SES YALITIMCISI

(SEVİYE 3)

YETERLİLİK KODU: 12UY0059-3

HAZIRLAYAN

CESUR ALTUNTAŞ

İÇİNDEKİLER

A.1.MESLEĞİN TANIMI

A.2. İş Sağlığı Ve Güvenliği İçin Gerekli Önlemleri Almak…………………………………………3

A.2.1.İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin Önlemleri ………………............................................4

A.2.2.Şant.Ye Risk Unsurları Ve Gerekli İkazlar……………………………………...............5

A.2.3.Sahada çalışma başlamadan önce alınacak önlemler.........................................................6

A.7.5.Önleyici faaliyetlere yönelik kontrol listesi.......................................................................7

A.3. İş Organizasyonu Yapmak………………………………………………………………............7

A.3.1. Mimari Proje Okumak.........................................................................................................8

A.3.Projeden Yalıtım Malzemesi Bilgisini Alma..........................................................................8

A.4.Yalıtım Yapılacak Yüzeyin Hazırlanması ...................................................................................10

A.4.1. Yüzey Tamiratı..................................................................................................................11

A.5. Araç-Gereç Hazırlamak ..............................................................................................................13

A.6.Ses Yalıtım Malzemeleri……………………………………………………………….……….20

B.DÖŞEMELERDE SES YALITIMI YAPMAK

B.1.Yüzer Döşemelerde ses yalıtımı......................................................................................................26

B.2-Tavanlarda Ses Yalıtımı..................................................................................................................28

B.2.1. Sarkık kirişlerde titreşim emici profillerle yapılan uygulama........................................29

B.2.2-Düz tavanlarda karkas sistemli yalıtım............................................................................30

B.3. Asma tavan sistemlerinde ses yalıtımı yapmak………………………........................................30

B.3.1.Geleneksel asma tavan ygulaması..................................................................................30

B.3.2.Çift kat alçı panelli asma tavanlar..................................................................................31

B.3.3.Vinil ses bariyerli asma tavan uygulaması…………………........................................32

C.DUVARLARDA SES YALITIMI

C.1. Karkaslı uygulama....................................................................................................................33

C.1.1. Ötelenmiş karkaslı uygulamalar....................................................................................35

C.1.2. Karkaslı sistem üzerine SBR kauçuk uygulaması........................................................35

C.2. Kompozit levhalarla yapılan ses yalıtımı.....................................................................................37

C.2.1.-SBR kauçuk üzeri çift kat alçı panel uygulaması.........................................................37

C.2.2Ötelenmiş karkaslı SBR kauçuk uygulaması..................................................................38

C.3. Bölme duvar uygulamaları…………………………………........................................................38

D.GÜRÜLTÜ KAYNAKLARINDA SES VE TİTRETİŞİM YALITIMI YAPMAK

D.1.Gürültü Kaynaklarında Ses Yalıtımı Yapmak ………………………................................……..37

D.2.Titreşim Yalıtımı Yapmak..............................................................................................38

4.KAYNAKCA……………………………………………………………………………...............40

A.1. MESLEK TANITIMI

Meslek Tanımı Ses Yalıtımcısı (Seviye 3); iş sağlığı ve güvenliği ile çevreye ilişkin önlemleri alarak, kalite

sistemleri çerçevesinde, mesleği ile ilgili iş organizasyonu yapan, her türlü yapıda ses yalıtımı

uygulamalarına ilişkin işlemleri yapan ve mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten nitelikli kişidir.

A.2. İş Sağlığı Ve Güvenliği İçin Gerekli Önlemleri Almak

İş Kazaları

İş kazalarının %10'unun, ölümlü iş kazalarının ise %31'inin inşaatta meydana gelmesi inşaat

sektörünün iş sağlığı ve güvenliği açısından taşıdığı riski açıkça ortaya koymaktadır. İnşaat işçileri,

asbestozisten sırt ağrılarına, el-kol titreşimi sendromundan çimento yanıklarına kadar çok çeşitli sağlık

sorunları ile karşı karşıya kalmaktadır. Yöneticiler de dahil olmak üzere tüm çalışanların eğitilmiş

olmalarının, böylece kendilerinin ve diğer çalışanların sağlık ve güvenliğine yönelik risk oluşturmaksızın

işlerini yürütebilmelerinin sağlanması.

A.2.1.İş Sağlığına ve Güvenliğine İlişkin Önlemler

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği

etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan tüm

alet, araç ve gereç ve cihazları,

İlk yardım çağırma 112: Bir yaralanma veya sağlık sorunu esnasında, sağlık ekibinden yardım

istemek için bilinmesi gereken telefon numarasıdır. Telefon numarasını bilmek yardımın zamanında

gelmesi için çalışma alanının tam adresini de bilmek demektir.

İş eldiveni: Duvarcılıkta iş yapar iken mutlaka eldiveni giymek zorundadır. El koruması için işçinin

ellerine ve yapacakları işe uygun olmalıdır.

Baret : Başa bir cisim düşmesi, çarpması veya başın bir yere vurulması yahut başın gerilimli bir

iletkene değmesi olasılığına karşı kullanılır. Genellikle, inşaat iş kollarında kullanılmaktadır.

Yönetim faaliyetleri dışındaki çalışan ve bunları ziyaret eden herkes, baret giymek zorundadır.

Genellikle, barette renk standardı şöyledir:

Beyaz renkli: Üst düzey yöneticiler ve ziyaretçiler, Mavi renkli: mühendislere ve teknik

elemanlara,

Turuncu renkli: Formenler ve ustabaşları, Sarı renkli: İşçiler, Kırmızı renkli: İş güvenliği, sivil

savunma ve yangınla mücadele elemanları, Yeşil renkli: Sağlık personeli içindir.

İş ayakkabısı: Duvarcılıkta ağır malzemenin kaldırılıp taşınması esnasında düşürme ve çivi batmaları

riskine

karşı emniyet ayakkabısı

kullanılmalıdır.

Reflektik yelek: İnşaat işlerinde çalışanların fark edilebilmesine yarayan renkli, gündüz

görüşü kolaylaştırmak için, turuncu veya kırmızı fosfor file örgü kumaştan yapılır. Önünde ve arkasında

geceleri ışık yansıtan şeritler bulunur, kolsuz yapıldığı için iş elbisesi üzerine giyilir. Kafadan

geçirilerek giyilen tipleri olabileceği gibi önden açılıp kapatılabilen yelek biçiminde giyilebilen tipleri

bulunmaktadır.

Yağmurluk: İşçiyi yağmurdan ve ıslak ortamın zararından korumada kullanılır. Yağmurluk, kaynak

dikişli ve dayanıklı fermuarlıdır. Boyu diz kapağının hemen altındadır.

Emniyet kemeri: Duvarcılıkta yüksek yerde çalışmalarda, düşmeye karşı emniyetli çalışmaya göre

uygun bel desteksiz paraşüt tipi emniyet kemeri muhtemel düşmelerde hasar almadan kurtulmasını sağlar.

İş iskelesi: İşin durumuna göre düşmeye karşı tutmayı ve dayanmayı sağlayan en az 60 cm gezinme

yeri ve basma yerinden en az 90 cm korkuluğa sahip iskeledir.

İlk yardım dolabının yerini bilmesi gerekir: Dolapta; Büyük sargı bezi (10 cm*3-5 m), Hidrofil gaz

steril (10*10 cm üçgen sargı 50’lik kutu), Antiseptik solüsyon (50 ml), Flaster (2*5 m), Çengelli iğne,

Küçük makas (paslanmaz çelik), Esmark bandajı, Turnike (En az 50 cm örtülü tekstil malzemeden), Yara

bandı, Tıbbi eldiven ve El feneri bulunmalıdır.

A.2.2 Şantiye risk unsurları ve gerekli ikazlar

a) Güvenlik ve sağlık işretleri: Özel bir amaç, faaliyet ve durumu işaret eden levha, renk, sesli ve/veya

ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el-kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren,

tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretlerdir.

b) Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan

işareti, daire biçiminde, beyaz zemin üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgiden

oluşur.

Sigara içilmez açık alev yasaktır yaya giremez yetkisiz kimse

giremez

c) Uyarı işareti : Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan

işarettir. Üçgen şekilli sarı zemin üzerine siyah piktogram, siyah çerçevelidi

İş makinesi Elektrik tehlikesi Tehlike

d) Emredici işaret : Uyulması zorunlu bir davranışı belirten işarettir, daire biçiminde, mavi zemin

üzerine beyaz piktogramlıdır.

Gözlük kullan Baret giy Eldiven giy İş ayakkabısı giy Emniyet kemeri kullan

5

e) Acil çıkış ve ilk yardım işaretleri: Acil çıkış yolları, ilk yardım veya kurtarma ile ilgili bilgi

veren işlemlerdir.

A.2.3.Sahada çalışma başlamadan önce alınacak önlemler

Sağlık ve güvenlik; inşaatın her aşaması (inşaat öncesi, inşaat sırası ve inşaat sonrası) için ayrı ayrı

planlanmalıdır. Çalışanların karşılaşabileceği risklerinsahada çalışma başlamadan önce kontrol edilmesi

daha ekonomik ve daha kolaydır. Örneğin;

Tüm çalışanları risklerden korumalı,

Kaçınılamayan riskleri değerlendirmeli,

Riskler ile kaynağında mücadele etmeli,

Toplu koruma önlemlerine öncelik vermeli,

Başka alternatif olmadığı durumlarda bireysel önlemler almalı,

Acil durum prosedürleri oluşturmalı,

Çalışanları mevcut riskler ve gerekli kontrol önlemleri hakkında bilgilendirmeli,

Uygun eğitimlerin verilmesini sağlamalıdır.

Yukarıda belirtilen yükümlülükler arasında yer alan “risk değerlendirmesi” konusu, 4857 sayılı İş

Kanunu uyarınca çıkarılan Yönetmeliklerde hem bir kavram olarak hem de bir yükümlülük olarak sıkça

değinilmesi nedeni ileayrı bir önem taşımaktadır. Risk değerlendirmesini “işyerlerinde var olan ya da

dışarıdan gelebilecek tehlikelerin çalışanlara, işyerine ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı

alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalardır “ şeklinde tanımlayabiliriz.

Makineler ve iş ekipmanlarının tedariki için bir satın alma politikasının belirlenmesi (ör: az

gürültülü ve az titreşimli aletlerin alınması),

İhale şartnamelerine sağlık ve güvenlik gerekliliklerinin de eklenmesi (en azından mevzuata

uygunluğun sağlanması),

İş sürecinin zarar görebilecek kişi sayısını azaltacak şekilde planlanması (ör: gürültülü işlerin

işçi sayısının en az olduğu zamanlarda yapılması),

Kontrol faaliyetlerinin, sahada çalışma başlamadan önce yapılması (ör: planlama, eğitim ve

bakım faaliyetleri),

İş sağlığı ve güvenliği konularında çalışanların katılımı ve etkin istişare için prosedürlerin

hazırlanması,

A.2.4. Önleyici faaliyetlere yönelik kontrol listesi

İnşaat alanında asbestli malzeme var mı?

İnşaat alanında bulunan herkes uygun baret ve emniyet ayakkabısı kullanıyor mu?

Riskleri, kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanmadan kontrol edebilmenin bir yolu var mı?

Çalışanlar, gerektiğinde yaptıkları işe uygun kişiselkoruyucu donanım kullanıyorlar mı?

İş ile ilgili tüm teçhizat, makine ve ekipmanda (KKD dahil) CE işareti var mı?

İnşaat alanına, çalışanların dışındaki kişilerin girmesini engellemek için gerekli tedbirler alındı mı?

Çevredekileri korumaya yönelik önlemler alındı mı? (ör: alanın yakınından geçenlere yönelik

önlemler)

Çalışanlar, çalışma alanlarına güvenli bir şekilde ulaşıp, orada güvenli olarak çalışabiliyorlar mı?

Örneğin, iskelelere geçiş güvenli mi?

Şantiye alanında uygun işaretleme yapıldı mı? (ör: trafik işaretleri, yetkili personel gibi)

© İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Mçük Şantiyelerde İş Sağlığı ve Güvenliği

Şantiye alanı düzenli, yeterince aydınlatılmış ve iyi tasarlanmış mı?

Gürültü ve titreşime maruziyeti azaltmak amacıyla gerekli tüm önlemler alındı mı?

Çalışanların iş dışındaki faaliyetlerine ve dinlenmelerine yönelik tesisler var mı?

Gerekli olduğu durumlarda uygulanacak gözetimine yönelik düzenlemeler var mı? Sağlık

Şantiyede yangına karşı yeterli önlem alındı mı? (ör: yangın söndürücüler ve kaçış yolları gibi)

Gerekli olan her yerde düşmeye karşı koruyucu önlemler alındı mı? İlk yardım hizmeti sağlanıyor

mu?

6

Mevcut güç kabloları (yeraltından veya yerüstünden geçen hat) işaretli mi ve bunlara ilişkin bir iş

düzeni var mı?

Kırılgan çatılar veya çatıların kırılgan bölümleri açık bir şekilde belirlendi mi?

Çukurlar, düşmeleri engellemek amacıyla, açıkça işaretlendi ve üzerleri sabitlenmiş koruyucularla

kapatıldı mı?

Elektrik sistemlerinin güvenli çalışmasını sağlayan önlemler alındı mı?

Bir işi merdiven kullanmadan daha güvenli bir şekilde yapmanın yolu var mı? (ör: hareketli taşıyıcı

gibi)

Çalışanların araçlardan zarar görmemesi için uygun iş planları yapıldı mı?

Araç ve teçhizat operatörleri uygun bir şekilde eğitildi ve gerekli olduğu yerlerde sertifikalandırıldı

mı?

Herhangi bir kazı, yeterli ölçüde destekleniyor veya göçme riskini en aza indirecek şekilde

düzenleniyor mu?

Araç yolları güvenli şekilde planlandı mı?

Dönebilen araçların etrafında yeterli mesafe bırakıldı mı?

İnsanların ve taşıtların kazı alanına düşmesini engelleyecek koruma var mı?

Kazı çalışmaları yetkili bir kişinin gözetiminde yapılıyor mu?

Çalışanların görüşünün alınması

Sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında çalışanların görüşünün alınması, yalnızca yasal bir zorunluluk değil,

aynı zamanda sağlık ve güvenlik konusuna ilgi göstermeleri, talimat ve prosedürlere uymaları ve iyileştirme

çalışmalarına katılmalarında da önemli bir etkendir. Bu nedenle, yeni bir teknoloji veya yeni ürünler iş

sürecine girmeden önce, sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında çalışanların da görüşü alınmalıdır.

A.3. İş Organizasyonu Yapmak

Proje

Yapının şekli, durumu, boyutları ile yapı elemanlarının yerlerini, şekillerini, boyutlarını belirli bir

ölçek dâhilinde kâğıt üzerinde gösteren çizimlere proje denir.

Çeşitleri

Projeleri; mimari ve statik projeler olarak ikiye ayırabiliriz.

A.3.1 Mimari Proje Okumak

Ölçü Almak

Bilindiği gibi yapılar kâğıt üzerine birebir ölçüde çizilemez. Belirli bir ölçek dâhilinde küçültülmeleri

gerekir. Proje içerisinde yer alan yapı elemanları hakkında okuyucuya daha çok bilgi vermek amacı ile

ölçümlendirme yapılır. Yapılan bu ölçümlendirme yapı elemanının gerçek boyutlarını ortaya koyar.

Projeden iki şekilde ölçü alınabilir. Birincisi, proje üzerine yapılmış olan ölçümlendirme çizgileri ve

rakamlarını kullanmaktır. İkincisi ise proje üzerinde bir cetvel yardımı ile gerçek uzunluğu tespit edilmek

istenen yapı elemanını ölçmek ve ölçülen değeri proje ölçeği ile çarpmaktır. İkinci yöntem doğru olmakla

birlikte özellikle büyük ölçeklerde, gerek çizimden kaynaklanan, gerekse uzunluğu ölçen kişiden

kaynaklanan hatalar neticesinde hassas sonuçlar elde edilemeyebilir.

Ölçümlendirme

Mimari projeyi meydana getiren kat planı, kesitler vb planlarda hem iç, hem de dış ölçümlendirme

yapılır. Bunun nedeni, projeyi okuyan kişinin her bir yapı elemanı için en üst düzeyde ve net bilgi

edinmesini sağlamaktır. Ölçü çizgileri, planda yer alan her bir girinti veya çıkıntı, boşluk ve açıklıkları

göstermelidir. Ayrıca ölçü çizgileri okuyucuya en fazla bilgiyi verecek yerden geçirilmelidir. Bu kurala göre

7

hazırlanmış bir projede belirtilen ilgili yerlere yalıtım yapılması için gerekli malzemenin miktarını

ölçümlendirmeyi dikkate alarak yapmak gerekir.

A.3.2. Projeden Yalıtım Malzemesi Bilgisini Alma

Mimari projelerde hangi elemanlar üzerine hangi tür yalıtım yapılacağı detay çizimleri ile ortaya

konulur. Bu sayede inşa sırasında herhangi bir tereddüt ve sonradan ortaya çıkacak olumsuzluklar

yaşanmamış olur.

Cinsi

Proje çizilmeden önce yapılan incelemeler, yapının neresinde hangi tür yalıtım yapılacağı hakkında

projeyi çizen kişiye gerekli bilgileri verir. Projeyi çizen yetkili projede bu ihtiyaçları detay çizimleri ile

ortaya koyar. Detaylarda, kullanılacak yalıtım malzemesinin türü (ısı, ses, su yalıtımı) tarama çizgileri ile

gösterilip malzeme cinsi uygulayıcıya bırakılacağı gibi, kullanılacak malzemenin cinsi de (poliüretan sert

köpük, bitümlü karton, kaya yünü vb) belirtilebilir. Aşağıda Şekil 2.1, 2.2, ve 2.3 te verilen örnekleri

inceleyiniz.

1- Döşeme kaplaması

2- Harç

3- Koruma betonu

4- Su yalıtım mebranı

5- Isı yalıtımı (çift kat olursa şaşırtmalı)

6- Buhar kesici mebran

7- Buhar dengeleyici

8- Eğim betonu

9- B.A. Döşeme

10- Tavan sıvası

Şekil 1: Teras çatıda ısı ve su yalıtım uygulaması detayı

1-Çatı örtüsü

2-Su yalıtım mebranı

3-Çatı tahtası

8

4-Havalandırılan çatı boşluğu

5-Isı yalıtımı

6-B.A. Döşeme

7-Tavan kaplaması

Şekil 2: Kullanılmayan çatıda ısı ve su yalıtım uygulaması detayı

Şekil 3: Temelde ısı ve su yalıtım uygulaması detayı

İnşaatın yapımını üstlenen şahıs veya şahıslar, projede belirtilen yapı elemanlarına gerekli yalıtımı

uygular. Proje detayında yalıtım malzemesinin cinsi belirtilmiş ise uygulayıcı mutlaka belirtilen yalıtım

malzemesini kullanmak zorundadır. Çünkü aynı işi göreceği düşünülen yalıtım malzemesi çeşitli fiziksel ve

kimyasal (darbe, basınç, solventler vb.) etkilere karşı koyamayabilir ve sonuçta yalıtım malzemesinden

istenilen verim alınamayabilir. Eğer detay çizimlerinde yalıtım malzemesinin cinsi önemsiz görülerek

uygulayıcıya bırakılmış ise uygulayıcı yüzeye en uygun malzeme seçimini aşağıdaki hususlara dikkat

ederek yapmalıdır:

Ortamdaki su basıncı,

Zeminin yapısı,

Yapıdan beklenen hareketler,

Ürünün üzerine gelecek olası yükler,

Yapıdaki detaylar.

Ölçüleri

Projede yer alan detay çizimlerinde gerek taramalarla, gerekse açıklamalarla belirtilen kullanılacak

yalıtım malzemelerinin cinsi hakkında uygulayıcı bilgi sahibi olacaktır. Ancak ne kadar ve hangi tür yalıtım

malzemesine ihtiyaç duyulacağı projenin kendisinden alınabilir.

Yalıtım yapılacak yapı elemanının boyutları proje üzerinden ölçü çizgileri veya cetvel ve ölçek

kullanılarak hesap edilmelidir.

Yatay elemanlar (teraslar, döşemeler, temeller vb.) ve düşey elemanların (duvar, kolon, vb) ölçüleri

ilgili planlar ve kesitler kullanılarak çıkarılmalıdır. Bu sayede maliyeti artıracak ihtiyaç fazlası malzeme

veya zayiat önlenmiş olacaktır.

A.4.Yalıtım Yapılacak Yüzeyin Hazırlanması

9

Bütün yalıtım türlerinde yüzey hazırlığı hayati önem taşımaktadır. Uygulamada gerekli zaman dilimi

ayrılmazsa, aceleye getirilen ve özensiz yapılan bir yüzey hazırlığı üzerine uygulanacak malzemeden

istenilen performansın alınması mümkün olmayacaktır.

Yüzey Temizliği

Yüzey temizliğinde yüzeyde bulunan kalıp yağı, tuz kusması, pas gibi aderans önleyiciler yüzeyden

uzaklaştırılmalıdır.

Tuz Kusması

Mineral esaslı yapı malzemelerinin su ile teması sırasında yapının içerisinde mevcut olan ve su ile

çözülebilir olan tuzlar yüzeye taşınır. Suyun buharlaşması sonucunda yüzeyde kalan bu tip tuzlar kusmalara

neden olurlar. Bu kusmalar yalıtım katmanının yüzeye yapışmasını engelleyeceği için uygulamadan önce

tam olarak temizlenmeleri gerekmektedir. Temizleme işlemi; basınçlı su, ıslak kumlama veya özel temizlik

maddeleri ile yapılır.

Yağlardan Arındırma

Yüzeye yapışmaya engel teşkil edecek kalıp yağları temizlenmelidir. Bunun için çeşitli yöntemler

uygulanmaktadır. Yağ, şalümo alevi ile yakılabilir. Ancak alevin tehlikelerine karşı önlem alınmalıdır.

Betonu çok ısıtıp patlatmamaya da dikkat edilmelidir. Yağ derine işlemiş ise oyulup çıkarılarak tamir harcı

ile doldurulmalıdır. Kalıp yağı gibi betonun üzerinde olan yağlar tel fırça yardımı ile çıkarılabilir. Basınçlı

ve deterjanlı su ile yıkamada yağdan kurtulmanın diğer bir yoludur.

A.4.1. Yüzey Tamiratı

Korozyon Tamiratı

Metallerin çevreleri ile girdikleri elektro-kimyasal reaksiyon sonucu aşınmaya ve bozulmaya

uğramasına korozyon denir. Donatılı beton içerisine su sızarsa gerek beton hazırlanırken kullanılan katkılar,

zemin suyunda çözünmüş halde bulunan sülfat ve tuzlar betonun özelliklerine bağlı olarak zamanla betona

kimyasal yolla etki yapar, betonarme sistemini yıpratır. Genel olarak beton geçirimsiz bir yapı elemanı

olmasına rağmen çeşitli faktörlerin etkisi ile betonun pH değeri düşer, bu da korozyonun nedenlerinden

biridir. Korozyon sonucunda donatı üzerinde ortamdaki şartlara bağlı olarak donatının hacminin birkaç katı

kadar hacim artışı yapan pas tabakası meydana gelir. Bunun sonucu olarak beton çatlar ve parçalanır.

Donatının açığa çıkması ile de korozyon daha da hızlanır. Betonarme yapıların korozyona karşı

korunmasında kaliteli beton kullanımının yanı sıra su yalıtımı yapmanın önemi büyüktür. Zemin sularına

karşı yapıyı korumak için temelde uygun su yalıtımı mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca betona katılan korozyon

inhibitörleriyle de ilave önlemler alınabilir. Bu inhibitörler hem sıvı, hem de gaz halde sızarak donatı

üzerinde bir film tabakası oluştururlar. Eğer bu önlemler baştan alınmamış ve korozyon meydana gelmiş ise,

bu kısımlar tamir edilmelidir (Şekil 3.1).

10

Şekil 8. Korozyona uğramış donatının tamiri

Kırık, Boşluk, Çökme ve Çatlakların Tamiri

Öncelikle eğer varsa yalıtım malzemesinin uygulanacağı zemindeki kırık, boşluk, çökme gibi

düzensizlikler giderilmelidir. Çatlakların önce ne tür bir çatlak olduğu belirlenmeli, tamir işlemi ondan

sonra yapılmalıdır. Çatlaklar tiplerine göre ikiye ayrılırlar:

1. Yapısal olmayan çatlaklar

2. Yapısal çatlaklar

Yapısal Olmayan Çatlaklar

Yüzeysel olarak görülen ve sıva çatlağı olarak adlandırılan çatlaklardır. Bu tip çatlaklar hareketsizdir

ve örümcek ağını andırır bir görünümdedir.

Yapısal Çatlaklar

Yapılarda taşıyıcı betonarmede görülen çatlaklardır. Kendi aralarında ikiye ayrılırlar.

Statik (hareketsiz) çatlaklar

Dinamik (hareketli) çatlaklar

Statik çatlaklar mekanik yöntemlerle kırılarak açılmalı ve uygun bir tamir harcı ile doldurulmalıdır.

Birkaç cm’den derin olmayan yapısal veya yapısal olmayan çatlaklar çeşitli mineral veya reçine esaslı

ürünler kullanılarak tamir edilir. Soğuk derzler ve hareketsiz çatlaklar “U” biçiminde ve 2–3 cm

derinliğinde açılarak kireç içermeyen tamir harçları ile doldurulmalıdır.

Derin çatlakların tamiri için çeşitli mineral ve reçine esaslı ürünler kullanarak bir iğne ya da uç

kullanarak manüel ya da motorlu pompa sayesinde çatlak aralığından madde zerk etmek suretiyle tamir

edilebilirler.

Ahşap, Metal, Kâgir ve Tesisat Yüzeyleri Hazırlama

Yalıtım yapılacak yüzeyde, yukarıda anlatılan temizlik ve tamirat işlerinden sonra aşağıdaki işlemler

de yapılmalıdır.

Keskin Dönüşlerin Yuvarlatılması

Taban – duvar, duvar - duvar ve duvar – tavan birleşim noktalarındaki köşeler uygulamadan önce

yapısal tamir harcı ile pahlandırılmalıdır. Sivri köşeler kıvrılarak veya tıraşlanarak yuvarlatılmalıdır.

11

Taşıyıcı Olmayan Katmanların Kaldırılması

Mevcut mineral esaslı yüzeylerdeki taşıyıcı olmayan katmanlar, kireçli sıva, yağ emmiş şap vs gibi

kaplamalar uygulamadan önce tam olarak kaldırılmalıdır.

Mekanik kırma işleri ile,

Yüksek veya çok yüksek basınçlı su ile,

Islak veya kuru kumlama ile,

Frezeleme ile,

Mekanik fırçalama ile,

Bilyalama ile uzaklaştırılabilir.

Bu tip katmanların kaldırılması ile uygulanacak yalıtım malzemesinin yüzeye aderansı sağlanmış

olacaktır.

Beton kalitesinin yetersizliğinden dolayı veya beton imalatı sırasındaki negatif dış etkenler sebebi ile

beton yüzeyinde zayıflık oluşabilir. Bu zayıflık kendini tozma veya gevşek parçacıklarla gösterir.

Uygulamadan önce bu kısımlar sağlam yapıya kadar kazınmalı veya uygun yöntemler ile kaldırılmalıdır.

Murç ve çekiç ile yüzey gevşek parçalardan arındırılabilir ayrıca aynı işlemi yapan makinelerde

kullanılabilir. İşlem bittikten sonra bir süre tozun yatışması beklenmeli ve tozu yüzeyden uzaklaştırmak için

süpürme işine geçilmelidir.

Segragasyona (beton-agrega ayrışması) uğramış yüzeyler varsa bunlar su yalıtımından önce

kaldırılmalıdır. Bu amaçla gevşek bölge mekanik işlemlerle gevşek parçalardan arındırılmalı ve uygun bir

tamir harcı ile doldurulmalıdır.

Parlak Yüzeylerin Pürüzlendirilmesi

Malzemenin zemine tutunmasına mani olacak derecedeki parlak veya aderansı düşük yüzeyler

mekanik yöntemlerle pürüzlendirilmelidir.

Tij Deliklerinin Doldurulması

Betonarme imalat sırasında kullanılan demir çubukların geçirilmesi için kullanılan deliklerdir.

Özellikle su yalıtımına başlamadan önce bu delikler doldurulmalıdır. Eğer deliklerin içerisinde plastik

parçacıklar varsa bunlarda çıkarılmalıdır.

Yüzeyden dışarı çıkan demirler varsa, beton kırılarak demirin en az 2 cm içeride kalacak şekilde

kesilmelidir. Bu tür delikler yüksek aderansa sahip tamir harcı ile doldurulmalıdır.

A.5. Araç-Gereç Hazırlamak

Yalıtım Makineleri

Yalıtım işlerinde kullanılan yalıtım malzemesinin, cinsine ve uygulanacağı yüzeye bağlı olarak

yüksek basınç üreten veya ısı ile birleştirme yapabilen cihazların ortak adıdır.

Çeşitleri

Yalıtım makineleri ısı, ses ve su yalıtımlarında kullanılır. Bu makineleri aşağıdaki başlıklar altında

inceleyebiliriz:

Poliüretan makinesi

Kaynak makinesi-robot (su yalıtımında)

Görevleri

Poliüretan Makinesi

12

Poliüretan makinesi, sıvı veya plastik kıvamdaki poliüretan esaslı malzemeyi uygun miktarlar da

oranlayarak yüksek basınçla uygulama yüzeyine püskürtür. (Bakınız: Resim 1.1) Bu özelliği ile işçilik ve

zaman tasarrufu sağlar. Yalıtım malzemesi yüzeye basınçla uygulandığı için maksimum aderans (yapışma)

sağlanmış olur.

Resim 1. Poliüretan makinesi

Poliüretan Makinesinin Özellikleri

Hidrolik Tahrikli

PLC Kontrollü

4 Pistonlu pompa sistemi

Malzemeyi 1/1 oranlayarak transfer eder.

15 metre hortum ile birlikte (Standart) (Opsiyonel 45 m)

Hortum Özellikleri

Isıtıcılı

İzolasyonlu

500 bar basınca dayanıklı

Poliüretan Makinesi Genel Olarak

Soğutma Sistemi Boru ve Ekipmanların

İzolasyonlarında

Çatı ve Teraslarda

Özel Panel Plaka Modüllerinde

İnşaatlarda

Hangarlarda

Fabrikalarda

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde

Soğuk Depolarda

Dondurulmuş Gıda Tesislerinde

Süt, Maya Tesislerinde

Güneş Enerji Sistemlerinde

Otomotiv Sektöründe kullanılır.

Otomatik Kaynak Makinesi (Robot)

Su yalıtım örtüleri bindirme payları bırakılarak yüzeye serildikten sonra bindirme yerlerinden su ve

nem almaması için bu bölgelerin birleştirilmesi işleminde kullanılan makinedir (Resim 1.2).

13

Resim 2.

Yüksek ısıya dayanamayan PVC asıllı su yalıtım örtülerinde el tipi küçük olanı kullanılmaktadır

(Resim 1.3).

Resim3.

El Araçları

Yalıtım malzemelerinin gerek yüzeye uygulamadan önce yüzey hazırlığı, gerekse uygulama ve montaj

sırasında işçilik, zaman ve malzemeden tasarruf sağlayan basit el araçlarıdır.

Çeşitleri

Yalıtım malzemelerinin en iyi şekilde görevlerini yapabilmeleri için maksimum verim alınması,

ömürlerinin uzun olması ve müşteri memnuniyeti için bazı el araç ve gereçlerinin kullanılması zorunludur.

Aksi takdirde, yalıtım malzemesi yüzeye sağlam bir şekilde monte edilemeyecektir.

Yalıtım malzemelerinin sağlıklı uygulanabilmesi için gerekli olan el araçları şunlardır:

Vurma ve Kırma Araçları,

Çekiç

Madırga

Kırıcı matkaplar

Sıkma ve Vidalama Araçları

Tornavidalar ve çeşitleri

Kesici ve Delici Araçlar

Murç

Spiral

Demir testeresi

Matkap

Maket bıçağı ve bıça

Koruyucu Gereçler Maske

Eldiven

Çizme

Baret

Gözlük

14

Diğer Araçlar

Spatula

Metal Rulo

Görevleri, Kullanım Şekli, Bakım ve Onarımı

Vurma ve Kırma Araçları

Çekiç: Isı ve ses yalıtım malzemelerinin yüzeye montajında ve dübel ile burgulu çivilerin

çakılması işleminde kullanılır. Çekiçler metal kısma çok yakın ve sapın uç kısmından

tutulmamalıdır (Resim 1.5).

Resim 5

Madırga: Isı, ses ve su yalıtım malzemelerinin yüzeye uygulanabilmesi için zemin

hazırlığı aşamasında kâgir yüzeydeki istenmeyen çıkıntı, artık ve kalıntıların murç ve

keski ile temizlenmesi işleminde vurma işini gören araçtır. Ele vurmamak için özen

gösterilmelidir (Resim 1.6).

Resim 6

Kırıcı Matkaplar: Yalıtım işlerinde yüzey hazırlık aşamasında istenilmeyen kalıntı ve

çıkıntıların temizlenmesi işinde kullanılan araçtır (Resim 1.7).

Kırıcı uçlar matkaba sıkıca bağlanmalıdır. Topraklı piriz kullanılmalıdır. Hareketli yardımcı kol, tutuş

şekline göre ayarlanmalıdır. Kullanım sırasında mutlaka tutacaklarından tutulmalı ve hareketli metal kısma

dokunulmamalıdır. Makinenin gücü dikkate alınarak gereğinden fazla zorlanmamalıdır.

15

Resim 7

Sıkma ve Vidalama Araçları

Tornavidalar: Isı ve ses yalıtım malzemelerini yerine monte etme sırasında kullanılan

vidaların sıkma işlerinde kullanılır. Tornavidaların şarjlı ve çok uçlu tipleri de vardır.

Tornavidalar asla ıskarpela yerine kullanılmamalıdır (Resim 1.8).

Resim 8

Kesici ve Delici Araçlar

Murç: Yalıtım yapılacak yüzeyin durumuna göre duvar veya zeminde yapılacak

tamiratlarda kırma veya delik delme amacıyla kullanılan çelikten yapılmış keski veya

delicilerdir. Arkasına vurmaktan oluşmuş dağılan ve ezilen kısımlar yaralanmalara neden

olmaması için çarka tutularak temizlenmelidir (Resim 1.9).

Resim 9

Spiral: Özellikle su yalıtımı yapılacak metal yüzeylerin hazırlanmasında kullanılır.

Metallerin keskin kenarları, sivri köşeleri ve varsa kaynak çapaklarının siliminde kullanılır

(Resim 1.10).

16

Topraklı priz ile kullanılmalıdır. Makine ele aldıktan sonra çalıştırılmalı ve tamamen durana kadar

yere bırakılmamalıdır. Kesinlikle çatlak ve kırık taşlar kullanılmamalı ve muhafazası çıkarılmamalıdır.

Resim 10

Demir Testeresi: Yalıtım işlerinde özellikle ısı ve ses yalıtım malzemelerinin yüzeye

montajı sırasında alüminyum ve sac profillerin kesilmesinde kullanılır (Resim 1.11).

Resim 11

Matkap: Isı ve ses yalıtım işlerinde, malzemenin yüzeye uygulanmasında kullanılan

dübeller için delik delme işlerinde kullanılır (Resim 1.12).

Kullanılan uç matkaba sıkıca bağlanmalıdır. Delme işlerinde kör ve kırık uçlar kullanılmamalıdır.

Resim 12

Maket Bıçağı ve Bıçaklar: Yalıtım malzemelerinin şekillendirilmesinde kullanılır. Kanca

uçlu tipleri vardır (Resim 1.13).

Kullanırken el, kol vb yerlerin kesilmemesine dikkat edilmelidir. Uç gereğinden fazla dışarı

çıkarılmamalıdır.

17

Resim : 13

Koruyucu Gereçler

Maske: Gerek şalümo aleviyle ısıtılarak uygulanan gerekse basınçla beraber yüzeye

püskürtülerek uygulanan yalıtım malzemelerinin toz ve gazlarından korunmak için

kullanılır. Kullanırken yüz kısmına tam olarak oturmasına dikkat edilmelidir (Resim 1.14).

Resim 14

Eldiven: Yüksek sıcaklıklarda ısıtılarak uygulanan su yalıtım malzemelerinin veya

püskürtme tipi yalıtım malzemelerinin ele bulaşmaması için ve elleri korumak için önemle

kullanılması gereken bir gereçtir (Resim 1.15).

Resim 15

Çizme: Daha çok su yalıtım malzemelerinden ısıtılarak veya eritilerek kullanılanların

yapımında ayakları korumak için kullanılırlar (Resim 1.16).

Resim 16

Baret: Baret sadece yalıtım işlerinde değil özellikle inşaat sektörünün

vazgeçilmezlerindendir. Çünkü başın korunması inşaat işlerinde mutlaka dikkat edilmesi

gereken bir husustur (Resim 1.17).

18

Resim 17

Diğer Gereçler

Spatula: Spatula yalıtım işlerinde, derz dolgu macunlarının çekilmesinde ve yalıtım için

yüzey hazırlık aşamasında kazıma işinde kullanılır (Resim 1.18).

Resim 18

Metal Rulo: Isı ile kaynak yapılan su yalıtım örtülerinin kaynak yerlerinin

baskılanmasında kullanılır (Resim 1.19).

Resim 19

Şalümo: Su yalıtım malzemelerinin yapıştırılması için ısıtılmasında kullanılır (Resim

1.20).

Resim 20

A.6.Ses yalıtım Malzemeleri

Ahşap Lifli Levhalar Ağaç liflerinin (köknar) portland çimentosu ile yapıştırılarak basınç altında

preslenmesi ile elde edilirler. Lifler arası boşluklar nedeniyle ısı ve ses yalıtımında kullanılır. Ses yalıtımı olarak, bölme duvarların yüzeylerinde veya çift duvarların arasında kullanılır. Ayrıca asma tavanlarda da kullanılabilir. Bağlayıcı olarak portland çimentosu kullanıldığı için su geçirmez, B1 sınıfı zor alev alır malzemedir. Oldukça hafif ve organik bir malzemedir. 60 cm

19

x 60 cm, 60 cm x 120 cm, 60 cm x 240 cm ebatlarında ve 15 mm – 50 mm. arası kalınlıklarda üretilirler.

Resim:21 Akustik Paneller.

Akustik paneller, Özellikle sinema, konferans, tiyatro, toplantı salonu gibi

mekanlarda sesin hem sönümlenmesi (emilmesi) ve hem de yankılanma (reverberasyon) süresinin düzenlenmesinde kullanılırlar. Duvar ve tavanlarda kullanılabildiği gibi ses yalıtımlı kapı imalatlarında da kullanılırlar. Ahşap veya kumaştan imal edilirler. Delikli (perfore) veya derzli panellerin hangi frekans aralığındaki (alçak, orta, yüksek) seslerde emilim sağladığı imalatçı firmadan öğrenilerek projelendirme esnasında bu bilgilerden yararlanılmalıdır. Delikli veya derzli panellerde, sesin bir kısmı bu deliklerden içeri girer, karşı yüzeye çarpar, tekrar yansır. Bu yansıma tekrarlanarak ses enerjisi tükenir ve panel içinde emilmiş olur.

Derzli paneller: Bu panellerin ön yüzü derzli, arka yüzü deliklidir. 120 cm x 120 cm ; 70 cm x 140 cm ; 130 cm x 340 cm gibi ölçülerde imal edilirler. Kalınlıkları 18 mm. , ağırlıkları 13,5 – 14 kg/m2 dir.

Delikli (perfore) paneller: Panel kalınlığınca delik açılabildiği gibi, önlü arkalı belli derinliğe kadar delik de açılabilir. 120 cm x 120 cm ; 70 cm x 140 cm ; 130 cm x 340 cm gibi ölçülerde imal edilirler. Kalınlıkları 18 mm. , ağırlıkları 13,5 – 14 kg/m2 dir. Çok küçük delikli mikroperfore paneller de vardır.

Yansıtıcı paneller: Bunlar da delikli ve derzli olabilirler; ancak panelin salona bakan tarafı bu şekildedir. Panelin arkası düzdür. Sesin yönlendirilmesinde kullanılırlar.

Akustik kumaşlar: Panellerin değişik renk ve dokuda kumaşla kaplanmasıyla elde edilirler. Sesei yansıtma ve emme amacıyla kullanılırlar.

20

Resim:22

Lifli Malzemeler Taşyünü: Ergimiş camın çeşitli metotlarla lif haline getirilmiş şeklidir.

Hammaddesinin esasını silis kumu oluşturur. 20-200 kg/m3 yoğunluklarda üretilir. Genellikle 30-100 kg/m3 yoğunluklarda kullanılır. Düşük yoğunluklu olanlar rulo halinde, yüksek yoğunluklu olanlar levha halinde satılır. Basınç mukavemeti cam yününe göre daha fazladır. 50 mm. kalınlıktaki taşyününün ses yutuculuk katsayısı 0.90’dır. Ancak bu değer yüksek frekanslı tiz sesler içindir. Düşük frekanslı bas (kalın) sesler için yutuculuk katsayısı daha düşüktür. Ses yalıtımı olarak yüzer döşemelerde (yüksek yoğunluklu olarak seçilmelidir) veya bölme duvarlarda panellerin arasında uygulanır.

Resim:23

Camyünü: Ergimiş camın (silis kumunun) yüksek sıcaklıklarda eritilerek lifli hale

getirilmiş halidir. Hammaddesi, silis kumudur. Camyünü malzemesine form vermek ve lifleri birbirine yapıştırmak için bakalit kullanılır. Bu yüzden camyününü bakalitli (sarı) veya bakalitsiz (beyaz) olarak iki türe ayırabiliriz. Bakalitli olarak üretilen camyünü sarı renkte olup rulo, levha gibi bir forma sahiptir. Bakalitsiz olarak üretilen camyünü ise beyaz olup formsuzdur. 50 mm. kalınlıktaki camyününün ses yutuculuk katsayısı 0.90’dır. Ses yalıtımı olarak bölme duvarlarda panellerin arasına koyulur.

21

Resim:24

Mantarlar Granül haldeki mantarlar sıkıştırılarak kalıp haline getirilir. Bu kalıptan istenilen

boyutlarda kesilerek mantar levhalar elde edilir. Organik bir malzeme olup iyi bir ses yalıtımı sağlar. Çok katlı binalarda darbe sesine karşı yüzer döşeme uygulamasında, titreşim yayan gürültülü cihazların temellerinde, bölme duvar içlerinde ve dilatasyon derzlerinde kullanılan ses yalıtım malzemesidir. Elastik bir malzeme olup su veya nemden etkilenmez. Piyasada 60 cm x 90 cm. ebatlarında ve 5 mm – 10 mm. kalınlıklarda satılır.

Kauçuk katkılı mantarlar: Granül haldeki mantarlara kauçuk ilave edilerek sıkıştırışılıp istenen boyutlarda kesilmesiyle elde edilirler. 500 – 540 kg/m3 yoğunluktadırlar. Piyasada 60 cm x 90 cm. ebatlarında ve 5 mm – 10 mm.

kalınlıklarda satılır. 300 Hertz frekansta ses yutma katsayısı 0.40 iken 4000 Hertz frekansta 0.60’tır.

Şilte mantarlar: Lamine, laminant parkelerin ve halıların altlarında ses yalıtım tabakası olarak kullanılır.Piyasada 1 mm – 6 mm kalınlığında ce 1 m. eninde rulolar halinde satılır.

Resim:25

Sentetik Kauçuklar Öncelikle SBR (Stiren butadien kauçuk) ve EPDM (Etilen Propilen Dien Monomer)

kavramlarını açıklayalım. Her ikisi de sentetik kauçuk türevidir. SBR granülleri kullanılmış araba lastiklerinin yeniden işlenmesiyle üretilir. SBR kauçuk granülleri tenis, golf, futbol, basket ve çocuk oyun sahalarının zemin kaplamasında kullanılır. EPDM de aynı şekilde bir elastomerik (esneyebilen) malzeme olup her türlü sert hava koşullarına, düşük hava sıcaklıklarına dayanıklıdır. SBR gibi spor alanlarının, parkların zeminlerinde kullanılır.SBR ve EPDM granüllü kauçukar döşemede ve duvarlarda kullanılmaktadırlar.

SBR kauçuk granüllerinden imal edilmiş şilteler 3 mm – 10 mm. kalınlıklarda,125 cm. eninde, 20 m. uzunluğundadır. Yoğunluğu 720 kg/m3 dür. Masif, lamine veya laminat parkelerin altında kullanıldığında özellikle topuk sesini azaltıcı etkisiyle

22

ön plana çıkar. Aynı zamanda halı, seramik vs. döşeme kaplamaları altında kullanılabildiği gibi alçıpan duvarların arasında, müzik stüdyolarında, gürültülü cihazların bulunduğu mekanlarda kullanılır.

SBR kauçuk granüllerinden imal edilmiş yalıtım bantları 6 mm. kalınlığında, 10 – 40 mm. eninde, 1 m. uzunluğundadır. Yoğunluğu 700 kg/m3 dür. Tuğla, gazbeton duvar uygulamalarında veya hafif bölme duvar uygulamalarında döşeme ile duvarın irtibatını keserek ses köprülerine engel olur.

Resim:26

Süngerler/Köpükler Esnek, açık hücreli, poliüretan ses yutucu malzemedirler. Kendinden yapışkanlı olarak da

üretilirler. 6 mm – 50 mm. kalınlıkta üretilirler. Üzeri kumaşla kaplanabilir. Duvarlarda, havalandırma ve mekanik sistem yalıtımında, gürültülü cihazlardan yayılan sesin yalıtılmasında, otomotiv sektöründe kullanılır. Siyah renklidir. 90 kg/m3 yoğunlukta olup -40 0C ile 110 0C arasında kullanılabilir. NRC (ses yutuculuk değeri) 25 mm kalınlık için 0,44 , 50 mm kalınlık için 0,73 tür.

23

Resim:27

Vinil Ses Bariyerleri Vinil Ses Bariyerleri: En önemli özellikleri ağır olmalarıdır. Bilindiği gibi bir malzeme

ne kadar ağır kütleli ise ses geçişine o kadar iyi direnç gösterir. Vinil ses bariyerleri, geri dönüştürülmüş vinil atıkların ağırlaştırılarak (kalsiyum silikat gibi minerallerle ekstrüze edilerek) şilte haline getirilmesiyle üretilirler. Tavan, döşeme ve duvarlara ekstra kütle ekleyerek ses yalıtımı sağlarlar. Ağır kütleli olmalarına karşın incedirler. Oldukça esnek, kolay uygulanabilir bir malzemedir. Çivi ile çakılabilir, yapıştırılabilir veya asılabilir. Fabrikalarda ses perdesi olarak kullanılabilir, boru veya kolonların çevresi kaplanabilir. Siyah veya gri renktedirler. Kendinden yapışkan olanları da vardır ancak mekanik tesbit mutlaka tavsiye edilir. Kullanım alanları şunlardır: -Duvar içlerinde, iki tuğla arasında, iki alçı pano arasında -Zeminlerde şap altında, halı altında -Tavanlarda -Borularda -Her türlü gürültülü mekanlarda taşınabilir ses perdesi olarak -Gemi ve yatlarda, trenlerde 102 cm x 10 m. lik şilteler olarak satılırlar. Kalınlık ve birim alan ağırlıkları şu şekildedir:

2 mm kalınlık 3.5 kg/m2 2.5 mm kalınlık 4.4 kg/m2 3.2 mm kalınlık 6.0 kg/m2

Resim:28

Gürültü Kontrol Camları Pratik olarak bakıldığında, cam kalınlığı ne kadar fazla ise o kadar iyi ses yalıtımı

24

sağlanır. Ancak cam kalınlığını istenildiği kadar artırmak mümkün olmadığından gürültü kontrol camları ortaya çıkmıştır. Gürültü kontrol camlarında, iki cam plaka ses emici ve bağlayıcı özellikli bir tabaka ile ısı ve basınç altında birleştirilir. Tek pano olarak kullanılabileceği gibi ısıl cam sisteminde de kullanılabilir ve aynı anda ısı ve güneş kontrol sistemlerine entegre edilebilir.Isıl cam sistemlerinde cam kalınlıklarını farklı tutmak da ses yalıtımı için düşünülen bir diğer seçenektir.

Resim:29

© İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Güvenliği Kampanyası - 2006

B.DÖŞEMELERDE SES YALITIMI YAPMAK

B.1.Yüzer Döşemelerde ses yalıtımı:

Üst kattaki komşunun gürültüsü çoğu zaman bir şikayet sebebidir. Bunun nasıl önlenebileceği de

bizlere sorulan soruların başında gelmektedir. Öncelikle sorunun teşhisi doğru koyulmalıdır. Üst kattaki

komşudan bize sirayet eden gürültü çoğu zaman yürüme sesi, eşyaların çekilerek oluşturduğu gürültü,

çocukların koşturmaları gibi darbe doğuşumlu ses problemidir. Darbe sesi, kaynağında yutulmadığı

(emilmediği) için binanın strüktürü (döşeme, kiriş, kolon, duvar gibi yapı elemanları) boyunca titreşim

dalgaları yayarak ilerlemekte ve sadece bizim katımızda değil belki daha alt katlara kadar (ve hatta üst

katlara) yayılmaktadır. Sesin takip ettiği yol uzadıkça enerjisi sönmekte ve böylece çok uzaktaki bölmeler

bizim kadar rahatsız olmamaktadırlar. Bu sorunun en nihai çözümü darbe sesini kaynağında söndürmek

yani yüzer döşeme uygulaması yapmaktır. Yüzer döşeme uygulaması o katta yaşayanlardan ziyade alt (ve

bir ölçüde üst) komşuların konforu ve gürültü şikayetlerinin azaltılması için en iyi çözümdür.

25

Şekil 9 Döşemelerde ses yalıtımı.

Ancak, halihazırda ikamet edilen binalarda yüzer döşeme uygulaması yapmak neredeyse mümkün

değildir, bu çözüm daha çok proje aşamasında kararlaştırılıp uygulanmalıdır. O halde ne yapmalı?

Halı kaplama: Duvardan duvara halı kaplamalar, bir nevi yüzer döşeme görevi yapabilir ancak halı

kalınlığı ve dokuma sıklığı ne kadar fazla ise o kadar iyi sonuç alınacaktır. Halı, darbe sesini bir miktar

emer, kalınlığı ve dokusu arttıkça emme oranı da artar, ayrıca o mekanı kullananlar için akustik konfor

sağlar.

Parke altı şilteler: Dairemizdeki eskimiş parkeleri değiştirmeye karar verdiysek, altına mutlaka

polietilen veya mantar şilte serilmesini sağlamalıyız. 3 veya 5 mm kalınlığında serilen şilteler belli ölçüde

darbe sesini kesecektir. Bu uygulama yüzer döşemenin çok basit bir şeklidir.

26

Bunun dışında yapabileceklerimiz, oturduğumuz dairenin tavanına asma tavan uygulamasıdır. Asma

tavan uygulamaları önceki sayfada anlatılmıştır. Asma tavan ile üst komşudan gelen darbe doğuşumlu ses

ancak kısmen engellenir. Daha etkili bir çözüm için duvarların da yalıtılması gerekir. Çünkü darbe sesi

sadece tavan döşemesi yolu ile değil tüm yapı elemanları tarafından iletilir. Duvar yalıtımları hakkında da

önceki sayfalarda bilgi verilmiştir. Özetle, darbe kaynaklı ses yalıtımı için en iyi çözüm yüzer döşeme

uygulamasıdır. Yüzer döşeme, hava doğuşumlu (konuşma, müzik vs) ses yalıtımında da etkili rol oynar.Üst

(veya yan) komşudan gelen konuşma, TV, müzik vs. sesler hakkında başka neler yapılabilir: Bu tarz sesler

(gürültüler) hava doğuşumlu sesin iletimine örnektir. Bu durumda yapılması gerekenler ise tavan ve

duvarlarda

-ağır kütleli ses bariyerleri

-farklı yoğunluklu malzemelerin birkaçının bir arada kullanıldığı kompozit çözümler

-ses emici lifli malzemeler

-hava boşluklu çözümler

gibi malzeme ve çözümlerin uygulanmasına gitmektir. Bu konularda da önceki sayfalarda bilgi verilmiştir.

B.2-Tavanlarda Ses Yalıtımı

Burada anlatılacak olan uygulamalar, halihazırda kullanılan binalara uygulanabilecek örneklerdir.

Tavan ses yalıtımında amacımız üst kattan gelen hava doğuşumlu seslere karşı önlem almaktır. Tavan ses

yalıtımı uygulamalarında tavan döşemesinin kiriş yapısı önemlidir. Mevcut kirişlerden yararlanarak

titreşim emici profilleri kirişlere uygulayabiliriz veya tavanda bir karkas sistem kurabiliriz.

27

Şekil 10 Tavanda ses yalıtımı

B.2.1. Sarkık kirişlerde titreşim emici profillerle yapılan uygulama:

Kaset veya mantar döşemelerde kirişler arası müsait mesafede ise titreşim emici profiller kirişlere

60cm. lik akslarla dübellenir. Kiriş aralıkları 10 cm. taşyünü / camyünü ile doldurulur. Daha sonra titreşim

emici profillerin geniş yüzeyine alçı paneller dübellenir. Alçı paneller için kullandığımız dübeller kirişle

temas etmemelidir. Alçı panellerin derzleri derz bandı ile bantlanır ve alçı astar çekilir. En son olarak tavan

boyası uygulanır.Titreşim emici profil, şekilde görüldüğü gibi dübellenir. Alçı panel için kullanılan dübel,

kirişle temas etmemelidir. Aksi takdirde ses titreşimleri döşemeden alçı panele kadar rahatlıkla

ilerleyecektir.

Şekil 11 Sarkık kirişlerde titreşim emici profillerle yapılan uygulama.

28

B.2.2-Düz tavanlarda karkas sistemli yalıtım:

Asmolen tavanlarda veya geniş plak döşemelerde bir üst kattan gelen hava doğuşumlu sesin önlenmesi

için uygulanır. Önce tavana ahşap veya kutu profillerden bir karkas sistem monte edilir. Profillerin arası lifli

malzemelerle (taşyünü veya camyünü) doldurulur. Daha sonra titreşim emici profiller, kısa kenarından

profillere dübellenir. Geniş kenara ise alçı paneller dübellenir. Böylece profilerden oluşan karkas ile alçı

panellerin arasında bir hava boşluğu oluşacaktır. Ses, farklı yoğunluklara sahip malzemelerden geçerken

enerjisini belli oranda yitirir. Hava boşluğundan geçip alçı levhaya ulaştığında ise sesin bir kısmı yukarı

yansır, bir kısmı alçı levha tarafından yutulur, bir kısmı ise mekana iletilir. Alçı panelleri tutan vidaların

profille temas etmemesi gerekir. Alçı panellerin derzleri derz bandı ile bantlanır ve alçı astar çekilir. En son

olarak tavan boyası uygulanır.

Şekil 12 Düz tavanlarda karkas sistemli yalıtım.

B.3. ASMA TAVAN SİSTEMLERİNDE SES YALITIMI YAPMAK

B.3.1.Geleneksel asma tavan uygulaması:

Geleneksel asma tavanlar, çoğunlukla C profiller, askılar, çelik dübeller, maşa, klips ve alçı

panellerden oluşan sistemlerdir. Ses yalıtımı için alçı panellerin üzeri lifli malzeme ile (taşyünü, camyünü)

örtülür. Ancak bu uygulama tek başına yeterli olmaz. Çelik dübellerden askıya, buradan da C profillere

aktarılan ses yine de alt mekana geçecektir. (Özellikle bas sesler) O halde bu ses köprüsünün önlenmesi

gerekir. Burada uygulanacak en ekonomik ve pratik çözüm; alçı paneli taşıyan tali C profillerin yüzeyine 3

mm kalınlığında ses yalıtım bandı çekilmesidir. Bant, tüm profil boyunca çekilmelidir. Alçı panel

uygulaması, bu bantlanmış C profillere vidalanarak yapılır. Alçı panellerin derzleri derz bandı ile bantlanır

ve alçı astar çekilir. En son olarak tavan boyası uygulanır.

29

Şekil 13 Geleneksel asma tavan uygulaması.

B.3.2.Çift kat alçı panelli asma tavanlar:

Bu uygulamanın yukarıdaki geleneksel uygulamadan farkı, daha kalın kesitli (20 mm) alçı panellerin

çift kat olarak uygulanmasıdır. Alçı paneller, yangına karşı özel olarak üretilmiş olarak seçilirse oldukça

etkili bir yangın yalıtımı da sağlanmış olur. Alçı paneli çift kat uygulamakla kütlesini arttırmış oluruz ve

düşük frekanslı bas seslere karşı oldukça iyi bir ses yalıtımı sağlarız. (düşük frekanslı bas seslerin

yalıtımının daha zor olduğu unutulmamalıdır) Alçı panellerin alttaki sırası, üsttekine göre 90 derece dönük

olarak döşenir. Panellerin üstünde ise 2 kat lifli levha kullanılır. Böylece farklı yoğunluklu, yüksek kütleli

bir ses yalıtım katmanı elde edilir. Ses köprülerine karşı, tali C profilin altına 3 mm kalınlığında yalıtım

bandı çekilmeli ve alçı panel uygulaması bu bantlanmış C profillere vidalanarak yapılmalıdır. Alçı

panellerin derzleri derz bandı ile bantlanır ve alçı astar çekilir. En son olarak tavan boyası uygulanır. Bu

uygulamada dikkat edilmesi gereken husus, tavan yüküne uygun askı sistemi kullanılması ve aks

aralıklarının buna göre ayarlanmasıdır.

30

Şekil 14 Çift kat alçı panelli asma tavanlar.

B.3.3.Vinil ses bariyerli asma tavan uygulaması:

Birim metrekare ağırlığı oldukça yüksek olan vinil ses bariyerleri düşeyde olduğu gibi yatayda da

uygulanabilir. Bunun için öncelikle tavanda ahşap profillerden oluşan bir karkas sistemi uygulanmalıdır.

Vinil şilteler bu karkasa vidalanır. Şiltelerin ağır olması ses yalıtımı için ekstra uygunluk sağlar.

Uygulamanın diğer kısımları standart asma tavan uygulaması ile aynıdır. Çift kat alçı levha uygulaması

önerilir. Böylece oldukça etkili bir ses yalıtımı oluşturulacaktır. Askı ve profillerin ses köprüsü olarak

çalışacağı unutulmamalıdır. Titreşim emici askılar kullanılmalıdır. Profillerin duvarlarla ve alçı levhalarla

teması polietilen yalıtım bantları kullanılarak engellenmelidir.

Şekil 15 Vinil ses bariyerli asma tavan uygulaması.

-Ses yalıtımı amaçlı asma tavanlar için önemli notlar:

31

1- Asma tavanlarda, akustik düzenleme ve ses yalıtımı bazen birbirine karıştırılır. Akustik düzenleme

sesin kontrol edilmesi; ses yalıtımı ise istenmeyen seslerin iletiminin engellenmesidir. Perfore, derz aralıklı

vs. asma tavanlar akustik düzenleme ile ilgilidir.

2- Asma tavan ağırlığının (kütlesinin) arttırılması ses yalıtımı bakımından iyi sonuç verir. Bu nedenle

çift kat alçı panel uygulaması, veya ağır vinil ses bariyerlerinin kullanılması yoluna gidilir. Askı

sistemlerinin, taşıyıcı profillerin bu ağırlığı taşıyacak ebatta ve sayıda seçilmesi gerekir.

3- Askı sistemleri, asma tavan ses yalıtımında çok büyük önem taşırlar. Klasik metal askılar birer ses

köprüsü gibi çalışarak üst döşemedeki darbe sesini aşağıdaki mekana iletirler. Titreşim emici, kauçuk

bariyerli askılar kullanılmalıdır.

4- Asma tavanlarda kullanılan metal profiller de ses köprüsü oluşturur. Bu profillerin gerek duvarla ve

gerekse alçı levhalarla teması mutlaka kesilmelidir. Bunun için polietilen bantların kullanılması hem

ekonomik hem de pratik bir uygulama olacaktır.

C.DUVARLARDA SES YALITIMI YAPMAK

C.1. Karkaslı uygulama:

hizasında 50 mm x 50 mm. lik ahşap profiller aks aralıkları 60 cm. Duvar olacak şekilde düşey olarak

duvara monte edilirler. Profiller döşeme ve tavandan 0.5 cm – 1 cm boşluk olacak şekilde uygulanır. Bu

boşluk uygulama sonunda mastik macunla doldurulacaktır. Profillerin arasına 5 cm. kalınlıkta camyünü

veya taşyünü levhalar duvara yapıştırılır. Oluşan yüzeyin üzerine akustik membran (sentetik kauçuk,

polietilen şilte vs.) kaplanır. Böylece duvardan ve lifli malzemeden geçen ses enerjisinin etkisini daha da

yitirmesi sağlanır. Akustik membran tabakası üzerine yere paralel olacak şekilde titreşim emici metal

profiller 60 cm. aralıklarla dübellenir. İlk profil yerden 5cm. yukardan dübellenir, son profilin ise tavandan

5 cm. aşağıda olmasına dikkat edilir. Bu profillerin üzerine de alçı paneller dübellenir. Dübellemede dikkat

edilmesi gereken husus, alçı paneli delen dübelin akustik membranı delmemesidir. Buna uygun uzunlukta

dübel seçilir. Böylece akustik membran ile alçı panel arasında 1 cm.lik hava boşluğu oluşacak ve sesin

sönümlenmesine yardımcı olacaktır. Daha sonra alçı panel derzlerinin üzeri derz file bandı ile kapatılarak

alçı astar çekilir ve boya uygulamasına geçilir. Alçı panellerin üst üste 2 kat uygulanması çok daha etkili bir

yalıtım sağlayacaktır.

32

Şekil 16 Metal karkaslı ses yalıtımı uygulaması.

Şekil 17 Ahşap karkaslı ses yalıtımı uygulaması.

Titreşim emici yatay profiller kısa kenarından akustik membran üzerine dübellenir. Geniş kenar

üzerine ise alçı paneller dübellenir.

Titreşim emici metal profillerin kesiti yanda görüldüğü gibidir.

33

Şekil 18 Titreşim emici profillerin uygulanışı.

Karkaslı uygulamalarda lifli ses / ısı yalıtım malzemeleri düşey profiller arasına sıkıştırılır. Duvar

yüzeyine yapıştırma da yapılabilir. Fazlalıklar bir maket bıçağı veya ince testereyle kesilerek alınır. Şekilde

görüldüğü gibi yatay profillerle düşey profiller arasına yalıtım bantları çekmek çok daha iyi sonuç

verecektir. Bu uygulama dış duvarların iç tarafında uygulanacaksa ses / ısı yalıtım malzemelerinin üzeri bir

buhar kesici tabaka ile kapatılabilir. Panellerin birbirleriyle yan yana geldikleri yerlerle tavan ve döşeme

birleşimleri mutlaka macun ve yalıtım bantlarıyla kapatılmalıdır.

C.1.1. Ötelenmiş karkaslı uygulamalar:

Yukarıdaki uygulamadan tek farkı, profil karkasımızı duvardan 25 mm. daha içeriye kurmak

şeklindedir. Duvar ile karkas arasında hiçbir bağlantı olmamalıdır aksi takdirde bunlar ses köprüsü gibi

çalışacaklardır. 25 mm. lik boşluk elbette bir miktar daha arttırılabilir ancak bu durumda mekan kayıpları

ciddi boyutlara ulaşacaktır. Duvardan geçen ses hava boşluğuna ulaşır. Burada farklı yoğunluklu bir ortama

girdiği için gücünün bir kısmını yitirir. Sesin bir kısmı profillerin arasındaki lifli malzemelere ulaşır, bir

kısmı tekrar duvara yansır. Lifli malzemelerden geçerken, lifler arasındaki boşluklarda etkisini iyice yitirir.

Bu uygulamada ahşap yerine metal veya galvaniz sac profiller de kullanılabilir.

34

Şekil 19 Ahşap karkaslı ses yalıtımı uygulaması

C.1.2. Karkaslı sistem üzerine SBR kauçuk uygulaması:

Daha geniş iç hacimlerde uygulanabilecek bir sistemdir. Tuğla, gazbeton, brüt beton vs. duvarların iç

yüzeyine bir karkas sistem kurulur. Karkas, kutu profillerden, galvaniz profillerden veya ahşaptan olabilir.

(Duvara bitişik uygulamada ahşap tercih edilir) Karkas sistem içine taşyünü veya camyünü türünden lifli

(elyaflı) malzeme yerleştirilir. Daha sonra karkasın yüzeyi alçı panellerle kapatılır. Alçı panelin yüzeyi SBR

kauçuk levhalarla tamamen kapatılır ve üzeri bir kat daha alçı panelle kaplanır. Alçı panellerin üzerine alçı

sıva ve sonkat boya uygulanarak uygulama tamamlanır. Levha ve panellerin tavan/döşeme temas yerleri

mastik macun veya yalıtım bandı ile kaplanmalıdır.

C.2. Kompozit levhalarla yapılan ses yalıtımı:

Kompozit levhalar, camyünü levhaların fabrika ortamında alçı panellerle yapıştırılması ile elde

edilirler. Alçı panel ile camyünü arasında alüminyum folyo bulunur. Bu kompozit levhaların ebatları cam

yünü kalınlığına göre değişir. 3 cm. kalınlığında camyünü kullanılmış ise ebatlar 4.25 x 120 x 270; 5 cm.

kalınlığında camyünü kullanılmış ise ebatlar 6.25 x 120 x 270 cm. dir. Isı yalıtımı da sağlarlar. Ses yalıtımı

uygulamasında dübel yerine yapıştırma ile uygulanması ses köprülerini engelleyecektir. Döşeme ve tavanda

0.5 cm – 1 cm boşluk bırakılması ve bu boşluğun mastik macun veya akustik bantla kapatılması gerekir.

Daha sonra derzlerin üzeri derz file bandı ile kapatılarak alçı astar çekilir ve boya uygulamasına geçilir.

Levha kalınlığı ne kadar fazla olursa ses yalıtımı o kadar etkili olacaktır. Uygulanabilecek en ekonomik

çözümdür.

35

Şekil 20 Kompozit levhaların yapıştırılışı.

C.2.1.-SBR kauçuk üzeri çift kat alçı panel uygulaması:

Tuğla, gazbeton, brüt beton vs. duvarlarda önce iç sıva yapılarak yüzey temiz, düzgün bir hale getirilir.

Burada kullanacağımız sıva, ısı yalıtım bölümünde incelediğimiz katkılı sıvalardan seçilirse ses yalıtımı çok

daha etkili olacaktır. Sıva üzerine kalınlığı en az 25 mm. olacak şekilde SBR kauçuk levha uygulaması

yapılır, hiç boşluk kalmayacak şekilde tüm yüzey kaplanır. Kauçuk levhanın üzerine ise 2 kat alçı panel ile

kaplanır. Alçı paneller, derz yerleri şaşırtmalı olacak şekilde kaplanır. Panellerin üzerine alçı sıva ve sonkat

boya uygulamasıyla işlem tamamlanır. Böylece toplam yalıtım kesit kalınlığı 45-50 mm. arasında

tamamlanmış olur. İç mekanlarda sınırlı, küçük hacimlerde oldukça avantajlı bir uygulamadır. Levha ve

36

panellerin tavan/döşeme temas yerleri mastik macun veya yalıtım bandı ile kaplanmalıdır.

Şekil 21 SBR kauçuk üzeri çift kat alçı panel uygulaması.

Şekil 3.6 Karkaslı sistem üzerine SBR kauçuk uygulaması.

C.2.2Ötelenmiş karkaslı SBR kauçuk uygulaması:

Karkas sisteminin duvarla hiç bağlantısı olmayacak şekilde içeriye doğru 25 mm. çekilmesiyle

oluşturulur. Hava boşluğu, sesin sönümlenmesine olumlu etki yapacaktır.

C.3. Bölme duvar uygulamaları:

Mekanlar arası bölme duvarlarda ses yalıtımı çok önemlidir. Teorik olarakağır kütleli kalın duvarlar

iyi birer ses yalıtım elemanlarıdır. Ancak hem maliyet hem de mekanlarda hacim kaybı bakımlarından

pratikte uygulanmaları zordur. Bunu yerine arası elyaflı (lifli) ses yalıtım malzemeleriyle (taşyünü,

camyünü gibi) doldurulmuş ve alçı panellerle kapatılmış hafif bölme duvarlar kullanılır. Bunun için önce

karkas uygulaması yapılır. Karkas, kutu profillerden, galvaniz profillerden veya ahşaptan olabilir. Karkas

sistem içine taşyünü veya camyünü türünden lifli (elyaflı) malzeme yerleştirilir. Sonra karkasın her iki

yüzeyi de alçı panellerle kaplanır. Alçı panellerin üzerine alçı sıva ve sonkat boya uygulanarak uygulama

tamamlanır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ses köprüleridir. İki yüzey arasında sesi iletebilecek

metal unsurlara yer verilmemelidir. Ayrıca bölme duvarlarda tavan ve tabanda ses yalıtım bantları

kullanılarak duvarlar ses köprülerine karşı yalıtılmalıdır. İyi bir çözüm; alçı panelleri çift tabaka olarak

uygulamaktır. Çok daha iyi bir çözüm ise; içerideki elyaflı malzemeyi de çift kat olarak kullanmak, ancak

aralarında 2 cm.lik bir hava boşluğu bırakmaktır.

Arada elyaflı (lifli) malzeme kullandığımız uygulamalarda toplam bölme duvar kalınlığı 6 cm. den az

olamaz, 25 cm.lere kadar da genişleyebilir. Hacim

sıkıntısı çekilen yerlerde iki alçı panel arasına 25 mm. kalınlığında SBR şilte uygulanabilir. Böylece bölme

duvar kalınlığı 5 cm.yi geçmez.

37

Şekil 23 Bölme duvar ses yalıtım uygulamaları.

Bölme duvarlar arasında kullanılan yatay veya düşey profiller ses köprüsü olarak çalışır. Duvarların

her iki yüzeyi arasında ses titreşimlerini iletebilecek vida, tel, profil, dübel vs. olmamalıdır. Eğer mutlaka

tek kat lifli malzeme kullanmak zorunda isek (soldaki örnek) profillerin alçı levhalarla örtüşen yüzeylerine

3 mm kalınlığında yalıtım bandı çekilmelidir. Aksi takdirde ses köprülerinin önlenmesi mümkün

olmayacaktır.

D.GÜRÜLTÜ KAYNAKLARINDA SES VE TİTRETİŞİM YALITIMI YAPMAK.

D.1.Gürültü Kaynaklarında Ses Yalıtımı Yapmak

Teknolojinin hızla gelişiyor olması çağımızın en önemli çevre kirliliklerinden biri olan gürültü

kirliliğini de beraberinde getirmiştir. Çalışanların iş verimliliğini düşürmesi, dikkatlerini dağıtması ve iş

kazalarına, strese bunun akabinde ruhsal bozukluklara neden olması açısından gürültü kirliliği sosyal

çevreyi olumsuz etkilemektedir.

Endüstri alanındaki gürültü kaynakları; vurucu tipten dövme, perçinleme, çakma makineleri ile kesici,

ezici ve biçim verici makineler, pompaların, kompresörlerin, türbinlerin, vantilatörlerin, jet motorlarının ve

vanaların sıvı ve gaz itici etkileri, fırın ve motorların ateşleme gürültüleri, transformatör ve dinamoların

yarattığı manyetik sesler, çevirici dişli, motor ve makinelerden gelen sürtünme sesleri, yalıtım panelleri

kullanarak engelleriz.

Oteller, hastaneler, alışveriş merkezlerinde bulunan gürültü kaynakları jeneratör, soğutma grupları,

chiler grupları ve kompresörlerin çalışırken oluşturduğu sesleri cihazların konumuna, oda içerisi veya açık

alanda olup olmadığına ve gürültüye maruz kalan yerlerde mevcut ses seviyesine göre gerek ses izolasyonu

kabini, gerekse ses izolasyonlu duvar ve akustik menfezlerle sorunlar çözülür.

38

Gece Kulüpleri, disco, bar, konser alanlarında oluşan , malum gürültüleri ses izolasyonlu paneller ile

oluşturulan ses absorbe ve yankı önleyici duvar ile ses yalıtımı gerçekleştirilir.

Şekil 24 Sinema Salonu ses yalıtımı

Şekil 25 Özel akustik ses yalıtımı

D.2.Titreşim Yalıtımı Yapmak.

Yapı içinde (makine, teçhizat, vb.) veya dışında (demiryolu, ağır taşıt geçişleri, vb.) bulunan

kaynaklardan oluşmakta ve binalarda hasar veya gürültüye neden olabilmektedir. Vibrasyonun önlenmesi

için doğru sönümleme malzemelerinin kullanılması gerekmektedir. Titreşim yalıtımında da gürültü gibi

proje halinde veya tamamlanmış yapılarda yapılabilmekte ve ölçümler sonucunda performansları

raporlanabilmektedir.

Titreşim özellikle makine ekipmanı (chiller, boiler, pompa, fan, vana, vb.), boru ve kanalları,

havalandırma sistemlerinden kaynaklanabilmektedir. Bu titreşim kaynaklarının bağlantılı bulunduğu yapı

elamanlarına iletim sağlamaması için titreşim önlemek için üretilmiş aparatlar kullanılır.

Konut ve sanayi binalarında jeneratör, klima santraları, ağır makinalar gibi güçlü titreşim yayan

cihazların altındaki döşemelere doğrudan serilerek veya yüzer döşeme elemanı olarak kullanılırlar. Burada

amaç, cihazın çıkardığı titreşimin emilmesi ve döşeme boyunca iletilmesinin önüne geçilmesidir. Yüzer

39

döşeme uygulamasında kullanılacak ise zemine uygulanan levhalar mutlaka duvarlarda da süpürgelik

kotuna kadar devam ettirilmelidir. Levhalar zemine yapıştırılarak uygulanır, ancak derz yerleri de yalıtkan

bandı kullanılarak üstten yapıştırılmalıdır. 10 mm – 50 mm. kalınlıkta, 1 m x 1 m. boyutlarında, 500 – 800

kg/m3 yoğunlukta levhalardır. -20 0C ile 100 0C arasında kullanılabilir.

Şekil 26Titreşim yalıtımı

40

KAYNAKCA

Açıkel, Durmuş Ali, Mustafa ALTIN, Atila DORUM Yapı Teknolojisi, ANKARA, 2005

Oymael, Sabri Yapı Bilgisi 1, İSTANBUL, 2003

Şimşek, Osman Yapı Malzemesi II, ANKARA, 2000

Makinelerin güvenlik tertibatı (sesli uyarıcılar, koruyucular) çalışır durumda mı?

Yük ve insan asansörleri uygun şekilde kuruldu ve yetkili kişilerce kontrolden geçirildi mi?

Tüm iş ekipmanlarının ve makinelerin güvenli bir şekilde çalışmaları sağlanıyor mu?

Health and Safety on Small Construction Sites, OSHA

İskelelerin kurulması, değiştirilmesi ve sökümü yetkili kişilerce yapılıyor mu?

İSG Mevzuatı

İskelelerin durumu periyodik olarak ve kötü hava koşullarından sonra kontrol ediliyor mu? (ör:

şiddetli rüzgardan sonra)

Çalışanların ve malzemelerin yüksekten düşmesini engelleyici önlemler alındı mı?

Mümkün olduğu durumlarda, elle çalışma yerine mekanik araçlar kullanılıyor mu?

Doç.Dr. Sabit OYMAEL; Yapı Bilgisi cilt 1. MEB yayınları, İstanbul 2003

Özcan KÖKSAL; Yapı, Bilim Yayınları, Ankara 1998

www.yalitimdetay.com

www.izocam.com.tr

www.adetasyapi.com

www.sesyalitimbariyeri.com