sinir sosyolojİsİ

8/16/2019 SINIR SOSYOLOJİSİ

http://slidepdf.com/reader/full/sinir-sosyolojisi 1/26

T.C.

ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ

FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİSOSYOLOJİ BÖLÜMÜ

LİSANS BİTİRME TEZİ

SINIR SOSYOLOJİSİ

SARP SINIR KAPISININ SARP KÖYÜNE SOSYO-KÜLTÜREL ETKİSİ

HAZIRLAYAN

Gü!"# AYDİN

$%$&$'$()

TEZ DANI*MANI

Y+. D,. D. M/0"1" BAKIRCI

ARTVİN 2 '$34

1



ÖZET

Sınırda yaşamanın getirileri, sınırda yaşamın nasıl algılandığı, sınırın her iki

tarafının etkileşimde sarp köyünün sosyo-kültürel yapısı araştırılmış, bilimsel olarak

neden gerekli oldğ !e bilime olan katkısı belirtilmiştir" #ki farklı ülkenin kesiştiği yer

olan sınırın kültürel yapısı büyük önem ar$ etmektedir" Sınır merke$e olan $aklığın en%ok oldğ yeri ifade eder, dolayısıyla sarp köyü sınır köyüdür !e ülkeler arası kültürel

etkileşime en a%ık yerdir" & araştırma Sarp köyündeki sosyo-kültürel yapıyı etkileyen

dinamiklerinin ger%ekte ne oldğ, kim !e ne tarafından etkilendiğini tartışmak

hedeflemektedir" 'raştırma ($eydoğdaki )opa il%esinin Sarp sınırında !e sarp

köyünde ger%ekleştirilen bir alan %alışmasına dayanır" *ülakat tekniği kllanılarak

yapılan görüşmelerde Sarp köylülerinin !erdiği +e!apların samimi !erildiği

gö$lenmiştir"

A#"50" S678ü!9:; sınır sarp sınır kapısı sarp köyü pasaport sarpi köyü

2



BEYAN

isans te$i olarak sndğm, b %alışmayı, bilimsel ahlak !e geleneklere

aykırı düşe+ek bir yol !e yordama baş!rmaksı$ın ya$dığımı, yararlandığım

eserlerin kaynak%ada gösterilenlerden olştğn !e b eserleri her kllanışımda

alıntı yaparak yararlandığımı belirtir bn beyan ederim"

Te$imle ilgili yaptığım b beyana aykırı bir drmn saptanması

drmnda, ortaya %ıka+ak tüm ahlaki !e hkki son%lara katlana+ağımı

bildiririm"

.ürkan '/0#1

22"34"5326

3



7Sarp Sınır (apısının Sarp (öyüne Sosyo-(ültürel Etkisi8 başlıklı b

%alışma 'rt!in 9orh :ni!ersitesi ;en Edebiyat ;akültesi Sosyolo<i &ölümü=nde

isans Te$i olarak kabl edilmiştir"

Te$in (abl Ediliş Tarihi> """"" ? """""" ? """"""""""

DANI*MAN

Y+. D,. D. M/0"1" BAKIRCI

4



ÖNSÖZ

Sarp sınır kapısının sarp köyğne sosyo- kültürel etkisini ü$erine alan araştırması

olan b %alışmada sarp köyündeki halkın sarp snır kapısını algılayış şekilleri,

pasaports$ ge%işle artan ya da a$alan faktörler ü$erinde drlmştr" Te$in yürütülmesi

!e tamamlanması süre+inde, sons$ katkı !e yardımlarını esirgemeyen lisans te$

danışmanım Sayın /rd" 0o%" 0r" *stafa &'(@AB@ eşliğinde beni b günlere kadar

bilgileriyle destekleyen tüm ho+alarıma !e %alışmada bana yardım+ı olan sarp köyü

mhtarına teşekkürü bir bor% bilirim"

& %alışma kons bakımından Tükiyedeki sosyolo<ik araştırmalarda a$ sayıda

yapılmıştır !e sınır sosyolo<isi %alışmalarında sayılı araştırmalardan biri ola+aktır"

5



İÇİNDEKİLER

ÖZETCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC"""CC"""""@

Ö1SÖZCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC"""CCC""@@

#9#10E(#EACCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC"""C"C"""""D@

.#A#CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC"""""""""""D@@

&#A#1B# &Ö:*

2"2"'raştırmanın (ons CCCCCCCCCCCCCCCCCCCC""""C"F

2"5"'raştırmanın GroblemiCCCCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""""""F

2"6"'raştırmanın ÖnemiCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""H

2"I"'raştırmanın 'ma+ı CCCCCCCCCCCCCCCCCCC"""""""""""""""22

2"J"SınırlılıklarCCCCCCCCCCCCCCCCCCC"C"""""""""""""""""""""""""22

2"4")ipote$lerCCC""CCCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""""""C""""""25

#(#1B# &Ö:*> ('DA'*S' 9EA9EDE

5"2"'lt (ültür C""""""""""""C""CCCCCCCCCCCCCC""C"""""""CC""C"" 25

5"5"Etnik .rplarCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC""CC""""""""""25

5"6"Sınır Sosyolo<isi"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""26

5"I"(ültürlerarası #letişimCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""""""""""""""""""""26

:9:1B: &Ö:*> /Ö1TE*

6"2" *etot !e TekniklerCCCCCCCCCCCCCCCCC"C"""""""""""""""""""""26

6"5" Derilerin derlenmesiCCCCCCCCCCCCCCCC"C"""""""""""""C""""""26

0ÖA0:1B: &Ö:*> &K.K'A

I"2"&K.K'ACCCCCCCCCCCCCCCCCCCC""C""""""""""C"""""2J

I"5".E1E 0ELEAE10#A*ECCCCCCC"CCCCC""C""""""""""""""""""C""2M

&E#1B# &Ö:*> SN1K9 DE Ö1EA#EA

J"2"SN1K9CCCCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""""""""""""""""""""""""""""""""55J"5""Ö1EA#EACCCCCCCCCCCCCCCC""""""""""""""CCC"""""""""""""""""56

4"E( 2CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""CCCC""""""5J

F" ('/1'(9'CCCCCCCCCCCCCCCCCCC""""""""""""CCCC"""54

6



SINIR SOSYOLOJİSİ

GİRİ*

Türkiye ile Sarp sınır kapısı arasında blnan Sarp köyü, geleneksel olaraka$lar Oın yaşadığı bir köydür" 2M52Ode Türkiye-So!yetler &irliği sınırı belirlenirken köy

ikiye bölündü" Türkiye tarafında kalan köyün adı Sarp, .ür+istan tarafında kalan köyün

adı Sarpi old" anda Sarp !e Sarpi köylerinde birbiri ile akraba olan insanlar yer

almaktadır"

Sarp Sınır (apısı, (aradeni$ kıyısında, Türkiye ile .ür+istan arasındaki sınır

kapısıdır " 'dını, Sarp köyünden alır" .ür+istan tarafındaki sınır köyünün adı da

SarpiOdir" & sınır kapısı, 2MHH yılında a%ılmıştır" Türkiye ile .ür+istan arasında iki ülke!atandaşlarının kimlik kartı ile ge%işlerini sağlayan protokol 23 'ralık 5322 tarihinde

yglamaya girdi" & alınan kararla beraber sınırdaki hareketlilik arttı"

3.3.KONU

TürkiyeOnin 0oğ (aradeni$ sınırında blnan Sarp sınır kapısı ü$erinde !e b

kapıyla bağlantılı olan Sarp köyünde sınırın kültürdeki değişme dinamiklerine etkisini

araştırmak b %alışmanın konsn olştrr" Sınır sosyolo<isi konsnn örnekleminiSarp (öyündeki köylüler olştrr" & köylülerin Sarp sınır kapısından-Sınırdan

etkilenmelerini öğrenmek !e değerlendirmek ama%lanmaktadır"

Kyglama bölümde Sarp köyünün sosyal !e kültürel yapılanmasındaki faktörler

!e etkenler in+elenmiştir" .ür+istanın siyasal re<imiyle Türkiyenin siyasal re<imi farklı

oldğndan farklı toplmsal örgütlenmelere sahiptir" & toplmsal örgütlenmelerin yani

farklı ülkelerin insanlarının etkileşiminin son%ları araştırılmıştır" Sarp köyündeki

sosyal !e kültürel olglar sınır kapısının a%ılmasıyla, pasaports$ ge%işin başlamasının

sosyo-kültürel etkileri konm$ olştrr" Sarp sınır kapısının sosyal !e kültürel

etkileşimde nasıl bir rol oynadığı araştırılmıştır"

3.'.PROBLEM

Sarp köyünün sınıra yakın olması sınırdan etkilenmemesini olanaksı$ kılmıştır"

Sosyal !e kültürel olarak b bölgenin farklı kültürel yapılardan olşması b kültürlerin

%atışması etkilenmesi gibi bir%ok kültürel olayı meydana getirmiştir" ;arklı etnik

grpların toplmsal olgları farklılık gösterebilir !e b toplmsal olglar etkileşimin

7

http://tr.wikipedia.org/wiki/Lazlar


http://tr.wikipedia.org/wiki/Sarpi,_G%C3%BCrcistan


http://tr.wikipedia.org/wiki/Karadeniz

http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye


http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCrcistan


http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C4%B1n%C4%B1r_kap%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1



http://tr.wikipedia.org/wiki/Sarp,_Hopa



http://tr.wikipedia.org/wiki/1988




http://tr.wikipedia.org/wiki/Karadeniz





http://tr.wikipedia.org/wiki/Sarp,_Hopa






bi%imine göre değişkenlik gösterir" Sarpi köyü .ür+istandadır" 0olayısıyla .ür+istan

+oğrafyasının i%inde blnan !e .ür+istan lsal kimliği tarafından temsil edilen

toplmdr" .ür+istanın siyasal re<imi So!yet SosyalistOtir" &ndan dolayı b iki

toplmsal örgütlenmesindeki farklılık ister isteme$ doğar" .ür+istan toplmnnn

ahlaki !e kültürel değerleri Türk toplmndan kendini farklı kılar" Türkiye müslüman,

.ür+istan hristiyan dininin hakim oldğ toplm yapısındadır" De her iki dininde

kendine ö$gü kralları !e toplmsal örgütlenmeleri !ardır" & farklılık $aman $aman

%atışmalara sebep olabilir" &eşeri sınırların dikkate alınmadan %i$ilmesi her iki tarafında

yakınlarıyla olan sosyal ilişkilerinde kopklğa neden olmştr"

.ür+istanın sosyalist re<imininin sosyal yapılarıyla Türkiyenin

Bmhriyet re<iminin sosyal yapıları, dini örgütlenmelerinin farklı olş b toplmları

kendi +oğrafyasında !e b toplmsal yapıları olştran nsrlarla bağlantılı !e ttarlı

olmak $orndadır" 0olayısıyla sosyalist re<imi yansıtan bir toplmsal yapının

Bmhriyet re<imiyle yönetilen bir +oğrafyada barınabilmesi !e meşr görülmesi

$ordr" Siyasal re<imin kendine ö$gü dünya görüşü, $ihniyeti !e gelenek görenekleri

!ardır"

A"<0=>"#=# ?,@9:>9:

3 Sarp köyünün sınıra yakın olması sosyal yapısında bir farklılık olştrmakta mıdırP' Sarpi köyünde akrabaları blnan sarp köylüleri arasında sosyal !e kültürel farklılıklar

nelerdirP4 Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla birlikte sarp köyündeki sosyal !e kültürel yapıda

değişiklik old mP& .ür+istanın siyasal re<imine ö$gü toplm yapısı sarp köyündeki sosyal !e kültürel

yapıyı etkilemiş b yapıları sosyalist toplmn yaşama bi%imine, dünya görüşüne !e

$ihniyetine dönüştürmüş müdürP

3.4.ARA*TIRMANIN ÖNEMİ

Sarp sınırını diğer sınırlardan ayıran en önemli ö$elliği .ür+ü kültürüyle a$

kültürünü i% i%e barındıran bir +oğrafya olşdr" .enellikle sınırda yaşamayan insanlar

başka bir ülkeye ge%erken sade+e bir ge%iş kapısı olarak gördükleri sınır kapıları birer

kritik !e dinamik bir öneme sahiptir" :lkelerin !atanlarını kesin olarak %i$diği sınırların

i%ine başka milletten insan almadığını ya da pasaport !e !i$elerdeki şartları

ağırlaştırdığını düşünü+ek olrsak b insanlık i%in büyük sıkıntılaryaratabilirdi".ünümü$de küreselleşmenin etkisi !e !i$esi$ ge%işlerin sağlanması ile

8



sınırlar daha esnek hale geldi dolayısıyla sınırlardaki toplmların etkileşimleri arttı"

:lkelerin sınırlarını belirlediği !e sınırın akrabalar, yakınlar gibi aynı kültürden olan

insanları sınırın her iki tarafına ayırdığı bölgelerde sınır kapısı aynı etnik kültürlerden

olan grpları ayrı ttan işle!dedir"

QTürkiye=nin bütün sınır bölgelerinde oldg gibi 'rt!in=in sınıra yakın

bölgelerinde bölünmüş aileler ger%eği !ardı !e b sorn yıllardır dryord" &

bölünmüşlük normal sayılabilirdi" ;akat sorn derinleştiren gidiş !e gelişlerin

olmamasıydı" Ö$ellikle yaşlı kesim, yakınlarını görebilmenin ar$s i%indeydiler" 'ynı

drm sınırın karşı tarafında da !ardı" Sarp sınır kapısının a%ılmasının insani bir

boyt!ardı" '%ılan b sınır kapısı bralarda yaşayan halkın yetmiş yıllık hasretini

bitirmiştir"0olayısıyla sarp sınır kapısının ön+elikli sosyal etkisi farklı ülkelerdeki

toplmn görüşmesi !e tanıması olmştr"Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla 7'rt!inliler

her gün binler+e yaban+ıyla karşı karşıya gelmişlerdir" 'lışkanlıkları hayata bakışları,

yaşama bi%imleri, $ihniyetleri,inan%ları tamamen farklı binler+e yaban+ının girmesi

'rt!in=de her gün yaşanan birpanayır görünümü ka$anmış, sade+e şehirler değil,

köylerden gelen insanlar seyirlik alan blmşlardırQ R(ılı%, 5334> 23M, 223"

;arklı ülkelere ait toplmların etkileşimi kültürel değerlerin, inanışların,

yaşama tar$ının, dünya görüşünün, hayata bakışlarının tanımak, b nsrları

benimsemeye yol a%abilir" 0olayısıyla Sarp sınır kapısının ge%işliliğinin şiddeti b iki

ülkenin kültürlerinin etkileşimini belirleyen nsrdr" Sarp sınır kapısı .ür+istan !e

Türkiyenin toplmsal etkileşiminin şiddetini belirleyen !ana gibidir" Danayı ne kadar

a%arsanı$ yani pasaports$ ge%iş, ge%işlerin ü+retinin düşürülmesi, ge%iş i%in istenen

belgelerin a$alması gibi drmlar yaşanırsa etkileşim o kadar artar"

;arklı kültürlerden yapılan e!liliklerin sayısının fa$la olması, ülkeler

arasında kültürel yapısını !e toplmsal olglarının ben$erlik gösterdiği söylenebilir"

QSarp sınır kapısının a%ılmasıyla 'rt!in ilinin $ihniyet yapısında önemlidegişiklikler olmştr" )i% yrt dışına %ıkmamış olanlar akrabalarını $iyaret etmek !e

başka maksatlarla yrt dışına gitmiş !e brada gittiği ülkenin yaşama bi%imlerini !e

ekonomik hayatını gö$leme imkanı blmşlardır"'yrı+a sarp sınır kapısının a%ılmasıyla

'rt!in !e 0oğ (aradeni$ &ölgesinde fhş artırmış !e bna bağlı olarak

h$rs$lklar artmıştırQ R(ılı%, 5334> 23M, 223"

0aha ön+e *ehmet (@@9Oın 5334 yılında yaptığı %alışmada 'rt!in

ilinin Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla sosyal !e kültürel yapısında değişime ğradığını belirtilmiştir"

9



Q)er siyasal re<im bir toplm i%inden %ıktığından, siyasal re<imlerin toplmla !e

toplmn yapısı ile doğrdan doğrya ilişkileri !ardır" Siyasal re<im kısa+a, bir sosyal

topllk i%indeki yönetenlerin örgütlenmelerinden !e !arlıklarından doğan sorlara

!erilen yanıtlar bütünüdürQ R9e%en,2MFJ,23H"

Q(işilerin toplm yaşamındaki eylemleri ba$ı rol yapıları i%inde gelişir" (işiler

yetişmeleri sırasında belli drmlarda belli da!ranış kalıplarına göre hareket etmeleri

gerektiğini öğrenirler" &ireyin sosyal ilişki i%inde etkilerinde blndğ diğer bireyler

de ondan b kalıplara ygn hareket etmesini beklerler" Kylması gereken da!ranış

kalıplarına rolU rollerin öğrenilmesi süre+ine de sosyalleşme U adı !erilir" Siyasal

sistemde ba$ı roller meydana gelir" Sistemin !arlığını !e istikrarını sürdürebilmesi i%in

b rollerin yeni yetişen toplm üyeleri tarafından öğrenilmesi gereklidir" Siyasal rollerin

öğrenilmesi siyasal sosyalleşme denen olayı meydana getirir" Siyasal sosyalleşme genel

sosyalleşme süre+inin bir par%asıdır" )er siyasal re<im, sosyalleşme yolyla kendi

kültürünü !e yapısını sürdürmeğe %alışır" Siyasal sosyalleşme siyasal re<ime !e onn

nsrlarına destek sağlayan bir fonksiyon !e bir destek mekani$masıdır" &ir re<imin

$n süre ayakta kalması mümkün olmadığından, siyasal sosyalleşme süre+iyle re<imin

ama% !e normlarının benimsetilmesi, sistem i%in geniş bir destek re$er!i yaratır" Siyasal

sosyalleşme fonksiyon hem yü$yü$e hem de dolaylı ilişkilerle yerine getirilebilir"

Siyasal sosyalleşme geleneksel !e modern toplmlarda farklı şekillerde ger%ekleşirQ

RÖ$bdn, 2MFJ, 2H"

'nıl 9e%enOin Ergn Ö$bdndan da alıntı yaptığı QSiyasal re<imlerin sosyal

yapılarıQ %alışmasında bir ülkede hangi siyasi re<im hakimse b o toplmn ter+ihi

oldğndan toplmn %oğnlğnn dünya görüşünü, $ihniyetini, ideolo<isini yansıtır"

0olayısıyla +oğrafyaya hakim siyasal re<imler toplmsal örgütlenmeleri doğrr" ;arklı

siyasal re<imde sosyalleşmiş bireyler farklı dünya görüşü, $ihniyetine sahiptir"

.ür+istan so!yet sosyalist oldğ i%in toplmn sosyal !e kültürel yapısı da b

yönetim bi%imine göre şekillenmiştir" Siyasal re<im yaşam tar$ı, ahlak anlayışı, kültürel

değerlerin olşmnda büyük rol oynar"

& %alışmanın bilimselliğe ola+ak katkısı farklı ülkelerin kültürleri arasındaki

ilişkilerin yarata+ağı toplmsal olglar !e sınır kasabalarındaki toplmsal ger%ekliği

yansıtmaktadır"

10



3.&.ARA*TIRMANIN AMACI

Sarp köyündeki sosyal !e kültürel yapıyı olştran !e dönüştüren etkenler

nedenleriyle araştırılmıştır" 'ile !e akrabalık ilişkileri, Sarpi köylerinin sınırla olan

ilişkileri, sınıra karşı ttm, kadın !e %o+ğa karşı ttm, düğün !e +ena$e merasimleri

gibi sosyal yapı !e kültürel törenler in+elenerek sınırdaki halkın kendi gü% dengelerini

nasıl krabildikleri, modern sosyolo<i teknikleri kllanılarak in+elenmiştir" & ama%la

diaspora, etnik yapı, mağdn ka!ramları sorglana+aktır" Sarp köyündeki halkın emik

!e etik yönü in+elenmeye %alışıla+aktır"

& %alışmanın ama+ı Sarp köyündeki sosyo-kültürel yapıyı değiştiren

nsrn ne oldğ !e Sarp sınır kapısının b değişimdeki rolünün ne oldğ

araştırılmıştır" Sarp sınır kapısının a%ılması, pasaports$ ge%işin sağlanmasıyla bndan

Sarp köyünün sosyo-kültürel yapısını nasıl etkilediği !e gündelik yaşamdaki

etkileşimlerin nasıl bir etkilenmeye yol a%tığını araştırmak ama%tır" Sınırdaki sarp

köyünün sosyo-kültürel yapısının ger%ekteki dinamikleri saptanmaya %alışılmıştır"

3.(.SINIRLILIKLAR

9alışma araştırma e!reni olan Sarp (öyü ile sınırlı ttla+aktır" Aesmi olarak

%i$ilmiş sınırın Türkiye tarafında kalan sarp köyündeki sosyal !e kültürel yapıların

ym, değişimi !e etkileşimleri sosyo-kültürel a%ıdan ele alınarak %alışma

sınırlandırılmıştır" 'raştırmanın kons Sarp sınır kapısının-sınırda yaşamanın Sarp

köyüne sosyo-kültürel etki eden faktörlerle sınırlandırılmıştır"

9alışma sosyolo<i bölümü tarafından kabl edildikten sonra 23 bat=ta

başlana+ak, 25 )a$iranda bite+ek şekilde tasarlanmıştır" 9alışmaya başlamadan ön+e

literatür taraması yapıldı"Groblemlerimle olştrlan mülakatlardan, mülakat sorlarının

görüşmeler son+nda sınanmasıyla elde edilen !erilerle hipote$lere doğrlk değeri

!erilmiştir"

3.).HİPOTEZLER

3 Sarp köyünün sınıra yakın olması sosyal yapısındaki bir farklılığı olştran anaetkendir"

11



' Sarpi köyünde akrabaları olan sarp köylüleri ile akrabaları arasında sosyal !e kültürel

bakımdan farklılıklar !ardır"4 Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla birlikte sarp köyündeki sosyal !e kültürel yapıda

değişiklik olmştr"

& .ür+istan toplm sosyal !e kültürel gelenekler Türk toplmna göre daha esnek !eönemsi$dir" De b sarp sınır kapısının a%ılmasıyla sarp köyündeki kültürel yapıyıda

etkileyerek kendine ben$etmiştir"( .ür+istanın siyasal re<imine ö$gü toplm yapısı sarp köyündeki sosyal !e kültürel

yapıyı etkilemiş sosyalist toplmn yaşama bi%imini, dünya görüşünü !e $ihniyetini

etkilemiştir"

'.KAVRAMSAL ÇERÇEVE

'.3.A90 Kü90ü

(ültür üyeleri +oğrafyaya hakim olan egemen toplmn kültürüne bağlıdır" 'lt

kültür egemen kültürden etnik köken, dinsel bağlılıklar, !b" gibi toplmsal yapısı

bakımından farklıdır" 'lt kültür, bir ülkenin +oğrafyasında olp o lsn ö$ü olan milli

kimliğin dışında kalan etnikliklerin olştrdğ kültürdür"

'.'.E0#! ?9"

Etnik grpların üyelerinin ataları ortaktır !e birbirlerine yakın bölgelerde

otrrlar" Etniklikler genelde kendi grplarındaki insanlarla e!lenme eğilimindedirler"

& grplar lsal kimlikleriyle birlikte etnik kimliklerinide kaybetmemeye %alışırlar"

/aşadığı +oğrafyanın lsal kimliği tarafından nitelendirilen etnik grplar etnik

kimliklerine bağlılıkları şiddetinde kimliklerini olştrrlar" ;arklı etnik grplardan

olşan +oğrafyada bir arada yaşamak $ordr" /inede her etnik grp birbirlerinin ö$gün

yaşayış tar$ına saygılı olmalıdır"Türkiyede oldğ gibi Sarp köyünde de lsn ö$ünden farklı etnik grplar yer

almaktadır" &nların +oğnlğn geleneksel la$lar olştrmaktadır"

'.4.S=#= S,/,9,/

Sınır Sosyolo<isi iki ülkenin yasal sınırları %i$ilirken sosyal bağlantılara göre

değil resmi kararlara göre yapıldığında sınırın her iki tarafında kalmış sosyal yapıların!e grların ym süre%lerini araştıran sosyolo<inin bir alt dalıdır"

12



'.&.Kü90ü9:""/= İ9:0<>

Q(ültürel ymn dere+esinde etkili olan diğer nsr ise bireyin kültürlerarası

iletişim yeterliğidir" Klslararası gö% hareketlerinde, kültürel ymn etnomerke$+i

basamaklarından etnogöre+eli basamaklarına doğr bir gelişimin sö$ kons olabilmesi

i%in bireylerin kültürlerarası iletişim yeterliklerine sahip olmaları ya da b anlamda

kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir" (ültürlerarası iletişim yeterliği, farklı kültürel

%e!rede yetişmiş insanlar ile etkin !e ygn iletişim krabilmek anlamına gelmekte !e

bilişsel kapasite, toplmsal rol üstlenebilme, kişiler arası iletişim be+erisi, dil yeterliği

gibi nsrları i%ermektedirQ R(artarı, 5332> 535-53F" )er kültürün kendine ö$gü dili,

tarihsel ge%mişi, değerleri, $ihniyeti !ardır" De b kültüre ait bireyler arasında kan bağı

!e ya dygsal bağ gibi ortak nsrları kllanırlar" .ündelik hayatta farklı kültürlerin

karşılaşmasıyla kültürlere ait toplmsal olglar birbileriyle iletişime ge%er" De $amanla

b kültürler iletişim ya kültürel $enginlikle sonlanır ya da kültürel yo$laşmayla tek

tipliliğe sebep olabilir "

4.ARA*TIRMANIN YÖNTEMİ

4.3.M:0,0 : T:!#!9:

'lan %alışması olan b araştırma Sarp köyündeki örneklemle mülakat yapılarak

görüşme formndaki sorlar görüşme+ilerin mülakat sorlarına !erdikleri +e!aplarla

ortaya %ıkan !eriler i%erik anali$i yapılarak yormlandı" 9alışmada deskriptif metot ile

nitel teknik kllanıldı" #%erik anali$i yapılarak hermönetik yöntemle !eriler yormlandı

hipote$ler sınandı" 'raştırma ideolo<ik yormlardan !e argümanlardan $ak, ob<ektif

bakış a%ısıyla ha$ırlanmıştır" Teorik yaklaşımda %ağdaş sosyolo<i kramlarından

yormsama+ı teori kllanırak hipote$ler blglara dönüştürüldü" &lglar ışığında genel

değerlendirme !e son% olştrld"

4.'V:9:# +:9:#>:/

& %alışmada mülakat ile Sarp köyünnün sosyo-kültürel a%ıdan nasıl etkilendiği

!e dönüştüğü anlaşılmaya %alışıldı" 'raştırma üni!ersitenin sosyo-kültürel yaşantısı !e

ö$el alan !e kamsal alan olarak mahrmiyet yaşantısı ile ilgili ön+eden yapılmış

araştırmaların yanı sıra resmi araştırma temel !eri kaynaklarından araştırma ü$erinde

se%tiğimi$ örneklem ü$erinde görüşme yapıla+aktır" 'yrı+a katılma yöntemiyle de

dolaysı$ gö$lemlere de yer !erile+ektir" Sarp köyündeki örneklemimi olştran

13



görüşme+ilerle yü$ yü$e görüşmeler yapıldı" .örüşme+inin temel göre!i karşı tarafın

samimi yanıtlar !ermesini sağlamaktır"

.örüşmelerde, 7görüşme form8 olştrlarak ön+eden belirlenmiş kon !e

sorlara bağlı kalınmıştır" .örüşme formnda, katılım+ıların sınırdaki yaşam

hakkındaki düşün+eleri, sarp sınır kapısının dolayısıyla sınırın sosyo-kültürel anlamda

etkilerini öl%en ka!ramlardan neler anladıkları saptanmaya %alışılmıştır"

&.BULGULAR VE GENEL DEERLENDİRME

&.3.BULGULAR G6ü<>:8- 3

14



Binsiyet> Erkek /aş> 45

*eslek> Emekli *emr #kamet /eri >Sarp (öyü

VSarp sınır kapısının a%ılmasıdan sonra köyümü$deki dilimi$de, gelenek !e

göreneklerimi$de pek bir değişim olmadı, onların kültürü bi$i etkilemedi" .ür+üler

ahlak bakımından bi$im kadar ahlaklı değiller ama bi$den daha eğitimli !e görgülüler"

&i$den daha misafirper!erdirler"

V(öyümü$ sınıra yakın oldğndan Sarpi köylüleriyle ilişkilerimi$ bi$im tarafa

kadar !ardır" Nnların yaşam tar$larını gördük%e onlardan ne kadar farklı oldğm$

anlıyor !e Türk geleneklerine, bi$im geleneklerimi$e ters düştüğünden pek

anlayamıyor$"

V(öyümü$de J gür+ü gelin !ar !e bnların biri ayrıldı" )opada 'rha!ide

;ındıklıda %ok boşanma !ar ama bi$im köyümü$de boşanma %ok a$" (öyümü$de gür+ü

%ok a$dır sade+e birka% e!lenen aile !ardır"

V&i$im akrabalar %ok ön+eden karşı taraftaydılar" Törenlerimi$ !e adetlerimi$

farklıdır" Nnlar As işgali altındaydılar" Sarpi köyü hristiyandır ama orda da +ami !ardır"

Sarpi köyünde akrabalarım !ar" )dttan başka hi%biryerden gidip gelemiyor$" Sınır

kapısından gidiyorm" E$elden beri akrabalarımı görmek istediğim i%in gidip gelirim"

Eskiden ge%işler 2 tl idi, şimdi 2Jtl ye %ıktı" & ge%iş ü+retinin artması bi$im i%in hi% iyi

olmadı"

V(öyümü$deki )ristiyan yaşlılardan müslümanlığa dönen yok" Nnların dini de

bi$i etkilemedi" (öyümü$den &atmdaki +amilere gidenler !ar" De nama$larını kılarlar

!e oradaki akrabalarıyla görüşürler"

G6ü<>:8-'

Binsiyet> Erkek /aş> F3*eslek> Emekli Öğretmen #kamet /eri >Sarp (öyü

VEskiden b iki köy birdi !e köyün ortasında +ami !ardı" & +aminin ortaya

yapılma sebebi iki köyün imamının b +amiye laşımları kolay hale getirilmesi i%indir"

2M64 da Sarp sınır kapısı kapanın+a onlara %ok iyi da!randılar" 0ediler ki isteyen

memleketine gitsin isteyen brda kalsın" 2M64 dan sonra blara baskı krdlar

müslüman adını koymaya+aksın, kı$ alıp !erme olmaya+ak" )dttan karşıya

15



ge%ebilirler diye ba$ılarını sibirya ya sürdüler" (apı a%ılmadığı $amanlarda karşı tarafa

parmağımı$ı dahi $atama$dık" (apı a%ıldıktan sonra bira$ daha rahatladık"

V&i$im köyümü$ün kültürüde aynı si$in ki RTürk toplmnn egemen toplmsal

!e kültürel yapısı gibi" Nnların kültürlerinden etkilenmedik" Sarp köyü kesinlikle

.ür+ü+e bilme$"

V&en pasaportla ge%tiğim dönemlerde kapı o $aman tam a%ılmamıştı, karşı

taraftanda halamı getirmiştim" Nnların yaşam tar$ı bi$e ymyor, sade+e bi$e değil

dünya standartlarına ymyor" *esela t!aleti kesinlikle kllanamıyorlar, t!aletlerinde

neredeyse s yok" 'şırı i%ki i%me kültürleri !ar" & köyün tamamen la$lar !ardır" (arşı

tarafta la$" &rası tamamen la$+a biliyor" &atmnda bir kısmı türk%e-la$+a karşık

konşr" &en la$ım !e .ür+ülerle olan ilişkilerimi$ iyidir" &ir ka% tane gelin aldı

köyümü$"

V(apının a%ılmasıyla bi$de eskiden i%ki, kmar gibi etkinlikler hi% yokt gen%ler

bir ara daldılar" De gen%ler $ehirlendiler" (ültürlerimi$ %ok bo$ld"

VSarpi köyünde halamın %o%kları !ar" 'krabalarımın %oğ sarpi köyündedir ama

&atmda da !ardır" &atmda %ift minareli +ami !ar" N +amiye +maya giderim ara sıra"

)ristiyanlar rahatsı$ olmasın diye e$an sesi hopallörlere dışarıya ses !erilme$"

VNnlar %ok saygısı$dır" Örneğin köyümü$de gelin hanım ko+asının,

kayınpederinin yanında ayaklarını $atır, ahlaksı$+a konşmalar yapar !e b ona %ok

normal gelir" 'hlakı önemseme$ler" .iyinişe %ok önem !erirler"

VAs işgali altındayken herşey beda!aydı onlara %ok gü$el giyinirler !e

yaşarlardı" 'ma şimdi ekonomileri bo$k" &atmdan birşeyler almak i%in ge%erim ara

sıra" Nnlar bi$im tarafımı$a oda takımı, yatak takımı, konfeksiyon türü şeyler almak i%in

daha %ok ge%er" & aldıkları ürünleri orda satarlar !e kar ederler" .ür+üler Türkler

hakkında si$ olma$sanı$ bi$ a% kalırı$ diyorlar"

VNnların erkekleri kesinlikle eşlerine yardım+ı olma$ sade+e i%erler" .ür+istanınkadınları braya gelir alış-!eriş yapar oraya götürür satar, kadınları ko+alarına hi$met

eder ama erkekler-ko+aları tembellik yaparlar"

G6ü<>:8-4

16



Binsiyet> Erkek /aş> JJ

*eslek> Sarp (öyü *htarı #kamet /eri > Sarp (öyü

VSarpla sarpi köyünün kültürü arasında pek fark yok" Sade+e onlarda As

kültürü daha fa$ladır" Sarpide müslümanlar !ar ama %ok a$dırlar"

V&i$ %ay i%eri$ onlar i%ki i%er brda dinin etkisi !ardır" 'slında normalde aynı

köy ama köy eskiden ikiye bölünmüş +ami orta yerde +aminin imamı karşıda kalmış"

(ültürleşme aynı yerde başlamış ama sonra köy ikiye bölünün+e isteyen karşı tarafa !e

ya braya ge%miş !e kültürleri değişmiş" orda so!yetlerin etkinliği !ar brda

Bmhriyetin etkinliği !ar b yü$den kültür farkı ister isteme$ doğyor" &üyüklerinin

yanında onlar da ahlak kralları yoktr" Nnlar bi$den bira$ daha serbest"

VN tarafa gö% yok" )erkes yerinden memnn" Nnlar ekonomik olarak bi$den

daha %ok faydalanırlar" Tekstil dükkanı kemalpaşaya iki tane yeter normalde ama 633 ün

üstünde dükkan !ar" Sınır kapısının bölge olarak herkese katkısı !ar !e köyde hemen

hemen herkeste taksi, münibüs !ar" .elin !erme yok gelin alma !ar" .elin aldıklarımı$

!ar !e b e!lilik törenleri Türk sülüne göre yapıldı"

V2MHH den ön+e .ür+istana el $atamıyordk" Sonra sarp sınır kapısı a%ıldı

!i$eler kalktı ona göre daha gö$etimsi$ hale geldi sınır" 9eperR)dt insanlara değil

hay!anlara yapılır" &i$im e!imi$ karşı taraftaysa bi$ oraya rahat ge%emememi$i

engelleyen şey olmamalı b yanlıştır"

V(emalpaşada !e sarpi köyünde %oğnlkta la$lar !e hemşinliler !ardır,

gür+ülerin sayısı %ok a$dır" .ür+üler &or%ka il%esindedir !e sayıları fa$ladır"

)emşinliler la$lar arasında kültür farkı yok sade+e dil farkı !ardır" &nlar arasında

e!lilik !ardır" (aradeni$ toplmnda akraba i%i e!llik %oktr"

V&i$ +ena$eyi 5"gün gömeri$ onlarda takım elbise giydirilmiş olarak tabtta

yatırılıyor" /ani törenlerimi$ farklıdır"V 2M6Fden ön+e Sarp !e Sarpi köyü müslümandı" &ir anda sosyalist re<imin

gelmesiyle ister isteme$ dini örgütlenme sarpi köyünde değişiyor"

VSarpi köyüyle sarp köyünün hemen hepsi akrabadır" *esela benim akrabamın

yarısı orda kalmış yarısı brda kalmış" (ültürümü$ değişmedi aynı kaldı"

*üslümanlığa dönen olmadı"

VNnlar daha %ok misafirper!er !e %ok i%ki ttkndrlar" /aşayış tar$ımı$da

Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla farklılık olmadı" Nnlarda kü%ük %o+kların hepsi la$+akonşr bi$imkiler konşama$"

17



V.etirileri ekonomik boytta olmştr !e b ekonomik boyttaki kar elde etmek

i%in onlarla gündelik hayatta etkileşimi ka%ınılma$ kılmış !e iki kültür karşı karşıya

gelmiştir"

V&i$de feodal baskı daha ağır basmış onlarda öyle birşey yok" 0ediğim gibi b

yü$den babasının yanında ba+ak ba+ak üstüne atar sigarasını i%er b $ihniyette b

siyasal re<imi se%miştir" &i$de b saygısı$lık sayılır" Saygısı$lık brda annesine babasına

saygısı$lık anlamındadır"

VEskiden kı$lı erkekli ge$ilme$di ama şimdi ge$iliyor" 'ma aralarında hi%bir art

niyet yok" Eskiden kadınlar deni$e gündü$ değil ge+e giderlerdi" imdi herkes kı$-erkek

karışık gidiyor deni$e"

G6ü<>:8-&

Binsiyet> Erkek /aş> J4

*eslek> (ah!ehane sahibi #kamet /eri > Sarp (öyü

V&rası a$ köyüdür" Eskiden b köyde bnalımlı baskı dönemleri ge%irildi"

.ür+ü tarihte deni$ sahilini görmeyen bir toplmdr, sonradan inmelerdir".ür+üler,

(artidirler yani yüksek yerde dağda yaşayan demektir" &a$ı dönemlerde la$larla

tartışmaları olmştr"

V(öyümü$deki gen%ler, Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla kmarı !e kadını gördü

bndan dolayı okyamadı"

VNnlar )ristiyan !e Sosyalist toplmdan geldiği i%in +ena$e törenleri bi$den

farklıdır" 0üğünlerinde i%ki kültürü !ardır"(öyümü$de eskiden olan geleneksel köy

düğünü !ardı, 5-6 gün sürerdi, şimdi asimile oldk dolayısıyla düğünlerimi$ salonlara

taşındı"

V(öyümü$den karşı tarafa gö% eden olmadı".ö% olayı yok" &i$im sistemle

onların sistem arasındaki farklı oldğndan kültürlerimi$de farklıdır" 'ma onlar eskiden beri la$ geleneğine daha bağlı"

VNnlar sosyalist kültürle yetişmiş bi$ kapitalist kültürle yetişmişi$ tabiki bndan

dolayı kültürlerimi$de farklılık doğmştr" Nnlar feodali$min tasfiye edildiği bir

kültürden gelmişlerdir" & yü$den ikisinde dağlar kadar fark !ardır" Nnların ekonomik

ö$gürlüğü !ardı, okma derdi yokt" Örneğin orda hem okla gide+eksin hem balık

ttp e!e getire+eksin gibi" Nnların eğitim sistemi %ok farklı, 22 yıllık okl onlarda

eskiden beri !ardı"Nnların eğitim sistemi bi$e göre %ok gelişmiştir"

18



Va$ların konakladıkları yerler sotiden başlar, Trab$onn girişine kadar de!am

eder" Ekonomik drmları bi$den daha iyidir"

VSınır kapısının a%ılmasına kadar bi$im köyümü$ kapalı toplmd onlar daha

serbesttiler" (apının a%ılmasıyla onların braya gelmesiyle bradaki i%ki kültürü değişti

!e i%ki tüketimi arttı" (aradeni$ toplm kapalı toplmdr, kafelerde falan otrmak

yokt" 0inin baskısıyla batıya doğr gidildik%e kapalı toplm ö$elliği artıyord" Nnların

sosyal ilişkileri ister isteme$ bi$i etkiledi !e ya!aş ya!aş değişim gösterdi" Trab$ona

kadar kültürü farklılaştırdı" Eskiden kı$lı erkekli kimse ge$eme$di" imdi böyle değil"

V2M6FOde sarp sınır kapısı kapanmıştı !e 2MHMOa kadar iki tarafında birbirleriyle

ilişkisi yokt" De akrabalarımı$la olan ilişkilerimi$ kopt" & süre% i%inde kültürlerimi$

farklılaşmıştı, bi$ onlara göre daha kapalı kalmıştık" &i$de feodal ilişkiler !ar onlarda

feodal ilişki hi% yok"

&.'.GENEL DEERLENDİRME

1)Sarp köyünün sınıra yakın olması sosyal yapısında bir farklılık oluşturmakta

mıdır?

Sarp köyünün sınıra yakın olması ge%mişten tek köy olan köy ikiye ayrılmış !e

akrabalar sınırın her iki tarafına ayrılmıştır" .örüşme+ilerin !erdiği bilgilerden genel

değerlendirme yapıldığında sınıra yakın olması Sarp köyünün sınıra yakın olması sosyal

!e kültürel değişimde etkili oldğ söylenebilir"

Görüşmeci-1

(öyün sınıra yakın olmasının Sarpi köyüyle ilişkilerini Türk tarafıyla bir

ttmştr" .ür+ü halkının kültüründen farklı oldklarını anlamışlar !e Türk kültürünü

benimsemişlerdir

Görüşmeci-2

Sınıra yakın olmanın sarp köyündeki kültürü etkliemediğini %ünkü onların yaşam

tar$ı, dünya görüşünün bi$e !e dünya standartlarına hi% ymadığını belirtmiştir" 'hlaki

olarak %ok saygısı$ oldklarını, aşırı i%ki kültürünün oldğn !e dolayısıyla bi$im

kültürel değerlerimi$e $ıt kültürel değerlere sahip oldklarından etkilenmediklerini

belirtmiştir"

Görüşmeci-3

19



(öyün sınıra yakın olması nedeniyle sarp köylülerinin sarpi köyündeki

akrabalarıyla iletişiminin sarp sınır kapısının ge%iş esnekliğine bağlı oldğn

söylemiştir !e Sarpla sarpi köyünün kültürü arasında pek fark olmadığını söylemiştir" De

akrabalık bağlarının %ok k!!etli oldğn söylemiştir"

Görüşmeci-

Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla .ür+istandan gelen halkın bi$im adetlerimi$i,

dini geleneklerimi$i, dünya görüşümü$ü !e $ihniyetimi$i ılımlaştırmıştır iddiasındadır"

(aradeni$in kapalı toplm yapısının daha ılımlı hale getiren sınır kapısının a%ılmasıyla

farklı kültürlere tanıklık edinilmiştir" (öyün sınıra yakın olması son+nda b

etkileşimler gelişmiştir"

2) Sarpi köyünde akrabaları bulunan sarp köylüleri arasında sosyal !e kültürel

farklılıklar nelerdir ?

.enel olarak sosyal !e kültürel farklılıklar !ardır" En büyük sebebi .ür+istanın

ge%irdiği siyasi re<imlerin yarattığı toplmsal yapının sarp köyündeki sosyal yapıdan

farklı olşdr" & re<imler onların kültürünü daha ö$gürlük%ü !e serbest kılmıştır" &

farklılığı yaratan sınır kapısının kapanmasıyla Türkiye tarafıyla bağlantıları kopan

akrabalar feodal ilişkinin olmadığı .ür+istan tarafında kalmış !e b re<im tarafından

sosyalleşmiş !e $ihniyet, dünya görüşü gibi toplmsal oldlarda değişime ğramışlardır"

Görüşmeci -1

Sarpi köyündeki akrabalarla kültürel anlamda bir fark olmadığını belirtmiştir" 'ma

törenler !e adetlerde farklılık oldğn belirtmiştir" 'krabalarının Sarpi köyündeki

+amilere gittiğini söylemiştir"

Görüşmeci -2

Sarpi köyündeki akrabalarından sosyal !e kültürel anlamda farklı olmadıklarını

sade+e dini törenlerinin !e ritüellerinin farklı oldğn söylemiştir"

Görüşmeci -3

Sarpi köyündeki akrabalarından sosyal !e kültürel anlamda farklı oldklarını

sebebini de siyasal re<imlerin son+nda olşan toplmsal yapıya bağlamıştır"

Görüşmeci-

20



Sarp sınır kapısının kapanmasıyla sınırın .ür+istan tarafında akrabalarının

kaldığını !e 2MHMO a kadar ilişkilerinin yok dene+ek kadar a$ oldğn belirtmiştir" Sınır

kapısı a%ılana kadar ge%en süre%te kültürlerimi$ farklılaşmıştı, bi$ onlara göre daha

kapalı kalmıştık diye belirtmiştir dolayısıyla akrabalar arasında sosyal !e kültürel farkı

doğran sınır kapısının kapanması !e sınırın %i$ilmesidir" & farklılığın diğer sebebinin

de onların .ür+istandaki sosyalist re<imin toplm tarafından sosyalleştirildiklerini

söylemiştir"

3) Sarp sınır kapısının a"ılmasıyla birlikte sarp köyündeki sosyal !e kültürel yapıda

de#işiklik oldu mu?

Sarp sınır kapısının a%ılması Sarp köyünün sosyal yapısını değiştirmiş !e

kültürel olarak olms$ etkilemiştir" (öy halkının gen%lerinin .ür+istan tarafındaki

faaliyetlerinin artması !e b faaliyetlerin onların eğitiminin, gelişmesini, ekonomisini

sıkıntıya soktğ tespit edilmiştir"

Görüşmeci-1

Sarp sınır kapısının a%ılmasıdan sonra köydeki sosyal yapıda dilde, gelenek !e

görenekler değişim olmadığını belirtmiş !e kültürler olarak etkilenmedklerini

belirtmiştir"

Görüşmeci-2

Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla Sarp köyünde eskiden olmaya i%ki, kmar gibi

etkinlikler gen%ler tarafından yapılmaya başlandığı belirtilmiş !e bnların gen%lerin

kültürüne !e eğitim hayatına olms$ etkileri oldğn söylemiştir" (öyün kültürünün

%ok bo$kdğn belirtmiştir"

Görüşmeci-3

Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla birlikte sarp köyündeki sosyal !e kültürel yapıda

değişiklik odğn gür+ülerin yaşayış tar$ını benimseyip kendi kapalı kültürlerininılımlaştırdığını belirtmiştir"

Görüşmeci-

(öydeki gen%lerin, Sarp sınır kapısının a%ılmasıyla kmarı !e kadını gördüğünü

!e bndan dolayı eğitimlerini bırakıp eğlen+eye !e kmara kendilerinin kaptırdıklarını

belirtmiştir"

21



) Gürcistanın siyasal re$imine ö%&ü toplum yapısı sarp köyündeki sosyal !e kültürel

yapıyı etkilemiş' bu yapıları sosyalist toplumun yaşama bi"imine( dünya &örüşüne !e

%iniyetine dönüştürmüş müdür ?

Sarp köyündeki kültürel yapı .ür+istanın sosyalist re<imiyle olşmş liberal

toplm yapısından etkilenmiş !e değişmiştir"

Görüşmeci-1

.ür+ülerin eğitim bakımından üstün ahlak bakımından düşük oldğn belirtmiş

!e b yü$den onların kültürlerinden %ok fa$la etkilenmediklerini belirtmiştir"

Görüşmeci-2

.ür+ü erkekleri eşlerine bi$im kültürümü$ü yansıtmayan da!ranışlarda blnr"

(ültürleri bi$den farklıdır !e Sarp (öyü !atandaşları .ür+ü+e bilme$, a$+a konşr"

.ür+ülerin toplm yapısından etkilenmediğimi$ belirtilmiştir"

Görüşmeci-3

Gürcistana sosyalist re<imin gelmesiyle ister isteme$ dini örgütlenme sarpi

köyünde değişiyor" & değişim bi$i dinin yönde değil sosyal !e kültürel anlamda

etkilemiş !e dönüştürmüştür"

Görüşmeci-

.ür+ülerin )ristiyan !e Sosyalist toplmdan geldiği i%in +ena$e törenleri bi$den

farklı oldğn belirtmiş, düğünlerinde i%ki kültürünün aşırı oldğn söylemiştir" Sarp

köyünün eskiden köy düğünü !ardı şimdi asimile oldkalrını salon düğünleri yapıldığını

düğünlerde i%ki i%ildiğini !e sebebinin de .ür+istanın dünya görüşünün etkisi oldğn

belirtmiştir"

.ür+ülerin sosyalist kültürle yetişmiş bi$ kapitalist kültürle yetişmişi$ tabiki

bndan dolayı kültürlerimi$de farklılık oldğn belirtmiştir" (öyün gen%lerinin

.ür+istanda kötü alışkanlıklar edindiğini söylemiştir"

(.SONUÇ VE ÖNERİLER

(.3.SONUÇ

.örüşme+ilerin mülakat sorlarını +e!aplarken kendi köylerinin kültürleriyle

ilgili ha$ırlanmış mülakat sorlarını samimiyetle !e i%ten +e!aplar !erdikleri

gö$lenmiştir" & son% bölümü 'lan araştırması olarak !eriler elde edildi" &lglar !e

hipote$lerin karşılaştırılarak elde edilen bilgilerin görüşme+ilerin hal !e hareketlerinegöre !e bilgilerin literatür taramasından elde edilen bilgilerle karşılaştırılıp elde

22



ettiğimi$ gö$lemler ışığında değerlendirilmesidir" hipote$lerim blglarımda

doğrlanabilir"

.ür+istanın siyasal re<imiyle Türkiyenin siyasal re<imi farklı oldğndan farklı

toplmsal örgütlenmelere sahiptir" Sarp köyünün sınıra yakın olması, Sarp sınır

kapısının a%ılması, pasaports$ ge%işin başlaması ile sınırın .ür+istan tarafıyla olan

etkileşimi eskisinden %ok daha fa$la olmştr"

/apılan mülakatlarda Sarp köyündeki halkın akrabalarının %oğnn Sarpi

köyünde oldğ saptanmıştır" Sarp köyünde bölünmüş aileler ger%eği !ardır" & sorn

sınırın beşeri sınırlar dikkate alınmadan %i$ilmesiyle, sınır kapısından ge%işin pasaportl

ya da başka belgeler !e şartlar getirilerek $orlaştırılmasıyla de!am etmiş !e günümü$e

kadar gelmiştir" & bölünmüşlük ka%ınılma$ olabilirdi ama asıl sorn ge%işlerin

olmaması ya da $orlaştırılmasıdır" Ö$ellikle yaşlı kesim, yakınlarını görebilmenin

ar$s i%indeydiler"

Sınır kapısının a%ılmasıyla akrabalar birbirine ka!şmştr" 0olayısıyla sarp

sınır kapısı doğrdan sosyal etkinin !anasını kısan ya da a%an bir göre!dedir" Sınır

kapısının a%ılması !e pasaports$ ge%işle farklı ülkelerin toplmları karşı karşıya

gelmiştir"

;arklı bir kültürü tanıyan Sarp köyündeki gen%lerin %oğ .ür+istandaki ge+e

hayatına, i%kiye, kmara düşkünlüğünün son+ olarak köydeki gen% nüfsn kültürü

yo$laşmış, maddiyat olarak gerilemiş, eğitiminlerinde yetersi$ bir profile neden

olmştr"

Sarp sınır kapısındaki hareketlilik arttık%a Sarp köylüleri günlük hayatta binler+e

yaban+ıyla karşı karşıya kalmışlardır" De yaban+ı kültürü tanımışlardır" &öyle bir

+oğrafyada sosyalleşmenin getirileri de kendine ö$gü olmştr"

(.'.ÖNERİLER

Sınırda yaşamak büyük bir ymllk !e anlayış gerektirir" /aşam tar$ı, dünya

görüşü, konşma dili, din, gibi nsrlar kişisel ter+ihlerdir ama b ter+ihleri yaptığını$

+oğrafya !erilen ter+ihlerin rahat yaşanması ym sorn olmadan yaşanması

önemlidir"

Sınır sosyolo<isiyle ilgili Türkiyede yapılmış alan %alışmaları %ok kısıtlı

sayıdadır" Sınır sosyolo<isinin hipote$lerini olştrabilmek i%in b konda empirik

23



%alışmaların sayısının artması gerekir" )ipote$ler olmadan sınırdaki b insanları asıl

derdini, sınırdaki toplmsal ger%ekliği, sınırın etkisini tam olarak anlayamayı$"

Son% olarak her iki ülkeninde sosyal !e kültürel gelenek görenek, toplmsal

değerler, dünya görüşü, $ihniyeti, dini, dili, gö$etmeden yakın +oğrafyayı paylaşanyml komş köyler olarak karşılıklı saygı dymaları b kültürlerin yaşamasına !e

kültürel bir $enginlikle son%lanmasına yol a%abilir"

& konyla ilgili başka bir araştırma olarak Q.ür+istan siyasal re<imlerinin Sarp

köyüne etkisiQ yapılabilir"

24



).EK 3; G6ü<>: F,>

Bu araştırma Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi sosyoloji bölümü

örencisi Gürkan A!"#$ tara%ından ya&ılmaktadır' Elini(deki bu )örüşme %ormu *ar&

sınır ka&ısının Sarp köyünün sosyo-kültürel yapısına etkisini araştırmayı ama+layan

bu tamamen bilimsel bir nitelik taşıdıından elde edilen bil)iler şahıs ve ailelere

)österilerek kesinlikle yayınlanmayacaktır'

Araştırmamı(da doru ve )e+erli sonu+ların elde edilmesi, sorulara si(in

vereceini( ceva&ların samimi ve )er+ee uy)un olmasına balıdır' Araştırmanın

sıhhati a+ısından ismini(i ya(mamanı(ı rica ediyorum''''

Mü9"!"0 F,> S,9"=

Binsiyetini$> /aşını$> *esleğini$> #kamet yerini$>

3. Sınırda yaşamanın si$e getirileri !e kayıpları ne old P'. Sarp sınır kapısının a%ılmasıdan sonraki süre%ten günümü$e kadar si$ !e

köyünü$deki dilde, gelenek !e göreneklerini$de, dünya görüşünü$de,

$ihniyetini$de farklılaşma old mP Nldysa sebebi nedir P4. (öyünü$ün sınıra yakın olması aileni$in !e si$in kültürel değişimindeki rolü ne

old P&. Sarpi köyünde akrabalarını$ ya da tanıdıklarını$ !ar mıP Nnlarla ilişkilerini$

nasıldır P(. Sarpi köyünden yapılan e!liliklerin bölgeni$e ym nasıl old P). Gasaports$ ge%işin başlamasıyla karşı taraftaki akrabalarını$la eskisi kadar sık

görüşüyormsn$

.KAYNAKÇA

25



('AT'A@, 'sker" R5332" Q Farklılıklarla !aşamak- .ültürlerarası iletişim/ , 'nkara>:rün /ayınları"

(@@9, *ehmet" Q'rt!in ilinin değişen sosyal yapısı !e istihdama etkisi > &rsa, 5334"

Ö$gen, )a!!a 1eşe" QSınır kasabaları sosyolo<isiQ > #$mir, 5332-533I

sinir sosyolojİsİ

Documents