jrg

16, #

7, 2

3 no

vem

ber

2011Verslaafd

‘Dat warme gevoel, alles even vergeten’

Awww.snsr.nl

magazine voor studenten en medewerkers van de han

Ondertussen op SNSR.nl…Ondertussen op SNSR.nl…

Machinist stapt uit, maar vergeet passagiers

Studenten te porren voor ondernemerschap

64%

Student laat bibliotheekboete oplopen tot maandsalaris

Volg Sensor op www.snsr.nl of op Twitter (@snsr)

Wat Diederik Stapel (die vleesetende hufter!) kan, dat kan Sensor ook. Daarom trekken we uit een poll op snsr.nl - waar maar drie man en een paardenkop op hebben gestemd - een keiharde wetenschappelijke conclusie: 64% van de Nederlanders vindt dat de jonge onderzoekers die onder Diederik Stapel hebben gewerkt hun papiertje terug moeten geven.

Best gelezen

1

Best gelezen

3 Oorspronkelijk was zijn boete maar 36 euro. Maar door steeds langer te wachten met het terugbrengen van zijn geleende boeken, is de boete van een student aan de Rijksuniversiteit Groningen opgelopen tot 1300 euro. De universiteit deed er alles aan om de boeken terug te krijgen, maar kreeg de student niet te pakken. De zaak ging via een incassobureau tenslotte naar de rechter. Die bepaalde dat de oorspronkelijke ‘rappelboete’ van e 36 omgezet moest worden in een boete van bijna e 1300, exclusief proceskosten. En je raadt het al: nog steeds heeft de universiteit haar boeken niet terug.

Best gelezen

2

Het citaat‘Nooit met je dronken harses op Facebook gaan staan!’

Tja, daar zit je dan. Je trein stopt net op het station, je ziet de machinist weglopen en de arme stakker is vergeten de deuren te openen. Dit overkwam tientallen passagiers vorige maand op het station in Doetinchem, op de lijn Doetinchem-Arnhem, populair onder HAN-studenten. Ze zagen hoe de machinist in een andere trein stapte. Maar zelf konden ze er niet uit, want de deuren bleven dicht.. De passagiers zaten als ratten in de val, totdat een claustrofobische reiziger de noodhendel van de deuren wist te bedienen door een glaasje in te slaan. ‘Een vlaag van verstandsverbijstering’, noemt een woordvoerder van Syntus de actie van de machinist.

Zevenhonderd (ex-)studenten zijn de afgelopen jaren in Arnhem en Nijmegen een eigen bedrijf begonnen. De jonge ondernemers komen van de HAN, de Radboud Universiteit en Artez, zo weet dagblad De Gelderlander te melden. Deze onderwijsinstellingen namen vier jaar geleden het initiatief voor Gelderland Onderneemt, het project om het ondernemerschap bij studenten te bevorderen. Zo’n 30.000 studenten zijn bereikt door het project, 700 studenten zijn daadwerkelijk aan het ondernemen geslagen.

Citaat uit het bericht over richtlijnen die docenten aan zouden moeten houden tijdens hun contact met studenten op social media. Geen schuttingtaal, nooit eindigen met ‘xxxx’ als je een bericht naar een student stuurt en zeker geen foto’s van jezelf op een feestje in beschonken toestand.

Sensor is het redactioneel onafhankelijk

magazine van de Hogeschool van Arnhem

en Nijmegen. Het magazine is gratis voor

studenten en medewerkers. Het volgende

nummer verschijnt op 7 december 2011.

redactie-adres

Nijmegen, Kapittelweg 33,

Kamer A3.11 (024) 353 03 90

Arnhem, Ruitenberglaan 29,

Kamer 3.19 (026) 369 12 40

www.snsr.nl, sensor@han.nl

postadres

Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen

redactie

Han Geurts, hoofdredacteur,

(024) 353 03 88

Herman van Deutekom,

plv. hoofdredacteur

(026) 369 12 40

Renée Jenniskens,

(024) 353 03 92

Olga Helmigh,

(026) 369 12 16

Sander Arink

(024) 353 03 89

Raïssa Soeter

(024) 353 03 89

Els Sanders,

redactie-assistent

Arno Jans

stagiair

medewerkers

Ruud Kroes

Marijn Hondorp

redactieraad

G. Hendriks (voorzitter),

W. Sips, P. Freriks,

M. Nederhoed, E. Cuppen

fotografie

Ralph Schmitz

Coos Dam

vormgeving en productie

Communicerende Ontwerpers, Ubbergen

advertenties

Bureau Nassau BV

Achterom 100 C 1621 KW Hoorn

info@bureaunassau.nl, tel. 020-6230905

kopij

Kopij en reacties moeten voorzien zijn

van naam en telefoonnummer.

De redactie houdt zich het recht voor

ingezonden stukken te weigeren of

in te korten.

B

pagina 10

verder in dit nummerrubriekenJochem Uytdehaage 5

Kwetsbare jongeren 7

Dag van de Duurzaamheid 23

Geluiden uit genadedal 31

Ontwikkeld 4

HannaH 4

Passie 24

Kwoots 32

Bestaat de voetballende homo?Homoseksualiteit en sport

Kijken als een vogelStudent runt vliegende camera’s

VerslaafdGeen dag zonder roken, drinken, internet, seks….

Gratis theaterkaarten Prijsvraag

20

11

Ondertussen op SNSR.nl…

29

13

Mail& Win

Fon Zeegers wilde altijd al de acute zorg in. Als jongste van het gezin, met vijf broers en zussen die allemaal de gezondheidszorg in gingen, was het een logisch gevolg dat ook hij voor deze richting koos. Op deze foto is Fon ongeveer 19 jaar, en viert hij het behalen van het eerste jaar Verpleegkunde. ‘Ik werkte in die tijd in een ziekenhuis in Boxmeer. Met mijn jaargroep –met bijna alleen maar vrouwen- sta ik rondom mijn witte Citroën Deux Chevaux, mijn Lelijke Eend met gele bekleding en een gele bumper. ‘Deux Chevaux’ werd tevens de naam van onze groep want ‘paardenkracht’, dat hadden we. We waren een gedreven stel en hebben samen veel geleerd maar ook veel gefeest. Het heeft me gevormd tot wie ik nu ben. Ik ben nooit een groepsbeest geweest, maar ik heb in die tijd wel geleerd hoe belangrijk het groepsverband is. We hebben veel aan elkaar gehad. Samen overstijg je problemen en kom je tot oplossingen, omdat iedereen zijn eigen context en ervaring met zich meebrengt. Ik geloof er heilig in dat je anderen nodig hebt om te kunnen schitteren als lerend individu. Het is ongekend wat je met je sociale netwerk kunt realiseren. Mijn motto ‘samen is niet alleen’ probeer ik als docent ook in mijn lessen door te voeren door de groep te verbinden. Ik vind het belangrijk dat iedereen erbij hoort, en dat er gelijkwaardigheid heerst. Studenten kun je zien als klanten, maar je kunt ze ook zien als medewerkers; ze werken mee aan goed onderwijs. Ik denk dat het goed is dat ze je als leraar zien, maar dat ze je ook een keer op bijvoorbeeld een introfeest zien. Door samen dingen te ondernemen krijg je ‘communities of learning’. De Deux Chevaux groep ben ik helaas uit het oog verloren, hoewel ik ze één voor één weer tegenkom. Op werk, op het schoolplein van de kinderen, in de supermarkt, of op de IC. De wereld is klein.’ RS

TerugOei! Klare taal van onze bestuursvoorzitter in

de vorige Sensor. We gaan flink bezuinigen

(marathon weg, reorganisaties alom, HANblad

op de helling, masterclass verdwenen, noem

maar op) en bovendien aardig wat geld

verschuiven van overhead naar onderwijs.

Verstandige taal lijkt me; niemand kan verrast

zijn. Maar het venijn zit in het staartje. In die

ene terloopse opmerking aan het eind. ‘We

vergaderen wat af met zijn allen. We zullen

ook op dit punt concrete stappen zetten.’ Weg

met die vergaderingen, dus. Al die overleggen,

congressen, meetings, op-de-hei-dagen; voltooid

verleden tijd. Kan ook niemand tegen zijn,

dunkt me.

Maar voordat we die man nog verstandig gaan

vinden ook, even een korte inventarisatie. De

Sensor-inkt kan nog niet droog geweest zijn of

de HAN agenda meldde het volgende:

2 november themadag HANovatie, dag later

UAS-congres, daarna debat Meesterschap,

eindcongres Gelderland Onderneemt,

Masterclass QRM, symposium Kwetsbare

Jongeren, installatie lectoren, Small Business

Day, Nijmeegs Cultuurdebat, debat Passie voor

Jeugdzorg, AEPRIC conferentie, debat Beter

Samen…..ad infinitum. Het houdt gewoon niet

op, en dat alles in een paar dagen tijd. Elke dag

weer een lading bobo’s die tegen elkaar schuren.

Interessant, jezelf laten zien, netwerken, borrel

na. Ruwe maar bescheiden schatting; aan

werkdagen, voorbereiding, organisatie,

zaalhuur, sprekers, dagvoorzitters, en catering

zit je al snel in de richting van een half

miljoen euro. In een paar dagen tijd.

Bezuinigen op vergaderen, my ass.

Geef terug die marathon.

4

HannaH

Ontwikkeld

Wie: Fon Zeegers Functie: Docent Verpleegkunde en Acute Zorg, GGMWat: met de jaargroep ‘Deux Chevaux’ Waar: Boxmeer Wanneer: 1986

De medewerker en de foto

ralp

h s

chm

itz

sensor #7, jaargang 16 5

‘Simpel: er lopen vakkundige mensen rond op de HAN, die ons kunnen helpen bij het begeleiden van onze topsporters’, reageert Jochem Uytdehaage op de vraag waarom zijn stichting Sporttop samenwerkt met Instituut Sport en Bewegingsstudies (ISBS). De oud-schaatser en Olympisch Kampioen (2002) is oprichter van Sporttop, een stichting die jonge sporters ondersteunt. ‘Ik geloof in het delen van kennis, niet het krampachtig beschermen ervan’, aldus Jochem. ‘Ik merkte zelf vaak dat netwerken in de sportwereld langs elkaar heen werken, of lastig toegankelijk zijn. Terwijl samenwerken voor beide partijen gunstig is. Als je de top bereikt, krijg je veel gratis spullen. Prachtig dat ik een racefiets krijg, maar er staat er al eentje in mijn garage. Geef ‘m dan aan een jong talent.’ De samenwerking met ISBS vindt plaats op allerlei niveaus, zoals Voeding en Diëtetiek. ‘Zo begeleiden studenten een aantal jonge topsporters bij het samenstellen van een dieet dat aansluit op hun trainingsschema.’ Overigens is het niet zomaar een ‘projectje’. Jochem: ‘Onze stichting is geen proeftuin, waar je in het wilde weg kunt experimenteren. Alleen gedreven studenten mogen aan de slag. Gelukkig heeft de HAN dat tot nu toe kunnen bieden.’ OH www.sporttop.nl

Jochem Uytdehaage deelt kennis met ISBS

Half donker, koud en mistig is het nog als een bescheiden aantal HAN’ers en bouwers zich op 10 november om half acht ’s ochtends verzamelt op de inmiddels afgegraven parkeerplaats naast het GGM-gebouw op de Nijmeegse campus. Faculteitsdirecteur Titia Bredée en projectleider Marie-José Kuypers plaatsen de ontbrekende vakken in een immense foto van het nieuwe gebouw dat in 2013 opgeleverd gaat worden. Het meest duurzame onderwijsgebouw van Nederland, zo benadrukt Bredée nog maar eens; warmte wordt vastgehouden, een energiebesparend ventilatiesysteem, duurzaam water- en materiaalverbruik en comfortabele akoestische en visuele constructies. ‘Duurzaam, deskundig en dichtbij’, zo omschrijft ze de nieuwbouw. En die laatste kwalificatie duidt op buren van universiteit en ROC. ‘Het gebouw zal straks onderdak bieden aan alle 3500 studenten en 350 medewerkers van de Lerarenopleiding, Opleidingskunde en Pabo Groenewoud.’ Dat het symbolische startpistooltje dienst weigert, mag de pret niet drukken: de bouwvakkers kunnen aan de slag. HG

Begin november vond de tweede werkconferentie plaats op weg naar een University of Applied Sciences (UAS). Een goede aansluiting van ons onderzoek op de behoefte van het werkveld, was ditmaal het thema. Samen met vertegenwoordigers vanuit dat werkveld werd in een aantal lezingen en sessies gekeken hoe deze aansluiting het best te realiseren valt. De ontwikkelingen op dit gebied zijn te volgen op de weblog www.opwegnaarhanuniversity.nl, waarop je ook kunt reageren en zelf artikelen plaatsen. HG

Op weg naar de UAS

Start nieuwbouw Educatie

ralp

h s

chm

itz

Met een mislukt schot geeft faculteitsdirecteur Titia Bredée het terrein aan de bouwvakkers.

6

Waarom heeft mijn schoolboek geen touchscreen? Wat kun je en wil je met sociale media in het onderwijs? Vragen die de revue passeren in de lezing van Hans Mestrum aan medewerkers van Social Studies. Mestrum is beroepsblogger en social mediaspecialist en weet als geen ander de voordelen van het nieuwe werken enthousiast naar voren te brengen. ‘Bij sociale media staat de mens centraal. Je kunt je passie tonen en je eigen ontwikkeling vorm geven. Met weinig middelen bereik je veel mensen. Netwerken, jezelf verbinden en delen staat centraal en de communicatie is ongelooflijk snel.’ Niet iedereen is even enthousiast als Hans over sociale media. ‘Je kunt mensen in twee groepen verdelen. De ene groep roept dat ze er zeker niet aan beginnen en zien vooral de gevaren van internet. Een andere groep voelt de komende verandering aan, ziet kansen en reageert enthousiast. Kies je voor angst of liefde?’ Liefde wint ook hier want velen melden zich aan voor de vervolgworkshops waarin je zelf met sociale media aan de slag gaat. RK

Angst of liefde?

Docente Pedagogiek schrijft romanTenpages.com is dé plek voor beginnende schrijvers om een deel van hun boek te publiceren. Lezers die het manuscript waarderen, kunnen een aandeel kopen. Als er tweeduizend aandelen in vier maanden zijn verkocht, wordt het boek gepubliceerd. Ineke van Laanen, docent Pedagogiek, probeert het met haar roman Wit. We vallen in op pagina tien als Maud, uitvaartbegeleidster, op bezoek is bij Britt. Haar vrouw Laura heeft zelfmoord gepleegd, en Maud realiseert zich dat ze Laura zélf heeft gekend in haar kindertijd. We lezen de eerste stappen in een zoektocht naar het verleden en waarom Laura een einde aan haar leven heeft gemaakt. Hoewel iets te gedetailleerd, is het ontroerende manuscript zeker een aanrader. En misschien wel een aandeel waard. Check www.tenpages.com/manuscript/wit en oordeel zelf of we de rest ook willen lezen… OH

‘Met één ADHD’er is het in ieder geval goed gekomen’, roept de discussieleider naar de zaal. Hij doelt op zichzelf. We zijn op het symposium ‘Kwetsbare jongeren, bijzondere leerlingen’, georganiseerd door de Radboud Universiteit en de HAN, met als thema de samenwerking tussen jeugdzorg en onderwijs. In de goed gevulde zaal zitten mensen die dagelijks te maken hebben met kinderen met problemen. De ochtenddiscussie gaat aan de hand van de casus van Stan, een kind met autisme. De sprekers van vanochtend geven hun mening, ieder vanuit de eigen expertise. Geen wonder dat de eerste zegt dat dit een goede casus is voor het Zorgprofiel Instrument, ontwikkeld om de zorgbehoefte van een kind in kaart te brengen. De tweede besluit daarop om het taakspel (www.taakspel.nl) voor het voetlicht te brengen, te gebruiken om in een klas gewenst gedrag te bereiken. De zaal reageert ook: er moet bijvoorbeeld meer begrip komen voor kinderen, vindt iemand. Aanwezige Tilburgse psychologie-studenten vinden dat er wel veel over onderwijs gesproken wordt. Tja, wat wil je, als dat het onderwerp is. Ook vinden ze dat er wat veel over beleid gesproken wordt en wat weinig over inhoud. RJ

ralp

h s

chm

itz

Kwetsbare jongeren gaan ook naar school

De Voedselrevolutie:

• Sommige maaltijden leggen wel 15.000 kilometer af voordat ze op ons bord terecht komen. Het gesleep met eten zorgt voor ongeveer 20 tot 35 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen.

• 1 miljard mensen in de Westerse wereld heeft overgewicht, terwijl 1 miljard mensen lijdt aan ondergewicht.

• De omzet van duurzame voedselproducten is met bijna 30% gestegen.• Welvaartsziekten als diabetes, hart- en vaatziekten, kanker en chronische longaandoeningen zijn

verantwoordelijk voor meer dan 60% van al het overlijden in Nederland.

Zo maar een greep uit de feiten die voorbij kwamen tijdens de Voedselrevolutie in LUX (Nijmegen), een avond over bewust, regionaal en duurzaam eten met gastsprekers als Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU en Dick Veerman, oprichter van Foodlog.nl. Steeds meer mensen beseffen dat ons voedselsysteem anders moet; eerlijker, duurzamer en gezonder. Maar wat kunnen we daar zelf aan doen? Anne Pakkert, tweedejaars student Voeding en Diëtiek: “Als individu kun je vraagtekens plaatsen bij wat je koopt: een stuk vlees voor een spotprijs? Dat kan niet kloppen. Door dit te kopen stem je in met een bepaald systeem. Ik betaal liever wat meer!” RS

sensor #7, jaargang 16 7

Kinderen eten niet gezond genoeg en blijven massaal onder de beweegnorm. Is daar wat aan te doen? Jazeker. Fit en Vitaal is een project van de HAN, waarin een methode is gevonden om kinderen gezonder te laten eten en meer te laten bewegen. HAN-studenten van diverse opleidingen ontwikkelden Tool-Kids, felgekleurde dozen met kaarten met leuke spelsuggesties. Ook werd er een cursus georganiseerd voor pedagogische medewerkers van kinderdagverblijven met onderwerpen als: hoe gezond is je kinderdagverblijf, wat kun je verbeteren en hoe gezond ben je zelf? Voor de ouders werden workshops georganiseerd. Aan het project deden acht kinderopvanglocaties mee. Voorafgaand en na afloop van het onderzoek vulden de kinderen, de ouders en pedagogische mede werkers een vragenlijst over eten en bewegen. De resultaten zijn vergeleken met die van acht kinderopvanglocaties die niet meededen. Wat blijkt? De kinderen die meededen met Fit en Vitaal zijn meer groente en fruit gaan eten en gaan vaker op de fiets naar school. Nu het project is afgelopen, bekijkt projectleider Gery Misat-Steenge hoe de opgedane kennis een plek kan krijgen binnen de kinderopvangbranche. RJ

Fit en Vitaal in de Kinderopvang

Angst of liefde?

De website www.coolwidget.nl heeft de SIDN Internet Award gewonnen. De site, waarop scholieren in de omgeving van Arnhem en Nijmegen kunnen zien welke opleiding het best bij hun past, won in de categorie ‘Kennisoverdracht in de digitale omgeving’. De HAN is een van de initiatiefnemers van de site. De jury vindt dat studiehulp www.coolwidget.nl uitblonk door de gekozen breedte van mbo tot wo. Scholieren die niet weten welke opleiding bij hen past, hoeven dankzij de site geen taaie vragenlijsten meer door te ploegen. Met ‘Coolwidget’ ontdekken ze waar hun talenten en interesses liggen en welke studies hierop aansluiten. Jongeren krijgen bij het openen van www.coolwidget.nl direct een poppetje in beeld, dat ze kunnen aankleden en voorzien van accessoires, associaties en attributen. Op deze manier kiezen ze vanuit hun onderbewustzijn. Al ruim 20.000 scholieren hebben de site weten te vinden. SA

Voorlichtingssite HAN wint internetprijsbewust

eteN is Hot

ralp

h s

chm

itz

Een vleugje SpaansEen paar weken voor het avondje sinterklaas was er bij de HAN in Arnhem én Nijmegen eerst nog het avondje Spaans. De sectie Spaans organiseert elk half jaar een stukje Spaanse cultuur voor (Spaanstalige) studenten. Zo kon men dit keer in Arnhem de Spaans/Frans/Mexicaanse speelfilm También La Lluvia (met onder anderen Gael García Bernal) zien, met Engelse ondertitels, voor de niet Spaanstaligen. De film werd gevolgd door gratis drank en tapas. Hetzelfde gebeurde enkele dagen later in Nijmegen, met als verschil dat daar de film Volver (met Penelope Cruz in de hoofdrol) werd vertoond. HvD

Samir Soudani (24) heeft de Vrijwilligersprijs van de Gemeente Lingewaard gewonnen. De student Maatschappelijk Werk en Dienstverlening is vijf jaar vrijwilliger in de Gemeente Gendt, hij organiseert activiteiten voor kinderen en jongeren. Hij heeft de vrijwilligersprijs op het gebied van motivatie en innovatie gekregen omdat hij een bemiddelaar is tussen jongeren, gemeente, politie en het welzijnswerk. Samir is van Irakese afkomst. Hij is een vluchteling uit Bagdad en woont 13 jaar in Nederland. Hij dingt nu mee naar de titel Vrijwilliger van het jaar in Provincie Gelderland. RJ

Voor de tweede keer is bij de faculteit Economie en Management in Arnhem de Chinese Business Week gehouden. Initiatief ligt bij een groep studenten van de Arnhem Business School. ‘We willen een stukje Chinese sociale en economische impact naar Holland brengen, en in het bijzonder naar de Arnhem Business School’, legt projectmanager Tobias Korte uit. Verspreid over drie dagen en enkele campusgebouwen zijn er diverse lezingen gehouden, onder meer over zaken doen in China, de do’s en don’ts; verder was er een workshop kalligraferen. In de kantine konden studenten en medewerkers nog proeven van de Chinese keuken. Op vrijdagavond werd de week al zingend afgesloten met een onvermijdelijke karaokecompetitie bij campuscafé Lokaal ’99. HvD

RectificatieEr blijkt enige onduidelijkheid te zijn ontstaan naar aanleiding van het Sensorkatern over langstudeerders in no 5. In tegenstelling tot wat werd vermeld kunnen voltijdstudenten WEL op grond van functiebeperking of ziekte een extra jaar prestatiebeurs en een extra uitloopjaar krijgen. Kijk op www.han.nl/collegegeld en raadpleeg in geval van twijfel altijd de campusdecanen. HG

Opnieuw Chinese Business Week

Vrijwilliger Van het jaar

In memoriam Jetske IdzengaNa een heel kort ziek zijn is onze lieve collega Jetske Idzenga op 4 november onverwacht overleden. Het overviel ons allemaal. Wanneer je haar werkplek bekijkt, lijkt het alsof ze ieder moment weer kan terugkeren. Ze was docent ICT en stagebegeleider en vervulde een ambassadeursfunctie naar de stagescholen. Haar goede kijk op de praktijk en de vertaling daarvan naar de opleiding zorgde voor verbeteringen en stond steeds in dienst van de ontwikkeling van de studenten. Jetske was, als secretaris van de examencommissie, de afgelopen jaren steeds de drijvende kracht achter het zorgvuldig vastleggen, archiveren en publiceren van studieresultaten en andere gegevens die nodig waren om de examencommissie goed te laten functioneren. Ook communiceerde ze met enige regelmaat over beslissingen vanuit de examencommissie en had zij een sleutelrol bij de propedeuse- en diploma-uitreikingen.We zijn Jetske enorm dankbaar voor wat zij 20 jaar lang heeft betekend voor collega’s en studenten van Pabo Groenewoud. Het gemis van haar behulpzaamheid, zorgvuldigheid en trouwe kracht is enorm groot. Team Pabo Groenewoud

sensor #7, jaargang 16 9

Een bomvolle kantine en een kanon op de loopbrug daarboven, maar in plaats van paniek is er serpentine, zang, dans en muziek. De opening van de nieuwe lokalen van het Instituut Sociale Studies (ISS) aan de Kapittelweg trekt veel publiek. Veel mensen staan ogenschijnlijk in de rij voor een gratis blikje Red Bull, maar het ISS heeft meer te bieden. De uitnodiging voor het ‘echte’ feestje in de avond, met vele workshops als dans, drama of muziek wordt voorafgegaan door zingende studenten in de kantine en afgesloten met een knal serpentine uit de verschillende serpentinekanonnen. Misschien zit er stiekem één ‘danskanon’ bij, want een kleine menigte begint ineens fanatiek aan een dans. Geeft het ISS vanavond misschien ook les in het organiseren van een flashmob? AJ

Kanonnen openen nieuwe lokalen

ralp

h s

chm

itz

Met ICT op ontdekkings-tocht in het basisonderwijs

Heel trots zijn alle betrokkenen bij de Pabo Arnhem en de faculteit Educatie op het resultaat dat er na jaren toch is gekomen: een ontdekkings- en onderzoeksruimte met de allernieuwste educatieve ICT-toepassingen. Geen overbodige luxe aangezien ICT in het basisonderwijs een steeds grotere rol speelt. Het voelt dan ook als een groot cadeau dat tijdens deze bijeenkomst uitgepakt gaat worden, wat de gigantische rode strik aan de buitenkant van het gebouw verklaart. In dit centrum kunnen basisschoolleraren en -leerlingen, Pabo-studenten en -docenten de mogelijkheden op het gebied van ‘leren met ict’ uitproberen, verkennen en ontdekken. De naam die deze onderzoeksruimte gaat dragen, wordt tijdens de ingebruikname bekend gemaakt door CvB-voorzitter Ron Bormans. Met behulp van een digitale pen start hij een filmpje dat de mogelijkheden van de ontdekkingsruimte toont, eindigend met de onthulling van de naam: Ixperium.Het Ixperium is een initiatief van CLC Arnhem (Community Learning Center, opgericht door de HAN [Pabo Arnhem en Lectoraat Leren met ict] en de stichtingen voor Primair Onderwijs De Basis, Delta en Fluvius en de gemeente Arnhem ). Na deze bekendmaking zijn er nog lovende woorden van wethouder Van Geffen van onderwijs en volgt een presentatie door Marijke Kral, lector Leren met ICT van het Kenniscentrum Kwaliteit en Leren. HvDco

os

dam

Spontane flashmob?

Een cadeau voor de Arnhemse Pabo

film televisie

Olga Oordeeltsensor redacteur olga helmigh zet het mes erin

muziek boek

Het wonder is geschied. Ik vind een serie van Nederlandse makelij GOED. Ja, knipper nog maar een keer met je ogen en raap je kaak van de vloer: het is écht zo. De laatste serie van Hollandse bodem die ik werkelijk te pruimen vond, was Dr. Ellen. Mixed Up lijkt daar níet op, behalve dan dat het acteerwerk bij vlagen net zo droog is. Qua humor dan. En dat is een must voor mij om verder te kijken: gevoel voor timing, de juiste intonaties, geloofwaardige settings en, paradoxaal genoeg, absurde of scherpe details en wendingen. In Mixed Up staat Guusje Waterman (een sterk overtuigende Anneke Blok) al ruim twintig jaar aan het roer van vrouwenmagazine ‘Zij’. Ooit een prijswinnend blad, nu een kwakkelgeval met dalende oplagecijfers. Daarom regelt de uitgever achter de rug van Guusje om iemand die het bolwerk mag komen opfrissen: David Vogel (Waldemar Torenstra). Guusje is not amused en laat in haar editorial pissig, doch classy en snedig, het gif uit haar pen vloeien. Met als gevolg dat ze liever opstapt dan zij aan zij met een man werkt aan ‘haar kindje’, iets wat de uitgever niet betreurt (ze noemt hem per slot van rekening ‘satan’ in haar stuk). De redactie, bestaande uit de droogkloterige flodderkous Touba (Georgina Verbaan), lesbische neuroot Bien (Tamar van den Dop), superkritische Latifah (Dunya Khayama) en de onzekere stagiair Thor (Pepijn Schoneveld), is unaniem ontevreden met de ontwikkelingen en gaat dan ook mokkend akkoord met de komst van David. Hij denkt de klus wel even te kunnen klaren, maar dat gaat niet zomaar op een werkvloer vol opstandelingen. Hoewel er een paar opstarthaperingen zijn, oogt Mixed Up veelbelovend. Holland’s Next Top Model is afgelopen, maar mijn maandagavond is alweer voorzien.

Mixed Up

Fab Apps to have

Sint ChefDe lekkerste Sinterklaasrecepten in de Sint Chef app (die ongeveer een chocolade letter kost). Met foto’s en recepten voor bijvoorbeeld speculaasbrokken en pepernotencake.

Handige, leuke, flauwe en geniale applicaties die je volgens onze redactie op je smartphone móet zetten. Dit keer geheel in pakjesavond sfeer:

SinterklaasBekijk met deze app teksten van Sinterklaas liedjes, zoek rijmwoorden op (geef maar toe, jij kunt ook niet zonder), maak en deel verlanglijstjes en lees over de geschiedenis van de heilige bisschop.

Sint SpelletjeGeen Sinterklaas zonder flauw vertier, deze app biedt je daarom veel plezier. Verzamel de pepernoten zo snel als je kan, dan ben jij een superman.

Sint RadioDe radiopieten staan voor je klaar met hippe Sinterklaasliedjes en houden je op de hoogte van het Sinterklaas journaal. Heb je al gehoord dat Americo verdwenen is?

10

11-11-11, dag van carnaval, bruiloften én Dag van de Duurzaamheid. De HAN pakt flink uit met een congres: workshops, prijsuitreikingen, een informatiemarkt en praatjes. Vooral ruimtereiziger Wubbo Ockels vangt de aandacht: ‘Wees fel, wees agressief, het is jullie toekomst.’

B Claudia Fitsch

Behalve studenten zijn er opvallend veel externe relaties naar de Faculteit Techniek in Arnhem gekomen. Het HAN-congres heeft als motto Do Do Do Do, wat staat voor Duurzaam Ondernemen, Duurzaam Onderwijs, Duurzaam Onderzoek en Duurzame Overheid. En dat komt op verschillende manieren terug deze 11 november.In de aula luisteren ’s ochtends ruim driehonderd bezoekers naar sprekers als CvB-voorzitter Ron Bormans, de Arnhemse milieuwethouder Margreet van Gastel en hoogleraar Arjen Wals van de universiteit in Wageningen (WUR). Wals toont dia’s van afval. ‘We maken de aarde in rap tempo onleefbaar, onze beschaving dreigt te verdwijnen.’ Onderwijs heeft volgens hem de taak om wijsheid te ontwikkelen en het tij te keren.

atmosfeer De landelijke Dag van de Duurzaamheid is bedacht door Urgenda, een actie-organisatie die verduurzaming van Nederland wil versnellen. Urgenda-manager Auke Hoekstra en Wubbo Ockels roepen de aanwezigen op zelf actie te ondernemen. We jagen er in rap tempo onze voorraad fossiele brandstoffen doorheen, met als gevolg conflicten en onomkeerbare ecologische schade. Hoekstra: ‘Luister niet naar de experts in innovatiecommissies. Die blijven binnen de gebaande paden, terwijl we naar een nieuwe manier van denken moeten. Studenten, hogescholen, kom met frisse ideeën!’

Ockels vertelt: ‘Vanuit de ruimte, zie je pas goed dat alles wat belangrijk is zich op die aarde bevindt en dat we niet moeten spotten met onze atmosfeer. Maar we zijn juist helemaal niet zuinig op onze beschermlaag. In 2015 hebben we door de CO2 uitstoot ’s zomers geen Noordpool meer. Kom in actie, wees fel, wees agressief. Het is jullie toekomst!’ Hij toont zijn tatoeage: een geel bloemetje, symbool voor positieve en duurzame energie. Hij houdt hoop.

elektrische auto Er zijn ook prijzen. De elektrische auto heeft de toekomst, maar met de huidige accu kom je nog niet ver. Hoe los je dat op? Long Lam (Technische Universiteit Delft) sleept met zijn afstudeerscriptie naar batterijgezondheid de landelijke scriptieprijs E-mobiliteit (€ 10.000) in de wacht. Trots stapt hij in de Tesla Roadster, een snelle, recyclebare, elektrische bolide die hij een weekend mag gebruiken.De HAN Smart Business Award gaat naar het ontwerp van een verschuifbare wand, waarmee een rolstoelgebruiker de ruimte die hij op dat moment gebruikt, kan vergroten (woonkamer of slaapkamer). Bedenkers Peter van Lente en Stefan van ’t Klooster (Bouwkunde, Hogeschool Utrecht):‘ We hebben op de HAN de minor Zorggericht Bouwen gevolgd en zo kwamen we erop dit concept te ontwerpen.’

Er is veel te beleven: een informatiemarkt (ledlampjes, eetbare daken) en 21 workshops in twee ronden, bijvoorbeeld over duurzaam onderwijs of verduurzaming van het Paleis van Justitie in Arnhem. En de SOPRA-installatie (Sustainable Off-Grid Power Station for Rural Areas) wordt in gebruik genomen: op het dak van Techniek vangen panelen 30 kilowatt zonlicht, dat kan worden opgeslagen. Zeer goed bruikbaar in de Derde Wereld.

Meer informatie: http://blog.han.nl/duurzameontwikkeling

coo

s d

am

PrAAtjes eN PrijzeN oP DAg VAN De DuurzAAmHeiD

‘Luister niet naar experts’

sensor #7, jaargang 16 11

Wubbo Ockels bij de Tesla Roadster

12

verslaafd‘Dat warme gevoel, alles even vergeten’Moet jij iedere dag een sigaretje roken, elk uur facebook checken of dagelijks je lakens verschonen omdat je zo veel seks hebt? Bij de meeste van jullie zal die verslaving wel niet zo ernstig zijn, maar wie weet! Verslavingen komen in alle lagen van de bevolking voor, dus ook bij jongeren en studenten. Sensor legt uit wat een verslaving is, gaat in gesprek met een verslaafde en laat verschillende studenten en hulpverleners aan het woord die werkzaam zijn in de verslavingszorg. Een verslaving is zowel een fysieke als mentale afhankelijkheid, daarom is het zo lastig er vanaf te komen.

B Samenstelling Arno Jans

ralp

h s

chm

itz

sensor #7, jaargang 16 13

verslaafd aan dopamine

Als er drie of meer van deze punten in het afgelopen jaar op jou van toepassing zijn geweest, ben je volgens de criteria in het DSM-IV verslaafd:

• Willen stoppen maar niet kunnen• Meer gebruiken dan je wilt• Minder aandacht besteden aan hobby’s, sociale activiteiten of werk• Doorgaan met gebruik ondanks dat je weet dat gebruik problemen veroorzaakt of verergert• Veel tijd besteden aan gebruik of aan bijkomen van gebruik• Ontwikkeling van tolerantie(steeds meer nodig hebben om hetzelfde effect te voelen)• Last hebben van onthoudingsverschijnselen

Deze criteria zijn specifiek gericht op alcohol en drugs, maar kunnen ook worden toegepast bij andere verslavingen, bijvoorbeeld een seks- of gameverslaving.

‘Een verslaving is een samenvatting van allerlei gedragingen die in neuraal opzicht sterk van elkaar verschillen’, zegt Jeroen Otten, psycholoog en docent aan de HAN. ‘Niet alle middelen zijn lichamelijk verslavend en middelen hebben verschillende effecten; downers, oppeppers of bewustzijnveranderend. Andere verslavingen hebben niets met middelen te maken zoals gamen of gokken.’

Een bekende definitie voor verslaving, die vooral binnen de verslavingszorg gebruikt wordt, komt uit het DSM-IV. Dit is een handboek dat internationaal gebruikt wordt in de psychiatrie(zie kader).

GevoeligheidSommige mensen zijn gevoeliger voor een verslaving dan anderen, dat is gedeeltelijk genetisch bepaald. De schuldige is dopamine, een van de ‘geluksstofjes’ in de hersenen. Andere stoffen zijn bijvoorbeeld endorfine of serotonine. Dopamine zorgt voor een lekker gevoel en wordt vooral aangemaakt bij activiteiten die evolutionair belangrijk zijn, zoals eten, drinken of seks. Maar ook bij andere prettige bezigheden zoals muziek luisteren of een videospel spelen. Het genot dat iemand daarbij ervaart, motiveert om het gedrag te herhalen.

Dopaminereceptoren, de aangrijpingspunten voor dopamine in de hersenen, spelen ook een rol bij verslavingsgevoeligheid. Hoe meer van die receptoren iemand heeft, hoe minder dopamine er nodig is voor een euforisch gevoel. Iemand met een beperkt aantal receptoren is dus gevoeliger voor een verslaving. Die gevoeligheid geldt niet alleen voor een afhankelijkheid van middelen als drugs of alcohol, maar ook bij andere verslavingen als gamen of seks.Bij herhaald gebruik van een verslavende stof neemt het aantal receptoren zelfs nog verder af. Dat noemt men downregulatie. Voor hetzelfde effect is dan een nog hogere dosis nodig. Daarom is het voor veel mensen zo moeilijk om van een verslaving af te komen.

GewoontesGewenning, gewoontes en omgeving zijn ook bepalend bij verslavingen. Als je gewend bent een sigaretje te roken bij de koffie, verlang je waarschijnlijk al naar een peuk bij het ruiken van koffie alleen.Hetzelfde principe geldt als je regelmatig in de coffeeshop een joint rookt: door die bekende ‘drugsomgeving’ verwacht je lichaam drugsgebruik en past het zich daarop aan om in evenwicht te blijven. Dit noemt men homeostase.

(Bron: Jellinek, Psychologie Magzine)Meer dan de helft van de jongeren in de

verslavingszorg heeft een cannabisverslaving.

verplicht nuchter of drinken tot je er bij neer valt

‘Op een gegeven moment kon ik de drank gewoon niet meer binnen houden, één biertje was al te veel. Een paar keer ben ik zelfs opgenomen voor een alcoholvergiftiging. Mensen vertelden me wel dat ik moest stoppen. Meerdere malen troffen bekenden me bewusteloos aan. Pas toen mijn eigen lichaam aan de bel trok en ik verplicht nuchter moest zijn, besefte ik dat het zo niet verder kon.’

‘Jack’ studeert Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Hij kampt al jaren met een alcoholverslaving, maar wil graag stoppen met drinken. Vanwege zijn privacy is de naam Jack gefingeerd.‘Alcohol kwam al vroeg voorbij in mijn leven. Op mijn vijfde kreeg ik van mijn ouders soms een glaasje jenever bij gelegenheden. Het actief zoeken naar drank gebeurde vanaf een jaar of twaalf; ik jatte drank uit de kast van mijn vader, maar ook bij vrienden of in de supermarkt heb ik wel eens gestolen. In de loop der jaren ben ik steeds meer gaan drinken.

ComazuipenIn mijn slechtere periodes begon de dag meestal met negen biertjes, halve liters. Rond de middag was het vaak op en ging ik meer halen, nog zes grote blikken erbij, soms met een fles wijn. Daar bleef het niet bij, maar vanaf dat moment raakte ik meestal de tel kwijt. Drinken tot je er bij neervalt, comazuipen, dat was het eigenlijk. Achteraf hoorde ik dan over mijn dronken activiteiten, daar schaam ik me best wel voor. Streaken in het dorp van mijn moeder, in mijn blootje van het balkon afklimmen, dat soort dingen. Mijn baas heeft me thuis ooit naakt op de vloer aangetroffen met een stokbrood en een mes in mijn handen, hij kwam

me halen omdat ik te laat voor het werk was en mijn telefoon niet opnam.Stoppen met drinken is erg zwaar. Ik voel me ziek en krijg paniekaanvallen; dan sluit ik mezelf op in mijn kamer en durf niet meer naar buiten omdat ik niemand wil tegenkomen of spreken. Het verlangen naar de fles is dan erg groot, naar dat warme gevoel en alles even vergeten. Vaak ga ik dan blowen om me weer goed te voelen. Het effect is voor mij wel te vergelijken, alleen is een joint iets minder slecht voor mijn gezondheid. Toch is het geen optie om de ene verslaving te vervangen door een andere, ik wil er helemaal vanaf.

ZiekDrie jaar probeer ik nu al te stoppen, in die tijd heb ik een aantal keer te maken gehad met terugval of een greep naar andere middelen. De verslavingszorg wil me niet opnemen omdat ik al gestopt ben. Ambulante verslavingszorg, waarbij je niet wordt opgenomen, is wel mogelijk maar die aanpak ligt me niet zo. Ze geven een medicijn waardoor dranken met alcohol zo smerig gaan smaken dat je er ziek van wordt, maar ik wil sterk genoeg zijn om vanuit mezelf helemaal geen alcohol meer te drinken.

Ik ben drie maanden clean op dit moment, maar zit nog steeds niet lekker in mijn vel. Ik voel me wel iets beter en dat gebeurt gelukkig ook vaker, maar er zijn nog te veel momenten dat het niet goed voelt om nuchter te zijn. Mijn studie verloopt ook moeizaam, op advies van de decaan heb ik nu een afspraak gemaakt met een psycholoog om mijn problemen te bespreken en aan te pakken.’

‘Het verlangen naar de fles is dan erg groot, naar dat

warme gevoel en alles even vergeten.’

han-student zwaar verslaafd aan drank

Ruim een derde van alle cliënten in de verslavingszorg

heeft problemen met meer dan één middel.

sensor #7, jaargang 16 15

De meest voorkomende verslaving bij jongeren is een cannabisverslaving, maar ook internet en gameverslavingen komen steeds vaker voor. Wanneer spreek je van verslaving? Wat zijn de gevolgen op korte en lange termijn? Twee verslavingen uitgelegd.

cannabisverslavingWat is het?Marihuana en hasj zijn beide afkomstig van de hennepplant (Cannabis sativa). Het werkzame bestanddeel in marihuana en hasj heet THC (tetrahydrocannabinol). De gedroogde toppen van de hennepplant noemt men marihuana, of weed/wiet.

Manieren van gebruik Marihuana en hasj worden meestal gerookt in de vorm van een gerolde sigaret met een kartonnen filtertje, in een klein pijpje (chillum), in een waterpijp of met een verdamper (vaporiser).

Waarom cannabis? De effecten van cannabis kunnen verschillen naar gelang de hoeveelheid, de kwaliteit en de manier waarop je het gebruikt, maar zijn ook afhankelijk van je persoonlijkheid, je verwachtingen en de situatie waarin je gebruikt. Marihuana en hasj versterken meestal een gevoel of stemming. Wie zich goed voelt, zal waarschijnlijk een prettig gevoel van vrolijkheid (een ‘high’ gevoel) en een lichte bedwelming ervaren. Wie angstig of down is, kan zich nog slechter gaan voelen.

Risico’s op korte termijnCannabis doet je bloeddruk dalen en zorgt voor een snellere hartslag. Dat kan gevaarlijk zijn voor mensen met hartproblemen. Het versterkt de stemming van het moment. Een cannabisroes maakt het gebruikers moeilijker zich te concentreren, logisch na te denken en iets te onthouden.

Risico’s op lange termijnLangdurig en veelvuldig cannabisgebruik vermindert het concentratie-vermogen, het geheugen en de leerprestaties. Na het stoppen met gebruiken kunnen deze problemen nog enkele maanden aanhouden voor ze verdwijnen. Wie veel en vaak gebruikt, kan er geestelijk afhankelijk van worden: cannabis komt centraal te staan in je gedachten, gevoelens en activiteiten en je kunt er moeilijk mee stoppen.Steeds meer onderzoek wijst uit dat regelmatig cannabisgebruik blijvende veranderingen in de hersenstructuur veroorzaakt, vooral bij jonge gebruikers. Het wetenschappelijk debat hierover is nog volop aan de gang, dus voorzichtigheid is geboden tot we meer weten.

(bron:VAD)

de toppers

Ruim 40% van de cannabisverslaafden in

de verslavingszorg is jonger dan 25 jaar.16

verslavingskundeRobert van den Broek, coördinator van de HAN-minor ‘Verslavings-kunde’, vertelt over het belang van deze minor en wat studenten kunnen verwachten als ze zich daarvoor inschrijven.

‘Het is me opgevallen dat veel mensen die werken met verslaafden, onvoldoende kennis hebben over verslavingen. Ze maken daardoor verkeerde opmerkingen of gebruiken zelfs onjuiste behandelingen. Dat kan averechts werken of zelfs agressie uitlokken.’ Robert vindt het belangrijk dat er meer hulpverleners komen met een bredere kennis van verslaving.

OnthoudingBij het werken met verslaafden is het belangrijk dat je goed weet wat een verslaving is, maar ook dat je kennis hebt over verslavende middelen. Tijdens hoorcolleges wordt die kennis bijgeschaafd. Studenten leren onder meer wat de effecten zijn van cocaïne of cannabis. ‘Een simpele manier om te laten zien hoe een verslaving in principe werkt is abstinentie, oftewel vrijwillige onthouding’, legt Robert uit. ‘We vragen studenten een aantal dagen te stoppen met een gewoonte en te ervaren hoe moeilijk dat eigenlijk is, de ervaring leert dat een grote groep niet zonder Facebook, koffie of de dagelijkse sigaret kan.’

Niet alleen de kennisinjectie is belangrijk binnen de minor. Studenten worden getoetst op hun gespreksvaardigheden en technieken met behulp van acteurs. Behandelingen en verschillende methodes komen ook uitgebreid aan bod. ‘Ieder individu heeft een andere behandeling nodig, een cannabisverslaafde met een verstandelijke beperking benader je anders dan een student met hetzelfde probleem’, zegt Van den Broek.De effecten van de minor zijn goed zichtbaar. Al vier jaar wordt meer dan de helft van de deelnemers opgenomen in de invallerspool van Iriszorg, een instelling voor verslavingszorg. ‘Zelfs voor studenten die in hun derde jaar stage hebben gelopen binnen de verslavingszorg, is de minor een toevoeging’, aldus de coördinator. ‘Ze vergroten hun kennis en ontwikkelen professionaliteit. De minor is in zijn huidige vorm zelfs geschikt als post-hbo traject voor mensen die nu werkzaam zijn met verslaafden.’

ralp

h s

chm

itz

de toppersiInternet en gameverslavingWat is het?De computer is niet meer weg te denken uit de samenleving. Computers en internet worden overal voor gebruikt: van boodschappen doen tot mailen, chatten, de krant lezen of om het dagelijkse werk op kantoor te kunnen doen. De laatste jaren zijn er steeds meer mensen die niet meer zonder hun computer kunnen. Hun leven bestaat voor een groot deel uit internetten of gamen. De meest verslavende activiteiten bij jongeren zijn: chatten, gamen, het bezoeken van sekssites, online shoppen en e-mailen.

Sommige deskundigen spreken over dwangmatig computergebruik. De mensen die zich aanmelden bij de verslavingszorg hebben klachten die lijken op verslavingsverschijnselen. Internet, chatten en/of gamen brengt hen in een roes en bij stoppen krijgen ze last van afkick-verschijnselen zoals buikpijn, transpireren en irritatie.

Risico’s?Als iemand zo vaak en lang achter de computer zit dat de sociale contacten en dagelijkse activiteiten als eten, slapen of naar school gaan eronder lijden, dan spreekt men over een dwangmatige gebruiker. Uit onderzoeken van het Instituut Voor Onderzoek Naar Leefwijzen & Verslaving (IVO) blijkt dat 25% van de gebruikers regelmatig langer doorgaat met internetten dan ze aanvankelijk van plan waren. Acht procent heeft wel eens tevergeefs geprobeerd om minder online te zijn en zo’n 7% zegt zich wel eens rusteloos, geïrriteerd of depressief te voelen wanneer ze niet kunnen internetten. Van de onderzochten gaf 10% aan soms liever te gaan internetten dan de tijd met anderen door te brengen.

SchoolprestatiesUit onderzoek in 2009 bleek dat 5% van de internetgebruikers zegt minder contact met vrienden en familie te hebben. Jongeren van 13 tot 15 jaar, die veel internetten, voelen zich vaker somber en presteren slechter op school dan jongeren die weinig internetten. Deze jongeren (tweederde van hen is een meisje) internetten gemiddeld 31 uur per week. Andere jongeren internetten gemiddeld maar 12 uur per week.

Verslaafd aan videogames Ook kunnen kinderen en jongeren compleet ‘verslaafd’ raken aan games; sommige kinderen spelen meer dan 70 uur per week videogames. Deskundigen zeggen dat vooral pubers vatbaar zijn voor een verslaving aan videogames, omdat ze in een game controle hebben over wat er gebeurt. Hierdoor krijgen ze een extra gevoel van zelfvertrouwen, iets wat jongeren juist vaak niet hebben.

(bron: nuchterrotterdam)

Binnen de verslavingszorg is 36% van

de GHB hulpvragers jonger dan 25 jaar. sensor #7, jaargang 16 17

Benjamin Klaver (22)Studie: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, derdejaarsStage: Pro Persona FACT team Psychiatrie en Verslaving (een ambulante intensive care voor psychiatrische patiënten en verslaafden)

‘Ik ben met de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening begonnen omdat ik in de Verslavingszorg wil werken, en dan met name in de reclassering of de bemoeizorg. Eigenlijk werd mijn interesse gewekt door het boek ‘Wir Kinder vom Bahnhof Zoo’ van Christiane F., waarna ik me in het vakgebied heb verdiept. Mijn eerste stage liep ik dan ook bij een dagopvang voor dakloze jongeren, mijn tweede bij Iriszorg op de afdeling alcohol- en drugspreventie, gericht op jongeren; en nu loop ik stage bij Pro Persona, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in zuidwest Gelderland. Ik loop tien maanden mee met het FACT team Psychiatrie en Verslaving. Dit staat voor Functie Assertive Community Treatment, wat inhoudt dat we het initiatief nemen, en het netwerk van cliënten betrekken.

VangnetteamCliënten worden bij Pro Persona aangemeld door andere instanties zoals de GGZ, het Vangnetteam of de politie. Reguliere zorg is voor hen geen optie meer. De meesten zijn dakloos, hebben enorme schulden en psychiatrische problemen, wat vaak gepaard gaat met verslaving aan drank, cocaïne, heroïne, GHB, cannabis of speed. Om een multidisciplinair behandelaanbod te kunnen bieden, bestaat ons team uit een psychiater, een verpleegkundige, een sociaal juridisch dienst-verlener, een sociaal psychiatrisch verpleegkundige en maatschappelijk werkers. Dagelijks nemen we alle cliënten door (ongeveer 100) en leggen we huisbezoeken af, thuis of in dagopvangcentra. Sommige cliënten worden één keer per week bezocht, anderen vaker, dat ligt aan de situatie. Doel is erachter te komen waar de problemen zitten en invloed uit te oefenen op de juiste keuzes.

VertrouwenGezien het om ‘bemoeizorg’ gaat, zitten veel cliënten niet op ons bezoek te wachten. Om te kunnen helpen is het echter van belang een band op te bouwen en vertrouwen te winnen. Dat lukt soms door simpele klusjes van ze

ibemoeizorg om een band op te bouweni

over te nemen, zoals het doen van de was of de boodschappen. Je moet ze een beetje verleiden om ze naar je te laten luisteren. Geduld is in dit werk dus zeker een vereiste. Daarnaast moet je rekening houden met veel tegenvallers. Soms lijkt het met iemand de goede kant op te gaan, kun je hem een week later, door een grote terugval, in de gevangenis bezoeken. Om uit de problemen te komen hebben deze mensen een groot doorzettingsvermogen nodig, een andere omgeving en goede begeleiding. Alle leefgebieden moeten aangepakt worden. Want je kunt wel van je enorme schuld af zijn, als je nog met een verslaving kampt, schiet het niet op.

Ik hoor mensen wel eens zeggen dat verslaafd zijn een keuze is. Ik geloof daar niet in. Ik zie het als een ziekte en een gevolg van heel veel nare dingen zoals een vervelende jeugd. Bij de mensen die wij met Pro Persona behandelen komt meestal duidelijk naar voren waar de verslaving vandaan komt.

Hoewel ik geschrokken ben van het aantal mensen dat er slecht aan toe is, en er in sommige gevallen maar weinig hoop is, ga ik nooit met tegenzin naar mijn werk. Het is variërend en uitdagend. En ook al hebben onze cliënten nog zo veel problemen, stuk voor stuk zijn het mooie en interessante mensen. Deze stage is voor mij de bevestiging dat ik goed zit.’

18

stage psychiatrie en verslaving

Iriszorg is een bekende instelling voor verslavingszorg in de regio, met een jeugdkliniek in Tiel. In die kliniek worden jongeren van 13 tot 23 jaar opgenomen om hun verslaving te behandelen, er is ruimte voor 24 personen. De duur van een opname is relatief kort: van een aantal weken tot drie maanden. ‘De meeste jongeren die we hier ontvangen, kampen met meerdere verslavingen, maar een cannabisverslaving komt het meest voor. Verder zien we speed-, coke- en gokverslavingen en steeds vaker ook internet- en gameverslavingen’, zegt Marius Nabuurs, projectleider van de jeugdkliniek. ‘Jongeren die hier komen, hebben vaak een verstoord dag- en nachtritme, een ongezond eetpatroon en een slechte conditie.’

PlanningIn het behandelprogramma wordt aan die problemen gewerkt. Patiënten koken onder begeleiding zelf hun maaltijden, sporten met regelmaat en herstellen hun dagpatroon dankzij een goede planning. Om de jongeren te motiveren werkt Iriszorg met beloningen. Marius licht toe: ‘Bij een verslaving is een middel of een activiteit, bijvoorbeeld een drug of een game, in feite een beloning. Het is een uitvlucht van problemen of gedachten in het dagelijks leven. Die beloning proberen we te vervangen.’ Terug naar school, werken en omgaan met vrienden zijn veel voor komende wensen. Die verlangens worden omgezet in doelen en vervangen eigenlijk de beloning die een verslaving normaal geeft. Marius: ‘Een gameverslaafde jongen kon nog geen tweehonderd meter lopen vanwege zijn conditie, na drie maanden hier rende hij een halve marathon!’

Het afkicken is voor de meeste jongeren een zware opgave. ‘Na vier of vijf weken behandeling begint vaak de zwaarste periode voor een verslaafde. Dan is iemand meestal net afgekickt en erg snel geprikkeld. Voor ons is het dan belangrijk nog steeds positief met de jongere om te gaan, dat is onderdeel van de ACRA behandeling’, zegt Marius. De afkorting staat voor Adolescent Community Reinforcement Approach. Niet alleen ouders en vrienden van een cliënt zijn belangrijk bij de aanpak van een verslaving, maar de hele omgeving. Bijvoorbeeld een voetbaltrainer wordt bij de activiteiten betrokken. Een ander aspect van de behandeling is dus het belonen van positief gedrag. ‘Als een jongere te laat komt’ verklaart Marius, ‘dan leggen wij geen sanctie op. We zeggen juist: ‘Wat fijn dat je er bent.’ Daarna vraag je zo iemand: ‘Wat kunnen we gaan doen om ervoor te zorgen dat je de volgende keer wel op tijd komt’. Op deze manier omgaan met jongeren motiveert hen veel problemen zelf aan te pakken en dat werkt.’

ibemoeizorg om een band op te bouweni

iHij kon geen tweehonderd meter meer lopeni

sensor #7, jaargang 16 19

verslavingszorg jongeren

20

Kijken als een vogel

sensor #7, jaargang 16 21

Student Voeding & Diëtetiek bedient vliegende camera’s

Lisanne Schmitjes, tweedejaars Voeding en Diëtetiek, heeft een volle agenda. Naast haar studie en bijbaan runt ze samen met haar vriend een bedrijf: Airclusive. Dat maakt camerabeelden vanuit onbemande vliegtuigjes en octocopters. ‘Je komt op plekken waar anderen niet kunnen komen.’

B Claudia Fitsch

Zacht zoemend stijgt de octocopter het luchtruim in. Steeds kleiner wordend. Dat geldt omgekeerd ook voor de mensen op de grond, gezien vanuit de camera, die de achtarmige minihelicopter aan boord heeft. Lisanne volgt op de grond de camerabeelden, via een koffertje met daarin een beeldscherm: ‘We kijken als een vogel.’ Zonodig stelt ze met een knop in het koffertje de full HD camera bij. ‘Ik kan precies voor de lens krijgen wat de klant wil.’ Haar vriend Remy van Wijk zorgt voor het vliegwerk van het onbemande luchtvaartuig. ‘Daar heb ik echt alle concentratie voor nodig. Want om veilig te vliegen en goede shots te maken, moet ik continu anticiperen op weersveranderingen en andere factoren.’

NOSSinds eind april runnen ze samen in Nijmegen het bedrijf Airclusive, dat videoreportages en foto’s maakt vanuit de lucht. ’We kunnen er nog niet van leven, maar het loopt best goed. En het is leuk werk, je komt bijvoorbeeld op plekken waar anderen niet kunnen komen’, glimlacht Lisanne. Het duo heeft luchtopnamen gemaakt bij een zeilwedstrijd, bij een ballonfestival, voor een makelaar. Maar ook de overheid, SBS6 en de NOS weten Airclusive te vinden. Lisanne: ‘We hebben voor de NOS gefilmd bij de Alpe d’ Huzes, een wielren-sponsortocht voor kankerbestrijding. Onze beelden werden gebruikt voor de live-reportage.’ Airclusive kan eveneens vliegende camera’s inzetten bij de inspectie van een bosbrand of van windmolens.

HobbyRemy doet de techniek. Hij bouwt zelf de drones, de op afstand bestuurbare vliegtuigjes en de speciale helicopters, met acht armen en evenveel propellers, een hobby waarvan hij zijn beroep heeft gemaakt. ‘Voordeel is dat ik ze kan aanpassen en kan inspelen op wensen van een klant. En

Kijken als een vogel

ik kan ze zelf repareren.’ De octocopter kan goed versnellen, vertragen, stilhangen en inzoomen. De vliegtuigjes zijn geschikter voor langere afstanden en overzichten. Remy is ook de piloot. Met een videobril kijkt hij vanaf de grond met de camera mee. Lisanne: ‘Tijdens het werk overleggen we over wat we filmen. We hebben aan een half woord genoeg, dat is fijn. Soms gaat de klant mee, die kan ter plekke vertellen welke beelden hij wil.’

StilzittenNaast camerabediening doet Lisanne alle overige werkzaamheden binnen Airclusive. Ze doet inkopen, regelt vliegtoestemming en vergunningen, beheert agenda, administratie en de door haar gebouwde website. Een druk leven, met verder een studie Voeding en Diëtetiek en ook nog anderhalve dag per week werk bij Jamin. ‘Ik kan moeilijk stilzitten en vind het heerlijk om bezig te zijn.’En over een paar jaar? Ze ziet wel, ze leeft in het hier en nu. ‘Maar ik sluit niet uit dat ik later een baan als diëtiste combineer met het bedrijf.’www.airclusive.nl

Remy van Wijk en Lisanne Schmitjes

met de onbemande vliegtuig jes

Noem NU een homoseksuele voetballer.(stilte) Die bestaan niet.

Zo lijkt het. ‘En dat terwijl tien procent van de bevolking homo- of biseksuele gevoelens heeft’, aldus Huub ter Haar, communicatiestrateeg, theoloog en schrijver van een aantal boeken, waaronder ‘Gelijkspel’. Hierin staan portretten van homoseksuele topsporters. Zij praten over het doodgezwegen onderwerp in de sportwereld en het effect dat dit op hen heeft, of had.

B Olga Helmigh

‘In dit boek worden homo’s niet neergezet als slachtoffers die aandacht en gelijkheid eisen’, aldus Ter Haar. ‘Ik wil de mensen die óm de spreekwoordelijke kast heen staan, bewustmaken van hun rol in het proces van gelijkwaardigheid en acceptatie.’

bewustwording Op 8 december vindt het debat ‘Het laatste taboe: sport en homoseksualiteit’ plaats in het studentensportcentrum van het Nijmeegse Gymnasion. Want sport is bij uitstek het domein om bewustwording op dit front aan te wakkeren, vindt Ter Haar, die zelf heeft ondervonden hoe het is om veroordeeld te worden om zijn seksuele geaardheid. De avond vindt plaats op initiatief van Dito!, een stichting voor homoseksuele, lesbische, biseksuele of transgender jongeren en de Studentenkerk Nijmegen. ‘In sport komen veel eigenschappen samen: het geven van ruimte, het stellen van grenzen, samenwerken en het omgaan met verlies, winst en kwetsbaarheid. Daarin moet je jezelf kunnen zijn, want je bereikt het toppunt van je kracht alleen maar door volledige zelfacceptatie en acceptatie vanuit de omgeving. Een veilig klimaat creëert ontwikkeling en ontplooiing.’

zeepjes en bukken Als voorbeeld haalt Ter Haar een opmerking van Khalid Boulahrouz aan. De verdediger van het Nederlands elftal verklaart het succes van Oranje op het WK, door te stellen dat ‘deze generatie jongens alle onderlinge verschillen van elkaar accepteren.’ Daarmee doelt hij vooral op culturele en religieuze verschillen. ‘Boulahrouz vergeet echter een belangrijk ander aspect: seksuele verschillen’, aldus Ter Haar. ‘Het is mooi dat Boulahrouz oog heeft voor acceptatie, alleen zijn we er nog niet. Veel mensen denken dat het niet uitmaakt of je homo of hetero bent als je aan sport doet. ‘Het gaat toch om presteren? Je kunt toch gewoon sporten? Wat heeft geaardheid er nou mee te maken?’ Maar het probleem blijft daardoor onzichtbaar. Zolang je er niet over praat, is het er niet, denken ze. Toch

heeft het wel degelijk invloed op iemands zelfwaarde en ontwikkeling als hij of zij niet openlijk kan praten over een partner van hetzelfde geslacht. Als een sporter praat over zijn vrouw en kinderen is dat ‘normaal’. Als een sporter praat over zijn vriend, ontstaat er al snel een ongemakkelijke situatie. Over gezamenlijk douchen worden er geregeld grappen gemaakt over zeepjes en bukken. Dat zou niet hoeven. Er zou geen moed voor nodig moeten zijn om uit te komen voor je geaardheid.’

acceptatie organiseren Met name de clichés die bestaan over homo’s, staan in de weg. ‘Media versmallen het beeld van homoseksualiteit. Homo’s worden doorgaans neergezet als hysterisch, verwijfd of uitzinnig. Dat is voor een gedeelte te ‘wijten’ aan homo’s zelf, maar ook aan de manier waarop de samenleving bepaalde groepen indeelt in hokjes’, aldus Ter Haar. ‘Dat gebeurt vaak onbewust. Mijn pleidooi is dan ook om acceptatie te organiseren. Het is een actief proces. Een instelling als de HAN kan hier bewuster stelling in nemen: wees open over je gastvrijheid naar iedereen: van blank tot zwart en van hetero tot homo. Creëer draagvlak, waarborg gastvrijheid en ontwikkel een veilig klimaat.’ Dat veel instellingen zich laten leiden door angst voor imagoschade, moet geen reden zijn. ‘Angst remt en is een slechte raadgever. Je kunt heel lang leunen op angst en je erachter verschuilen. De HAN is niet gebaat bij calculeren, maar bij binden. De samenleving wordt steeds complexer, en rationaliteit moet plaatsmaken voor gevoel en intuïtie. Daarbij is acceptatie, een kunst op zich, het doel: alleen zo kunnen we elkaar verrijken. Zowel in professioneel als persoonlijk opzicht.’

spookbeeld Ter Haar benadrukt dat homoseksuelen niet een voorkeursbehandeling moeten krijgen in de samenleving. ‘Juist niet. Het gaat erom dat je méér bent dan je seksuele voorkeur. Ik ben homo, maar ook man, zoon, broer, vriend, buurman, communicatiestrateeg, theoloog, ga zo maar door. Mijn geaardheid definieert mij niet, het is simpelweg onderdeel van wie ik ben.’ Op het debat zal topsporter Casper Boom zijn verhaal doen. De professionele korfballer durfde pas op zijn dertigste uit de kast te komen. ‘De grootste drempel was mijn weerzin om versmald te worden tot een nichtenrol. Daar houd ik mij verre van’, zo vertelde hij aan Ter Haar in een interview voor het blad Helden. ‘Daarnaast had ik ook last van het spookbeeld dat ik bekend ben in de korfbalwereld en dat mijn homoseksualiteit een grote schok zou zijn. Dat angstbeeld heeft me heel wat jaren gekost. Ik wilde controle houden. Terugkijkend heb ik het vooral mezelf heel moeilijk gemaakt. Die weg wil ik niet meer voortzetten.’ Hij zal zijn hele verhaal doen tijdens het debat.

Ter Haar nodigt iedereen uit deel te nemen aan het debat. ‘Daarin maken we homoseksualiteit binnen sport zichtbaar en vragen waar behoefte aan is. Communicatie is de brug waarmee we tot elkaar kunnen komen.’

www.dito-online.nl

communicatie is de brug waarmee we tot elkaar komen

22

Huub ter Haar

HOMOSEKSUALIEIT IN DE SPORT

sensor #7, jaargang 16 23

mau

rits

gie

sen

‘er zou geen moed voor nodig moeten zijn om uit te komen voorje geaardheid’

Professioneel korfballer Casper Boom: ‘De grootste drempel was mijn weerzin om versmald te worden tot een nichtenrol.’

coo

s d

am

Heb of ken

jij een passie Die in

sensoR MoeT?

Mail Dan naaR

sensoR@Han.nl

24

‘Als het maar met compositie te maken heeft’, vat Sanne Smits (22) haar passies samen. De eerstejaars Communicatie & Multimedia Design (CMD) is in de eerste plaats tekenaar, maar van daaruit ontwikkelde ze zich tot illustrator, fotograaf, cameravrouw en editor. ‘Ik wil mezelf niet vastleggen, maar van alles maken zonder beperkingen.’

Bescheidenheid siert de mens, luidt de uitdrukking. Toch kan het onnodig zijn. Zo heeft Sanne in de loop der jaren een indrukwekkend repertoire aan werk opgebouwd, maar zal ze hier zélf niet snel over beginnen. ‘Daar moet ik wel wat aan doen, mijn verlegenheid’, lacht Sanne. ‘Ik laat mijn illustraties geregeld zien aan mijn ouders en vrienden, maar ik durf het niet zomaar te tonen aan vreemden, Of het nu persoonlijk of professioneel werk is. Presentaties op school vind ik dan ook verschrikkelijk. De laatste tijd heb ik in ieder geval geen black-outs meer, dat scheelt. Toch zal het nooit mijn sterkste punt worden om mijn werk vol zelfvertrouwen voor te leggen aan een vreemd publiek.’ Wat wél haar sterkste punt is, laten de vele illustraties, tekeningen en beelden in haar schetsboek en op haar laptop zien: vormgeven.

vrijheid Van mangastripfiguren tot uniek geportretteerde voorwerpen: Sanne tekent het allemaal. Met pen, potlood en papier, of met Flash in Vector (grafische voorstelling, waarbij het vergroten van de afbeelding niet ten koste gaat van de kwaliteit -red). ‘Ik heb niet één bepaalde stijl, maar probeer graag uit. Nu ben ik veel bezig met ‘doodlen’. Hierbij schets je gedachteloos figuurtjes op een vel papier. Liefst helemaal vol, lettend op proporties, de afstanden tussen de tekeningetjes en de compositie. Voorheen ben ik lange tijd bezig geweest met manga, een tekenstijl uit Japan. De manier waarop het gezicht en het lichaam zijn vormgegeven, biedt veel mogelijkheden om emoties, stemmingen en karaktertrekken aan te brengen in het figuurtje.’ Ze start altijd met potlood en papier, wat ze ook maakt. ‘Papier geeft je meer vrijheid dan een scherm. Je kunt het overal doen en ik kan me er beter in verliezen.’

poppetjes Sanne wist al vroeg dat een kantoorbaan niets voor haar is. ‘Zodra ik een potlood kon vasthouden, draaide het maar om één ding. Het zit in mijn genen, want mijn ouders kunnen ook behoorlijk tekenen en laatst is mijn oma begonnen met schilderen. Dat lukt haar erg goed. In mijn kindertijd tekende ik al anders dan de meeste kinderen. Zo hadden mijn poppetjes standaard een hoge hoed op en woonden ze in een boomhut. Een leraar drukte me al vroeg op het hart om mijn talent te volgen.’ Daar heeft Sanne gehoor aan gegeven. ‘Ik werd toegelaten tot het Grafisch Lyceum in Utrecht. Tijdens de opleiding ben ik op een gegeven moment in aanraking

De vrijheid van papier

B Olga Helmigh

sensor #7, jaargang 16 25

gekomen met filmen en editen. Dat vond ik zó leuk, dat ik besloot me meer op het audiovisuele terrein te ontplooien. Zodoende ben ik CMD gaan studeren.’

ik & emma Op haar cv staan inmiddels al wat audiovisuele werken. ‘In het laatste jaar van het Grafisch Lyceum mocht ik een aflevering editen van Man Bijt Hond. Dat was ontzettend leuk om te doen, net als mijn stage bij de EO. Daar heb ik afleveringen ge-edit. Je leert daardoor ook prioriteiten stellen, omdat je alles in een item van twee minuten moet stoppen.’ Al voordat Sanne begon aan CMD, kwam ze in contact met twee studenten van de studie: Alphonso en Alex. ‘Zij waren bezig met ’Ik & Emma’, een film over een getroebleerde liefdesrelatie, en werkten met jonge talenten in het kader van de minor Digitale Media Productie. Ik was verantwoordelijk voor het geluid. De première vond afgelopen juni plaats in de Arnhemse schouwburg. Het was een bijzonder moment toen ik mijn naam in de credits zag staan. Daar was ik wel trots op. Sowieso was het een geweldige ervaring om mee te werken. Ik wil daardoor zeker iets op filmgebied doen.’

giraffe Dat Sanne zich nu vooral richt op audiovisuele media, neemt niet weg dat ze doorgaat met tekenen en illustreren. ‘Zoals ik al eerder zei, leg ik mezelf niet helemaal vast op één gebied. Ik wil me vrij voelen om te maken wat ik wil. Of dat nu een giraffe met drie hoofden is in mijn collegeblok, een mangastrip online, een fotoreportage van een bruiloft of een korte speelfilm op het witte doek. Zolang ik me maar kan uiten. Koptelefoon op en papier, potlood, computer of camera bij de hand en me verliezen in ideeën en details; dat doe ik het liefst.’

Kijk op sjans.deviantart.com om werk van Sanne te zien.

26

Old Cave

Wist je dat bij het 16e eeuws feestgelegenheid OLD CAVE

de zaalhuur boven de 50 gasten gratis is kijk even op

WWW.OLDCAVE.NL

St. Anthoniusplaats 13 • 6511 TR NijmegenTel: 0481 - 465898 • www.oldcave.nl

NIJMEGEN · 024 323 26 98www.pinoccio.nl

DONDERDAG T/M ZONDAGSTUDENTENKORTINGOp vertoon van een geldig collegekaart 10% korting

op de rekening.

MAANDAG T/M WOENSDAGDIVERSE PIZZA’S &

PASTA’S € 6,50

3-gangen studentenmenu€ 12,50

3-gangen keuzemenu€ 22,50

Open vanaf 17.00 uur.Regulierstraat 59, Nijmegen

024- 360 29 98

Een jaarsporten,slechts

€ 79,-

sportinarnhem.nl/studenten

Het Gelders Orkest daar horen we

www.hetgeldersorkest.nl

op de concerten van Het Gelders Orkest in Musis Sacrum te

Arnhem en Concertgebouw De Vereeniging te Nijmegen.

50% korting

Op vertoon van deze bon en je collegekaart.

Daalseweg 19 Nijmegen024-3230257

Gratis zaalverhuur

voor borrels, feesten en vergaderingen

Gratis zaalverhuur

voor borrels, feesten en vergaderingen

Daalseweg 19 Nijmegen024-3230257

Gratis zaalverhuur

voor borrels, feesten en vergaderingen

Gratis zaalverhuur

voor borrels, feesten en vergaderingen

GEEF YASMIN

EEN ‘BLIND DATE’

GEEF EEN LENS AAN EEN

MEDEMENS

Voor € 35,- geeft u al een staaroperatie.

Voor € 10,- een bril. Steun de actie van

Eye Care Foundation.

Giro 5 25 25 www.geefeenlens.nl

MededelingenIn de rubriek Mededelingen is plaats voor aankondigingen die interessant zijn voor personeel en/of studenten. De redactie kan inzendingen weigeren of inkorten. Nummer 8 van jaargang 16 zal verschijnen op 7 december, de deadline van dit nummer is op 28 november.Informatie voor de agenda of de mededelingen kan naar de redactie van Sensor, liefst per e-mail naar sensor@han.nl.

op zoek naar de agenda? kijk op www.snsr.nl

cvb berichten

nieuw overzicht bachelor-/masteropleidingen Het CvB stelt het geactualiseerde overzicht bachelor-/masteropleidingen (BaMa-overzicht HAN) op 1 oktober 2011 vast. Dit overzicht is te vinden op Insite CvB > Over de HAN > Organisatie.

college van beroep

zoekgeraakt tentamen Een student van de FEM heeft een beroepschrift ingediend omdat haar verzoek om haar een voldoende toe te kennen voor haar zoekgeraakte tentamen, is afgewezen. Het tentamen is met een onvoldoende beoordeeld, maar verzoekster heeft het tentamen niet kunnen inzien, omdat het zoek is. Het College van Beroep oordeelt dat de Examencommissie niet bevoegd is studiepunten toe te kennen aan een onvoldoende resultaat. Het beroepschrift is ongegrond verklaard.

onvoldoende voor afstudeeropdracht Een student van de FEM heeft een beroepschrift ingediend tegen het onvoldoende resultaat van zijn afstudeeropdracht. Hij vindt dat hij onvoldoende begeleiding heeft gehad bij zijn afstudeeropdracht. De werkgever (opdrachtgever) heeft het rapport van de afstudeeropdracht als excellent beoordeeld. Het College van Beroep heeft aan de hand van de overgelegde stukken geoordeeld dat er wel voldoende begeleiding heeft plaatsgevonden. Dat de werkgever lovend is over het rapport wil niet zeggen dat het rapport voldoet aan de onderwijsinhoudelijke criteria. Het beroepschrift is ongegrond verklaard. Gelet op een onzorgvuldigheid in de procedure heeft het College van Beroep de Examencommissie de aanbeveling gedaan, het rapport voor te leggen voor een second opinion.

gebruik grafische rekenmachine Een student van de FEM heeft een beroepschrift ingediend omdat zij geen gebruik mocht maken van haar grafische rekenmachine tijdens een tentamen in tegenstelling tot andere studenten. Het College van Beroep oordeelt dat de student niet is benadeeld door de gang van zaken. Een grafisch rekenmachine had voor het maken van de tentamenopgave geen toegevoegde waarde. Het beroepschrift is ongegrond verklaard.Een andere student diende een beroepschrift in omdat hij tijdens een tentamen, in tegenstelling tot vermelding in de studiegids, geen gebruik mocht maken van zijn grafische rekenmachine. Er is een schikking tot stand gekomen. De student mag het tentamen opnieuw maken met een door de HAN ter beschikking gestelde grafische rekenmachine.

ongeldig tentamen Een FEM student heeft beroep ingesteld nadat een door haar gemaakte tentamen na enkele maanden alsnog ongeldig is verklaard. Het College van Beroep heeft geoordeeld dat er sprake was van een onregelmatigheid en dat de Examencommissie op juiste gronden gebruik het tentamen ongeldig heeft verklaard. Het beroep is in dit geval gelet op de specifieke omstandigheden van de student gegrond verklaard.

bindend negatief studie advies (bnsa) Een student van de FEM heeft een beroepschrift ingediend, gericht tegen het aan haar verstrekte BNSA. Er zou onvoldoende rekening gehouden zijn met persoonlijke omstandigheden. Het College van Beroep deelt dit standpunt niet. Voor de student was al een uitzondering gemaakt door haar met minder dan de vereiste 45 studiepunten door te laten gaan naar het tweede jaar en zij heeft in verband met haar beperking extra tijd gekregen voor tentamens. Nu de student ook na het tweede studiejaar niet het vereiste aantal studiepunten heeft behaald, heeft de Instituutsdirectie een BNSA verstrekt. Het beroep is ongegrond verklaard.

Zit het ondernemerschap bij jou in het bloed? Heb je altijd al gedroomd om een eigen bedrijf te starten? Meld je dan nu aan voor de minor Ondernemerschap! Interessant voor iedere student, want ondernemerschap vindt in elke sector plaats. De minor geeft je de mogelijkheid je voor te bereiden op het runnen van een eigen bedrijf zoals een adviesbureau, een paramedische praktijk, een internetbedrijf of een handelsonderneming. Ook voor studenten met een algemene interesse in ondernemerschap biedt deze minor veel mogelijkheden. De minor Ondernemerschap is een minor op maat, waarbij je zelf je vakkenpakket samenstelt. Zo creëer je een minor die past bij jouw studie, interesses en toekomst! En wil je al daadwerkelijk een bedrijf starten tijdens de minor, ook dat kan door middel van het project DOE-Arnhem. Met dit project word je tijdens je minor mede-eigenaar van een bedrijf en ervaar je het ondernemerschap in levende lijve. Een unieke ervaring! De minor Ondernemerschap wordt ieder semester aangeboden. Inschrijven voor deelname per 1 februari 2012 kan tot 1 december 2011 via HAN-SIS. Kijk voor meer informatie op www.han.nl/cvo of stuur een mail naar cvo@han.nl. Graag tot ziens bij de minor Ondernemerschap!

Minor Ondernemerschap

sensor #7, jaargang 16 27

onvoldoende voor een tentamen Een student van de FEM heeft een beroepschrift ingediend omdat zijn tentamen met een onvoldoende is beoordeeld. Het College van Beroep heeft geoordeeld dat het besluit om de onvoldoende te handhaven op zorgvuldige wijze tot stand is gekomen. Drie afzonderlijke examinatoren zijn allen tot dezelfde conclusie gekomen. Het beroep is ongegrond.

faculteitsraad ggm

De Raad benadrukt dat het belangrijk is om in de driemaandelijkse managementrapportages (RMA) de thema’s ‘professional community’ en ‘medezeggenschap’ beter te onderbouwen. Nu wordt er in de RMA wel over gerapporteerd, maar is onvoldoende inzichtelijk welk doel het Management Team (MT) hierbij voor ogen heeft en of dat doel gehaald gaat worden.De faculteitsraad heeft verder zijn zorg geuit over het ziekteverzuim en de vraag gesteld of dit te maken kan hebben met (ervaren) werkdruk of anderszins werkgerelateerd is. Zeker nu veel nieuwe ontwikkelingen worden ingezet, is het belangrijk dat medewerkers daarvoor ruimte in hun hoofd en agenda hebben. Bij het voorgenomen GGM-beleid voor 2012-2016 (mede op basis van de strategische agenda van het ministerie) heeft de raad o.a. opgemerkt dat het belangrijk is een goede balans te vinden binnen het docentencorps tussen gepromoveerde docenten/MA-opgeleide docenten en docenten met vooral praktijkervaring. Die laatsten blijven onmisbaar. De directeur deelt deze mening. Tot slot vindt de raad dat open dagen zo moeten zijn ingericht dat aankomende studenten ook

voordrachten kooy prijs 2012 Het Prof. Kooy Fonds kent jaarlijks een prijs toe aan de beste afstudeerder in een voor Defensie of Veiligheidstechnologie relevante richting aan een technische universiteit of hogeschool. Tot 31 december 2011 kunnen voordrachten worden ingediend. De prijs wordt op woensdag 11 april 2012 uitgereikt tijdens het jaarlijkse Kooy symposium in Amsterdam. Meer informatie over de prijs en procedure www.kiviniria.nl/dv, Kooy afstudeerprijs.

de echo award Deze landelijke stimuleringsprijs voor allochtoon toptalent in Nederland maakt deel uit van de ECHO Foundation. Met de ECHO Award worden twee zich onderscheidende studenten (één student uit het hoger beroepsonderwijs en één student uit het wetenschappelijk onderwijs) beloond met de ECHO Award: een summercourse aan UCLA, the University of California Los Angeles in de Verenigde Staten. Deze prijs draagt bij aan de behoefte van het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven om het aanwezige talent in Nederland te werven en hen de mogelijkheid te bieden zich nog verder te ontwikkelen. In 2012 worden een Bèta Techniek Award en een NOS Media Award uitgereikt.

Uiterlijk 3 februari 2012 moeten de voordrachten binnen zijn. Voor voorwaarden en deelname: www.echo-net.nl

SENSOR knaller

bonenkoffie�met�een

speculaaspop

Van�RoekelCatering

Iedere dag een nieuwevan�Roekelknalleraanbieding

Wij�werken�met�de�beste

duurzame�producten�uit�de�streek.

Komt�eens�proeven�op�de�campus

Arnhem�bij�techniek�en�autotechniek.Voor�meer�info�en�reserveringen�kijk�op www.vanroekelcatering.nl

1,25

werkelijk een inhoudelijk beeld van de opleidingen krijgen. De raad vreest dat open dagen nu vooral een braderie zijn.

algemeen

eerste ‘nijmegen knowledge tour’ 7 december bij de han De Nijmegen Knowledge Tour (NKT) is een initiatief van burgemeester De Graaf van Nijmegen. Eerder dit jaar heeft hij de HAN gevraagd om gezamenlijk een terugkerend evenement in het leven te roepen naar analogie van de NOVA Collegetour. Het gaat om een debat met een interessante hoofdgast uit politiek, media, cultuur of wetenschap over een thema dat relevant is voor de stad Nijmegen en passend bij het profiel van de HAN. Idealiter geeft de gast op dezelfde dag ook een gastcollege of workshop aan HAN studenten.De hoofdgast voor dit eerste debat is Peter van Uhm, Commandant der Strijdkrachten. Het thema voor het debat is: Effectief leidinggeven bij veranderprocessen in overheidsorganisaties. Het programma duurt van 14.00 tot 18.00 uur en vindt plaats in het auditorium aan de Kapittelweg 33 in Nijmegen.

28

sensor #7, jaargang 16 29

een voorstelling waarin woorden en lichamen elkaar te lijf gaan.

Toneelgroep Oostpool en WArd/waRD spelen in november, december en januari de voorstelling LIstEn & See o.a. in Arnhem en Nijmegen. LIstEn & See (LIES) is een bijzondere samenwerking tussen choreograaf Ann Van den Broek en regisseur Marcus Azzini. Met een groep van negen performers, - dansers en acteurs – gaan zij op zoek naar het sprekende lichaam.

LIstEn & See is een krachtige, fysieke voorstelling die veel energie losmaakt. De zware inspanningen van de perfor-mers zijn indrukwekkend. Woorden en lichamen gaan elkaar te lijf. Kan het lichaam liegen? Als een mens iets zegt maar zijn lichaam vertelt iets anders, wat betekent dat dan? Een voorstelling over leugen, waarheid, imago. Azzini en Van den Broek staan bekend om hun onconventionele theater, visueel en beeldend.

Voor de voorstelling van dinsdag 13 december in Huis Oostpool Arnhem worden vrijkaarten verloot, maar daarvoor moet je eerst de volgende vraag beantwoorden:

Weet jij uit welke landen Ann Van den Broek en Marcus Azzini afkomstig zijn?

Stuur je antwoord uiterlijk 6 december naar sensor@han.nl.

Voor meer informatie en speellijst www.toneelgroepoostpool.nl

‘LIstEn & See’ van Oostpool

sport

kerst fun run - papendal De Sint is nog maar net in het land, maar toch staat de Kerstman al te trappelen van ongeduld! De Kerstvakantie lonkt! Voordat het echter zover is, staat er voor alle HAN medewerkers op woensdag 14 december de Kerst Fun Run op het programma. Een leuke hardlooptraining onder leiding van professionele, enthousiaste trainers vanaf het kers(t)verse ISBS gebouw op Papendal. Niet alleen een gezellige training - geschikt voor zowel de beginnende als de gevorderde hardloper - maar ook een verdiend hapje en drankje na afloop.

De Kerst Fun Run in een notendop:• woensdag14december• ISBSgebouw,Papendal• 18:00-21:00uur

Lijkt het je ook leuk om samen met je collega’s deel te nemen aan deze laagdrempelige Kerst Fun Run? Stuur dan voor 5 december a.s. een mail naar Astrid Floor (astrid.floor@han.nl). T.z.t. ontvang je dan alle benodigde informatie over de Kerst Fun Run. Mail

& Win

Vraag & aanbod

Heb jij zin om toneel te spelen? Kom dan auditie doen! De toneelclub van studentenvereniging AEGEE Nijmegen organiseert elk jaar twee voorstellingen van een zelf geschreven toneelstuk. We zijn op zoek naar enthousiaste spelers die vanaf eind januari zin hebben om elke donderdag te repeteren en eind mei 2012 twee avonden op het podium willen stralen. Heb je interesse of wil je meer weten? Mail dan naar: toneelclub@gmail.com

‘Mijn eerste indruk is: een vrolijk en spontaan meisje met een open uitstraling. Iemand die positief in het leven staat. Het lijkt me wel een ‘meisje, meisje’. Dat komt door de oorbellen en de schoenen. Ze ziet er verzorgd en hip uit. Ze zorgt er denk ik wel voor dat ze er goed uitziet voordat ze de deur uit gaat. Verder is ze volgens mij 19 jaar, Nederlandse en woont ze op kamers of bij haar ouders. In ieder geval in de stad. Het kan goed zijn dat ze een relatie heeft, en dat ze een bijbaantje heeft bij een restaurant in de bediening. Ik denk dat ze een grote groep vriendinnen heeft waarmee ze tut-avondjes organiseert, of waarmee ze gaat stappen in het weekend. Niet naar bruine cafés maar eerder naar een cocktailbar of discotheek. Vakantie boekt ze naar de zon, bijvoorbeeld naar Lloret de Mar. Ze lijkt me geen backpack- of campingtype. Wat betreft haar karakter: ik denk dat ze wel braaf is, niet iemand die zich helemaal laat gaan of in het middelpunt van de belangstelling moet staan. Misschien is ze zelfs wel wat verlegen in grote groepen of bij mensen die ze niet kent. Maar ze is wel ambitieus, netjes en precies. Het zou goed kunnen dat ze Economie studeert.’

Mensen kunnen binnen dertig seconden een redelijk beeld krijgen van iemands intelligentie, zelfvertrouwen, extraversie en opgewektheid: zo blijkt uit sociaal psychologisch onderzoek. In (Voor)Oordeel mag een student een oordeel vellen over een andere student op basis van één foto. Daarna mag de veroordeelde het oordeel ontkrachten of bevestigen.

(Voor)oordeel

B Olga Helmigh en Raïssa Soeter

30

Volgend nummer is Anne zelf het onderwerp

Dajana reageert: ‘Anne heeft half gelijk: ik herken mezelf in bepaalde omschrijvingen, zoals vrolijk, spontaan en verzorgd. Ik sta positief in het leven. Alleen ben ik niet helemaal een ‘meisje meisje’. Ik houd van kleding, accessoires en shoppen, maar kijk ook graag voetbal en doe niet overdreven aan tuttebellen. Nederlands ben ik niet: in 1994 zijn mijn ouders samen met mij en mijn broertje gevlucht uit Bosnië, waar ik ben geboren. We gaan geregeld terug om familie en het land te bezoeken, maar hebben een Nederlandse verblijfsvergunning. Daar komt mijn positiviteit ook vandaan. Ik ben dankbaar dat ik hier veilig ben en kansen heb. Mijn ouders wonen in Zutphen, maar ik woon op kamers in Arnhem. Ik ga elk weekend naar huis, want ik ben een familiemens. Stappen met vriendinnen doe ik maar af en toe, en dan gaan we inderdaad cocktails drinken. Maar vaker houden we een filmavondje. Ik werk niet in een restaurant, maar doe modellenwerk. Laatst had ik een klus voor MTV, bijvoorbeeld. Op vakantie ga ik vaak, want ik heb een Spaanse vriend. Zodra de kansen zich voordoen, ben ik in het zuiden van Spanje te vinden. Lekker in de zon. Misschien dat ik er wil wonen na mijn studie. Ik doe International Business en Languages. Anne zat er in dat opzicht niet ver naast. Ambitieus, netjes en precies zijn omschrijvingen die zeker bij me passen. Hoewel ik niet echt verlegen ben. Ik houd van contact leggen en het leren kennen van nieuwe mensen.’

coo

s d

am

Anne oordeelt over Dajana

Janita Hoefnagel loopt voor haar opleiding Creatieve Therapie, waar ze voor de studierichting Psychomotorische Therapie heeft gekozen, een jaar lang stage in Theewaterskloof, Zuid-Afrika. Ze maakt ons komende maanden deelgenoot van haar belevenissen ver van huis.

Geluiden uitGenadendal

GenadendalZuid-Afrik

a

sensor #7, jaargang 16 31

De afgelopen weken is er weinig gebeurd en is er weinig ondernomen. De studenten en ik zitten helemaal in de ‘Zuid-Afrikaanse’ flow. Iedereen is druk bezig met stage en stageopdrachten. Eind november doen de kinderen op de basisschool namelijk examen, daarna is het zomervakantie hier, van 8 december tot 8 januari. Het duurt dus niet zo heel lang meer voordat de eerste groep vriendjes, ouders en andere aanhang naar Zuid-Afrika komt, om hier een aantal weken vakantie te vieren. Ik ben de enige van de complete groep die langer blijft. Mijn vertrekdatum staat op 25 juli 2012 gepland. En mijn familie ziet niet de mogelijkheid om dit jaar te komen. Geen vrije dagen meer, financieel niet mogelijk, wintersport, noem maar op. Gelukkig heb ik hier een lieve oom en tante en twee neven bij wie ik altijd terecht kan. Hoewel dat natuurlijk niet hetzelfde is als je familie in een bekende en veilige thuisomgeving! In het vooruitzicht heb ik ontiegelijk veel verjaardagen en afscheidsfeestjes van de studenten hier. Ook vieren we eind november sinterklaas en zijn we met z’n allen druk bezig om een community day te organiseren voor de inwoners van Genadendal en omstreken. Genoeg om me bezig te houden, maar te weinig om mijn gedachten vast te houden en ze niet te laten afdwalen naar het o-zo-mooie-Nederland. Vriendinnen, klasgenoten, familie, uitgaansgelegenheden, zelfs onze lokale supermarkt: ik mis alles! Zelfs de kleine dingetjes waar ik een hekel aan heb, zoals het Nederlandse verkeer. Na een aantal weken op de weg hier in Zuid-Afrika, kan ik vertellen dat zonder duidelijke regels bestuurders behoorlijk op je zenuwen kunnen werken. Dan zit er een geïrriteerde Janita achter het stuur. En geloof me, voordat zoiets gebeurt, moeten er duizenden druppels in de emmer zitten voordat hij bij mij overloopt. Dus, Nederlands verkeer: ik omarm je zodra ik terug ben! Ik kan niet wachten...

Heimwee

stoerM

an

nen

in

pa

k

Je eigen weg volgen zonder enig inzicht waar je naar toe gaat

Een jaar lang backpacken in een

onbekend land

Op mezelf gaan wonen (binnenkort)

TV

-ser

ie O

ne

Tree

Hil

l

DooRsTuDeRen

Een gloednieuwe witte Audi

Voor je stage naar het buitenland (Canada of Australië)

Hoge hakken Streetdance

Men

sen

die

wet

enw

at z

e w

illen

Wat vindt Aline STOER?Aline Timmer (19) is eerstejaars International Business and Languages (IBL). Daarvoor heeft ze de opleiding mbo Toerisme afgerond. Ze woont in Apeldoorn, waar ze ook een bijbaan heeft en waar ze aan streetdance doet.

‘Kwoots’

Lere

n d

ames

jasj

es

Bla

uw

coo

s d

am