Şizofreni pratiği prof. dr. ali kemal göğüş
DESCRIPTION
Şizofreni Pratiği Prof. Dr. Ali Kemal Göğüş. Şizofreni. Tanı kriterleri Semptomatoloji ve klinik tipleri Gidiş ve sonuç özellikleri Prognoz ve etkili faktörler Tedavi. Şizofreni Tanı Kriterleri. A . Karakteristik semptomlar Hezeyanlar Halüsinasyonlar Dezorganize konuşma - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Şizofreni PratiğiProf. Dr. Ali Kemal Göğüş
Şizofreni
• Tanı kriterleri
• Semptomatoloji ve klinik tipleri
• Gidiş ve sonuç özellikleri
• Prognoz ve etkili faktörler
• Tedavi
Şizofreni
Tanı Kriterleri
• A . Karakteristik semptomlar– Hezeyanlar– Halüsinasyonlar– Dezorganize konuşma– Dezorganize / katatonik davranış
– Negatif semptomatoloji
• B. Toplumsal ve mesleki işlev bozukluğu
• C. Süre: prodrom+rezidüel+A grubu kriterleri=en az altı ay. Altı ayın en az bir ayı A grubu kriterlini içermeli
• D. Şizoaffektif bozukluğun ve Affektif bozukluğun Dışlanması
• E. Madde kullanımına ve genel tıbbi duruma bağlı psikozun dışlanması
• F. Yaygın gelişimsel bozuklukla olan ilişki
Pozitif semptomatoloji
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif Psikotik SemptomlarSanrılarVarsanılarKatatoni
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif Psikotik SemptomlarSanrılarVarsanılarKatatoni
Dezorganizasyon SemptomlarıDezorganize konuşmaDezorganize davranış
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif Psikotik SemptomlarSanrılarVarsanılarKatatoni
Dezorganizasyon SemptomlarıDezorganize konuşmaDezorganize davranış
Negatif SemptomlarDuygulanımda sığlaşmaAlojiAvolisyonAnhedoniKendine bakımda kötüleşmeSosyal ve emosyonel içeçekilme
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif Psikotik SemptomlarSanrılarVarsanılarKatatoni
Dezorganizasyon SemptomlarıDezorganize konuşmaDezorganize davranış
Negatif SemptomlarDuygulanımda sığlaşmaAlojiAvolisyonAnhedoniKendine bakımda kötüleşmeSosyal ve emosyonel içeçekilme
Bilişsel SemptomlarDikkat bozukluğuBellek bozukluğuSoyutlama bozukluğuYargılama bozukluğuÖğrenme güçlüğü
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif Psikotik SemptomlarSanrılarVarsanılarKatatoni
Dezorganizasyon SemptomlarıDezorganize konuşmaDezorganize davranış
Negatif SemptomlarDuygulanımda sığlaşmaAlojiAvolisyonAnhedoniKendine bakımda kötüleşmeSosyal ve emosyonel içeçekilme
Bilişsel SemptomlarDikkat bozukluğuBellek bozukluğuSoyutlama bozukluğuYargılama bozukluğuÖğrenme güçlüğü
Duygusal semptomlarDisforiDepresyonİntihar eğilimi
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif Psikotik SemptomlarSanrılarVarsanılarKatatoni
Dezorganizasyon SemptomlarıDezorganize konuşmaDezorganize davranış
Negatif SemptomlarDuygulanımda sığlaşmaAlojiAvolisyonAnhedoniKendine bakımda kötüleşmeSosyal ve emosyonel içeçekilme
Bilişsel SemptomlarDikkat bozukluğuBellek bozukluğuSoyutlama bozukluğuYargılama bozukluğuÖğrenme güçlüğü
Duygusal semptomlarDisforiDepresyonİntihar eğilimi
Sosyal ve Mesleksel İşlev Kaybı
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri
Pozitif semptomatoloji Negatif Semptomatoloji
Şizofreni
Semptomatoloji ve Klinik Tipleri• Pozitif Psikotik Belirtiler
– Sanrılar (hezeyanlar)– Varsanılar (halüsinasyonlar)– Konuşma bozuklukları– Davranış bozuklukları
• Negatif Psikotik Belirtiler
– Dikkat bozukluğu – Aloji– Anhedoni– Affekt azalması– Avolisyon– Sosyal içeçekilme– Duygusal içeçekilme– Kendine bakım azalması– İşlevsellikte bozulma
Pozitif Semptomatoloji
Sanrılar
Pozitif Semptomatoloji
Varsanılar
• İşitsel varsanılar– Kendi aralarında konuşan
sesler– Yorum yapan sesler– Emreden sesler
• Görsel varsanılar• Temas varsanıları• Koku varsanılar• Tat varsanıları• Hareket varsanıları
Pozitif Semptomatoloji
Dezorganize Konuşma
• Mantıksızlık• Yandan cevap• Raydan çıkma• Teğetsellik• Ayrıntıcılık• Fikir uçuşması• Laf salatası (enkoherans)• Perseverasyon• Neolojizm
Pozitif Semptomatoloji
Dezorganize Davranış
• Taşkınlık• Hareket tekrarları
(stereotipi)• Donakalım beliritileri
– Balmumu belirtisi– Duruş bozukluğu– Katılık hali
Negatif Semptomatoloji
Dikkat eksikliği
• Zihnin bir uyaran üzerinde toplanamaması
• Konsantrasyon güçlüğü
Negatif Semptomatoloji
Aloji
• Düşünce – Azlığı– Yoksulluğu– Fakirliği
Negatif Semptomatoloji
Anhedoni
• Yaşamdan tat / zevk alamama,
• Duyguların yaşanamaması hali
Negatif Semptomatoloji
Affektte Azalma
• Duygusal tepkilerin jest ve mimiklerle ve ses tonu ile ifadesinde azalma– Affektte sığlık– Affektte küntlük– Apati– Endiferans (lakaydiyet)– Maske yüz
Negatif Semptomatoloji
Avolisyon
• Motivasyon / istenç azalması
• Amaca yönelik etkinlikleri başlatme ve / veya sürdürme güçlüğü
Negatif Semptomatoloji
Sosyal ve Emosyonel İçeçekilme
• Kendini sosyal ilişkilerden çekme, içe kapanma
• İnsanlarla duygusal ilişki kuaramama
Negatif Semptomatoloji
Özbakım Eksikliği
• Kişisel temizliğine• Kılık kıyafet temizliğine ve
düzenine• Traş olma, tırnak kesme,
makyaj yapme, makul aralıklarla çamaşır değiştirme vb. hususlara
özen göstermeme
Negatif Semptomatoloji
Sosyal / Mesleki İşlevsellikte Bozulma
• Kendini sosyal ilişkilerden çekme, içe kapanma
• İnsanlarla duygusal ilişki kuaramama
Şizofreni
Klinik Tipleri• Paranoid Tip
– Sanrı ve Varsanılar vardır– Dezorganize konuşma– Dezorganize davranış– Katatonik davranış– Donuk ya da sığ duygulanım
• Dezorganize Tip– Dezorganize konuşme– Dezorganize davranış– Donuk ya da sığ duygulanım
• Katatonik Tip– Balmumu arazı– Negativizm– Postür– Eksitasyon– Ekolali– Ekopraksi
• Ayrışmamış Tip– Şizofreni tanısı alan– Paranoid– Dezorganize– Katatonik
y
o
k
t
u
r
kriterlerinikarşılamayan
Rezidüel Tip Belirgin sanrı, varsanı ve dezorganizasyon semptomatolojisinin olmadığı (geçmişte olmuş olabilir) avolisyon başta olmak üzere “silik negatif semptomatolojiden” oluşan bir tablo.
Şizofreni
Gidiş ve Sonlanış Özellikleri
Premorbid
Neurodevelopment process
Şizofreni
Gidiş ve Sonlanış Özellikleri
Şizofreni
Gidiş ve Sonlanış Özellikleri
• Şizofreni tanısı almış
hastaların %15 kadarı
yaşamlarını intihar
sonucu kaybederler
Şizofreni
Gidiş ve Sonlanış Özellikleri• Şizofreni tanısı almış
hastaların beklenen yaşam süreleri genel nufusa oranla ortalama 9-10 yıl daha azdır.– İntihar– Özbakım eksikliği– Beslenme bozuklukları– Alkol ve madde
bağımlılıkları– Barınma sorunları– Tıbbi hastalıklar
Şizofreni
Prognoza etki eden faktörlerİyi Prognoz Belirleyicileri
• Kadın olma• Geç başlangıç• Akut başlangıç• İlk epizodda iyi tedavi cevabı • Tedaviye uyum• Presipitan faktörlerin olması• İyi premorbid işlevsellik• Affektif semptomatoloji olması• Ailede affektif bozukluk öyküsü• Evli olmak• Pozitif belirtilerin hakimiyeti• Paranoid ve katatonik tip• İyi sosyal destek ve güvence • Nörolojik belirtilerin olmaması• Seyrek nüks• Saldırganlık olmaması
Kötü Prognoz Belirleyicileri
• Erkek olma• Erken başlangıç• Sinsi başlangıç• İlk epizodda kötü tedavi cevabı• Tedaviye uyumsuzluk• Presipitan faktörlerin olmaması• Kötü premorbid işlevsellik• Affektif semptomatoloji olmaması• Ailede şizofreni öyküsü• Bekar olmak• Negatif belirtilerin hakimiyeti• Dezorganize ve ayrışmamış tip• Sosyal destek ve güvence olmaması• Nörolojik belirtileri olması• Sık nüks• Saldırganlık
Şizofreni
Tedavi
• Biyolojik tedaviler– Psikofarmakolojik Tedaviler – Elektrokonvulsif Tedavi
• Psikoterapiler
• Psikososyal Rehabilitasyon
• Öz-yardım Dernekleri