sektörlerdeki güncel gelişmeler - ekonomi.isbank...temmuz 17 3 ekonomi.isbank enerji sektÖre...

Sektörlerdeki Güncel Gelişmeler

İktisadi Araştırmalar Bölümü

Temmuz 2017

Bütün yayınlarımıza https://ekonomi.isbank.com.tr adresinden erişebilirsiniz.

http://ekonomi.isbank.com.tr

Enerji .................................................................................................................................... 2

İnşaat ve Konut .................................................................................................................... 4

Otomotiv .............................................................................................................................. 6

Demir Çelik ……….................................................................................................................. 8

Lojistik .................................................................................................................................. 10

Tekstil, Hazır Giyim ve Deri .................................................................................................. 12

Perakende ............................................................................................................................ 14

Beyaz Eşya ............................................................................................................................ 16

Turizm ................................................................................................................................... 18

İÇİNDEKİLER



2 Temmuz 17

Enerji ekonomi.isbank

RAKAMLARLA ENERJİ SEKTÖRÜ (MAYIS 2017)

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: TEİAŞ, EPİAŞ, SGK

(2) Şubat 2017 verisidir.

GÜNCEL GELİŞMELER

Bu yılki Dünya Petrol Kongresi 9-13 Temmuz tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirildi. Kongre’de Akkuyu Nükleer Santrali’nin ilk fazının 2023’te faaliyete geçirilmesinin planlandığı belirtilirken, 3. nükleer santral için çalışmaların başladığı ifade edildi. 2023’e kadar yurt içinde doğalgaz depo kapasitesinin 11 milyar m3’e çıkarılması planlanırken, 2017 kış dönemi sonrasında doğalgazda sıkıntı yaşanmayacağı dile getirildi. Kasım 2016 itibariyle yurt içinde konutta artan gaz talebini karşılamak amacıyla BOTAŞ’ın elektrik santrallerine gaz tedarikinde kesintiye gitmesi, elektrik fiyatlarının sert bir şekilde yükselmesine sebep olmuştu. Bu durum sonrası bazı elektrik toptan satış firmaları sözleşmelerini feshetmişti.

Yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) projesi kapsamında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB), güneş ve rüzgâr enerjisi santrallerinin kurulumunu ve söz konusu santrallerde kullanılan ekipmanların Türkiye’de üretimini teşvik etmek istiyor. 27 Temmuz’da rüzgar santrali için gerçekleştirilmesi planlanan YEKA ihalesinde %65 yerli üretim ve %80 yerli mühendis çalıştırma şartı aranıyor. Projede kamunun 15 yıl alım garantisi bulunuyor. YEKA ihalelerinin ilki Mart ayında Konya-Karapınar’daki güneş enerjisi santrali kurulumu için gerçekleştirilmiş, ihaleyi 6,99 USD cent/kwh elektrik satış fiyatıyla Kalyon Enerji ve Güney Koreli Hanwha Ortak Girişim Grubu kazanmıştı.

Nisan 2015’te başvuruları alınan 710 MW’lık rüzgar santrali kurulumu için 21-23 Haziran’da gerçekleştirilen ihalelere gösterilen yüksek ilgi, bu ihalelerde eksi fiyatların çıkmasına sebep oldu. Eksi fiyat veren firmalar 10 yıl boyunca piyasadaki elektrik fiyatının altında satış gerçekleştirecek ve kamunun Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında elektrik satın alımı ve yerli ekipman desteğinden yararlanamayacak. Bu durum, projelerin sürdürülebilirliğine yönelik endişe yaratırken, rüzgar santrali kurulumunda maliyetlerin düştüğüne işaret etmesi açısından önem taşıyor. Öte yandan, Ekim 2016’da yapılacak 2.000 MW’lık rüzgâr santrali kurulumu için ön lisans başvurularının önce Nisan 2017 ve ardından Nisan 2018’e ertelenmesi, yeni rüzgâr santrallerinin faaliyete geçmesinin zaman alacağına işaret ediyor. Bu sebeple, ETKB’nin rüzgar santrali kurulu gücünün 2023’e kadar 20.000 MW’a yükseltilmesi hedefine ulaşmasının zor olduğu değerlendiriliyor.

Kurulu Güç Aylık Üretim Aylık Kümülatif (1 )

Elektrik Kurulu Gücü (MW) 80.035 Elektrik Üretimi (GWh) 23.184 116.777

yıllık değişim % 7,3 yıllık % değişim % 6,0 % 6,8

Kurulu Gücün Kaynaklara Göre Dağılımı Üretimin Kaynaklara Göre Dağılımı

Hidroelektrik % 33,7 Doğalgaz + LNG % 32,4 % 33,2

Doğalgaz + LNG % 28,3 Hidroelektrik % 31,8 % 25,7

Yerli Kömür % 12,3 İthal Kömür % 12,3 % 15,6

İthal Kömür % 9,3 Yerli Kömür % 13,7 % 15,2

Rüzgar % 7,7 Rüzgar % 5,6 % 5,9

Güneş % 1,5 Güneş % 1,0 % 0,6

Jeotermal % 1,1 Jeotermal % 1,7 % 1,8

Petrol Yakıtları % 0,4 Petrol Yakıtları % 0,6 % 1,1

Diğer % 5,8 Diğer % 1,0 % 0,9

Temel Göstergeler Enerji Piyasası

İşyeri Sayısı (adet)(2) 16.228 Piyasa Fiyatı (TL/MWh) 155,7 163,6

Toplam İçindeki Pay % 0,9 yıllık % değişim % 27,1 % 31,7

Sigortalı Çalışan Sayısı (kişi)(2) 97.561 Serbest Tüketici Sayaç Sayısı (bin adet) 3.828 3.421

Toplam İçindeki Pay % 0,7 yıllık % değişim % 78,9 % 69,0

Ortalama Günlük Ücret (TL)(2) 107,2

Sektör Sıralaması 33/88

3 Temmuz 17

Enerji ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TEİAŞ, BDDK, EPDK, EPİAŞ (*) Hidroelektrik (Baraj ve Akarsu), Rüzgar, Jeotermal, Güneş ve Atıklar

6,0

6,5

7,0

7,5

8,0

8,5

9,0

9,5

10,0

50

60

70

80

90

100

110

120

130

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

(milyar TL) (%)Nakdi Krediler

Toplam Nakdi KredilerReel Sektör İçindeki Pay (sağ eksen)

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(milyon kişi) Serbest Tüketici Sayısı

201520162017

15

20

25

30

35

40

45

50

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(%) Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının* Elektrik Üretimindeki Payı

2015

2016

2017

47,937,8 32,7 32,4

16,125,8

25,4 31,8

16,0 12,815,2

13,7

13,9 15,2 17,0 12,3

6,1 8,4 9,8 9,8

0

20

40

60

80

100

2014 2015 2016 May.17

(%) Kaynağına Göre Elektrik Üretimi

Doğalgaz Hidroelektrik Yerli kömür

31,0 29,1 28,2 28,0

34,0 35,4 34,0 34,0

12,0 12,3 12,5 12,5

9,0 8,3 9,5 9,5

14,0 15,0 15,8 16,0

0

20

40

60

80

100

2014 2015 2016 May.17

(%) Kaynağına Göre Elektrik Kurulu Gücü

Doğalgaz Hidroelektrik Yerli kömür

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

Elektrik Tüketimi(yıllık % değişim)

2015 2016 2017

4 Temmuz 17

İnşaat ve Konut ekonomi.isbank

RAKAMLARLA İNŞAAT SEKTÖRÜ (MAYIS 2017)

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: TCMB, TÜİK, BDDK, Ekonomi Bakanlığı, SGK (2) 2016 4. çeyrek verisidir. (3) 2017 1. çeyrek verisidir. (4) Haziran 2017 verisidir. (5) Nisan 2017 verisidir.


Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlandı. 1 Ekim’de uygulamaya girecek yönetmelikle 1+0 olarak tasarlanan stüdyo daireler ortadan kalkarken, en küçük daire büyüklüğü 28,5 m2 olarak belirlendi. Yönetmelik, yatay yapılaşmayı desteklemek amacıyla inşaat taban alan oranını %40’dan %60’a yükseltiyor. Ayrıca, kat sayısının da azaltılması amaçlanıyor. Yönetmelikle birlikte bodrum kat dairelere gün ışığı alma koşulu getirildi. Bu koşulla birlikte projelerin %90’ında bulunan bodrum kattaki dairelerin artık olmayacağı belirtildi. Yönetmeliğe göre bir projenin % 30’u emsal dışı bırakılabilecek. Genel anlamda sektörün ihtiyaçlarına cevap veren yönetmelikteki bu maddenin kentsel dönüşüm projelerinde sıkıntı doğurabileceği belirtiliyor. Yatay bina inşa etmenin yüksek bina inşa etmeye kıyasla daha az maliyetli olduğunu ifade eden sektör yetkilileri, yeni yönetmelikle maliyetlerin bir miktar gerileyeceğini kaydettiler. Öte yandan, kat sayısının azaltılması ile toplam inşa alanının daralması durumunda arsa fiyatlarının önemli ölçüde yükseleceği ve bu durumun orta ve uzun vadede sektörün maliyetlerine yansıyacağı öngörülüyor. Yeni imar yönetmeliğine ilişkin sektör temsilcilerinden çeşitli konularda sert tepkiler gelirken, Çevre ve Şehircilik Bakanı yönetmeliğin arkasında olduklarını ancak, itirazların makul ölçüde değerlendirileceğini ifade etti. 3 aylık geçiş süresi bulunan yönetmelik önümüzdeki dönemde gündemde kalmaya devam edecek.

Bir süredir yüksek seyreden demir fiyatlarının inşaat sektöründe maliyetleri artırarak sektörde faaliyeti olumsuz etkilemesi nedeniyle inşaat demiri ithalatına uygulanan gümrük vergisi %10 düzeyine indirildi. Mevcut durumda bir miktar gerilemeye başlamış olan inşaat demiri fiyatlarının ilgili düzenleme ile bir miktar daha gerileyeceği düşünülüyor.

Mayıs ayı verileri konut piyasasında satışların çok canlı olmadığına işaret ediyor. Bu dönemde kredili satışlar önemli ölçüde artarken, peşin alımların bir miktar gerilediği izleniyor. 2017 yılının ilk 5 ayında ipotekli satışların toplam içindeki payı %37,7 seviyesinde bulunuyor. Sektör temsilcilerinin ifadeleri, peşin alımların bir bölümünün de senet karşılığı yapılan alımlar olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, konut satışlarında yaşanan nispi artışın, ikinci el konut satışlarından kaynaklandığı görülüyor.

Üretim Dönemsel Kümülatif(1) Krediler Dönemsel Kümülatif(1)

Üretim(2) (yıllık % değişim) % 0,5 % 2,9 Yurt İçi Krediler (milyar TL) 164,7 -

Bina -% 0,3 % 2,0 yıllık % değişim % 33,0 -

Bina Dışı % 3,0 % 7,0 Toplam içindeki pay % 11,3 -

Yıllık Reel Büyüme(3) % 3,7 - Yurt Dışı Krediler(5) (milyar USD) 14,0 -

GSYH İçindeki Pay(3) % 7,9 - yılbaşına göre % değişim % 6,0 -

yıllık değişim (puan) -0,26 - Toplam içindeki pay % 13,8 -

Yapı Ruhsat Sayısı(3) (adet) 228.918 - Takipteki Alacaklar Oranı % 3,6 -

yıllık % değişim -% 11,6 - Konut Piyasası

Yapı Kullanım İzni Sayısı(3) (adet) 194.036 - Konut Satışları (adet) 116.558 556.784

yıllık % değişim % 17,9 - yıllık % değişim % 2 % 6,1

Yurt Dışında Üstlenilen Proje(4) İpotekli Satışlar (adet) 41.738 210.165

milyar USD 5,1 - yıllık % değişim % 18 % 27,6

adet 63 - Diğer Satışlar (adet) 74.820 346.619

Sigortalı Çalışan Sayısı(3) (kişi) 1.757.627 - yıllık % değişim -% 6 -% 3,7

Toplam içindeki pay % 12,4 - Konut Kredileri (milyar TL) 178,5 -

Ortalama Günlük Ücret(3) (TL) 82,5 - yıllık % değişim % 19,2 -

Sektör Sıralaması 60/88 - Konut Fiyatı(5) (yıllık % değişim) % 13,1 -

İç Talep İstanbul % 11,4 -

Ciro Endeksi(3) (yıllık % değişim) % 5,3 - Ankara % 10,1 -

Bina % 4,4 - İzmir % 18,9 -

Bina Dışı % 7,5 - Yabancıların Gayrimenkul Yatırımları

Tüketici Güven Endeksi(4) 70,0 - milyar USD 0,3 3,9

Konut Satın Alma İhtimali % 7,3 - yıllık % değişim % 0,7 -% 9,6

5 Temmuz 17

İnşaat ve Konut ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TCMB, TÜİK, BDDK, TMB

12,8

5,1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

/Ç2

(milyar USD)

Yurt Dışında Üstlenilen Proje Tutarı

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

40

60

80

100

120

140

160

180

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(%)(milyar TL) İnşaat ve Gayrimenkul Sektöründe Nakdi Krediler

Toplam Nakdi Krediler (sol eksen)Reel Sektör İçindeki PayTakipteki Alacaklar Oranı0

5

10

15

20

25

30

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

Konut Kredileri(yıllık % değişim) 2015

20162017

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

Konut Satışları(yıllık % değişim)

Toplamİpotekli SatışlarDiğer Satışlar

0

5

10

15

20

25

30

35

Şub

.15

Nis

.15

Haz

.15

Ağu

.15

Eki.1

5

Ara

.15

Şub

.16

Nis

.16

Haz

.16

Ağu

.16

Eki.1

6

Ara

.16

Şub

.17

Nis

.17

Konut Fiyatları(yıllık % değişim)

Türkiye Geneli IstanbulAnkara Izmir

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Ç1 Ç2 Ç3 Ç4

(%) Yıllık Reel Büyüme

201520162017

6

Otomotiv ekonomi.isbank

Temmuz 17

RAKAMLARLA OTOMOTİV SANAYİ (HAZİRAN 2017)


Otomotiv sektörü Türk ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdürürken, bu başarıda geçen yıldan bu yana üretime alınan yeni modellerin ihracat odaklı olmaları ve sektörün ana ihraç pazarı olan Avrupa Birliği’nde ekonomik aktivitenin nispeten olumlu seyri nedeniyle ihracatta yaşanan güçlü seyir etkili oluyor. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) de otomotiv üretimine ilişkin yaptığı tahminlerini güncelledi. Buna göre, kurulu kapasitesi yıllık 1,9 milyon araç olan sektörün yıl sonu üretim hedefi Mart ayında açıklanan 1,65 milyon adet düzeyinden 1,7 milyon adete revize edildi. Sektörün yıl sonu ihracat hedefi de adet bazında 1,35 milyon araçtan 1,4 milyon adetin üzerine, tutar bazında 27 milyar USD’den 28 milyar USD’ye yükseltildi. Güncellenen hedefler geçen yılın gerçekleşmelerine göre adet bazında %23, dolar bazında ise %16’lık artışa işaret ediyor.

İç pazarda zayıf görünüm sürerken, özellikle ticari araç satışlarının gerilemesi dikkat çekiyor. Sektörde büyümenin sürdürülebilir olması için ticari araç pazarına yönelik yeni düzenlemelerin yapılması gerektiği ifade ediliyor. Bu konuya yönelik çözüm önerilerini dile getiren OSD Başkanı Kudret Önen, öncelikle yaşlı araçların trafikten çekilmesi için hurda teşviki getirilmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca, ticari araç kiralama sistemine geçilmesinin sektörde satışları önemli ölçüde artıracağını belirtti. İhracat ve üretimdeki artış beklentilerine karşın, 2017 yılında otomotiv pazarının yurt içinde %8-%10 düzeyinde daralmasını bekliyoruz.

İç pazarda ithal ürünlerin payının da azaldığı görülüyor. Yılın ilk yarısında satılan araçların içinde ithal edilenlerin payı %64 düzeyinde gerçekleşirken, geçtiğimiz yılın aynı döneminde söz konusu oran %68,4 seviyesindeydi.

Güney Afrika’dan ithal edilen 1,5 ile 1,6 litre motor hacmine sahip otomobillere Toplu Konut Fonu (TOKİ) fonu uygulaması kapsamında %10’luk ek vergi getirildi. Böylece, ilgili araçların mal, navlun ve sigorta dâhil (CIF) bedelinin %10'u kadar ek vergi tahsil edilmesine karar verildi. Vergi kapsamına giren tek araç Mercedes-Benz’in Güney Afrika’daki fabrikalarında üretilen ve firmanın yurt içi satışlarının %40’ını oluşturan C serisi sedan otomobilleri oldu. Kararın ardından Mercedes-Benz Türk yetkilileri ilerleyen dönemde söz konusu modellerin Almanya’dan ithal edilmesini değerlendireceklerini açıkladı.

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK, TCMB, OSD, ODD, BDDK (2) Mayıs 2017 verisidir. (3) Nisan 2017 verisidir. (3) Şubat 2017 verisidir.

Üretim Aylık Kümülatif(1) Talep Aylık Kümülatif(1)

Otomobil Üretimi (adet) 94.839 601.586 Yerli Otomobil Satışları (adet) 21.923 95.794

yıllık % değişim % 15,4 % 36,3 yıllık % değişim % 30,2 % 8,7

Ticari Araç Üretimi (adet) 46.322 267.572 İthal Otomobil Satışları (adet) 44.241 210.130

yıllık % değişim -% 5,6 -% 6,0 yıllık % değişim -% 18,5 -% 16,1

Sanayi Üretimi (yıllık % değişim)(2) % 15,5 % 18,0 Yerli Hafif Ticari Araç Satışları (adet) 9.079 48.213

Kapasite Kullanım Oranı (%) % 87,1 % 86,3 yıllık % değişim -% 13,3 -% 8,8

Sigortalı Çalışan Sayısı (kişi)(4) 177.125 - İthal Hafif Ticari Araç Satışları (adet) 8.415 47.021

Toplam içindeki Pay % 1,3 - yıllık % değişim -% 15,5 -% 1,0

Ortalama Günlük Ücret (TL)(4) 123,5 - Tüketici Güven Endeksi 70,0 -

Sektör Sıralaması 22/88 - Otomobil Satın Alma İhtimali 10,8 -

Dış Ticaret Krediler

İhracat (adet) 117.140 720.908 Yurt İçi Kredileri (milyar TL)(2) 16,7 -

yıllık % değişim % 15,6 % 28,4 yıllık % değişim % 31,7 -

İhracat (milyar USD)(2) 2,3 10,9 Sektörel krediler içindeki pay (%) % 1,1 -

yıllık % değişim % 29,7 % 25,9 Yurt Dışı Kredileri (milyar USD)(3) 3,2 -

İthalat (milyar USD)(2) 1,9 7,7 yılbaşına göre % değişim % 0,0 -

yıllık % değişim -% 4,8 -% 7,4 Sektörel krediler içindeki pay (%) % 3,2 -

Takipteki Alacaklar Oranı (%)(2) % 1,6 -

7

Otomotiv ekonomi.isbank

Temmuz 17

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TÜİK, TCMB, OSD, ODD, BDDK

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Şub

.14

Haz

.14

Eki.1

4

Şub

.15

Haz

.15

Eki.1

5

Şub

.16

Haz

.16

Eki.1

6

Şub

.17

Haz

.17

(bin adet) Üretim

Ticari Araçlar

Otomobil

-40

-20

0

20

40

60

80

Şub

.14

Haz

.14

Eki.1

4

Şub

.15

Haz

.15

Eki.1

5

Şub

.16

Haz

.16

Eki.1

6

Şub

.17

Haz

.17

Miktar Bazında İhracat(yıllık % değişim)

60

65

70

75

80

85

90

95

100

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(%) Kapasite Kullanım Oranı

2015 2016 2017

0,8

0,9

1,0

1,1

1,2

1,3

1,4

1,5

1,6

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

(%)(milyar TL) Nakdi Krediler

Toplam Nakdi Krediler

Reel Sektör İçindeki Pay (sağ eksen)0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

(%) Takipteki Alacaklar Oranı

Otomotiv SektörüReel Sektör

0,0

0,4

0,8

1,2

1,6

2,0

2,4

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

(milyar EUR)

İhracat

8 Temmuz 17

Demir Çelik ekonomi.isbank

RAKAMLARLA DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜ (HAZİRAN 2017)

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK, TCMB, DCÜD, World Bank (2) Mayıs 2017 verisidir.


Mısır hükümeti yerli üretimi korumak için Çin, Türkiye ve Ukrayna'dan ithal ettiği çeliğe uygulanan gümrük vergisini artırdı. Mısır Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre vergi oranları ürün bazında değişirken, Türkiye'den ithal edilen çeliğe %10- 19, Çin'den yapılan ithalata %17, Ukrayna'dan yapılan ithalata ise %15-27 ile değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanacak. Mısır’ın çelik ithalatında Ukrayna 830 milyon USD ile ilk sırada yer alırken, Türkiye 488 milyon USD ile ikinci sırada yer alıyor. Mısır, Türkiye’nin toplam demir-çelik ihracatı içindeki %7,9’luk payı ile ABD’nin ardından en fazla ihracat yapılan ikinci ülke konumunda bulunuyor.

Çelik İhracatçıları Birliği verilerine göre 2017 yılının ilk yarısında çelik ihracatı miktar bazında yıllık %16 artış kaydederek 9,7 milyon tona ulaştı. Değer bazında ise 5,8 milyar USD’ye ulaşan ihracat %31 artış kaydetmiş oldu. Söz konusu dönemde AB ülkeleri en çok ihracat gerçekleştirilen pazarlar olurken, AB’nin toplam ihracat içindeki payı %30 düzeyinde seyrediyor. Öte yandan, Uzak Doğu ülkelerine yapılan ihracatın bu dönemde %600’ün üzerinde artarak 770 bin tona ulaşmış olması dikkat çekiyor.

Yurt içinde yükselen inşaat demiri fiyatları inşaat sektöründe maliyetleri artırırken, demir-çelik sektörüne olumlu yansıyor. Ancak, inşaat demirine uygulanan ithalat vergisinin %10’a indirilmesi demir-çelik sektöründe rahatsızlık yaratıyor. Yurt içi talebe yetişmek amacıyla inşaat demiri ihracatı yılın ilk yarısında %15 oranında azalırken, fiyatların da bir miktar gerilediği gözleniyor. Son yıllarda gerek TL’de yaşanan değer kaybı, gerekse emtia fiyatlarında yaşanan dalgalanmalar sektörü oldukça olumsuz etkilerken, bu dönemde artan talebi karşılamak için ithalata yönelindi. Yurt içinde kullanılan demir ve çeliğin %60’a yakını ithalat yoluyla karşılanıyor. Sektör temsilcileri, yurt içinde tüketilen her birim inşaat demiri için sektörün 2 birim ürettiği ve 3 birim üretim kapasitesi olduğu bir ortamda, ithalatı özendirici önlemlerin sektörde yatırımları azaltacağı gibi, üretim kararlarının da yeniden sorgulanmasıyla sonuçlanacağını ifade ediyorlar.

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği 2017 yılı 3. çeyrek beklentilerini yayımladı. Buna göre, üretim artışının yılın 3. çeyreğinde süreceği öngörülürken, iç tüketimdeki düşüşün süreceği tahmin edildi. İhracat ve ithalatın ise üçüncü çeyrekte yatay seyredeceği ifade edildi. Bu dönemde Çin’in artan iç talebine yetişmek amacıyla ihracat konusunda tedbirli davranacağı beklentisi ve AB ekonomisinde yaşanan toparlanmanın sektörü olumlu etkileyeceği düşünülürken, artan hurda demir fiyatları, ithalatı kolaylaştırıcı politikalar ile ihraç pazarlarındaki korumacı tedbirlerin sektörün performansına olumsuz yansıyabileceği belirtildi.

Üretim ve Tüketim (milyon ton) Aylık Kümülatif(1) Emtia Fiyatları ve Dış Ticaret Aylık Kümülatif(1)

Ham Çelik Üretimi 18,2 18,2 Demir Cevheri (USD/ton) 57,5 -

yıllık % değişim % 10,6 % 11,4 yıllık % değişim % 10,6 -

Kütük Çelik Üretimi 2,1 12,4 Dış Ticaret(2)

yıllık % değişim % 6,7 % 6,3 İhracat (milyar USD) 1,7 8,5

Slab Çelik Üretimi 1,0 5,8 yıllık % değişim -% 12,0 % 8,0

yıllık % değişim % 20,1 % 23,9 İthalat (milyar USD) 3,7 13,3

EAO Tabanlı Tesislerin Üretimi 2,2 12,4 yıllık % değişim % 91,6 % 61,7

yıllık % değişim % 14,7 % 15,2 Ciro(2) -

BOF Tabanlı Tesislerin Üretimi 0,9 5,8 Yurt içi (yıllık % değişim) % 51,4 % 44,1

yıllık % değişim % 2,4 % 3,9 Yurt dışı (yıllık % değişim) % 64,2 % 67,0

Sanayi Üretimi(2) (yıllık % değişim) % 4,4 % 1,1 Krediler (2)

Kapasite Kullanım Oranı (%) % 80,8 % 78,6 Yurt İçi Krediler (milyar TL) 57,3 -

Uzun Çelik Tüketimi(2) 1,6 6,4 yıllık % değişim % 19,0 -

yıllık % değişim -% 8,4 -% 16,6 Sektörel Krediler İçindeki Pay (%) % 3,9 -

Yassı Çelik Tüketimi(2) 1,3 6,8 Takipteki Alacak Oranı (%) % 3,2 -

yıllık % değişim -% 13,4 -% 3,4

9 Temmuz 17

Demir Çelik ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TÜİK, TCMB, DCÜD, IMF

20

25

30

35

40

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

/6

(milyon ton)

Yıllıklandırılmış Ham Çelik Üretimi

60

65

70

75

80

85

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık


2015 2016 2017

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

5,5

6,0

30

35

40

45

50

55

60

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(%)(milyar TL) Nakdi Krediler

Toplam Nakdi Krediler

Reel Sektör İçindeki Pay (sağ eksen)0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17


10

15

20

25

30

35

40

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(milyar USD)

Dış Ticaret(yıllıklandırılmış)

İhracat

İthalat

30405060708090

100110120130

Mar

.14

Haz

.14

Eyl.1

4

Ara

.14

Mar

.15

Haz

.15

Eyl.1

5

Ara

.15

Mar

.16

Haz

.16

Eyl.1

6

Ara

.16

Mar

.17

Haz

.17

(USD/ton) Emtia Fiyatları

KömürDemir Cevheri

10 Temmuz 17

Lojistik ekonomi.isbank

RAKAMLARLA LOJİSTİK SEKTÖRÜ (MAYIS 2017)

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: UND, DHMİ, Reuters, UDHB, BDDK

(2) Kümülatif değerdeki değişim.

(3) Aylık ortalama


Türkiye’de karayolu yük taşımacılığı faaliyetleri güney sınırımızdaki belirsizliklerin azalmasıyla birlikte büyüme eğilimini sürdürüyor. 2017’nin ilk beş ayında, Türk araçlarının karayolu ile ihracat taşımaları yıllık bazda %7,4’lük yükselişle 508 bin sefere yaklaştı. Bu dönemde, Irak ve Suriye’ye yönelik taşımacılık faaliyetleri sırasıyla %18,1 ve %16 oranında artış kaydetti.

Aynı dönemde, İran varışlı tır sayısı da %29,2’lik artışla önemli bir gelişim kaydetti. Öte yandan, İran’ın dış ticaret işlemlerine getirdiği GMP (Good Manufacturing Practice) belgesi alma zorunluluğunun önümüzdeki dönemde bu ülkeye yönelik taşımacılık faaliyetlerinde sıkıntılara neden olabileceğine dair değerlendirmeler dikkat çekiyor.

Yapılan düzenlemeyle akaryakıtta 550 litre olan ÖTV muafiyeti 900 litreye çıkarılarak karayolu taşımacılığı ve lojistik sektörlerine verilen destek arttırıldı.

En büyük ihracat pazarımız olan Euro Alanı’ndaki iç talep koşullarının iyileşme kaydetmesiyle birlikte denizyolu taşımacılığında aktivite canlı seyrediyor. Ocak-Mayıs 2017 döneminde, Türk bandıralı gemilerle ihracatta taşınan yük miktarı yıllık bazda %6,1 oranında yükselerek 6,5 milyon ton oldu.

Çin hükümetinin küresel ölçekte izlediği ulaştırma politikaları kapsamında Yunanistan’da artan liman yatırımlarının etkileri Türkiye pazarında da izleniyor. Yunanistan’ın izlediği özelleştirme programı çerçevesinde 2016 yılında Çin’e sattığı Pire Limanı Uzak Doğu ülkelerinin Avrupa pazarına açılan kapısı olması bakımından stratejik önem taşıyor. Ayrıca bu gelişme, Türkiye’de dış ticaret hacminin artırılması bakımından potansiyel yaratıyor.

Tayvan menşeli Yang Ming şirketi 8 yıl aradan sonra ilk kez Türkiye’den Uzak Doğu pazarına doğrudan servis vermeye başlıyor. Böylece, Ambarlı Limanı’ndan yola çıkan bir gemi 24 günde Şangay’a ulaşacak. Önceki rotaya göre bu süre yaklaşık 34 gün civarındaydı.

Karayolu Yük Taşımacılığı Aylık Kümülatif(1) Yıllık % Değişim (2) Krediler Aylık

Türk Araçları ile İhracat (sefer) Tutar (milyon TL)

Irak 39.667 203.200 %18,1 Demiryolu Taşımacılığı 1.070

Suriye 12.305 61.372 %16,0 Karayolu Yük Taşımacılığı 13.441

Almanya 7.757 39.255 -%0,5 Denizyolu Taşımacılığı 14.737

Toplam 103.302 507.515 %7,4 Havayolu Taşımacılığı 8.607

Türk Araçları ile İthalat (sefer) Diğer Taşımacılık ve Depolama 24.108

Almanya 8.591 41.055 -%6,7 yıllık % değişim

İtalya 5.660 26.515 %14,4 Demiryolu Taşımacılığı 13,1

Irak 8.769 32.474 %121,8 Karayolu Yük Taşımacılığı 22,7

Toplam 40.365 185.386 %13,4 Denizyolu Taşımacılığı 18,3

Denizyolu Taşımacılığı Havayolu Taşımacılığı 94,3

Türk Gemileri ile İhracat (milyon ton) 1,2 6,5 %6,1 Diğer Taşımacılık ve Depolama 83,6

Türk Gemileri ile İthalat (milyon ton) 1,7 9,1 -%0,8 Takipteki Alacak Oranı (%)

Baltık Kuru Yük Endeksi (3) 973 1.001 %116,1 Demiryolu Taşımacılığı 0,9

Havayolu Taşımacılığı Karayolu Yük Taşımacılığı 3,1

Yolcu Sayısı (milyon) 16,7 67,0 %1,3 Denizyolu Taşımacılığı 3,9

Taşınan Yük miktarı (bin ton) 287 1.193 %4,0 Havayolu Taşımacılığı 0,3

Diğer Taşımacılık ve Depolama 1,3

11 Temmuz 17

Lojistik ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TÜİK, BDDK, Reuters, UND, UHDB

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017/5

Karayolu Yük Taşımacılığı (yıllık % değişim)

İhracat İthalat

0

1

2

3

4

5

6

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

Takipteki Alacaklar Oranı (%)

Demiryolu DepolamaHava DenizKarayolu Yük

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(milyar TL) Nakdi Kredi ler

Demiryolu DepolamaHava DenizKarayolu Yük

32

34

36

38

40

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(milyon ton)

Türk Gemileriyle Yurt Dışına Taşınan Yük (12 aylık kümülatif)

100

120

140

160

180

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

Dış Ticaret Miktar Endeksi (2010=100)

İhracat

İthalat

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

Baltık Kuru Yük Endeksi(aylık ortalama)

12 Temmuz 17

Tekstil, Hazır Giyim ve Deri ekonomi.isbank

RAKAMLARLA TEKSTİL, HAZIR GİYİM VE DERİ SANAYİ (MAYIS 2017)

(1) Yılbaşından ilgili aya kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: TÜİK, TCMB, BDDK (2) Haziran 2017 verisidir.


Japon ticaret şirketi Marubeni 63-90 milyon USD (7-10 milyar yen) tutarında yatırım ile İstanbul merkezli Saide Tekstil'in %45 hissesini satın almayı planlıyor. Son 4 yılda satışlarını ikiye katlayarak 180 milyon USD seviyesine çıkaran Saide Tekstil, H&M ve Zara gibi Avrupalı şirketler için üretim yapıyor.

Hazır giyim sektöründe 2016’nın ikinci yarısından itibaren gerilemeye başlayan üretim 2017 yılında da düşüşünü sürdürüyor. Tekstil sektöründe bir miktar toparlanma gözlense de henüz 2016’nın ilk yarısındaki artış oranları yakalanabilmiş değil. Deri sektörünün üretiminde ise son aylarda belirgin bir artış gözleniyor.

2011 yılında tekstil ve giyim ürünlerinin ithalatında uygulanmaya başlanan ek gümrük vergisi ile yerli üreticinin korunması amaçlanmış ve büyük ölçüde başarılı olunmuştu. Yapılan hesaplamalara göre, mevcut durumda 8 milyar USD seviyesinde olan ithalat faturasının gümrük vergisinin olmadığı durumda 30 milyar USD seviyesinde olabileceği ifade ediliyor.

Pakistan ile yapılması planlanan Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) Mart 2017’de imzalanan çerçeve anlaşmasının devreye alınması durumunda hazır giyim sektörünün oldukça zor durumda kalacağı ifade ediliyor. Pakistan’ın, Çin ve Bangladeş gibi hazır giyim sektöründe düşük maliyetle üretim yapan ülkelerle arasında STA olduğu belirtilirken, Pakistan üzerinden söz konusu ülkelerin ürünlerinin de Türkiye’ye ihraç edileceği ve rekabet edemeyen sektörün küçüleceği öngörülüyor.

Pamuk fiyatlarının dalgalı seyri ve TL’de yaşanan değer kaybı tekstil sektörünün maliyetlerini olumsuz etkiliyor. Kurlarda yaşanan artışların ihracatçının rekabet gücünü arttırdığı beklentisine karşın, maliyetleri bunun çok üzerinde artan tekstil sektöründe artan nihai ürün fiyatları ile sektörün uluslararası pazarda rekabet gücü nispeten geriliyor.

İstanbul Sanayi Odası’nın yayımladığı ISO-500 listesi verilerine göre hazır giyim ve tekstil sektörlerinde aktif kârlılığı sanayi ortalamasının oldukça altında seyrederken, deri sektöründe ortalamaya yakın bir görünüm izleniyor.

Üretim ve Tüketim Aylık Kümülatif(1) Dış Ticaret Aylık Kümülatif(1)

Tekstil Tekstil

Sanayi Üretimi (yıllık % değişim) % 2,0 -% 0,2 İhracat (milyon USD) 927 4.536

Kapasite Kullanım Oranı(2) (%) % 80,7 % 78,7 yıllık % değişim % 0,2 % 0,2

Ciro Endeksi (yıllık % değişim) % 27,5 % 25,3 Hazır Giyim

Hazır Giyim İhracat (milyon USD) 1.239 6.030

Sanayi Üretimi (yıllık % değişim) -% 4,4 -% 8,2 yıllık % değişim -% 0,4 -% 5,4

Kapasite Kullanım Oranı(2) (%) % 78,7 % 78,3 Deri

Ciro Endeksi (yıllık % değişim) % 13,9 % 11,8 İhracat (milyon USD) 104 521

Deri yıllık % değişim % 6,9 % 7,7

Sanayi Üretimi (yıllık % değişim) % 18,7 % 5,5 Krediler

Kapasite Kullanım Oranı(2) (%) % 59,9 % 57,9 Tekstil ve Hazır Giyim

Ciro Endeksi (yıllık % değişim) % 35,0 % 12,3 Krediler (yıllık % değişim) 16,7 -

Yıllık Üretici Enflasyonu (2) (%) Takipteki Alacaklar Oranı (%) % 3,8 -

Tekstil % 22,1 % 20,1 Deri

Hazır Giyim % 9,0 % 8,5 Krediler (yıllık % değişim) 16,7 -

Deri % 11,2 % 10,3 Takipteki Alacak Oranı (%) % 4,9 -

13 Temmuz 17

Tekstil, Hazır Giyim ve Deri ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TÜİK, TCMB, BDDK

-25,0

-20,0

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

Oca

.16

Nis

.16

Tem

.16

Eki.1

6

Oca

.17

Nis

.17

Oca

.16

Nis

.16

Tem

.16

Eki.1

6

Oca

.17

Nis

.17

Oca

.16

Nis

.16

Tem

.16

Eki.1

6

Oca

.17

Nis

.17

Tekstil Hazır Giyim Deri

(%) Sanayi Üretimi(yıllık değişim)

50

55

60

65

70

75

80

85

Şub

.14

Haz

.14

Eki.1

4

Şub

.15

Haz

.15

Eki.1

5

Şub

.16

Haz

.16

Eki.1

6

Şub

.17

Haz

.17


TekstilHazır GiyimDeri

-10

0

10

20

30

40

50

60

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(%) Nakdi Krediler (yıllık değişim)

Tekstil ve Hazır Giyim

Deri

0

1

2

3

4

5

6

Şub

.14

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17


Tekstil ve Hazır Giyim

Deri

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

(%) Ciro Değişimi (12 Aylık Ortalama)

TekstilHazır GiyimDeri

0

5

10

15

20

25

30

35

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

(milyar USD)

İhracat Hacmi(Yıllıklandırılmış) Deri

Hazır GiyimTekstil

14 Temmuz 17

Perakende ekonomi.isbank

RAKAMLARLA PERAKENDE TİCARET SEKTÖRÜ (MAYIS 2017)


Son dönemde yurt içinde talebin canlandırılması yönünde atılan adımların etkileri perakende sektöründe net bir şekilde gözleniyor. Tüketici Güven Endeksi Mayıs’ta 72,8 ile son yedi ayın en yüksek seviyesine çıkarken, perakende sektöründe satışlar da yıllık bazda %1,2 oranında artarak Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte büyümeye devam ettiğine işaret etti.

Sektör genelinde satışlar artış kaydetse de bazı ürün gruplarındaki toparlanmanın henüz arzu edilen seviyeye ulaşmadığı görülüyor. Nitekim, yılın ilk beş ayında dayanıklı tüketim malları ve kozmetik alt gruplarında talep nispeten zayıf seyrediyor. Öte yandan, mobilya ve beyaz eşya satışlarındaki KDV ve ÖTV indirimlerinin 30 Eylül’e kadar uzatılmasının önümüzdeki aylarda satışları destekleyeceğini düşünüyoruz.

Mayıs ayında giyim ve ayakkabı grubunda satışlar dönemsel faktörlerin de etkisiyle %12,3 oranında yükseldi. Fiziki mağazacılığa rakip olan internet üzerinden alışverişler Mayıs ayında bir miktar ivme kaybetmesine karşılık büyüme eğilimini sürdürdü.

Perakende zincir mağazaların kendi markalarını “Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik” hükmüne uygun hale getirmesi için tanınan süre bir yıl uzatıldı. Yönetmeliğe göre Ağustos 2018’den itibaren, zincir mağazalar yurt içinde üretilen ve hızlı tüketim malı niteliği taşıyan mağaza markalı ürünlerin üstünde perakende işletmenin adına, unvanına veya markasına yer verecek. Ürünün üzerinde ayrıca hangi zincir mağaza adına imalat yapıldığı da belirtilecek.

Sınır ötesi operasyonlarını hızlandıran Türk markaları yılsonuna kadar 500’den fazla yeni mağaza açmayı hedefliyor. Böylece, Birleşmiş Markalar Derneği’ne (BMD) üye olan şirketlerin yurt dışındaki mağaza sayısının üç binin üzerine çıkması bekleniyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan BMD yetkilileri önümüzdeki dönemde Hindistan gibi hızlı büyüyen ve perakende alanında fırsatlar sunan yeni pazarların tercih edilebileceğini açıkladı.

(1) Yıllık % değişim (2) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: AYD, BDDK, SGK, TÜİK, TCMB(3) Nisan 2017 verileridir.

Yurt İçi Pazar (1) Aylık Kümülatif(2) Talep Aylık

Perakende Sektörü Satış Hacim Endeksi %1,2 -%1,8 Tüketici Güven Endeksi 72,8

Gıda -%3,6 -%1,6 Perakende Ticaret Güven Endeksi 102,8

Gıda dışı (akaryakıt hariç) %3,8 %0,4 İstihdam (3)

Elektronik Eşya ve Bilgisayar %2,3 %1,4 Sigortalı Çalışan Sayısı (kişi) 1.240.390

Mobilya, Beyaz Eşya ve Diğer -%0,8 -%4,9 Toplam İçindeki Pay %8,9

Tekstil, Giyim ve Ayakkabı %12,3 %8,3 Ortalama Günlük Ücret (TL) 73,7

Eczacılık, Tıbbi Ürünler ve Kozmetik -%6,7 -%4,6 Sektör Sıralaması 70/88

Posta ve İnternet Yoluyla Ticaret %4,7 %15,3 Krediler

AVM Endeksleri (1) Yurt İçi Kredileri (milyar TL) 81,1

Ciro Endeksi %10,2 %8,2 yıllık % değişim % 10,1

Verimlilik Endeksi (ciro/m²) Sektörel krediler içindeki pay (%) % 5,0

İstanbul %14,6 %9,1 Yurt Dışı Kredileri (milyar USD)(3) 4,0

Anadolu %16,5 %5,4 Sektörel krediler içindeki pay (%) % 3,9

Ziyaret Sayısı Endeksi -%5,8 -%2,3 Takipteki Alacaklar Oranı % 3,7

15 Temmuz 17

Perakende ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: AYD, TÜİK, BDDK, TCMB

-10

-5

0

5

10

15

Mar

.14

Tem

.14

Kas.

14

Mar

.15

Tem

.15

Kas.

15

Mar

.16

Tem

.16

Kas.

16

Mar

.17

Perakende Satış Hacim Endeksi(takvim etkilerinden arındırılmış, yıllık %

değişim)

GıdaGıda dışı

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

AVM Ciro ve Ziyaret Sayısı Endeksleri(yıllık % değişim)

Ciro

Ziyaret Sayısı

0

50

100

150

200

250

300

Aya

kkab

ı

Yiye

cek

Giy

im

Tekn

olo

ji

Hip

erm

arke

t

Kategori Bazında AVM Ciro Endeksi

May.14 May.15

May.16 May.17

90

92

94

96

98

100

102

104

106

60

65

70

75

80

May

.16

Haz

.16

Tem

.16

Ağu

.16

Eyl.1

6

Eki.1

6

Kas.

16

Ara

.16

Oca

.17

Şub

.17

Mar

.17

Nis

.17

May

.17

Tüketici & Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi

Tüketici

Perakende (sağ eksen)

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

20

30

40

50

60

70

80

May

.14

Ağu

.14

Kas.

14

Şub

.15

May

.15

Ağu

.15

Kas.

15

Şub

.16

May

.16

Ağu

.16

Kas.

16

Şub

.17

May

.17

(%)(milyar TL) Nakdi Krediler ve Takipteki Alacaklar Oranı

Toplam Nakdi KredilerTakipteki Alacaklar Oranı (sağ eksen)

0

2

4

6

8

0

2

4

6

8

10

12

14

May

.16

Haz

.16

Tem

.16

Ağu

.16

Eyl.1

6

Eki.1

6

Kas.

16

Ara

.16

Oca

.17

Şub

.17

Mar

.17

Nis

.17

May

.17

İhtiyaç Kredileri ve Bireysel Kredi Kartları(yıllık % değişim)

İhtiyaç KredisiBireysel Kredi Kartları (sağ eksen)

16 Temmuz 17

Beyaz Eşya ekonomi.isbank

RAKAMLARLA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ (MAYIS 2017)

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: TÜRKBESD, TÜİK, BDDK, TCMB, SGK(2) Haziran 2017 verisidir. (3) Şubat 2017 verisidir.


Beyaz eşya satışlarında uygulanan ÖTV oranının Şubat ayı başında %6,7’den %0’a indirilmesinin ardından satışlar hız kazandı. Ocak-Mayıs döneminde 4 ana ürün (buzdolabı, fırın, çamaşır ve bulaşık makinesi) kategorisinde yurt içi satışlar yıllık bazda %32,5 artış kaydetti. 30 Nisan’da sona erecek vergi teşvikinin Nisan sonunda 30 Eylül’e kadar uzatılmasının ardından yurt içi satışlardaki yıllık değişim Şubat-Mart Nisan dönemindeki ortalama %40 artıştan sonra Mayıs ayında %17’ye geriledi. Artan yurt iç taleple birlikte Ocak-Mayıs döneminde ithalatın yıllık bazda %10,58 yükselmesi ise, dış ticaret açığının genişleyeceği öngörüsüyle endişe yaratıyor.

2017’nin Ocak-Mayıs döneminde yıllık bazda %3,7 yükselen beyaz eşya sektörü ihracatının yıl genelinde %8 civarında büyüyeceği öngörülüyor. İlk 5 ayda sektör ihracatında ilk beş ülke olan İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’nın toplam ihracat içindeki payı %47,8 düzeyinde. Aynı dönemde ABD, Cezayir ve İsrail gibi yeni pazarların da bu ülkeleri takip ettiği izleniyor. Diğer taraftan, sektör ilk 5 ayda ithalatının %50,6’sını Çin ve Tayland’dan gerçekleştirdi.

İstanbul Sanayi Odası’nın her yıl yayımladığı ve Türkiye’nin en büyük 500 firmasının yer aldığı İSO 500 listesinde bulunan Arçelik, BSH Ev Aletleri, Vestel Beyaz Eşya, Indesit, Kumtel ve Sersim Dayanıklı Tüketim Malları firmalarının üretimden satışlar toplamı 2016’da yıllık bazda %13,4 arttı. Üretimden satışlar bakımından beyaz eşya sektörünün İSO 500 içindeki payı 2015’teki %3,9 seviyesinden 2016’da %4,1’e yükseldi.

Beyaz eşya sektöründe ÖTV indiriminin ardından sektörde yıllık fiyat artışlarının hız kestiği gözlenirken, söz konusu indirimin etkisiyle yurt içinde üretici fiyatlarının 2017’nin ilk yarısında tüketici fiyatlarının üzerinde artış kaydettiği gözlendi. Sektörde Şubat-Haziran döneminde ürün bazında fiyatlar çamaşır makinasında %7,7, bulaşık makinasında %9,4 ve buzdolabında %9,5 oranında geriledi.

Üretim Aylık Kümülatif(1) İç Talep Aylık Kümülatif(1)

Toplam Üretim (bin adet) 2.438 11.801 Yurt içi Satışlar (bin adet) 750 3.682

yıllık % değişim % 6,3 % 13,7 yıllık % değişim % 17,0 % 32,5

Kapasite Kullanım Oranı(2)% 81,0 % 77,9 Yurt İçi Ciro Endeksi (yıllık % değişim) % 29,5 % 27,2

Sigortalı Çalışan Sayısı (kişi)(3) 136.855 - İthalat (bin adet) 102 641

Toplam içindeki pay % 1,0 - yıllık % değişim 354,9% 105,8%

Ortalama Günlük Ücret (TL)(3) 98,5 - Tüketici Güven Endeksi(2) 70,0 69,1

Sektör Sıralaması 39/88 - Dayanıklı Tüketim Malları Satın Alma Eğilimi (2)98,2 97,1

Krediler Konut Satışları (yıllık % değişim) % 1,5 % 6,1

Toplam Nakdi Krediler (milyar TL) 20,3 - Dış Talep

yıllık % değişim % 16,3 - İhracat (bin adet) 1.727 7.693

Toplam içindeki pay % 1,4 - yıllık % değişim % 9,8 % 3,7

Takipteki Krediler Oranı % 3,2 - İhracat (milyon USD) 223,4 929,4

yıllık % değişim % 10,3 % 1,0

Yurt Dışı Ciro Endeksi (yıllık % değişim) % 23,1 % 19,1

17 Temmuz 17

Beyaz Eşya ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TÜRKBESD, TÜİK, BDDK, TCMB

64

68

72

76

80

84

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(%) Kapasite Kullanım Oranı2015

2016

2017

94

95

96

97

98

99

100

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

Dayanıklı Tüketim Mallarına Yönelik Harcama Yapma Düşüncesi

(2010=100) 2015

2016

2017

7,6 7,9 8,23,8

7,2 8,7 9,4

3,9

3,53,6 4,0

1,9

4,24,4

4,7

2,2

0

5

10

15

20

25

30

35

2014 2015 2016 Ocak-Mayıs2017

(milyon adet) Miktar Bazında Üretim

Buzdolabı-Dondurucu Çamaşır M.-KurutucuBulaşık M. Fırın

130

150

170

190

210

230

250

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(milyon EUR) Değer Bazında İhracat

2015 2016 2017-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

Miktar Bazında İhracat(yıllık % değişim)

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

Oca

.14

May

.14

Eyl.1

4

Oca

.15

May

.15

Eyl.1

5

Oca

.16

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

Reel Ciro Endeksi(aylık % değişim)

Yurt İçiYurt Dışı

18 Temmuz 2017

Turizm Bülteni ekonomi.isbank

RAKAMLARLA TURİZM SEKTÖRÜ (MAYIS 2017)


Turizm sektörü 2017 yılı Ocak-Mayıs döneminde 148 adet yatırım teşvik belgesi aldı. Teşvik kapsamında 2,27 milyar TL toplam yatırım tutarıyla 5.491 kişiye istihdam sağlanması hedefleniyor. Sektöre 2016 yılının aynı döneminde 2,29 milyar TL yatırım tutarı ve 6.018 kişilik istihdam için 130 adet teşvik belgesi verilmişti.

2017 yılının ilk yarısında kruvaziyer yolcu sayısı yıllık bazda %58,7 azalarak 118 bine geriledi. Kültür ve Turizm Bakanı’nın kruvaziyerle turist getiren işletmeler için yolcu başına 30 USD desteği önerisinin Bakanlar Kurulu’nda görüşüldüğünü açıklaması sonrasında ABD ve Avrupa’dan gelecek kruvaziyer sayısında artış bekleniyor. 2016’da kruvaziyer ile gelen yolcuların %56’sı lokasyon olarak Kuşadası’nı tercih etmişti.

İngiliz Posta İdaresi’nin Temmuz ayında yayımladığı “Seyahat Fiyat Barometresi-2017” araştırmasına göre, Marmaris, Avrupa’da en ucuz dördüncü tatil merkezi seçildi. Turist sayısında gözlenen toparlanmaya rağmen otel fiyatlarının düşük seyri sebebiyle turizm gelirinin beklenen oranda artmadığı kaydediliyor. Diğer taraftan, Turizmdatabank’ın yayımladığı “Konaklama Fiyatları Analizi”ne göre Mayıs ayında %0,16 olan otel fiyatlarındaki artış Haziran ayında %0,51’e yükseldi. Firmanın “Otel Maliyetleri Analizi-Haziran 2017” raporuna göre ise, son bir yılda otellerde maliyetler %12,2 yükseldi. En yüksek maliyet artışı sırasıyla içecek ve yiyecek grubunda gerçekleşirken, gıda enflasyonundaki artışın otel maliyetlerini doğrudan etkilediği izlendi.

2016 yılında Arap ülkelerinin yoğunlukla bulunduğu Batı Asya’dan 2,5 milyon turist ağırlayan Türkiye’ye bu yıl aynı bölgeden 3,5 milyon turistin gelmesi bekleniyor. Arap turistlerin Türkiye’ye ilgisinde hava yolu şirketlerinin sefer sayılarındaki artışın yanı sıra Arap ülkelerinde yayımlanan Türk dizilerinin ve yurt içinde konut satın alanlara vatandaşlık hakkı verilmesi gibi çeşitli teşviklerin etkili olduğu tahmin ediliyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, Ocak-Mayıs döneminde İstanbul %40,6 oranla en fazla yabancı turisti ağırlayan il olurken, onu sırasıyla Antalya (%20,8), Edirne (%10,6) ve Artvin (%10,5) takip etti. Sektör yetkilileri, Antalya’ya gelen Rus turist sayısındaki artışın etkisiyle yerli turistin bu yıl Ege’yi tercih ettiğini değerlendirdi. Öte yandan, Türkiye Otelciler Birliği’nin (TÜROB) tarafından Avrupa ülkeleri arasında yapılan değerlendirmeye göre, İstanbul ilk beş ayda Bakü’nün ardından en düşük otel doluluk oranına sahip ve günlük ortalama oda fiyatları açısından ise, bölgede en ucuz üçüncü şehir oldu.

(1) Yılbaşından ilgili ay sonuna kadar olan zamanı kapsamaktadır. Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı, SGK, BDDK, DHMİ, TÜROB (2) Mart 2017 verisidir. (3) Şubat 2017 verisidir.

Gelen Ziyaretçi Aylık Kümülatif( 1) Yolcu Taşımacılığı Aylık Kümülatif( 1)

Yabancı Ziyaretçi (bin adet) 2.890 8.763 Dış Hatlar Uçak Trafiği (bin adet) 52,1 199,7

yıllık % değişim % 16,3 % 5,5 yıllık % değişim % 2,5 -% 6,0

İlk 3 Milliyetin Payı (%) Dış Hatlar Yolcu Trafiği (milyon kişi) 7,4 25,9

Rusya % 21,1 % 10,6 yıllık % değişim % 12,7 % 2,3

Almanya % 10,2 % 9,9 İç Hatlar Uçak Trafiği (bin adet) 77,4 346,9

Gürcistan % 8,1 % 10,0 yıllık % değişim -% 3,2 -% 0,5

İllerin Payı (%) İç Hatlar Yolcu Trafiği (milyon kişi) 9,3 41,0

Antalya % 36,3 % 20,8 yıllık % değişim -% 0,3 % 0,7

İstanbul % 28,7 % 40,6 Konaklama

Artvin % 8,5 % 10,5 Otel Doluluk Oranları (%) % 61,5 % 55,2

Gelir-Gider yıllık % değişim % 8,3 % 6,4

Turizm Geliri (milyon USD)(2)

1.226 3.349 Ortalama Oda Fiyatları (USD) 71,4 65,7

yıllık % değişim -% 15,8 -% 17,1 yıllık % değişim -% 21,6 -% 24,5

Turizm Gideri (milyon USD)(2) 303 856 İstihdam

yıllık % değişim -% 42,3 -% 44,3 İş yeri Sayısı(3) 17.244 -

Krediler Toplam içindeki Pay % 1,0 -

Toplam Nakdi Krediler (milyar TL) 59,0 - Sigortalı Çalışan Sayısı (kişi)(3) 193.513 -

yıllık % değişim % 27,6 - Toplam içindeki Pay % 1,4 -

Toplam içindeki pay % 4,0 - Ortalama Günlük Ücret (TL)(3)

81,4 -

Takipteki Alacaklar Oranı (%) % 2,7 - Sektör Sıralaması 62/88 -

19 Temmuz 2017

Turizm Bülteni ekonomi.isbank

SEKTÖRE BAKIŞ

Kaynak: TÜROB, BDDK, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TCMB, DHMİ (*) 12 aylık hareketli ortalama

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

0

10

20

30

40

50

60

Oca

.15

Ma

r.1

5

Ma

y.1

5

Te

m.1

5

Eyl

.15

Ka

s.1

5

Oca

.16

Ma

r.1

6

Ma

y.1

6

Te

m.1

6

Eyl

.16

Ka

s.1

6

Oca

.17

Ma

r.1

7

Ma

y.1

7

(%)(milyar TL)

Nakdi Krediler

Toplam Nakdi Krediler (sol eksen)Reel Sektör KredileriTakipteki Alacaklar Oranı

-30

-20

-10

0

10

20

30

Oca

.15

Mar

.15

May

.15

Tem

.15

Eyl.1

5

Kas

.15

Oca

.16

Mar

.16

May

.16

Tem

.16

Eyl.1

6

Kas

.16

Oca

.17

Mar

.17

May

.17

(%)İç ve Dış Hatlar Uçak Trafiği

(yıllık % değişim)

İç Hatlar

Dış Hatlar

30

40

50

60

70

80

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

Ma

yıs

Haz

iran

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(%)

Otel Doluluk Oranları

2015 2016 2017

40

60

80

100

120

140

160

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(USD)Ortalama Oda Fiyatları

2015 2016 2017

1

2

3

4

5

6

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(milyon kişi)Gelen Yabancı Ziyaretçi Sayısı

2015

2016

2017

25

30

35

40

45

50

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

(%)Net Seyahat Gelirleri/Dış Ticaret Açığı*

2015

2016

2017

Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.

İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.


İzlem Erdem - Bölüm Müdürü Asl ı Göksun Şat Sezgin - Uzman

[email protected] [email protected]

Alper Gürler - Bir im Müdürü Bora Çevik - Uzman


H. Erhan Gül - Müdür Yrd. Ahmet Aşarkaya - Uzman


Dilek Sarsın Kaya - Müdür Yrd. Ayşe Betül Öztürk - Uzman Yrd.


Türkiye İş Bankası A.Ş - İktisadi Araştırmalar Bölümü


sektörlerdeki güncel gelişmeler - ekonomi.isbank...temmuz 17 3 ekonomi.isbank enerji sektÖre...

Documents