanedenolanalkol,gözaltıtorbalarınanedenolabilir.

Kırmızı et: Kırışıklıklarınerkenoluşmasınayolaçabilir.Kırmızıettüketimini,haftadabirveyaikikezilesınırlandırmakgerekir.

Basit Karbonhidratlar: Ekmekveyamakarnagibigıdalar,cilttekikolajeniparçalayarakcildinesnekliği-niyitirmesinenedenolur.

Baharatlı Gıdalar: Kandamarlarınıkurutanbugıdalar,menopozsonrasıdönemdecildinhızlakırışması-nayolaçabilir.

Soda: Soda,dişminesinisavunmasızhalegetirir.Ayrıcaşişkinliğevecildinmatlaşmasınanedenolur.

Daha Fazla Mavi: Araştırmacılarmavi renginstresiyokettiğini,mutluluğuartırdığınıveözgüvenigeliş-tirdiğinitespitetti.Çalışmayagöreçevrelerindemavirengigörenlerkendilerinidahamutluhissediyor.Özellikleakşamsaatlerindemavirenkleiçiçeolmakkişiyiçokdahamutluediyor.

17

ARALIK/2016

KİŞİSEL GELİŞİM

İnsanilkvedasınıgüvenlibiryerolanannekarnındanayrılmaileyaşar.Bizleryaşamımızboyuncabirçokkayıpveacıyaşarız.Hayatımızısağlıklıbirşekildesürdüre-bilmemiziçinkayıplarımızıkabullenmeliveduygularımızlayüzleşmeliyiz.İnsanyaşamıboyuncasevgivegüvenedayalıbazıbağlılıklargeliştirir.Mutlulukvemutsuzluğunudabağlılığıolanbukişilerlepaylaşmakkişiyeiyigelir.Ancakbusevilenvegüvenduyulankişikaybedildiğindekişiyoğunbirüzüntü,kedergibiyasbelirtileriyaşar.Yaşanankayıpkişiyebenliğininbirparçasınıkaybetmişgibihissettirirvekişisıklıklayaşamınınbiran-lamıkalmadığıdüşüncesinekapılır.

Yasbirnesneyadainsankaybınabağlıolarakkişininyaşadığıderinüzüntü,keder,suçluluk,ağlama,öfkeveinanamamagibibelirtilerinyaşandığıbirruhsaldurumuifadeeder.

Yas,yalnızcasevileninsanınölümüyleyaşananbirdurumdeğildir.Boşanma,ayrılıklar,iflasvegöçgibiyaşamolaylarıdainsandayasbelirtilerininyaşanmasınase-bepolabilir.Kayıplarınardındanyastutmakyaşanmasıgerekendoğalbirsüreçtir.Yassürecindekişiyaşadığıkayıplarlabaşetmeyeçalışırvebusürezarfındasosyalyaşamda,kişilerarasıilişkilerde,işyaşamındavekendinebakımdaaksaklıklargözlemlenir.Yaşa-nanyassürecinindoğalveyaşanmasıgerekenbirsüreçolduğu,yaşanangüzelanılargibikayıplarındayaşamımızınbirparçasıolduğunuveenönemlisideyastutmanınkaybedi-lenkişiyiunutmakyadaokişiyiartıksevmemekanlamınagelmediğiunutulmamalıdır.Yastutmakkayıplarınsebepolduğuduygularlabaşetmeyivekaybedilenlerleyaşamayısürdürmeyiöğretir.

Bir Vedalaşamama Şekli: “Yas’’

Yas Sürecinin Nasıl Yaşanacağını Belirleyen Bazı Etkenler Vardır;

*Kaybedilenkişininyastutankişininhayatındaçokrolüvarsa*Kaybedilenkişiyleçözülmemişproblemivarsa*Kişiintihar,kazayadaöldürülmegibibirsebepleöldüyse*Gelenekselyastutmabiçimiyastutmayıengelleyiciyse(Örneğin;ölenkişimezarakoyulmadanönceonunlavedalaşılmadıysayadamezarınagidil-mediyse)*Yastutankişiningeçmişindeçokfazlatravmalarıvarsa*Kişininbaşetmemekanizmalarızayıfsaveduygularınıifadeetmebeceri-lerizayıfsa*Kişikarşılaştığıgüçlüklerkarşısındasavunmamekanizmasıolarakinkarvebastırmayıkullanıyorsa*Kişisosyalolarakizoleyaşayanbiriyse*Kişinindepresyonyadakaygıbozukluğuöyküsüvarsa,kişiyassürecinidahazoryaşamaktadır.18

KİŞİSEL GELİŞİM

Yas Sürecinin Aşamaları Nasıldır?

1.Aşama : Şok ve İnkarKişibuaşamadakaybınıyeniöğrenmiştirvekısabirsürehissizleşmeyaşar.2.Aşama: İnkarKişikaybınıreddederekhiçbirşeyolmamışgibidavranabilir.3. Aşama: Sorgulama Buaşamadakişiyaşadığıkayıpveüzüntünedeniyle“nedenben?”diyesorgulayaraköfkehissedebilir.Buöfkeçevresindekikişilertarafındankişiselolarakalgılanmamalı,birçeşituyumsağlamaçabasıolarakdüşünülmelidir.4.Aşama: ÇaresizlikKaybıngerçekolduğununkabuledilmesivekaybınsonuçlarınınanlaşılmasınedeniylederinbirüzüntününyaşanmasısözkonusudur.Buaşamadakaybayönelikfarkındalığınartmasınabağlıolarakkaygıyaşanabileceğindensosyalyaşamveişyaşamıgibiişlevsel-liktenetkilenenyönlerdeaksaklıklaryaşanabilir.5.Aşama: KabullenmeBuaşamadaartıkyaşananyastepkilerindeazalmagözlemlenmeyebaşlamıştır.Ölüm-ka-yıpgerçeğikabullenilmiştir.Hayatıdüzenlemeveişvesosyalyaşamiçinyatırımyapma,planyapmagibigelişmeleryaşanır.

Yas Sürecini Daha Sağlıklı Atlatmak İçin Neler Yapılmalıdır?

*Yassürecindeyaşanmasımuhtemelolanöfkeduygusuyladoğruveempatikbirşekildebaşetmekaileilişkileriaçısındanönemlidir.Herinsanınyasıyaşamaşeklifarklıolduğundanaileüyelerininbirbirineanlayışgöstermesiönemlidir.*Busüreçtekişiyasınıtekbaşınayaşamamalı,güvenilirbulunankişilereyaşananlarıanlat-makfaydalıolacaktır.*Kişininyassüreciniyaşamasıyorucuveenerjigerektirenbirsüreçolduğundankişifizikselihtiyaçlarına(uyku,yemek,sağlıkvb.)dikkatetmesigerekir.*Aileüyeleriniveyakınlarıdahaçoküzmemekyadazayıfgörünmemekiçinağlamamakveyaüzüldüğünügöstermemekdedoğrudeğildir.Örneğin;“Erkeklerağlamaz”düşüncesiyasıyaşamayıengelleyiciolabilmektedir.Busebepledeerkeklerbusürecidahasağlıksızya-şayabilmektedir.Üzüntününpaylaşılmasıkişilerinbirbirinianlamalarınayardımedecektir.Busebepledeölenkişininardındankonuşmakyadafotoğraflarınabakmaksakıncalıdeğilaksinefaydalıbirgirişimolacaktır.*Yaşananduygularıanlatmak,yazmakyadaresminiyapmakduygusalboşalmaiçiniyibiryöntemolabilir.*Ölenkişinincenazesinegitmekölümgerçeğiyleyüzleşmekvekabullenmeyikolaylaştırdı-ğındangereklibirgirişimdir.*Yıldönümleri,doğumgünlerivebayramlaryasbelirtilerininyenidenyaşandığıvehatırla-nıldığızamanlarolduğundanönemlidir.Budönemlerisevilenvegüvenileninsanlarlageçir-mektefaydavardır.*Gündelikzamandakiişlereyavaşyavaşgeridönmekyaşamlaolanbağınkopmamasıiçinönemlidir.*Çokfazlaçalışarakkendiniyormakyadamaddevealkolkullanmakyassürecindekiyüz-leşmeyivegerçeklerikabullenmeyigeciktiriryadaengellerbusebeplebutüryöntemlerdenkaçınılmalıdır.*Kaybıolançocuğayassürecindeyardımederkençocuğungelişimdönemimutlakagözönündebulundurulmalıdır.Örneğin;5yaşındakiçocuğunölümükavramasıdahaçoksoyutolmaktadır.Busebepleölenkişininuzunyolculuğaçıktığıyadauzunbiruykusürecininolduğunusöylemekgibisoyutaçıklamalaryapmakdoğrudeğildir.Anibirşokyaşamamasıiçinaşamalıolarakanlatılmalı,sorduğusorularısabırlacevaplamalı,hayattakalanlarınvekendisiningüvendeolduğusöylenmelidir.*18-23yaşarasındayaşanankayıplardakişiiçinönemlidir.Budönemdekişilerailelerindenayrılıpüniversiteyegittiğindensevilenbirkişininkaybı,akademiksorunlaryaşanmasınasebepolmaktaveilerleyendönemlerdekişiyeciddiruhsalsorunlaroluşturabilmektedir.

Hatice KELEŞZonguldak M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

Psikolog 19

ARALIK/2016

İLGİNÇ BİLGİLER

İLGİNÇ BİLGİLERTükenmez Kalemin Dolma Kalemden Farkı Nedir?

Kalemin tarihi yazınınkinden de eskidir.İlk insanlar sivriltilmiş çakmak taşlarıyla duvarresimleri yapmıştır. Tükenmez kalemadı ile bi-linenbilyeuçlukalemin ilkmodeli1880yılındayapılmıştır fakat rağbet görmemiştir. Uçaklarıngelişmesiylegündemetekrargelir.Uçaklar2-3binmetreyeçıkıncahavabasıncıoldukçaazalır.Dolmakalemmürekkebi basınç nedeniyle dışarı akarakkâğıdıyadagiysiyilekeler.2.DünyaSavaşı’ndaas-keriuçaklardakullanılantükenmezkalemsonra-dan yaygınlaşmıştır. Tükenmez kalemlerdemü-rekkepkâğıdapirinçuçtakiyuvayayerleştirilmişminikbirbilyearacılığıylaaktarılır.Fakatdolmakaleminözelliği seçkinveyazıyıkalitelikılması-dır.

Develerin Hörgüçlerinde Ne Var?

Geneldehörgüçlerindesuolduğuveuzunyolculuklarında bu suyu kullandıkları söyleniramadoğrudeğildir.Develerinhörgüçlerinde30-35kgkadaryağbulunur.Yiyecekbulamadıklarızamanbuenerjiylehareketlerinisağlarlar.Ayrıcayağ, çöl sıcağına karşı koruma görevi de yapar.Develersuyaazgereksinimduyarlar.Burunmu-kozalarıinsanagöre100katdahabüyüktür.Solukalırkenhavadakineminüçteikisinikazanabilirler.

Sukaybınıdadokularındankaybederlerkandakisuetkilenmez.

Bir Hafta Niçin 7 Gündür?

Babilliler7günlükhaftayızamanbirimiola-rakkullanıyorlardı.İlkçağlardabilinenbeşgezegenilegüneşveayınsayısının7oluşubusayıyıgizem-liveuğurlukılıyordu.Dahasonradinlerdegöğün7katoluşuvedoğadakianarenksayısının7oluşu,müziknotalarının7oluşusayınınöneminidahaçoköneçıkardı.DahasonraFransatakvimyapı-sınıdeğiştirerekhaftasayısını10yaptıamakabulgörmedi.Rusya5günlükhaftauygulamasınageç-tiodatutulmadı.Sonundayinehafta7günolarakkaldı.

Muzun Rengi Neden Sarıdır?

Japonya’da yapılan bir araştırmada sarıkabukluvekararmayabaşlamışmuzdaTNF(Tu-morNecrosisFactor)isimlibirmaddeninortayaçıktığıvebumaddeninanormalhücreleriyoket-tiğitespitedildi.Muzunüzerindekisiyahlıklarnekadarfazlavekoyuisemuzunbağışıklıksistemi-nigüçleştiricietkisiokadarartıyor.Yanimuznekadarolgunlaşmışsaokadaranti-kanserözelliğesahip.Üzerindesiyahlıkbulunansarıkabuklubirmuz,yeşilkabuklumuzdan8katdahagüçlü.

20

ABD’liyazarDavidQuammen’in2015yılındaka-lemealdığı“ŞempanzeveNehir:AIDSAfrikaormanların-danasılortayaçıktı?”başlıklıkitabındaAIDS virüsününilkkez1908yılındaKamerun’daortayaçıktığınıiddiaet-mekte,hastalıklailgilitümkayıtlarıvegenetikverileriin-celediğinibelirtmektedir.Yazarın iddiasınagöreyaklaşıkyüzyılöncebiravcıKamerun’dakiormanlıkbölgedebirşempanzeyiöldürüpkestiktensonraAIDSbenzeribirba-ğışıklıksistemihastalığınayakalanmıştı.

Peki 1981 yılına kadar bilinmeyen bu hastalık nedir?

HIV insan bağışıklık eksikliği virüsü olup tedaviedilmediğitakdirdeAIDShastalığınayolaçar.BazıdiğervirüslerdenfarklıolarakinsanvücuduHIV’dentamamenkurtulamaz.Dolayısıylabirkezbuvirüsvücudabulaşırsahayatboyuvücudunuzdanayrılmaz.

HIV, vücudun bağışıklık sistemine özellikle ba-ğışıklıksistemininenfeksiyonlarakarşısavaşmasınayar-dımcıolanhücrelere saldırır.Tedaviedilmediği takdirdevücuttakiThücrelerininsayısınıazaltırvebuşekildehas-tanın enfeksiyonlara veya enfeksiyona bağlı kanserlereyakalanma olasılığı artırır. HIV zamanla bu hücrelerinçoğunu yok ederek vücudun enfeksiyon ve hastalıklarlamücadele edemezhale gelmesinenedenolur.Bu fırsatçıenfeksiyonlarveyakanserlerçokzayıfolanbağışıklıksiste-mindenyararlanırvekişininHIVenfeksiyonununsonhaliolanAIDS’eyakalanmasınanedenolur.

HIV için etkili bir tedavi bulunmamakla birlik-teuyguntedavivetıbbibakımilekontroledilebilir.HIVtedavisindekullanılanilaçlarvirüsünvücuttaçoğalmasınıveetkinleşmesiniengelleyerektedavisağlar.HIVkolaycayayılmaz/bulaşmaz, insan vücudunun dışında uzun süreyaşayamazveüreyemez.YalnızcaHIVvirüsütaşıyanbirkişidenbazıvücutsıvılarınınbulaşmasısonucukapılabilir.Çoğuzamancinseldavranışlarveiğneveyaşırıngakulla-nımıyoluylainsanlarabulaşır.

Hava(öksürük,aksırıkgibi)veyasuiçilençeşme-leryoluylasivrisinek,keneveyadiğerböcekleraracılığıylaortaktelefon,banyo,tuvaletvesabunkullanma,aynıyerdesporyapma,aynıtoplutaşımaaraçlarındabulunma,aynıçatal,bıçakvekaşığıkullanma,yemek,bardakpaylaşmavedokunma,sarılma,sosyalöpüşmeyadaelsıkışmagibivücut sıvılarının değişimini içermeyen aktivitelerdeHIVbulaşmaz.

ÇAĞIN VEBASI: “AIDS”

ÇAĞIN VEBASI: “AIDS”

AIDS,edinilmişimmünyetmezliksendromuanla-mınagelirveHIVenfeksiyonununsonaşamasıdır.AIDS,bağışıklıksistemininkötüşekildetahripolduğuvefırsatçıenfeksiyonlara karşı savunmasız hale geldiğinde oluşanenfeksiyon evresidir.Tedavi edilmediğinde,AIDS teşhisikonaninsanlaryaklaşık3yılhayattakalır.Budurumtedavigörmeyenlerde 1 yıla kadar düşer. Genel olarak HIV veAIDSterimlerikarıştırılır.Çünküikiterimdeaynıhastalı-ğaişareteder.Bununlabirlikte,HIVvirüsünkendisidirveAIDS,HIVbulaşmışbirkişininbağışıklıksistemininciddihasar görmesi ve hastalıklarla ve bazı kanserlerle savaş-maktagüçlükçektiğienfeksiyonunungeçevresianlamınagelir.

HIVbelirtileri kişiye vehastalığın evresine bağlıolarakdeğişir.Bazı insanlar,HIVenfeksiyonunukaptık-tan2-4haftasonragripbenzeri(Ateş,titreme,isilik,geceterlemeleri,kasağrıları,boğazağrısı,yorgunlukgibi)has-talıkyaşarlar.Tümbireylerbusemptomlarıyaşamadığıgibikendilerinihastahissetmeyebilir.Bubelirtilerdenherhan-gibirinesahipolunmasıHIVbulaştığıanlamınagelmez.Busemptomlarınherbiridiğerhastalıklardandakaynak-lanabilir.

Bir kişideHIVvarsa ve tedavi görmüyorsa virüsvücudunbağışıklıksisteminizayıflatırveHIVenfeksiyonu-nungeçevresiolanAIDS’e ilerler.Hızlıkilokaybı,devameden ateş ya da bolca gece terlemesi, aşırı ve açıklana-mayanyorgunluk,birhaftadanfazlasürenishal,zatürre,ağız, burun veya göz kapaklarının içinde veya ciltte/ciltaltındakırmızı,kahverengi,pembeveyamorumsu leke-ler,hafızakaybı,depresyonvediğernörolojikbozukluklarAIDSolduğunuzunhabercisiolabilirler.

Bu semptomların her biri diğer hastalıklarla dailgiliolabilir.HIV’inbulaşıpbulaşmadığındaneminolma-nıntekyolutesttir.Birçokmedikalkuruluş,toplumsağlığımerkezlerivehastanelerdeHIVtestiyapılır.Bukurumla-rabaşvuraraktestyaptırmaksuretiyleHIVvirüsünükapıpkapmadığıöğrenilir.1AralıkDünyaAIDSGünü’ndeHIVbulaşmışkişilerintedaviyedahaerişilebilirhalegelmesinitemenniederim.

Çeviren: Deniz ÖZYÖRÜK Kaynak:www.aids.gov

Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı Koruma Kurulları ve Mağdur Destek Hizmetleri

Şube Müdürlüğü Sosyolog

ARALIK/2016

22

FELSEFE

18.yüzyılfelsefesi,AydınlanmaÇağıolarakadlan-dırılanaydınlanmafelsefesinin18.yüzyıldadoğup,benim-senmeyebaşladığıdönemdekidüşünselhareketlereveri-lengeneladdır.

Aydınlanmafelsefesiyada18.yüzyılfelsefesigenelolarak insanın kendi yaşamını düzenlenmesini yenidengündemealmış,hemdüşüncenin,hemtoplumsalyaşamınköklü değişimlere uğrayacağı bir sürecin fikirsel/felsefibaşlatıcısıolmuştur.BuyüzyılınsonlarınadoğrumeydanagelenFransızdevrimi(1789)veardındagerçekleşenmo-dernleşmesüreçleri,düşünselanlamdaetkilerinivekay-naklarınıaydınlanmafelsefesindebulmaktadır.

BudönemdedinyadaTanrımerkezli toplumsalyapınınvedüzenlemelerinyeriniakılmerkezlitoplumsaldüzenlemelerarayışıalır.Genişvegenelanlamıylaaydın-lanma,ortaçağdahükümsürendünyagörüşünekarşıyenibirdünyagörüşününortayaçıkmasıvetemellendirilmesiolarakbelirtilir.Buyüzyılyenibiridealiletarihsahnesindeyeralır.Buidealegöreaklınaydınlattığıkesindoğrularavebilginin ilerlemesinedayanan entelektüel bir kültür ege-menolmalıdırvebukültürsonsuzbirşekilde ilerlemeli-dir.Böyleceilerlemeidealiinsanın,geleneğinköleliğindenkurtularaksüreklimutlulukveözgürlükyolundagelişeceğidüşüncesinedayandırılır.

Aydınlanma felsefesininkaynağıRönesans felse-fesi veözelliklede 17. yüzyıl felsefesininortayakoyduğu

ilkelerdir.Rönesans’tanitibarendüşüncenintarihseloto-ritelerdenkurtulması,bilgiveyaşamhakkındaaklavede-neyimedayanmayabaşlamasısözkonusudur.17.yüzyıldabu gelişmeler sistemleştirilip temel ilkelere dönüştürül-meyebaşlanmış,rasyonalizminbelirginleştiğibuyüzyıldaaydınlanma felsefesinin düşünsel temelleri bir anlamdahazırlanmıştır. Sekülerleşme aydınlanma felsefesinin vegenelanlamdaaydınlanmacılığınhertürgirişimindetemelolmuşolanbiryönelimdir.

18. yüzyıl felsefesinde bir yanda rasyonalizmin(akılcılığın)öteyandanempirizmin(deneyciliğin)güçlen-mesivebunlardanmeydanagelenteoriksorunlarınyenibirtakımsentezlerleaşılmayaçalışılmasısözkonusuola-caktır.Aydınlanmaçağı,aklınışığındafelsefenindeyep-yeni bir etkileyicilikle ortaya çıkışına, yaygınlaşmasına,yeni sentezlerle sistematikleştirilmesineetki etmiştir.Bubakımdanbuyüzyıla“felsefeyüzyılı”denmesidesözko-nusudur.

FELSEFİK BİR BAKIŞ ÖRNEĞİ

SOKRATES VE ÜÇ FİLTRE TESTİ

EskiYunandaSokratesbilgiyisaklamasısebebiylesaygıdeğerbirünyapmıştı.BirgünSokratesbirtanıdığınarastladıveadamonadediki:‘’Arkadaşınlailgilineduydu-ğumubiliyormusun?’’ dedi.Birdakikabeklediye cevapverdiSokrates.Sonraşöyledevametti.

18. YÜZYIL AYDINLANMA FELSEFESİ

23

ARALIK/2016Banabirşeysöylemedenevvelseninküçükbirtesttengeç-meniistiyorum.Buna “Üçlü Filtre Testi” deniyor.ÜçlüFiltremi?“Evet’’diyedevamettiSokrates.Benimlearkadaşımhak-kındakonuşmayabaşlamadanönce,birsüredurupnesöy-leyeceğinifiltreetmekiyibirfikirolabilir.Üçlüfiltretestidememinsebebinibirazdananlayacaksın.

Şimdi birinci filtre, “Gerçek Filtresi”

Bana birazdan arkadaşım hakkında söyleyeceğin şeyintamanlamıylagerçekolduğundaneminmisin?Hayır,dediadam.Aslındabunusadeceduydumve...“Tamam,”dediSokrates.Öyleyse,senbusöyleyeceğinşey-leringerçektendoğruolupolmadığınıbilmiyorsun.

Şimdi ikinci filtreyi deneyelim, “İyilik Filtresi”

Arkadaşımhakkındabanasöylemeküzereolduğunşeyiyibirşeymi?Hayır,tamtersi...Öyleyse, diye devam etti Sokrates,Onun hakkında banakötübirşeysöylemekistiyorsunvebunundoğruolduğun-danemindeğilsin.

Fakat yine de testi geçebilirsin, çünkü geriye bir filtre daha kaldı. “İşe Yararlılık Filtresi”

Bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey benim işimeyararmı?Adamhayır,pekdeğildiyecevapverdi.“İyi”diyetamamladıSokrates.Eğer,banasöyleyeceğinşeydoğrudeğilse,iyideğilseveişeyarardeğilsebananedensöyleyesinki?

Derleyen: Abdullah TUTGUNMaltepe 1 No’lu L Tipi Kapalı

Ceza İnfaz Kurumu Öğretmeni

GEZİ

Küçük küçük, şirin şirin adalarKoylarında yükseliyor sedalarGün batımı farklı olur vedalarAdalar arası tur Balıkesir

Şeytan sofrasından seyrine daldım Sarımsaklı plaj büyük haz aldım Nesus,Chalkis,Khindania’yı gördüm “Ayvalık”da hayal kur Balıkesir

Balıkesir ili genelindeki pek çok höyük, mağaravedüzyerleşimyerlerindeyapılanaraştırmalardabutop-raklara M.Ö. 8000-3000 yılları arası yerleşildiği ortayaçıkmıştır.Havran’a8kmmesafedekiİnboğazımağarala-rındaPaleolitik,NeolitikveKalkolitikdevirlerindenkalmakalıntılar bulunmuştur. Babaköy (Başpınar) kazılarında,Yortanmezarlığında,Ayvalık-DikiliyoluüzerindekiKaymakTepe’deBakırÇağı’naaitkalıntılarveyerleşimyerleribu-lunmuştur.BubölgedeilkdefaadıgeçenşehirAgiros(Ac-hiraus)’dur.

Balıkesir ilininbulunduğubölgeninadıeskiçağ-lardaMisya’dır.BukelimeninLidyadilindekianlamıkayınağacıdır. Bölgenin sınırları zamanla çeşitli değişikliklereuğramışolup,kuzeydeMarmaraDenizi,batıdaÇanakkaleBoğazıveEgeDenizi,doğudaAtranosÇayıvegüneydedeLidyaileçevrilmiştir.

MarmaraveEgeDenizleri’nibuluşturanmavibay-raklıplajlarıylaünlüBalıkesir;Ayvalık,Edremit,AltınolukveErdekgibiharikalarıyladörtmevsimcazipbir turizmmerkezi.

İlklerin ve enlerin kenti Balıkesir; oksijen deposu Kaz-dağı, şifalı termalkaynaklarıveeşsizkoylarıylaülkemiziturizmle tanıştıran yerlerden biri. Osmanlı Devletine ilkkatılanbeylikolanKaresioğulları’nınmerkezideKurtuluşSavaşı’nınilkkıvılcımlarınınyakıldığıyerdeburası.İstan-bul,Ankaraveİzmirgibiüçbüyükilintransitmerkezindeyeralankent,birmilyonuaşannüfusuveturizmzengin-likleriyleyükselmeyehazır.

MARMARA’NIN GÖZBEBEĞİ:“BALIKESİR’’

Küçük Paris

İmbatı, sarmısaktaşından yapılma evleri, kekikkokulutepeleri,adalarıveelbettebalığıylatambirsahilço-cuğuo.CundaAdası’ndazamandururkenŞeytanSofrası’ndagünbatımı görenibüyülüyor.Balıkesir’inEgeDenizi’ndekiiskelesiAyvalıkbirköşesindegöçhikâyeleriveeskişarkı-lar,birköşesindedalgalarverüzgârçınlıyor.

ZağnosPaşaKülliyesiveYıldırımCamigibigör-kemli Osmanlı eserlerinin yükseldiği şehir merkezi ha-reketli bir çarşıya sahip. Tarihi SaatKulesi’ni gördüktensonraAtatürkParkıveDeğirmenBoğazıgibimesirealan-larının tadını çıkarabilirsiniz. Şehir merkezini bir çiçekgibisaranilçelerarasındakiilkdurağımızAyvalık.Ege’yeuzanangirintiliçıkıntılıkıyılarlabezeliilçe,zeytinkokuludaracıksokaklarınarasınabirfilmdekorugibiyerleştiril-mişzarifevleriveözgünyemekleriyletanınıyor.Körfezin

24

bakirkoylarınıizlemekiçinŞeytanSofrası’naçıkmakgerek.YarımadanınucundakiTımarhaneAdası,ilginçkayalarıvetaşmanastırlarıylagörülesiyerlerden.

Ayvalıkkıyıları,yirmidenfazlaküçükadayıbarın-dırıyor.İskelevebalıkpazarıçevresindenkalkantekneler-lebuadalarıgezmenizmümkün.BirzamanlarKüçükParisdiyeadlandırılanCunda’yıAyvalık’tanayrıdüşünmekzor.KuzeyEge’ninVenedik’iolarakanılanadadadenizürünle-rivezeytinyağlıotyemeklerigerçektençoklezzetli.Vitray-lı camları vedevasa sobasıylaTaşKahve, tartışmasızbirCundaklasiği.PateriçaYoluüzerindekiAyışığıManastırıiseayınşavkıyansıdığındamuhteşembirgörünümebürü-nüyor.Balıkesir’dedenizkeyfiyapabileceğinizbirdiğeryerKapıdağYarımadası.AntikdönemdeKyzikosadıylaanılanyarımadanın kalbi Erdek, uzun kumsallarıyla tanınıyor.ÇuğraveKumyalıotelvepansiyonlarladolu.YarımadanınbatıaçıklarındakiMarmaraAdaları’nınherbirifarklıgüzel-liklersunuyor.

Conan’ın Memleketi

Geçmişi beş bin yıl önceye uzanan Balıkesir’detarihinderinizlerinisürebileceğinizpekçokyerleşimbu-lunuyor.AntikçağdaMysiaolarakanılanbölgedekiörenyerlerininbelki de en ilginç olanıAltınoluk’takiAntand-ros.EfsanesavaşçıConan’ınyurduolduğurivayetedilenantikkentEdremitkörfezi’ninhemenbatısındayeralıyor.ArkeologlartarafındangeleceğinEfes’iolarakdeğerlendi-renAntandros’ta,denizciKimmerlerdenkalanarkeolojikeserler,duvarfresklerivemozaiklerortayaçıkarılmış.

KuruluşuM.Ö.8.yüzyıla tarihlenenkent,bölge-dekieneskiantiknekropolündeevsahibi.Antandros’unyanıbaşındakiAltınoluk,toplam43kilometrelikbirsahilşeridinesahip.EskiAltınolukolarakbilinenormanlıkbiryamaçtakiÇammahallesi, tarihievleriyledikkatçekiyor.BuradankeyiflibiryürüyüşleulaşılanŞahinderesikanyo-nu ise 600metre yüksekliği ve 27 kilometre uzunluğuy-la ucu bucağı bilinmeyen gizemli birmağara gibi…Kaz-dağı’ndanemdiğiçamkokuluhavayıEdremitKörfezi’ne,

denizden aldığı iyot zengini havayı ise yeşil yamaçlarataşıyankanyon,doğalbirbacaişlevigörüyor.Kazdağı’nıneteklerindekibubölgebilimselolarakkanıtlanmışoksijenyoğunluğuyladoğalbirşifamerkezi işlevigörüyor.Yöre-ninbereketyüklüpazarlarıisebaşkabirâlem.Çarşambagünleri kurulan Edremit Pazarı çeşit çeşit zeytinler, dağotları,tazesebzelerveyerelgiysilikadınlarıylaSabahattinAli’nin‘’Hasanboğuldu’’adlıöyküsündekikadarrenkli.

Marmara’nin İncisi

Balıkesir’inkuzeyindekiSusurluk’taayranmolasıveripManyas Gölü’ne uzanıyoruz. “Kuş Cenneti” olarakanılangölünkuzeydoğukıyılarımilliparkstatüsünde.Heryılyaklaşıküçmilyonkuşubuluşturangöl,ziyaretçilerine250’denfazlatürgörmeşansısunuyor.Tektonikbirçökmesonucuoluşangöl,1976yılındaAvrupaKonseyitarafındannadirbulunandoğaalanlarılistesinealınmış.Yöredekuşcennetininadınıtaşıyanbirfestivalbilevar.

HisartepeüzerindengöleselamduranDaskyleioniseantikdönemdevalilikmerkeziolarakünlenmiş.Şehrinsakinlerigölüilkkezbirparkalanıolarakdüzenleyip,sikkevekabartmalarındakuşfigürlerikullanmış.Gölüngüne-yindekiManyasilçesininkelleadıverilendeliklikaşarıvetuzsuzlorpeynirimeşhur.İlçeninbatıkomşusuGönen’deeloyasızanaatıeskibirgelenek.SalıgünleriHüseyinTümerCaddesiüzerindekurulanoyapazarı,civarköylerdenge-tirilenbinbirçeşitiğneoyası,dantel,eşarp,şal,yazmaveçeyizlikeşyailebirrenkcümbüşünedönüşüyor.Adınıta-şıyanmeydanınkarşısındakitekkatlıbahçelievdedünya-yagelenyazarÖmerSeyfettin,KaşağıadlıünlüöyküsünüGönen’dekiatçiftliklerindenesinlenerekyazmış.Eskibirkaplıca merkezi olan ilçedeki termal tesisler, geleneksel 25

ARALIK/2016

Türkhamamındansumasajınavearomaterapiyeuzananseçenekleriylesağlıkturizminehizmetediyor.

Zamana Direnen Durak

“AtArabacılarDurağı”,Ayvalık’ınAtArabacılarıMeydanı’nda. Bu kıyı ilçesinde taşımacılıkta uzun yıllarönemliroloynayanatarabacıları,motorlutaşıtlarınişle-rinialmasındanşikâyetçiamaatlarındanvazgeçmemektedekararlılar.

Kimikaynaklardagerçekbirbilgi,kimilerinderiva-yetolarakaktarılanhikâyeyegöreCezayirliHasanPaşa’nıngemisi1770’tekiRusdonanmasıileyapılansavaştahasargörür. Birkaç askeriyle birlikte karaya çıkan paşa Ayva-lık’taçiftliksahibiPapazİkonomos’asığınır.Papazonlaraeviniaçarveİstanbul’agidebilmeleriiçinyardımdabulu-nur.HasanPaşa,İstanbul’aulaştıktansonragaziunvanıalaraksadrazamlığayükselir.Birsüresonrakentindertle-riylebaşıçokağrıyanPapazİkonomos,HasanPaşa’yıha-tırlayarakİstanbul’agidervekendisindenkentineözerklikverilmesiniister.KurtuluşunukendisineborçluolduğunuvenedilerseyapacağınısöyleyenHasanPaşapapazınis-teğinigerçekleştirirvekenteözerklikverir.İştebuözerk-liktensonraAyvalık’ayerleşenzenginler,sanatkârRumlarkentidahadageliştiripünlendirir.Bu1821Yunanİhtila-li’nekadarsürer.Ayvalık’ıözelkılantarihindekienbüyükdetaydabuolur.Buotonomininsonrasında1900’lüyıllar-dadaadındançoksözedilenAyvalık’tabaştaYunanistanolmaküzereİngiltere,İtalya,FransaveNorveç’inkonso-losluklarıbulunurdu.

Ayvalık,küçükbirtepedendenizedoğruinenya-maç üzerine kurulmuştur. Kurtuluş Savaşı yıllarında ilkaskerkurşunununatıldığıbutepeİlkKurşunTepesiola-rakanılır:29Mayıs1919’daYunankuvvetlerine172.AlayKomutanıYarbayAliBeykomutasındakarşılıkverilmişti.Yunankuvvetlerininilerlemesidurdurulmuştu.Ayvalık’ınyakınındayeralanCundaAdası’nadahasonraAlibeyAdasıismininverilmesidebunadayanır.Hattahemenhercad-denin, büyük sokağın eski isimleri de Milli Mücadele’debilinenkomutanlarınisimleriyledeğiştirilmiştir.ÖncedennüfusununbüyükçoğunluğuRumolanAyvalık,Cumhu-riyetsonrasıMidilli’den,Girit’ten,Rodos’tan,Selanik’ten,Makedonya’dangelenTürklerinyaşadığıyerhalinegelir.

Edremit

Tertemizplajlar,harikabirdeniz,zenginbirmutfak,renklifestivaller…

Balıkesir’e bağlı bu şirin ilçenin Helenistik dö-nemdenRoma’ya,Selçuklu’danOsmanlı’yauzananköklübirtarihivar.Edremitözellikleİslameserleribakımındançokzengin.1200’lüyıllardankalmaKurşunluCami,EşrefRumiCamiveEmirAliTürbesinigörülmeyedeğeryerle-rinbaşınakoyabilirsiniz.

Edremit’in Akçay-Altınoluk arasındaki sahil şeridiiseotel,tatilköyüvebutikpansiyonlarıylasonyıllarıncazibemerkezleriarasında.Oksijenyoğunluğununyüksekliğibi-limselolarakkanıtlananEdremitKörfezi,yeryüzününenidealsolunumkoşullarınasahipbölgelerindenbiri.Astımıtetikleyentozlarıiçermeyenhavasıveiklimşartlarınede-niylebuilçedoğalbirhastaneişlevigörüyor.

Kazdağı Milli Parkı

1993yılındamilliparkilanedilerekkorumaaltınaalınanKazdağıileçevresindeki21bin300hektarlıkalan,çok sayıda dere, şelale ve doğal havuzlarla dolu dev birdoğaparkı.Doğaseverlerinyakınilgisiniçekenzenginbitkivehayvan türlerinibarındıranbölgede sayısız yürüyüşpar-kuruvar.

Kızılkeçiliçayıüzerindekişelalevedereboyuhempopüler bir yürüyüş güzergâhı hem de keyifli bir piknikalanı.AdınısuyunhavadauçuşmasındanalanSutüvenŞela-lesi,adetaormanıniçerisindesaklanmışgizlibirhazine…17metreyüksekliktenköpürerekdökülensuyunzerrecikleriyüzünüzüserinletecek.

Hasanboğuldu

Edremit - Akçay yolu üzerindeki Zeytinli Köyü ya-kınlarındanbaşlayıp ‘’Hasanboğuldu’’denilen iriliufaklıgö-letlerle bezelimesire yerineuzanan rota, gözde bir yürüyüşyolu.NişanlısınakavuşacağıgünburadakigöletlerdenbirindeboğulanHasanisimlibirgençtenadınıalanHasanboğuldu’daeşsizbirdoğanınyanısıraRomadönemindentarihibirsu

kemerikonuklarınıbekliyor.

26

BurayakadargelmişkenSarıkız’auğramanızıöne-riyoruz.EfsaneyegöregüzellergüzeliçobanSarıkız’ınba-sitbiriftirayüzündenöldürüldüğüyer,bugünbirziyaretmekânı.13.yüzyıldaTorosDağları’ndangelipbölgeyeyer-leşenTahtacıTürkmenleri,heryıl15Ağustos’taSarıkız’ınmezarınınbulunduğuKartalçimendüzlüğündegelipSarıkız’ıanıyor.

Akçay’dan Güre’ye

Edremit’iniskelesiolanAkçay,zamanlagelişereközellikleyazlıkçılarınilgigösterdiğituristikbirbeldehali-nedönüşmüş.İskeleMeydanı’ndakiSarıkızHeykeli,deniziçindenkaynayantatlısularıveözellikleçaybahçeleriAk-çay’ı uğrak yeri haline getiriyor. Akçay’ın kapı komşusuGüre ise eski çağlardanberi bilinenbir kaplıcamerkezi.Eskisokakları,evleri,buzgibisuakançeşmelerive1880yapımı bir camisi olan köyde Roma döneminden kalmatermaltesisleridegöreceksiniz.Termaltesislerin64dere-ceyeulaşandoğalşifalısuları,sağlıkturizmininhizmetinde.

Adatepe

Adatepe köyü yüksek duvarların ardına gizlen-meye çalışan taş evleri ve serin gölgeli sokaklarıylaKaz-dağı’nın eteklerinde geçmişten kalma bir fotoğraf gibi...Yeşilliklerin arasına yerleştirilmiş taş evlerin; pencerele-rinideniz, zeytinağaçları veMidilli adası’naaçtığı sakinbirköşe.Köyünyanıbaşındailginçbirmekânvar:AdatepeZeytinyağıMüzesi.Egekültüründeözelbiryeriolanzeytin-yağınınüretimaşamalarınıgörüp,tazeköyekmeğiilezey-tinyağıtadabileceğiniz,eğiticiveeğlencelibirmüze.

Tahtakuşlar Köyü

Edremit - Altınoluk yolu üzerindeki TahtakuşlarKöyü,Türkiye’ninilkköyetnografyamüzesineevsahipli-ğiyapıyor.UNESCO’danödülalmışbuküçükamasevimlimüzede Kazdağı çevresindeki köylere yerleşmiş TahtacıTürkmenleriningiysileri,eveşyaları,halıveçadırlarıser-gileniyor.

TahtakuşlarKöyü’nünbirkilometregüneydoğusunagiderseniz,zeytinağaçlarıarasındakiÇamlıbel’evarırsınız.BurasıdünyalargüzelibirEgeköyüdür.Asırlıkçınarlarıngölgelediğikörfezmanzaralıçaybahçelerinde isteyenleremangalda et de yapıyorlar. Yaz boyunca düzenlenen ye-mekkurslarıylatanınanküçükotelleryinebuköyde.

Altınoluk

OrmanlıkbiryamaçtakiÇammahallesivebirdesahildekiİskelemahallesi…Altınolukiştebuikianayerle-şimalanındanoluşuyoramaeskiveyenininikifarklıyü-zünübuluşturuyor.Tarihiköyevleriveantikkentturistikmekânlarvefestivallerleiçiçe.

Altınoluksahiligirintiliçıkıntılıkoylarıyla43kilomet-reyibulur.SahildekuruluşuTroiasavaşınakadaruzananAntandros Antik Kenti, bir dönem denizci Kimmerler’ede (çizgi romankahramanıConan’ınkavmi)yurtolmuş.Arkeologlartarafından“GeleceğinEfes’i”olaraknitelendi-rilenAntandros’tayüzlercearkeolojikkalıntınınyanısıraduvar freskleri vemozaiklerle süslü yamaç evleri ortayaçıkarılmış.

Şahinderesi Kanyonu

600metreyüksekliğindeve27kilometreuzunlu-ğundakikanyon,sankiucubucağıbilinmezbirilkçağma-ğarası gibi görünüyor. Kazdağı’ndan emdiği çam kokuluhavayıEdremitKörfezi’nedağıtanvedenizdenaldığıiyotyüklü havayı dağa taşıyan kanyon, adeta doğal bir bacaişlevigörüyor.Şifalıbitkiveotlar,antikçağlardankalmasurlar,yapılarvebunlarıntümbunlarınyanındayemyeşildoğanınkucağındagizemlibirgezisizleribekliyor.

Marmara’da Gizli Bir Cennet: ‘’Kapıdağ’’

Yemyeşildoğası, sizibüyüleyecekberrakkoyları,büklümlüyolları,derelerivesıcakinsanlarıilesizeyeryerEge’deymişsiniz gibi hissettirecekMarmara’nın saklı kal-mışvahasıKapıdağYarımadası.Balıkesir’inMarmaraDenizikıyısındakitatilbeldelerindenbiriolanErdekhemenher-kestarafındanbilinir.Yarımadanındahaazbilinenyüzüisekuzeyebakankısmıdır.

ARALIK/2016

27

GEZİ

Kapıdağ Tombolosu’na Hoş Geldiniz

KapıdağYarımadası’nagiderkenBandırma’danson-rayolikiyeayrılır.GenişolansizizeytinbahçelerininiçindenErdek’e, köy yolu görünümündeki diğeri de yarımadanındoğusunaulaştırır.Buayrımnoktasıilginçbirözelliğesa-hiptir.Dikkatlibirgözbualanınsazlıklarlakaplıolduğunufarkeder.

Sebebi Kapıdağ’ın eskiden bir ada olması ve za-manlaakıntısebebiyledenizindolarakkarayabağlanması.Bunatombolodeniyor.Dünyadairiliufaklıpekçoktom-boloörneğivarancaküzerindeyerleşimolacakkadarbü-yükolanlarısayıcaazbusebeptenKapıdağTombolo’sunahoşgeldiniz!

Tatlısu

EskibirErmeniköyüolanTatlısuuzunkumsallarıvepırılpırıldeniziileşirinbirsayfiyeyeri.Yazıntatilcilerledoluptaşar,kışınisesakinbirbalıkçıköyüdür.Denizkıyı-sındakifırınındanbirsimitalıplimandakiçaybahçelerin-denbirinde çaymolası vererek rotanın tadını çıkarmayabaşlayın.

Eğer buraya av yasağının olmadığı bir zamandayolunuzdüşersesabahmezadındabalıkalmanızdamüm-kün. Ayrıca köyün sırtını dayadığı yamaçlarda zeytinlerigörebilirsiniz.Köydebalıkveyemekyemekiçinalternatifmekânlarbulmanızmümkün.

Kyzıkos Kenti

Antik Çağın Coğrafya Bilgini Amasyalı Strabon,kitabında tam da bu bölgeden bahseder. Strabon’a göreTarihiKyzikos kentiBu adaüzerindedir.Ada,karaya ikiköprüilebağlıdır.Köprülerinyakınlarındaikiyüzdenfazlagemiyibarındırabilecekikilimanbulunur.BölgedeKyzikoskentineaitbazıkalıntılarıgörmekmümkün,Kyzikoska-zılarındaçıkarılanbazıeserleriseİstanbul’dakiArkeolojimüzesi’ndesergileniyor.

Kuzeyde İlk Durak

BandırmaKörfezi’ninkıyısındakiTatlısu’danson-rayolkıvrılmayabaşlıyor.İnişliçıkışlıvekıvrımlıbuyolboyuncabirbirindengüzelpekçokkoyvar.Küçükbahçe-leriçiçeklerveağaçlarladolupgenellikleyazlıkolarakkul-lanılanevler,oteller,pansiyonlarveçaybahçeleriylebezelibu sahil şeridi boyunca kendinizi Ege’deymiş gibi hisse-diyorsunuz. Dalyan’a geldiğinde yol denizden ayrılıyor,yarımadanındoğudakiköşesindenkuzeysahilineçıkmakiçinbir kestirme çiziyor.Kendinizi zeytinlikler vemeyveağaçlarıyla kaplı büyük bir ovanın içinde buluyorsunuz.İşteKapıdağ’ınsaklıkalmışgüzellikleriburadanbaşlıyor.

Çayağzı, Kalem Koyu

Ovayıbitiripyarımadanınkuzeykıyısınavardığı-nızilknoktaÇayağzı.Burasıbirbalıkçıköyü.Yarımadanınkuzeyebakantümköylerigibibuköydeikitepearasındadenizedoğrukonibiçimindeaçılanbirovayakurulu. İkitepenin birbirine yaklaştığı en yakın noktadaki boğazdaçamağaçlarınıniçindengeçerekköyevarabilirsiniz.

Hemenyanıbaşınızdabirgölbelirecek.Kıvrılanbuyolubitirdiğinizde ise sizi yemyeşilbirovakarşılıyor.Ba-har aylarında ağaçların ve ovanın çiçeğine doyamazsınız.Çayağzı,yazlıkçılarıntercihettiğiköylerdenbiri.Balıkçılık,zeytinve tarımbaşlıcageçimkaynakları.Liman içindekiçaybahçelerindebirmolavermedengeçmeyin.Yazorta-sında hemen her kapı önündeki tezgâhlarda göreceğinizkırmızısoğanınenlezzetlisibubölgedeyetiştirderler.

Yarımadanınkuzeyinde yamaçlardenizedik ini-yor.Bucoğrafibiçim,ortayabirbirindengüzelkoylarçık-masınısağlamış.Kimindeincecikkumsal,kimindeiriçakıltaşları var.Mevsiminde gidiyorsanız suyun tadını çıkar-manızı öneririz. Eğer orman yürüyüşü yapmayı seviyor-sanız uğramanız gereken noktalardan biri Çayağzı’ndansonrakidördüncükoyolankalem.Rahibelerderesininak-tığıvadiboyuncaheybetliçınar,kestane,meşeağaçlarınınaltındakitoprakyoldanboloksijeniciğerlerinizedoldurupyürümenizmümkün.Kalem’densonrayolzikzaklarçize-rekyukarılaradoğru tırmanıyor, rakımarttıkçamanzaradoyumsuzlaşıyor.

28

GEZİ

Ballıpınar, Manastır

Tepelerdenilerleyenyolbirsüresonrasiziyinekıv-rılarakdenizseviyesine indirecek.Eskiyapıları,darsokak-larıyla sizi eski Rum köyü Ballınıra karşılayacak. Halkızeytincilikvetarımlageçiniyor.Buranınkirazıvekırmızısoğanımeşhur.Yazaylarındaovadabirrenkcümbüşüneşahitoluyorsunuz.Tadınadoyulmazkirazları içinheryılhaziranayındabirfestivaldüzenleniyor.

Köyden içeriye doğru 10 km kadar ilerlediğiniz-deKirazlıManastırı’naulaşıyorsunuz.Bu yolun yürüyüşiçingüzelamabirokadardazorluolduğunuhatırlatalım.Şimdilerdesadeceyandakitaşduvarlarıayaktakalanma-nastırın1895yılındainşaedildiği,99odavebirkilisedenoluştuğubiliniyor.

Rotanınbundan sonraki kısmıOrmanlı veTuranköyleri.Yarımadanıntamamıgibibuköylerinhalkıda1924mübadelesiilegelenSelanik,Kavalagöçmeni.Balıkçılıkvezeytincilikenönemligeçimkaynakları.Yazınyazlıkçılarlakalabalıklaşanköylerinupuzunkumsallarıoldukçakeyifli.

Konaklamak ve yemek yemek için alternatiflermevcut.YarımadanınenbatıucundakiüçköyDoğanlar,İlhanlarveNarlı,genişkumsallarıileEgeveAkdeniz’dekikoylarıylayarışırgüzelliktekideniziilebuköylerdegörül-meyedeğer.Turizmingeliştiğini söylemekmümkünolsada bu köylerinde de başlıca geçim kaynağı balıkçılık vezeytin.Konaklamaseçeneklerizengin.

Kapıdağ’ınyüzünügöstermeyenkuzeyyamacıyeşilvemavininbuluştuğubirbirindengüzelkoylarladolu.Ta-dınadoyulmazbiryolculukiçinyazaylarındabirkaçgün-lüğünerotanızıKapıdağ’açevirin.

Cennetin Kanatları

Kızılboyuntüylerinikabartarakefsanevidanslaryapanbahriler,eşsizbirzarafetlekanatçırpangribalıkçıl-lar,toplanıpkendilerinebalıkavışölenleridüzenleyenakpelikanlar…Mevsimleregörebirdaralıpbirgenişleyerekormanlara,sazlıklara,deltalarabereketdağıtıp,kuşlaraben-zersizbirdiyarsunanManyasKuşGölü.Birtesadüfsonucukeşfedilenve1959’damilliparkilanedilenTürkiye’ninenil-ginçcenneti…

Bereketli Balıkesir Topraklarından Sofralara Yansıyan Lezzetler

Balıkesir, geniş coğrafyaya yayılan toprakları vefarklı iklimlerinetkisiylezengintarımsalürünleresahip-tir. Kültürel birikimin de etkisiyle yöremutfağı oldukçazengindir.Balıkesirmutfağınıntemelkaynağınıdüğünvebayramgibikutlamalarlatopluyenenvegeçmiştengünü-müzegelenekselolaraksürdürülenyemekleroluşturmak-tadır.

ÖzellikleBalıkesir’inkuzeyindevedoğusundatahılüretimininbololması‘’Keşkek’’gibitemelinitahılınoluş-turduğuyemeklerinortayaçıkmasınanedenolmuştur.Yö-redehayvancılığınçokgelişmişolması,hayvansalürünlerive sütürünlerinin tümsofralarda yerini almasına zeminhazırlamıştır.

Balıkesir’in merkez ve ilçelerinde lezzetine doyumolmayan yemekleriyle ünlü lokantaları çok yaygındır. Şehirmerkezinde özellikleMilli Kuvvetler Caddesi ile AnafartalarCaddesi ve çevresindeki sokaklarda çok sayıda lokanta bu-lunmaktadır.BulokantalardagününhersaatindeBalıkesir’inkendineözgüyemeklerinitatmakmümkündür.

Balıkesir’inkendinehasiklimselvetarımsalyapısıçokfarklıvegenişyelpazedeyemektürününyöredeüreti-lebilmesinisağlamaktadır.

Örneğin,SaçaklıMantı,ArpaŞehriyeÇorbası,AcıFi-lizKavurması(otyemeği),Ebegümeci(otyemeği),Erişte,Gü-veç,Kapama,EvBaklavası,Kuzukulağı(otyemeği),dağlıkveiçbölgelerdeyapılanveateşteközlenenKapaktanÇık-ma,TarhanaÇorbası,üçgenşeklindeolanKulakMantısı,Lokma,Akkız (ot yemeği),Mürdükaşı, Peynirli Patlıcan,KızılcıkŞurubu,BalıkesirMantısı, Sura, Sallama (börül-cehaşlama salatası), köylerdemaşingalardayapılanSiniBöreği,PirinçliSemizotu,TırtılBaklavası,Sarma,KorukSuyu,SusurlukAyranı,AyvalıkTostuveLorTatlısı.

DahaçokKörfezBölgesi’ndeyapılanMidyeÇor-bası,Lokmatatlısı,KalamarDolması,Kuna,KabakÇiçeğiDolması,BalıklıBamyaBalıkesir’egelindiğindetadılabile-cekolanlezzetliyemeklerdensadecebirkaçıdır.

ARALIK/2016

29

RÖPORTAJ

Yaşamkoçuvepsikoterapistolaraktanınanpsiko-terapi,yaşamkoçluğu,MevlanaTerapiveTasavvuf üze-rineeğitimleralansadecekişiselgelişim,koçlukeğitimi,psikoterapi gibi konularla ilgilenenlerin değil her yaştanher kesimden insanın tanıdığı Hakan Mengüç, sosyalmedyada1,5milyonkişitarafındantakipediliyor.Üstelikneyüflüyor,piyanoçalıyor,yazarlıkyapıyorvebirbirindenfarklı alanlarda başarılı faaliyetler gösteriyor. Başarınınsırrından kişisel gelişimin inceliklerine kadar birçok ko-nudayaptığımızröportajıokurkenbirçokşeyöğrenmişveMengüç’ündeneyimlerindenkendipayınızıalmışolacak-sınız.

1-) Bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?

Bursa’dadoğdum.UludağÜniversitesi’ndeöğre-nimgördüm. İki yıl konservatuardaTürkMüziği eğitimialdım. Mevlevi geleneği ile büyüdüm, 15 yaşımdan beriney üflüyorum aynı zamanda piyano çalıyorum. Şems-iTebriz’in diyarı Tebriz veTahran’da ‘MevlanaTerapi’ veTasavvufüzerineeğitimleralarakkendinibualandageliş-tirdim.Sufineydinletisiveseminerlerveriyorum.

Hayvanları çok seviyorum. Aslan ve kaplanlarıneğitimi, bakımı üzerine eğitim almanın beni çok gelişti-receğine inandımvenitekimöyle de oldu.GüneyAfrikaCumhuriyeti’nde “Hayvan Davranışları, RehabilitasyonuveBilinçaltı”üzerinealdığımeğitimdeözelliklebilinçaltıkonusundaçokyenişeyleröğrendim;beyazaslanlar,ben-galkaplanıvevahşihayvanlarınyetiştirilmesi,bakımıverehabilitasyonuüzerineuygulamalı çalışmalar yaptımvebunudaseminerlerimde,yazılarımdapaylaşıyorum.

Geniş kitlelere Facebook sayesinde ulaştım. ŞuandaFacebook’ta1,6milyondanfazlatakipçimvarvehergündüzenliolarakpaylaşımlaryapıyorum.

2-) Kişisel gelişimin genel olarak açıklaması ne-dir? Kişisel Gelişim denilince aklımıza ne gelmeli?

Kişisel gelişim denilince insanın aklına, kendinisürekli olarak geliştirmesi ve hep ilerlemek gelmelidir.Hiçbirzamanbenoldum,benartıkgelebileceğimsonnok-

Kişisel Gelişim Uzmanı Hakan Mengüç Değer Dergisine Konuk Oldu

tayageldimdememeliyiz.Zirabenoldumdemek,benöl-dümdemektir.Kişiselgelişiminsanınpotansiyelininfar-kınavarmasıvebunusürekligeliştirmesianlamınıtaşır.

3-) Kişisel Gelişim Uzmanlığını tercih etmenizin özel bir sebebi var mıydı? Verdiğiniz karardan hiç pişman oldunuz mu?

Ben özel olarak kişisel gelişim uzmanlığını seç-medim.Hayatbenibunoktayagetirdi. İnsanlarayardımetmeyiçoksevdiğimiçinkendimibuişiniçindebuldum,

30

RÖPORTAJ

eğitimlerimitamamladımveinsanlaraseminerlerverme-yebaşladım.Verdiğimkararlardanhiçpişmanoldummu?Elbette oldumamaopişmanlıklar tecrübeyedönüştü vebugünbelkidedahabüyükpişmanlıklaryaşamamıengel-ledi.

4-) Kişisel gelişimin faydaları nelerdir?

Kişiselgelişiminenbüyükfaydasıinsanlarıümit-sizlikten, umutsuzluktan ve ataletten kurtarmasıdır.Herzamansöylediğimbirsözvardır;3şeyolma,ümitsizolma,şükürsüzolma,sabırsızolma.Beneğitimlerimdeümitliol-mayı,şükretmeyivesabretmeyimutlakaöğretiyorum.

5-) Kişisel gelişime yeni başlayan birine neler öne-rirsiniz. Nereden ve nasıl başlamalılar?

Kişisel gelişim kitapları okumalarını öneririm,birkitaphayatlarınıdeğiştirebilir.İyibirkitapokuyucusuolursanızveokumasınıbilirsenizherinsanındabirkitapolduğunugörürsünüz.İnsanlarıöğretirkitaplarsize.Şunuunutmamakgerekirkitaplardakapılargibidir.Birkezaç-tınızmıbambaşkadünyayageçiverirsiniz.

6-) İnsanlara bir konu hakkında “Sakın şunları şunları yapma” demek yerine toplum tarafından kabul görmüş başarılı bir ismi örnek gösterip “Bak o böyle yapmış, sen de yapabilirsin” demek daha mı çok işe yarıyor?

Kesinlikleöyle.Zatenbirisineşunuyapmademe-

ninokişiyehiçbirfaydasıolmayacağıgibizararıdadoku-nabilir.Çünkübeyinolumsuzualgılamaz,sizekırmızıbirferraridüşünmeyindersemnedüşünürsünüz?Kırmızıbirferraridüşünürsünüzdeğilmi?Oyüzdenolumsuzusöyle-mekyerineolumluyugöstermeliyiz.

7-) Hayatınızın herhangi bir alanında sorunlarla karşılaştığınızda nasıl bir yol izliyorsunuz?

Bentasavvuföğretisiyleyetişmişbirinsanım.Hersorununiçindebirarmağanolduğunainanırım.Başımızagelenkötüolaylarınbizikahretmekiçindeğil,olgunlaştır-makvegeliştirmekiçinkarşımızaçıktığınainanırım.Hersorun,herproblemdiğer elindebirhediyeyle gelir; amagenellikleacıçekmekleöylesinemeşguloluruzkihediye-ninfarkınabilevarmayız,odageldiğigibiyitipgider.

8-) Herkesin hayatında başına gelen ilginç durum-lar olmuştur. Sizinde bizimle paylaşmak istediği-niz bir hikayeniz var mı?

GüneyAfrika’nınküçükbirşehrinehayvandavra-nışlarıkonusundaeğitimalmak içingitmiştim.Yanımdaneyimdevardı.DahasonraoradakibazıkişilerinMevla-na’yıtanıdığınıneydinlediğiniöğrendim.GüneyAfrika’nınkuşuçmazkervangeçmezbiryerindeneyvetasavvufsoh-betiyapmıştım.Bubenimiçinsıradışıbirtecrübeydi.

Başarınızın arkasındaki sır nedir?

İnsanlarlaherzamaniletişimiçindeoldum.Sos-

ARALIK/2016

31

RÖPORTAJ

yalmedya üzerinden sorularını cevapladım, yorumlarınıbeğendim,birproblemleriolduğundaücretsizyardımet-meyeçalıştım.Budaonlarlaaramdasıcakbirbağoluşma-sınısağladı.Yoksasadeceözlüsözpaylaşmaklaolacakbirişdeğilbu.

Özetle bu başarının arkasında 4 sır var;

1. Bilgilerimisaklamıyorum,neöğrendiysempay-laşıyorum. 2. Akademikbirdilledeğilsamimibirdillepayla-şıyorum. 3. İnsanları gerçekten önemsiyor ve seviyorum.Herhangibirrolyapmıyorum. 4.Paylaştığımşeylerinsanlarınilgilendirenvege-lişimlerinekatkısağlayanyazılaroluyor.

9-) Proje ve seminerlerinizden bahseder misiniz?

Tasavvuflakişiselgelişimibirleştirmekvebukonuüzerinekitapyazmayıplanlıyorum.

10-) Değer Dergisini Türkiye’de birçok kesim oku-yor. Okuyan hedef kitlemizden biri de hüküm-lü-tutuklular, onlara hayatın zorluklarına karşı nasıl mücadele edeceğiyle ilgili önerileriniz neler-dir?

Önceliklezorzamanlargeçiriyorolabilirsiniz.Her

insanbutürdurumlarıhayatındabirçokkezyaşıyor.Şunubilmenizi isterim ki tasavvuf erbapları başımıza gelenkötüolaylarıolgunlaşmakvekemaleermekiçinbirfırsatolarakgörürler.Tasavvuftasabırmakamıçokönemlidir.Mevlanaderki; ‘’Derdimi seviyorum,biliyorumkiderdiverendebeniseviyor.Sevensevdiğininnazınıölçüyor.Se-vilençekmesindeneylesin.’’Veunutmamalıyız,birazöncedebahsettiğimizgibibaşımızagelenkötüolaylarbizikah-retmekiçindeğilsınamak,terbiyeetmekvekemaleerdir-mekiçindir.

Bu yüzden kötü zamanlarımızı olgunlaşmak içinfırsatbilmeliyiz.Birbudanmaolarakgörmeliyiz,nasılkibirağaçbudandığındadahagür,dahasağlıklıvedahada-yanıklıolarakbüyümesinedevamederse,başımızagelenolaylardabizibudar,güçlendirir,olgunlaşmamızısağlar.Evetbazenherşeyinsanınüstüneüstünegeliyorgibiolur,anlıyorum. Bazen bitmek bitmeyen dertler yağmur olupüstüneyağaramaunutmakirengarenkgökkuşağıdayağ-murdansonraçıkar.Hiçbirşeyebittidiyeüzülmemekge-rekir,ziraşuhayattabirşeyinbitişiherzamandahahayırlıbaşkabirşeyinbaşlangıcınavesileolmuştur.

11-) Her insanın hayatında önemli olan belli başlı değerler vardır. Sizin en çok önem verdiğiniz de-ğerler nelerdir?

Dürüstlük,sadakatveçalışkanlıkenönemverdi-ğim değerlerdir. Hayatta değerlerle yaşamak en önemli32

RÖPORTAJ

ARALIK/2016gayelerden biri olmalıdır. Her insanın önem verdiği birdeğeriolabilir.Kiminegöredürüstlük,kiminegöresevgi,kiminegöresorumluluktur.Önemliolandeğerlerleyaşa-yarak örnek olmak ve gelecek nesillere de aktarma yap-maktır.

12-) Dergimiz hakkında düşüncelerinizden bahse-der misiniz? Personelimize ve hükümlü tutuklulara bir şeyler söylemek ister misiniz?

Böyle bir dergiyi çıkarttığınız için sizlere çok te-şekkürederim.Birçokinsanınhayatınadokunuyorsunuz.İnşallah bizlerin de bu dergi aracılığıyla okurlarınıza birfaydamızdokunur.Çokteşekkürederimröportajınıziçin.

Hakan Mengüç Kimdir?

Gelenekselmevlevisufimüziğiicracısı.

Uludağ Üniversitesi’nde öğrenim gördü. İki yılkonservatuardaTürkMüziğieğitimialdı.GüneyAfrika’dahayvandavranışları,İran’daise(sertifikalı)MevlanaTera-pieğitimialdı.

Mevlevigeleneğiilebüyüdü.15yıldırneyüflemek-teaynızamandapiyanoçalmaktadır.Bildiğidiller;Türkçe,Osmanlıca(OsmanlıTürkçesi),Farsça,Arapça,İngilizce.

Küçüklüğünden itibaren tasavvuf ile ilgilendi.

Şems-iTebriz’indiyarıTebrizveTahran’da‘MevlanaTe-rapi’veTasavvufüzerineeğitimleralarakkendinibualan-dageliştirdi.

Kısa Kısa Hakan Mengüç

• Millisporcularakoçlukyaptı,bireyselçalıştığıikisporcukendialanlarındadünyaşampiyonuoldu.•Youtube‘davideoları1milyondanfazlaizlendi.YazılarınıFacebook‘ta1,5milyonunüstündekişitakipetmektedir.• Üniversitelerdeyaptığıkonuşmalarbüyükbeğenitopladıve2012yılındaEndüstriMühendisleriTopluluğutarafın-dan‘EnBeğenilenKonuşmacı’,YozgatBozokÜniversitesitarafındanda ‘EnİyiYazar’,KayseriErciyesÜniversitesitarafındada“EnİyiKonuşmacı”seçilmiştir.• Bugünekadarteşekkürplaketleridahil20’denfazlaödülaldı.

Ödüller – Başarılar

2008:ÜstDüzeyDanışmanlıkToplulukÖnündeKonuş-maÖdülü2011:EndüstriMühendisliğiTopluluğu2010′unEnBeğe-nilenOturumu(Semineri)2012:DoğuMarmaraİnsanKaynaklarıFuarı |YılınEnBaşarılıGençleri2015: BozokÜniversitesi ‘EnBeğenilenKonuşmacı’, ‘EnİyiYazar’2016: KayseriErciyesÜniversitesi|YılınEnEtkiliveBa-şarılıKonuşmacısı

33

Röportaj: Ferhat ÇELİKERVan M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

Öğretmeni

Tümdünyabirsahnedirvetümerkeklervekadın-laroyuncuları:Hepsinindegirişleriveçıkışlarıolur.

William Shakespeare

Toplumyaşamını,tiyatrosahnesindeoynananbiroyungibikavramlaştırabiliriz.Tiyatrodaoyunyönetmenioyunculara rollerini dağıtır ve bunlar, sahneye çıktıklarıandan itibaren konuşmaları, hareketleri önceden belir-lenmişbirkaraktericanlandırırlar.Toplumdadainsanlarkendilerinedüşenbazırollerioynarlar.Birtiyatrosahne-sindenfarklıolarakgünlükyaşamdaoynadığımızrollerdekişiselözelliklerimizinpayıdahafazlaolsadaherkesindiğerle-rinegörekonumunabağlıdavranışmodelirepertuvarıvardır.Kişinin sahip olduğu konumundan beklenen davranışlarkişinin rolünüoluşturur.Aynı konum ilişkidebulunulankişilere göre farklı beklentilere de yol açabilir. Örneğin;resmibir kurumdayöneticilik yapanbir kadından iş ye-rinderiskalabilen,mantıklıveotoriterbirrolsergilemesidüşünülürken,çocuklarınakarşımerhametli,dahaduygu-salverisktenkaçınandavranışlargöstermesibeklenebilir.Yaninasıldavrandığımızetkileşim içindeolduğumuz in-sanlaragörekonumumuzdanetkilenmektedir.

Davranışlarımızı diğer bir kişinin etkisinden ta-mamensoyutlayarakyaşamakoldukçagüçtür.İnsantop-lumiçindeyaşar,toplumuetkilerveondanetkilenir.Dav-ranışlarınınbüyükbirbölümüsosyalçevresininetkisiyleşekillenir.İçindeyaşadığıtoplumunbeklentilerineuygundavranır.Tümbubeklentilervesosyaletkiler içselleştir-diğimiz kişilik yapısıyla her zaman uyumlu olmayabilir.Halböyleolunca “bubenmiyim?”, “nasıloldudaböyleyaptım?” sorularıyla karşı karşıya kaldığımız durumlaryaşayabiliriz.Busorularıncevabımuhakkakkiçokdeğiş-kenolabilir.Ancaknasılyaptığımızaanlamveremediğimizdavranışlarınarkaplanınaodaklandığımızdaodavranışı

DIŞARDAN BAKABİLMEK

gerçekleştirdiğimizbağlamınyanizaman,mekanveinsan-ların bizde nasıl bir etki bıraktığını keşfedebiliriz. Bunuyapmakeleştiriibresinikendimizeçevirmektenveolaylarıyorumlarkenkendimizedışarıdanbirgözlebakabilmektengeçer.

Kendimizi nesnel bir gözle inceleyebilmek belkidedünyanın en zor işlerindenbirisidir.Gözlerimizdışa-rıyı algılamak, kulaklarımız ise dış sesleri duymak içintasarlanmıştır. Başkalarını incelemeye, değerlendirmeye,

34

yargılamaya çok alışığız. Kendimizi bir başkasının bakışaçısındangörebilmemiziseözelliklebununiçinçabahar-camıyorsakimkansızdır.

Kendini dışarıdan görebilmek, sadece bir başka-sının nasıl düşündüğünü anlayabilmek, ona karşı dahahoşgörülüolabilmekiçingereklideğildir.İçindebulundu-ğumuz bir durumu tam olarak anlayabilmek, alışkanlık-larımızınfarkınavarabilmek,kendisınırlarımızıtestedipgenişletebilmek…Bunların herhangi birini yapabilmekiçin kendimize dışarıdan ve nesnel olarak bakabilmemizgerekli.Örneğin;trafiktedahasakinvebaşkalarınınhak-larınıgözetirbir sürüşdeneyimiyaşamak içinkendimizivekontrolettiğimizarabamızıdışarıdangörebilmemizge-reklidir.

Hiçbirzamançevremizdenyalıtılmışbirhaldebu-lunmayız.Enbasit ortamdabile kendi yaptıklarımız, et-tiklerimizharicindeortamşartlarınındaiçindebulundu-ğumuzdurumaetkisi vardır.Bulunduğumuzsistemlerdeetkisi hemen ortaya çıkan faktörler olduğu gibi zamanlaortayaçıkanfaktörlerdevardır.Hembelirlibirandaetkinolantümfaktörleri,hemdegelecekteetkinhalegelebile-cek faktörleri gözönündebulundurmamızgerekir.Bunuyapabilmekse ancak geniş resmi görebilmeklemümkün-dür.

Hayattaherkesinpişmanlıklarıvardır.Bupişman-lıkların bazıları küçük, bazıları büyük, bazıları göz ardıedilebilir,bazılarıisehayatımızıntammerkezineyerleşir.Merkezeyerleştiklerinde tekdüşünebildiğimiz sadecebupişmanlıklardır ve genellikle bunların nedenine odakla-nıp,sorumlularıiçinbirgünahkeçisiararız.Bupişmanlık-lar,onlarıyenmekyadagözardıetmekiçinbulduğumuzyadabulduğumuzusandığımızgeçiciçözümlerleiçindendahaçıkılmazhalegelir. İstediğimizbupişmanlıklarıaşmakveyolumuzadevametmeyeçalışmak ikendurumudahadakötühalegetirebiliriz.

CherylStrayedadlıbiryazarın“Yabankaybolmuşbir ruhtan kendini bulmuş bir kadına” isimli kitabındaannesininölümündensonrabüyükbirdepresyonagirip,kendisinin yapmayacağı şeyler yapan; uyuşturucu kul-lanan, kocasını aldatan ve bunları yaparken yapmama-sıgerektiğiveyaptığı içinpişmanolacağınıbildiğihaldeyapmaya devam eden bir kadının hikayesi anlatılmakta.Cheryl, içimizde pişmanlıklarıyla savaşan bizim gibi biriaslında.Bizdeyaptığımızhatalarınbahanesiolarakhaya-tımızdakikötüolaraknitelendirilebilecekolaylarısorumlututmazmıyız?Cheryl’inannesininölümünübahaneetme-sigibi.Buhatayapma,buhatadanpişmanolmavehatayapmayadevametmekısırdöngüsüsonugözükmeyenbirgirdapgibidir.

Aslındabuiçindençıkılmasızorbirgirdaptır.Birkerebugirdabakapıldıkmıçıkmamıziçinhayatımızadı-şarıdanbir göz gibi bakmamız gerekiyor.Kimseyi, hattakendimizibilesuçlamadanyaptığımızhatalarıkabuledip,buhatalarınasıltelafiedebileceğimizevehayatımızanasıldevam edebileceğimize odaklanmamız gerekiyor. Zatensürekli suçlayacak birilerini aradığımız ve nasıl düzelte-bileceğimize değil de bunların nasıl başımıza geldiğineodaklandığımıziçinbulunduğumuzdiptençıkmakbuka-darzorbelkide.Bukaranlıkdiptençıkmanınbirdenfazlayolu var ama insan önce çıkmayı istemeli. Başarabilece-ğine inanmalı.Cheryl’inhikâyesideböylebaşlıyoraslın-da.Yaptığıokadarhatadanveyaşadığıoncapişmanlıktansonrabirnoktadaartıkbudurumdançıkmasıgerektiğiniveyanlışlarınıdüzeltmek içinartıkhareketegeçmesige-rektiğinifarkediyorvekendinitabiricaizseyollaravuru-yor. Yaklaşık üç aylık bir süre zarfının sonunda istediğicevaplara ulaşıyor. Cheryl’nin hikayesinden çıkarmamızgerekenkendimizianlamak,tanımak,dinlemek,herşeyeuzaktanbakmak,herşeyinanlamınıyenidenaceleyege-tirmeden, sakince kavramak gerektiği. Kendi iç sesimiziduyduğumuzbiralandabelkidehatalarımızıkabuledip,

kendimiziaffetmemizlebaşlayacakveyavaşya-vaşcevaplarımızıbulabileceğimiziçselbiryol-culukaslında.

Cheryl’ebugezininonanekattığı sorul-duğu zamandediği gibi “Problemlerproblemolarak kalmıyor, başka bir şeye dönüşüyor.”Belkideözellikleproblemlerimizi çözemediği-mizivealtındaezilipkalacağımızıdüşündüğü-müzsüreçteproblemlerimizinbizedahafarklı,dahaküçükgörünmesiçözümeçokyakınoldu-ğumuzadairbiripucuolabilir,nedenolmasın?

Genişresmigörebilmemiziçinkendigöz-lerimizin içinden değil, kendimizin de dâhilolduğu sisteminüzerindenkuşbakışıbakabil-memizgerekir.Bunuyapabilmekiçinpekçokduygununetkisinideaskıyaalabilmemizgere-kecektir. Kendi sorumluluğundan azat olma-dan, geniş resimdeki “ben”e bakan ve dahasıonugörenbireylerolmanızdileğiyle...

Meltem YAMAKOĞLU ÜLKEREskişehir H Tipi Ceza İnfaz Kurumu

Psikolog 35

ARALIK/2016

Hoşgörü, her şeyi anlayışla karşılayarak olabil-diğincemüsamahayada toleransgöstermek, farklı cins,dil,dinveinancasahipkimselerinvarlığındanrahatsızlıkduymamahali olarak isimlendirilir.Özbir ifadeyleYüceRabbimizinyarattığıherinsanainsancadavranma,onundüşünce,inançvefikirlerinimüsamahailekarşılamaktır.

Çağımızda yaşanmakta olan sosyal, etnik ve dineksenli huzursuzluklar, dökülen kanlar, akıtılan gözyaş-ları,birlikteyaşamakültürününgeliştirilmesininnedenliönemli olduğunu gözler önüne sermektedir. İnsanlık ar-tıkküreselleşenveiletişimteknolojisininulaştığımerhaleileadeta“evrenselköy”konumunagelendünyadabirbir-lerininhakvehukuklarına riayet ederekbiraradabarış,karşılıklı saygıvehoşgörü içindeyaşamalarınıngereğineinanmakdurumundadır.Etnik,siyasal,düşünselvedinselfarklılıklar,düşmanlıkvehuzursuzluksebebideğil,insanlıkâlemininkültürelzenginliğiolarakalgılanmalıdır.Bualgıla-mabiçimi,insanlıkiçinbirlükstenötezarurettir.İslâmdiniaçısındanbakıldığındayücekitabımızınilgilimesajlarıveRahmet elçisinin (a.s.) örnek uygulamalarının, farklılık-larla birlikte yaşama ahlak ve hukukunun temellendiril-mesindeanazeminiteşkilettiğigörülür.

Kur’an-ı Kerim’de “Onun (Allah’ın) âyetlerindenbiridegöklerinveyerinyaratılması,dillerinizinverenk-lerinizin değişik olmasıdır. Şüphesiz bunda bilenler içinibretlervardır.” (Rûm,30/22) buyurularakbir taraftan,insanlararasındasözkonusuolankültürel,sosyalveetnikfarklılıkların fıtrî/ilahi formatın bir yansıması olduğunaişaretedilirken,diğertaraftandabufarklılıklarınAllah’ınyüceliğinigösterendelillerolduğunadikkatçekilmektedir.Ayrıca “Biz her biriniz için bir yol ve bir yöntem kıldık;eğerAllahdileseydi sizi bir tekümmet yapardı” (Mâide,5/48) âyeti de bu farklılığın yaratılış kanununungereğiolduğunaişaretetmektedir.

Gerçekşukidünyamız,rengârenkçiçeklerlesüslübirbahçemisalifarklıdin,inançvekültürleremensupkişiveyatoplumlarıbarındırmaktadır.Dünyaüzerindekibufarklılıkla-rınyokedilmesimümkünolmayacağınagörebarış,huzurveinsancabiryaşamiçinaynıortamıpaylaşanfarklılıklarınbirbirlerine saygı göstermesi, birbirlerinin farklılıklarınatahammületmesizorunludur.Bunedenleçağımız insanıbireyve toplumolarak,karşılıklısaygıvehoşgörüçerçe-vesindebiraradaçatışmadanbarışiçindeyaşamanınge-reğineinanmalıvebirşekildebununyolunubulmauğraşıiçindeolmalıdır.

İnsanlarıbirerkekvedişidenyaratanYüceAllah,onlarıfarklıboylara/milletlereayırmışveiradesidoğrultu-sundagerçekleşenbufarklılığınhikmetinide“insanîilişki-lerbütünü”olarakaçılımıyapılabilecek“teâruf”terimiileaçıklamıştır(Hucurât,49/13).Ayet-ikerîmede,birtaraf-tan biyolojik açıdan aynı orijinden gelen eşitliğin bütüninsanlarınhak,adalet, şerefveyahaysiyeteşitliğineyan-sıması gereğine işaret edilirken diğer taraftanmillet ka-vimlervegruplar/kabilelerhalindeyaratılışınhikmetininodaklandığı “teâruf” terimine vurgu yapılmaktadır. Aynıâyetindevamındaüstünlükölçütünün“takva”olarakbe-lirtilmesi,doğuştangelenveinsanınseçmeimkânınasa-hipolmadığıhususlardabirayrıcalıktanbahsedilemeyece-ğiniortayakoymaktadır.

Hz.Mevlana:“Beninsanlarınayıplarınıgörengöz-lerimikörettim.Sendeonlarabenimgibi iyigözlebak”derkenhoşgörüyüdilegetirmiştir.“AndolsunkiResûlul-lah’dasiziniçinAllah’aveahiretgününekavuşmayıuman-larveAllah’ızikredenleriçinmükemmelbirörnekvardır”(Ahzâb,33/21)âyetiPeygamberimizinhemenherkonudaör-nekbirmodelolduğunuaçıkbirşekildeifadeetmektedir.Hoş-görü, âlemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Peygamber’indavranışlarının özüdür. AllahResûlü, İslâm’ı yaymadaki

HZ. PEYGAMBER VE HOŞGÖRÜ

HZ. PEYGAMBER VE HOŞGÖRÜ

36

başarısını öncelikle hoşgörü ve müsamahası ile elde et-miştir. Zira Kur’an’da şöyle buyrulmuştur:“Allah’ın rah-meti sayesinde sen onlara karşı yumuşak davran-dın.Eğerkaba,katıyürekliolsaydınonlarseninetrafından dağılıp giderlerdi.”(Âl-i İmrân,3/159) Allah Teâlâ’nın dinde zorlamaolmadığını,(Bakara,2/256)eğerdi-leseydiyeryüzündekiherkesinimanedeceğini, (Yûnus, 10/99) Hz.Peygamberin zorlayıcı değilancak öğüt verici (Ğâşi-ye, 88/21-22) ve tebliğ-ci (Şûrâ, 42/48) olarakgönderildiğini vurgulamasıda insanlarla ilişkilerde asıl ola-nınhoşgörüvemüsamahaoldu-ğunugöstermektedir.

İnsanlararasındasevgiyicelbeden, kin ve nefreti ortadankaldıran hoşgörü erdeminin engüzelörnekleriKur’an’da“yücebir ahlâk üzere olduğun-dan”(Kalem, 68/4) övgüylebahsedilen Kutlu Nebî’ninhayatında görülmektedir.Hz.Âişe’yeSevgiliPeygam-berimizin ahlâkı soruluncao,şöyledemiştir:“O,(sözvefiillerinde)kababirideğildi.Çarşı ve pazarlarda bağırıpçağırmaz, kötülüğe kötülüklekarşılık vermez, buna karşılıkaffedervehoşgörülüdavranırdı.”(T2016 Tirmizî, Birr ve sıla, 69;HM25931İbnHanbel,VI,174)Ni-tekim Yüce Allah da öfkelerini ye-nipinsanlarıaffedenleri,takvasahibikimseler olarak nitelendirmektedir.(Âl-iİmrân,3/133-134)

Şüphesizefendimizherkonudaolduğugibienginhoşgörüvemüsamahası iledebizlereengüzelörnekol-muştur.Nemutluonunyolundangidenlere…

37

ARALIK/2016

KADIN

Hatalıbeslenmealışkanlıklarınasılkiloaldırıyorsa,hatalı bakım alışkanlıkları da cilt sağlığını ve güzelliğinibozuyor.

Büyüteçli aynalara bakmak: Büyüteçliayna-lardacildinizienderininekadargörebilirveciltlegerek-sizoynamalarabaşlayabilirsiniz.Butürkötüalışkanlıklarzamanzamantakıntıdüzeyinevarabiliyor.Dahasonrabugereksizuğraşlarınnedenolduğuyaralarıntedavisigere-kebiliyor.

Elleri yüze götürmek:Ellerçevreyleensık te-mas eden vücut yüzeyi olduğundan alerjen veya irritanmaddelerinyüzetaşınmasınısağlayıpyüzdeegzamayıgeliş-tirmesinenedenolabilir.Yineçevredenelleriyletaşıyabi-leceklerimikroorganizmalarınyüzderisinde enfeksiyonanedenolmasınazeminhazırlayabilir.

Sivilce sıkmak:Sürekliolarakbilinçsizcesıkılansivilcelerveya siyahnoktalarkötügörünümlerevekalıcılekelere neden olabiliyor. Bu nedenle sivilce veya siyahnoktalarınsıkılmasısonderecezararlıveuzakdurulmasıgerekenkötübiralışkanlık.Bununyerinebaşkayöntemlerdenenmeli.Örnekolarakciltbakımmaskelerivebirhekimtarafındanönerilenkremlerdenenebilir.Özellikleeviniz-de basit yöntemler sayesinde hazırlayıp uygulayabilece-ğinizsivilcemaskeleribüyükfaydalarsağlıyor.Sivilcelerisıkmak ve kalıcı izlerin oluşumuna neden olmak yerinedoğal yöntemleri kullanarak sivilce oluşumu önleyebilir,istenmeyensivilcelerdenkurtulabilirsiniz.

Sabunla yüz yıkamak: Yüzüsabunlayıkamakkullandığınız sabunun içeriğine göre zararlı olabiliyor.Örneğin; nemlendirici içermeyen, ph değeri cilde uygun

HATALI BAKIM ALIŞKANLIKLARIolmayan,yüksekmiktardaesansvekimyasalmadde içe-rensabunladüzenliolarakyüzünüzüyıkarsanızzamanlacildiniz tahrişolabilir,cildinizkuruyabilirvekırışıklıklarartabilir.Özellikle kokulu sabunlar hassas ciltlerde kıza-rıklığavealerjikreaksiyonlaranedenolabiliyor.YüzünüzüyıkarkenkullandığınızsabununpHdeğerinin5.0-5.6ara-

38

sıolmasına,kokusuzolmasınavenemlendiriciiçermesinedikkatetmenizgerekiyor.Aldığınızsabunadikkatetmeni-zerağmenyüzünüzüyıkadıktansonracildinizaşırıyağla-nıyorsa,tahrişoluyorsaveyaçokkuruyorsasabunkullan-makyerinecilt tipinizeuygunbir “yüz temizleyici” tonikkullanabilirsiniz.

Alerjen madde içeren ürünler kullanmak: Kendinizeenuygunolankozmetikürünübelirleyenekadarçoksayıdaürünmarkasıdeğiştirebilirsiniz.Alerjiktemasveya egzama eğilimi olan kişilerde alerjenmadde içerenkozmetik ürün kullanımı zamanla duyarlanmaya sebepolup,egzamagelişiminenedenolabiliyor.Yineirritasyon(tahriş) eşiği düşükolankişilerdebazı kozmetikürünleregzamagelişiminenedenolabiliyor.Bueğilimesahipkişi-lerinbutarzirritanveyaalerjikmaddeiçermeyenürünlerikullanmasıöneriliyor.

Strese bağlı tırnak yemek: Gelen hastalarınçoğu maalesef tırnak yeme, saç koparma, sivilce sıkma,aşırı el yıkama gibi alışkanlıklara sahip oluyor. Bu türalışkanlıklar strese bağlı olarak gelişiyor. Stres, sıkıntı,heyecananındayadaboşkalıncabutür faaliyetlerorta-yaçıkabiliyor.Bunuherhangibirindenöğreniyordiyeyo-rumlamak pek doğru olmaz, ancak karşımızda özellikleannevebabadabutüralışkanlıklarvariseçocuklargörüpetkilenebiliyor. Yaşam felsefeniz ‘Var Olanı Korumak’ olmalı

Cildinyıpranmamasıveyaşlanmamasıdoğayaay-kırıdır.Yıllarınizinicildinizdedahaazvedahageçgörmekiçinvarolanıkorumalısınız.

1.CildintemeltaşlarıolanB,C,E,AveKvitamin-leriaçısındanzenginbesinleritercihedin.

2.Omega-3,yağasitlerindenEPAgüneşışınları-nınnedenolduğuciltyaşlanmasınıvevarolanyaşlanmaizleriniazaltır. 3.Beslenmenizdeantioksidangücüyüksekmeyve-lerdenyararlanın. 4. Şeker ve şekerli yiyecek ve içeceklerden uzakdurun. 5.Balkabağıgünümüzdeençokönerilenvemedikalkozmetik ürünlerin formülasyonuna da giren iyi bir ciltdostudur.Havuçilebirliktealındığındabetakarotenindevarlığıylaiyibirantiagingkokteylioluşturulabilir. 6.Cvitaminicildindostuveolmazsaolmazıdır. 7. Ceviz, badem ve fındık E vitamini, kalsiyum,omega-3yağasitleriiçerirveciltdostuolarakbilinirler. 8. Yoğurt bilinen ilk biyoteknolojik üründür vehemvücudahemdecildeyararlıdır. 9.Gündeenaz2.5 litresu için.Su,cildinerkenyaşlanmasınıengeller. 10.Enazaydabirkezprofesyonelciltbakımıyap-tırın. 11.Ketentohumuomega-6açısındanzengindir. 12.Yumurtabilineninaksineçokyararlıbirbesin-dirprotein,mineralvevitaminkaynağıdır. 13.Yeşil çay içeriğindekipolifenollervekateşin-lerdendolayıantioksidanveantiagingetkilibiriçecektir. 14. Sigarayı bırakın. Sigara içenler içmeyenleregöreyaklaşık3yıldahayaşlıgözükmektedir. 15.Alkoldenuzakdurun.Çokalkolvücuttailtihap-lanmayıarttırdığıgibitoksiketkiyaratır. 16.Makyajınızıtemizlemedenyatmayın. 17. Makyajyaparkenkullandığınızfırçalarıntemizolmasınadikkatedin.

39

ARALIK/2016

Derleyen: Dilara CANSIZCeza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

Merkez Büro İnfaz ve Koruma Memuru

Kışınhavalarınsoğumasıylabirlikte topluveka-palımekanlardageçirilensüreninuzamasınedeniyleen-feksiyonlardahahızlıvekolaycayayılıyor.Havakirliliği-ninartmasıhavanınsoğukvekuruolmasısonucuburunmukozası kuruyarak enfeksiyon gelişimine daha yatkınhalegeliyor.Soğukhavayauyumsağlamakiçindahafazlaenerjiharcayanvücutdirencidüşüyor.Vetümbuetkenlernedeniylesoğukalgınlığı,grip,bademcikvekulakenfeksi-yonlarıgibihastalıklarayakalanmariskideartıyor.Sonuç;sıksıkçekilenburunlar,hapşırık,öksürükvehalsizlikgibibirçok yakınmalar. Oysa yaşam kalitemizi düşüren, bizihemsosyalhayatımızdanhemişimizdenalıkoyanbuen-feksiyonhastalıklarındanbüyükorandakorunabiliriz.

Ellerinizi en az 15 saniye yıkayın

Enfeksiyonların yayılmasını önlemenin en etkiliyoluhiçkuşkusuzellerinsıksıkyıkanması.Çünküelleri-miz gün boyunca yaptığımız çeşitli aktiviteler nedeniylegözle görülmeyen yüzlerce çeşitte ve sayıda bakteri, pa-razit ve virüsle kaplanıyor. Enfeksiyon kaynağı olan bumikroorganizmalar hem kendimiz hem de çevremizdekikişileriçinriskoluşturuyor.Bunedenleellerinizibilekler,avuçiçleri,parmaklar,parmakaraları,elsırtıvetırnakiç-leri dahil olmaküzere en az 15 saniyebol su ve sabunlaiyiceyıkamayaözengösterin.

Masanızı temiz tutun

Ortak kullanılanmalzemeleri dokunmadan öncesilerekenfeksiyonunyayılmariskiniazaltabilirsiniz.Örne-ğin; işyerindeortakkullandığınızmasaları,kalemlerivebilgisayarklavyelerinitemizleyerekenfeksiyondanbüyükorandakorunabilirsiniz.Kapıkollarınısıksıktemizlemek

VÜCUT DİRENCİNİN DÜŞMESİ, KAPALI MEKANLARDA

GEÇİRİLEN ZAMANIN ARTMASI GİBİ NEDENLERLE KIŞIN

HASTALIKLAR DA ARTIYOR. PEKİ, KIŞ HASTALIKLARINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ?

veyasporsalonlarındakisporaletlerinikullanmadanöncetutacakyerleriniantiseptikürünveyamendillerletemizle-mekdeenfeksiyonlardankorunmanızdafaydasağlayacak-tır.

Kaleminizi yanınızda taşıyın

Gün içindedokunduğumuzbirçokyerdenenfek-siyonkapmaolasılığımızfazla.Bunlardanbirideufakbirolasılıkgibigörünsedeaslındaçoksıkkullandığımızka-lemlerinortakkullanılması.Enfeksiyondankorunmakiçinişyerinde,bankalarda,mağazalardavebirçokyerdekendikaleminizikullanmayaözengösterin.Kendisubardağınızıkullanın

Kendi su bardağınızı kullanmanız, ağız yoluylaenfeksiyonkapmariskiniziazaltacaktır.Suvesabunlayı-kanmadan kullanılan ortakmutfakmalzemeleri virüs vebakterilerin yayılmasına katkıda bulunuyor. Dolayısıylabaşka kişilerin kullandıkları bardak, çatal ve kaşık gibimalzemeleri temizlemeden kullanmanız hastalıkları çokçabukkapmanızasebepolur.Bunedenleortakkullanılanbutürmalzemelerikullanmadanöncemutlakayıkayın.

Maske takın

Soğukhavalardakapalımekanlardadahaçokza-mangeçiriyoruz.Havadadamlacıklarlaasılıkalanbakterivevirüslerdesolunumyoluylakolaylıklabulaşarak;soğukalgınlığı,grip,zatürregibiüstvealtsolunumyoluenfek-siyonlarınayolaçabiliyor.Bunedenlemümkünolduğuncakapalımekanlarda kalmamak, gitmeniz gerekiyorsa ağızveburnunuzukapatacakşekildemaskekullanmakenfek-siyondankorunmanızdaönleyicibiryaklaşımolacaktır.

40

ARALIK/2016

Balıkesir’ebağlıEdremitilçesinin,GüreköyününhalkındankahveciMehmetŞevketEfendininkarısıŞöhrethanımtarafındanoğlunayazılmışbirtürküdür.

Şöhret hanım, zamanın zenginlerinden oldu-ğu içinzeytin toplamayagiderkencamtopukluve ruganayakkabılar giyermiş, elbiseleri de oldukça güzel ve di-ğerköylülerden farklıymış,oğullarıZekeriyaSarıkamış’aEnverPaşakomutasındaaskerliğiniyapmayagitmiştir.Busıradaortamkarlıolduğuiçinyolalmakamaçlıkarlarıteper-lermiş.Zekeriya,karteperlerkenkarkuyusunadüşüpşehitolmuş. Şöhret hanımda ovada kekliklerle söyleşirken bukötühaberialmıştır. Keklikler öterken Şöhret hanımda oğlunun acısıilebutürküyüyazmıştır.

İKİ KEKLİK BİR KAYADA ÖTÜYOR

İki keklik bir kayada ötüyorÖtmede keklik derdim bana yetiyorAman aman yetiyor

Annesine karada haber gidiyorYazması onaylı kundurası boyalıYar benim aman aman yar benimUzunda geceler yar boynumaSar benim aman aman sar benim

İki keklik bir dereden su içerDertlide keklik dertsizlere dert açarAman aman dert açar

Buna yanık sevda derler tez geçerYazması onaylı kundurası boyalıYar benim aman aman yar benimUzunda geceler yar boynumaYar benim aman aman yar benim

Kaynak: Mustafa SARI

41

BİR TÜRKÜ BİR HİKAYE

42

KÜLTÜR VE GELENEKLER

Gümüş tel işleme sanatı anlamına gelen telkari,ince telhalinedökülengümüşünbükülmesiyleoluşturu-lanküçükmotiflerinbir araya getirilmesi olarak tanınır.Tümüyleelişçiliğinedayalıbirsanattır.

Geçmişi5binyılöncesinekadardayananaltınıngizemli yolculuğu, kuyum ustalarının hünerli ellerindeşekilbulanelsanatlarıylahayatbuluyor.BukuyumculuksanatlarındanbirideTelkari.Deyimyerindeysesaçteliin-celiğindekialtınvegümüştellerleyapılaneldokumasınatelkari sanatı deniyor. Ustaların ellerinde şekilden şeklegiren takılar, insanı adeta 1001 gecemasalarına alıp gö-türür.Telkari tekniğinin işlendiğiürünlerdegöze çarpansanatinceliği,insanıtarihikaranlıklarındangünümüzebirsanatyolculuğunaçıkarıyor.Sanatişlemeciliğindetel,nekadarinceolursatakınındeğerideokadarartar.

Telkari Sanatının Tarihi

İncecik,dantelvariişlemeciliksanatıolantelkari-nintarihigeçmişideoldukçaeskiyedayanıyor.Melleart’ınbilimselaraştırmalarınınbulgularıreferansalınarakgeliş-tirilentezleregöremadensanatınınilkadresiAnadolu’dur.8000yıldanuzunbirtarihesahipolanÇatalhöyük’teyapı-lanarkeolojikkazılardaçıkarılanbakırvekurşundanya-pılmışsüseşyalarıdabutezikuvvetlendirmektedir.Gele-nekselTürkmadensanatınaaitaltın,gümüş,bakır,pirinçvetunçobjelerSelçukluveOsmanlıustalarınıneserleridir.Malzemeolarakdahaziyadealtınvegümüşünkullanıldığıkuyumsanatı,Türkmadenişçiliğindeayrıcalıklıbiryeresa-hiptir.Arkeolojikkazılardaneldeedilenbulgularagöretel-karitekniğininM.Ö.3000yılındanberiMezopotamya’da,M.Ö.2500’denbuyanadaAnadolu’dakullanıldığıanlaşıl-maktadır.

ZERAFETİN NAKIŞI TELKARİ SANATIGünümüzde Anadolu’da Telkari Sanatı

Telkari,Mardinyöresineaitbirgümüşişlemesa-natıdır.AyrıcaAnkara’nınilçesiolanBeypazarı’ndatelkarisanatıgeliştirilerek,altınvegümüştakıdadeğişiksüslemevedesenlerlegünümüzekadargetirilmiştir.

ARALIK/2016

43

KÜLTÜR VE GELENEKLER

Mardin’de Telkari

ÖzellikleMardinveMidyatilçesindetelkarisanatıoldukçagelişmiştir.HattaMardinveMidyatilçesi,telka-rinindoğupbüyüdüğü yer olarakhafızalarda yerini çok-tankazımışdurumda.Sayılarıbugünbirelinparmaklarınıgeçmeyecekkadarazalmışustalar,sanatıyaşatmakvege-leceğetaşımakiçinçalışmalarınısürdürüyor.Herelsanatıgibi güngeçtikçe kankaybedenTelkari sanatınaMardinValiliği destek veriyor. Sanatın sürekliliğinin sağlanmasıiçin ildegençustalar tarafından işlenen telkariler,Avru-pa’dakimodaevlerinekadargötürülecek.Böylecegelenek-selelsanatı,broşürdağıtımındanuluslararasıfuarlaraka-darbirçokhizmettenfaydalanmışolacak.BugünelkalemiileparlatmaişlemiMardinliustalarınbirgeleneğiolarakdevametmektedir.

Beypazarı Telkâri İşçiliği

Telkarisanatı,Beypazarı’naAhilikyoluylakazandı-rılmıştır.Beypazarlılarbusanatıkabuletmişlerve zamaniçinde geliştirmişlerdir. Daha çok süs eşyaları ve takılaryapılmaktadır.Kemer,kolye,bilezik,küpe,iğne,başlıkvetılsımbaşlıcatakıçeşitleridir.TelkaridekimotiflertabiatınTürk-İslam düşüncesi ile yorumlanışını ve Türk zevkiniyansıtır.

İlçede gümüş işleri yapımının tarihi çok eskileredayanır.Eskiustalardökümgümüşvealtın işleriyapar-kenson40-50yıldanbuyanatelkâriileuğraşmayabaşla-mışlardır.Bueskiustalarınyetiştirdiğiveonlarınbıraktığıyerden başlayan yeni ustalar ise 20. yüzyılın son çeyre-ğindetelkariyiBeypazarı’ndageliştirerekadınıyurtdışınakadar duyurmuşlardır. Beypazarı’nda üretim, gelenekseltekniğindensapmadanküçükişletmelerdeyapılmaktadır.

Telkari Yapım Teknikleri:

Tel Çekme

Külçeveyahurdahalindekigümüşveyahurdagümüş-lerpotadaeritilerekinceçubuklarhalindedökülür.Dahasonrabuçubuklarsilindirlerdenvehaddelerdengeçirile-rekistenileninceliğegetirilir.

Model Hazırlama

Yapılacakürünönceanahatlarıyla1/1ölçektebirkağıt üzerine çizilir. Ürünün ana iskeletini oluşturacakparçaesasalınarakhangikısımlarındakaçmikronkalınlı-ğındatelkullanılacağı,içkısmınınneşekilde,hangidesen-lerledoldurulacağıbelirlenirvetaslaküzerineyazılır.

Tavlama

Haddelerden çekilen ve bükülen gümüş süratlesertleşirveişlemedebüyükkolaylıksağlayanyumuşaklığı-nıkaybeder.Butellerinyumuşaklıklarınıtekrarkazanma-larıiçinasbestbirtabakaüzerindeısıtılaraktavlanmalarıgerekir.Tellerinçekilmeleriveürüneişlenmelerisırasındatavlamaişlemisıksıkyapılır.

Kesim

Herhangibirürünyapılacağızamangereklibütünteller taslak üzerinde belirlenen kalınlık ve uzunluklaragörekesilerekhazırlanır.

Şekil Verme

Ürünü oluşturan ana iskeletin kesilmiş ve yassı-laştırılmış,parçalarıçizilmişolantaslaküzerinekonularakşekillendirilir ve belirli yerlerinden kaynakla birleştirilir.Sonra ince teller yerleştirilerek iskelet tamamlanır. İske-letin içerisindeki boşluklar işin tekniğine göredaha incetellerledoldurulupsıkıştırılarakgerekliyerlerdenkaynak-labirleştirilir.Bu şekilde içleridoldurularakhazırlanmışparçalarınherbirinebükülerekyadaçukurlaştırılaraksonşekilverilirveparçalararabağlantılarlabirleştirilerekbirarayagetirilir.

Ayrıntıların Yapımı

Telkaride bir ürünüoluştururken anaparçalarındışındabuanaparçalarıbirleştirmedevesüslemedeçeşitliparçacıklarkullanılır.Örneğin;“geverse”adıverilenminikküreleryapılırkenmatkapyardımıilebirçiviüzerinesarı-lanincetellermakaslakesilirveküçükhalkalareldeedilir.Buhalkalar bir kömürparçası üzerinde ısıtılıp eritilerekminik toplarhalinegetirildiktensonra ikiağaçblokara-sında sıkıştırılıp döndürülerek yuvarlaklaştırılır. Böylece1-2mmçapındaiçidoluküreciklereldeedilir.Dahabüyükkürevetoplarıyaparkengümüşplakaöncepresledeğişikçaplardadairelerhalindekesilir.

Birleştirme ve Kaynak

Telkaritekniğiileyapılanherürününtamamıtel-denyapılır.Bununiçinbirürünbinlerceparçadanbükü-lerekvebirleştirilerekoluşturulur.Buyüzdenbutekniktekaynakönemlibiryertutar.Kaynakmateryaliolarakgümüşpirinçkarışımıbiralaşımkullanılır.

Ağartma

Bütünparçalarıbirleştirilmişbirürün son şekli-nialdığızamanısıtma,kaynakvediğerişlemlernedeniylekirlenmiş, kararmış ve oksitlenmişdurumdadır.Ürünündoğal, parlak rengini alabilmesi için ağartma işlemi uy-gulanmaktadır. Bu uygulamada bütün ürünler bir bakırkapiçinekonulurveüzerlerinenitrikasitlisuilaveedilir.Ürünlerdoğalrenklerinialıncayakadarbirkaçdakikasü-reylekaynatılır.Dahasonrabolsuiledurulanırvekurutu-lur.

Son İşlemler

Ağartılanürünlerdeterjanlı(eskidendeterjanye-rineçövenkullanılırdı)suiletekraryıkanırveincetellibirfırçaileiyicefırçalanır.Yüzeydekifazlalıklarvekaynakar-tıklarıtemizlenir,ürünlerinyüzeyidüzbirçelikparçasıileparlatılır.Bir el işlemeciliğinin zahmetinekadarartarsazerafetinin de o kadar artacağı kanısındayım. İyi günlerdilerim.

Derleyen: Mehmet GÖKCEKocaeli 2 No’lu F Tipi Ceza İnfaz Kurumu

Öğretmeni

“Türkadının,Türkmilletinin isminingeçtiği ilkTürkçe metin. İlk Türk tarihi. Türk devlet adamlarınınmillete hesap vermesi, milletle hesaplaşması. Devlet vemilletinkarşılıklıvazifeleri.Türknizamının,Türktöresi-nin,Türkmedeniyetinin,yüksekTürkkültürününbüyükvesikası. Türk askeri dehasının, Türk askerlik sanatınınesasları.Türkedebiyatınınilkşaheseri.Birkavmibirmilletyapabilecekeser.Türkyazıdilininilk,fakatharikuladeişlekörneği.Türkyazıdilininbaşlangıcınımilâdınilkasırları-naçıkartandelil.Türkordusununkuruluşunuenaz1250sene öteye götüren vesika. Dünyanın bugün belkide enbüyükmeselesiolanÇinhakkında1250seneevvelkiTürkikazıvs.”sözleriileanlatırGöktürkKitabeleriniProf.Dr.MuharremErgin.

Dünyada ilk Türk sözcüğünün geçtiği metinlerin,dünyayailktanıtıldığıvehaberdaredildiğitarihtir15Aralık.NeyazıkkiyukarıdakibiliminsanlarınıniçerisindeTürkbilim adamı ismi vermekmümkünolmamıştır. İsimleri-ni yukarıda zikrettiğimiz bilim insanları abideleri bulan,kopyalayıp düzenleyerek uzun yıllar süren okumalar,transkript ve tashih çalışmaları yapan ve bunları insan-lıktarihinearmağanedenyabancıTürkologlarolmuştur.Bizlerdünyatarihine“5000yıllıkbirizbırakarakbugüneulaşmışbukadimmilletintorunlarıolarakenazından15Aralıktarihinianımsayıp,çocuklarımızaöğretmekzorun-da değil miyiz? Bazılarınızın “ne 5000 yıllık tarihindenbahsediyorsun,dünyadatarih2016değilmi?”diyemırıl-dandığınızıduyargibioluyorum. GöktürkKitabeleri’ndeki kullanılan dilin gramerbakımındanişlerlikvesistemininincelendiğindeenazbin

15 ARALIK TÜRK TARİHİNİN UNUTULAN YIL DÖNÜMÜ STRAHLENBERG, YADRİNTSEV, RADLOFF, THOMSEN VE GÖKTÜRK KİTABELERİ

veyaikibinyıldahageriyegidilmesigerçeğinidilegetirenbiliminsanlarıbulunmaktadır.Kitabelerdedevletintemelamaçvegörevleri,halkınmaddivemanevivarlığınınge-lişmesi içinyapılmasıgerekenhususlarkonusundaBilgeKağanveKülTigin’insöylevleributezlerigüçlendirmekte-dir.DünyadakieneskiveençokkonuşulandillerarasındahaklıbiryeresahipTürkçeninevlatlarıolarakbuşöhretitaşımaktanekadarmahirolduğumuzusizlerinvicdanınahavaleediyorum.

OrhunâbideleriGöktürkdevrindenkalmakita-belerdir.Göktürkler,milâttanöncekiasırlardaHunlarta-rafından kurulup, değişen sülâleler ve boylar idaresindedevam edenAsya’daki büyük Türk imparatorluğunun 6.asırla8.asırarasındakidevresindehükümsürmüşlerdir.6.asrınilkyarısındaTürkdevletininbaşındaAvarlarbulu-nuyordu.552tarihindeBuminKağan,Avaridaresinesonvererek Türk devletinin Göktürk hanedanı devrini açtı.BuminKağan’ınkardeşiİstemiKağanda576′yakadarbubatıbölümününkağanıidi.BuminKağan,Göktürkhâki-miyetinikurduğuseneiçindeöldüvesırasıylaüçoğlubü-yükkağanlıkyaptılar.Dahasonradevlet,biryandankuv-vetlihakanlarınyokluğuvedevletiteşkiledenkavimlerinçekişmeleri, öte yandanbilhassaÇin entrikası yüzündenbir sürü karışıklıklar geçirdi ve nihayet 630′da devletinasıldoğukısmıÇinhâkimiyetinegeçti.FakatbuÇinesa-retidahafazladevametmediveKutlugKağanveyaikinciadıylaİlterişKağan,Çinhâkimiyetinesonvererek680-682senesinde devleti yeniden toparladı. İlteriş Kağan’ın Bil-geveKülTiginadlıikioğluvardı.BilgeKağanhükümdaroldu. İkikardeş, ihtiyarvezirBilgeKağan’ınkayınpederiTonyukuk’undayardımıyladevletidahadakuvvetlendir-44

TARİH

diler.Sonra731′deKülTigin,734′tedeBilgeKağanöldü.BilgeKağan’ınölümünden10senekadarsonradaUygur-lardevletielegeçirerek745′teGöktürkhâkimiyetinesonverdiler.

Birincisi olan Kül Tigin âbidesini ağabeyi BilgeKağan732′dediktirmiş,ikincisiolanBilgeKağanâbidesi-nideölümündenbiryılsonra735′tekendioğluolankağandiktirmiştir. Üçüncü olarak verilen Tonyukuk âbidesi ise720-725senelerindekendisitarafındandikilmiştir.KülTiginâbidesi, kağan olmasında ve devletin kuvvetlenmesindebirinciderecederoloynamışbulunankahramankardeşi-nekarşıBilgeKağan’ınduyduğuminnetduygularınınvekendisinisanatkâranebirvecdvecoşkunluğuniçineatanmüthişteessürünebedîbirifadesidir.

1709’daPoltavamuharebesindeesirdüşenbuİsveçlisubayıRuslarSibirya’ya sürmüşlerdir.Sürgünde 13 senekalanveMesserschmidt’ekılavuzlukederekserbestçege-zipdolaştığıyerlerdeincelemelerdebulunanStrahlenberg1722′devatanınadöndüktensonra1730′daaraştırmaları-nınneticesiniyayınlamışvebuaradaeserindemeçhulYe-niseykitabelerindendebahsederekbazılarınıyayımlamış-tır.Nihayet1899′daRusbilginiYadrintsev,sonradanKülTiginveBilgeKağanâbideleriolduğuanlaşılanOrhunki-tabelerinibulmuş,bununüzerine1890tarihindeHeikel’inbaşkanlığındabirFin,1891′dedeRadloff’unbaşkanlığın-dabirRusilmîseferheyetimahallinegönderilmiştir.Herikiseferheyetideâbideleriyakındantetkiketmişvefotoğ-raflarınıalarakdönmüştür.Böyleceâbidelerinokunmasıçalışmalarıhızlanmışvedahabaşkayazılarıdaçözmüşbu-lunanDanimarkalıbüyükâlimVilhelmThomsen,kısabirzamansonra1893yılı15Aralık’taOrhunyazısınıçözmeyemuvaffakolmuşveDanimarkaKraliyetAkademisiaracılı-ğıilebilimdünyasınakazandırmıştır.Önceâbidelerdeçokgeçentengri,TürkveKülTiginkelimeleriniçözenThom-sen,sonrabütünâbideleriokumuşveböyleceTürkmilleti-ninebedîminnettarlığınamazharolmuştur.KülTiginâbi-desinindevrikvaziyetterüzgâramaruzkalankısımlarındatahribat ve silintiler olmuştur.Doğu cephesinin üstündekağanınişaretivardır.BatıcephesibüyükbirÇincekitabeilekaplıdır.DiğerüçcephesiTürkçekitabelerledoludur.

Cephelerarasındakalanvekeskinolmayankenar-lardaveÇincekitabeninyanındadaOrhunyazısıvardır.Doğu cephesinde 40, güney ve kuzey cephelerinde 13′ersatırvardır.Satırlaryukarıdanaşağıyadoğruyazılmışvesağdansoladoğruistifedilmiştir.ÂbideninÇincekitabe-sindeTürk-Çindostluğu,TürkimparatorluğuveKülTiginmethedilmektevetanıtılmakta,“Gelecekhadsiz,hesapsıznesillerin dimağlarında, onların müşterek muvaffakiyet-lerininşaşaasıhergünyenidencanlansındiye,uzaktaveyakında bulunan herkesin bunu öğrenmesi için bilhassamuhteşembirkitabeyaptık”ve“Böyleadamlarınebediyenpayidarolacaklarınınmuhakkakolmadığınıkimsöyleye-bilir?Uğurlu haberleri ebediyen ilân için şimdi dağ gibiyüksek bir âbide dikilmiştir.” gibi ifadeler sıralandıktansonratarihkaydedilmektedir.Abideninvetürbenininşa-sındaTürkveÇinsanatkârlarıberaberçalışmışlardır.Âbide-dekikitabeleriBilgeKağanveKülTigin’inyeğeniYollugTiginyazmıştır.

BilgeKağanâbidesi,aynıyerdeKülTiginâbidesi-ninbirkilometreuzağındadır.Şekli,tertibiveyapısıtama-

mıylabirincisinebenzemektedir.Buyüzdendoğucephe-sinde41vedarcephelerinde15′ersatırvardır.Bunundabatı cephesindeasılÇincekitabe vardır.ÇincekitabeninüstündeayrıcaTürkçekitabedevametmektedir.Çinceki-tabehemenhementamamıylasilinmiştir.

Tonyukuk âbidesi, diğer iki âbidenin biraz dahadoğusundabulunmaktadır.Buâbidededeyazıyukarıdanaşağıyazılmıştır.Fakatdiğerikisininaksinesatırlarsoldansağadoğruistifedilmiştir.Tonyukukâbidesini,İltirişKa-ğan’ınisyanınaiştirakedenveogündenBilgeKağandev-rine kadar devlet idaresinin baş yardımcısı olarak kalanbüyükTürkdevletadamıvebaşkumandanıTonyukuk,ih-tiyarlıkdevrindebizzatdiktirmiştir.BuâbidedeTonyukukkonuşmaktadır,buâbideninmüellefiodur.

Bukitabibilgilerindahadetaylıveakıcıhalinioku-yucularımızınyürekvegönüllerinesesleneceği,MilliEğitimBakanlığı tavsiyeli Hüseyin Nihal Atsız’ın ‘BozkurtlarınDirilişiveBozkurtlarınÖlümü’eserlerinitavsiyeediyorumvemeseleyiaraştırma,merakduygunuzahavaleediyorum.15AralıkTürkkadimtarihininkaranlıktankurtulduğubirtariholarakdünyainsanlarınaveTürkinsanınbellekleri-neyerleştirilmesiiçinhepimizegörevlerdüşüyor.Görüş-mekdileğiyle.

Yılmaz SARIVAZ Kayseri Denetimli Serbestlik Müdürlüğü

Öğretmen

ARALIK/2016

45

TARİH

KAÇ SENE GEÇTİ ?

İlk kalp nakli ameliyatını, Güney Afrikalı kalp cerrahı Dr. Christiaan Barnard’ın Cape Town’da yapmasının üzerinden 49 yıl geçti. (3 Aralık 1967)

1

HIV/AIDS konusunda farkındalık oluşturmak, korunma ve tedavi-leri konusunda bilinç oluşturmak amacıyla 1 Aralık gününün “AIDS Günü” ilan edilmesinin üzerinden 29 yıl geçti. (1 Aralık 1987)

2

Basra körfezinde denize dolgu yapılarak 1994 yılında yapımına başlanan dünyanın ilk 7 yıldızlı oteli olarak bilinen “Burç El Arap”ın açılışının üzerinden 17 yıl geçti.(1 Aralık 1999)

3

Cumhuriyet dönemi edebiyatında önemli bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece ve Anadolu Notları gibi eserlere imza atmış roman, öykü ve oyun yazarı Reşat Nuri Güntekin’in ölümünün üze-rinden 60 yıl geçti. (7 Aralık 1956)

4

Bir üniter cumhuriyet olan, yirmi altı adet mikoa adı verilen bölgeden oluşan Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını kazanması-nın üzerinden 55 yıl geçti. (9 Aralık 1961)5

KAÇ SENE GEÇTİ ?

Türk sinemasının sempatik yüzlü daha çok komedi ve romantik film-lerde rol alan ünlü sanatçımız Adile Naşit’in bağırsak kanseri hastalı-ğından dolayı aramızdan ayrılışının üzerinden 29 yıl geçti. (11 Aralık 1987)

6

1942-46 arasında Türkiye Başbakanı, 1938-42 arasında Dışişleri Ba-kanı, 1948 ile 1950 arasında da Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olan, bu görevler dışında 1924 ile 1938 arasında da değişik hükümetlerde Millî Eğitim, Maliye ve Adalet Bakanlıkları yapan ayrıca 1934 ile 1950 arasında Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığını yapan, Türk siyaset ve devlet adamı Şükrü Saraçoğlu’nun ölümünün üzerinden 63 yıl geçti.(27 Aralık 1953)

7

Dünyanın ilk sinema salonunun Paris’te açılmasının üzerin-den 110 yıl geçti. (1 Aralık 1906) 8

Erzincan’da yüzey dalgası büyüklüğü 7.9, Richter Ölçeğine göre büyüklüğü 7.2 olan deprem sonucunda toplam 32.962 kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 100.000 kişi de yaralanmıştır. Oluşan deprem neticesinde 116.720 bina yıkılmıştır. Bu depremin üzerinden 77 yıl geçti. ( 26 Aralık 1939)

9

10Uluslararası saat ve takvim kullanımının TBMM’de ka-bul edilmesinin üzerinden 91 yıl geçti. (26 Aralık 1925)

ARALIK/2016

Geçmişedönüpbaktığımızda tarihin tozlusayfa-larıarasındanekahramanlıkdestanlarınınnemuhteşemzaferlerinolduğunugörebiliriz.Çoğununsebeplerigünü-müz penceresinden bakıldığında mantıksal gerekçelerindışındakalsadasonuçlarınbirbaşarıolduğugerçeğide-ğişmez.Öyleyken tarihinbirdönemine sığabilmişomü-cadelelerinçoğununetkileribağlamındaoradakaldıkları,sonrayasadecetarihibilgibırakabildikleridebirgerçektir.Kalıcıolanlarınsadeğilgünümüze,bundansonrayadabiretkibırakacağıaşikârdır.Belkidegeçmişinyaşanmışlıkla-rınıfarklıkılannedirdeğildedoğrudansomutbirörnek-tenhareketle, “İskender’ ileCengizHan’ınmücadelesinifarklıkılanneydi?”sorusunusormakdoğruolacaktır.

İskender,yaklaşıkikibinüçyüzyılönceonüçyılMakedonyakrallığıyaptı.Doğu’yayönelikseferisonundaMakedonya’dan Hindistan’a uzanan geniş bir hâkimiyetalanısağladı.Öldüğündesadeceotuzüçyaşındaydı.Yak-laşıksekizyüzyılönceyaşayanCengizHaniseİskender’inaksineBatı’yayöneldiveOrtaAsya içlerindenAvrupa’yadekuzanangenişbiralandahâkimiyetkurdu.CengizHanöldüğündealtmışbeşyaşındaydı.Pekigeriyebıraktıklarıneoldu?

İskender,HelenizmadıverileneskiYunanuygar-lığıvekültürünüDoğu’yataşımış,DoğuveBatı’yıbuluştu-rupkaynaştıraraközelliklematematikvefelsefedeyenibirmedeniyetintemelleriniatmıştır.Bumedeniyetinyüzlerceyıldayetiştirdiğiisimlerinverdiğieserlergünümüzdedeet-kisinisürdürürvemimaridenkentkültürüneİskender’inat-tığıimzahalabiryerlerdekendisinigösterir.CengizHan-dangeriyemaalesefiçinekanlıtasvirlerinkarıştığıkorkuhikâyelerikalmıştır.Yaptıklarıseferlerinyönümüydübuikibüyükkomutanıngeridebıraktıklarınıetkileyen,yoksa

ZAMANIN AYNASINDA OKUMAK EYLEMİ

ZAMANIN AYNASINDA OKUMAK EYLEMİ

mücadelelerinisavaştandahayücebaşkaimkânlarlades-tekleyipzaferleriningörkeminidebunagöredüzenleme-lerimiydi?Elbetteikincisiydi.Çünküfethettiğişehirlerdekütüphaneler yıkan Cengiz Hanla kısacık ömründe yüz-lercebelkibinlercekitapokuyanİskenderaynıolamazdı.Çünküİskender’ifarklıkılaniyibirkomutanolmasındanziyadeiyibirokurolmasıydı.

ARALIK/2016 Ohaldebirinsanınkısahayatıkadarinsanlıktarihi-ninuzunsoluklumacerasınıdabaştanbaşadeğiştirenokumaeylemineyadaalışkanlığınabakmakgerekir.Okumak,insanvarlığınınbelkivazgeçilmezilkeylemideğildir.Öncesindesuiçmek,yemekyemek,yürümek,konuşmakgibifizikselihtiyaçlara yönelik daha belirleyici, daha hayati edimle-risözkonusudur.Nevarkiinsanıinsanyapan,onuhemdiğervarlıklardanayıranhemdekendiözdeşleriarasındaonabaşkalıkkazandıranenbirincieylemdoğrudanoku-maktır.Öyledirziraokumaklabireyselihtiyaçlarıolanher-hangibirorganizmaolmaktanyarınınıbelirlemeveyön-lendirmegücünesahipbiriradeyegeçişyapmışolunur.

Okuyan insan geçmişi bilir. Hala dimdik ayaktadurancamilerin,katedrallerin,kalelerinduvarlarındata-şınsolukalıpverişiniduymaya;yıkılmayayüztutmuşçeş-melerin,hanlarınkalıntılarıarasındayokolanyaşantılarıninleyişine tanıklık etmekdeğildir sadecegeçmişibilmek.Mantıksızgörünenmücadelelerinmantığınıanlamakiçinyıkılanbirduvarlaaslındahangimedeniyetindeyıkıldığı-nıgörebilmek içinokumakyegâneöğretmendir.Okuyaninsankendizamanınıbilir.Dünyanıngidişatını,duyduk-larıyerineokuduklarıylaöğrenmeyeçalışır.Belkiokumakdasessizbirkonuşmayıduymaişidir.Fakatartıkokumabilincinevarmışbirisi içinduyduklarıarasındadoğru ileyanlışıayırabilmekerişkinliğideoluşmuştur.

Okuyaninsankendinibilir.Oartıkrüzgârınönün-dekiyapraktanayrılmıştır.Eksikliklerininfarkındadır.Ha-yatındaki değiştiremeyeceği yetersizliklerinin onu ruhenyıkmasına izin vermez. Elbette bunun adı görmezliktengelmekdeğildir.Ancakbaşkayönleriniokumaklatanırvebuyönlerinigeliştirerekkendisiolur.Okuyaninsanyarı-nını düşünür. İşte okumayı asıl anlamlı kılan da budur.Çünküokunanhermetinzatenyarındüşünülerekkalemealınmıştır.Heryazarındüşüdüröldüktensonradasessiz

kelimelerlekonuşmayısürdürebilmek.

Bir okurun yarınını düşünmesi, küçük bir çocu-ğunatacağıadımınkorkusunudüşünmesindekiihtiyattanfarklıdır.Öncelikleyarınkaygısı taşıyanbir insan,bugü-nünüorayagüzelhatıralarbırakmaklageçirir.Hafızalardakötüeylemlerleyeretmektenkorkar.Tabibudüşüncenintekkaynağıokumaklasınırlıdeğildir.Baştaeğitimolmaküzereçeşitlikişiselyaptırımlardaaynıkişiselyaşamsan-sürünü sağlayabilir. Ancak okumak insanı sansürün biradımilerisinetaşırvegüzelhatırlanmakiçinonugeliştiricietkinliklereyönlendirir.

Biryazarındadediğigibigaliba,“İnsanokuduk-larıyla yaşar, yazdıklarıyla hatırlanır.” Okudukça yaşamıkendi sınırlılıklarının dışına çıkar ve zamanının başkayaşam birikimlerini de deneyimlemesini sağlar. Herkesgibiolamaznevarkiherkesinhayatındanbiranatanıklıkedebilme zenginliğini elde eder. Yazdıklarıyla da dünya-dançekipgittiktensonrahalakonuşmayı,birşeylersöyle-meyi,dinginbirokurunzihninegeçmişianlatmayısürdü-rür.TıpkıdörtyüzyılönceyaşamışCervantes’inmahzunşövalyeDonKişot’unhikâyesinianlatırkenaslındakendihikâyesinideanlatmasıgibi.TıpkıaynıCervantes’lekonu-şabilmeayrıcalığıkazanmışherokurgibi.Okumakböyle-dirişte.O,ölümünelindenbirşeylerkurtarabilmektir.

Canan OLPAK KOÇAnkara Çocuk Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

Öğretmeni

KİTAP ÖNERİLERİ

KİTAP ÖNERİLERİ

FÎHİ MÂ FÎH/ ATAÇ YAYINLARI/MAKALELERMevlana Celaleddin-i Rumi

FîhiMâFîh,MevlânaCelâleddin-iRumî’ninmeclislerin-deki konuşmalarının, oğluSultanVeled veyamüritlerin-denbiritarafındanyazılarak,sonradanbunotlarınbirara-yagetirilmesiylemeydanagelmişbireserdir.Her fasıldaelealınanmevzuvemeselelerbaşkabaşkadırveherfasılmuhtevasıbakımındanmüstakilolmaklaberaberHazret-iMevlâna’nınumumiolarak tasavvufidüşüncelerini, dini,felsefi,ahlakiakidelerini,dünyaveinsanlıkgörüşünü,ta-biatını,şiirtelakkisini,devrininbirçokmühimolaylarını,muhitinivenihayetgenişmuhitiüzerindekiderinvebü-yüktesirianlatmasıbakımındantambirbütünlükgöste-rir.Bueserdehâkimunsur tasavvuftur.Birçok fasıllardadoğrudandoğruyavarlıkbirliğiinanandan,mutlakvarlıkve zuhurundan, akl-ı kül ve nefs-i külden, kâinat, eflak,anasır ve devirden, dünya ve ahiretten, insan, veli, nebive insan-ı kamilden, sülük ve derecelerinden, yakinden,aşk ve cezbeden bahsedilmiştir. FîhiMâ Fîh’i okuyanlarHazret-iMevlâna’nın bütünbuhususlardaki düşünce vegörüşlerininebüyükbiraçıklık,sadelikveaynızamandanebüyükbirkudretleanlatmayamuvaffakolduğunugö-receklerdir.

ŞEHZADE /YAKIN PLAN YAYINLARI/ROMANYavuz Ahmet

On altıncı yüzyılda Anadolu’da akbabalar yaşamaktadır.1553yılındaOsmanlıordususefereçıktıktansonraİstan-bul akbabaların istilasına uğrar. Aynı günlerde Saray’daRüstemPaşa’nın,HürremSultan’ınpençelerinedüşenbirisim,songünleriniyaşamaktadır:ŞehzadeMustafa.Tarih,bazen anlatıldığının tam tersine yaşanmıştır ve çoğu za-mandayaşandığınıntamtersimetinlerleanlatılmıştır.

Birtarafta,babasıBeyazıt’ızehirlettiğiiddiaedilenbirpadişah,yaniYavuz...

Yavuz’ungölgesindebütünömrünüsorgulayanbirsultan,Kanuni...

Diğertaraftababası tarafındanidamınakararverilenbirşehzade...

TaşlıcalıYahya’nındilinden,ŞehzadeMustafa’nınölümeyürüyüşününhikayesi...

“KaleminiHürremkırdı,ağıtınıYahyayazdı...

Fetvasızvefermansızbirölümünhikayesi…”50

5151

DEYİM

İlk Çağ inançlarına göre insanlar öldükleri vakitbirtakım eşyalarıyla birlikte gömülürlerdi. Tanrılarınasunmak ve öte dünyada kullanmak üzeremezarlara bir-liktegötürdükleribueşyalargenelliklekıymetlimadenvetaşlardanmamulkapkaçakiletakılardanoluşurdu.Türkbeyleri de İslâmiyet’ten önceki zamanlarda korugan de-diklerimezarlarınaaltın,gümüşvemücevherleriylebirlik-tegömülürler,sonradaüzerinetoprakyığdırtarakhöyükyapılmasını vasiyet ederlerdi. Eskimedeniyetlerin beşiğiolanOrtadoğuveAnadolu’dapekçokünlühükümdarlaraaitbutürmezarvehöyüklerhâlâbulunmaktadır.

Altınvehazineher zaman insanoğlunun ihtiras-larınıkamçılamış,neredevenekadarkutsalolursaolsunelde edilmek için insanı kanunsuz yollara sevk etmiştir.Höyüklerdekihazinelerdezamanlayağmalanmayabaşla-nıncaöleninruhununmuazzepedildiğidüşüncesiyleüze-rinetoprakyığılırvegittikçedahabüyükhöyükleryapılırolmuş.Okadarkiöleninyakınlarıvecenazemerasiminekatılanlarınbirerküfetoprakgetiripmezarınüstüneatma-

“TOPRAĞI BOL OLMAK’’

ları,gelenekhâlinialmış.Öyleyamezarınüzerindetopraknekadarbololursa,düşmanlarveartniyetlilertarafındanaçılmasıvehazineninyağmalanmasıokadarengellenmişolurdu.Budurumdatoprağıbololankişideötedünyadarahatedecek,enazındankullanmayaeşyasıvetanrılarınasunmayahediyesibulunacaktır.Bugündilimizdeyaşayan“toprağıbololmak”deyimi,aslındaölenkişihakkındabiriyi dilek ifade eder. Türklerin İslâm dairesine girdiktensonra yavaş yavaş terk ettikleri höyük geleneği, “toprağıbololmak”deyiminindegayrimüslimlerhakkındakulla-nılmasınayolaçmıştır.YakınzamanlarakadarMüslümanölüleriçin“Allahrahmetetsin!”,diğerleriiçinde“Toprağıbololsun!”denilirdi.Şimdikigazetelerinölümilânlarındabu deyimin bilinçsizce veMüslüman ölüler hakkında dakullanıldığınıgörüyoruz.Eğerilânıverenler,kendiölüleri-nirahmetyerineboltoprağalâyıkgörüyorvebunainanı-yorlarsa,bizede“Toprağıbololsun!”demekdüşer.

İskender Pala – İki Dirhem Bir Çekirdek

ARALIK/2016

İzmirBelediyesimezarlıklarmüdürlüğündegörevyapan bir arkadaşım anlatmıştı. Aynımahallede doğup,büyüyüp, aynı okullardaberaber öğrenimgördükleri birarkadaşıvarmış.Arkadaşıkendinegöredahaiyibirüni-versite tahsili yapmış, yurt dışındaki üniversitelerde deeğitimgörmüş,iyibirtahsil,iyibirrefahdüzeyiniyakala-mış.Buaradadaçocukluktangelenarkadaşlıklarıdadevametmiş. Arkadaşı dünyada kendine göre gelebileceği enyüksekmertebeye,arkadaşlarınagöredeenyüksekrefahseviyesiniyakalamasına rağmen,arkadaşının tekkusuruimanzafiyetiimiş.Necamiilenedediğerdinlervedin-lerinmabetleriyle bir ilgisi varmış.Arkadaş çevresindenhiçbiribuarkadaşlarınıbirgünolsuncamidegörmemiş-ler.Dostçevresinincenazesindekarşılaşsalarbilekendisicamiyibırakıncamiavlusunabilegirmez,caminindışındacenazenamazınınkılınışınıbeklermiş.Dostlarbuolurmudemeyin,oluyor.Manisa’mızıncenazetörenlerindeHatu-niyeCami’ndebutürörneklerebendebizzatşahitoluyo-rum.Sanırımsizlerindedikkatiniçekiyordur. LisetalebesiykenİzmirŞadıravanCami’ndeRamazanayındavaazverenKaradenizlibirhocavardı.İsminibil-miyorum.Lakabı“LazHoca”diyeanılırdı.Buhocamızınşimdiki tabiriyle takipçilerivedinleyicilerioldukçakala-balıktı.Zamanzamancamiiçindeyerbulamazdık.Namazıdışarıdakılardık.HocaKaradenizşivesiylekonuşuyordu.Anlatıştarzınazamanzamancemaatgülerdi.Vaazlarıhemneşeli,eğiticivenükteligeçerdi.Birgünvaazında“Cema-at-iMüsliminsizocamiyegelemeyenlerikınamayın.On-lar gelse de bu camiye giremezler. Onların başında (ikikolunuaçarak)habukadarboynuzlarıvardır.Bucamininkapısındansığmaz.Girsederükûyaeğilemezler,secdeyegidemezler,çünküonlarınboyunlarındabukağılarvardır”derdi.Onunjestvemimiklerine,şivesinebendedahilkı-kırkıkırgülerdik.SonradanKur’an-ıKerimdenYasinsu-resininmanasınıokurken8-9-10.ayetinde“Şüphesizbizonların boyunlarına, çenelerine kadar demir kelepçelergeçirdik. Şimdi onların burunları yukarıda somurtmak-tadır.Bizonlarınhemönlerine,hemarkalarınabirersetçektik.Veonlarısardık,artıkonlargörmezler.Senonla-

YUMURTANIN KAPIYA DAYANMASI ŞART MI?

rıhauyarmışsın,hauyarmamışsın.Onlaragöreaynıdır.Onlar imanetmezler”hocanınanlattıklarınıaynenYasinsuresindeokuyuncabirşakaveespriolmadığınıanladım.Hoca,gözümdebirkatdahabüyüdüveondansonravaaz-larınımümkünolduğukadarhiçkaçırmadım.

Dönelimmezarlıkmüdürü arkadaşıma.Bu camiilenamazlailgisiolmayanyüksekdüzeydekiarkadaş,her-kesin başına gelebilecek bir trafik kazasınamaruz kalır.Kaza sonucu eski sağlığını kaybeder ve felç olur. Evdençıkamaz hale gelir. Eski aktivitelerini icra edemez halegelirveeskişöhretinikaybeder.Ömrününsongünleridir.Mezarlıkmüdürüarkadaşınıtelefonlaarayarakkendisiy-le bizzat görüşme isteğini telefonda bildirir.Mezarlıklarmüdürüarkadaşıbirhafta sonueskiarkadaşlarındandabirkaçınıalarakarkadaşlarınıziyaretegiderler.Eskihatı-raları anlatıp,hoşbeşten sonra “Allah ısmarladık”deyipayrılırlarken arkadaşı bir ricada bulunur. “Ne olur banaBornovamezarlığındanyolabakanbirtaraftanbirmezaryeriayırabilirmisin?Ücretikonusundadüşünmekaçparaolursaolsun”der.Bizimarkadaş“nedenyolkenarı?”de-diğinde,“Allahbanadünyanimetlerindennevarsaikramettiamabenonakullukgörevimiifaedemedim.Şimdidegörüyorsun halimi.Geri dönüşümmümkün değil.Onunhuzurunavaracakyüzümyok.HiçolmazsayolkenarındangeçenlermezartaşımıgörürderuhumabirFatihaokurlardiyemezaryerimiyolabakanyerdenistiyorum”der.

İbadeti,iyiliği,şükrüzamanındayapmakgerekir.Sahipolduğumuztümdünyanimetlerizamanlatersoran-tılıdır.Zamanilerledikçesahipolduğumuzimkânlarbirerbirer bizi terk eder. Gençlik gider, sağlık gider. Paramızkalsadaahirömrümüzdeoparalarbizegünahbileişlete-mez.Biriktirdiğimizbanknotlarsokaktagördüğümüzka-ğıtparçalarındanfarksızhalegelirler.Hayatakıpgidiyor,gelinbuhengamedepişmanolmadangörevlerimiziyerinegetirelim.Görüşmekdileğiyle...

Kadir KESKİNEğitimci - Yazar

Babanın İşi

Üçöğrencibabala

rıileövünme-

ktedir.Birincisi

:

-”Benimbabamço

kustatamir-

cidir,enkülüstüra

rabayıbilejet

gibiçalışırhaleget

irir”.

-”İkincisibenimba

bamçok

büyüksıvacıdır,en

çirkinevi

bilebirsıvasaçok

güzelhale

getirir.”Sonuncuö

ğrenci,

-“Benimbabam,k

örleringö-

zlerinbirandaiyi

eder,tekerlek-

lisandalyedekileri

yürütürhatta

koluolmayanların

kollarını

çıkartır”.

İkiöğrenci,dönüp

sormuşlar

-”Babanevliyamı?

ӂocukcevap

vermiş.-Hayırza

bıta!

FIKRALAR

FIKRA VE NÜKTELER

Rüya TabiriAdamınbiribirrüyagörmüş

sonrarüyatabircisinegitmiş

başlamışanlatmaya;-Yahocambenbirrüyagördüm

sormagitsin.Öncebirağaç

gördümağaçmıdesem,çınar

mıdesem,meşemidesem...Bir

yeşillikgördümyeşillikmide-

sem,çayırmıdesem,çimenmi

desem...Sonrabirsugördüm

ırmakmıdesem,nehirmidesem,

okyanusmudesem...Adamınherşeyi3defatekrar-

layarakanlatmasınasinirlenen

tabircibirhışımla;-Allahseninbelanıverecek

bugünmüdesem,yarınmıde-

sem,öbürgünmüdesem...

53

ARALIK/2016

Kendidünyamızdavarolduğunubilipyoksaydı-ğımızhayvanlarvarken,bizgidelimuzaylıarayalım!Belkidetambir ironiyizdir.Eskiçağlardanberidoğaile iç içeolanbizler,zamanlasürekliolarakyiyen,içen,satınalanyanitüketencanlılaradöndük.Enacımasızolanıdadoğa-yıtüketerek(yanibindiğimizdalıkeserek)dünyadakitümyaşamıtehditediyoruz.Pekidoğaileiçiçeyaşarkennasılbuhalegeldik?Cevabıbasitdeğilmi?Teknoloji,sanayi-leşme,ilerleyenbilimvs.Sanırımbuncailerlemearasındakendimiziilerletmeyiunutmuşolabiliriz.Pekigeriyenasıldöneriz?Bununcevabıçokbasit.Yardımlaşarakveduyar-lıolarak.Bunuyapmakzorundayızçünküonlarınyaşamyerlerini biz işgal ettik.Bina ve gökdelenlerdikip, asfaltyollarçizdik.Yinedezararınneresindendönsekkârdır.

Doğadaençokiletişimkurduğumuzcanlılarhay-vanlardır. Birçok hayvan sesinize veya davranışlarınızatepkiverir.Hattabir çoğunudadışarıdaki tehlikelerdenkorumakiçinevimizdebesliyoruz.Fakatbuyeterlideğil.Onlarasokaktadabakmalıyız.Bayatlayanekmeklerimizibalıklaraveyakuşlaraküçükparçalarhalindevererek,ar-tanyemeklerimizikapınınönünekoyarak,enönemlisidebirkapsubırakarakhayvandostlarımızayardımcıolabi-liriz.Yalnızdeğiliz,hepimizaynıgezegendeyiz;hayvanlar,bitkiler,insanlar...

Hergünev-işgüzergahındayürürkenminikkap-lardasuveyayemekgörüyorum.Hattayağmurlubirsa-bahtakarşıdankarşıyageçenbirköpek içinyardımseverbirvatandaşaracınınikazlambalarınıaçıptrafiğidurdur-du ve köpeğin güvenle karşıya geçişini izledi. Bunun ne

YALNIZ DEĞİLİZ!

trafiktekilerenedeköpeğebirzararıoldu.Ogünherkesingülümseyerekmutlu vehuzurlubir şekilde yollarınade-vamettiklerinitahminedebiliyorum.

SizlerlebirdeUzakDoğu’danbirolayıpaylaşmakis-tiyorum.Olay,1920’liyıllardaTokyo’dayaşayanbirprofesörilebirköpeğinhikayesinianlatmaktadır.Haçiko,ölünceyekadar sadakatle bağlı olduğu sahibini her gün işe gider-kenbindiğimetroistasyonuolanShibuyaMetroistasyonukapısındabekleyenAkitacinsibirköpekti.Ancakhikayederin. 1924 yılında Tokyo Üniversitesi’nde görev yapanJapon profesör Dr. Hidesaburo Ueno, küçük bir köpekyavrusu buldu. ProfesörUeno, köpeğin adını Japoncada“sekizinci”anlamınagelenHaçikokoydu.Safkanakitacin-sibeyazbirerkekolanHaçiko,hersabahüniversiteyegit-mekiçinevdenmetroyakadaryürüyensahibineeşliketti.Metronundışkapısınakadargetirdiğisahibiniuğurladık-tansonradaevedöndü.Çokgeçmedenbirakşamüniver-site dönüşünde metronun çıkışında profesör, Haçiko’yukendisinibeklerkengördüveçokşaşırdı.Buakıllıköpeksahibininevedönüş saatlerinihesaplayarakveaynı yolukullanacağınıdüşünerekmetronunönünegitmişti.

OndansonrakibiryılboyuncaHaçikohersabahsahibini metroya kadar götürdü, her akşam iş çıkışın-dadametronunönündekarşıladı.Hiçsaatinişaşırmadı.Amabirakşammetrodançıkmadıprofesör.Haçikogözle-rimetronunkapısındageceboyuncabekledi.Birsonrakiakşamyineyoktuprofesör.Üçüncüakşammetrodanyineçıkmadı.Üniversite’dekalpkrizigeçiripölmüştüprofesör.Haçikoherakşam‘’sahibimmetrodangelecek’’diyeinatlabekledi.Haftalar,aylarboyuncaherakşamTokyometro-

sunun Shibuya istasyonu’nun kapısına gitti.Haçiko tam9yılboyuncasahibiningelmesinibekledi.11yaşındaykenmetronunkapısındaöldü.

BugünTokyo’yagidenlerinShibuyaistasyonununkapısındakarşılaştığıköpekheykeliHaçiko’dur.Japonlar,sadakat ve insan-hayvan ilişkisinin sembolü olarak ölü-mündenhemensonra9yılboyuncasahibinibeklediğiyereHaçiko’nunheykelinidiktiler.İştebuduyarlılıkvarolduk-çaherşeydahagüzelolacaktır.DünyadabinlerceHaçikovar.Önemliolanonlarıdinlemek,önemsemek,duymakvearkadaşolmaktır,heledeyalnızlıktanşikayetediyorsanız.

Pelin DALKILIÇİnfaz ve İyileştirme Şube Müdürlüğü

Sosyal Çalışmacı

ARALIK/2016

Spor denildiği zaman aklımıza futbol, basketbol,voleybol,güreşvetenisgibispordallarıgelmektedir.Dünyagenelindeyeralan,çokyararlıolduğuhaldeoynayansayısıazolduğu için insanlar tarafındanfazlabilinmeyen fakatsporcular tarafından bilinen spor dallarını ve daha çokhangiülkelerdenasıloynandığıkonusundasizleriçinbirderlemeyaptık.

Bowls: Bowlsun ana vatanı İngiltere’dir. Bowls oyunufazlahareketgerektirmeyenbiroyunolduğuiçinileriyaş-larasahipsporseverlerindeoynayabileceğibirspordalı-dır.Yanlardanbasıkolantoplarınhedefeenyakınbiçimdegönderilmesiamaçlananbiroyundur.

GÜNÜMÜZDE AZ BİLİNENSPOR BRANŞLARI

Su Altı Rugby:SualtıRugbysporu4metrederinliğesahipbirhavuzdaoynanır.11kişidenoluşan2takımtopurakiptakımın kalesine atmaya çalışır. Kaleler su altında bulu-nur.Suyunkaldırmakuvvetinedeni ile çok eğlenceli birhalalansualtırugby’sindesuiçerisindehareketetmekol-dukçagüçvenefesinizinkuvvetliolmasıgereklidir.

Pelota: Pelotanın anavatanı Pelota’dır. 1924, 1968 ve1992tarihlerindegösterisporuolarakolimpiyatlardaoy-nanmıştır.Raketebenzeyeneltahtalarınınbileklerebağ-lanmasıiletopunbutahtalarileduvaraşiddetlibirşekildegönderilmesi şeklinde oynanan bir oyundur. Rakiplerinduvardansekentopavuramamasıylasayıalınanspordur.

56

Bocce: Günümüzdeki şekliyle ilkolarakRomalılar tara-fından oynanmıştır ve bocce adını da Romalılar’dan al-mıştır.BocceoyunununkökenininAnadolu’yadayandığıveM.Ö5000yıllarındaoynanıldığıtahminedilmektedir.Oyunilkolarakcilalanmışkayaparçaları ileoynanırken,günümüzde tamamen yuvarlak ve sentetik malzemeler-denyapılmıştoplarileoynanmaktadır.Bocceoyunundakiamaç,attığınız toplarınhedef topayakınolmasını sağla-maktır.Hedeftopadahayakınolarakatılanhertopiçinbirpuanalınıyor.15puanalanoyunukazanıyor.Eğerrakibintopuhedeftopadahayakınisevesizinyuvarlamanızim-kânsızisehedeftopuyadarakiptopuvurmakiçindeatışyapılabilmektedir.

Bandy: Futbolunbuzüstündepatenlerlevesopaylaoyna-nanhaliiseBandy.Futboldaolanherşeybuspordadavar.Taç,korner,frikik,kırmızı,mavikartfutboldaolanaklını-zagelentümherşey.Buoyunfutbolsahasıbüyüklüğün-dekibirbuzpistindeonbirkişiliktakımlarlaoynanıyor.

Bandy’eyarıhokeyyarıfutboldadiyebiliriz.Çünküsahanın boyutları, oyuncu sayısı, oyun süreleri futbollaçokbenzerlikgösteriyor.Buzhokeyipateni, sopa,dizlik,dirseklik,hokeyşortugibimalzemelerikullanmasıyönüy-le isebuzhokeyine çokbenziyor.Topisebuzhokeyindenfarklı.Bandybuzhokeyikadarsertdeğil.Sahaçizgileridebuzhokeyinden farklı. Ceza sayısının çokluğuyla buz hokeyinebenziyor.Biroyuncubirmaçtaüçkezmavikartgörürsehakem oyuncuyu maçtan attığını gösteren kırmızı kartıgösteriyor. Ceza süresinin sonunda yedek oyunculardanbirioyunadahiloluyor.Bandyoyunundaofsaytisefutbol-dakininaynısıyani futboldaofsaytnasıl isebandydedeaynışekilde.Forvetoyuncusupasalabilmekiçinkaleyeenyakınsavunmaoyuncusunungerisindeolmalı.

Korfbol: Korfbol’unFlamancaanlamısepettopu.Enilginçyönüisediğerbütünsporlardanfarklıolarakcinsiyetay-rımıyapılmamasıdır.Yanibuspordakadınlarveerkeklerbirlikteoynuyor.Sonzamanlardabirazdaolsapopülarite-siartmışolanbuspor,1993yılındaUluslararasıOlimpiyatKomitesitarafındanuluslararasıbirspordalıolarakkabuledilmiştir. Türk seyircisi ise korfbol’u 1995 yılında tanı-mıştır.Bugüngölgedekalmışolanbuspordalınaençoksahipçıkanlariseüniversiteleroldu.Günümüzdeyirmiyeyakınüniversiteninkorfboltakımımevcutdurumda.Hat-taonbeşinüzerindedekulüptakımıbulunmakta.

Korfboluoynayanlarvebuspordalınagönülve-renler, korfbolun çok zevkli bir spor olduğunu, hatta iz-leyen herkesin bu sporu yapmak isteyeceğini söylüyor.Onlaragörekorfbolunenönemliyanıbuspordayardım-laşmanın çok önemli olmasından kaynaklanmaktadır.Korfbol’da her takım dört kadın ve dört erkekten oluşur.Oyunculardandördüsavunmayaparken,gerikalandördüise hücum eder. Bu oyunda diğer oyunların aksine topuzıplatmak ve dripling yapmak yasak. Oyunda sayı, topubirdireğinucunatakılıüçbuçukmetreyüksekliğindekise-pettengeçirerekyapılır.Herikisayıdansonraisetakımlarbölge değiştirirler ve defans oyuncuları hücuma, hücumoyuncularıisedefansageçer.

Hapkido: GüneyKore’ninbayrağınıbilirmisiniz?GüneyKore’ninbayrağıYingveYang’lardanoluşmuştur.Yanibudademekoluyorkiiyilervekötüleryanyana.HapkidobuanlayışauygunbirşekildeüçbinyıllıkKorekökenlibirsa-vunmasanatınıveadetabiryaşambiçiminitemsilediyor.Beden,ruhveiçenerjininuyumlubirlikteliğiniyansıtıyor.Hapkidoaslındabirspordançokmeşrusavunmayauygundövüşsanatıolarakkabulediliyor.Aslındabütünsavunmasanatlarında uygulanan teknikler dövüş kalıplarından çok,ruhuvebedenieğitenegzersizlerolarakgörülüyor.Meditasyonbukonudaönemlibirroloynuyor.Amaçdüşmanıyokediportadankaldırmakdeğil,düşmanakarşısavunmayaparakonukazanmaktır.Hapkidoaynı zamandavücuthareket-lerinindışındaateşsizhertürlüsilahıustacakullanmayı,günlükhayattakullanılaneşyalarıbirer silahadönüştür-meyiöğretiyor.Örnekverecekolursakeğer;sopa,şemsiye,bıçak,yelpaze,tokavebunlarabenzerbirçokgünlükaraçgereçlerinkullanımıdabuoyunakatkısağlıyor.

Hazırlayan: Ferhat ÇELİKERVan M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

Öğretmeni

ARALIK/2016

57

İNCELENEN DEĞERLER

58

İncelenen DEĞERLER

OCAK: SAYGI TEMMUZ: YARDIMLAŞMA

ŞUBAT: SEVGİ AĞUSTOS: SABIR

NİSAN: SAĞLIKLI YAŞAM EKİM: DÜRÜSTLÜK

MAYIS: AİLE KASIM: DOSTLUK VE VEFA

HAZİRAN: SORUMLULUK ARALIK: HOŞGÖRÜ

MART: VATANSEVERLİK EYLÜL: ADALET

YENİ DEĞERLER

Yeni DEĞERLER

YENİ: BAŞARI

YENİ: EMEK

ADALET

SAĞLIKLI YAŞAM

YENİ: İSRAF ETMEMEK

MART: VATANSEVERLİK YENİ: GÜVEN

YENİ: ÇALIŞKANLIK

YENİ: AHLAK

YENİ: AİLE VE TOPLUM

YENİ: EMPATİ

VATANSEVERLİK

YENİ: ÇANAKKALE RUHU

59

ARALIK/2016

”Bazı kimseler güllerin dikeni olduğundan yakınırlar, ben dikenlerin gülü olduğuna şükrederim.”

Alphonse Kari