1

Sigurimet Shoqërore Skema Publike VS. Fondeve Private

Punuan: Eralda Sado Briselda Fejzaj

MSH K&A 2011

2

Të investojmë në skemën publike apo në fondet private të pensioneve?

3

Përmbajtja

Fondet private kundrejt skemës publike të pensioneve

Cilat janë problemet e skemës publike të pensioneve dhe sfidat e fondeve private?

Çfarë sugjerohet?

4

ShembullIndividi mashkull me iniciale A.B

(65 vjeç) me një pagë mesatare 32,075 lekë, ka kontribuar në skemën publike për pension me 21.6 % të pagës bruto.

A.B dëshiron të dijë sa do të përfitoj nga skema publike dhe sa do të përfitonte nëse do të kishte investuar në fondet private?

5

Investimi në skemën publike

Pensioni=përfitimi bazë+1% *Numrin e viteve të sigurimit*bazën e vlerësueshme

Pensioni=10,690+1%*35*(537.5)/12

=18,813 lekë

6

Investimi në fondin privat të pensionit 0 35 58

[FVA]=shuma e kotributit muojor[C]*Faktori i vlerës së ardhëshme [FVIFA(4%; 35 vjet)]=(21.6%*32,075*12)*73.6522=6,123,326 leke

PVA=B*PVIFA[4%; 23 vjet]=>B=PVA/PVIFA(4%; 23 vjet) = 412,156/ lekë në vit/12muaj= 34,346 lekë

C(kontributi)=6,928 lekë B(përfitimi)= 34,346 lekë

Periudha kontributive C lekë

Periudha e përfitimit B lekë

Mosha 65 vjeç kur A.B. del në pension

Jetëgjatësia mesatare e meshkujve 88-vjeç

7

Krahasimi

Përfitimet nga fondi privat= 34,346 leke

Përfitimi ngs skema publike=18,813 leke

Diferenca prej: 15,533 leke

8

Arsyet përse skema publike është jo efiçenteProblemet e skemës pay-as-you-go: raporti kontribues /përfitues është i

ulët

Të ardhura mesatare të ultaNorma e lartë e papunësisëEvazioni fiskalEmigrimi

2008 2009 2010 optimali0

2

4

1.34 1.55 1.52

3.07

raporti kontribues/perfitues

9

Sfidat e fondeve të pensionitSistemi financiar jo shumë i

zhvilluarIntegrimi i dobët i ekonomisë sonë

në ekonominë globaleNiveli i lartë i varfërisë dhe nivlei i

ulët i pagaveMungesa e traditës dhe vetëdijes

shoqërorePërpjekje jo efiçente nga fondet

private për të promovuar shërbimetTradita ku fëmijët kujdesen për

prindëritMungesa e besimit –skemat

piramidale’97

10

Sugjerim

Libleralizimi i skemës do ti jepte mundësi çdo

individi që të zgjidhte ku të investonte për të

ardhmen e tij

11

Pyetje? Sugjerime? Faleminderit!