selir og fuglar
TRANSCRIPT
![Page 1: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/1.jpg)
Lífverur í fjörunni
![Page 2: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/2.jpg)
Selir• Tvær tegundir sela lifa
við Ísland• Útselur
• Kæpir um haust og byrjun vetrar
• Heldur sig á ystu útskerjum og við suðurströnd landsins.
• Landselur• Kæpir að vori• Hægt að finna allt í kringum
landið• Fleiri tegundir flækjast
hingað, m.a. Rostungur
Kæpa – eignast afkvæmi
![Page 3: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/3.jpg)
• Selir eru spendýr• Flestir lifa í köldum ísilögðum sjó, á norðurslóðum og við
suðurskautslandið.• Líkamshitinn í kringum 37°c• Mikið spiklag, 3 – 5 cm að þykkt (Getur orðið 10 cm á
stærstu rostungum)• Klunnalegir á landi en frábærir kafarar og góðir að synda• Geta verið 20 – 30 mínútur neðansjávar án þess að anda
að sér súrefni• Sjá ekki í lit en sjá vel neðansjávar• Með hvassar tennur, éta helst fisk en líka ýmis önnur dýr
eins og krabba, smokkfisk og sæbjúgu.
![Page 4: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/4.jpg)
• Afkvæmi sela nefnast kópar• Selalátur er sá staður sem
þeir kæpa og ala kópa sína á • Kóparnir eru á spena í 3-4
vikur• Mjólkin er mjög þykk og
næringarík, lík mjólkurhristing• Landselskóparnir fara
vikugamlir að synda í sjónum• Útselskóparnir þegar þeir eru
um mánaðargamlir• Urtur verða kynþroska 4 ára
en brimlar 5-7 ára• https://vimeo.com/109138963
Urtur – KvenselirBrimlar - Karlselir
![Page 5: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/5.jpg)
Fuglar við ströndina• Stór hluti fugla á Íslandi dvelur meira eða minna í fjöru
eða við ströndina• Þegar farfuglarnir koma halda þeir sig margir fyrst í
fjörunni til að hvílast og nærast• Að hausti nýta þeir fjöruna til að fita sig og hvílast fyrir
langflugið.• Á vorin og haustin koma einnig umferðarfarfuglar í
fjörurnar á Íslandi, þeir halda sig í Grænlandi eða Kanada á sumrin en á meginlandi Evrópu á veturna.• Fuglar sem lifa út á sjó leita til lands á vorin til að verpa
![Page 6: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/6.jpg)
Fuglar við sjóinn Í fjörum, á skerum og eyjum
• Sendlingar• Sandlóa• Tjaldur• Heiðlóa• Lóuþræll• Stelkur• Jaðrakan• Rauðbrystingur• Svartbakur• Haförn• Æðarfugl• Skarfur
![Page 7: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/7.jpg)
Fuglabjörg
• Á vorin er líf og fjör í fuglabjörgum• Fuglar koma utan af sjó og safnast saman í björgunum
til að verpa og ala upp ungana sína• Þeir raða sér í bergið eftir tegundum• Algeng fæða bjargfugla eru ýmis konar fiskseiði, síli,
loðna, síld, smokkfiskar og krabbadýr• Flestir fuglanna æla fæðunni upp í ungana en ala þá
ekki beint á fiski, þar með getur fuglinn borið meiri fæðu í hverri ferð
![Page 8: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/9.jpg)
Fuglar sem verpa í björgum• Svartfuglar• Teista• Lundi• Langvía• Stuttnefja• Álka• Haftyrðill
• Súla• Fýll• Rita
![Page 10: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/10.jpg)
Fýll (Múkki)Ein algengasta fuglategund landsinshttps://vimeo.com/109137930
Rita
Fýlar eru þekktir fyrir að spýta lýsi á óboðna gesti! Í byrjun spýta ungarnir meira að segja á foreldra sína því þeir þekkja þá ekki.
Rita er eini bjargfuglinn af mávaætt á Íslandi.
![Page 11: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/11.jpg)
Súla
![Page 12: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/12.jpg)
SvartfuglarTeista
Álka https://vimeo.com/109134300
![Page 13: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/13.jpg)
Langvía Hringvía
![Page 14: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/14.jpg)
Stuttnefja
Haftyrðill
![Page 15: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/15.jpg)
Lundinn• Algengastur fugla á Íslandi• Um 10 milljónir • Lundi í heiminum er algengastur
við strendur Íslands og er talið að 60% af stofninum verpi við Ísland.• Eru við Íslandsstrendur frá miðjum
apríl – október.• Þar á milli heldur hann sig út á
hafi langt fyrir sunnan og suðaustan landhttps://vimeo.com/109140326
![Page 16: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/16.jpg)
• Lundinn vegur um hálft kíló og er um 20 cm á hæð• Getur kafað niður í allt að
60 m dýpi og er góður flugfugl, getur náð allt að 88 km hraða á klst.• Hann er mjög langlífur
fugl og er meðalaldur lunda um 20 – 25 ár.• Elsti lundinn sem vitað er
um varð 38 ára!
![Page 17: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/17.jpg)
Varp Lunda• Lundinn verður kynþroska 4 – 5 ára• Varptíminn er frá seinnihluta maí fram í byrjun júní• Lundinn verpir í holu sem hann grefur sér og getur verið um hálfur
meter á lengd• Hver Lundi verpir aðeins einu eggi sem er um 60 g að þyngd• Útungun tekur um 40 daga• Eftir klak heldur unginn sig í holunni í um 45 daga og heldur þá á haf út• Þar eyðir hann næstu 3-5 árum við fiskveiðar og velur sér maka en
talið er að Lundar makist til lífstíðar.
![Page 18: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/19.jpg)
Válisti• Ef fugl er á válista þá þýðir það að hann er í hættu og þarfnast
sérstakrar athygli og verndar. • Á listanum eru einnig fuglar sem eru útdauðir.
![Page 20: Selir og fuglar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061520/5885bc961a28ab6f168b5e17/html5/thumbnails/20.jpg)
Geirfuglinn• Útdauð fuglategund• Síðasti geirfuglinn sást á Nýfundnalandi
1852.• Gat orðið allt að 70 cm hár og 5 kg
þungur • Hann var ófleygur en góður sundfugl• Hann lifði á strandsvæðum Norður-
Atlantshafsins• Síðustu tveir geirfuglarnir á Íslandi voru
drepnir í Eldey 3. júní 1844.