shotstories magazine vol.01
DESCRIPTION
นิตยสารเรื่องสั้น ฉบับที่ 1 เดือน กรกฎาคม 2555TRANSCRIPT
นตยสารเรองสนฉบบปฐมฤกษ ฉบบท 1 กรกฎาคม 2555
www.porcupinebook.com [Facebook/สำานกพมพ เมนวรรณกรรม]
นตยสารเรองสน9/8 หม 9 บางชาง สามพราน นครปฐม 73110 โทรศพท 0-3429-5424 โทรสาร 0-3429-5283E-Mail: [email protected]
บรรณาธการอำานวยการ: ปรยา พทธประสาทบรรณาธการ: นวต พทธประสาทผชวยบรรณาธการ: สรกญญา ชมเยน
อปกรณทใชอานiPad iPhone iPod Touch ทลงปฏบตการ iOS4 ขนไปสามารถดาวนโหลด App ไดท App Storeคนหา Alter Book หรอ MEB Mobile
Tablet ทกยหอทลงปฏบต Android 2.2 หรอสงขนไปสามารถดาวนโหลด App ไดท Google Playคนหา MEB Mobile
ดาวนโหลดหนงสอลงใน APP ไดทhttp://www.mebmarket.com/
อานนตยสารเรองสนบนเวบhttp://issuu.com/thai_writer_magazine
เรยนผอานและนกเขยนทนบถอทกทาน
นตยสารททานอานอยนคอ ‘นตยสารเรองสน’ ทจดพมพในรปแบบ E-Book
1.ทานจะอานหนงสอเลมนไดอยางไร
1.1 ถาทานม iPad หรอ iPhone ไปท App Store คนหา Alter Book จากนนกดาวนโหลด App Alter Book มาใชไดโดยไมเสยคาใชจาย เมอโหลดแลว ทำาการลงทะเบยนอกนดหนอย ทานกสามารถเขาไปในชนหนงสอของ Alter Book บนชนหนงสอจะโชวหนงสอของเรา จากนนดาวนโหลดมาอานไดทนท
1.2 ถาทานใชซมซง ไมวาจะเปนแทบเลตหรอโทรศพทในระบบปฏบตการแอนดรอยด (Android) ใหเขาไปท Google Play จากนนคนหาคำาวา MEB: Mobile E-Books เมอโหลด App มาแลวลงทะเบยนนดหนง จากนนกเขาไปในชนหนงสอ จะพบหนงสอมากมาย ถาหาไมเจอใหคนหาคำาวา “นตยสารเรองสน” หนงสอกจะปรากฏ
1.3 ทางเวบไซต www.issuu.com ซงผมจะแปะลงค เอาไวท เวบไซต www.porcupinebook.com
2.ตองการสงเรองสนและบทความทำาอยางไร
2.1 สงเรองสนและบทความไดท [email protected] 2.2 สงเรองสนและบทความไดท massage Facebook: นวต พทธประสาท2.3 ทางนตยสารจะปดรบตนฉบบทกวนท 20 ของเดอน 2.4 ในสวนของเรองสน ทานสามารถสงไดเพยงละ 1 เรองตอเดอน
3.นตยสารเรองสนจะทำานานเทาไหร
ผมจะทำานตยสารเรองสนจำานวน 12 ฉบบ หรอ 1 ป
จดหมายจากบรรณาธการ
ขอตอนรบทกทานสนตยสารเรองสน คงไมมอะไรจะกลาวมากไปกวานอกแลว ผม
รสกยนดเปนอยางมากทไดจดทำานตยสารเลมนขนมาเรองอบคสไมไดเปนเรองใหม กอนหนานผมและเพอนพองนองพจาก thaiwriter.
net เคยทำาแมกกาซนทชอ WRITE มาเมอสามสปทแลว ในตอนนนยงไมมไอแพดเลยดวยซำา แตผลการตอบรบกอยในระดบทยอดเยยมมาก เราทำากนอยไดสามฉบบกเลกลากนไปเพราะผมไมมเวลา และผมตองการปลกปลำานยายเลมใหม (ความโดดเดยวทงมวลทไมมใครสงเกตเหน)
เมอตนปเมอจดการภารกจตางๆ ใหเขาทเขาทางไดแลว ผมจงนำาความคดเรองอบคสแมกกาซนกลบมาทำาอกครง ในครานผมตงโจทยวาเราจะทำานตยสารเรองสน อยางแรกผมคดวานตยสารเรองสนยงเปนทตองการทงนกเขยนและนกอาน อยางทสองผมคดวา เรองสนยงคงเปนศลปะการประพนธทไมเคยตกยค เรองสนทำาหนาทบอกกลาวประวตศาสตรทางสงคม ผานทางความรสก ซงละลายมาเปนตวอกษร ดงนนเรองสนยงคงเปนเครองมอทางวรรณกรรมททรงพลง และผมคดวาถามสนามเรองสนเกดขนอกสกสนามคงจะดไมนอย
วรรณกรรมทำาใหผมเชอ พลงของมนสามารถแปรเปลยน หรอขบเคลอนสงคมได แนนอนวาพลวตรของมนอาจจะไมไดมพนทกวางใหญมหาศาลอยางทผคนตองการ หรอปรบเปลยนอยางฉบพลน ทวาพลงทางวรรณกรรมนนคอสงทคอยๆ เตบโตเพาะบมในตวเรา ในใจเรา และฝงรากใหเตบโตอยางชาๆ ไมตองเรงปย ไมมเวทมนตรวเศษ ดงนนอำานาจทางวรรณกรรมจงเปนสงทโตชา และไมควรไปเรงมนใหโต
นตยสารเรองสนเลมนแบงออกเปนสามสวนดวยกน สวนแรกคอ รววหนงสอและขาววรรณกรรม ซงทางนตยสารเปดโอกาสใหทกทาน
ชวยกนบอกเลา หรอเขยนถงหนงสอทตนอาน และอยากเผยแพรหนงสอเลมนน เราเปดโอกาสใหเตมท อยากแนะนำาเลมไหน แนวใด ประเภทใดสงบทรววมาไดเลย
สวนทสองคอหวใจของนตยสาร นนกคอเรองสน นกเขยนสามารถสงเรองสนมาใหทางบรรณาธการพจารณาไดโดยไมจำากดเนอหา สงตนฉบบทดทสดไดเดอนละหนงเรอง เราปดรบตนฉบบทกวนท 20 ของเดอน เรองสนททยอยสงเขามาผมจะเรมอานไปเรอยๆ โดยทำาการใหคะแนนในแตละเรองเอาไว จากนนเมอถงวนปดจนฉบบผมจะนำาคะแนนเหลานนออกมาพจารณาคดเลอกอกครง
สำาหรบเรองสนทสงเขามาผมไมจำากดแนวทาง ผมเชอวาหลายคนทเคยสงงานมาใหผมพจารณานาจะเคยผานวธการคดเลอกของผมอยพอสมควร เรองสนบางเรองทผานเกดอาจจะไมใชเรองสนทดทสดกเปนได นนอาจจะเปนเพราะตวบรรณาธการไมมความสามารถมากพอ หรออาจจะมองขามนกเขยนชนเลศไปกเปนไปได บรรณาธการไมใชคนพเศษหรอศกดสทธจนผดพลาดไมได ดงนนนกเขยนอาจจะผานเลยไปจากตวบรรณาธการ แตไมแนวาตอไปเขาและเธออาจจะไปเตบโตบนพนดนทไหนยอมเปนไปได บรรณาธการกเหมอนคนพายเรอ ซงบางครงกเหนอยออน บางครงกมไฟ
กระนนสงทผมภาวนาอยตลอดเวลากคอ ขอใหมเรองสนหลากหลายสงเขามา ยงมจำานวนมากยงด เพอคดเลอกเรองทดทสด การรอคอยเรองสนจากผเขยนกเหมอนการรอคอยโชคชะตา เพราะเราไมรวาอะไรจะผานเขามาบาง แตสงนกถอเปนความทาทายหนงทผมคดวาคนทำาหนงสอตองพบเจอ และเราคงไมอาจปฏเสธมนได
สวนสดทายเปนพนทสำาหรบการวจารณหนงสอ ซงนบวนพนทในการวจารณจะหดเลกลง จนแทบจะไมมเหลอ ผมหวงลกๆ วานกเขยน นกวจารณ จะกาวขนไปพรอมกน แมทงสองจะเปนเหมอนคนละขว ปฏเสธไมไดวาเราตองการทงสองอยางควบคกนไป
นตยสารเรองสนเลมน คงเกดขนไมไดถาปราศจากพนองพองเพอนนกเขยนทสงเรองสน บทความ บทวจารณ รววหนงสอเขามา รวมถงบทความทเคยลงตามบลอคตางๆ อนญาตใหมาตพมพซำา ผมหวงวานตยสารเรองสน อาจจะพอเตมเตมใหกบนกอานนกเขยน ผมไมหวงอะไรมากไปกวาทำาใหทกทานมความสขจากการอานหนงสอ และผมเชอวาความยากเยนแสนเขญ กไมอาจบนทอนเราได หากวาเรามความสขในการไดทำาสงทเรารก
พบกนอก 11 ฉบบทเหลอนะครบ นวต พทธประสาท
นตยสารเรองสน
เงอนไขในการพจารณาตนฉบบ
1.เปนเรองสนทเขยนขนเองของนกเขยน2.ไมเคยตพมพทใดมากอนไมวาจะเปนหนงสอ นตยสาร หรอ อนเตอรเนต3.สงเรองสนทดทสดไดเพยงหนงเรองตอเดอน (หากไมทำาตามกฎขอนจะงดพจารณา
ตนฉบบของผนนเปนเวลาสามเดอน)4.ไมจำากดเนอหา ไมจำากดจำานวนหนา ไมจำากดเพศวย5.ผสงเรองสนโปรดพจารณาหวขอนเปนพเศษ นตยสารเรองสนเปนนตยสารใน
รปแบบ E-Book สำาหรบแจกฟร ไมมรายได ไมมโฆษณา (ยกเวนโฆษณาของ สนพ.
เมนวรรณกรรม :)) ผจดทำาตงใจทำาโดยไมหวงผลตอบแทนในดานการเงน ดงนนเรอง
สนทลงในนตยสารแหงนจงไมมคาเรอง กอนสงเรองสนมายงทนโปรดพจารณาเปน
พเศษเพอมใหหมองใจในภายหลง
นอกจากเรองสนแลวทางนตยสารยงตองการตนฉบบ
1.บทวจารณหนงสอ2.รววหนงสอออกใหม สำานกพมพใดตองการประชาสมพนธหนงสอของตนสามารถ
สงบทรววพรอมรปปกมาได 3.ทางนตยสารยงตองการ ภาพถาย รปประกอบหนงสอ หรอ Graphic Fiction ผ
ใดตองการปลอยความสามารถสงมาได
นตยสารออกทกตนเดอน สามารถตดตามผลไดท FaceBook นวต พทธประสาท Page สำานกพมพเมนวรรณกรรม และ เวบไซต www.porcupinebook.com
ทานสามารถอานนตยสารโดยโหลด Alter Book App หรอ MEB App สำาหรบระบบปฏบตการ IOS ทอานบน iPad iPhone และ iPod Touch และสำาหรบผใช Android สามารถโหลด MEB Mobile E-Book ไดท Google Play
และสำาหรบผทตองการอานบนคอมพวเตอรสามารถเขาไปอานไดท เวบไซต www.issuu.com
นกเขยนสามารถสงเรองสนมาท [email protected] หรอทาง Message FaceBook
หมายเหต: กรณาสงตนฉบบ ดวยไฟล ‘ไมโครซอรฟเวรด’ หรอ ‘เพจ’ สำาหรบแมค
Contents
Book Review [08]
• โรคแหงความตาย• วปวาส• ราโชมอน• ตวตน• ผมเวลาจะกน• 40 เรองสน 40 บทกว 40 ป สมาคมนกเขยน
เรองสน
• Post Karen World [20]• คนฝนผาน [28]• นกนอกกรง [36]• คนบง [54]• สงมหศจรรยอนเจบปวด [62]• ทตแหงความตาย [72]• บางสงทรบกวนจตใจของเรา [80]
Cover Story [44]
บทความ [88]
วจารณวรรณกรรม
• หนทางและทพกพง [92]• ออกไปขางใน [96]
ธรกจทางปญญาในตลาดไมเสร [100]
หนาสดทาน [112]
8
ถาคณซอหนงสอเลมนมาแลวและยงไมไดอาน คำาแนะนำาถงคณคอหยบมาอานเดยวน แมจะม
เวลานอยกจงอาน ตวบทมนมเพยง 33 หนาเทานน การทอดเวลาออกไปเปนอนตราย มนเปดชองใหตวบทถกทำาลายอยางทผมประสบมาแลว
คำาแนะนำาท 2 หากคณพบวามการพดถงหนงสอเลมน ไมวาทใด จงอยาอาน (เวนแตวาคณไดอานตวบทกอนแลว) เพราะคำาเพยงคำาเดยวทหลดมาจากผพดถงหนงสอเลมนจะทำาลายตวบทตอคณ คำานนจะทำาใหคณเสยโอกาสทจะไดรบสาสนทผเขยนตองการสงผานมายงคณในฐานะผอาน เหมอนอยางทผมโชครายเผลอไปอานเขาเมอวานน มนเปนสงทนาเสยดายจนถงกบโกรธตวเองทดนไปอานคำาๆ นนเขากอน โกรธทตองกลายเปนผอานมอสองสำาหรบตวบทแสนวเศษเรองน และพาลโกรธผพดถงหนงสอเลมนคนนนททำาใหผมหมดโอกาสไดรบสาสนทผแตงสงผานมายงผมโดยตรง ทงทผมกจายเงนซอหนงสอเลมนมาในราคาทไมแตกตางจากเขาเลย
หยบมนมาอานเดยวนเลยนะครบ นคอคำาแนะนำาซอตรงจากผมเอง
โรคแหงความตาย มารเกอรต ดราส เขยน, บณฑร ราชมณ แปลจากตนฉบบฝรงเศส, สนพ.อาน มนาคม
2555, 130 หนา ราคาปก 200 บาท
บทวจารณโดย: ธรพงษ ส.
9
นธ นธวรกล คลนลกใหมทนาจบตามอง กบนยายเลมทสองของเขาซงแอบปรากฏโฉมเงยบๆ
ตามอยางทเขาเปน ‘วปวาส’ แวบแรกอาจจะคดวาชอเรองวปลาส มใชเชนนน เขานำาเสนอเรองราวลกลบของหญงสาวทสญเสยแมจากคลนยกษสนาม เธอถกจบยดเขาไปในโรงพยาบาลบา เพราะทงครอบครวคดวาเธอเพอฝนถงแมทไมมตวตน จนกระทงเธอไดออกมาจากโรงพยาบาล และตามหาสวนทอยลกทสดซงซอนเรนความลบ
ผเขยนคอยๆ เลาเรองอยางเชองชา ทวาทำาใหผอานตองตดตามไปทละบทดวยภาษาทเรยบงายไหลลน หนงสอไมไดวางขายทวไป แตสามารถสงซอไดทสำานกพมพ
วปวาส: นยายโดย นธ นธวรกล สำานกพมพขบวนคำา 138/86 หม 12 บางรกพฒนา บางบวทอง นนทบร
11110 ราคา 200 บาท
บทวจารณโดย: สมศกด แซลม
10
ผมซอ ‘ราโชมอนและเรองสนอนๆ’ เลมนทงทเคยอานราโชมอนและเรองสนอน
มาแลวจากรวมเรองสนญปน 4 นอกจากมเรองสน 3 เรองทไมซำา (จากทงหมด 5) ของอะคตะงะวะทผมไมควรพลาดแลว ยงเปนเพราะรปเลมทประณตเสมอจากสำานกพมพสมมตอกดวย
อยางทเคยชมไวโดยไมเคยไดรบซองคาเชยรสกทวา พอคเกตบคจาก สนพ.น ทำาขนมาเพอการหยบมาอานจรงๆ การเลอกกระดาษปกเนอแนนแตมความออนพอทคณจะพลกมวนในมอไดโดยไมยบ ชวยใหการถออานมอเดยว(แมอกมอจะไมไดทำาอะไรกตาม )เปนไปดวยความสะดวก อกอยางคอการทเขาซลหนงสอทขายทกเลมดวยฟลมใส ซงแนละวาเปนภาระในการหอดวยมอไมนอย แตชวยใหหนงสอปกขาวๆ
บทวจารณโดย: ธรพงษ ส.
11
ทกเลมมาถงมอผมโดยสวสดภาพเอยมอองไรราค นคอวธลวงเงนจากกระเปาผมของเขาโดยเจาของเงนเตมใจจายจรงๆ
ตวบทในเลมคงไมตองพดถง ไม เคยม เร องสนใดของอะคตะงาวะทำาใหผอานผดหวง ในเลมนกเชนกน ทกเรองสงเสยงดงองคะนงในใจผอานเสมอเมออานจบ ผมจงขอพดถงบทกลาวตามทตพมพอยทายเลมกแลวกน
ราโชมอน ฉบบสนพ.สมมต มาพรอมกบบทกลาวตาม 2 บทยาวๆ กนเนอทราว 1 ใน 3 ของความหนา บทแรก จตไหว การเผาไหมครงสดทายของอะคตะงะวะ
อนสรณ ตปยานนท และบทวเคราะห โมราโชมอน โดยวาด รว ขณะทอนสรณพดถงทรรศนะของเขาตอความเปนตวตนของอะคตะงะวะในอารมณของผสนใจในความมดหมนในจตใจมนษย บนดาลใจของผแตง และสภาวะจตใจผานเรอง Spinning gears อนเปนเรองทายๆ กอนจบชวตตนเอง อนสรณถายทอดทง 6 บทในเรองมาใหอานเปรยบเทยบกบคำาพดถอดเทปมาจากหญงวปลาศไดอยางนาสนใจ นคอคณคาทไมพดถงไมได สวนวาด รว เขยนบทกลาวตามในลกษณะวเคราะหอยางละเอยด โดยมงเนนทเรอง ในปาละเมาะเปนการเฉพาะ ผมอานแลวกตองยอมรบนบถอวา วาด รว ทำาการบานมาเยอะจรงๆ ตองพดวาเขาชำาแหละ เรองนอยางรอบดาน ยกตวอยางความทบซอนกบนทานปรมปราเรองจนทโครพกบนางโมรา กระทงยกชาดกเรองท 374 ทงเรองมาใหผมไดอานดวย ขอขอบคณมา ณ ทน อยางทคณผเคยอาน ในปาละเมาะหรอราโชมอน มากอนทกคนจะทราบวา มนเปนคำาใหการของตวละครทขดแยงกนจนสามารถตความไดหลากหลาย วาด รวนำาฉากทกฉาก คำาพดทกคำามาวเคราะห และเสนอความเหนจนแทบวาจะไมมชองวางเลดรอดออกไปได ตอนทายบทถงกบเสนอบทสรปดวยตวบททเรยบเรยงขนใหม และถาวากนตามเหตตามผลแลว ผอานคงยอมรบและเหนคลอยตามไดทกประการ เพยงแต…ผอานแบบผม ออกจะรสกขดใจนดหนอยกบการวเคราะหหนกมอจนราวกบกระทำาชำาเรางานเขยนชนหนงขนาดนน แตกเปนความขดใจทเคารพในอตสาหะและจรงจงอยางยงของวาด รว แหละครบ
ราโชมอน และเรองสนอนๆ รวโนะสเกะ อะคตะงะวะ เขยน, ปยะวทย
เทพอำานวยสกล บรรณาธการ, สนพ.สมมต ตลาคม 2554, 220 หนา
ราคาปก 200 บาท
12
‘บนเตยงคบแคบของตน เธอไมไดนอนหลบสบายอยางทเขาคด เปนการนอนหลบๆ ตนๆ นบ
รอยรอบและเตมไปดวยความฝนทไมนาพสมย ขาดวน เพยนพลก เหลวไหล และหวามวาบอยางเจบปวด ทกครงทเธอตนหลงจากฝนทำานองน เธอรสกอดอด นอยางไรละ เธอคด หนงในความลบของชวตลกผหญง ของผหญงทกคน การเผชญเรองนในยามคำาคนทสรางความคลางแคลงใจตอคำาสญญาสาบานวาจะซอสตยอนแสนบรสทธไรเดยงสายง ในยคน เราไมกลาวโทษตวเองในความหยอนยานในกฎตางๆ กนแลว แตซองตาลชอบนกถงภาพเจาหญงแหงแคลฟส หรอการถกตดขาดความปรารถนาทางเพศของแวรจน เดอ แบรนาดน เดอ แซงต ปแอร หรอนกบญเทเรซแหงอะวลา หรอคณแมเทเรซาในยคของเรา ผวงเหงอแตกรอบโลกเพอกจการกศลของตน เธอชอบนกภาพหญงเหลานตนจากฝนเหมอนกาวจากบอนำาโสโครกแหงบาปทไมอาจสารภาพได ไมนาจะเปนจรงไดและปญญาออน เพอทจะกลบมาบรสทธผดผองไรราคคาวในตอนกลางวน เหมอนอยางทเธอเปนในคนน เธอตนหลายครง ทกครงเปนการตนหลงการถงจดสดยอดกบชายทเธอไมรจกและเปนคนทเธอขยะแขยง’
หนา 104 ถง 105, ตวตน (L’identite), มลาน กนเดอรา เขยน, อธชา มญชนากร คาบลอง แปล, สนพ.
กำามะหย มนาคม 2555, 140 หนา, 175 บาท
บางตอนจากนยายเรองตวตน มลาน กนเดอรา
13
งานเปดตวหนงสอ “วถไกดหนม” ของ มคคเทศกทางวญญาณ
ณ รานหนงสอเดนทาง
14
12 เรองสน ฤดกาลท 2 โดยสำานกพมพ Way กมบงเหยนโดยอธคม คณาวฒ และวชระ
บวสนธ กบศลปะเรองเลาในรปแบบสน ๆ ทเมออานจบ เรากลบรสกถงชวตทอยพนไปจากเรองเลาทปรากฏ
เรมจาก “ผขวางบาน” โดยนกเขยนมอเดยวเรองสนจากอกยคสมยทฝมอยงคงเขายค และรอวนขนหงกบเรองราวลกลบภายในบานมอสองทตงอยอยางโดดเดยว ชชวนใหคดวาอำานาจลลบใดกนทครอบงำาบานหลงน
ตอดวย “นกดมกลน” กบเรองราวของคนผหลงใหลในสาบกลนความตาย กระตกใหยอนมองสภาพสงคมแหงสารขณฑประเทศในหลายขวบปทผานมา กระทงอนาคตกาลทเหลอบแลแลวชวนใหทอใจ
“ซเปอรโซนค” เรองราวทโดยสวนตวในฐานะพลขบสนพ.ขบวนคำาแลว ชนชมเปนพเศษ(แมไมใชทสดในชดเรองสนน) แตประเดนทผเขยนตองการตงคำาถามกบระบบบางอยางในแวดวงศลปะ ใชหรอไมคอกระจกสะทอนภาพสงคมทงหมดรอบตว
บทวจารณโดย: นธ นธวรกล
15
“หน” ชอเรองพยางคเดยว แตเมออานจบกลบนกถงประวตศาสตรฉบบยนยอของศาสนา ความเชอ กระทงตวตนเราในยคสมยทถกเหวยงไปมาอยางสบสน
“อทยานแหงชาต” งานทบก.เลมอวยวาผเขยนเปนมตรตอผอานทสดแลว กบเรองราวการโกงเลกๆ ในรานอาหารภายในอทยาน ซงลงทายกลบกระตกใหเราคดถง ‘ผนดน’ อนเปนทของรานอาหารทถกโกง ตงคำาถามถงการโกงทแทจรง
“เสอเทวดา” เรองราวกดจกแสบทรวงของอดตซายอกหกทอานแลวทงขำาทงขน
“นทานกอนนอน” อบอน หวนชวนคดถงวยเยาวทไมเคยมใครมากลอมนอน เศราและหวานละไม
“ดำาและหมาสดำา” เรองราวของดำาและหมาสดำาของเขากบการเปรยบเปรยหญงสาวประดจสขาวทนำาไปสทางแยกของทงสองเพอนซตางพนธ ทงทเผชญความตายจากงจงอางสดำามาดวยกน เปนอกเรองทอานแลวตองอานซำา
“โศกนาฏกรรมปอรโตแปรซ” กบเรองราวครนคดถงความตายหลงผานงานศพของชายหนมวย 32 ขวบคนหนง อานแลวกนกถงเรองราวโศกๆ ทผานเขามา ชชวนใหตระหนกถงความโศกทวางเปลา ราวโดนโยนจากตกใบหยก
“บานของบษบา” เปดเรองของการพบเจอกบสองอดตเพอนเกาทนำาไปสการเปดเผยเรองราวอนแสนรนทดในตอนแรก กอนคลคลายนำาไปสอยางทลงทายราวกบถกตดวยของแขงกลางกบาล แมเหตและผลบางอยางของตวละครนามดอกไมยงชวนใหสงสยวาเหตใดหลอนถงทำาเชนนน แรงปะทะชนดใด และแรงเสยดทานขนาดไหนททำาใหหลอนทนเทาทจะทนไดเพอนำาครอบครวกลบมาสความบาคลงในบนปลาย คำาตอบนน บางทอาจตองไปถามฟอรกซ มอรเดอร แหง X-File
“ชวประวตฉบบยอของจน พรรณป” กบเรองราวกงตำานานของชายหนมลกอสานคนหนง ซงสญหายไปในเหตการณรนแรงเมอเดอนพฤษภาฯ สองปกอน
“กลน” เรองราวของความทรงจำาหวนกระหวดจากกลนกายอนคนเคยจากคำาคนอนอางวาง อานแลวเหงาลก และนกถงกลนบางกลนในความทรงจำา
ผมเวลาจะกน: 12 เรองสน/คณะพลเมองเรองสน/ฤดกาลทสอง
2553 / สำานกพมพ Way of Book ราคา 245 บาท
16
สมาคมนกเขยนแหงประเทศไทย องคกรท
กอตงขนเพอเปนทชมนม และการดแลกนของนกเขยน มภารกจในการสงเสรม และยกยองวรรณกรรมทดใหเปนทรจกแกสงคมทวไป ในป ๒๕๕๔-๒๕๕๕ น เปนวาระครบรอบการกอตงสมาคมฯปท ๔๐ สมาคมนกเขยนฯ จงจดใหมกจกรรมสงเสรมการอานการเขยน โดยหนงในกจกรรมนนคอ การจดทำาวรรณมาลยรวบรวมคดสรรเรองสน ๔๐ เรอง และบทกว ๔๐ ชน ในรอบ ๔๐ ปทผานมา พมพเปนหนงสอ “๔๐ เรองสน ๔๐ บทกว ๔๐ ป สมาคมนกเขยนฯ” ออกเผยแพร ซงผลของการคดสรรครงนไดงานเขยนทสะทอนภาพสงคมไทยในรอบ ๔๐ ป แสดงใหเหนถงความเปนไปของวรรณกรรมทมการสรางสรรคงานอยางตอเนอง
การคดสรรเรองสนและบทกวในรอบ ๔๐ ป (พ.ศ. ๒๕๑๔-๒๕๕๔) สมาคมฯไดแตงตงกรรมการผทรงคณวฒเพอคดสรร โดยแบงคณะกรรมการออกเปน ๒ ชด คอ คณะกรรมการคดสรรเรองสน ไดแก คณชมยภร แสงกระจาง (ประธาน) ศ.ดร.รนฤทย สจจพนธ รศ.ดร.สรณฐ
ปรากฏการณทางชางเผอกบนถนนวรรณกรรม
๔๐ เรองสน ๔๐ บทกว ๔๐ ป สมาคมนกเขยนฯสณสา เจรญนา
17
ไตลงคะ คณจรญพร ปรปกษประลย คณวชระ ทองเขม คณแสงทวา นราพชญ และคณนพดล ปรางคทอง คณะกรรมการคดสรรบทกว ไดแก ดร.พเชฐ แสงทอง (ประธาน) คณโกศล อนสม คณพนจ นลรตน คณจตพล บญพรด คณอวยพร พาณช คณสนนท พนธศร และคณนพดล ปรางคทอง
รายชอเรองสน ไดแก สงขารา (สรชย จนทมาธร) คนสเหลอง (นเวศน กนไทยราษฎร) บนทกของคนแซปง (กรณ ไกรลาศ) มนษยขอมอ (สวฒน ศรเชอ) เดกนอยกบคนเฝาศาลเจา (เสกสรรค ประเสรฐกล) บายของหมอกควน (นคม รายยวา) มดประจำาตว (ชาต กอบจตต) กา (วาณช จรงกจอนนต) ซมใบ (ประภสสร เสวกล) งเกยว (ศรดาวเรอง) สของหมา (จำาลอง ฝงชลจตร) ขอทาน แมว และคนเมา (อศศร ธรรมโชต) นกมวยดง (ขจรฤทธ รกษา) โลกใบเลกของซลมาน (กนกพงศ สงสมพนธ) ไมเปนดนหนเปนทราย (อญชน) กะหรกลบบาน (มาลา คำาจนทร) เผาพนธและซากสงคราม (นรนศกด บญจนทร) ผสบทอด (ณฐ ศาสตรสองวทย) ครอบครวกลางถนน (ศลา โคมฉาย) โลกย-นพพาน (วนทร เลยววารณ) ผบรรล (เดอนวาด พมวนา) ฉนคอตนไม (ไมตร ลมปชาต) ในทสาธารณะและถกตองตามกฎหมาย (ไพฑรย ธญญา) นยายจากชายฝง (ประชาคม ลนาชย) มดจดตงในแปลงเกษตรทปลอยไวเฉยๆ (สนน ชสกล) รานสมปรารถนา (สรจกร) ไก ซ.พ. (ชชรนทร ไชยวฒน) สายลมบนถนนโบราณ (มาโนช พรหมสงห) แมมดบนตก (ปรทรรศ หตางกร) ตวสดทาย-โดมโน (ประมวล มณโรจน) เธอเตนรำาอยางเดยวดาย (ทนกร หตางกร) รสนยม (หลวงเมอง) มารตมองทะเล (ปราบดา หยน) เกาอดนตร (บนหลา สนกาลาคร) เสยดายมอ (อรดา โควนท) ลนชกทเลกใช (วน ณ จนทรธาร) หมบานแอโรบก (ทศนาวด) กรณศกษาเรองลกแกะฟนผ (ชาตวฒ บณยรกษ) งานฉลองของนายเฉลม (วชระ
สจจะสารสน) นำาตากวาง (อนสรณ ตปยานนท) “ถาดวงดาวเปนความใฝฝนของนกเขยน
ทางชางเผอกกเปนศนยรวมของดวงดาวเหลานน การทนกเขยนแตละคนสรางงานขนแตละชนกคอการเดนไปถงดวงดาว การทคณะกรรมการคดสรรเอาดวงดาวของนกเขยนมารวมกน จงเปนเหมอนปรากฏการณทางชางเผอกบนถนนวรรณกรรมทนาอศจรรยยง” ความตอนหนงของบทนำาเรองสน โดยคณชมยภร ประธานคณะกรรมการคดสรรเรองสนเขยนไว นอกจากนคณชมยภรยงจำาแนกใหชดลงไปอกวา เรองสนทง ๔๐ เรอง หากเปนดวงดาวบนถนนสายวรรณกรรมทมงหนาสทางสายหลกคอ ทางชางเผอกแลว เรองสนแตละเรอง หรอดวงดาวแตละดวง มลลา มชนเชงทถายสะทอนภาพความเปนสงคม วฒนธรรม หรอเปนเรองราวทเกดขนในยดใด สมยใด ซงไดเรมตนนบตงแตป พ.ศ. ๒๕๑๔ ทเปนปกอตงสมาคมฯ อาทเชน สงขารา ของ สรชย จนทมาธร (๒๕๑๕) ทสะทอนความสบสนทางความคดของนกเขยน รวมทงแสวงหาคำาตอบทมอยในใจ เนองจากชวงเวลานอยภายใตการปกครองของรฐบาลทหาร
บนทกคนแซปง (๒๕๑๗) ของ กรณ ไกรลาศ เปนการสะทอนชวตยากลำาบากของคนจนไดอยางชดเจนมรายละเอยด เดกนอยกบคนเฝาศาลเจา (๒๕๒๓) ของ เสกสรรค ประเสรฐกล เรองนสะทอนการตนขนของคนชนลาง ในขณะท บายของหมอกควน (๒๕๒๕) ของ นคม รายยวา คอการสะทอนภาพชวตอนหมนมวของคนงานเหมอง หมบานแอโรบก (๒๕๕๐) ของ ทศนาวด สะทอนใหเหนชวตชาวนาทถกกำากบดวยสงคมตนวตถนยม บรโภคนยม โดยไมเหลอจตวญญาณของมนษยสมผสมนษย
บทกว ๔๐ ชนทคณะกรรมการคดสรรไดแก กวหนม (วรฤทธ ฤทธาคน) ตลาคม ๒๕๑๔ ป ๙ (วสา คญทพ) นกเขยน: นกสรางศลปะ (คมทวน คนธน) แด…อหงการของคน
18
หนม (“มายา”) ถนนกว (กานต ณ ศรทธา) ถนนแหงนฤๅราง หอนรางวรรณกรรม (ประพนธ เรองณรงค) บทกว (วระศกด ยอดระบำา) ปรชญาเฒา เดกนอย และหนงสอ (ธช ธาดา) เพยงนกเทานนกเปนกว (แรคำา ประโดยคำา) กว (ถนอม ไชยวงศแกว) เปดหนงสอ (เนาวรตน พงษไพบลย) กรองผกา (ไพวรนทร ขาวงาม) ไรสาระ (วฒน วรรลยางกร) ปณธานกว (องคาร กลยาณพงศ) ขอดวงใจวรรณศลปไมสนธรรม (ชมจนทร) ถอยกววายฟงทววงฟา (โชคชย บณฑต) ขาคอหนงสอพมพ (ทวปวร) กวจะบนวาดแกม (ยงด วจจนทร) ฝนรายของกว (ศวกานท ปทมสต) คำาคนทฉนเขยนบทกว (พจนาถ พจนาพทกษ) คนขายฝน (เรวตร พนธพพฒน) ระหวางบรรทด (ประกาย ปรชญา) กวรแลกซ (มนตร ศรยงค) กว-ดงสายนำา (โกศล กลมกลอม) จดจารผานสายฝน (ประเสรฐ จนดำา) เปนกว (พนม นนทพฤกษ) นกเขาไฟในผบ (บญชา ออนด) ทเรายน (ไมหนง ก.กนท) เสยงกว (มะเนาะ ยเดน) ฝนบนชนหนงสอ (องคาร จนทาทพย) แมวลาย-กว-ผเสอ (วนรว รงแสง) ลงเรอมาเมอวาน (ศรวร แกวกาญจน) กบขาวของคนหนม (โกสนทร ขาวงาม) ภาพลกษณนกกวไมมชอ (สมพงศ กรวด) ไมมหญงสาวในบทกว (ซะการยยา อมตยา) กว (ศกดสร มสมสบ) เกาอไม (กฤตยดศร กรเกศกมล) กวเขยนกวดวยสใด (เจรญขวญ แพรกทอง) ยามกวเขยนกว (พเชษฐศกด โพธพยคฆ) และ สมพนธารมณ (จตฯ คมภรภาพ)
ดร. พเชฐ แสงทอง ไดเขยนบทวเคราะห “กวศาสตรสำานก” กบการเปลยนแปลงมโนทศนสำาคญของกวนพนธไทย (พ.ศ. ๒๔๘๐-๒๕๕๔) ทชใหเหนถงววฒนาการของกวนพนธตงแตป ๒๔๘๐ จนถงปจจบนวามการเปลยนแปลงอยางไร เชน กวนพนธไทยยคราชสำานก ถงยคสนทรภ และส “กลอนเปลา” ทมพฒนาการมาจากบทสวดจนเปนกวนพนธทมฉนทลกษณ
บรรยากาศในงานเปดตว “๔๐ เรองสน ๔๐ บทกว ๔๐ ป สมาคมนกเขยนฯ” วนท ๑ เม.ย. ๒๕๕๕ หองประชม ๔ ศนยการประชมแหงชาตสรกต
19
หลากหลาย ใชภาษาสง เขมขลง และยงถอวาสะทอนถงรากเหงาความศกดสทธของกวนพนธทดำาเนนมาอยางยาวนาน
กวนพนธมววฒนาการ และเปลยนแปลงรปแบบการประพนธตอมาอยางตอเนอง ทงน ขนอยกบยคสมย วฒนธรรม สงคม ประเพณ รวมทงความคด ความเชอของกวทมตอระบบการเมองการปกครอง หรอวถชวตของตน กลวนแลวแตมอทธพลตอการประพนธทงสน โดยจะเหนไดอยางชดเจนกบบทกวของกวรนใหมในทศวรรษ ๒๕๐๐ เปนตนไป ทบรรยากาศทางการเมองทำาใหกลอนรกหวานแหววและกลอนเปลาแพรกระจายไปอยางกวางขวาง มลลา อลงการ และซอนวธคดเชงปรชญา เชน บทกวของ องคาร กลยาณพงศ เปนตน
ในทศวรรษ ๒๕๓๐ เปนตนมา จนถงยคปจจบน เกดความเปลยนแปลงมากมายขนในสงคมของกว ทงนผวเคราะหไดแบงออกเปน ๒ ประเดน คอ กวรนใหมทเตบโตขนมาในบรรยากาศของขดแยงทางการเมองทคลคลายลงไปตงแตกลางจนถงปลายทศวรรษ ๒๕๒๐ และเกดความเปลยนแปลงทางมโนทศนเกยวกบเนอหาวรรณกรรม ทมผตงคำาถามถงขนบนยมเชงฉนทลกษณ และการสอสารเนอหาทางสงคมและการเมอง อกประเดนหนงกคอ
การเปลยนแปลงดานสถานะ และความสำาคญของกวนพนธตอคนและสงคม กลมกวทมแนวความคดนสวนใหญอยในชวงทศวรรษ ๒๕๔๐ เปนตนมา เชน กวกลมหนารามฯ อาท ศรวร แกวกาญจน นพดล ปรางคทอง อโนชา ปทมดลก ตลอดจนกวทไมสงกดกลม เชน ไมหนง ก.กนท
อยางไรกด กวรนใหมทเตบโตในชวงปลายทศวรรษ ๒๕๔๐ ถงกลางทศวรรษ ๒๕๕๐ เปนกลมกวผหลงใหลวฒนธรรมวรรณกรรมใหมอยางการอานบทกวในพนทสาธารณะกจดกจกรรมอยางนกนบอยมากในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๓ ซงกจกรรมเหลานแสดงใหเหนถงววฒนาการของกวนพนธไทยอกรปแบบหนงทนาจบตามองอยางยง
หนงสอ “๔๐ เรองสน ๔๐ บทกว ๔๐ ป สมาคมนกเขยนฯ” ไดเปดตวอยางเปนทางการเมอวนอาทตยท ๑ เมษายน ๒๕๕๕ ในงานสปดาหหนงสอแหงชาต ครงท ๔๐ และงานสปดาหหนงสอนานาชาต ครงท ๑๐ ณ ศนยการประชมแหงชาตสรกต หนงสอวางจำาหนายตามรานหนงสอชนนำาทวไป หรอสอบถามขอมลเพมเตมไดท สมาคมนกเขยนแหงประเทศไทย โทรศพท ๐-๒๙๑๐-๙๕๖๕ อเมล [email protected]
หมายเหต: ตพมพครงแรกทนตยสารสกลไทย ฉบบท ๓๐๐๘ ประจำาวนองคารท ๑๒ มถนายน ๒๕๕๕ โดยไดรบอนญาตใหตพมพซำาใน นตยสารเรองสน
20
21
(1) เพลงทเลนไมจบ
โลกมนดกวานตอนทคาเรนยงอย คณไดแต
บอกตวเองอยางนนหลงจากไดยนเพลงนนอกครงในยามเชาเดยวดายซงสายฝนพรางพร
คณจำาชอเธอไมไดอกแลว ถงทสดคณจดจำาเธอในชอคาเรน เพราะแวบแรกทคณกบเธอไดพบกน แวบแรกทเนนนานมาแลว นานจนเหลอเพยงภาพคลมเครอเรอเรอง นานจนเหลอเพยงรปรางอนไมจำาเพาะเจาะจงเวนแตดวงหนาของคาเรนซงไมใชดวงหนาของเธอ
เธอผอมบางผมยาวแคคอ โหนกแกมสงดวงตาเศรา มมอทเรยวยาวแหงเกรน กบหนาอกเลกๆในเสอนกเรยนสขาว โดยไมไดตงใจคณคดวาถาจะอธบายถงเธอกควรบอกวาเธอคลายคลงกนกบ คาเรน คารเพนเทอรส ไมวาจะรปราง เครองหนา หรอชวตของเธอ
เรองสน
POST KAREN WORLDววฒน เลศววฒนวงศา
คณรจกคาเรน คารเพนเทอรสจากเทปพคอกปกสเหลองซงคณเดนตามหาวนแลววนเลาจากแผงเทปผหนงสอกแผงหนง มเพยงเพลงเดยวเทานนทคณตองการ เพลงทคณไมรชอ จำาไมไดเสยดวยซำาวาไดยนจากทไหนหากตดอยในหนานนบนาน จนกระทงในเทปปกสเหลอง ซงมรปคาเรนกบพชายของเธอยมละไมและไมมเนอรองแนบมาแมแตคำาเดยว คณไดพบเพลงทคณตามหา ความยาวหนงนาทยสบวนาท
หลายปตอมาคณจงรวาเพลงนนถกบนทกทงขวางทายมวน พนทเนอเทปสวนทยงเหลอวาง เพลงทเลนไมจบแลวถกเฝดเสยงลงใหเขาใจวามนจบลงแลว
ความงดงามอนยาวนานเพยงหนงนาทยสบหาวนาท จบลงอยางคางคาเหมอนความงดงามอนแสนสนของคณกบคาเรน หรอถาจะพดใหถกคอความงดงามอนแสนสนของคาเรน
22
เชาวนเศราสรอยซงฝนพรางพร คณโดยสารรถเดยวดายไปบนถนนสายชนบท บทเพลงเกาเลนซำา ยาวนานรวมสนาท ตอนนนเองทคณไดรวาคณอยในโลกทไมมคาเรนอกตอไป
(2) สงทเรยกวาสงคม
ตลอดเวลาทผานมา คณแหยเทาเพยงขาง
เดยวเขาไปในสงทเรยกวาสงคม วาดหวงเงยบเชยบวาสกวนคณจะชกเทาออกมาจากสงนาขยะแขยงนชวนรนดร
(3) โลกทเหยวยน
คาเรนไมอยอกแลวตอนทคณไดพบกบเจา
ลทธ คณพบวาเมอไมมคาเรนโลกกหมดความหมายลง ซดเผอดหมนเศราเหมอนกบผลไมแหงทผวเปลอกเหยวยน คณไตไปตามรอยยบของมน จากหบเหวขนไปยงหนาผา เดนยำาเปลอกหยำาเหยอะเหนยวหนดบนโลกทฟบแฟบยบยน เมอปราศจากคาเรนสรรพสงกไรความหมาย สำาหรบคณสถานทสดทายทคณปรารถนา คอททไมมผคนอกตอไป
(4) กอนไขมน
คาเรนเปนพสาวของเพอนสนทของคณ เดก
หนมอวนทวม กอนไขมนเดนไดทราวกบดดกลนเอานำานวลของพสาวทงหมดมาไวทตวเอง เชนเดยวกบคาเรน คณจดจำาชอ หรอใบหนาของไอหมอนนไมไดอกตอไป ทกสงเลอนจางลงไปหลงจากคาเรนตาย คณยายออกจากบานไปยงอาศรม จากอาศรมไปทอนๆ ชวตฉกกระชากคณออกจากความทรงจำาดงเดมซงกอรางสรางเปนตวคณ ชวตจะถอนรากคณออกชาๆ ทละนด เรมจากไอหมอนน ทานเจาลทธ และทสดกคาเรน
คณจดจำาไดเพยงมอทชนเหงอตลอดเวลา รางกายทชมโชกตลอดเวลา กลนเหงอเหนอะหนะตลอดเวลาราวกบโลกจะเผาไหมหมอนนใหละลายทละนอย กลนไขมนไหมไฟระเหยหายเปนสงทคณจนตนาการขนมาเองในภายหลงเมอคณหวนคดไปถงหมอนน กลนซงตอนนจรงเสยยงกวาตวเขาเองเสยอก ไอหมอนนเกลยดพสาวของตวเองอยางยง เขาเรยกเธอวาอแรดลบหลง เรองสนกในทแรกซงคอยๆ กอความไมพอใจในตวคณเชองชา ไมมใครมสทธเรยกคาเรนเชนนน ตอใหเปนนองชายของเธอกเถอะ
(5) มดคตเตอร
ทคณจดจำาไดดทสดคอมดคตเตอร มดซง
คาเรนซอนมดชดไวในกระเปานกเรยนของเธอเลมหนง แบบเดยวกนกบทคณมอยในกระเปานกเรยนอกเลมหนง มดทเปนเหมอนคแฝด ซอจากรานเครองเขยนเดยวกนในเวลาไลเลยกน ดามจบทำาจากสเตนเลส สขน ตวยดเปนพลาสตกสเขยวเขม ซงเมอคณเลอยนวโปงแลวกดลงใบมดจะเคลอนเชองชาเปนจงหวะทแนนอน คณชอบการรด มนขนลงซำาๆ แรงสะเทอนจากเดอยเลกบนดามมดซงโยกขนและลงอยบนนวมอของคณใหความรสกสงบปลอดภย คณสงสยตลอดวาคาเรนจะชอบรดใบมดขนลงเหมอนคณหรอเปลา คณรวามดอยในมอเธอในวนนน คณจองมองดเหตการณทงหมด เรองเดยวทนาอายคอคณปลอยใหมดคตเตอรนอนสงบอยในกระเปานกเรยน
23
(6) หนงนาทยสบวนาท
หนงนาทยสบวนาท เทาๆ กบความยาวของ
เพลงทคณไมรจกในตอนนน เพลงของคณ เพลงทเลนไมจบชวนรนดร คอเวลาหมดทงชวตทคณใชจายรวมกบคาเรน เธอบอกใหคณรอเปนเพอนเธอหนอย คณกรอใจเตนโครมครามทจะไดใชจายเวลารวมกบเธอ แดดบายระอราวกบตลาดคอเตาอบ มนพาดทบใบหนาของเธอทเปลงประกาย ผคนขวกไขวขนลงรถโดยสาร สำาหรบคณสรรพสงเชองชาลง เปนชวนรนดรไดยงด เธอไมไดกลาวอะไร ไมมเวลาพอ หนงนาทยสบวนาทคณฮมเพลงนนในใจ แสรงวาเฝดเสยงลงดวยซำาตอนทเดกผหญงกลมนนลงจากรถโดยสาร
(7) โลกทแตกดบ
ความรแจงมอบความสงบมนคงใหกบคณ
การทคณไดรวาอกไมนานโลกจะแตกดบไดมอบสนตอนประหลาดลำาเขาสเรอนใจของคณ การไดรบรวาอกไมนานบรรดาผคน สงคม ภมทศน สรรพสงทคณเกลยดชงจะถกทำาลายลาง แตกออกเปนเสยงๆ ทำาใหความโกรธของคณเยอกเยนลง ความโกรธแบบทมมาตลอดสงบลงทละนอย อกไมนาน ไมวาคณหรอคาเรนและไอคนพวกนนตางจะถกฉกเปนชนๆ ตายดบอยางนาสมเพช นนทำาใหคณเยอกเยนพอจะไมไปไลแทงใครอกแลว
(8) ดวงดาวทแตกดบ
คณรเรองพวกนหลายปตอมา หลายปหลง
จากคาเรนไปจากชวตคณ หลายปหลงจากทเธอบกเดยวเขาไปตบตกบเดกผหญงกลมนนกลางสถานรถโดยสารดวยเรองโงๆ เกยวกบเดกผชายอกคนทไมใชคณ หลงจากทเธอเปน
ฝายถกกรดเปนแผลฉกรรจทขางแกมดวยมดคตเตอรของคกรณ เดกสาวสวมชดพละตางโรงเรยน จกผมเธอแลวกระชากเธอลม คณยนมองดเหตการณนนโดยตลอด มองดมอถอมดคตเตอรทเสอกแทงไปในอากาศอยางไรความหมาย มองดชายกระโปรงทเลกขนจนถงขาออน ขาสองขางของคณแขงคางตอกตรง ราวกบวาคณอยหางไกลหลายลานปแสง จองมองดวงดาวทกำาลงแตกดบ ภาพจากอดตเดนทางทางเชองชา กวาทคณจะร ขาของคณกเปนอสระจากการควบคม คณออกวง ดวงตาเหมอนดวงดาวของเธอแตกดบลงขณะจองมองมาทคณ
(9) หองสขาวไมมหนาตาง
เวลาสามปของคณสญดบลบไปอยางเปลอง
เปลา ตลอดเวลานนคณอาศยอยในชนสองของตกแถวสขาวมอซอยานชานเมองซงไมมปายเปนจรงเปนจง มประตเหลกชนดมวนจากเพดานเสยงดงเอยดออดซงปดอยเสมอ คณสวมชดสขาวสะอาด พรำาบนสมาธภาวนาเงยบเชยบกบเพอนๆ รวมอาศรมทงหญงชาย อมเอบเปลงประกายอยในแสงนออนมวซว เฝาฟงเทศนาธรรมถงการนพพานในหองปด
สาขาทสบสามจากสามสบหกสาขา สมาชกคนทสามรอยหาสบหา คณคอยๆ ละทงตวตนเชองชา เรมจาการนงหมเสอผาแบบเดยวสเดยวสบเปลยนเพยงสองชด ชดทสกปรกจะถกซกตากรวมกนบนดาดฟา ในยามทแสงสนธยาสาดสอง เสอผาของผปฏบตธรรมปลวไสว ความงดงามทคณตองสะกดกลนเสยจากมน คณตองไมชนชมความงามใดๆ สงเหลานนไมจรง ลอลวงใหคณลมหลง แสงอาทตยลอลวง สายลมลอลวง สรรพสงบนโลกลวนหลอกลอใหลวงหลง คณกลบเขาสหองปดสขาวสะอาดมงพงสมาธภาวนา เสยงของเจาลทธคอยๆกลอมเกลา สงบนงนมนวล หลงจากรสกรอนทรนมา
24
หลายป การไดฟงเสยงของทานทำาใหจตของคณสงบลง คณคอยๆ เลกกนอาหาร คณจะกนเพอทจะใหพอมชวตสบตอไป คณเพยงกนผกสกและขาวเปลา โดยไมมเครองปรงรสอะไรอกตอไป ถงกระนนคณกยงไมสามารถละทงตวตนได ทกครงทคณเรารอนดวยกำาหนด ดวยกเลส ดวยความทกข ความเคยดแคนชงชง คณจะฟงเทปคำาสอนของเจาลทธ เพงจตภาวนา มองการแตกดบของโลกในไมชา เมอนนคณกรสกโปรงเบาขน รสกสบายขน รางกายลองลอยไปไกล จตใจสงบ เมอพบวาไมชากเรวทงคาเรนและคณจะตายลง ไมวาคณจะไดชวยหรอไมชวยเธอกตาม คณกำาลงสวดภาวนาใหเธอ
(10) แปดเปอน
คณพยายามกนเธอออกจากหวเสมอเมอคณ
ชวยตวเอง ลกๆ คณหวาดกลวเหลอเกนวาคาเรนจะแปดเปอนกบเรองโสมมแบบนน นำากามหลงไหล รางกายกระตกสะทาน คณแยกเธอออกจากจกรวาลทงหมดทคณอยอาศย มบางครงทเธอวนเวยนเขามา มนทำาใหคณรสกโกรธเกลยดตวเอง คณหกหามเธอจากการเปลอยกายในจนตนาการของคณไมได คณทำาใหเธอแปดเปอน
(11) Cassette Generation
คณพบกบเจาลทธครงแรกหลงจากคาเรน
สาบสญไปสองป คณเรยนจบชนมธยม บอกลาเจากอนไขมนชวนรนดร การพบกนทคลายคลง ในยามทกขทนหมนหมองของการเรยนมหาวทยาลยไกลปนเทยงทคณไมสามารถเขากบใครไดเลย เจาลทธแทรกตวมาในรปของเทปคาสเซทในชมรมพทธศาสนาทคณสมครไปเพอใหพนๆ จากเรองราวเหลาน รนพคนหนง
เปนสมาชกของเจาลทธ เขาลาออกไปกอนคณเขามาทชมรมทงรองรอยไวเปนเทปคาสเซทสองสามมวนทคณเอามาใสแทนเทปรวมเพลงรกทคณอดใหคาเรน
เจาลทธฉายสองแสงธรรมมาสโลกอนมดดำาของคณ โลกซงจมลงในความสำานกบาปทไมอาจไถถอน คณฟงเทปคาสเซทนนซำาแลวซำาเลา เรองราวของการละวางรางกายในโลกทกำาลงแตกดบ เรองความเปราะบางของมนษยทไมอาจปลดปลอยตวเองออกจากพนธนาการหยาบกระดางของรสสมผส ของกเลส ความหลง ความใคร เสยงอบอนนมนวล ปลกปลอบจตใจทเกลยดชงของคณดวยความงดงามของการไปจากโลกนโดยไมแมแตหนหลงกลบมามอง
ไมเหลออะไรใหจดจำา คณออกจากบาน ทงมหาวทยาลยไวเบองหลง ทงพอแมทคณไมมความผกพนอะไรดวย มงหนาไปยงสาขาใกลเคยงของอาศรม ทนนคณพบสมาชกคนอนๆ แตไมไดพบเจาลทธ พบเพยงเทปคาสเซทจำานวนมาก วดโอเทปจำานวนมาก รปถายขนาดโปสเตอรจำานวนมาก ราวกบทานอยใกลๆ ในทกหนแหง คณกนอยหลบนอนทนน อาศรมขบเคลอนดวยแรงสนบสนนทางการเงนลกลบ ชวตจำากดจำาเขยของผปฏบตธรรมไมไดเรยกรองอะไรมากอยแลว บางครงคณกออกไปเผยแผสาสนจากเจาลทธบาง แตโดยมากพวกคณจะอยกนในหองสขาวไมมหนาตาง ภาวนา ฝกตนเพอเตรยมพรอมละสงขารในวนสนโลกทจะมาถง ในชวงเวลาเชนนน ความคดถงคาเรนเลอนลอยจากไปราวกบควนไฟซงจางลง สงซงเคยทำาใหคณมนำาตาไดลางดวงตาของคณใหสดใสขน กลาวใหถงทสด ความชวรายทเกดขนกบคาเรน สงซงโบยตคณชวนรนดรใหออกดอกผลของมน
25
(12) โลกแตกดบเรวกวาทคณคด
โลกแตกดบเรวกวาทคณคาดคด หลงจาก
คณใชเวลาไปรวมสามป คณเรมตนถอศลอด กาวเขาสชวงทายของการบำาเพญภาวนา ดวยการปฏเสธการกน รางกายคณผายผอมลงรวดเรว จนพอถงจดหนงคณกคงไมไดกนอะไรนอกจากนำาและนมกลอง คณทราบขาววาคณจะไดเปนตวแทนของสาขาในการเขาพบเจาลทธ การไดสนทนาธรรมกบทานเพยงสองหรอสามชวโมงอาจทำาใหคณไปถงสวรรคไดโดยไมตองพงการภาวนา ซงคณตองรบปดความคดนนออกจากหวเพราะมนขดแยงกบสงทเจาลทธสงสอน วนแลววนเลาหลงจาการภาวนาอนหนกหนวง ขงตวเองในตกแถวมอซอรกรางปลายขอบโลก วนแลววนเลาหลงจากการเฝาจองมองใบหนายมสรวลของทานเจาลทธ วนแลววนเลาของการฟงเสยงของทาน คณจะไดพบกบทานในทสด คณสงสยวาคณจะสามารถเงยหนาคยกบทานไดไหมหลงจากกมตวลงกราบกรานทาน คณจะทำาเชนไรเพอสะกดกลนไมใหนำาตาแหงความปตหลงไหล
โลกแตกดบเรวกวาทคด เจาลทธถกจบทสนามบนในวนนน หลงเหตการณสงหารหมโหดเหยมลกลบในสถานรถไฟ พวกมนษยนาสมเพชตายลงสกสบหรอยสบคนคณกไมแนใจ
เชาวนนนคณถกปลกดวยขบวนรถตำารวจทบกรอคนอาศรม คณทงอบอาย เคยดแคนและออนลา คณไมไดกนอะไรมากกวาของเหลวมาแลวรวมสองสปดาหรางกายผายผอมเหมอนภตผ คณเปนลมลมพบไปทนทททราบขาว
(13) โลกหลงคาเรน
คณแบงโลกของตวเองออกเปนสองสวน คอ
โลกกอนทคณจะไดพบคาเรน และโลกหลงจากคาเรนสาบสญไป หลงจากเหตการณนนเธอไมมาโรงเรยนอก นองชายของเธอ ไอกอนไขมนนนกไมมาโรงเรยนอก มแตคณทแบกรบความผดบาปมาโรงเรยนในทกๆ วน โลงใจในทกๆ วนทพบวาเธอไมมาโรงเรยนอก ความทกขเศราของการไมมคาเรนดำาเนนไปเชนน ดำาเนนไปในสมรภมของความสำานกบาปและการไถถอน กลาวใหถงทสด คณตกหลมรกเธอหลงจากไดกอบาปตอเธอดวยการเพกเฉย คณรกเธอหลงจากโลกของเธอแตกดบไปแลว ความลมหลงของคณคอลกหลานพกลพการของความละอายชวและกลวบาป
คณตกหลมรกเธอหลงจากไดกอบาปตอเธอ
ดวยการเพกเฉย คณรกเธอหลงจากโลกของ
เธอแตกดบไปแลว ความลมหลงของคณคอ
ลกหลานพกลพการของความละอายชวและ
กลวบาป
26
27
บรรณาธการบนทก
เมอเรองสนในแบบ Comming of Age มาพรอมกบ ลทธประหลาด และการตามหาความหมายของชวต เมอสบคนพบวาความวางเปลาเกาะกนหวใจไปทกหนแหง แผลเปนของตนเองฝงลก ทวากบตวแปรมนหายไปอยางไรรองรอย ความเควงควางเบาหววนกลบสมผสไดอยางแนนหนกในโลกหลงคาเรน
(14) โลกหลง หลงคาเรน
คณเรรอนไปเรอยหลงจากอาศรมถกปด และ
สมาชกระดบผนำาโดนจบ แรกทเดยวคณไปอาศยอยในบานเพอนรวมลทธคนหนง จากนนกอกคนหนง ลงเอยดวยการกลบไปบานทคณเกลยดชง แสงแดดสาดสองผานมานหนาตางเขามาในหองนอนทคณเกลยดชง รอยยมพรายโงเงาของผคนทคณเกลยดชง สงคมหนาไหวหลงหลอกทคณเกลยดชง อาหารโสมมซงถกทำาใหดนากนทคณเกลยดชง คณโดดเดยวไรทพงราวกบคนเรอแตก คณเรมกลบมาอดอาหารอกครงหนง ลกลอบฟงเทปคำาสอนของทานเจาลทธทคณไมมวนไดพบตลอดกาล ทานเจาลทธซงฆาตวตายในคก บดนกลายเปนเทพยดาทมองหาคณจากทกแหง ทกคนคณเขานอนพรอมกบความสำานกบาปทไมไดปฏบตวตรตามททานเจาลทธไดสงสอนไว สงนนบบคนคณ ดวงตาซงคณมองไมเหนจองมองมาจากทกทศทาง ดวยการณนนเองคณเรมสวดภาวนา สำานกบาปเปยมลน
คณพบคาเรนอกครง คาเรนทควรจะสญดบไป คาเรนทหายไปจากชวตคณหลงจากไดทงรอยแผลเปนซงลบไมออก เธอทวมขนมากหลงจากมลกเลก คณอดอาหารไดหนงสปดาหแลวในตอนนน รางกายผายผอมซบซด คณพบ
คาเรนทตลาด สถานทซงโบยตคณนานนบนาน เธอเปนฝายทกคณกอน ชางเจบปวดรวดราวเมอเธอสวมรอยยมโงเงาเหลานน เธอทกวาคณผายผอมลงไปมาก เธอถามคณวาคณสบายดไหมทำาอะไรอย คณไดแตตอบเกอเขนแกนๆ รสกเหมอนรางกายคอยๆ หดเลกลงไปเรอยๆ ไมมแผลเปนใดหลงเหลอบนใบหนาของเธออกแลว คาเรนในวยสาวสะพรง สกปลงอยางทคนมความสขพงจะเปน คณเจบปวดรวดราวราวโลกแตกดบตามทเจาลทธไดบอกไว เธอลมสงทคณจดจำาทกอยาง กลาวใหถกตอง ไมมอะไรในการจดจำาของคณนอกจากเรองเลาทคณสรางขนมาหลอกตวเอง
(15) Bulimia
การอดอาหารทำาใหคณเพอคลง คณออก
จากบานอกครง มงหนาไปยงปาเขาเพอทจะตายเพยงลำาพง ตอนนนเองทคณไดรวาเพลงทคณชอบนนไมไดจบอยางทคณเขาใจมาตลอด รถโดยสารแลนเศราสรอยไปบนถนนสายชนบททคณไมรจก คณคดถงชวงเวลาทคณใชจายไปกบคาเรน ชวงเวลาทไมมอยจนคณคอยๆ สรางมนขนมาเอง เชนเดยวกบชอของเธอ
28
29
เวลา: 18.30 น.
ฉาก 1: ภายในโรงแรมหร ยานสขมวท
ฝนทตกราวกบฟารวมาตงแตชวงเยนไมม
ททาวาจะขาดเมด รถราบนทองถนนขยบไดเพยงนดไมตางจากหอยทากคลานคบ นลเนตรนงบดกายไลความเมอยขบอยบนรถแทกซเกอบสองชวโมง กวายานพาหนะสชมพหวานจะพาเธอมาถงหนาโรงแรมอนเปนจดหมาย กำาหนดการลวงเลยไปนานแลว หญงสาวจายคาโดยสารพรอมกาวลงจากรถอยางรบเรง เดรสยาวเกาะอกสแดงเพลงทสวมใสทำาใหกาวขาไดไมถนดนก เธอจงใชมอซายกำาชายกระโปรงยาวกรอมเทายกสงขน ขณะมอขวากอดกระเปาถอใบบางไวในวงแขน
ลมแรงหอบละอองฝนพดผานมาวบใหญ
กอนทหญงสาวจะเหยยบยางขนไปยงบนไดโรงแรม โดยไมทนระวง ผาไหมจนสขาวฉลลายลกไมทใชคลมไหลมาตลอดทางปลดปลวออกจากราง ไมทนทมนจะรวงลงสพน ใครคนหนงความนไวไดทนเวลา หญงสาวเงยหนาขนมองตามเจาของมอเรยวยาวคนน แลวเธอกตองอทานขนดวยความประหลาดใจปนยนด
“พรรษ”เจาของเรอนรางสงโปรงทถกเอยนาม
เผยยมกวาง เขยวเลกๆ ทมมปากทงสองขางชวยตอกยำากบหญงสาววาเธอจำาคนไมผด เขาสงผาคลมไหลใหกบเธอ นลเนตรรบมนไวกอนพบมนเกบเขากระเปาอยางลวกๆ แลวเอยถาม
“พรรษมางานนดวยหรอ นกวายงไมกลบจากอเมรกาเสยอก”
เรองสน
คนฝนผานกฤตศลป ศกดศร
30
“กลบมาไดอาทตยกวาๆ แลวครบ ไมเจอกนนาน เนตรสวยขนจนเกอบจำาไมไดแนะ” ไมพดเปลา แตสายตาของเพอนเกายงลามเลยไปทวเรอนกาย ดวงตารยาวราวตากวางอนเปนเอกลกษณของเขาฉายแววเจาชจนหวใจของหญงสาวสะทานไหวไปกบประกายแวววบในดวงตาคนน แมจะไมไดเจอะเจอกนนานหลายป แตเวลาทผนผาน ไมไดบนทอนความหลอเหลาเจาเสนหของเขาใหลดลงไปไดเลยแมแตนอย
“พรรษนยงปากหวานเหมอนเดมเลยนะจะ เนตรไมไดสะสวยขนกวาเกาสกหนอย แตอาจเปนเพราะพรรษไมเคยเหนเนตรในชดแบบนมากกวา” หญงสาวปฏเสธคำาชมทดเกนจรงของอกฝายดวยทาทเขนอาย
สาวหนาหมวยรอยเปอรเซนตอยางนลเนตรไมถงขนาดเรยกไดวา ‘สวย’ เธอมเพยงเรอนรางโปรงบางขาวผองทไดมาจากพอแมเชอสายจน กบผมยาวเปนมนดำาขลบราวกบผาไหมชนดเทานน ทเปนองคประกอบเสรมสงใหเธอเปนผหญงทพอไปวดไปวายามเชาได เพราะชายหนมปากหวานอยางนนเลา ถงทำาใหสาวๆ หลงคารมมานกตอนก
สมยเรยน เพอนรวมหองตางรกนดวาพรรษชลเปนคนเจาช แตไมมใครยนยนไดวาทเขาเจาชนนเปนเพราะดวยตวของเขาเองหรอเพราะความเปนหนมหลอทถอกำาเนดในชาตตระกลดจงมสาวๆ มากหนาหลายตาพากนมารมลอมอยไมขาด แตในทสด คาสโนวาอยางพรรษชลกประกาศยตความเจาชไวทเจนสดา สาวสวยรวยทรพยทมดกรความงามระดบดาวมหาวทยาลย เขาสลดผหญงคนอนทงไปอยางไมแยแส จนสาวๆ ทเฝารอใหเขาเลอกตางตองพากนหลงนำาตา
นลเนตรเปนอกคนหนงทเผลอใจ เพยงแตความรกของเธอไมไดเกดจากการคลงไคลเขาแคเปลอกนอกอยางเชนผหญงคนอน มตรภาพนนตางหากทดงดดเธอเขาหาเขาโดยไมรตว นล
เนตรมความสขทไดอยใกลชดกบเขา เกาะกลมทำากจกรรมรวมกน มนคอยๆ เปนคอยๆ ไปจนเธอเองไมรวาหวใจไดเปดรบชายหนมเขามาเตมทงสหองตงแตเมอใด กวาหญงสาวจะรตวอกท พรรษชลกบนลดฟาไปเรยนตอปรญญาโทกบคนรกของเขาแลว
เมอนกถงคนรกของพรรษชล หญงสาวกเหลยวซายแลขวา งานแตงงานของเพอนเกา ชายหนมควรเดนเคยงคเขามาในงานพรอมกบเจนสดา ไมใชเธออยางในเวลาน
“แลวนพรรษมาคนเดยวหรอ” นลเนตรอดทจะเอยปากถามไมได แมเธอจะเคยรสกผดหวงทเขาเลอกหลอน แตเมอคดถงความเหมาะสมดวยประการทงปวงแลว เธอเหนดวยกบการตดสนใจของเขา
“ฮอ เจนยงอยทโนน เรามปญหากนนดหนอย” ชายหนมหนมาสงยมบางๆ ใหกบเธอ สหนาไมไดบงบอกวาปญหานนหนกหนาแตอยางใด
หญงสาวพยกหนารบร เกบปากเกบคำาแลวเดนเคยงขางเขาไปอยางเงยบๆ คดไมออกวาระหวางเขากบเจนสดามนจะเกดปญหาอะไรไดในเมอเขาดรกหลอนมากเหลอเกน เธอเคยปดใจตวเอง ไมอยากรบรเรองราวเกยวกบเขา ไมคดจะสอบถามขาวคราวจากเพอนคนใด จนมาเจอเขาทน นลเนตรจงไดรวาความรสกทเธอเคยมใหกบเขามนไมไดเปลยนแปลงหรอลดนอยถอยลงอยางทเธอพยายามหลอกตวเองเสมอมา
“เมอครพรรษเหนเนตรลงจากแทกซ ไมไดขบรถมาเองหรอครบ” เสยงของเขาทแทรกผานความเงยบระหวางกนกระชากนลเนตรใหหลดจากภวงค
“เนตรยายมาอยคอนโดฯ ใกลททำางาน เลยทงรถไวทบานใหนองชายใชจะ”
“งน…พรรษไปสงเอาไหม แตงตวสวยเชงอยางน กลบแทกซอนตรายนะ”
“ไมเปนไรหรอกจะ เกรงใจ บานพรรษอย
31
คนละทางเลย เดยวเนตรคงไดเจอเพอนทอยทางเดยวกนบางหละนา ไมตองเปนหวงนะจะ”
“เอา หวงกไมไดแฮะ” ดวงตาของชายหนมยวลอ
นลเนตรทำาไดเพยงสงยม เธอไมกลาตอบรบ พอๆ กบไมกลาปฏเสธความหวงดของเขา หญงสาวอยากบอกกบเขาเหลอเกนวาในตอนน เธอกลวความหวนไหวของใจตวเองมากกวาสงใด
เมอถงหนาหองจดเลยง เพอนหลายคนตางมสหนาแปลกใจทเหนพรรษชลเดนเคยงขางมากบนลเนตร รวมทงบาว-สาวททกทายเพอนเกาทงสองดวยดวงตาสอแววฉงนอยกลางซมดอกกหลาบสแดงสลบขาว หญงสาวยมรบกบสายตาทกคกอนเอยปากบอกทกคนไปตามความเปนจรง
หลงถายภาพรวมกบคบาวสาวแลว นลเนตรถกฐตา เพอนสาวคนสนทดงตวไปนงกบกลมเพอนหญงของเธอ สวนพรรษชลเดนแยกไปนงกบเพอนชายของเขา พธการในงานเลยงดำาเนนไปตามลำาดบ จวบจนสองทมเศษแขกเหรอจงพากนทยอยกลบ เหลอเพยงญาตพนองกบเพอนสนทของคบาวสาวเทานน
พรรษชลเดนมายงโตะของนลเนตร ฤทธแอลกอฮอลทำาใหผวหนาของเขาเรมมสแดงระเรอ ชายหนมเอยปากชวนสาวๆ ไปเทยวตอกบกลมของเขา ไมมใครปฏเสธเพราะรงขนเปนวนหยดสดสปดาห ทกคนจงตางอยากใชเวลาทเหลออยในคนนรวมยอนรำาลกความทรงจำาดวยกน
นลเนตรกบเพอนกลมใหญเดนออกมาถายภาพหมกบคบาวสาวทหนาซมดอกไมอกครง จากนนไมนานทงหมดกพากนมาปรากฏกายในผบแหงหนงซงอยหางจากโรงแรมจดเลยงมาเพยงสองเสนถนน
เวลา: 21.15 น.
ฉาก 2: ภายในผบชนนำา รมถนนสายราตร
เสยงเพลงจงหวะเราใจทดงกระหมเรยกรอง
ใหเพอนหลายคนของนลเนตรลกออกไปเตนรำากลางฟลอรกนอยางสนกสดเหวยง แตหญงสาวนยมทจะนงดมเงยบๆ มากกวา ฝนยงคงหนาเมดอยภายนอกบวกกบความเยนฉำาของเครองปรบอากาศภายในรานทำาใหนลเนตรเกดอาการหนาวเหนบจนตองควาผาคลมไหลมาหม แตความบางเบาของมนไมอาจชวยอะไรไดมากนก หญงสาวจงดมยนโทนคตามเขาไปอกหลายแกว กระทงรสกวาใบหนาของตวเองเรมรอนผาวราวกบยนอยใตดวงอาทตยยามเทยงวน ขณะทมอทงสองกลบเยนเยอกจนตองประสานซกไวบนตก
เหมอนพรรษชลซงนงฝงตรงกนขามจะจบสงเกตอาการหนาวเหนบของหญงสาวได เขาจงเดนออมมาทางดานหลง หยบผาคลมไหลสงใหเธอ แลวจงใชเสอสทของเขาคลมลงบนหวไหลนวลเนยนนนแทน กอนขยบเสอสทใหกระชบจนมนแนบเขากบรางบาง เสยววนาททเหมอนถกเขาสวมกอด หวใจของนลเนตรถงกบเตนโครมครามผดจงหวะ ไออนจากกายเขาทำาใหหญงสาวนงตวเกรง เธออยากบอกใหเขาหยดยนอยตรงน และอยากใหโลกหยดหมนเพอเธอสกครง!
“คนนใหพรรษไปสงนะครบ” เขาทงเสยงกระซบไวทขางห กอนเดนกลบไปยงทนงของตวเองโดยไมรอฟงคำาตอบ
พรรษชลเปนคนดอดงมาแตไหนแตไร สงใดทเขาตองการทำา เขาจะตองทำามนใหได ความเปนเพอนกนมาถงสป ทำาใหนลเนตรรจกนสยขอนของเขาด แตสงทเธอไมรในตอนนนนกคอ ทำาไมเขาถงอยากไปสงเธอเหลอเกน?
นลเนตรรสกงวงและมนศรษะจนไมรวาตวเองฟบหนาลงกบโตะตงแตเมอไหร มารสก
32
ตวอกทกตอนทศรษะของเธอพงอยกบแผงอกกวางของพรรษชล ผาขนหนผนเลกอนในมอเขาลบผานไปมาบนใบหนาของเธอเบาๆ
“แยจง สงสยไมคอยไดดมเลยเมาไปหนอย ขอบคณนะจะพรรษ” นลเนตรยดตวตรง ถอยศรษะออกหางจากออมอกของเขา ขณะสมองยงหนกอง
“ไมเปนไรหรอกครบ เนตรไหวมย นกเกอบเทยงคนแลว เนตรจะกลบเลยหรออยตอ”
หญงสาวมองเพอนรวมโตะดวยดวงตาทพราลาย หลายคนยงเตนแรงเตนกานาสนก ในขณะทบางคนเมาฟบอยกบโตะ ไมแตกตางอะไรไปจากเธอเมอครน
พรรษชลตดสนใจแทนการฟงคำาตอบ เขายกมอเรยกบรกร หลงจายเงนคาเครองดมทงหมดแลว ชายหนมโบกมอไปยงกลางฟลอรเพอลาเพอน พรอมชนวไปทางนลเนตรราวบอกเปนนยๆ วาเขาจะไปสงเธอ เมอฐตาเหนดงนน หลอนจงเดนรเขามาถามชายหนมดวยความเปนหวง
“พรรษขบรถไหวมย เธอเมาหรอเปลา”“โถ ฐตา ตงแตเขามาทนพรรษกนไปแค
สองแกวเอง ยงถาตองขบรถดวยแลว พรรษไมกลาเมาหรอกนา รบรองปลอดภยหายหวง ไมงนปานนพรรษตดคกในแอลเอไปแลว”
เมอพรรษรบปากแนนหนก เพอนสาวคนสนทของนลเนตรกรสกโลงใจ
“โอเคๆ ฝากเนตรดวยนะพรรษ” ฐตาทงคำาไวแคนนแลวจงหมนตวกลบไปยงฟลอรทมความสนกสนานรออย
ชายหนมพยกหนานดหนง กอนประคองรางของนลเนตรมายงประตทางออก ขณะฝนพรำาสายไมหยดหยอน พนกงานซงมหนาทคอยยนสงลกคาดานนอกกลาวคำาขอโทษพรอมนำารมคนโตเขาบดบงเมดฝนใหกบคนทงสอง พรรษชลถอโอกาสสวมกอดเอวของนลเนตรไวแนบแนนภายใตรมคนนน
เมอเขาไปนงในรถเรยบรอย ชายหนมสอบถามเสนทางทจะพาเธอกลบคอนโดฯ มนตงอยบนถนนเสนเดยวกบทางไปมหาวทยาลย ความคนชนกบเสนทางทำาใหเขาขบรถไปเรอยๆ อยางไมตองกงวลอะไรนก อกทงทองถนนกวางโลงอยางทเขาไมเคยเหนมนมากอนในรอบหลายป
“ถางวงกหลบไปกอนนะเนตร ถงแลวพรรษจะปลก” เขาพดพรอมกบเออมมอมาลบแพเสนผมหลงทายทอยอยางเบามอ สมผสนมละมนของเขาทำาใหนำาตาของเธอหลงรนออกมาโดยไมรตว
ไมมคำาพดใดๆ ออกมาจากปากของนลเนตร อากาศคนนชางเหนบหนาว จนหญงสาวตองดงเสอสทชนไอฝนกระชบไวแนบอก กลนนำาหอมออนๆ ทตดอยกบตวเสอโชยปะทะจมก เธอสดลมหายใจลก เอนกายมองเมดฝนทไหลผานกระจกรถดานนอก กลนสะอนดวยเกรงวาชายหนมจะไดยน หากแตนำาตายงคงรนไหลเปนสายยาวเฉกเชนเดยวกบสายฝนนน เพยงผานกโลเมตรแรก หญงสาวกเผลอหลบไปโดยไมรตว
เวลา: 00.45 น.
ฉาก 3: ภายในคอนโดฯ ของหญงสาว
เมอมาถงทหมาย ชายหนมนำารถเขาจอด
ราวกบคนเคย กอนใชมอเขยาทหวไหลของเธอเบาๆ พรอมสงเสยงกระซบแผวขางห
“เนตรครบ ถงแลว”หญงสาวปรอตามองรอบทศ ขณะสองมอ
ปลดเสอสทหนาหนกของเขาออกจากไหล กอนเอยวตวพาดมนไวหลงเบาะของตน นลเนตรทำาหนานงอยางชงใจ ไมทนคดมากอนลวงหนาวาเมอถงคอนโดฯ แลว เธอควรจะเชอเชญเขาขนไปลางหนาลางตากอนดไหม แตเวลาดกดนอยางนมนอาจจะดไมเหมาะควรนก แลวถาไมชวนเสยเลยเลา เขาจะวาเธอเปนคนไรนำาใจหรอเปลา
33
“ขอชารอนๆ ใหพรรษสกแกวไดไหม” เสยงของชายหนมทเอยขนกลางคนชวยหยดความคดทกำาลงสบสนวาวนของเธอ
“คะ” นลเนตรไมรจะพดอะไรไปมากกวานน เธอ
ควรจะยนดอาแขนตอนรบเขา เมอชายหนมทเคยแอบหลงรกมาเนนนานกลบมามตวตนอยตรงหนาอกครง แมวาวนพรงนโลกจะถลมทลายลงไป ชวตนกคงไมมอะไรนาเสยดาย หญงสาวขอยอมตายดวยจตใจทเปนสข หลงผานคำาคนเหนบหนาวทมเขาเคยงขางอยางคนน
เมอมาถงหองพก นลเนตรเดนไปเปดเครองปรบอากาศ แลวพาเขาไปนงยงโซฟาในหองรบแขก วางกระเปาถอบนชนวางขางผนง หลงจากนนจงเดนตรงไปยงสวนทจดสรรไวเปนหองครวเลกๆ หญงสาวเสยบปลกกระตกนำารอน หยบแกวเซรามคพรอมซองบรรจผงชาวางเตรยมไว แตยงไมทนหมนตวกลบ แขนทงสองขางของชายหนมกเขามาสวมกอดทางดานหลง
พรรษชลฝงจมกลงบนเสนผมหอมละมน กอนระเรอยลงมาถงหวไหลเนยนขาว หญงสาวทำาอะไรไมถก กายอยากขดขนปกปอง แตใจกลบเรยกรองใหเขาโอบกอดเธอเอาไวอยางนนนานเทานาน
“ตวเนตรหอมจง หอมจนพรรษหามใจไมใหกอดเนตรไมไหว” เสยงกระซบของเขาแผวเบาราวอยอกฟากโลก ลมหายใจอนอวลของเขาระบายมนออกมากระทบใบห ทำาใหนลเนตรถงกบขนลกซ ชายหนมเบยงรางของเธอใหหนกลบมามองเขา ขณะทนยนตาของหญงสาวเตมไปดวยคำาถาม
พรรษชลดงรางของนลเนตรเขามากอด เชยคางเธอขนกอนประทบจบลงบนรมฝปากสกหลาบ นลเนตรยนตวสนราวลกนกเปยกฝน แตความนมนวลแหงรสสมผส ทำาใหเธอเผลอโอบกอดเขาตอบโดยไมรตว
เพยงลมพดใบไมไหว รางของหญงสาวในชดเกาะอกสแดงเพลงกลอยละลว เขาอมเธอเดนตรงเขาไปยงหองนอน ขณะทปลายจมกของเขายงซกไซ และรมฝปากยงซกซน
ชายหนมวางเธอลงบนเตยงหนาอยางนมนวล รางของเธอออนปวกเปยกดงขผงถกไฟลน สนไรเรยวแรงขดขน หญงสาวหยกแขนตวเอง 2-3 ครง เพอใหความเจบชวยยนยนวา เธอไมไดฝนหรอจนตนาการไปเองวาเขาอยตรงน…ในหองนอนของเธอ
พรรษชลเอนกายลงมานอนเคยงขาง พรมจบทวทงใบหนา ซอกคอ และเนนอกของนลเนตร กลนแอลกอฮอลเบาบางจากลมหายใจ
นลเนตรรสกเหมอนรางเบาหววประดจขนนก
กำาลงลอยตวสงขนอยางไมอาจควบคม หญง
สาวเผลอแอนกายรบการชำาแรกผานจากเขา
อยางลมตว เพลงรกถกกำาหนดจงหวะใหเปน
ไปตามแรงปรารถนาของชายหนม เนบชาไป
จนถงถกระชน
34
ของเขาชวยปลกเราอารมณใหกระเจดกระเจงไดอยางประหลาด อวยวะหลายสวนของชายหนมทำาหนาทพรอมกนอยางชำานชำานาญ มอของเขาลบไลไปทวเรอนรางสนสะทาน รมฝปากประทบจบดมดำา เรยวลนทพลวไหวพาใหหญงสาวเคลบเคลม
แลวชดสวยของเธอกถกเขารดซปออกอยางเบามอ พรรษชลปลดเครองพนธนาการทกชนออกอยางแคลวคลอง แสงไฟจากโถงดานนอกทสองผานเขามาทางประตทถกเปดทงไวเผยใหเหนสวนโคงเวาบนเรอนรางเปลอยเปลาชดเจน
เมอหญงสาวไรทาทขดขน พรรษชลจงจบทอนขาเรยวยาวคนนแยกออกจากกนกอนแทรกรางกำายำาเขาบดเบยดพรอมระดมจบอยางเรารอน นลเนตรรสกเหมอนรางเบาหววประดจขนนกกำาลงลอยตวสงขนอยางไมอาจควบคม หญงสาวเผลอแอนกายรบการชำาแรกผานจากเขาอยางลมตว เพลงรกถกกำาหนดจงหวะใหเปนไปตามแรงปรารถนาของชายหนม เนบชาไปจนถงถกระชน ถาโถมกอนคนสสภาวะปกต เฉกเดยวกบคลนยกษทมวนตวเขาหาฝงรนแรง กระแทกกระทน กอนสลายกลายเปนระรอกคลนเลกๆ ซดสาดหาดทรายเพยงบางเบา
เวลา: 12.20 น.
ฉาก 4: ภายในหองนอน ทไรแมกลนกายของ
ชายหนม
เสยงโทรศพทบนโตะขางหวเตยงทดงขนใน
เวลาเทยงเศษปลกใหนลเนตรตนจากหลบใหล สมองของหญงสาวหนกองดงซกซอนกอนหนหนาหนกเอาไวภายใน เหลยวมองหาคนขางกาย แตนลเนตรกลบพบเพยงความวางเปลา ‘เขาอาจลกไปหองนำา’ เธอคดในแงด คนอยางพรรษชลคงไมเสยมารยาทออกจากหองพกของเธอไปโดยไมบอกกลาว
เสยงแหลมเลกทยงคงแผดดงอยางตอเนองทำาใหนลเนตรไมทนไดสำารวจสงใดเพมเตม เธอพารางออนระโหย เดนไปยงเครองรบโทรศพท ยกห แลวกรอกเสยงลงไป
“สวสดคะ” “ฐตาเองนะเนตร ฟนหรอยงเนย เสยง
งวเงยเชยว เมอกเราโทรเขามอถอทำาไมเนตรไมรบละ” นำาเสยงของเพอนสาวสดใส ไมมอาการเมาคางอยางเธอเลยสกนด หรออาจเปนเพราะฐตาไมคอยไดดม เพราะมวแตดนพราดอยกลางฟลอร
“ขอโทษทจะ มอถอเนตรอยนอกหองนะ ตวเองมอะไรรเปลา” นลเนตรถามดวยความแปลกใจ ปกตแลวในวนรงขนหลงจากมปารต ฐตาไมเคยโทรหาเธอในเวลาน
“ไมมอะไรหรอก แคอยากโทรมาเมาธนะ” “จะ วามาไดเลย หลงจากเนตรกลบแลว
มอะไรสนกๆ อกงนหรอ?” “มส กพอหนมหลอของเรานนไง พอสง
เนตรแลวเขากลบมาทผบอกรมย” นลเนตรถงกบเอามอทาบอก ดวงตาหย
เลกเบกกวางดวยความตกใจ สงเสยงพมพำาอยในลำาคอ ‘มนจะเปนไปไดยงไง’
“อะไรนะเนตร เราไมไดยน เนตรพดวาอะไรนะ”
“ปะ ปะ เปลาจะ ฐตาเลาตอเถอะ” นลเนตรตอบตะกกตะกก
“แหม…ไอเรานะ นกวาแมเจนสดาจะทำาใหนายพรรษถอดเขยวเลบแลวเสยอก เมอคนตอนเขายอนกลบมานนกเกอบตสองแลว ทำาเปนบอกวาเปนหวงเพอนเลยยอนกลบมาด ทไหนไดละ มาควาแมสาวลกครงอกภเขาไฟทนงโตะตดกบพวกเรากลบไปดวยเฉยเลย ไมรไปสงสายตาปงปงกนตงแตเมอไหร ไวไฟจรงๆ เลยเชยวพอคนน”
นลเนตรกำาหโทรศพทแนน ขอบตาทงสองขางรอนผาว ความรสกสบสนโบกสะบดอยในหว
35
“เมอคนพรรษสงเนตรหนาคอนโดฯ ใชมย แลวเขาทำาอะไรรมรามกบเนตรบางหรอเปลา”
คำาถามแรกของเพอนสาวทำาใหนลเนตรเรมสบสนหนก เธอจงเลยงตอบเพยงคำาถามทสอง
“เออ…เปลานจะ เขาไมไดทำาอะไรเนตรหรอก”
“ดแลวหละ เมอคนตอนทเราเหนพรรษเทคแครเนตรมากผดปกต เรากกงวลอยเหมอนกน กะวาจะโทรหาเนตรหลงจากถงบาน แตพอเหนพรรษทผบอกครงเรากเลยโลงใจ สวนเขาจะหวใครไปไหนกชางเขาเถอะ ดกวามาทำาเจาชไกแจกบเพอนของตวเอง…เนตรวาจรงมย”
“เออ…จะ…กคงอยางนน” นลเนตรตอบอำาองไมเตมเสยง
“เราวาเนตรดเบลอๆ นะ สงสยจะแฮงคละส ไปหาอะไรรอนๆ ทาน แลวนอนตออกสกงบ ตนมาคงดขน เราไมกวนแลวดกวา อยาลม
ทำาตามทบอกนะเนตร”หลงเพอนรกวางสายไป นลเนตรแบก
ศรษะทหนกองกวาเดมถลาลกไปยงโตะเครองแปง เพงพนจเรอนรางของตนทยงอยในสภาพปกตภายใตเดรสยาว รมฝปากบางสวยทฉาบทาไวดวยลปสตกสกหลาบแมวาจะซดจางลงไปบางแตกยงคงพอเหนสสนชดเจนราวกบวามนไมเคยผานการถกจมพตมากอน
นลเนตรรสกเหมอนตวเองถกชกเขาทใบหนาอยางแรงดวยมอทมองไมเหน หญงสาวยนนงอยตรงนนเนนนานราวถกสตฟฟ คดทบทวนเหตการณทผานมาเมอคนนจนหวแทบระเบดออกเปนเสยงๆ แตเธอกยงคดไมออกอยดวา สรปแลวพรรษชลมาสงเธอแคเพยงหนาคอนโดฯ เทานนใชไหม
และหากมนเปนเชนนน…เธอควรจะดใจหรอเสยใจด
บรรณาธการบนทก
เรองสนอโรตกเลาเรองเพอนเกา คนเคยรก เคยชอบ เมอกลบมาพบกนในคนททกอยางเปนใจยอมกอเชอไฟในเชงสงวาส ดวยภาษาทลนไหลของผเขยนจงนำาตวเรองไปสจดจบทสรางคำาถามแกผอานวาฝนหรอจรง เพยงเทานกสำาเรจสำาหรบเรองสนเชงอโรตก ซงเรยบงาย และไมออมคอม
36
37
ดวงตะวนสแสดเลอนลงใกลจะลบทวเขาส
เขยวเทาทม ประกายแดดสทองพลวกระเพอมอยบนสนคลน สวนหนงสองจบผาหน กอหญาและตนไม ทขนอยตามขอบคนกำาแพงภเขา ทถกตดเฉอนใหกลายเปนถนนบนตวเขอน ลมเยนไลตคลนในอางยกษ กระทบขอบกำาแพงหนดงซาๆ ซอกๆ แซกๆ นำาทไหลมาอดรวมตวกนอยหนาเขอนมสเขยวคลำา ไกลออกไปจงคอยๆ จางลงเปนสครามออน พนสครามออนแผกวางโลงลวไปบรรจบเปนเสนตดกบภเขาทอยไกลลบ จนเหนเปนทวสเทาจาง ดจเกาะกลางทะเล…
เรองสน
นกนอกกรงไพบลย พนธเมอง
บนทองฟานกฝงหนงบนมา นกทบนนำาหนา
บนชากวานกอก 4 ตว แตนก 4 ตวกยงคงบนตามหลงนกทบนชา ราวกบวานกทบนชาและบนนำาหนานน คอนกทแนนดวยประสบการณชวต ทนกลก หรอนกรนหลงตองจดจำาและทำาตาม
นาแปลกทผมรสกวานกตวนนเคยอยในกรง แลววนนมนเพงหลดออกมาจากกรง และผมรเรองราวของนกในกรงตวนน ทงยงรประวตของนกชราตวหนงในนนดวย วาเขาเคยถกสงคมนกสมยพอ แม ป ยา ตา ยาย บรรพบรษนก อบรมสงสอนกนมาวา “เปนนกในกรง” ดกวาเปน “นกนอกกรง” เพราะเปน
38
นกในกรงหรอนกทมคนเลยง วนๆ นอนนงอยเฉยๆ กมคนนำาอาหารและนำามาให เจบปวยไขกมหมอนกมารกษา ศตร ง เงยว ทจะมาจองฆาหรอจบนกกนกไมม หรอมกไมอนตรายเทากบโลกภายนอก…
ในตำาบลหลายตำาบล นกตวใดไดเขาไปเปนนกเลยงในกรง จะทำาใหพอแมพนอง ป ยา ตา ยาย ญาต เพอนฝงนกไดหนาไดตา และแมพนอง ป ยา ตา ยาย ญาต เพอนฝงนก ยงอาจไดพงพาเศษอาหารทนกในกรงทำาหกไวหรอกนเหลอไวเผอแผมาสนกนอกกรงดวย
ตอนทนกตว 1 ใน 5 ซงบนนำาฝง เรยนจบหลกสตรการบนของนกมาใหมๆ แมนกถงกบยอมแลกพมไมทอาศยใหนกนายหนาตวหนงไป เพอใหนกลกชายไดกนตำาแหนงนกในกรงสเขยว แตเมอผลสอบคดเลอกวถการบนเปนนกสเขยวของนกลกชายถกประกาศออกมาวาผาน และสามารถบรรจเขาอยในกรงสเขยวได กถกประทวงจากนกตวอนๆ ทสมครสอบเขาเปนนกในกรงสเขยวดวยกน แตสอบไมผานเพราะผคดเลอกนกเขากรง รบสนบาทคาดสนบน พวกนกทสอบไมผาน พากนรองเรยนตอหวหนากรงนกวา การสอบคดเลอกบรรจนกเขากรง มการทจรตและใหผลสอบคดเลอกนกสเขยวเขากรงครงนนเปนโมฆะ นกผนำาฝงจงไมไดเปนนกในกรงสเขยวอยางทอยากจะเปน
ทำาใหนกชราหวหนาฝงตวนน หรอนกทอยากเขากรงสเขยวในอดต ตองบนไปแสวงหากรงใหม ดวยความทอยากจะเปนนกในกรง(เปนนกอสระไมชอบ) ไดตดสนใจบนไปจากพมไมทอาศยของพอแม ออกไปผจญภยดวยตนเองเสยไกลทเดยว แลวกทงโชครายและโชคด เมอมนโดนพายพดหอบไปตกลงทเกาะกลางทะเลแหงหนง แลวกไดเขาไปเปนนกในกรงเลยง ของผเลยงนกสกากทอยประจำาเกาะนน…
มนไปเปนนกในกรงสกากอยบนเกาะเกอบสบป และตลอดเกอบสบปทมนไปอยบนเกาะ
มนพยายามศกษาเรยนรวชานกเพมเตม จนไดขนนกใหมสวยมาเสรมปกหางใหตนเอง แลวไมนานมนถกพาตวออกจากกรงในเกาะขนมาสกรงนกสกากทอยบนฝง อนเปนชมชนทใหญกวาและมจำานวนนกในกรงเดยวกนมากมาย ตอมามนพยายามขวนขวายหาขนมาเสรมปกเสรมหางเพมขน จนทายสดมนมาเปนนกในกรงทอยในเมอง
พออยในเมองมนยงพยายามเรยนรวชาเสรมปกหาง พฒนาตวเองจนเปนนกตวอยาง ทนกในกรงสกากอนๆ จะตองเอาอยาง แลวมนกยงสามารถแขงขนชงทนนกไปฝกฝนการบน ในแบบตางๆ เชนการบนแบบผาดแผลง เทคนคการจบหนอนและแมลงทงายแตรวดเรวและไดจำานวนมาก ในมหาวทยาลยนกสกากซงอยในเมองหลวงของประเทศนก
ตอนนนมนมอสระเสรคอนขางมากเพราะไมตองถกขงอยในกรงแคบๆ และยงสามารถบนไปไดทวทงเมองใหญเปนเวลานานถง 2 ป แตพอไดปรญญาบตรสาขาการบนผาดแผลง การบนจบแมลงขนเหนอเมฆ มนถกสงตวกลบเขามาอยในกรงใหญ ระดบเมองของเมองทางใตอกครง แตครงนไมนาน มนสดแสนจะอดอดใจ เพราะในกรงใหญแหงเมองมนถกเจานายหวหนานกในกรงออกคำาสง ใหคอยจบแมลงแทนหวหนากรง โดยวน ๆ หวหนากรงเอาแตนงหลบ ฉบแกระอยกบอหนนก บางวนกออกเทยวตะลอนไปตามกรงนกตางๆ นยวาเปนการออกตรวจเยยมกรงนกในสงกด แตละวารวนหวหนากรงแทบไมไดทำาอะไรมากกวาน
ทวาอกราวสบปตอมา ไดเกดการปรบเปลยนระบบการปกครองของนกในกรงสกากใหม นกทกตวทอยในกรงสวนสตวแหงเมอง ไดรบคำาสงใหเฉลยจำานวนนกออกไปอยตามกรงเลกๆ นอกเมอง มนถกสงลงมาอยกรงชนบทใกลทงนา ใหมหนาทอบรมสงสอนลกนกทกำาลงหดบน และสอนลกนกใหเรยนรวธจบ
39
แมลง ซงเปนปญหาหนกคอนขางมากสำาหรบมน เพราะสมยหลงๆ ในชนบทพวกแมลงตางๆ ซงเปนอาหารนกถกคนในยคโลกาวบต พากนใชยาและสารเคมฉดพน ทำาใหหนอน แมลงอาหารนกในธรรมชาตมนอยลง มนตองสอนวธใหมทคดขนเองใหแกนกเดกๆ คอใหพวกนกเดกๆ คาบเมลดพชไปหวานไวแลวคอยบนไปเกบหนอนและแมลงตามใบพชกน ตอนทเมลดพนธพชโตใหญและมผลขนมา สวนพวกหนอนและแมลงกสอนใหไปจบไปหา จากตนใบพชทมหนอนเจาะจงจะปลอดภย
มนพยายามสอนพวกลกนกใหรวา ตนไมกอไหนหรอผกพชประเภทใด ปลอดปราศจากสารพษฆาแมลง โดยใหสงเกตกลน สและใบของพช กอนจะจบหนอนทเกาะอยตามใบพชนนกนเขาไป เพราะถาแมลงหรอหนอนทพวกลกนกไปจบกน มสารเคม มยาฆาแมลงอยในตว นกทกนหนอนหรอแมลงกจะตายทนท และอาจจะตายกอนพวกแมลงเพราะธรรมชาตการอยรอดของแมลง มการปรบตวใหสามารถตานสารพษยาฆาตางๆ ไดดกวานก
พวกลกนกทไปใหมนอบรมสงสอนลวนเปน นกนอกกรง และมพอแมเปน นกนอกกรง ซงรฐบาลนกทปกครองดแลประเทศนก ประกาศเปนผรบผดชอบเกยวกบความเปนอยของนกทกๆ ตว ทกๆ ประเภทในประเทศ และไดออกกฎควบคมพวกนกนอกกรง โดยใหพวกนกนอกกรง ตองมอาชพหรอตองรจกทำามาหากน รจกจบหรอเพาะเลยงหนอนและแมลง รจกปลกพชพนธธญญาหาร แลวใหเอาสวนหนงของอาหารทพวกนกนอกกรงผลตได ไปมอบใหกบหนวยเกบภาษของประเทศนก แลวหนวยงานทเกบภาษกจะนำาภาษ หรอผลผลตจากการทำามาหากนของนกนอกกรง ไปเปนรายไดประจำาปของรฐบาลนกและเลยงนกในกรงอกตอ
พวกนกนอกกรงจงไดรบบรการ ทงการศกษาของพวกลกนกนอกกรง และการดแล
รกษาพยาบาลในยามทนกนอกกรงและลกนกนอกกรงเจบปวย
ในทำานองเดยวกนหากนกนอกกรงตวใด ดอยคณคา คอไมสามารถทำามาหากนเพอแบงภาษ เชน ขาวเปลอก เมลดธญพช หนอนหรอแมลงฯลฯ ไปชำาระใหแกรฐบาลนก พวกนกนอกกรงดอยคณภาพอาจจะถกตำารวจนก ซงคอยสอดสองดแลความประพฤตนกไรคณภาพ จดการเอาไปขงหรอฆาเสยดวยขอหา เกดมาหนกทองฟาและยอดไมไมรจกทำามาหากน ทแยกวานน คอ ไมมภาษทจะแบงสรรมาบำารงประเทศนก
แตถงตำารวจนกจะยงไมมขอหาเพอจบกมพวกนกนอกกรงไรคณภาพ พวกนกนอกกรงทขเกยจไรคณภาพกจะตองกลายเปนนกชวรายและถกกำาจดอยด เพราะเมอนกพวกนไมทำามาหากนหรอหากนไดไมพอ นกนอกกรงพวกนกจะตองประพฤตตวเปนนกโจร หรอนกขโมย เพราะเวลาหวจะตองกนเมอไมมกนกตองขโมย ไมมนกตวไหนทยอมอดตาย…
หากดเผนๆ พวกนกในกรงดดกวานกนอกกรง เพราะรฐบาลนกจะสงอาหารหรอคาอาหารมาใหทกเดอน ไมตองเทยวไปรอนบนหาอาหารตามพมไมกอหญา หรอตองไปเพาะปลก เลยงแมลง หรอหวานโปรยเมลดพชพนธธญญาหารใดๆ ลงในทงใหงอกขนมาเกบเกยวผลและเมลด แตการณกลบหาไดเปนเชนนนไม เพราะยงมพวกนกในกรงบางตวทหากนสองทาง สวนมากเปนนกระดบหวหนา หรอนกในกรงทประจบสอพลอหวหนานก ทเอาเวลาในกรงไปหากนนอกกรง มาทำางานในกรงตอนสายๆ แลวบายๆ บนออกไปทำาธรกจนอกกรง นกพวกนบางตวมฐานะด ถงขนาดสามารถหาโลหะมาหมปก หมตว ทำาใหมลำาตวแขงแกรง ไปไหนมาไหนไดเรว ราวเครองบนของพวกมนษย
ทกๆ เดอนรฐบาลนกทอยในเมองหลวงนก จะจดสรรอาหารมาใหเฉพาะนกทปฏบตงาน
40
อยในกรง เปนงบประมาณคาอาหารสำาหรบพวกนกในกรง โดยใหตามลกษณะของความสามารถ หรอระดบชน ขน ซ ทำาใหพวกนกในกรงไมตองออกไปหาอาหารทอนกน นอกจากคอยทำาหนาท ทไดรบมอบหมาย เชนพวกนกหมอกทำาหนาทอยในกรงนกหมอ คอยรอนกทงในกรงและนอกกรงทปวยเปนโรคไปรบการบำาบดรกษา
นกครททำาหนาทอบรมสงสอนพวกนกเดกๆ กบนไปรอนกเดกๆ อยในกรง ซงกรงทกกรงจะเปดทำาการเวลา 07.30 น. ทงนกคร นกหมอ และนกราชการทกประเภทรวมทงนกเดก จะถกขงไวในนนจนเวลา 16.30 น. หรอสโมงเยนครง กรงจงจะเปดฝาออกอกครง ปลอยนกในกรงใหออกไปหาลกหาเมย หรอไปสบพนธกบแมนกทอยนอกกรง
พวกนกในกรงจะไดรบอนญาต ใหบนกลบรงไปอยกบลกนกและเมยนก เพอเลยงดลกนกและเมยนกไดประมาณวนละ 15 ชวโมง เวลานอกนพวกนกสงกดกรงจะตองอยในกรงตลอด นอกจากเวลาปวยทจะตอง ไปนอนอยในกรงนกหมอใหนกหมอรกษา รฐบาลนกไมไดเลยงนกหมดทกตวหรอเลยงหมดทงครอบครวเพราะสนเปลอง แตมอบสทธพเศษใหครอบครวนกในกรง เชนภรรยาของนกในกรงนกและลกนกทพอแมนกทำางานในกรงตวใดปวย เวลาไปรกษากบนกหมอกจะไดรบการรกษาฟร
แตมนอดอดและลำาบากใจมาก หลงจากถกสงจากกรงเมองมาอยกรงชนบท เพอใหสอนนกเดกๆ ทเพงหดบนใหบนได บนเกง ทงๆ ทมนวามนสอนดสอนเกง มวธสอนทนาสนใจ จนพวกนกเดกๆ รกมนเขาใจทมนสอนและทำาตามไดด แตหวหนากรงไมคอยใหมนสอนหรอฝกลกนก กลบใหมนทำาหนาทลางซกรงบาง ทาสกรงบาง ใหพมพรายงานตวเลขและ ขอมลของนกผใหญสกากในกรง และของลกนกในกรงทมาฝกบน แทนทจะใหมนฝกลกนกเลกๆ ใหรจก
ใชสตปญญา มความเฉลยวฉลาดคด มเทคนควธในการทำามาหากนและฝกบน แตกลบใหทำาอะไรตอมอะไรทนกหวหนากรงเหนวาทำาแลว สามารถใชเปนขอมลโปปดลวงหลอกหวหนากรงระดบอำาเภอ หรอจงหวดทมาตรวจหรอมาประเมนวา “กรงนกกรงนจดกจกรรมการศกษาของลกนก ทดเยยมและมคณภาพ”
มนยงพบวา หลงจากทมนมปกหางแขงกลา เพราะไดรบการเสรมปกหางดวยโลหะและแพรพรรณ อญมณ งานในตำาแหนงนกผฝกลกนกของมน มงานขหมราขหมาแหงมาแทนท (มนจำาสำานวนนมาจากคน) ซงนกผสอนนกเดกตวอนกไมแตกตางจากมน เมอนายนกหวหนากรงชอบทำาเรองทไมจำาเปนใหเปนเรองทจำาเปน ทำาเรองทเลกๆ ไมสำาคญใหเปนเรองใหญและสำาคญ เรองการสอนพวกนกเดกใหมความร ทควรจะทำา เจานายหวหนากรงกลบใหทำาบนทกหลกฐานแบบยดยาว แตการสอนหรอทำาจรงๆ ไมเคยไดเปนไปตามนนเพราะไปเสยเวลากบการบนทกมากกวาการทำา ดวยวาครนกมวนงคดเขยนแผนจนไมไดสอน บางกเอาอปกรณตางๆ มาวางโชวใหพวกเจานายนกทมาตรวจดแตไมเคยไดใช
ทนาหวเราะและโงยงกวานน คอเวลาจะทดสอบความรหรอความสามารถของพวกนกเดกแตละครง นายนกหวหนากรงใหพวกครนกไปนงคดทำาขอสอบ แบบเขยนถามใหพวกลกนกเลอกตอบ ใหเดาถกเดาผด กาเครองหมายกากบาท ( x ) บน ก ข ค ง แทนทจะใหพวกนกเดกแสดงวธบนจบแมลง วธหวานโปรยเมลดพช หรอวธจบตวหนอนตามใบพช…
ยงมาเมอไมกปทแลว นายหวหนากรงนกคนใหมทเพงสอบเลอนตำาแหนงขนมาได ไดปฏรปกรงนกใหม ไมยอมใหนกครมวนหยดวนเสารและวนอาทตย ไมยอมใหมปดภาคใหนกในกรงออกไปสดอากาศภายนอก หรอพกผอนนอกกรงตามฤดกาลเหมอนกอนทเคยทำามาแต
41
โบราณ กลบปดกนประตกรงไมใหออก และคอยพดกรอกหนกในกรง ทกวนวา
นกทกตวเปน (ข) ขาราชการนก ไดรบเงนคาขนเลยงครบเดอนละ 30 วน วนเสาร วนอาทตยปดภาค…กไดเงน ปดภาคเขาปดใหนกเดกๆ หยดไมใชปดใหนกครหยด เพราะฉะนนนกครทกตวจะตองบนมาเขากรงทำางานทกวนๆ (บางตวแถมกลางคนดวย) ถามาไมไดเชญออกไป แตเปนการออกไปแบบออกไปอดอยากไมมสวสดการหรอคาเลยงด แลวนกตวไหนมนจะกลา ตวมนเองยงโดนหนกกวานกตวใด เพราะตองทงรวงรงไปอยในกรงตอนกลางคนดวย สาเหตมาจาก มนเปนนกตวผตวเดยวในกรง (นอกจากนายหวหนากรง ทกลางคนไปนงเคลานกอหน ฟงเสยงรองขบขานจาก ‘อหนนก’ หรอ ’นกอหน’ อยในคลบในบารนก) นกนอกนนลวนแตตวเมย นอกเวลาราชการหรอหลงกรงเปดใหนกเดกกลบบาน มนยงตองนอนอยยามเฝากรง ดวยเหตวาตงแตมการปฏรปกรงนกเปนตนมา ขาวของในกรงนก มมากมายทลอใจนกโจรหรอนกหวขโมยใหมาเยอน
เคยมบางกรงทถกนกหวขโมยยกพวกไป ใชกญแจผเปดกรง ขนเอาขาวของในกรงไปคน
เดยวหมดเกลยง ทำาใหหวหนากรงพลอยเดอดรอน มนเปนนกตวผจงถกบงคบใหมานอนเฝากรงทกคน สวนนกตวเมยมกฎระเบยบนกหามอยเวรกลางคน เพราะจะเปนอนตราย การทมนเอาแตเฝากรง แมตอนนมนจะไดรบคาอาหารนกทแพงหรอมากกวานกตวอน แตความเปนอยกลบยงเหมอนตดคก มนจงไดแตรอหาทางออก…
มนมลกและภรรยา รายไดทรฐบาลนกจายมาใหมน เปนรายไดทางเดยวทมนใชเลยงครอบครว ทสำาคญมนยงตองสงเสยนกลกๆ ของมน นกลกกำาลงเรยนในโรงเรยนนกชนสง เมยนกของมนตองพยายามบนออกไปจบหนอน ตามตนไมในปาและตามบงหนองนำาตน เอามาเลยงดนกลก เมยนกของมนตองทำางานหนกเกนตว ตองคาบเอาพวกเมลดพชไปเพาะหรอไปหวานไวตามทองไรทองนา ในละแวกถนอาศยตรงไหนมบง หนอง คลอง ค ฝนตกฟารอง แทนทเมยนกของมนจะไดหลบไดนอนใหเปนสข อยางเมยพวกนกหวหนากรง เธอกลบตองไปลยนำาคอยจบปจบปลาในหนอง มาเปนอาหารของครอบครว
มนยงเคยนำาตาไหลทวนหนง กอนมน
พอหลดออกมาจากกรง
มนรสกแปลกใจตนเอง
แปลกใจวามนทนเปน
นกในกรง ทถกลดรอนทง
เสรภาพ และสมรรถภาพ
อยนานเกอบชวอายนก
ของมนไดอยางไร
42
จะบนไปทำางานในกรง มนเหนนกภรรยาบรรจเมลดพชหนอนชนดตางๆ และปลานำาจดตวเลกๆ ทเธอหาไดลงตะกรา ใหนกลกสาวตวพบนตามมนไปลงทหนาตลาดนก ตอนแรกมนคดวาลกจะนำาผกปลาไปสงนกแมคาแลวกกลบ แตมนเอะใจทเหนลกบนถงพนแลวไปยนเรยงแถว ตอจากนกแมคาอนๆ ทวางของขายแบกะดนอยบนลานดนหนาตลาด มนจงบนยอนกลบมาด
ความทลกของมนหนาตานารก บวกกบความชางพดเจรจา ทำาใหมนกตวอนมามงลอมแลวชวยกนซอผกปลาไปหมดในเวลาไมกนาท มนภมใจทลกไมรงเกยจงานสจรตทตำาตอย แตมนนำาตาไหลเพราะสงสารนกในครอบครว ทตองทำางานชวยพอกนจาละหวน โดยทมนเองซงมฝมอและชอเสยงในหมนกในกรงและตางกรง มนมเทคนคพเศษในการจบหนอน แมลง รวมทงการบนผาดโผนและผาดแผลง เกงกวานกตวใดๆ ททำาใหสามารถจบแมลงไดมาก แตมนไมสามารถจะบนดาลความอยดกนอม ใหกบนกในครอบครวได เพราะแมวนหยดเสาร - อาทตย ปดภาค กลางคน มนกยงตองเขาไปอยในกรงเพอเฝากรง
ทกวนมนเฝาทองแตจะออกจากกรงไปเปนนกนอกกรง แลววนหนงมนกโชคด
โชคดทเศรษฐกจนกทวโลกตกตำายำาแย นกตวทสรางรงโตๆ ไวบนยอดเขา ยอดเจดย และปรางปราสาท ตองพากนปกหก ขนหลดรวง ตกลงมาเดนขากะเผลกอยขางทองรอง คถนน ใชจะงอยปากเขยไซหาหนอนและแมลงบนดนกน สวนพวกนกในกรงหวหนารฐบาลนก ไดใชมาตรการประหยดคาเลยงดนกในกรง พจารณาใหนกแก พนจากหนาทโดยยอมมอบคาอาหารเปนรายเดอนใหนกแกทกตว แลวปลอยใหออกจากกรง เพราะคาขนเลยงนกแกตวหนงสามารถเอาไปขนเลยงนกหนมๆ สาวๆ ทยงมกำาลงวงชาเตมเปยม ทสมครมาเขากรง
ไดเปนสบๆ ตวพอหลดออกมาจากกรงมนรสกแปลกใจ
ตนเอง แปลกใจวามนทนเปน นกในกรง ทถกลดรอนทงเสรภาพ และสมรรถภาพอยนานเกอบชวอายนกของมนไดอยางไร แลวทำาไมลกๆ ทสงไปเรยนหลกสตรการหากนแบบนกระดบมหาวทยาลยจากเมองใหญ จบออกมาแลวพากนบนกลบบาน ลกของมนพากนไมเลอกเปนนกในกรง แตตางใชปกหางบนออกไลลา สรางตาขาย อวน ลอจบแมลง กระทงบนออกไปโปรยหวานเมลดพชจนเตมทองไรทองนา เพอเพาะเลยงไวเกบเกยวมาเขายงเขาฉางทสรางไวรอรบ โดยไมตองไปพงระบบราชการของประเทศนก อยางนกรนมน
ลกๆ ของมนตางเปน “นกนอกกรง” หรอภาษตคนกคงวา “ลกไมทหลนไกลจากโคนตน”
มนไดคาอาหารนกนอกกรงจากรฐบาลนกมากอนหนง ในการออกมาจากกรงนกปแรก ตอมากไดคาอาหารนกรายเดอน จำานวนพอไมใหนกแกอดตาย แตการทมนพยายามพฒนาศกยภาพของปกและหางของตวเองมาตลอดโดยไมประมาท พอออกจากกรงมนจงมปกทยงแขงแรงพอ ยงมกรงเลบทแหลมคม ทสามารถจบหนอนและแมลงไดมากกวานกแกตวอน ทำาใหยงสามารถบนสง นำาฝงลกนกรอนไปยงทตางๆ ไดอยางสะดวกสบาย ขณะเดยวกนพวกลกนกของมนทงสามสตว กมปกทกลาแขง มเลบทแหลมคม ทผานการฝกฝนมาอยางชำาชองจากนกตวอยางคอมน หรอนกพอทเปนจาฝง ทำาใหลกๆ สามารถใชทกสรระของรางกายเปนเครองมอทำามาหาเหยอไดอยางนาทงกวานกอน
หลงออกมานอกกรง มนจงบนนำาฝงไปชมววทวทศนในเมอง ในหมบานทหางไกล ในอาว ในทะเล ชายหาดในหมเกาะ ในปาเขาอกหลายแหงทมนไมเคยไป มนพาฝงไปนอนพกตามรสอรทยอดไม หรอตามตกรามสงๆ
43
อนมแสงไฟประดบระยบระยบอยกลางเมอง มาบดนไมมนกเจาถนแหงใดรงเกยจหรอ
รงแกพวกมน เพราะพวกมนมอาหารและเมลดพช ทสามารถขนหรอพกพาไปแลกเปลยนหรอจายใหเจาของสถานทตามอตราคาทพกอยางไมขาดแคลน
ผมลดกลองถายรปในมอลง บดฝาเลนส
กอนสะพายไวกบไหลในทาเดม ขณะทนกทองเทยวตางพากนเดนกลบมายงทจอดรถ เพราะหมดเวลาทำาการของเขอน ทจะอนญาตใหนกทองเทยวอยในบรเวณนนไดอก ผมยงคงมองภาพทะเลสาบทมนษยสรางอยางตนตะลง เพราะเพงมาเหนเปนครงแรกในชวต หลงจากลาออกตามโครงการเออลรไทร
“พอเหนอยไหมครบ” เมอทกคนตางกลบจากสนเขอนมาขนรถลกชายจงถามผม
“ไมเหนอยเลย สำาหรบพอตอใหขบรถทงวนกไมเหนอย มแตสนกและเพลดเพลน นถาไมมดเสยกอนพอยงขบไดอกไกล”
ผมพดจากความรสกทแทจรง ความรสกของผมเวลาขบรถคลายกบ ผมนงอยหนาจอคอมพวเตอร พวงมาลยคอเมาสหรอคยบอรด ทจะชวยใหผมสามารถนำารถไปสทหมาย ผมไมเคยเบอการนงอยหนาจอคอมพวเตอรฉนใด การนงหลงพวงมาลยรถกฉนนน
แตถาเมอใดผมไวใจไดวาลกๆ ขบรถไดเกง มประสบการณมากพอผมกจะใหเขาขบ เพอ
ทผมจะไดนงดสองขางทางใหสบายตา มากกวาทขบรถแลวมองไปขางหนาอยางเดยว เพราะถงอยางไรกระจกหนารถ กไมใชจอคอมพวเตอรทผมกำาลงนงกดปมเลนเกม และอาจนำาความสญเสยชวตมาใหกบทกๆ คนในรถถาผมพลาดหรอเผลอ…
ครงน เปนครงแรกทเราทงหาคนในครอบครว มโอกาสไดออกทองเทยวดวยกน โดยลกชายนงตอนหนาชวยดถนนและคอยเตอนเผอผมเผลอ สวนลกสาวอกสองคนและเมยของผมนงในตอนหลง แตผมกมกฎของตวเองวา ถาจะขบรถทองเทยวใหสนกไมควรขบกลางคน เพราะกลางคนจะเหนแตแสงไฟรถทแลนสวนมานอกนนไมไดเหนอะไร และอาจจะเกดอบตเหตไดมากกวาตอนกลางวน
อกประการหนงกลางคนควรจะเปนการนอนพกผอน ตามธรรมชาตของรางกายมนษย ผมจงพาครอบครวเขาพกในโรงแรมตามจงหวดหรออำาเภอทผมขบรถไปมดคำา ซงเราตางไมกำาหนดตายตววา จะตองไปพกทไหนแตใหเปนวาไปคำาทไหนเรากจะนอนทนน
สองขางทางอนคดเคยวจากเขอนภมพลทผมขบรถไตเขาลงมา มปาสดเขยว ธรรมชาตบรสทธไรฝนควน หายใจไดอยางเตมปอด รถไตลงจากเนนชาๆ ดวยเกยร 3 ผมซมซบเอาความสดชนในบรรยากาศ
แลวเหนตวเองเหมอนนกนอกกรง…
บรรณาธการบนทก
แมใครหลายคนจะบอกวานกเขยนมอสระทจะเขยน-วจารณถงสงใดกเปนเสรภาพททำาได แตกระนนการเขยนถงระบบราชการ การคอรปชน และอนๆ ผเขยนยงคงตองอาศยโวหาร และวางโครงเรองในแบบนทานเพอกลบเกลอน “โลกจรง” นทานนกในกรงจงทำาหนาทดงเชนทผอานไดเหน
44
45
ชวงสายวนหนงในเดอนมถนายน เมฆฝนสเทา
ออนจนถงเขมแผคลมไปทวฟามหานคร เราเลยวรถจากพหลโยธนเขามายงถนนมงสมหาวทยาลยรงสต กอนขามสะพานเรามดเขาไปวงบนถนนลกรงขรขระ บางคนขนานนามใหมนวาเปนสลมทถกกาลเวลากลนหาย ปราศจากระเบยบ ไมมขอบเขต ลวงตา ราวกบวาไมเคยมอย สถานทแหงนไมใชชานชาลาเมองลบแลดงเชนนยายของเจเค. โรวลง ไมมคาถา ไมมเวทยมนตร กองขยะจำานวนมหาศาลกองเทาภเขา รอการคดแยกเพอนำากลบสขบวนการใชใหม
รถวงไปอยางเชองชา เลยบไปตามรางรถไฟ เมอสดอาณาเขตสลม เรามองหาแยกสบ มนปรากฏขนไมไกลนก ปายนนเขยนดวยลายมอบนกระดาษแผนใหญ เราเลยวรถเขาไปในซอยแคบเลก บงเอญสายตาผานไปเหนผนงบานไมทตงอยหนาปากซอย
Cover Story
ถนนหนงสอเรองและภาพโดย นวต พทธประสาท
ลายนำาอนเปนรอยสกของนำาทวมใหญกรงเทพฯ ยงคงเดนชดแมจะผาวนเวลามานานหลายเดอน มนทำาใหเราเหนถงระดบความสงของนำานาจะสงขนาดทวมหวไปหายคบทเดยว
เมอเราเลยวโคง เราแลเหนชายเจาของบานยนรออยบนถนน พรอมกบสนขของเพอนบานทแกคนเคยกบมน เราขบรถไปชาๆ ตามหลงแกไป จนกระทงถงประตหนาบาน เมอเราจอดรถแลว ยงไมทนทจะกลาวทกทายเจาของบานตอนรบเราดวยรอยยม และพาขามประตเขามา กอนจะชใหดถนนหนงสอทปเอาไวขางคนดนเปนทางยาวหลายเมตร
ในแวดวงวรรณกรรมคงไมตองแนะนำาวาสชาต สวสดศร คอใคร เพราะถาจะกลาวถงหนากระดาษทเรามอยคงสาธยายไมหมด สชาต สวสดศร เกดในวนท 24 มถนายน 2488 ทอำาเภอทาเรอ
46
1
4
2 3
1.ศรดาวเรอง และสชาต สวสดศร2.สชาต สวสดศร3.ถนนหนงสอ4.กองหนงสอทโดนนำาทวม
47
48
49
จงหวดอยธยา บดาเปนหมอเสนารกษรนบกเบกทโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา และโรงพยาบาลภมพลฯ สวนมารดาเปนชาวนา เมอจบจากธรรมศาสตรเขาไปเปนครทโรงเรยนอนทรศกษาชวงสนๆ
ในปรงขนคอ พศ. 2511 พสชาตเขาสแวดวงนำาหมกดวยตำาแหนงผชวยบรรณาธการวารสารสงคมศาสตรปรทศน และจากนนกทำางานในแวดวงหนงสอมาโดยตลอดไมวาจะเปน บก.สงคมศาสตรปรทศน (2513-19) บก.บทความท จตรส รายสปดาห (2516-19) บก.โลกหนงสอ (2520-26) บก.โลกหนงสอรวมเรองสน หรอชอการะเกดยคท 1 (2521-23) บก.บานไมรโรย (2527-29) กอตงสำานกชางวรรณกรรม และบก.ชอการะเกด ยคท 2 (2532-42) บรรณาธการนตยสารชอปารชาต (2543) บก.ชอการะเกด ยคท 3 (2550-53)
ผลงานทางดานวรรณกรรมของพสชาตมอยจำานวนหนงซงลวนแลวกเปนแรงบนดาลใจใหนกเขยนรนใหม ไมวาจะเปนรวมเรองสนชด “ความเงยบ” (พมพครงแรก 2515) “คำาประกาศของความรสกใหม” รวมบทนำาจากสงคมศาสตรปรทศน (พมพครงแรก 2518) และเปนหนงสอตองหาม “นกเขยนหนม” แปลจากผลงานของสตเฟน สเปนเดอร (พมพครงแรก 2518) สงหสนามหลวง เลม 1-2 (พมพครงแรก 2529) “ความเงยบในความเงยบ” (พมพครงแรก 2534) “จนตนาการสามบนทด” (พมพครงแรก 2531) “ความรนรมยครงสดทาย” รวมเรองสนรสเซยกอนโซเวยตลมสลาย (พมพครงแรก 2532) “ความวาง” (พมพครงแรก 2546) และ “ดาวเรองบนขามครรภฟา” (พมพครงแรก 2547)
นอกจากนนพสชาตยงทำางานทางดานทศนศลป โดยใชเทคนคการเขยนภาพหลากหลาย รวมถงงานวชวลอยางภาพยนตรสน และภาพถาย
พสชาต และพวรรณา สวสดศร นำาเราเขาไปยงบานซงเพงไดรบการซอมแซมและตอเตม หลงจากนำาทวมใหญเมอปลายป 2554 นำาทวมในครงนน ทำาใหหนงสอทพสชาตเกบสะสมมาจำานวนนบหมนเลมตองเสยหายลง เมอนำาลดแลวหนงสอท
1 2 3
4
1.ถนนหนงสอซงถกฝนและปลวกกดกน2.แผนเสยงทเสยหายจากนำาทวม3.หนาปกรวมเรองสน ‘ความเงยบในความเงยบ’4.วชพชใชเวลาไมนานขนปกคลมกองหนงสอ
หมายเหต: ชมภาพและเรองราวเพมเตมไดท
Facebook: นวต พทธประสาท หรอ www.niwatblog.com
50
เสยหายถกนำามาถมเปนถนนหนงสอ พสชาตเลาวาเมอแรกใหมๆ ถนนแหงนกองสงมาก แตเวลาผานไปพบแดด พบฝน ถนนหนงสอไดกลายกลบสธาตเดมของมน มดและปลวกชวยยอยสลายใหเรวขน
การสญเสยหนงสอและตนฉบบจำานวนมากในครงนนดเหมอนจะคำานวนออกมาเปนตวเลขไมได หนงสอสำาคญบางเลมจมหายไปสายนำา บางเลมทกขนมาไดพสชาตพดตดตลกวาสภาพของมนเหมอนซอมบ ถกผนกลงบนกลองไมไดพบแสง เพอทจะไมทำาใหพงไปมากกวานน หนงสอทเปนกระดาษอารตเมอโดนนำาแลว กระดาษจะตดกนเสยหายไมสามารถกกลบมาได แตพวกหนงสอพมพเกาทเปนกระดาษปรฟ แมวาจะแชนำามารวมสองเดอน แตเมอนำากลบมาตากใหแหง มนยงคงรกษาสภาพใหกลบมาได เสยทวามนจะแขงและกรอบ ตองดแลประคบประหงมมากกวาตอนทไมโดนนำา แกบอกวาตอนกหนงสอบางเลมตดใจทงไมลง ถาสภาพพอกไดกจะทำา หนงสอบางสวนทเหลอยงถกกองเอาไว พสชาตตงใจจะคอยทยอยขนไปเกบบนชนสอง
ประสบการณในชวงนำาทวมถอเปนฝนราย นำาทวมสองเดอนกวา พสชาตและพวรรณาเขามาดบานและเขามาคางคนเพอประเมนสถานการณ แกเลาวาคราวหนงตดนำาดมมาเพยงหกขวดใหญ ตองใชในสามวน จงจำาเปนตองคอยๆ ทยอยดมทละนดเหมอนคนตดเกาะ ในตอนหลงแกจงตดสนใจดำานำาลงไปเพอตอสายยางกบกอกนำา แกเลาดวยนำาเสยงตดตลกวาไมเหมอนในหนงฮอลลวดเลย ดำาลงไปยงไงกนมนคอยจะลอยขน ในทสดกไดเพอนบานมาชวย ทำาใหปญหานำาดมนำาใชหมดไป
พสชาตเอยวาตนฉบบทนกเขยนสงเขามาแกไมเคยทง แกบอกวาทงไมลง บางตนฉบบมรอยแก และถกมดรวมกนเอาไวเปนหมวดหม เคยคดจะจดนทรรศการตนฉบบ แตไมมโอกาสไดทำาสกทจนกระทงนำาทวมตนฉบบเหลานจงถกสายนำาทำาลายไป
เราเคยมาเยยมพสชาตเมอหลายปกอน วนนบานไดซอมแซมใหเขาทเขาทางมากขน แมยงทำาไมเสรจเพราะชางรบเหมาเผนหายไปกอน บานทซอมแซมแลวถกยกพนสงขนไปอกอาคารหนง ซงทำาใหมพนทเกบหนงสอ กบงานศลปะทแกสรรคสรางเอาไวจำานวนมาก
บานทไดรบซอมแซมคราวน เพอนนกอาน ลกศษยลกหา นกเขยนและบคคลทวไปไดชวยกนระดมทนมาชวยพสชาต เพอซอมแซมบาน ทำาทเกบหนงสอใหม ซงเราเหนแลววาทำาใหสภาพบานเกานนดดขน มนคงขน และมพนทเพมขนอยางนาชนใจ พสชาตคดวาถาจะมหองสมดแหงไหน หรอมหาวทยาลยสนใจจะดแลรกษาหนงสอทแกเกบสะสมเอาไว แกกยนดทจะบรจาค เพอทจะใหมรดกทางวฒนธรรมอยางหนงสอไดตอลมหายใจ และมชวตทยนยาวออกไป
ตองกลาวไดวาการดแลหนงสอเกาทหายากนนมใชเพยงการเกบในหองสมดเพยงอยางเดยว ทวายงตองดแลรกษาสภาพหนงสอใหมผลกระทบตอความเสยหายใหนอยทสด ขณะเดยวกนกตองเผยแพรตวหนงสอใหคนไดศกษาผานการตพมพซำา
เมอเราถามถงวาในอนาคตพสชาตตงเปาหมายการทำางานอยางไร แกนงนกอยสกเสยววนาท กอนจะตอบวา แกยงมความคดทจะทำาหนงสน เขยนภาพ แสดงภาพ และทสำาคญคอการบรรณาธการหนงสอเลมในแบบชำาระวรรณกรรมเกา อยางททำาใหกบเรองสนในชด ‘เพอนพองแหงวนวาร เรองสนสภาพบรษ’ ซงผมคดวาถาองคกรอสระเกยวกบวฒนธรรมควรอยางยงทจะไปนงคยกบแกเพอหาโอกาสทจะทำาใหหนงสอในอดตกลบมามชวตอกครง
เวลาสามชวโมงผานไปอยางรวดเรว เราลาพสชาตและพวรรณากลบบาน กอนกลบพสชาตพาเราไปดถนนหนงสออกกองหนงทอยหลงบาน นอกจากหนงสอทถมเปนถนนแลวยงมกองแผนเสยง ปกแผนดวดและวดโอ กองตนฉบบทมดรวมเอาไว รวมถง
51
52
53
หนงสอพมพตางประเทศจำานวนมาก เรายำาไปบนถนนหนงสอมากมายกายกองทรอยอยสลายกลายคน
เราขบรถออกไปยงถนนสายเดมทเราเดนทางมา ฝนตกลงมาปรอยๆ สกครกหยด เมอเรามาถงสลม ผมขอเวลาหยดถายภาพกองขยะเหลานน ความงามของกองขยะบรรเจดในผสสะประสาทของผมอยางกะทนหน มนอาจจะไมมความหมายอะไรกได หรอมนอาจจะมกเปนไปไดทงสน มนทำาใหผมนกถงถนนหนงสอทโดนนำาทวม บางทมนไมมอะไรทดแทนสงทสญเสยไป เรายอนเวลาไมได เราหามความเปลยนแปลงไมได เราหยดยงพลงธรรมชาตไมไหว แตสงทเราไดมากลบมความหมายมากกวา สงนนคอพลง และผมคดวาพลงนนคออำานาจวรรณกรรม
ขอบคณพสชาต สวสดศร แรงบนดาลใจตลอดกาล
54
55
1
แสงแดดสดจาเรมจบขอบฟาฉาบเคลอบทก
สงทอยในระยะสายตา เมอเขาเลยวรถเขาสถนนคอนกรตแคบๆ สายน เขาชะลอรถใหชาลง เพยงหวงยดระยะเวลาของการเผชญหนาใหหางออกไปอกสกหนอย เขาเบนความสนใจตวเองไปมองบรรยากาศยามเยนของถนนสายนเพอลดอาการตนเตน
เวลาเกอบสสบปไดเปลยนแปลง ลดทอน และเพมเตมรายละเอยดตางๆ ของถนนสายนไปจากความทรงจำาเกาของเขามากทเดยว ทงจากถนนทเคยเปนถนนดนลกรงสนำาตาลแดง เมอถงยามหนารอนผงคลของมนจะไปจบเกาะอยตามรางกาย เสอผา และพาหนะของผคนทสญจรผาน อกทงเอาผงฝนแดงของมนไปเกาะตามสมทมพมไมสองขางทาง พอเขาสหนาฝน ฝนผงของมนกจะละลายตวเองเขากบ
เรองสน
คนบงกมปนาท สงขสร
นำา เปลยนเปนโคลนแดง ทำาหนาทยดเกาะกบสงตางๆ ความหนดเหนอะของโคลนแดงทรงประสทธภาพมากกวาตอนหนารอนหลายเทาตวนก อกทงเสนขอบเขตทงสองขางของถนนดนลกรงกดไมเทยงตรงชดเจน และไรระเบยบ ราวกบเสนขนานสองเสนทถกวาดขนจากมออนไมมนคงของเดกนอย นาแปลกทสแดงๆ ของมนกบสเขยวสดใสของตนไมสองขางทางบางครงกดขดแยงกน แตบางครงกลบดสอดคลองประสานกนเปนอยางด แตมาบดนมนไดกลายสภาพเปนถนนคอนกรตสเทาจางเปนระเบยบเรยบรอย สะอาดสะอาน มขอบเขตเปนเสนขนานทมนคงชดเจน ดสงางาม และไวตว สเทากระดางของมนไมเปนอรกบสสนของตนไมใด แตกดไมเปนมตร
ผงคลสแดงทเคยจบตองไดมาบดนมนถกกาลเวลากลนหายไป แตสำาหรบภาพของผงคลแดงๆ และกลนแหงๆของมน กบพยบ
56
แดดในวนอนรอนระอวนนนทเขาตดสนใจจากทนไป ยงคงลอยเควงอยในความทรงจำาของเขา ไมตางไปจากความรสกผดทวมทนทยงคอยวกกลบมาโบยตจตสำานกของเขาอยเสมอแมจะผานมาเนนนานหลายสบป
ความรสกผด…พาเดกหนมคนหนงหนหายจากสถานทแหงนนโดยใชถนนเลกๆ สายนเปนเสนทางในการหนหลงใหอดต และดวยความรสกผดอนเดยวกนนเองทไดพาเดกหนมคนเดมใหกลบมายงสถานทแหงนนอกครงเพอเผชญหนากบมน และเผชญหนากบพอเชยร วนหนงเขาบงเอญไดพบเพอนในวยเดกจากหมบาน และไดรบรวาแกยงมชวตอยอยางโดดเดยว
สองขางทางของถนนเสนนสวนใหญแลวจะเปนบานสวน จะมบางทเปนรานชำา รานตดผมเลก รานตดเยบเสอผา บานแตละหลงไมอยตดกนมากนกแตจะถกขนดวยสวนผลไมบาง สวนมะพราวบาง สวนยางพาราบาง เขาพอจำาไดวาบานเรอนละแวกนเมอกอนทกหลงจะถกประกอบขนจากไม และแทบทกหลงจะเปนบานแบบมใตถน ใชกระเบองรปสเหลยมขาวหลามตดแผนเลกๆ สนำาตาลวางซอนตอกนเปนหลงคาตามแบบบานชนบทของภาคใต แตตอนนบานแบบนนมใหเหนนอยมาก โดยมากบานสวนใหญจะกลายสภาพเปนบานกออฐ ฉาบปนรปทรงสมยใหม มทงทเปนแบบบานชนเดยวและสองชน ทาสสวยงามตามแบบบานตางจงหวดทวไป มงหลงคาดวยกระเบองลอนสสนสดใส ปพนดวยกระเบองเซรามกลวดลายตางๆ บางหลงมระเบยงลกกรงเซรามกมนวาวโคงมนสสวยอกเชนกน เขารสกสบายใจทจะมองบานในลกษณะนมากกวาบานไมตามชนบทแบบเกาทมกจะทำาใหเขารสกหดหเวลาทเหนมน จรงอยภาพลกษณของบานไมเกาเหลานไดกลายเปนประหนงภาพตวแทนของความยากไร และชวนใหเวทนาสำาหรบชนชนกลางและชนสงในเมอง แตสำาหรบเขาแลวไมใช
ความเวทนาตอความยากไรในชะตากรรมของผคนเพยงเหตผลเดยวหรอกทยดเยยดความหดหจบใจมาใหเวลาทเหนมน
2
บานของพอเชยรยงอยทเดม เชนเดยวกบ
วนทเขาจากไปเขาจอดรถหนารวลวดหนาม สนมเกาะ
เกรอะกรงถกเถาไมเลอยพนทบแนนหนา จนแทบจะมองไมเหนเนอโลหะ และหนามแหลมคมของมน เขาสดลมหายใจเขา–ออก ลกและยาว ตดสนใจกาวลงจากรถ ประตรวถกเปดแงมเอาไวเลกนอยเขามองผานรวลวดหนามเขาไปประตบานปดและคลองแมกญแจไวจากดานนอก พอดกบทมหญงชราคนหนงเดนมาตามถนน เขารสกคลบคลายคลบคลาใบหนาของหญงชรา หญงชราเดนมาถงหนาประตรวแลวหนหนามามองเขา หลอนยมใหเขา เขายกมอไหว เขาจำาเคาหนาหญงแกคนนไดหลอนเปนเพอนบานเมอสมยทเขายงเดก
“หวดดลก มาหาลงเชยรเหรอ” หญงชราถาม พรอมกบยกมอรบไหว
“ครบ ไมรแกไปไหน เหนประตบานปด”“คงอยในสวนหลงบานนนแหละ จวนมด
แลวเดยวแกกเขาบาน มาจากไหนละไมคนหนา”“นาเพงจำาผมไมไดจรงๆ เหรอ ผมลก
แมนวลไง”หญงชราจองมองใบหนาเขาอยางพนจ
พเคราะห แลวทำาทาเหมอนกำาลงทบทวนความทรงจำาครงใหญ
“ออ มงนนเอง ไปอยไหนมาละลก สบายดไหม”แกพดนำาเสยงตนเตนพลางเอามอมาเหยวยนทงสองขางของแกมาบบมอเขา
“อยกรงเทพครบ สบายด แลวนาละ” เขาถามกลบ
“กกตามประสาคนแกนนแหละ” แกหวเราะ
57
แลวกมหนา “หลายสบปแลวสนะ ไอเรองนนนะ ลมๆ มนไปเถอะลกเอย”
เขากมหนานงแลวพยกหนารบคำาหญงชรา“เขาไปนงรอตรงแครกอนสลก พเชยร
คงอยในสวนหลงบงนนแหละ ใกลคำาแลวเดยวแกกคงเขาบาน นาไปกอนนะเดยวจะกลบบานไมทนมดคำา”
“หวดดครบนา รกษาสขภาพดๆ นะ” เขายกมอไหวอกครง
“เออ เองกดวย ไมตองเกบไปคดมากหรอกไอเรองเกาๆ มนเปนอบตเหตไมมใครผดหรอก” หญงชราพดจบแลวเดนจากไป
เขาเดนไปเปดประตรถแลวหยบถงพลาสตกใบใหญสามถงถงกระดาษอกสองถงแลวเปดประตรวเดนเขาไป เขาวางถงทงหมดลงบนแครไมไผใตถนบาน บนแครมหมอนเกาๆ สซดจางจนยากทจะมองเหนสและลวดลายดงเดมของมน
เขาเดนสำารวจรอบบาน รองรอยของกาลเวลาบงบอกวามนผานการซอมแซมปรบปรง สภาพโดยรวมมนยงคงเคาโครงเดม ดวยสภาพของมนทไมไดทรดโทรมลงมากนก ชวยใหความกระอกกระอวนและหดหใจของเขาลดนอยลงไปไดบาง แตถงกระนนชนสวนหลายตอหลายชนของบานทยงอยในสภาพเดมกไดชวย
กนเรงเราใหภาพความทรงจำาในอดตชดเจนยงขน และไดชวยกนตอกยำาวาเหตการณตางๆ ไดเคยเกดขนจรงๆ
เขาเคยมชวตชวงหนงอยทน พอของเขาตายตอนเขาอายไดแคสองขวบความทรงจำาเกยวกบพอของเขาจงแทบจะเลอนราง หลงจากพอตายไดสกสามปแมของเขากมาอยกนกบพอเชยรทน บานของพอเชยรจงไมตางไปจากบานหลงแรกในชวตของเขา ถงแมพอเชยรจะเปนคนเงยบๆ ไมคอยพดคอยจา จนออกจะดเปนคนดดวยซำา ตอนเปนเดกหลายครงทเขาโดนพอเชยรหวดกนดวยไมเรยวเพราะความดอและซนของเขา
“ไมใชพอจรงๆ ซกหนอยมาตลกคนอนเคาไดไง” เปนประโยคเดดประจำาตวของเขาเมอโดนพอเชยรต เขาจะโกรธและไมยอมพดกบพอเชยรไปสองสามวน บางครงกพาลไมพดกบแมไปดวย หลายครงทพอเชยรซะอกทเปนฝายตองเรมตนคยกบเขา และสำาหรบเขานนกหมายถงเขาเปนฝายชนะ
เมอไดชยชนะทกอยางกกลบเขาสภาวะปกต โดยเหตการณสวนใหญแมจะทำาหนาทเปนเพยงผสงเกตการณแลวกแอบอมยม แตโดยรวมแลวพอเชยรปฏบตตอเขาดมากทเดยว
เขายนนงอยรมตลง ในทรวงอกอดแนนไปดวย
ภาพความทรงจำาเลวรายตางๆ ทไดเผยตวเองขน
มาอยางไมประนประนอม บงนำาแหงความวปโยค
บงนำาทฉดลากความโงเงาไรเดยงสาของเขาไปส
ความตาย
58
เขาพอจะจำาไดถงวนแรกทเขาตองไปโรงเรยนโดยมพอเชยรเดนไปสง เขาเดนรองไหไปตลอดระยะทางสกโลเมตรจากบานถงโรงเรยน ซำารายพอถงโรงเรยนแลวเขายงรองไหหนกกวาเกา จนพอเชยรตองยนดเขาอยแถวๆ หนาประตหองเรยน ใหอยในระยะทเขาสามารถมองเหนไดตลอดเวลา เขานงในเรยนไปรองไหไปกวาจะหยด เกอบเทยงวนพอเชยรจงไดกลบบาน
เลกเรยนพอเชยรมารบเขากรองไหอก เพราะเขาเรมทจะสนกกบโรงเรยนและเพอนใหมจงไมอยากกลบบาน พอเชยรดกแลว เกลยกลอมกแลว ยงไงเขากไมยอมกลบบาน ตองรอจนเดกคนอนกลบกนไปเกอบหมดเขาจงยอมกลบ แตกเปนการกลบบานทระงมไปดวยเสยงรองไหของเขา
“ถามงยงไมหยดรอง กจะไมใหมงไปโรงเรยนอก” มนเปนคำาขททารณและโหดราย แตมนกไดผลเขาหยดรองไหแทบจะทนท ถงบานพอเชยรเลาเหตการณใหแมฟงแมหวเราะชอบใจใหญ อนทจรงแลวเขาจำาเหตการณตางๆ ไดไมละเอยดขนาดนหรอกถาหากตอมาแมไมไดเลาใหนองชายของเขาฟง
ตอนนองเกดเขาอายไดแปดขวบ หวงนนเขาคอนขางทจะตนเตนกบการมนอง พอโรงเรยนเลกเขาจะรบกลบจากโรงเรยนเพอมาดนอง พอนองโตขนมาหนอย เขาถงรวาพอเชยรดและเขมงวดกบนองมากกวาเขาเสยอก นองคอนขางจะตดเขา มอยครงหนงทนองชายของเขารองไหและยนยนจะขอตามเขาไปโรงเรยนทงทอายยงไมถงสขวบ จนพอเชยรตองเดนไปหยบไมเรยวมาต จงยอมลมเลกความคด ปนนเปนปเดยวกบทแมถกงเหากดตาย
ความตายของแมเปนความตายทเฉยบพลนและไมตองทนทกขทรมานนานนก แมเดนไปเหยยบมนแลวมนกกดแม เปนสถานการณทตรงไปตรงมาตามสญชาตญาณของสตว
ในอกไมกปตอมา การกระทำาของเขาท
เปนมนษย มสตปญญาอกทงความสามารถในการคดแบบเปนเหตเปนผล ดวยเหตอนใดเลาจงไดกระทำาสงโงเงาไรซงสตปญญาเชนวนนน การกระทำาทเกดจากความสนก คกคะนองเพยงชววบทนำามาซงความสญเสยครงยงใหญในชวตเขา เปนความสญเสยทนาอดสทตวเขาเองไมกลาแมแตจะแสดงตวหรอแสดงอาการของผทสญเสยบคคลอนเปนทรก
3
หลงจากแมตายพอเชยรตองดแลเขา และ
นองเพยงลำาพง ถงแมมนจะไมสมบรณแบบนกแตเขากรวาแกไดทำาหลายๆ สงใหเขากบนองอยางสดกำาลงความสามารถของแก และเขาสำานกในบญคณของพอเชยรอยเสมอ แตความตายของแมไดทำาใหพอเชยรทแตเดมเปนคนไมคอยพดไมคอยยมหวกบใครอยแลว กลายเปนเงยบยงกวาเกา อกทงความเปนคนดของแกกลดนอยลงกวาเกาดวย
หลงบานของเขาเปนสวนมะมวง หางสวนนไปอกหนอยกจะมบงนำา ขามบงแหงนนไปกจะปนสวนของพอเชยรอกเหมอนกน เมอกอนแกกบแมจะชวยกนทำาสวน มทงมะพราว เงาะ มงคดและพชผกตางๆ ในตอนแรกเขาตงใจวาจะรอพอเชยรอยแถวๆ หลงบาน เขาลงเลสกพกแตสดทายเขากตดสนใจเดนฝาสวนมะมวงเขาไป ถงแมเขาไมมนใจวาตนเองจะมความเขมแขงมากพอ ทจะทนเหนสถานทแหงความวปโยคแหงนนไดอกหรอไมกตาม
ทองฟาสเทาๆ อมแสดฉายสะทอนภาพลำาแสงและรวเมฆของมนเปนประกายระยบบนผนนำาในบง ดอกบวหลวงนบรอยตางพากนชชออวดความงามของมน บางตม บางบาน บางกเรมทงกลบแหงเหยวลงสผนนำา ปลอยทงใหฝกสเหลองของมนปลอยเปลาอยอยางนน บงนำาแหงนยงคงทอดตวยาวสงบนงสงา
59
งาม มนไมอนงขงขอบตอความทกข และความผดบาปทเขากบมนเคยกระทำารวมกนแมแตนอย เขายนนงอยรมตลง ในทรวงอกอดแนนไปดวยภาพความทรงจำาเลวรายตางๆ ทไดเผยตวเองขนมาอยางไมประนประนอม บงนำาแหงความวปโยค บงนำาทฉดลากความโงเงาไรเดยงสาของเขาไปสความตายของนองชาย…ภาพของหยดนำาเลกๆ ทเกาะอยบนรางแนนงไรวญญาณ และซดเผอดของนองชาย…กลนหนๆ ชวนอาเจยน…เสยงกกองรองตะโกนเยยงคนเสยสตของพอเชยร อกทงความเปยกชนทหมคลมบรรยากาศแหงหายนะ ในตอนนนนนเขาไดแคเพยงแตยนนงอยรมตลงไมตางไปจากตอนน ดวงตาเบกโพลง มนงง รบทกรสสมผส และรายละเอยดของเหตการณวปโยค รสสมผสตางๆ ในเหตการณครงนน ยงคงฝงแนนอยในวญญาณของเขา มนรวมตวกนเปนเมลดพนธสดำาแลวฝงตวอยในกะโหลกศรษะ มนคอยๆ หยงรากลกลงไปในรางกายของเขา เบยดเสยดอวยวะภายใน ลงไปถงนวมอทกนว นวเทาทกนว รวมทงแขนและขา คอยกดกน ดดซมทกองคาพยพเพอนำาไปใชในการเตบโตของเมลดพนธ ทเตบโตขนเปนตนไมสดำาทะมน ทพยายามเบยดกะโหลกศรษะของเขาขนไป
วนแลววนเลา ปแลวปเลา แตมนกไมสามารถเบยดแทรกกะโหลกศรษะของเขาขนไปได มนจงนำาสงตางๆ ทกดกน และดดซมจากรางกายของเขามาเพมความดำาทะมนใหใบ กงกาน และลำาตนสากๆ ของมนแทน เปนการเตบโตทแสนอปลกษณ บางครงมนกเพยงแคเตบโตอยในรางของเขาอยางเงยบเชยบ แตบางครงเวลาทเขาเผลอไผลลมตวมความสขกบเรองดๆ ตางๆ ทเขามาในชวตมนกคอยแสดงตววามนยงคงอยในรางของเขา ทงในยามตนและยามหลบใหล มนใชใบ และกงกาน สากๆ ของมนคอยทมแทงใหเขารสกตว เหมอนตองการเตอนสตเขาวา “อยาลมส วามง
เคยทำาใหนองตาย” วงจรชวตของเขากบตนไมอปลกษณ ดำาเนนมาอยางน…ตลอดระยะเวลาเกอบสสบปทผานมา
พอเชยรไมเคยแสดงอาการกลาวโทษเขาในเหตการณทเกดขน แตแกกไมพดกบเขาเลย ไดแตเหมอลอยและเซองซม ตวเขาเองไมเคยพดกบพอเชยรอกเลย แลวสดทายเขากตดสนใจหอบเอาความรสกผด จากทแหงนไปโดยไมคดหวนคน ขณะทพอเชยรตองทนอยกบสถานทเดม ทคอยตอกยำาภาพเหตการณหายนะ ตองขามผานบงนำาแหงนวนแลววนเลา แตเขากลบหลบลหนมน ไปอยในทแสนไกล และมชวตทดขน เขาลงโทษตวเองดวยการจองมองผนนำาและปลอยใหภาพเหตการณตางโจมตความรสกของเขา
4
เงาตะคมของชายชรากำาลงเดนขามสะพาน
ทนำาตนหมากหลายตนมามดเรยงตอกน แลวใชไมไผเปนราวสะพาน ชายชราเดนขามสะพานอยางเชองชา และระมดระวง มเพยงผาขาวมาเกาเพยงผนเดยวทปดคลมเนอตวของแก แกแบกมดพราไวบนบา ดวยแผนหลงอนโกงงอทำาใหรางของพอเชยรดเลกจอยราวกบรางของเดกนอย กาลเวลาไดพรากรางกายสงใหญ กำายำาของพอเชยรทอยในความทรงจำาของเขาไปจนหมดสน เหลอเพยงแคเคาใบหนาเลอนรางทชวยปะตดปะตอภาพของแกในขณะเวลาน กบในอดตใหเขาพอทจะสามารถจดจำาแกไดบาง ชายชราเดนขามสะพานมาจนถงตลง จงสงเกตเหนการมาถงของชายวยกลางคนแปลกหนา ผมาเยอน
“ใครวะ” แกทำาหนาฉงน “ผมเอง” ผมบอกพรอมยกมอทเรมสน
เทมไหวแกพอเชยรยนใบหนาเหยวยนของแกเขามา
ใกลผมพลางใชดวงตาขนมวแหงวยชราสำารวจ
60
61
บรรณาธการบนทก
เรองสนผานเกดของหนาใหมทนาสนใจ เลาเรองความตายทตดคางในอดตทไมอาจหวนคน แมจะจบลงอยางคลคลาย แตผเขยนแสดงใหเหนวามเรองทจะเลาผานกระแสสำานกอนสบสน และตองการแหวกวายไปใหพนจากภาวะเดม นาจบตามอง ขอเพยงทำางานตอเนอง จะมองเหนอนาคต
ใบหนาของเขาอยางละเอยดลออ “ผมเองพอเชยร…ผมเอง” เขาเรยกชอ
แกอกครง ‘พอเชยร’ ไมมใครเรยกแทนตวแกแบบน
อกแลวนอกจากเขา พอเชยรเดนเขามาใกล แกใชดวงตาขนมวของแกสำารวจใบหนาเขาอกครง
พอเชยรมองลกเขามาในดวงตาของเขา แกเงยบ เขาเงยบ ในหของเขามเพยงเสยงกงวานของแมลงตวเลกๆ แตทรงพลงมากขนเรอยๆ ราวกบวาพวกมนกำาลงสอดเสยดเขามาในความเงยบของเขากบพอเชยร การจองมองเพยงชวขณะเวลาสนๆ ทกนเวลาไมกวนาท ทวาในความรสกของเขาเนนนานราวศตวรรษ ในแววตาคนนของชายชรา มไดบรรจรองรอยของความขนเคอง หรอเกลยดชงอนใด
แตกลบอดแนนไปดวยความวางเปลาเกนกวาทจะบรรจอยไดในดวงตาเลกๆ เหยวยนคนน
อกทงเขตแดนเลกๆ ในดวงตาคนนกลบกลายเปนเอกเทศจากจกรวาลแหงความวางเปลา ทเขาพอจะรบรไดถง การรอคอย…และความปต
“มาถงนานรยงละ” พอเชยรพดขนทามกลางความเงยบแลวละสายตาไปจากเขา
“ซกพกแลวครบ” เขาตอบ“มงกนอะไรมารยงละ เขาบานกอนส”“ยงครบ ผมซอกบขาวมาดวย” ขณะทเขาเดนตามหลงของพอเชยรอย
นน รมฝปากของเขากระซบถอยคำาแผวเบาทชายชรากมอาจไดยน มนเปนถอยคำาทตดคางอยในความรสกของเขามาเนนนาน
62
หลงเรยนจบมหาวทยาลย ผมยายตวเองจากหอพก
กลบเขาสบานทจงหวดสมทรปราการ หมายมนปนมอวาจะเปนนกเขยนนามอโฆษใหไดภายในสามป จะไมขอทำามาหากนใดๆ ทงสนนอกจากการเขยนหนงสอ พอกบแมไมเหนดวยกบความคดของผม ทงสองคะยนคะยอจะใหผมหางานประจำาทำาใหได แตผมกยงดอรนทจะเขยนหนงสอตอไป แมความจรงแลวรายไดมนไมพอเลยงตวเลยสกนด ผมอาศยขอเงนแมใช ซงกรณนทำาใหพอโกรธเคองผมเปนอนมาก ทานบอกวาจบตงปรญญาตรทำาไมถงหางานทำาไมได ผมกไมรวาจะอธบายอยางไร เมอทางของความฝนกบทางของความจรงมนมกไมตรงกน ผมเฉไฉตอบไปวา เศรษฐกจไมดบางละ ยงไมไดเกณฑทหารบางละ บรษททไหนเขาจะไปรบ เพราะผมไดวางแผนชวตไวแลววา ปนจะขอเขยนหนงสอ จงขอผอนผนการเกณฑทหารไปอกหนงป และมนสามารถเปนขออางชนดปองกนตวผมไดอกดวย
แตสดทายชวตนก (อยาก) เขยนของผมกอยไดไมถงสามเดอน เงนหมดไมพอใช ละอายใจกบการตองขอเงนแมอยตลอดเวลา ผมเลยหางานทำาใกลบาน เพราะวาเวลาภายในหนงวนจะไดไมตองเสยไปกบการเดนทาง
เรองสน
สงมหศจรรยอนเจบปวดอจฉรยะ ใยสง
ผมไดงานทำาเปนพนกงานรานกาแฟและอนเตอรเนตคาเฟ เชามาขดถราน เตรยมเครองบดเครองตมกาแฟ รอคอยการบรการลกคา ทกอยางเปนไปราบรนด จนเมอมาถงวนหนงทกๆ อยางกเปลยนไป
วนนนขณะทผมงวนอยกบการซอมโมเดมอนเตอรเนต หญงสาวคนหนงเดนเขามาภายในราน ผมเงยหนามองขนด ผมคดวาผมเคยเหนเธอมาแลวครงหนง แตเปนทไหนผมจำาไมได เธอสงเอสเพรสโซรอนหนงแกว ผมบอกใหเธอรอสกคร เพราะตอนนนมอผมเปรอะเปอนไปหมด ขออนญาตไปลางมอ เธอพยกหนาเปนเชงวารบร ผมรบวงกลกจอไปลางมอทหองนำา ลางเสรจกลบมาชงกาแฟใหเธออยางสดฝมอ หนาตาเธอสวยทเดยว
ผมแอบมองชวงเวาของเอวเธอ ไมมขาดไมมเกน สดสวนของรางกายพลวไหวงดงาม ขาเรยวไดรป เธอใสเสอยดสขาวกางเกงยนสขาสนตามสไตลแฟชนผหญง ผมนำากาแฟไปเสรฟแลวถามวาตองการเคกหรอของวางอะไรเพมไหม เธอสายหนาปฏเสธ ผมมองใบหนาของเธอตรงๆ เพยงชวการสนทนา แตภายในใจกลบสนไหวเหมอนแผนดนเคลอน แววตาของเธอชางเชอเชญใหชวนเขาไปคนหา เสนหกรยาทาทางลำาลกชวนใหออนแรงเปน
63
64
ดงสตวเลยงผสตยซอของเธอไมนานเธอกจากไป เวลาครงแรกของเรามรวมกน
ไมถงหนงชวโมง เธอเปนแคเพยงผสญจรกระหายรสชาตของคาเฟอน ฝากไวเพยงรองรอยคราบลปสตกบนปากแกวกาแฟ ไมมสงใดเปนอน นอกจากตวผมเองทเหมอนดอกไมอนเหยวเฉา นบวนการรอคอยใหใครสกคนผานเขามาเพอเพมเตมความสดชนขนอกครง
ชวตผมดำาเนนไปเชนน สรางจนตนาการกบหญงสาวสกคนทเขามาภายในราน คดไปวาเราคงไดเดนเคยงคกนบนหาดทรายสขาวอนงดงาม เตนรำาไปกบบทเพลงของทองทะเล หรอไมกอยในบรรยากาศของหมะ เรากอดกายนวเนยใหความอบอนซงกนและกนในกระทอมหลงเลกเชงหบเขา ททมเพยงแตเราสองไมมใครอน แตนนกเปนแคเพยงความฝนโรแมนตคแฟนตาซ เพอไมทำาใหชวตผมตายซากไปกเทานน แทจรงแลวชวตคงไมมฉากอยางวา เราโดนความสวยงามของ บทกว นยาย ภาพยนตร เขาครอบงำา ฝนเฟองไปกบความสวยหร ทงๆ ทรวามนไมอาจเปนไดจรง แตผมกยงคงฝนอยอยางนนไมมทางหยด เพราะแททจรงแลว มนษยยงตองการความงามอยเสมอ ผมคดอยางนน
เลกงานจากรานกาแฟผมนงมอเตอรไซครบจางกลบบาน รสกปวดหวเลกนอย พอกลบถงบานเจอพอกบแมกำาลงทะเลาะกน ผมเลยงเดนขนไปบนหองนอนอยางเงยบๆ ผมไมอยากยงอะไรกบความสมพนธของพวกเขานก เพราะผมคดวาผมชวยอะไรไมได ลนกบฟนอยดวยกนตองกระทบกระทงกนเปนเรองธรรมดา แตแคครอบครวผมมกชอบกระทบกระทง กนแรงไปหนอยจงมเลอดออกตามไรฟนบาง ลนเปนแผลบาง แตไมนานมนกจางหาย พวกเขาไมสามารถแยกจากกนได ผมคดวาพวกเขาออนแอเกนไปทจะอยคนเดยว ผมมกเหนแมกระวนกระวายบอยๆ ยามพอไมกลบบาน ผมถามวาทำาไมยงไมนอน แมบอกเปนหวงพอแก พอผมกเชนกนเมอเหนแมผมพดคยกบชายใด แมไมใชการพดคยแบบเชงชสาว แตพอผมกรสกโกรธหวฟดหวเหวยงขนมาทนท ครอบครวผมเปนแบบนมความขดแยงในตวเองสง แตกไมเคยพรากจากกน จะมกแตผมทรสกปวยไข อาจเพราะไดรบความรนแรงจากการทะเลาะกนตงแตเดกจนทำาใหผมรสกไมคอยสนกกบ
ชวตเทาไรนก ผมเปนคนยมยากและมกซมเศราอยบอยๆ เปนอาการทผมคดวาทำาอยางไรกไมมทางหาย
นอนเลนอยในหองนอน ฝนตกปรอยๆ อากาศชนและคอนขางเยน เสยงทะเลาะระหวางพอแมจบไปแลว คนนพอคงนอนบนโซฟาหองรบแขกตามประสา สวนแมนอนอยในหองนอนของพวกเขาคนเดยว ชวตผมชางเรยบเรอยแฝงไปดวยสงทไมตองการจะรบร พยายามจะอานหนงสอเขยนหนงสอ แตมนกทำาไมได ความฝนของผมเรมสญสลายไปทละนด การทำางานประจำาทำาใหผมเปลยนไป ผมเหนอย ผมขาดความมงมน คดวางานเขยนเปนสงทมคาสำาหรบคนทมคา แตมนไมใชสำาหรบผม ผมตำาตอยไรความหมายเกนไปสำาหรบสงเหลาน ความคดสรางสรรคไมมทางผดพรายออกจากหวอกแลว
เหมอมองออกไปนอกหนาตาง สายฝนเรมหนาหนกขน ตวผมคออะไรกนแนนะ วญญาณและรางกายไมสามารถเดนทางรวมกนได ชวตชางไรเหตผลสนด ทำาไมผมถงตองยอนแยงตลอดเวลา ผมเปนผาใบสขาวผนหนงทพอแมสาดซดแตสเทาหมนใหนะหรอ ผมวามนคดงายเกนไป เราโทษพอแมเพยงฝายเดยวไมไดหรอก เดกทเกดมาแยกวาเรา เขายงมความสดใส มความสขทชดเจนกวาเรามาก อยทวาเราจะใชมมมองไหนในการดำาเนนวถทางชวตใชหรอไม ทำาไมผมถงสลดความคดทหมดหวงออกไปจากหวไมไดเสยท ตองใชวธใดกนถงจะหมดทกขหมดโศก
ผมเผลอหลบไปประมาณสองชวโมง ตนขนมากลางดก ฝนยงคงตกอย ผมฝนวาผมเหนเธอคนนน ผหญงใสเสอสขาวกบกางเกงยนสขาสนทผมเจอในรานกาแฟวนน ในฝนเธอชวนผมไปวงเลนในสถานทใดสกท มภเขาหมะเปนฉากหลง มตนไมดอกไมแขงกนอวดสสนของตวเอง เธอบอกผมในฝนวา สถานทนเปนทลกลบ ไมมใครรเหนนอกจากตวเธอเองคนเดยว เธอจะพาใครเขามาได เธอตองมองไปบนฟาเพอขออนญาตใครสกคนกอน วนนคนๆนนอนญาตใหผมเขามา เราวงเลนสนกสนานเปยมไปดวยรอยยม เธอดสดใสมากในความฝน เราวงเลนจนเหนอยหอบ เราทำาตวเองเหมอนเดก เหมอนเปนการปลดปลอยอะไรสกอยางทเราไมสามารถทำาไดในชวตจรง ผมนอนหนนตกเธอ ผมเผลอหลบไปในความฝน แลวจงตนขนมาใน
65
ความจรง ผมคลยมเลกนอย คดเอาเองวาความฝนทเกดขนทงหมด คงเปนความตองการทางจตใตสำานกของผมเอง ไมมอะไรพเศษไปกวานน ชวตตองดำาเนนจรงในบทบาท ตนเชาไปทำางานเพอความอยรอดในแตละวน
ผมมาเปดรานตามเวลาปกต มคนมาสงเคกกบขนมปงไมนานหลงจากนน ผมยนคยกบคนสงขนมปง ผมบอกเขาวา สตรอเบอรรพายมกหมดกอนเสมอ แตทำาไมเคกอรอยๆ อยางบราวน ชสเคกจงหมดทหลงเพอนทกท เขายมนอยๆ แลวบอกวา ไมมอะไรทผดปกตหรอก มนกแคลกคาเลอกขนมอนอนกแคนน ไมใชวาบราวน ชสเคกจะไมด หรอ ไมอรอย*
ผมพยกหนาตอบรบความคดของเขา ไมนานนกเขากจากไป เขาไมเคยพดกบผมมากกวาน ไมพดกบผมมากกวาคำาตอบทผมถาม เหมอนเขาจะพยายามทำาใหตวเองไรตวตนตลอดเวลา ผมไมรจกชอแซเขาดวยซำา ไมรวาบานเขาอยทไหน รแตเพยงวาเขาเปนคนสงขนมปง ทเจาของรานกาแฟของผมกบเจาของรานรบทำาเคกและขนมปงเปนเพอนกน
วนนบรรยากาศภายในรานเปนไปอยางเงยบเหงา มลกคาเขารานไมถงหาคน รวมถงเธอคนนน คนทมาชวนผมวงเลนในความฝน ผมรอคอยเวลาเพอทจะไดกลบบาน ผมไมรจะไปไหนด ทกสงทกอยางในชวตผมตอนนเหมอนไมมชวต คลายทกฉากทกตอนทาดวยสเทาหมน แมภาพทกภาพจากสายตาคนอนอาจจะดสดใส แตภาพของผมเหมอนมฟลเตอรสเทาทาบทบอยเสมอ ปราศจากชวตอกดาน ไมมแสงสเฉดอนปนอยเลย
ขณะทผมกำาลงเกบขาวของภายในรานเตรยมตวกลบ เพอนผมโทร.มา บอกวาออกมาเจอกนหนอยทโตะสนกเกอรหนาหมบาน
“มงไมออกมาหาเพอนเลยนะ” นำาเสยงของเขาทำาใหผมรสกผด
“เรวๆ ใหไว” เพอนผมพดจบประโยคหวน แลววางสายไป ผมยนคดอยนาน ใจหนงกไมอยากไป ไมอยากพบใครทงนนในตอนน แตอกใจหนงกบอกกบตวเองวาควรไปเสยหนอย อยางนอยคงเพมสสนในวถประจำาวนไมมากก
นอย ผมเลอกทจะไปหาเพอน ตดประเดนแรกทคดออกไปกอนเขาไปในโตะสนกฯ ผมสดลมหายใจเขาลกๆ
เพอเตรยมตวทำาใหตวเองเปนคนปกตไมมความหมองเศราใดๆ ยามเจอเพอนยงคงเฮฮาเสมอไมเปลยนแปลง ผมเปดประตเขาไป เหนเพอนกำาลงสาวควอยบนโตะ โดยมนโกรนงยมฟนขาวอยขางๆ นโกรคนนคงเปนเพอนใหมของเพอนผม มนชอบมเพอนหลายๆ แบบ มนเคยบอกวาชอบรจกคนเยอะๆ เพราะจะไดรวาโลกใบนมคนแบบไหนบาง ผมเหนดวยกบความคดของมน แตผมไมขอปฏบต เพราะบางทการรจกคนมากมายเกนไป มกมเรองใหยงยากใจเสมอ
หลงจากเพอนผมสอยลกสเหลองไมเขา มนกหนหนามาทกทายผมและแนะนำาเพอนนโกรวาชอ “โจอ” เปนนกฟตบอลจากกานา มาเลนใหกบทมสมทรปราการ เอฟ.ซ. ผมจบมอจบไมกบโจอ กอนทเขาจะขอตวไปแทงลกสแดงใหลงหลม เพอนผมบอกวารจกกบโจอเพราะมนเปนทมงานผดแลการแขงขนใหกบทมสมทรปราการ เอฟ.ซ. เหนโจอเปนคนเฮฮาสนกสนานเลยขอเขาไปทำาความ
ทกสงทกอยางในชวตผม
ตอนนเหมอนไมมชวต คลาย
ทกฉากทกตอนทาดวยสเทา
หมน แมภาพทกภาพจาก
สายตาคนอนอาจจะดสดใส
แตภาพของผมเหมอนมฟล
เตอรสเทาทาบทบอยเสมอ
ปราศจากชวตอกดาน ไมม
แสงสเฉดอนปนอยเลย
66
รจก ผมถามวาโจอพดไทยไดเหรอ เพอนผมตอบ ได,มนพดชดกวาพอมงเสยอก ผมนกขำาในคำาตอบของเพอน นมนลอกมาจากมกตลกในหนงไทยชดๆ
ผมนงดเพอนแทงสนกเกอรกบโจอไปพลางจบเบยร เพอนผมสงมาใหดมระหวางรอ ถาไมไดถงควสอยของมน มนกจะมานงพดคยกบผม ถามถงสารทกขสขดบของกนและกน
เราคยถงเพอนหลายคน เพอนคนนกำาลงแตงงาน เพอนคนโนนกำาลงจะบวช ผมพยกหนารบร นานมากแลวทผมไมไดเจอพวกเพอนๆ เลย ถาสภาพจตพรอมเมอไรผมคงไปหาพวกเขา พวกเขาดกบผมเสมอ ผมไมเคยลม
เวลาลวงเลยเกอบเทยงคน ผมจะขอตวกลบบาน แตเพอนผมรงไว นานๆ ทไดเจอควรจะหาทเทยวยำาราตรกนเสยหนอย โจอเหนดเหนงามยมยงฟนพยกหนายกๆ ผมคงปฏเสธไมได เพราะผมเปนโรคภมแพเพอนมาตลอดยามไดเจอ
พวกเราเลอกไปทผบชอดงทสดของจงหวดสมทรปราการ ทนนจะเปนแหลงรวมหญงสาวสวยๆ ทชอบเทยวกลางคน ผมไมไดสนใจเรองพวกนมากนก แตดทวาเพอนผมกบโจอจะสนใจเปนพเศษ ผมไมเขาใจคำาวา ‘One Night Stand’ , ‘ความสมพนธชวคน’ อะไรพวกนหรอก ผมยงไรเดยงสาเกนไปสำาหรบโลกกลางคนใบน โลกทใชเซกสนำาหนาความรก
เพลง Bad Romance ของ Lady Gaga กำาลงดงสนน หลายๆ คนโยกยายไปตามจงหวะเพลง ผหญงมองหาผชาย ผชายมองหาผหญง ใครมากบคนรกไมสามารถมองได แตเพอนผมเคยบอกวา พวกนเผลอเปนไมไดหรอก ถาคขอตวไปเขาหองนำา พวกเขาหรอเธอกจะหาทางเปดความสมพนธกบคนอนทนท โดยคนจำาพวกนไมเคยพอในความตองการ พวกเขาชอบการแสวงหารสชาตใหมๆของคนอนเสมอ
ยงเขามาอยในทมดมากเทาไร โจอกยงดดำามดมากขนเทานน เขาดเหมอนยกษปกหลน มองเหนแตฟนขาวๆ กบลกตาขาวๆ
“เฮ..คณรสกสนกกบอะไรแบบนไหม” ผมถามโจอ“โวว..ผมชอบมากๆ ประเทศคณมสสนกวาประเทศ
ของผมเสยอก” เขาพดไทยชดจรง ทโตะสนกเกอรผมไม
ไดฟงเขาพดมากนก เพราะเขามวแตจดจอกบเกมบนโตะผาสกหลาด
“ทบานคณไมมแบบนเหรอโจอ”“กมบาง แตมนไมเยอะแยะมากมายแบบบานคณ
หรอก ประเทศผมไมไดจนเหมอนทพวกคณเขาใจ พวกเขาชอบอยกบความสงบตามอตภาพกนมากกวา”
“แปลวาคนในประเทศผมชอบความวนวายสนะ…ฮาๆ” ผมพดออกไปในเชงตลกเสยดสประเทศของตวเอง
“ประมาณนน แตมนกไมทำาใหพวกคณหลบใหลน มาเตนกนตอเถอะ” พดจบโจอกโยกหวไปตามจงหวะเพลง ผมไมคอยเขาใจสงทเขาพดออกมา เขากำาลงเปรยบเปรยอะไรหรอเขาพยายามสอความหมายอกอยางแตความหมายเปนอกอยางหนง เหตเพราะเขาไมเขาใจภาษาไทยอยางถองแทเลยสอคนละความหมายหรอเปลา
รสกเพอนของผมจะหายไป เขาคงไปหาชนแกวกบสาวๆ แลวคยกบพวกหลอน เผอจะมคนไปนอนกบเขาดวยสกคน ผมยนฟงเพลงดโจอเตนไปเรอยมองดคนนนคนนไปเรอย ยนไปสกพกผมรสกปวดฉ จงขอตวโจอไปเขาหองนำา โจอพยกหนายมเหนฟนขาวมาให
ผมมกจะไมชอบบรรยากาศเวลาเขาหองนำาในผบเลย เพราะคนเมาบางทกอาเจยนเรยราด แตโชคดทผบรานนมคนรกษาความสะอาดอยตลอดเวลา กพวกทคอยจะนวดเราเวลายนฉนนแหละ ซงคนพวกนผมมกปฏเสธการนวดเสมอ เพราะผมมาเทยวผบทไรกไมคอยเมา พยายามดมประคองตวเองตลอด และอกเรองคอนานๆผมมาท จงไมอยากเสยทปใหพวกเขา ยงเงนในกระเปาของผมกไมไดมากมายอะไรดวย
ขณะทผมเดนออกจากทางเขาหองนำาชาย ซงเผอญทางเขาหองนำาชายกบทางเขาหองนำาหญงหนหนาเขาหากน ผมเหนเธอคนนน หญงสาวในรานกาแฟ เธอกำาลงเดนเขาไปในหองนำาโดยมหญงสาวแตงตวสวยๆเดนหอมลอมกาย แตในสายตาผมคดวาเธอโดดเดนทสด บางครงผมกคดวาการมองเพศตรงขามของมนษยกมบางอยางพเศษกวาหนาตาหรอรปราง ผมคดวามนมพลงงานบางอยางทคอยดงดดสนามแมเหลกในตวของคนเราเขาหากน แมจะมคนอนทรปงามหรอหนดกวาในเรองของภายนอก แตผมคดวาภายในมนมอะไรมากกวานนสำาหรบสญชาตญาณ
67
ของมนษยสองคนทสมผสกนถงผมทำาทาวายนคอยเพอนอยหนาหองนำา เพอรอให
เธอทำากจธระสวนตวเสรจ ผมจะดวาเธอนงอยโตะไหนในผบแหงน ตอนนใจผมเตนสนระรวเหมอนเลอดลมจะสบฉดเกนกำาลง นานเทาไรแลวนะทไมไดรสกแบบน มนคงไมใชแคจนตนาการฝนเฟองลอยๆ ดงทผมเคยคดแนๆ ผมคดวามนเปนพรหมลขต เพราะวาหญงสาวใดทผมเจอในรานกาแฟทผมทำางานอย จะเจอหนาเพยงครงเดยวแลวกหายไป หรอถาเจออกกในสถานทเดมไมมความพเศษ จะผดกนกบเธอคนน ผมเจอในสถานทอน แมมนจะไมใชทสวยงามนก แตเสยงหวใจของผมมนกรองบอกวาใช
มลาน คนเดอรา (Milan Kundera) เคยกลาวไวในตอนหนงของนวนยายเรอง ‘ความเบาหววเหลอทนของชวต’ (The Unbearable Lightness of Being) วา…“ชวตประจำาวนของเราถกกระหนำาดวยความบงเอญ หรอถาจะพดใหตรงกวานคอ การพบปะโดยมไดตงใจกบคนและเหตการณตางๆทเราเรยกวาเหตประจวบเหมาะ ‘เหตประจวบเหมาะ’ หมายถงเหตการณสองเหตการณเกดขนพรอมกน โดยมไดคาดหมาย มนบรรจบกน” ผมไมรวาความคดของคนเดอราจรงแทแคไหน ขอมลเกาๆ จากการอานหนงสอของผมดนผดพรายขนมาในหวงเวลาน หวงแหงความโรแมนตคตอหนากบความคดบาๆ กำาลงปะทะกนในหว ผมไมอยากเชอคนเดอรานกหรอก เพราะวาถาเราคดแบบนแลวทกๆอยางในชวตกเปนเรองธรรมดาไปเสยหมด มแตความเปนเหตและผลไมมรสชาตของอารมณชวตใดๆ เลย ผมยอมเปนคนโงดกวาจะเปนคนฉลาดทจะคอยแตขบคดหาความหมายชวต จนลมทจะใชชวตจรงๆ
ผมพยายามสลดความคดของคนเดอราออกไปจากหว จนเธอเดนออกมาจากหองนำา ผมมองหนาเธอ เธอเหนผมและยมให เปนเชงวาเธอจำาผมไดนะ คณเปนพนกงานทรานกาแฟนน แลวเธอกเดนผานไป ผมเดนตามหลงเธอหางๆ ไมใหรวาผมกำาลงสะกดรอยเธออย เธออยไมไกลจากโตะผมนเอง เธอมากบเพอนสาวอกสามคน ทงโตะเธอมสคน เธอดโดดเดนทสด
ผมกลบมายนทโตะของตวเอง เพอนผมยนอยกบโจอ ผมถามวา
“มงหายไปไหนมา” “ไปหาหญงสวะถามได กไดแลวนะเวย รอเขากลบ
แลวกจะไปสงเขา” เพอนตอบ “สงเขาทไหน” ผมถาม เหมอนจะรคำาตอบ “เอานากอนสงถงบานกแวะหนอยจะเปนไร” “กเจอวะ” ผมบอกเพอน “เจออะไร” เพอนถาม “กเจอหญงแบบมงนนแหละ แตกรสกเปนพเศษ
กบคนนวะ” “ไหน เธออยไหน พากไปดหนอย กจะไดพามงไป
รจกกบเขา เพราะรวามงขอายไมกลาหรอก” เพอนผมรจกนสยผมดชะมด
ผมชใหเพอนผมเหนเธอวาอยไมไกล เพอนผมถอแกวเหลาจงแขนผมไป ขอชนแกวกบเธอและเพอนๆ ของเธอ ผมรสกเขนอายจนบอกไมถก ผมยนใกลเธอเพยงแคไมกเซนตเมตร ใกลจนไดกลนหอมออนๆของแชมพจากเรอนผม ใกลจนไดกลนนำาหอมจากเรอนกายเธอ ไมมอะไรดและวเศษไปกวานอกแลวในชวงเวลาน
เพอนผมยนคยกบพวกเพอนของเธอพลางสะกดใหผมคยกบเธอใหมากๆ จบเขาไปเยอะๆ ไดไมไดยงไงขอใหทำาดทสดไปกอน ผมกคยตามสไตลผมไป สภาพเรยบรอย ถอมตน แตคยสนก เหมอนเธอจะปลกอะไรบางอยางในตวผมฟนตนขนมาจรงๆ คยกนพอหอมปากหอมคอ เพอนผมกชวนเดนกลบทโตะ มนบอกวาเราไมควรรกลำาเขาจนเกนเหต ผหญงมกไมชอบ มนตองมเชงกนบาง ผมพยกหนาเขาใจ โจอยงคงยนอยทเดม แตมสาวๆมาชวนเขาคยดวย บางทสาวๆในทแหงนอาจตองการอะไรแปลกใหมจรงๆ อยางทเพอนผมวา แตผมคดวาเธอคนนนคงไมใช
เวลาผานไปไมนาน ผมปวดฉอกแลว ผมขอตวเพอนกบโจอไปเขาหองนำา รสกมนเลกนอย แอลกอฮอลทผมดมเขาไปคงออกฤทธ ยนฉขบถายของเหลว แลวมาลางหนาลางตาทโถลางหนา มองดใบหนาตวเองในกระจก หนาผมเรมแดงไมรเพราะจากเหลาหรอเพราะเธอกนแน ผมหวเราะอยในใจ
ออกมาจากหองนำาเดนกลบมาทโตะ เพอนผมกบโจอหายไปแลว ผมมองหาไปรอบๆกไมเหน ผมมองไปทโตะของเธอ เธอกบเพอนๆกหายไปเหมอนกน ผมรสก
68
ใจสนไหว ทำาไมหายกนหมด ตอนนเหมอนผมรสกโดดเดยวในจกรวาลอยางถงทสด รสกถงวาเปนผถกทอดทงในโลกทผมไมรจกใบน
ผมควกโทรศพทมอถอออกจากกระเปากางเกงเพอจะโทรหาเพอน แตผมดนเหนขอความทเพอนผมฝากไวผานมอถอเสยกอน ‘กลบบานเองนะ ขอโทษดวยเพอน พอดหญงมนรบวะ โจอกไปกบกดวย โทษท’ ผมไมไดโกรธถอสาเพอน เพราะเขาใจดเรองแบบนไมเขาใครออกใครหรอก และผบกไมไกลจากบานผมนก นงแทกซไมเกนหกสบบาทกถง
เดนออกมาจากผบ ผมเจอเธออกครง ผมนกวาเธอกลบไปแลวเสยอก เธอยนอยคนเดยวกำาลงงวนอยกบการกดโทรศพทมอถอ ผมเดนเขาไปหาเธอตามสญชาตญาณ
“ยงไมกลบอกเหรอครบ” ผมถามเธอ
“ยงเลย…รอเพอนอย ไมรหายไปไหนกนหมด อยดๆ กหายไป ไมรอกนเลย” เธอตอบดวยนำาเสยงนอยใจเพอน
“แยจงครบ เพ อนผมกท ง ไวเหมอนกน ปลอยใหผมกลบบานเอง” ผมพยายามพดกบเธอเพอใหเธอรสกอนใจเพราะเราตกอยสถานการณเดยวกน และยงมผมอยตรงนเปนเพอน
เธอกมหนาดโทรศพทมอถอไมขาดระยะ เธอคงแชทกบเพอนๆ ทหายไป เธอผอนลมหายใจบอยครง สดทายจงเกบโทรศพทมอถอเขากระเปาสะพายและเงยหนาบอกกบผมวา “ไปสงหนอยส ไปเปนเพอนกน ฉนไมอยากกลบบานคนเดยว ฉนกลวแทกซ เพอนฉนหนกลบไปกนหมดแลว”
ความรสกภายในผมรสกดใจจนแทบจะเกบอาการไมอย ไมอยากเชอวาเธอจะเอยสงนออกมา แมวาใจจรงผมจะคดถงฉากนไวแลววาถาถงทสดแลว ถาเธอไมเจอ
เพอน ผมกจะขอขนอาสาไปสงเธอเอง แตเธอดนเอยสงนขนมาเสยกอน โอกาสอยตรงหนาแลว ทำาไมจะไมรบควาไวละ ผมตอบตกลงทจะไปสง เธอโบกแทกซบอกทหมายทจะไป เราจบมอกน
“ถอดเสอออกส” เธอสงผม
ผมทำาตามอยางวางาย เราทงสองอยในหองนอนของเธอเอง เธอบอกวาบานเธอไมมใครอยหรอก พอเธอเสยไปแลว แมกมกไปธระตางประเทศบอยๆ สวนมากไปทฮองกง เพราะแมของเธอทำาธรกจคาสงเสอผา เธอมพชายอกคน เขากไมคอยอยบานเชนกน
“ฉนอยากอยขางบน” เธอบอกผม กอนทเธอจะปลดเปลองเสอผาออกทละชน ผมรสกตนเตนกบสงท
เกดขน ทำาไมทกสงทกอยางงายดายราวกบเปนเรองปกต เราพดคยกนไมถงสามชวโมงดวยซำา และถานบชวตจรงทเราเคยเจอกนกเพยงแคสชวโมง ผมรสกเหมอนตวเองกำาลงแหวกวายในบอนำาสดำาทผมไมเคยมกคน วายไปดวยความเยน
เหยยบแตภายในกลบรอนผาวเปนสภาวะขดแยงเราเรมถกเนอตองตวกน เธอชอบใหผมลบไลเธอ
ผชายสวนมากไมชอบใสใจรายละเอยดเลกๆ นอยๆ ตรงน ผมทำาตามเพราะกอยางทเคยรสกตงแตแรกพบ ผมอยากเปนสตวเลยงผสตยซอของเธอ เธอสงอะไรผมกทำา เธอมอำานาจวเศษลกลบทผมไมอาจจะตานทาน
เธอคอยๆ หยอนตวลงมา มนเขากนพอดราวกบปาฏหารย เรากำาลงเดนทางจากโลกโรแมนตกไปสโลกอโรตก โลกซงไมมความหวานใส ไมมกลนอายของหนงรกเกาหลเพอฝน ไมมอะไรเลยนอกจากตณหาภายใน จตสำานกและจารตประเพณถกกดกนไปสน โลกสมยเกากบโลกสมย
“ฉนอยากอยขางบน” เธอบอก
ผม กอนทเธอจะปลดเปลอง
เสอผาออกทละชน ผมรสกตน
เตนกบสงทเกดขน ทำาไมทกสง
ทกอยางงายดายราวกบเปน
เรองปกต
69
ใหมไมมการซอนทบกนอกแลว ทกอยางเปนโลกศวไลซ โลกแหงเสรภาพทางความรสกทเทาเทยม ความคดผมพลงพลานขณะอยใตมนตสะกดของเธอ เธอควบตวเองไปถงจดหมายและขบนวชเพอลดเสยงครางประหลาดขณะทเธอกำาลงไปถง ภาพตรงหนาผมชางเปนภาพทมหศจรรย ผวพรรณเธอผองดงลกแอปเปลแรกแยม มอของเธอวางทหนาอกของผม กอนทจะใชใบหนาซกตามลงมา ผมกถงจดหมายเสนชยดงผไดรบชยชนะอยางเตมเปยมไมตางจากเธอ ชยชนะทเธอเปนผสรางและมอบให
เมอเวลาผานไป เชาวนใหมมาถง ผมมองไปรอบหอง เธอยงหลบอยในออมแขนของผม เราทงสองยงอยในสภาวะเปลอยเปลาใตผาหม ผมเหนชนหนงสอของเธอและกตองแปลกใจ เธออานหนงสอคลายผม เธอมวรรณกรรมเอกของโลกอยาง ‘สงครามและสนตภาพ’, ‘พนองคารามาซอฟ’ , ‘หนงรอยปแหงความโดดเดยว’ ฯลฯ แมแตหนงสอของ ฮารก มราคามเธอกยงม ผมเลยนกถงความรสกทมตอเธอตงแตครงแรกทเจอกน แรงดงดดมหาศาลคงมาจากสงเหลานเอง โลกกลมเสมอสำาหรบคนทมเคมภายในตวคลายกน
ผมอยากลกจากเตยงนอนและไปไลดหนงสอในชนใกลๆ แตกไมอยากรบกวนใหเธอตน อกอยางผมอยากเกบภาพนไวนานๆ ภาพทเธอซกตวอยในออมแขนของผม
นอนคดอะไรไปเรอยเปอย มเผลอหลบไปบาง จนเธอตนเกอบสบเอดโมงเชา โชคดทวนนเปนวนหยดผมไมตองไปทำางานดวย จงนาจะไดมเวลาอยกบเธอทงวน
“คณอานหนงสอพวกนดวยเหรอ” ผมถามเธอและชไปทชนหนงสอนน
“อานส” เธอตอบหนาตายงงวเงยแบบคนเพงตน“ผมกอานเหมอนกน ผมรสกแปลกทผหญงหนาตา
แบบคณอานหนงสอแบบน หายากมากๆ”“ฉนอานมาตงแตเดกๆ ฉนรสกวาหนงสอพวกน
เปนเพอนของฉน อมม..” เธอเหมอนนกอะไรขนมาไดและลกจากเตยงนอนไปหยบหนงสอบนชน “อยางหนงสอเลมน เงาสขาว ของ แดนอรญ แสงทอง บอกกบฉนวา ‘ไมรส ฉนไมชอบทาทของพวกเขาใจชวต ไมตองเขาใจแมงหรอกชวตนะ ชวตมไวเพอทจะถกใช ไมใชเพอเกบรกษา ไมใชเพอถกเขาใจ…’ ”
ผมมองดเธอขณะกำาลงอานประโยคทเธอชอบจากในหนงสอ เธอพเศษจรงๆ เธอพเศษไปทกๆอยางสำาหรบผม เรามความคดคลายกนมาก อาจเพราะเราอานหนงสอมาเหมอนกน จงทำาใหมความคดทคลายกน ผมไมสนเรองทเธอมอะไรกบผมเรวเกนไปอกแลว ผมอาจเปนมนษยยคโบราณทยงมกรอบความคดแบบเดมๆ ในเรองเพศ ผมไมควรคดเรองน เพราะเสยงจากขางในมนตอกยำาซำาๆวา ‘ใช’ อยตลอดเวลา
ชวงบายเกอบเยนเธอชวนผมออกไปดหนง ผมไมปฏเสธ เธออยากไดสงใดตองการสงใด ผมยอมไดทกอยางในชวงเวลาน และกลางคนเธอกชวนผมออกไปเทยว
ผมใชชวตกบเธอแทบจะตลอดยกเวนเวลางานในชวง
สองเดอนทผานมา ผมคลายเปนคนอาศยอยบานของเธอไปโดยปรยาย พอแมหรอพชายเธอกลบมา ผมกจะกลบมานอนบาน และตนไปทำางาน เธอไมไดทำางานเปนหลกเปนแหลงอะไร เพราะมรายไดจากเงนเดอนทแมเธอใหอยไมขาด โดยเธอชวยแมจดการทำาบญชบางวงเชคบาง เพยงแคนนเองงานของเธอ เธอชางสขสบายในความคดของผม
เหมอนชวตระหวางผมกบเธอกำาลงไปไดดวยด แมเรายงไมกลาวออกมาอยางชดเจนในสถานะความสมพนธของเรา แตผมกรสกอมใจ ผมไมตองการสงใดมากกวานอกแลว ถาคนไหนเราไมออกไปเทยว เรากนอนกอดกายอานหนงสอคนละเลม หรอบางทกอานเลมเดยวกน โดยผลดกนอานออกเสยงเพอใหอกคนหนงรถงเนอความของหนงสอ แตวนเวลายอมเลนตลกกบเรา ความรสกคนเรายอมเปลยนแปลง เธอเปลยนไปอยางทผมไมรสาเหต
เรมตนจากทเธอไมคอยใหผมมานอนคางแรมบานเธออกแลว เธอบอกวาชวงนแมกบพชายอยบานตลอด เลยไมสะดวกทจะใหผมมานอนดวย ผมรวาเธอโกหก มนไมใชความจรง ผมสมผสได และยงเธอไมรบโทรศพทของผมอก จะไมใหผมรสกวาเธอแปรเปนอนไดอยางไร ระหวางทผมคบกบเธอ ผมกะไววาจะกลบมาเขยนหนงสออกครง และผมจะใหเธออานเปนคนแรก เพราะมนเปนภาพฝนอกภาพทผมอยากมมาเนนนาน การมคนรกคอยอานตนฉบบของตวเองคงจะดไมใชนอย และเธอทำาใหผมมพลงขนมาอกครง แตสดทายมนกเรมกดกรอนและไมมวนเปนจรง
70
ดวยอาการเปลยนไปทางความรสกของเธอมอยวนหนงทผมโทรศพทไปหาเธอ แตเธอไมรบสาย
ตงแตเชา ผมหงดหงดงนงานใจ เดนวนไปเวยนมาเหมอนหนตดจน ดมนำา จดบหรสบ ผมเคยเลกสบไปนานแลว แตวนนผมตองขอสบอก เพราะความคดทวากำาลงจะถกทอดทงมนกำาลงกอตวขนจนผมแทบจะควบคมไมอย ใจผมลองลอยไปในอากาศ จนผมแทบไมรสกตววาผมปลอยแกวนำาตกจากมอจนแตกเกลอน ผมตองรบตงสตและเกบเศษแกวออกใหหมด เผอจะมใครมาเหยยบบาดเขา
ผมคดวาคงตองไปหาสถานทอนทมผคนเยอะๆเพอไมใหผมฟงซานอยคนเดยวเหมอนอยบาน ผมเลอกทจะไปเดนหางอมพเรยลเวลด สำาโรง ใกลบาน ผมขอลางานเพราะไมมกะจตกะใจจะทำางาน ผมเดนดนนดนไปเรอยทามกลางผคนมากมาย ผมพยายามกดความสบสนภายในใหมนสงบนง นไมใชครงแรกทผมอกหก ผมรวาควรรบมอกบอาการนอยางไร แตรสกคราวนจะหนกหนากวาทกครงทผานมา เพราะความรสกทมนใช มนทำาใหผมฝงใจรสกผกพนกบเธอคนนอยตลอด
เดนดนนดนไปเรอย ขณะนนเอง ขณะทผมกำาลงเดนอยในหางฯ นน เธอกเดนมากบชายคนหนง ชายคนทผมเคยพบหนากนมาแลว โจอเพอนของเพอนผมนนเอง โลกมนกลมและเกดอบตการณวกวนอะไรเชนน เขาทงสองมองไมเหนผม เพราะผมเดนอยอกฝากของหางฯ แตผมเหนไดชดถนดตา เพราะโจอเปนนโกรสงใหญและมเอกลกษณ สวนเธอผมไมมวนลมรปรางภายนอกอยแลว
ผมอยากเดนเขาไปชกหนาไอโจอสกเปรยงและมองหนาโกรธขงเธออยางเคยดแคน แตผมกทำาไดแคเพยงคด บางทอกดานของผมกออนแรงเกนไปสำาหรบการยอแยงใคร และอกอยางมนไมใชนสยของผม
ชวงเวลานผมคดวาไมมอะไรดไปกวาการโทรหาเพอนเพอขอคำาชแจงกบสงทเกดขน มนรบสาย
“เฮยโทรมามอะไรวะ รสกวามงจะไมไดโทรหากนานแลวนะ” เพอนผมเหมอนตดพอ
“เออ…แตทกโทรมาวนนมเรองทอยากจะใหมงชแจง มงออกมาเจอกหนอย” ผมบอกเพอนเปนเชงคำาสง
“แมงมเรองไรไมบอกตอนนเลยวะ” เพอนผมนำาเสยงเหมอนคนหวเสย
“มาเถอะไอหา กบอกใหมากมาสวะ” ผมเพมเสยงดเขาไปอก เพอนผมเหนวาเปนเรองจรงจง จงตอบตกลง
ผมนดเพอนไวรานลาบขางทางเปดเบยรรอ ไมนานมนกมาถง
“มเรองไรวะ” เพอนผมถาม “กไอหาโจอ มนเดนกบแฟนก กเจอทอมพเรยล”
ผมตอบ “เอา..เหยแลว กกไมไดเจอไอโจอนานแลวเหมอนกน
เพราะกลาออกจากเจาหนาทดแลสโมสรสมทรปราการ เอฟ.ซ. ไปอยกบสโมสรบอซ เทโรแทน” มนตอบพรอมถลงตา
นงคยกบเพอนถงสงทเกดขน คยไปคยมาเพอนผมกบอกวา ไอโจอมนมของ เปนไสยศาสตรทมนไดรำาเรยนมาจากประเทศกานาบานเกดของมน เพอนผมเคยเจอโจอใชคาถามนตเสนหหลอกลอผหญงอย ตอนแรกมนกไมเชอ โจอบอกวา ใหมนเลอกผหญงทอยากไดสกคนทเหนเดนตอหนาในผบ เพอนผมชยงไปผหญงทสวยทสดทมองเหนในคนนน โจอทองคาถาพมพำาๆ อยสกพก หญงสาวคนนนกเดนมาหาเพอนของผมเปนดงเรองราวมหศจรรย ยงไงผมกยงไมเชอในสงทเพอนผมพด เพอนผมเลยทาใหผมไปหาไอโจอกบมน เพอพสจนสงวเศษมหศจรรยน ผมตอบรบขอเสนอ ผมไมอยากไปพสจนสงมหศจรรยหรอก ผมแคอยากจะไปชกหนามนสกเปรยง แมจะรวามนสวนมาทเดยวผมกนอคไมเปนทา
ผมกบเพอนมาถงคอนโดของโจอทพกอาศยอย พนกงานรกษาความปลอดภยวยเกอบหกสบจากการคาดคะเนจากสายตาผม เปดประตใหเพอนผมอยางงายดายโดยไมตองขออนญาต เพราะแตกอนเพอนผมมาบอย เขาแคทกทายวา ชวงนไมคอยเหนหนา หายไปนาน สบายดนะหนม เพอนผมบอกวาสบายดและยมให
เราขนลฟตและเดนมาถงหนาหองของโจอ เพอนผมเคาะประตเรยก ครงแรกไมมใครเปดประต แตเรารไดวามคนอยในนน เพราะไฟในหองมนสวางจนเหนไดจากชองเลกๆ ใตประตทขนานกบพน เพอนเคาะประตครงทสองกไมมใครเปดอก จนครงทสามเพอนผมตองเคาะและตะโกนเรยกชอดวย โจอจงเดนออกมาเปดประต เขานงผาขนหนสขาวผนเดยวยมยงฟนขาวมาใหตามสไตล แตผมรสกอดทนไมไหว จะกระโดดเขาไปตอยหนามน เพอน
71
พยายามเอาตวบงไว แตไมสามารถยนทนแรงกระโดดของผมได ผม เพอนและโจอจงถลาลมเขาไปในหอง และสงทไมคาดคดกเกดขนอก สงทไมควรเหนกดนไดมาเหน
เธออยในหองกบโจอ โดยมชายอกคนนงอยทโซฟา เขานนเองคนทสงเคกกบขนมปงใหผมทรานกาแฟ เขาอยในชดกางเกงยนสเสอยดสดำา เธอนงผาขนหนเกาะอกผนเดยวคลายกบโจอ นทงสามกำาลงทำาอะไรกนอย เซกสวตถารแบบนนเหรอ สองตอหนง หรอเขาคนทสงขนมเคกเปนแคผชมเหตการณรวมรกระหวางเธอกบโจอ ผมมนงงกบภาพทเหนไปหมด จนสดทายผมกพยายามเขาไปกระโดดตอยโจออกครงดวยความโมโห
แตขณะนนเองทผมกำาลงสาวหมดใสโจอ มนกกมมอทงสองขางเขาหากนแลวบนอะไรพมพำาๆ อยในปาก รางของมนสนเทม นยนตาเหลอกถลนไมเหลอตาดำา เหนแตตาขาวแตกเสนเลอดเปนลายคลายรอยราวของกระเบอง กอนทมนจะไถลรางตวเองลงไปกบพน กลายรางเปนพญางใหญหวสดำาสนทตวเปนมนลนกำาลงแลบลนสองแฉกออกมา และจงแผแมเบยในภายหลงอยางนาหวาดกลว
ผมกบเพอนตะลงกบสงทเหนตรงหนา โลกใบนมนมสงลกลบยงกวาลกลบอยจรงๆ เหรอ ผมเคยปฏเสธมนมาตลอด เพราะไมเคยคดวาเรองเหลานคอเรองจรง คนเปนง เสอกลายเปนคน คนกลายเปนนก หรอจะอะไรกตามแต ผมคดวามนเปนเรองเลาพนบานสนกๆ เสมอมา แตวนนกบสงทเหนไมเชอกตองเชอ ชายคนสงขนมปงยงมองเหตการณอยางนงเฉย ตอนนผมคดวาเขาคอพอมดยงไงยงงน พอมดในชดกางเกงยนสเสอยดสดำา
พญางโจอใชสายตาจองมาทพวกเรา กอนจะเลยวหวเลยวหางหนไปทางเธอ ทเหมอนจะไมรสกรสาอะไรกบ
สงทเกดขน แถมยงอมยมมองพญางโจอดวยความเอนดนารก พญางโจอเลอยไปหาเธอแลวจงใชชวงปลายหางพนตวเธอ ลากเลอยพาเธอออกยงระเบยง แลวเลอยหายลงไปขางลาง เธอมองผมสงยมใหเปนการเสยดเยยกอนลาจาก ผมรสกทงงง ทงมน ทงตะลงกบสงทเกดขน จะวาเสยใจกเสยใจทคนรกทงผมไปหาคนอน และคนอนนนดนเปนนโกรพญางสตวประหลาดเสยน
เหมอนเพอนผมจะตงสตไดกอนจงลากตวผมกลบบาน มนบอกใหผมทำาใจและคดวาสงทเหนตรงหนาไมใชเรองจรง ทกอยางเปนแคเพยงภาพลวงตา ผมไมอยากหลอกตวเองวาไมเคยเหนภาพแบบนน แมไอโจอจะเปนพญางใหญตวเบอเรอ แตผมกไมฝงใจเทากบคนทรกไปมอะไรกบชายอนทไมใชผม ผมคดวาความรกไมใชสงสวยงามอกตอไป ผมกลบถงบาน ผมนอนขบคดอยทงคน ทกสงทกอยางชางเบาหววกลวงเปลา ไมมอะไรจบตองไดและเปนของเราไปตลอด ผมควรหยดการขบคดไวเพยงเทาน ชวตควรใชเพอรอความตายกเทานน ผมควรสนกกบมนใหเตมท ไมตองเปนคนดสดแสนจะเจบปวดอกแลว
ผมเดนไปเปดเครองเสยงภายในหองนอน เพลง Cowboys From Hell ของวง Pantera บรรเลงเรมตนดวยเสยงซาวดกตารอยางไลจงหวะ กอนจะกระแทกกระทนดวยความดบกราวของเบสและกลอง บางทจตใจของผมในชวงเวลาแบบนอาจตองการ Pantera มากกวาการฟงเพลงอกหกเพอตอกยำาซำาเตมกเปนได แตผมกลบเรมรองไหอยางฟมฟายเหมอนเดกโดนแยงของเลน เมอถงทอนฮคของเพลง และอยากตรอมใจตวเองไปอกนานแสนนาน
บรรณาธการบนทก
เรองราวชวตไรสาระในวยหนมหากมองผานเลยไปอาจจะเปนเพยงความทรงจำา แตเมอมนถกบนทกมนอาจจะเปนประวตศาสตรหนาเลกๆ แมกบบางคนเปนไปไดวาคงไรความหมาย แตเรองราวเหลานยงรบกวนจตใจ การเลาเรองยงดำาเนนไปตามขนบ รอเวลาเมอนกเขยนโตขน ประสบการณมากขน และจะรวาตองใสหรอตองตดอะไรออกไปบางระหวางทาง
72
73
เรองสน
ทตแหงความตายรมณ กมลนาวน
ทองฟาในคนพระจนทรเตมดวงคราวน ม
สงบนงเหมอนคราวทผานมา ทวทงผนฟาสงเสยงครนๆ เกดแสงแลบแปลบปลาบทขอบฟา เหมอนพายฝนคลงกำาลงเลนงานหมบานใดสกแหงทอยตรงนน คะเนจากสายลมเยนทวบพดตนไมเอนไปทงกงกาน ใบไมแหงปลดจากขวหมนขวางรวงลงพนดน คงอกไมกอดใจสายฝนคงจะมาเยอน
ไมรสงใดแฝงเขามาในจตใจตากอนใหรอนในกาย นอนกระสบกระสายจนตองลกขนจากเตยงออกมายนรบลมนอกบาน บานแกเปนเรอนไมหลงเลก ฝาไมเกาหลงคามงกระเบองยกใตถนสง ดานลางเตมไปดวยกองฟนจำานวนหนงทแกทยอยผาไวหงหาอาหาร สวนดนไมใหญทยงไมไดจดการ แกกลงมนไปไวหนาบาน ขนาดของมนพอเหมาะสำาหรบเปนทนงรบแขกยามใครผานมาเยยมเยยนหรอแวะทกทาย ตากอนรอนภายในกายแมจะวกนำาจากโองมงกร
ใบเกาแกซงตงชดบนไดบาน ลบแขนตงแตขอมอจนถงตนแขนและตนคอ กยงรสกวบวาบอย หรออาจเปนเพราะวยของแกคบคลานเขาสวยชรา เลอดลมจงเดนผดปกตเชนน
ดจากตำาแหนงพระจนทรทลอยโคงยงไมถงครงฟา คงเปนเวลาไมดกมากนก ตากอนนอนแตหวคำาทกคนจงไมคอยไดเหนพระจนทรนวลลอยเดนเหนอหวเชนน แกคงจะมกระจตกระใจชมจนทรหากภายในไมรอนวบวาบจนรสกหงดหงดใจ
เสยงคนกลมหนงดงขนทำาลายความเงยบสงด ซำากลบเสยงเรไรทกรดปกบรรเลงเพลงธรรมชาต ตากอนหนขวบไปยงตนกำาเนดเสยง เหนชายกลมนนทยอยเดนพนตนขนนปลกชดรวหนาบาน หนงในนนรองทกทายชายชราเจาของบาน หลงเหลอบตาขนจากพนดนมองสงกดขวางทางอย ชายชราเดนเขาไปใกลเพอจะดใหแนใจวาเปนคนกลมใด ตอเมอเหนถนดตา
74
ขนวาเปนลกชายเพอนขางบานแกกรองทกตอบ ยงไมทนทชายหนมจะพดทกทายอะไร
ออกมาอก เขาเกดผงะตาเหลอกกบภาพทเหนเหนอศรษะตากอนขนไป บนชายคาบานมรางเงาทะมนใหญเกาะยดอย เขายนปากสนชนวไปยงเงารางนน ชายหนมคนอนๆ เดนตามกนมาตางหยดมองไปยงทศทางทนวช ทกคนผงะกาวถอยหลงยนตะลงกลนหายใจ ชายชรานกสงสยจงหนหลงกลบไปมองพลนผงะตาม เปนรางทะมนของนกตวใหญ วงหนาสขาวรปหวใจ ตาโตสดำาขลบ มนขยบปกกวางใหญเสยงดงพลบ รองเสยงดงกงวาล “แสก-แสก” แลวหบปกลงนงจองลงมายงมนษยเบองลางขณะยนอาปากคาง ตวสนงนงก
ชายหนมทงหมดรสกตวรบหลบหนาลงตำา ตางกาวขาทเรมเกรงอยางยากลำาบากไมมใครกลารองทกในสงทเหน พยายามจำาเทาหนจากทตรงนนใหเรวทสด พรบตาเดยวทวบรเวณนนเหลอเพยงตากอนประจนหนากบนกแสกตวใหญ ในคนเพญพระจนทรเตมดวงขบแสงนวลสวางสะทอนดวงตากลมโตดำาขลบของมนใหดนาเกรงกลวยงขน ตากอนปาดเหงอทซมออกมาทวทงใบหนา ตดสนใจกดฟน คอยๆ กาวถอยหลงไปเพอจะหยบดนฟนใตถนบานโดยไมละสายตาจากรางนกผตวนน แกตองการไลมนไปใหพนจากชายคา เพอไลความอปมงคลพนไปจากเรอน สงเดยวทคดถงในนาทตอมาคอยายสข เมยคทกขคยากซงกำาลงนอนปวยกระเสาะกระแสะ หากอาถรรพนกผจบเขาเรอนเมอไหร แกอาจตองเสยคนทรกไปเมอนน ดงคำาโบราณวาไว หากเรอนใดมนกแสกมาเกาะชายคาและรองทก ภายในสามวนเจดวน เรอนนนคนทรกจะตองตายจาก
แกตดสนใจหลบตาเหวยงดนฟนขนไปอยางแรงจนลอยละลวขนไปเหนอชายคาบาน ดนฟนทอนนนทำาวถโคงบนฟาแลวตกลงมาอยางไรทศทาง เฉยดตวนกผแตมนยงนงและ
ยงจองลงมา ความโกรธเกลยดชงระคนหวงคชวตทำาใหแกพยายามกลนความกลวลงทอง ตะโกนดานกผเหมอนคนกำาลงคลง แกรวบรวมเรยวแรงทงหมดอกครง หยบดนฟนอกหลายทอนกำาไวในมอทงสอง แลวเหวยงขนไปพรอมๆ กนอกครง หมายใหโดนรางทะมนบนชายคา จนทอนหนงลอยสะเปะสะปะไปกระทบกบคานไมใตชายคาเสยงดงสนน นกผสะดงตกใจยอมผละจากทกมเกาะ มนตปกพบพบโผบนขนฟามงไปทางดวงจนทร คลายกบตรงนนเปนรงของมน
หลงจากไลนกอปมงคลไปแลว แกรบตะกายขนเรอนไปหยบหาธป เทยน ขาวสาร ผาแดง และผาขาว เทาทพอจะหาไดในคนนมากราบไหวแกเคลด แกพนมมอสนพรำาพดขอใหเทวดา ผบาน ผเรอน ชวยไลสงอปมงคลออกไปใหไกลหางจากเรอนของแก เพอยายสขจะไดพนจากอาถรรพ เสรจจากการไหวแกเคลด แกรบไปดเมยซงนอนซมไขเปดมงมดเขาไปขางใน จบเนอตวเมยทนอนไมรเรองเพราะพษไข ลองเขยาตวแลวเรยกเบาๆ ยายสขรสกตวคอยๆ เปดเปลอกตามองมา ลมหายใจรวยรน ขยบมอพยายามจะเลอนมาจบแขนผเปนสามทเปนดงสงยดเหนยวของชวต แตเรยวแรงทมอยของนางทำาไดแคเพยงขยบนวไดเลกนอยเทานน จนตากอนเหนความพยายามจงเปนฝายจบมอเมยเอาไวเสยเอง แกยนหนาเขาไปใกลกระซบเบาๆ ถามไถถงความเจบไข ยายสขพยกหนาอยางเชองชา เปนเชงวายงไหว แกพยกหนารบรและปลอบใหนอนพก
ตากอนเดนออกมาหนาบานอกครง เดนมองชายคารอบบานเพอความแนใจวานกตวนนจะไมกลบมาอก นำาตาแกไหลหวนสะทก ภายในกายรอนวบวาบมากกวาเดม ตงแตเดกจนสงขารคบคลานเขาสวยชราภาพ แกยงไมเคยเหนนกผมากอน คำาโบราณวนเวยนอยในจตใจ แกหนไปมองหวใจอกครงดวงของแกทนอนอยบนเรอน ความหวาดผวาเกาะกนใจแกมากขนเรอยๆ
75
เมอตะวนโผลพนขอบฟา ยายสขโชครายทไมอาจลมตามาพบกบเชาวนใหม ตากอนพบเมยนอนตวแขงทออยขางๆ ดวยใบหนาสงบนงไมแสดงความเจบปวดใดๆ หรอเมอคำาคนทผานมาเมยแกอาจลองเรอไปในธารฝนขามเขตโลกมนษยไปยงอกโลกหนงแลวหาทางกลบไมได แกรองไหโฮโอบรางเมยรกเอาไว อาถรรพเมอคำาคนทผานมาพรากเมยแกจากไปอยอกโลกหนง ความกลวทเคยมกลบกลายเปนความแคนเคองเกลยดชง แกตะโกนลนเรอนคลายดงเปนคำาสาบานวาหากเจอนกอปมงคลตวนอกเมอไหร แกจะสงหารมนดวยมอของแกเอง แมตองแลกดวยชวตกยอม
ขาวการตายของยายสขลอสะพดไปทงหมบาน ชาวบานสวนใหญหวาดกลวเรองอาถรรพนกผจนคำาคนไมเปนอนนอน คนเฒาคนแกทเชอคำาโบราณตางผวาระแวดระวงตรวจตรารอบบาน หวนวาจะมสงอปมงคลมาเกาะทชายคาบานตน หากแตกบบางบานทเปนคนหนมสาวรนใหม ไมมใครเชอในเรองอาถรรพน นนเพราะยายสขปวยกระเสาะกระแสะเชนนมาแรมป ไมมวแววจะรกษาใหหายขาด เรองทเกดขนอาจเปนเรองประจวบเหมาะกเปนได ความเชอเรองนจงแตกออกเปนสองฝาย ตางกยกเหตผลตางๆ นานามาถกเถยงกน แตกไมมใครพสจนความจรงได เพราะมนเปนเพยงความเชอมาแตโบราณเทานน ยคสมยเปลยนไป ความมเหตมผลกกาวเขามาใหความเชอแตดงเดมถกชงนำาหนกอกครง
“เทพ” หนมใหญวยใกลสสบ ครองตวเปน
โสดมานาน ตงแตแตกเนอหนมยงไมมคนรกทเปนจรงเปนจง ผหญงสาวสวยทเคยกาวเขามาในชวตตองการเพยงทรพยสนเงนทองทเขาหามาไดอยางเหนดเหนอยเทานน ตอเมอเขาเรมเหนอยหนายออกปากขดทจะหยบยนให จงถกเกรยวกราดและตจากไปในเวลาตอมา จะ
มกแตสาวนางหนงทเขาหมายปองในใจ เขาหลงรกเธอทนททไดพบหนา เธอตางกบหญงสาวพวกนนเพราะเธอมความเปนผใหญ รคด มเหตผล และสงสำาคญ เธอเปนคนด ดชนดทเกดมาเขาไมเคยพบมากอน เขาปรารถนาอยากไดตวเธอมาครอง แตมนไมงายอยางใจตองการ เธอเหมอนดงสงทแตะตองไมได แมจะอยใกลแคเออม
เทพมเพอนรกมศกดเปนลกพลกนอง ทงสองเตบโตมาดวยกนแตนสยใจคอตางกนราวฟากบดน “พนม” เปนคนเจาสำาราญ จบจด ไรแกนสาร ไมสทนตองานหนก ผดกบเทพททำางานทกอยางจนฐานะหางไกลคำาวาขดสน พนมได “มณ” แมศรเรอนมาเปนค คงเปนความโชคดเดยวของพนมทเทพรสกอจฉาอยในใจลกๆ ทกครงยามเหนเพอนเดนเคยงคกบเมยสาว เขาวาเหวจนรสกชงชงชะตาชวตของตวเองในดานคครอง บอยครงแอบตดพอผานลมฟาอากาศวาถามณเลอกเขาเปนสาม เธอคงมความสขมากกวาน
พนมตดการพนนอยางหนกจนไมอยากทำางาน มณทนความขดสนไมไหวจงดนรนออกไปทำางานรบจาง เธอไดงานทตลาดในเมองเปนแคชเชยรรานอาหารใหญ ดวยความทเธอเปนคนสวยมเสนหจนตองตาหนมนอยหนมใหญทพบเหน ทำาใหเขาเกดความไมพอใจและออกอาการหงหวงไมอยากใหเธอไปทำางาน จนวนหนงเกดทะเลาะกนอยางรนแรง เขาหามเธอไมใหออกไปทำางานและขใหลาออกแตเธอไมยอม เธอพดดวยความอดอนถงความไมเอาไหนของเขา ทงทตงแตแตงงานกนเธอไมเคยพดใหเขาระคายหมากอน อาจเพราะเธอยงรกและเกรงใจ เงนทเธอมตดตวมากอนแตงงานเขากขยดไปลงบอนเสยจนเกลยง ซำายงทำาตวสำามะเลเทเมาเปนหนสนรานเหลาไปทวตลาดในเมอง ประโยคแหงความคบแคนใจของมณทจงใจจกเขาไปในหวใจพนมกคอการนำาเขาไป
76
เปรยบเทยบกบเทพ แลวมนกไดผลเกนคาด เขาโมโหจนขาดสต เธอยงพดซำาเตมใหเจบแสบอกวา หากวนนนเธอตดสนใจเลอกเทพชวตคงไมเปนเชนน การตดสนใจแตงงานกบชายไมเอาไหนอยางพนม เปนสงผดพลาดครงใหญทสดในชวตเธอ
พนมโกรธจนหออ ยกมอฟาดเปรยงเขาไปยงใบหนาหญงสาว เธอเซถลาเกลอกกลงไปกบพนบาน เขาจกผมเธอใหลกขนแลวตะโกนใสหนาตตราหญงแพศยาให จากนนกจกผมจนเธอตองกาวเทาตามกรดรองดวยความเจบ เขาลากออกไปนอกบานมงหนาไปยงบานของเทพซงไมหางจากบานของเขาเทาใดนก เธอถกทบตตามตว และลำาแขนจนบอบชำา ทบลงหลงอยางแรงจนมณทรดลงดวยอาการจก นำาตาเธอไหลพรากดวยความเจบปวด ไมมใครเหนเหตการณทเกดขน เธอสะอนฮกยกมอไหวขอโทษเขา พยายามเปลงเสยงแมจะรสกจกเสยด พดซำาๆ สญญาวาจะไมพดเชนนนกบเขาอก นอกจากเขาจะไมฟงแลว ยงจกผมเธอทกลางกระหมอมกระชากไปดานหลงจนหนาหงาย ทงๆ ทเธอยงนงพนมมอไหวสะอนไหอยทพนดน สภาพเธอในตอนนอาจเปนทนาสงเวชใจตอผพบเหน แตสำาหรบพนม เขากลบสะใจเพราะอารมณโกรธแคนและหงหวง เขากระชากเธอใหลกขนเพอตองการไปตอ มณเกดฮดดนรนส เพราะรวาไมวาจะขอรองออนวอนอยางไรเขากไมสงสารหรอลดอารมณโกรธลงได เธอจงพยายามสะบด ยกมอทบรวไปทหนาอกพนมเพอใหเขาปลอยมอ
“ไอคนใจสตว” มณตะเบงดาจนสดเสยง พนมปลอยมอจากผมเธอแลวตบหนาเธอแรงจนเลอดกำาเดาทะลกออกจากโพรงจมก ไหลลงเปอนเสอเธอและกระเซนสาดแขนเสอเขา ยงเหนเลอดเขายงบาคลง มณเสยหลกเซถลาหนาควำาลงกบพนดน ปากเธอบวมฉกเลอดกลบ เขาตามไปลากตวเธอแลวมงหนาไปยงบานเทพ
เมอมาถงหนาบาน ชายหนมในบานรบ
เปดประตบานออกมาเพราะไดยนเสยงตะโกนเรยก สงทเขาเหนตรงหนากคอสภาพยบเยนของมณ หญงสาวทเขาหลงรก เธอถกจกผมจนหนาหงายเพอใหเทพไดเหนใบหนาเธอชดๆ เสยงสะอนฮกของเธอแทรกเขาไปถงหวใจเขา แมจะรวาเปนเรองผวเมย แตภาพทเหนกลบแปรเปนเหลกแหลมพงทะยานแทงตวเขาทะลหลง เขาเจบปวดไมแพเธอจนแทบทนไมได รองหามพนมใหหยดทำารายผหญง
พนมเหวยงมณเขาไปฟบแทบเทาของเทพ เขาระเบดอารมณดาวาเมยเหมอนนางวนทอง อยากมชจนตวสน เปนหญงสารเลวเกนกวาเขาจะรบได มองหนาเทพอยางเปนตอ เพราะรถงสงทเพอนคดอยในใจ เทพหนาถอดส แมเขาจะหลงรกมณแตไมคดแยงชง จรงอยเขาอจฉาความโชคดของพนม แตเมอวนนนเธอตดสนใจเลอกชายอกคน เขากเกบความเสยใจไวภายในเพยงผเดยว
พนมเอยขายเมยใหกบเทพเปนเงนหาแสนบาท เทพตกใจองในสงทไดยน พนมหวเราะอยางสะใจทไดทำาใหมณเจบปวด เขาไมไดตองการทจะขายเธอหรอก เพยงแตอยากทำาใหเธอเหมอนหญงไมมคา เหมอนของเกาเมอเบอกขายทง อกทงตองการเยยเทพเพราะรวาเขาไมมทางหาเงนจำานวนนมาไดแน พนมปกใจเชอวาทงสองตองแอบเลนชกนอยางลบๆ เขาจงตองทำาใหทงสองเหนวาเขาไมใชคนโงทจะถกสวมเขางายๆ
เมอพนมเหนเทพยนนง จงไดทพดเพอความสะใจวา มณนนพรำาพดแตเรองเทพ เธออยากจะหลบนอนกบผชายอยางเทพมานานแลว เฝาหลงละเมอทงยามหลบและตนจนเขานกรำาคาญ จงยอมตดสนใจยกเมยรกใหเพอน หากแตขอคาสนสอดคน แมเดมเงนสนสอดจะไมถงหาแสน แตหากนำาไปฝากธนาคารหรอปลอยก เขายอมไดดอกผลเพมพนมากกวานหลายเทานก
มณฟงแลวรสกโมโหทถกพนมพดเยาะ
77
เยยเสยดสเชนนน เธอเกบความโกรธแคนเอาไวภายใน เงยหนามองเทพอยางคาดหวงอยากใหเขาชวยเธอหลดพนจากชายชว เทพยอมรบขอเสนอของพนมเพราะตองการชวยเหลอมณ แตขอตอรองเรองเวลา เพราะเงนหาแสนเกนความสามารถทจะหาไดในตอนน สนคำาตอบเทพ พนมระเบดหวเราะอยางสะใจ มณนำาตารวงสะอนไห แมจะไดยนคำาพดอนเปนความหวงเดยวแตเธอจะตองรอไปอกถงเมอไหร เธอเรมหวาดผวาเพราะรวาตอจากนตองเจอกบอะไรบาง พนมคงทรมานเธอจนสาสมกอนถงวนทเทพจะมเงน เพยงแคคดเธอกหนาวสนไปทงสรรพางคกาย
เสยงปนลกซองลนเปรยงจากปลายกระบอก
สะเทอนทวทองฟา ตากอนกระชบปนไวในมอออกวงตามนกผทรอดพนคมกระสนหวดหวด กระพอปกบนหนไกลออกไปอก แกไมสนวาการ
ทวงตามไลฆานกผตวนนจะกลายเปนอาถรรพหรอบาปเคราะหตดตวไปในทกชาตภพหรอเปลา แกเชอเพยงวา หากนกผตวนตายไปเสยได ความอปมงคลจะพนไปจากหมบานของแก จะไมมบานไหนตองสญเสยคนทรกเชนแกอก ความโกรธแคนเกาะกมจตใจตงแตวนทเมยรกตายจากไป แกถงกบนอนไมได ทกคำาคนจะตองถอปนลกซองออกตามลาหานกผตวน แกลนคำาไววาระหวางแกกบเจานกนน ไมใครกใครจะตองตายจากไป และคนนแกกพบกบมนเขาจนได
แกยกปนเลงไปทตนไมใหญตนหนงเมอกระหดกระหอบวงตามมาทน เงาทะมนของรางทมฬเดนชดในคนฟาเปด แกลนไกไปอกครงแตกยงพลาดเปา อาจเพราะความรบรอนลนลานอยากพฆาตมนใหสน ความแมนยำาในระยะใกลจงไมเกดขน นกผตกใจบนหนไปอก คราวนมนบนลดเลาะชายคาบานเรอนไปอกหลายหลง
78
กลางดกเชนนจงยากแกสายตาทเรมฝาฟางของชายชราเกนจะจบภาพเคลอนไหวของมนไดทน
ในทสดมนกบนรอดพนคมกระสน แกกดฟนแนนมองมนอยางอาฆาต…
มณนงจมความทกขจากการกระทำาของพนม
เขาเมาหนกกลบมาบานแลวหาเรองดาทอลงไมลงมอทำารายรางกายเธอทกวน ความเจบแคนเรองเธอกบเทพฝงใจเขาจนตองระบายออกดวยกำาลง เธอเดนออกมานงหนาบานอยางรสกเจบแคน อกทงเจบไปทงเนอตวจนแทบจะรอคอยความชวยเหลอจากเทพไมไหว เทพเงยบหายไปจนเธอคดวาเขาคงไมสามารถหาเงนมาชวยเธอได เธอนงชนเขากมหนารองไหเพราะไมรจะทำาอยางไรดไปกวาน เธอคดในใจวาหากมวธใดทจะเปนทางลดปลดปลอยโซตรวนแหงความเจบปวดนได เธอกจะทำา
ขณะมณนงรำาไหอยนน เหมอนมบางสงทมนำาหนกมากตกลงกระทบหลงคา เธอตกใจยกมอปาดนำาตารบเดนออกไปหนาบานอยางสงสย เธอเงยหนากวาดสายตามองไปทวทงหลงคา พลนตองตะลงเมอเหนเงารางสดำาเกาะอยบนหลงคา มนเงยบกรบคอยๆ หนหนามาทางเธอ เงารางใหญ วงหนารปหวใจสขาว เธอแทบไมหายใจเมอดวงตาเธอประสานกบดวงตาอกคทแฝงอยในความมด เธอคอยๆ กลนใจยองออกมาจากตรงนน แลวรบกงเดนกงวงออกไปนอกบานเพอมองหาใครสกคนทอยแถวน ครเดยวชายสามคนทำาหนาสงสยเดนตามมาดสงทเธออยากใหเหน เมอชายทงสามหยดยนมองไปยงทศทางทหญงสาวชบอก เขาถงกบผงะตกใจสนกลวไมกลาเอยทก
รางนนยงเกาะนงตานลมทเรมพดแรงไมเคลอนไหวไปไหน ครเดยวตากอนโผลพรวดมาจากความมด หยดหอบตวโยนยกปนขนสอง นกผหนมาเหนจงไหวตวทนบนพบหนขนทองฟา ชายชราลดปนลงอยางเสยดาย ตากอนปลอบ
หญงสาวใหคลายความสนกลวสงใหหาขาวสาร ผาแดง ดอกไม ธป เทยนเทาทหาไดมาไหวแกอาถรรพเสย แมมนอาจจะชวยไมไดอยางทแกเคยทำา แตยงดกวาไมทำาอะไรเลย แกสญญาวาจะตามลานกผตวน ขบไลความอปมงคลออกไปจากหมบานใหจงได แมตองแลกดวยชวต ชายชรากระชบปนลกซองไวในมอแนน วงหายไปในความมด ตามลาบางชวตเพอใหมนดบสญ
หญงสาวกลาวขอบคณชายทงสามทยงตนตระหนกอย หลงจากทกคนกลบไปหมดแลว เธอยนนงคดเกยวกบอาถรรพนกผทชายชราพด และเหมอนเธอจะคดอะไรบางอยางไดจงรบเดนไปหลงบานกวาดสายตามองหาสงหนง มนไมใชธป เทยน ดอกไม หรอของแกอาถรรพอนๆ ทชายชราแนะนำาหรอก เพราะตวเธอไมเชอเรองอาถรรพนกแสกนน แตเปนสงอน และไมนานเธอกเจอ!
มนคอเชอกเสนใหญขดหนง ซงถกวางไวใตตนมะมวงทปลกไวเพยงตนเดยวบรเวณหลงบาน เธอพมพำากบตวเองวา เรองอาถรรพนกผในคนนจะทำาใหเธอหลดพนจากการกระทำาชวๆ ของใครบางคนโดยทเธอจะไมมความผดตดตว เธอรบสาวเทาตามความคดไปยงใตตนมะมวง ยอตวนงลบคลำาขดเชอกหนกลบไปมองยงหองนอน หองทมสามชวกำาลงนอนหลบดวยความเมามาย เธอสดลมหายใจเขาปอดลกทสด
“ไมตองรอถงสามวนเจดวนหรอก” เธอคดในใจแลวยมออกมาอยางเยอกเยน
เพยงคนเดยวทนกผบนมาเกาะชายคาบาน
พนม เชาตรกเกดเหตการณรายขน ชาวบานตางมงดรางหนงผกคอตายกบขอกลางหองนอนของพนม รางนนหอยโตงเตงหางจากขอบเตยงเกอบสองศอก ลำาคอเขยวชำาตาถลนออกมานอกเบา ลนจกปากยาวออกมาเกอบถงคาง สภาพศพซดขาวตวเรมแขง ชายรางกำายำาคนหนงวางเกาอกาวขนไปชกมดปลายแหลมตด
79
เชอกทผกเหนอคอศพ ชายอกคนยนประกบอยอกดานบนขอบเตยงชวยพยงรางของศพไว สวนชายอกสองคนยนรบรางทรวงลงมาหลงเชอกถกตดขาดแลวนำาศพนอนลงบนพน ชาวบานทมาดเหตการณตางแสดงอาการหวาดผวา เชอกนวาตองเปนอาถรรพจากนกแสกตวนนอยางแนนอน สองศพแลวทสงเวยใหกบทตแหงความตาย ซำาพดกนอยางหวนวตกวาไมรบานไหนจะเปนรายตอไป
ตากอนยนนำาตาซมมองรางทเพงถกยมทตปลดขวชวต แกกนดาตวเองในใจ เพยงแกลนไกปนใหถกมนเทานน คนทนอนอยตรงหนา ชวตคงไมหลดหาย ความแคนในอกแกอดแนนขน… แนนขนจนแทบคลง!
พนมวงเขาบานตรงดงไปยงรางไรวญญาณ เขาโผกอดศพรำาไหโฮสดเสยง พดออกมาแทบไมเปนภาษาคน สงทพอจะจบใจความไดคอ เขารสกผดโทษตวเองทระงบโทสะไวไมอย ทะเลาะกบเมยรกแลวหนหนเดนออกจากบานไป เธอคงนอยใจจนผกคอตาย เขากอดเธอและกลาวคำาขอโทษซำาไปซำามาจนเปนทนาหดหใจกบเพอนบานหลายคนทอยตรงนน ตางชวย
กนปลอบประโลมใจชายหนมทเพงเสยเมยใหระงบความโศกเศรา แมจะรทงรวาไมวาใครทเจอเขากบเหตการณน กไมอาจรบความจรงทปรากฏตอหนาได
จงหวะทพนมนงกอดศพเมยรกสะอนจนตวโยนอยนน เทพวงตรงดงเขามาในหองทเกดเหต กระหดกระหอบหยดมองดรางหญงสาวทปราศจากลมหายใจ เขายนนงอยางตกตะลงนำาตาคลอ กำาหมดทงสองขางแนน อกเพยงวนเดยวเขากจะไดเงนจากการแบงขายทดนมาชวยมณไดแลว เขารสกเสยใจทมาชาไป ความโกรธแคนพงเขาสหวใจ เขากระชากพนมออกจากการกอดรางมณ แลวออกแรงเหวยงจนพนมไถลไปกบพนกระเดนออกไปนอกหอง ยงไมทนทคนจะรองหาม เทพกระโจนคอมรางโถมนำาหนกตวกดทบแลวควาคอเสอกระชากหนาพนมขนมาใกลใบหนาตนเองจนเกอบชด กดฟนจนกรามขนนนพดผานไรฟน
“กไมเชอหรอกวามณตายเพราะอาถรรพ มงฆาใชมย”
พนมจองหนาเทพโดยไมตอบ เขากระตกยมทมมปาก
บรรณาธการบนทก
ฉากของทองเรองในแบบลกทงขนานแท เนอเรองโยงใยความรกสามเสา ความเชอทางไสยศาสตร และจบลงในแบบโศกนาฎกรรม ทามกลางเรองสนวาดวยเมองและความหลงสมยใหม เรองสนของรมณ กลบทำาใหตองยอนกลบมาสโลกทคขนานทางความคดอกครงหนง
80
ภายถายโดย: ทศนา พทธประสาท
81
1
ตอนทออกจากบานในเชานน เขาบอกคนท
บานวามธระตองไปเชยงใหมสองวน ในเปทสะพายหลงมเสอผาหนงชดพรอมกางเกงใน ไมลมทจะหยบแปรงสฟนใสกระเปาเปดวย รวมทงหนงสอเลมบางๆเผอใชอานรอในสถานทบางทระหวางการเดนทาง
รถโดยสารมงหนาสเชยงใหม ในใจของเขานกถงเหตการณทกำาลงจะเกดขน วาดหวงความสขทโหยหามานาน นบวนความตองการในเรองกามจะเพมมากขนตามวนวย หนมวยฉกรรจอยางทเขาวา ความตองการลนปร คราใดทมองหญงสาวรปรางอวบอด รสกถงความตองการทแลนพลานจากทองนอย เขามากระแทกสมองเปนระลอก คลายกบคลนกระทบฝง จากดวงตา มาททองนอย และเขาสหวงความคด
เรองสน
บางสงบางอยางทรบกวนจตใจของเราบญทม วนสง
จงไมนกแปลกใจอนใดกบการกระทำาในครงน หญงสาวทเขาเพงรจกทางเฟซบกเมอสองวนกอน คยกนทางขอความ แลวกลามมาสโทรศพท ในดกดนทเปลยวเหงา สามชวโมงผานไป คลบคลายคลบคลาวาหญงสาวคนนนคนเคยสนทสนมยง รวดเรวยง จากสรรพนามคณกบผมเปลยนมาเปนฉนกบเธอ แลวกทะลทะลวงลวงขามอาณาเขตความสมพนธกลายเปนเคากบตวเองในทสด ชางรวดเรวยงนก
ในคนทสองของการรจก เขาเขาไปดรปถายของเธอในเฟซบก เธอนารกเสยจนเขาคดจะเกบใบหนาของเธอไวยามสำาเรจความใคร นกรปรางเปลาเปลอยลอนจอนของเธอลอยวนเวยนอยในหวเกอบจะตลอดเวลา ดในรายละเอยดจากขอมลสวนตว เธอผนนในวยยสบเอดชางกำาดดและตรงกบจนตนาการทางเพศของเขา อวบอมนารก เขาเปดดรปทมองเหน
82
สดสวนโคงเวา หนาอกหนาใจชวนใหลมหลง และนนคอความปรารถนายงอนเปนนสยสวนตว
สทมของคนนนเธอเขามาทกทายในหนาเฟซบกของเขา “หวดดคะสดหลอ” ดวยความเมามายนดหนอย ประจวบกบความตองการทางเพศทไมไดรบการตอบสนองมานาน เขาโทรศพทไปหาเธอ จาก ถอยคำาทกทายวา คดถงเคามยตวเอง เรอยลามไปถงรสนยมทางเพศ อยางรวดเรวยงเขากบเธอกมความสมพนธทางเพศผานเครอขายโทรศพทในเวลาหาทมกวาของคนนน
หลงเสรจกจ เขาเอยถอยคำาออดออนอยากเหนตวจรงของเธอ อยากมความสมพนธทางเพศทเปนจรงเปนจงมากกวาเสยงโทรศพท เธอไมขดของ และนดแนะกบเขาวาพรงนเธอวาง อยากใหเขาไปเลยงเหลาทเชยงใหม
เขาฝนหวานตลอดการเดนทางในวนนน
2
ถงเชยงใหมหกโมงครง ผานการจราจรอน
คบคง เขาสสถานรบสงผโดยสารแหงท 3 ทเพงสรางเสรจใหมๆ เขาโทรศพทไปหาเธอวามาถงแลว เธอบอกใหเขาไปรอทรานขายหนงสอใกลๆกบหองนำา
เธอจะเอารถมารบ ทามกลางผคนทคลาคลำาของสถานขนสง เขาเฝามองหาใบหนาแสนหวานทจะไดพบในอกไมกนาททจะถง เวลาผานแมไมนานนกแตสำาหรบเขาแลวหวงเวลานนชางยาวนานผดปกต กลบเกลอนความเขนอายของตวเองดวยการหยบหนงสอออกมาจากเป เปดหนาหนงสอกางไวแตไมไดอานแมแตตวอกษรเดยว เธอโทรศพทเขามาอกครง ทามกลางผคนทไหลเลอนเขาออก วนาทของการพบหนาราวกบเวลาจะหยดชะงก
เธออวน และอวนมากกวาทเขาเหนในรป ทงทเขาเองกทำาใจไวบางแลววา รปราง
เธอคอนขางอวบ เธออาจจะอวน แตกไมอวนเทาทเขาเหนในตอนน เธอเองกคดเชนเดยวกบเขา เขาดแกกวารปทลงไวในเฟซบก รวมทงอายทเขาบอกกบเธอนนลดลงไปเจดป รปนนกเชนเดยวกน เปนรปทเขาถายไวเมอเจดปกอน
เธอแนะนำาหญงสาวอกคนใหเขารจก เธอคนนนยกมอไหวเขา ยงไมทนไดเอยทก เธอบอกใหเขารอ เธอจะไปสงเพอนเพอรบแฟนทกำาลงเดนทางมาถง เขานงงนอยตรงนน เมอเธอเดนจากไปแลวหนงสอทกางอยในมอจงหบลง ในสมองครนคดตางๆ นานา ขางนอกอาคารมดลงแลว แสงไฟยามคำาคนของเชยงใหมดคกคก ผคนกเชนเดยวกน เมอชายหนมและหญงสาวทงสองเดนมาหา เขาไดรบการแนะนำาใหรจก พยกหนาใหชายหนมคนนนและไดรบการพยกหนาตอบ นาทนนเขาตดสนใจเดนตามพวกเขาไปขนรถเกงทจอดอยในลานจอดรถ
เมอกาวเขาไปในรถ บรรยากาศดอดอดสำาหรบเขา เขานงขางหนาคกบเธอ สวนอกคทนงขางหลงบรรยากาศดดกวา พวกเขาพดคยกน ดใจทไดพบหนา ชายหนมบอกวา พอเขาเลกงานกขนรถมาทนท หญงสาวฉอเลาะวาดใจมยทไดพบเก เหลอบมองทกระจก เขาเหนชายหนมหอมแกมและโอบเอวหญงสาวไมยอมปลอย
เขาเสมองออกไปนอกตวรถ กอดกระเปาเปของตวเองแนนไมยอมปลอยเหมอนกน ราวกบเกาะขอนไมทลอยอยในนำาเพอชวยชวตตวเอง
นาทตอมา เธอถามวาจะไปทไหนกนตอ ชายหนมบอกวานดกบเพอนทเปนเจาของผบเอาไว แตเกบอกวาหวขาว จะพาพนพไปหาอะไรกนกอน เกถามอกวา อรพอจะรจกรานอาหารอรอยๆ บางหรอไม นาทนนเขาจงไดรวาเธอชออร นาแปลกพลก ตลอดสองคนทผานมา เขารจกเธอในอกชอซงเปนภาษาองกฤษวา JAJUBJUB
อรบอกวามรานอรอยๆ ไมไกลจากน รถ
83
เกงคนใหมเอยมคนนนจงมงหนาฝาการจราจรของคำาคนในเมองเชยงใหมสรานอาหารทวา เมอไปถงลานจอดรถ เขาออกจากรถทงเปไวในนน มองมนอยางอาลยอาวรณราวกบมองขอนไมทลอยจากไป นพกบเกคลอเคลยกนไมยอมหาง เขาจงไปเดนตามหลงอรแทน มองจากแสงไฟสลวเลอนลาง สะโพกของเธอคอนขางใหญรบกบขาทงสองทมากบกางเกงยนสเขม เสอยดสขาวกบเสอกนหนาวสเลอดหม ไมแปลกอนใดทหนาอกของเธอจะอวบอมตามไปดวย เมอพนลานจอดรถเขาสตวอาคาร แสงไฟสวางจงชวยทำาใหเหนวาใบหนาของเธอกหวานมเคารปเหมอนทปรากฎในเฟซบก
ตางเพยงแตวาตอนนนนำาหนกอาจจะนอยกวานสกยสบกโล
เลอกนงทระเบยงบนชนสองของราน ดนตรกำาลงบรรเลงเพลงในยคซกต นกดนตรสองคน คนหนงเลนกลองอกคนหนาตาคลบคลายคนญปนเลนกตาร เขานกไปถงมราคามทเปดรานบารแจส ใบหนาของนกดนตรคนนนกคลบคลายนกเขยนใหญไมเบา นกรองสาวนงอยตรงกลางกำาลงรองเพลงอย
เดกเสรฟยนเมนมาให อรกบเกรบไปด พวกเธอเลอกอาหารกนอย อรหนมาทางเขาแลวถามวาตวเองจะดมอะไร เขาหนไปทางนพ ยมใหแลวกบอกกบเดกเสรฟวา
“เอาเหลามาละลายพฤตกรรมหนงชดใหญนะนอง พรอมโซดากบนำาแขง”
คำาพดนนเรยกเสยงหวเราะของทกคน และนนจงเปนจดเรมตนของคำาคนทเมามายแทบไมไดสต
3
หลงเหลาชดใหญหมดไป เขาบอกกบนพวา
ขอเปนเจามอรานแรกน รานทสองปลอยใหเปนหนาทของนพ นพหวเราะพรอมกบบอกวาไดพ เขาเออมมอไปกมมออร พากนเดนออกจากราน มองขนไปทางภเขา แสงไฟของพระธาตดอยสเทพดราวกบลองลอยอยบนฟา เครองบนทะยานขนจากรนเวยเขามองดวยความสนใจ เหมอนเครองบนของเลนทลอยขนฟา มไฟกะพรบเปนจงหวะอยางนาด
นพกบเกยงคลอเคลยกนเหมอนเดมอยขางหลง อรบดกญแจสตารทเครองยนต เปดไฟหนาจงหวะนนเธอเออมมอมาเปดทเกบของซงอยตรงกลาง เขาหนหนาไปพอดจงไปชนกบแกมทหอมกรนของอร เธอไมวาอะไร เขาเสมองไปทางอน รถเคลอนออกจากรานมงหนาสผบของเพอนนพ
ซอยนกเหมอนกบถนนโลกยในจงหวดอน คลาคลำาไปดวยวยรนนกดมกน ผบกลางแจงขายเพยงเครองดมพรอมกบแกลมงายๆ ประเภทมนทอด
พวกเขาไดทนงหนาบารนำา สงเหลาอกชดใหญ เกาอสตว เขานงขางอร เกกบนพนงเบยดกนอกฟาก เสยงดนตรบรรเลงอกทก รานรวงเรยงรายสบกวาราน ตามแตรสนยม เขาชนแกวกบนพ นานๆทเพอนทเปนเจาของรานจะแวะเวยนมาชนแกว อรกบเกดมเหลาผสมโคก
ในความอกทกและเมามาย เขาไมสนใจแลววาในคำาคนนเขาจะชกแบกนำาหนกเทาไหร ไหลองกน หอมทแกมเธอบอยครง มอลบทขาของเธอ กอดกมและโอบเอว หอมทไหลเมอหนหลงไปมองนกดนตร
หอมกรน เมามาย และครกครนยง ยงดกอากาศยงหนาวเยน อรหนมากระซบท
ขางห พอแลวนะ ตวเองดมเยอะแลว เขาหนไปทางนพทกำาลงหาว นพพยกหนาบอกวาพอแลว
84
นะพ ผมงวง นพจายเงน ทงหมดจงออกเดนกลบ อรแวะสงนพกบเกทหอหลงกาดสวนแกว เราวนออกมานอกเมอง อรบอกวาวนนทบานวาง นองออกไปหาแฟนยงไมกลบตงแตเมอวาน เขาฝนเพรด อาจจะเปนประสบการณใหมทไมเคยลอง วาไปแลวเธอกไมไดอวนมากมายอะไรนก เธอแคอวบเกนไปนดหนอย หนาทองอวนกลมนากอด รวมทงดวงตาทกะพรบพราว มนอาจจะดกวาทคดไวกเปนได
ขบรถวกวนเขาซอยหลายซอย สหมบานจดสรร หลงคากอเกยกนตดๆ แลวกเขาสบานเดยวชนเดยวทขนาบขางดวยบานทรงเดยวกนหลายหลง ถงหนาบานอรกโพลงออกมาวา นองกลบมาแลว เขาเหนมอเตอรไซคจอดอยในบาน เวลาตอนนนเกอบตหนง เขาไปในบาน อรถามวาเขาจะอาบนำาหรอเปลา เขาปฏเสธ กลางโถงบานมองเหนมหองนอนอยสามหอง อรบอกวาถาจะอาบนำาใหใชหองนอนของเธอ เขากำาลงจะวางเป อรบอกวา ตวเองไปนอนหองโนน พรอมกบเดนไปปลกหลานสาวตวนอยใหตน แลวกพาไปนอนทหองของอร เขายนนงงน จนเธอมาฉดแขนใหเขาไปในหอง เปดพดลมให เขาวางกระเปาเปลง จะฉดแขนเธอ เธอดงดนและบอกเบาๆ วานองนอนอยหองถดไป ผลกใหเขาลมลง บนทนอน เขาดงแขน ยอยดกนอยอยางนน ไดหอมแกมเธอหนงครง อรกหลดและเดนจากไป ปดไฟใหเขา ปดประต
เขาทำาไดแคเพยงลมตวนอนอกครง พรอมกบอารมณทคางเตง
4
ตนตอนตหา เขาปวดทองอยากเขาหองนำา
แตหองทเขานอนไมมหองนำา นอนรอบดตวไปมาดวยความลำาบาก จนถงหกโมงครง จงสงขอความไปหาอร ทนททสงเสรจ อรกเปดประตหองเขามาหา เธอบอกวาเธอตนนานแลว
ความจรงยงไมไดนอนมากกวา เขาเขาหองนำาเสรจ กลบมาเอาแปรงสฟนทในกระเปาเป ลางหนา อรบอกกบเขาวาจะอาบนำาหรอเปลา เขาปฏเสธ บอกกบเธอวาอยากจะกลบบานแลว ไปอาบนำาทบานดกวา อรออดออนวาอยาเพงกลบเลย วนนจะพาไปเทยวดอยปย เขาอางเหตผลหลายอยาง ทงเรองเสอผาทยงไมไดซก การงานทรออย รวมทงเรองททงบานไว เปนหวงบาน ไมมใครดแล เขาวาอยางนน
อรไมรบเราเขาอก เปดโทรทศนใหเขาด เขาไปอาบนำา หลานสาวตวนอยลกงวเงยมานงดทโซฟา เขาควกหนงสอในกระเปาเปออกมาอาน นานหลายสบนาท เสยงอรเรยกหลานใหเขาไปหา ประตเปดอาเพยงเลกนอย เขาเหนรางขาวอวบหออยในผาขนหนหนานม ไมกวนาทประตกปดลง เขาถอนหายใจยาวยด
อรกลบออกมาในชดกางเกงยนสอวบอวน เสอยดสแดงพรอมกบเสอกนหนาวสเลอดหมอยในวงแขน เขาหวกระเปาเปเดนตามเธอออกไป ระหวางทเดนทาง เธอกออดออนรบเราเขาอกวา ใหไปเทยวดวยกนกอน ถาเขากลบกจะมเธอกบคนน เธอจะทำาตวอยางไร ไมอยากเปนกางขวางคอเพอน รวมทงเธอกทำาตวไมถกดวย เขาปฏเสธหลายครง พดยงไงกไมฟง คนแกพดไมรเรอง เธอวา เขายงปฏเสธและนงเงยบ ผานไปหลายนาท อรพดวา “ไปเทยวแลวกลบกได ไหนๆ กมาแลว” ยนมอมาลบทใบหนาของเขา พรอมกบออนอกวา “นะนะนะ”
ในทสดเขากใจออน ยมระเรอแตมเตมแกมอม เขาลบทแกมเธอบาง เลอนการเดนทางชาลงอกนด ไหนๆ กไหนๆ แลวอยางทอรวา ไปเทยวใหสนกดกวา อรโทรศพทไปบอกเกวา ตอนนเขาตกลงจะไปเทยวดวยแลว แลวกหนมาบอกกบเขาวาทงสองคนนนดใจทเขาจะไปเทยวดวย
มองการจราจรยามเชาของเมองเชยงใหม รถรามากมายวงกนสบสน จดหมายปลายทาง
85
จบปวส. ไมมงานทำา แตมรถเกงคนใหมเอยม
เพงออกไดไมกเดอน มบานเดยวทอาศยอย
กบนองกบหลาน ตองมใครสกคนเลยงดเธอ
อยอยางแนนอน เธออาจจะเปนเมยเกบของ
ใครบางคน อาจจะมเสยเลยง เขาไมร
86
ของแตละคนอยทใดกน แลวตวเขาเองเลา แวบหนงในความคด เขาคดเรองของอรไปดวย หญงสาวอายยสบเอดป จบปวส. ไมมงานทำา แตมรถเกงคนใหมเอยมเพงออกไดไมกเดอน มบานเดยวทอาศยอยกบนองกบหลาน ตองมใครสกคนเลยงดเธออยอยางแนนอน เธออาจจะเปนเมยเกบของใครบางคน อาจจะมเสยเลยง เขาไมร ชวงหนงรถตดไฟแดงเธอหนมาถามเขาวา ไดยนทกระจกดานขางทเขานงหรอเปลา เสยงมนดงแกรกๆ ยามรถวง เขาเลอนกระจกขนลง บอกกบอรไปวา เขากไมรเหมอนกนวาเสยงอะไร อาจจะมอะไรไปตดอยทตรงนน มนกเลยดง พอเขาศนยไปเชคระยะหนงหมนกโลเมตร กลองใหเขาเชคดส อรหนมายมตอบมาสนๆ วา จะ
เขาพดไปเรอยเปอยอกวา บางทอาจจะเปนบางสงบางอยาง ใชบางสงบางอยางทรบกวนจตใจของเรา เขาวาอยางนนแลวกหวเราะ อรหนมามองหนา แตไมวาอะไร ถงหอพกทเกอยพวกเขาทงสองออกมารออยกอนแลว อรวาจะพาไปกนขาวซอยทฟาฮาม อรอยด หลงจากนนถงจะพาไปเทยวดอยปย
5
นพอาสาขบรถให เขากบอรจงยายจากทนง
ดานหนามานงทดานหลง รถเคลอนตวออกไปทางขนดอยสเทพ นกทองเทยวทนงสลอแดงหยดพกแสวงบญทบานครบาศรวชย รถยงเคลอนขนเขาทวกวน ทางแคบและตองใชทกษะเปนพเศษ นพโพลงขนมาวา เขาไมเคยขบรถรนนเลยเพราะวาใชอกยหอหนง อรจงตอบไปวา “รถรนทนพใชนนแฟนหนเพงขายไป”
นาทนนเขาชาดก ถอยคำาไหลผานเขาห สกระบวนการแปรความหมายทสมอง สงนนทำาใหความรสกของเขากระตกเหมอนดงถกไฟฟาชอต เธอมแฟนแลว หลงจากนน ราวกบวาขอตกลงลลบถกยกเลก ทงสามคนตางพดคย
และเลมเขาไปหาคนทอรเอยอางวาเปนแฟน ราวกบรจกมกจคนเคย เขาเสมองไปดานนอก รถยงเคลอนตวไตเขาขนไปหาความสง หวใจของเขาเตนไมเปนสำา อรนงหางจากเขา ยกโทรศพทกดเขาไปหาใครบางคน แตคงไมรบสาย คขางหนาพดแจวเจอยเรอยเปอย อรยกกระเปาลงขางลาง แลวกเหยยดขาลมตวนอนหนนตกเขา เอามอไปกอดกม เขาถอนหายใจยาว ยกมออกขางลบผมของเธออยางแผวเบา เธอหลบตาพรม บอกวางวง ทหนาวดพระธาตดอยสเทพนกทองเทยวลนหลาม การจราจรตดหนบ แอรในรถครางแผวเบา อรลกขนนงและกดโทรศพทอกครง คราวนเธอถามไปทางปลายสายวาทำาไมไมรบโทรศพท ทำาอะไรอย เสยงโตตอบกนไปมาพอจบความไดวา ทงสองคนมเรองราวใหงองอนกน
เขามองนกทองเทยว คดอยในใจวา ขากลบจากดอยปยเขาจะรบกลบบานใหเรวทสด
ผานพระตำาหนกภพงค รถเคลอนตวผานทางแคบ ลดเลยวไปตามเสนทาง มรถสวนกลบลงมาหลายคน ทกครงทมรถสวนตองชะลอความเรว อรเลอนมอมาเกาะกมมอของเขา มอเยนเฉยบ สายตาจองมองทวทศนขางทาง ไมมใครเอยอะไรอก ไปถงบานมงดอยปย รถเขาไปจอดทลานจอดรถในโรงเรยน ทางขนเนนสงชน เขาเกาะกมแขนอรเพอพยงตวชวย อกคเกาะเกยวกนไมยอมหาง อากาศกำาลงสบายไมหนาวเยนจนเกนไป แตเขากบอรกปฏบตตวราวกบครก ผลดกนกอดคอ อรเออมมอโอบหลงเขา นมหยนๆ สมผสขางหลง ความรสกสองอยางกำาลงตอสกน ทงเกลยดชงตวเองพรอมกบความตองการปรารถนา เขาโอบทเอวของอร หอมทแกมในชวงจงหวะตางๆ นกอยในใจวาจะเปนการตกตวงความสขกบเธอเลกนอยเปนครงสดทาย
ออกจากบานมงลงดอยหลงเทยงเลกนอย อรโทรศพทอกครง พดคยเรองเงนทชาย
87
บรรณาธการบนทก
มอารมณขน เลาเรองในแบบ Road Fiction ขณะเดยวกนผเขยนสรางบรรยากาศของเรองใหงาย แตเตมไปดวยความกระอกกระอวนใจ และตบทายดวยการหกมมเลกๆ ตามขนบเรองสนหกมม แมดจะไมมอะไรทวากลบเลาเรองสงคมยคใหมไดอยางหมดเปลอก
คนนนจะโอนมาให เขาเสมองขางทางเรอยเปอย หลงผานนำาตกหวยรบเสดจ อรเหยยดขาและหนนขาของเขาอกครง สองตาหลบพรมอยางคนมความสข เขาลบผม มออกขางลบหนาทองเธอผานเสอ เนอนมลนหลาม นกภาพเธอเปลอยเปลาลอนจอนไมออก คงตางกนลบลบกบจนตนาการกอนพานพบแนนอน ถงขางลาง อรลกขนมานงปกต รถแลนผานมหาวทยาลยพายพ อรบอกวา ทำาไมไมกลบวนพรงน ไปดมกนกนอกคนไมดกวาเหรอ เธอรบเราอก นะนะนะ เขาเงยบตดสนใจอยางเดดเดยววาจะกลบบาน บอกกบนพวาใหไปสงเขาทอาเขตดวย
กอนลงจากรถทอาเขต อรยกมอบาย
บายเขา คขางหนาบอกวาแลวเจอกนอกนะ อรถามอกวา จะมาเชยงใหมอกหรอเปลา เขาตอบกลบไปวา ไมแนใจ แลวกเดนเขาไปสอาคารผโดยสารอยางเดยวดาย
6
ถงบาน วางเปแลวเดนไปหานำาดม เมยของ
เขายกผลไมมาให ถามวาไปเชยงใหมสนกหรอเปลา เขาตอบเมยไปวางนๆแหละ เขาไปหอมแกมเมยขณะทความเศรายงอบอวลอยในใจไมรจาง
88
89
“เมอใดกตามทเรารสกวาใครบางคนเปลยนไป
นนเปนเพราะเราเองนนแหละทเปนฝายเปลยนแปลง”
…“บาส!! มนจะเปนไปไดยงไง ในเมอคนๆ
หนงเปลยนไป มนกเปลยนดวยตวของเขาเองส จะมาเกยว
อะไรกบเรา ทำาไมเราตองเปลยนดวยละ เรากเหมอนเดมตลอดเวลาอยแลวไง”
…นนคอการเถยงกนแบบเดกๆ แบบไมยอมกนของฉนกบเพอนรก เพราะฝายเพอนเกดอยากจะตงขอแม สรางกฎเกณฑของการเปลยนแปลงขนมาในหมเพอนฝง ฉนผซงไมคอยจะคลอยตามใครงายๆ ยอมเถยงหวชนฝา แตมนกคงเปนแค
ฉนหรอเธอ…
ทเปลยนไปNolyho H. Wanderer
ความคดแบบเดกๆ ของพวกเราทกำาลงจะกาวเขาสวยรน วยแสวงหา วยแหงการเรยนร เขาสชวงเวลาของการปรบตว รวมถงการเปลยนแปลงในทกรปแบบ ชวตในวยเดกกำาลงจะหมดลงเมอเราจบชนมธยมปลาย และเตบโตเปนผใหญเมอกำาลงจะกาวเทาเขาสรวมหาวทยาลย เพอนคงไมอยากใหใครคนใดคนหนงในกลมตองเปลยนแปลงไปจนสมพนธภาพทดของพวกเราตองจดจางลง จงพยายามสรางเงอนไขขนมาดกคอกนไวกอน แตกทำาใหอดคดไมไดวา เหตผลทแทจรงคออะไร ทำาไมเพอนรกของฉนจงเอยเชนนน การเปลยนแปลงทวามนคออะไร เปลยนแปลงชนดไหน แบบไหน แลวอยางไรละ คอ การเปลยนแปลงอยางทเพอนวา…
ฉนกบเพอนตางใหคำามนสญญาตามประสา
90
นกเรยนมธยมทจะรกกนไมเปลยนแปลง จะตดตอกนเสมอเมอเราแยกยายกนออกไปใชชวตอกรปแบบหนง และจะไมทอดทงกนไมวาตอไปขางหนาเราทกคนจะเปนอยางไร และจะเตบใหญไปสกเพยงไหน
ตอนนน จำาไดวา เพอนบางคนพดจาไพเราะ ออนหวาน ออนโยน และเรยบรอยนารก เพอนผหญงหลายๆ คนในกลมเราเกลาผมยาวสลวยดำาขลบผกโบวสหวาน สวนฉนจะเปนคนประเภททตรงกนขามกบเพอนสวนใหญในหอง ทชอบคดและทำาในสงทคนอนไมทำา ประเภทขวานผาซาก โผงผาง หาวหาญ ซาซน กวนประสาท ขแกลง ขแหย และเฮฮาตวแม…แตดเหมอนจะเปนความตางทลงตว เพราะถงอยางไรเรากเขากนไดดทกคนและรวมเปนหนงไดตลอดเวลา ตอนนนเราแตงตวกนดวยกางเกงยนสตวใหญๆ เสอยดตวใหญๆ ไปไหนมาไหนกแหแหนกนไปเปนกลมกอน มงานเลยง มกจกรรม ไปเทยวสงสรรค หรอทำาอะไรกแลวแต เรากเฮโลกนไปชนดยกโขยงไปเกอบทงหอง
ฉนยงจำาไดอกวา หลงจากเรยนจบชนมธยมปลาย เราตางแยกยายกนไปตามเสนทางฝน และแนนอนวาเราไมลมทจะยำาคำาสญญาทมตอกนวาเราจะไมลมกน จะตดตอกน จะรกและเกบความสมพนธ ความผกพน รวมถงมตรภาพทแนนแฟนนไวตราบนานเทานาน
เรายงคงตดตอกนเปนระยะๆ หลงจากเรยนจบ เพอนบางคนสมครเขาเรยนตอวทยาลยพยาบาลตามความฝนของพอแม บางคนสมครเรยนตอโรงเรยนชางกลตามความฝนของตวเอง แตกมบางคนทเลอกเสนทางทำางานหาเงนเลยงชพ แตกอกนนแหละมบางคนเลอกทจะแตงงานมลกและใชชวตในอกแบบทเขาเลอกกนเอง สวนตวฉนเองกเลอกเขาสรวมหาวทยาลย มโลกใหม มเพอนใหม มสงคมใหม และมวฒนธรรมในการใชชวตรปแบบใหม ชนดทหาไมไดเลยเมอครงเราอยชนมธยมปลาย
จากวนเปลยนเปนคน จากเดอนเปลยนเปนป จากปเปลยนเปนหลายป เราเจอกนบางเมอม
โอกาสแตกไมบอยนก ความหางเหนเรมมาเยอน ความไมคนเคยเรมถามหา สดทายกลายเปนความเปลยนแปลงทฉนเองกไมรวามนเปนเชนนนตงแตเมอไร เพราะในหลายๆ ครงของการกลบมาพบกนนน ฉนเปนฝายเงยบนงฟงเรองราวของเพอนๆ แตละคนอยางสงบ สงเกตพฤตกรรม อากปกรยา ทวงทา นำาเสยง ลลาการพดคยของเพอน แทนการโตตอบและออกอารมณอยางเมอกอน
ในขณะทวนเวลาของเพอนหมนไป วนเวลาของฉนกขบเคลอนไปขางหนาไมแตกตางจากเพอนเชนกน หนำาซำาฉนยงไดเรยนรจากวนเวลา จากผคน จากสงแวดลอม จากประสบการณรอบๆ ตว เพมเตมอกวา A certain is uncertain – ความแนนอน คอ ความไมแนนอน ดงนน ฉนจงไมแปลกใจเลยทเมอใดกตามฉนพบเจอเพอน ๆ กลมนฉนกเอาแตอยนงๆ และเฝามองความไมแนนอนนนอยเงยบๆ คนเดยว
ฉนเรยนรวา…เพอนบางคนจากทไมชอบแสดงออก ไมพดไมคยตอหนาคนหมมากกกลาหาญมากขน เพอนบางคนจากทพดจาไพเราะออนหวานกกลบพดจากระโชกโฮกฮาก และหยาบโลนมากขน มงๆ กๆ เหยหาและสารพดสตว และหลากหลายคำาตามอารมณขนลงของผพด
เพอนสนทของฉนคนหนงมกจะโทรศพทมาอวยพรวนคลายวนเกดของฉนทกป บางปแมไมไดโทร.แตเธอกจะมขอความสนสงมาอวยพรทางมอถอเสมอ ฉนเองกทำาแบบเดยวกนในวนคลายวนเกดของเธอ จนมาระยะหลงน ไมแนใจวาใครหายไปจากใครกอน การพบกนฉนทเพอนสนทหายไป การโทร.หากนหายไป ขอความทเคยสงหากนกหายไป จนกลายเปนการหายไปของใครหลายคนทเคยนบวารกกน สนทกน และตางสญญาวาจะไมทอดทงกนไมวาจะในยามใดกตาม…
แตไมเปนไรหรอกนะ ฉนยอมรบได ฉนเขาใจไดถงความแนนอน-ความไมแนนอนนน และฉนกเขาใจดถงความเปลยนแปลงหลายๆ อยางทเกดขน เพราะอะไรรไหม…เพราะฉนเองนนแหละก
91
ความหางเหนเรม
มาเยอน ความไม
คนเคยเรมถามหา
สดทายกลายเปน
ความเปลยนแปลง
ทฉนเองกไมรวา
มนเปนเชนนน
ตงแตเมอไร
เปลยนไปเชนกนใครเลยจะออนหวานไดตลอดเวลาใครเลยจะทำาตวหวนไหวไปกบทกเรองใครเลยจะเปนเดกเลกไมรจกโตไดตลอดชวตแลวใครเลยจะทำาตวเปนลกแหงใหคนอนเขา
รงแกอยฝายเดยว…คนเรา เมอถงวนหนงทเตบโตขน กตอง
รจกทจะปรบตว เปลยนแปลงใหเขากบสงคมทแวดลอมอยได และเพอใหตวเองอยรอดจากปากเหยยวปากกาทงหลาย กตองทำาตวใหแขงแกรงขนมาเพอจะสามารถปกปองตวเองใหไดในอกระดบหนงเชนกน แตในขณะเดยวกน ความเปนตวเอง ตวตนทแทจรงกยงคงอยไมไดตกหลนหรอเหอดแหงหายไปไหน…
หากวนน เพอนรกในวยเรยนจะนดมาเจอ
กนอกสกครง ฉนกคงจะนงยมกบเพอนอยเงยบๆ แลวคอยฟงเรองราวความสขความทกขของเพอนทผานมาอยางสงบเชนเดม เพอนจะโหวกเหวกโวยวาย มงมาพาโวย หรอเหยหาอะไรนกหนากชาง…ฉนไมวาอะไรเพอนหรอก เพราะอยางไรเสยเพอนกคอเพอน และนน…คงเปนสงเดยวทจะไมมวนเปลยนแปลงอะไรๆ ไปจากเราได ไมวานสยใจคอหรอพฤตกรรมของใครจะเปลยนไปมากนอยแคไหนกตาม…เพราะความเปนเพอนของพวกเราจะยงยน มนคง และตลอดกาล…
แด… เพอนรกทกคน
92
93
บทวจารณ
หนทางและทพกพง:กวนพนธทสรางสรรคจากศรทธาชาครต แกวทนคำา
บทกวชด หนทางและทพกพง ของ องคาร
จนทาทพยประกอบดวยบทกว 43 บท แบงเปนบทเรมตน 1 บทและแยกเนอหาออกเปน2สวน ในสวนแรกวาดวยหนทาง ประกอบดวยบทกว 17 บทและสวนท2วาดวยทพกพง ประกอบดวยบทกวจำานวน 24 บท โดยมบทสงทายเปนบทสรปอก 1 บท
หนทางและทพกพง ชอนมนยยะสำาคญชวนใหขบคด นอกจากจะถกแบงออกเปน 2 สวน เหมอนผเขยนตงใจจะสอความหมายหรอจดหมายในงานเขยนชดนใหผอานไดตความไปในตว หนทางคอสงทกำาลงคนหาบนเสนทางหลากหลายแสนไกลวาจะเลอกเดนทางใด เปรยบกบเรองราวของเจาชายสทธตถะกอนออกบวชและไดตรสรธรรมในวนหนง ในสวนทพกพงเนอหาจะกลาวถงชวงหลงทเจาชายสทธตถะตรสรเปนพระพทธเจา ทรงประกอบพทธกจอะไรบาง และ
ธรรมะทนำาไปเผยแผใหผอนไดพกพงเปนเชนไร ซงในสวนนจะกลาวถงเหตการณทเกดขนในพทธประวตบางชวงตอน
หนทางและทพกพง เกดจากการศกษา คนควา ความทรงจำาในวยเดกซงผเขยนไดกลาวไวในบนทกกอนตนทางวา ‘ขาพเจาเสาะหาเมลดพนธแหงเรองราวพทธประวตจากทองทงอนๆอกหลายทหลายแหง ทงเมลดพนธบนดาลใจในเบองแรกและคดเลอกทคดวาเหมาะสมกบผนดนภายในตวเอง สะสมและหวานโปรยลงสทองทงมโนทศนรอคอยการหยงราก ผลดอกออกผล เกบเกยวหมนเวยนตามขนตอนนอยาง คอยเปนคอยไป’ (น.10)
อาจกลาวไดวาผเขยนไดศกษา คนควา คนหาและเพาะบมเพอสงทอดเนอสารเหลานนดวยความศรทธาในงานเขยน ตวตนและพระพทธศาสนา
94
พนธพฤกษบานผลดอกและใบ เพาะหวานขยายเมลด มไร ตลอดกาล… เกบและเกยวเสาะพนธพฤกษไว เพาะหวานขยายเมลด มไร ตลอดกาล…
บทกวปลก (น.18-19) เปนบทกวบทเปดเรอง
เปดหนทางใหกบผอานไดกาวเดนไปพรอมๆกบผเขยน โดยเนอหากลาวถงการเพาะหวานเมลดพนธเพอสดทายจะไดเกบเกยวผลอนเปนจดหมายทผเขยนตองการคนหาตอไป
บทกวปาชา (น.34-35) กลาวถงเจาชายสทธตถะขณะประทบอยในวง แวดลอมไปดวยนางกำานล ขาราชบรพาร ขบประโคมดนตรในคำาคนหนง พองานเลยงเลก ทรงทอดพระเนตรเหนภาพชวนอดสใจและเปรยบสถานแหงทนนไมตางจากปาชารมณย ซงผเขยนเลอกใชกาพยฉบง 16 พรรณนาใหผอานเกดจนตภาพ
ดนตรแตละนางตางสรรขนโหมประโคมประชนครดคราด โครกคราก ขากกรนกรอดแกรด ฟดฟาด ปาดปน นำาลายฟม
ลนผมเผายงเหยงกระเซงกระจาย…..กอดกายเกยกายกายกอง ผวเอยเคยผองเผอดซดดงศพทบซอน…..สงเวช อดส สสม ตวงตกปลกตรมปาชารมณยนหนอ…
บทกวผาหอศพ (น.39-40) ผเขยนถายทอด
อารมณใหเหนภาพและเนอความยงแฝงสจธรรมแหงชวต ความไมเทยงแท ความไมเปนนรนดรของสรรพสงทงหลาย
อาภรณปอนฝนกรนไคลเหงอ เพยงหมหนงคลมเนอใกลเปอยปน กายเสอมทรด-สดทายไมคงทน เปลยนสภาพลวงพนไปดจกน ไปเปนลม เปนเมฆระยอดไม คลาไคลคลอยเคลอนเหมอนความฝน ป เดอน รอน หนาวยาวนานนน มไดเปนนรนดรเหนอวนเวลา
บทกวบทนกลาวถงเจาชายสทธตถะระหวาง
ออกบวชและเหนผาหอศพ กอนปลงสงเวชกบรางกายของผตาย สดทายตองเปอยเนาไมมประโยชนอนใด แตผาหอศพทเปรอะเปอนดวยเลอดหนอง พระองคทรงเหนประโยชนจงทรงชกผาออกจากศพมาซกเพอใชเปนผาคลมกาย ซงตอมาภายหลงเรยกกนวา ผาบงสกล
บทกวอกขางซายพระเทวทตต (น.103-104) ผเขยนเขยนใหขอคดจากการกระทำาของเจาชายเทวทตซงเปนพระญาตของพระพทธเจาและถายทอดออกมาใหผอานไดคลอยตามและคดตาม
นบแตนน… หฤหรรษ หฤโหดลกโชตชวง แบงแยกแตกตางเปอนดางดวง ใจหยามหยาบจาบจวงตอดวงใจ ….. เพราะสงนนมสงนเกด อกขางซายประเสรฐและนาเศรา สนตสข สงครามลามแผเงา จากอกเทากำาปน-เทานนเอง…
95
บทกวบทนตองการสอใจอนเปนจดเรมตน
ของความคด คำาพดและการกระทำา สงครามในโลกเกดขนและเรมตนจากหวใจคน หากเปรยบบทกวบทนกบสภาพสงคมไทยปจจบน ผอานคงจะนกภาพความแตกแยก ความเกลยดชงลกลามจากใจคนหนงไปยงอกคนหนง จนผลสดทายกลายเปนไฟไหมอก ลามลกไหมสงคมและประเทศชาต
หนทางและทพกพง นอกจากตองการสอเนอหาทคนควา ศกษาเรองราวทางพทธประวตแลว ผเขยนเหมอนจะพยายามคนหาแนวทางของตนและทพกพงรวมไปกบงานเขยนชนนดวย แมบทกวแตละบททถกถายทอดออกมาจะเปนเอกเทศในตวของมนเอง อกทงการดำาเนนเรองกไมไดเรยงรอยตอกนแตกอาจปะตดปะตอเรองราวหรอเหตการณในพทธประวตไดบางไมมากกนอย-เมอเดนทางมาถงปลายทาง ขอคดหรอธรรมะทไดรบและตองตระหนกรนาจะเปนแหลงทพกพงทงกายและใจของผอานวาจะผานพนหรอคนพบ
ถามวาเนอหาของกวนพนธชดนนาสนใจหรอไม คำาตอบคงจะอธบายดวยตวของมนเองเพราะเนอหาตางๆทปรากฎในกวนพนธชดนลวนแตผานการศกษาเรยนรมาแลวทงสน ไมวาจะเปนชวงวยประถม มธยมหรออดมศกษา อยทสารทผเขยนตองการสอประเดนตางๆนน ผเขยนไดศกษาคนควาขอมลมามากนอยเพยงใด ไมใชเขยนขนจากความรสกเพยงอยางเดยว
ทสำาคญการยอยขอมลเหลานนและกลนกรองออกมาเปนบทกวจงไมใชเรองงายทผเขยนจะสงทอดเนอความนนๆอนเปนนยยะสำาคญไดอยางไมคลาดเคลอน ตกหลน
จดเดนในกวนพนธชดนอยทการนำาเสนอเนอหาอนเปนเรองราวในพทธประวต การจดการวธคดใหออกมาในรปแบบของกวนพนธทมทวงทำานอง ลลาและจงหวะไดถงรสวรรณศลป ซงผเขยนคงใชเวลาเคยวกรำาอยางหนก อกทงประสบการณการเขยนยงบงบอกถงความเพยรพยายามไดเปนอยางด เปนขอทนาชนชมผเขยนยง
จดดอยในกวนพนธชดนอยตรงฉนทลกษณทนำาเสนอ (โคลง ฉนท กาพย กลอน) โดยเฉพาะกลอนสภาพซงมขอจำากดในเรองของคำา-จำานวนคำาในแตละวรรคมสนยาวเกนสมดลในการออกเสยง จนทำาใหบทกวบางบทอานตดขด ไมลนไหล บทกวบางบทยงเหนคำาซำา,ประโยคซำาในกวนพนธบทเดยวกน สงผลใหภาพและคำาไมแจมชดในดานอารมณ ความรสกของเนอหา
หากอานบทกวชดนดวยสายตาของนกวจารณวรรณกรรม คำาตอบคงจะไดอะไรไมมาก นอกจากไดทำาความรจกมโนทศนของกว
(หนทางและทพกพง ของ องคาร จนทาทพย
สำานกพมพผจญภย พมพครงท 1 จำานวน 128 หนา ราคา 120 บาท)
96
มแตการปวยไขและความตายเทานนทเชอม
โยงโลกของ ‘นฆ ปกษนาวน’ การผาตดสมองของเพอรกษาลมชกของฌาร โรคไมแอสทเนย กราวสของหญงสาวผรำารวย แมทตาบอด ความปวยไขในหองมดของหญงสาวอายหนงรอยป ไปจนถงความตายของสาวเวยดนาม ของฟรดาวส ของบดาเจาของรานหนงสอ ของเพอนผจมยำาในวงเวยง สรรพสงซงเปดประตชอผมในหนงสอเลมน ผกโยงอยกบ ความตาย การสญเสย ความเจบปวยและการจากลา
ในโลกหลงประตซงเปดสขางในน เรองสนแทบทกเรองรอยรดกนอยในคราบของเดกหนม เดกหนมซงชวยไมไดทเราจะจนตนาการถงเขา (หรอตวละครคนอนๆ ในน) เดกหนมสาวหนาตาด ลกหลานคนชนกลางทเตมไปดวยพลงของความหนมสาวและการมรสนยมทลกซง ฉลาดหลกแหลม และมกจะเศรา มนอาจจะเปนหรอไมเปนปญหากไดทโทนของตว
บทวจารณ
ออกไปขางใน (นฆ ปกษนาวน)A+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++ววฒน เลศววฒนวงศาFB: wiwat filmsick lertwiwatwongsa
97
ละคร เปนไปในรปรอยน หนมสาวงดงาม และความงามซงสวางโรจนแลวดบสญไป เหลอเพยงหวงความทรงจำาซงผกพวงอยกบความปวยไขและความตาย ตวละครทหมดจดงดงามเกนไป อาจจะทำาใหเรองราวหมดจดงดงามเกนไป แตนนไมใชปญหาใหญอะไรนก
ความเจบปวย การสญหายไป และความตาย คอขอบฟาทครอบคลมเรองทงหมด มนนำาไปสสงใด มนนำาไปสความรสกของการเปน บทหวนอาลยถงความทรงจำาอนงดงาม ชวงเวลาทเหมอนละอองแสงแดดในยามสนธยา วนสดทายกอนทเพอนคนเดยวของเราจะออกเดนทางไปชวนรนดร วาบความทรงจำาทเจอดวยเรองราวลกลบดำามด สวยสดงดงาม ครำาครวญหวนไห ความรสกอดอนตนใจอนอธบายไมได ของการตระหนกวา จากนจะไมพบกนอก แสงยามสนธยาชางงดงาม แตมนกแสนเศรา การจากลาจะไมเกดขน เพยงสญญาณลบๆ ทรกนภายใน
ตวละครทเปราะบาง คอนไปทางมนษย passive เปนพยานรเหนเหตการณทงความทรงจำาสวนบคคคลและของชาต ‘ปารสทธ’ ทปรากฏซำาๆ ตลอดทงเลม คอเหยอของประวตศาสตรและความทรงจำา โดยมผมยนดเหตการณ ถกเหตการณพดพาไป รวมรบรและเศราไปกบมนอยางงอยเปลยเสยขา ดวยกลมอาการทไมอาจสอดมอเขาไปยงเกยวแกไข และไมอาจเปลยนแปลงอะไรได (บางครงผมกเขาแทนทเปนปารสทธเสยเอง การไถบาปของการตกเปนเหยอ หรอการตกเปนเหยอ) ทงเลมจงคอภาพสะทอนของการเฝามองเหตการณจากหลงประต การเขาไปขางในของผม ไมใชการวเคราะหตวผม แตคอการการเขาไปเพอมองสงรอบตวผานสายตาของผม ผมททำาไดแคหลบเขาไปขางในและครำาครวญหวนไหตอเหตการณทงหมด มนคอการสะทอนภาพของพยานตอความเปลยนแปลงของประวตศาสตรทไมอาจฉดรง
‘นอรทวนด’ และ ‘เตากระ’ จำาลองภาพสมพนธของคนทลวงลบซงยงคงปรากฏเปนภตผอย เรองหนงไมรตว วาไมมทางหลบเลยงจากประวตศาสตร อกเรองเปนภาพแทนของประวตศาสตร ชนชนนำาผออนแรงตามหาสามทสาบสญและพบวามแตชนชนลางผยากแคนเทานนทเขาใจ
ขนมหลากสและกฎของคแปด เขาคกนในฐานะของการลองลอยของคนหนมสาวทงสองฟากฝง นกปฏวตบนตกสงทเมายาฝนวาเปลยนแปลงโลก และเดกมธยมทตกอยในความเฉอยเนอยของชวตจนไมสามารถจะเขาถงอะไรไดแมแตชวตของตวเอง
ทงดงามมากขนคอการเขยนถงประวตศาสตรของนฆ ซงเขาลดทอน ซอนเรนเอาไวไดอยางแนบเนยนและงดงาม ในแผลเปน เขาพดถงเหตการณระเบดทถกลมในสยามสแควร ชวงกอนเหตการณสงหารหมหกตลา 2519 โดยซอนเรนเรองราวของการตดตอประวตศาสตร การลมเพอจะมชวตอยผานทางอาการลมชกของผจดจำา อยางฌาร ตอใหเปนชาตทแลวกเถอะ อกครง กลมจตบำาบดพาเราไปจำาลองเหตกาณณทางประวตศาสตรอยางหกตลาขนมาใหม ผกพวงไปกบประวตศาสตรของการอพยพของคนเวยดนามในชวงสงครามเวยดนาม เหยอทถก
การเขยนถงประวต
ศาสตรของนฆ ซงเขา
ลดทอน ซอนเรนเอาไว
ไดอยางแนบเนยน และ
งดงาม
98
Photos by: Nil Paksnavin
99
ทำารายจนตาย หลงตายและถกทำาใหลมไป การฉายภาพใหมผานการทำาหนง ไมไดเพยงทำาใหตวละครคนพบวาตวเองมสวนรวมในอาชญากรรมแมจะไมไดลงมอ เขายงเขาถงอารมณของการเปนผชมทสมบรณ กลายเปนหนงในผประกอบอาชญากรรมโดยไมตองทำาอะไรเลย
ในขณะเดยวกน ตองไดจำาลองภาพของเมองภเกตในรปรอยของหญงสาวคนหนงซงเขาใจวามารดาของเธอตาบอด และเมอมารดาของเธอเอาคนดวยเวลาชวลดนวมอเดยวเธอกไดรถงความโกรธแคนในเกลยวคลนนน
ไกลกวานน แนบเนยนกวานนใน ‘สวรรคชายขอบ’ ประวตยอของบางสงทยงไมจบสน และเรอนจำาสองรอยป เรองแรกพดเรองความไมอาจเขากนได ความไมรจกกนเลยของไทยพทธ ไทยมสลม ผานเรองเลาของครกเกย รกรวมเพศ สนข และการสาบสญไปโดยไมอาจรำาลาหรอไมอาจรอกแลววาจะไดกลบมาหรอไม คอภาพจำาลองอาการคดไปเองของสงคมไทยตอเหตการณสามจงหวดภาคใตทคมคายรายกาจ ในขณะทมากไปกวานน
สองเรองทเหลอนนนาสนใจมากขนเมอ
เขาลดรปประวตศาสตรทงหมดใหเหลอเพยงเคาโครงความสมพนธ ภาพแทนของมอกตารทไดประโยชนจากความขดแยงคนทอยเบองหลงบางเบองหนาบางในความเปลยนแปลงอนยาวนาน ในขณะท หญงสาวหนงรอยปทตองอยแตในหองมด ไดสะทอนภาพเศราของการพยายามยอยดฉดดงสงทตายไปแลวดวยเพลงกลอมหอขาดๆ วนๆ จากภาพฝนในอดต ประเทศนคอเรอนจำาสองรอยปทกกขงตวเองไวในภาพฝนปลอยใหนำาหนกของประวตศาสตรกดทบผคน เหตการณทางประวตศาสตรคอแผลกดทบชนดหนง
สงทเกดขนในเรองสนทกเรองคอการคางคาของการเฝามอง เมอเขาไปในเหตการณ มนจะเกดขนและจบลงอยางคลมเครอ บอยครงถกทงรางคางคา ความงดงามของการเขาไปโดยไมรอะไร และกลบออกมาโดยไมรอะไรเพมขน ความไมเปลยนแปลงของตวละคร แตสะทกสะเทอนอยภายในคอความงดงามของเรองสนชดน มนเปนเชนนนเสมอ เราอยในเหตการณมองเหน เขาใจ เจบปวดรวดราว และในทสดมนกจบลงโดยทเราไดแตเฝาดอยเชนนน
100
สวสดผพมพทกทาน เจาของรานหนงสอ และ
ผทอยในธรกจหนงสอทงหลาย นกศกษา และผทมารวมฟงอยในขณะน
เนอหาทผมจะพดในวนน สวนหนงไดมาจากการอานหนงสอเลมน ซงผมไดมาจากคณชยพร อนทวศาลกล สนพ.สมมต 7 – 8 ปแลว หนงสอเลมนชอ So Many Books เขยนโดย Gabriel Zaid ซาอดเปนปญญาชนทไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในโลกของภาษาสเปน
หนงสอเลมนเปดมาบทแรกกขนหวเรองวา “ถงนกอานผไมมความสำานกผด” (To the Unrepentant Reader)
ยอหนาแรกเขาเขยนวา: การอานหนงสอกำาลงเตบโตเปนทวคณ แตการเขยนหนงสอกำาลงเตบโตแบบยกกำาลง ถาความอยากเขยนหนงสอดำาเนนไปโดยไมมการตรวจสอบ ในอนาคตอนใกลอาจจะมคนเขยนมากกวาคนอาน
บททสองขนหวเรองวา “เหลาหนงสอทนาละอายใจ” (An Embarrassment of Books) สอง
ยอหนาแรกกลาววา: คนทปรารถนาวฒนธรรมของปจเจก ทเขารานหนงสอดวยความกงวล และตนตนกบหนงสอจำานวนมหาศาลทไมเคยอาน พวกเขาซอหนงสอทมคนบอกวาด พยายามอยางไรผลทจะอานมนใหจบ แลวเมอเขามหนงสอทไมไดอานสกครงโหล เขากรสกแย และหวาดกลวทจะซอเพมอก
ในทางกลบกน กมวฒนธรรมทสงเสรมใหคนเปนเจาของหนงสอเปนพนๆ เลม โดยไมเคยอาน แลวกยงไมสญเสยความปรารถนาจะซอเพมเขามาอก
ตรงนเปนประเดนสำาคญอนหนงในวนน หลายทานกอาจจะรสกวาคนเคยกบบรรยากาศหรอความรสกน สงทผมจะพดในวนน ไมใชเคลดลบการพมพหนงสอใหประสบความสำาเรจในการขาย ดงนนทานทมวตถประสงคในการฟงทตางออกไป กอาจจะเสยเวลาเปลา
เราจะคยกนถงการพมพหนงสอซเรยส เชน วรรณกรรม, หนงสอปรชญา ความคด หรองาน
ธรกจทางปญญาในตลาดไมเสรเรอง: วาด รว
สงทผมจะพดในวนน ไมใชเคลดลบการ
พมพหนงสอใหประสบความสำ เรจใน
การขาย
101
ธรกจหนงสอยงมขนาดเลก
มลคารวมประมาณ 20,000 ลานบาท หนงสอออกใหมเขารานป 2553 15,086 ปก วนละ 41.3 ปก
รอยละ 0.26 ของมลคาผลผลตรวมทงประเทศ (GDP)
มความเหลอมลำามาก การกระจกตวสง ตลาดกงแขงขนกงผกขาดทรายใหญมบทบาทมาก ผผลตขนาดยกษและใหญนอยรายมสวนแบงตลาดมากคาเฉลยสวนแบงตลาดตอสำานกพมพ กลมผนำาตลาด > ผผลตขนาดเลก 80 เทา กลมสำานกพมพขนาดใหญ > ผผลตขนาดเลก 26.4 เทา รายยกษยงเตบโต (17.44%) รายเลกยงออนแอ (-20.88%)สวนรายใหญและกลางเตบโต 4.2% และ 4.7% ตามลำาดบ
ทมา: สมาคมผจดพมพและผจำาหนายหนงสอแหงประเทศไทย (2552) และทสดในธรกจหนงสอป 2553 ของซเอดบคเซนเตอร (2554)
102
วชาการทไมใชตำารา รายงาน หรอการวจยประเดนสำาคญแรกกคอคำาถามวาการพมพหนงสอเปนกจกรรมหรอธรกจ? มขอเทจจรงสองสวนกคอ ประการแรก ผ
พมพหนงสอซเรยสสวนใหญ ทงโลก ลวนมองการพมพหนงสอของตนเปน “กจกรรม” ไมใชธรกจ ไมวาการพมพนนจะประสบความสำาเรจทางธรกจหรอไม สำานกพมพทพมพงานซเรยสสวนใหญเปนสำานกพมพขนาดเลก
รากเหงาของการพมพหนงสอซเรยสคอการทำาตามแรงปรารถนาทางปญญา มนเปนงานอดเรก ไมใชงานอาชพ อยางไรกตาม ขอเทจจรงนกไมไดหมายความวา การพมพหนงสอซเรยสจะไมสามารถเปนธรกจได
ประการทสอง ในวงการหนงสอไทย การพมพหนงสอซงเปนปรากฏการณ และขบเคลอนความคด หรอแมแตการพมพนตยสารวรรณกรรม ทงหมดเปนกจกรรม ไมใชธรกจ ยกตวอยาง ตงแต โลกหนงสอ ชอการะเกด ถนนหนงสอ ไรเตอร จนถงวารสารหนงสอใตดน ทงหมดนเปน “กจกรรม” ไมใชธรกจ อนทจรง แมแตสำานกพมพทพมพงานซเรยสสวนใหญของเรา กเปนกจกรรมมากกวาธรกจ มสำานกพมพเพยงสวนนอยเทานนทสามารถนบไดวาเปนธรกจจรง
เสนแบงของการแยกแยะระหวางความเปนธรกจกบกจกรรมกคอ การเปนธรกจนน อยางนอยทสดจะตองอยรอดไดในระบบตลาด สวนในกรณของกจกรรมนน จะอยดวยการอดหนนจากปจจยอนทไมใชตลาด
ตรงนกำาลงพดถงสำานกพมพทพมพแตงานซเรยสเปนหลกนะครบ
ตงแต พ.ศ.2500 เปนตนมา ประวตการพมพหนงสอซเรยสของไทยเปนการพมพดวยเงนอดหนน ชวงแรกๆ ทยงอยในบรรยากาศของสงครามเยนกจะมเงนอดหนนจากยเสด ถาใครยงจำาไดสมยนนจะมหนงสอแปลชดเสรภาพ นกเปนเงนอดหนนจากอเมรกา จำานวนหนงเปนงบ
ประมาณของ CIA สำานกพมพตางๆ ทเปนเครอขายของ ส.ศวรกษ กอยดวยเงนอดหนนจากตางประเทศ
จนกระทงหลง 6 ตลา คอในทศวรรษ 2520 กเรมมบทบาทของผอดหนนทเปนเอกชน สงเกตนะครบ ผมใชคำาวา “ผอดหนน” ทเปนเอกชน คนสำาคญกคอ สข สงสวาง ซงคณสขกมแหลงเงนกอยในตางประเทศ
จดทเรมเปลยนคอ ทศวรรษ 2530 ซงปรากฏสำานกพมพทลงทนพมพหนงสอดวยเงนของตวเอง โดยไมมเงนอดหนน เรมเขามามบทบาทสำาคญในการพมพหนงสอซเรยส ควบคไปกบผพมพทไดรบเงนอดหนน
แตบทบาทของผพมพทเปนสำานกพมพทลงทนดวยเงนของตวเองน มนยยะสำาคญและขนมามบทบาทนำาในการพมพหนงสอกคอหลงฟองสบแตก ในทศวรรษ 2540 หลงจากฟองสบแตก 2-3 ปกเกดผพมพเยอะมากแลวกคอยๆ เกดขนตลอดทศวรรษ ผพมพเหลานสวนใหญเปนปจเจกทลงทนเอง หรอไมกรวมกนเปนเอกชน นยยะสำาคญของทศวรรษนคอจดเปลยนทผพมพทมบทบาทสำาคญกลายเปนผพมพทลงทนพมพเอง
ขอแตกตางระหวาง การพมพดวยเงนอดหนน กบลงทนพมพดวยเงนตวเอง กคอการทตองทำาตลาด และอยรอดในตลาดใหได ประเภทแรกคนทคณตองดลกคอคนใหเงนนะครบ คนจะอานไมอานไมสำาคญ อาจจะมคนอานไมกสบคนกยงได สวนประเภทหลงคณตองดลกบคนอาน และปจจยอนๆ ในตลาด
การตลาดของธรกจทางปญญา เมอพดถงคำาวา “ตลาด” เรากำาลงหมาย
ถง ความตองการซอสนคาและความตองการขายสนคาทมาพบกนและเกดเปนการตดตอแลกเปลยนหรอเปนกจกรรมทางการคา
ไมวาการพมพหนงสอนนๆ จะนบไดวาเปนธรกจหรอไม สามารถอยไดดวยตลาดหรอไม ประเดนสำาคญทจำาเปนตองเขาใจสำาหรบผพมพใน
103
ธรกจทางปญญานกคอ หนงสอไมใชสนคา[ไมไดหมายถงการพมพหนงสอ จำาหนาย
หนงสอในตลาดไมใชการคานะครบ ตรงนเดยวผมจะอธบายเพมตรงหวขอ commodification]
การมองหนงสอเปนสนคาจะนำาไปสความเขาใจผด และความลมเหลวของผทำาตลาดทางปญญา หรอมเชนนนเขากจะไมอยในธรกจทางปญญาอกตอไป
การทำาสอ (ธรกจอกแขนงหนง) เชน นตยสาร (หรอหนงสอพมพ หรอรายการโทรทศน) ตวหนงสอ (หรอรายการ) ไมใชสนคา แตสนคาของนตยสารคอ “ผอาน” สวนลกคาคอคนทซอโฆษณา เมอคณทำาธรกจสอ ธรกจของคณจะประสบความสำาเรจกตอเมอ คนทดสอหรอเสพสอของคณนน เปนทสนใจของตลาดโฆษณา การคนทนของหนงสอพมพบางสวนอาจจะมาจากราคาขายทจายโดยคนอาน แตจะไมมวนครอบคลมรายจายของการทำาหนงสอพมพทงหมด ดงนนลกคาทสำาคญอกสวนคอโฆษณา และคณจะไดลกคาโฆษณานกตอเมอเขาสนใจทจะ “ซอคนอาน” หนงสอพมพของคณ
นคอจดททำาใหหนงสอไมใชสอหนงสอไมใชทงสนคา และไมใชทงสอ
หนงสอไมมบคคลทสามเขามาแชรตนทน แตคณกไมสามารถทจะพจารณามลคาการตลาดของหนงสอไดจากวสดทใช คณไมสามารถทจะ อยๆ กเอางานเขยนของตวเอง หรอใครกได มาทำาเปนหนงสอแลวจะขายได ไมวาคณจะพมพปกแขง ใชกระดาษดทสด หรอพมพสส แมวาคณจะใชวสดดทสด ตงราคาถกทสด คณกอาจจะขายไมไดแมแตเลมเดยว อาจจะมคนสนใจเหมอนกน แตไมใชนกอาน เปนคนขายของเกา หนงสอไมไดอยในหลกการเดยวกบสนคาทวไป
Demand และ Supply ของปญญา
หนงสอบทกวคอตวอยางของความสมพนธ
ระหวาง demand และ supply ทหกลางทฤษฎการตลาดทงหมด supply ของบทกวมแตจะมากขน ในขณะท demand มแนวโนมตำาลงไปสการตดลบ หากวากนตามทฤษฎแลว supply กควรจะหายไปเมอไมม demand แต supply ของบทกวนอกจากไมหายแลว ยงเพมขน นเปนปรากฏการณทวโลก บทกวเปนตวอยางของปรากฏการณสากลทชใหเหนถงประเภทหนงสอทไมสามารถทจะไปกบระบบตลาดสมยใหมไดอกตอไป
ทอเมรกามคนเสนอวา ตอไปกวควรจะตองจาย 5 ดอลลาร เพอจางใหคนอานบทกว นคดแบบหลก demand-supply เมอ demand นอยจนตดลบ นอกจากนยงมคนเสนอใหจางจตแพทยทำางานเตมเวลาเพออานงานของนกเขยน สงทเกดขนจากระบบการศกษาคอ มแตนกเขยน มแตคนอยากเขยน แตไมมคนอาน แมแตกวกไมอานบทกว ถาไมถกบงคบใหอานเพอทจะไดตพมพงานของตวเอง
ในยคสมยของความลนเกนน การอานกลายเปนภาระ
ไมตำากวา 20 ป ทวงวรรณกรรมไทยตกอยในวงวนของความรสกผดบาป ทง ผเขยน ผพมพ ตางรสกวาการพมพหนงสอเพอใหวรรณกรรมไทยอยรอดชางเปนภาระอนหนกอง แรกๆ กโทษนกอาน เรยกรองกบคนอาน นบสบปทผานมาผมเหนคนอานซอหนงสอดวยการอยากสนบสนน จนกระทงดวยความรสกผด! ณ วนนกลาวไดวา คนอานเองกถกดงเขามาอยในวงวนของตราบาปอนน
บทสนทนาของวรรณกรรมไทยไมเคยไปพนจากตรงน กวาสามสบปทเราคยกนในหวขอทางรอดของวรรณกรรม ตงแตโลกหนงสอ ชอการะเกด ในทศวรรษ 2520 มาจนถงวนน
เมอเราพดถงหนงสอดททกคนตองอาน เรามกพดกนโดยไมคด เชอวากรรมการคดเลอก
104
หนงสอด 100 เลมทคนไทยตองอาน ไมมแมแตคนเดยวทไดอานครบทงรอยเลม บางคนอาจจะเคยอานไมถงยสบเลมของรายชอ
การเรยกรองเกยวกบการอานสวนใหญทงหมดทผานมาเปนความเขาใจทไมตรงประเดน
ตงแตมนษยชาตเขยนหนงสอเลมแรก มาวนนกมหนงสอมากกวา 50 ลานเรอง คนหนงอานอาทตยละ 4 เลม ตองใชเวลา 250,000 ป เพอจะอานทง 50 ลาน โดยสมมตให ณ วนทเรมอานหยดผลตหนงสอใหมทงหมด หรอใหคดวาใน 50 ลานเรอง มหนงสอดทควรอาน 1 ใน 1000 เรากตองใชเวลาถง 250 ป เพออานหนงสอดทควรอาน
ทกวนนมหนงสอผลตออกมามากจนเกนกวาจะอานไดหมด และนบวนจะมากยงขน หากมองดวยวธคดวาหนงสอดทกคนควรอาน นอกจากไมสอดคลองกบความจรงแลว ยงเปนการมองทผดเพยนและไมเขาใจสถานการณ นกเขยนใหมในวนนกจะอยยากขนเรอยๆ เพราะจะมงานขนหงเพมขนเรอยๆ ตามกาลเวลา นกเขยนวนนตอใหเขยนงานไดดเทากบนกเขยนคลาสสก เชน ตอลสตอย หรอดอสโตเยฟสก งานของเขากอาจจะไมถกอานเลย เพราะลำาพงอานงานของนกเขยนทตายไปแลวกอาจจะไมมเวลาเหลอมาอานงานของนกเขยนทยงอย
แนวคดทำานอง หนงสอดททกคนควรอาน หรอมหนงสอเลมใดเลมหนงเหมาะกบทกคนจงเปนเรองทเหลวไหล
Commodification
นเปนคำาทผมยมมาจากมารกซสม เพอจะ
อธบายความคดจรงๆ แลวการบอกวาหนงสอเลมนทกคน
“ตอง” อานนเปนวธคดทมองหนงสอเปน object โดดๆ ซงมาจากกระบวนการทำาหนงสอใหเปนสนคาโดยไมคำานงถงมตอน
การบอกวาหนงสอไมใชสนคา ไมไดหมายความ
วา การคาเปนสงไมด หรอการซอขายหนงสอในตลาดเปนความชวราย ทนนยมเลว ฯลฯ อะไรทำานองนนะครบ พอพดถงประเดนการเปนสนคา และการคาในแวดวงคนทำาหนงสอกมกจะทกทำาใหงาย ใหแบน แลวเอาเรองตางๆ มาสบสนปนเปกนโดยจบประเดนไมถกอยเสมอ ผมเสนอใหไมมองหนงสอเปนสนคา เพราะมนจะนำาไปสวธคดทจะ commodification หนงสอ ซงจะมผลเสย
การทำาใหเปนสนคาในทนหมายถง การมงขายหนงสอในฐานะวตถทางการคา โดยยดยอดขายเปนศนยกลาง คอทำาหนงสอใหเปนเพยง commercial object เทานน การทำาใหหนงสอเปนวตถทางการคาหรอเพอการขายนจะมงโฟกสไปทยอดขาย ทำาใหเกดการประเมนหนงสอในแงมมตางๆ โดยมยอดขายเปนตวชวดทสำาคญ ซงเปนความผดพลาดอยางมหนต ไมใชเปนแคความผดพลาดสำาหรบธรกจทางปญญาเทานน แมแตกบธรกจหนงสอททำาเพอการคากยงถอวาเปนความเขาใจทคลาดเคลอน เพราะจดโฟกสทแทจรงของการทำาธรกจหนงสอไมไดอยทตรงน มนไมไดมหนงสอในฐานะของวตถทเปนศนยกลาง
หนงสอไมใชสนคา เพราะสงทคนซอหนงสอตองการนน ไมไดอยในหนงสอทงหมด
นอกจากวาสาระสำาคญของหนงสอไมไดอยทหมก กระดาษ หรอรปเลม แมแตเนอหาของหนงสอกยงไมใชทงหมดทคนอานตองการจรงๆ โดยเฉพาะกบหนงสอซเรยส [ยกตวอยาง หนงสอ So Many Books ของซาอด กอนทผมจะอานผมกไมรละเอยดจรงๆ วาหนงสอเลมนเขยนอะไร รแตวาพดเรองการพมพ และเมออานแลวสงทผมเอามาใชจรงๆ กอาจจะไมกยอหนา แตสงทผมไดจากการอาน หลายอยางมาจากสงทผมคดถงอยแลว และคดไดเมอไดอานหนงสอเลมน ซงกเปนสงทซาอดไมไดเขยนไว หรอเรองรก ทำาไมนกอานรนใหมจงไมอานทมยนตหรองานเขยนรนนน แตไปอานแจมใสแทน ทงทกเปนเรองรกเหมอนกน บางทพลอตกอาจจะเหมอนกนดวย เพราะมนม
105
รายละเอยด มอะไรบางอยางทแตกตาง ซงเปนสงทนำาเขาไปสอะไรบางอยาง ไปสสงทเปนตนตนเปนชวตทางวฒนธรรมรวมสมยของเขา]
สงทคนอานตองการคอ ผลลพธจากการอาน หรอประสบการณทไดจากการอานเพอใหมนเปนหนทาง เปนประต หรอเปนพาหนะ ไปสอะไรบางอยาง
บทสนทนา
ซาอดกลาววา วฒนธรรมคอการสนทนา กอน
ทมนษยจะมวฒนธรรมการเขยนและอาน วฒนธรรมของเราคอการสนทนา ลองนกยอนกลบไปสมยโสเครตสนะครบ องคความรของนกปราชญกรกไมไดเกดจากการเขยนและการอาน แตเกดจากการสนทนาทงสน ถาของตะวนออกกลองนกถงสมยพทธกาล รปแบบของการสอนกจะเปนปจฉา-วสชนา เปนการถามตอบ เปนการคยกน เมอตอนทวฒนธรรมหนงสอเกดขนใหมๆ พวกนกปราชญบอกวามนจะนำาไปสหายนะทางปญญา เหมอนกบตอนนเลย ทมอนเตอรเนต ไซเบอรเทกซเกดขน กจะมคนพดวาจะนำาไปสหายนะทางปญญา
แมวาวฒนธรรมความรจะเปลยนจากบทสนทนามาสการเขยนอาน อยางไรกตาม โดยความหมายทางวฒนธรรมของการเขยนและอาน มนคอการสนทนา มนคอการตอบโต ปฏสมพนธกบรปแบบความคด จนตนาการ และสงนามธรรมอนๆ ผานภาษา
ชมชนการอานหนงๆ กคอชมชนทเชอมตอคนไวดวยกนดวยการสนทนาเกยวกบตวบท
ดงนน หวใจสำาคญของการพมพหนงสอ กคอ การเสนอตวบทเขาสการสนทนา มนเหมอนกบการวางประโยคลงไปตรงกลางวงสนทนา และประโยคนนกจะทำาหนาทเชอมตอผทอยในวง และกอใหเกดประโยคถดไป นคอรปการของกจกรรมการเขยน การพมพ การอาน หนงสอ
ผพมพทมประสบการณทกคนรความจรง
ขอนไมมากกนอย สงเกตวาเวลาบรรณาธการเขยนคำานำาหรอคำาโปรยใหกบหนงสอ เขากพยายามจะโยงไปยงเรองทกำาลงเปนหวขออยในสงคม หรอตวอยางงายๆ เชน การทำาหนงสอกระแสทงหลาย สงเกตไหมวาทำาไมหนงสอพวกนจะตองพยายามวงตามอะไรกตามทเปน talk of the town การทำาหนงสอกระแสกคอการพยายามเสนอหนงสอเขาไปตอบสนองและรวมอยในบทสนทนาทใครๆ กคยกนเรองน แตเรากไดเหนผพมพทไมคอยฉลาดแตโลภมากเขาใจผดอยเสมอ พมพหนงสอตามกระแสโดยทไมไดศกษาหรอรจกบทสนทนาอยางเพยงพอ จำานวนมากจงเจง เพราะไมตระหนกในการดำาเนนไปของบทสนทนาจรง ๆ วาเปนอยางไรและไปในทศทางไหน การพมพหนงสอออกไปจงเหมอนคนพดอะไรทไมนาสนใจขนในวงสนทนา
เมอไมนานมาน มชวงหนงทมหนงสอนตยสารวรรณกรรมถง 5 – 6 หว เหนแลวอาจจะนกวาวรรณกรรมไทยคกคกมาก อาจจะมคนคดวาวรรณกรรมไทยเตบโต หรอขายดจงมนตยสารวรรณกรรมหลายเลม ความจรงแลว นตยสารวรรณกรรมทงหมดขายไมได สวนใหญขาดทน อยางดทสดกอาจจะแคคนทน ไมมกำาไร
ทงทไมมกำาไร ทำาไมจงยงแยงกนทำาหนงสอวรรณกรรมออกมา ปรากฏการณนสะทอนใหเหนวา ความตองการพมพเหลานไมใชเรองของการตลาด แตเปนเรองของการพยายามจะเปดบทสนทนา บางครงเปนความตองการทจะครอบครองบทสนทนา หรอเปนศนยกลางของการสนทนา
ในทศวรรษ 2530 การพมพหนงสอวรรณกรรมม “นกเขยน” เปนศนยกลาง สงเกตการนำาเสนอหนงสอของสำานกพมพในยคนกพยายามเนนทตวผเขยน ความเปนปจเจกของผเขยน ชอหรอฟอรมของสำานกพมพในยคนกจะเปนไปทำานองน สามญชน, ปจเจกชน, ไรเตอร เปนตน คอเนน หรอแสดงความเปนปจเจก วฒนธรรมหนงสอทผานมาโดยทวไป กม “ผเขยน” หรอ “ผแตง” เปนศนยกลางของการสนทนา ของตะวนตกกดำาเนนมาอยางน
106
วฒนธรรมหนงสอเลมกคอวฒนธรรมการสนทนาของปจเจกชน ทมผประพนธเปนศนยกลาง แตสงเหลานเปลยนแปลงไปแลว
วฒนธรรมปจจบน เปนบทสนทนาทไมมศนยกลางอกตอไป หรออยางนอยกไมมศนยกลางเดยว และไมมอะไรทจะคงความเปนศนยกลางไวไดในระยะยาว โดยเฉพาะเมอมโลกอนเตอรเนตเกดขน ลกษณะของตวบททมผเขยนเปนศนยกลางกไมมอกตอไป และมไมไดดวย เพราะเทกซในโลกอนเตอรเนตเปนไฮเปอรเทกซ ซงมพลวตรอยตลอดเวลา และไมยดตดกบผแตง ตวบทม
การเชอมตอกนไดตลอด ลกษณะของบทสนทนากจะไมใชบทสนทนาทนกเขยนหรอผแตงสามารถเปนศนยกลางได
การพมพหนงสอในปจจบน จงจำาเปนตองทำาความเขาใจกบความเปนไปของบทสนทนาทไมมศนยกลาง เพอทจะนำาเสนอตวบทเขาเปนสวนหนงของการสนทนาไดอยางแมนยำา และถกทถกทาง
หนงสอทมบทบาททางความคด ความรสกของคนกคอหนงสอทชวยสานตอบทสนทนาระหวางเขากบสงคม เชอมตวตนของคน กบคนอน กบสงคม กบจนตนาการ องคความร และนามธรรม ทจะทำาใหตวตนของเขาเปนสวนหนงของชวตทางวฒนธรรมรวมสมย
ศลปะของการเปนผพมพจงคอศลปะของการทำาความเขาใจบทสนทนาทางปญญารวมสมยทเกด
ขน และนำาขอความทถกตองวางลงไปตรงใจกลางวงสนทนา เพอใหขอความนนสามารถขบเคลอนการสนทนาตอไป นคอชวตทางปญญา ชวตทางศลปวฒนธรรมของการเขยนการอาน
รานหนงสอและระบบจดจำาหนายเมอกอน สมยทยงมรานดวงกมลทซคอนสแควร
ผมจำาไดวาการเขารานหนงสอสำาหรบผมเปนเหมอนกบการผจญภย เปนความเพลดเพลน สามารถทจะคลกอยในรานไดทงวน แตบรรยากาศแบบนไมเกดขนอกแลวในรานหนงสอไทยปจจบน
สำาหรบนกอาน การเดนเขาไปในรานหนงสอ
เปนเรองตนเตน เปนเหมอนการแสวงหา นกอานกำาลงคนหาเครองมอ คนหาประตทจะนำาพาเขาไปเปนสวนหนงของบทสนทนา การคนหาหนงสอทตอบสนองความตองการนจงมความหมายมากกวาแค demand ของสนคา แตสภาพของระบบรานหนงสอและการจดจำาหนายในขณะน ทำาใหรานหนงสอไมใชสถานทของนกอานอกตอไป ไมใชสถานทสำาหรบการคนหา เปนแคทไวซอของทตองการ
พดถงรานหนงสอกจะมประเดนขนมาวา งานหนงสอทำาใหรานหนงสอ ระบบรานหนงสอตาย ซงไมจรง
ในวงการหนงสอจะชอบมเสยงรองขนเปนพกๆ วาอะไรสกอยางจะตาย รานหนงสอตายนกพดกนขนมาหลายครงแลว เมอเรวๆ นอาน
ธรกจการคาปลกในเมองไทยผกตดอยกบหาง และซปเปอร
สโตรเปนหลก สงเกตวารานหนงสอท stand alone ม
นอย รานหนงสอฟรงไชสอยางซเอดหรอนายอนทรกจะ
ขยายสาขาไปตามบกซ โลตส หรอหางสรรพสนคา เพราะ
นเปนทางไปของธรกจคาปลก
107
นตยสารกเจออกระบบรานหนงสอของเรา เรมคอยๆ เปลยน
เปนระบบฟรงไชสในทศวรรษ 2530 และเปลยนอยางจรงจงในทศวรรษ 2540 ปจจบนรานหนงสอมากกวาครงเปนรานฟรงไชส ซงกมอยแคสองเจาเทานน
ความเปนธรกจรานหนงสอ สวนหนงของมนอยในธรกจหนงสอ แตอกสวนมนคอธรกจการคาปลก ธรกจการคาปลกในเมองไทยผกตดอยกบหาง และซปเปอรสโตรเปนหลก สงเกตวารานหนงสอท stand alone มนอย รานหนงสอฟรงไชสอยางซเอดหรอนายอนทรกจะขยายสาขาไปตามบกซ โลตส หรอหางสรรพสนคา เพราะนเปนทางไปของธรกจคาปลก เปนเรองของการสรางตลาดในความหมายทางกายภาพ คอทำาใหเกดสถานทๆ มคนมาเดน ลำาพงรานหนงสออยางเดยว ไปตงอยโดดๆ ไมสามารถทำาได หรอแมแตทำาในลกษณะของ street bookshop คอมรานหนงสอเรยงๆ กนหลายๆ รานอยใกลๆ กนกไมเกดในเมองไทย แตเกดพนทขายอกแบบ คอเปนลกษณะทมผพมพมารวมอยในทเดยวกนมากกวา อยางเชน บคทาวเวอรทตกดบเบลเอ และงานบคแฟรตางๆ
ดงทกลาวไปแลววา หนงสอไมใชสนคา เพราะฉะนนมองรานหนงสอในมตการคาปลกอยางเดยวไมได สบกวาปกอน หลงจากเกด 7-11 ใหมๆ กมการทดลองทจะขายหนงสอในรานสะดวกซอ ผานมาจนถงปจจบนกพบวาทำาไดกบหนงสอบางประเภท ทสามารถทำาใหเปนสนคาได แตทำาไมไดกบหนงสอสวนใหญ โดยเฉพาะหนงสอซเรยส
ประเดนสำาคญคอ โครงสรางของระบบการขายปลกหนงสอของไทยเปนระบบธรกจในแนวดง รานหนงสอฟรงไชสเจาใหญสองเจาเปนทงสำานกพมพ และเปนผจดจำาหนายดวย ในระบบตลาดเสรการทำาธรกจแนวดงจะตองมการควบคม แตสวนมากจะไมคอยเกด เพราะในตางประเทศ รานหนงสอกคอรานหนงสอ คณจะไมเหนสำานกพมพ
เพนกวนไปเปดรานหนงสอขยายสาขาไปทวโลก และคณกจะไมเหนรานใหญๆ อยางบานสแอนดโนเบลพมพหนงสอแขงกบเพนกวน เพราะมนคอธรกจคนละประเภท และมนม conflict of inter-est ถาคณเปนทงสำานกพมพ ผจดจำาหนาย และรานหนงสอดวย กลไกของตลาดเสรจะไมทำางาน ดงนนเขาจะไมปลอยใหสภาพแบบนเกดขน แตโครงสรางของระบบขายปลกหนงสอของเราเปนธรกจในแนวดงเกอบทงหมด คณจะสงเกตวา ไมเฉพาะเจาใหญๆ อยางซเอดหรออมรนทร ผจดจำาหนายของเรากมธรกจสำานกพมพ รานหนงสอใหญๆ อยางศนยหนงสอจฬาฯ โอเดยน หรอสรวงศกพมพหนงสอ แมแตสำานกพมพเลกๆ กยงเปดรานหนงสอ นเปนวธคดของการขยายธรกจในแนวดง คอทำาหลายอยาง
โครงสรางแบบนจะทำาใหแรงผลกดนในการขายหนงสอมาจากผพมพเปนหลก แลวกเปนไปแบบของใครของมน เพราะฉะนนผพมพตางๆ กจะตองเรรอนไปเปดบทขายหนงสอตามงานตางๆ ตลอดทงป และทสำาคญกคองานหนงสอปละสองครง นเปนโครงสรางของระบบการขายปลกหนงสอของเรา ทไมมผจดจำาหนายอาชพ ไมมรานหนงสออาชพ ทม Know How และความเชยวชาญเฉพาะดาน
ระบบรานหนงสอและการจดจำาหนายหนงสอขณะนเปนระบบทมแรงผลกดนจากผพมพ สวนทเปนรานกมรานฟรงไชสเปนโครงสราง ขยายตวไปตามตลาดการคาปลก สวนทเปนหนวยขายเลกๆ กเปนของสำานกพมพเองหรอไมกเครอขายของผพมพ ซงเดนสายไปตามงานตางๆ
เฉพาะในสวนของระบบรานหนงสอกจะถกผกขาดโดยระบบฟรงไชส ทจะสามารถกำาหนดการดสเพลยหนงสอได ในขณะเดยวกนรานในระบบฟรงไชสพวกนกจะถกบบจากตลาดการคาปลกอกท ซงกทำาใหตองพฒนารานใหเปนพนทของหนงสอทเปนสนคาเทานน ไมเชนนนกอาจจะอยไมรอดในตลาดคาปลก ซงมตนทนสงโดยเฉพาะคาเชา
108
เวลาผมพดถง “หนงสอทกลายเปนสนคา” น หมายถงหนงสอทตอบสนองตลาดบรโภค หนงสอเหลานไมจำาเปนตองเปนหนงสอเพอความบนเทง หรอหนงสอกระแสเทานน อาจจะเปนหนงสอความรกได เชน หนงสอขายด หนงสอคมอ หรอหนงสออางองทตองใชเปนคมอ หนงสอธรรมะ ลกษณะของหนงสอทสามารถเปนสนคาไดเหลาน สวนใหญ ถาไมมคอนเทนตทหยดนง กจะตองเปนคอนเทนตทตลาดมากๆ คอ คอนขางฉาบฉวย สวนหนงเปนหนงสอทจดทำาเนอหาลวกๆ ตงราคาไมแพง แตกไมใชวาจะเปนหนงสอไมดทงหมด หนงสอดกม จรงๆ อยางชดงานคลาสสกของสำานกพมพเพนกวนกเปนตวอยางหนงในตางประเทศของหนงสอทสามารถทำาใหเปนสนคา อยางไรกตาม ประเดนสำาคญของเรองกคอ หนงสอเหลานไมมวญญาณของความร ไมไดเชอมตอหรอนำาไปสการสนทนาทางปญญาทกำาลงมชวตอย รานหนงสอในระบบแบบนไมใชสถานททางวฒนธรรม ไมมบรรยากาศของการคนหา เปนแคทไวซอขายของ รานหนงสอทยงมบรรยากาศของการคนหาจงเหลอแตเพยงรานหนงสออสระซงอยชายขอบของการคาปลก
ดานการตอบสนองความตองการซอ รานหนงสอฟรงไชสเกอบทงหมดเปนรานขนาดเลกทจหนงสอไดไมกพนปก จงไมสามารถตอบสนองความหลากหลายได เพราะหนงสอใหมปหนงมเปนหมนๆ ปก เราตองการรานหนงสอขนาดใหญมากกวาปจจบนทมอยไมกราน ระบบรานหนงสอของเรายงลาหลง ขาดความละเอยดออน ไมสามารถทจะจดการความหลากหลายของหนงสอได เราตองการรานหนงสอทม know how เพอทจะจดการกบความหลากหลายของหนงสอ แมแตรานใหญๆ เทาทมอยกเทยบไมไดกบรานดวงกมลในอดต ไมตองพดถงการไปเปรยบกบรานตางประเทศอยางคโนะคนยะ แตโครงสรางแบบธรกจในแนวดงทเปนอยกทำาใหไมมแรงจงใจใหรานหนงสอพฒนา Know How เหลานขนมา เพราะไมสนใจจะเปน expertise ไมสนใจทจะ
พฒนาความเชยวชาญเฉพาะดานขนมาเพราะคอนเซนเทรทอยกบการทำาธรกจหลายอยาง
ทกวนนนกอานไมเขารานหนงสอทวไปแลว ถาจะหาหนงสอหากไมไปงานหนงสอกไปคโนะคนยะ ไปรานหนงสอตางประเทศมอสอง รานหนงสอทางเลอก หรอไมกสงจากอนเตอรเนต
เพราะฉะนนจะเหนไดวา งานหนงสอเปนผลผลตของระบบ ไมใชเปนตวทจะไปทำาลายระบบ ไมสามารถทำาลายได เพราะระบบเปนอยางนอย เปนระบบฟรงไชส เปนระบบแบบธรกจในแนวดง แมแตในงานหนงสอกจะมรานหนงสอหลกๆ มาเปดบทอย นายอนทร ซเอด บทเฮช โอเดยน สรวงศ
ความสามารถในการแขงขน?
พอดวนทคณเรองเดชตดตอใหผมมาบรรยาย
ในวนน ผมกำาลงหยบรายงานเกาๆ ของสมาคมผพมพผจดจำาหนายหนงสอขนมาพลกๆ ด กเจอบทความทเหนวามประเดนวจารณ
บทความนชอ บทวเคราะห อตสาหกรรมสำานกพมพ และการอานในสงคมไทย สงเกตชอนะครบ เขาใชคำาวา “อตสาหกรรม” นะครบ และวเคราะห “การอาน” ดวย แตเนอหาไมม
ทนขนาดใหญในประเทศ
นสะสมทนขนมาได
สวนใหญมาจากธรกจ
สมปทาน นเปนโครง
สรางจรงๆ ของระบบ
เศรษฐกจทเปนอย
109
อะไรเกยวกบการอานสกเทาไร นอกจากนโนบายสงเสรมการอาน แลวกสงทเขาอางมาเปน “ดชนการอาน” กคอขอมลจากสำานกอทยานการเรยนร เปนตวเลขในป 2548 อางวา เวยดนามอานหนงสอเฉลย 60 เลมตอป เกาหลใต 52.2 เลมตอป ญปน 50 เลมตอป สงคโปร 40 – 50 เลมตอป มาเลเซย 40 เลมตอป สาธารณรฐเชก 16 เลมตอป ไทย 2 เลมตอป ฯลฯ เสรจแลวกสรปวา ขอมลตวเลขดชนนสะทอนสถานการณการอานทตำามากๆ ตองกำาหนดนโยบายสงเสรมการอานตางๆ
ตวเลขพวกนผมไมรวาเขาใชวธการสำารวจหรอเกบตวเลขแบบไหนนะครบ แตเชอวา สวนหนงเปนตวเลขทมาจากยอดขายหนงสอ โดยเฉพาะเวลาสมาคมผพมพฯ นำาเสนอนกจะชอบวเคราะหจากตวเลขยอดขายหนงสอ แลวกเอายอดขายหนงสอ หรอยอดการลงทนหนงสอไปดวากเปอรเซนตของ GDP อะไรทำานองน ฐานคดของบทวเคราะหเหลานเปนเรองของการ “ขาย” หนงสอ ไมใชการ “อาน”
อกสวนหนง เขาขนหวขอวา “ความสามารถในการแขงขน” ผมจะอานใหฟงบางประโยคนะ เชน ความอยรอดของสำานกพมพจงขนกบอปสงค-อปทาน และปจจยทางดานเศรษฐศาสตร เชน รายไดของผบรโภค ความแตกตางของประเภทผลตภณฑ ราคาผลตภณฑ และตนทนในการผลตเปนสำาคญ ดงนนอตสาหกรรมสำานกพมพจงจดไดวาเปนอตสาหกรรมทมการแขงขนแบบกงสมบรณ กลาวคอ เปนอตสาหกรรมทผประกอบการแตละรายสามารถกำาหนดราคาผลตภณฑไดอยางอสระ ตามความแตกตางของผลตภณฑระหวางสำานกพมพ โดยผบรโภคสามารถใชวจารณญาณในการเลอกซอ..ฯลฯ
ดภาพกราฟนะครบเปนวงกลมสามวง แลวกแสดงสดสวนของ
ผพมพแบบตางๆ ซงแบงเปน กลมผนำาตลาด กลมสำานกพมพขนาดใหญ กลมสำานกพมพขนาดกลาง กลมสำานกพมพขนาดเลก เสรจแลวกมขอ
สรปวา การพจารณาความสามารถในการแขงขนของผประกอบการแตละรายในตลาด…เปนการพจารณาความสามารถในการแขงขนทแทจรงของผประกอบการ กลาวคอ พบวากลมผนำาตลาด อาจกลาวไดวาเปนกลมทมความสามารถในการแขงขนสงสด เนองจากเมอพจารณาโดยเฉลยแลว ผประกอบการในกลมผนำาตลาดมความสามารถในการครอบครองสดสวนการตลาดไดสงสด ดงในตาราง…ฯลฯ
คอบทวเคราะหแบบนเนย นอกจากจะตงอยบน “การขาย” หนงสอ ไมใชวฒนธรรมหนงสอจรงๆ แลว การ apply ทฤษฎการตลาด ทฤษฎเศรษฐศาสตรพวกนยงเปนสงทใชไมได
ระบบเศรษฐกจสงคมการเมองทเราทำาธรกจหนงสออย เปนระบบทนนยมเสรจรงหรอไม?
นคอคำาถามสำาคญนะครบ กอนทคณจะ apply ทฤษฎเศรษฐศาสตร ทฤษฎการตลาด ดมานด ซพพลาย มอทมองไมเหน อดม สมท อะไรทงหลาย กอนอนตอบคำาถามนใหไดกอน
ยกตวอยาง เชน คำาวา “ความสามารถในการแขงขน” นเปนศพทเฉพาะทางเศรษฐศาสตรนะครบ ถามวา คณจะวเคราะหความสามารถในการแขงขนไดเนย ตามทฤษฎ มนตองมสภาพท “เสร” กอนใชไหม เปนเงอนไขเพอเปดใหเกดการแขงขนอยางสมบรณ
ดงทกลาวไปแลวนะครบ ในสวนของการ
110
ขายผานระบบรานหนงสอนน อยในโครงสรางของระบบรานแบบฟรงไชสซงทำาธรกจในแนวดง เพราะฉะนนมนม conflict of interest ททำาใหกลไกตลาดแบบเสรไมทำางาน หรอทำางานไดไมเตมท จะพดวามการแขงขนแบบเสรนไมได
หนมาดพนทอนทมสดสวนไมนอยกวาการขายปลก เชน การขายผานระบบหองสมด คนทำาสำานกพมพในประเทศนทราบกนดวาเปนระบบกนเปอรเซนตนะครบ พดงายๆ กคอ ใตโตะ ถาคณจะขายหนงสอใหหองสมด คณไมตองไปพดถงความสามารถในการแขงขนบาบออะไร เอางายๆ จะใหกเปอรเซนต ทำาสวนลดมาเทาไร สามารถจดหนงสอไดตามโพยไหม
ระบบเศรษฐกจของเรา ไมใชเฉพาะในธรกจหนงสอ แตในระบบเศรษฐกจสงคมการเมองโดยทวไป เปนระบบทนอปถมภ เปนระบบเสนสาย หรอการใชสายสมพนธทชอบเรยกกนวาคอนเนกชนนนแหละ ทนขนาดใหญในประเทศนสะสมทนขนมาไดสวนใหญมาจากธรกจสมปทาน นเปนโครงสรางจรงๆ ของระบบเศรษฐกจทเปนอย เสนเลอดใหญของโครงสรางระบบเศรษฐกจการเมองแบบนคอการขอและการใหสมปทานผานระบบเสนสาย ไมใชความสามารถในการผลตออกมาแลวไปแขงขนกนในตลาดเสร
เพราะฉะนนเวลาผมไดยนคนทำาหนงสอคน
ทำาวรรณกรรมขายหนงสอไมไดแลวดาทนนยมเสร โลกาภวฒนอยางโนนอยางน หรออกแบบในทางตรงกนขามกวเคราะหตลาดหนงสอดวยทฤษฎอยางโนนอยางน ความสามารถในการแขงขน อปสงค อปทาน ปจจยทางเศรษฐศาสตร ฯลฯ
บาหรอเปลา ประเทศนเปนทนนยมเสรตงแตเมอไร คณเคยอยในระบบสงคมเศรษฐกจแบบนนตงแตเมอไรจงบอกไดวามนทำาใหเปนอยางโนนอยางน มนเคยมจรงทไหน
Perfect Competition
อนดบแรกกอนจะ apply ทฤษฎ คณตองรวา
ไอเดยทางเศรษฐศาสตรพวกนเอามาจากตะวนตก และมนตงอยบนฐานคดทเปนเสรนยม คำาวา ความสามารถในการแขงขน ซงแปลมาจากคำาวา Competitiveness นจะตอง apply บนไอเดยพนฐานวาจะตองผลกดนตลาดไปสสภาพท perfectly competitive คอเปดใหมการแขงขนแบบสมบรณ Perfect Competition ปราศจากการแทรกแซง ไมมการอดหนน
แตระบบเศรษฐกจสงคมการเมองของเราเตมไปดวยการแทรกแซง เตมไปดวยการอดหนนในลกษณะตางๆ ในสภาวะแบบน ไมมความสามารถในการแขงขนตามทฤษฎอยจรง
ระบบเศรษฐกจสงคมการเมองของเราไมใชเสรนยม แตเปนจารตนยม
สงทเปนอยกคอ คณอยในระบบตลาดทเตมไปดวย conflict of interest เตมไปดวยการแทรกแซงในรปแบบตางๆ และเจรจาตอรองกนผานระบบเสนสาย สงเหลานกอใหเกดการผกขาดขนมาเปนการตลาดแบบสวามภกด และอปถมภกนเปนชวงชน
คณกนกวาตวเองกำ ลงทำ ธรกจ
อยในตลาดเสร ฉนขายไดเพราะ
ความสามารถของฉน เธอขายไม
ไดเพราะเธอไมมความสามารถ
ในการแขงขน เพอเจอ
111
คณพมพหนงสอออกมาสงใหสายสงจดจำาหนาย แลวคณกนกวาตวเองกำาลงทำาธรกจอยในตลาดเสร ฉนขายไดเพราะความสามารถของฉน เธอขายไมไดเพราะเธอไมมความสามารถในการแขงขน เพอเจอ
ทงหมดนเปนเรองเพอเจอ ความสามารถในการแขงขนของสำานกพมพใหญคอมเงนไปซอลขสทธของทขายไดแนๆ มาแปลขาย มคอนเนกชนมเสนสายทจะยดหยนธรกจของตวเพอสมประโยชนในรปแบบตางๆ สามารถรบเหมาโครงการพมพขนาดใหญ หรอยดเยยดหนงสอของตนเขาไปอยในโครงการอะไรสกอยางเพราะมคนเสนใหญถอหนดวย การสงซอหนงสอเขาหองสมด หรอเปนหนงสอเรยนกผานวธคดแบบอนรกษนยมทเนนการควบคมความคด ไมใชตงอยบนฐานคดแบบเสรนยม อกทงยงผานระบบคอรปชนทกเปนเรองของเสนสาย บารม และตอรองใหเปอรเซนตกน การขายหนารานกเตมไปดวยผลประโยชนทบซอน คนทไมรสกกเพราะคณอยในจดทเลกกระจว อยในหองแคบๆ ทเขาซอยแบง
ให ไมไดหมายความวาไมมโอกาสในการแขงขน ไมมพนทใหคณทำาตลาดเลย ม แตมแบบมกรอบจำากด เหมอนคอกทเขากนคณใหอยแคนน ตราบใดทคณไมสามารถเสนอคอนเทนตของคณ องคความรของคณเขาไปแขงขนในการศกษาในระบบ เขาไปแขงขนในพนททางวฒนธรรมทเปนชวตทางเศรษฐกจสงคมการเมองจรงๆ ของผคนได พนททคณแขงขนอยแลวนกวาเสรกเปนแคคอกเลกๆ เทานน
การพดเรองวฒนธรรมการอาน วจยตวเลข คดหานโยบายสงเสรมการอาน ในสภาพแบบนทำาไปอกรอยปกไมขยบไปไหน ทำาไปอกรอยปกไมสามารถพฒนา ตราบใดทยงมองไมเหนสภาพทแทจรงของเศรษฐกจสงคมการเมอง และลกษณะของโครงสรางตลาดทเปนอยจรง และเมอเขาใจสภาพทเปนอยจรงแลว จะพบวาการวเคราะหทเปนอย มานงนบวาคนไทยอานหนงสอวนละกบรรทด กเลม ลวนเปนเรองไรสาระทงสน
ขอบคณครบ
หนาสดทายบนทกภาพถาย
วนทไปเยอนบานพสชาต สวสดศร ผมหยบกลองไปสามตว ตวแรกคอ Nikon
D700 ซงเปนกลองตวหลกในการถายภาพ พรอมกบเลนสขนาด 35 mm และ150 mm กลองตวทสองคอ Hasselblad 500 C/M เลนส 80 mm ซงเพอนใหผมยมมาใช สวนกลองตวสดทายคอ Nikon FM2 แมจะตดไปแตกไมไดใช
ในการถายภาพวนนเราไมไดจดสถานทหรอแสงแตประการใด อาศยแสงจากธรรมชาตเปนหลก
ระหวางทพดคยกบพสชาต ผมกถายภาพไปเรอยๆ ภาพจงออกมาดเปนธรรมชาตมากกวา การจดทาทางเพอถาย หนากลองทผมใชสวนใหญเปดไปทรรบแสงกวาง และความไวชตเตอรทสง
ภาพสองภาพนถายดวยกลอง Hasselblad 500 C/M ใชฟลมขาวดำา Kodax Tmax iso 400 ฟลมขาวดำาตวนเหมาะแกการถายภาพ Portrait มากเพราะตวเนอฟลมใหรายละเอยดของผวหนงไดดมาก ในสภาพแสงทนอยกไรปญหาในการวดแสงหรอชดเชยแสง ภาพทไดมาจากการสแกนฟลมอยในเกณฑทนาพอใจมาก โดยรวมคณภาพของฟลม 120 ความคมชดของภาพอยในขนทไมดอยไปกวากลองดจตลเลย แถมยงไดบรรยากาศแบบฟลมทหาไมไดในภาพดจตอล
114
‘นยายเลมน เปนไดทงนยายรก นยายคนหาตวตน กระทงนยายผจญภยสบสวนในบางตอนทอานแลวแทบลมหายใจ ทวาสำาหรบผมแลว มนคอนยายทหลอหลอม
ตวเรา มนบอกถงสงทเราเคยม เคยฝนเมอวยเยาว’
นธ นธวรกล
นกเขยน
‘บางชวงของพลอตเหนไดชดวารบอทธพลจาก ฮารก มราคาม โดยสวนตวเชอวาผเขยนตงใจสะทอนภาพจตวญญาณรวมสมย และอาจจะเปนการเสยดเยยสองชน เพราะนวนยายเลมนนาจะกำาลงสอสารถงคนพนธใกลๆ กน คนประเภททพงใจจะหยบนวนยายหนาๆ มานงอานโดยมไดหวงวาสงนนจะนำามาซงความรทสามารถนำาไปใชทำามาหากน คนประเภททยนโดดเดยวอยในอารทแกลลอรและไมอนงขงขอบจะตองเขาใจความหมายของภาพเขยน คนประเภททรสกกบเรองทคนอนไมรสกและลกๆ แลวพงใจในความตางนแมจะทำาใหเขาโดดเดยวขมขนกตาม คนทเควางควางและมจรตความชอบแบบหนง’
ณขวญ ศรอรโนทย
นกเขยน, อารตไดเรคเตอร
พมพจำ นวนจำ กด วางขายเพยงไมกราน
กรงเทพ
1.คโนคนยะ สาขา สยามพารากอน
2.คโนคนยะ สาขา อเซตน
3.รานหนงสอเดนทาง
เชยงใหม
1.ราเลา
2.Book Republic
ภเกต
1.รานเสงโห สาขาใหญ
2.รานหนง(สอ)
หรอสงซอโดยตรงไดทสำ นกพมพ
‘ความโดดเดยวทงมวล’นน ไมมใครสงเกตเหน’ โดยแทจรง เพราะ เราไมมทางยอมรบไดเลยวาเราโดดเดยว กลวงเปลา และทกขเศรา ยงเราดนหนเทาไร เรากจะยงสงเกตเหนมน สนไรการหลบหน และเมอเหนแลวเรากทำาอะไรกบมนไมไดดวย
ววฒน เลศววฒนวงศา
นกเขยน’ นกวจารณ
นวนยายทผอาน
วางไมลง