servikal kosta v akalarinda elektrofizyolojik …norosirurji.dergisi.org/pdf/pdf_tnd_118.pdf ·...
TRANSCRIPT
SERViKAL KOSTA VAKALARINDA
ELEKTROFiZYOLOJiK iNCELEMELER
Dr. Kubilay VARLI. Dr. Mesude Durguner.
Hacettepe Universitesi TIP Fakiiltesi Noroloji Anabilim Dab
Tiirk Noro~iriirji Dergisi 1: 72-74. 1989
6ZET: Bu yazlda torasik 9kl~ sendromu te~hisiile elektronoromiyografik incelemeleri (ENMG)yapllan servikal7. vertebra transvers {JkmtJSlbilateral olarak uzun olan 9, bilateral servikal kostasl olan 5
hastanm elektrofizyoyojik bulgulan sunuldu. Servikal kostal1 hastalann dordiinde alt turunkus tutulu
~unun bulgulan mevcut iken diger hastalarm ENMGleri normal bulundu.
Anahtar Kelimeleri: Elektronoromiyografi, Servikal kosta,
GiRi~
Servikal kosta. oldukc;:aslk goriilebilen bir iskeletanomalisidir. Biiyiik c;:ogunlugu7. servikal vertebranm transvers C;:lkmtlsmmnormalden daha 'uzun 01
maSI ~eklinde. daha az bir klsml da bu transvers
c;:rkmtIile eklem yapml~ olan bir kemik parc;:asl~eklinde goriiIur (2).Her iki halde de bu iic;:rontgen filmlerinde goriilmeyen fibroz bir bant halinde sternumakadar uzanabilir (2, 10).
Servikal kosta brakial pleksusun ozellikle alt rurunkusuna bask! yaparak kolda bu rurunkusun innerve ettigi sahada agn, paresteziler hipoestezi. hipotenaradalelelerde atrofi ve kuvvetsizlige yol ac;:ar(4. 10).
Te~hisinde birc;:okgiic;:liik(3, 11)bulunan bu sendromda elektrofizyolojik incelemeler de her zaman te~his ile ilgili problemleri c;:ozememektedir (1. 8, 11).
Biz bu yazlda torasik C;:lkl~sendromu te~hisi ileelektromyografileri istenen, son bir YIl ic;:erisindeENMG yaptIgrmlz 14hastamn bulgulanm tartI~acagrz.
MATERYAL VE METOD
Son bir YIlic;:erisindelabaratuvanmlza torasik C;:lk!~sendromu te~hisi ile gonderilen 11kadm, 3 erkekhastaya Medelec MS 92 a cihazl ile ENMG yaplldl.Aglrhkh ~ikayetleri 8 inde sagda. 6 smda solda olanhastalann ya~ ortalamalan 35 (13-49)idi. Hastalannhepsinde abdiiktbr digiti minimi ve abdiiktbr pollisis brevis adelelerin ve gerekli olan bazllanna da fleksor karpi ulnaris ve triceps adelelerine konsantrik igne
72
SURMARY: Eleaophysiologic findings of ninepatients with bilateral long transvers procces of 7thcervical vertebra and five patients with bilateral cervical rib have been presented. All of the patients hadbeen diagnosed as thoradc outlet syndrome clinically.Electrophysiologic evidences of lower turuncus compression have been found in the four of the five patients with cervical rib whereas the others have not so.
Key Words: Cervical Rib, Electroneurom
yography
EMG si yaplldl. Amplifikatbr frekans arahgl bu cihazda EMG ic;:instandart olan 20 Hz- 10 kHz idi.
Hastalann hepsinde semptomatik tarafta ulnar vemedian sinir motor ve duyu, kar~l tarafda en az ulnar sinir duyu iletimi baklldl. Duyu (5)iletiminde ulnar sinir 5. parmaga. median sinir ic;:inise 3. parmagatakllan yiiziik elektrodla uyan verilerek kaYlt bu sinirler ic;:inuygun olan pozisyonda bilekten. standar·dizasyon saglamak iizere 12 cm uzakhktan. yaplldl.Motor iletim ic;:inkonsantrik igne uygun adelede ikenmedian ve ulnar sinir bilekte 7 cm uzakhktan ve dir
sekten yiizeyel elektrodla uyanldllar. Amplifikatbrfrekans arahgl duyu iletimi ic;:in20 Hz- 2kHz, motoriletim ic;:in2 Hz-lOkHz idi. F dalgasllatanslan motoriletim yaplhrken bilekten 10 uyanmda elde edilen enklsa latans (7) kaydedilerek tespit edildi.
BULGULAR
Hastalann hepsinin de ~ikayeti tek veya iki tarafta kolda ve/veya elde paresteziler ve agnlar idi. Hastalanrt aglrhkh ~ikayeti 8 inde sagda, 6 smda soldaidi. iki hastada norolojik muayenede el adalelerindehafif derecede atrofi. iic;:iindeCH dermatomunda hipoestezi ve iki hastada da Adson testi (+) idi. iki yonliiservikal grafilerinde 5 hastada bilateral servikal kosta, diger 9 hastada da 7. cervikal vertebra transfersC;:lkmtlsmmuzun oldugu goriiliiyordu. Bu son 9 hastanm hic;:birinde.~ikayetlerinin dl~mda. objektifbulgu yoktur.
denervasyon tespit edildi. Denervasyon potansiyelleri hic;:birhastada tespit edilmedi. Bu bulgular Tabla l'de topluca g6sterilmi~tir.
Servikal kostasl olan hastalardan d6rdunde ADM
ve APB adelelerinde tarn kasllma slrasmda c;:e~itliderecelerde interferens kaybl, motor unit aksiyon potansiyali suresinde uzama ile belirli kronik parsiel
Tablo : I Hastalann klinik ve elektromyografik bulgulan
Hasta TarafBulguRontgenEMG
ADM
APB
1 25 Y E
Sol-Uzun Cl TPrNormalNormal
2 49 Y K
Sag- .... ..
3 33 Y KSag- .... ..
4 28 Y KSag- .... ..
548yKSag1.2.3Serv. KostaKrPDenKrPDen
6 37 Y KSag1.... .. ..
7 18 Y KSag-Uzun Cl TPrNormalNormal
8 45 Y K
Sol- .... ..
9 43 Y KSag- .... ..
10 43 Y ESag- .... ..
11 38 Y ESag- .... ..
12 38 Y K
Sol3Serv. Kosta....
1334yK
Sol'3.... KrPDen KrPDen
14 13 Y KSag2 .... Normal Normal
(1) Hipotenar atrofi(2) Adson testi (+)
(3) C7_8 dermatomunda hipoestezi
ulnar sinir duyusal aksiyon potansiyeli amplitUdunormalden du~uk. bu ve diger hastalarda median sinir duyusal aksiyon potansiyeli amplitUdu normal bulunmu~tur. Bu bulgulardan bazllan Tablo II'detopluca g6sterildi. Bu tabloda sadece semptomatik tarafdaki bulgular g6sterildi.
ButUn hastalarda ulnar ve median sinir motor ve
duyusal distallatanslan ile dirsek-bilek segmentindeki motor iletim ruzlan normal bulundu. F dalgasllatanslan butUn hastalarda normal slmrlarda idi (6).Klinik muayene bulgulan olan ve servikal kostalanbulunan hastalardan uc;:unde bilekten kaydedilen
Tablo : II Median ve ulnar sinirlerden elde edilen duyusal aksiyon potansiyeli, motor aksiyon potansiyeliamplitUdleri ve F dalgasl latansl (ulnar sinir) degerleri
Duyusal Amp. (MikroV)Motor Amp. (mV)F (msn)Hasta
Kr P Denerv.3. Parm.S. Parm.ADMAPDADM
11320183029.0
2813,15 1525.7
31210202024.0
4720152527.2
5*+ 71**81029.4
6*+ 82**252029.0
797251822.8
81619152022.8
93028203023.8
10137202528.8
11186203020.0
12*123**301528.2
13*+1520231623.0
14*119221523.0
( *) Servikal kostasl olan hastalar(**) Normalin altmdaki deger
73
TARTI~MA
Servikal kosta slk goriilen bir iskelet sistemi anomalisi oldugu halde. brakial pleksusa seyrek olarakbaskl yapar (4).Servikal kosta boyun rontgen filmIerinde; servikal 7. vertebra transvers 9kmtIsmm normaIden birka<;milimetre daha uzun veya bu <;Ik!ntlile eklem yapml~ degi~ik uzunlukta bir kosta ~eklinde goriiliir. Her iki halde de bu uzantI filrnlerde goriilrneyen fibroz bant halinde devam eder (2. 10).
Servikal kosta. brakial pleksusun alt turunkusuna bask! yaptI~ taktirde Cg-TIdermatomunda paresteziler ve/veya hipoestezi. kolda ve elde agnlar ile eladelelerinde atrofi ve gii<;siizliigeyll a<;ar(2.9. 10).Te~hisin kesinle~mesinde elektrofizyolojik incelemelergereklidir. Konsantrik igne elektromyografisinde tenar ve hipotenar adelelerde kronik parsiel denervasyon. sinir iletimi <;ah~malanndaise ulnar sinir duyusalaksiyon potansiyel amplitiidiinde dii~me tespit edilir (3.5.9). F dalgasmm latansmda uzama oldugu (7)bildirilrni~tir. Smith (9), median sinirin 3. ve 1. parmaklardan uyanlarak elde edilen duyusal aksiyon potansiyel amplitiidleri oramn on vakasmm altInda 0.4den kii<;iikoldugu bildirmi~tir. Median sinirin bilekte. ulnar sinirin de ulnar kanalda slkl~masmm birarada oldugu vakalarda ortaya <;Ikantablo (1) klinikve elektrofizyolojik bulgulanyla torasik 9kl~ sendromu ile kolayhkla kan~abilir.
Bizirninceledigirniz vakalardaki bulgularImlz, siibjektif ~ikayetler dl~mda muayene bulgusu olrnayanfakat 7. servikal vertebra trasvers 9k!ntISI uzun olanhastalarda EMG ve sinir iletiminin ·normal oldugu
nu gostermektedir. Servikal kostasl olan be~ hastanm da ii<;iinciiEMG de, ii<;iinde de iletiminde altturunkus basklslm destekleyen bulgular tespit edilmi~tir. Bu hastalann be~inde de muayenede pozitif
74
bulgular mevcuttu. Ancak bu hastalarda servikal kostanm alt turunkusa bask! yaptIgmdan soz edilebilir.
F dalgasl latansmm biitiin hastalarda normal Slmrlarda bulunmasl. servikal kosta vakalarmda F dal
gasllatansmm yardImQ olrnadlgml telkin etrnektedir.
Sonu<;olarak. uzun servikal 7. vertebra tranvers<;Ikmtlslvakalannda klinik bulgu olrnadIk<;aelektronoromyografik incelemeye gerek olrnadl~m, ancakklinik bulgu veya servikal kosta mevcudiyeti halinde ise alt turunkus bask!smm mutlaka elektrofizyolojik olarak incelenmesi gerektigini dii~iinmekteyiz.
KAYNAKLAR
1. Caroll RE, Hurst LC: The relationship of the thoradc outlet
syndrome and carpal tunnel syndrome. din Orthop 164:149-153,1982.
2. Carmine IV: Thoradc outlet syndome. in Merrit's Textbook of
Neurology. ed by Rowland LP. seventh edition, Lea & Febriger.phiedelphia 1984 pp.334-341.
3. Cherington M: Ulnar conduction velodty in thoradc outlet
syndrome. N. Eng J Med 294: 1185-1189. 1976.4. Gilliat RW, Willison RG, Dietz V, et al: Peripheral nerve con·
duction in patients with cervical rib or band. Ann Neurol4:1224-29, 1978.
5. Kimura J: Electrodiagnosis in Disease of Nerve and Muscle. FADavis, phiedelphia 1984, pp.106-15.
6. Kimura J: Electrodiagnosis in Disease of Nerve and Muscle. FADavis, philedelphia pp.365-66, 1984.
7. Lachias T, Shahni BT. Young RR:Late responses as aids to diag
nosis in peripheral neurophaty. J Neurol Neurosurg psyhiatr43:165-60. 1980.
8. London GW: Normal ulnar nerve conduction velodty across the
thoradc outlet: Comparison of two measuring themicques. J Neurol Neurosurg psychiatr 38:756-60. 1975.
9. Smith T. Trojaborg W: Diagnosis of Thoradc outlet syndrome.Arch Neurol 44:1161-63, 1978.
10. Spillane JD & JA: An Atlas of Clinical Neurology. Third edition.Oxford Univ Press. pp.179-82. 1982.
11. Wilbourn AJ, Lederman RJ: Evidence for COnduction delay in
thoradc outlet syndrome is challenged. N EngJ Med 310:1052-53,1984.