(sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org
TRANSCRIPT
![Page 1: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/1.jpg)
İki veya daha fazla vücut bölgesinin (sisteminin) vital bozukluk yaratacak biçimde yaralanmasıdır.
- Trafik kazaları
- Yüksekten düşmeler
- Ateşli - delici - batıcı silah yaralanmaları
www.umke.org
![Page 2: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/2.jpg)
www.umke.org
![Page 3: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/3.jpg)
Toplam Kaza Sayısı : 749. 456
Ölü Sayısı : 3.459 Yaralı Sayısı : 149.140
www.umke.org
![Page 4: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/4.jpg)
Hava yolunun kaybı;
- Baş pozisyonu, kan, kusmuk, yabancı cisim,
bası
Solunum kaybı;
- Pnömotoraks, hemotoraks, akciğer
yaralanmaları
Dolaşım kaybı;
- Kanama (iç-dış), kardiyak, aritmiler
Genişleyen kafa içi yer kaplayan oluşumlar
www.umke.org
![Page 5: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/5.jpg)
Hazırlık
Triaj
Alanda stabilizasyon
Birincil bakı (ABCDE)
Resusitasyon
İkincil bakı (tepeden tırnağa)
Tanısal çalışmalar
Devamlı takip / sık değerlendirme
Kesin tedavi ve bakım
www.umke.org
![Page 6: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/6.jpg)
A (Airway) : Havayolu güvenliği
C (Cervikal) : Boynun güvenliği
B (Breathing) : Solunum ve ventilasyon
C (Circulation): Dolaşım ve kanama kontrolü
D (Disability) : Kısa nörolojik değerlendirme
E (Exposure) : Hastanın tamamen soyulması
www.umke.org
![Page 7: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/7.jpg)
www.umke.org
![Page 8: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/8.jpg)
En sık dilin geriye kaçmasıdır
Trakeal, laringeal, servikal hasarlanma?
www.umke.org
![Page 9: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/9.jpg)
Yabancı cisimleri temizle
Takma dişi çıkar
Elle, aspirasyonla
Kanamayı kontrol et
www.umke.org
![Page 10: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/10.jpg)
www.umke.org
![Page 11: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/11.jpg)
www.umke.org
![Page 12: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/12.jpg)
www.umke.org
![Page 13: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/13.jpg)
www.umke.org
![Page 14: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/14.jpg)
Multipl travma (düşme, motorlu araç, darp)
Klavikula üzeri künt travma Boyun ağrısı olan hastalar Boyun arkasında krepitasyon, deformite Bilinci kapalı hastalar Alkol, ilaç intoksikasyonu Büyük ek yaralanma, fraktürü olan
hastalar
www.umke.org
![Page 15: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/15.jpg)
www.umke.org
![Page 16: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/16.jpg)
www.umke.org
![Page 17: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/17.jpg)
www.umke.org
![Page 18: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/18.jpg)
www.umke.org
![Page 19: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/19.jpg)
% 100 O2 ile solutmaya başla
Bilinçsizse oral airway tak
Solunum zayıfsa BVM (ambu) desteği
Solunum yok, İleri Hava yoluna (ETE) geç
Puls-Oksimetreye bak
www.umke.org
![Page 20: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/20.jpg)
Solunumu olmayan Hava yolu açıklığını koruyamayan hasta Yutma refleksi yok, aspirasyon riski var Hava yolu tıkanıklığı gelişme riski var (inhalasyon, fasiyal kırık, status epileptikus)
GKS < 8 (travma hastası için GKS < 10) Maskeyle yeterli O2 sağlanamaz (O2 sat
<%90) Hiperventilasyon gereken kapalı kafa
travması
www.umke.org
![Page 21: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/21.jpg)
www.umke.org
![Page 22: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/22.jpg)
Hemodinamik durum - Bilinç Bozukluğu
- Nabız (hızlı, ince nabı
- Deri Rengi (% 30 kayıplarda)
- Kapiller dolum zamanı 2 sn az (sens. az)
- Kan basıncı (geç bulgudur)
www.umke.org
![Page 23: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/23.jpg)
Klas I Klas II Klas III Klas IV
Kan Kaybı ml 750 ml’ye kadar
750-1500 1500-2000 >2000
Kan kaybı % %15’e kadar %15-30 %30-40 >%40
Nabız <100 100-120 120-140 >140
Kan basıncı mm/Hg
Normal Normal Azalmış Azalmış
Nabız basıncı mm/Hg
Normal veya artmış
Azalmış Azalmış Azalmış
www.umke.org
![Page 24: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/24.jpg)
Kanama - şok kontrolü
◦ İntra torasik/intra abdominal
◦ Femur/pelvis fraktürleri
◦ Penetran yaralanmalar
◦ Eksternal kanamalar
www.umke.org
![Page 25: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/25.jpg)
Açık kanamalara temiz bezle tampon
Turnike yapma!!! İki büyük İV yol (14-16 G)
Kristaloid sıvı (SF / Ringer Laktat) hızlı infüzyona başla
En çok kullanılan kristalloid Laktatlı Ringerdir.
www.umke.org
![Page 26: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/26.jpg)
www.umke.org
![Page 27: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/27.jpg)
Bilinç
AVPU
(Alert-Verbal-Pain-Unresponsive)
GKS - Glasgow Koma Skalası
Pupil çapı (anizokori) ve ışık refleksi
Ekstremite hareketleri (defisit)
www.umke.org
![Page 28: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/28.jpg)
V5 oryente
V4 konfüze
V3 anlamsız kelimeler
V2 anlamsız sesler
V1 yanıtsız
M6 emirlere uyuyor
M5 ağrıya lokalize
M4 ağrıya çekme
M3 ağrıya dekortike
M2 ağrıya deserebre
M1 ağrıya yanıtsız
E4 spontan açık
E3 söz ile açık
E2 ağrı ile açık
E1 yanıtsız
V (Verbal – sözel yanıt) M (Motor – motor yanıt)
E (Eye – göz yanıtı)
www.umke.org
![Page 29: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/29.jpg)
www.umke.org
![Page 30: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/30.jpg)
ABC tekrarı Tepeden - Tırnağa Bak-Dokun-Hisset Tam ve eksiksiz hikaye Tam ve eksiksiz muayene Kesin tedaviler Sık bilinç ve vital kontrolü Konsültasyonlar
www.umke.org
![Page 31: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/31.jpg)
SAÇLI DERİ: kanama varsa bası KAFA TASI: kırık, çökme, steplenme KAFA TASI TABANI FRAKTÜRÜ *Racoon eyes, *Battle sign GÖZLER: kanama, penetran yaralanma,
görme keskinliği, lensi
değerlendir PUPİLLER yeniden değerlendir BOYNU yeniden değerlendir
www.umke.org
![Page 32: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/32.jpg)
Ağız içinde laserasyon, kanama, diş kırığı Maxiller fraktür *Le-fort kontrolü Mandibular fraktür *abeslank testi Burun, Kulak Epistaksis, Septal
Hematom, Hemotimpanum, Rinore,
Otore *Ring testi*
www.umke.org
![Page 33: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/33.jpg)
İns; ön, arka ve yan duvarlarda yaralar
Palp; künt ve penetran yaralar, cilt altı
amfizem, hassasiyet, krepitasyon
Osk; solunum sesleri ve kalp sesleri
X-Ray değerlendir
www.umke.org
![Page 34: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/34.jpg)
İns; künt/penetran yaralar, iç kanama
Osk; barsak sesleri
Perk; rebound, hassasiyet
Palp; hassasiyet, defans ve rebound
Rektal tuşe yap
Yatak başı USG, (DPL) ???
www.umke.org
![Page 35: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/35.jpg)
Gebelikde Travma
Pediatrik Travma
Yaşlılarda Travma
www.umke.org
![Page 36: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/36.jpg)
Künt Travmalarda
Uterus rüptürü
Plesental ayrılma
Erken doğum
İntraperitonel hemoraj ve hipovolemik şok
Fetal ölüm
Pelvik fraktüründe plasental ayrılma ve fetal
yaralanma
www.umke.org
![Page 37: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/37.jpg)
Baş daha büyük olduğu için daha cok etkilenir
Böbrek, karaciger,dalak,mesane az korununur
İskelet sisteminin tam olarak kalsifiye olmaması ve
esnek olması
Kafa trvmasında sıvı yüklemeden kaçınılmalıdır
Lokalize travmadan cok multisistem travma görülür
Vücut kitlesinin her bir cm daha büyük güç ulaşır
Çocuk istismalarına karşı dikkatli olunmalı
www.umke.org
![Page 38: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/38.jpg)
65 yaş ve üzeri kişiler gençlere göre az yaralanma
ama daha ölümcüldür
Eşlik eden hastalıklar
Travama nedenleri
Düşme,motorlu araç kazaları,yanıklar
Suda boğulma
Elektrik çarpması
www.umke.org
![Page 39: (sisteminin) vital bozukluk yaratacak - umke.org](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042609/62634196dc1c73018a3d013e/html5/thumbnails/39.jpg)
TEŞEKKÜRLER …
www.umke.org