sejarah form4-bab 7

8/9/2019 SEJARAH FORM4-Bab 7

1/11

ISLAM DI ASIA TENGGARA

Pengenalan

1. Kedudukan yang strategik sebab:

a. Kedudukan Asia Tenggara di tengah perjalanan Timur Barat .

b. Dihubungi dengan Selat Melaka dan Laut Cina Selatan

c. Hubungan penting Cina dan India.

d. Mewujdkan banyak bandar spt: Srivijaya, Perlak, Pasai, Melaka, Bantam, Cheribon, Makasar,

Brunei, dan Pattani.

e. Ada hubungan dengan Mocha, Hormuz, Surat,Goa, Colombo, dan Pantai Coromadel spt

Masulipatam dan Pondecherry.- Lautan Hindi. Laut China Selatan Canton@Amoy.

f. Faktor mempertemukan pedagang

i. angin monsun Barat Daya dan Timur Laut.

ii. Jalan darat Jalan Sutera.

2. Sebelum kemunculan Islam AT menjadi kawasa dagangan Melayu, Arab, China dan India.

3. Jadi tarikan sebab:- Kekayaan hasilbumi pertanian, logam, serta hasil hutan.

4. Apabila Islam berkembang menjadi pusat penyebaran Islam. Sebelum Islam mereka anutui Hindu, Buddha,

agama nenek moyang. Menetap di Acheh, Pasai, Perlak, Melaka, Brunei, Gerisik, Trengganu, Pattani dan

Makasar.

Kedatangan Islam Di Asia Tenggara.

1. Teori kedatangan Islam dari:

a. Semenanjung Arab

b. India

c. China.

2. Teori Semenanjung Arab:

a. Dikemukakan oleh John Crawford disokong Syed Muhamad Naquib l-Attas. Buktinya:

i. Aktiviti perdagangan menerusi catatan China yang menyataka orang Arab

dan Parsi tmempunyai petempatan di Canton pd 300M.


2/11

ii. Pedagang Arab dapat kuasai laut dari pelabuhan Iskandariah hingga China.

Telah berdagang di rantau ini terutama setelah kemunculan Islam pada abad 7M.

iii. Pedagang Arab singgah di pelabuhan utama AT sebelum ke China. Jadi

tempat menunggu dari angin monsun.

iv. Menetap beberapa bulan dan mewujudkan perkampungan dan ada urusan jual

beli barangan mewah dari China dan India. Perkampungan Islam Ta Shih di SumateraUtara pd 650M catatan China.

v. Perkahwinan dengan orang tempatan.

vi. Wujud persamaan tulisan kesusasteraan di AT dan Arab. Perkataan arab

terdapat dalam tulisan Jawi, Zapin dan dabus.

vii. Pengislaman raja-raja melayu oleh syeikh dari Arab spt dalam Hikayat Raja-

Raja Pasai. Keturunan sufi. Berjaya mengislamkan Merah Silu ( Malik al-Salih. ) Raja

Pattani Phaya Tu Nakpa diislamkan Syeikh Said

b. Mengapakah tertarik dengan Islam:

i. Tertarik dengan nilai Islam yang murni.

ii. Amalan pendakwah Islam mengamalkan nilai Islam yang murni spt

1. Kejujuran pedagang Islam

2. Mementingkan kebersihan

3. Berhemah tinggi.

c. Catatan tempatan tentang pengislaman Raja-raja Melayu:

i. Hikayat Raja-Raja Pasai.

ii. Hikayat Merong mahawangsa Raja Kedah diislamkan oleh Syeikh

Abdullah al-Yamani

iii. Hikayat Acheh Syed Abdullah Ariff berusaha kembangkan Islam.

iv. Sejarah Kepulauan Sulu Sharif Hassan dan Awlia sebar Islam di Sulu.

3. Teori China: Dkemuka oleh: Emanuel Gadinho : Alasan beliau:

i. Khan Fo atau Canton menjadi pusat perdagangan Arab sejak abad 9M

ii. Menyebarkan Islam dikalangan peniaga China kemudian sebar ke AT.

b. SQ Fatimi. Alasan beliau:

i. Berlaku perpindahan beramai-ramai pedagang Islam di Canton ke AT pada

876M.


3/11


4/11


5/11

ii. Menjadi pusat perdagangan yang penting.

iii. Digelar serambi Mekah.

g. Pattani diislamkan pada 1457 Raja Phaya Tu Nakpa menganut Islam tukar kepada Sultan

Mahmud Shah.

i. Mula Islam sejak abad ke-10 dengan kedatangan pendakwah dan

pedagang Islam

ii. Dilakukan sepenuhnya pd zaman Sultan Muzaffar Shah.

h. Brunei - pusat perdagangan penting di Borneo. Islammula tersebar pd abad ke 15 dan 16.

i. Catatan Cina 977M Brunai hantar seorang pembesar Pu Ali ke China.

ii. Pendakwah Islam Syariff Ali Mufaqih Muqqadam atau Syarif Berkat.

iii. Tersebar sehingga Sulu dan Mindanoa.

i. Champa Bukti keislaman penemuan batu nesan 1039M dan prasasti 1025M yg mencatatkan

syarat pembayaran cukai dan hutang.

5. Peranan pusat kebudayaan

a. Pusat kebudayaan telah wujud di Perlak, Samudera-Pasai, Riau, dan Acheh.

b. Puasat keilmuan dan penyebaran Islam.

c. Wujud Institusi pendidikan dan gerdik pandai

d. Zaman Samudera-Pasai menjadi pusat penterjemahan kitab Arab ke Melayu. Antaranya Kitab

al-Dural al-Manzun dihantar oleh Sultan Mansur Shah. Diterjemah oleh Makdun Patakan.

e. Cerdeik pandai Samudera-Pasai jadi pakar rujuk tentang agama.

f. Hasil kesusasteraan Zaman Melaka dipengaruhi tulisan Arab spt: Hikayat Muhamad AliHanafiah, Hikayat Amir Hamzah, Hikayat Nabi Bercukur, Hikayat Muhamad Ali Hanafiah dan

Amir Hamzah menjadi bahan bacaan dan semangat menentang mussuh dalam perang.

g. Acheh karya puisi spt : Bustanus Salatin kisahkan sebuah kerajaan, istana kota dan taman-

taman.

i. Ulama yang hasilkan karya pemikiran Islam spt Hamzah al-Fansuri, Syeikh

Nuruddin al-Raniri, Syeikh Samsudin al-Sumaterani, dan Abdul Rauf Singkel.

ii. Karangan Nuruddin al-Raniri Syarabul Asyikin, Asranul Ariffin, Puisi

Syair Burung Pingai, Syair Perahu, Syair Dagang, Syair Burung Pungguk, dan Syair

Sidang Fakir.

h. Johor pusat kebudayaan pd abad ke-18 spt Thufat al-Nafis dan Peringatan Sejarah Johor. Juga

pusat emporium di AT.

6. Peranan mubaligh.


6/11

a. Syeikh Ismail, Fakir Muhamad, Syarif Amir Sayyid al-Syirazi dan Tajuddin al-Asfahani di Pasai

,Melaka Syeikh Abdul Aziz , Maulana Abu Bakar, dan Maulana Yusuf.

b. Di Melaka ajar perkara asas secara tidak formal. Bila dah berkembang cara formal. - Masjid,

istana dan rumah menjadi tempat pembelajaran.

c. Institusi awal di pondok, atau pesantren. Acheh pondok dikenali sbg Dayah.

d. Lahir tokoh spt: Hamzah Fansuri, Abdul Rauf Singkel, Shamsuddin al-Sumaterani.

e. Acheh jadikan ulama penasihat raja. 22 ulama ditugaskan di Balai Gadang.

f. Jawa Wali Songo ( Wali Sembilan ) Demak dijadikan pusat pergerakan dakwah Islamiah.

Dirikan masjid Agung Demak markas dakwah.

g. Cara wali songo berdakwah:

i. Menimbulkan kesedaran dan tanamkan semangat tentang maksud bekerja

dan beramal dalam erti kata sebenar.

ii. Berusaha hapuskan pengangguran dengan kikis sifat malas.

iii. Elak hidup sevara mewah dan membazir.

7. Keistimewaan Islam

a. Mencakpi bidang kehidupan antaranya :

i. konsep Tuhan yang Maha Esa, atau Tauhid,

ii. Keadilan,

iii. hak individu dan masyarakat,

iv. kehiidupan yang harmoni,

v. menyanjung akhlak mulia,

vi. konsep kebahagian di dunia dan akhirat.

vii. Islam menuntut manusia berfikir secara rasional dan pemikiran ini diterima.

Pengaruh Islam di Asia Tenggara

Sebelum Islam masyarakat AT berpegang pada amalan Hindu, Buddha dan roh nenek moyang. Wujud dalam

politik, ekonomi, dan sosial.

Selepas Isla wujud unsur-unsur baru yg diperkenalkan dan kekal hingga kini yang merangkumi dalam:


7/11

1. Pemerintahan dan Pentadbiran

1.1. Perubahan dalam sistem pemerintahan beraja. Dalam Sistem pentadbiran Islam spt berikut:

1.1.1. Sultan ( Raja ) Ketua Negara dan Kerajaan

1.1.2. Mufti penasihat Sultan . Wujud juga jawatan khadi, khatib, bilal, pemungut zakat, penyelia

baitul mal, dan penjaga harta wakaf.

1.1.3. Penggunaan gelaran Sultan kelebihannya:-

1.1.3.1. kukuhkan kedudukan kerajaan Islam

1.1.3.2. jamin kewibawaan raja

1.1.3.3. Setaraf dengan kerajaan Islam lain dan

1.1.3.4. memupuk semangat persaudaraan di kalangan umat Islam.

1.1.4. Dalam Hukum Kanun Melaka:

1.1.4.1. Raja Melaka diberi gelaranKhalifahtul Mukminin ertinya pemimpin orang mukmin.

1.1.4.2. Perkataan itu tercatat pada wang syiling kerajaan Melayu melaka, Johor, Pahang,

Kedah, trengganu dan kelantan.

1.1.4.3. GelaranZillulah filAlam bayangan Allah di dalam alam digunaka juga.

1.1.5. Islam menjadi agama rasmi dalam kerajaan Melaka, Acheh, Brunei.

1.1.6. Penggunaan Konsep Khalifah Allah ialah wakil Allah di bumi. Harus tunaikan amanah, dan

perintah dengan adil serta menerapkan unsur Islam bagi menggantikan konsep dewaraja Hindu.

Cth Sultan yang alim :-

1.1.6.1. Sultan al-Zahir Samudera-Pasai.

1.1.6.2. Sultan Ali Mughayat Shah Aceh

1.1.6.3. Sultan Iskandar Thani Acheh.

1.1.7. Konsep Sultan :- bermakna kuasa, kewibawaan, atau pemerintah.

1.1.8. Konsep DewaRaja Raja keturunan tuhan atau penjelmaan tuhan hindu.

1.1.9. Penggunaan nama negeri spt:- Acheh Darus Salam, Nama sultan Sultan Mansur Shah

bermaksud pemerintah yang dibantu Allah. Sultan Mahmud Shah Sultan terpuji.

1.1.10. Undang-undang Syariah diperkenalkan.

1.1.10.1. Di Melaka dimasukkan dalam Hukum Kanun Melaka. Diperkenalkan oleh Sultan

Muzaffar Shah. Zaman Sultan Alaudin Riayat Shah hukum syariah diamalkan dengan

tegas.

1.1.10.2. Tidak dapat dijalankan sepenuhnya kerana ada undang-undang adat.


8/11

1.1.10.3. Antara aspek syariah yg ada :- jenayah kecurian, pembunuhan,urusan pernikahan,

perniagaan serta pembahagian harta pusaka.

1.1.10.4. Di Acheh Kanun yang sama ialah Kanun Mahkota Alam terangkan tentang

1.1.10.4.1. Tanggungjawab raja, catat adat istiadat dan

1.1.10.4.2. Peraturan tradisi Acgeh spt Balairung Seri dipimpin Sultan, Balai Majlis

Mahkamah Rakyat oleh Kadi Malik al-Adi.

1.1.11. Konsep Jihad. Semangat penentangan terhadap penjajahan. Tokoh agama yang

membicarakan Jihad:-

1.1.11.1. Syeikh Nuruddin al-Raniri,

1.1.11.2. Abdul Rauf Singkel,

1.1.11.3. Syeikh Daud Pattani @ Syeikh Daud bin Abdullah bin Idris al-Pattani :- membolehkan

orang melayu belajar agama Islam dan bahasa melayu terutama Jawi.

1.1.11.4. Maksud Jihad Menegakkan Islam, Menentang kemiskinan dan capai kehidupan yg

sempurna.

2. Sistem Pendidikan

2.1. Sebelum Islam pendidikan hanya terbatas kepada golongan bangsawan sahaja.

2.2. Selepas Islam tersebar luas kepada seluruh masyarakat. Disebarkan melalui:

2.2.1. Istana

2.2.2. Pondok

2.2.3. Pesantren

2.2.4. Madrasah

2.2.5. Surau.

2.3. Pusat pendidikan awal Islam:

2.3.1. Kerajaan Perlak di Sumatera Utara melalui Dayah @ Pondok. Yg terkenak Dayah Bukit Ce

Breek pada 9M.

2.3.2. Samudra-Pasai :- Pusat terjemahan karya agama tempat rujukan kerajaan Islam lain spt

Melaka.

2.4. Pendidikan Pondok muncul seawal kedatangan dan peluasan Islam di AT.spt di Pattani, Acheh, dan

Jawa.

2.5. Tempat belajar dan masyarakatnya:-

2.5.1. Pondok masyarakat tempatan dan pelajar negeri lain : Pattani.


9/11

2.5.2. Melaka :- Rumah ulama, masjid dan surau atidak formal dan masyarakat bawahan, Istana

formal dan golongan bangsawan.

2.5.3. Acheh :- Lebih sistematik. Terdapat peringkat :

2.5.3.1. rendah ( rangkang )

2.5.3.2. menengah ( muenasah )

2.5.3.3. pengajian tinggi. Atau Universiti ( Jamiah Bait Rahman )

2.5.3.4. Wanita juga digalakkan belajar dan diberi peluang yang sama dengan lelaki baik

dalam pemerintahan. Dalam pemerintahan Sultan Safiatudin

2.5.3.4.1. 22 wanita anggotai Majlis Rakyat Acheh drp 73 ahli.

2.5.3.4.2. 9 jadi ahli jawatankuasa kerja Mahkamah Rakyat, terdapat juga

2.5.3.4.3. Undang-undang lindungi hak wanita sebagai anak, ibu, tunggal dan isteri.

2.5.3.5. Digelar serambi mekah.

2.6. Peranan Institusi Pendidikan:

2.6.1. Istana :- tempat ulama bicara hukum dengan sultan dan pembesar , juga sampaikan ilmu dan

nasihati sultan.

2.6.2. Surau :- tempat belajar al-Quran secara tidak formal dan gurunya ajar tidak tetap.

2.6.3. Madrasah :- sistem pendidikan formal.

2.6.4. Pondok:- pusat pengajian Islam terutama di Pattani dan T melayu. Acheh Dayah, Jawa

Pesantren.

2.6.4.1. Subjek yang diajar:- Fikah, Usuludin, Tasauf, hadis dan Tafsir, bahasa pengantar

Melayu dan Arab.

2.6.4.2. Keperluan asas disediakan oleh pelajar sendiri.

3. Bahasa dan Kesusasteraan

3.1. Pengaruh Islam dapat dikenalpasti melalui:-

3.1.1. Tulisan Jawi, Angka tulisan jawi,

3.1.1.1. Ulama tempatan ubah suai huruf Arab bagi perkataan Melayu.

3.1.1.2. Jadi tulisan rasmi- ambilalih tulisan Palava Dewanagari.

3.1.1.3. Istilah Arab digunapakai spt Sultan, syukur, masjid, berkat, dan alam.

3.1.1.4. Lahir juga sasterawan spt Tun Seri Lanang, Shamsudin al-Sumaterani dan Abdul

Rauf Singkel.

3.1.2. Bahasa melayu menjadi


10/11

3.1.2.1. Bahasa Lingua Franca.

3.1.2.2. Bahasa Ilmu

3.1.2.3. menjadi lebih mantap cth:- cerita panji dalam bahasa Jawa disampaikan dalam bahasa

Melayu.

3.1.2.4. Hasil kesusasteraaan Melayu terpengaruh dengan bentuk, gaya dan tatabahasa Arab.

Spt Gurindam, syair, nazam, dan cerita hikayat.. Hasil sastera Arab Parsi yang diterjemah: -

3.1.2.4.1. Hikayat Perang Badar

3.1.2.4.2. Hikayat Nur Muhamad

3.1.2.4.3. Hikayat Bulan Berbelah

3.1.2.4.4. Hikayat Nabi Wafat

3.1.2.5. Penggunaanya dalam bidang banyak bidang ekonomi,politik, kesusasteraan, lingua

franca . Abad ke 17M digunakan sebagai bahasa ersuratan, perhubungan antara wilayah,

ilmu pengetahuan, dakwah.

4. Cara Hidup

4.1. Sebelum Islam dipengaruh oleh animisme, hindu dan buddha.Selepas Islam:-

4.1.1. nsur semangat dan keramat beransur hilang.

4.1.2. Cara Islam diasimilasikan wujud cara berpakaian Islam spt:- bertudung, bersongkok.

4.1.3. Islam jadi Addin satu cara hidup yang lengkap dan menyeluruh.

4.1.4. Sistem sosial berubah:-

4.1.4.1. Tiada kelas wujud persaudaraan Islam dan persamaan taraf.

4.1.4.2. Nilai akhlak Islam jadi panduan hidup.

4.1.4.3. Sifat tolong menolong, hormat menghormati, dan berkerjasama, bersatu padu dan

wujud semangat kerjasama.

5. Kesenian

5.1. Kesenian Islam yang meresap:-

5.1.1. Khat pada batu nesan , bilah mata keris, dan ukiran kayu . Kreativiti masyarakat tempatanbatu nesan semakin menarik spt: Batu nesan Sultan al-Malik Ibrahim.

5.1.1.1. Ditulis dengan ayat al-Quran, selain syair,

5.1.1.2. Makam Naina Hisham al-Din 1420M, pengaruh seni Arab Parsi.

5.1.2. Seni Bina -

5.1.3. Seni Ukir.


11/11

5.1.4. Seni bina spt masjid, surau, rumah kediaman guna kaligrafi arab. Cth Masjid Ubudiah Kuala

Kangsar, Masjid Brunei.

6. Ekonomi.

6.1. Wujud Baitul Mal- di Acheh oleh Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam. Berfungsi sebagai

Perbendaharaan Negara dari hasil :-

6.1.1. Zakat dan Sedekah.

6.1.2. Harta milik negara kekayaan sumber alam spt minyak

6.1.3. Pelaburan dan saham yang dijual kepada umat Islam melalui istitusi yang ditubuhkan

BaitulMal.

6.2. Islam galakkan umatnya rajn bekerja dan melarang mengemis.

6.3. Nilai jimat cermat, dan menghalang unsur yang bertentangan dengan ekonomi Islam spt Riba,

tipu,peras,penindasan.

sejarah form4-bab 7

Documents