sinesosyedad (sinesos) - · pdf filedepinisyon ng termino •adbokasing panlipunan (social...

SINESOSYEDAD (SINESOS)

David Michael M. San JuanPangulo, PSLLF

Convenor, TANGGOL WIKAAssociate Professor, De La Salle University-Manila

Framework ng SINESOSYEDAD/SINESOS

• F i l ip ino b i lang midyum ng adbokas ing panlipunan

• Filipino bilang wika ng midyang popular at mga kilusang panlipunan

• Pelikula bilang interesanteng materyal na panturo at daluyan ng kulturang popular

• Pelikula bilang paraan ng pag-unawa sa iba’t ibang perspektiba, kultura at lipunan

Depinisyon ng Termino

• Adbokasing panlipunan (social advocacy): a n u m a n g p o s i t i b o n g p a g b a b a g o n a itinataguyod ng mga mamamayan para sa kapakanan ng nakararami sa lipunan

• Kilusang panlipunan (social movement): (mga) pangkat ng mga mamamayan na nagtataguyod ng positibong pagbabago para sa kapakanan ng nakararami sa lipunan

Filipino: Wika ng Mayorya

Filipino: Wika ng Midyang Popular

• Ginagamit na ng buong bayan.• Pangunahing wika na rin sa midya.

Filipino: Wika ng Mabulas na Diskursong Panlipunan

• www.bayan.ph• www.pinoyweekly.org• http://altermidya.net/• http://tudlaproductions.org/

Filipino: Mabisang Midyum ng Adbokasing Panlipunan

• arkibongbayan.org

Filipino: Mabisang Midyum ng Adbokasing Panlipunan

Mga Sangandaan ng Filipino at Adbokasing Panlipunan

• Mga awit ng/sa protesta• Tulansangan; tulagalag• Posisyong papel, resolusyon, manipesto,

praymer ng mga kilusang panlipunan• Teatrong panlansangan• Mga pelikulang may kabuluhang panlipunan

( s o c i a l re l e va n c e ) a t n a g p a p a t a a s s a kamalayang panlipunan (social consciousness)

Milenyal: Henerasyong Mas Biswal

• Maikli ang attention span lalo na sa lektura• Ipinanganak sa panahong napapaligiran na sila

ng gadget atbp. (digital natives sila)• (Medyo) tamad magbasa ng teksto• KAYA, mabisang materyal na panturo sa kanila

ang mga pelikula

Konseptong 4L

• LABAS sa de-kahong preskripsyon ng DepEd• LAGPAS sa tipikal na iniisip nating kaya ng mga

estudyante• LUBOG sa realidad ng lipunang Pilipino• LAYA ang hanap para sa sar i l i , kapwa,

komunidad, at bayan

Mga Materyal na Panturo sa Pelikula

• Sound track• Script• Banghay/Naratibo• Buod at/o Sinopsis• Mga Eksena (Shot)/Larawan mula sa pelikula• Movie poster• Trailer• Video clip ng eksena• Movie review (na video rin)

Aktibidad Kaugnay ng Panonood ng Pelikula

• Pagtatala ng talasalitaan mula sa pinanood• Pagsusuri sa mga diyalogo• Pagbubuod; paglikha ng sinopsis• Pagsusuri sa movie poster• Pagsusuri sa mga eksena• Prediksyon batay sa trailer• Pagsasadula ng ilang bahagi ng pinanood• Pagsulat ng suring-pelikula/rebyu• Paghahambing ng realidad at sining (pangyayari sa totoong

buhay at pelikula; real at reel)• Panel discussion, forum etc. sa isyung panlipunan• Paglikha ng music video ng soundtrack ng pinanood

Panel discussion, forum etc.sa isyung panlipunan

• Kayo’y mga kasapi ng Kaunlaran para sa Bayan, i sang NGO na nakapokus sa pag lutas ng kahirapan sa mga komunidad sa probinsya. Pagkatapos panoorin ng klase ang pelikulang “Oro,” magsasagawa kayo ng panel discussion hinggil sa mga suliraning kinakaharap ng mga s m a l l - s c a l e m i n e r s a b a n s a ( g a y a n g pagsasamantala ng mga “buyer”; korapsyon ng ilang ahensya ng gobyerno, kahirapan atbp.). Gagamitin ninyong lunsaran ng talakayan ang ilang eksena sa pelikula. Ihahambing n’yo ang mga eksena nito sa totoong buhay.

Paglikha ng Music Video

• Kayo’y mga music video producer para sa MTV Philippines. Bilang pakikiisa sa Buwan ng Wika ay naatasan kayong lumikha ng music video na ipapalabas sa Agosto, tungkol sa Noli Me Tangere a t E l F i l i b u ste r i s m o . G a g a m i t i n n i ny o n g soundtrack ang “Walang Hanggang Paalam” ni Joey Ayala. Lalamnin ng music video ang isang m a d a m d a m i n n g u n i t m a y k a m a l a y a n g panlipunang overview hinggil sa mga nobela ni Rizal. Maaari ninyong paghalawan ng inspirasyon ang ilang eksena sa pelikulang “Jose Rizal” ni Marilou Diaz-Abaya.

Pagsulat ng Komparatibong Rebyu

• Kayo’y mga journalist na inimbitahan sa premier screening ng pelikulang “Heneral Luna” a t “ E l L i b e r t a d o r .” S u s u l a t k a y o n g komparatibong rebyu gamit ang dulog na Marxista at Formalista. Ang inyong rebyu ay di dapat humigit ng 1,000 salita.

Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan

• Panonood (PD): Naipahahayag ang sariling pakahulugan sa kahalagahan ng mga tauhan sa napanood na pelikula na may temang katulad ng akdang tinalakay

• PD (kaugnay ng Pabula): Nailalarawan ang isang kakilala na may pagkakatulad sa karakter ng isang tauhan sa napanood na animation

• PD (kaugnay ng maikling kuwento): Nasusuri ang isang dokyu-film o freeze story

• PD (kaugnay ng proyektong panturismo): Naibabahagi ang isang halimbawa ng napanood na video clip mula sa Youtube o ibang website na maaaring magamit

• N OT E : H I N D I TA L AG A KO M P L E TO A N G D I WA N G KOMPETENSI SA ITAAS…


• PD (kaugnay ng epiko): Nasusuri ang isang indie f i lm ng Kabisayaan batay sa mga elemento nito

• PD (kaugnay ng maikling kuwento): Nasusuri ang isang dokyu-film o freeze story batay sa ibinigay na mga pamantayan


• PD: Nasusuri ang nilalaman ng napanood na dokumentaryo kaugnay ng tinalakay na mga tula/awiting panudyo, tugmang de gulong at palaisipan

• PD (kaugnay ng sanaysay): Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal na konteksto ng napanood na dulang pantelebisyon


• PD: Nasusuri ang damdaming namamayani sa m g a t a u h a n s a p i n a n o o d n a d u l a n g pantelebisyon/ pampelikula

• PD: Nai la lahad ang sar i l ing sa loobin at d a m d a m i n s a n a p a n o o d n a b a h a g i n g telenobela o serye na may pagkakatulad sa akdang tinalakay


• PD: Nakikilala ang bugtong, salawikain, sawikain o kasabihan na ginamit sa napanood na pelikula o programang pantelebisyon

• PD (kaugnay ng epiko) : Nauur i ang mga pangyayaring may sanhi at bunga mula sa napanood na video clip ng isang balita

• PD: Naiisa-isa ang mga hakbang ng pananaliksik mula sa video clip na napanood sa Youtube o iba pang pahatid pangmadla


• PD: Naiuugnay ang tema ng tinalakay na panitikang popular sa temang tinatalakay sa napanood na programang pantelebisyon o video clip


• PD: Nasusuri ang isang programang napanood sa te l eb i syo n ayo n sa i t i n a kd a n g m ga pamantayan

• Pagsulat (PU): Nagagamit sa pagsulat ng isang dokumentaryong pantelebisyon ang mga ekspresyong nagpapakita ng kaugnayang lohikal


• Pag-unawa sa Binasa (PB): Nasusuri ang napanood na pelikula batay sa: paksa/tema; layon; gamit ng mga; salita; mga tauhan

• Paglinang ng Talasalitaan (PT): Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang ginagamit sa mundo ng pelikula


• PD: Naihahayag ang sariling pananaw tungkol sa mahahalagang isyung mahihinuha sa napanood na pelikula

• Pagsasalita (PS): Naipaliliwanag ng pasulat ang mga kontrad i ksyon s a n ap an ood n a p e l i ku l a s a pamamagitan ng mga komunikatibong pahayag

• PU: Nasusulat ang isang suring-pelikula batay sa mga itinakdang pamantayan

• W i k a a t G r a m a t i k a ( W G ) : N a g a g a m i t a n g kahusayang gramatikal (may tamang bantas, baybay, magkakaugnay na pangungusap/ talata sa pagsulat ng isang suring- pelikula


• PD: Naibabahagi ang nadarama matapos mapanood ang isang music video na may temang katulad ng aralin

• PD: Napaghahambing ang mga pangyayari sa napanood na teleserye at ang kaugnay na mga pangyayari sa binasang bahagi ng akda

• PD: Nailalahad ang sariling karanasan o karanasan ng iba na maitutulad sa napanood na palabas sa telebisyon o pelikula na may temang pag-ibig, gaya ng sa akda

• PD: Naibabahagi ang isang senaryo mula sa napanood na teleserye, pelikula o balita na tumatalakay sa kasalukuyang kalagayan ng bayan


• P D ( k a u g n a y n g m a i k l i n g k u w e n t o ) : Naihahambing ang ilang piling pangyayari sa napanood na telenobela sa i lang pi l ing kaganapan sa lipunang Asyano sa kasalukuyan

• PD (kaugnay ng nobela) : Nasusur i ang pinanood na teleseryeng Asyano batay sa itinakdang pamantayan


• P D ( k a u g n a y n g m a i k l i n g k u w e n t o ) : Napaghahambing ang kultura ng ilang bansa sa Silangang Asya batay sa napanood na bahagi ng teleserye o pelikula


• PD: Napaghahambing ang kalagayan ng lipunan noon at ngayon batay sa sariling karanasan at sa napapanood sa telebisyon at /o pelikula

• PD: Batay sa naririnig/ nababasa sa multimedia, nailalahad ang mga hinaing ng mga piling tauhan na siya ring hinaing ng mamamayan sa kasalukuyan

• PD: Naihahambing ang mga katangian ng isang ina noon at sa kasalukuyan batay sa napanood na dulang pantelebisyon o pampelikula

• PD: Nasusuri ang pinanood na dulang panteatro na naka-video clip


• PD (kaugnay ng nobela): Nabubuo ang sariling wakas ng napanood na bahagi ng teleserye na may paksang kaugnay ng binasa


• PD (kaugnay ng mitolohiya): Nabibigyang-puna ang napanood na video clip

• PD (kaugnay ng anekdota): Naibibigay ang sar i l ing opinyon tungkol sa anekdotang napanood sa Youtube

• PD (kaugnay ng epiko): Nabibigyang-puna ang napanood na teaser o trailer ng pelikula na may paksang katulad ng binasang akda


• PD (kaugnay ng sanaysay): Naibibigay ang sariling reaksiyon sa pinanood na video na hinango sa Youtube


• PD: Nasusuri ang napanood na excerpt ng isang isinapelikulang nobela

• PS (kaugnay ng nobela): Naitatanghal ang iskrip ng nabuong puppet show

• WG (kaugnay ng nobela): Nagagamit ang a n g k o p n a m g a p a n g - u g n a y s a pagpapaliwanag sa panunuring pampelikula nang may kaisahan at pagkakaugnay ng mga talata


• PD: Naiuugnay sa kasalukuyang mga pangyayaring napanood sa v ideo c l ip ang pangyayari sa panahon ng pagkakasulat ng akda

• PD: Naiuugnay ang kais ipang namayani sa pinanood na bahagi ng binasang akda sa mga kaisipang namayani sa binasang akda

• PD: Naipaliliwanag ang pagkakatulad ng mga pangyayari sa napanood na pelikula sa ilang pangyayari sa nobela

• PD: Nasusuri ang aestetikong katangian ng napanood na bahagi ng isinapelikulang nobela

Sine-Sosyedad (SINESOS)• Mga Teorya sa Pagsusuri ng Pel ikulang

Panlipunan• Mga Pangunahing Elemento sa Pagsusuri ng

Pelikulang Panlipunan• Pa g s u l a t n g Ko m p a r a t i b o n g Re b y u n g

Pampelikula*Ang SINESOS ay maaaring gumamit ng dulog na batay sa paksa (thematic) o kaya’y batay sa panahon.

Sine-Sosyedad (SINESOS)Mga Teor y a s a Pa g s u s u r i n g Pe l i ku l a n g Panlipunan• Marxismo• Realismo• Pormalismo• Feminismo

Marxismo• Anu-ano uring panlipunan (social class) ang nasa pelikula?• Paano nagtunggalian ang mga uring panlipunan sa pelikula?• S i n o a n g n a n g - a p i a t i n a p i ; n a g s a m a n t a l a a t

pinagsamantalahan?• Paano inilarawan ang mga karakter: bida ba o kontrabida

a n g n a n g - a p i o i n a p i , a n g n a g s a m a n t a l a o pinagsamantalahan?

• P a a n o b u m a n g o n s a k a a p i h a n o s i t w a s y o n g mapagsamantala ang mga karakter?

• Paano nagsamantala sa iba ang ilang karakter?• Aling uri ang nagtagumpay sa huli?

Marxistang Pagsipat sa“Cesar Chavez”

• Manggagawang migrante versus kapitalista• Tunggalian: pagtutol ng kapitalista sa hiling ng

mga migrante na itaas ang sweldo nila• Bida ang manggagawa• Kampanyang boykot, welga, hunger strike ng

manggagawa• Ginamit ng kapitalista ang pulisya at pambansang

gobyerno laban sa kapitalista (bagamat may kaalyado ring politiko ang mga welgista)

• Nagtagumpay ang manggagawa

Marxistang Pagsipat sa “Avatar”

• Dambuhalang korporasyong mina versus tribong Na’vi• Tunggalian: Pagtutol ng Na’vi sa pagkamkam ng

korporasyon sa kanilang lupain• Bida ang Na’vi at i lang kaalyado ni la (ang mga

“nagtraydor” sa kanilang kauri)• Ginamit ng korporasyon ang pwersang militar at

superyor na armas para gapiin ang Na’vi• Gera ng Na’vi laban sa korporasyon• Tuloy ang laban ng Na’vi bagamat nalupig sila sa round

1

Feminismo• Sinu-sino o anu-anong pwersa ang humahadlang sa

plano o pagtatagumpay ng babaeng karakter?• Paano inilarawan ang mga babaeng karakter: bida ba o

kontrabida ang nang-api o inapi, ang nagsamantala o pinagsamantalahan?

• Pa a n o b u m a n g o n s a ka a p i h a n o s i t w a sy o n g mapagsamantala ang mga babaeng karakter?

• Paano nila sinalansang ang sistemang patyarkal?• Paano sila nagpaalipin sa sistemang patyarkal?• Mapagpalaya ba sa aspektong pangkasarian ang

pelikula?

Feministang Pagsipat sa “Everything About Her”

• Hadlang: kanser• Babae (Vilma): Kontrabidang naging bida• Babae (Angel): Nagpursige sa trabaho• Sinalansang ang sistemang patyarkal sa

p a gt a t a g u m p ay s a c a r e e r ( V i l m a ) , a t pagtataguyod sa pamilya (Angel)

• Mapagpalaya…

Feministang Pagsipat sa “Suffragette”

• Hadlang: kawalan ng karapatang bumoto• Babae: b ida (nagtataguyod ng sar i l ing

karapatan) at kontrabida (sunud-sunuran)• Sinalansang ang sistemang patyarkal sa

pagpoprotesta atbp.• Mapagpalaya…

Realismo

• Paano inilarawan ng pelikula ang mga pangyayari sa totoong buhay?

• Matapat ba ito o subersibo sa realidad?• Paano nito “hinubog” o “minolde” o “iprinisenta”

ang realidad?• Dulog 1: realismo = kapani-paniwala ang mga

karakter at pangyayari (parang totoo, pwedeng totoo)

• Dulog 2: realismo = totoo ang nirereprodyus na imahe sa kamera (realistiko, makatotohanan ang pagsalamin o paglalarawan sa realidad)

Formalismo

• Paano nakatulong o nakasama ang liwanag/ilaw, tunog/sound track, presentasyon ng mga eksena (shot composition), disenyo ng set, (mga) kulay ng eksena, editing ng mga eksena sa kasiningan ng pelikula?

• Paano nakapukaw ng damdamin (o hindi nakapukaw ng damdamin) ang liwanag/ilaw, tunog/sound track, presentasyon ng mga eksena (shot composition), disenyo ng set, (mga) kulay ng eksena, editing ng mga eksena sa kasiningan ng pelikula?

• Paano nagko-complement o nag-aaway-away ang mga nabanggit na elemento?

Formalistang Pagsipat sa “Dagsin”• Melodramatiko ang soundtrack: pinupukaw ang

malalim na hugot ng pangunguli la sa ini ibig, at pagpapahayag ng walang hanggang pag-ibig, gayundin ng kalungkutan sa mga sugat ng kahapon na di mabura-bura.

• Ang tingkad ng kulay ng mga eksena ay nagpapakita rin ng intensidad ng mga emosyon, ng mga tunggaliang tumawid sa iba’t ibang panahon.

• “Art film” ang peg ng pelikula, makinis na makinis ang kuha ng mga eksena, walang magalaw na anggulo halos, ngunit may banayad na pagbanat sa isyung nabaon na sa l imot – ang Batas Mil i tar at mga diktadura ng mga nagdaang dekada.

Sine-Sosyedad (SINESOS)Mga Pangunahing Elemento sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan• Karakterisasyon/Mga Tauhan (Sinu-sino ang mga karakter?;

Anu-ano ang positibo at negatibo nilang katangian?)• Banghay/Plot at/o Sinopsis at/o Buod (Ano ang pokus ng

salaysay at tunggalian? Paano ito nalutas o nanatiling walang ka lutasan? Ano ang k inahinatnan ng mga pangunahing karakter?)

• Sinematograpiya (Formalistikong pagsipat: maaaring magpokus sa isa o 2 elemento)

• Panlipunang Nilalaman/Social Content ng Pelikula (Marxista, Feminista, o Realistang pagsipat)

SINESOS (thematic)Kasarian• “Everything About Her” (2016); “Suffragette” (2015); “Pride”

(2014); “Sayaw ng Dalawang Kaliwang Paa” (2011)Migrasyon at Diaspora• “Emir” (2010); “Caregiver” (2008); “Transit” (2013); “Cesar

Chavez” (2014); “It’s A Free World” (2007); “Unlucky Plaza” (2014); “Ilo ilo” (2013); “Sunday Beauty Queen” (2016)

Pamilya, Relasyon, Pag-ibig• “Filipinas” (2003); “Pamilya Ordinario” (2016); “Dagsin” (2016);

“Endo” (2007); “Honor Thy Father” (2015); “Perdiendo el norte” (2015); “In a Better World” (2010); “Meow” (2017); “The Secret of the Magic Gourd” (2007); “Comrade Kim Goes Flying” (2012)

Kultura• “Ang Babae sa Septic Tank” (2011); “Debosyon” (2013); “The

Monk” (2014); “También la lluvia” (2010)

SINESOS (thematic)Kalikasan• “Avatar” (2009); “The Lorax” (2012); “Yogi Bear”

(2010); “Muro-Ami” (1999); “Oro” (2016); “Samsara” (2011); “Okja” (2017); “Pandora” (2011)

SINESOS (thematic)Ekonomya, Politika at Kasaysayan“Where To Invade Next” (2015); “Our Brand is Crisis” (2015); “The Good Lie” (2014); “Eye in the Sky” (2015); “Goodbye Lenin!” (2003); “Millions” (2004); “Voces Inocentes” (2004); “Chakravyuh” (2012); “The Liberator” (2013); “Selma” (2014); “Patikul” (2011); “Metro Manila” (2013); “Sigwa” (2010); “Mandela” (2013); “Orapronobis” (1989); “The Big Short” (2015); “A Royal Affair” (2012); “Capitalism: A Love Story” (2009); “The Last Emperor” (1987); “Amigo” (2010); “I Daniel Blake” (2016); “Fire at Sea” (2016)

Mini-Workshop

• MAY NAIISIP PA BA KAYONG IBANG TEMA? Maglista ng 3 pang tema at magtala ng 3 man lamang na pelikula kada tema.

Mini-Workshop

• Sumulat ng panimulang Marxista, Feminista, at Formalistang pagsipat (2 pelikula kada “ismo”). Hindi pwedeng magkakapareho ng pelikula…

Pelikula sa Baitang 7

Tala Hinggil sa Ilang Bagay na Teknikal • Para magdownload ng video sa YouTube, kopyahin ang link at

i-paste iyon sa keepvid.com• Para magdownload ng pelikula, maaaring sipatin ang

xmovies8.tv gomovies.to watchmovies.info• Sa paghahanap ng mga dokyu, suring-pelikula atbp. midyang

makabuluhan, maaaring sipatin ang• pinoyweekly.org o facebook.com/pinoyweekly.org• manilatoday.net• ibon.org• facebook.com/tudlaproductions• https://www.youtube.com/user/tudlaproductions• facebook.com/altermidya• bulatlat.com • crossingconnection.com• www.plarideljournal.org

Mini-Workshop

• Sumulat ng panimulang Marxista, Feminista, at Formalistang pagsipat (2 pelikula kada “ismo”). Hindi pwedeng magkakapareho ng pelikula…

More?

• dlsu.academia.edu/lastrepublic• www.facebook.com/TANGGOLWIKA• www.facebook.com/act.teachers• www.facebook.com/ACTPrivateSchools• www.facebook.com/PSLLF• www.facebook.com/PambansangSeminar• www.facebook.com/liyab• 0927-2421-630

sinesosyedad (sinesos) - · pdf filedepinisyon ng termino •adbokasing panlipunan (social...

Documents