FP6 Energy InfoDayPolitechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej

Warszawa, 23 stycznia 2004 .

Sektor energetyki odnawialnej w Polsce zadania dla podsektora B+R

Grzegorz WIŚNIEWSKI

Europejskie Centrum Energii Odnawialnej EC BRECCentrum Doskonałosci Komisji Europejskiej w zakresie Energetyki Odnawialnej RECEPOL

Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa

www.ecbrec.pl

Wykorzystanie źródeł energii

odnawialnej w 2002 r. – 2,75%

*Biomasa – 98% całkowitej produkcji en. odnawialnej (bez dużych el. wodnych).

Źródło energiiMoc w MW

Produkcja energii elektrycznej w GWh

Produkcja ciepła w TJ

Całkowita produkcja

energii w TJ

Udział w produkcji całkowitej

Biomasa ~6500 310 102056 103173 92,0

En. słoneczna 17 - 37 37 0,0

Geotermia+

pompy ciepła89 - 526 526 0,5

Wiatr 29 60 - 216 0,2

En. wodna 524 (185) 2276 (698) - 8192 (2511) 7,3

Suma ~7100 2646 102619 112146 100,0

Podstawowe cele zawarte w narodowej Strategii rozwoju energetyki odnawialnej

‘2001

• Cel ilościowy na rok 2020 – 14% w bilansie energii pierwotnej

• Cel ilościowy na rok 2010 – 7,5% w bilansie energii pierwotnej– Nakłady inwestycyjne w latach 2000-2010: 14,5 -19,1 mld zł– Środki publiczne: 230 – 310 mln zł/rok (15,7-16,4 %

całkowitych nakładów inwestycyjnych na instalacje OZE)– Udział energii elektrycznej z OZE w bilansie zużycia energii

elektrycznej:7,5- 9,0- 12,5%

0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000

Elektrownie wiatrowe

Male elektrownie wodne

Systemy fotowoltaiczne

Biogazownie komunalne

Biogazownie rolnicze

Gaz wysypiskowy

Kolektory słoneczne powietrzne

Kolektory słoneczne wodne

Ciełownie automatyczne na drewno

Ciepłownie automatyczne na slomę

Kotły indywidualne na biomasę

Elektrociepłownie na drewno

Cieplownie geotermalne

[MW]

Struktura przyrostu mocy w energetyce odnawialnej w Polsce do roku 2010 wg

Strategii rozwoju energetyki odnawialnej

01020304050607080

ME

W

Ele

ktro

wni

eW

iatr

ow

e PV

Bio

gaz

ow

nie

Ko

lekt

ory

sło

enc

zne

Ko

tły n

a b

iom

asę

Ele

ktro

cie

pło

wni

ena

bio

mas

ę

Cie

pło

wni

eg

eo

term

alne

Dodatkowamoc wPolsce 2000-2010, %

Dodatkowamoc w UE wlatach 1998-2010, %

Struktura przyrostu mocy w energetyce odnawialnej

w Polsce i w UE do roku 2010

Przyrost mocy zainstalowanej w źródłach energii odnawialnej od 1999 r.

Rodzaj instalacji Moc w MW w 1999 r.

Moc w MW w 2002 r.

Przyrost mocy w MW

Dynamika w %/rok

Ciepłownie na drewno 350 450 100 8,7

Ciepłownie na słomę 13 92 79 92,0

Kotły na słomę 7 23 16 48,7

Biogazownie komunalne 38,9 61,5 22,6 16,5

Biogazownie na gaz wysyp. 9 15,4 6,4 19,6

Kolektory słoneczne 6,5 17 10,5 37,8

Geotermia 26,8 55,75 28,9 27,6

En. wiatrowa 4 28,5 24,5 92,4

MEW 156 184,9 28,9 5,8

Razem 611,2 928,05 316,8 Średnio 15

Nie wiadomo jaki jest przyrost mocy w instalacjach do wykorzystania drewna u drobnych odbiorców i w przemyśle!

EC BREC’2001EC BREC’2001udział energii z OZE w bilansie zużycia energii elektrycznej w %udział energii z OZE w bilansie zużycia energii elektrycznej w %

biomasa60%

biogaz4%

energetyka wodna

3%

energetyka wiatrowa

33%inne0%

biogaz7%

biomasa39%

inne0%

energetyka wodna

5%

energetyka wiatrowa

49%

Udział produkcji energii elektrycznej z poszczególnych OZE w Polsce ‘2010

wg modelu SAFIRE, EC BREC’2001

Scenariusz OZE 7,5% Scenariusz środowiskowy 12,5 %

Badania i rozwój technologii OZE

Stymulowanie rynku poprzez dotacje i instrumenty prawne

MAŁA SKALA PRODUKCJI

WYSOKIE KOSZTY

„BŁĘDNE KOŁO”TECHNOLOGII OZE Obszar

współpracy z przemysłem i

ośrodkami naukowymi

Obszar współpracy z samorządami terytorialnymi w realizacji inwestycji

Przełamywanie barier rozwoju OZE w Polsce

Na podstawie szacunków Europejskiego Centrum Energii Odnawialnej.

0

50

100

150

200

2002 2003 2004 2005 2006

Lata

Zestawienie szacunkowych kwot zewnętrznej pomocy publicznej dla energetyki odnawialnej w Polsce w latach 2004 - 2006 (mln euro.).

Fundusze bilateralne

Środki z ekokonwersjipolskiego długuMechanizmy elastycznościProtokołu z KiotoFundusz GlobalnegoŚrodowiska GEFFundusze strukturalne ispójności UE6 Program Ramowy Badań iRozwoju UEProgram energetyczny UE„Inteligent Energy for Europe”Program przedakcesyjnySAPARDProgram pomocowy PHARE

Wysokość zewnętrznych środków możliwych do pozyskania

na rozwój wykorzystania OZE w Polsce

Zadania i struktura instytucjonalna rozwoju sektora i wdrażania technologii OZE

• Samorządy terytorialne: zintegrowane planowanie wykorzystania zasobów i inwestycje

• Przedsiębiorstwa energetyczne i niezależni inwestorzy i dostawcy energii: inwestycje i integracja energetyki odnawialnej z systemem energetycznym

• Przemysł / producenci urządzeń: transfer technologii i/lub rozwój własnych technologii

• Rząd RP: cele dług okresowe (wkład nauki), cele średniookresowe (samorządy terytorialne), cele krótkookresowe (przemysł). Koordynacja

• Środowiska naukowe: zintegrowane działania krótkookresowe/wdrożeniowe we współpracy z przemysłem i samorządem terytorialnym oraz działania długookresowe służące realizacji celów długookresowych polityki państwa)

Podsumowanie i ogólne rekomendacje

• Cele polityczne w zakresie energetyki odnawialnej są ambitne, • Tempo rozwoju sektora jest wolniejsze od oczekiwanego i

wymaganego dyrektywami i polityką UE.• Warunkiem skorzystania z akcesji Polski do UE jest posiadanie

strategii oraz planów i programów wdrażania zgodnych z polityką UE, ale uwzględniających mocne strony sektora OZE w Polsce.

• Potrzebna jest spójna długookresowa wizja rozwoju sektora i priorytety gospodarcze, społeczne oraz priorytety dla sektora badań i rozwoju

• Priorytety B+R powinny być zgodne z Polityką państwa, potrzebne większe/zintegrowane projekty, potrzeba koordynacji w skali kraju i zwiększenia znaczenia „współpracy” w pozyskaniu środków zewnętrznych kosztem „konkurencji” o coraz mniejsze środki krajowe.

Ogólne priorytety B+R (potrzeby gospodarcze i szanse sektora B+R)

• Socjoekonomika: np. scenariusze makroekonomiczne, forsight technologiczny, LCA i ograniczenia lokalizacyjne, modele rynków „zielonej” energii, statystyka OZE i dane o sektorze B+R

• Produkcja energii elektrycznej: np. ocena zasobów i optymalizacja wykorzystania energii wiatru (on shore, off shore) i bioenergii (do generacji energii elektrycznej i produkcji bioetanolu/wodoru w dużej skali), automatyka i poprawa integracji OZE z siecią elektroenergetyczną, magazynowanie energii w wodorze (FC)

• Produkcja i wykorzystanie ciepła: np. magazynowanie ciepła (systemy solarne), optymalizacja i integracją systemów solarnych i opartych na biomasie w budynkach, energia geotermalna w miejskich systemach ciepłowniczych

• Zagadnienia ogólne: np. generacja rozproszona i systemu nie przyłączone do sieci (obszary wiejskie), standaryzacja biopaliw, badań atestacyjnych i technologii energetyki odnawialnej