sayısal zenit kameralar ile astro -jeodezik Çekül sapmalarının belirlenmesi
DESCRIPTION
TUJK 2012 TUYS’nin Modernizasyonu 28-30 Mart 2012. Sayısal Zenit Kameralar ile Astro -Jeodezik Çekül Sapmalarının Belirlenmesi. Kerem Halıcıoğlu 1,2 , Rasim Deniz 1 , Haluk Özener 2. 1-İstanbul Teknik Üniversitesi Geomatik Mühendisliği - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Sayısal Zenit Kameralar ile Astro-Jeodezik Çekül
Sapmalarının Belirlenmesi
Kerem Halıcıoğlu1,2, Rasim Deniz1, Haluk Özener2
1-İstanbul Teknik Üniversitesi Geomatik Mühendisliği2- Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Jeodezi
Anabilim Dalı
TUJK 2012 TUYS’nin Modernizasyonu28-30 Mart 2012
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
2
Akış
• Zenit Kamera Sistemleri• Sayısal Zenit Kameralar• Dünyadaki Gelişmeler – Güncel Uygulamalar• SZK-İTÜ/BÜ• Gelecekteki Olası Uygulamalar• Değerlendirmeler
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
3
Zenit Kamera Sistemleri – Uydu KameralarıBaker-Nunn Uydu İzleme Kamerası
BC-4 Uydu Kamerası Markowitz Ay Kamerası
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
4
Analog Zenit Kamera SistemleriJürgen Gessler -1975
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
5
Analog Zenit Kamera Sistemleri
Gessler -1975
1985-2000TZK1-TZK2 (Almanya - Hannover)
TZK3 (İsviçre -ETH Zürih) 433istasyon
0,3"-0,5"
Hirt -2000 Bürki -1986
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
6
Sayısal Zenit Kamera Sistemleri
TZK2-D (Almanya - Hannover) DIADEM (İsviçre -ETH Zürih)
623 istasyon 0,1"
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
8
Ölçme/Değerlendirme Yöntemi• Astronomik koordinatlar Λ ve Φ (ITRS), çekül
çizgisinin doğrultusunu belirler, yıldız koordinatları (ICRS) ise gök küre üzerinde tanımlıdır. Bu iki koordinat sistemi ise GAST ile ilişkilendirilir. Astro-Jeodezik yöntemler tam olarak zenit noktasında konumlanmış bir yıldız için astronomik koordinatları (çekül çizgisi, Λ, Φ) ve ekvatoryal koordinatları (zenith doğrultusu α,δ) eşit kabul eder.
Φ = δ Λ = α – GAST
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
9
Ölçme/Değerlendirme Yöntemi
• Genellikle yıldız tam olarak Zenitte gözlenemez, bu nedenle Zenit civarındaki yıldız kümesi CCD aracılığıyla görüntülenir ve referans yıldızlar yardımıyla hesaplanır. Çekül sapması bileşenleri (ξ, η), lokal çekül doğrultusu ve kameranın GPS ile elde edilen jeodezik koordinatlarından (ϕ,λ) hesaplanabilir.
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
10
Ölçme/Değerlendirme Yöntemi(ξ, η) Tanjant koordinatları(α, δ) rektasansyon sis.
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
11
SZK Uygulamaları• BKG-IfE (Almanya)• TZK2-D • 2004-günümüz
• K-G -> ~540 km• D-B -> Devam ediyor• ~300 istasyon GOCE-GRAND
II Projesi (GOCE-GRavitationsfeld-ANalyse Deutschland II)
• Global modellerin doğrulanması
Voigt, 2009
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
12
SZK Uygulamaları• İsviçre (~540)• Portekiz 2004• Yunanistan 2006• Kuzey Almanya• Hollanda• 623 (SZK)+433
(AZK)=1056 istasyon• İsviçre Geoit Modeli
(CHGeoid2004)• İsviçre Alp Dağları Transit
Geçişi-57 km (2005)Hirt, Bürki, 2011
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
13
SZK Uygulamaları
• NOAA-ETH• ABD-Texas• 330 km• 228 istasyon• Initial Results of
the Geoid Slope Validation Survey of 2011
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
14
SZK Uygulamaları
• Meade 14" LX200 Teleskop• Trimble 5700 GPS • Canon EOS 500D• Pictor 216XT• Leica Nivel20 Eğimölçer
Meade LX200GPS Teknik Özellikleri
Optik Schmidt-CassegrainAçıklık 356mm (14")Ayna Çapı 370mm (14.57")
Odak Uzaklığı 3556mm f/10 (14")Görsel Yıldız Büyüklüğü Limiti (yaklaşık)
15.4 (14")
Fotografik Yıldız Büyüklüğü Limiti (yaklaşık)
18.5 (14")
Meade Pictor 216XT ile Görünütü Boyutları
3' x 2' = 0.002deg2
Canon EOS 500D ile Görünütü Boyutları
14' x 21' = 0.081deg2
35mm Angular Film Coverage 0.45° x 0.65° (12"); 0.39° x 0.56° (14")GPS Ünitesi ve eğimölçer 16-kanallı GPS alıcısı, elektronik sensörler
GO TO Hassasiyeti 2-arc mins. (1-arc min. in HP-mode)
Teleskopun Net Ağırlığı (Sehpa ile) 75 kg (166 lbs.)
Kandilli Rasathanesi
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
15
SZK Uygulamaları - İstanbul
• Test Gözlemleri (Kandiil Rasathanesi -TUG)
• Sistemin düzeçlenmesi• Yıldız görüntüsü kaydı ve
pozlama uzunluğunun belirlenmesi
• Referans yıldızların tanımlanması
• Referans yıldızlar yardımıyla resim orta noktasının koordinatlarının elde edilmesi
Kandilli Rasathanesi
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
16
SZK Uygulamaları -Antalya
85/104 Referans Yıldız
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
17
SZK Uygulamaları – Standart Astrometrik Model
• Sistemin ölçmeye hazırlanması• Farklı kamera azimutlarında
gözlem• Referans yıldızların tanımlanması• Astrometrik indirgeme• Kamera optik ekseninin
koordinatlarının hesabı• Çekül sapmalarının belirlenmesi
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
18
SZK Uygulamaları – Zenit yıldız alanı
• UCAC2 yıldız kataloğu• 0,2 sn pozlama • 3"x0,007sn• Yıldızların noktasal görüntüsü
Hipparcos Tycho-2UCAC/2/3?GSC 1.1GSC 2USNO-A USNO-B
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
20
İTÜ/BÜ SZK
• TÜBİTAK 1001 Araştırma Projesi – 111Y125 (15.Ocak.2102)
• 8" Meade LX200GPS teleskop, 14,0-16.5 mag yıldız sınırı, kontrol ünitesi, odaklama sistemi (f/-distorsiyon)
• Piksel boyutu>9x9µm, QE>yüksek , kuyu derinliği>20K-30K, zaman sinyali ile kontrol CCD Kamera
• Leica Nivel 210 eğimölçer (0.001 rad~0,2")• GPS zamanı, jeodezik koordinatlar 1PPSOut• Yıldız katalogları, UCAC2/3, GSC• Görüntü değerlendirme, sistem kontrolü
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
21
Değerlendirmeler
• SZK sistemlerinin ile elde edilen çekül sapmaları farklı yöntemler elde edilen verilerle birlikte kullanılabilir. İsviçre, Almanya vb.
• Astro-jeodezik yönteme dayalı geoit• Bağımsız bir yöntem olarak astro-jeodezik yöntem-
denetleme• Geoidin orta dalga etkilerinin belirlenmesi
• 6-10 / 1000 km^2 ÇS noktası (100-500 gravimetri) cm Astro-geoit (Gerstbach)
TUJK 2012 | TUYS'nin Modernizasyonu | 28-30 Mart 2012 | Zonguldak
22
Teşekkürler• TUG • İTÜ Geomatik Mühendisliği• Leica Sistem A.Ş.• B.Ü. Kandilli Rasathanesi DAE Astronomi Lab.
iletişim: [email protected]