1Klasyfikacja zestykw ze wzgldu na przyjte kryterium podziaowe. Zestyki mona podzieli ze wzgldu na: a)rodzaj pracy -rozczne --rozwierne --zwierne ---proste ---zespolone -nierozczne --ruchome -- nieruchome b)ksztat powierzchni stykowej -powierzchniowe -punktowe -liniowe c)budow -szczkowe -szczotkowe -palcowe 2) Zdefiniowa pojcie rezystancji zestykowej i jej elementw skadowych. Rezystancja zestykowa dodatkowa rezystancja wynikajca z wprowadzenia zestyku do toru prdowego Na rezystancj zestykow skada si: rezystancja przejcia i rezystancja nalotowa Rz = Rp+Rnal Rp wywoana zagszczeniem linii prdu w miejscu rzeczywistej stycznoci stykw Rnal w skad wchodzi warstwa gazu absorbowanego na powierzchni stycznoci oraz warstwa korozyjna zwizkw chemicznych 3Wykreli rozkad temp. Zestyku punktowego w stanie cieplnie ustalonym zaznaczy i zdefiniowa poszczeglne temp.

Wpyw zwikszenia mocy odbieranej z uku na charakterystyk statyczn

a)Dobra przyrzdy (urzdzenia) elektroenergetyczne ze wzgldu na ich wytrzymao zwarciow mechaniczn i ciepln b)Zaprojektowa odpowiednie ukady pocze elektrycznych (topologi) sieci z uwagi na spodziewane prdy zwarciowe c)Zaprojektowa szyny zbiorcze w rozdzielniach d)Dobra przekroje przewodw i y kabli e)Wybra metody i specjalne rodki ograniczajce prdy zwarciowe f)Dobra nastawy i przeanalizowa warunki pracy elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej g)Zaprojektowa i przeanalizowa skuteczno systemu ochrony przeciwporaeniowej h)Okreli oddziaywanie prdw zwarciowych na prac urzdze elektrycznych i elektronicznych 24. Wymieni i zdefiniowa rodzaje prdw zwarciowych. Przebiegi przejciowe prdu zwarciowego: iok skadowa okresowa, inok skadowa nieokresowa, i prd wypadkowy, ip prd udarowy, u - napicie Przebiegi skadowych okresowych prdu zwarciowego: a) ustalonej przejciowej gwnej c) przejciowej wstpnej d) skadowej okresowej cakowitej

rzdu 45 U , co jest wyjtkowo niebezpieczne dla izolacji linii i N pracujcych w ukadzie urzdze Zalety: 1.Mae wartoci prdw zwarciowych, szczeglnie w przypadku zastosowania kompensacji, co pozwala na prac uszkodzonej linii (do 1 h) 2.Zmniejszenie niebezpieczestwa poraenia ludzi, poprzez znaczne ograniczenie wartoci napi dotykowych i krokowych w miejscu zwarcia 29.Metody ograniczania prdw zwarciowych Podstawow zasad ograniczania prdw zwarciowych jest zwikszenie impedancji obwodw zwarciowych lub przerywanie prdw przed uzyskaniem przez nie wartoci maksymalnych. Powikszenie impedancji mona osign przez zmian konfiguracji ukadu elektroenergetycznego lub przez wczenie do obwodw dodatkowych impedancji 30Sposoby doboru dlawikow zwarciowych 1. miejsce zainstalowania i typ dawika; 2. znamionowe napicie dawika UNd UN; 3. Prd znamionowy IN Ioblicz; 4. Reaktancja wzgldna:

I kC =

3U f z o + 3z z

5. zwarciowa wytrzymao cieplna

I thd I th

tk n

o

Ch-ki statyczne uku palcego si w otoczeniu rnych gazw

-temperatura

otoczenia

tem. styku w pewnej odlegoci od punktu stycznoci

| m

-przyrost

m -przyrost

tem. styku w bezporednim ssiedztwie miejsca

13Charakterystyki dynamiczne uku prdu staego

' p = o + m + m + pstycznoci

di U = f i , dt

Prd zwarciowy przy zwarciu odlegym od generatora:

p -przyrost tem. miejsca stycznoci z uwzgldnieniem przeweniadla przepywu temperatura w punkcie stycznoci 4Narysowa zaleno rezystancji przejcia od temp. zestyku (zaznaczy i opisa charakterystyczne punkty).

15.Metody gaszenia uku prdu staego Warunek zgaszenia uku mona uzyska dwoma sposobami: Przez podniesienie charakterystyki uku, co mona uzyska na drodze zwikszenia chodzenia kolumny ukowej (tzw. gaszenie wymuszone) Przez wiksze nachylenie prostej obwodu, co mona uzyska na drodze zwikszenia rezystancji R. 16.Metody gaszenia uku prdu przemiennego. uk elektryczny zarwno prdu staego, jak i przemiennego moe zosta zgaszony, gdy zostanie rozcignity na dugo wiksz od krytycznej. Mona to uzyska poprzez: - szybkie zwikszenie odlegoci midzy stykami powodowane ruchem jednego lub obydwu stykw zestyku, wywoane dziaaniem napdu -unoszenie cieplne nagrzanej plazmy uku -elektrodynamiczne oddziaywanie pola magnetycznego na kolumn ukow (czniki magnetowydmuchowe, wydmuch elektromagnetyczny) 17.Zasada dziaania komory samoprnej w wycznikach SF6. Komora znajduje si w zbiorniku o cinieniu gazu 0,35-0,55MPa. Spranie i przepyw gazu odbywa si jedynie w chwili otwierania zestyku i s wywoane ruchem styku lub ruchomego cylindra wzgldem nieruchomego toka. Sprony w komorze gaszeniowej gaz (do cinienia 0,8-1,8MPa) jest wydmuchiwany przez dysz izolacyjn na uk palcy si midzy rozchodzcymi si stykami. Zasada dziaania komory termoekspansyjnej w wyczniku SF6 W komorach termoekspansyjnych wykorzystuje si zjawisko wzrostu temperatury i cinienia w czci komory w ktrej pali si uk i wywoany tym przepyw gazu. Podczas wyczania po utracie stycznoci stykw gwnych prd przepywa przez cewk elektromagnesu, a nastepnie zapala si uk midzy elektrod pomocnicz a stykiem ruchomym. uk pali si w polu elektromagnetycznym wytworzonym przepywem prdu przez cewk. uk zaczyna szybko wirowa nagrzewajc gaz i powodujc wzrost cinienia w czsci komory A. Wytwarza si rnica cinie miedzy A i B. uk pali si w atmosferze SF6 co powoduje intensywne jego chodzenie i zagaszenie przy pierwszym przejciu prdu przez 0. 18. Napiciem powrotnym nazywamy przebieg napiciowy wystpujcy na zaciskach cznika po przerwaniu prdu zwarciowego okrelony parametrami obwodu wyczanego widzianego z tych zaciskw. Przebieg ten ma najczciej posta wypadkowej z naoenia si drga wasnych (swobodnych) obwodu otwieranego na sinusoid napicia zasilajcego o czstotliwoci podstawowej (skadowa wymuszona). 20.Parametry napiecia powrotnego,pojcie strefy niebezpiecznej.

25. Poda zalenoci umoliwiajce wyznaczenie poszczeglnych prdw zwarciowych, omwi skadniki. a)Ik prd zwarciowy pocztkowy N

I k'' =

5Narysowa zaleno Rp od siy docisku dla rnych ksztatw powierzchni stycznoci.Rp=f(F d zest k A - A ) la yu l l0 0 ,0 3 0 2 ,00 5

b)ip- prd zwarciowy udarowy,gdzie - zwarciowy wspczynnik udaru, funkcja R/x '' p k

c Un 3z k

I k'' = I k'' ii= 1

i = 2I

Rp [ ]

0 0 ,0 2 0 1 ,00 5 0 0 ,0 1 0 0 ,00 5 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

c)Ib- prd zwarciowy wyczeniowy symetryczny wspczynnik bdcy funkcj czasu wasnego minimalnego tmin i stosunku Ik / Irg N

-

d)Ith- prd zwarciowy cieplny Warto skuteczna prdu, b k ktra daje taki sam efekt cieplny jak prd rzeczywicie pyncy w czasie zwarcia Tk e)SkQ - moc zwarciowa systemu elektroenergetycznego f)Ik- prd zwarciowy ustalony '' '' '' kQ n k

I = I ''

i p = ip ii=1

6.wytrzymaoc zwarciowa dynamiczna iNsz ip 31. Podzia cznikw elektrycznych wg kryterium zdolnociowego. czniki elektroenergetyczne s aparatami przeznaczonymi do przewodzenia okrelonych prdw oraz do wykonywania okrelonych czynnoci czeniowych w obwodach urzdze elektroenergetycznych. czniki izolacyjne (odczniki) przeznaczone do sporadycznego zamykania lub otwierania obwodw w stanie bezprdowym lub przy prdach o niewielkiej wartoci, (napd rczny); czniki robocze (rozczniki) przeznaczone do zaczania i wyczania obwodw obcionych prdami w zwykych warunkach roboczych, (napd rczny); czniki zwarciowe przeznaczone do zaczania i wyczania obwodw obcionych prdami roboczymi i zwarciowymi, (zaczane rcznie lub samoczynnie, ale zawsze wyczane samoczynnie); czniki manewrowe (styczniki) przeznaczone do sterowania prac odbiornikw, m.in. Silnikw, charakteryzujce si du trwaoci mechaniczn i czeniow oraz znaczn znamionow czstoci cze, (napd rczny lub samoczynne przystosowane do zdalnego sterowania); Bezpieczniki przeznaczone do przerywania prdw zwarciowych i przecieniowych. 32. Dokona podziau i zdefiniowa poszczeglne rodzaje cznikw ze wzgldu na zdolnoci czeniowe (wartoci prdw wyczanych). Zdolno cznikw do przerywania prdw: Odczniki (odcinacze) Rozczniki Wyczniki Odcznik (odcinacz) cznik przeznaczony i zdolny do przewodzenia prdw o wartociach nie przekraczajcych ich prdw znamionowych cieplnych oraz do krtkotrwaego przewodzenia okrelonych prdw zakceniowych (roboczych i 3xdI Nd xd% = 100 zwarciowych). Stwarza bezpieczne (widoczne) U Nd przerwy w obwodzie. Rozcznik- cznik przeznaczony do dugotrwaego przewodzenia prdw znamionowych i krtkotrwaego przewodzenia okrelonych prdw zakceniowych oraz do czenia prdw nie przekraczajcych wartoci znamionowych prdw wyczalnych, nie wikszych ni 10-krotna warto ich znamionowych prdw cieplnych. Wycznik - cznik zdolny do wyczania i zaczania okrelonych prdw roboczych i zakceniowych, do dugotrwaego przewodzenia okrelonych prdw roboczych oraz do krtkotrwaego przewodzenia okrelonych prdw zakceniowych. Bezpiecznik- cznik bezzestykowy, w ktrym czon czeniowy gwny zawiera element ulegajcy zniszczeniu (rozpadowi) pod dziaaniem prdu o okrelonej wartoci i w okrelonym czasie. 33. Parametry cznikw krtka ch-ka. Napicie znamionowe (UN) najwiksza dopuszczalna warto skuteczna napicia midzyprzewodowego sieci, w ktrej cznik moe by zainstalowany, przy ktrej te s ustalone inne znamionowe parametry techniczne cznika. Prd znamionowy cigy (cieplny) (IN) najwiksza warto skuteczna prdu, ktry moe pyn przez cznik przy pracy cigej, podczas ktrej zestyki gwne s zamknite i przewodz prd w dowolnie dugim czasie w okrelonej temperaturze otaczajcego powietrza (30oC) nie powodujc wzrostu temperatury adnego z elementw cznika ponad warto dopuszczaln. Prd znamionowy wyczalny (INw) (zdolno wyczalna) najwiksza warto skuteczna prdu, ktr cznik moe wyczy w okrelonych warunkach i szeregu czeniowym bez powodowania uszkodze lub objaww mogcych mie niepodany wpyw na rodowisko lub na wykonywanie przez cznik wyznaczonych mu funkcji. Prd znamionowy zaczalny (iNza.) najwiksza chwilowa warto prdu zaczanego, ktr cznik w okrelonych warunkach i szeregu czeniowym moe zaczy bez trwaego sczepienia si stykw oraz bez innych skutkw powodujcych nieprzydatno cznika do dalszej pracy. Prd znamionowy szczytowy (idyn) najwiksza chwilowa warto prdu zakceniowego (udarowego), ktry wystpujc w czniku przy zamknitych zestykach nie spowoduje trwaego sczepienia si stykw ani adnych uszkodze mechanicznych lub uszkodze izolacji. Trwao mechaniczna najwiksza liczba cykli przestawieniowych, ktr mona wykona cznikiem nieobcionym prdem bez przekroczenia okrelonego zuycia jego elementw. Trwao czeniowa najwiksza liczba cykli czeniowych, ktr mona wykona cznikiem z okrelon czstoci cze w okrelonym obwodzie probierczym, odpowiadajcych dopuszczalnemu zuyciu stykw lub innych elementw czonw czeniowych cznika. Znamionowa czsto cze najwiksza liczba cykli czeniowych w okrelonym czasie (najczciej w cigu 1h), przy ktrej cznik nie powinien ulec uszkodzeniu przed wykonaniem liczby cykli czeniowych wyznaczonych przez trwao czeniow i mechaniczn. Czas zamykania cznika (Tz) czas od chwili wystpienia impulsu sterowniczego powodujcego zamykanie cznika do chwili osignicia po raz pierwszy pooenia zamknicia przez styki ruchome tego bieguna, ktry jako ostatni osiga stan zamknicia. Czas otwierania cznika (To) czas od chwili wystpienia impulsu sterowniczego powodujcego otwieranie cznika do chwili osignicia po raz pierwszy pooenia otwarcia przez styki ruchome tego bieguna, ktry jako ostatni osiga stan otwarcia. Czas niejednoczesnoci zamykania cznika (Tnz) czas od chwili uzyskania stycznoci stykw w pierwszym zamykajcym si biegunie do chwili uzyskania stycznoci stykw w ostatnim zamykajcym si biegunie cznika. Czas niejednoczesnoci otwierania cznika (Tno) czas od chwili utraty stycznoci stykw w pierwszym otwierajcym si biegunie do chwili utraty stycznoci stykw w ostatnim otwierajcym si biegunie cznika. Odskoki spryste stykw tumione drgania spryste stykw wystpujce w czasie zamykania zestyku przy zderzeniu styku ruchomego ze stykiem nieruchomym i powodujce przejciow utrat stycznoci stykw. Czas trwania odskokw styku cznika (Tt) czny czas trwania poszczeglnych odskokw styku przy zamykaniu cznika. Czas wystpowania odskokw styku cznika (Tw) czas od pocztku pierwszego odskoku do chwili uzyskania stycznoci stykw po ostatnim odskoku.

F [N ]zestyk pow ierzchn y iow zestyk liniow y zestyk p n u ktow y

6Przebieg nagrzewania elementw toru prdowego w zalenoci od wymiany ciepa z otoczenia.

pun kto we

linio we

powierzchniowe

I k = Ib = I k

S

= 3U I

Wzory do obliczania prdu pocztkowego Ik przy rnych rodzajach zwar: a) Zwarcie trjfazowe bez udziau ziemi lub z udziaem ziemi

I th = I k'' m + n

b) Zwarcie dwufazowe' I k' 3 =

c) Zwarcie dwufazowe doziemne3cU n z z1 + z0 + z 0 1 z2

cU n 3 z1I k'' 2 =

cU n z1 + z 2

' I k' 2 E =

tor prdowy obciony tor prdowy obciony dorywczo prdem przerywanym 7Zdefiniowa pojcie temperatury ustalonej i staej czasowej nagrzewania elementu toru prdowego (czynniki od ktrych zale te parametry). staa czasowa cieplna parametr okrelajcy przebieg nagrzewania toru prdowego, jest wprost proporcjonalna do jednostkowej pojemnoci cieplnej i odwrotnie proporcjonalna do jednostkowej mocy oddanej do otoczenia temp.ustalona temperatura jak osiga tor prdowy podczas dugotrwaego przepywu prdu o danej wartoci czynniki: temp.otoczenia, temp.pracy toru prdowego, warto prdu,

d) Zwarcie jednofazowe doziemne lub do przewodu ochronnego (PE, PEN) w sieciach niskiego napicia

I k''1 =z1, z2, z0 (z2) i zerowa (z0)

3cU n z1 + z 2 + z0- impedancje zwarciowe: zgodna (z1), przeciwna

26.Impedancje zastepcze poszczegolnych elementow szstemu elektroenerg. zQ impedancja zastpcza systemu elektroenergetycznego

34. Kryteria doboru poszczeglnych rodzajw cznikw. Parametr / Kryterium doboru Rodzaj cznika Odcznik Rozcznik Wycznik Bezpieczni k niskie i rednie

Id = d

ko A d p d S o kw

zQ =

2 cU n '' S kQ x

RQ = 0,1zQ

Q

= 0,995 zQ

czas plynicia prdu, rodzaj materiau, z ktrego wykonany jest prd

xG reaktancja zastpcza generatora,gdzie xd reaktancja podprzejciowa generatora

I dor = I dd

1 1e1e T t22. Rodzaje zwar i ich cechy charakterystyczne Zwarciem nazywa si jeden z zakceniowych stanw pracy systemu elektroenergetycznego polegajcy na poczeniu dwu lub wicej nalecych do niego punktw nieprzewidzianym w normalnym stanie pracy, przy czym za punkt systemu uwaa si rwnie ziemi. Zwarcia mona klasyfikowa wedug rnych kryteriw, tworzc w ten sposb klasy. Wyrniamy zatem zwarcia: a) Pojedyncze i wielomiejscowe b)Symetryczne (trjfazowe) i niesymetryczne (jednofazowe, dwufazowe i dwufazowe z ziemi) c)Jednoczesne i niejednoczesne d)Zewntrzne i wewntrzne e)Trwae i przemijajce f)Bezimpedancyjne (metaliczne, bezporednie) oraz za porednictwem impedancji (oporowe) g)Doziemne i bez udziau ziemi

8) Zasady wyznaczania obcialnoci toru prdowego w zalenoci od

ax = d pr =I dd I m dprzyjtego rodzaju pracy. - obcienie dugotrwae - obcienie dorywcze - obcienie przerywane

to + p t

(

)

T

1e

p T t

9Wymie i krtko scharakteryzuj rodzaje jonizacji wystpujce podczas wyadowania ukowego. jonizacja proces uwalnianie nonikw prdu elektrycznego prowadzcy do utraty waciwoci izolacyjnych W cznikach elektrycznych dominujce s nastpujce rodzaje jonizacji: -zderzeniowa wywoana polem elektrycznym -termiczna gazu zachodzca pod wpywem bardzo wysokiej temperatury -termiczna elektrod wywoana podgrzaniem powierzchni elektrod -(autoemisja) -(emisja wtrna) 10Wymieni i scharakteryzowa dejonizacje w procesie gaszenie uku elektrycznego. dejonizacja zjawisko odwrotne do jonizacji polega na utracie nonikw prdu elektrycznego i powrocie waciwoci izolacyjnych W cznikach elektrycznych wyrniamy nastpujce rodzaje dejonizacji: -neutralizacja w pobliu elektrod (jony + wyrywaj z katody elektrony) -neutralizacja przez rekombinacj (czenie si) -dyfuzja (ucieczka nonikw prdu poza obszar wyadowania) -dysocjacja (rozpad czsteczek na atomy - powodujce pobr mocy wychadzanie kolumny ukowej) 11.uk elektryczny to rodzaj wyadowania elektrycznego w gazie o cinieniu atmosferycznym (lub wyszym) w postaci zjonizowanego kanau (np. powietrza), przez ktry pynie prd elektryczny. Kadej prbie rozwarcia dwch metalowych lub grafitowych elektrod, przez ktre pynie prd (np. stykw wycznika) towarzyszy wystpienie uku elektrycznego. 12. Charakterystyka statyczna uku prdu staego Przebieg charakterystyki statycznej uku prdu staego U = f(i) dla di/dt=0

100 S NG RG = 0,05xG,dla generatorw o SNG 100MV A RG = 0,07xG,dla generatorw o SNG < 100 MV A RG = 0,15xG,dla generatorw o UNG 1kV x2 = 1,45x1, x0 = 0,4x1 zT impedancja zastpcza transformatora,gdzie uk% napicie zwarcia transformatora u U 2 zT = k % NT 100 S NT xL- reaktancja zastpcza linii xD-reaktancja zastpcza dawika zwarciowego gdzie ud* napicie zwarcia dawika x2- reaktancja przeliczona na poziom napicia UN2 xT- reaktancja transformatora trjuzwojeniowego 27. Wpyw silnikw indukcyjnych na warto prdw zwarciowych - zM- impedancja silnika indukcyjnegozM = U NM U2 = NM k r S NM k r 3I NM

xG =

' 2 xd' % U NG

Napicie wszystkie znamionowe

niskie i rednie

wszystkie

Prd wyczalny Inw (Inw/IN)

aden lub duy i bardzo umiarkowany bardzo duy bardzo duy may (ok. 1 s

- konieczno instalowania urzdze i aparatw o wikszych mocach i prdach znamionowych (transformatory, czniki i in.) oraz przewodw o wikszych przekrojach y. 64. Metody kompensacji mocy biernej (naturalne i sztuczne). Warunek kompensacji idealnej. Metody kompensacji mocy biernej mona podzieli na dwie podstawowe: - naturalne metody poprawy wspczynnika mocy biernej, - metoda poprawy wspczynnika mocy za pomoc urzdze kompensujcych. Do naturalnych metod poprawy wspczynnika mocy biernej naley: - waciwy dobr silnikw, - ograniczenie pracy jaowej odbiornikw, - stosowanie przecznika trjkt gwiazda, jeeli z trybu pracy maszyny wynika konieczno czasowej pracy silnika dla maego obcienia (poniej 50% jego mocy znamionowej), - stosowanie silnikw zwartych zamiast piercieniowych i szybkoobrotowych zamiast wolnoobrotowych, ze wzgldu na wiksz warto znamionowych wspczynnikw mocy, - zastpowanie duych silnikw asynchronicznych silnikami synchronicznymi, ktre umoliwiaj prac dla cos=1 lub nawet pobieraj z sieci moc biern pojemnociow (przy przewzbudzeniu), - naleyta konserwacja i remonty silnikw, - dobr mocy transformatorw odpowiadajcych przewidywanym obcieniom. 65. Ochrona odgromowa i przepiciowa obiektw energetycznych. OBIEKTY ENERGETYCZNE 1.Ochron przed wyadowaniami bezporednimi stosuje si w: Stacjach napowietrznych i wntrzowych o napiciu 110 kV Stacjach transformatorowych rednich napi z transformatorami o cznej mocy powyej 1600 kVA 2.Ochrona budynkw stacji elektroenergetycznych Budynki rozdzielni i nastawni chroni si zgodnie z zasadami obowizujcymi w zakresie ochrony odgromowej budowli 3.Uziomy Naturalne jeeli znajduj si w odlegoci mniejszej ni 10 m Sztuczne pionowe lub poziome (bednarka na gbokoci 0,6 m) 4.Ochrona urzdze i aparatw elektroenergetycznych Zwody poziome strefa ochronna zapewniana przez dwa zwody poziome zawieszone na wysokoci h nie wikszej ni 30 m (a) oraz strefa chroniona na wysokoci h (b) x Zwody pionowe strefa ochronna zapewniana przez dwa zwody pionowe nie wysze ni 30 m; c) strefa chroniona na wysokoci h x 5.Ochrona linii elektroenergetycznych Linie na konstrukcjach stalowych powinny by chronione na caej dugoci, jednym lub dwoma przewodami odgromowymi -kt ochrony dla skrajnych przewodw nie powinien by wikszy ni: o 30 dla linii 110 kV o 20 dla linii 220 kV i wicej -kt ochrony dla rodkowego przewodu (pomidzy dwoma przewodami o odgromowymi) nie moe przekracza 60 -przewody odgromowe na kadym supie powinny by uziemione Linie bez przewodw odgromowych powinny by w niego wyposaone 1-2 km przed wejciem do stacji 66. Ochrona odgromowa i przepiciowa obiektw przemysowych. OBIEKTY BUDOWLANE W Polsce zagadnienia ochrony odgromowej reguluj zasadniczo dwie normy: PN/E-05003/1986 - Ochrona odgromowa obiektw budowlanych PN-IEC 61024/2002 - Ochrona odgromowa obiektw budowlanych Kryteria stosowania ochrony odgromowej wedug normy PN-86/E05003 Podzia obiektw budowlanych Obiekty produkcyjne i magazynowe oraz nie zagroone wybuchem oraz budynki mieszkalne, uytecznoci publicznej itp. Obiekty zagroone poarem oraz wybuchem Inne nie wymieniowe powyej, np. kominy, kolejki linowe, mosty, dwigi , obiekty sportowe itp. 2.Rodzaje ochrony odgromowej podstawowa obostrzona w wykonaniu specjalnym 3.Obiekty wymagajce ochrony podstawowej to np.: budynki nie wystpujce w zwartej zabudowie (wolnostojce) o wysokoci 2 powyej 15 m i powierzchni ponad 500 m budynki uytecznoci publicznej, w ktrych mog przebywa ludzie w duych grupach (ponad 50 osb): domy towarowe, kocioy, kina, teatry, restauracje itp. budynki przeznaczone dla osb o ograniczonej zdolnoci poruszania si obiekty o duej wartoci historycznej, materialnej lub kulturalnej budynki wyszej uytecznoci publicznej: policja, stra, urzdy) Hale o wymiarach przekraczajcych 40x40 m o elbetowych lub stalowych supach wsporczych Budynki z materiaw atwo zapalnych Obiekty do produkcji, przetwarzania i skadowania materiaw atwo zapalnych Obiekty nie wymienione powyej dla ktrych wskanik zagroenia -4 piorunowego przekracza warto 10 4.Ochrona obostrzona Obiekty zagroone poarem i wybuchem 5.Ochrona w wykonaniu specjalnym Nietypowe obiekty: kominy, mosty itp.. 67. Elementy systemu ochrony odgromowej.Elementy ochrony odgromowej zwody powinny wytrzymywa przepyw prdu piorunowego. Zwodami mog by elementy konstrukcyjne obiektu (zwody naturalne) lub przewody umieszczone tylko w celach ochrony odgromowej (zwody sztuczne) przewody odprowadzajce w pierwszej kolejnoci naley wykorzystywa elementy konstrukcyjne budynku (przewody naturalne), a w przypadku ich braku przewody sztuczne przewody uziemiajce elementy czce przewody odprowadzajce z uziomem. W miejscu ich poczenia powinny by zaciski probiercze. zaciski kontrolne uziomw indywidualnych oraz uziomw wspomagajcych uziomy (otokowe, pionowe, promieniowe, fundamentowe) - zaleca si stosowanie przede wszystkim wykorzystywanie uziomw naturalnych obiektu budowlanego. W przypadku uziomw sztucznych zaleca si stosowanie uziomw otokowych. Norma PN-IEC 61024 wprowadza podzia uziomw stosowanych do celw ochrony odgromowej na: -typu A, do ktrego nale uziomy pionowe oraz poziome (promieniowe) doczone do kadego z przewodw odprowadzajcych instalacji piorunochronnej -typu B, do ktrego nale uziomy otokowe, kratowe i fundamentowe. 68. Rodzaje ogranicznikw przepi i ich parametry. Wane urzdzenia elektroenergetyczne (transformatory, linie kablowe itp.) powinny by chronione przed skutkami przepi za pomoc ogranicznikw przepi. W przypadku mniej wanych urzdze mog by stosowane rwnie: iskierniki lub odgromniki wydmuchowe. Parametry ogranicznikw przepi Napicie trwaej pracy ogranicznika U najwiksza dopuszczalna warto c skuteczna napicia o czstotliwoci sieciowej, ktre moe by trwale przyoone midzy zaciski ogranicznika Napicie znamionowe ogranicznika U najwiksza dopuszczalna Nr warto skuteczna napicia o czstotliwoci sieciowej, przy ktrej jest zapewnione dziaanie ogranicznika w warunkach wystpienia przepicia Napicie obnione ogranicznika U szczytowa warto napicia res wystpujcego podczas przepywu znamionowego prdu wyadowczego Znamionowy prd wyadowczy I szczytowa warto prdu udaru Nw prdowego, ktra jest stosowana do wyznaczenia poziomu ochrony ogranicznika (U ) res Graniczny prd wyadowczy I szczytowa warto prdu udaru wg o ksztacie 4/10 ms, ktry jest stosowany do sprawdzenia odpornoci ogranicznika na bezporednie wyadowanie piorunowe Wspczynnik zwarcia doziemnego k iloraz wartoci skutecznej napicia z fazy zdrowej w przypadku zwarcia doziemnego jednej z faz ssiednich do napicia tej fazy bez takiego zwarcia. 69. Kategorie ochrony przeciwprzepiciowej w instalacjach elektrycznych NN. Kategorie instalacji elektrycznych Kategoria IV dotyczy pocztkowej czci instalacji i zainstalowanych tam urzdze, ktre powinny by dobrane z uwzgldnieniem moliwoci wystpowania przepi atmosferycznych i czeniowych; patrzc od strony zasilania do zcza lub rozdzielnicy gwnej Kategoria III dotyczy czci instalacji naraone na obnione wartoci przepi; instalacje wewntrzne Kategoria II dotyczy urzdze przenonych i rcznych przyczanych do instalacji odbiorczej Kategoria I dotyczy urzdze i elementw urzdze stosowanych w zamknitych zestawach, szczeglnie naraonych na przepicia (urzdzenia elektroniczne) 70. Wymieni i zdefiniowa klasy ogranicznikw przepi NN. Klasy ogranicznikw przepi (wg norm VDE oznaczamy A, B, C, D, a wg norm ICE I, II, III) Klasa B (I) (odgromniki) naley instalowa na pocztku instalacji (w zczu) zasilanych z sieci rozdzielczych napowietrznych oraz z sieci kablowych w budynkach z zewntrzn instalacj odgromow Klasa C (II) (ogranicznik przepi) naley stosowa w miejscach rozgazienia si instalacji w rozdzielnicach na poszczeglnych pitrach budynku oraz w rozdzielnicy gwnej lub w zczu w budynkach bez instalacji odgromowej zasilanych z sieci rozdzielczych kablowych Klasa D (III) ograniczniki tej klasy instaluje si przewanie w puszkach rozganych, kanaach instalacyjnych, specjalnych gniazdach wtyczkowych, przeduaczach lub bezporednio w chronionych urzdzeniach. 71Scharakteryzowa poszczeglne typy ukadw sieci nN.

38. Kategorie uytkowania stycznikw.

Wyrniamy nastpujce typy ukadw niskiego napicia: a)TN-C -Funkcje przewodw N i PE w caym ukadzie peni jeden przewd, bezporednie poczenie dostpnych czci przewodzcych z uziemionym punktem neutralnym ukadu sieci, b)TN-S -Funkcje przewodw N i PE w caym ukadzie peni oddzielne przewody, bezporednie poczenie dostpnych czci przewodzcych z uziemionym punktem neutralnym ukadu sieci, c)TN-C-S - Funkcje przewodw N i PE w czci ukadu peni jeden przewd, a w pozostaej czci oddzielne przewody, bezporednie poczenie dostpnych czci przewodzcych z uziemionym punktem neutralnym ukadu sieci, d)TT - Bezporednie poczenie z ziemi podlegych ochronie dostpnych czci przewodzcych, bezporednie poczenie jednego punktu (neutralnego) ukadu sieci z ziemi, e)IT - Wszystkie czci bdce pod napiciem s izolowane od ziemi, Bezporednie poczenie z ziemi podlegych ochronie dostpnych czci przewodzcych . 72Wymieni i poda oznaczenia oraz cechy charakterystyczne klas ochronnoci. a) Klasa 0 - brak oznaczenia, izolacja jedynie podstawowa, brak zacisku ochronnego, b)Klasa I - , izolacja jedynie podstawowa, zacisk ochronny do przyczenia przewodu PE lub PEN,

gdzie:S

Sth =

I th

S th1

1 tk

lub S Smin gdzie

S m in=

Sth- gsto prdu zwarciowego [A/mm2] Sth1- gsto prdu zwarciowego 1-sekundowego - przewd izolowany

Ith tk St h1

S min =

I th t k k

b) minimalny przekrj yy dla pracy normalnej Dopuszczalny spadek napicia -Dla obwodw jednofazowych %

39. Klasy pracy stycznikw (elementy skadowe). -Dla obwodw trjfazowych

U % = U % =

11 1 Pl 11 1 Pl S min = 1 1 SU Nf U %U Nf 11 1 Pl 11 1 Pl Smin = 1 1 SU N U %U N

U

40. Schemat sterowania stycznika z zapewnieniem samopodtrzymania.

54Szynowe ukady pocze stacji elektroenergetycznych Wystpujce w praktyce mona podzieli na: Pojedynczy system szyn zbiorczych; Podwjny system szyn zbiorczych; Wielokrotny system szyn zbiorczych; Istnieje rwnie podziay ze wzgldu na sekcjonowanie szyn zbiorczych Ukady o pojedynczym systemie szyn zbiorczych s stosowane gwnie w sieciach o niskim napiciu, lecz spotyka si je rwnie dosy czsto w sieciach rednich napi oraz stosunkowo rzadko w sieciach 110 kV do zasilania odbiorcw mniej wanych z punktu widzenia cigoci dostawy energii elektrycznej. S one, poza ukadami blokowymi, najtaszymi inwestycyjnie ukadami rozdzielnic. Gdy wymagania dotyczce niezawodnoci zasilania s wysze, stosuje si podwjny system szyn zbiorczych. 55Bezszynowe ukady pocze stacji elektroenerge. Ukady blokowe; Ukady mostkowe; Ukady wielobokowe. Ukady blokowe charakteryzuj si szeregowym poczeniem wszystkich elementw obwodu gwnego bez porednictwa szyn zbiorczych. Ukad mostkowy to dwa ukady blokowe poprzecznie poczone za pomoc odcznika lub wycznika. Ukady pocze wielobokowe wystpuj w sieciach wysokich i najwyszych napi 400 kV i wysze. 56Rozwizania techniczne stosowane dla potrzeb realizacji funkcji cznika sekcyjnego Pojedynczy system szyn zbiorczych sekcjonowanych odcznikiem (a) dwoma odcznikami (b), lub wycznikiem i odcznikami (c)

c) Klasa II - izolacja podwjna lub wzmocniona, brak zacisku ochronnego, d) Klasa III zasilanie napiciem bardzo niskim w ukadzie SELV lub PELV.

41. Podzia i przeznaczenie przekadnikw Przekadniki stosuje si w celu: (Pomiaru rnych wielkoci elektrycznych w obwodach pierwotnych Tworzenia ukadw zabezpiecze i automatyki) Rodzaje przekadnikw: (Pomiarowe dua dokadno transformacji w stanach ustalonych Zabezpieczeniowe wierna transformacja prdw i napi gwnie w stanach nieustalonych) Prdowe (WN, przepustowe, szynowe, ziemnozwarciowe, niskiego nap, kablowe wntrzowe) Napiciowe (pojemnociowe. WN SN) Przekadniki niekonwencjonalne prdowe i napiciowe 42. Parametry i kryteria doboru przekadnikw prdowych. Przekadnia prdowa (zwojowa)

Kn =

I pN I sN

Ip (d) jest to kt midzy wektorem prdu wtrnego I a wektorem prdu I s p Bd cakowity (e ) warto skuteczna rnicy wartoci chwilowych: c prdu wtrnego i przemnoonego przez przekadni oraz prdu s pierwotnego i p

w1 w 1

I % =

I sK N I p

1 1 1

Bd prdowy Bd ktowy odwrconym

Liniowe (odpywowe i dopywowe zasilajce) najczciej wyposaone si w wyczniki i odczniki (szynowe i liniowe) lub rozczniki z bezpiecznikami, ostatecznie odczniki z bezpiecznikami Transformatorowe wyposaone w wyczniki i odczniki- Pomiarowe przekadniki prdowe i napiciowe przyczone za pomoc odcznikw z bezpiecznikami - cznikw szyn (sekcyjne i systemowe) Potrzeb wasnych - Odgromnikowe 58 Narysowa schemat i omwi zasad pracy rozdzielni z podwjnym niesekcjionowanym systemem szyn zbiorczych W wycznik s systemowy Kade pole poczone jest z obydwoma systemami szyn. Systemy szyn mog by poczone ze sob za pomoc wycznika systemowego. Stosowany jest w stacjach o wymaganej duej niezawodnoci zasilania. Jeden system szyn roboczy, drugi rezerwowy. Ws w normalnych warunkach pracy jest wyczony. 59Narysowa schemat i omwi zasad pracy rozdzielni z pojedynczym sekcjionowanym systemem szyn zbiorczych Sekcjonowanie szyn zbiorczych- zwikszenie niezawodnoci przy zasilaniu stacji z dwch lub wicej rde. Dzieli si szyny na sekcje zasilane z odrbnych rde energii montujc w cigu szyn odcznik. W przypadku zakce na szynach lub w urzdzeniach linii przyczonych do jednej z sekcji istnieje moliwo wyczenia sekcji uszkodzonej i utrzymanie pracy stacji w pozostaych sekcjach. Odbiory wane mog by zasilane w sposb krzyowy z dwch rnych sekcji tej samej rozdzielnicy. 60Narysowa schemat i omwi moliwoci ukadu typu H Ukady H z trzema wycznikami: a) w poprzeczce i polach liniowych b) w poprzeczce i polach transformatorowych Ukady mostkowe umoliwiaj prac: a)dwch linii i dwch transformatorw, przy otwartej lub zamknitej poprzeczce (praca rwnolega) b)dwch linii i jednego transformatora c)jednej linii i dwch transformatorw d)jednej linii i jednego transformatora e)dwch linii, przy przelotowym przesyle energii. 61. Wymie dane techniczne charakteryzujce rozdzielnice SN. Liczba faz 3 Czstotliwo znamionowa 50 [Hz] Napicie znamionowe 24 [kV] Napicie probiercze o czstotliwoci sieciowej 50 kV/60 [kV] Napicie probiercze udarowe piorunowe 1,2/50 ms 125/145 [kV] Prd znamionowy cigy pola transformatorowego 400 [A] Prd znamionowy 1-sek. szyn zbiorczych 12,5 [kA] Prd znamionowy cigy 400 A / 630 A Prd znamionowy krtkotrway 12,5 kA (1 s) / 16 kA (1 s) Prd znamionowy szczytowy wytrzymywany 31,5 kA / 40 kA Odporno na dziaanie uku wew. 12,5 kA (0,5 s)/16 kA (0,5 s) Stopie ochrony IP 4X Prd znamionowy cigy szyn pola transformatorowego 250 A Prd znamionowy wyczalny 16 kA Prd znamionowy krtkotrway wytrzymywany 6 kA (1 s)

57Wymieni i scharakteryzowa (pod ktem wyposaenia) poszczeglne rodzaje pl rozdzielni W zalenoci od przeznaczenia rozrniamy nastpujce pola:

Parametry znamionowe: Napicie znamionowe: od 0,5 kV Prd znamionowy pierwotny i wtrny (5-10-15-20-30-50-75) A*10/5 lub 1 Moc znamionowa 2,5-5-10-15-30 VA Klasa dokadnoci 0,1-0,2-0,5-1-3-5; (3P, 5P) Znamionowy prd bezpieczny przyrzdu IpL Wspczynnik bezpieczestwa przyrzdu (FS) Cieplna wytrzymao zwarciowa Dynamiczna wytrzymao zwarciowa Moc znamionowa S przekadnika jest to taka warto mocy pozornej (S N N 2 =I Z ), ktr przekadnik moe zasila obwd wtrny, przy czym sN obcN bdy transformacji nie przekraczaj klasy dokadnoci przekadnika. Znamionowy prd bezpieczny przyrzdu I oznacza najmniejsz warto pL prdu pierwotnego, przy ktrej, przy znamionowym obcieniu przekadnika jego bd cakowity jest rwny lub wikszy ni 10%. Znamionowy wspczynnik bezpieczestwa FS jest rwny stosunkowi znamionowego prdu bezpiecznego przyrzdu do znamionowego prdu pierwotnego przekadnika; bezpieczestwo przyrzdw zasilanych przez przekadnik jest wiksze, gdy warto wspczynnika bezpieczestwa FS jest mniejsza. Znamionowy krtkotrway prd cieplny IthN okrela ciepln wytrzymao zwarciow przekadnika i wynosi I = (60250)I thN pN Znamionowy prd dynamiczny IdN okrela wytrzymao dynamiczn przekadnika i jest rwny 2,5 I hN t 45. parametry i kryteria doboru przekadnikw napiciowych. Przekadnia napiciowa (zwojowa)

c =

111 1 1 isK N i p dt Ip T 1

T

(

)

73Zdefiniowa pojecie kodu IP - omwi znaczenie poszczeglnych cyfr. Kod IP system kodowego oznaczenia stopni ochrony zapewnianej przez obudowy. Pierwsza cyfra w kodzie IP oznacza stopie ochrony ludzi przed dotkniciem czci pod napiciem i ruchomych oraz stopie ochrony urzdzenia przed przedostaniem si cia staych. Druga cyfra osnacza stopie ochrony urzdzenia przed dziaaniem wody. Pierwszymi cyframi w kodzie IP mog by cyfry od 0-6 natomiast na drugi miejscu od 0-8. 0-na pierwszym miejscu oznacza brak ochrony przed dotkniciem czci pod napiciem i ruchomych oraz urzdzenia przed przedostaniem si cia staych, na drugim brak ochrony przed dziaaniem wody, 1-na pierwszym miejscu oznacza ochrone: przed przypadkowym dotkniciem wierzchem doni, przed przedostaniem si cia staych o rednicy 50 mm i wikszej, na drugim oznacza ochrone przed pionowa padajcymi kroplami wody, 2-na pierwszym miejscu oznacza ochrone przed dotkniciem palcem, przed przedostaniem si cia staych o rednicy 12 mm i wikszej, na drugim oznacza ochrone przed pionowo padajcymi kroplami na urzdzenia odchylone o 15 stopni od pooenia pionowego, 3-na pierwszym miejscu oznacza ochrone przed dotkniciem za porednictwem narzdzi i drutw o rednicy 2,5 mm i wikszej, przed przedostaniem si cia staych o rednicy 2,5 mm i wikszej, na drugim oznacza ochrone przed natryskiem wody pod ktem do 60 stopni od pionu z kadej strony, 4-na pierwszym miejscu oznacza ochrone przed dotkniciem za porednictwem narzdzi i drutw o rednicy 1mm i wikszej, przed przedostaniem si cia staych o rednicy 1 mm i wikszej, na drugim oznacza ochrone przed rozbryzgiwaniem wody na obudow z dowolnego kierunku, 5-na pierwszym miejscu oznacza ochrone przed dotkniciem za porednictwem narzdzi i drutw o rednicy 1mm i wikszej, przed przedostaniem si pyu o iloci utrudniajcej dziaanie aparatu lub zmniejszajcej bezpieczestwo, na drugim oznacza ochrone przed lana strug na obudow z dowolnej strony 6-na pierwszym miejscu oznacza ochrone przed dotkniciem za porednictwem narzdzi i drutw o rednicy 1mm i wikszej, cakowita ochrona przed przedostaniem si pyu, na drugim oznacza ochrone przed lan siln strug na obudow z dowolnej strony 7-na pierwszym nie wystpuje, na drugim oznacza ochrone przed zanurzeniem krtkotrwaym, , brak wnikania wody w iloci wywoujcej szkodliwe skutki 8-na pierwszym nie wystpuje, na drugim oznacza ochrone przed zanurzeniem cigym. 74Rodzaje ochrony przeciwporaeniowej. Ochrone przeciwporaeniow dzielimy na ochrone przed dotykiem bezporednim i dotykiem porednim. Jednym ze sposobw ochrony przeciwporaeniowej jest: -stosowanie ukadw o bardzo niskim napiciu (ELV) jednak nie mog one by wszdzie stosowane. -ochrone cakowita -ochrone czciowa -ochrona poprzez samoczynne wyczenie zasilania lub sygnalizacje -separacja odbiornikw -stosowanie nieuziemionych pocze wyrwnawczych, -izolowanie stanowiska 75Ochrona przeciwporaeniowa przed dotykiem bezporednimstosowane rodki. Wyrniamy nastpujce sposoby ochrony przed dotykiem bezporednim: -ochrone cakowita- stosowanie odpowiednich izolacji obudw i oson -ochrone czciowa- stosowanie przegrd, barier i odpowiednich odlego od przewodzcych elementw, -jako urzadzenie uzupeniajce moe by stosowany wycznik rnicowoprdowy. 76Ochrona przeciwporaeniowa przed dotykiem porednimstosowane rodki. Wyrniamy nastpujce sposoby ochrony przed dotykiem porednim: -ochrona poprzez samoczynne wyczenie zasilania lub sygnalizacje, stosowana przewaznie we wszystkich sieciach nN (TN, TT, IT) -separacja odbiornikw -stosowanie nieuziemionych pocze wyrwnawczych, -izolowanie stanowiska. 77Kryteria skutecznoci ochrony przeciwporaeniowej przed dotykiem porednim w ukadzie sieciowym typu TN. Kryteria skutecznoci ochrony s speniona, gdy speniona jest zaleno: ZsIa Uo Zs impedancja ptli zwarcia Ia prd zapewniajcy zadziaanie urzdzenia wyczajcego w okrelonym czasie (0,2 s dla UL=25V i 0,4 s dla UL = 50V), dla urzdze rnicowoprdowych Ia = IN Uo napicie znamionowe sieci wzgldem ziemi. 78. Kryteria skutecznoci ochrony przeciwporaeniowej przed dotykiem porednim w ukadzie sieciowym typu TT. Kryteria skutecznoci ochrony s speniona, gdy speniona jest zaleno: RA Ia Ul RA suma rezystancji uziemienia uziomu i przewodu ochronnego czci przewodzcych Ia prd zapewniajcy zadziaanie urzdzenia wyczajcego w okrelonym czasie (0,2 s dla UL=25V i 0,4 s dla UL = 50V, w przypadku urzdze przeteniowych o zalenej charakterystyce czasowo-prdowej dopuszczalny czas zadziaania wynosi 5s), dla urzdze rnicowoprdowych Ia = IN Ul napicie graniczne dopuszczalne w danych warunkach rodowiskowych 79Budowa, parametry i zasada dziaania wycznikw rnicowoprdowych. Budowa wycznika

N Bd napiciowy KN = 1 1 U1 w1 Bd N U K U1 U% = 1 N 1 1 1 ktowy (d) U1 jest kt midzy wektorem napicia wtrnego U a wektorem 2 napicia pierwotnego U 1 Parametry znamionowe: Napicie znamionowe pierwotne UN i UN/3 Napicie znamionowe strony wtrnej 100V i 100/3 V lub 110, 200 Moc znamionowa przy cosj=0,8 10-15-25-30-50-75-100-150-200-300400-500 VA Cieplna moc graniczna Klasa dokadnoci 0,1-0,2-0,5-1-3-5 (3P, 6P) Znamionowy wspczynnik napiciowy Cieplna moc graniczna przekadnika okrela najwiksze dopuszczalne dugotrwae obcienie strony wtrnej przy napiciu znamionowym, przy ktrym przyrosty temperatury uzwoje ani adnych innych czci przekadnika nie s wysze ni wartoci graniczne dopuszczalne. Znamionowy wspczynnik napiciowy jest to iloraz najwikszej wartoci napicia pracy i napicia znamionowego, przy ktrym przekadnik powinien zachowa wymagan wytrzymao ciepln w okrelonym czasie oraz wymagan dokadno transformacji napicia pierwotnego. Wymagane wartoci wspczynnikw napiciowych zale od typu sieci i sposobu uziemienia uzwojenia pierwotnego przekadnika i wynosz: -1,5/30 s w sieciach o skutecznie uziemionym punkcie neutralnym -1,9/30 s w sieciach o izolowanym punkcie neutralnym oraz w sieciach kompensowanych z samoczynnym wyczaniem zwar doziemnych -1,9/8 h w sieciach o izolowanym punkcie neutralnym oraz w sieciach kompensowanych bez samoczynnego wyczania zwar doziemnych.47.poda symbole literowe wykorzystywane do oznaczenia uzwoje przekadnikw prdowe: wgPN-84/o6542 po stronie pierwotnej K,L (Ka,KB,La,Lb) po stronie wtrnej k,l (l , l 1k.1l,2k,2l) wgPN-/IEC 185 po stronie pierwotnej P1,P2, po stronie wtrnej S1,S2 (S1,S2,S3,1S1,1S2,2S1,2S2) napiciowe wgPN-85/E-06551 po pierwotnej M,N po wtrnej m,n wgPN-IEC185 po pierwotnej AB po wtrnej 48.Klasyfikacja kabli i przewodw ze wzgldu na budow: goe, izolowane, szynowe, szynoprzewody. Kable elektroenergetyczne(na nap: 0,6/1kV, 3,6/6kVdo 18/30kV, 64/110kVi wysze, sygnalizacyjne, okrtowe, grnicze, do taboru kolejowego) przewodyelektroenergetyczne(do linii napowietrznych, izolowane na ukadania stae, izolowane do odbiornikw ruchomych i przenonych, oponowe, grnicze,lotnicze.) 49.budowa kabli elektroenergetycznych redniego napicia (ya robocza, ekran yy, izolacja,ekran izolacji, uszczelnienie wzdune, ya powrotna, uszczelnienie wzdune-tama, wytaczana powoka,powoka antykorozyjna,powoka zewntrzna) 50.omwi zasad oznaczania kabli i przewodw z podaniem konkretnych przykadw YAKY 4x120 0,6/1 kV kabel aluminiowy, czteroyowy o izolacji i 2 powoce polwinitowej, przekrj y 120 mm , napicie znamionowe 0,6/1 kV YKSY 7x1,5 kabel o izolacji i powoce polwinitowej, miedziany 7 y o 2 1,5mm , XRUHAKXS 1x120 8,7/15kV kab.alum. Izolacja XLPE, powoka 2 polietylen, pole promieniste 1 zya 0 120mm nap.faz 8,7/15kV1 2,

U

w

62. Podstawowe rozwizania rozdzielnic SN (pod ktem zastosowanej izolacji). Izolacja powietrzna 63. Skutki zbyt maego wspczynnika mocy cos . Przepyw prdu przez elementy systemu zawierajce reaktancj (linie, dawiki itp.), a take praca przy maym wspczynniku mocy cos (przy staej wartoci mocy czynnej) powoduj zwikszenie wartoci prdw roboczych, czego nastpstwem s: - zwikszone straty mocy i energii czynnej, - zwikszone spadki napi w liniach zasilajcych i transformatorach,

rnicowoprdowego o dziaaniu bezporednim 1 przekadnik sumujcy 2 przekanik Rnicowoprdowy 3 zamek wycznika Rd rezystor ograniczajcy PK przycisk kontrolny K urzdzenie chronione Podstawowym elementem wycznika rnicowoprdowego jest przekadnik Ferrantiego, przez ktrego rdze magnetyczny przeprowadzone s jako uzwojenia pierwotne przewody faz L1, L2, L3, oraz przewd neutralny N. Na rdzeniu przekadnika Ferrantiego nawinite jest uzwojenie wtrne stanowice integralny element toru pomiarowego. Ukad pomiarowy reaguje na rnic pomidzy strumieniem magnetycznym wywoanym przepywajcymi prdem fazowym IL i neutralnym IN. W przypadku penej symetrii prdu IL i IN wypadkowy strumie magnetyczny pyncy w rdzeniu przekadnika Ferrantiego jest

2

rwny zero. Natomiast w przypadku uszkodzenia izolacji przewodu fazowego lub neutralnego pojawia si prd IPE pyncy w przewodzie ochronnym PE. Prowadzi to do rozrwnowaenia wypadkowego strumienia magnetycznego i w konsekwencji do pojawienia si prdu rnicowego ID w uzwojeniu wtrnym wyzwalacza nadprdowego. Jeeli prd rnicowy przekroczy warto progow IDn to wwczas nastpi odblokowanie zamka mechanizmu zapadkowego i otwarcie wycznika. 80Na czym polegaj i jakie elementy obejmuj poczenia wyrwnawcze gwne i miejscowe? Zastosowanie pocze wyrwnawczych ma na celu ograniczenie do wartoci dopuszczalnych dugotrwale w danych warunkach rodowiskowych napi wystpujcych pomidzy rnymi czciami przewodzcymi. Poczenia wyrwnawcze gwne realizuje si przez umieszczenie w najniszej kondygnacji budynku gwnej szyny uziemiajcej, do ktrej s przyczone: -przewody uziemiajce, -przewody ochronne lub ochronno-neutralne, -funkcjonalne przewody uziemiajce (w razie potrzeby), -metalowe rury oraz metalowe urzdzenia wewntrznych instalacji wody zimnej i gorcej, ciekw, centralnego ogrzewania, gazu, klimatyzacji, metalowe powoki i pancerze kabli elektroenergetycznych itp. -metalowe elementy konstrukcyjne budynku, takie jak np. zbrojenia itp. W pomieszczeniach o zwikszonym zagroeniu poraeniem (np. azienki, hydrofornie, pomieszczenia wymiennikw ciepa, kotownie, pralnie) oraz przestrzeniach, w ktrych nie ma moliwoci zapewnienia ochrony przeciwporaeniowej przez samoczynne wyczenie zasilania po przekroczeniu wartoci napicia dotykowego dopuszczalnego dugotrwale na czciach przewodzcych dostpnych, powinny by wykonane poczenia wyrwnawcze dodatkowe (miejscowe). Poczenia wyrwnawcze dodatkowe (miejscowe) powinny obejmowa wszystkie czci przewodzce jednoczenie dostpne, takie jak: -czci przewodzce dostpne, -czci przewodzce obce, -przewody ochronne wszystkich urzdze, w tym rwnie gniazd wtyczkowych i wypustw owietleniowych, -metalowe konstrukcje i zbrojenia budowlane. 1.Klasyfikacja zestykw ze wzgldu na przyjte kryterium podziaowe. 2.Zdefiniowa pojcie rezystancji zestykowej i jej elementw skadowych. 3.Wykreli rozkad temp. Zestyku punktowego w stanie cieplnie ustalonym zaznaczy i zdefiniowa poszczeglne temp. 4.Narysowa zaleno rezystancji przejcia od temp. zestyku (zaznaczy i opisa charakterystyczne punkty). 5.Narysowa zaleno Rp od siy docisku dla rnych ksztatw powierzchni stycznoci. 6.Przebieg nagrzewania elementw toru prdowego w zalenoci od wymiany ciepa z otoczenia. 7.Zdefiniowa pojcie temperatury ustalonej i staej czasowej nagrzewania elementu toru prdowego (czynniki od ktrych zale te parametry). 8.Zasady wyznaczania obcialnoci toru prdowego w zalenoci od przyjtego rodzaju pracy. 9.Wymie i krtko scharakteryzuj rodzaje jonizacji wystpujce podczas wyadowania ukowego. 10.Wymieni i scharakteryzowa dejonizacje w procesie gaszenie uku elektrycznego. 11.uk elektryczny 12.Charakterystyka statyczna uku prdu staego 13.Charakterystyki dynamiczne uku prdu staego 15.Metody gaszenia uku prdu staego 16.Metody gaszenia uku prdu przemiennego. 17.Zasada dziaania komory samoprnej w wycznikach SF6. 18.Napiciem powrotnym 20.Parametry napiecia powrotnego,pojcie strefy niebezpiecznej. 22.Rodzaje zwar i ich cechy charakterystyczne 23.Cele przeprowadzania oblicze zwarciowych. 24.Wymieni i zdefiniowa rodzaje prdw zwarciowych. 25.Poda zalenoci umoliwiajce wyznaczenie poszczeglnych prdw zwarciowych, omwi skadniki. 27.Wpyw silnikw indukcyjnych na warto prdw zwarciowych 28.Zwarcia doziemne w sieciach z izolowanym punktem zerowym. 29.Metody ograniczania prdw zwarciowych 26.Impedancje zastepcze poszczegolnych elementow systemu elektroenerg. 30.Sposoby doboru dlawikow zwarciowych 31.Podzia cznikw elektrycznych wg kryterium zdolnociowego. 32.Dokona podziau i zdefiniowa poszczeglne rodzaje cznikw ze wzgldu na zdolnoci czeniowe (wartoci prdw wyczanych). 33.Parametry cznikw krtka ch-ka. 34.Kryteria doboru poszczeglnych rodzajw cznikw. 35.Budowa, zasada dziaania i wyposaenia wycznikw. 37.Budowa, zasada dziaania i parametry stycznikw. 38.Kategorie uytkowania stycznikw. 39.Klasy pracy stycznikw (elementy skadowe). 40.Schemat sterowania stycznika z zapewnieniem samopodtrzymania. 41.Podzia i przeznaczenie przekadnikw 42.Parametry i kryteria doboru przekadnikw prdowych. 47.poda symbole literowe wykorzystywane do oznaczenia uzwoje przekadnikw prdowe 45.Parametry i kryteria doboru przekadnikw napiciowych 48.Klasyfikacja kabli i przewodw ze wzgldu na budow: 49.budowa kabli elektroenergetycznych redniego napicia 50.omwi zasad oznaczania kabli i przewodw z podaniem konkretnych przykadw 51.Kryteria doboru kabli elektroenergetycznych 52.Kolejno czynnoci przy wyznaczaniu przekroju y przy doborze kabli. 53.Zasady wyznaczania przekroju y kabla ze wzgldu na warunki pracy normalnej i w stanie zwarcia 54.Szynowe ukady pocze stacji elektroenergetycznych 55.Bezszynowe ukady pocze stacji elektroenerge. 56.Rozwizania techniczne stosowane dla potrzeb realizacji funkcji cznika sekcyjnego 57.Wymieni i scharakteryzowa (pod ktem wyposaenia) poszczeglne rodzaje pl rozdzielni 58.Narysowa schemat i omwi zasad pracy rozdzielni z podwjnym niesekcjionowanym systemem szyn zbiorczych 59.Narysowa schemat i omwi zasad pracy rozdzielni z pojedynczym sekcjionowanym systemem szyn zbiorczych 60.Narysowa schemat i omwi moliwoci ukadu typu H 61.Wymie dane techniczne charakteryzujce rozdzielnice SN. 63.Skutki zbyt maego wspczynnika mocy cosj. 64.Metody kompensacji mocy biernej (naturalne i sztuczne). Warunek kompensacji idealnej. 65.Ochrona odgromowa i przepiciowa obiektw energetycznych. 66.Ochrona odgromowa i przepiciowa obiektw przemysowych. 67.Elementy systemu ochrony odgromowej. 68.Rodzaje ogranicznikw przepi i ich parametry. 69.Kategorie ochrony przeciwprzepiciowej w instalacjach elektrycznych NN. 70.Wymieni i zdefiniowa klasy ogranicznikw przepi NN. 71.Scharakteryzowa poszczeglne typy ukadw sieci nN. 72.Wymieni i poda oznaczenia oraz cechy charakterystyczne klas ochronnoci. 73.Zdefiniowa pojecie kodu IP - omwi znaczenie poszczeglnych cyfr. 74.Rodzaje ochrony przeciwporaeniowej. 75.Ochrona przeciwporaeniowa przed dotykiem bezporednim-stosowane rodki. 76.Ochrona przeciwporaeniowa przed dotykiem porednim-stosowane rodki. 77.Kryteria skutecznoci ochrony przeciwporaeniowej przed dotykiem porednim w ukadzie sieciowym typu TN. 78.Kryteria skutecznoci ochrony przeciwporaeniowej przed dotykiem porednim w ukadzie sieciowym typu TT. 79.Budowa, parametry i zasada dziaania wycznikw rnicowoprdowych. 80.Na czym polegaj i jakie elementy obejmuj poczenia wyrwnawcze gwne i miejscowe?

3