scienceintransition.nl frank huisman umc utrecht / descartes centrum uu

29
www.scienceintransition.nl Frank Huisman Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes UMC Utrecht / Descartes Centrum UU Centrum UU

Upload: amy

Post on 19-Mar-2016

73 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

www.scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU. Ontwikkelingen in de afgelopen 30 jaar. Big Science: internationaal, interdisciplinair, kapitaalintensief Schaalvergroting en verzakelijking - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

www.scienceintransition.nl

Frank HuismanFrank HuismanUMC Utrecht / Descartes UMC Utrecht / Descartes

Centrum UUCentrum UU

Page 2: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Ontwikkelingenin de afgelopen 30 jaar

Big Science: internationaal, interdisciplinair, kapitaalintensief

Schaalvergroting en verzakelijking Prikkels en beloningen zijn

veranderd: kwantitatieve criteria voor meten van impact

Page 3: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU
Page 4: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Bezorgdheid om:

De rol van de wetenschap als producent van nuttige kennis

De rol van de universiteit als producent van de intellectuele elite van de toekomst

De manier waarop deze uitdagingen worden tegemoetgetreden mbv financiële prikkels en kwantitatieve beoordelingscriteria

Page 5: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

The Economist, 19 oktober 2013

Page 6: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

NRC, 2 november 2013

Page 7: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

‘Research: increasing value, reducing waste’,

The Lancet , 8 januari 2014In 2010: mondiale uitgaven aan biomedisch

onderzoek 240 miljard dollar; 85% hiervan ‘weggegooid’

‘There is a strong feeling among many scientists that something has gone wrong with our system for assessing the quality of scientific research’

‘Science is a global, multidisciplinary, loosely organized, and heterogeneous endeavor’

‘We need less research, better research, and research done for the right reasons’

Page 8: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

‘A sense of urgency’ Fraudegevallen: incidenten of gevolg van

systeemfouten? Nadruk op kwantiteit ipv kwaliteit (publicaties,

studenten) Terugtredende overheid en valorisatie-eis Ontstaan van een audit culture Burn out-gevallen onder academisch personeel In het algemeen: wezenlijk andere prikkels en

prioriteiten, vergeleken met de periode vóor 1970

Democratische participatie in de kennissamenleving?

Page 9: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

De initiatiefnemers Prof. Frank Miedema (vice-voorzitter RvB

UMCU en decaan Medische Faculteit) Dr Jerome Ravetz (Oxford, auteur van

Scientific knowledge and its social problems, 1971)

Dr Huub Dijstelbloem (UvA / WRR) Prof. Wijnand Mijnhardt (directeur

Descartes Centrum UU) Prof. Frank Huisman (UU / UM)

Page 10: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Probleemanalyse: 6 thema’s

Wetenschapsbeelden Vertrouwen Kwaliteit Corruptie Democratie Communicatie

Later ook: universiteit / onderwijs

- Position paper en website- Vier workshops en een internationaal congres

(KNAW)

Page 11: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Wetenschapsbeelden:analyse

Geïdealiseerd: door nieuwsgierigheid gedreven wetenschappers leveren onbetwijfelbare en maatschappelijk nuttige kennis

Realistisch: wetenschappers zijn gewone mensen met alledaagse motieven. Ze hebben financiële en carrièremotieven; ze kunnen met elkaar van mening verschillen en zelfs strijdige belangen hebben

Page 12: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Wetenschapsbeelden:aanbevelingen

Informeer het publiek over de onzekerheid van wetenschappelijke resultaten, over de manier waarop resultaten tot stand komen en over de alledaagse motieven van wetenschappers

Dit voorkomt onbegrip en teleurstelling over discussiërende wetenschappers, over kennis die bij nader inzien onjuist blijkt, en over zich misdragende wetenschappers

Page 13: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Vertrouwen:analyse

Publiek vertrouwen in wetenschap is van groot belang. Echter:

Gewijzigde gezagsverhoudingen in samenleving Wetenschap is georganiseerd op basis van

scepsis en twijfel Hyperspecialisatie en verlies van overzicht Information overload: kennis voor iedereen op

het internet Wetenschappelijk advies is niet altijd

ondubbelzinnig Publiek bewustzijn van belangenconflicten of –

verstrengeling

Page 14: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Vertrouwen:aanbevelingen

Vertrouwen laat zich moeilijk organiseren. Niettemin:

Vertel het publiek hoe wetenschap echt werkt

Besluit in welke arena prioriteiten moeten worden gesteld: de wetenschappelijke of de politieke - of een mengvorm van beide

Streef naar een evenwicht tussen georganiseerde scepsis en vertrouwen

Page 15: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Kwaliteit:analyse

De dominante methode om kwaliteit vast te stellen is kwantitatief (aantal publicaties, citaties, prijzen, beurzen, patenten). Dit geldt vooral in de geneeskunde

Sterke neiging tot risicoloos onderzoek en snelle (‘sexy’) resultaten

Echter: niet alles kan worden gekwantificeerd; bovendien heeft elke discipline zijn eigen stijl

Page 16: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

The credit cycle vanLatour en Woolgar (1979)

Page 17: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Kwaliteit:aanbevelingen

Hanteer een inhoudelijke evaluatie van artikelen, beursaanvragen en talent ipv een mechanistisch-bibliometrische

Publiceer minder maar hoogwaardige artikelen Organiseer (mmv KNAW, NWO, VSNU, NFU)

debatten waar kwaliteitsstandaarden worden besproken

Differentieer kwaliteitsmeting naar discipline Betrek maatschappelijke stakeholders bij het

stellen van prioriteiten en de verdeling van gelden

Page 18: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Corruptie:analyse

De tijd voor goede peer review ontbreekt vaak

Valorisatieprikkels leiden tot samenwerking met private partijen, waardoor belangen-tegenstellingen (kunnen) ontstaan

Calculerend gedrag van onderzoekers tgv prestatie- en publicatiedruk

Fraudegevallen als symptoom van systeemfouten

Page 19: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Corruptie:aanbevelingen

Maak reviewen van andermans werk even aantrekkelijk als publiceren van eigen werk

Laat publiek zien hoe wetenschappelijke besluiten over maatschappelijke kwesties worden genomen. Maak duidelijk dat belangen en onderhandelingen deel zijn van het proces

Strikte afspraken (en streng toezicht) mbt financiële afhankelijkheid van externe partners

Page 20: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Democratie:analyse

Wetenschap en politiek: de eerste zoekt waarheid, de tweede gaat over collectieve besluitvorming

Wetenschap is zeer kapitaalintensief, en wordt betaald uit collectieve middelen

In een democratische kennissamenleving heeft het publiek recht op medezeggenschap en verantwoording

Echter: problemen zijn complex, kennis is gespecialiseerd, adviezen zijn soms gepolitiseerd

Hoe organiseren we democratische participatie en accountability?

Page 21: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Democratie:aanbevelingen

Wees niet bang voor tegenstrijdige adviezen, probeer te achterhalen waar de verschillen vandaan komen, laat experimenten toe

Laat het vaststellen van onderzoeksprioriteiten niet uitsluitend over aan wetenschappers; betrek ook maatschappelijke stakeholders

Brede debatten en afwegingen nodig in publieke arena’s (parlement, WRR, Rathenau, NWO, KNAW)

Meer risicodragende langetermijn financiering tbv complexe problemen

Page 22: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Communicatie:analyse

Wetenschapsvoorlichting is ooit ontstaan vanuit de behoefte het publiek te informeren over de besteding van belastinggelden aan wetenschap

Echter: vaak wordt het publiek niet geïnformeerd over de realiteit van wetenschap, maar wordt een beeld gepresenteerd van nobele wetenschappers die zekere kennis produceren - omdat dat het best verkoopt

Bovendien: gebrek aan tijd; wetenschapsnieuws moet bondig en ‘leuk’ zijn

Wetenschapsjournalistiek geeft daardoor vaak geen realistisch beeld

Page 23: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Communicatie:aanbevelingen

Communicatiemedewerkers moeten niet hun universiteit ‘verkopen’, maar het publiek informeren over de mechanismen van de wetenschap, teneinde het debat daarover te faciliteren

Wetenschappers moeten zichzelf ook inspannen het publiek te informeren

Iedereen moet stoppen met het verspreiden van de mythe (wetenschap wordt uitgevoerd door mensen met hoge moraal, perfecte methodes en zonder belangen)

Page 24: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Universiteit:analyse

Het ideaal van ‘hoger onderwijs voor velen’ een fiasco

Output funding: in concurrentie met andere universiteiten wordt een bonus gezet op de productie van zoveel mogelijk afgestudeerden

Burn out onder stafleden; de kwaliteit van curricula onder druk

Diploma-inflatie: overproduktie van afgestudeerden en gepromoveerden, bul minder relevant op de arbeidsmarkt

Page 25: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

‘Perverse prikkels’,Vrij Nederland , 8 febr 2014

Page 26: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Universiteit:aanbevelingen

Stop perverse financiële prikkels als output funding

Denk na over het aantal studenten dat de universiteit moet afleveren; verbeter de carrièreperspectieven van studenten en PhD’s

Neem een verplicht vak scientific literacy op in het curriculum van alle faculteiten

Rehabiliteer de academisch gevormde leraar in het middelbaar onderwijs

Page 27: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Na het KNAW-congres… Gesprekken met KNAW, NWO, VSNU, NFU,

Rathenau Instituut, De Jonge Akademie, min OCW, min EZ

Ook met individuele universiteiten: o.a. UvA, UU, UvT, Erasmus (CvB’s en decanen)

Debatten in o.a. Maastricht, Utrecht, Groningen, Rotterdam en Amsterdam

Workshops om oplossingen te verzinnen en handelingsperspectieven te bieden aan diverse actoren

Verzamelen van input voor IBO Toekomstvisie Wetenschap

Page 28: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Minister Bussemakers (OCW) wil graag input voor haar toekomstvisie op de wetenschap in Nederland. Haar belangrijkste vragen:

Wat is de waarde van wetenschap? Hoe werkt de wetenschap? Wat moet de rol van de overheid

inzake wetenschap zijn?

Page 29: scienceintransition.nl Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Ter discussie:

Volgens welk (normatief) model moeten we de nieuwe universiteit vormgeven?

Is transparantie een bedreiging of de oplossing?

Wie is probleemeigenaar, wie bepaalt de onderzoeksagenda?