sicak su kazanlari hakkinda genel bilgiler

8/3/2019 Sicak Su Kazanlari Hakkinda Genel Bilgiler

1/10

ETM NOTLARI 19Scak Su Kazanlar Hakknda Genel Bilgiler

SICAK SU KAZANLARI HAKKINDA GENEL BLGLER

Bir kazann iletme basnc, o kazann alaca basntr. Konstrksiyon basnc ise iletme basncnn

yaklak % 10 daha st olup, kazan mukavemet hesaplarnda esas alnan basntr. Bu basn deerleri kazan

sipariinde belirtilmelidir.

Scak su kazanlarnda stma yzeyi tek kazanda 300 m2 mertebesine kadar kabilmektedir. Gerekli sl

kapasite 500.000 kcal/ h deerinden fazla ise iki veya daha fazla sayda kazan kullanlmasn neririz. Birden

fazla sayda kazan kullanmak gerektiinde nerdiimiz kapasite blm aada Tablo 1 de verilmitir.

Tablo 1 Kapasite Blm

Kazan Says Kapasite Blm

2 Adet (Ksmen yedekli) 2/ 3 + 2/ 3

3 Adet (Yedeksiz) 1/ 3 + 1/ 3 + 1/ 3

3 Adet (Yedekli) 1/ 2 + 1/ 2 + 1/ 2

3 Adet (Optimum) % 40 + % 40 + % 40

Burada kazanlarn yedekli veya yedeksiz olmas iletme karakterine ve mteri isteine baldr. Eer

iletme ksa bir sre iin bile dk kapasitede almaya iin vermiyorsa kazanlar yedekli olmaldr. Genellikle

sistem ihtiyacnn tamamn tek kazan yerine, birden fazla sayda kazan ile karlamak, iletme esneklii ve dk

kapasitelerde alma hali gz nne alnrsa verim asndan stnlk salar. Sistemde kullanma scak suyu

retimi de varsa; boyleri stmak iin ayr bir kalorifer kazan kullanlmas, yani stma amal kazanlarla kullanma

scak suyu amal kazanlar ayrmak hem iletme kolayl, hem de kazan verimleri asndan son derece

avantajldr. Yedeklemek iin kazanlar birbirine vana ile balanmaldr.

Buhar kazanlarnn, scak su kazanlar ile karlatrlmasnda, sl verim asndan yaygn olan bir yanlg

mevcuttur. Buhar kazanlarnn, scak su kazanlarna gre daha yksek verime sahip olduu zannedilmektedir.

Halbuki tam tersine, ayn kapasitede dk olan baca scaklna bal olarak scak su kazanlar ekonomizrsz

buhar kazanlarndan daha yksek verimlidir. Aynstma yzeyi olan iki kazandan; scak su reten kazan, buhar

reten kazana gre daha fazla kapasiteyi (s retimini) salayacaktr.

Bir kazann iyilii; birbirine ters ynde alan deere baklarak anlalr. Birinci faktr kazann sl

verimidir. Scak su kazanlar iin yakacak cinsine ve konstrksiyona bal olarak verim deerleri % 75 - % 90

arasnda deiir. Bugn, rnein sl verimi % 94 deerine ulaan scak su kazanlar retilmektedir. kinci faktr

birim (m2) stma yzeylerinde retilen ortalama s miktardr. Bu deer klasik kmrl scak su kazanlarnda

6.000 kcal/ h m2 alnrken, baz kazanlarda bu deer 15.000 kcal/ h m2 deerine ulaabilmektedir. Bu deerin

byk olmas ayn kapasitede kazann klmesine neden olmaktadr. Ancak radyasyonlu tip kazanlarda olduugibi; baz kazanlarn birim m2 yzeyinden oluan s fazla olmasna kar, yksek baca scakl nedeniyle sl

verim dmektedir. Ancak satn alma maliyeti de azalmaktadr.

nc faktr ise kazanlarda gaz tarafndaki basn dmdr. Bu deer olabildiince kk olmaldr.

Kazandaki basn dm 5 mmSS deerini ayorsa doal baca ekii ile kazan altrmak zorlaacaktr. Bu

durumda ya yksek basnl brlr kullanmak veya yksek baca kullanmak gerekecektir.

Hem kazan sl verimini, hem de stma yzey ykn yksek tutabilmek, kazan yapmnda iyi bir

teknolojiyi gerektirir. Ancak bunun en ucuz yolu gaz hzlarn arttrmaktr. Dolaysyla bu durumda kazandaki

basn dm artar. Bunu karlamak iin de yksek basnl brlr kullanmart olur. Bu tip kazanlara ticari

olarak iyi bir zellikmi gibi kar basnl kazan ad verilmektedir. Aslnda kar basnl kazan, yksek basn

kayb olan kazan demektir. Bu tip kazanlar yksek grlt seviyesi, yksek elektrik enerjisi sarfiyat ve yksek

Sayfa - 1


2/10


scaklktaki baca giri scakl ile avantajlarn derler. Yakt ve elektrik tketimleri fazladr. Sonu olarak

gerekten iyi bir kazan; sl verimi yksek, stma yzeyi optimum seilmi ve basn kayb az olan bir kazandr.

Scak Su Kazan Tipleri

Uygulamada ok sayda fark tipte scak su kazan vardr. Scak su kazanlar malzemesine yanma odas

ekline ve genel formuna bal olarak aadaki gibi gruplara ayrlabilir.

1. Dkm kazanlar

1.1. flemeli brlrl dkm kazanlar

1.2. Atmosferik brlrl dkm kazanlar

2. elik kazanlar

2.1. Yarm silindirik elik kazanlar

2.2. Silindirik elik kazanlar

2.3. Radyasyon tipi elik kazanlar

2.4. Doal gaz iin yaplm zel kazanlar (zel alamdan retilen, konveksiyon yzeyi fazla, dk

s

cakl

k

s

tmas

nda youma yapmayan, yksek ocak s

cakl

na dayan

kl

kazanlar). Buradakazan konstrksiyonlar zerinde durulmayacaktr.

Dkm Kazanlar

Dkm kazanlar scak su ve alak basnl (0,5 at) buhar retiminde kullanlabilirler. Bu kazanlarda

iletme basnc 4 6 kg/ cm2 deerindedir.

Fosil yaktlar esas olarak karbon ve hidrojenin bileiminden olumutur. Yakt iindeki hidrojenin orannn

yksek olmas duman gazlar ierisindeki su buhar oran ve dolaysyla su buharnn youma noktas

scaklnn yksek olmasn gerektirir. Duman gaz ierisindeki su buhar ve su buharnn youma noktas

scakl ayn zamanda yanma iin gerekli hava fazlalna baldr. Hava fazlal ne kadar dkse su buharnn

youma noktas scakl o kadar yksektir. Bu durumda, dumandaki su buhar oran ykselir. Dier taraftan ise

hava fazlalnn dk olmas kazan verimini pozitif ynde etkiler. Hava fazlal dkse kazan verimi yksek,

yakt tketimi az olmaktadr. flemeli yakma sistemlerinde ekonomik nedenlerle mmkn olduu kadar dk

hava fazlal amalanr. Fakat bu dier taraftan daha yksek bir su buhar youma noktas scaklna neden

olur.

Dkm kazanlar genellikle dilimler halinde retilir ve bu dilimler kk kazanlarda fabrikada, byk

kazanlarda yerinde monte edilerek kullanma hazr hale getirilirler. Kazanlarn dilimli olmasnn nemli avantajlar

vardr. Birincisi inaat srasnda kazan dairesinin ncelikle tamamlanmas ve kazann inaatn banda kazan

dairesine sokulmas gerei ortadan kalkar. Dilimli dkm kazanlar istenildii zaman dilimler halinde kazan

dairesine sokulabilir veya kartlabilir. kincisi herhangi bir kapasite artrm, basite dilim ilavesiyle

gerekletirilebilir.

Dkme dilimli kazanlarda gaz gei kesitlerinin ve kanatlarn oluturulmasnda basn dnme dikkat

edilmelidir. Gei kesitleri dar ve kanatlar fazla ise basn dm fazladr. Bylece kazanlar ancak yksek

basnl brlrlerle altrlabilir. Ayn kapasitede basn kayb fazla olan kazan, basn kayb az olan kazana

gre daha kk ve ucuz olacaktr. Buna karlk kullanlacak yksek basnl brlrlerde, basn kayb ile orantl

olarak (yaklak 4 misli) daha fazla g harcanacaktr. Yani yatrm maliyetinde elde edilen avantaj iletme

giderleri ile kaybolacaktr. Ayrca ortaya kan ses problemini ve bunun zm iin ilave susturucu yatrmlarn

unutmamaldr.

Dkme dilimli kazanlarda tip deimedike gaz gei kesiti sabittir. Kazana dilim eklendike kazan

direnci artar. Pratik olarak sabit iyi dkm kazan artlarndan biri de 2/ 1 orannn almamasdr. Yani ayn tipkazann maksimum kapasitesi, minimum kapasitesinin iki katn amamaldr.

Sayfa - 2


3/10


Kalorifer kazanlarn karlatrrken gaz taraf basn kayplarna zel bir dikkat gstermek gerekir.

Dkme dilimli kazanlarn katalogda yazan kapasitelerinin, maksimum veya iletme ekonomisi dikkate

alnarak hesaplanan optimum deerlerden hangisini yanstt ok nemlidir. Maksimum deerde belirlenen

kapasitenin karl fazla yakt tketimidir. Dkm kazan katalogunda kazan arl [kg]/ kazan gc [kw] deeri

bulunmaldr. kg/ kw deerinin ykseklii kazan kalitesini gsteren nemli bir faktrdr.

Dkm Kazanlarin Pratik Notlar

a) Dkm kazanlarn kesitleri sabit olduu iin, dilim ekleyerek kazan kapasitesi snrl oranlarda

artrlabilir. Tip deitirmeden, dilim ekleyerek kapasite artrmna zorlanan kazanlarda verim

decek, brlr problemleri ve grlt artacaktr.

Pratik olarak bir dkm kazan: (min. kapasite x 2 max. kapasite) artn salamaldr. Fiyat

ucuzlatmak, az saydaki tip ile yetinmek amac ile kapasite aral geni tutulan dkm kazanlarda

her zaman problem olmutur.

b) Kazanlar mutlaka nden ve kolayca temizlenebilmelidir.

c) Konstrksiyonlar

uzun sre kullanmaya uygun olmal

d

r.d) Ocak hacmi yeterli alev byklne uygun olmaldr.

e) Sv yakt ve doal gaz ayn verimle yakabilmelidir.

f) Doal gaza dnmde hibir deiime gereksinim duyulmamaldr.

g) Doal gaz kullanmnda, duman kanatlarnda kondenzasyonu nleyici nlem alnm olmal ve bu

nlem direnci artrc, sercisi zorlatrc olmamaldr. (Doal gaz kullanldnda, baca gaznda ~

% 18 orannda su buhar oluur. Baca gazndaki yksek orandaki su buhar duman kanatlarndaki

souk yzey ile temas ettiinde youur ve kazan terleme yapar.)

h) Dkme dilimli kazanlar buhar kazan olarak kullanlacak ise, montajda kaynatlm bezir

kullanlmaldr.

Sayfa - 3


4/10


elik Kazanlar

elik scak su kazanlar TS 497 kapsamndadr. Bu standardn 1985/ Nisan basks yarm silindirik ve

silindirik btn elik kazanlar kapsamaktadr. Bu standart kapsamndaki scak su kazanlar iin max.

konstrksiyon basnc 5 kg/ cm2 deerindedir.

Buhar ve kzgn su kazanlar ise TS 377 kapsamndadr ve silindirik formda olmalar gerekir. Bu

konuda Bayndrlk Bakanlartnamelerine ve Birim Fiyat Listelerinde bir eliki sz konusudur. Bu noktaya

zellikle dikkat edilmelidir. Yarm silindirik kazanlar emniyet sifonu ile donatlm dk basnl (0,5 at deerinin

kesinlikle altnda) buhar retimi dnda, buhar kazan olarak kullanlmamaldr. Aksi uygulamalar sonucu, son

yllarda Trkiye de de ok sayda buhar kazan patlamas meydana gelmitir. Prensipte yarm silindirik kazan

scak su kazandr. Buhar ihtiyac varsa silindirik (Sko) kazan kullanlmaldr. Konstrksiyon basnc 5 kg/ cm2

den yksek olan scak su kazanlar da mutlaka silindirik formda olmaldr.

Dk scaklklarda alma halinde souk yzeyler zerinde asit ve su buhar youmas meydana

gelir. Kazanlar abuk rr. Bu olay zellikle fuel oil yakan elik kazanlarn korozyon nedeniyle ksa zamanda ie

yaramaz hale gelmesine yol aar. Bu korozyonun nlenmesi iin kazan s

s

cakl

n

n 55 C den, baca gaz

scaklnn ise 150 C den aa dmemesi gerekir. Bunun iin de 3 veya 4 yollu kartrma vanalar ile

kazandaki su scaklnn yksek tutulmas yaraldr.

Silindirik elik kazanlarda, Trk standartlarna gre, 600 kw gcn zerinde silindirik klhan n hi

olmazsa bir blm dalgal alev borusu eklinde olmaldr. Bylece sl genlemeler kolayca karlanabilir.

elik kazan siparii verirken sl kapasitesi deerinden baka, stma yzeyi deeri de reticiden istenmelidir.

Sayfa - 4


5/10


Kmr Kazanlar

Kmr yaklan yarm silindirik kalorifer kazanlarnda 70/ 76 boru yerine 83/ 89 boru kullanlmaldr.

Kmrl kalorifer kazanlarnda elektrikler kesildiinde ou kez scaklk ykselmekte, hatta baz

durumlarda kaynama olabilmektedir. Bu nedenle kmrl kazanlarda konstrksiyon basnc seilirken kat

yksekliine en az 1 at ilave edilmelidir. Kmrl kazanlarda hava miktarn ve fan kapasitesini belirlerken 1 kg.

linyit iin 13 15 m3/ h hava almak yeterlidir.

Kazan stma yzeylerine kl ve kurum korozyona neden olduundan ve s geiini engellediinden,

ksa srelerde temizlenmelidir.

Istma sezonu sonunda ise duman borular ve dier stma yzeyleri tel fra ile temizlenip, yzeyler

yalanmaldr. Baca balant kanal izolasyonunda telli beyaz cam yn kullanlmaldr.

Kmrn Depolanmas

Kmrler istenilen artlarda depolanmadnda kendi kendine tutuarak yanmaktadr. Bu olayda ana

mekanizma kmrn evresindeki hava ile yava oksidasyonu sonucu ortaya

kan

s

n

n evreye yay

lamay

pbirikmesidir. Burada kmr depolama ykseklii, ynn havalandrlmas ve kmrn nem ierii ana

parametrelerdir.

A) Kmrlkte (kapal depolar)

a- Kmrlkte su sznts ve rutubet olmamaldr.

b- Kmrn depolama ykseklii 1,5 m yi gememelidir.

c- Kmr ierisinde tahta, tala veya odun kalmamaldr. (Yanmay abuklatrr.)

d- Kmrln penceresi srekli olarak ak tutulmaldr. Pencere yoksa havalandrma tesisat

yaplmaldr.

B) Ak arazide

a- stif yaplacak yerin alt tozlardan ve amurdan temizlenmelidir.

b- Ykseklii 1,5 m yi gememelidir.

c- stifler arasnda servis boluu braklmaldr (1,5 m).

d- stifler dzgn yaplmaldr. (Yamur, rzgar vs. gibi d etkenlerin datmamas iin.)

e- stif kenarlarna su kanal almaldr.

C) Kmrler kzrsa, su ile kesinlikle sndrmeye allmamal, snan blgeler darya alnarak

havalandrlmaldr. Sklan su genellikle yanmay artracaktr.

Sayfa - 5


6/10


Doal Gaz Kazanlar

Doal gazn zellii dolaysyla, doal gaz kazanlar dizayn ve konstrksiyonunda baz farkllklar

yaratlmaldr. Bu farkllklar aadaki gibi sralanabilir:

- Doal gaz alevinin radyasyon kabiliyeti az olduu iin, doal gaz kazanlarnda konveksiyon

yzeyleri byk neme sahiptir. Bu yzeyler ok iyi dzenlenmelidir.

- Baca gazlar ierisinde su bahar oran ok yksektir. Bu nedenle, a) Souk yzeylerde youma

olamamas ve korozyonun nlenmesi gerekir. b) Dk scaklk stmasna uygun olmaldr.

Korozyona dayankl zel alaml dkm kazanlar, doal gaz yaklmas halinde scak su kazan

olarak byk avantaj salarlar.

- Zayf radyasyon zelliine bal olarak, ocak scakl yksektir. zellikle elik kazanlarda suyla

soutulmayan yzey braklmamaldr.

- Doal gaz hemen hi kkrt iermedii iin bu tip kazanlarda asit korozyonu daha az nemlidir.

Sadece nitrik asit ve karbonik asit etkilerinden sz edilebilir.

- Doal gaz yak

lmas

halinde duman taraf

nda kurum ve kl olumaz ve periyodik temizlikgereksinimi ortadan kalkar.

- letme ve bakm giderlerindeki azalma dolaysyla doal gaz kazanlarnda en az %2 sl verim

edeeri bir avantaj sz konusudur.

Avrupa da retilen elik doal gaz kazanlarnn konstrksiyonlar tamamen farkl olup, zel alaml

elikten retilmektedir.

Atmosferik Brlrl Doal Gaz Kazanlar

Bu kazanlarda yanma olay dey dorultuda gerekleir ve greceli olarak daha kk bir yanma oras

yeterlidir. Yanma iin gerekli hava doal baca ekii ile salanr. Gaz ile hava karmnn yaklmas atmosferik

yakclarda gerekleir. Gaz yakt normal basnc ile bir lleden geerek yanma orasna flenir. Birincil hava llede

enjeksiyon prensibi ile emilir ve yaktla karr. kincil hava ise baca ekii ile salanr. Bu nedenle yanma odas

alt aktr. kincil hava emiinin etkilenmemesi iin kazan duman k azna gaz akm sigortas denilen zel bir

eleman konur. Atmosferik brlrl kazanlarda hava fazlalk katsays yksektir. Dolaysyla duman gazlarndaki su

buhar youmas kazanda ve bacada daha az olur. Ayrca dkm kazanlarda, konveksiyon yzeylerinde kanat

ve kntlar yaplarak yzey scaklklar ykseltildiinden, youma tamamen nlenebilmektedir. zellikle mevcut

bacalarn kullanlmas gerektii durumlarda atmosferik brlrl kazanlar tercih edilmelidir.

Atmosferik brlrl kazanlar doal ekile altndan sessizdir.

Atmosferik brlrl kazanlarda NOx ve CO emisyonu kontrol, yakma teknii asndan en nemli

problemdir. Bu iki bileenin birden istenilen limitlerin altnda kalabilmesi iin yakcda zel nlemler alnmaldr.

Almanya da 1993 ylnda bu tip kazanlarda NOx snr 200 kg/ kw h ve CO snr 175 mg/ kw h deerindedir.

Ancak Hamburg ve Zrich ok daha dk deerler istemektedir. Atmosferik brlrl kazanlar 700 kw gve kadar

kullanlabilmektedir.

350 700 kw g aralnda zellikle sessizlik istendiinde flemeli brlrl kazanlarla rekabet edebilir.

700 kw zerinde ise flemeli brlr tercih edilmelidir. Bu deerlendirmede esas kriterler ses ve maliyettir.

Yanma teknii asndan her iki tip de edeerdir.

Sayfa - 6


7/10


Atmosferik Brlrl Doal Gaz Kazanlarnda Aranan zellikler

1- Basn Emniyet Dzeni

Bu zelliklerin banda emniyet gelir. Atmosferik brlrl kazanlarda gvenli bir yanma iin gaz

basnc belirli deerlerin altna dmemeli veya stne kmamaldr. Bina giriindeki reglatrden

21 mbar da binaya ve kazana beslenen gaz, kazan giriinde sabit 20 mbar basncnda olmaldr.

Eer bu basn brlr sisteminin ngrd deerin altnda olursa, doal gaz kazan dna, kazan

dairesine yaylr. Memelerden belirli bir basnla pskren gaz evreden birincil havay da emerek

beklere girmektedir. Eer gaz basnc dk olursa memeden kan gaz beke ulamadan evreye

yaylacaktr.

Tam tersine gaz basnc ok yksek olursa, memeden kan gaz jeti ok yksek hzl olacak ve

birincil hava ile istenen n karm salanamayacaktr. Bylece bekteki yanma stabilitesi bozulacak

ve yanmam rnlerin ocakta veya bacada tutumas tehlike oluturacaktr.

Gaz giri basncnn deimesi ile oluan bu istenmeyen durumlarla Ankara da ki uygulamada

karlalmtr. Bu tehlikenin ortadan kaldrlabilmesi iin doal gazl atmosferik brlrl kazanlarda,

a) Normal doal gaz brlrleri, gaz bas

nc

ndaki % 15 deiimde al

abilir. Bas

nc

n daha fazladmesi ve artmas yangn riski oluturur.

b) Dk basn emniyet dzeni bulunmaldr. (Doal gaz basnc 10 mbar n altna dtnde

dk basn presostad gaz devresindeki valfi kapatr. Bylece doal gazn kazan dairesine

dalma tehlikesi nlenir.)

c) Yksek basn reglatr bulunmaldr. (LPG kullanldnda 100 mbar a, doal gaz

kullanldnda ise 50 mbar a kadar olan basn artlarn dzelten bir reglatr sistemi gaz

basncn istenen deerlere drr. )

2- ift Manyetik Ventil

Kapasite ne olursa olsun, yanmaya gnderilen gaz kontrol eden manyetik ventillerin says iki

olmaldr. Bu ventillerden herhangi birinde arza olursa gaz devresi kapanmal ve arza sinyali

vermelidir.

3- Otomatik Ateleme ve yonizasyon le Alev Kontrol

Ateleme sisteminin otomatik olmas gerekir. en ok bilinen ateleme sistemi pilot alev

kullanlmasdr. Ancak bu yntemde nemli lde gaz tketimi sz konusudur. Modern doal gaz

kazanlarnda otomatik ateleme sistemi mevcut olup, bu sistem gaz verilmeden 10 sn gibi ksa bir

sre nce devreye girer. Yanma iyonizasyon ile kontrol edilir.

4- Dk Kirletici Emisyonu

evre kirlilii ynnden atmosferik brlrl kazanlarda atmosfere atlan en tehlikeli yanma rnleri

azotoksitler (NOx) ve karbonmonoksitler (CO) gazlardr. Dier kirletici emisyonlar bu kazanlarda

sz konusu deildir. CO insan sal iin, NOx ise hem insan sal hem de bitki rts iin

tehlikeli ve zararl maddelerdir. Atmosferik brlrl doal gaz kazanlarnn baca gazlar iinde bu

rnlerin bulunabilecei en yksek deerler snrlandrlmtr. Bu snrlar Almanya da DIN

tarafndan NOx = 175 mg/ kw h, CO = 100 mg/ kw h eklindedir. yi bir doal gaz kazannn Mavi

Melek amblemine sahip olabilecek emisyon deerlerine inmi olmas gerekir.

Sayfa - 7


8/10


5- Uygun Bir Otomatik Kontrol Sistemi

Deien d scaklk artlarna ve deien iletme artlarna gre kazan kapasitesini otomatik olarak

ayarlayan ve verimi srekli optimum noktada tutan bir otomatik kontrol sistemi bulunmal dr. Bu

sayede yl boyunca en az yaktla en fazla konfor salanm olur. stanbul da stma mevsiminde d

hava scakl (+ 17 C) ile (-3C) deerleri arasnda (toplam 20 C) deimektedir. Oysa d hava

scakl gnde (2 C) ile (14 C) deiebilmektedir. (Ortalama 7 C) sonuta otomatik kontrol 7/ 20 =

% 35 orannda yakt sarfiyatn ve konforu etkilemektedir.

6- Uzun mr Ve Yksek Kaliteli Malzeme

zellikle doal gaz sz konusu olduunda, youan nemin yaratt korozyona dayankl kaliteli

malzemeden yaplm, uzun mrl kazan kullanlmaldr. Bu adan, iyi dizayn edilmi dkm

kazanlar byk avantaj salamaktadr.

7- Dk Scaklk Istmasna Uygunluk

stanbul ikliminde kazan suyu ortalama s

cakl

~ 55 C dir. Kazan yap

s

35 C su s

cakl

nakadar kondenzasyon olumayacak konstrksiyonda olmaldr. Dk scaklk stmas ayrca

ekonomi ve konfor salayacaktr.

8- Yksek Isl Verimstenilen lde yakttan ekonomi salanabilmesi iin, kazan sl veriminin yksek olmas gerekir.

Yksek verimli kazanlarda baca gaz scakl dktr ve kazan yaltm kusursuzdur.

flemeli Brlrl Doal Gaz Kazanlar

flemeli brlrl kazanlarda su ile evrili kapal bir yanma odas sz konusudur. Gerekli hava cebri

olarak fanla temin edilir ve yksek basnl brlr kullanldnda ocakta kar basn ad da verilen art bir basn

oluur. Brlr ve yanma odas birbirine uygun olmaldr.

Gaz yollarnn direnci fazla olan kazanlarda nemli bir problem ilk ateleme srasnda ortaya kar. lk

kalkta ocakta ani snan gazlarn skmas ile normal alma basncnn 6 misli mertebesinde basn olur ki, bu

kazanda titreim ve sarsntlara yol aar. Bu nedenle bu tip kazanlarn dk alev balangl brlrler ile

donatlmas veya iki kademeli brlr kullanlmas gereklidir.

Doal gazl kazanlarda asl s geii konveksiyon yzeylerinde gerekleir. Yzeyler zerinde youma

olmamas iin kazan su scaklnn 55 C nin altna dmemesi gerekir. zel alaml dkm kazanlar duman

tarafndaki youma dolaysyla ortaya kan korozyona dayankldrlar. Ayrca kazan konstrksiyonu nem

kazanmaktadr.

Dkm doal gaz kazanlarnda, otomatik kontrol sistemi ile stma sisteminde yk azaldka kazan suyu

scakln ve yaklan yakt miktarn (oransal olarak) azaltmak mmkn olmaktadr. Bylece dk ykler de hem

yakt tketimini azaltmak hem de kazan verimini ykseltmek mmkn olabilmektedir. Halbuki normal olarak d k

yklerde almada kazan verimi azalr.

Klasik tip elik kazanlarda youmann nlenmesi iin kazan su scakl yksek tutulmaldr. Bu amala,

stma sisteminde, 3 veya 4 yollu otomatik kartrma vanalar ve kontrol paneli kullanarak kazan su scakl hep

90 C de tutulurken, sisteme gnderilen su scakl yke gre deitirilmelidir. Bu koullarda youma nlenirken

verim decek, yakt tketimi artacaktr.

Sayfa - 8


9/10


Doal gazda kullanlacak elik kazanlarda aadaki zellikler aranmaldr.

1) zel alam elikten imal edilmelidir.

2) Doal gaz yakmak zere dizayn edilmi olmaldr. (Her kazanda doal gaz yaklabilir. Ancak mr,

verim ve gvenlik nedeniyle yeni konstrksiyonlar yaplmtr.)

3) Youmann nlenmesi iin kazan su scakl, sistemde 3 veya 4 yollu otomatik kontroll kartrma

vanalar kullanarak, yksek tutulmaldr.

4) zellikle birinci geite duman borular aynaya kaynak edilmeli ve boru ularndaki fazlalklar tra

edilmelidir.

5) Kazan tamamen szdrmaz olmal, duman kutusu kapaklar zel conta ile donatlmaldr.

6) Duman borular kk kesitli olmal, ilerine trblatr yerletirilmelidir.

7) Brlr adaptr ve kapaklar refrakter malzeme ile kaplanmal ve duman kapaklar ayrc scakla

dayankl malzeme ile sya kar yaltlmaldr.

Duvar Tipi Kombi Cihazlar

Doal gazl kat kaloriferi uygulamalarnda kullanlan s retim cihazlarndan biri de duvar tipi kombi

cihazlardr. Duvar tipi ofben prensibi ile alan kombi cihazlarnda hem stma scak suyu hem de kullanma

scak suyu birlikte retilir.

Cihazlar atmosferik brlrl olup, stma ve s deitirgeci yzeyleri paslanmaz elik, bakr veya bronz

malzemelerden yaplabilmektedir. ekil olarak ofbenlere benzer ve duvara aslarak monte edilirler. Bu cihazlarn;

Avantajlar

a- Alternatiflerine gre ucuzdur.

b- Hem stma hem de kullanma suyu salamak ayn zamanda olasdr.

c- Duvara monte edildii iin az yer kaplar.

d- Sirklasyon pompas ve kapal genleme tank zerindedir.

Dezavantajlar

a- mrlerinin 3 5 yl gibi ksa olmas.

b- Servis ve yedek para giderlerinin fazla olmas (her stma mevsimi sonunda baz para

deiikliklerine ihtiya gstermesi).

c- Kapasitelerinin snrl olmas (genellikle 20.000 kcal/ h).

d- Verimlerinin daha dk olmas.

e- Otomatik kontrol sistemlerinin snrl olmas.

f- Tam gvenlik sistemine sahip olmamas.

g- 2 kata kadar olan binalarda kombi cihaz daha pratik olabilir. Ancak 3 kat ve daha fazla katl

yaplarda servis skl, baca problemleri ve binann yangn gvenlii asndan merkezi sistem daha

doru zmdr. zellikle yangn gvenlii asndan ok katl yaplarda kombi cihaz kullanlmas

ciddi riskler oluturacaktr.

ofbenlerin ekonomik mrnn 8 10 yl olduu ve gnde yarm saat kullanldklar dnlrse, stma

mevsiminde gnde ortalama 20 saat alan kombi cihazlarn mrlerinin cihaz kalitesine ve kullanma bal

olarak 3 5 yl olmas doaldr.

Sonu olarak, duvar tipi ofben prensibi ile alan kombi cihazlar en fazla 2 veya 3 katl yaplarda,kazan monte edilecek yeri olmayan 80 100 m2 daireler iin dezavantajlarna ramen pratik olmaktadr.

Sayfa - 9


10/10


Kazanlarn Dnm

Mevcut sv ve kat yaktl kazanlarn doal gaz yakar hale dntrlmesi veya yeni bir doal gaz kazan

ile deitirilmesi mevcut kazann yana, durumuna, boyut ve tipine baldr.

Aadaki durumlarda kazann deitirilmesi daha iyi olacaktr:

1- Sistem iin ok byk veya ok kk ise,

2- Mekanik durumu zayf ise,

3- mrnn sonuna yaklam ise,

4- Uygun bir brlr bulunmayacak tipte ise,

5 yandan byk elik kazanlarda, yarm silindirik ve radyasyon tipi kazanlarn doal gaza

dntrlmesi yerine, yeni bir dkm doal gaz kazan ile deitirilmesi daha uygundur.

350 kw gcn altndaki kazanlarn da dntrlmesi yerine atmosferik kazanlarla deitirilmesi daha

ekonomiktir. Bu durumda ayr

ca baca problemleri ile de kar

la

lmayacakt

r.Sonu:

a- Mevcut kazanlarn doal gaz a dnm iin yaplacak masraflar yeni bir kazan bedelinin

% 20 30 u mertebesindedir.

b- Bu kazanlarn mr de doal gaz kullanldnda 3 5 yl mertebesinde olacaktr.

c- Bu sre ierisindeki mevcut kazanlarn fazladan yakt yakt miktar ise yaklak olarak yeni bir

bedeli kadar olacaktr. Buna gre klasik kazanlarn doal gaz dnmnn 3 5 yl sonraki

maliyeti, yeni kazan almaya gre ortalama 2,5 kat daha pahal olacaktr.

d- Bu sre ierisinde bakm ve tamir masraf yaplacak, arza nedeniyle stmada kesintiler

olabilecektir.1

KAYNAKLAR1- Issan almalar No: 70 Kalorifer Tesisat ISISAN2- Kalorifer Tesisat Proje Hazrlama Teknik Esaslar, Yayn No: 84 TMMOB MAKNA MHENDSLER

ODASI

Sayfa - 10

sicak su kazanlari hakkinda genel bilgiler

Documents