Dr. Ercan Kocakoç

Bezmialem Vakıf Üniversitesi

İstanbul

İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Öğrenim hedefleri

Mezenterik vasküler olay şüphesi ile gelen

hastayı değerlendirmede kullanılan metodları

ve çekim tekniklerini öğrenmek

MVO’daki radyolojik bulguları öğrenmek

Giriş

İskemik barsak hastalığı, çok değişik klinik ve

radyolojik bulguları olan; lokalize, geçici

barsak iskemisinden gastrointestinal traktın

katastrofik nekrozuna kadar ilerleyebilen

geniş spektrumlu bir hastalıktır

Primer sebep ne olursa olsun iskemik

barsaktaki görüntüleme bulguları benzerdir

Görüntüleme yöntemleri

Direkt grafi

Kontrastlı incelemeler

Anjiografi

US ve RDUS

BT

MR

Direkt grafi bulguları

1- Gazla distandü barsak

2- Submukozal ödem (parmak basısı)

3- İntramural gaz (pnömatozis)

4- Gazsız batın

5- Portal vende gaz

6- Asit

7- Portal veya mezenterik vende trombüs (kalsifiye)

8- Seri incelemelerde infarkte barsak anslarının

fiksasyonu, hareketsiz değişmeden kalması

Lund E, ve ark. Radiographics 1988

Kontrastlı incelemeler

Direkt grafi ile uyumlu benzer bulgular vardır

Tetkik yapılmadan önce perforasyon olup

olmadığı ekarte edilmelidir

Gelişen barsak obstrüksiyonuna sekonder

kontrast madde takıntısı izlenir

Anjiyografi

Arteryal veya venöz tıkanıklığı gösterir

Tıkayıcı olmayan iskemide de vazospazm ve

azalmış kan akımını gösterebilir

US ve RDUS

US mezenter iskemiye eşlik eden ileus, duvar

kalınlaşması, portal vendeki gaz ve asiti

gösterebilir

RDUS ile, mezenterik arter ve vendeki trombüs

veya SMA’daki stenoz gösterilebilir

PSH 275 cm/sn’den EDH’in 70 cm/sn’den fazla

olması belirgin stenoz bakımından anlamlı

BT ve MR

BT ve MR’daki bulgular, direkt grafi, Ba’lu

incelemeler ve anjiyografideki bulguların bir

kombinasyonudur

BT veya MR barsak duvarını, komşu

mezenter ve vasküler yapıları göstererek

barsak iskemisinin primer sebebini bulmada

faydalı olabilirler

Çekimler arteriyal ve venöz fazı içermelidir

BT Bulguları

Barsak duvar kalınlaşması (en sık rastlanan

fakat nonspesifik bir bulgu)

Bazen duvar kalınlaşmasına target sign

(hedef tahtası görünümü) eşlik edebilir

Arteryel oklüzyon, mezenterik veya portal

ven trombozu

Barsak dilatasyonu

Mezenterik venlerde dolgunluk ve mezenterik

ödem

İntramural gaz (intestinal pnömatozis)

Mezenterik veya portal vende gaz

Barsak duvar kontrastlanmasında azalma

Kalınlaşmış barsak duvarının

kontrastlanmasında artış

Diğer batın organlarında infarkt (KC, dalak

veya böbrek)

Barsak dilatasyonu, iskemik segmentteki

peristaltik aktivitenin kaybolmasına sekonder

Barsak iskemisinde yaygın görülen bir bulgu

olmakla birlikte spesifik değildir

Mezenterik venlerdeki dolgunluk staza sekonder

gelişen venöz konjesyonu yansıtır

İskemiye eşlik eden ödem sebebiyle mezenterik

yağlı doku dansitesi artabilir

İntramural gaz, iskemik barsağın daha nadir

fakat daha spesifik bir bulgusudur

Mezenterik veya portal venöz sistemdeki gaz,

daha da nadir görülen bir bulgu olup

intramural gazın mezenterik venöz sisteme

ilerlemesi sonucu ortaya çıkar

İntraperitoneal serbest hava infarkta uğramış

barsak segmentinin perfore olduğunu gösterir

***Barsak duvarının kontrastlanmasının

olmaması veya çok az olması barsak

iskemisini gösteren en spesifik bulgudur

***Bazı durumlarda iskemik segment

uzamış kontrastlanma gösterebilir (venöz

dönüş yavaşladığında)

Barsak iskemisinin sebepleri

Tromboembolizm

Kardiyovasküler problemlerle ilişkili SMA embolisi akut mezenterik iskeminin en sık sebebidir (%50)

SMA veya SMV trombozu daha nadir görülen sebeplerdendir

Hiperkoagülasyona yol açan durumlar (SLE, Antifosfolipid sendromu)

Wlesner W., ve ark. Radiology 2003

Non-oklüziv sebepler

Mezenterik arter ve venler açık

Kan akımında yavaşlama

Kardiyak outputun azalması (primer

kardiyak hastalık,infarkt, aritmi ve

hipovolemi)

Şok barsak, nonoklüziv iskeminin bir alt

tipidir ve hipovolemik hastalarda görülen

difüz ince barsak iskemisidir

Wlesner W, ve ark. Radiology 2003

Diğer nedenler

Strangülasyon

Neoplazmlar

Vaskülitler (en sık PAN)

Batın içi inflamatuar hastalıklar

Travma

İlaçlar

Radyasyon

Koroziv etki

Rha Sung E, ve ark. Radiographics 2000.

SONUÇ

Mezenter iskemi bir çok enflamatuar veya neoplastik

duruma benzer radyolojik özellikler gösterebilir

Mezenterik damarlar içerisinde trombusun görülmesi

tanısaldır

En spesifik bulgu barsak duvarında kontrastlanma

olmamasıdır

Portal sistemde hava iskeminin şiddetli olduğunu

gösterir

Teşekkürler

Dr. Hüseyin Toprak

Dr. Aslı Serter

Dr. Musa Atay