seminarski informatika.docx
TRANSCRIPT
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
1/18
Bosna i Hercegovina
BRČKO DISTRIKT
BOSNE I HERCEGOVINE
Internacionalniuniverzitet
Brčo
!"#$% & '()*(+o,&$%
!-./0 1234-2/4
!0356 2 '6-76809256
2$:()$%*&"$%;$&?"
PRAVNI FAKULTET-OSNOVNE STUDIJE
Tema:Monitori
(Seminarski rad)
Predmet: In!rmatika
"ent!r: St#dent:
Pr!$ dr Dra%an &'etk!'i
*r+k!, deem.ar /012$
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
2/18
Sadržaj
Uvod.......................................................................................................................1
1.Povjest.................................................................................................................2
2. Monitori.............................................................................................................. 2
2.1.Katodni monitor (CRT)...................................................................................3
2.2.Princip iscrtavanja slike na CRT monitoru......................................................
2.3.!C" monitori................................................................................................. #
2.$.Princip iscrtavanja slike na !C" monitoru.....................................................%
2..Pla&ma monitori.......................................................................................... 1'
2..lektroluminiscentni monitor......................................................................11
3.Re&olucija ili ra&lu*ivost.....................................................................................11
$.Pi+eli..................................................................................................................13
,aklju*ak.............................................................................................................. 1
!iteratura..............................................................................................................1
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
3/18
Uvod
Prika3#4e 5!datke i3 ra+#na6a na s'!m 3as6!n# # +!'4ek# ra3#m64i'!m !.6ik#$S
ra+#na6!m se 5!'e3#4e 5!sredst'!m %rai+ke kartie +i4a 4e 3adaa 5ret'arn4e di%ita6ni7
si%na6a i3 ra+#na6a # s6ik# na 3as6!n#$S6ika na 3as6!n# 4e rasterska (sast!4i se !d !dre8en!%
.r!4a 5iske6a)$
I36a3ni #re8a4 s k!4im ete se na45ri4e sresti 5ri rad# sa ra+#na6ima 4est m!nit!r$
"!nit!r 4e sasta'ni di! s'ak!% ra+#na6a i nei3.4e9an 4e 5ri k!m#nikai4i k!risnika sa
ra+#na6!m$ "!nit!ri m!%# .iti m!n!kr!matski k!4i 5rika3#4# 4edn# .!4# na tamn!4 i6i
s'i4et6!4 5!3adini, rn!-.i4e6i k!4i 5rika3#4# ra36i+ite ni4anse si'e, i # .!4i$
Kak! i4ene m!nit!ra # .!4i s'e 'ie 5ada4#, m!n!kr!matski i rn!-.i4e6i m!nit!ri se s'e 'ie
i3.a#4# i3 #5!tre.e$ A6i, 5!t! m!n!kr!matski i rn!-.i4e6i m!nit!ri tr!e man4e ener%i4e,
k!ta4# man4e i 3a7ti4e'a4# 4edn!sta'ni4e (t4$ 4etini4e) %rai+ke kartie, 4! #'i4ek m!%# .iti !d
k!risti # 5!s6!'nim 5rim4enama$"!nit!ri !.i+n! ima4# 'e# irin# !d 'isine, a6i 5!st!4e i 'ei
m!de6i k!4i s# ;5!sta'64eni 5!strane;$ T! k!risnik# !m!%#a'a da na ekran# 'idi i4e6i
d!k#ment, t! 4e !d 'e6ike 5!m!i 5ri6ik!m 5ri5reme 3a tam5#$ Ve6i+ina: m4eri se d#64in!m
di4a%!na6e 3as6!na i3ra9en!m # 5a6ima (1 5a6a < 1 in+ < /=,2 mm)$ Om4er i3me8#
'!d!ra'ne i #s5ra'ne stranie m!nit!ra na4+ee 4e 2:> 5a se i3 5!datka ! d#64ini di4a%!na6em!%# !drediti dimen3i4e 3as6!na$ U da64n4em tekst# ra3matrati em! s64edee 'rste m!nit!ra:
- "!nit!r sa te+nim krista6ima (L&D)- Kat!dni m!nit!r (&RT)- P6a3ma m!nit!r - S#rae-!nd#ti!n e6etr!n-emitter 5rika3 (SED)- Or%anska s'4et6!sna di!da (OLED) 5rika3
P!4m!'i k!4i se s5!min4# # dis56a? te7n!6!%i4i s#: rezolucija 4e .r!4 5i@e6a k!4i s#
!.!4ene t!+ke na m!nit!r# brzina osvježavanja slike na m!nit!r# k!4a se m4eri # B3 veličina
ekrana k!4a se m4eri # in+ima standard prikaza !dn!si se na irin# i 'isin# m!nit!ra dubina
boje 5redsta'64a .r!4 .it!'a k!4i sadr9i 4edan 5i@e6 priključak m!9e .iti ana6!%ni (VCA) i
di%ita6ni (DVI) OSD 5!m!# k!4e% se na m!nit!r# 5!dea'a k!ntrast,s'4et6ina,.r!4 .!4a i 4!
mn!%! t!%a$
3
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
4/18
1.Povjest
U sa'remen!4 ind#stri4i k!4a se tak! .r3! ra3'i4a, d!nek6e i3nena8#4e +in4enia da 4ete7n!6!%i4a k!4a st!4i i3a m!nit!ra i te6e'i3i4e stara 100 %!dina$ Kat!dn# 4e', i6i &RT
(at7!de-ra? t#.e) 5r!naa! 4e n4ema+ki na#+nik Ferdinand *ra#n 1$ %!dine, a6i 4e !na
#5!tre.64ena # 5r'im te6e'i3!rima tek kasni7 120-i7 %!dina$ "ada s# kat!dne 4e'i k!4e se
danas na6a3e # sa'remenim m!nit!rima 5retr54e6e m!diikai4e da .i se 5!.!64a! k'a6itet
s6ike, !ne se 4! #'4ek 3asni'a4# na istim !sn!'nim 5rini5ima$
U5rk!s 5red'i8an4ima n4i7!'!% .6isk!% kra4a, i3%6eda da e se 5re'6ast kat!dni7 4e'i
4! d#%! 3adr9ati na tr9ist# m!nit!ra 3a P& ra+#nare$ D!k se k!nk#rentske te7n!6!%i4e, ka!
t! s# dis56e4i sa te+nim krista6ima (L&D - 6iG#id rista6 dis56a?) i6i dis56e4i sa %asn!m
56a3m!m i same #stan!'64a'a4# # s5ei4a6i3!'anim !.6astima, i3%6eda da em! 5ri6i+n! 3ai #
n!'i mi6eni4#m 5ri4e ne%! t! ra'ni ekrani .r!4+an! nadmae kat!dne 4e'i k!d nai7 st!ni7
ra+#nara$
2. Monitori
Ra+#na6# 5!se.ne i6i !5e nami4ene i36a3ni #re8a4 4e nekaka' 5!ka3i'a+ re3#6tata i6i
stan4a i 4edan !d na45!3nati4i7 4e monitor$ Sam 5!4am !dn!si se na k!ntr!6# i nad%6edan4e
nek!% 5r!esa, !dn!sn! na4+ee da4e s6ik!'ni #'id stan4a 5re5!3nat64i' !k#$ N!, !'a4 na3i'
na4+ee se 5rim4en4#4e #3 ra+#na6a !5e nami4ene 3a #re8a4 3a 5rika3 s6ike k!4a se nek!m !d
te7nika isrta'a na n4e%!'!m zaslonu$ Dak6e, na !d%!'ara4#e s#+e64e m!nit!ra d!'!di se
ana6!%ni i6i di%ita6ni si%na6 s6ike i3 %rai+k!% s#sta'a ra+#na6a, k!4i se !d%!'ara4#!m
6!%i+k!m i #5ra'64a+k!m e6ektr!nik!m 5ret'ara # 'id64i'# s6ik# na 3as6!n#$ Nada64e s#
!5isane na43ast#564eni4e te7n!6!%i4e 5rim4en4i'ane 3a !'# s'r7#$ S'e !ne 3asn!'ane s# na
aditi'n!m 5!st#5k# mi4ean4a .!4a, mi4ean4# tri4# 3raka s'4et6!sti !sn!'ni7
.!4a R ed, Green, B6#e (r'ena, 3e6ena, 56a'a) - RGB$
K'a6itet s6ike na 5rika3nim #re8a4ima 3a'isi ! 'e6i+inama k!4e !dre8#4# s5!s!.n!st
5rika3i'an4a na4man4i7 e6emenata i na4ini4i7 str#kt#ra$ Ve6i+ina ta+ke (dot size, spot size) 4e
5re+nik 4edne ta+ke na s6ii k!4# %enerie #re8a4 na s'!m i36a3#$ C#stina ta+aka i6iadresa.i6n!st (adressability) 4e .r!4 5!4ednina+ni7 ta+aka 5! 4edinii d#9ine (5! 5ra'i6# se
$
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
5/18
k!risti 4edinia d5i - d!ts 5er in7) k!4e 4e m!%#e %enerisati$ O'a se 'e6i+ina m!9e
ra36ik!'ati 3a 'ertika6n# i 7!ri3!nta6n# dimen3i4#$ Adresa.i6n!st # smer# @ !se !d%!'ara
rei5r!+n!4 'redn!sti ra3maka i3me8# sredita ta+aka na adresama (@,?) i (@H1,?), a adresa #
smer# y !se rei5r!+n!4 'redn!sti ra3maka i3me8# sredita ta+aka na adresama (@,?) i
(@,?H1)$ Ra3mak me8# ta+kama (interdot distance) 4e rei5r!+na 'redn!st adresa.i6n!sti$
O.i+n! 4e 5!9e64n! da 'e6i+ina ta+ke .#de net! 'ea !d ra3maka me8# ta+kama 4er se na ta4
na+in !m!%#a'a 5rika3i'an4e %6atki7 !.6ika 3.!% de6imi+n!% 5rek6a5an4a s#sedni7 ta+aka$
Re3!6#i4a 5redsta'64a .r!4 ra3d'!4i'i7 6ini4a 5! 4edinii d#9ine (#!.i+a4en! se k!risti 4edinia
in+) k!4e #re8a4 m!9e %enerisati$ Deinie se ka! na4'ei .r!4 ra3d'!4i'i7 nai3meni+ni7 rni7 i
.e6i7 6ini4a 5! 4edinii d#9ine (#!.i+a4en! se k!risti 4ednia: 6ines 5er in7, i6i # s6#+a4#
i3ra9a'an4a # .r!4# rn! -.e6i7 5ar!'a 6ini4a: 6ine-5ers 5er in7)$
CRT (Cat7!de R a? T#.e) m!nit!r s'4et6!sne 3rake ra36i+iti7 .!4a d!.i'a
.!m.ardiran4em +estia !s!ra na #n#tran4!sti 3as6!na m!nit!ra m6a3!m e6ektr!na$ Ak!
m6a3 sadr9i 'ie e6ektr!na 5!.#da !s!rni7 +estia 4e 4a+a i emitira4# 'ie s'i4et6a$ a
d!.i'an4e s6ike # .!4i k!riste se %r#5e +estia !d 5! tri e6ementarne +estie !d k!4i7 s'aka
emitira s'4et6!sne 3rake 4edne !d !sn!'ni7 .!4a r'en# (R), 3e6en# (C) i 56a'# (*), k!4e
mi4ean4em da4# .!4# k!4# !k! ras5!3na4e ka! 4edinst'en#$ Ak! s# +estie !s!ra i3i+ki
man4e #t!6ik! 4e 5rika3 s6ike .!64i 4er se s6ika sast!4i !d 'ie 5!4edina+ni7 e6emenata$
2.1.atodni monitor !CRT"
Kat!dni m!nit!r i6i &RT m!nit!r 4e %rai+ki i36a3ni #re8a4 teme64en na kat!dn!4
i4e'i k!4# 4e i3#mi! Kar6 Ferdinand *ra#n$ O'a4 na+in 5rika3i'an4a se k!risti # 'eini
danan4i7 m!nit!ra, ka! i t! se kat!dna i4e' k!risti # TV-#, !si6!sk!5# i dr#%im #re8a4ima$Karakterie i7 'e6ika te9ina, 'e6ik! 3a#3iman4e 5r!st!ra ka! i 'is!ka 5!tr!n4a e6$ener%i4e, a6i
3at! ima4# 'e!ma d!.r# k'a6itet# i !trin# s6ike$ Danas, kat!dni m!nit!ri %#.e 5rimat k!4i
5re#3ima4# L&D i 56a3ma 5rika3i$
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
6/18
Slika br. 1:Unutrašnjost katodne cijevi
Di4e6!'i kat!dne i4e'i s#:
1$ E6ektr!nski t!5
/$ E6ektr!nski sn!5
>$ "aska 3a ra3d'a4an4e sn!5a 3a r'ene, 3e6ene i 56a'e di4e6!'e s6ike
2$ F!s!rni s6!4 sa r'enim, 3e6enim i 56a'im 3!nama
=$ U'eani 5rika3 #n#tran4!sti ekrana k!4i 4e 5rekri'en !s!r!m
&RT m!nit!r radi na 5rini5# kat!dne i4e'i$ Ekran &RT m!nit!ra se sast!4i !d
mi6i!na si#ni7 r'eni7, 3e6eni7 i 56a'i7 !s!rni7 ta+kia k!4e s'i4et6e kada i7
;#dari; e6ektr!n t! 5!t!m st'ara s6ik# na ekran#$ Un#tar kat!dne i4e'i, kat!da 4e 3a%ri4ana
nit k!4a se na6a3i # 'ak#msk!4 stak6en!4 i4e'i$ Kat!dn! 3ra+en4e 4e #st'ari t!k e6ektr!na k!4i
st'ara e6ektr!nski t!5$ E6ektr!ni s# ne%ati'ni (kat!da), d!k 4e an!da 5!3iti'na t! 5ri'6a+i
e6ektr!ne k!4i s# 5a964i'! #sm4ereni 5rema #sm4eri'a+# k!4i i7 5!m!# ma%netn!% i6i
e6ektri+n!% 5!64a # sn!5!'ima skree ka an!di i ekran#$ Ekran 4e 5rekri'en !s!rnim
materi4a6!m k!4i 5rakti+n! s'i4et6i ak! 4e ;5!%!8en; e6ektr!n!m$ F!s!rni s6!4 se sast!4i !dr'eni7, 3e6eni7 i 56a'i7 3!na 5!m!# k!4i7 se d!.i4a .!4a i na ta4 na+in se d!.i4a !sn!'na
s6ika na ekran# k!4a se 5!t!m i6trira da .i se d!.i6a k!na+na s6ika k!4# mi 'idim! na ekran#$
Ima nek!6ik! 'rsta i6triran4a, tri s# na45!3nati4a: Sado!"#ask , $perture"%rill i Slot"
#ask 5!m!# k!4i7 se d!.i4a k!na+na s6ika k!4# mi 'idim!$
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
7/18
2.2.Prin#i$ is#rtavanja sli%e na CRT monitoru
Na+in isrta'an4a s6ike na &RT m!nit!r# teme64i se na !tk6an4an4# e6ektr!nsk!% m6a3a
i3 e6ektr!nski7 t!5!'a 5!m!# e6ektr!ma%netsk!% s#sta'a, na na+in da se s6ika isrta'a rt# 5! rt# !d 'r7a d! dna m!nit!ra$ t! 4e 'ie rta 5! 'isini ('ertika6na re3!6#i4a) i t! 'ie
e6emenata s6ike # 4edn!4 rti (7!ri3!nta6a re3!6#i4a) 5rika3ana s6ika 4e k'a6itetni4a$ Kada
e6ektr!nski m6a3 isrta 4edn# s6ik# 'raa se na 5!+etak i 5!st#5ak se 5!na'64a (raster san)$
Otk6an4an4e m6a3a 're e6ektr!ni+ki sk6!5!'i m!nit!ra na !sn!'# sadr9a4a analo&no& si%na6a
d!.i'en!% !d %rai+k!% s#sta'a ra+#na6a$ Ana6!%ni si%na6 #5ra'64a k!6i+in!m e6ektr!na #
m6a3# 5ri6ik!m %a8an4a tri!de, 3a s'aki .!4# 5!se.n!, te 4e inte3itet s'i4et64en4a tri!de 'ei
ak! 4e k!6i+ina e6ektr!na # m6a3# 'ea$ Na3i'a se 4! RC* si%na6$ Pri 5!'ratk# na 5!+etak rtan4a n!'!% reda i6i s6ike m6a3 e6ektr!na 5ri'remen! se %asi (5!'ratni m6a3)$ Da 64#dsk!
!k! ne .i 5rimi4eti6! ra36ik# 5ri6ik!m 5r!m4ene s6ike, s6ika se isrta'a =0-1=0 5#ta # sek#ndi
(rek'eni4a !s'4e9a'an4a s6ike - 'ertika6na rek'eni4a), na teme64i +e%a se m!9e i3ra+#nati i
k!6ik! se 5ikse6a # sek#ndi m!9e 5rika3ati # 4edn!4 rti (7!ri3!nta6na rek'eni4a, >0-
100kB3)$
Slika br. &: 'lektronski top koji stvara tok elektrona, nalazi se u zadnje# dijelu #onitora
Ak! m!nit!r m!9e raditi na 'iim rek'eni4ama, 3na+i da m# 4e 5er3isteni4a ('ri4eme
5rika3a 4edne s6ike) ma6a i da se # 4edn!4 sek#ndi m!9e 5rika3ati 'ie s6ika t! 4e d!.r! 3.!%
man4e% #maran4a !ka, a m!%#e 4e k'a6itetni4e re5r!d#irati .r3e 5r!mi4ene i3me8# 5!4edini7
kadr!'a, t! 4e 'a9n! strast'enim i%ra+ima$ Tak! se 3a 1; &RT m!nit!r S?n"aster "*
da4e 5!datak da 4e 'e6i+ina tri!de 0$/0mm, maksima6na re3!6#i4a s6ike i 5ri5adna 4!4
rek'eni4a !s'4e9a'an4a - 1/0@1220M2B3, te 5re5!r#+ena re3!6#i4a i rek'eni4a
!s'4e9a'an4a s6ike - 1/0@10/2M=B3$ Radi !5e k#6t#re PAL TV si%na6 isrta'a = rta
=0 5#ta # sek#ndi na na+in da se 4edna s6ika 5!na'64a d'a 5#ta (5rika3#4e se /= s6ika) i t! tak!
da 4!4 se # 5r'!m !tk6!ni 5rika9# ne5arne rte s6ike a # dr#%!m 5arne i tak! red!m$ S'aka
rta sadr9i 5!datke !d 5ri.6i9n! /0 e6emenata s6ike$ T! 4e is5re56eteni (inter6ae) m!d rada
#
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
8/18
k!4e% ra+#na6ni m!nit!ri 'ie ne k!riste$ Taka' si%na6 e'ent#a6n! da4e %rai+ka kartia na
5!se.n!m k!nekt!r# (S-'ide!) radi 5rika3a s6ike na TV #re8a4#$
Slika br. (: )*+ #onitor
Iak! &RT m!nit!ri 3ra+e -3rake !ne s# #%6a'n!m .e3!5asne 4er %!t!'! s'e 3rake
3a#sta'64a de.e6i ekran, a !ne t! 5r!8# #%6a'n!m ne m!%# nani4eti nikak'# tet#$ Tak!8er i .r3ina !s'4e9a'an4a m!nit!ra 4e 3am!rna 3a 64#dsk! !k!, iak! 4e t! # danan4e 'ri4eme sk!r! i
ri4een 5r!.6em (5rek! =B3 sk!r! da se !+i i ne 3amara4#)$ Star!st m!nit!ra 4e tak!8er .itna,
ak! 4e m!nit!r s#'ie star n4e%!'a s6ika 5!sta4e m#tna$
ara%teristi%e:
velika težina
veliko zauzi#anje prostora
visoka potrošnja el.ener%ije
i#aju veo#a dobru kvalitetu
oštrinu slike
-ro#jenljiva rezolucija
&RT m!nit!r m!9e 5!dr9ati 'ie re3!6#i4a +i4i k'a6itet !'isi ! 'e6i+ini t!+ke (5ikse6a)$
a ra36ik# !d L&D m!nit!ra k!4i d!.r! rade sam! na n4i7!'!4 5rir!dn!4 re3!6#i4i, &RT
-
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
9/18
m!nit!r ima ist# i6i s6i+n# k'a6itet# s6ike i na man4im i6i 'eim re3!6#i4ama$ T!, 5ri4e s'e%a,
3a'isi !d i3i+ke 'e6i+ine m!nit!ra i 'e6i+ina 5ikse6a (d!t 5it7), iak! &RT m!nit!r m!9e
k!ristiti i man4e i 'ee re3!6#i4e, !n ima s'!4# 5re5!r#+en# re3!6#i4# na k!4!4 e raditi
idea6n!, a ta 5re5!r#+ena re3!6#i4a !.i+n! 4e is5isana # 5rir#+nik# 5r!i3'!8a+a m!nit!ra,
tak! da ni4e 5re5!r#+64'i! (3.!% te7ni+ki7 ra36!%a, a6i i 3dra'st'eni7) sta'64ati re3!6#i4# na
na4'e# m!%##$
2.'.(C) monitori
P! na+e6# mi4ean4a .!4a rade (C) ((iG#id Cr?sta6 )is56a?) i Plazma m!nit!ri$ L&D
3a nad3!r .!4e k!riste #5ra'64an4e 5r!5#tan4a 5!3adinsk!% s'i4et6a s i6trima 3a s'ak#
!sn!'n# .!4# # s'ak!m e6ement# s6ike$ P!tr!n4a !'i7 m!nit!ra 'r6! 4e ma6a$ P6a3ma m!nit!r
k!risti na+e6! .!m.ardiran4a e6emenata 3as6!na s #6tra64#.i+astim 3ra+en4em i3 i!ni3iran!%
m4e7#ra 56ina$ S'ak!4 .!4i e6ementa s6ike 5ri5ada 4edan m4e7#r, 5!sta'64en 'r6! .6i3#
stak6en!m 3as6!n# tak! da # !dn!s# na &RT !t5ada !tk6!n sn!5a e6ektr!na, 'e6ika de.64ina
m!nit!ra i 'e6iki radni na5!ni$ Kak! se # !.a s6#+a4a radi ! matrii tri!da k!4e se nad3ir#
e6ektr!ni+kim sk6!5!'ima 3ad#9enim 3a nad3!r 'ertika6ne i 7!ri3!nta6ne 5!3ii4e tri!de k!4a
m!ra 3as'i4et6iti 5!4am !tk6an4an4a m6a3a ne 5!st!4i$ K!m56etan raster m!9e se 5!sta'iti na
3as6!n !d4edn!m$ U3 rek'eni4# !s'4e9a'an4a s6ike k!d !'e 'rste m!nit!ra deinira se i
'ri4eme !d3i'a 'ri4eme 5!tre.n! da se stan4e 5rika3a tri!de 5r!mi4eni s rn!% na .i4e6! i
!.ratn!$ Pri7'at64i'a 'ri4edn!st 4e !k! 1/ms t! !d%!'ara rek'eni4i !s'4e9a'an4a !d =B3$
L&D m!nit!r se sast!4i !d d'a 5!6ari3ira4#a i6tra +i4e s# 6ini4e 5!d 5ra'im k#t!m$ I3me8#
i6tra s# m!6ek#6e krista6a k!4e ima4# !s!.in# da se 3akre# ak! 5!st!4i 5!teni4a6 i3me8#
i6tara$ Fi6tri 5r!5#ta4# sam! 3rake s'4et6!sti k!4e s# 5ara6e6ne s n4e%!'im 6ini4ama$ I3'!r
s'4et6!sti na6a3i se i3a 5r'!% i6tra, 56inska i4e' k!4a da4e ne5!6ari3iran! s'i4et6!$ Kr!3 5r'ii6tar 5r!6a3e sam! 3rake k!4e s# 5ara6e6ne s reetk!m i6tra i s'e 5r!5#tene 3rake s# iste
56ari3ai4e$ Tek#i s6!4 krista6a i3me8# i6tra ima tak! 5!sta'64ene m!6ek#6e da .e3 5ris#st'a
ra36ike 5!teni4a6a i3me8# 56!+a i6tra d!6a3i d! 3akreta 5!6ari3ai4e 3raka s'i4et6a 3a 0 i
3rake s'i4et6a nesmetan! 5r!6a3e kr!3 dr#%i i6tar$ U3 5ris#st'! ra36ike 5!teni4a6a i3me8#
56!+a i6tra 5res6!9e se m!6ek#6e krista6a tak! da nema 3akreta 3raka s'4et6!sti 3a 0 te 3rake
s'i4et6a ne m!%# 5r!i kr!3 dr#%i 5!6ari3ira4#i i6tar$ Pr!m4en!m 'e6i+ine #5ra'64a+k!%
na5!na, mi4en4a se k#t 3akret m!6ek#6a te se # !'isn!sti ! i3n!s# #5ra'64a+k!% na5!na mi4en4ak!6i+ina s'4et6!sti k!4a m!9e 5r!i kr!3 dr#%i i6tar$ Na !'a4 na+in k!ntr!6ira se ra3ina
%
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
10/18
!s'i4et64en!sti s6ike na ekran#$ L&D 4e #'i4ek i3ra8en tak! da .#de 5ri6a%!8en rad# #
!dre8en!4 ra36#+i'!sti s#k6adn!4 5rim4en4en!m .r!4# tek#i7 krista6a, na 5rim4er 1=; L&D
3as6!n .it e 5ri6a%!8en ra36#+i'!sti !d 10/2@ 5ikse6a, i t! 4e nati'na-radna re3!6#i4a
L&D m!nit!ra 4edna tri!da - 4edan 5ikse6$
Slika br. :/)D #onitor
Nad3!r ra36ike 5!teni4a6a i3me8# 5!4edina+ni7 5!64a i6tra !.a'64a se tran3ist!rima,
TFT (T7in Fi6m Transist!r) te7n!6!%i4!m na5ar#4# se s6!4e'i '!d!'a i tran3ist!ra na stak6!, i
t'!re d'!dimen3i!na6n# matri# na s6i+an na+in ka! k!d RA"-a$ Na 4edn# !s matrie d!6a3i
sk#5ina '!di+a 5rek! k!4i7 se d!'!di analo&ni si%na6 s6ike (data in5#t) k!4i #5ra'64a k#t!m
3akreta m!6ek#6a, a na dr#%# !s matrie s# '!di+i 3a #5ra'64a+ki si%na6 (%ate san) k!4i
!dre8#4e k!4em se tran3ist!r# # redk# matrie d!3'!64a'a #5ra'64an4e$ S'aki e6ement s6ike
(tri!da) ima s'!4e tran3ist!re k!4i nad3ir# s'!4# sk#5in# tek#i7 krista6a, tak! da i7 4e 3a
4edan 5ikse6 5!tre.n! tri$ U3 s'aki tran3ist!r #%ra8en 4e k!nde3at!r da !dr9i 5!teni4a6 nek!
'ri4eme kak! s6ika ne.i tre5eri6a 5ri4e na'edeni7 1/ms$ Pikse6i s# !r%ani3irani ka! ni3 5r#%a
56a'a, 5!t!m r'ena 5a 3e6ene te !5et 56a'a (# red!'ima s6i+n! trinitr!n &RT-#), a .!4a se
d!.i4e tak! da 5r!5#ten! s'i4et6! 5r!6a3i kr!3 56a'i, r'eni i6i 3e6eni i6tar$ Fi6tri .!4e nis#
nita dr#%! d! 4! 4edna !6i4a # .!4iama 5rek! i6tra 3a 5!6ari3ai4#$ Kak! s'i4et6! 5r!6a3i
kr!3 d'i4e reetke, 5ri6i+n! 4e #sm4eren! te !'ak'i m!nit!ri ima4# !%rani+en 'idni k#t
%6edan4a$ O'isn! # k#t# %6edan4a # 'e!4 i6i man4!4 m4eri mi4en4a .!4a 5rika3a ! +em# tak!8er
tre.a '!diti ra+#na 5ri na.a'i m!nit!ra$
1'
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
11/18
2.*.Prin#i$ is#rtavanja sli%e na (C) monitoru
Ra3mak i3me8# t!+aka 4edne .!4e na 3as6!n# L&D m!nit!ra 3a #!.i+a4ene m!nit!re
di4a%!na6e 'e6i+ine 12;-1; i3n!si 0$/0mm-0$>0mm$ t! 4e 'ie t!+aka 5! 4edinii 5!'rine
m!nit!r 4e k'a6itetni4i$ E6ement s6ike - 5ikse6 (5i@e6, t!+ka !dn!sn! na4man4a 4edinia %rai+ke
in!rmai4e na ekran# ra+#na6a$ Re3!6#i4a t4$ dimen3i4e ekrana m4ere se .r!4em 5ikse6a i6i
t!+aka$) k!4i se na m!nit!r# 5rika3#4e ne .i smi! .iti man4i !d e6ementarne RC*-tri!de na
3as6!n# m!nit!ra$ Danas 4e #!.i+a4en rad s re3!6!#i4ama s6ike na 3as6!n# m!nit!ra !d
00@00 i 10/2@ e6emenata s6ike, t! 3na+i da # 4edn!m 5ikse6# s6ike s#d4e6#4e 'ie tri!da
3as6!na m!nit!ra, t! da4e d!sta k'a6itetne 5rika3e$ Ak! se k!riste ra36#+i'!sti s6ike tak'e da
4e 5i@e6 man4i i6i 4ednak 5! 'e6i+ini !d i3i+ke 'e6i+ine RC*-tri!de 5rika3 na m!nit!r# .iti e
nek'a6itetan$ Tek m!nit!ri di4a%!na6e 1; i 'e6i+ine RC*-tri!de 0$//mm m!%# k'a6itetn!
re5r!d#irati s6ik# re3!6#i4e 100@1/00 5i@e6a$ Si%na6 3a nad3!r sn!5a e6ektr!na 4e
analo&an, a m!nit!ri na4+ee ima4# +G, 1= 5in-ski k!nekt!r (na3i' nema 5!'e3an!sti s
CA, VCA i SVCA m!d!m 5rika3a s6ike)$
O5isani 5rika3 s6ike #teme64en na nad3!r# 5!4edini7 5ikse6a na3i'a se rasterski
(.itma5) 5rika3$ Dr#%i na+in 4e 'ekt!rski 5rika3 s6ike sasta'64ene !d isrtani7 %e!metri4ski7
!.6ika, !dn!sn! s6ika 4e deinirana matemati+kim !rm#6ama t! !m!%#a'a n4e3in#d'!dimen3i!na6n# (/D) i tr!dimen3i!na6n# (>D) 'i3#a6i3ai4#, a6i se !.4ekti s6ike %6ede
5rika3a na 3as6!n# m!nit!ra 5ret'ara4# # rasterski$ N! 'ekt!rska s6ika nartana na 5rim4er #
&!re6 5r!%ramsk!4 5!t5!ri !m!%#a'a n4en! 'r6! k'a6itetn! #'ea'an4e i6i sman4i'an4e .e3
na3#.64i'an4a$ Prema 5!tre.i s6ika se 6ak! 5re.ai # neki dr#%i !rmat$ Danan4e i%re k!riste
'ekt!rske sadr9a4e k!4i %rai+ka kartia i3 sene # sen# 5ret'ara # rasterski 5rika3 i a64e
m!nit!r#$ I3ra'ni 'ekt!rski 5rika3 na m!nit!r# nad3!r!m kretan4a e6ektr!nsk!% m6a3a 5!
3as6!n# radi isrta'an4a !.4ekata k!risti! se 4e d! sredine 0 %!dina, te ! t!me sam! t!6ik!$
Slika br. 0:scrtavanje slike na /)D #onitoru
11
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
12/18
Prednosti:
-uno #anja težina
2anja debljina
2anja potrosnja od ekrana bazirani na katodnoj cijevi
-edosta#i:
3elike cijene 4danas razlika u cijeni više nije tako velika, a kvaliteta prikaza je u svako#
po%ledu usporediva sa )*+ ekrani#a . 5
P!st!4e d'a !sn!'na ti5a L&D ekrana:
Q mono%romats%i (!s4etn! 4ed!sta'ni4i i 4etini4i)
Q %olor(5#n! k!m56eksni4e i sk#564e)
2..Plazma monitori
Slika 6. -laz#a #onitor
"!nit!r s 56insk!m 56a3m!m teme64i s'!4e d4e6!'an4e na 5!.#di 56in!'a e6ektri+nim 5!64em$
12
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
13/18
2./.0le%troluminis#entni monitor
Slika 7. 'lektrolu#iniscentni zaslon
E6ektr!6#minisentni m!nit!r teme64i s'!4e d4e6!'an4e na 5!4a'i emisi4e s'4et6a neki7kr#ti7 t'ari 5!d d4e6!'an4em i3m4eni+n!% e6ektri+n!% na5!na$ Ide4a ! tankim, 6eksi.i6nim
m!nit!rima, i3ra8enim !d !r%anski7 e6ektr!6#minisentni7 t'ari 5rema3ani7 5rek! 56asti+n!%
s#5strata, san 4e 3nanst'enika k!4i tra4e 'e 'ie deset64ea$ K!meri4a6i3ai4# te te7n!6!%i4e
d! sada s# #s5!ra'a6i ra3ni 5r!.6emi, na4'ie t! t! 4e '6a%a 5re.r3! #nita'a6a !r%anske LED
materi4a6e$T!me 4e d!sk!+i6a ameri+ka t'rtka Uni'ersa6 Dis56a? &!r5!rati!n (UD&) i3 Ne
Jerse?a, k!4a 4e dem!nstrira6a OLED 3as6!n k!4i m!9e raditi tis#e radni7 sati, 3a7'a64#4#i
5!se.n!4 .ari4eri k!4!m 4e 3atit6ia 5rema3 !d e6ektr!6#minisenti7 t'ari$
'.Rezolu#ija ili razluivost
Razluivost i6i rezolu#ija 'e6i+ina k!4!m se deinira m!%#n!st
ra3d'a4an4ara3a3na'an4a sitni7 deta64a k!4!m se !5is#4e kak'!a s6ik$
K!d te6e'i3!ra i 'ide!3a5isa ra36ik#4# se n!rma6na (/0 @ = 5@) i 'is!ka ra36#+i'!st (BD -
1/0 @ /0 - 1/0 @ 100 5@), k!4a se #'!di # 5rim4en# kra4em 5r'!% deset64ea tree%tis#64ea$ S'aki m!nit!r (!d k!m54#t!ra d! m!.ite6a) ima 3adan# maksima6n# ra36#+i'!st
k!4# 4e m!%#e na n4em# 5!stii, a6i 4e m!%#e k!ristiti i ni9#$ P!4am ra36#+i'!sti (re3!6#i4e)
5rim4en4#4e se i na dr#%e #re8a4e (mikr!sk!5e, te6esk!5e i dr$) i 5rika3e$
Vea ra36#+i'!st # 5ra'i6# !m!%##4e 'ea 5!'ean4a #3 3adr9a'an4e !trine 5rika3a$
U di%ita6n!4 te7nii 'ee ra36#+i'!sti 3a7ti4e'a4# 3na+a4n! 5!'ean4e mem!ri4ski7 ka5aiteta
3a 5!7ran# materi4a6a (!t!%rai4a, 'ide!3a5isa)$
13
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
14/18
Re3!6#i4a 4e se m!9e !.4asniti 4! ka! .r!4 5ikse6a na ekran#, sast!4i se !d
'!d!ra'ni7 k!6!na (;;) i #s5ra'ni7 (;;) red!'a 5ikse6a, standard 4e da se 5r'! 5ie .r!4
'!d!ra'ni7 5ikse6a (n5r$ 10/2), a !nda .r!4 #s5ra'ni7 5iske6a (n5r$ ), t! 4e # k!na+nii
10/2 @ re3!6#i4a$ &RT m!nit!r m!9e 5!dr9ati 'ie re3!6#i4a +i4i k'a6itet !'isi ! 'e6i+ini
ta+ke (5ikse6a)$ a ra36ik# !d L&D m!nit!ra k!4i d!.r! rade sam! na n4i7!'!4 5rir!dn!4
re3!6#i4i, &RT m!nit!r ima ist# i6i s6i+n# k'a6itet# s6ike i na man4im i6i 'eim re3!6#i4ama$
T!, 5ri4e s'e%a, 3a'isi !d i3i+ke 'e6i+ine m!nit!ra i 'e6i+ina 5ikse6a (dot pitc), iak! &RT
m!nit!r m!9e k!ristiti i man4e i 'ee re3!6#i4e, !n ima s'!4# 5re5!r#+en# re3!6#i4# na k!4!4
e raditi idea6n!, a ta 5re5!r#+ena re3!6#i4a !.i+n! 4e is5isana # 5rir#+nik# 5r!i3'!8a+a
m!nit!ra, tak! da ni4e 5re5!r#+64'i! (3.!% te7ni+ki7 ra36!%a, a6i i 3dra'st'eni7) sta'64ati
re3!6#i4# na na4'e# m!%##$ K!d &RT-a 3a 5rika3i'an4e s6ike na TV #re8a4ima, i3i+ki
!dn!s strania 3as6!na 4e 2:>, a 3a 5rika3 s6ike k!risti se is5re56eteni m!d rada s /= 6ini4a
s6ike 5! 'ertika6i 3a E#r!5ski P,( s#sta' i =/= 6ini4a s6ike 5! 'ertika6i 3a Ameri+ki -TSC
s#sta'$ Kak! se ne m!9e #5!ra.iti 4e6!k#5na 5red'i8ena re3!6#i4a s6ike 3.!% sk6!5!'ski
!s!.it!sti #re8a4a, 5ri5adne re3!6#i4e 'id64i'e s6ike s# @= (!dn!s =:2) 3a PAL s#sta' i
/0@20 (!dn!s >:/) 3a NTS& s#sta'$
Slika br. 8: Standardne i široke rezolucije
U 5!+etk# L&D 3as6!ni 5ri4en!snika i m!nit!ra d! #%6a'n!m s# 5!dr9a'a6i !dn!s
5rika3a s6ike 2:>, a6i 5rek! re3!6#i4e 10/2@(CA) 5ikse6a +est! se k!risti re3!6#i4a
5rika3a !d 1/0@10/2 (SCA) s !dn!s!m strania 5rika3ane s6ike !d =:2$ O'a4 !dn!s
strania 4e 'r6! .6i3# CA re3!6#i4i (2:>> =:2
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
15/18
5rika3ana s6ika 4e ma6! 4a4!6ika$ O'! ma6! i3!.6i+en4e nee se d!%!diti ak! 4e i3i+ki !dn!s
strania 3as6!na m!nit!ra =:2, !dn!sn! ak! 4e i3ra8en #5ra'! 3a 5rika3 sadr9a4a # SCA
re3!6#i4i$ Os!.it!sti m!nit!ra !5erati'ni s#sta' 5re5!3na4e 5! insta6ai4i $in, $at, $im i
!sta6e 5ri5adni7 dat!teka s 5ri6!9en!% m# insta6ai4sk!% medi4a$ Crai+ka kartia m!ra m!i
!5s6#9iti m!nit!r s re3#6#i4ama 5rika3a s6ike k!4e !d%!'ara4# n4e%!'im i3i+kim !dn!sima
strania$
*.Pieli
Pi%sel (en%6$ -9 4picture5 '/e#ent " -iel ) 4e na4man4i e6emenat na ekran# i6i
nek!4 .itma5 s6ii k!4i sadr9i 56a'i, r'eni i 3e6eni 5!d5ikse6 (en%6$ subpiel )$ Pikse6 se m!9e
deinisati i ka! .!4a$ Ekrani se m4ere 5! .r!4# '!d!ra'ni7 i #s5ra'ni7 5ikse6a tak! n5r$
re3!6#i4a !d 00@00 ima 00 '!d!ra'ni7 5ikse6a i 00 #s5ra'ni7 5ikse6a$ T!+ka #
ra+#na6n!4 %raii !3na+a'a na4man4# (!sn!'n#) 4edini# !d k!4e 4e s6ika sasta'64ena$ O'a4
5!4am 4e # #sk!4 'e3i s 5!4m!m t!+ke # %e!metri4i i 6ik!'n!4 #m4etn!sti$ Osim 5!4ma t!+ke
k!riste se i 5!4am 5ikn4ia #k!6ik! se 5!4am 9e6i ra36ik!'ati !d matemati+k!% i6i 6ik!'n!%
5!4ma t!+ke$ Tak!8er, # 6iterat#ri direktn! 5re'edn!4 s en%6esk!% 4e3ika s#sreem! se s
+in4eni!m da se 5!4am 5ikse6 (!d en%$ piel ) +est! ne 5re'!di$ Di%ita6ne si'e s6ike s#
s5rem64ene ka! 5!64e t!+aka (d'!dimen3i!na6ni ni3), %d4e 4e s'aka t!+ka deinirana s'!4im
5!6!9a4em ((@,?) k!!rdinatama) i i3n!s!m, !dn!sn! tr!4k!m (@,?,i)$ U s6#+a4# da 9e6im!
3a5amtiti s6ik# # .!4i m!ram! k!ristiti 5a6et# .!4a i6i neki !d standardni7 5r!st!ra .!4a
5!5#t RC* i6i BSV$ Uk!6ik! k!ristim! 5a6et# .!4a 3a5ra'! k!ristim! ta.6i# k!4a nam 3a
s'ak# ni4ans# si'e !dre8#4e # k!4# .!4# se !na 5res6ika'a 5ri6ik!m isrta'an4a na 3as6!n#$
Primi4etim! da 4e d#.ina .!4e # t!m s6#+a4# !%rani+ena .r!4em ra3ina si'e (!.i+n! 5!teni4e
.r!4a /, 5!5#t 1 i6i /=)$ Uk!6ik! s6ik# 5amtim! # nek!m 5r!st!r# .!4a 5!5#t RC* 5r!st!ra
.!4a, tada 4e s'aka 5ikn4ia s5rem64ena # tri kana6a, !dn!s! 3a5amena 4e ka! 5et!rka
(@,?,r,%,.)$ P!s64edn4a tri e6ementa n!se 'ri4edn!st 5!4edin!% kana6a # 5r!st!r# .!4a red!m: r-
r'en!%, %-3e6en!% i .-56a'!%$ Te tri .!4e 5redsta'64a4# !sn!'ne .!4e +i4im mi4ean4em
m!9em! d!.iti !sta6e .!4e$ Primi4etite da #k!6ik! s'aki kana6 m!9e 3a5amtiti /= ni4ansi tada
4e #k#5an .r!4 .!4a i3n!si (/=)> 1 mi6i4#na$ T!6ika d#.ina .!4e se 5!sti9e na#tr.
mem!ri4sk!% 5r!st!ra, 4er #m4est! 4edn!% kana6a sada 5amtim! tri, +ime !k#5iram! tr!str#k!
'ie mem!ri4sk!% 5r!st!ra # ra+#na6#$
U !6!r s#sta'# 5ikse6 4e sasta'64en !d 5!d5ikse6a - t!+kia !sn!'ni7 .!4a (r'ena, 3e6ena i
1
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
16/18
56a'a - R,C,*) !d k!4i7 se ra36i+itim s4a4em (inten3itet!m) 5!4edini7 5!d5ikse6a k!m.inira
9e64ena ni4ansa .!4e$
*r!4 m!%#i7 ni4ansi deiniran 4e ;d#.in!m .!4e;$ Standardni st#5n4e'i d#.ine .!4e s#:
• 1/ .!4a
• 2/ .!4a
• 1/ 3itna .!4a (sadr9i tis#e ni4ansi)
• 2* 3itna .!4a (sadr9i mi6i4#ne ni4ansi)
D!k 4e k!d ra+#na6ni7 3as6!na 5ikse6 k'adrati+an, k!d te6e'i3!rski7 3as6!na 4e
5ra'!k#tan, t4$ ra36i+iti7 dimen3i4a # 7!ri3!nta6n!m i 'ertika6n!m sm4er#$ .!% t!%a 4e 5ri
5ri4en!s# 'ide! sadr9a4a s dr#%i7 #re8a4a (kamera, P&) # te6e'i3!r i6i !.ratn! 5!tre.na
!d%!'ara4#a 5ri6a%!d.a, k!4# !de (r#tina 3a 5ret'!r.# 4edn!% a#di!'ide! !rmata #
dr#%i) !.a'64a a#t!matski$
1
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
17/18
4a%ljua%
Iak! m!nit!r s6#9i 3a #6a3 5!dataka !n se na4ee #5!tre.64a'a ka! i36a3na 4edinia$
O5ti+ki 3as6!n 5ret'ara di%ita6ne 5!datke, k!4e 5rima i3 entra6ne 4edinie, # 'id64i'e
#!.i+a4ene 3nak!'e i6i rte9e$ I36a3 5!dataka 5rek! !5ti+k!% 3as6!na .r9i 4e i 4etini4i !d !d
i36a3a na 5a5irne n!s!te64e$ I3 t!% ra36!%a m!nit!r k!ristim! # s6#+a4e'ima kad 4e 5!tre.n! da
se 5!dai .r3! d!.i4# radi d!n!en4a !d6#ke t4$ kad 'a64a #s5!sta'iti ne5!sredn# k!m#nikai4#
i3me8# +!'4eka i ra+#na6a$ U a#t!mati3iranim in!rmai4skim s#sta'ima se na4'ie k!riste
i3.!ri 5#tem 3as6!na(5rika3i)$ Ra3'!4em te7n!6!%i4e m!nit!ri s# 5!sta4a6i s'e man4i !.#4m!mi ra3'i4a6i s# s'e 'ee 5er!rmanse, k!4e se !dn!se na 'ee re3!6#i4e, .r9e !s'4e9a'an4e s6ike,
'ie .!4a te .!64i k!ntrast$
Ak! se 5rati ra3'!4 m!nit!ra i #!5e dis56e? te7n!6!%i4a, m!9e se #!+iti #36a3na
5#tan4a ra3'!4a te k!nstatirati s64edee:
- # 5!+etk# ra3'!4a m!nit!ri s# ima6i 'e6ik# mas# te s# .i6i ne3%ra5ni i %6!ma3ni , ti4ek!m
'remena n4i7!'a 4e masa .i'a6a s'e man4a te 4e sada d!se%n#6a i3ra3it! ek!n!mi+n#
'e6i+in#$
- 5! 5!%6ed# ra36#+6i'!sti 5rika3a na5ra'64en 4e 'e6iki k!rak, tak!8er .r3ina !s'4e9a'an4a
.i64e9i rast( =0-1/0B3)
- k!ntrast i ra3n!6ik!st .!4a tak!8er s# mn!%! na5red!'a6i
- ra3'!4 te7n!6!%i4e nee 3asi%#rn! stati na !'!m ni'!#, te e se ra3'i4ati 4! .r9e a ta4ra3'!4 e ii # sm4er# da e /D s#+e64e 3am4eniti e >D s#+e64e, materi4a6na !sn!'a .iti
e s'edena na i3#3etn! ma6e dimen3i4e, rad na tak'im m!nit!rima !m!%#a'a! .i
!.a'64an4e s6!9eni4i7 !5erai4a i 'e# 5re%6edn!st i #%!dn!st rada$
1#
-
8/19/2019 seminarski informatika.docx
18/18
(iteratura
1 i64ak,V$,(/000), *ačunarska %ra;ika, a%re./ 7tt5:6a.20=$es.$7ri%raFramesP/=$7tm> 7tt5:.s$iki5edia$!r%ikiKat!dnim!nit!r 2 "ir!s!t, Enarta, 1$= "a4dand9i, N$, Prim4ena ra+#na6a, Str!4arski ak#6tet, S6a'!nski *r!d, 1$ *aksa, "$, *UC s5ei4a6n! i3dan4e, S?sPrint, a%re., /00>$ K!k!t!'i, "$, R#k64a+, I$, RAWUNALA nita stran!, Nak6ada Baid, a%re., /00>$
1-
http://lab405.fesb.hr/igraf/Frames/fP2_5.htmhttp://bs.wikipedia.org/wiki/Katodni_monitorhttp://lab405.fesb.hr/igraf/Frames/fP2_5.htmhttp://bs.wikipedia.org/wiki/Katodni_monitor