Seimineár Réigiúnach

Treoirlínte an BNLO le haghaidh Forbairt Cód Iompair Cuimsíonn ábhair an BNLO agus an TPFS

An Tionscnamh um Pleanáil Fhorbartha Scoile

Aidhm an tseisiúin seoAidhm an tseisiúin seo

Béim a leagan ar eochairthréithe na dTreoirlínte mar chomhthéacs le haghaidh Iniúchadh agus Athbhreithniú a dhéanamh ar Chód Iompair scoile

Dea-chleachtas i leith eochaircheisteanna a aithníodh trí úsáid a bhaint as na Treoirlínte agus as an uirlis Iniúchta, a chomhroinnt

Próiseas pleanála a leagan amach

An tAcht Oideachais (Leas) 2000An tAcht Oideachais (Leas) 2000

Alt 23, Fo-alt (2):

(2) Sonrófar na nithe seo a leanas i gcód iompair—

(a) na caighdeáin iompair a bheidh á n-iarraidh ar gach dalta atá ag freastal ar an scoil

(b) na bearta a fhéadfar a dhéanamh nuair a dhéanfaidh dalta neamhaird de na caighdeáin sin nó nuair a dhiúltóidh sé dóibh

(c) na nósanna imeachta a bheidh le leanúint sula bhféadfar dalta a chur ar fionraí nó a dhíbirt as an scoil lena mbaineann

Cód Iompaira Fhorbairt:Treoirlínte i gcomhairScoileanna

Cén Fáth Anois?Cén Fáth Anois?

Athrú: sochaí, cultúr agus cleachtas scoile An clár um chuimsiú…polasaí náisiúnta Comhpháirtíocht…tuismitheoirí agus

daltaí Taighde i leith cur chun cinn dea-iompair Gnáthaimh chóra Éiteas uile-scoile …ceannaireacht daoine

fásta Próiseas Pleanála éifeachtach

Cuimsíonn Treoirlínte an BNLOCuimsíonn Treoirlínte an BNLO

Oibleagáidí Dlíthiúla

Treoir i leith dea-chleachtais

Cur ChuigeCur Chuige

Coisctheach Uilechuimsitheach Cur chuige atá dírithe ar an bpáiste uile Cur chuige uile-scoile Cuidiú agus tacú leis an obair scoile atá idir lámha

Breithiúnas proifisiúnta agus freagracht

Struchtúr Threoirlínte an BNLOStruchtúr Threoirlínte an BNLOCaibidil

1 Réamheolas

2 Iniúchadh agus athbhreithniú ar an gcód reatha

3,4 Prionsabail atá mar bhonn le cód éifeachtach

5-9 Cód a fhorbairt a chuirfidh ar chumas na scoile iompar a bhainistiú go héifeachtach:

caighdeáin a leagan síos

freagairt d’iompar míchuí

iompar dearfach a chur chun cinn

10-12 Fionraithe agus díbirtí

BunphrionsabailBunphrionsabail

I ngrúpaí:

Céard iad na bunphrionsabail atá mar bhonn le cód iompair éifeachtach?

An Bonn atá le Cód Éifeachtach An Bonn atá le Cód Éifeachtach Caib. 3: Bunphrionsabail Caib. 3: Bunphrionsabail

Soiléire a sholáthar A dhearbhú go bhfuil iompar gach duine

tábhachtach Fócas ar dhea-iompar a chothú Riachtanais a chothromú A thuiscint go bhfuil caidrimh ríthábhachtach Fócas ar an bhfreagracht phearsanta Cothroime agus cothromas a chinntiú Comhionannas a chur chun cinn Leochaileacht ó thaobh oideachais de a aithint Freastal ar leas na ndaltaí Freastal ar leas na foirne Sábháilteacht agus saoirse ó bhagairt a chothú

Treoirlínte an BNLO (lth. 22-23)

An Bonn atá le Cód ÉifeachtachAn Bonn atá le Cód Éifeachtach

Caib.

4. Tá an fhoghlaim, caidrimh agus iompar nasctha lena chéile

Caib.

5. Cur chuige uile-scoile i ndáil le hiompar

Caib. 6: Caighdeáin iompair a leagan síosCaib. 6: Caighdeáin iompair a leagan síos

Sraith caighdeán i leith iompair a fhorbairt don scoil

Pobal na scoile a thabhairt isteach sa díospóireacht faoi chaighdeáin

Na daltaí a bheith páirteach i bhforbairt rialacha scoile agus rialacha don seomra ranga

Na caighdeáin a shamhaltú nó a léiriú Na daltaí a theagasc maidir leis na caighdeáin

agus leis an gcaoi le bheith dílis do na caighdeáin sin

Bealaí a bheith ann lena chinntiú go bhfuil tuiscint ag daltaí a bhfuil riachtanais speisialta acu ar an iompar a bhfuiltear ag súil leis uathu

Treoirlínte an BNLO (lth. 36-39)

Caib. 7: Dea-iompair a chothúCaib. 7: Dea-iompair a chothú Cur chuige uile-scoile

Straitéisí chun páirteachas daltaí agus tuismitheoirí a neartú

Bealaí a bheith ann chun ionchais arda do dhaltaí a chur in iúl

Bealaí a bheith ann chun cáilíocht na gcaidreamh idir daltaí agus an fhoireann a athbhreithniú

Treoirlínte an BNLO (lth. 44)

Caib. 8: Ag freagairt d’iompar míchuíCaib. 8: Ag freagairt d’iompar míchuí

Polasaí a fhorbairt ag díriú ar an gcaoi ina n-úsáidfear píonóis chun cabhrú le daltaí iompar míchuí a athrú

Sraith straitéisí comhaontaithe a bheith ann le haghaidh idirghabháil dhearfach a dhéanamh chun cabhrú le daltaí iompar míchuí a athrú

Róil agus freagrachtaí na mball foirne i leith iompair a shainiú go soiléir agus na sonraí faoi na róil seo a chur in iúl go forleathan

Bealach caighdeánaithe a chomhaontú chun ábhar a bhaineann le hiompar daltaí a thaifeadadh

Treoirlínte an BNLO (lth. 55)

Caib. 9: An Cód Iompair a chur i bhfeidhmCaib. 9: An Cód Iompair a chur i bhfeidhm

Teimpléad do Chód Iompair lth.59

An Cód a mhúineadh

Taifid

Ag plé le húdair imní agus le gearáin

Treoirlínte an BNLO (lth. 57-64)

Caib. 10: Fionraithe agus DíbirtíCaib. 10: Fionraithe agus Díbirtí A chinntiú go bhfuil polasaí agus nósanna imeachta

na scoile i leith fionraí agus díbeartha ag teacht le Treoirlínte an BNLO agus faofa ag an mBord agus ag an bPátrún

A chinntiú go gcuirtear an polasaí in iúl go forleathan Dea-chleachtas a fhorbairt agus a thaifeadadh Gnáthaimh chóra a bheith ann le haghaidh

imscrúdaithe agus cinnteoireachta Nósanna imeachta a bheith ann le tuismitheoirí agus

daltaí a chur ar an eolas maidir lena gceart chun achomhairc

Córas a bheith ann le go bhféadfadh an Bord athbhreithniú rialta a dhéanamh ar úsáid fionraithe / díbirtí

Treoirlínte an BNLO (lth. 66-91)

Gnáthaimh chóra i gcás Píonóis ThromaGnáthaimh chóra i gcás Píonóis Throma

Ní mór tromchúis an mhí-iompair líomhanta agus an ní atá réasúnta i gcomhthéacs na scoile a chur san áireamh agus gnáthaimh chóra á gcur i bhfeidhm

An ceart le héisteacht – is gá go mbeadh na tuismitheoirí agus an dalta go hiomlán ar an eolas agus go mbeadh deis freagartha tugtha dóibh sula ndéanfaí cinneadh

Neamhchlaontacht sa chinnteoir – m.sh. níor cheart go mbeadh ionadaí na dtuismitheoirí ar an mBord i láthair agus píonós á bheartú dá mhac

Neamhchlaontacht sa chóras cinnteoireachta – leis an bPríomhoide a fhágáil saor chun cinneadh neamhchlaonta a dhéanamh, is inmholta gan páirt a bheith aige san imscrúdú ná sa tuairisciú, más féidir

Iniúchadh agus Athbhreithniú a dhéanamh

ar an gCód Iompair

2. Iniúchadh agus athbhreithniú a dhéanamh 2. Iniúchadh agus athbhreithniú a dhéanamh ar an gcód iompairar an gcód iompair

Iniúchadh a dhéanamh ar chód iompair atá ann cheana féin

“Éilítear ar Bhoird Bhainistíochta iniúchadh a dhéanamh ar an gcód iompair scoile atá ann cheana féin, mar chéim thosaigh i gcur i ngníomh na dTreoirlínte seo. Cuirfidh an t-iniúchadh ar chumas na scoile measúnú a dhéanamh ar cé chomh maith is atá a cód iompair reatha ag teacht leis an dea-chleachtas agus ag comhlíonadh a hoibleagáidí dlíthiúla iomchuí.” (lth.4)

Athbhreithniú ar chód iompair atá ann cheana féin:“I gcás go sainaithnítear ón iniúchadh tosaigh gnéithe den

chód iompair ar ghá athbhreithniú iomlán a dhéanamh orthu, ba chóir don Bhord Bainistíochta, in éineacht leis an bPríomhoide, na réimsí le hathbhreithniú a chur in ord tosaíochta.” (lth.4)

Iniúchadh a dhéanamh ar an gCódIniúchadh a dhéanamh ar an gCód

Is é is iniúchadh ann ná dianscrúdú ar gach gné d’ábhar agus d’fheidhmiú an chóid iompair d’fhonn a iomláine a chinntiú agus chun a dhearbhú go bhfuil sé ag comhlíonadh na gceanglas dlíthiúil agus an dea-chleachtais faoi mar atá leagtha amach sna Treoirlínte seo.

ATHBHREITHNIÚ ar ghnéithe áirithe den ATHBHREITHNIÚ ar ghnéithe áirithe den chód a sainaithníodh san Iniúchadhchód a sainaithníodh san Iniúchadh

Déan cur síos ar an gcleachtas reatha

Déan meastóireacht ar a éifeachtúlacht

Déan liosta de roghanna le haghaidh feabhsúcháin

Ceap pleananna gnímh le haghaidh feabhsúcháin agus cur i bhfeidhm

Ceardlann Ceardlann

Scrúdaigh an ‘Seicliosta don Iniúchadh’:Caighdeáin Iompair a leagan síos (dara leathanach) nóAn Cód Iompair a chur i ngníomh (tríú leathanach)

Aithin na freagairtí is dóichí a bheadh ag formhór na scoileanna ar gach ceist- ‘Is ea/Tá’ – ‘B’fhéidir’ – ‘Ní hea/Níl’

I gcás réimse ar bith, déan idirphlé bunaithe ar do thaithí ón scoil:Céard atá ag obair go maith i do scoil?Cén fócas is dóchúla le haghaidh d’athbhreithniú leantach?Céard iad na chéad chéimeanna eile is dóchúla a thógfadh scoil ó thaobh athbhreithniú agus chur i bhfeidhm an Chóid de?

Ceisteanna Samplacha ón IniúchadhCeisteanna Samplacha ón Iniúchadh Caighdeáin Iompair a leagan síosCaighdeáin Iompair a leagan síos

An bhfuil caighdeáin shoiléire iompair ann do gach duine sa scoil?

An bhfuil raon modhanna ag an scoil leis na caighdeáin seo a chur in iúl do dhaltaí, don fhoireann agus do thuismitheoirí?

An raibh lámh ag na daltaí i mbeartú rialacha na scoile?

Ceisteanna Samplacha Ceisteanna Samplacha Caighdeáin Iompair a leagan síosCaighdeáin Iompair a leagan síos

An mbíonn lámh ag na daltaí i mbeartú rialacha an tseomra ranga?

An bhfuil bealaí ag an scoil lena chinntiú go dtuigeann daltaí le riachtanais speisialta na caighdeáin atá á n-éileamh?

Ceisteanna Samplacha ón IniúchadhCeisteanna Samplacha ón IniúchadhAn Cód Iompair a chur i ngníomhAn Cód Iompair a chur i ngníomh

An bhfuil raon bealaí ag an scoil chun an Cód Iompair a chur in iúl don fhoireann, do na daltaí agus do thuismitheoirí?

An bhfuil Cód i scríbhinn ag an scoil? Seachas an Cód i scríbhinn a thabhairt do

thuismitheoirí, an ndéanann an scoil aon ní eile chun cabhrú le tuismitheoirí an Cód a thuiscint agus tacú leis?

An bhfuil pleananna ceachta agus cláir ann chun cabhrú le daltaí i leith foghlaim na scileanna agus an eolais is gá chun críche dea-iompair?

Ceisteanna Samplacha ón IniúchadhCeisteanna Samplacha ón IniúchadhAn Cód Iompair a chur i ngníomhAn Cód Iompair a chur i ngníomh

An ndéanann an scoil monatóireacht ar phatrúin iompair sa scoil?

An bhfuil córas caighdeánach sa scoil chun taifid i leith iompair a choinneáil?

An bhfuil bealaí aitheanta ann inar féidir le baill foirne, daltaí agus tuismitheoirí údair imní faoi iompar a chur in iúl nó gearáin a dhéanamh?

Ar thug an scoil treoir do thuismitheoirí faoin mbealach inar cheart dóibh asláithreacht páiste a chur in iúl don scoil?

AthbhreithniúAthbhreithniúTosaíochtaí SamplachaTosaíochtaí Samplacha

An bhfuil raon modhanna ag an scoil leis na caighdeáin seo a chur in iúl do dhaltaí, don fhoireann agus do thuismitheoirí?

An mbíonn lámh ag na daltaí i mbeartú rialacha na scoile?

An bhfuil bealaí aitheanta ann inar féidir le baill foirne, daltaí agus tuismitheoirí údair imní faoi iompar a chur in iúl nó gearáin a dhéanamh?

Athbhreithniú - PléAthbhreithniú - Plé

Cén chaoi a leanfá ar aghaidh go dtí athbhreithniú?

Bain úsáid as saincheist shamplach ón seicliosta:

‘An mbíonn lámh ag na daltaí i mbeartú rialacha na scoile?’

Tascghrúpa An Chóid IompairTascghrúpa An Chóid Iompair Déan soiléir an Cleachtas Reatha Déan soiléir an Cleachtas Reatha

Téigh i gcomhairle leis an bhfoireann:

An bhfuil bealaí ann ina bpléann baill foirne rialacha le daltaí nó ina dtéann siad i gcomhairle le daltaí maidir le rialacha?

An bhfuil sé de nós ag an scoil dul i gcomhairle le daltaí maidir le saincheisteanna?

An bhfuil aon aiseolas i leith rialacha tugtha ag na daltaí?

An bhfuil éifeacht ag baint leis na cleachtais seo? Conas is eol duit?

Breathnaigh an réasúnaíocht a bhaineann le comhairliúchán (an chéad sleamhnán eile)

Tascghrúpa An Chóid IompairTascghrúpa An Chóid IompairAn réasúnaíocht a bhaineann le gníomhAn réasúnaíocht a bhaineann le gníomh

Cén toradh a d’fhéadfadh a bheith ar chomhairliúchán le daltaí maidir le rialacha scoile?

Céard iad na húdair imní a d’fhéadfadh teacht chun cinn trína leithéid a dhéanamh?

An bhfuil bearta cosanta ann a chinnteodh gur cleachtadh dearfach a bheadh ann?

Tascghrúpa An Chóid IompairTascghrúpa An Chóid IompairMoltaí le haghaidh Gnímh Moltaí le haghaidh Gnímh

Cén bealach ina bhféadfaí dul i gcomhairle leis na daltaí?

Ar cheart é seo a dhéanamh ar roinnt bealaí éagsúla?

Conas a chinnteofar go mbeidh sé ionadaíoch?

Cé a dhéanfaidh bainistiú ar an gcomhairliúchán?

Cé na ceisteanna a thabharfadh fócas don chúram seo?

Tascghrúpa An Chóid IompairTascghrúpa An Chóid IompairPlean Gnímh – Faofa ag an mBBPlean Gnímh – Faofa ag an mBB

Cén rud Conas Cé Cathain Aidhmeanna – critéir rathúlachta Monatóireacht ar chur i ngníomh Meastóireacht ar thorthaí Meastóireacht ar chomhairliúchán(Féach suíomh gréasáin an TPFS le haghaidh

teimpléid shamplacha)

Na Chéad Chéimeanna Eile a d’fhéadfaí Na Chéad Chéimeanna Eile a d’fhéadfaí a ghlacadha ghlacadh

1. Cinneadh an Bhoird Bhainistíochta tús a chur le hIniúchadh

2. Bunú ‘Foireann Iniúchta’ – Príomhoide, baill foirne, Coiste na dTuismitheoirí, Comhairle na nDaltaí…?Tiomantas agus gafacht na gcomhpháirtithe a choinneáil sa tsiúl i rith phróiseas an Iniúchta

3. Faisnéisiú don fhoireann ar eochaircheisteanna sna Treoirlínte, leas a bhaint as an Seicliosta Iniúchta le díriú ar réimsí roghnaithe, smaointe le leanúint suas a spreagadh

4. Faisnéisiú comhchosúil cuí do Choiste na dTuismitheoirí, do Chomhairle na nDaltaí

5. Réiteach tuairisce ag an bhFoireann Iniúchta ar chomhairliúcháin na Foirne, na dTuismitheoirí, na nDaltaí

6. Dian-iniúchadh ag an bhFoireann Iniúchta, féachaint an bhfuil an cód reatha ag teacht leis an reachtaíocht agus le dea-chleachtas faoi mar atá leagtha síos sna Treoirlínte

7. Aithint na n-athruithe a bhfuil gá leo8. Athbhreithniú de réir mar is cuí ar réimsí

aitheanta9. Cruthú Dréachtphlean Gnímh i ndáil leis na

hathruithe atá molta10. Faomhadh an Bhoird don Phlean Gnímh agus

do na hathruithe atá molta don Chód11. Na hathruithe a chur in iúl do phobal na scoile

agus an Cód athbhreithnithe a chur i ngníomh12. Meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtacht an

Chóid athbhreithnithe

CríochCríoch

An bhfuil an t-údarás tarmligthe ag an mBord Bainistíochta don Phríomhoide dalta a chur ar fionraí de réir Threoirlínte an BNLO?

www.newb.ie

www.sdpi.ie