silindirler ve kompresyon testi - barış danacıoğlu
TRANSCRIPT
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Dersin okutmanı : Ömer Faruk Başay
Barış DANACIOĞLU
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİLİNDİRLER VE KOMPRESYON TESTİ
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİRLER
• Silindire genel bir bakış• Silindir renk kodları• Silindir diziliş
konfigürasyonları• Piston düzeneği• Külbütör kısmı• Silindir içerisinde gerçekleşen
4 stroke• Oluşabilecek Arızalar
KOMPRESYON TESTİ
• Kompresyon• Yanma sonu basıncı• Kompresyon testinin
amacı• kompresyon testinin
otomatik olarak yapılışı• kompresyon testinin
manuel olarak yapılışı
SUNUNUN İÇERİĞİ
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Sİlİndİre genel bİr bakış
Silindir BaşıÜzerinde buji ve
valf mekanizmalarını bulunduran kısımSilindir Bloğu
Silindir içerisinde pistonun hareket
ettiği kısımSilindir EteğiSilindirin motor
bloğuna bağlandığı bölge
Silindir GömleğiPiston
segmanlarının silindir içerisinde taradığı silindir
yüzeyi
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR RENK KODLARI
- Rocker box ve buji arası
- Gri veya boyalı değilse Kısa paso buji- Sarı boyalı ise Uzun paso buji
-Silindir bloğu
- Gri veya boyalı değilse Standart çelik - Turuncu boyalı ise Krom kaplı - Mavi boyalı ise Nitrit hardened - Yeşil boyanmış ise Çelik silindir 0.010” oversize - Sarı boyanmış ise Çelik silindir
0.020” oversize
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ KONFİGÜRASYONLARI
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ KONFİGÜRASYONLARI
SIRA MOTOR
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ KONFİGÜRASYONLARI
V MOTOR
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ KONFİGÜRASYONLARI
BOKSÖR MOTOR
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ KONFİGÜRASYONLARI
RADYAL MOTOR
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Piston başı ; silindir içerisindeki gazlarla devamlı temas halinde bulunan piston bölgesidir. Yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalır.
Kompresyon segmanı ; Pistonun üst bölgesinde silindir içerisindeki gazların pistonun alt bölgesine geçmesini engeller, piston üzerinde iki tane bulunur.
Yağ kontrol segmanı ; Pistonun üst ölü noktadan alt ölü noktaya hareketi esnasında silindir gömleği üzerinde bulunan yağı sıyırıp yanma odasına yağ geçişini engeller.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Piston pimi ; piston kolu ile piston bağlantısını sağlayan elemandır.
Pim segmanı ; piston piminin yerindenn çıkmasını engelleyen elemandır.
Piston eteği ; pistonun devamlı yağlama yağıyla temasta olan bölümüdür
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Piston kolu ; krank mili ile olan güç alış verişini sağlar. Hem basma hemde çekme kuvvetlerine maruz kalan motor parçasıdır. Güç, egzoz ve kompresyon stroklarında basma, emme stroğunda çekme kuvvetine maruz kalır.
Piston kolu yatakları ; piston kolu ile krank milinin birbirleriyle olan sürtünme sonucu hasar görmesini engeller. Motor revizyonu sırasında değiştirilir.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Üst ölü nokta ; Pistonun silindir içerisinde çıkabileceği en üst noktadır.
Alt ölü nokta ; Pistonun silindir içerisinde İnebildiği en alt noktadır.
Piston deplasmanı ; Alt ölü nokta ile üst ölü nokta arasındaki doğrusal mesafe.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Külbütör kısmı
KÜLBÜTÖR KISMINI OLUŞTURAN PARÇALAR
- Supaplar ; Silindir içerisine hava giriş çıkışının kontrolünü sağlayan elemanlardır.
- Supap yayları ; Supapların kapalı olması gerektiğinde dış yay oturağına uyguladıkları kuvvetle supapların kapalı kalmasını sağlayan elemanlardır.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Külbütör kısmı
KÜLBÜTÖR KISMINI OLUŞTURAN PARÇALAR
-Valf kılavuzu ; Supapların istenilen doğrultuda hareket etmesini sağlayan, supabın hareketine kılavuzluk eden elemanlardır. Ayrıca, silindir başında supabın hareketinden dolayı oluşabilecek aşınmaları da engellerler.
-Rocker arm ; moment kolu görevi görerek push rod vasıtasıyla kam milinden alınan kuvvetin supaplara iletilmesini sağlar.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4 STROKE
1 ) Emme Zamanı :
- Emme supabı açık.
- Egzoz supabı kapalı.
- Piston ÜÖN dan AÖN ya hareket eder.
- Yakıt hava karışımı silindir içerisine
alınır.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
2 ) Sıkıştırma zamanı :
- Emme supabı kapalı.
- Egzoz supabı kapalı.
- Piston AÖN dan ÜÖN ya hareket eder.
- Silindir içerisinde yakıt hava
karışımı vardır.
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4 STROKE
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
3) Güç zamanı :
- Emme supabı kapalı.
- Egzoz supabı kapalı.
- piston ÜÖN dan AÖN ya hareket eder.
- yakılan yakıt hava karışımının enerjisi piston vasıtasıyla krank miline aktarılır
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4 STROKE
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
4) Egzoz zamanı :
- Emme supabı kapalı.
- Egzoz supabı açık.
- Piston AÖN dan ÜÖN ya hareket eder.
- Yanmış hava yakıt karışımı silindir içerisinden dışarı atılır.
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4 STROKE
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Oluşabilecek arızalar
SİLİNDİR ÜZERİNDE OLUŞABİLECEK ARIZALAR
- Subab ayarında bozukluk
- Kompresyon segmanında kaçak (segman arızalı veya silindir gömleği çizik)
- Motorun yağ yakması sonucu bujilerde ateşleme sorunu (yağ kontrol segmanı yıpranmış, buji ateşlemesinde sorun teşkil eder)
- Silindir üzerinde çatlak
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
kompRESYON TESTİ
KOMPRESYON
Emme zamanında silindir içine alınan gazın, sıkıştırma zamanı sonunda yanma odasında oluşturduğu basınca sıkıştırma veya kompresyon basıncı (motor kompresyonu) denir.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
Güç zamanında karışımın yanmasıyla meydana gelen basınca yanma sonu basıncı denir. Yanma sonu basıncı, kompresyon basıncının yaklaşık dört katıdır.
YANMA SONU BASINCI
X 4 =
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
KOMPRESYON TESTİNİN AMACI
Silindir içerisinde piston kompresyon segmanlarında, supaplarda veya silindir bloğunda kaçak olup olmadığını tespit etmek .
Eğer kompresyon değerleri motor revizyon el kitabında belirtilen minimum değerin altında ise motorda aşağıda belirtilen olumsuzluklar gözlenebilir :
1.Motorda güç düşüklüğü2.Fazla yakıt harcaması3.Fazla yağ harcaması4.Kapışta yetersizlik5.Rölanti ve ağır yük altında tekleme6.Motorun ilk harekete geçmesinde güçlük
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
KOMPRESYON TESTİNİN OTOMATİK OLARAK YAPILIŞ
1- Motor çalışma sıcaklığına ulaşana kadar çalıştırılıp durdurulur ve silindir duvarlarının düzgün bir şekilde yağlanması sağlanır.
2-Bujilerin kabloları çıkarılır ve topraklama yapılır.
3-Ateşleme sırasına göre ilk buji sökülüp yerine kompresyon test cihazı takılır.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
KOMPRESYON TEST CİHAZI VE BAĞLANTI ŞEKLİ
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
4-Motor starteri kullanarak en az 4 devir dönmesi sağlanır.
5-Test cihazından okunan en yüksek değer not edilir ve cihazın havası boşaltılır. Bu işlem diğer silindirlere de uygulanır.
6-Tüm silindirlerin kompresyon değerlerinin toplanıp silindir sayısına bölünmesi ile ortalama silindir kompresyon değeri bulunur.
Eğer bir silindir değeri bu ortalama değerin %20 altında ise ya da belirtilen motor tipi için en düşük kompresyon değerinin altında ise, silindirde kaçağın sebebi araştırılır.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
1- Motor çalışma sıcaklığına ulaşana kadar çalıştırılıp durdurulur ve silindir duvarlarının düzgün bir şekilde yağlanması sağlanır.
2-Bujilerin kabloları çıkarılır ve topraklama yapılır.
3-Ateşleme sırasına göre ilk buji sökülüp yerine yalancı buji takılır.
KOMPRESYON TESTİNİN MANUEL OLARAK YAPILIŞ
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
4-Piston üst ölü noktaya getirilir.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
5-Kompresyon test cihazı test yapılacak silindire yalancı buji vasıtasıyla bağlanır.
6-Pervane emniyete alınır.
7-Harici bir hava kaynağı ile 80 psi basınç verilir.
8-pervane dönme yönünün tersine sıkıştırılır, aşağı-yukarı hareket ettirilerek en yüksek basınç değeri görülmeye çalışılır.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
9-Okunan basınç değerinin %20 tolerans sınırı içinde olması gerekir. Elde edilen basınç değeri minimum 64 psi’e kadar kabul edilebilir.
Kaçaklar segmanlardan, supaplardan olabilir. - Eğer kaçak sesi egzoz manifoldundan geliyorsa
kaçak egzoz supabında - Eğer karbüratörden geliyorsa emme supabında
kaçak vardır- Eğer karter hava alığından (vent) hava geliyorsa
kaçak segmanlardadır.
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİSİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Silindirler ve kompresyon testi
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER